Important Announcement
PubHTML5 Scheduled Server Maintenance on (GMT) Sunday, June 26th, 2:00 am - 8:00 am.
PubHTML5 site will be inoperative during the times indicated!

Home Explore ΑΠΟΔΕΛΤΙΩΣΗ 15 2

ΑΠΟΔΕΛΤΙΩΣΗ 15 2

Published by marketing_secretary, 2021-02-16 09:59:37

Description: ΑΠΟΔΕΛΤΙΩΣΗ 15 2

Search

Read the Text Version

1 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  «Αντισώματα» στην πανδημία από τις εταιρείες καλλυντικών Πηγή: ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ Σελ.: 1,14 Ημερομηνία έκδοσης: 15-02-2021 Αρθρογράφος: Επιφάνεια : 925.9 cm² Κυκλοφορία: 560 Θέματα: ΜΑΡΚΕΤ ΠΟΥ ΒΡΗΚΑΝ «ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ» ΟΙ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΚΑΛΛΥΝΤΙΚΩΝ >14

2 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  «Αντισώματα» στην πανδημία από τις εταιρείες καλλυντικών Πηγή: ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ Σελ.: 1,14 Ημερομηνία έκδοσης: 15-02-2021 «Αντισώματα» στην πανδημία από τις εταιρείες καλλυντικών Υπεραπόδοση έναντι άλλων κλάδων και σημαντική ανάπτυξη στο ψηφιακό κανάλι Κατά τη διάρκεια του δεύτερου lockdown, τον Νοέμβριο, τα καλλυντικά μαζί με τα φαρμακευτικά προϊόντα εμφάνισαν αύξηση ηωλήσεων (32,8%). Της Σοφίας Εμμανουήλ [email protected] Η βιομηχανία ομορφιάς επιβεβαιώνει την ανθε- κακόιητά της και στην τρέχουσα κρίση, καθώς συνήλθε από το σοκ του πρώτου lock- down μετατοπίζοντας τη δρα- στηριότητά της στην παραγω ­ γή μασκών και αντισηπτικών, ενώ πλέον προσαρμόζεται στις νέες καταναλωτικές τάσας επεν­ δύοντας σε καινοτόμα προϊόν ­ τα και ψηφιακό κανάλι, απο ­ λαμβάνοντας έτσι καλύτερες επι ­ δόσεις από άλλους κλάδους της οικονομίας. Η εικόνα αυπί αποτυπώνει υι συμπεριφορά της βιομηχανίας παγκοσμίως, ενώ ειδικότερα στην Ελλάδα είναι ενδεικτικά τα πρόσφατα στοιχεία της ΕΛ- ΣΤΑΤ, που δείχνουν πως οι κα ­ ταναλωτές συνεχίζουν να πρι ­ μοδοτούν προϊόντα περιποί ­ ησης. Κατά τη διάρκεια του δεύ ­ τερου lockdown, τον Νοέμβριο, τα καλλυντικά μαζί με τα φαρ ­ μακευτικά προϊόντα εμφάνισαν αύξηση πωλήσεων (32,8%). Έτσι περιορίστηκε η μείωση του όγ ­ κου πωλήσεων στο λιανικό εμ ­ πόριο συνολικά (σε 6,9%) από τις ισχυρές πιέσεις που εκδηλώ ­ θηκαν σε ένδυση υπόδηση - (54,7%), καύσιμα και λιπαντικά αυτοκινήτων (22,3%), πολυκα ­ ταστήματα (15,3%), έπιπλα, ηλε ­ κτρικά είδη και είδη οικιακού εξοπλισμού (14,8%), ακόμη και βιβλία και είδη βιβλιοχαρτο ­ πωλείου (14,6%). Επίσης, κατά την περίοδο των Χριστουγέννων που ακο ­ λούθησε, αρώματα και καλ ­ λυντικά ήταν μεταξύ των εορ ­ ταστικών δώρων που προτιμή ­ θηκαν υπό το καθεστώς περιο ­ ρισμών στη λειτουργία του λια ­ νεμπορίου και λόγω των προ ­ σφορών στις οποίες προχώρη ­ σαν τα μεγάλα e-shop. Ενδει ­ κτικά είναι επίσης τα στοιχεία για τις πωλήσεις καλλυντικών στα supermarket. Ψηφιακό κανάλι Για τα διαστήματα που τα εξει- δικευμένα καταστήματα, τα κομ ­ μωτήρια, τα κέντρα ευεξίας και αισθητικής ήτανκλειστά (όπως αυτή την περίοδο στις περιοχές υψηλού κινδύνου) ή λειτουρ ­ γούν με το υβριδικό μοντέλο (click away και click in shop), που δυσχεραίνει τις αγορές, πολ ­ λοί καταναλωτές στράφηκαν στο διαδίκτυο αλλά και στα φυσικά και online φαρμακεία και su ­ permarket για να καλύψουν ας ανάγκες και τις επιθυμίες τους σε καλλυντικά είδη. Έτσι, στην πρώτη γραμμή βρίσκονται -εκτός από τα αντισηπτικά- τα προϊόν ­ τα περιποίησης σώματος, όπως τα αποτριχωτικά, αλλά και οι βαφές μαλλιών. Στο πλαίσιο αυ- Το φυσικό κανάλι Για τις τάσεις που θα επικρατήσουν στη μετά Covid-1 9 εποχή, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι ακόμη και στις μεγάλες αγορές οι καταναλωτές αγοράζουν καλλυντικά από τα φυσικά καταστήματα. Το ποσοστό αυτό έφτανε το 85% των αγορών προϊόντων ομορφιάς πριν από την κρίση της νόσου Covid-1 9, με κάποιες διακυμάνσεις ανΰ υποκατηγορία προϊόντων. Με το κλείσιμο των καταστημάτων καλλυντικών, λόγω της πανδημίας, περίπου το 30% της αγοράς της βιομηχανίας ομορφιάς έκλεισε και είναι σαφές ότι μερίδα αυτών των επιχειρήσεων θα είναι μεταξύ αυτών που δεν θα ανοίξουν ποτέ ξανά. τό ευνοήθηκε η μείωση τωνεπι ­ πτώσεων της πανδημίας στις συνολικές επιδόσεις τόσο εται- ρειώνμε ισχυρή παρουσία στο κανάλι ευρείας διανομής (όπως P&G, ’ L Oreal, Unilever, Henkel) όσο και εταιρειών με εξειδί- κευση σε κάποια καθοριστικά όπως τα σαπούνια (π.χ. Πα- πουτσάνης) ή τα φυσικά προ ­ ϊόντα φαρμακείου (π.χ. Αρίνί- ta, Κορρές κ.ά.). Λιγότερο ευ ­ νοήθηκαν από αυτές τις τάσεις τα προϊόντα της επιλεκηκής δια ­ νομής, όπου τα ισχυρά brands επιδίωξαν να περιορίσουν τις πιέσεις μέσα από εκπτώσεις και προωθητικές ενέργειες στο on ­ line κανάλι. Ανάλογες τάσεις σε άλλες χώ ­ ρες ανέδειξαν τη σχετική ανθε- κτικότητα της αγοράς διεθνώς. Σημειώνεται ότι η παγκόσμια βιομηχανία ομορφιάς -επιχει ­ ρήσεις που δραστηριοποιούν ­ ται από τη φροντίδα του δέρ ­ ματος, το μακιγιάζ και την πε ­ ριποίηση μαλλιών, μέχρι τα αρώ ­ ματα και τα είδη προσωπικής υγιεινής- παράγει ετησίως πάνω από 500 δισ. δολ. πωλήσεις και συντηρεί εκατομμύρια θέσεις εργασίας, άμεσες και έμμεσες, ενώ το αποτύπωμά της στο σύ ­ νολο της αγοράς του λιανεμπσ ρίου είναι πολλαπλάσιο. Ανθεκτικότητα Οι επιχειρήσεις που δραστη ­ ριοποιούνται στην αγορά, τόσο οι βιομηχανίες όσο και τα δί ­ κτυα, έχουν ήδη δοκιμάσει τις αντοχές τους στη χρηματοπι ­ στωτική κρίση του 2008. Οι επεν- δύσεις στη βιομηχανία μει ­ ώθηκαν μόνο ελαφρά και στα ­ διακά εξομαλύνθηκαν, ενώ πα­ ρόλο που το οικονομικό κόστος από την πανδημία σε μάρκες και εμπόρους λιανικής θα είναι πολύ μεγαλύτερο από οποι ­ αδήποτε ύφεση στο παρελθόν, υπάρχουν ενδείξεις ότι η βιο ­ μηχανία ομορφιάς μπορεί να αποδειχθεί και πάλι ανθεκπκή. Αυτή τάση η εξάλλου είναι με ­ τρήσιμη μετά την αύξηση των πωλήσεων κραγιόν που παρα ­ τηρήθηκε κατά την ύφεση του 2001 , γεγονός που οδήγησε το Leonard Lauder, της γνωστής εταιρείας καλλυντικών, να επι ­ νοήσει τον όρο «Δείκτης κρα ­ γιόν» για να περιγράψει το φαι ­ νόμενο. Η ουσία είναι ότι οι άν ­ θρωποι βλέπουν το κραγιόν ως προσιτή πολυτέλεια και οι πω- λήσεις του τείνουν να παραμέ ­ νουνισχυρές, ακόμη και σε πε­ ριόδους περιορισμών. Σενάρια για το μέλλον Σύμφωνα με ανάλυση στη με ­ λέτη McKinsey Global Fashion Index, οι εταιρείες μόδας θα πα­ ρουσιάσουν μείωση κερδοφο ­ ρίας 90% το 2020, έπειτα από αύξηση 4% το 2019. Δεδομένης της συνεχιζόμενης αβεβαιότη ­ τας, οι προβλέψεις για την από ­ δοση της βιομηχανίας επικεν ­ τρώνονται σε δύο σενάρια. Το αισιόδοξο σενάριο, «Early Re ­ covery», το οποίο τείνει να επι ­ βεβαιωθεί καθώς οι εταιρείες οριστικοποιούν αυτό το διά ­ στημα τα οικονομικά τους στοι ­ χεία για το 2020, προβλέπει ότι οι παγκόσμιες πωλήσεις θα μει ­ ωθούν μεταξύ 0% και 5% σε σύγ­ κριση με το 2019 και θα επα- νέλθουν στα επίπεδα δραστη ­ ριότητας του 2019 έως το γ ’ τρί ­ μηνο του 2022. Το δεύτερο σε ­ νάριο, «Later Recovery», συνδέ ­ εται με μείωση των πωλήσεων κατά 10% έως 15%. Και στις δύο περιπτώσεις οι αναλυτές αναμένουν να παρα ­ μείνουν δύσκολες οι συνθήκες το 2021, τουλάχιστον σε ορι ­ σμένες γεωγραφικές περιοχές, λόγω των τοπικών lockdown. Ταυτόχρονα, προβλέπεται να επιταχυνθούν τάσεις που ήταν σε εξέλιξη πριν από την παν ­ δημία, όπως η στροφή στο ψη ­ φιακό κανάλι και στα προϊόντα που παρασκευάζονται με με ­ θόδους που σέβονται το περι ­ βάλλον και την κοινωνική δι ­ καιοσύνη. Ισχυρή ανάκαμψη Πάντως, οι διοικήσεις μεγάλων ομίλων καλλυντικών παγκο- σμίως προβλέπουν μια ισχυρή ανάκαμψη, ειδικά στις πωλή- σεις μακιγιάζ, όταν θα εκλείψει ο κίνδυνος της πανδημίας. Ορι ­ σμένοι αναλυτές και επιχειρη ­ ματίες όπως ο Jean-Paul Agon, πρόεδρος και διευθύνων σύμ ­ βουλος της L’ Oreal, παρομοι ­ άζουν αυτή την ανάκαμψη με την περίοδο της άνθησης της αγοράς τη δεκαετία του 1920 και τις εντυπωσιακές εμφανί ­ σεις των γυναικών μετά την κα ­ ταπίεση του πολέμου. Εκτιμούν πάντως ότι παρά τη διατήρηση του ρυθμού ανάπτυξης των πω ­ λήσεων καλλυντικών στο δια ­ δίκτυο στα επίπεδα του 20%- 30% μεσοπρόθεσμα, μετάτα τρι ­ ψήφια ποσοστά ανάπτυξης εν μέσω πανδημίας, οι καταναλω ­ τές θα συνεχίσουν να προπμούν τα φυσικά καταστήματα για τις αγορές τους. [SID:14108017] Οι επιδόσεις του μεγάλου «παίκτη» ▼ Βαρόμετρο για τις προ ­ οπτικές της βιομηχανίας στη μετά Covid-19 εποχή είναι τα οικονομικά στοι ­ χεία του ομίλου L’Oreal, που ανακοινώθηκαν την Παρασκευή. Ο ηγέτης της βιομηχανίας καλλυντικών, που ελέγχει μερικά από τα πιο ισχυρά εμπορικά σή ­ ματα της παγκόσμιας αγο ­ ράς όπως Maybelline, Lan- come και Gamier, επέ ­ στρεψε στην ανάπτυξη στο δεύτερο εξάμηνο του 2020 εμφανίζοντας στο δ ’ τρί ­ μηνο της οικονομικής χρή ­ σης αύξηση πωλήσεων 4,8% κερδίζοντας μερίδια αγοράς. Σε συγκρίσιμη βά ­ ση σημειώθηκε πτώση 4,1 % και οι πωλήσεις ανήλ- θανσε 27,99 δισ. ευρώ στο δ ’ τρίμηνο. Ο κλάδος δερ- μοκαλλυνηκών κατέγραψε έτος ρεκόρ, ενώ χάρη στη δυναμική στο ψηφιακό κα ­ νάλι, όπου ο όμιλος εμφά ­ νισε αύξηση 62%, ήτοι με ­ ρίδιο 26,6% των συνολικών ετήσιων πωλήσεων, η L Ore- ’ al αντιστάθμισε σε μεγάλο βαθμό τις απώλειες από το κλείσιμο των καταστημά ­ των. Η εταιρεία διατήρησε λειτουργικό περιθώριο κέρ ­ δους στο 18,6% και παρή- γαγε ισχυρές λειτουργικές ταμειακές ροές, ενώ σύμ ­ φωνα με τον επικεφαλής του ομίλου Jean-Paul Agon η αυξητική τάση που πα ­ ρατηρήθηκε τους τελευ ­ ταίους τρεις μήνεςτου 2020 θα έχει συνέχεια στο πρώ ­ το τρίμηνο του νέου έτους. Εξάλλου, θετικές είναι οι εκτιμήσεις του ομίλου για τις επιμέρους αγορές που έχει παρουσία, ακόμη και για γεωγραφικές περιοχές που έγραψε σημαντικές απώλειες, όπως η ζώνη της Δυτικής Ευρώπης, που έκλεισε έτοςστο-10,3%. Σε ορισμένες χώρες, όπως η Ελλάδα, τα μεγέθη υπέ ­ στησαν πλήγμα από το κλεί ­ σιμο τωνκαταστημάτων αλ­ λά και την ύφεση στον του ­ ρισμό, γεγονός που αντι ­ κατοπτρίζεται στις πωλή- σεις προϊόντων μακιγιάζ και προστασίας από τον ήλιο. Με βάση τα δημοσιευμένα στοιχεία του 2019, η χρή ­ ση έκλεισε με πωλήσεις 163,765 εκατ. ευρώ, αυξη ­ μένες κατά 7,3%, και κα ­ θαρό αποτέλεσμα 16,465 εκατ. ευρώ, αυξημένο κα ­ τά 1,4%.

3 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  ΚΑΤΑ 15% ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΙ ΟΙ ΔΙΑΣΩΛΗΝΩΜΕΝΟΙ Πηγή: ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ Σελ.: 1,6-9 Ημερομηνία έκδοσης: 15-02-2021 Αρθρογράφος: Επιφάνεια : 3674.12 cm² Κυκλοφορία: 6345 Θέματα: ΜΑΡΚΕΤ ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟΙ ΞΕΚΙΝΟΥΝ ΣΗΜΕΡΑ ΤΑ MEGA ΚΕΝΤΡΑ ΣΕ ΑΘΗΝΑ ΚΑΙ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΜΕΤΑΛΛΑΞΕΙΣ ΔΙΠΛΗ ΜΑΣΚΑ ΣΕ ΣΟΥΠΕΡ ΜΑΡΚΕΤ, ΜΕΣΑ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ «ECONOMIST» 150 ΕΚΑΤ. ΘΑΝΑΤΟΙ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΧΩΡΙΣ ΤΑ ΕΜΒΟΛΙΑ ΚΑΤΑ 15% ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΙ 01 ΔΙΑΣΩΛΗΝΩΜΕΝΟΙ ► ΣΕΛΙΔΕΣ 6-9

4 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  ΚΑΤΑ 15% ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΙ ΟΙ ΔΙΑΣΩΛΗΝΩΜΕΝΟΙ Πηγή: ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ Σελ.: 1,6-9 Ημερομηνία έκδοσης: 15-02-2021 ΤΟ ΘΕΜΑ K. ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ: ΜΗΝΥΜΑ ΕΠΙΤΑΧΥΝΣΗΣ ΤΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ ΑΠΟ ΤΗ HELEXPO, ΠΟΥ ΞΕΚΙΝΑ ΣΗΜΕΡΑ ΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ «Σήμανε» την Μ ήνυμα επιτάχυνσης της δια ­ δικασίας των εμβολιασμών έστειλε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, κατά την επίσκεψή του, το πρωί του Σαββά ­ του, στο mega εμβολιαστικό κέντρο «Προμηθέας», στον εκθεσιακό χώρο Helexpo, στο Μαρούσι, που μαζί με το αντίστοιχο στη Θεσσαλονίκη είναι τα δύο πρώτα που ξεκινούν από σήμερα τπ λειτουργία τους, ενώ θα ακολουθή ­ σουν δύο ακόμα το επόμενο διάστημα, αυξάνοντας σημαντικά την καθημερινή δυνατότητα εμβολιασμών στπ χώρα μας. Ο πρωθυπουργός, ο οποίος συ ­ νομίλησε, μέσω τηλεδιάσκεψης και με το διοικητή του εμβολιαστικού κέντρου στη Θεσσαλονίκη, αναφέρθηκε στην υπέρβαση των 500.000 εμβολιασμών που έχει ήδη υπάρξει και στα περισσό ­ τερα από ένα εκατομμύριο ραντεβού, επισπμαίνοντας ότι «είμαστε απολύ ­ τως συνεπείς στη δέσμευση την οποία έχουμε αναλάβει να εμβολιάζουμε όσο το δυνατόν πιο γρήγορα και με τη μέ- γιστη δυνατή ασφάλεια τους συμπο ­ λίτες μας, οι οποίοι θέλουν να εμβολι- D ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΧΟΝΔΡΟΠΟΥΛΟΣ [email protected] αστούν, ανάλογα με τη ροή εμβολίων που λαμβάνουμε κάθε εβδομάδα». Τόνισε μάλιστα ότι και σήμερα είμαστε από τις πρώτες χώρες στην Ευρώπη σε ημερήσιους εμβολιασμούς, αλλά επέμεινε ιδιαίτερα στην ποιότητα της εξυπηρέτησης των πολιτών. «Το πιο σημαντικό για μένα είναι ότι αυτή η διαδικασία τρέχει απρόσκοπτα, είναι μία διαδικασία ηλεκτρονική, εμείς ει ­ δοποιούμε τους πολίτες και σε αντίθε ­ ση με άλλες χώρες δεν υπάρχει καμία ταλαιπωρία και υπάρχει πολύ μεγάλη ικανοποίηση από τους πολίτες ότι το κράτος τούς αντιμετωπίζει με την αξιοπρέπεια που τους αρμόζει», ανέ ­ φερε χαρακτηριστικά, ενώ επανέλαβε πως «είναι πολύ σημαντικό καθώς θα προχωράει η επιχείρηση να πείσουμε και τους συμπολίτες μας, που ενδε ­ χομένως να είναι ακόμα καχύποπτοι, ότι τα εμβόλια είναι και ασφαλή και αποτελεσματικά». Κάλεσμα για εμβολιασμό αππύθυνε εκκίνηση για και με αναρτήσεις του χθες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αναφέροντας: «Το ραντεβού για εμβολιασμό είναι ραντεβού ζωής. Νοιαζόμαστε, προ ­ στατευόμαστε, εμβολιαζόμαστε». Τον κ. Μητσοτάκη συνοδέυσαν κατά τπν επίσκεψή του στον εμβολιαστικό σταθμό στο Μαρούσι ο υφυπουργός Προστασίας του Πολίτη, αρμόδιος για τπν Πολιτική Προστασία και τη Δια ­ χείριση Κρίσεων, Νίκος Χαρδαλιάς, ο αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Εθνι ­ κής Αμυνας, στρατηγός Κωνσταντίνος Φλώρος, και ο γενικός γραμματέας Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, Μάριος Θεμιστοκλέους Ο κ. Χαρδαλιάς τόνισε από ότι «σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα τρέξαμε τις διαδικασίες που χρειάζονται ώστε να μπορέσουμε να προσθέσουμε 396 ακόμα γραμμές, εφόσον π εφοδια- στική αλυσίδα των εμβολίων μάς το επιτρέψει», ενώ ο αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Εθνικής Αμυνας επισήμανε ότι «οι Ενοπλες Δυνάμεις και σε αυ ­ τήν την πρόκληση των καιρών μας, στην πανδημία, μέσω της επιχείρησης ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗ «Είμαστε από ns nptoies xcopss στην Ευρώπη σε ημερήσιουε εμβολιασμοί^ και σε αντίθεση με άλλα κράτη δεν υπάρχει καμία ταλαιπωρία, υπάρχει μεγάλη ικανοποίηση από tous πολίτε5», είπε ο πρωθυπουργ05 . φουλ “ Ελευθερία ” βρίσκονται στο πλευρό της κοινωνίας προκειμένου να παρέ ­ χουν προσωπικό και τεχνογνωσία». 96 εμβολιαστικά κέντρα Στον εμβολιαστικό σταθμό στο Μα ­ ρούσι θα λειτουργήσουν σε πλήρη ανάπτυξη 96 εμβολιαστικό κέντρα, ενώ π ημερήσια δυναμικότητά του είναι 2.400 εμβολιασμοί για τον Φε ­ βρουάριο και σε πλήρη ανάπτυξη θα είναι 5.760 εμβολιασμοί τπ μέρα και 150.000 το μήνα. Η σημερινή έναρξη γίνεται με ενεργοποίηση τμήματος του σταθμού 48 εμβολιαστικών κέντρων, το ωράριο λειτουργίας θα είναι από Δευτέρα έως και Σάββατο από 08.00 έως 20:00 με δυνατότητα επέκτασης, ενώ στην πρώτη φάση τα ραντεβού προγραμματίζονται ανά 15 λεπτά. Τα 96 εμβολιαστικό κέντρα εκτεί ­ νονται σε δύο επίπεδα των 3.000 τ.μ. και στοιχίζονται σε έξι τομείς των οκτώ κυψελών, με διαφορετική είσοδο και έξοδο, ενώ για τα ΑμεΑ υπάρχει δι ­ άδρομος για τη μετακίνησή τους στο χώρο. Επίσης, διατίθενται ιατρείο για

5 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  ΚΑΤΑ 15% ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΙ ΟΙ ΔΙΑΣΩΛΗΝΩΜΕΝΟΙ Πηγή: ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ Σελ.: 1,6-9 Ημερομηνία έκδοσης: 15-02-2021 Από την επίσκεψη του πρωθυπουργού, το στο m ega εμβολιαστικό κό χώρο στο Μαρούσι. • ΚΕΡΔΙΖΕΙ ΕΔΑΦΟΣ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ Η ΠΡΟΤΑΣΗ ΓΙΑ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΟ εμβολιαστικά γκάζια κλινική εξέταση και χώρος βραχείας νοσηλείας με monitor, καρδιογράφο, μηχάνημα παροχής οξυγόνου και δύο φορεία για περιπτώσεις που χρήζουν άμεσης παρακολούθησης των ζωτικών σημείων ή εμφάνισης ανεπιθύμητων ενεργειών. Στον εμβολιαστικό σταθμό της Θεσσαλονίκης ενεργοποιούνται 24 εμβολιαστικό κέντρα, η δυναμικότητα είναι 1.000 εμβολιασμοί τη μέρα για τον Φεβρουάριο και σε πλήρη ανά ­ πτυξη 6.480 εμβολιασμοί ημερησίως και 160.000 το μήνα. Στην παρούσα φάση το προσωπικό του μεγάλου εμβολιαστικού κέντρου στο Μαρούσι αποτελείται από ϊ 36 άτομα συνολικά, ιατρικό, νοσηλευ ­ τικό και διοικητικό προσωπικό των Ενόπλων Δυνάμεων, το οποίο θα εναλλάσσεται σε δύο βάρδιες. Κάθε 8 εμβολιαστικό κέντρα στελεχώνονται από έναν ιατρό, οκτώ νοσηλευτές και δύο διοικητικούς, ενώ για την άμεση αντιμετώπιση έκτακτων περιστατικών υπάρχει προσωπικό και ασθενοφόρο του ΕΚΑΒ που θα καλύπτει την εμβολι- αστική δράση και στις δύο βάρδιες. Την ώρα που ο εμβολιασμός στη χώρα μας προχωράει σύμφωνα με τον προγραμματισμό και η επιχειρησιακή δυνατότητα αυξάνεται διαρκώς, ολο ­ ένα και περισσότερο έδαφος κερδίζει στο εξωτερικό και η πρωτοβουλία του Κυριάκου Μητσοτάκη για ευρωπαϊκό πιστοποιητικό εμβολιασμού, το οποίο θα διευκολύνει τα ταξίδια. Διαβατήριο Η σχετική συζήτηση που πυροδότησε η πρόταση του Ελληνα πρωθυπουργού βρίσκει ήδη υποστηρικτές όχι μόνο σε πολιτικό επίπεδο σε αρκετές ευρωπαϊ ­ κές πρωτεύουσες, καθώς και στις ίδιες τις Βρυξέλλες, αλλά και σε σημαντικά ευρωπαϊκά μέσα ενημέρωσης. Χαρα ­ κτηριστικό είναι το άρθρο γνώμης στη γερμανική «Handelsblatt» με τίτλο «Η Ευρώπη χρειάζεται διαβατήριο εμβο ­ λιασμού - τώρα». Σύμφωνα με τον αρ- θρογράφο της, «η Ευρωπαϊκή Ενωση πρέπει όσο το δυνατόν συντομότερα να συμφωνήσει σε ένα ενιαίο πιστο ­ ποιητικό εμβολιασμού», καθώς «περαι ­ τέρω καθυστερήσεις προκαλούν μόνο ακόμη περισσότερο γραφειοκρατικό κόστος». Υπογράμμισε μάλιστα ότι αε ­ ροπορικές εταιρίες και τουριστικός κλάδος ζητούν ένα ενιαίο αποδεικτικό εμβολιασμού, ενώ εκτίμησε ότι πρέπει να αρχίσει τώρα π έκδοσή του μετά τον εμβολιασμό και οι διευκολύνσεις που θα παρέχει μπορούν να καθορι ­ στούν αργότερα. Ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, έχει επισημάνει και προς τους Ευρωπαίους ομολόγους του ότι σε πρώτη φάση το ζητούμενο είναι να επιτευχθεί συμφωνία για τα τεχνικά χαρακτηριστικά και την τυπο ­ ποίηση της μορφής του πιστοποιητικού προκειμένου να έχει γίνει π κατάλληλη προεργασία, ώστε π Ευρώπη να είναι έτοιμη να συζητήσει τη χρήση του όταν θα έχει πια αυξηθεί σημαντικά το πο ­ σοστό των Ευρωπαίων πολιτών που θα έχουν εμβολιαστεί. Στην πρόσφατη συνέντευξή του στον ΣΚΑΪ είχε τονίσει πως θα ήταν καλό να πετύχουμε σε ευρωπαϊκό επίπεδο να είναι ενιαίο, αν όμως δεν είναι ενιαίο «θα το κάνουμε διμερώς με όλες τις χώρες που μας ενδιαφέρουν». ■ ► ► ΠΡΕΜΙΕΡΑ ΜΕ 48 ΓΙΑΤΡΟΥΣ Πάνω από 6.000 εμβόλια τη μέρα στο κέντρο ΠΡΕΜΙΕΡΑ αναμένεται να κάνει σήμερα το εμβολιαστικό κέντρο στο Διεθνές Εκθεσιακό Κέντρο Θεσσαλονίκης, το οποίο, στην πλήρη ανάπτυξή του, θα είναι το μεγαλύτερο στην Ελλάδα. Προχθές το επισκέφθηκε ο υφυ ­ πουργός Πολιτικής Προστασίας και Διαχείρισης Κρίσεων, Νίκος Χαρδαλιάς, ο οποίος επισήμανε πως το κέντρο θα λειτουργήσει σταδιακά, ανάλογα με τον εφο ­ διασμό των εμβολίων, και στις 15 Φεβρουάριου θα αρχίσουν 24 εμβολιαστικές γραμμές, με 48 γιατρούς. «Εχουμε προχωρήσει σε όλα τα απαραίτητα που αφο ­ ρούν το υγειονομικό προσωπικό, που αφορούν τα logistics, που αφορούν τα εμβόλια, τρέχουμε καθημερινές προσομοιώσεις, τε ­ λειώσαμε τα κατασκευαστικά», δήλωσε. Χαρακτήρισε εξαιρετική τη συνεργασία μεταξύ όλων των εμπλεκόμενων φορέων, δηλαδή των Υπηρεσιών του υπουργείου Υγείας, της Πολιτικής Προστασίας, και ιδιαίτερα στάθηκε στη συμβο ­ λή του υγειονομικού προσωπικού των Ενόπλων Δυνάμεων. Για την επιχείρηση «Ελευθερία», σημείω ­ σε ότι είναι ένα στοίχημα καθη ­ μερινό για το οποίο «νυχθημερόν δουλεύουνε χιλιάδες άνθρωποι, με μεγάλη υπομονή, με μεγάλη επιμονή και φέρνοντας συνέχεια αποτέλεσμα». «Θα συνεχίσουμε να είμαστε εδώ κοντά στη Θεσ ­ σαλονίκη. Ανάλογα με το πώς θα πηγαίνει το εμβόλιο θα ανοίγουνε και άλλες γραμμές, έτσι ώστε να εξασφαλίσουμε περισσότερους εμβολιασμούς για τους ανθρώ ­ πους εδώ της Θεσσαλονίκης», τόνισε. Από την πλευρά του, ο υφυ ­ πουργός Μακεδονίας-Θράκης, Σταύρος Καλαφάτης, τόνισε: «Συ­ νεχίζουμε την άμυνα με τα μέτρα προστασίας, εντείνουμε την αντε ­ πίθεση με τους εμβολιασμούς. Ο «Ανάλογα με το πώς θα πηγαίνει το εμβόλιο γραμμές», δήλωσε ο κ. Χαρδαλιάς. της ΔΕΘ μηχανισμός λειτουργεί άψογα. Θα τα καταφέρουμε». Επίσης, ευχα ­ ρίστησε θερμά όλους όσοι έχουν εμπλακεί σε αυτή την πολύπλοκη διαδικασία του εμβολιασμού και ιδιαίτερα τα στελέχη των Ενό ­ πλων Δυνάμεων για τη σημαντική συμβολή τους. Το εμβολιαστικό κέντρο θα ανα ­ πτυχθεί πλήρως τον Μάρτιο, υπο­ γράμμισε ο γενικός γραμματέας Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας Μάριος Θεμιστοκλέους. Η δυνα- μικότητά του θα ξεπερνάει τους 6.000 εμβολιασμούς την ημέρα και τους 150.000 εμβολιασμούς το μήνα. Στο κέντρο θα εμβολιά ­ ζονται οι ηλικιακές ομάδες από 75 και πάνω. Στην ερώτηση ποιο εμ- ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ Η δυναμικότητα του κέντρου ins ΔΕΘ, το οποίο είναι το μεγαλύτερο στην Ελλάδα, θα ξεπερνάει ious 150.000 εμβολιασμού5 το μήνα βόλιο θα χορηγείται στο κέντρο, ο κ. Θεμιστοκλέους τόνισε: «Οι με ­ γάλοι σταθμοί θα δέχονται κάποια στιγμή όλων των ειδών τα εμβό ­ λια». Ο κ. Θεμιστοκλέους τόνισε πως σε περίπου 45 ημέρες έχουν γίνει περισσότεροι από 500.000 εμβολιασμοί και το ποσοστό της εμβολιαστικής κάλυψης πλησιάζει το 5%. Αυτή τη στιγμή, στην Ελ ­ λάδα έχουν αναπτυχθεί πάνω από 750 εμβολιαστικό κέντρα. Τον κ. Χαρδαλιά συνόδευαν στην επί ­ σκεψή του ο γενικός γραμματέ ­ ας Πολιτικής Προστασίας Βασίλης Παπαγεωργίου, ο πρόεδρος της ΔΕΘ -HELEXPO Τάσος Τζήκας, ο διευθύνων σύμβουλος Κυριάκος Ποζρικίδης και στελέχη των Ενό ­ πλων Δυνάμεων. θα ανοίγουνε και άλλες

6 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  ΚΑΤΑ 15% ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΙ ΟΙ ΔΙΑΣΩΛΗΝΩΜΕΝΟΙ Πηγή: ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ Σελ.: 1,6-9 Ημερομηνία έκδοσης: 15-02-2021 Η ΜΑΧΗ ΜΕ TON COVID 662 κρούσματα χθες 4 εισαγόμενα στην Αττική 53 στη Θεσσαλονίκη 172.128 το σύνολο των κρουσμάτων 23 θάνατοι χθες 6.126 θάνατοι συνολικά 301 διασωληνωμένοι 1.218 έχουν εξέλθει από ΜΕΘ 301 ΣΤΙΣ ΕΝΤΑΤΙΚΕΣ·ΑΥΞΗΘΗΚΑΝ ΚΑΤΑ 15% ΣΕ ΜΙΑ ΕΒΔΟΜΑΔΑ 01 ΔΙΑΣΩΛΗΝΩΜΕΝΟΙ ·ΑΓΓΙΖ0ΥΝ ΤΙΣ 250 01 ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΤΗΝ «fluperos» στα νοσοκομεία. Ε ντονη είναι η ανησυχία για τα νοσοκομεία και τις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας που δείχνουν πλέον ξεκάθαρα την πίεση από το «βάρος» των κρουσμάτων. Οι διασωληνωμένοι ασθενείς στα νο ­ σηλευτικά ιδρύματα παρουσιάζουν αύξηση κατά 15% σε διάστημα μίας εβδομάδας, ξεπερνώντας πλέον τους 300 συνολικά - έως χθες ανέρχονταν σε 301. Παράλληλα, οι νέες εισαγω ­ γές παρουσιάζουν αυξητική τάση και περίπου 250 ασθενείς την ημέρα μπαίνουν για νοσηλεία τις τελευταί ­ ες ημέρες, με ποσοστό μεγαλύτερο του 65% να είναι στα νοσηλευτικά ιδρύματα της Αττικής. Οι ειδικοί προ­ ειδοποιούν ότι την εβδομάδα αυτή τα νούμερα θα είναι μεγάλα τόσο όσον αφορά στα κρούσματα όσο και στους λεγάμενους «σκληρούς» δείκτες, ενώ π κυκλοφορία των μεταλλαγμένων στελεχών -530 κρούσματα μεταλλά ­ ξεων συνολικά έως χθες- επιβάλλουν νέες οδηγίες για τη χρήση της μά ­ σκας. Η Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων προσανατολίζεται προς τη σύσταση □ ΜΑΡΙΑ - ΝΙΚΗ ΓΕΩΡΓΑΝΤΑ [email protected] για χρήση διπλής μάσκας σε χώρους έντονου συγχρωτισμού, όπως τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς και τα σούπερ μάρκετ. Ηλικίες Ο ΕΟΔΥ ανακοίνωσε χθες 301 δια- σωληνωμένους για όλη την Ελλάδα, αριθμός αυξημένος κατά 15% σε σχέση με την προηγούμενη Κυριακή, όταν οι διασωληνωμένοι ανέρχονταν σε 262, και κατά 21 % συγκριτικά με το προηγούμενο Σάββατο, ημέρα που οι ασθενείς με μηχανική υποστήριξη της αναπνοής τους ήταν 249. Σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ, η διάμεση ηλικία των διασωληνωμένων είναι τα 70 έτη και το 86,7% έχει υποκείμενο νόσημα ή/ και ηλικία 70 ετών και πάνω. Η αυξητική τάση την διασωληνωμέ- νων και των νοσηλειών στα νοσοκο ­ μεία είναι αναμενόμενη, ως αποτέλε ­ σμα της έξαρσης των κρουσμάτων που εδώ και δύο εβδομάδες βρίσκονται σε ΔΙΠΛΗ ΜΑΣΚΑ Ερχεται σύσταση για διπλή μάσκα σε Μέσα Μαζική$ Μεταφορά5 και σούπερ μάρκετ. Αττική και Αχάίά «πρωταθλήτριε5» στα κρούσματα. Σε άνοδο και οι μεταλλάξει τετραψήφιο... επίπεδο. Οι νέες εισα ­ γωγές στα νοσοκομεία το Σάββατο ανήλθαν σε 248, με τον μέσο όρο ει ­ σαγωγών του επταημέρου να ανέρχε ­ ται σε 221 ασθενείς. Την Παρασκευή, πανελλαδικά οι εισαγωγές ανήλθαν σε 254, με τις 169 εξ αυτών, ποσοστό 66% δηλαδή, να είναι στα νοσοκομεία της 1 ης και της 2ης Υγειονομικής Περι ­ φέρειας, δηλαδή της ευρύτερης Αττι ­ κής. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, έως και την Παρασκευή η πληρότητα των ΜΕΘ κορονοϊού στην Αττική ήταν στο 83%. Οπως εξήγησαν οι καθηγητές Βάνα Παπαευαγγέλου και Γκίκας Μαγιορκί- νης στην ενημέρωση της Παρασκευής, μία με δύο εβδομάδες θα καταγράφε ­ ται αύξηση στις ΜΕΘ και στους θανά ­ τους, δείκτης ο οποίος αναμένεται να «σκληρύνει» και άλλο και οι ημερήσι ­ ες καταγραφές θανάτων να ανέβουν. Παράλληλα με τους δείκτες των νο ­ σοκομείων και των θανάτων, υψη ­ λοί αναμένονται αυτή την εβδομάδα οι αριθμοί και των κρουσμάτων. Οι ειδικοί, μάλιστα, προειδοποιούν για επέκταση της διασποράς εν μέσω κακοκαιρίας καθώς τα μέλη των οι ­ κογενειών θα «κλειστούν» μέσα στα σπίτια τους. Τεστ Χθες, ανακοινώθηκαν 662 νέα περι ­ στατικά κορονοϊού. Τις Κυριακές πα­ ραδοσιακά τα νέα κρούσματα είναι λιγότερα, λόγω μικρότερου αριθμού διαγνωστικών ελέγχων. Ειδικότε ­ ρα, σε ένα 24ωρο διενεργήθηκαν 19.694 τεστ (12.378 μοριακά και 7.316 rapid). Το Λεκανοπέδιο Αττικής εξακολουθεί να είναι επιβαρυμένο, συγκεντρώνοντας τις μισές μολύνσεις της Covid-1 9. Πιο αναλυτικά, χθες στην Αττική εντοπίστηκαν 332 περι ­ στατικά, από τα οποία τα 89 εντοπί ­ στηκαν στο κέντρο της Αθήνας και τα 53 στον Πειραιά. Η Αχάία ξεπέρασε χθες τη Θεσσα ­ λονίκη σε αριθμό νέων κρουσμάτων. Οι δύο περιοχές κατέγραψαν 59 και 53 θετικές διαγνώσεις αντίστοιχα, οι οποίες δείχνουν το υψηλό ιικό φορτίο της Αχάίας. εάν αναλογιστεί κανείς

7 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  ΚΑΤΑ 15% ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΙ ΟΙ ΔΙΑΣΩΛΗΝΩΜΕΝΟΙ Πηγή: ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ Σελ.: 1,6-9 Ημερομηνία έκδοσης: 15-02-2021 ► ► «ECONOMIST» ΗΜΕΡΑ ΓΙΑ ΝΟΣΗΛΕΙΑ·ΠΕΡΙΜΕΝΟΥΝ ΑΥΞΗΣΗ ΚΡΟΥΣΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΘΑΝΑΤΩΝ γεμίζουν οι ΜΕΘ Τα εμβόλια προστατεύουν, αλλά ο ιός θα γίνει ενδημικός ία μεγέθη ίων δύο περιφερειακών ενοτήτων. Υπενθυμίζεται ότι από το Σάββατο η Αχάία βρίσκεται σε σκληρό lockdown με κλειστό λιανεμπόριο και σχολεία. Τη στιγμή που οι μολύνσεις κορο- νοϊού αυξάνονται, ανοδική είναι π πορεία και των μεταλλαγμένων στε ­ λεχών. Σύμφωνα με το Εθνικό Δίκτυο Γονιδιωματικής Επιτήρησης για τις μεταλλάξεις του Sars-CoV-2, εντο ­ πίστηκαν επιπλέον 93 κρούσματα του λεγάμενου βρετανικού στελέχους και επιπλέον ένα του νοτιοαφρικανικού. Συνολικά, στην Ελλάδα τα δείγματα που έχουν εντοπιστεί θετικά στις με ­ ταλλάξεις ανέρχονται σε 530, συμπε­ ριλαμβανομένων έξι μιας μετάλλαξης που βρίσκεται στα μινκ -πρόκειται για παλαιότερα δείγματα τα οποία απλά χθες ενσωματώθηκαν στο σύνολο-, καθώς και 22 τα οποία παρουσιάζουν έλλειψη δύο αμινοξέων στο γονίδιο της ακίδας του ιού. Οπως εξηγούν στον «Ε.Τ.» οι επιστήμονες που ανα ­ λύουν τα δείγματα για μεταλλάξεις, αυτή η έλλειψη συναντάται στη βρε ­ τανική μετάλλαξη. Η διαφορά είναι ότι αυτά τα 22 δεν είχαν τις υπόλοι ­ πες μεταλλάξεις που στο σύνολό τους συναποτελούν το βρετανικό μεταλ ­ λαγμένο στέλεχος. Προστασία Προς τη χρήση διπλής μάσκας σε χώρους με συγχρωτισμό, όπως είναι τα σούπερ μάρκετ και τα Μέσα Μαζι ­ κής Μεταφοράς, προσανατολίζονται και οι Ελληνες ειδικοί με σκοπό τπν αναβάθμιση της προστασίας για την Covid-1 9. Σύμφωνα με τα μέλη της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων, ακό ­ μη και προς το τέλος της εβδομάδας αυτής μπορεί να εισηγηθούν τπ διπλή «ασπίδα» -χειρουργική μάσκα από μέσα, υφασμάτινη από πάνω- για τον πανδημικό ιό. «Οι οδηγίες για τη χρήση της μά ­ σκας προς το παρόν δεν έχουν αλ ­ λάξει στη χώρα μας, αλλά ομάδα της Επιτροπής μας έχει αναλάβει να μελετήσει και να εισπγπθεί σχετικά μέσα στην ερχόμενη εβδομάδα», ανέφερε η καθηγήτρια Παιδιατρικής, Βάνα Παπαευαγγέλου, στην τακτική ενημέρωση της Παρασκευής, με μέλη της Επιτροπής να επιβεβαιώνουν σε δημόσιες δηλώσεις τους ότι έρχεται π σύσταση για διπλή μάσκα και να εξηγούν τη σημασία της. «Εχει αρχίσει και συζητιέται το θέμα της διπλής μάσκας και όχι μόνο στους κλειστούς χώρους, αλλά και στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, στα σούπερ μάρκετ και λοιπά. Σε αυτούς τους χώρους μια πιο έξυπνη τακτι ­ κή στη χρήση μάσκας συζητιέται και παγκοσμίως. Θα μπορούσε λοιπόν να συστήσει κανείς τη χρήση αυτής της λεγάμενης διπλής μάσκας, μια χειρουργική μάσκα από μέσα και απ ’ έξω μια υφασμάτινη, ούτως ώστε να καλύπτει πλήρως και να εμποδίσει την είσοδο των σταγονιδίων. Σε αυτούς τους κλειστούς χώρους η χρήση τέ ­ τοιου είδους μάσκας είναι χρήσιμη και προφυλάσσει σε ένα ποσοστό. Είναι ένας έξυπνος τρόπος να ελαττώσουμε την πιθανότητα μετάδοσης», επεσήμα- νε (ΘΕΜΑ 1 04,6) ο καθηγητής Παθο ­ λογίας Χαράλαμπος Γώγος. ■ ΟΣΟΙ πιστεύουν πως σε λίγα χρόνια θα έχουμε ξεχάσει την ύπαρξη του ιού, θα πρέπει να το ξανασκεφτούν. Σύμφωνα με το περιοδικό «Economist», ο Sars- Cov-2 θα μείνει για χρόνια στις ζωές μας, αποκτώντας ενδημικό χαρακτήρα. Στο δημοσίευμα τονίζεται πως ακόμη και τα θαύματα έχουν όρια, καθώς ναι μεν χωρίς το εμβόλιο η πανδημία θα απειλούσε να αφαι- ρέσει τουλάχιστον 150 εκατ. ζωές (περισσότερες από ό,τι και στους δύο Παγκοσμίους Πολέμους), ωστόσο έχει καταστεί σαφές ότι το να περιμένει κανείς πως τα εμ ­ βόλια θα εξουδετερώσουν πλή ­ ρως την COVID-1 9 είναι λάθος. «Οταν ο κορονοϊός χτύπησε για πρώτη φορά, οι κυβερνήσεις έμειναν έκπληκτες. Τώρα πρέπει να κοιτάξουν μπροστά», τονίζεται στο αφιέρωμα του βρετανικού πε ­ ριοδικού. Πάντως δεν είναι υπερ ­ βολή να χαρακτηρίζεται θαύμα ο εμβολιασμός, καθώς λίγο περισ ­ σότερο από ένα χρόνο μετά την ταυτοποίηση του ιού, οι γιατροί έχουν ήδη χορηγήσει 148 εκατομ ­ μύρια δόσεις εμβολίων. Ενδεικτική είναι η περίπτωση του Ισραήλ, όπου χάρη στον μα ­ ζικό εμβολιασμό καταγράφεται αποσυμπίεση του συστήματος υγείας και πτώση όλων των δει ­ κτών - ωστόσο κι εκεί οι μεταλλά ­ ξεις απειλούν με εκτροχιασμό την απόκτηση συλλογικής ανοσίας. Μεταλλάξεις Σύμφωνα με το άρθρο, δεν απο ­ τελεί έκπληξη το γεγονός ότι ο Sars-Cov-2 έχει αναπτύξει νέα βιολογικά κόλπα μετά την πάροδο ενός χρόνου, στον οποίο μόλυνε περισσότερους από 100 εκατομ ­ μύρια ανθρώπους. Ηδη στο επί ­ κεντρο βρίσκονται οι μεταλλάξεις που εντοπίστηκαν σε Βρετανία, Ν. Αφρική και Βραζιλία. Το πόσο γρήγορα μπορούν να εξαπλω ­ θούν, το πόσο καλά λειτουργούν τα εμβόλια και το πόσο σύντομα τα νέα εμβόλια «βελτιώνονται» θα καθορίσουν την πορεία της πανδημίας. Δεν έχει απομακρυν ­ θεί ο κίνδυνος χώρες που έχουν εμβολιάσει πολλούς ανθρώπους να βρεθούν και πάλι στο «σημείο μηδέν». Επί του παρόντος οι εταιρίες που αναπτύσσουν εμβόλια έχουν ξεκαθαρίσει πως τα σκευάσματά τους προσφέρουν προστασία κατά των μεταλλάξεων ή εμποδίζουν από τη σοβαρή νόσηση. Ορισμένοι κατασκευαστές αναπτύσσουν ενι- σχυτικές δόσεις για να βοηθήσουν τους ανθρώπους που εμβολιάστη ­ καν με παλαιότερες εκδοχές των εμβολίων να αντιμετωπίσουν νέες παραλλαγές. Αλλοι αναπτύσσουν εμβόλια προορισμένα να λειτουρ ­ γήσουν άμεσα για πολλές πα ­ ραλλαγές. Το θετικό είναι ότι τα τροποποιημένα εμβόλια δεν χρει ­ άζεται να υποβληθούν σε κλινικές δοκιμές μεγάλης κλίμακας. Ασπίδα Αν και τα εμβόλια δεν αποτρέπουν κάθε ήπια και ασυμπτωματική νό ­ σηση, φαίνεται ότι προφυλάσσουν από τις σοβαρότερες λοιμώξεις, ακόμη και από το θάνατο, σημει ­ ώνει ο «Economist». Οπως επισημαίνει η Νάταλι Ντιν, βιοστατιστικολόγος στο Πανεπιστήμιο της Φλόριντα, υπάρχουν δύο εναλλακτικοί τύ ­ ποι προστασίας που παρέχουν τα εμβόλια κατά του κορονοϊού. Στον ένα εμφανίζεται ο ίδιος αριθ ­ μός λοιμώξεων με αυτόν που θα εμφανιζόταν και χωρίς εμβολια ­ σμούς, αλλά οι συνέπειες αυτών των λοιμώξεων υποβαθμίζονται σημαντικά. Ο άλλος τρόπος είναι να μειωθεί ο συνολικός αριθμός των λοιμώξεων, αλλά η αναλο ­ γία των σοβαρών προς ήπιων έως ασυμπτωματικών περιπτώσεων να παραμείνει περίπου η ίδια. Ο ήδη χαμηλός αριθμός θανάτων και νοσηλείας συρρικνώνεται σε βαθμό που σχεδόν εξαφανίζεται. Ο αριθμός των ήπιων περιπτώσε ­ ων υποχωρεί, όπως και ο αριθμός των ασυμπτωματικών περιπτώσε ­ ων. Η κύρια διαφορά μεταξύ των δύο σεναρίων είναι ότι στο ένα αυξάνονται τα ασυμπτωματικά κρούσματα, στο δεύτερο πέφτουν. Στον πραγματικό κόσμο, σημειώ ­ νει ο «Economist», συμβαίνει ένας συνδυασμός των δύο σεναρίων: μείωση των συνολικών λοιμώ ­ ξεων συνολικά και μείωση των συμπτωμάτων, με διαφορετικά εμβόλια να προσφέρουν διαφο ­ ρετικά προφίλ. Ο Economist καταλήγει πως τα εμβόλια που δεν κάνουν κάτι περισσότερο από το να καταστέλ ­ λουν τη βαρύτητα των συμπτω ­ μάτων δεν μπορούν στην πραγ ­ ματικότητα να σταματήσουν την εξάπλωση του ιού. Από την άλλη, τα εμβόλια που περιορίζουν τον αριθμό των λοιμώξεων θα έχουν σημαντικό αντίκτυπο στο συντελε ­ στή «R», άρα και στην πορεία της πανδημίας και των περιοριστικών μέτρων που τη συνοδεύουν. ΑΘΗΝΑ ΣΟΥΤΖΟΥ

8 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  Έλληνας και Αλβανός «χτύπησαν» μαζί το πολιτικό γραφείο του Βαρβιτσιώτη Πηγή: ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Σελ.: 5 Ημερομηνία έκδοσης: 15-02-2021 Αρθρογράφος: Επιφάνεια : 170.89 cm² Κυκλοφορία: 8215 Θέματα: ΜΑΡΚΕΤ EXknvas και Αλβανόβ «χτύπησαν» μαζί το πολιτικό γραφείο τουΒαρβιτσιώτη ΣΤΗ ΣΥΛΛΗΨΗ δύο αναρχικών, ενός 22χρο- νου Ελληνα και ενός 23χρονου Αλβανού, για την επίθεση στο πολιτικό γραφείο του ανα ­ πληρωτή υπουργού Εξωτερικών Μιλτιάδη Βαρβιτσιώτη με μπογιές και φεϊγβολάν προ ­ χώρησε η Αστυνομία. Οι δυο συλληφθέντες ανήκουν στην Αναρχική Συλλογικότητα Μασόβκα και προ- δόθηκαν, σύμφωνα με πληροφορίες, από τις μεταξύ τους συνομιλίες στα κοινωνικά δί ­ κτυα αμέσως μετά την επίθεση, την περα ­ σμένη Πέμπτη. Μάλιστα, αμφότεροι κατηγορούνται για πέντε ακόμη ενέργειες της Μασόβκα, μετα ­ ξύ άλλων, για φθορές σε κατάστημα με στρα­ τιωτικά είδη στο Χαϊδάρι και σε δύο σούπερ μάρκετ στο Ιλιον, για... στήσιμο πηγαδιού έξω από τα γραφεία του Ηλία Κασιδιάρη και για επίθεση στην εκκλησία του Αγίου Αντωνίου στην Ομόνοια. Σημειωτέον ότι η συγκεκριμέ ­ νη αναρχική ομάδα ανέλαβε αυθημερόν την ευθύνη για την επίθεση στο γραφείο του Μιλ ­ τιάδη Βαρβιτσιώτη, την οποία μάλιστα... αφιέ ­ ρωσε στον Δημήτρη Κουφοντίνα. Σε δήλωσή του πάντως ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών, αφού συνεχάρη τους αστυνομικούς της Υποδιεύθυνσης Κρατικής Ασφάλειας της Διεύθυνσης Ασφάλειας Ατ ­ τικής και την Αντιτρομοκρατική Υπηρεσία για τη σύλληψη των δύο δραστών, επισήμα- νε πως «οι γνωστοί άγνωστοι να ξέρουν πως δεν μπορούν πλέον να κρύβονται πίσω από τις κουκούλες». Σχετική ανακοίνωση εξέδωσε και η Ελ ­ ληνική Λύση του Κυριάκου Βελόπουλου, η οποία σχολίασε με νόημα πως η είδηση ότι συνελήφθη Αλβανός αναρχικός για την επίθεση «μπορεί να ακούγεται ως κακόγου ­ στη φάρσα, αποδεικνύει όμως ότι η “ πολυ- ηολιτισμική αφομοίωση ” που ευαγγελίζεται όλο το πολιτικό σύστημα όχι μόνο δεν μπο ­ ρεί να επιτευχθεί, αλλά είναι μια “ φαντασια- κή κατάσταση ” , δημιούργημα των συστημι- κών κομμάτων».

9 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  Επικίνδυνη η απαγόρευση από τις 18.00 λέει ο ΣΥΡΙΖΑ Πηγή: ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Σελ.: 6 Ημερομηνία έκδοσης: 15-02-2021 Αρθρογράφος: Επιφάνεια : 123.27 cm² Κυκλοφορία: 8215 Θέματα: ΜΑΡΚΕΤ Επικίνδυνη η απαγόρευση από ns 18.00 λέειοΣΥΡΙΖΑ ΤΗΝ ΑΜΕΣΗ ανάκληση ίου μέτρου απαγόρευσης της κυκλοφορίας ία Σαββατοκύ­ ριακα από τις 18.00, το οποίο εφαρμόζεται στην Αττική από την περασμένη εβδο ­ μάδα, ζητεί η Κουμουνδού- ρου, επικαλούμενη το κομ ­ φούζιο που επικράτησε και αυτό το Σάββατο στα σού ­ περ μάρκετ, καθώς και τις ουρές που παρατηρήθηκαν σε πολλά καταστήματα. Με ανακοίνωσή του ο ΣΥΡΙΖΑ χαρακτήρισε το μέτρο «ανό ­ ητο» και «επικίνδυνο», το οποίο εξαντλεί την υπομο ­ νή των πολιτών. «0 κόσμος έχει κουραστεί με τις παλι ­ νωδίες της κυβέρνησης. Οχι μόνο αρνείται να πάρει μέ ­ τρα για τις ουσιασηκές εστί ­ ες υπερμετάδοσης του ιού, αλλά με τις αστοχίες της δη ­ μιουργεί και νέες. Ας το κα ­ ταλάβουν, επιτέλους, για να πάρουν πίσω το μέτρο» ανέ ­ φερε η αξιωματική αντιπολί ­ τευση, καταγγέλλοντας πως το μέτρο, αντί να βοηθά, δη ­ μιουργεί νέες συνθήκες συ- νωσυσμού. Πάντως, η κυβέρνη ­ ση δεν φαίνεται να εξετάζει -προσώρας τουλάχιστον- την άρση του μέτρου. Του ­ ναντίον, σύμφωνα με πλη ­ ροφορίες, έχει πέσει στο τραπέζι ακόμη και η επέκτα­ ση του μέτρου στις καθημε ­ ρινές.

10 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  Μεγάλες απώλειες Πηγή: ΤΑ ΝΕΑ Σελ.: 46 Ημερομηνία έκδοσης: 15-02-2021 Αρθρογράφος: Επιφάνεια : 120.18 cm² Κυκλοφορία: 13695 Θέματα: ΜΑΡΚΕΤ .11 Μεγάλες απώλειες για ions oivonoious Μπορεί το κρασί να μπήκε με μεγα ­ λύτερη συχνότητα στα σπίτια των Ελλήνων (και μάλιστα σε κάποιες πε ­ ριπτώσεις ακριβότερες με ετικέτες) εν μέσω των διαδοχικών lockdown, αλλά η καθίζηση της αγοράς HORECA (ξε ­ νοδοχεία, εστιατόρια, catering) έβαλε «μαχαίρι» στα έσοδα των οινοποιητι- κών επιχειρήσεων, με αποτέλεσμα το 2020 να κλείσει με αισθητές απώλειες, λένε οι οινοποιοί. Το 20% του τζίρου τους, κατά μέσο όρο, υπολογίζεται πως έχασαν τα οινοποιεία της Βόρειας Ελλάδας στη διάρκεια του πανδημικού 2020, με τους μικρούς οινοποιούς και τις επιχειρήσεις που απευθύνονται σε τουριστικές περιοχές να πλήττονται περισσότερο. Συνολικά στην Ελλά ­ δα, βάσει στοιχείων του Συνδέσμου Ελληνικού Οίνου (ΣΕΟ), σημειώθηκε πέρυσι πτώση πωλήσεων κρασιού στη HORECA κατά 40%, η οποία στις τουριστικές περιοχές έφτασε έως και στο 80%. Στο λιανεμπόριο και κυρίως στα σουπερμάρκετ κατεγράφη αύ ­ ξηση κατά 15%, όμως το μεγαλύτερο ποσοστό των μικρών οινοποιείων και μεγάλος αριθμός ετικετών δεν βρίσκο ­ νται στα ράφια τους. Στις δε ηλεκτρο ­ νικές πωλήσεις κρασιών (είτε μέσω των εταιρικών e-shops είτε μέσα από πλατφόρμες /marketplaces) η αύξηση υπολογίζεται στο εντυπωσιακό 80%, χωρίς όμως αυτό να αποτελεί αντιπρο ­ σωπευτικό ποσοστό, καθώς στηρίζεται σε μικρή βάση αναφοράς.

11 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  Ολοταχώς για διπλή μάσκα σε σούπερ μάρκετ, ΜΜΜ Πηγή: ΘΕΣΣΑΛΙΑ Σελ.: 7 Ημερομηνία έκδοσης: 15-02-2021 Αρθρογράφος: Επιφάνεια : 527.17 cm² Κυκλοφορία: 0 Θέματα: ΜΑΡΚΕΤ • «ΜΙΑ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΜΑΣΚΑ ΑΠΟ ΜΕΣΑ ΚΑΙ ΑΠ' ΕΞΩ ΜΙΑ ΥΦΑΣΜΑΤΙΝΗ» Ολοταχώς για διπλή μάσκα σε σούπερ μάρκετ, ΜΜΜ ΑΘΗΝΑ, 14. Πολύς ντόρος γίνεται το τελευταίο διάστημα για τη χρήση της υφασμάτινης μάσκας και τηςαποτελεσματικότητάς της, σε ό,τι αφορά στην προφύλαξη που προσφέρει από τα επικίνδυνα σταγο ­ νίδια του κορονοϊού. Η επιστημονική κοινότητα αναφέρει ότι είναιεπαρκής όμως είναι πολλοίαυτοί που συστήνουν τη διπλήμάσκα για ακόμα μεγαλύτερη προφύλαξη. Έτσι, σύμφωνα με το νννννν. ethnos.gr, και η ελληνική επιτροπή των λοιμωξιολόγων προσανατολίζεται στο να προχωρήσει σε σύσταση για τη χρήσης διπλής μάσκας κυρίως σε κλειστούς χώρους και σε σούπερ μάρκετ και Μέσα Μαζικής Μεταφοράς. «0 α μπορούσε λοιπόν να συστήσει κανείς τη χρήση αυτής της λεγάμενης διπλής μάσκας, μια χειρουργική μάσκα από μέσα και απ ’ έξω μια υφασμάτινη, ούτως ώστε να καλύπτει πλήρως και να εμποδίσει την είσοδο των σταγονιδίων» είπε ο καθηγητής Χαράλαμπος Γώγος στο ΘΕΜΑ 104,6. 0 καθηγητής τόνισε εξάλλου πως: «σε κάθε περίπτωση, νομίζω ότι θα πάμε σε μια καλή ύφεση τέλος του μήνα και στις αρχές του επόμενου μήνα (σ,σ.: ύστερα από την επιβολή του lockdown και των νέων μέτρων), με δεδομένο ότι αρχίζει και εμβολιάζεται μαζικά ο πληθυσμός, υπάρχουν σημαντικές αυξήσεις στην εμβολιαστική κάλυψη, οι οποίες θα έρθουνε σιγά σιγά και θα αυξηθούν οι πλατφόρμες» και πρόσθεσε πως: «0 στόχος μας είναι να πάμε να πάμε στην απόκτηση σημαντικού βαθμού ανοσίας στις δύσκολες ομάδες που έχουμε, ούτως ώστε να ελαττώσουμε την πίεση στο σύστημα υγείας». «Είναι δύσκολη η εποχή, είναι δύσκολος ο χειμώνας, οι συνθήκες ευνοούν τον ιό και την διασπορά του, θα μπούμε σε κλειστούς χώρους λόγω του κρύου, εδώ είναι το μεγάλο στοίχημα να μπορέσουμε να κρατήσουμε τα μέτρα και να αποφύγουμε τον συνωστισμό. Είναι κίνδυνος θάνατος ο συνωστισμός» επεσήμανε. Διπλή μάσκα «Έχει αρχίσει και συζητιέται το θέμα τηςδιπλής μάσκας και όχι μόνο στους κλειστούς χώρους, αλλά και στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, στα σούπερ μάρκετ και λοιπά. Σε αυτούς τους χώρους μια πιο έξυπνη τακτι ­ κή στη χρήση μάσκας συζητιέται και παγκοσμίως. θα μπορούσε λοιπόν να συστήσει κανείς τη χρήση αυτής της λεγάμενης διπλής μάσκας, μια χειρουργική μάσκα από μέσα και απ' έξω μια υφασμάτινη, ούτως ώστε να καλύπτει πλήρως και να εμποδίσει την είσοδο των στα­ γονιδίων. Σε αυτούς τους κλειστούς χώρους η χρήση τέτοιου είδους μάσκας είναι χρήσιμη και προφυλάσσει σε ένα ποσοστό. Είναι ένας έξυπνος τρόποςνα ελαττώ ­ σουμε την πιθανότητα μετάδοσης» εξήγησε. Το εισπνεόμενο από ίο Ισραήλ «Αυτό το φάρμακο έχει το πλεονέκτημα ότι δρα ενα ­ ντίον του ιού στην περιοχή που πάει, στον πνεύμονα. Επομένως, οι παρενέργειες είναι πολύ μικρότερες και η αποτελεσματικότατα είναι άμεση, γιατί δρα άμεσα. Είναι ένα πολύ ικανοποιητικό φάρμακο, μακάρι να το έχουμε σύντομα, θα είναι ένα επιπλέον εργαλείο πολύ σημαντικό για τη νόσο» είπε ακόμη, αναφερόμενος στο σκεύασμα που δοκιμάζεται στο Ισραήλ. «Μέτρα και το Πάσχα» τόνισε η Μ. Παγώνη «Σε 15 μέρες θα δούμε τα αποτελέσματα του lockdown και ας ελπίσουμε όλοι να μην χρειαστούν νέα μέτρα. Ξέρουμε ότι είμαστε όλοι κουρασμένοι, διότι δεν είναι ένας μήνας, αλλά ένας χρόνος που βρισκόμαστε σε αυτήν την κατάσταση», τόνισε η Πρόεδρος τηςΈνωσης Νοσοκομειακών Ιατρών Αθηνών - Πειραιώς Ματίνα Παγώνη. «Αν γίνουν οι εμβολιασμοί βάσει του προ ­ γράμματος και εφόσον έρθουν όλα τα εμβόλια που έχουν συμφωνηθεί μεταξύ της ΕΕ και των εταιρειών, τότε έως τον Ιούνιο εκτιμούμε ότι θα έχει εμβολιαστεί το 60% του πληθυσμού και θα υπάρχει σχετική ανοσία του πληθυσμού, ώστε από το καλοκαίρι, όταν έρθουν και τουρίστες, να αρχίσουμε να αλλάζουμε κατάσταση» σημείωσε μιλώντας στον ΑΝΤΙ . Ωστόσο, όπως είπε «το Πάσχα θα το περάσουμε με μέτρα. Δεν νομίζω να μπορούμε να πάμε στα χωριά μας, δεν θα μπορούμε να κάνουμε διαφορετικά, αυτή είναι η προσωπική μου εκτίμηση».

12 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  Ψιθυρίζεται Πηγή: RETAIL TODAY Σελ.: 1 Ημερομηνία έκδοσης: 12-02-2021 Αρθρογράφος: Επιφάνεια : 45.2 cm² Κυκλοφορία: 0 Θέματα: ΜΑΡΚΕΤ Ψιθυρίζεχαι... Περισσότερεςαπό 65 προσφο­ ρές φέρεται να κατατέθηκανγια τα ακίνητα της Ektasis, με πλη­ ροφορίες να αναφέρουν πως η ΑΒ Βασιλόπουλος «χτύπησε» τα 4 που στεγάζουν καταστή ­ ματα της... Η αποσφράγιση αναμένεται την Τετάρτη y Φε ­ βρουάριου...

13 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  Έρχεται η διπλή μάσκα στα σούπερ μάρκετ Πηγή: STAR PRESS Σελ.: 1,13 Ημερομηνία έκδοσης: 15-02-2021 Αρθρογράφος: Επιφάνεια : 273.29 cm² Κυκλοφορία: 4295 Θέματα: ΜΑΡΚΕΤ Έρχεται η διπϋή μόσκο (!) σε σούπερ μάρχετ και μέσο μεταφοράς · Τι θα προτείνει η επιτροπή ειδικών

14 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  Έρχεται η διπλή μάσκα στα σούπερ μάρκετ Πηγή: STAR PRESS Σελ.: 1,13 Ημερομηνία έκδοσης: 15-02-2021 Και στα Μέσα Μαζική$ Meiatpopds Έρχεται η διπΡή μάσκα στα σούπερ μάρκετ Η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ κοινότη ­ τα συστήνει τη χρήση διπλήε μάσκαε για ακόμα μεγαλύτε ­ ρη προφύλαξη και η ελληνική επιτροπή Λοιμοξιολόγων προσανατολίζεται στο να προχωρήσει σε σύσταση για τη χρήση τηε κυρίωε σε κλει- στούε χώρουε, σούπερ μάρ ­ κετ και Μέσα Μαζικήε Μετα- φοράε. Μιλώνταε στο «ΘΕΜΑ 104,6», ο καθηγητήε Χαρά- λαμποε Γώγοε τόνισε: «θα μπορούσε να συστήσει κα- νείε τη χρήση αυτήε τηε λε- γόμενηε διπλήε μάσκαε, μια χειρουργική μάσκα από μέσα και απ ’ έξω μια υφα ­ σμάτινη, ούτωε ώστε να κα ­ λύπτει πλήρωε και να εμπο ­ δίζει την είσοδο των σταγο ­ νιδίων». «Έχει αρχίσει και συζητιέ ­ ται το θέμα τηε διπλήε μά ­ σκαε και όχι μόνο στουε κλει- στούε χώρουε, αλλά και στα Μέσα Μαζικήε Μεταφοράε, στα σούπερ μάρκετ και λοιπά. Σε αυτούε τουε χώρουε μια πιο έξυπνη τακτική στη χρήση μάσκαε συζητιέται και παγκο- σμίωε. Σε αυτούε τουε κλει- στούε χώρουε, η χρήση τέτοι ­ ου είδουε μάσκαε είναι χρή ­ σιμη και προφυλάσσει σε ένα ποσοστό. Είναι έναε έξυπνοε τρόποε να ελαττώσουμε την πιθανότητα μετάδοσηε», εξή ­ γησε.

15 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  Ινστιτούτο Έρευνάς Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών Πηγή: ΚΟΙΝΗ ΓΝΩΜΗ ΤΩΝ ΚΥΚΛΑΔΩΝ Σελ.: 17 Ημερομηνία έκδοσης: 15-02-2021 Αρθρογράφος: Επιφάνεια : 880.17 cm² Κυκλοφορία: 0 Θέματα: ΜΑΡΚΕΤ Ινστιτούτο 'Epeuvds Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών Η δυνατότητα εξυπηρέτησης πελατών μετά νέα μέτρα πρόσβασης και ωραρίου έχει μειωθεί κατά 70% Πραγματικός μέσος αριθμός πελατών ανά κατάστημα ανά ημέρα 1200 1000 800 600 400 200 1196 Μέση δυναμικότητα εξυττηρετούμεων πελατών ανά κατάστημα έως 17/1 479 Μέση δυναμικότητα εξυττηρετούμεων πελατών ανά κατάστημα από 18/1 319 Μέση δυναμικότητα εξυπηρετούμεων πελατών ανά κατάστημα από 6/2 Πραγματικός μέσος αριθμός πελατών ανά κατάστημα ανά ημέρα Τ ο ΙΕΛΚΑ (Ινστιτούτο Ερευ ­ νά S Λιανεμπορίου Κατα ­ ναλωτικών Αγαθών) στο πλαίσιο ίου παρατηρητηρίου των εξελίξεων ms Πανδημία για την αγορά του Λιανεμπορίου τροφί ­ μων καταγράφει ανησυχητικά ευρήματα για την εξυπηρέτηση του καταναλωτικού κοινού με αφορμή tis αποφάσειε για πε ­ ριορισμό των επιτρεπόμενων ατόμων στα καταστήματα και τον περιορισμό του ωραρίου, οι onoias έχουν ήδη προκαλέσει προβλήματα και στρεβλώσει στα καταστήματα λιανεμπορίου τροφίμων. Ενδεικτικέε είναι οι μεγάλεε ουρέε και καθυστερή ­ σει που παρατηρήθηκαν την προηγούμενη Παρασκευή και ειδικά το προηγούμενο Σάββατο. Η πρώτη κοινή υπουργική απόφαση ms 16ns Ιανουάρι ­ ου, η οποία είχε cos στόχο το άνοιγμα του λιανικού εμπορίου ύστερα από μήνεε, δηλαδή την ελάφρυνση των μέτρων, ειδικά στην περίπτωση του λιανεμπορί ­ ου τροφίμων εφαρμόζει πολύ πιο αυστηρά μέτρα συγκρινόμενη με το τι συμβαίνει ans άλλεε ευρω- παϊκέε χώρεε. Συγκεκριμένα, ο μέγιστοε επιτρεπόμενοε αριθμόε ατόμων, από 1 άτομο ανά 10 τ.μ. που ίσχυε όλο το 2019 και μέχρι την Κυριακή 17/1 , από τη Δευτέρα 18/1 γίνεται 1 άτομο ανά 25 τ.μ.. Αυτή π αλλαγή στην περίπτωση των καταστημάτων τροφίμων δημιουργεί σημαντικό περιορισμό στη δυνατότητα εξυ- ππρέτησηε του κοινού κατά 60%. Η δεύτερη κοινή υπουργική απόφαση ms 6ns Φεβρουάριου, έχει cos στόχο την προστασία ms δημόσιαε υγείαε από τον κίνδυνο περαιτέρω διασποράετου κορω- νοϊού COVID — 19 και ορίζει το ωράριο λειτουργά των καταστη ­ μάτων τροφίμων axis περιοχέε υψηλού κινδύνου cos tis 17 :00 και σε Αττική και Θεσσαλονίκη τα Σάββατα cos tis 17:00, ενώ για την Αττική με βάση tis χθεσινέε ανακοινώσει θα ισχύσει το νέο ωράριο και tis καθημερινέ5. Αυτή η αλλαγή στην περίπτωση των καταστημάτων τροφίμων δημι ­ ουργεί νέο σημαντικό περιορισμό στη δυνατότητα εξυπηρέτησηε του κοινού κατά 25% (από 12 ώρεε σε 9 ώρεε). Η λήξη του ωραρίου μέχρι την Παρασκευή 5/2 ήταν otis 20:00 ενώ πριν εξυπηρέτηση5 του την κρίση ms πανδημία ήταν otis 21 :00. Αθροιστικά πρόκειται για μία μείωση ms τάξηε του 70% στη δυνατότητα εξυπηρέτησηε του κοινού στα σουπερμάρκετ. Σημειώνεται ότι στο προη ­ γούμενο γενικό lockdown του Νοεμβρίου δεν υπήρχαν ο περιο- ρισμόεπρόσβασηετου 1 ατόμου ανά 25 τ.μ., ούτε η μείωση του ωραρίου. με βάση τα στοιχεία του Νο ­ εμβρίου 2020, ο μέσοε αριθμόε πελατών ανά κατάστημα ανά ημέ ­ ρα στα σουπερμάρκετ είναι 858 άτομα. Με τα νέα μέτρα, η μέση εκτιμώμενη ημερήσια δυνατότητα εξυπηρέτησηε πελατών μειώνε ­ ται από 1.196 πελάτεε (100 ανά ώρα) σε μόλιε 479 πελάτεε (40 ανά ώρα). Για την ακρίβεια 479 «επισκέπτε5», καθώε συχνά και ειδικά το Σάββατο, οι επισκέψειε γίνονται από περισσότερα από μέλη του νοικοκυριού, μειώνο- vras περαιτέρω tis δυνατότητεε καταστήματο5. Με τη νέα μείωση του ωρα ­ ρίου, τα καταστήματα τροφίμων εξακολουθούν να μπορούν αν εξυπηρετήσουν περίπου 40 άτο ­ μα ανά ώρα, αλλά για λιγότερεε ώρεε, έτσι η μέση εκτιμώμενη ημερήσια δυνατότητα εξυπηρέ- mans πελατών μειώνεται από 1.196 πελάτεε σε μόλιε 319 πελάτεε. Σημειώνεται ότι οι τι- μέε αυτέε είναι μέσοι όροι. Δεν υπάρχει ομοιόμορφη κατανομή πελατών στο χρόνο ούτε μέσα στην εβδομάδα, ούτε μέσα στην ημέρα. Την Παρασκευή και το Σάββατο η επισκεψιμότητα αυ ­ ξάνεται σημαντικά, μέχρι και 50% συγκριτικά με tis υπόλοι- nss ημέρε5. Υπάρχει αυξημένη συγκέντρωση επισκεπτών το πρωί και κυρίωε το απόγευμα όλεε tis καθημερινέε. Παράλληλα το πρόβλημα μεγεθύνεται περαιτέρω από το γεγο vos ότι οι ώρεε που έχουν περί κοπεί από το ωράριο των καταστημάτων τροφίμων αντι ­ στοιχούν σε ώρεε και ημέρεε με μεγάλη ζήτηση από το κα ­ ταναλωτικό κοινό. Το Σάββατο αν όχι και συγκεκριμένα είναι η ημέρα με τη μεγαλύτερη κίνηση, ενώ η απο­ γευματινή κίνηση tis καθημερι- νέε από tis 16:00 και μετά είναι αρκετά έντονη. Ολόγοε είναι ότι οι συγκεκριμένεε ώρεε παραδο­ σιακά ακολουθούν τη λήξη του ωραρίου εργασία σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα (ειδικά την Παρασκευή το απόγευμα), ενώ το Σάββατο είναι η εβδομαδιαία αργία με ανοιχτά καταστήματα, την οποία αξιοποιούν οι κατανα- λωτέε για tis αγορέε tous . Είναι σαφέε ότι outos ο αριθ- μ05 δυνατότητα5 εξυπηρέτηση5 πελατών δεν επαρκεί για να εξυπηρετηθούν σωστά οι πε- λάτεε. Το αποτέλεσμα αυτήε ms μείωση5 στη δυνατότητα εξυπηρέτηση5 είναι αναπόφευ ­ κτα η δημιουργία ουρών εκτόε των καταστημάτων, oncos έχει παρατηρηθεί στο παρελθόν. Οι συνέπειεε είναι οι εξήε: • Συνωστισμόε εκτόε των κα ­ ταστημάτων otis ουρέε. 0 συνω- στισμόε έξω από τα καταστήματα - που δεν υπήρχε μέχρι σήμερα - είναι δυνητικά πιο επικίνδυνοε από τη γρήγορη εξυπηρέτηση όπωε γινόταν μέχρι σήμερα μέσα στα καταστήματα. Σύμφωνα με στοιχεία που συνέλλεξε π Bespot την Παρα ­ σκευή 7/2 και το Σάββατο 8/2, καταγράφηκαν ουρέε έωε 5 ατόμων στην πλειονότητα των καταστημάτων μεσαίου τύπου. Οι ουρέε ξεπέρασαν σε αρκετέε περιπτώσειε τα 15 άτομα, ενώ καταγράφηκε το φαινόμενο ms εγκατάλειψηε επίσκεψη5 κατά την αναμονή εισόδου στο κατά ­ στημα, σε αντίστοιχα επίπεδα με αυτά του 1 ου lockdown (η Bespot χρησιμοποιεί ανεπτυγμένεε τε- χνικέε Artificial Intelligence, και αναπτύσσει λύσειε εντοπισμού θέσηε σε εσωτερικά και εξωτε ­ ρικά περιβάλλοντα, για επιχει ­ ρήσει στον κλάδο του λιανικού εμπορίου). • Αύξηση του μέσου χρόνου εξυπηρέτησηε λόγω των ουρών. Π.χ. αντί για 1 ώρα επίσκεψη θα χρειάζεται 1 ώρα συν 20-30 λεπτά αναμονή για είσοδο στο κατάστημα. Με δεδομένο μάλιστα τον περιορισμό του 2ωρου χρό ­ νου για αγορέε από το 13033, πρακτικά μειώνονταε τον δια ­ θέσιμο χρόνο επίσκεψηε για να αγοραστούν προϊόντα npcoms ανάγκηε. • Εμφάνιση ανήσυχα, θυμού, πανικού, στο αγορα ­ στικό κοινό λόγω των ουρών κάτι που θα μεταφραστεί και σε αγοραστική συμπεριφορά. Η εμπειρία που έχουμε είναι ότι, το ίδιο θα ισχύει και για tous άλλουε κλάδουε του λιανεμπορί ­ ου. Δεν αποτελούν τα ίδια τα κα ­ ταστήματα πηγέε υπερμετάδοσηε του ιού, όσο ο συνωστισμόε σε ουρέε εκτόε των καταστημάτων. Δεν υπάρχουν στοιχεία που να στοιχειοθετούν την ανάγκη για πιο αυστηρά μέτρα σε σχέση με τον μέγιστο αριθμό ατόμων εντόε των καταστημάτων του λιανεμπορίου εν γένει, εφόσον τηρούνται οι κανόνεε υγιεινήε και ασφάλειαε. Άλλωστε από την αρχή ms υγειονομικήε Kpians, τόσο το λιανεμπόριο συνολικά, όσο και το ειδικά το λιανεμπόριο τροφίμων τηρούν αυστηρά τα μέ ­ τρα ms πολιτεία, εφαρμόζοντα5 μάλιστα συχνά υγειονομικά πρω­ τόκολλα αυστηρότερα σε σχέση με τα νομοθετημένα. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο cos ερευνητικόε οργανισμό5 θε ­ ωρούμε αναγκαίο να επιλέγει τουλάχιστον 1 από τα παρακάτω 2 μέτρα: 1 . επαναφορά του μέγιστου αριθμού ατόμων για όλα τα καταστήματα στα ισχύοντα cos tis 17/1 (1 άτομο ανά 10 τ.μ.), με στόχο την εξυπηρέτηση των καταναλωτών και την κανονικό ­ τητα στην προμήθεια βασικών καταναλωτικών αγαθών. 2. επαναφορά ms λήξη5 του ωραρίου λειτουργία για τα κα ­ ταστήματα τροφίμων otis 20:00 καθώε πλέον είναι ανοικτέε μόνο οι επιχειρήσει μετά είδη npcoms ανάγκηε.

16 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  LIDL ΕΛΛΑΣ Συσκευασίες βελτιωμένης απόδοσης βιωσιμότητας Πηγή: ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ Σελ.: 9 Ημερομηνία έκδοσης: 15-02-2021 Αρθρογράφος: Επιφάνεια : 295.03 cm² Κυκλοφορία: 0 Θέματα: ΜΑΡΚΕΤ LIDL ΕΛΛΑΣ Συσκευασίες H Lidl Ελλάς εισήγαγε τη νέα σήμανση «improving & reducing-packaging responsibly», η οποία ενη ­ μερώνει τους καταναλωτές για τις βελτιωμένες ιδιότη ­ τες βιωσιμότητας της συ- σκευασίας του εκάστοτε προ­ ϊόντος, τηρώντας τις αρχές της διαφάνειας. Η σήμαν ­ ση «improving & reducing- packaging responsibly» στα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας της Lidl Ελλάς υποδηλώνει ότι πρόκειται για μια συσκευ- ασία με βελτιωμένη απόδοση βιωσιμότητας έναντι άλλων συμβατικών λύσεων. Αυτό μπορεί να συνεπάγεται: • Δυνατότητα ανακύκλωσης κατά τουλάχιστον 80% • Περιεκτικότητα σε ανακυ ­ κλωμένα υλικά κατά τουλά ­ χιστον 30% • Χρήση εναλλακτικών υλι ­ κών • Εξοικονόμηση όγκου βά ή ­ ρους υλικών συσκευασίας κα ­ τά τουλάχιστον 10% Εφόσον ισχύει τουλάχιστον ένα από τα παραπάνω κριτή ­ ρια, η ειδική σήμανση τοπο ­ θετείται στην μπροστινή όψη βελτιωμένης απόδοσης βιωσιμότητας Η σήμανση «improving & reducing-packaging responsibly» επιβεβαιώνει την πρόθεση της Lidl για μείωση της χρήσης πλαστικού σπς συσκευασίες προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας της συσκευασίας του αντίστοι ­ χου προϊόντος. Στην πίσω ή πλαϊνή όψη της συσκευασί ­ ας ή στην εσωτερική πλευ ­ ρά της ετικέτας εμφανίζεται μία σύντομη επεξήγηση για τα κριτήρια. «θέλουμε να κάνουμε τις συ ­ σκευασίες μας καλύτερες -αυ ­ τό σημαίνει, πάνω από όλα, περισσότερο βιώσιμες. Οι πελάτες μας πρέπει να μπο ­ ρούν να αναγνωρίζουν εύ ­ κολα τις βελτιωμένες συ ­ σκευασίες. Με τη σήμανση «improving & reducing- packaging responsibly» εξα ­ σφαλίζουμε για τους πελάτες μας την κατάλληλη ενημέρω ­ ση και διαφάνεια», εξηγεί ο Ιωάννης Καρανάτσιος, μέ ­ λος της Διοίκησης, Διεύθυν ­ ση Αγορών της Lidl Ελλάς. Ε1 σήμανση «improving & reducing-packaging responsibly» επιβεβαιώνει την πρόθεση της Lidl για μεί ­ ωση της χρήσης πλαστικού στις συσκευασίες προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας και για δι ­ ασφάλιση της δυνατότητας πλήρους ανακύκλωσης για όλες τις συσκευασίες προ ­ ϊόντων ιδιωτικής ετικέτας. Η ενέργεια αυτή αποτελεί μέ ­ ρος του REset Plastic, της δι ­ εθνούς στρατηγικής του ομί ­ λου Schwarz για το πλαστι ­ κό στην οποία συμμετέχει και η Lidl Ελλάς. Η εταιρεία έχει θέσει ως στόχους, έως το 2025 να μειώσει κατά 20% τη χρήση πλαστικού και να πε- τύχει τη μέγιστη δυνατή ανα- κυκλωσιμότητα για το 100% των συσκευασιών των προϊ ­ όντων ιδιωτικής της ετικέτας. Εκτός από τη μείωση και τον (επανα)σχεδιασμό, η ανακύ ­ κλωση, η απομάκρυνση και η έρευνα αποτελούν επιπλέ ­ ον πεδία δράσης της REset Plastic στρατηγικής. Περισσότερες πληροφορίες για τη δέσμευση βιωσιμότη ­ τας της Lidl Ελλάς θα βρεί ­ τε στη διεύθυνση https:// corporate.lidl-hellas.gr/ responsibility

17 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  Δύο νέα My Market σε Ναύπλιο και Θεσσαλονίκη Πηγή: ΣΕΛΦ ΣΕΡΒΙΣ Σελ.: 8 Ημερομηνία έκδοσης: 31-01-2021 Αρθρογράφος: Επιφάνεια : 140.47 cm² Κυκλοφορία: 0 Θέματα: ΜΑΡΚΕΤ Δύο νέα My Market σε Ναύπλιο και Θεσσαλονίκη Ένα νέο My Market εγκαινιάστηκε στις 16 Δεκεμβρίου στο Ναύπλιο, το πρώτο στο Νομό Αργολίδας, κι άλλο ένα στις 18 Δεκεμβρίου στη Θεσσαλονίκη, το 11ο της αλυσίδας στη συμπρωτεύουσα. Το πρώτο, έκτασης χώ ­ ρου πωλήσεων 1.240τμ σε δύο επίπεδα, διαθέτει αποθη ­ κευτικούς χώρους περίπου 560τμ, 28 θέσεις πάρκινγκ πελατών και εγκατάσταση διπλού φορτιστή ηλεκτρικών οχημάτων (2x22kW). Το νέο κατάστημα στη Θεσσαλονί ­ κη βρίσκεται στο ισόγειο του νέου κτιρίου «Project 151», επί της οδού Αλέξανδρου Παπαναστασίου 63. Διαθέτει χώρους πώλησης άνω των 1.050τμ, καθώς και υπόγειες αποθήκες και χώρο πάρκινγκ 14 θέσεων. Και τα δύο νέα σούπερ μάρκετ είναι σχεδιασμένα σύμ ­ φωνα με τα νέα πρότυπα της αλυσίδας, τις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης και της μοντέρνας αρχιτεκτονικής.Έτσι, στα τέλη του 2020 το δίκτυο My Market της Metro διέθετε 227 καταστήματα σε όλη την Ελλάδα. Εξάλλου, κυκλοφόρησε το τέταρτο τεύχος των My Market, το «Μάθε, Φάε, Ζήσε», υποδεχόμενο το νέο έτος με πλούσια θεματολογία, βασισμένη στην ομώνυμη πλατφόρμα φροντίδας του δικτύου, και πολλές ευφάνταστες ιδέες και συνταγές για το γιορτινό τραπέζι.

18 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  ΙΕΛΚΑ: 2019/2020 αμετάβλητο το κόστος του γιορτινού τραπέζιου Πηγή: ΣΕΛΦ ΣΕΡΒΙΣ Σελ.: 9 Ημερομηνία έκδοσης: 31-01-2021 Αρθρογράφος: Επιφάνεια : 170.27 cm² Κυκλοφορία: 0 Θέματα: ΜΑΡΚΕΤ ΙΕΛΚΑ: 2019/2020 αμετάβλητο το κόστος του γιορτινού τραπέζιου Οι τιμές των προϊόντων του τυπικού χριστουγεννιάτικου τραπεζιού στα μεγάλα σούπερ μάρκετ το 2020 έμει ­ ναν κατά μέσο όρο αμετάβλητες σε σύγκριση με το 2019, ενώ ήταν στα ίδια επίπεδα με τις τιμές του 2014. Αυτό έδειξε η σχετική έρευνα του ΙΕΛΚΑ τον Δεκέμβριο κατόπιν τιμο- ληψιών σε μεγάλα σούπερ μάρκετ και συνεντεύξεων από μάνατζερ του κλάδου, αναφορικά με τις εκτιμήσεις και τις προβλέψεις τους για τη διακύμανση των τιμών προ των Χριστουγέννων. Η έρευνα του ΙΕΛΚΑ έγινε επί 22 τυπικών κατηγοριών προϊόντων του χριστουγεννιάτικου τραπεζιού (κουραμπιέδες, μελομακάρονα, βασι ­ λόπιτα, γαλοπούλα, αρνί, κάστανα, αυγά, πατάτες κ.ά.). Σύμφωνα με τους ερευνητές, οι μεγάλες επιχειρήσεις του κλάδου τις παραμονές των γιορτών έδωσαν την ευκαιρία στους πελάτες τους, αν το επέλεγαν, να εξοικονομήσουν μεσοσταθμικά περίπου το 12% της αξίας του «καλαθιού» των αγορών τους, δεδομένου του μεγάλου εύρους των τιμών, ενώ, κάνοντας «έξυπνες» αγορές, να εξοικονομήσουν αντίστοιχα έως και το 24%. Από τις 22 κατηγορίες προϊόντων που μελετήθηκαν, στις δέκα οι τιμές παρουσίαζαν μείωση σε σχέση με την περίοδο των γιορτών ένα χρόνο πριν, στις εννιά παρουσίαζαν αύξηση, ενώ σε τρεις κατηγορίες ήταν αμετάβλητες. Επίσης, σύμφωνα με τη στάθμιση των ερευνητών, περισσότερα από τα μισά προϊόντα του φετινού γιορταστικού «καλαθιού» πουλήθηκαν υπό καθεστώς προώθησης (έκπτωση ανά προϊόν ή κατηγορία, προσφορά επιπλέον προϊόντος, εκπτωτικά κουπόνια, δωροεπιταγές κ.ά.).

19 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  Samsung: Αναβαθμισμένη αγοραστική εμπειρία για το κοινό των ΑΒ Πηγή: ΣΕΛΦ ΣΕΡΒΙΣ Σελ.: 11 Ημερομηνία έκδοσης: 31-01-2021 Αρθρογράφος: Επιφάνεια : 82.76 cm² Κυκλοφορία: 0 Θέματα: ΜΑΡΚΕΤ Samsung: Αναβαθμισμένη αγοραστική εμπειρία για το κοινό των ΑΒ Η Samsung Electronics Hellas, στο πλαίσιο της συνεργασίας της με την ΑΒ Βασιλόηουλος για τη διαρκή αναβάθμιση της αγοραστικής εμπειρίας των πελατών της, εγκατέστησε σε 133 καταστήμα ­ τα της αλυσίδας περισσότερες 4.000 καινοτόμες επαγγελματικές οθόνες, που συμβάλλουν στον ψηφιακό μετασχηματισμό της εξυπηρέτησης. Μέσω των εν λόγω οθονών οι πελάτες μπορούν να πληροφορούνται σε πραγματικό χρόνο για τις προωθητικές ενέργειες και τα προϊόντα της ΑΒ, παρέχοντάς της τη δυνατότητα να τους προσφέρει μια εμπειρία υψηλής τεχνολογίας, μέσα από ένα προηγμένο κανάλι επικοινωνίας. Οι εν λόγω λύσεις ψηφιακής σήμανσης υποστηρίζονται από το Magiclnfo της Samsung, την πανίσχυρη λύση κεντρικής διαχείρισης περιεχομένου και οθονών, προσφέροντας την κεντρική διαχείριση και έλεγχο των οθονών, καθώς και ανεπτυγμένες υπηρεσίες ασφαλείας στο δίκτυο ψηφιακής σήμανσης της ΑΒ Βασιλόπουλος. Η περάτωση του σχετικού έργου αναμένεται το 2022.

20 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  Το κινητό σούπερ μάρκετ της Robomart Πηγή: ΣΕΛΦ ΣΕΡΒΙΣ Σελ.: 12 Ημερομηνία έκδοσης: 31-01-2021 Αρθρογράφος: Επιφάνεια : 164.27 cm² Κυκλοφορία: 0 Θέματα: ΜΑΡΚΕΤ Το κινητό σούπερ μάρκετ της Robomart Η Robomart ανακοίνωσε πρόσφατα πως προχωρά σε πιλοτική εφαρμογή του κινού ­ μενου καταστήματος με είδη παντοπωλείου, που μπορεί να ανταποκριθεί στην κλήση καταναλωτών και να βρεθεί στο σημείο που επιθυμούν σε λιγότερο από 10 ’ , χρη ­ σιμοποιώντας τη σχετική εφαρμογή. Τα τε ­ λευταία δύο χρόνια η εταιρεία προχώρησε σε συνεργασίες με μεγάλες επιχειρήσεις λιανικής, συμπεριλαμβανομένπς της υλοποί­ ησης το 2019 προγράμματος παραδόσεων τπς αλυσίδας Stop & Shop στη Βοστώνη , που ανήκει στην Ahold Delhaize, αλλά και ενός κινητού φαρμακείου, που λάνσαρε πρόσφατα πιλοτικά στο Δυτικό Χόλυγουντ. To Grocery Robomart θα προσφέρει στους πελάτες μια ποικιλία από φρέσκα προϊόντα και γαλακτοκομικά. Το όχημα διαθέτει χώρο για 500 συσκευασίες 50 ειδών καθημερινής χρήσης, συμπεριλαμβανομένων προϊόντων OTC, καλλυντικών, ειδών προσωπικής υγι ­ εινής, οικιακής χρήσης, κλπ. Μόλις φθάσει το Robomart, ο πελάτης χρησιμοποιεί την ηλεκτρονική συσκευή του για να πραγ ­ ματοποιήσει την αγορά και να πληρώσει, αξιοποιώντας το checkout-free σύστημα, που αξιοποιεί την τεχνολογία RFID. Για την καλύτερη και ταχύτερη εξυπηρέτηση των πελατών, χρησιμοποιούνται υπερ-τοπικοί σταθμοί αναπλήρωσης προϊόντων. Παρά το γεγονός ότι τα αυτοκίνητα της Robomart κινούνται με οδηγό, στόχος της εταιρείας είναι να προσθέσει και αυτοκι ­ νούμενα οχήματα στον στόλο της. Το σύστημα της Robomart είναι προς το παρόν μοναδικό, παρόλο που έχουν ήδη ανακοινωθεί αντίστοιχα προγράμματα αυ ­ τοματοποίησης των παραγγελιών από με ­ γάλες αλυσίδες, σε όλο τον κόσμο. Αρκετοί λιανέμποροι επίσης δοκιμάζουν τη χρήση ρομπότ για παραδόσεις, κυρίως για αγορές μικρού καλαθιού (λίγων κωδικών), όπως η Co-op στο Ηνωμένο Βασίλειο, η Amazon στις ΗΠΑ και η Woowa Brothers Corp, στη Νότια Κορέα.

21 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  «Ε-shop of the year» xo AB Eshop στα e-volution Awards 2021 Πηγή: ΣΕΛΦ ΣΕΡΒΙΣ Σελ.: 11 Ημερομηνία έκδοσης: 31-01-2021 Αρθρογράφος: Επιφάνεια : 163.37 cm² Κυκλοφορία: 0 Θέματα: ΜΑΡΚΕΤ «Ε -shop of the year» xo AB Eshop στα e-volution Awards 2021 Βασιλόπουλοβ ...και του πουλιού το γάλα! Η ΑΒ Βασιλόπουλος κέρδισε την κορυφαία δι ­ άκριση «Ε -shop of the Year, για το ηλεκτρονι ­ κό της κατάστημα, το ΑΒ Eshop, μαζί με επτά ακόμη σημαντικές βραβεύσεις, στο πλαίσιο των e-volution Awards 2021, που διοργάνωσαν για δέκατη χρονιά το Marketing Week, η Boussias Communications και το Εργαστήριο Ηλεκτρο ­ νικού Εμπορίου (ELTRUN) του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών. Ειδικότερα, η εταιρεία απέσπασε τέσσε ­ ρα χρυσά βραβεία στις κατηγορίες «Best in Supermarkets», για τις ολοκληρωμένες υπη ­ ρεσίες που προσφέρουν το ΑΒ Eshop και η νέα εφαρμογή ΑΒ Αρρ, «Content Marketing that Converts», για το περιεχόμενο και τη συνολική αγοραστική εμπειρία που δημιουργούν τα προα- ναφερόμενα, «Υπηρεσίες Συμβουλευτικής στο E-Commerce ανά case study», για το στρατηγικό σχεδίασμά και την υλοποίηση του ΑΒ Home Shop Center, και «Στρατηγική social media», για τη δημιουργία στοχευμένου περιεχομένου εν μέσω πανδημίας στις δύο μεγάλες social media καμπάνιές της («Φροντίζουμε» και «#menoumespiti»). Επίσης, κέρδισε δύο ασημένια βραβεία στις κατηγορίες «Υπηρεσίες E-Banking & Συστήματα Ηλεκτρονικών Πληρωμών» και «User Interface» και ένα μπρούτζινο στην κατηγορία «Operations & Back Office».

22 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  Η ΑΝΕΔΗΚ-Κρητικός αλλάζει τα πάντα! Πηγή: ΣΕΛΦ ΣΕΡΒΙΣ Σελ.: 23 Ημερομηνία έκδοσης: 31-01-2021 Αρθρογράφος: Επιφάνεια : 498.51 cm² Κυκλοφορία: 0 Θέματα: ΜΑΡΚΕΤ Η ΑΝΕΔΗΚ-Κρητικός αλλάζει τα πάντα! Μια χρονιά διαφορετική από κάθε προηγούμενη θα είναι το 2021 για την ΑΝΕΔΗΚ-Κρπτικός. Η διοίκησή της αποφάσισε να αλλάξει τα πάντα, επανατοποθετώντας την εταιρεία στην κλαδική αγορά σχεδόν από το μπδέν, πλήρως ανεξάρτητη πλέον από τον ΕΛΟΜΑΣ, με νέα εταιρική ταυτότητα και οργάνωση καταστημάτων, νέα PL προϊόντα, νέα εμπορικά σήματα στο δίκτυο franchise και νέες επενδύσεις. Σημειώνεται ότι π εταιρεία ελέγχει πλέον το 100% της CRM. ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΑ ΤΣΟΥΛΟΥ πό τις βασικότερες αλλαγές που γίνονται στην αλυσίδα, είναι το επαναλανσάρισμα της εταιρικής της ταυτότητας, με κεντρικό στοιχείο του λογοτύπου της τη σπείρα, κλασικό μοτίβο στις συσκευασίες Kat τον διάκοσμο των παραδοσιακών παντοπωλείων. Η νέα εταιρική ταυτότητα συνοδεύεται από αλλαγές και προσαρμογές στο εσωτερικό των καταστημάτων, που αποσκοπούν να απευθύνουν μήνυμα στο κοινό ότι το δίκτυο της ΑΝΕΔΗΚ-Κρητικός εκσυγχρο ­ νίζεται και περνά σε μια νέα εποχή. Αλλαγές συμβαίνουν, όμως, και στο δίκτυο των franchise καταστημάτων της αλυσίδας, καθώς η διοίκησή της αναπτύσσει ένα νέο εταιρικό σήμα, το «Κρητικός Mini Market», υπό το οποίο θα δρουν στο εξής τα μικρού μεγέθους καταστήματα του δικτύου, χώρου περίπου 100τμ, το πρώτο εκ των οποίων πρόκειται να λειτουργήσει άμεσα. Πλέον η αλυσίδα είναι τοποθετημένη στην αγορά του κλάδου με τρία σήματα: Το «Κρη ­ τικός» υπό το οποίο λειτουργούν τα εταιρικά σούπερ μάρκετ, το «Κρητικός-Συνεργάτης» των franchise σούπερ μάρκετ κλασικού τύπου και το «Κρητικός Mini Market -Συνεργάτης» των μικρών καταστημάτων δικαιόχρησης. Σημειώνουμε ότι καταργείται το σήμα TOP Market, με το οποίο λειτουργούσαν μέχρι σήμερα τα franchise κατα ­ στήματα του δικτύου της. Σχετικά με την αποχώρηση της Κρητικός από τον ΕΛΟΜΑΣ, στελέχη της αναφέρουν ότι πρόκειται για στρατηγική απόφαση, καθώς η αυτόνομη πλέον λειτουργία της αλυσίδας θα της επιτρέψει να αναπτύσσεται στο εξής δίχως γεωγραφικούς περιορισμούς, χάριν της αποφυ ­ γής του άμεσου ανταγωνισμού με καταστήματα άλλων μελών του ομίλου, όπως τη δέσμευε μέχρι τα τέλη του 2020 η ένταξή της σε αυτόν. Πέραν αυτού η ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός θα μπορεί τώρα να κινείται περισσότερο επιθετικά αλλά και ευέλι ­ κτα από άποψη εμπορικής πολιτικής, διεκδικώ- ντας από τους προμηθευτές πιο συμφέρουσες συμφωνίες από εκείνες του ΕΛΟΜΑΣ. Στο ίδιο πλαίσιο, εξάλλου, αναβαθμίζει τη σειρά των private label συλλογών της με το σήμα «Επιλογή μου» και, ταυτόχρονα, λανσάρει μια νέα σειρά τυποποιημένων κωδικών, με το σήμα «Θησαυροί της Ελλάδας», στις συσκευασίες των οποίων θα αναγράφονται τα ονόματα των παραγωγών τους. Σε ό,τι αφορά την εξέλιξη των μεγεθών της εταιρείας, σημειώνουμε ότι το 2020 ολοκληρώθη ­ κε γι ’ αυτήν με αύξηση πωλήσεων άνω του κλαδι ­ κού μέσου όρου 10%. Η διοίκησή της προσβλέπει φέτος σε ετήσιες πωλήσεις περί τα 400 εκατ. ευρώ. Στο εν λόγω ποσό θα ενοποιούνται από τα μέσα του 2021 τα αποτελέσματα της CRM, καθώς η ΑΝΕΔΗΚ-Κρητικός απέκτησε το έλεγχο του 100% του μετοχικού κεφαλαίου της έναντι του 49% που ήλεγχε μέχρι πρότινος. Σημειώνεται ότι η CRM εξυπηρετεί σήμερα ένα δίκτυο περίπου 140 παντοπωλείων στην Κρήτη. Φέτος η διοί ­ κηση της ΑΝΕΔΗΚ-Κρητικός προγραμματίζει την επέκταση του δικτύου της με συνολικά δέκα νέα εταιρικά και franchise καταστήματα, ενώ θα εξακολουθήσει να ενδιαφέρεται για τις εξαγορές, καθώς έτσι ενισχύονται ταχύτερα τα μεγέθη της. Μετά την απορρόφηση της CRM η Κρητικός πλέον ελέγχει ένα δίκτυο άνω των 370 καταστη ­ μάτων, που δραστηριοποιούνται σε 27 νομούς της χώρας, με την υποστήριξη έξι κέντρων δι ­ ανομής και περισσότερων από 2.500 εργαζό ­ μενους. ·

23 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  Το σχέδιο ανάπτυξης της EYΣ φέτος Πηγή: ΣΕΛΦ ΣΕΡΒΙΣ Σελ.: 21 Ημερομηνία έκδοσης: 31-01-2021 Αρθρογράφος: Επιφάνεια : 513.45 cm² Κυκλοφορία: 0 Θέματα: ΜΑΡΚΕΤ Το σχέδιο ανάπτυξης της EYE φέτος Γενναίες παρεμβάσεις στα τμήματα ίων υπέρ μάρκει, αναβαθμίσεις και ανακαινίσεις ιστορικών καταστημάτων τπς αλυσίδας στπν Αθήνα και διορθωτικές κινήσεις στην περιφέρεια, ώστε ορισμένα καταστήματά τπς, που δεν έχουν μέχρι σήμερα κερδίσει τα μερίδια αγοράς που τους αναλογούν, να βελτιώσουν τις επιδόσεις τους, σχεδιάζει το 2021 η ΕΥΣ. Τα στελέχη τπς θέτουν ψηλά τον πήχη των προσδοκιών τους για τπν εξέλιξη των πωλήσεων τπς εταιρείας φέτος. ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΑ ΤΣΟΥΛΟΥ αράλληλα, η αλυσίδα θα επεν ­ δύσει στη δημιουργία των υπο ­ δομών του νεοσύστατου ηλε ­ κτρονικού της καταστήματος, σχεδιάζοντας την κατασκευή εντός του 2021 ενός δεύτερου e-hub στην πρωτεύουσα, αν όχι κι ενός τρίτου. Ανάλογες επενδύσεις προγραμματίζει και στη Θεσσα ­ λονίκη, όπου θα φτιάξει, επίσης φέτος, τον πρώτο «κλειστό» χώρο υποστήριξης των ηλε ­ κτρονικών πωλήσεων. Σχετικά με το φυσικό δίκτυο καταστημάτων Σκλαβενίτης, σύμφωνα με πληροφορίες του «σελφ σέρβις», τα στελέχη της εξετάζουν νέες παρεμβάσεις και αλλαγές στη διάρθρωση και το στήσιμο επιμέρους τμημάτων των υπέρ μάρκετ, ώστε να τονωθεί περαιτέρω η ελκυ- στικότητά τους. Σε προτεραιότητα έχουν τεθεί το τμήμα έκθεσης των προϊόντων ομορφιάς, όπως και τα τμήματα ένδυσης και υπόδησης, στα οποία η εταιρεία έχει αποφασίσει αλλαγές τρόπου οργάνωσης του χώρου και παρουσί ­ ασης των προϊόντων, προτάσσοντας ένα νέο «αφήγημα». Ταυτόχρονα, εξελίσσονται εκ βάθρων ανακαινίσεις σε ορισμένα από τα παλιότερα καταστημάτων της αλυσίδας στην Αθήνα, οι οποίες έμειναν πίσω, λόγω του τριετούς και δα ­ πανηρού εγχειρήματος της ενσωμάτωσης των 361 καταστημάτων της Μαρινόπουλος και της προσαρμογής τους στο πρότυπο Σκλαβενίτης. ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΜΕΡΙΔΙΩΝ ΑΓΟΡΑΣ ΑΝΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ Οι προαναφερόμενες επενδύσεις, σε συν ­ δυασμό με τις όποιες παρεμβάσεις της εταιρείας στο πεδίο της εμπορικής της πολιτικής, κυρίως στο πλαίσιο της ανταγωνιστικής ενίσχυσης των καταστημάτων της περιφέρειας, επιτρέπουν στη διοίκηση της ΕΥΣ να έχει φιλόδοξους στόχους για την εξέλιξη των πωλήσεών της και φέτος. Σύμφωνα με σχετικές πληροφορίες, τη μεγαλύ ­ τερη ανάπτυξη την αναμένει από περιοχές όπως η Στερεά Ελλάδα, η Ήπειρος και η Θεσσαλία, όπου το μερίδιο της εταιρείας υπολογίζεται στο 23%, δηλαδή υπολείπεται του μεριδίου που κατέχει στο σύνολο της εγχώριας αγοράς -30% βάσει των στοιχείων του 2020-, αλλά και η Μακεδονία, όπου φέρεται να κατέχει το 20% των τοπικών πωλήσεων του κλάδου. Μεγάλα περιθώρια ανάπτυξης φαίνεται πως έχει η εταιρεία και στη νησιωτική Ελλάδα, όπου το μερίδιό της είναι χαμηλότερο του 20%, κυρί ­ ως εφόσον δεν έχει παρουσία σε αρκετά από τα μεγάλα νησιά της χώρας. Αυτό, πάντως, πιθανώς την ωθεί να αναζητήσει ευκαιρίες εξαγοράς το ­ πικών αλυσίδων, μέσω των οποίων θα καλύψει γεωγραφικά κενά, τα οποία εξακολουθεί να εμ ­ φανίζει το πυκνό δίκτυό της. Δυνατότητες περαιτέρω ανάπτυξης έχει και στην Πελοπόννησο, όχι όμως τόσο με ­ γάλες, καθώς μετά την ολοκλήρωση της εξα ­ γοράς του δικτύου της Κρόνος στην αχαϊκή πρωτεύουσα το μερίδιό της φέρεται να έχει υπερβεί τον εθνικό μέσο όρο της αλυσίδας. Όσο για την Κρήτη, εκεί τα περιθώρια πε ­ ραιτέρω ανάπτυξης είναι μάλλον ελάχιστα, δεδομένου ότι από κοινού με τη Χαλκιαδά- κης, στην οποία η ΕΥΣ έχει μετοχική συμ ­ μετοχή, ελέγχει άνω του 50% των κλαδικών πωλήσεων. Σε ό,τι αφορά την επένδυση στο μεγάλο κέντρο logistics της ΕΥΣ, αποφάσεις ακό ­ μα δεν υπάρχουν. Πάντως, η διοίκησή της φέρεται να έχει αναθέσει σε εταιρείες που εξειδικεύονται στον τομέα των επαγγελμα ­ τικών ακινήτων του real estate τον εντοπισμό οικοπέδου ικανού να «σηκώσει» στεγασμέ ­ νους χώρους 100.000τμ. ·

24 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  Η εξ αποστάσεως εργασία επιβάλλει αλλαγή στυλ ηγεσίας Πηγή: ΣΕΛΦ ΣΕΡΒΙΣ Σελ.: 24-25 Ημερομηνία έκδοσης: 31-01-2021 Αρθρογράφος: Επιφάνεια : 1064.4 cm² Κυκλοφορία: 0 Θέματα: ΜΑΡΚΕΤ ΔΗΜΗΤΡΗΓ ΑΡΤΙΚΟΠΟΥΛΟΣ, ΑΒ ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΣ Η εξ αποστάσεως εργασία επιβάλλει αλλαγή στυλ ηγεσίας Η εξ αποστάσεως εργασία, που η εφαρμογή τπς επιταχύνθηκε από τις εξελίξεις, ήρθε για να μείνει, ίσως όχι στπν έκταση που έχει σήμερα, αλλά ως ενισχυμένπ μορφή ευέλικτης απασχόλησης, τονίζει ο κ. Δημήτρπς Αρτικόπουλος, διευθυντής Ανθρώπινων Πόρων και Οργανωσιακής Ανάπτυξης τπς ΑΒ Βασιλόπουλος. Όπως τονίζει, π έλλειψη φυσικής παρουσίας στο χώρο απασχόλησης επιβάλει αλλαγές στο στυλ ηγεσίας, ενώ επισημαίνει ότι νεότερες γενιές εργαζόμενων είναι πιο ανυπόμονες και λιγότερο «πιστές» στον εργοδότη. ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΠΛΑΤΩΝΑ ΤΣΟΥΛΟ ε ερώτησή μας αναφορικά με την επίδραση της πανδημίας στον τομέα της εργασίας ως προέκτα ­ ση της μεταβολής του τρόπου λειτουργίας των επιχειρήσεων, ο συνομιλητής μας σχολίασε: «Προφανώς κρί η ­ ση του Covid-19 έχει επιφέρει τεράστιες αλλαγές στην οικονομική δραστηριότητα και τη λειτουργία των επιχειρήσεων. Άλλοι κλάδοι αντιμετωπίζουν σοβαρά θέματα λειτουργίας, όπως η εστίαση ή ο τουρισμός, κι άλλοι έχουν σημαντικές ευκαιρίες ανάπτυξης, όπως το ηλεκτρονικό εμπόριο και η δι- ανομή/μεταφορές. Η κατάσταση, λόγω πανδημίας, επηρέασε έντονα την ΑΒ και αναπόφευκτα τους περισσότερους από τους 15.000 εργαζομένους μας, με διάφορους τρόπους. Καταρχάς αυξήθηκε έντο ­ να και πολύ ξαφνικά ο όγκος εργασίας σε φυσικά καταστήματα και e-shop. Αυτό, σε συνδυασμό με τις επίσης αυξημένες απουσίες εργαζομένων για διάφορους λόγους -υγείας, φροντίδας τέκνων κ.ά- επιβάρυνε σημαντικά τους ανθρώπους που παρέ ­ μεναν στην εργασία τους, κάνοντας ό,τι καλύτερο, προκειμένου να ανταπεξέλθουν στην πρωτόγνωρη αυτή κατάσταση. Ως εταιρεία κάναμε μία τεράστια προσπάθεια, στο πλαίσιο του πρώτου κύματος, προκειμένου να υποστηρίξουμε τους ανθρώπους της «πρώτης γραμμής», προσλαμβάνοντας πάνω από 1.000 άτομα μέσα σε μόλις 40 μέρες. Ταυτόχρονα, προκειμένου να διασφαλίσουμε την επιχειρησιακή συνέχεια και την υγεία των συνεργατών μας, προχωρήσαμε άμεσα, όπου ήταν εφικτό, σε εναλλακτικούς τρόπους εργασί ­ ας, όπως η απασχόληση από το σπίτι ή η εργασία κατά μικρές ομάδες από διαφορετικές εταιρικές εγκαταστάσεις. Με γνώμονα την ασφάλεια των ανθρώπων, σε περιπτώσεις όπου η εργασία από απόσταση δεν ήταν εφικτή, λάβαμε άμεσα όλα τα αναγκαία μέτρα προστασίας. σελφ σέρβις: Κατά πόσο εξ η αποστάσεως απα ­ σχόληση αυξάνει την «απόσταση» εργαζόμενου-ερ- γοδότη; Δημήτρπς Αρτικόπουλος: Ο ρόλος της τεχνο ­ λογίας είναι καταλυτικός. Αυτή την περίοδο μας έδωσε τη δυνατότητα να λειτουργήσουμε σε δια ­ φορετικό περιβάλλον. Το πρώτο ζητούμενο ήταν η επιβίωση και η προσαρμογή στο νέο πλαίσιο. Πλέον η ευκαιρία είναι να το κάνουμε αυτό πιο αποδοτικό, στο πεδίο τόσο της συνεργασίας των εργαζομένων μεταξύ τους όσο και των σχέσεων με τον/ην μάνατζέρ τους και με την εταιρεία, να θέσουμε πλαίσιο και κανόνες, που θα διευκολύ ­ νουν τον εργαζόμενο να έρχεται πιο κοντά με τους συνεργάτες του, την ομάδα του και την εταιρεία, ακόμα κι αν δεν βρίσκονται στον ίδιο χώρο. Σί ­ γουρα η συνύπαρξη ενισχύει τη συνεργασία, το χτίσιμο των ομάδων και την ανάπτυξη δεσμών εργαζόμενου-εταιρείας, αλλά η εξ αποστάσεως εργασία, που η εφαρμογή της επιταχύνθηκε από τις εξελίξεις, ήρθε για να μείνει.Ίσως όχι στη ση ­ μερινή της έκταση, ενόσω η εφαρμογή της τους

25 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  Η εξ αποστάσεως εργασία επιβάλλει αλλαγή στυλ ηγεσίας Πηγή: ΣΕΛΦ ΣΕΡΒΙΣ Σελ.: 24-25 Ημερομηνία έκδοσης: 31-01-2021 τελευταίους μήνες ανέδειξε και τρωτά σημεία, που πριν δεν ήταν ορατά ή υποτιμούνταν λόγω εξιδανίκευσης του τεχνολογικά καινούργιου, αλλά ως μια πιο ισχυρή μορφή ευέλικτης εργασίας, που πιθανώς θα καταστεί κυρίαρχη σε συγκεκριμέ ­ νες ειδικότητες. Αυτό θα επιταχύνει περαιτέρω την παγκοσμιοποίηση της αγοράς εργασίας και την εύκολη πρόσβαση των επιχειρήσεων στους εργαζόμενους και αντιστρόφως, χωρίς οι τόποι διαμονής των εργαζομένων και λειτουργίας των επιχειρήσεων να συμπίπτουν, αν και αυτό είναι ανασταλτικός παράγοντας για τη μεταξύ τους συνεργασία. ΑΝΑΠΟΦΕΥΚΤΕΣ ΟΙ ΑΛΛΑΓΕΣ ΕΤΗΝ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ σ. σ.: Οι νέες τεχνολογίες συμβάλλουν στην επίλυ ­ ση πολλών διαδικαστικών ή άλλων προβλημάτων που θέτει η εξ αποστάσεως εργασία. Μήπως συν τω χρόνω διαμορφώνουν και μια νέα κουλτούρα του εργαζόμενου; Δ. Α.: Μολονότι η τηλεργασία δεν ήταν καινούργιο φαινόμενο, η έξαρση της πανδημίας συνέβαλε στην αλματώδη εξάπλωσή της, δημιουργώντας μια καινούργια πραγματικότητα. Η συμβολή της τεχνολογίας στη διαμόρφωση αυτής της νέας νόρμας είναι καταλυτική, καθώς διευκολύνει την ανάπτυξη ευέλικτων μορφών απασχόλησης, υπό κάποιες προϋποθέσεις μπορεί να συμβάλει στη μείωση του λειτουργικού κόστους των επιχειρή ­ σεων, στην αύξηση της παραγωγικότητας, άρα και της ανταγωνιστικότητάς τους. Παρ ’ όλα αυτά, η καθιέρωση μιας διαφοροποιημένης πραγματι ­ κότητας φέρνει αλλαγές και στην οργανωσιακή κουλτούρα των επιχειρήσεων. Η έλλειψη φυσικής παρουσίας επιβάλει αλλαγές στο στυλ ηγεσίας, αναδεικνύοντας την αξία της εμπιστοσύνης και της αποτελεσματικής στοχοθέτησης. Παράλληλα διαμορφώνονται νέα πρωτόκολλα επικοινωνί ­ ας και κανόνες συμπεριφοράς, καθώς η επαφή μέσω υπολογιστή δημιουργεί εκ των πραγμάτων απόσταση, άρα χρειάζεται διαφορετική προσέγ ­ γιση και συχνά μεγαλύτερη προσπάθεια για την ανάπτυξη της απαραίτητης οικειότητας, που δι ­ ευκολύνει τη συνεργασία και δεν διαταράσσει το οικοσύστημα της εταιρείας. ΟΙ ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΙ Ο «ΠΟΛΕΜΟΣ ΤΩΝ ΤΑΛΕΝΤΩΝ» σ. ο.: Πολλές έρευνες αναδεικνϋουν τη δυσκολία των εταιρειών σήμερα στην ανεύρεση εργαζόμε ­ νων εξειδικευμένων δεξιοτήτων. Πού το αποδίδετε και πώς το αντιμετωπίζετε; Δ. Α.ίΌπως στο σύνολο της αγοράς, έτσι και στην ΑΒ αντιμετωπίζουμε δυσκολίες εύρεσης Η έλλειψη φυσικής παρουσίας στην εργασία επιβάλει αλλαγές σιο στυλ ηγεσίας, αναδεικνυονιας ιπν αξία ιπς εμπιστοσύνης και της αποτελεσματικής στοχοθέτησης. Παράλληλα, διαμορφώνονται νέα πρωτόκολλα επικοινωνίας και κανόνες συμπεριφοράς, καθώς π επαφή μέσω υπολογιστή δημιουργεί εκ των πραγμάτων απόσταση εργαζομένων εξειδικευμένων προσόντων, κυρί ­ ως λόγω της ταχύτητας με την οποία εξελίσσεται η τεχνολογία, επηρεάζοντας την αγορά εργασί ­ ας, της διαρροής εξειδικευμένου προσωπικού τα προηγούμενα χρόνια σε χώρες του εξωτερικού, της μειωμένης διασύνδεσης της αγοράς εργα ­ σίας με την επιστημονική κοινότητα, αλλά και της αύξησης του διεθνούς ανταγωνισμού στην προσέλκυση προσωπικού συγκεκριμένων ει ­ δικοτήτων. Η τεχνολογία και η εξ αποστάσεως εργασία δίνει τη δυνατότητα και την ευκαιρία σε στελέχη με τέτοιες δεξιότητες να απασχο ­ λούνται σε εταιρείες του εξωτερικού, χωρίς να απαιτείται η μετακίνησή τους από την Ελλάδα. Αντίστροφα, όμως, αναζήτηση η στελεχών, που προσφέρουν τις υπηρεσίες τους από το εξωτε ­ ρικό στην Ελλάδα, δεν είναι ανταγωνιστική για τις ελληνικές επιχειρήσεις, λόγω αυξημένου κόστους εργασίας. Στην ΑΒ κάνουμε αρκετές ενέργειες, ώστε να αντιμετωπίσουμε το φαινό ­ μενο αυτό και τις επιπτώσεις του. Ειδικότερα, επενδύουμε ιδιαίτερα στην ανάπτυξη των τα ­ λέντων εκ των έσω, δίνουμε ιδιαίτερη έμφαση στη διακράτηση των ταλαντούχων εργαζομένων, μέσω της παροχής κινήτρων και της δυνατό ­ τητας ανάπτυξής τους εντός του οργανισμού, επενδύουμε ιδιαίτερα στο Employer Branding της εταιρείας, ώστε οι υποψήφιοι να έχουν εμπε ­ ριστατωμένη εικόνα για τον οργανισμό μας, και αναζητούμε τα ταλέντα στην αγορά εργασίας, αξιοποιώντας όλες τις μεθόδους προσέλκυσης. σ. σ.: Ποια είναι η δυσκολότερη «μάχη» στη διεκ ­ δίκηση ταλέντων από την αγορά; Δ. Α.: Εκτιμώ ότι στον «πόλεμο των ταλέντων», όπως επικράτησε να ονομάζεται, η δυσκολότε ­ ρη «μάχη» είναι της προσέλκυσης και της δια- κράτησης των ταλαντούχων, καθώς οι νεότερες γενιές είναι πιο ανυπόμονες και δεσμεύονται πιο δύσκολα. Επιπλέον, όπως είπα, επειδή οι τεχνολογικές εξελίξεις κι η ενίσχυση της εξ αποστάσεως εργασίας επιταχύνουν την παγκο ­ σμιοποίηση της αγοράς εργασίας ιδιαίτερα για συγκεκριμένες ειδικότητες, εντείνεται αυτός ο «πόλεμος». Προς αυτήν την κατεύθυνση έχου ­ με σε εξέλιξη το έργο της αναδιάρθρωσης του Employer Value Proposition της εταιρείας μας, δηλαδή ανασχεδιάζουμε τη συνολική «προ ­ σφορά» (offer) προς τον εργαζόμενό μας ή τον εν δυνάμει εργαζόμενό μας. Στο πλαίσιο αυτό, εξετάζουμε τις δράσεις μας σε όλες τις διαστά ­ σεις του μοντέλου EVP, που έχουμε δομήσει εσωτερικά σε πέντε πυλώνες: People, Growth, Rewards, Organization, Work. Απώτερος σκο ­ πός μας είναι να διαμορφώσουμε μια πρότα ­ ση, που θα μας καταστήσει ως οργανισμό τον πρώτο προτιμώμενο εργοδότη, πράγμα που θα μας κάνει ακόμα ελκυστικότερους στην αγορά εργασίας.Έτσι, άλλωστε, θα πετύχουμε ακόμα υψηλότερα επίπεδα δέσμευσης και ικανοποίη ­ σης των ήδη εργαζομένων στην εταιρεία. ΧΑΡΤΑ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΤΗΤΑΣ σ. ο.: Ποια είναι η σημασία για την ΑΒ Βασιλό- πουλος της πρόσφατης υπογραφής της στη Χάρτα Διαφορετικότητας για τις ελληνικές επιχειρήσεις; Δ. A.s Για τον οργανισμό μας, η αποδοχή της διαφορετικότητας είναι επιλογή. Είναι στάση ζωής και στην εργασία. Η ΑΒ Βασιλόπουλος την υπέγραψε ως μέρος της δέσμευσής της για την προώθηση της διαφορετικότητας.Όλοι μας έχουμε κάτι που μας κάνει ξεχωριστούς. Ο καθένας από εμάς είναι μοναδικός. Στην ΑΒ Βασιλόπουλος όχι απλώς το υιοθετούμε αυτό, αλλά αποτελεί εταιρικό σκοπό μας. Η ισότιμη ένταξη και ενσωμάτωση και οι ίσες ευκαιρίες στην εργασία αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της επιχειρησιακής μας κουλτούρας και καθη ­ μερινής πρακτικής. ·

26 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  Πραγματικά γιορταστικός τζίρος! Πηγή: ΣΕΛΦ ΣΕΡΒΙΣ Σελ.: 19 Ημερομηνία έκδοσης: 31-01-2021 Αρθρογράφος: Επιφάνεια : 490.53 cm² Κυκλοφορία: 0 Θέματα: ΜΑΡΚΕΤ Πραγματικά γιορταστικός τζίρος! Με ανάπτυξη κατά μέσο όρο 10% εξελίχθηκαν οι πωλήσεις των αλυσίδων την περίοδο των πρόσφατων γιορτών των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς, σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο προ ενός έτους. Παράγοντες της αγοράς τονίζουν ότι, παρά την ψυχολογική πίεση του κοινού από την παρατεταμένη διάρκεια της κρίσης στη δημόσια υγεία και τα απαιτητικά μέτρα προστασίας, ο φόβος της πανδημίας δεν το κράτησε μακριά από τις αίθουσες πωλήσεων του Κλάδου. ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΑ ΤΣΟΥΛΟΥ πως αναφέρει στέλεχος γνω ­ στής αλυσίδας, «ο κόσμος έχει πλέον εκπαιδευτεί, γνωρίζει πώς να προστατεύεται και πώς να κινείται στα καταστήματα, έτσι ώστε οι αγορές να γίνονται πια ομαλά και κυρίως χωρίς εντάσεις μεταξύ πελατών. Τέτοια φαινόμενα έχουν περιοριστεί σε πολύ μεγάλο βαθμό». Όλα τα στοιχεία της γιορταστικής εμπορικής κίνησης των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρο ­ νιάς δείχνουν ότι ιδιαίτερα την παραμονή και την προπαραμονή των δύο μεγάλων γιορτών τα σούπερ μάρκετ «τίναξαν την μπάνκα στον αέρα», αφού οι πωλήοεις τους αυξήθηκαν κατά μέσο όρο περίπου 10% συγκριτικά με τις γιορτές του 2019. Για ορι ­ σμένα δίκτυα, μάλιστα, η άνοδος των πωλήσεων ξεπέρασε το 15% ή και το 20%! Ωστόσο, σε άλλα δίκτυα κυμάνθηκε χαμηλά, δηλαδή κάτω του μέ ­ σου όρου της κλαδικής αγοράς. ΑΝΑΚΛΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΠΑΝΔΗΜΙΑΣ ΣΤΗ ΓΙΟΡΤΑΣΤΙΚΗ ΚΙΝΗΣΗ Πέρα από τη θεαματική γενική ανάπτυξη των πωλήσεων, η γιορταστική περίοδος χαρα ­ κτηρίστηκε από κάποιες ιδιαιτερότητες, όπως η άνευ προηγούμενου αύξηση των πωλήσε ­ ων κρασιών και γενικά αλκοόλ, την οποία τα στελέχη των αλυσίδων την αποδίδουν σε δύο λόγους. Αφενός στις γενναίες προωθητικές ενέργειες ορισμένων αλυσίδων, με τη συνε- πικουρία των προμηθευτών στις περισσότερες των περιπτώσεων, και αφετέρου στο γεγονός ότι οι καταναλωτές, παραμένοντας αναγκαστι ­ κά στα σπίτια τους και αποκλεισμένοι από τη γοητεία της εν αναστολή λειτουργίας, άλλωστε, νυχτερινής διασκέδασης, δεν είχαν λόγους να δείξουν αυτοσυγκράτηση στην κατ ’ οίκον κα ­ τανάλωση αλκοόλ... Αλλη ιδιαιτερότητα αυτής της γιορταστικής περιόδου ήταν η υψηλή ζήτηση των προϊόντων ζα ­ χαροπλαστικής, αλλά κι εδώ υπάρχει εξήγηση. Από τη μια πλευρά το lockdown ευνοεί τη διέξοδο του κόσμου στην ενασχόληση με την οικιακή μαγειρική και τη ζαχαροπλαστική και από την άλλη, οι σχετι ­ κές τηλεοπτικές εκπομπές δίνουνπεραιτέρω ώθηση στη σχετική τάση.Ένα ακόμα χαρακτηριστικό αυτής της ιδιότυπης, λόγω μερικής καραντίνας, γιορταστι ­ κής περιόδου ήταν η συγκρατημένη αύξηση των πωλήσεων προϊόντων κρέατος. Αν και οι διοικήσεις των αλυσίδων ανέμεναν αυξημένη ζήτηση, περίπου για τους ίδιους λόγους που αυξήθηκε η κατανάλωση του αλκοόλ, εντούτοις διαψεύσθηκαν, εφόσον οι κατ ’ οίκον συνευρέσεις σε στενό κύκλο προσώπων εντέλει περιόρισε το φόρτο εδεσμάτων του γιορτα ­ στικού τραπεζιού. Δύο άλλα χαρακτηριστικά αυτής της περιό ­ δου ήταν, αφενός, ο σχετικά χαμηλός μέσος όρος ηλικίας των πελατών-επισκεπτών στα σούπερ μάρκετ. Προφανώς ο φόβος των μεγαλύτερης ηλικίας καταναλωτών, ενόσω το ημερήσιο δελτίο τρόμου ανακοίνωνε τους θανάτους περίπου εκατό ανθρώπων ανά εικοσιτετράωρο από την Covid-19, τους κράτησε μακριά από τις σάλες πωλήσεων, αφήνοντας τα ψώνια για τους νεότερους. Αφετέ ­ ρου, η αυξημένη περίπου κατά 15%-20% αξία του μέσου καλαθιού αγορών, δεδομένου ότι, όπως και προ των εορτών, οι επισκέψεις των καταναλωτών στα σούπερ μάρκετ ήταν (και παραμένουν, άλλω ­ στε) πιο μελετημένες, ώστε οι προμήθειές τους να καλύπτουν μεγαλύτερο διάστημα αναγκών -άρα είναι υψηλότερης μέσης αξίας ανά «καλάθι» σε σχέση με το 2019-, προκειμένου να αποφεύγεται ο τακτικός συγχρωτισμός με πολύ κόσμο. ·

27 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  Την εξαγορά δικτύου 24 καταστημάτων κυνηγάει η Πέντε Πηγή: ΣΕΛΦ ΣΕΡΒΙΣ Σελ.: 22 Ημερομηνία έκδοσης: 31-01-2021 Αρθρογράφος: Επιφάνεια : 532.98 cm² Κυκλοφορία: 0 Θέματα: ΜΑΡΚΕΤ Την εξαγορά δικτύου 24 καταστημάτων κυνηγάει η Πέντε Συνέχεια σιην πολιτική ίων εξαγορών φέρεται αποφασισμένη να δώσει η Πέντε, αφού σύμφωνα με πληροφορίες, βρίσκεται σε προχωρημένες συζητήσεις για τπν υπογραφή σχετικής συμφωνίας με αλυσίδα μικρομεσαίου βελπνεκούς. Πρόκειται για εταιρεία με δίκτυο 24 καταστημάτων και με ετήσιο τζίρο περίπου 38 εκατ. ευρώ, που έχει παρουσία κυρίως στπ βόρεια και δευτερευόντως στπν κεντρική και δυτική Ελλάδα, του πλατπνα τιουλου ι επαφές τής Πέντε με τους μετόχους τής εν λόγω εταιρεί ­ ας εξελίσσονται από πέρυσι κατόπιν πρότασης που δέχθη ­ κε η αθηναϊκή αλυσίδα και, όπως σημειώνουν πηγές του «σελφ σέρβις», αν και λόγω πανδημίας γίνονται μετ ’ εμποδί ­ ων, βρίσκονται σε καλό δρόμο. Άλλες πηγές αναφέρουν ότι η Πέντε δεν αποκλείει το ενδεχόμενο να προβεί σε άλλη μία εξαγορά, δεδομένου ότι στα γραφεία της έχουν κατατεθεί ακόμη δύο προτάσεις. Υπεν ­ θυμίζουμε ότι το περιοδικό μας έχει ενημε ­ ρώσει το κοινό του πως η διοίκηση της Πέντε το τελευταίο διάστημα του 2020 είχε ανοίξει κανάλι επικοινωνίας με δύο αλυσίδες, που δραστηριοποιούνται στην ευρύτερη περιοχή των Ιωαννίνων.Έκτοτε δεν έγινε γνωστή κά ­ ποια σχετική εξέλιξη, δίχως αυτό να σημαίνει ότι έχει ατονήσει το ενδιαφέρον για ωρίμαση των διαπραγματεύσεων, τουλάχιστον στη μία εκ των δύο υποθέσεων. Υπενθυμίζεται ότι η Πέντε, τον περασμέ ­ νο Νοέμβριο ανακοίνωσε την εξαγορά των έξι καταστημάτων της βορειοελλαδίτικης αλυσίδας σούπερ μάρκετ OLLA, τα οποία βρίσκονται στα Ιωάννινα και τη Θεσσαλο ­ νίκη (σε Καλαμαριά, Σταυρούπολη, Τούμπα και Χαριλάου). Πρόκειται την πρώτη επιθετική κίνηση της κατά τα άλλα από παράδοση συντηρητικής στις αποφάσεις της αλυσίδας, η οποία φαί ­ νεται πως έχει αναθεωρήσει τη στρατηγική της επέκτασής της, μη διστάζοντας πλέον να παίζει το χαρτί των συμφωνιών εξαγοράς τοπικών δικτύων. Προφανώς στην αλλαγή της στρατηγικής της επέδρασσε καταλυτικά η περαιτέρω συγκέντρωση του κλάδου, που περιόρισε το βεληνεκές της αλυσίδας, άρα και τη διαπραγματευτική της δύναμη έναντι των προμηθευτών. ΕΞΙ ΝΕΑ ΕΟΥΠΕΡ ΜΑΡΚΕΤ Παράλληλα, η Πέντε επιμένει δυναμικά στο επενδυτικό της πλάνο για την οργάνωση και λειτουργία νέων καταστημάτων. Στο πλαί ­ σιο αυτό, το νέο χρόνο έχει προγραμματίσει την εγκαινίαση δύο νέων σούπερ μάρκετ, με έδρες στο Λαύριο και στο Μενίδι. Και τα δύο θα ανοίξουν τις πόρτες τους στο κοινό λίγο πριν το Πάσχα, ενώ θα ακολουθήσουν τα εγκαίνια κι άλλων καταστημάτων σε περιοχές όπως η Κόρινθος κι η Καλαμάτα. Μέχρι τέλος του έτους, σύμφωνα τα επενδυτικά σχέδια της αλυσίδας, θα δημιουργηθούν ακόμη δύο νέα καταστήματα, για τα οποία, ωστόσο, δεν έχει ακόμη επιλεγεί η περιοχή εγκατάστασης. Στο πλαίσιο όλων των προαναφερόμενων, η διοίκηση της Πέντε εκτιμά ότι το 2021 θα αποτελέσει μια ακόμη χρονιά ανοδικής εξέ ­ λιξης του τζίρου της, που το 2020 αυξήθηκε κατά 13,7% έναντι του 2019. Σημειώνουμε, τέλος, ότι για την εταιρεία παραμένει ακόμα σε εκκρεμότητα ο εντοπι ­ σμός κατάλληλου οικοπέδου, στο οποίο θα στεγαστούν οι κεντρικές της αποθήκες. Η ανάγκη για την ενοποίηση των διάσπαρ ­ των σήμερα κέντρων διανομών της παραμέ ­ νει και θα οξύνεται όσο η εταιρεία επεκτείνει το δίκτυο των καταστημάτων της. Ωστόσο, η πανδημία και τα περιοριστικά μέτρα που επιβλήθηκαν στη λειτουργία της αγοράς για την ανάσχεσή της, φαίνεται ότι επιβράδυναν τις διαδικασίες αναζήτησης του κατάλληλου ακινήτου και την κατάρτιση της σχετικής με ­ λέτης οργάνωσης του κέντρου. · ■nMBfcr __

28 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  VEGAN AWARDS 2020 Πηγή: ΣΕΛΦ ΣΕΡΒΙΣ Σελ.: 56-59 Ημερομηνία έκδοσης: 31-01-2021 Αρθρογράφος: Επιφάνεια : 2629.49 cm² Κυκλοφορία: 0 Θέματα: ΜΑΡΚΕΤ ΒΡΑΒΕΙΟ VEGAN AWARDS 2020 Οι νικητές της πρώτης διοργάνωσης Με την ανακοίνωση ίων νικητών μέσω του site www.veganawards.gr στα μέσα Δεκεμβρίου ολοκληρώθηκε η πρώτη διοργάνωση των Vegan Awards 2020, που διοργανώθηκε από τη Boussias Communications για πρώτη φορά στην Ελλάδα. πορεί στη φετινή διοργάνωση να μην υπήρχε η δυνατότητα της απονομής των βραβείων σε μια λαμπρή γιορτή απονο ­ μής, αλλά όσοι παρακολούθη ­ σαν την τελετή ψηφιακά είχαν τη δυνατότητα να γνωρίσουν τα καινοτόμα προϊόντα και τις υπηρεσίες των εταιρειών που προάγουν το vegan lifestyle, δηλαδή τον τρόπο ζωής που αποσκοπεί στον αποκλεισμό, στο μέτρο του δυνατού και του εφικτού, όλων των μορφών εκμετάλλευσης και σκληρότητας έναντι των ζώων. Η πρόεδρος της κριτικής επιτροπής, κ. Δέσποινα Μαρσέλου, Διαιτολόγος-Διατρο- φολόγος με ειδίκευση στην Κλινική Διατρο ­ φή και Ανοσολογία και Μετεκπαίδευση στη Φυτοφαγία, ανέφερε στον χαιρετισμό της: «Ευχαριστώ όλες τις εταιρείες που συμμε ­ τείχαν σε ένα θεσμό ο οποίος αγκάλιασε και υποστήριξε την επιτακτική ανάγκη για τη βιωσιμότητα του πλανήτη και τα δικαιώματα των ζώων. Τις ευχαριστώ για τη συνέπεια και την υπευθυνότητα που έδειξαν στην παρου ­ σίαση καινοτομιών σε τομείς όπως η υγεία, καθώς και για τη μεγάλη προσπάθεια για πιο πράσινες συσκευασίες, ώστε να καλύψουν τις σχετικές απαιτήσεις των καταναλωτών για τρόφιμα, προϊόντα και υπηρεσίες. Σας ευχαριστούμε που είσαστε εδώ για εμάς». Την κορυφαία διάκριση του διαγωνισμού απέσπασε εταιρεία η Nikolopoulou, κατακτώ ­ ντας με το Veganact τον τίτλο του Vegan Food & Beverage Brand of the Year. Τα Vegan Awards επιβράβευσαντα καλύ ­ τερα προϊόντα και υπηρεσίες, δίνοντας στις υποψηφιότητες με τη μεγαλύτερη βαθμο ­ λογία τα Platinum βραβεία. Στον Πυλώνα Α: Food & Beverage, το Platinum βραβείο απέ ­ σπασε το You Cann by ΕΨΑ. Στον Πυλώνα Β: Every Day Essentials, το Platinum βραβείο απέσπασε η κρέμα καθαρισμού Astonish. Τέ ­ λος, στον Πυλώνα C: Services, το Platinum βραβείο απέσπασε το Koukoumi Vegan Hotel. Την αξιολόγηση των Vegan Awards ανέ- λαβαν 40 διακεκριμένοι πανεπιστημιακοί, εκπρόσωποι θεσμών, ειδικοί επιστήμονες, επαγγελματίες και δημοσιογράφοι, που υπη ­ ρετούν, ο καθένας από τη δική του σκοπιά, τον βιγκανισμό. Τα βραβεία διοργανώθηκαν από τη Boussias Communications με τη χο ­ ρηγία της V-Label.EU (European Vegetarian Union) και την υποστήριξη των Vegan Inside και Vegan Label by Letrina. Χορηγοί επι ­ κοινωνίας ήταν οι: Lifo, lifo.gr, Elle, elle.gr, Hello, hello.gr, greekvegans.gr, Greek Vegan Magazine, vegantimes.gr, mednutrition.gr, veganguidegreece.com, pandespani.com και anewlife.gr. Άννα Μαρία Παπίριι Co-Founder Wellness Project, Boussias Communications «Μέσα από τον vegan τρόπο ζωής γίνεται σημαντική προσπά­ θεια να αποκλειστεί οποιαδήποτε μορ ­ φή εκμετάλλευσης και βίας σε όλα τα πλάσματα της γης, να προστατευτεί ο πλανήτης από την κλιματική καταστροφή και να περιοριστούν, κατά το δυνατόν, οι ελλείψεις σε τρόφιμα. Στην Ελλάδα η συγκεκριμένη τάση βρίσκεται σε πρώιμο στάδιο, αλλά αναπτύσσε ­ ται σταθερά τα τελευταία χρόνια. Με βάση στοιχεία του ΑΠΕ-ΜΠΕ, στη χώρα μας το 0,8% του πληθυσμού δηλώνει vegan, ποσοστό που αντιστοιχεί σε περίπου 80.000 ανθρώπους, στην πλειονότητά τους ηλικίας 18 έως 25 ετών. Παγκοσμίως οι vegan υπερ ­ βαίνουν τα 50 εκατομμύρια, ενώ είναι γεγονός ότι οι millennials αποτελούν τον κεντρικό πυρήνα αυτής της τάσης. Οι εταιρείες έχουν αντιληφθεί την ευκαιρία που προκύπτει από τη συγκεκριμένη τάση και ολοένα περισσότερες vegan παραγωγικές μονάδες και επιχειρήσεις επενδύουν σε καινοτόμα προϊόντα, ενώ υπάρ ­ χει μεγάλη κινητικότητα και στις εξαγωγές πιστοποιημένων ελληνικών vegan προϊόντων. Στα σούπερ μάρκετ υπάρχει μεγάλη και συνε ­ χώς αυξανομένη γκάμα vegan προϊόντων, σε κατηγορίες όπως φυτικά ροφήματα, φυτικά τυροκομικά και κατεψυγμένα. Υπολογίζεται ότι το 2026 η κατηγορία των vegan προϊόντων διατροφής θα φθάσει πα- γκοσμίως τα 31,4 δισ. δολάρια, σημειώνοντας ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης της τάξης του 10,5%. Η άνθηση της συγκεκριμένης αγοράς ευνοεί την ανάπτυξη πολλών startup εταιρειών, τη διοργάνωση event, όπως το Vegan Life Festival κοκ, ενώ αναμένεται η δημιουργία καταστη ­ μάτων με φρέσκα και τυποποιημένα vegan προϊόντα, η λειτουργία περισσότερων vegan εστιατορίων και ξενοδοχείων σε όλη την Ελλά ­ δα, μεγαλύτερη ποικιλία σε παιδικά προϊόντα με φυσικές πρώτες ύλες και ειδικά section στα καταστήματα καλλυντικών και ένδυσης με την πιστοποίηση cruelty free. Στόχος μας είναι τα Vegan Awards να δώσουν δυναμική στην αγορά, για περαιτέρω ενίσχυση της έρευνας και της ανάπτυξης vegan προϊό ­ ντων, που θα προσφέρει στο μέλλον περισσό ­ τερες επιλογές στους καταναλωτές, ώστε να αποκτήσουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα οι επαγγελματίες που ενστερνίζονται τις ιδέες της vegan κοινότητας και δραστηριοποιούνται για την προώθησή τους».

29 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  VEGAN AWARDS 2020 Πηγή: ΣΕΛΦ ΣΕΡΒΙΣ Σελ.: 56-59 Ημερομηνία έκδοσης: 31-01-2021 ΒΡΑΒΕΙΟ Vegan Food & Beverage Brand of The Year: Veganact Αυρήλιος Αλεξανδρόπουλος, Διευθυντής Έρευνας και Ανάπτυξης, Nikolopoulou «Η χαρά μας είναι αμέτρητη και νιώθουμε ότι δικαιώνονται και αναγνωρίζονται οι κόποι και οι προσπάθειες της Veganact, η οποία το 2006 «φυ ­ τεύτηκε» και καλλιεργήθηκε με πολλή φροντίδα και αγάπη από την εταιρεία Nikolopoulou, ώστε σήμερα να γευόμαστε τους χρυσούς καρπούς της. Τα βραβεία που κατέκτησαν τα προϊόντα μας, αλλά κυρίως η διάκρισή μας ως Vegan Food Brand της χρονιάς, μας ανοίγει νέους τους δρόμους για επέ ­ κταση εντός και εκτός Ελλάδας και μας ενώνει στον στόχο της δημιουργίας νέων κωδικών και της κάλυψης περισσότερων αναγκών του κοινού μας. Η σειρά Genious Veganact ξεχωρίζει κι αυτό οφείλεται στο μεράκι, τα όνειρα και τους στόχους μας, αλλά και στην πολύ σκληρή δουλειά. Βα ­ σικός συνεργάτης μας σ ’ αυτή την προσπάθεια ήταν και είναι το Χαροκόποιο Πανεπιστήμιο και ειδικότερα το Τμήμα Επιστήμης Διαιτολογίας και Διατροφής, με το οποίο συνεργαστήκαμε δημιουρ ­ γικά μεθοδικά και οργανωμένα. Ευχαριστούμε την εταιρεία Boussias Communications και τα Vegan Awards που υποστηρίζουν τη Vegan αγορά και κατ ’ επέκταση την προσπάθεια της κοινότητας για πράσινη οικονομία και αειφόρο ανάπτυξη. Ευχόμαστε ο θεσμός να αναπτυχθεί και να καθι ­ ερωθεί και εκτός Ελλάδας και να είναι ένα αστέρι που θα παρακινήσει προς την πράσινη οικονομία» A ___ 0 Food & Beverage Platinum: You Cann by ΕΨΑ Μιχάλης Τσαούτος, Γενικός Διευθυντής, ΕΨΑ ΑΕ «Είμαστε πάρα πολύ χαρούμενοι και υπερήφανοι για το βρα ­ βείο που απέσπασε το You Cann, το πρώτο μας πιστοποιημένο προϊόν vegan. Η συγκεκριμένη αγορά είναι ακόμη περιορισμένη στην Ελλάδα, είναι όμως σταθερά ανερχόμενη. Ο καταναλωτής ενημερώνεται, μαθαίνει περισσότερα πράγματα και στρέφεται με ενδιαφέρον στα προϊόντα vegan. To You Cann, είναι μεν, όπως προ- ανέφερα, το πρώτο vegan πιστοποιημένο προϊόν της ΕΨΑ, ωστόσο αξίζει να τονίσουμε ότι όλα μας τα προϊόντα είναι vegan. Στόχος μας είναι εντός του 2021 να αυξήσουμε τη γκάμα των vegan πιστοποιημένων προϊόντων μας». Vegan Hotel of The Year Platinum: Koukoumi Vegan Hotel Γεωργία Κοντιζά, Owner Koukoumi Hotel «Στον ξενοδοχειακό χώρο το concept μας είναι απολύτως πρωτοποριακό, χωρίς προηγούμενο που θα μπορούσε να μας χρησιμεύσει στην έρευνά μας. Θεωρούμε ότι ανοίξαμε τον δρόμο, κάνοντας μια γενναία επιχειρηματική επιλογή σε μια δύσκολη χρονικά συγκυρία, η οποία αποδεί ­ χθηκε σωστή και όπως διαφαίνεται έχει εξαι ­ ρετική προοπτική για το μέλλον. Πιστεύουμε ότι ο βιγκανισμός δεν είναι ένα trend με ημερομηνία λήξης, αλλά μια ουσι ­ αστική μετακίνηση του τρόπου σκέψης, η φυσική εξέλιξη του πολιτισμού μας. Όπως επισημαίνει ο κ. Μανώλης Ξενάκης, ο διευθυντής του ξενοδοχείου μας, είμαστε ένα ξενοδοχείο που προάγει τον βιγκανισμό και την αειφόρο ανάπτυξη, γι ’ αυτό θα αξιοποιή- σουμε τη βράβευσή μας για την παρακίνηση και την ευαισθητοποίηση των νέων ανθρώ ­ πων, έτσι ώστε να ασχοληθούν με οικολογικά concept, αλλά και για να δώσουμε τη δυνατό ­ τητα σε όσους δεν γνωρίζουν τι είναι ο βιγκα- νισμός να βιώσουν μια μοναδική εμπειρία στο ξενοδοχείο μας. Αποστολή και όραμά μας έχουμε να μετατρέ ­ ψουμε έναν διεθνή προορισμό, όπως η Μύ ­ κονος, σε ένα ελκυστικό προορισμό για τη βίγκαν κοινότητα. Η δουλειά μας συνεχίζεται, είμαστε ακόμη στην αρχή».

30 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  VEGAN AWARDS 2020 Πηγή: ΣΕΛΦ ΣΕΡΒΙΣ Σελ.: 56-59 Ημερομηνία έκδοσης: 31-01-2021 ΒΡΑΒΕΙΟ Every Day Essen tials Platinum: Astonish, Κρέμα Καθαρισμού Γιώργος Ψωμιάδης, QueenMarket, Επίσημος διανομέας στην Ελλάδα «Εδώ και πολλά χρόνια η Astonish αποκτά σε ετήσια βάση τις επίσημες πιστοποιήσεις Cruelty Free και Vegan Society. Ο όρος vegan είναι σχετικά καινούρ ­ γιος στα δεδομένα της αγοράς γι ’ αυτό ορισμένοι πιστεύουν πως αφορά μόνο τα τρόφιμα. Η επιλογή vegan καθοριστικών αποτελεί μία πιστοποιημένη λύση ενάντια στην εκμετάλλευση, την κακοποίη ­ ση και τον βασανισμό των ζώων, ενώ συνεισφέρει στον σεβασμό της φύσης και του περιβάλλοντος. Επιλέγοντας καθοριστικά με πιστοποιήσεις vegan, ο καταναλωτής είναι σίγουρος πως το προϊόν δεν έχει δοκιμαστεί σε ζώα και δεν περιέχει ζωικά πα- ράγωγα. Η Κρέμα Καθαρισμού Astonish είναι ένα προϊόν φυτικής κυρίως προέλευσης, το οποίο δεν περιέχει επιβλαβή χημικά ή αναθυμιάσεις, με καθο ­ ριστική δύναμη που αποδεικνύει πως σεβόμενοι το περιβάλλον και τη φύση μπορούμε να παρέχουμε στους καταναλωτές υψηλής ποιότητας προϊόντα. Είμαστε ιδιαίτερα χαρούμενοι γιατί όλη η γκάμα των προϊόντων Astonish τυγχάνει ιδιαίτερης αποδοχής από το καταναλωτικό κοι ­ νό και το μέλλον δείχνει ιδιαίτερα ευοίωνο». Μαίρη Μανωλέλλη, Chief Executive Officer, Vegan Times «Ο ορισμός μιας εταιρείας ως vegan δεν είναι εύ ­ κολος, καθώς ορισμένα από τα προϊόντα της ή τις υπηρεσίες της, ακόμη και στοιχεία του εξοπλισμού της ή ο τρόπος προσφοράς κοινωνικού έργου να μην εντάσσονται σε ένα vegan πλαίσιο. Η Vegan Times δίνει τη δυνατότητα στον καταναλωτή να ελέγξει αν το προϊόν που φέρει σήμα πιστοποίησης vegan είναι καταχωρημένο στο μητρώο του πιστοποιητή, επικοινωνώντας μαζί του ή αναζητώντας το ο ίδιος στη βάση δεδομένων. Παράλληλα, στο πρότυπο Vegan Inside υπάρχει και το Μητρώο Επιχειρή ­ σεων, όπου αποτυπώνεται ο δείκτης συνολικής συμπεριφοράς της επιχείρησης στα θέματα που σχετίζονται με τον βιγκανισμό. Θέλουμε να ευχηθούμε στον θεσμό να μακροημερεύσει, να έχει ολοένα και μεγαλύτερη αναγνωρισιμότητα και μέσα από αυτόν να αναδεικνύονται οι επιχειρήσεις που πρωτοπορούν, καινοτομούν και επιτελούν εν τέλει κοινωνικό έργο». θωμάς Βασσάρας, Greekexports, Vegan, Halal & Kosher Certifications, Exports Consulting, International Exhibitions «Η V-label GmbH με έδρα την Ελβετία, αποτελεί τον μεγαλύτερο φορέα πιστοποίησης για προϊόντα χορτοφαγίας (vegan & vegetarian) στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Βρίσκεται δίπλα στις επιχειρήσεις, παρέχο- ντάς τους το κατοχυρωμένο από την v-label σήμα με το φυλλαράκι, για να συνδράμει στην προσπά- θειά επέκτασής τους σε νέες αγορές. Η πιστοποί ­ ηση των vegan προϊόντων θα βοηθήσει τον vegan καταναλωτή να πετύχει τον στόχο του, αποφεύ- γοντας ζωικής προέλευσης προϊόντα. Το σύστημά μας εγγυάται πως το τελικό προϊόν δεν περιέχει κανένα συστατικό ζωικής προέλευσης, δεν έχει υπάρξει εκμετάλλευση ζώων και δεν έχουν χρη ­ σιμοποιηθεί καθόλου γενετικώς τροποποιημένα υλικά. Με τον τελικό καταναλωτή επικοινωνούμε με το σήμα μας που βρίσκεται σε πάνω από 40.000 προϊόντα. Μπορούμε να πιστοποιήσουμε όλα τα τρόφιμα που πληρούν τις προϋποθέσεις, αλλά και μη τρόφιμα, όπως καλλυντικά κ.ά. Επίσης και υπηρεσίες εστίασης μπορούν να πιστοποιηθούν ως προς τα μενού και τα χρησιμοποιούμενα υλικά. Δραστηριοποιούμαστε σε 29 χώρες, μεταξύ αυτών Βόρεια και Νότια Αμερική, Ευρώπη, Ασία και Αφρι ­ κή. Η Greekexprorts με έδρα την Ελλάδα καλύπτει την περιοχή των Βαλκανίων. Τα Vegan Awards είναι ένας νέος θεσμός που θα αποτελέσει την κύρια πλατφόρμα ανάδειξης νέων προϊόντων και και ­ νοτομιών. Αλλωστε, ανάπτυξη η των εξαγωγών vegan προϊόντων αποτελεί σήμερα τον ταχύτερα αναπτυσσόμενο τομέα της ελληνικής παραγωγής τροφίμων.Ήδη μέσα στο 2020 έχουμε πιστοποιήσει 30 εξαγωγικές εταιρείες. Ευχόμαστε κάθε επιτυχία στους νικητές των Vegan Awards 2020». Δημήτρης Μίχος, Marketing Manager Letrina «Η πιστοποίηση Vegan από τη Letrina αφορά τα βρώσιμα προϊόντα. Δεν είναι μια χρονοβόρα διαδικασία, ουσιαστικά είναι μια επιτόπια επιθεώρηση, όπου, εφόσον δεν υπάρξουν σημαντικές παρατηρήσεις, αποδίδεται στον πελάτη άμεσα το σήμα Vegan Label. Στο πλαίσιο της πιστοποίησης γίνονται και αιτήσεις επιτήρησης, στις οποίες ελέγχουμε τις διαδικασίες, καθώς και εάν έχει αλλάξει κάτι στη σύσταση του τελικού προϊόντος, το οποίο έχουμε ήδη πιστοποιήσει. Θεωρώ ότι τα Vegan Awards ήρθαν στην Ελλάδα για να μείνουν κι αυτό γιατί, όπως είμαι σε θέση να γνωρίζω, ο βιγκανισμός στη χώρα μας δεν αποτελεί μια τάση της μόδας, αλλά μια ουσιαστική επιλογή με πολλαπλά οφέλη».

31 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  VEGAN AWARDS 2020 Πηγή: ΣΕΛΦ ΣΕΡΒΙΣ Σελ.: 56-59 Ημερομηνία έκδοσης: 31-01-2021 ΒΡΑΒΕΙΟ Ff AWARDS 2020 Vegan Ενότητα 7. Vegan Spreads, Dtps and Sauces of the Year COLD Conditol Vegan Σαλάτες Condito The Green Line SILVER Βιοαγρός | La Vida Vegan Εηάλειμμα σοκολάτας με φουντούκι 270g Bio SILVER BioArt I Μαγιονέζα ρυζιού τύπου τζατζίκι Bio Probios BRONZE ΕΛΑίΣ - Unilever Hellas ΑΕ | Hellmann's Vegan Mayo Sauce. Χωρίς αυγά, χωρίς γλουτένη, χωρίς συντηρητικά BRONZE Ritos Food Α.Ε. | Sisinni Biuer - Vegan cocoa spread Ενότητα 8. Vegan Protein of the Year Best Vegan protein COLD Νικολαίδης Σπύρος & ΣΙΑ OE - Physis Laboratory | Amino Animo Organic Protein - Power Mix Κακάο Ενότητα 9. Vegan Gluten Free Product of the Year GOLD Ritos Food Α.Ε. I Sisinni Almond Cream - Κρέμα αμυγδάλου SILVER Family Food IKE I ΕβΛΟΓΗΜΕΝΟ νηστίσιμο classic BRONZE Falily Food IKE | ΕβΛΟΓΗΜΕΝΟ νηστίσιμο λευκό οε άλμη Ενότητα 10. F&B Products without Certification COLD Palirria I Ντολμαδάκια Γιαλαντζί Παλίρροια Πυλώνας Β. Every Day Essentials PLATINUM Astonish Κρέμα Καθαρισμού Ενότητα 1. Beauty and Personal Care Vegan product of the Year Best Vegan Haircare product COLD Wella Hellas I Wedo/Professional SILVER Organic Brands I Cultivator Organic Hair Colours Ενότητα 2. Beauty and Personal Care Vegan product of the Year Best Vegan Cosmetics product COLD Organic Brands I Bairns Organic Make Up Best Vegan Personal Care product SILVER Colgate Palmolive I Colgate Smile for Good BRONZE Organic Brands | Ekos Intimate Care for Women Ενότητα 3. Household Care Vegan Product of the Year COLD Astonish Κρέμα Καθαρισμού SILVER AB Βασιλόπουλος | OceaniQ Θέλω να φροντίζω το σπίτι μου. φροντίζοντας το περιβάλλον Πυλώνας C. Services PLATINUM Koukoumi Vegan Hotel Ενότητα 1. Vegan Food Service of the Year Best Vegan Restaurant/Chain WINNER Crudo Restaurant Best Restaurant / Chain with Vegan Options Starenio Bakary Best Vegan Catering WINNER Crudo Ενότητα 2. Vegan Friendly Retail Store of the Year Βιολογικό Χωριό Ενότητα 3. Vegan Hotel of the Year WINNER Koukoumi Vegan Hotel ΕΝΟΤΗΤΑ Vegan Food & Beverage Brand of the Year Veganact - Nikolopoulou Πυλώνας A. Food ii Beverage PLATINUM You Cann by ΕΨΑ - ανθρακούχο ποτό με αφέψημα βιομηχανικής κάνναβης (hemp) Ενότητα 1. Meat alternative of the Year Best Burger alternative COLD ' Veganact - Nikolopoulou I Genius Μπιφτέκι meat-free' SILVER Nestle | Sensational burger BRONZE Fry Food Family Big | Fry Burger Best Chicken alternative COLD 'Veganact - Nikolopoulou I Genius Nuggets Chicken Free' Best Sausage / Cold Cuts alternative SILVER Nestl6 Sensational I Sausage Best Kebab meat alternative COLD 'Veganact - Nikolopoulou I Genius Kebab meat-free\" Best Cordon Bleu meat alternative SILVER 'Veganact - Nikolopoulou I Genius Cordon Bleu meat-free' Best Meatball alternative SILVER 'Veganact - Nikolopoulou | Genius Κεφτεδάκια meat-free\" Best Yeeros meat alternative BRONZE Megas Yeeros : Mega Meatless 100% plant based Ενότητα 2. Dairy Alternative of the Year Best Non-Dairy Milk COLD Βιοαγρός I The Bridge Ρόφημα Βρώμης με Κακάο lit BIO COLD BioArt I Φυτικό γάλα σε tetrapak BIO Harvest Moon Best Non-Dairy Yogurt COLD Βιοαγρός | Sojasun Επιδόρπιο Γιαουρτιού με Σόγια με Ασβέσιο & Bifidus SILVER BioArt I Γιαούρτι καρύδας BIO Harvest Moon Best Non-Dairy Cheese BRONZE Family Food IKE | ΕβΛΟΓΗΜΕΝΟ νηστίσιμο 3 mix τριμμένο BRONZE Family Food IKE I ΕβΛΟΓΗΜΕΝΟ νηστίσιμο λευκό σε άλμη Ενότητα 3. Vegan Chocolate of the Year GOLD BioArt I Σοκολάτα με γάλα καρύδας και ζάχαρη καρύδας BIO Naturata Ενότητα 4. Vegan Meal of the Year Best Vegan Meal COLD Melissa-Kikizas I Βλάχα Vegan Τραχανάς Λαχανικών Best Vegan Frozen Meal SILVER 'Veganact - Nikolopoulou I Vegan Σνίτσελ με Λαχανικά-Όσηρια- Δημητριακά-Κινόα-Ελαιόλαδο-Κουκουνάρι & Σταφίδα\" BRONZE 'Veganact - Nikolopoulou | Vegan Τυροκροκέτες με φυτικά τυριά' Ενότητα 5. Vegan Beverage / Drink of the Year COLD You Cann by ΕΨΑ - ανθρακούχο ποτό με αφέψημα βιομηχανικής κάνναβης (hemp) SILVER Κτήμα Άλφα Μαλαγουζιά Single Vineyard \"Χελώνες\" 2019 BRONZE Aria Foods Ελλάς Starbucks I RTD I Σειρά Φυτικών Ροφημάτων με καφέ Starbucks RTD (Ready-to-Drink) Ενότητα 6. Vegan Functional Product of the Year COLD Βιοαγρός | Evergreen Διατροφική μαγιά σε Νιφάδες με προσθήκη Β12

32 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  VEGAN ΠΡΟΪΟΝΤΑ Πηγή: ΣΕΛΦ ΣΕΡΒΙΣ Σελ.: 42- 44,46,50,52, 54 Ημερομηνία έκδοσης: 31-01-2021 Αρθρογράφος: Επιφάνεια : 4543.73 cm² Κυκλοφορία: 0 Θέματα: ΜΑΡΚΕΤ ΠΡΟΪΟΝ ■1 ■■■■■■ mmmmm VEGAN ΠΡΟΪΟΝΤΑ Η τάση του «βιγκανισμού» αφορά ηλέον και την Ελλάδα Το 2020 π αγορά ίων vegan προϊόντων και η σχετική καταναλωτική τάση ήταν από τις πλέον αναπτυσσόμενες παγκοσμίως. Σε αυτό συνετέλεσε, όπως εκτιμάται, π πανδημία, αφού ευαισθητοποίησε περαιτέρω τους καταναλωτές στα ζητήματα της υγείας και τπς διατροφής. Στο ευρύτερο πλαίσιο επιδράσεων τπς εν λόγω τάσπς, δεν είναι τυχαίο ότι κερδίζουν έδαφος οι αγορές των φυτικών προϊόντων προσωπικής περιποίησης και κυρίως των plant based τροφίμων, π ανάπτυξη των οποίων υποβοηθά τπν επέκταση τπς vegan κουλτούρας, αν και το μερίδιο των προϊόντων που τπ συνοδεύουν είναι ακόμα πολύ μικρό στην Ελλάδα. Ωστόσο, π υψπλή ποσοστιαία ανάπτυξη των πωλήσεων των φυτικών υποκατάστατων κρεατικών, γαλακτοκομικών και τυροκομικών προϊόντων σε σχέση με τα ζωικά πρωτότυπα αποτελεί ένδειξη τπς δυνητικής τάσπς. Το σίγουρο είναι ότι ο ανταγωνισμός στπ διαφοροποίηση των αλυσίδων σούπερ μάρκετ τπν ενθαρρύνει, μολονότι π οικονομική κρίση τπ φρενάρει, του κώστα ςτοφορου

33 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  VEGAN ΠΡΟΪΟΝΤΑ Πηγή: ΣΕΛΦ ΣΕΡΒΙΣ Σελ.: 42- 44,46,50,52, 54 Ημερομηνία έκδοσης: 31-01-2021 ΠΡΟΪΟΝ ρευνα της IRI για τα προϊό ­ ντα φυτικής προέλευσης (Δε ­ κέμβριος 2020), στο πλαίσιο της οποίας συγκρίθηκαν οι καταναλωτικές συμπεριφορές σε ΗΠΑ και Ελλάδα, δείχνει ότι η αγορά τους γνωρίζει σημαντική ανάπτυξη την τελευταία πενταετία και στη χώρα μας. Είναι χαρακτηρι ­ στική η σύγκριση των πωλήσεων μεταξύ τέτοιων προϊόντων και των γαλακτοκομικών: Ενώ στο δεκάμηνο από την έναρξη του 2020 τα γαλα ­ κτοκομικά αύξησαν τις πωλήσεις τους σε αξία κατά 6,8%, τα προϊόντα φυτικής προέλευσης την αύξησαν αντίστοιχα κατά 28,3% ως προς το δεκάμηνο του 2019. Προϊόντα σχεδόν με ανύπαρκτη ζήτηση το 2017, όπως λ.χ. το τυρί φυτικής προέλευσης, κατακτούν πλέον όλο και μεγαλύτερο κοινό. Ένα άλλο τέτοιο προϊόν, τα μπέργκερ φυτικής προέλευσης (δηλ. από σόγια), παρουσίασε πέ ­ ρυσι εκρηκτική άνοδο πωλήσεων. Σύμφωνα με την κ. Μαρία Μωραΐτη, Marketing Director της Condito, οι σημαντι ­ κότερες καινοτομίες της ευρείας αγοράς των φυτικής προέλευσης προϊόντων αφορούν την υποκατάσταση των κρεατικών, γαλακτοκομικών και τυροκομικών, όπου «το ποσοστό κατανά ­ λωσης μεταξύ συμβατικών και μη συμβατικών προϊόντων στις σχετικές κατηγορίες έχει με ­ ταβληθεί σημαντικά». Όπως σημειώνει, όλο και περισσότεροι άνθρωποι παγκοσμίως εξοι ­ κειώνονται με την ιδέα της vegan διατροφής, είτε για λόγους υγείας, ευεξίας και ευαισθησίας σχετικά με το μέλλον του πλανήτη είτε για λό ­ γους πεποιθήσεων. «Πλέον η vegan διατροφή δεν θεωρείται απλώς μια τάση της κατανάλωσης, αλλά μία στροφή της ζήτησης που τείνει να πα- γιωθεί παγκοσμίως. Σε αυτό έχουν συντελέσει σημαντικά οι σχετικές μεγάλες επενδύσεις των πολυεθνικών εταιρειών τα τελευταία χρόνια, που είχαν αποτέλεσμα την είσοδο σε νέες κα ­ τηγορίες τροφίμων, όπως και στον εμπλουτισμό των συλλογών τους με περισσότερο ποιοτικά και γευστικά προϊόντα». Η VEGAN ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ, ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΑΙ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ «Η αγορά των vegan προϊόντων έχει δημιουρ ­ γήσει τη δική της οικονομία, που κερδίζει συνε ­ χώς έδαφος, δυναμώνοντας», λέει η κ. Νατάσσα Αστρεινίδη, διευθύντρια Marketing και Ανάπτυ ­ ξης της Family Food -ΕβΛΟΓΗΜΕΝΟ νηστίσιμο, σημειώνοντας ότι σήμερα επενδύονται μεγάλα κεφάλαια στις καλλιέργειες φυτικών συστατικών, που χρησιμοποιούνται ως πρώτη ύλη για vegan προϊόντα, πράγμα που δημιουργεί μια νέα προ ­ οπτική ανάπτυξης της αγροτικής οικονομίας. Όπως σχολιάζει, «εκτός από τις νέες παραγωγι ­ κές μονάδες, δημιουργούνται και αναπτύσσονται νέες επιχειρήσεις με αυτό τον προσανατολισμό, όπως εστιατόρια, καταστήματα λιανικής, σχολές vegan μαγειρικής κ.ά. Εξάλλου, στην πλειονότη ­ τά τους τα συμβατικά εστιατόρια πλέον περι ­ λαμβάνουν στα μενού τους και vegan πιάτα, ενώ τα σούπερ μάρκετ, οι βιολογικές αγορές και τα delicatessen καταστήματα διευρύνουν τα ράφια τους, δημιουργώντας γωνιές vegan ειδών, όπως έκαναν με τα gluten free προϊόντα. Το ίδιο κά ­ νουν και τα e-shops. Επίσης, μεγάλες εταιρείες με παράδοση στα γαλακτοκομικά επενδύουν στην είσοδό τους και στα vegan προϊόντα. Πλέον ανοί ­ γει ένας διάλογος για την ονομασία των vegan προϊόντων, για ένα σχετικό λεξικό, ίσως, καθώς υπάρχει η ανάγκη να επινοηθούν νέες λέξεις για το κάθε vegan είδος. Για το «τυρί», που όμως δεν είναι τυρί, το «κρέας» που δεν είναι κρέας, το «γάλα», τα «λουκάνικα», τα «burgers» κοκ., που είναι επίσης «κάτι άλλο».Ήδη στην Ευρώπη επιβλήθηκε ν ’ αλλάξουν τις ετικέτες τους οι εται ­ ρείες, που ονομάζουν almond milk τα ροφήματα αμυγδάλου, αφαιρώντας τη λέξη «γάλα». Είναι, τάχα, ή όχι οξύμωρο, το να χρησιμοποιείται η λέξη «κρέας» σ ’ ένα vegan υποκατάστατό του, μια λέξη δηλαδή, που δημιουργεί την αποστροφή του βιγκανισμού;». Σύμφωνα με την κ. Αννα Κωτοάντα, PR Events 8ι Exhibitions Executive της Παλίρροια, «η vegan κοινότητα, που βασίζεται σ ’ έναν πιο υγιεινό και συνάμα φιλικό προς το περιβάλλον τρόπο ζωής, στη χώρα μας αποκτά όλο και περισσότερους οπαδούς κυρίως μεταξύ όσων ανήκουν σε νεα ­ νικά ηλικιακά groups, που αναπτύσσουν έντονη δραστηριότητα στα social media, διαμορφώνο ­ ντας τάσεις, που έχουν άποψη και επηρεάζουν τη γνώμη του καταναλωτικού κοινού». Το 2020 η εν λόγω τάση ήταν από τις πλέον αναπτυσσόμενες παγκοσμίως, επηρεασμένη ασφαλώς από την επίδραση της πανδημίας στην καταναλωτική συμπεριφορά, σύμφωνα με την κ. Μωραΐτη.Όπως επισημαίνει, «η πανδημία έκανε ακόμη πιο έντονη τη στροφή του καταναλωτή στα vegan προϊόντα, καθώς τα εκλαμβάνει ως πιο ασφαλή, υγιεινά και φιλικά στο περιβάλλον, με αποτέλεσμα να τους δίνουν όλο και μεγαλύτερο χώρο στα ράφια τους τα σούπερ μάρκετ, προσθέ ­ τοντας και νέες κατηγορίες στις συλλογές τους». Ο κ. Νίκος Κοντόπουλος, ιδιοκτήτης της Starenio Bakery, σημειώνει ως πολύ σημαντικό στοιχείο το μεγάλο ενδιαφέρον των παραγωγών για τη σχετική αγορά. «Βλέπουμε πλέον προ ­ ϊόντα εναλλακτικά, ευφάνταστα και υψηλής ποιότητας», λέει, προσθέτοντας ότι «τεράστιο ρόλο σε αυτή την εξέλιξη παίζει η μεγάλη ζή ­ τηση από ένα κοινό, το οποίο θέλει να δοκιμάζει το καινούργιο και ασχολείται πραγματικά με το τι καταναλώνει». Πάντως, ένα ζήτημα του οποίου επείγει η αντιμετώπιση είναι αυτό των τιμών των προϊό ­ ντων φυτικής προέλευσης, καθώς είναι ιδιαίτερα υψηλές και δη ανοδικές κυρίως στα επιδόρπια και στα ροφήματα. Η ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΠΡΙΜΟΔΟΤΕΙ ΤΟ ΒΙΓΚΑΝΙΣΜΟ «Προ τριετίας η τάση των vegan προϊόντων αφορούσε μία εξειδικευμένη μερίδα καταναλω ­ τών. Πλέον αυτό έχει αλλάξει. Σήμερα οι κατα ­ ναλωτές είναι πιο ευαισθητοποιημένοι σχετικά με τα plant based προϊόντα, παγκοσμίως οι κατα ­ ναλωτές συνειδητοποιούν ολοένα περισσότερο τις επιπτώσεις στην υγεία από την κατανάλωση ζωικών προϊόντων, αλλά και στο περιβάλλον εξαιτίας της εκτροφής ζώων.Έτσι, ενισχύεται η τάση υπέρ των vegan προϊόντων, πράγμα που συμβαίνει και στην Ελλάδα», λέει η κ. Νικολέτα Ίσαρη, Assistant Brand Manager Hellmann ’ s & Knorr της Unilever. Όπως εξηγεί, ο νέος φιλό ­ δοξος στόχος της Unilever είναι να διευρύνει Ενώ στο δεκάμηνο από ιην έναρξη ίου 2020 ία γαλακτοκομικά αύξησαν τις πωλήσεις τους σε αξία κατά 6,8%, τα προϊόντα φυτικής προέλευσης την αύξησαν αντίστοιχα κατά 28,3% ως προς το δεκάμηνο του 2019

34 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  VEGAN ΠΡΟΪΟΝΤΑ Πηγή: ΣΕΛΦ ΣΕΡΒΙΣ Σελ.: 42- 44,46,50,52, 54 Ημερομηνία έκδοσης: 31-01-2021 ΠΡΟΪΟΝ «Ο ΒΙΓΚΑΝΙΣΜΟΣ ΗΡΘΕ ΓΙΑ ΝΑ ΜΕΙΝΕΙ...!» Οι εκθέσεις του ΟΗΕ χρόνια πριν αναφορικά με τις καταστροφικές για το περιβάλλον δραστηριότητες της εντατικής κτηνοτροφίας, σε συνδυασμό με τις συντονισμένες παρεμβάσεις της διεθνούς κοινότητας των επιστημόνων της υγείας κατά των κρεοφαγικών και λοιπών διατροφικών καταχρήσεων και εν γένει του τρόπου ζωής του δυτικού ανθρώπου, προανήγγειλαν στις δυτικές αγορές την αύξηση του κοινωνικού και πολιτικού ενδιαφέροντος για την αλλαγή του διατροφικού προτύπου. Αυτό, μιλώντας για τον ευρωπαϊκό κόσμο, το ενίσχυσαν κυρίως την τελευταία δεκαετία οι αποφάσεις της ΕΕ για την παροχή κινήτρων ενός σχετικού αναπροσανατολισμού της βιομηχανίας τροφίμων έναντι δεσμεύσεων εκ μέρους της και, φυσικά, η θετική ανταπόκρισή της. Ως διαμεσολαβητής όλων αυτών των τάσεων το μάρκετινγκ, ομογενοποιώντας στην εηικοινωνιακή χοάνη του την ανησυχία των ανθρώπων για την υγεία, ορισμένα από τα αιτήματα του οικολογικού κινήματος και ποικίλους διατροφικούς εξωτισμούς, που εισήγε πρώτο στη δύση το κίνημα των χίπις και ξανάφερε στη μόδα η παγκοσμιοποίηση (η πούρα χορτοφαγία π.χ. αποτελεί ένα από τα ρεύματα του ινδουισμού), έφτιαξε στην κυριολεξία εκ του μηδενός ένα παγκόσμιο «κινηματικό» υβρίδιο, αυτό του «βιγκανισμού», που ως καταναλωτική τάση «ήρθε για να μείνει» χάρις στην ισχυρή του ηθικοϊδεολογική βάση (αυτή δεν τίθεται εντός εισαγωγικών, εφόσον έχει και αποκτά οπαδούς, έστω με πεποιθήσεις έως εντελώς αντίθετες προς την ηθική των σκοπιμοτήτων της αγοράς...). Η συγκυρία της κρίσης στη δημόσια υγεία ευνοεί το «βιγκανισμό» ως καταναλωτική τάση, θερμαίνοντας το σχετικό επενδυτικό ενδιαφέρον της μέχρι πρότινος διατακτικής πολυεθνικής βιομηχανίας τροφίμων. Όμως, η αντίφαση του πράγματος εδράζεται στο ότι η οικονομική κρίση, που ακολουθεί την πανδημία και τις επιπτώσεις της οποίας απλώς προγευόμαστε, μετριάζει αφόρητα για τους επενδυτές το πλεονέκτημα της κερδοφόρου τιμολόγησης των καινοτόμων vegan και plant based προϊόντων τους. Ν. ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ την γκάμα των plant-based προϊόντων της, όπως η Hellmann ’ s Vegan Mayo Sauce, στο πλαίσιο της νέας εταιρικής πρωτοβουλίας υπό τον τίτλο «Future Foods», που έχει δυο κεντρικούς πυλώ ­ νες: α) Την ενίσχυση της στροφής του κοινού προς ένα πιο υγιεινό διατροφικό πρότυπο και β) τη μείωση του περιβαλλοντικού αντίκτυπου της παγκόσμιας αλυσίδας παραγωγής τροφίμων. «Δεν αρκεί τα συστατικό κάποιου προϊόντος να καλύπτουν τις vegan προδιαγραφές. Πρέπει και οι αρχές της εταιρείας που το παράγει, να αντα- ποκρίνονται σε φιλοπεριβαλλοντικά αιτούμενα», λέει η κ. Κωτσάντα, συμπληρώνοντας ότι οι ελ ­ ληνικές επιχειρήσεις, ακολουθώντας τις σχετι ­ κές τάσεις, που έρχονται από τις ΗΠΑ και την Ευρώπη με τα εισαγόμενα brands, δημιουργούν προϊόντα συμβατά με τον βιγκανισμό, τόσο ως προς τη σύσταση τους όσο και ως προς τη χρήση πιο οικολογικών συσκευαοιών. «Ως Παλίρροια πέραν των προϊόντων μας καθαυτών, φροντίζου ­ με οι συσκευασίες μας να είναι ανακυκλώσιμες και, παράλληλα, παρακολουθούμε την πορεία σημαντικών περιβαλλοντικών δεικτών στην λει ­ τουργία μας, αποβλέποντας πάντα στη βελτίωσή τους. Ο βιγκανισμός είναι στάση ζωής, που την υιοθετούν όλο και περισσότεροι άνθρωποι σε όλο τον κόσμο.Έχει άμεση σχέση όχι μόνο με την υγεία και την ευεξία, αλλά και με την προστασία του περιβάλλοντος, τη βιωσιμότητα του». Σύμφωνα με τον κ. Μιλτιάδη Ρόμπολα, γενικό διευθυντή της Βιοδιατροφική ΑΕ, «οι vegan κατα ­ ναλωτές, όντας ευαίσθητοι και ενήμεροι σχετικό με τις νέες διατροφικές τάσεις, αναζητούν προ ­ ϊόντα χωρίς γλουτένη, κατάλληλα να καταναλώ ­ νονται ωμά και πλούσια σε βιταμίνη Β12, καθώς οι κατ αποκλειστικότητα ’ vegan καταναλωτές συνήθως πάσχουν από την έλλειψη αυτής της βιταμίνης. Η εταιρεία μας αντιπροσωπεύει μια πλήρη σειρά φυτικών ροφημάτων εναλλακτικών του γάλακτος, τα οποία δεν περιέχουν γλουτένη (προϊόντα the Bridge) και γίνονται με βάση το ρύζι, τη βρόμη, τη σόγια, το αμύγδαλο και την καρύδα, ενώ προσφέρουμε μια διατροφική μαγιά πλούσια σε βιταμίνη Β12, που προστίθεται στο φαγητό, όπως το τριμμένο τυρί κ.ά.». ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΜΕ ΠΟΛΛΕΣ ΥΠΟΣΧΕΣΕΙΣ Τι ώθησε, όμως, τις εταιρείες της εν λόγω αγοράς να δραστηριοποιηθούν σχετικά;Όπως σημειώνει η Μωραΐτη, κ. «η συν-δημιουργία της Gristiren και η μετέπειτα παραγωγή φυτικών τυ ­ ριών έπαιξαν σημαντικό ρόλο στη γνωριμία μας

35 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  VEGAN ΠΡΟΪΟΝΤΑ Πηγή: ΣΕΛΦ ΣΕΡΒΙΣ Σελ.: 42- 44,46,50,52, 54 Ημερομηνία έκδοσης: 31-01-2021 ΠΡΟΪΟΝ ■I με το χορτοφαγικό κοινό, κυρίως την τελευταία πενταετία που αυξάνεται σταδιακά ο τζίρος των vegan προϊόντων. Επίσης, οι έρευνες αγοράς, η συμμετοχή μας σε διεθνείς εκθέσεις, αλλά και η συνεχής παρακολούθηση των παγκοσμίων τάσεων ώθησαν την Condito στην έρευνα και την ανάπτυξη free from-vegan προϊόντων. Τα προϊόντα αυτά, που αποτέλεσαν την αιχμή του δόρατος πολλών διεθνών συνεργασιών μας, το τελευταίο διάστημα έχουν αυξανόμενη ζήτηση και στην ελληνική αγορά. Χαρακτηριστικό εί ­ ναι το παράδειγμα της μαγιονέζας χωρίς αυγό, την οποία πρώτη παρουσίασε η Condito στην ελληνική αγορά το 2018». Η Family Food υπήρξε από τους πρωτοπόρους του κλάδου.Όπως τονίζει η κ. Αστρεινίδη, «την εποχή που το ΕβΛΟΓΗΜΕΝΟ νηστίσιμο λανσα- ρίστηκε, ο βιγκανισμός δεν ήταν διαδεδομένος, δεν είχε ιδιαίτερο αποτύπωμα στη ζήτηση ούτε υπήρχαν ως κατηγορία τα vegan προϊόντων. Ταυ ­ τόχρονα, το 2010 είχαμε να αντιμετωπίσουμε μία αγορά καχύποπτη και δύσπιστη, δεδομένου ότι στα ψυγεία των σούπερ μάρκετ προωθούνταν ως νηστίσιμα προϊόντα με φυτικά λιπαρά, που δυστυχώς, όμως, περιείχαν πρωτεΐνες γάλακτος. Εκτός από την προφανή εξαπάτηση προκάλεσαν και προβλήματα υγείας σε ανθρώπους με δυσανε ­ ξία στο γάλα. Εμείς με την υγεία των ανθρώπων δεν παίζουμε! Αυτός ήταν ο λόγος που στο brand name περιλάβαμε τον όρο «νηστίσιμο», ώστε να ενισχυθεί η διάσταση του 100% φυτικού προϊό ­ ντος. Η έννοια «νηστίσιμο» στη συλλογική συ ­ νείδηση σημαίνει τα προϊόντα που δεν περιέχουν ζωικά συστατικά. Σκοπός μας ήταν να εμπνεύ- σουμε εμπιστοσύνη στο όνομα ΕβΛΟΓΗΜΕΝΟ για την ποιότητά του ως ασφαλή επιλογή. Μέχρι το 2014 η ζήτησή του εκδηλωνόταν αποκλειστικά τις περιόδους των θρησκευτικών νηστειών. Από το 2014 άρχισε να παρουσιάζει σταδιακή ανάπτυ ­ ξη πωλήσεων σε όλη τη διάρκεια του έτους και πλέον υπάρχει ισχυρό ενδιαφέρον εκ μέρους όλων των μεγάλων αλυσίδων για την τοποθέτηση όλης της γκάμας στα ράφια τους». «Το 2016 διείδαμε ως επιχειρηματική ευκαιρία το να αξιοποιήσουμε την τεχνογνωσία μας στην επεξεργασία φυτικών πρώτων υλών για την παρα ­ γωγή vegan προϊόντων», λέει ο κ. Ευάγγελος Ντά- σης, Marketing 8t Exports Manager της εταιρείας Nikolopoulou, προσθέτοντας: «Σε συνεργασία με τη Vegan Society, λανσάραμε το brand Veganact, το οποίο το 2018 ενισχύθηκε με τη συνεργασία μας με το Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο (Τμήμα Επιστή ­ μης Διαιτολογίας-Διατροφής). Αντικείμενο της Η vegan κοινότητα στη χώρα μας αποκτά όλο και περισσότερους οπαδούς κυρίως μεταξύ όσων ανήκουν σε νεανικά ηλικιακά groups, που αναπτύσσουν έντονη δραστηριότητα στα social media, διαμορφώνοντας τάσεις, που έχουν άποψη και επηρεάζουν τη γνώμη του κοινού C / συνεργασίας ήταν η σειρά προϊόντων φυτικού κρέατος Genius, η οποία τον Δεκέμβριο του 2019 παρουσιάστηκε στη διεθνή έκθεση Sial Middle East 2019, όπου έλαβε διάκριση καινοτομίας. Η κορυφαία αναγνώριση ήρθε με τη διάκριση της Veganact ως vegan brand of the year στα Vegan Awards 2020, όπου απέσπασε 7 βραβεία». Η Παλίρροια, μια από τις παραδοσιακές εταιρείες τροφίμων, για τις συνταγές των προϊ ­ όντων της βασίζεται ανέκαθεν στην αυθεντική ελληνική και μεσογειακή διατροφή, «που έχει κέντρο της τα όσπρια και τα λαχανικά», λέει κ. η Κωτσάντα, τονίζοντας ότι πολλά από τα προϊόντα Παλίρροια είναι από τη φύση τους vegan, αφού αποτελούνται από φυτικές πρώτες ύλες υψηλής ποιότητας. «Αλλωστε, πάνω από εξήντα χρόνια η εταιρεία είναι γνωστή για τα φημισμένα της Ντολμαδάκια Γιαλαντζί, με ρύζι και μυρωδικά, τα οποία είναι εξ ορισμού vegan προϊόν, οπότε κα ­ λύπτουν τις ανάγκες του σχετικού κοινού, όπως άλλωστε και οι συνταγές των οσπρίων μας, τα ρεβίθια κι οι γίγαντες, που ανήκουν επίσης στη βασική σειρά των προϊόντων Παλίρροια». Διαφορετική είναι η περίπτωση της Unilever. Αξιοποιώντας τη Hellmann ’s, ηγετική μάρκα μα ­ γιονέζας, και λαμβάνοντας υπόψιντη νέα διατρο ­ φική τάση, δημιούργησε μεν μια vegan μαγιονέζα, αλλά ιδανική για όλους όσοι επιλέγουν έναν πιο υγιεινό τρόπο διατροφής ή νηστεύουν, χωρίς συμβιβασμούς στη γεύση και την απόλαυση. Η Hellmann ’ s Vegan Mayo Sauce είναι μια πηγή Ωμέγα-3 λιπαρών οξέων, παρασκευάζεται χωρίς αυγά, τεχνητά χρώματα ή τεχνητή γεύση, δεν περιέχει χοληστερόλη, γλουτένη ή γενετικά τρο ­ ποποιημένα συστατικά και διατηρεί πάντα την αυθεντική γεύση της Hellmann ’ s. Στην εγχώρια αγορά λανσαρίστηκε τον Μάρτιο του 2019, με σκοπό να επεκτείνει το portfolio της στον τομέα των vegan προϊόντων. Τα αποτελέσματα ήταν θεαματικά. Το μερίδιο αγοράς της έφτασε το 3,4% μέσα σε ελάχιστους μήνες από το λανσάρισμά της στα ράφια των σούπερ μάρκετ ως η υπ ’ αριθμόν ένα επιλογή των καταναλωτών στη συγκεκριμένη κατηγορία, όπως μας είπε κ.Ίσαρη. η ΘΕΡΜΗ Η ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΣΟΥΠΕΡ ΜΑΡΚΕΤ Ο κ. Ντάσης επισημαίνει ως μια από τις πλέον σημαντικές καινοτομίες, κυρίως τον τελευταίο χρόνο, «την ανάπτυξη του vegan κωδικολογίου στα σούπερ μάρκετ. Μάλιστα βλέπουμε πως πολλά από αυτά όχι μόνο λανσάρουν νέες σειρές vegan τροφίμων-ποτών, αλλά τα τοποθετούν και

36 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  VEGAN ΠΡΟΪΟΝΤΑ Πηγή: ΣΕΛΦ ΣΕΡΒΙΣ Σελ.: 42- 44,46,50,52, 54 Ημερομηνία έκδοσης: 31-01-2021 ΠΡΟΪΟΝ ΠΡΟΩΘΗΤΙΚΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ «Οι προωθηιικές ενέργειες είναι άμεσα συνυφασμένες με χις εμπορικές μας συμφωνίες με τις αλυσίδες (προσφορές, γευστικές δοκιμές, δείκτες ραφιού κ.ά.)», λέει π κ. Μωραΐτπ, επισπμαίνοντας, εξάλλου, ότι π Condito δίνει ιδιαίτερπ σπμασία στις κλαδικές εκθέσεις εντός και εκτός συνόρων, αν και λόγω πανδπμίας αναμένει τπν αποκατάστασπ τπς κανονικότατος, προκειμένου να επανέλθει δυναμικά στις σπμαντικότερες διοργανώσεις. Αντίστοιχα έχει αναστείλει τπ συμμετοχή τπς σε εγχώριες δράσεις και φεστιβάλ, σχετικά με τπ vegan κοινότητα, όπως τα Vegan Festivals. Σημειώνεται ότι συνεργάζεται με το περιοδικό Greek Vegan Magazine, μέσω διαφημιστικών καταχωρήσεων, δελτίων τύπου κ.λπ. «Στόχος μας είναι να εμπλουτίσουμε την κατηγορία με νέες γεύσεις και προτάσεις, προτείνοντας στον καταναλωτή μοναδικές συνταγές και tips, μέσω του website και των social media», τονίζει η κ.Ίσαρη (Unilever). Επίσης η εταιρεία Nikolopoulou αξιοποιεί ως βασικό κανάλι επικοινωνίας τα social media, μέσω των οποίων απευθύνεται στο ευρύτερο κοινό, εκπαιδεύοντάς το στα οφέλη της φυτικής δίαιτας και προσφέροντας ποικιλία συνταγών. «Τον Ιανουάριο φέτος προωθούμε πρώτοι το «Veganuary» στην Ελλάδα, προτρέποντας όλους να δοκιμάσουν τπ vegan διατροφή τον Ιανουάριο. Στα social media τπς Veganact θα δημοσιεύονται συνταγές όλον τον μήνα, ενώ τα προϊόντα μας θα πωλούνται σε τιμή προσφοράς, με το χαρακτηριστικό αυτοκόλλητο «Δοκίμασε το για το Veganuary», λέει ο κ. Ευ. Ντάσης. Όπως σημειώνει π κ. Ν. Αστρεινίδη εκ μέρους της Family Food-ΕβΛΟΓΗΜΕΝΟ, η πρώτη προωθητική ενέργεια για το προϊόν έγινε το 2015, με γευστικές δοκιμές στα σούπερ μάρκετ της Θεσσαλονίκης και τπς Αθήνας.Ήταν η πρώτη εταιρεία στην κατηγορία των φυτικών λιπαρών, που πραγματοποίησε γευστικές δοκιμές. Το 2017 προχώρησε σε τηλεοπτικές και ραδιοφωνικές διαφημίσεις, σε χορηγίες ραδιοφωνικών εκπομπών, σε υπαίθρια και έντυπη διαφήμιση (σε λεωφορεία και ταξί, σε εφημερίδες και περιοδικά), καθώς και σε προβολή μέσω των ηλεκτρονικών μέσων και των Social media. Ταυτόχρονα, συνεργάστηκε με vegan chef για πρωτότυπες vegan συνταγές ΕβΛΟΓΗΜΕΝΟ, ενώ ασχολήθηκε με την εξειδικευμένη ενημέρωση των διατροφολόγων. Η εταιρεία έχει τακτική συμμετοχή στα vegan festival και σε vegan δράσεις, ενώ εφαρμόζει ένα συστηματικό πρόγραμμα εταιρικής κοινωνικής ευθύνης. Ο κ. Κοντόπουλος εκ μέρους της Starenio Bakery, αναφερόμενος στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, σημειώνει ότι πρόκειται για τον καλύτερο τρόπο προώθησης προϊόντων, αναζήτησης του κοινού τους και ενημέρωσής του. «Είναι το μόνο προωθητικό μέσο που δίνει την δυνατότητα αλληλεπίδρασης με τον κόσμο», διαπιστώνει. Η Παλίρροια προχωρά φέτος σε μια σειρά προωθητικών ενεργειών, που απευθύνονται στο vegan κοινό, όπως προβολή προϊόντων σε vegan site, συμμετοχή σε διαγωνισμούς με vegan προϊόντα Παλίρροια, digital προβολή της vegan εταιρικής συλλογής, σχετικές συνταγές με βάση τα προϊόντα της και συμμετοχή της εταιρείας σε «Βιβλίο Vegan Συνταγών». Οι vegan καταναλωτές αναζητούν προϊόντα χωρίς γλουτένη, κατάλληλα να καταναλώνονται ωμά, και πλούσια σε βιταμίνη Β12, καθώς οι κατ ’ αποκλειστικότητα vegan καταναλωτές συνήθως πάσχουν από την έλλειψη αυτής της βιταμίνης σε ισχυρές θέσεις προβολής στα καταστήματα, μαζί με τα αντίστοιχα ζωικά. Αυτός είναι ο βα ­ σικός παράγοντας της μεγάλης αύξησης της κατανάλωσης φυτικών προϊόντων!». Η κ. Δώρα Κατηφόρη, Merchandize Program Manager της ΑΒ Βασιλόπουλος, τονίζει ότι τόσο η φυτοφαγική διατροφή όσο και η κατανάλωση φυτικών προϊόντων προσωπικής περιποίησης και προϊόντων καθαρισμού, είναι ταχύτατα ανα ­ πτυσσόμενες, σχολιάζοντας: «Η κατανάλωση vegan τροφίμων δεν είναι μόδα, γιατί έχει πίσω της μια φιλοσοφία, που αφορά ευρύτερες στά ­ ζεις ζωής εκτός της διατροφής. Η φυτοφαγία και η κατανάλωση προϊόντων καλύτερων για την υγεία, το περιβάλλον και τα ζώα, εδραιώθηκαν και θα παραμείνουν». Εξάλλου, σημειώνει ότι διαχρονικά η ΑΒ Βασιλόπουλος, παρακολου ­ θώντας τις νέες τάσεις και προσφέροντας λύ ­ σεις για κάθε είδος διατροφής και γενικότερα συνήθειας, «έχει λανσάρει τα τελευταία χρόνια το #allazoumesinithies, μια πρωτοβουλία με σκοπό την προώθηση της υγιεινής διατροφής, της ευζωίας και της βιωσιμότητας, με την πα ­ ροχή χρήσιμων πληροφοριών, συνταγών και προτάσεων κατανάλωσης, σε συνεργασία με ειδικούς, διατροφολόγους και δημοφιλείς food bloggers. Επιπλέον, έχει εντάξει σε επιλεγμένα καταστήματά της ένα νέο τμήμα, την Armonia, όπου κάθε ενδιαφερόμενος μπορεί να βρει μια μεγάλη ποικιλία προϊόντων υγιεινής διατροφής, λειτουργικά τρόφιμα, βιολογικά, οικολογικά και φυτικά προϊόντα, αλλά και μια μεγάλη γκάμα από vegan επιλογές, που εμπλουτίζεται συνε ­ χώς, ακόμα και με προϊόντα που η ΑΒ φέρνει κατ ’ αποκλειστικότητα». Η κ. Κατερίνα Παπαγεωργίου, αγοράοτρια της Διεύθυνσης Νωπών Τροφίμων της Γενι ­ κής Εμπορικής Διεύθυνσης της Metro, επι- σημαίνοντας κι αυτή την επέκταση των vegan τάσεων στις κατηγορίες των καλλυντικών και των λοιπών προϊόντων περιποίησης, σημειώνει ότι η εταιρεία για πρώτη φορά λάνσαρε στην κατηγορία της κατάψυξης, το 2018, μια vegan διατροφική πρόταση, με πρώτο κωδικό το πα ­ γωτό, και ότι, ενόσω έκτοτε η σχετική τάση και αγορά εμφανίζει εντυπωσιακά ανοδική πορεία,

37 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  VEGAN ΠΡΟΪΟΝΤΑ Πηγή: ΣΕΛΦ ΣΕΡΒΙΣ Σελ.: 42- 44,46,50,52, 54 Ημερομηνία έκδοσης: 31-01-2021 ΠΡΟΪΟΝ περιλαμβάνοντας περισσότερες κατηγορίες τρο ­ φίμων, ενισχύεται περαιτέρω τις περιόδους των νηστειών. Στο ίδιο πλαίσιο, διαπιστώνει τη δημι ­ ουργία μιας νέας διευρυνόμενης ομάδας κατα ­ ναλωτών, των flexitarians, οι οποίοι μοιράζουν τις διατροφικές τους προτιμήσεις μεταξύ της χορτοφαγικής δίαιτας και των πειρασμών των γευμάτων με βάση το κρέας. Και συμπεραίνει: «Καινοτομία είναι η ίδια κατηγορία η των vegan προϊόντων... Από την πρώτη στιγμή η Metro πίστεψε στη σχετική τάση, στα προϊόντα της και στο μέλλον τους. Γι ’ αυτό ανά τακτικά δι ­ αστήματα προσφέρουμε στους καταναλωτές τη δυνατότητα να τα αγοράζουν σε ακόμα χα ­ μηλότερες τιμές, μέσω της συμμετοχής τους στα φυλλάδιά μας, αλλά και προβάλλοντάς τα στις ολοσέλιδες καταχωρήσεις μας, όπως και με αφιερώματα στο βιγκανισμό». Η ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΜΕΤΑΞΥ VEGAN ΚΑΙ PLANT BASED ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ Μια από τις σημαντικότερες καινοτομίες τα τελευταία χρόνια είναι η εμφάνιση των plant based προϊόντων κατά τον κ. Ρόμπολα.Όπως εξηγεί, «τα vegan προϊόντα απευθύνονται σε καταναλωτές, οι οποίοι πέραν των διατροφικών ανησυχιών τους διαπνέονται από τις αρχές της προστασίας των ζώων, της διαφύλαξης του περιβάλλοντος, της καταπολέμησης των ανισοτήτων κ.ά.Έτσι, αυτά τα προϊόντα προσφέρουν υψηλή διατροφική αξία φυτικής προέλευσης, χωρίς να προσπαθούν να αντιγράψουν τα ζωικά προϊόντα ή εστιάζοντας στη γεύση. Τα plant based προϊόντα είναι κι αυτά φυτικής προέλευσης, αλλά, απευθυνόμενα σε μια κατά πολύ ευρύτερη ομάδα καταναλωτών που προτιμούν τα φυτικά προϊόντα αλλά δεν δι- ατρέφονται αποκλειστικά με αυτά, έχουν γεύση και υφή, που προσομοιάζει σε ζωικά προϊόντα, τα οποία υποκαθιστούν, όπως το μπιφτέκι, τα λουκάνικα κ.ά. Αυτό είναι το βασικό τους χαρα ­ κτηριστικό. Όσο μεγαλώνει η ομάδα των plant based προϊόντων, θεωρώ ότι όλο και πιο πολλοί από τους ανθρώπους που τα καταναλώνουν, θα στρέφονται στη vegan διατροφή». Και ο κ. Ντάσης συμφωνεί ότι η στροφή στα plant-based τρόφιμα δεν θα είναι περαστική μόδα. Κι αυτό διότι, όπως σημειώνει, δεδομένης της ραγδαίας αύξησης του παγκόσμιου πληθυσμού, εγείρονται σημαντικά ερωτήματα αναφορικά με τη διαθεσιμότητα των υπαρχουσών πηγών πρω ­ τεΐνης, στις οποίες το κρέας κατέχει τα πρωτεία στην προτίμηση των καταναλωτών. Ωστόσο, η ζωική παραγωγή συσχετίζεται αρνητικά, τόσο με ηθικά ζητήματα που κυρίως αναφέρονται στη κακομεταχείριση των ζώων, όσο και με αντιπερι- βαλλοντικές πρακτικές, όπως οι καταστροφικές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου εξαιτίας της εντατικής κτηνοτροφίας και αναποτελεσματική η χρήση της γης και της ενέργειας. Επιπρόσθετα, οι έρευνες υγείας πιστοποιούν ότι η κατανάλωση του κρέατος σχετίζεται άμεσα με αυξημένους κινδύνους για διάφορες παθήσεις. Όλα τα προ- αναφερόμενα επηρεάζουν αυξανόμενα και με διαφορετική βαρύτητα τις διαφορετικές κατα ­ ναλωτικές ομάδες, ωθώντας στη μερική έως και την ολική αποφυγή του κρέατος από τη διατροφή. Η plant-based δίαιτα είναι αντιληπτή ως ευνοϊκή για την υγεία και από αυτή την άπο ­ ψη η πανδημία είναι βέβαιο πως επιτάχυνε την ανάπτυξη της σχετικής αγοράς. Η εταιρεία Nikolopoulou, σε αυτό το πλαίσιο, σημειώνει ο κ. Ντάσης, «δημιούργησε τα προϊόντα Genius, δίνοντας μεγάλη έμφαση στη φυσική πλούσια γεύση τους, που μπορεί να ικανοποιεί και κρε- οφάγους. Αλλωστε, βάσει ερευνών, το 98% των καταναλωτών που αγοράζουν plant-based προϊ ­ όντα κρέατος, είναι αγοραστές και ζωικού κρέ ­ ατος. Επίσης, προσφέρουμε υγιεινά προϊόντα, επιλέγοντας άριστες πρώτες ύλες για την παρα ­ γωγή τους, όπως το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο, τα οποία αποτελούν καλή πηγή πρωτεϊνών, οπότε δημιουργούν κορεσμό με χαμηλή πρόσληψη κορεσμένων λιπαρών και θερμιδικής αξίας. Συ ­ νεχίζουμε την έρευνα για την ανάπτυξη νέων προϊόντων, κινούμενοι πάντα με κατεύθυνση την ανασύνθεση των τροφίμων, ώστε να προ ­ σφέρουμε προϊόντα υψηλής περιεκτικότητας σε πρωτεΐνες και φυτικές ίνες και χαμηλής σε κορεσμένα λιπαρά, σάκχαρα και αλάτι». ΠΙΘΑΝΩΣ ΚΕΡΔΙΣΜΕΝΗ Η VEGAN ΑΓΟΡΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΝΔΗΜΙΑ «Η πανδημία ωθεί τον καταναλωτή σε ακόμη πιο διεξοδική έρευνα κι ενημέρωση, κυρίως από τα ψηφιακά μέσα, για τα προϊόντα που βάζει στο καλάθι του. Τα vegan/plant-based προϊόντα διευρύνουν το κοινό τους, εφόσον ακόμη και οι μη αυστηρώς χορτοφάγοι ψάχνονται, δοκι ­ μάζουν και πειραματίζονται με νέες γεύσεις. Εξάλλου, η παγκόσμια στροφή προς την υγιεινή διατροφή και το well-being επηρεάζει θετικά την πορεία των vegan προϊόντων», υποστηρίζει η κ. Μωραΐτη, προσθέτοντας: «Υπάρχει συνέχεια και συνέπεια εκ μέρους των εταιρειών προς το κοινό που απευθύνονται. Επενδύουν και θα συ- νεχίσουν να επενδύουν στα vegan προϊόντα για vegan, vegetarian ή flexitarian καταναλωτές. Αξι ­ οσημείωτος είναι κι ο ρόλος των θρησκευτικών νηστειών στην εξοικείωση των Ελλήνων με τις σχετικές διατροφικές παραδόσεις ανά περιό ­ δους του έτους, πράγμα που ενισχύει περαιτέρω τη δυναμική τάση των vegan προϊόντων». Σύμφωνα με την κ. Κωτσάντα, η πανδη ­ μία επέδρασε στην καθημερινότητα όλων, διαφοροποιώντας, μεταξύ άλλων, τις κατα ­ ναλωτικές και αγοραστικές συνήθειες κα- θενός.Όπως σημειώνει, «κάποιες απ ’ αυτές τις συνήθειες ήρθαν για να μείνουν. Για πα ­ ράδειγμα, περισσότεροι άνθρωποι άρχισαν να

38 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  VEGAN ΠΡΟΪΟΝΤΑ Πηγή: ΣΕΛΦ ΣΕΡΒΙΣ Σελ.: 42- 44,46,50,52, 54 Ημερομηνία έκδοσης: 31-01-2021 ΠΡΟΪΟΝ I Πολλά σούπερ μάρκει όχι μόνο λανσάρουν νέες σειρές vegan ιροφίμων-ποιών, αλλά ία τοποθετούν σε ισχυρές θέσεις προβολής στα καταστήματα, μαζί με τα αντίστοιχα ζωικά. Αυτός είναι ο βασικός παράγοντας τπς μεγάλης αύξησης τπς κατανάλωσής τους ενδιαφέρονται για τη σωματική τους υγεία, μέσω της βελτίωσης της διατροφής τους και της άθλησης, ενώ οι διαδικτυακές αγορές άνθισαν και συνεχίσουν να εδραιώνονται στην καθημερινότητά μας. Το 2020 έπρεπε να προσαρμοστούμε στη νέα κανονικότητα, προσαρμόζοντας τα πλάνα μας στα ευμετά ­ βλητα δεδομένα. Σήμερα συνεχίζουμε την υλοποίηση του πλάνου των ενεργειών μας κα ­ νονικά και κατά τρόπο ώστε να μπορεί εύκολα να προσαρμόζεται σε οποιαδήποτε αλλαγή». «Εκτιμούμε ότι η κατανάλωση αυτών των προϊόντων θα μεγαλώσει», σημειώνει ο κ. Ρο ­ μπόλας, ενώ αισιόδοξος για το μέλλον τους δηλώνει κι ο κ. Κοντόπουλος εκ μέρους της Starenio Bakery, σημειώνοντας χαρακτηριστι ­ κά: «Πάντα θα υπάρχουν δυσκολίες, αλλά χωρίς αυτές μερικές φορές χάνεται και το ενδιαφέρον. Η πανδημία μας επηρέασε όλους. Ας πούμε πως πρόκειται για μια απ ’ αυτές τις δυσκολίες, από τις οποίες θα βγούμε πιο δυνατοί, με μεγαλύτε ­ ρη φαντασία και όρεξη για δημιουργία». Όπως σημειώνει η κ. Κατηφόρη, «το 2020 η φυτοφα- γική κατανάλωση έγινε ισχυρότερη όσο ποτέ άλλοτε. Παρά το γεγονός ότι ακόμη τα σχετικά στοιχεία πωλήοεων στην Ελλάδα είναι χαμηλά συγκριτικά με άλλες χώρες, δεδομένης της δυ ­ ναμικής ανάπτυξης των σχετικών προϊόντων, υπάρχουν δυνατότητες εξέλιξης που θα απο- καλυφθούν στο μέλλον». «Ο βιγκανισμός ήρθε για να μείνει και θα δυναμώσει ακόμη περισσότερο, γιατί βασίζεται σε γερά ηθικά θεμέλια», τονίζει η κ. Αστρεινίδη, σχολιάζοντας: «Δεν είναι νέα τάση αποκλεισμός ο των ζωικών συστατικών από τη διατροφή. Πρώ ­ τος ιστορικά ο Πυθαγόρας θεωρείται πως υπερα ­ σπίστηκε τη φυτοφαγία και μέσα στους αιώνες υπήρξαν πάντα κινήματα υπέρ της. Στις μέρες μας το κίνημα αυτό παίρνει μεγάλη διάσταση, λόγω της ανησυχίας για το μέλλον της ανθρωπότητας και του πλανήτη, με τη βοήθεια των σύγχρονων μέσων επικοινωνίας, τα οποία, συμβάλλοντας σημαντικά οτη διάδοση της ενημέρωσης, ενώνουν κόσμους. Η πανδημία αναμφίβολα έχει επηρεάσει τις αγορές, αλλά η vegan αγορά το πιθανότερο είναι ότι θα βγει κερδισμένη, καθώς ενισχύεται το υγιεινό πρότυπο διατροφής και ζωής γενικότερα. Παραμένουμε αισιόδοξοι, βλέποντας το ποτήρι παραπάνω από μισογεμάτο. ..». · Νέα λανσαρίσματα Condito: Η μαγιονέζα είναι ένας από τους σημαντικότερους κωδικούς του χαρτο ­ φυλακίου της -ανήκει στους top selling κωδικούς. Πρόσφατα έγινε το επαναλαν- σάρισμά της με νέα συσκευασία και εικό ­ να, υπό το brand Condito The Green Line. Στις αρχές του 2021 θα ενταχθούν κάτω από το νέο sub brand δύο ακόμη σειρές προϊ ­ όντων, η νέα σειρά φυτικών τυριών και η σειρά των vegan σαλατών, με τη σχετική προσαρμογή του εικαστικού τους στη νέα ταυτότητα. ΕβΛΟΓΗΜΕΝΟ: Η εταιρεία εμπλούτισε την γκάμα των vegan προϊόντων της με το λευκό τυρί σε άλμη, και το 3 mix τριμμένο για πί ­ τσα. Επίσης λάνσαρε ροφήματα αμυγδάλου. Παλίρροια: Λάνσαρε δύο επιπλέον vegan συνταγές, τα Γλυκοπικάντικα Ντολμαδάκια με ρύζι και πιπεράκια και τα Ντολμαδάκια με τρίχρωμη κινόα. Ακόμη παρουσίασε μια νέα σειρά προϊόντων, τα Σπιτικά, που περιλαμβάνει γεύματα αφενός vegan και αφετέρου περιορισμένης θερμιδικής αξίας, για όσους προσέχουν το βάρος τους.

39 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  ΑΒ Βασιλόπονλος ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΔΕΙΧΝΟΥΝ ΤΟΝ ΔΡΟΜΟ Πηγή: ΣΕΛΦ ΣΕΡΒΙΣ Σελ.: 72 Ημερομηνία έκδοσης: 31-01-2021 Αρθρογράφος: Επιφάνεια : 296.13 cm² Κυκλοφορία: 0 Θέματα: ΜΑΡΚΕΤ ΑΒ Βασιλόπονλος ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΔΕΙΧΝΟΥΝ ΤΟΝ ΔΡΟΜΟ Για ό,τι θέλεις να είσαι Η χριστουγεννιάτικη επικοινωνία της ΑΒ Βασιλόπουλος είχε πρωταγω ­ νιστές τα παιδιά, αφού τα Χριστού ­ γεννα είναι η εποχή που τους ανήκει περισσότερο από όλους και πρέπει να βρίσκεται πάντα τρόπος να τα ζήσουν με χαρά. Τα Χριστούγεννα είναι και μια εποχή για πράξεις αγάπης προς όλους τους ανθρώπους και αλλη ­ λεγγύης προς όσους έχουν ανάγκη. «Χριστούγεννα είναι ό,τι μας κρατάει γύρω από ένα τραπέζι ή μέσα σε μια αγκαλιά. Ό,τι μας φέρνει κοντά, ακόμη και αν μένουμε μακριά. Χριστούγεννα είναι το «μαζί». Και μαζί, ναι, μπορούμε να κάνουμε και αυτά τα Χριστούγεν ­ να μαγικά. Με τη νέα της καμπάνια, π ΑΒ Βασιλόπουλος μας το θυμίζει. Μας το δείχνει μέσα από τα μάτια των παι­ διών. Και μας εφοδιάζει με ό,τι χρεια ­ ζόμαστε για να φέρουμε και φέτος τη μαγεία των Χριστουγέννων στο σπίτι μας», σημείωνε η εταιρεία. Και πρό- τεινε για το χριστουγεννιάτικο τραπέζι εκλεκτά κρεατικά, φρέσκα φρούτα και λαχανικά, ιδιαίτερα τυριά, αλλαντικά και delicatessen, βραβευμένα κρασιά, Γεύσεις Ελλάδας και προϊόντα από ντόπιους παραγωγούς, καθώς και τα χριστουγεννιάτικα γλυκά με τπν υπο ­ γραφή του Άκπ Πετρετζίκπ. Παράλ ­ ληλα, π ΑΒ Βασιλόπουλος κυκλοφό ­ ρησε το γιορτινό τεύχος του ΑΒ Food Stories, το περιοδικό γαστρονομίας, του οποίου όλα τα έσοδα από τις που ­ λήσεις προσφέρονται σε καλό σκοπό.

40 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  Κλειδί γτα την επιτυχία η προσφορά επιπλέον αξίας Πηγή: ΣΕΛΦ ΣΕΡΒΙΣ Σελ.: 74-76 Ημερομηνία έκδοσης: 31-01-2021 Αρθρογράφος: Επιφάνεια : 1618.55 cm² Κυκλοφορία: 0 Θέματα: ΜΑΡΚΕΤ ΑΦΙΕΡΩΜΑ Κλειδί γτα την επιτυχία η προσφορά επιπλέον αξίας Ακόμη κι ο ορισμός ιπς ποιότητας των ταχυκίνητων προϊόντων, όπως την αντιλαμβάνονται οι καταναλωτές, γίνεται όλο και πιο πολύπλοκος, τόσο λόγω τπς εξέλιξης τπς βιομηχανίας παραγωγής τους όσο και των οικονομικών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών ζητημάτων τπς εποχής μας, που επηρεάζουν και τπ βαρύτητα των σχετικών κριτηρίων αξιολόγησης. Στην εποχή του Covid-19, οι καταναλωτές ανεβάζουν τον πήχυ, επικεντρώνοντας τπν προσοχή τους σε κριτήρια που αψορούν τπν υγεία και το περιβάλλον. Τπν ίδια στιγμή, ξεπερνούν συνήθειες του παρελθόντος και μακροχρόνιες... σχέσεις με συγκεκριμένες επωνυμίες προϊόντων, δίνοντας τπν ευκαιρία και σε νέα λανσαρίσματα, γεύσεις, χρήσεις. ΤΗΣ ΞΕΝΙΑΣ ΜΑΝΤΖΙΩΡΗ ο 2020 αποδείχθηκε διαφο ­ ρετικό από κάθε άλλη χρονιά. Οι αλλαγές που έφερε η παν ­ δημία, τόσο γενικά στο σύνο ­ λο των δραστηριοτήτων των πολιτών όσο και ειδικότερα στις καταναλωτι ­ κές και αγοραστικές τους συνήθειες, διαμόρ ­ φωσαν ένα νέο περιβάλλον, με στοιχεία που προέκυψαν στην προηγούμενη κρίση, αλλά και με εντελώς νέα, τα οποία μάλιστα, ορι ­ σμένες φορές έμοιαζαν, σε πρώτη ανάγνωση, να ξ^ρεύγουν από τα ευλόγως αναμενόμενα. Για παράδειγμα, η εξέλιξη των μεριδίων των PL προϊόντων δεν ακολούθησε την ανοδική πορεία που θα αναμενόταν λόγω του σοκ που υπέστη το καταναλωτικό εισόδημα στο σύνο ­ λο των πληττόμενων χωρών. Όπως κατέγραψε σε έρευνά της η IRI τον περασμένο Ιούνιο, στην οποΑ μελετούσε τις συμπτώσεις και τις διαφορές των αλλαγών στην καταναλωτική συμπεριφορά μεταξύ των δύο κρίσεων, της προηγούμενης οικονομικής και της τωρινής, προϊόντα χαμηλής τιμής και προσφορές κυνη ­ γούν κυρίως οι καταναλωτές με μικρή αγορα ­ στική δύναμη, ενώ οι υψηλότερες εισοδημα ­ τικά ομάδες καταναλωτών επιλέγουν ακόμη και πιο premium προϊόντα και καταστήματα. Σε αυτό το πλαίσιο, διαπίστωνε η έρευνα, τα PL παρουσιάζονται ανανεωμένα, επενδύοντας στην καινοτομία, με την αναβάθμιση της ποιό ­ τητάς τους και την προσφορά αξίας στον κατα ­ ναλωτή, έτσι ώστε να ενισχύεται συνολικά το brand της λιανεμπορικής επιχείρησης. Όσο για τα νέα προϊόντα, όπως αναφέραμε στο σχετικό άρθρο παρουσίασης της εν λόγω

41 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  Κλειδί γτα την επιτυχία η προσφορά επιπλέον αξίας Πηγή: ΣΕΛΦ ΣΕΡΒΙΣ Σελ.: 74-76 Ημερομηνία έκδοσης: 31-01-2021 έρευνας (τεύχος 506, Ιούλ-Αύγ. 2020), το πο­ σοστό των καταναλωτών που απαντούσαν πως συνήθως δεν αγοράζουν νέα προϊόντα τροφί ­ μων ήταν 12% στην προ πανδημίας περίοδο, ενώ η μετά-Οονίά-19 έρευνα κατέγραψε σχε ­ δόν διπλασιασμό του ποσοστού, στο 20%. Στην πανδημία, οι καταναλωτές περνούν λιγότερο χρόνο στα καταστήματα, άρα διαθέ ­ τουν και λιγότερο χρόνο για να ανακαλύψουν νέα προϊόντα, ιδιαίτερα όταν δεν υπάρχουν οι δοκιμές που θα μπορούσαν να τους κινητο ­ ποιήσουν προς αυτή την κατεύθυνση. Σήμερα αναζητούνται νέοι τρόποι ενίσχυσης των λαν- σαρισμάτων, τόσο μέσω μια ολιστικής καμπά- νιας μάρκετινγκ όσο και μέσω της αξιοποίη ­ σης των εργαλείων του online μάρκετινγκ, με βασικότερο, όπως φαίνεται, αυτό των συνδυα­ στικών προσφορών και των προτάσεων αγοράς από το site, συνδυασμένο με πραγματικές αξι ­ ολογήσεις καταναλωτών. Ειδικότερα το online κανάλι, που βρέθηκε στο προσκήνιο με πρω ­ τοφανή ένταση λόγω πανδημίας, φαίνεται πως δημιουργεί ένα περιβάλλον ευνοϊκό για την αναζήτηση νέων προϊόντων. Πράγματι, στην έρευνα της IRI, οι καταναλωτές στις ΗΠΑ δή ­ λωναν σε ποσοστό 25% πως, αν και η αγορά νέων προϊόντων δεν αποτελεί προτεραιότη ­ τα, είναι πιο πιθανό στην παρούσα περίοδο να αναζητήσουν νέα προϊόντα όταν επισκέπτο ­ νται έναν ηλεκτρονικό τόπο αγορών. ΟΙ ΑΞΟΝΕΣ THE ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΜΕΤΑ ΤΟ 2020 Η αδυναμία προσδιορισμού του χρονικού ορίζοντα αναστολής του περιορισμού των με ­ τακινήσεων και της επαναφοράς μέρους των εργαζομένων στην πρότερη συνθήκη της ερ ­ γασίας στο γραφείο, αλλά και η καθιέρωση νέων συνηθειών, σε ό,τι αφορά τόσο στις κα ­ τηγορίες των τροφίμων όσο και τα υπόλοιπα καταναλωτικά αγαθά, δυσκολεύει συνολικά τον σχεδίασμά νέων προϊόντων. Παρόλα αυτά, υπάρχουν διαπιστωμένες τάσεις, που σύμ ­ φωνα και με τα παραπάνω, δεν φαίνεται να μεταβάλλονται άμεσα. Για παράδειγμα, η αυ ­ ξανόμενη τάση για προετοιμασία του φαγητού στο σπίτι ή για παραγγελία έτοιμου φαγητού, ευνοεί τον πειραματισμό και την ανάπτυξη λύ ­ σεων που συμβάλλουν ώστε να κλείσει σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερο βαθμό η απόσταση που χωρίζει την εμπειρία του φαγητού σε ένα εστιατόριο και του φαγητού στο σπίτι, με σύμ ­ μαχο κυρίως σε αυτή την προσπάθεια τις νέες γεύσεις, αλλά και την κυκλοφορία ολοκληρω ­ μένων λύσεων, με συστατικά και βήμα-βήμα οδηγίες για την προετοιμασία εμπνευσμένων γευμάτων. Στο πεδίο των μη τροφίμων, τη μάχη της καινοτομίας θα κερδίσουν τα brands που θα δώσουν επαγγελματικές λύσεις με εφαρμογή στο σπίτι (οι εταιρείες στην κατηγορία των βα- φών μαλλιών έχουν σημαντική εμπειρία στον τομέα, όπως και τα καταστήματα με DYI προ­ ϊόντα). Τα γλυκά που θυμίζουν ζαχαροπλα ­ στείο, αλλά ετοιμάζονται εύκολα πλέον Kat στο σπίτι, είναι ένα ακόμη επιτυχημένο πα­ ράδειγμα, που δεν είναι μεν καινούργιο, αλλά διευρύνεται με νέες προτάσεις, ιδιαίτερα μετά το lockdown. Ακόμη, βλέπουμε την ενίσχυση της παρου­ σίασης προϊόντων με μεγαλύτερη εξειδίκευ- ση, σε κατηγορίες όπως τα προϊόντα για τα μαλλιά, αλλά και λανσάρισμα προϊόντων που απαντούν συνδυαστικά σε πολλαπλές ανά ­ γκες, όπως απορρυπαντικά ρούχων που έχουν ταυτόχρονα δράση μαλακτική και αποσκλη- ρυντική, ενώ προστατεύουν παράλληλα από τη φυσική φθορά τα υφάσματα, συμβάλλοντας στη διατήρηση των χρωμάτων τους. Στον το ­ μέα των τροφίμων, παρουσιάζονται ακόμη πε ­ ρισσότερες οικογενειακού μεγέθους συσκευα- σίες, με προϊόντα που διατηρούν την υψηλή τους ποιότητα, αλλά διασφαλίσουν και την αγορά τους σε πιο οικονομική τιμή. Η μπίρα, τα δημητριακά και τα σνακ συγκαταλέγονται μεταξύ των κατηγοριών στις οποίες βρήκε έκ ­ φραση αυτή η τάση διεθνώς, όπως σημειώνουν οι ερευνητές της IRI. Η παραμονή στο σπίτι έδωσε το έναυσμα για τη διεύρυνση της γκάμας προϊόντων, όπως οι κάψουλες καφέ για μηχανές παραγωγής του με κωδικούς που τοποθετούνται πλέον και στα σούπερ μάρκετ. Ένα ακόμη παράδειγμα αποτελεί η κατηγορία των αλκοολούχων πο­ τών, όπου παρουσιάζονται προϊόντα τα οποία μπορούν να αξιοποιηθούν και για τη δημι ­ ουργία κοκτέιλ στο σπίτι, σε μια περίοδο που η πρόσβαση στα μπαρ είναι σε πολλές χώρες απαγορευμένη και η κατανάλωση αλκοόλ σε εξωτερικούς χώρους υπό περιορισμό. ΕΤΗΝ ΑΛΛΗ ΠΛΕΥΡΑ... Τι συμβαίνει όμως με τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας (private label-retailers brands;'H6n τα τελευταία χρόνια παρακολουθήσαμε μια εξε ­ λικτική πορεία αναβάθμισης της ποιότητας των περισσότερων προϊόντων που παράγονται ή εισάγονται αποκλειστικά για συγκεκριμέ ­ νες αλυσίδες λιανεμπορίου. Χωρίς να χάσουν την τοποθέτησή τους ως η πιο προσιτή λύση σε σχέση με την αντίστοιχη των επώνυμων προϊόντων (suppliers brands), διεύρυναν τις προσφερόμενες επιλογές, ακολούθησαν τις σύγχρονες τάσεις στον σχεδίασμά νέων προϊό ­ ντων και διεκδίκησαν με αξιώσεις την επιλογή τους έναντι του ανταγωνισμού των επώνυμων. Σύμφωνα με την 1RI, και σε αυτή την ομάδα προϊόντων, αναπτυσσόμενες κατηγορίες είναι τα plant-based γεύματα, οι εναλλακτικές των γαλακτοκομικών προτάσεις, όπως και τα είδη που αξιοποιούν την κάναβη. Τι συνέβαινε προ της πανδημίας διε ­ θνώς; Στην έρευνα του PLMA (Private Label Manufacturers Association) «International Private Label Yearbook» για το 2020, όπου καταγράφονται οι σημαντικότερες εξελίξεις, στατιστικά και τάσεις στην κατηγορία, αναφέ- ρονται τα στοιχεία της Nielsen σχετικά με τα σημαντικά κέρδη σε μερίδια των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας που αποκόμισαν την πε ­ ρίοδο προ της πανδημίας στην Ευρώπη, και ειδικότερα το 2019. Σύμφωνα με την έρευνα, τα PL αύξησαν το μερίδιό τους σε 14 από τις 19 χώρες που εξετάζονται, με το σύνολο των χωρών παρουσιάζει να μερίδιο των PL άνω του 30%, εκτός μίας χώρας. Στην Ευρώπη, το μερίδιό τους (σε μονάδες όγκου) παρέμεινε πάνω από 40% στο Ηνωμέ ­ νο Βασίλειο και τη Γερμανία, ενώ στη Γαλλία σχεδόν 1 στα 3 προϊόντα που πωλούνται είναι ιδιωτικής ετικέτας. Στην Ιταλία, το μερίδιό τους αυξήθηκε κατά 2 μονάδες, κέρδος υψη ­ λότερο από ποτέ, ενώ στην Ολλανδία σημει ­ ώθηκε η μεγαλύτερη αύξηση, κατά 7 μονάδες, στο 37%, ποσοστό όμως που επηρεάζεται από τη μέτρηση για πρώτη φορά των πωλήσεων της Aldi, αλυσίδα που έχει μεγάλο μερίδιο PL. Στο Βέλγιο, το μερίδιο των PL έφθασε στο 44%. Στη Γαλλία, το μερίδιο μετρήθηκε στο 31% σε μονάδες όγκου και στο 25% σε αξία πωλήσεων, αλλά λόγω της μη συμπερίληψης των πωλή­ σεων των Lidl και Aldi, υπολογίζεται πως το πραγματικό μερίδιο ανέρχεται σε 41% και 35% αντίστοιχα. Τα μισά από όλα τα πωληθέντα προϊόντα στην Ισπανία ήταν PL, ενώ το μερί ­ διό τους στην Ισπανία ανέβηκε κατά 3 μονά­ δες, σε πάνω από 43%. Σε Ελλάδα και Τουρκία το μερίδιο των PL το 2019 ήταν άνω του 31%,

42 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  Κλειδί γτα την επιτυχία η προσφορά επιπλέον αξίας Πηγή: ΣΕΛΦ ΣΕΡΒΙΣ Σελ.: 74-76 Ημερομηνία έκδοσης: 31-01-2021 με την Τουρκία να σημειώνει αύξηση κατά δύο ποσοστιαίες μονάδες, ξεπερνώντας έτσι για πρώτη φορά το 30%. Στην Ελλάδα το μερίδιο υπολογιζόταν στο 31,5%. Όσο γιο to μερίδιο σε αξία, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του International Private Label Consult (IPLC), συμβουλευτικής εταιρείας που επεξεργάζεται στοιχεία από τις εταιρεί ­ ες Kantar, Nielsen, 1R1 and LZT, στην Ελλάδα το 2019 ανερχόταν σε 22,8%, το χαμηλότερο ποσοστό μεταξύ 17 μελετώμενων χωρών της Ευρώπης, αμέσως μετά την Πολωνία (22,1%). Αντίθετα, τα μεγαλύτερα μερίδια σε αξία κατα ­ γράφονται στην εν λόγω μελέτη στο Ηνωμένο Βασίλειο (52,7%) και την Ιρλανδία (50%), ενώ ακολουθούν Ολλανδία η και η Ελβετία, με 43% και 42,3% αντίστοιχα. Για χη μετά την πανδημία περίοδο, έχει ιδι ­ αίτερο ενδιαφέρον πως το IPLC αναφέρει πως από τον Φεβρουάριο έως τον Μάιο του 2020 τα PL αύξησαν τις πωλήσεις τους με ρυθμό ανώ ­ τερο των επωνύμων: στην Ισπανία κατά 16,8% έναντι 12% των επωνύμων, στην Πορτογαλία κατά 13,8% έναντι 8%, στη Γαλλία κατά 15% έναντι 6% και στην Ιταλία κατά 12% έναντι 8%. ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΓΙΑ ΜΙΚΡΑ ΚΑΙ ΜΕΣΑΙΟΥ ΜΕΓΕΘΟΥΣ BRANDS Σχολιάζοντας τις προοπτικές ανάπτυξης των επώνυμων προϊόντων κατά τη διάρκεια της κρίσης που προκαλεί η πανδημία, αναλυ ­ τές του MIT Sloan Management Rewiew, του περιοδικού που παρακολουθεί τις εξελίξεις της ψηφιακής εποχής σε διαφορετικούς το ­ μείς της οικονομίας και των επιχειρήσεων, σημειώνουν τις ευκαιρίες κυρίως για μικρά και μεσαίου μεγέθους brands. Οι υπογράφο- ντες το σχετικό άρθρο, επισημαίνουν πως οι σημαντικές αλλαγές που έφερε η πανδημία σε όλα τα πεδία της καθημερινότητας, δημι ­ ουργούν νέες προκλήσεις, κυρίως για τους ηγέτες κάθε κατηγορίας. Ερευνώντας τον Μάρτιο του 2020 -δύο εβδομάδες μετά την ανακοίνωση των νέων περιοριστικών μέτρων στις ΗΠΑ-, τους πα­ ράγοντες που κάνουν εύκολη την αντικατά ­ σταση ενός καθιερωμένου brand από κάποιο άλλο με μικρότερο μερίδιο και αναγνωρισι- μότητα, φέρνουν στο προσκήνιο την επανε ­ ξέταση των ακολουθούμενων πολιτικών μάρ ­ κετινγκ και επικοινωνίας με τους πελάτες και επισημαίνουν την εμφάνιση νέων μοτίβων αγοραστικής συμπεριφοράς και τρόπου σκέ ­ ψης. Συνδυάζοντας τα συγκεκριμένα ευρήμα ­ τα με έρευνες από άλλους τομείς, κατέληξαν σε μια σειρά βασικών συμπερασμάτων. Μετα ­ ξύ άλλων: Ευρείες αλλαγές στην καταναλωτική συμπεριφορά σε ό,τι αφορά: τόπο και χρόνο αγορών (σε φυσικό και ψηφιακό περιβάλλον), σύνθεση «καλαθιού» αγορών (στοκάρισμα προϊόντων, προϊόντα προστασίας της υγείας και καθοριστικά), μείωση των επισκέψεων για αγορές και αύξηση του μέσου μεγέθους του καλαθιού, αυξημένη ετοιμότητα για αγο ­ ρά προϊόντων που προσφέρονται σε προσφο ­ ρά ή για online αγορές από καταστήματα που προσφέρουν παράδοση στο σπίτι. Αλλαγές σχον χρόπο σκέψης και συνή ­ θειες, όπως: Επικέντρωση περισσότερο στη διαθεσιμότητα του προϊόντος και στον τύπο της ωφέλειας που αποκομίζει ο καταναλωτής παρά στο brand, αύξηση του ενδιαφέροντος για μάρκες που συνδέουν την αποτελεσμα- τικότητα της χρήσης τους με την κοινωνική προσφορά της μητρικής εταιρείας, απώλεια ενδιαφέροντος για αγορές που συνδέονται με το status -τη δημόσια εικόνα ή που η κατανά ­ λωσή τους συνδέεται με λάθος-μη κοινωνικά αποδεκτή συμπεριφορά (για προϊόντα που καταναλώνονται σε δημόσιο χώρο)-, ενδιαφέ ­ ρον για το πώς οι επιχειρήσεις που βρίσκο ­ νται πίσω από τις μάρκες συμπεριφέρονται στους εργαζόμενους. Καχά 54% οι συμμετέχοντες στην έρευνα (1.233 ερωτηματολόγια, στις ΗΠΑ), δήλω ­ σαν πως αγόρασαν προϊόντα από νέα brands, και πως τα νέα brands συμμετείχαν σε ποσο ­ στό άνω του 30% στο τελικό καλάθι αγορών. Οι πιο σημαντικοί λόγοι αγοράς μιας νέας μάρκας ήταν η απουσία της προτιμώμενης μάρκας από το ράφι (32%), αλλά και η θετι ­ κή προδιάθεση δοκιμής μιας νέας (32%). Η κατηγορία με τα μεγαλύτερα ποσοστά κατα ­ ναλωτών που δοκίμασαν νέες μάρκες ήταν τα συσκευασμένα τρόφιμα και τα ποτά (24%), ακολουθούμενη από τα προϊόντα οικιακής φροντίδας (20%), φρέσκα και βιολογικά προ ­ ϊόντα (13%) και είδη προσωπικής φροντίδας (13%). Πρόκειται για κατηγορίες στις οποίες δραστηριοποιούνται ορισμένες από τις πιο δημοφιλείς μάρκες καταναλωτικών προϊό ­ ντων, που ανήκουν σε πολύ γνωστές επιχει ­ ρήσεις του κλάδου όπως οι Procter 8c Gamble, Unilever, Kraft Heinz, PepsiCo, και Colgate- Palmolive. Πώς μπορούν όμως οι μικρές και μεσαί ­ ες μάρκες να επωφεληθούν από τις μεγάλες αλλαγές; Οι αναλυτές τονίζουν τη σημασία μιας νέας προσέγγισης στο ζήτημα της προ- σφερόμενης αξίας στον πελάτη. Απαιτείται, σημειώνουν, επιστροφή σε βασικές αρχές, η αναγνώριση του τι είναι σημαίνει «αξία» για τον πελάτη στις νέες συνθήκες και με τις νέες συνήθειες που έχει υιοθετήσει και η αναζήτη ­ ση πρακτικών ώστε αυτή η αξία να εκφραστεί με έναν νέο, φρέσκο τρόπο στα γνωστά 4Ρ του μάρκετινγκ (Product, Price, Promotion, Place). «Σκχφχείχε λύσεις, όχι μόνο προϊόν», προτείνουν οι αναλυτές. Μέχρι σήμερα, ση ­ μειώνουν, οι επιχειρήσεις προσπαθούσαν να διαφοροποιηθούν έναντι του ανταγωνισμού τους. Σήμερα, η ευκαιρία βρίσκεται στην πα­ ροχή λύσεων που θα διαφοροποιούν τα προϊό ­ ντα για τους καταναλωτές. «Τα brands που θα καταφέρουν σε αυτή την κρίση να είναι σημα ­ ντικά για τους καταναλωτές, απαντώντας στις ανησυχίες τους σε ζητήματα όπως η ασφάλεια και η υγεία, θα έχουν ανταγωνιστικό πλεονέ ­ κτημα», σημειώνουν, παρουσιάζοντας παρα­ δείγματα επιχειρήσεων, όπως εταιρείας που την τελευταία 20ετία είχε καταξιωθεί σε κατη ­ γορίες προϊόντων μόδας και αναγνωρίζοντας τη μετατόπιση των αναγκών των καταναλω ­ τών λάνσαρε σειρά μασκών, της Hyundai, που παρουσίασε μετά το ξέσπασμα της πανδημίας ειδικά προγράμματα πληρωμών για τους πελά ­ τες της που έχασαν τη δουλειά τους ή που δεν μπορούσαν να εργασθούν προσωρινά, κ.ά. Ειδικόχερα στο online περιβάλλον, οι ανα ­ λυτές σημειώνουν πως τα brands, κυρίως όσα δεν ανήκουν σε μεγάλες εταιρείες, θα πρέπει, εάν καλύπτουν τις προϋποθέσεις, να αναφέ ­ ρουν τις ιδιότητες των προϊόντων τους όπως «αντιβακτηριδιακή δράση», «απολυμαντικό» κλπ, όταν πρόκειται για προϊόντα καθαρι ­ σμού, ή «χωρίς GMO», «υγιεινό», «χαμηλά λιπαρά», «μηδενικές εκπομπές C02», όταν πρόκειται για τρόφιμα, κοκ, ακόμη και πριν το όνομα της μάρκας -κάτι που ποτέ δεν θα έκανε μια μεγάλη εταιρεία-, ώστε να κατα ­ τάσσονται σε υψηλές θέσεις στην αναζήτηση στο διαδίκτυο, στοχεύοντας κυρίως σε κατα ­ ναλωτές που δεν έχουν ισχυρή σύνδεση με κάποια επωνυμία. ·

43 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  Αποκλειστικό: οι δείκτες της αγοράς Πηγή: ΣΕΛΦ ΣΕΡΒΙΣ Σελ.: 66-71 Ημερομηνία έκδοσης: 31-01-2021 Αρθρογράφος: Επιφάνεια : 3545.1 cm² Κυκλοφορία: 0 Θέματα: ΜΑΡΚΕΤ ΕΡΕΥΝΑ Αποκλειστικό: οι δείκτες της αγοράς ο «σέλφ σέρβις» οε συνεργασία με την IRI παρουσιάζει πολύτιμα στοιχεία, στα οποία αποτυπώνονται οι πλέον πρόσφατες εξελίξεις και τάσεις της αγοράς των προϊόντων ευρείας κατανάλωσης, που διακι- νούνται μέσω των αλυσίδων σούπερ μάρκετ, στην ηπειρωτική Ελλάδα και την Κρήτη. Συγκεκριμένα, οι πίνακες και τα διαγράμματα που ακολουθούν καταγράφουν την ποσοστιαία μεταβολή πωλήσεων -σε αξία και σε όγκο- σε 27 σημαντικές κατηγορίες καταναλωτικών προϊόντων, το μερίδιο πωλήσεων των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας (PL) στις αντίστοιχες κατηγορίες, τις πωλήσεις που πραγματοποιήθηκαν μέσω εκπτωτικής ενέργειας, τη διακύμανση των τιμών λιανικής πώλησης των κωδικών μιας κατηγορίας (ανώτατη, μέση, κατώτατη τιμή), καθώς και τους top κωδικούς 20 σε πωλήσεις, σε όγκο και αξία.

44 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  Αποκλειστικό: οι δείκτες της αγοράς Πηγή: ΣΕΛΦ ΣΕΡΒΙΣ Σελ.: 66-71 Ημερομηνία έκδοσης: 31-01-2021 ΕΡΕΥΝΑ Πίνακας 1: Ποσοστιαία μεταβολή πωλήσεων - Νοέμβριος 2020 vs Νοέμβριος 2019, % Σε αξία Σε τεμάχια ΑΝΑΨΥΚΤΙΚΑ 11.2 10,8 ΑΠΟΡΡΥΠΑΝΤΙΚΑ ΠΛΥΝΤΗΡΙΟΥ ΡΟΥΧΩΝ 16,8 6,9 ΑΦΡΟΛΟΥΤΡΑ 1,1 17,5 ΓΑΛΑ ΕΒΑΠΟΡΕ 11,9 11,7 ΓΙΑΟΥΡΤΙ 6.8 5.3 ΜΠΑΡΕΣ ΔΗΜΗΤΡΙΑΚΩΝ 0.6 0,5 ΕΛΑΙΟΛΑΔΑ -5,3 -3.4 ΕΜΦΙΑΛΩΜΕΝΟ ΝΕΡΟ 6,4 -7.3 ΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΑ ΛΑΧΑΝΙΚΑ 25.5 24,5 ΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΑ ΕΤΟΙΜΑ ΓΕΥΜΑΤΑ 26,9 33.7 ΚΑΦΕΣ ΦΙΛΤΡΟΥ 27,0 24,5 ΚΡΟΥΑΣΑΝ 3,7 -0,5 ΜΑΛΑΚΤΙΚΑ ΡΟΥΧΩΝ 17,6 12.4 ΜΑΡΓΑΡΙΝΕΣ 15.5 14.6 ΜΠΥΡΑ 20,0 8.0 ΟΔΟΝΤΟΚΡΕΜΕΣ 11,9 13.9 ΟΥΙΣΚΙ 31,7 31.6 ΠΑΙΔΙΚΕΣ ΠΑΝΕΣ -1.6 3,5 ΠΡΟΪΟΝΤΑ STYLING -16,1 -15,7 ΣΑΜΠΟΥΑΝ 6.7 9,9 ΣΠΟΡΕΛΑΙΑ 29,4 22.6 ΥΓΡΑ ΠΛΥΣΙΜΑΤΟΣ ΠΙΑΤΩΝ 27,4 17,1 ΦΡΕΣΚΟ ΓΑΛΑ 8,1 4,0 ΧΥΜΟΙ 4.9 -1.5 ΖΥΜΑΡΙΚΑ 27,0 24,8 ΡΥΖΙ 23,5 19,4 ΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΗ ΠΙΤΣΑ 47,4 41.2 Πηγή: IRI FMCG Nov. 2020 ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΕΡΕΥΝΑΣ 1. Η έρευνα πραγματοποιείται σε εβδομαδιαία βάση από την IRI, στο σύνολο των τυποποιημένων καταναλωτικών προϊόντων που πωλούνται μέσω των σούπερ μάρκετ σε ηπειρωτική Ελλάδα και Κρήτη. Από αντιπροσωπευτικό δείγμα 1.650 καταστημάτων προερχόμενο από 35 και πλέον λιανεμπορικές αλυσίδες, λαμβάνονται στοιχεία πωλήσεων scanners που με την κατάλληλη στατιστική προβολή, καλύπτουν όλη την αγορά των σούπερ μάρκετ. 2. Οι πίνακες περιέχουν στοιχεία σημαντικών, από πλευράς πωλήσεων, κατηγοριών. Τα στοιχεία αυτά παραχωρούνται κατ αποκλειστικότητα ’ στο περιοδικό μας από την IRI ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση των ανωτέρω χωρίς την έγγραφη άδεια της IRI, της οποίας αποτελούν ιδιοκτησία.

45 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  Αποκλειστικό: οι δείκτες της αγοράς Πηγή: ΣΕΛΦ ΣΕΡΒΙΣ Σελ.: 66-71 Ημερομηνία έκδοσης: 31-01-2021 ΕΡΕΥΝΑ Πίνακας 2: Μερίδιο προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας σε αξία, % Πηγή: IRI FMCG Nov. 2020

46 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  Αποκλειστικό: οι δείκτες της αγοράς Πηγή: ΣΕΛΦ ΣΕΡΒΙΣ Σελ.: 66-71 Ημερομηνία έκδοσης: 31-01-2021 ΕΡΕΥΝΑ Top 20 κωδικοί Παρουσιάζονται οι 20 πρώτοι από πλευράς πωλήσεων κωδικοί προϊόντων, που ανήκουν σε βασικές κατηγορίες τροφίμων, για την εβδομάδα που τελειώνει στις 22/11/2020. Πίνακας 3α: Κατάταξη σύμφωνα με τις πωλήσεις σε αξία 1 ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΑΦΕΣ ΠΑΠΑΓΑΛΟΣ ΚΛΑΣΣΙΚΟΣ 200ΓΡ 2 NESCAFE CLASSIC 200ΓΡ 3 ΝΟΥΝΟΥ FAMILY ΠΛΗΡΕΣ 3.5% 1.5LT 4 ΥΓΡΟΜΑΝΤΗΛΑ BABYCARE REFILL 3X72 ΦΥΛΛΑ 6 ΕΥΡΟ ΦΘΗΝΟΤΕΡΑ 5 ΦΑΓΕ TOTAL ΓΙΑΟΥΡΤΙ 2% 3X200GR 6 NESCAFE CLASSIC 100GR 7 ΜΙΜΙΚΟΣ 650G (+30%FREE) ΚΟΤΟΠ. ΦΙΛΕΤΟ 8 ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΑΦΕΣ ΠΑΠΑΓΑΛΟΣ ΚΛΑΣΙΚΟΣ 100GR 9 ΚΑΡΑΜΟΛΕΓΚΟΣ ΨΩΜΙ ΤΟΣΤ ΣΙΤΟΥ 705GR 10 ΝΟΥΝΟΥ FAMILY ΕΛΑΦΡΥ 1.5% 1.5LT 11 ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ ΓΕΥΣΗ2 ΤΟΣΤ ΣΙΤΟΥ 700GR 12 JOHNNIE WALKER RED LABEL 700ML 13 ΔΕΛΤΑ ΠΛΗΡΕΣ 3.5% 1LT 14 FIX ΜΠΙΡΑ ΚΟΥΤΙ 6*330ML (4+2) 15 ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΑΦΕΣ ΠΑΠΑΓΑΛΟΣ ΚΛΑΣΙΚΟΣ 340GR 16 ΝΟΥΝΟΥ ΕΒΑΠΟΡΕ 6X400GR 17 ΑΛΦΑ ΚΟΥΤΙ 5X330ML+1 ΔΩΡΟ 18 ΑΛΤΙΣ ΕΛΑΙΟΛΑΔΟ ΚΛΑΣΙΚΟ 4/4L (-3.00) 19 ΟΛΥΜΠΟΣ ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΟ 3.7% 1.5LT 20 ΔΩΔΩΝΗ ΦΕΤΑ ΑΛΜΗ 400GR Πίνακας 3β: Κατάταξη σύμφωνα με τις πωλήσεις σε τεμάχια 1 ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΑΦΕΣ ΠΑΠΑΓΑΛΟΣ ΚΛΑΣΙΚΟΣ 200GR 2 ΙΟΝ ΣΟΚΟΦΡΕΤΑ ΓΑΛΑΚΤΟΣ 38GR 3 ΝΟΥΝΟΥ FAMILY ΠΛΗΡΕΣ 3.5% 1.5LT 4 ΝΕΡΟ ΕΠΙΤΡΑΠΕΖΙΟ ΖΑΓΟΡΙ 500ML 5 ΚΑΡΑΜΟΛΕΓΚΟΣ ΨΩΜΙ ΤΟΣΤ ΣΙΤΟΥ 705GR 6 ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΑΦΕΣ ΠΑΠΑΓΑΛΟΣ ΚΛΑΣΙΚΟΣ 100GR 7 ΝΟΥΝΟΥ ΕΒΑΠΟΡΕ 400GR 8 ΝΕΟ ΒΙΤΑΜ ΜΑΡΓΑΡΙΝΗ 250GR 9 ΔΕΛΤΑ ΠΛΗΡΕΣ 3.5% 1LT 10 ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ ΓΕΥΣΗ2 ΤΟΣΤ ΣΙΤΟΥ 700GR 11 ΓΙΩΤΗΣ ΜΑΓΙΑ INSTANT 3X8GR 12 HANKIES ANTIBACTERIAL LEMON 15CT 13 WET HANKIES TRAVEL ANTIBACTERIAL 1 5CT 14 ION ΣΟΚΟΦΡΕΤΑ ΦΟΥΝΤΟΥΚΙ 38GR 15 NESCAFE CLASSIC 200GR 16 ΜΑΚΑΡΟΝΙΑ ΜΕΛΙΣΣΑ N06 ΣΠΑΓΓΕΤΙ 500GR 17 ΝΟΥΝΟΥ ΕΒΑΠΟΡΕ ΕΛΑΦΡΥ 400GR 18 ΝΟΥΝΟΥ ΕΒΑΠΟΡΕ ΠΛΗΡΕΣ 7.5% 1 70GR 19 ΝΟΥΝΟΥ FAMILY ΕΛΑΦΡΥ 1.5% 1.5ΛΙΤΡΑ 20 ΖΑΓΟΡΙ 5X1.5LT+1 ΔΩΡΟ

47 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  Αποκλειστικό: οι δείκτες της αγοράς Πηγή: ΣΕΛΦ ΣΕΡΒΙΣ Σελ.: 66-71 Ημερομηνία έκδοσης: 31-01-2021 ΕΡΕΥΝΑ Διάγραμμα 1 Πωλήσεις (%) μέσω εκπτωτικής ενέργειας ανά κατηγορία προϊόντων. Παρουσιάζονται στοιχεία για 27 σημαντικές κατηγορίες προϊόντων, που αφορούν τον Νοέμβριο 2020. ΑΝΑΨΥΚΤΙΚΑ ΑΠΟΡΡΥΠΑΝΤΙΚΑ ΠΛΥΝΤΗΡΙΟΥ ΡΟΥΧΟΝ ΑΦΡΟΛΟΥΤΡΑ ΓΑΛΑ ΕΒΑΠΟΡΕ ΓΙΑΟΥΡΤΙ ΜΠΑΡΕΣ ΔΗΜΗΤΡΙΑΚΩΝ ΕΛΑΙΟΛΑΔΑ ΕΜΦΙΑΛΩΜΕΝΟ ΝΕΡΟ ΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΑ ΛΑΧΑΝΙΚΑ ΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΑ ΕΤΟΙΜΑ ΓΕΥΜΑΤΑ ΚΑΦΕΣ ΦΙΛΤΡΟΥ ΚΡΟΥΑΣΑΝ ΜΑΛΑΚΤΙΚΑ ΡΟΥΧΩΝ ΜΑΡΓΑΡΙΝΕΣ ΜΠΥΡΑ ΟΔΟΝΤΟΚΡΕΜΕΣ ΟΥΙΣΚΙ ΠΑΙΔΙΚΕΣ ΠΑΝΕΣ ΠΡΟΪΟΝΤΑ STYLING ΣΑΜΠΟΥΑΝ ΣΠΟΡΕΛΑΙΑ ΥΓΡΑ ΠΛΥΣΙΜΑΤΟΣ ΠΙΑΤΩΝ ΦΡΕΣΚΟ ΓΑΛΑ ΧΥΜΟΙ ΖΥΜΑΡΙΚΑ ΡΥΖΙ ΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΗ ΠΙΤΣΑ ■ % ηωλάσεων που έγινε ■ % ηωλιϊσεων που έγινε χωρίς κάποια ενέργεια χιμάς κάχω από κάποια ενέργεια χιμάς 78,9% 73,2% 0 20 40 60 80 100 22 0 , % 18,0% 23,9% 27,9% 25,5% 42,7% 36,3% 5,2% 15,9% 36,6% 25,7% 21 , 1 % 39,5% 26,8% 20,5% 33,1% 36,9% 49,6% 35,7% 38,0% 17,2% 42,5% 14,0% 23,3% 30,5% 12,3% 27,2%

48 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  Αποκλειστικό: οι δείκτες της αγοράς Πηγή: ΣΕΛΦ ΣΕΡΒΙΣ Σελ.: 66-71 Ημερομηνία έκδοσης: 31-01-2021 ΕΡΕΥΝΑ Διάγραμμα 2 ΑΛΕΥΡΙ: Τιμές λιανικής (κατώτατη - μέση - ανώτατη) Παρουσιάζεται η χαμηλότερη, η υψηλότερη και η μέση σταθμισμένη λιανική τιμή των κωδικών μιας κατηγορίας. Οι κωδικοί που επιλέγονται είναι οι 20 πρώτοι από πλευράς πωλήσεων για την εβδομάδα 16/11 - 22/11/2020. ■ κατώτατη ■ μέση ■ ανώτατη ALLATINH C.U. 2X1 KG+1 GIFT GIOTIS FARINA RED 2X500GR+1GIFT ALLATINI GU 1 KG -0.30E MAG GU 2X1 KG+1 GIFT MAG FARINA 2X500GR+1 GIFT GIOTIS FARINA RED 500GR -30DRS M.A.G. G.U 1 KG -0.38E M.A.G ΖΥΜΟΤΟ 1 KG-0.25E MANNA G.U. YELLOW 1 KG GIOTIS GOX 3X1 KG (2+1) GIOTIS CORN FLOUR 200GR -0.20E FARINAP 500GR -0.25E GIOTIS G.O.X1KG M.A.G.OLALESEOS 1KG ALLATINI FARINA 3X500GR (2+1) KOULA GU 3KG KRHTHS 1 KG ALLATINI GOX WHOLEGRAIN 1 KG (-0.30E) N2 MALAKO 1 KG LOFISKOS 5KG 0 5 10 15 20

49 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  Σύμφωνα με την έρευνα οικονομικής συγκυρίας του ΙΟΒΕ (Νοέμβριος 2020) Πηγή: ΣΕΛΦ ΣΕΡΒΙΣ Σελ.: 65 Ημερομηνία έκδοσης: 31-01-2021 Αρθρογράφος: Επιφάνεια : 192.42 cm² Κυκλοφορία: 0 Θέματα: ΜΑΡΚΕΤ Σύμφωνα με την έρευνα οικονομικής συγκυρίας του ΙΟΒΕ (Νοέμβριος 2020), ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών στο λιανικό εμπόριο ενισχύθηκε ελα ­ φρώς τον Νοέμβριο στις 86,9 μονάδες έναντι 83,7 τον Οκτώβριο παρά την απόφαση νέας παύσης λειτουργί ­ ας κατά το μεγαλύτερο μέρος του. Η βελτίωση οφει ­ λόταν αποκλειστικά στα καταστήματα τροφίμων και τη ρευστοποίηση των αποθεμάτων σε Πολυκαταστή ­ ματα, μέσω on line ηωλήσεων. Ειδικότερα, ο δείκτης στα Τρόφιμα-Ποτά-Καπνό ενισχύθηκε σημαντικά στις 117,4 μονάδες από τις 95, οι εκτιμήσεις για τις τρέχου ­ σες πωλήσεις ενισχύθηκαν από τις 63 στις 79, οι προσ ­ δοκίες για τις πωλήσεις της επόμενης περιόδου ενι- σχύθηκαν εντυπωσιακά από τις 5 στις 54 μονάδες, ενώ οι παραγγελίες προς προμηθευτές ενισχύθηκαν ήπια από τις 49 στις 54 μονάδες. Δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών στο λιανικό εμπόριο Ιανουάριος Φεβρουάριος Μάρτιος Απρίλιος Μάιος Ιούνιος Ιούλιος Αύγουστος Σεπτέμβριος Οκτώβριος Νοέμβριος Δεκέμβριος Πηγή: ΙΟΒΕ

50 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  Απ’ τα ψηλά στα χαμηλά και στο βάθος... εξαγορές Πηγή: ΣΕΛΦ ΣΕΡΒΙΣ Σελ.: 17-18 Ημερομηνία έκδοσης: 31-01-2021 Αρθρογράφος: Επιφάνεια : 1030.35 cm² Κυκλοφορία: 0 Θέματα: ΜΑΡΚΕΤ Απ ’ τα ψηλά στα χαμηλά και στο βάθος... εξαγορές Το χαλί για την επιτάχυνση των διεργασιών περαιτέρω συγκέντρωσης της αγοράς του κλάδου στρώνει η πανδημία από τον Μάρτιο πέρυσι και συνεχίζει φέτος. Οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ, λόγω των περιοριστικών μέτρων για την ανάσχεση τπς πανδημίας, πέτυχαν το 2020 μια άνευ προηγουμένου ανάπτυξη πωλήσεων περίπου 10%, κατά κάποιο τρόπο «προεισπράττοντας» τπν αύξπσπ εσόδων τουλάχιστον μιας τριετίας, η οποία υπολογίζεται περίπου σε ένα δισεκατομμύριο ευρώ! ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΑ TLOYAOY ο ποια θα είναι η συνέχεια αυ ­ τών των απροσδόκητα θετικών εξελίξεων, θα εξαρτηθεί από μια σειρά παράγοντες, όπως από τη δυναμική διαμόρφωσης των μα ­ κροοικονομικών μεγεθών της οικονομίας μας (ανεργία, ΑΕΠ, εισόδημα, τουρισμός, εμπορικό ισοζύγιο), από την επιδημιολογική τροπή των πραγμάτων στο πεδίο των προσπαθειών για τον έλεγχό της, αλλά και από το πώς θα διαχειρι ­ στεί η κάθε αλυσίδα τα ενισχυμένα κεφαλαιακά αποθέματά της. Μιλώντας ειδικότερα για τη διαχείριση των αναπάντεχα ενισχυμένων κεφαλαίων των αλυ ­ σίδων σούπερ μάρκετ, οι επιλογές φαντάζουν αρκετές: Να κάνουν διανομή κερδών, να διατη ­ ρήσουν αυξημένη τη ρευστότητά τους στην προ ­ οπτική χρηματοδότησης των πιθανών εξαγορών, να δώσουν έμφαση στην τόνωση της ανταγω- νιστικότητάς τους, μέσω της αναπροσαρμογής της πολιτικής τιμών καθεμιάς, να επιταχύνουν την επέκταση των δικτύων τους και φυσικά να κάνουν συνδυασμούς των προαναφερόμενων επιλογών. Η άσκηση την οποία καλούνται να λύσουν φέτος οι επιχειρήσεις του κλάδου δεν θα εί ­ ναι εύκολη ή τουλάχιστον όχι τόσο, όσο το να εισπράττουν πολύ περισσότερα απ ’ αυτά που υπό κανονικές συνθήκες τους αναλογούν, οε μια περίοδο που το σούπερ μάρκετ κυριολεκτικά μονοπωλεί το σύνολο του λιανεμπορικού τζίρου. Διότι αυτό συνέβη το 2020 και εξακολουθεί να συμβαίνει τις πρώτες εβδομάδες του 2021, ίσως με προοπτική να περάσει έτσι ο χειμώνας. Ως προς τις εξαγορές κινητικότητα φαίνεται πιθανό πως θα εκδηλωθεί στη μεσαία ζώνη της αγοράς. Δυσκολότερα αναμένεται κάποιο deal μεταξύ των ισχυρών, αλλά είναι περίπου βέ ­ βαιο πως αναμένεται γενική αποψίλωση των μικρών τοπικών αλυσίδων, αφού ο χρόνος τρέ ­ χει εις βάρος τους, αυξάνοντας ανελέητα την ανταγωνιστική πίεση των μεγάλων. Το παιχνίδι των εξαγορών σε κάθε περίπτωση κρίνεται στο αποτέλεσμα της διαπραγμάτευσης επίτης τιμής πώλησης κάθε εταιρείας, δηλαδή μεταξύ του πωλητή και του αγοραστή. Η εποχή, λοιπόν, μάλλον δεν βοηθά οι διαπραγματευόμενοι «να τα βρίσκουν κάπου στη μέση», δεδομένου ότι αυτή η «μέση» σε εποχές κρίσης ολισθαίνει χωρίς μεγάλο ζόρι προς τα κάτω εις βάρος της ανίσχυρης πλευράς... ΦΗΜΕΣ ΓΙΑ ΕΙΣΟΔΟ TOY CVC GROUP Φέτος δεν μπορεί κανείς να αποκλείσει εκπλή ­ ξεις σε ό,τι αφορά την είσοδο νέων «παικτών» εξ αλλοδαπής στην εγχώρια κλαδική αγορά. Ήδη από το 2020 ακούγονται φήμες σχετικές με το ενδιαφέρον του CVC Group να ελέγξει και κάποιο από τα υπάρχοντα δίκτυα λιανικής, μετά τη συμφωνία που πέτυχε για την εξαγορά της Vivartia από τη MIG.'Eva τέτοιο ενδεχό ­ μενο θα μπορούσε να είναι μια λογική έως και αναμενόμενη εξέλιξη, αλλά, όπως σχολιάζουν παράγοντες της αγοράς, μέχρι σήμερα τα funds απέφυγαν να εμπλακούν στη ζωή του κλάδου, θεωρώντας εύλογα ότι οι σχετικές επενδύσεις δύσκολα εξασφαλίζουν σημαντικό κέρδος. Εξάλλου, είχαν στο πρόσφατο παρελθόν καλές ευκαιρίες να κινηθούν επιθετικά, επενδύοντας είτε στη Μαρινόπουλος είτε στην Αφοί Βερό- πουλοι.Όμως, το απέφυγαν. Η ΦΤΩΧΕΙΑ ΦΕΡΝΕΙ ΝΕΟΥΣ «ΠΑΙΚΤΕΣ» Ένα ακόμη σενάριο που βγήκε ως πληρο ­ φορία στο φως της δημοσιότητας, αφορά το υποτιθέμενο ενδιαφέρον να μπει στην εγχώρια αγορά η βρετανική αλυσίδα χαμηλού κόστους Poundland-Όπως δημοσίευσαν οι Financial Times, η εταιρεία σχεδιάζει να ανοίξει συνο ­ λικά 300 καταστήματα στην Κεντρική και την Ανατολική Ευρώπη, στο πλαίσιο ενός σχεδίου τριπλασιασμού των πωλήσεων και των κερδών της εντός της νέας δεκαετίας, και πιθανώς τα σχέδιά της περιλαμβάνουν και την Ελλάδα. ΣΤΡΟΦΗ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΠΤΩΣΗ Τις εξελίξεις τις οδηγούν και φέτος οι έκτα ­ κτες συνθήκες, οι οποίες δεν επιτρέπουν σε κανέναν να διατυπώνει ασφαλείς προβλέψεις για την εξέλιξη των πωλήσεων.Ήδη κάποιες πρώιμες αναφορές περί πτώσης του συνόλου των κλαδικών εσόδων γύρω στο 5,8% κρίνονται μάλλον υπερβολικές, οπότε αναθεωρούνται. Ορισμένα στελέχη του κλάδου θεωρούν ότι το δωδεκάμηνο θα κλείσει με μικρή πτώση, που πι ­ θανώς δεν θα υπερβαίνει το 2%, εφόσον βέβαια όλα κυλήσουν ομαλά με το εμβόλιο, η αγορά αρχίσει να βαίνει σε τροχιά αποκατάστασης το δεύτερο τρίμηνο του έτους και η τουριστική αγορά αρχίσει να ανακάμπτει... Πώς όμως; Με 250.000 εμβολιασμούς το μήνα στην καλύτε ­ ρη περίπτωση, όταν η απόκτηση ανοσίας από τον πληθυσμό απαιτεί τουλάχιστον το 70% του εμβολιασμού του; Ορισμένοι άλλοι, πιο επι ­ φυλακτικοί, κάνουν λόγο για απώλειες έως 4% συγκριτικά με το 2020. Βασικοί παράμετροι των εξελίξεων του τζί ­ ρου φέτος θα είναι η εξέλιξη της ανεργίας και ο τρόπος με τον οποίο η κυβέρνηση θα αποσύρει τα μέτρα στήριξης της αγοράς. Όπως εξηγούν υψηλόβαθμα στελέχη του κλάδου, αν τα μέτρα «κοπούν μαχαίρι», όταν αρχίσει η αναθέρμανση της οικονομίας, τα προβλήματα θα είναι σημα ­ ντικά. Αν η απόσυρσή τους είναι σταδιακή, οι


Like this book? You can publish your book online for free in a few minutes!
Create your own flipbook