พระราชประวัติและพระราชกรณียกิจ สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง

พระราชประวตั แิ ละพระราชกรณยี กจิ สมเด็จพระนางเจ้าสริ กิติ พระบรมราชินนี าถ พระบรมราชชนนพี นั ปหลวง สมเด็จพระนางเจา สริ กิ ิติ์ พระบรมราชนิ ีนาถ พระบรมราชชนนีพันปี หลวง ทรงมีพระนามเดิมวา หมอ มราชวงศส ริ ิกิติ์ กติ ยิ ากร ซ่งึ พระนาม \" สิ รกิ ติ \"ิ์ ไดร บั พระราชทานจากพระบาทสมเดจ็ พระปกเกลาเจา อยหู ัว มคี วาม หมายวา \"ผเู ป็นศรีแหง กิตยิ ากร\" พระราชสมภพเม่อื วนั ท่ี 12 สงิ หาคม พ.ศ. 2475 วันที่ 5 ธันวาคม พ.ศ. 2499 อนั เป็นปีทพี่ ระบาทสมเด็จพระปรมินทรม หาภมู พิ ลอดลุ ยเดชมพี ระราชประสงคจะผนวชเป็นพระภิกษุ ทรงพระกรุณา โปรดเกลาฯ แตง ตัง้ สมเด็จพระนางเจา สิริกติ ิ์ พระบรมราชนิ ีเป็นผูส าํ เร็จ ราชการแทนพระองคในระหวา งที่ผนวชและทรงพระราชดําริวา สมเด็จ พระนางเจา สิริกิติ์ พระบรมราชนิ ีไดท รงดํารงตําแหนงผสู าํ เรจ็ ราชการแทน พระองคใ นระหวา งที่ผนวช และไดปฏิบตั พิ ระราชภารกจิ แทนพระองคด ว ย พระปรีชาสามารถ สนองพระราชประสงคเ ป็นทเ่ี รยี บรอย จึงทรงพระกรณุ า โปรดเกลา ฯ ใหเ ฉลมิ พระนามาภิไธย สมเดจ็ พระนางเจา สริ กิ ติ ิ์ พระบรม ราชนิ ีวา สมเดจ็ พระนางเจา สริ กิ ิติ์ พระบรมราชนิ ีนาถ แหลงท่ีมา : สถาบนั เทคโนโลยจี ิตรลดา

วนั ท่ี 5 พฤษภาคม พ.ศ.2562 พระบาทสมเด็จพระวชิรเกลาเจาอยหู ัว ทรงมีบรมราชโองการโปรดเกลา โปรดกระหมอมเฉลมิ พระนามาภไิ ธยวา “สมเดจ็ พระนางเจา สริ ิกติ ิ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพนั ปีหลวง” ดังปรากฏเน้ือความในประกาศเฉลมิ พระนามาภิไธยวา “...โดยท่ีทรงพระ ราชดําริดว ยพระราชหฤทยั ประกอบดวยพระกตญั ูกตเวทติ า ระลึกถึงพระ เดชพระคุณสมเดจ็ พระบรมราชชนนี อนั ไดม ีมาเป็นลนพน ย่งิ กวาผอู ่ืน และ ทรงพระราชดาํ รวิ า พระบรมราชชนนีเป็นผทู รงพระคณุ อนั ประเสรฐิ ไดทรง บาํ เพ็ญพระราชกรณียกจิ อนั ไดบังเกดิ ประโยชนแกช าตบิ า นเมอื งและพสก นิกรเป็นอเนกปรยิ าย มีพระราชหฤทยั เป่ียมดว ยพระเมตตากรุณาธคิ ณุ เสดจ็ ออกสอดสอ งดแู ลทกุ ขส ขุ ของราษฎรทวั่ ทุกแหง หนแมใ นพ้นื ทห่ี า งไกล ทุรกันดาร ดว ยพระวริ ิยอุตสาหะอยางยิง่ ยวด โดยทรงดาํ เนินพระราช จรยิ วัตรดวยพระราชปณิธานแหง ธรรมราชินี ในศุภสมัยอนั เป็นมหามงคล พระราชพิธีบรมราชาภเิ ษกนี้ สมควรจะเฉลมิ พระเกียรติยศสนองพระคณุ ตามโบราณราชประเพณี อันจะอาํ นวยสิรสิ วสั ดพิ์ พิ ฒั นมงคลแดพระองค และ สยามรัฐสมี าอาณาจกั ร จึงมพี ระบรมราชโองการโปรดเกลาโปรดกระหมอ ม ใหเ ฉลิมพระนามาภิไธย สมเดจ็ พระบรมราชชนนี ตามท่ีจารกึ ในพระ สุพรรณบัฏวา สมเด็จพระนางเจา สริ ิกติ ิ์ พระบรมราชนิ ีนาถ พระบรมราช ชนนีพนั ปีหลวง...”กติ ิ์ พระบรมราชนิ ีวา สมเด็จพระนางเจา สริ ิกิติ์ พระบรม ราชินีนาถ แหลง ท่ีมา : สถาบันเทคโนโลยจี ิตรลดา

พระราชกรณียกิจท่สี าํ คญั ศลิ ปาชีพ ในขณะท่พี ระบาทสมเดจ็ พระเจา อยหู วั รชั กาลท9่ี ทรงรเิ ริม่ กอตงั้ โครงการหลวงตา งๆ สมเด็จพระนางเจา สิรกิ ิติ์ พระบรมราชนิ ินาถ พระบรม ราชชนนีพันปีหลวง จงึ ทรงรเิ ร่มิ โครงการใหราษฎรโดยเฉพาะชาวนาในทอ ง ถิ่นชนบททําอาชพี เสรมิ โดยใชเวลาวา งจากการทาํ นาทําไรมาทํางานศลิ ปาชพี จนราษฎรเหลานัน้ มีความรูค วามสามารถในงานผลิต งานศิลปหตั ถกรรม จน เป็นทยี่ อมรับในประเทศไทยและระดับสากล ความม่ันคงของชาติ สมเดจ็ พระนางเจาสิริกติ ิ์ พระบรมราชนิ ินาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ทรงหว งใยความมนั่ คงของชาตแิ ละทรงปฏิบตั ิพระราชกรณียกจิ ทุกวิถีทางที่ จะชวยทะนบุ าํ รงุ และปกป องรักประเทศชาติ ทรงพระกรุณาเสดจ็ พระราชดาํ เนินไปทรงเยย่ี มทหาร ตํารวจ ราษฎรอาสาสมคั ร จนถงึ ฐาน ปฏบิ ตั ิการ ไมวาจะอยูในพ้นื ที่อันตรายเพยี งใดกต็ ามไดพระราชทานถงุ ของ ขวัญประกอบดว ยเคร่ืองอุปโภคบรโิ ภคทจ่ี าํ เป็น เพ่ือพระราชทานกําลังใจแก ผปู ฏิบตั ิงานดา นความมัน่ คงของชาตติ ลอดมา แหลง ทมี่ า : สถาบันเทคโนโลยีจติ รลดา

พระราชกรณียกจิ ท่สี าํ คัญ การสาธารณสขุ ในดา นการสาธารณสขุ นอกจากทรงชว ยเหลอื ผูทไ่ี ดรบั ความเดอื ดรอน โดยจดั “หนวยแพทยพ ระราชทาน” ตามเสดจ็ ไปรกั ษาพยาบาลราษฎรในถนิ่ ทุรกนั ดารแลว ยังทรงชวยเหลือกลุมผปู ระสบภยั ธรรมชาติ ทรงชวยเหลือ ทหาร ตํารวจ และราษฎรอาสาสมคั รตามชายแดน ทรงรเิ ร่ิมจดั ตงั้ มลู นิธิ สายใจไทย ในพระบรมราชูปถมั ภ ในกรณีท่ีทรงพบราษฎรเจบ็ ปวยก็จะทรง รบั ไวเ ป็นคนไขใ นพระบรมราชานเุ คราะห ทรงอุปถัมภองคก รการกศุ ล สมาคม มูลนิธติ า งๆ เป็นจาํ นวนมาก การสงเสรมิ อนรุ ักษธรรมชาติ ดานการสง เสรมิ อนรุ กั ษธ รรมชาติ พระทรงมพี ระราชดาํ ริใหจัดตงั้ “โครงการปารกั น้ํา” ทงั้ นี้เพ่ือใหราษฎรมสี วนรว มในการรวมกนั ปลกู ปา หลัง จากนัน้ ยังมีโครงการตามพระราชดาํ ริที่ปรากฏข้นึ เพ่อื สง เสรมิ การอนุรกั ษ ธรรมชาติ อาทิ โครงการสวนสัตวปาเปิดภเู ขยี วตามพระราชดําริ โครงการ อนรุ ักษแ ละขยายพันธเุ ตา ทะเล โครงการเพาะเลยี้ งและขยายพนั ธุส ตั วป า โครงการปลูกปาเสริมธรรมชาติ โครงการพระราชดาํ รสิ วนหาดทรายใหญ เป็ นตน แหลง ท่ีมา : สถาบันเทคโนโลยีจิตรลดา