วันสมเด็จพระมหาธีรราชเจ้า

25 พฤศจกิ ายน “วนั สมเดจ็ พระมหาธีรราชเจา้ ”

พระราชประวัติ พระบาทสมเดจ็ พระมงกฎุ เกล้าเจา้ อยู่หวั พระบาทสมเด็จพระรามาธิบดีศรีสินทรมหาวชิราวุธฯ พระมงกุฎเกล้า เจ้าอยู่หัว มีพระนามเดิมว่า สมเด็จเจ้าฟ้ามหาวชิราวุธ เป็นพระมหากษัตริย์ รัชกาลท่ี 6 แห่งพระบรมราชจักรีวงศ์ เสด็จพระราชสมภพเม่อื วันท่ี 1 มกราคม พ.ศ. 2423 เป็นพระราชโอรส ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนี สมเด็จพระพันปี หลวง ทรงสาเร็จการศึกษาจากมหาวิทยาลัยออกซ์ฟอร์ด และศึกษาวิชาการ ทหารบก ทโ่ี รงเรยี นนายรอ้ ยแซนด์เฮิสต์ ประเทศอังกฤษ พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว เสด็จขึ้นครองราชสมบัติ เม่ือ วันที่ 23 ตุลาคม พ.ศ. 2453 ได้ทรงปรับปรุงด้านการศึกษาของไทย โปรดให้ ตราพระราชบัญญัติประถมศึกษา ให้เป็นการศึกษาภาคบังคับ ทรงตั้งกระทรวง การทหารเรอื กองเสือปา่ และกองลูกเสอื โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ กรมศลิ ปากร โรงไฟฟา้ หลวงสามเสน คลังออมสิน กรมสถติ พิ ยากรณ์ กรมสรรพากร กรมตรวจ เงนิ แผน่ ดิน กรมมหาวิทยาลัย กรมรถไฟหลวง สถานเสาวภา กรมร่างกฎหมาย ทรงโปรดเกล้าฯให้ตราพระราชบัญญัติธง โดยเปล่ียนจากธงช้างเผือกเป็นธง ไตรรงค์ พระองคไ์ ด้ทรงปลูกฝงั ความรกั ชาติให้เกิดขนึ้ ในหมู่ชาวไทย ทรงเปน็ ศลิ ปิน และส่งเสรมิ งานประพนั ธเ์ ปน็ อย่างมาก ทรงเป็นผู้นาในการประพนั ธ์ วรรณคดไี ทยท้งั ท่เี ปน็ ร้อยแก้วและร้อยกรอง ทรงเขยี นหนังสือทางดา้ น ประวตั ศิ าสตร์และด้านการทหารไวเ้ ป็นจานวนมาก

ดา้ นการปกครองประเทศ ได้ทรงเจริญรอยตามสมเด็จพระราชบดิ า ทรง สานตอ่ งานทีย่ ังไม่เสร็จสนิ้ ในรัชสมัยของพระองค์ได้เกิดสงครามโลกคร้ังท่ี 1 โดยมีสมรภูมอิ ยู่ในทวีปยโุ รป ทรงตดั สนิ พระทัยประกาศสงครามกบั เยอรมนั โดย เข้ารว่ มกบั สัมพนั ธมติ ร ไดส้ ่งทหารไทยไปร่วมรบ ณ ประเทศฝรั่งเศส ผลทสี่ ุดได้ เป็นฝ่ายชนะสงคราม ทาใหไ้ ทยไดร้ ับการแกไ้ ขสนธสิ ญั ญา ทไ่ี ทยเสยี เปรียบ ตา่ งประเทศไดเ้ ปน็ อันมาก จากพระราชอัจฉริยภาพและทรงบาเพ็ญพระราชกรณียกิจในหลายสาขา ทั้งด้านการเมืองการปกครอง การทหาร การศึกษา การสาธารณสุข การ ต่างประเทศ และท่ีสาคัญที่สุดคือด้านวรรณกรรมและอักษรศาสตร์ ได้ทรง พระราชนิพนธ์บทร้อยแก้วและร้อยกรองไว้นับพันเร่ือง กระทั่งทรงได้รับการ ถวายพระราชสมัญญาเม่ือเสด็จสวรรคตแล้วว่า \"สมเด็จพระมหาธีรราชเจ้า\" ซ่ึงมีความหมายว่า “พระมหากษัตริย์ผู้เป็นนักปราชญ์ที่ย่ิงใหญ่” พระองค์ เป็นพระมหากษัตริย์ในพระราชวงศ์จักรีพระองค์แรกที่ไม่มีวัดประจารัชกาล แต่ ได้ทรงมีการการสถาปนาโรงเรียนมหาดเล็กหลวง หรือวชิราวุธวิทยาลัยใน ปัจจุบันขึ้นแทน ด้วยทรงพระราชดาริว่าพระอารามนั้นมีมากแล้ว และการสรา้ ง อารามในสมัยก่อนน้ันก็เพ่ือบารุงการศึกษาของเยาวชนของชาติ จึงทรง พระราชดาริให้สร้างโรงเรียนข้ึนแทน และทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานนามโรงเรียนศรียานุสรณ์ เพ่ือเป็นพระราชอนุสรณ์คานึงถึงสมเด็จ พระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนี สมเด็จพระพันปีหลวง

พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว เสด็จสวรรคตเม่ือวันท่ี 25 พฤศจิกายน พ.ศ. 2468 รวมพระชนมพรรษา 46 พรรษา ดารงสิริราชสมบัติ รวม 16 ปี โดยภายหลังท่ีพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่เสด็จสวรรคต ทางการได้กาหนดให้วันท่ี 25 พฤศจิกายนของทุกปี เป็นวันสมเด็จพระมหา ธีรราชเจ้า เพ่ือเทิดพระเกียรติและน้อมราลึกในพระมหากรุณาธิคุณ แต่เน่ือง ด้วยมีการค้นพบหลักฐานว่าช่วงเวลาท่ีพระองค์สวรรคตนั้นตรงกับช่วง 1 นาฬิกาของวันที่ 26 พฤศจิกายน แต่ทางราชการยังคงให้ถือเอาวันที่ 25 พฤศจกิ ายนไว้ตามเดิม

สยามานสุ สติ สยามานสุ สติเปน็ คาโคลงพระราชนพิ นธ์ในพระบาทสมเด็จพระมงกฎุ เกลา้ เจา้ อย่หู ัว ทรงพระราชนพิ นธ์เป็นโคลงสสี่ ภุ าพ จานวน 4 บท ณ พระตาหนัก จติ รลดารโหฐาน เมือ่ วันเสาร์ที่ 27 เมษายน พ.ศ. 2461 และได้พระราชทาน แก่ทหารอาสาสมยั สงครามโลกคร้ังที่ 1 ต่อมาได้มีการนาโคลงนี้มาแตง่ เปน็ เพลง ปลุกใจ ซง่ึ ประพันธ์ทานองโดยนายนารถ ถาวรบุตร พระบาทสมเดจ็ พระมงกฎุ เกลา้ เจา้ อยหู่ ัว ทรงพระราชนิพนธ์โคลง สยามานสุ สติมาจาก คาขวญั ปลุกใจของอังกฤษในชว่ งสงครามโลกคร้ังที่ 1 ท่ีว่า \"What stands if Freedom fall? Who dies if England live?\"

สยามานุสสติ ๏ รักราช จงจติ น้อม ภกั ดี ท่านนา รักชาติ กอบกรณยี ์ แน่วไว้ รักศาสน์ กอบบุญตรี สจุ ริต ถ้วนเทอญ รกั ศกั ดิ์ จงจิตให้ โลกซร้องสรรเสรญิ ฯ กะมล ๏ ยามเดินยืนน่ังน้อม อยู่ย้งั ราลึกถงึ เทศตน ไทยอยู่ สราญฮา เปนรัฎฐะมณฑล อยเู่ พีย้ งอวสานฯ ควรถนอมแนน่ ตั้ง แดนไทย ขาดดิ้น ๏ ใครรานใครรกุ ด้าว ยอมสละ ส้ินแล ไทยรบจนสุดใจ ชื่อกอ้ งเกียรตงิ ามฯ เสยี เน้ือเลือดหลงั่ ไหล ยืนยง เสียชีพไป่เสยี สิ้น ชพี ดว้ ย ไทยอยู่ ได้ฤๅ ๏ หากสยามยงั อย่ยู ั้ง หมดสนิ้ สกลุ ไทยฯ เราก็เหมือนอยู่คง หากสยามพินาศลง เรากเ็ หมือนมอดม้วย