เรื่องย่อพระอภัยมณี

คมู่ ือประกอบการทาแบบทดสอบออนไลน์ แฟนพนั ธุ์แทพ้ ระอภัยมณี เนอื่ งในวนั สนุ ทรภู่ กลุม่ สาระการเรียนร้ภู าษาไทย โรงเรยี นศรยี านสุ รณ์ จงั หวัดจันทบุรี

พระอภัยมณี พระอภยั มณีและศรีสุวรรณเป็นโอรสของท้าวสทุ ัศนแ์ ละปทุมเกสร กษตั ริยผ์ ู้ ครองเมอื งรตั นา เจ้าชายท้งั สองไดอ้ อกเดนิ ทางจากบา้ นเมอื งเพื่อเรยี นไสยศาสตร์ และเสาะหาของวเิ ศษจากทศิ าปาโมกขต์ ามคาส่ังของบดิ า แต่พระอภยั มณีกลบั เลือกเรยี นวชิ าดนตรคี อื การเป่าปีไ่ ดเ้ ป็นเอก มีอานภุ าพโน้มนา้ วจิตในคนหรือ ประหารผู้ฟงั ได้ตามใจปรารถนา ส่วนศรีสวุ รรณเรยี นวิชากระบกี่ ระบองจนเปน็ เลิศ เม่อื กลับมาถงึ บา้ นเมอื ง ท้าวสุทัศนโ์ กรธมากทโี่ อรสไมป่ ฏิบตั ติ ามคาสั่งและ โดยทีไ่ ม่ได้พิจารณาคณุ คา่ ของส่ิงทโ่ี อรสเรียนมา พระองค์ได้ตรัสในทานองวา่ นา่ จะ ไลอ่ อกจากเมือง พระอภัยมณแี ละศรสี วุ รรณน้อยใจจึงชวนกันออกจากเมอื งไปทั้ง สองพระองคเ์ ดนิ ทางดน้ ดั้นมาจนถงึ ริมฝ่งั ทะเล ได้พบพราหมณห์ นุม่ นอ้ ยสามคน มี โมรา ผูช้ านาญในการผกู หญา้ เปน็ สาเภายนตท์ อ่ งทะเล วเิ ชียร ผสู้ ามารถยิงธนูได้ คราวละ 7 ลกู และสานนท์ ผ้สู ามารถเรยี กลมฝนได้ตามใจปรารถนา เมอ่ื พราหมณ์ ทราบปญั หาของกษตั รยิ ท์ งั้ สองแลว้ เกดิ สงสัยในวชิ าเปา่ ปข่ี องของพระอภยั มณีว่ามี คณุ คา่ อยา่ งไร พระอภยั มณเี ปา่ ป่ีใหฟ้ งั พราหมณท์ ้งั สามรวมทัง้ ศรีสุวรรณได้ฟังก็ เคลม้ิ หลบั ใหลไป ระหว่างน้ัน นางผเี สื้อสมทุ ร ซง่ึ อาศัยอยใู่ นถา้ ใตท้ ะเลได้ผ่านมา เหน็ พระอภยั มณีนั่งเป่าปีอ่ ยู่ กน็ กึ รกั จงึ อุม้ พาไปไวใ้ นถ้า แปลงตนเป็นหญงิ สาว คอยปรนนิบัติ พระอภยั มณีดดู วงตาก็รู้วา่ มิใชม่ นษุ ย์แตก่ จ็ าทนตอ้ งอยู่กินกบั นาง ผีเสอ้ื สมทุ รจนมีลกู ช่อื ว่าสนิ สมทุ ร ฝา่ ยศรีสวุ รรณและพราหมณท์ งั้ สามคน เม่อื ตน่ื ขนึ้ มาไม่เห็นพระอภัยมณีกอ็ อก ติดตามจนพลัดหลงไปยังเมอื งรมจกั ร ศรสี ุวรรณปลอมตัวเปน็ พราหมณเ์ ข้าเมอื ง

จนได้พบนางเกษราธิดาของท้าวทศวงศเ์ จา้ เมอื ง เกิดความรกั ตอ่ กนั ขณะนั้นเมือง รมจักรกาลงั ประสบปัญหาคือ ท้าวอุเทนกษัตริยเ์ มอื งชวามาสขู่ อนางเกษรา ทา้ วทศวงศไ์ ม่ยอมยกให้ เพราะเหน็ วา่ เปน็ กษตั ริย์ตา่ งชาติ ตา่ งศาสนา ทา้ วอเุ ทน ยกกองทพั มาตีเมอื งรมจกั ร ศรสี วุ รรณและพราหมณ์ทง้ั สามอาสาสศู้ กึ จนได้ ชยั ชนะ ศรีสวุ รรณไดอ้ ภเิ ษกกับนางเกษรา ไดค้ รองเมอื งรมจกั รและต่อมามีธิดานาม วา่ อรุณรศั มี ฝ่ายพระอภยั มณีไดโ้ อกาสหนีนางผีเสอื้ สมทุ ร โดยอาศยั ลกู คือสินสมุทร เมอื่ มี อายุได้แปดปีเปน็ คนมีพละกาลังมีอานาจ มคี วามสามารถเหมอื นแม่ ได้เปดิ หนิ ปาก ถา้ ออกไปเทย่ี วเล่น พบเงือกกจ็ บั มาใหพ้ ระอภยั มณดี ู พระอภยั มณจี งึ วางแผนหนี รว่ มกบั นางเงอื กซึ่งอาสาจะช่วยเหลือ หลงั จากออกอบุ ายให้นางผีเสื้อสมทุ รไปจาศลี สะเดาะเคราะห์แลว้ พระอภัยมณแี ละสินสมุทรก็หนนี างผีเส้อื สมทุ รมงุ่ ตรงไปยงั เกาะแก้วพิสดารซึ่งมีพระโยคีผู้วิเศษพานกั อยู่ โดยพระอภยั มณีอาศยั ผลัดขห่ี ลงั เงอื กพ่อ แม่ และ ลูกสาว ว่ายนา้ ไดก้ ันไดห้ ้าคนื นางผเี สอ้ื สมทุ รกบั มาถึงถ้ารูเ้ รื่องก็ ตามมาทนั จบั เงอื กพ่อ เงอื กแมก่ ินเสีย พระอภยั มณีขห่ี ลงั เงือกลูกสาวตอ่ ไป โดยมี สินสมทุ รต่อสู้กบั ผีเสอื้ สมทุ รถ่วงเวลาไว้ ในทส่ี ุดพระอภยั มณี นางเงือก และสนิ สมทุ รสามารถข้ึนเกาะแกว้ พิสดารได้ นางผเี ส้อื สมุทรไมส่ ามารถติดตามต่อไปได้ เพราะอานาจมนต์ของพระโยคีแห่งเกาะแกว้ พิสดาร และขณะท่พี กั อาศยั อยกู่ ับพระ โยคี พระอภยั มณีก็ได้นางเงอื กเปน็ เมยี ต่อมาพระอภัยมณีและสนิ สมุทรไดบ้ วชเปน็ ฤษี ไดส้ นิทสนมกับคนเรือแตกหลายชาตหิ ลายภาษา ซึ่งอาศัยใบบุญของพระโยคี ด้วยกัน กล่าวถงึ เมอื งผลกึ มที า้ วสิลราชเปน็ กษัตริยป์ กครอง มีธดิ าช่อื วา่ นางสุวรรณ มาลี ซ่ึงได้หม้นั หมายไวก้ บั อศุ เรน โอรสของกษัตริยฝ์ รงั่ เมืองลงั กา วนั หนง่ึ นาง

สวุ รรณมาลฝี นั วา่ ต้องระเหเรร่ ่อนอยกู่ ลางทะเล พลดั พรากจากบา้ นเมือง โหรจงึ แนะนาใหส้ ะเดาะเคราะห์โดยการออกทอ่ งเทย่ี วทะเล ระหว่างการเดนิ ทาง เรือโดน พายหุ ลงทิศทาง ไปจนถงึ เกาะแกว้ พิสดาร ทา้ วสิลราชและนางสวุ รรณมาลีไดข้ ้ึนเฝา้ พระโยคี และได้พบกบั พระอภัยมณี เมอ่ื ซอ่ มแซมเรอื และไดเ้ สบียงอาหารแล้ว ท้าวสลิ ราชกพ็ ระโยคกี ลับเมือง พระอภยั มณี สนิ สมทุ ร และพวกเรอื แตกทั้งหลายก็ อาศัยเดนิ ทางไปด้วย ระหว่างการเดินทาง ถงึ แมจ้ ะรูว้ า่ นางสวุ รรณมาลีมีค่หู มัน้ อยู่ แลว้ พระอภยั มณกี ย็ งั เกี้ยวนาง โดยอาศัยสินสมุทรเป็นสอ่ื รกั สินสมทุ รกบั นาง สุวรรณมาลสี นทิ สนมกนั มาก สนิ สมทุ รเรยี กนางวา่ แม่ เม่อื นางผีเส้ือสมุทรซ่ึง วนเวียนคอยพระอภยั มณอี ยู่ทาให้เรือแตก สินสมุทรกอ็ ุม้ นางสุวรรณมาลีวา่ ยนา้ ไป จนกระทั่งถึงเกาะและปลอดภยั ท้าวสิลราชสญู หายไปพร้อมไพรพ่ ล สว่ น พระอภัย มณีกบั พรรคพวกจากเกาะแก้วพิสดารวา่ ยน้าไปขึน้ บนเกาะเล็ก ๆ ต่อมาใช้การเป่า ปี่เป็นอาวธุ ฆ่านางผเี สือ้ สมทุ ร หลงั จากนัน้ ได้พบกับอศุ เรนคหู่ ม้ันของนางสวุ รรณ มาลีท่อี อกเรอื เดินทางติดตามหานางมา เมื่อทราบเรอื่ งกนั พระอภยั มณกี ไ็ ดอ้ าศัย เรือของอศุ เรนตดิ ตามหาสนิ สมทุ รและนางสวุ รรณมาลดี ้วยกัน สนิ สมุทรและนางสวุ รรณมาลี ออกจากเกาะร้างโดยอาศัยเรอื ของโจรสหุ รง่ั ทแี่ วะเกาะรา้ งเพือ่ หาน้าจืด เรือของโจรสหุ รง่ั เปน็ เรอื ที่มีขนาดใหญโ่ ตมโหฬาร มี ตึกรามบ้านช่อง สวนผลไม้ และสตั ว์เลีย้ งอยู่บนเรอื ครบถ้วน พร้อมพรงั่ ดว้ ย เรอื กาปน่ั อกี ห้ารอ้ ยมอี าวธุ ครบ เที่ยวปล้นเรอื และบ้านเมอื งต่าง ๆ ต่อมาสินสมทุ ร ฆ่าหัวหน้าโจรตาย เพราะโกรธหัวหน้าโจรทที่ าลวนลามต่อนางสุวรรณมาลี ไพร่พล ของโจรสุหร่งั เกรงกลัวฤทธิ์เดชของสนิ สมทุ ร จึงยอมอยูใ่ ตอ้ านาจ สินสมทุ รคุมเรอื โจรสหุ รง่ั จนกระทั่งถึงเมอื งรมจกั ร เกดิ รบพงุ่ กับ ศรีสวุ รรณ สนิ สมุทรจบั ศรสี ุวรรณ ได้ ตอนนัน้ ศรสี ุวรรณมองเหน็ สนิ สมุทรสวมแหวนของพระอภยั มณี จงึ ไดถ้ ามขน้ึ ก็

ทราบวา่ เปน็ อาเป็นหลานกนั ศรสี วุ รรณเข้าใจวา่ นางสวุ รรณมาลเี ปน็ แมแ่ ท้ ๆ ของ สนิ สมทุ ร เพราะสนิ สมุทรบอกเช่นนั้น นางสวุ รรณมาลกี ็ไม่ปฏิเสธ ตอ่ มาศรีสวุ รรณ สินสมทุ ร นางสุวรรณมาลี และ อรณุ รศั มี ได้พากนั ออกติดตามหาพระอภยั มณี เม่อื ฝา่ ยท่ตี ามหากนั ไดพ้ บกัน ความยุ่งยากกเ็ กดิ ขน้ึ เพราะสินสมทุ รไมย่ อมคืน นางสวุ รรณมาลี และนางสุวรรณมาลีกเ็ ลอื กท่จี ะอย่กู บั สินสมทุ ร ซง่ึ หมายความว่า นางเลือกอยกู่ บั พระอภยั มณีแทนทจี่ ะเลอื กอศุ เรน ทัง้ สองฝา่ ยจึงทาสงครามกัน อุศเรนถูกสินสมทุ รจับได้ แต่พระอภยั มณีขอชีวติ ไว้เพอ่ื ตอบแทนบุญคุณ อศุ เรน จึงกลบั เมืองลังกาด้วยความโกรธแค้นอาฆาตพยาบาท ส่วนฝา่ ยพระอภยั มณีเดินทางสเู่ มอื งผลึก มเหสีทา้ วสิลราชเห็นนางสวุ รรณมาลี กลบั มากด็ ีใจมาก เมอื่ นางทราบวา่ พระอภัยมณีเี ปน็ โอรสกษัตรยิ ์และมีรูปงาม นางจึงยกเมืองผลกึ ใหพ้ ระอภยั มณีครอบครองหวงั จะได้อภยั มณีเป็นเขย แต่ นางสวุ รรณมาลีไมย่ อมอภิเษกกับพระอภัยมณเี พราะนางเหน็ ว่าพระอภยั มณีใจโลเล ข้ีขลาด ไม่กล้าตดั สนิ ใจเม่อื เกิดปัญหากับอศุ เรน ทาให้นางตอ้ งอบั อายขายหน้า นางจึงออกบวชเปน็ ชี พระอภยั มณีพยายามอยา่ งไรก็ไม่ประสบผลจนกระทัง่ ไดน้ าง วาลี หญงิ เจ้าปญั ญาแตร่ ปู ชว่ั มาช่วยวางแผน จงึ ไดอ้ ภเิ ษกกบั นาง เมือ่ ทุกส่ิงทกุ อย่างเรียบรอ้ ยแล้ว พระอภยั มณจี งึ ไดศ้ รสี ุวรรณและสินสมุทร เดินทางกลับไป เยย่ี มท้าวสทุ ศั นท์ ีเ่ มืองรัตนา นางเงือก ซงึ่ อาศัยอย่ทู ี่อา่ วหนา้ เกาะแกว้ พสิ ดาร ไดค้ ลอดลูกชาย พระโยคีนาไปเลีย้ งไว้ให้ชื่อวา่ สุดสาคร สุดสาครเป็นเด็กท่ีมี ความสามารถโดยกาเนิดอยแู่ ล้ว เมื่อได้เรยี นวิชาอาคมจากพระโยคกี ย็ ่ิงเกง่ กลา้ มาก ขึน้ เมื่ออายุได้สามขวบก็ลาพระโยคีและแม่ ออกตามหาบดิ า โดยมีม้านลิ มงั กร มา้ วิเศษลูกผสมระหว่างมา้ กบั มังกร ซง่ึ จบั ไดก้ ลางทะเลเป็นพาหนะคใู่ จ และมีไม้ เท้าของพระโยคีเป็นอาวธุ คมู่ อื ระหว่างการเดินทางไดผ้ จญภยั ตา่ ง ๆ กนั เชน่ รบกัน

พวกผดี บิ ถูกชเี ปลือยเฒ่าเจา้ เลห่ ์ผลกั ตกเหว แต่ทุกครัง้ พระโยคกี ม็ าชว่ ย และสอน ให้รู้ถงึ การดารงชีวิตในโลกด้วย ตอ่ มาสุดสาครไดเ้ ขา้ ไปถึงเมืองการะเวก กษัตริยเ์ มืองการะเวกเหน็ เขา้ กน็ กึ รกั จึงเลยี้ งไวเ้ ป็นโอรสบุญธรรมคกู่ บั ธดิ าของพระองค์ชอื่ เสาวคนธ์ ตอ่ มาพระองค์มี โอรสอกี องค์หนึง่ คือหสั ไชย สดุ สาครอยใู่ นเมืองการะเวกถงึ 10 ปี กท็ ลู ลา เจ้าเมอื งการะเวกตดิ ตามพระบิดา นางเสาวคนธแ์ ละหัสไชยไดข้ อติดตามไปดว้ ย สงครามระหว่างเมอื งผลึกกบั เมืองลังกาเกดิ ข้ึนจากความโกรธของอุศเรน ผลการรบ ปรากฏว่าเมอื งผลกึ ชนะดว้ ยอุบายอันชาญฉลาดของนางวาลี อุศเรนถูกจับได้ พระ อภัยมณกี าลังจะปล่อยกลับเมือง แต่นางวาลีใช้อบุ ายยว่ั จนอศุ เรนอกแตกตาย ปีศาจอศุ เรนกลบั มาฆา่ นางวาลีในภายหลงั ดว้ ย เจา้ ลังกาเศร้าโศกถงึ อุศเรนจน ตรอมใจตาย นางละเวงวณั ฬา ธิดาจงึ ได้ครองเมอื ง ตอ่ มาแล้วทาสงครามแกแ้ ค้น พระอภยั มณี กลายเป็นศกึ ยดื เย้ือ มกี ารใช้อุบายใหก้ ษตั ริยเ์ มอื งตา่ ง ๆ มาชว่ ยนาง รบ ใครชนะจะไดน้ างและครองเมืองลงั กา ศกึ ท่สี าคญั ๆ เช่น ศกึ เจ้าละมานตเี มอื ง ผลกึ ศึกเก้าทพั ตเี มอื งผลึก ศึกพระอภยั มณตี ีเมอื งลงั กา เป็นต้น สงครามครั้งนม้ี ี ประเดน็ ท่ีน่าสนใจดังนี้ 1. การทาสงครามของทั้งสองฝา่ ย สนุ ทรภู่ได้บรรยายถงึ ฉากการรบในทะเลเปน็ สว่ น ใหญ่ อาวุธทใี่ ช้ในการรบมีทัง้ อาวธุ ธรรมดา เช่นปืน ดาบ และอาวธุ ทางไสยศาสตร์ คาถาอาคมการสะกดทพั แต่สิง่ ที่ชี้ขาดชยั ชนะ สนุ ทรภู่เน้นทส่ี ติปญั ญาของตัวละคร 2. ตวั ละครสาคัญในฐานะแมท่ พั ของฝา่ ยเมอื งผลึกมี พระอภยั มณี ศรีสวุ รรณ สินสมุทร นางสุวรรณมาลี สดุ สาคร พราหมณโ์ มรา สานนและวเิ ชียร พร้อมด้วย นางเสาวคนธแ์ ละหัสไชย ซ่ึงเดนิ ทางมาพบบดิ าทเ่ี มืองผลกึ ในชว่ งที่ พระอภยั มณกี าลังหลงรูปนางละเวงท่ถี กู ปศี าจเจ้าละมานสิง ตัวละครสาคญั ฝา่ ย

เมอื งลังกามี นางละเวง นางราภาสะหรลี ูกอเิ รนแมท่ ัพ นางยุพาผกา นางสุลาลีวัน ซึง่ เปน็ ธิดาบญุ ธรรมของนางละเวง โดยมที ปี่ รึกษาคอื พระสังฆราช และบาทหลวงปีโปมีทหารเอกคร่ึงคนครึ่งผีดิบคือยอ่ งตอด 3. การทาสงครามอนั ยาวนานนี้ จดุ เริม่ มาจากความโกรธแค้นพยาบาท แต่ตอ่ มาใน ตอนหลัง ๆ ตัวละครทงั้ สองฝา่ ยอา้ งวา่ ตนตอ้ งทาสงครามเพื่อรกั ษาชาตแิ ละศาสนา ฝา่ ยเมอื งผลกึ ก็กลวั สูญชาติศาสนา ถา้ แพฝ้ รงั่ ลังกา ฝ่ายลังกากก็ ลัวสน้ิ ชาติศาสนา ถา้ แพ้ฝา่ ยเมืองผลึก 4. ขณะที่ตัวละครอนื่ ๆ ฝ่ายเมอื งผลกึ มุ่งชัยชนะทางการทหาร แต่พระอภยั มณี กลับทาสงครามโดยอาศยั การเขยี นเพลงยาวถงึ นางละเวง พระอภัยมณีใหเ้ หตผุ ลว่า ถ้าได้นางก็จะไดเ้ มืองด้วย โดยไมต่ อ้ งเสยี ทหารในการรบ ดงั คากลอน \"วิสัยพีช่ านาญแต่การปาก มใิ หย้ ากพลไพรใ่ ชห้ นังสือ\" ซึง่ สุดท้ายกท็ าสาเร็จสม ประสงค์ 5. ตัวละครเอกผู้ชายฝา่ ยเมอื งผลกึ คือพระอภยั มณี ศรสี ุวรรณ สินสมทุ ร สุดสาคร ถูกฝ่ายนางละเวงทาเสนห่ ์ จนหนกี องทัพเขา้ ไปอยกู่ ินกบั ผหู้ ญิงฝ่ายเมอื งลังกา ศรีสวุ รรณกบั นางราภาสะหรี สินสมุทรกับนางยพุ าผกา สดุ สาครกับ นางสุลาลวี นั ทิง้ ให้กองทพั ฝา่ ยเมืองผลกึ อยใู่ นความควบคุมของ นางสวุ รรณมาลี นางเสาวคนธแ์ ละหัสไชย เหตกุ ารณ์ตอนนเ้ี ปน็ ทง้ั สงครามรักและสงครามรบ 6. สงครามท้ังสองฝ่ายพัวพนั กันจนยงุ่ เหยิง บคุ คลสาคัญทม่ี าหยา่ ทพั ใหก้ ษตั รยิ ์ ทัง้ หมดสามคั คกี นั คอื พระโยคีแหง่ เกาะแกว้ พสิ ดาร เสร็จศึกลังกาแลว้ พระอภยั มณี ได้จัดการอภิเษกสินสมุทรกบั นางอรณุ รัศมี และส่ขู อนางเสาวคนธใ์ ห้กับ สดุ สาคร แตน่ างเสาวคนธไ์ มย่ อมอภเิ ษกด้วย เพราะนางโกรธทีส่ ดุ สาครมีเมียฝรั่ง คอื นางสุลาลวี ันนางจงึ ปลอมตัวเปน็ ฤษชี ่อื พระอคั นแี ลน่ เรอื ไปยังเมืองวาหโุ ลม ทา

สงครามชนะเจ้าวาหโุ ลมและได้ครองเมอื ง ฝา่ ยสดุ สาครติดตามมาจนถงึ เกาะค้างคาว ไดเ้ รียนอุปเทห่ ส์ ตรจี ากเฒ่าทีเ่ กาะ พอเขา้ เมอื งวาหโุ ลมก็ได้นาง เสาวคนธ์ตามท่ีปรารถนา การศกึ ครง้ั นี้เกิดข้นึ ระหว่างพอ่ แมก่ บั ลกู ฝ่ายเมอื งลังกามผี ้นู าคือ มังคลา ซงึ่ เปน็ โอรส พระอภยั มณีกบั นางละเวง วลายดุ า วายพุ ฒั หสั กัน โอรสของ ศรสี วุ รรณ สินสมุทร สุดสาคร ตามลาดบั ฝ่ายเมอื งผลึกประกอบดว้ ยเมอื งผลึก เมอื งรมจกั ร เมืองการะเวก รวมท้ังนางละเวง นางราภาสะหรี นางยพุ าผกาและนาง สุลาลวี นั กเ็ ข้ารว่ มกบั ฝา่ ยเมืองผลึกดว้ ย เพราะโกรธแค้นโอรสของตัวเองท่ีรบกับ บิดาและวงศาคณาญาติ ตน้ เหตขุ องสงครามกค็ ือ เมอ่ื มังคลาขน้ึ ครองเมอื งแทนนาง ละเวง พระสงั ฆราชยใุ ห้มงั คลาไปแยง่ โคตรเพชร ของเมอื งลังกา ซงึ่ นางเสาวคนธ์ ขอนางการะเวกไปกลับคืนมา แต่นเี่ ปน็ เพยี งแต่ข้ออา้ งเทา่ นั้น เพราะมังคลาสง่ กองทัพไปโจมตที งั้ เมืองการะเวก เมืองผลกึ และเมืองรมจกั รในเวลาเดียวกัน ช่วงเวลานัน้ พระอภัยมณี ศรสี วุ รรณ สินสมุทร ไปทาศพท้าวสุทัศนท์ ่เี มืองรัตนา ส่วนสดุ สาครและนางเสาวคนธย์ งั ไม่ได้กลบั เข้าเมืองการะเวก ฝา่ ยมังคลาจงึ จับนาง สวุ รรณมาลีและธดิ าคอื สร้อยสุวรรณ จนั ทรส์ ุดา รวมทัง้ ท้าวทศวงศแ์ ละนางเกษรา ไปขังไวท้ ีเ่ มอื งลงั กา เม่อื ทราบข่าวรา้ ย พระอภยั มณี ศรสี ุวรรณ สินสมุทรกร็ บี ยกทัพไปเมอื ง ลังกาสมทบกับสุดสาครและนางเสาวคนธ์ ฝา่ ยนางละเวงเข้ารว่ มกับฝา่ ยพระอภยั มณีทาสงครามกับโอรสของตน สุดท้ายฝา่ ยลกู ก็ส้พู อ่ แมไ่ ม่ได้ เลยหลบหนไี ปเม่อื เหตุการณส์ งบเรยี บร้อยแลว้ ศรีสุวรรณก็กลบั ไปครองรมจักร หสั ไชยไดอ้ ภเิ ษกกับสร้อยสวุ รรณจนั ทรส์ ุดา และกลบั ไปครองเมอื งการะเวก สนิ สมุทรครองเมอื งผลกึ สดุ สาครครองเมืองลังกา

สว่ นพระอภยั มณี โกรธนางสวุ รรณมาลีและนางละเวงในการที่ไมป่ รองดองกัน จงึ ออกบวชเปน็ ฤษี นางสุวรรณมาลแี ละนางละเวงจึงออกบวชเปน็ ชีติดตามมา คอยรบั ใช้พระอภัยมณีทเี่ ขาสิงคตุ ร