วิชาภาษาไทย -ครูอสิพร ไชยเทพ

เอกสารประกอบการเรียนวิชาภาษาไทย ท๒๓๑๐๒ ชน้ั มัธยมศกึ ษาปีท่ี ๓ ๕๐ คาช้ีแจง จงวงรอบตวั อักษรหนา้ ขอ้ ท่เี ขยี นผิด ๑. ก. ซากศพ ข. ผา้ ซิ่น ค. ซวดเซ ง. ซอกแซก จ. แซกแซง จ. พรุ่ ะหง ๒. ก. เผอเรอ ข. ผาสุข ค. โพนทะนา ง. จาระไน จ. มัคคเุ ทศ ๓. ก. เนรเทศ ข. ปฐมนิเทส ค. ศกึ ษานเิ ทศก์ ง. หนงั สอื อุเทศ จ. กระจริ ดิ จ. กระบะ ๔. ก. กระแช่ ข. กะลาสี ค. กะหล่าปลี ง. กระช่มุ กระชวย จ. ขมุบขมิบ จ. ชะอมุ่ ๕. ก. กระทนั หนั ข. กะทัดรดั ค. กะรตั ง. กะลอ่ น จ. สละสะลวย จ. พงั ทลาย ๖. ก. ขะมุกขะมอม ข. ขะมกั เขมน้ ค. ขะมกุ ขะมัว ง. ขะมอมขะแมม จ. พยศ จ. ขะโมย ๗. ก. คะนงึ ข. ทะนบุ ารงุ ค. ฉะนน้ั ง. ชะเอม จ. อะลุ้มอล่วย จ. ธุรการ ๘. ก. สะดวก ข. สะพาน ค. สะเทอื น ง. สะพาย จ. อามรนิ ทร์ จ. เหลก็ ไน ๙. ก. ทโมน ข. ทยอย ค. ทแยง ง. ทนงตวั จ. ลาใย จ. รัตนตรัย ๑๐. ก. ทนาย ข. รหัส ค. ทบวง ง. ลคร จ. บณิ ฑบาต จ. หน้าปดั ๑๑. ก. ละเอียดลออ ข. พยงุ ค. สไบ ง. เฉพาะ จ. คนโท ๑๒. ก. สะอาด ข. ขอขะมา ค. อะร้าอรา่ ม ง. ยโส ๑๓. ก. ศลิ ป ข. พลศึกษา ค. มรณภาพ ง. ธรุ ะการงาน ๑๔. ก. อัมพาต ข. อามหติ ค. อามฤต ง. อาพร ๑๕. ก. ไนปนั่ ฝ้าย ข. หลงใหล ค. เหลวไหล ง. ตะไคร่ ๑๖. ก. ไยดี ข. ผีพ่งุ ไต้ ค. อะไหล่ ง. หยากไย่ ๑๗. ก. มายาสาไถย ข. อปุ มาอุปมยั ค. อายขุ ัย ง. ไตรรตั น์ ๑๘. ก. สณั ฐาน ข. ขันฑสกร ค. ครุภณั ฑ์ ง. ทัณฑบ์ น ๑๙. ก. ประดดิ ประดอย ข. ปรมั ปรา ค. พยกั พเยิด ง. พะแนง ๒๐. ก. ธนาณัติ ข. ประนตี ค. เอน็ ดปู รานี ง. คานวณ นางอสิพร ไชยเทพ | ตาแหนง่ ครู โรงเรียนสริ นิ ธร จงั หวดั สุรนิ ทร์

เอกสารประกอบการเรยี นวิชาภาษาไทย ท๒๓๑๐๒ ช้นั มธั ยมศกึ ษาปที ี่ ๓ ๕๑ ใบความรู้ เร่ือง ชนิดของประโยค ความหมายของประโยค ประโยค คอื หน่วยทางภาษาทป่ี ระกอบด้วยคาหรือคาหลายคาเรียงต่อกนั ประโยคเป็นหน่วยทาง ภาษาท่ีสามารถสอื่ ความได้ว่าเกิดอะไรขน้ึ หรืออะไรมีสภาพเปน็ อย่างไร โดยทว่ั ไปประโยคประกอบด้วยสว่ น สาคญั ๒ ส่วน คือ นามวลีกับกริยาวลี ชนิดของประโยค ประโยคในภาษาไทยแบ่งตามโครงสร้างไดเ้ ป็น ๓ ชนดิ (วิจนิ ตน์ ภาณุพงศ์ และคณะ ๒๕๕๒ : ๙๘ – ๑๐๗) ไดแ้ ก่ ๑. ประโยคสามญั หรือประโยคพนื้ ฐาน คอื ประโยคทป่ี ระกอบดว้ ยนามวลีทาหน้าท่ีประธานกับ กรยิ าวลีทาหนา้ ทภี่ าคแสดง ประโยคสามัญต้องไมม่ อี นุประโยคเป็นสว่ นขยาย และไม่มคี าเชอ่ื มกริยา คาเช่ือม กริยาวลี หรอื คาเช่อื มประโยค ประโยคสามัญแบง่ ได้เป็น ๒ ชนิด คอื ประโยคสามญั ท่มี ีกริยาวลเี ดยี วกับ ประโยคสามัญทม่ี กี รยิ าวลหี ลายวลเี รยี งกันโดยไมม่ ีคาเช่ือมกรยิ าวลเี หลา่ น้ัน ๑.๑ ประโยคสามญั ท่ีมีกรยิ าวลเี ดียว คือ ประโยคสามญั ทม่ี คี ากริยาเพียงคาเดยี ว เชน่ ฝนตก เขาเตะเก้าอ้ี พวกเราเดินทางไปยโุ รป นอ้ งหกลม้ เมื่อก้นี ี้ ๑.๒ ประโยคสามญั หลายกริยาวลี เปน็ ประโยคสามญั ที่มีหลายกรยิ าวลีทาหนา้ ทเี่ ปน็ ภาค แสดงของประธานเดียวกันหรอื ตา่ งประธาน ประโยคชนดิ นตี้ ้องไมม่ คี าเชื่อมกริยาวลีในประโยคอาจแสดง เหตกุ ารณ์พรอ้ มกนั เกิดตอ่ เนอื่ ง เกดิ ก่อนหลังหรอื เหตุการณห์ ลังเปน็ ผลจากเหตุการณก์ อ่ น ดังตวั อยา่ ง ประโยคตอ่ ไปน้ี ๑.๒.๑ เหตกุ ารณใ์ นประโยคเกิดพร้อมกัน เชน่ นภานง่ั -อ่านหนังสือพมิ พใ์ นหอ้ งสมุด นิพัทธน์ อน-ร้องเพลงในหอ้ งนอน ไตรภมู ิยืน-รอ้ งเพลงบนเวทใี นงานวนั เกิดของเพื่อน ๑.๒.๒ เหตุการณ์ในประโยคเกดิ ตอ่ เนอ่ื งกนั หรอื เกดิ กอ่ นหลงั ตามลาดับ เชน่ สายใจวง่ิ -ไป-เปิดประตบู ้าน ลดาพับเสอื้ -เกบ็ -เข้าตู้ นางอสพิ ร ไชยเทพ | ตาแหนง่ ครู โรงเรยี นสริ ินธร จงั หวัดสรุ นิ ทร์

เอกสารประกอบการเรียนวิชาภาษาไทย ท๒๓๑๐๒ ชั้นมัธยมศึกษาปที ่ี ๓ ๕๒ สมพงษ์พบั -เสื้อผ้า-ใส่กระเป๋าเดินทาง ๑.๒.๓ เหตกุ ารณห์ ลังเป็นผลของเหตกุ ารณ์แรก เชน่ ลมพดั -บา้ น-พงั กระแสน้าพดั -พา-ทอ่ นซงุ -ลอย-มาในหมู่บ้าน ๒. ประโยคซอ้ น คอื ประโยคที่ประกอบด้วยประโยค ๒ ประโยคขน้ึ ไป มีประโยคหลกั หรอื มุขย ประโยค คอื ประโยคที่มอี กี ประโยคหนงึ่ หรอื อนุประโยคมาซอ้ นอาจจะเป็นประธาน บทกรรม ส่วนขยายหรือ ส่วนเตมิ เตม็ อนุประโยค คือ ประโยคทขี่ นึ้ ตน้ ดว้ ยคาเชอ่ื มอนปุ ระโยค ทาหน้าทีไ่ ด้อยา่ งนามวลี คอื เปน็ ประธาน กรรม ส่วนเตมิ เตม็ หรอื สว่ นขยายสว่ นใดสว่ นหนง่ึ ของประโยคหรอื ทาหน้าท่เี หมอื นวเิ ศษณ์วลี ๑. ประโยคซอ้ นทีม่ อี นุประโยคทาหนา้ ท่ีเป็นประธาน ทีค่ ุณน้าพดู ไมเ่ ปน็ ความจรงิ สิ่งที่สมใจทาเปน็ สงิ่ ทถี่ กู ตอ้ งทสี่ ดุ ๒. ทาหน้าทเี่ ป็นกรรม เชน่ เขาบอกสนุ ทรยี ์วา่ ปวณี าจะไปงานพรุ่งน้ดี ว้ ย คณุ แม่ต้องบอกคุณพ่อว่าลูกๆ อยากไปพกั ผอ่ นทีช่ ายทะเล ๓. ทาหน้าทเี่ ปน็ สว่ นเตมิ เต็ม เชน่ นาวาดใี จท่ีสอบชงิ ทุนรัฐบาลได้ คณุ พ่อเสียใจที่ลูกชายคนโตไม่ไปโรงเรยี น ๔. ทาหนา้ ทข่ี ยายนาม เชน่ คุณแม่ทางานหนกั จนล้มปว่ ย พ่ีชายอ่านหนังสือหนกั จนสายตาสั้น ๒.๑ ประโยคซ้อนที่มนี ามานปุ ระโยค คอื อนปุ ระโยคทที่ าหน้าทเ่ี หมอื นนามวลี คอื เปน็ ประธาน กรรมและส่วนเติมเต็มหรอื สว่ นเสรมิ จะมคี าเชือ่ ม ไดแ้ ก่ ท่ี ทวี่ า่ วา่ ให้ นาหนา้ ตัวอย่างประโยคเชน่ แนนนไี่ ม่ชอบให้ใครมาวา่ คุณแม่ของเธอ ชาวนาได้ยินมาว่าปนี ี้นา้ จะมาก คณุ แม่ไมช่ อบให้ใครมากล่าวหาลกู โดยไมม่ ีความผดิ ๒.๒ ประโยคซ้อนทมี่ คี ุณานปุ ระโยค คือ อนปุ ระโยคทาหนา้ ท่ขี ยายนามทีน่ ามาขา้ งหนา้ มคี าเช่อื ม ได้แก่ ท่ี ซง่ึ อนั ดังตัวอย่างประโยค นา้ ฟา้ ซ่งึ เป็นผจู้ ดั การบรษิ ทั ไดร้ ับรางวัลสตรดี เี ด่น เสือ้ ท่ีรณรงคส์ วนมอยสู่ วยมาก นางอสิพร ไชยเทพ | ตาแหนง่ ครู โรงเรยี นสริ นิ ธร จังหวดั สุรนิ ทร์

เอกสารประกอบการเรยี นวชิ าภาษาไทย ท๒๓๑๐๒ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๓ ๕๓ ผลของการคอรปั ชน่ั อนั ชั่วร้ายของนักการเมืองยอ่ มทาใหเ้ ขาหมดความนา่ เชอ่ื ถอื จากประชาชน ๒.๓ ประโยคซ้อนท่ีมีวิเศษณานุประโยค คือ อนุประโยคที่ทาหน้าท่ีอยา่ งวเิ ศษณ์วลี คอื ขยาย กริยาวลี ดงั ตัวอยา่ งประโยค คณุ พ่อทางานหามร่งุ หามค่าเพ่อื อนาคตของครอบครวั ดินโคลนเกดิ การสไลด์ตวั ลงมาปดิ เสน้ ทางสญั จรหลักของหมบู่ า้ นเพราะฝนตกหนกั ตดิ ตอ่ กันมา หลายวันแลว้ น้าผ้ึงนอนตวั สน่ั เพราะกลวั เสยี งลมพายพุ ดั กระหน่า ๓. ประโยครวม คอื ประโยคยอ่ ยตง้ั แต่ ๒ ประโยคข้ึนไปมารวมเปน็ ประโยคเดียวกัน โดยมีสนั ธาน เปน็ ตัวเชือ่ ม เมอื่ นาประโยคมาแยกจะได้เปน็ ประโยคสามัญทีม่ ใี จความสาคญั สมบรู ณ์ ๒ ประโยคขน้ึ ไป ใช้สื่อ ความไดอ้ ย่างอสิ ระ ดังตวั อย่างประโยค ดรุณจะไปเท่ียวอเมรกิ าหรือยุโรป ดรณุ จะไปเทยี่ วอเมรกิ า สามารถแยกประโยคได้ดงั น้ี ดรุณจะไปเทย่ี วยโุ รป ดาราพรออกแบบและตัดเย็บเสอ้ื ผ้าเอง สามารถแยกประโยคได้ดงั น้ี ดาราพรออกแบบเสื้อผา้ เอง ดาราพรตัดเย็บเส้ือผา้ เอง ******************************************* เอกสารอ้างองิ ฟองจันทร์ สขุ ยง่ิ และคณะ. (๒๕๕๕). หลักภาษาและการใช้ภาษา ช้นั มัธยมศึกษาปีท่ี ๓. กรุงเทพฯ : อกั ษรเจรญิ ทัศน.์ วจิ ินตน์ ภาณพุ งศแ์ ละคณะ. (๒๕๕๒). บรรทดั ฐานภาษาไทย เล่ม ๓ : ชนดิ ของคา วลี ประโยค และสมั พันธสาร. กรงุ เทพฯ : องค์การค้าของ สกสค. นางอสพิ ร ไชยเทพ | ตาแหนง่ ครู โรงเรียนสริ นิ ธร จังหวดั สุรนิ ทร์

เอกสารประกอบการเรยี นวิชาภาษาไทย ท๒๓๑๐๒ ช้นั มธั ยมศึกษาปีท่ี ๓ ๕๔ ใบกิจกรรม เรอ่ื ง ประโยค คาชี้แจง ให้นักเรยี นพิจารณาประโยคต่อไปนี้ แล้วบอกวา่ เป็นประโยคชนดิ ใด ๑. คณุ พอ่ ขับรถยนต์ไปต่างจงั หวัด ……………………………………………………………………………………………………………………….. ๒. หลังเลกิ เรียนแล้วนักเรยี นก็พากันเข้าห้องสมุด ……………………………………………………………………………………………………………………….. ๓. คณุ พ่อทางานหามรงุ่ หามคา่ เพื่อครอบครวั ……………………………………………………………………………………………………………………….. ๔. ฉันเกบ็ สมดุ หนงั สอื อุปกรณ์การเรียนใสก่ ระเป๋า ……………………………………………………………………………………………………………………….. ๕. สุธีราซ่งึ เปน็ หวั หนา้ หอ้ งไดร้ ับรางวลั นกั เรียนดีเด่นในปนี ้ี ……………………………………………………………………………………………………………………….. ๖. พรทิพย์ชอบลาไยแตไ่ ม่ชอบทุเรยี น ……………………………………………………………………………………………………………………….. ๗. โต๋รับประทานแตอ่ าหารท่มี ปี ระโยชน์และดมื่ แต่นา้ ทีบ่ รสิ ทุ ธ์ิ ……………………………………………………………………………………………………………………….. ๘. นชิ คุณไมช่ อบขนมที่ใส่เนย ……………………………………………………………………………………………………………………….. ๙. คณุ แมด่ ูรายการทอ่ งเท่ยี วในโทรทศั น์ ……………………………………………………………………………………………………………………….. ๑๐. คลน่ื ซัดบ้านพงั หมด ……………………………………………………………………………………………………………………….. ๑๑. เพราะมวั แต่คุยโทรศัพท์มอื ถอื เลยเกิดอบุ ตั เิ หตุ ……………………………………………………………………………………………………………………….. ๑๒. ผมชอบแมวแต่คณุ ไมช่ อบนี่ ……………………………………………………………………………………………………………………….. ๑๓. บอยกบั หมากกาลงั รดนา้ ตน้ ไม้ ……………………………………………………………………………………………………………………….. ๑๔. หมอจะไปหาคนไข้หรอื จะใหค้ นไขม้ าหาหมอ ……………………………………………………………………………………………………………………….. นางอสิพร ไชยเทพ | ตาแหนง่ ครู โรงเรยี นสิรินธร จงั หวัดสรุ นิ ทร์

เอกสารประกอบการเรยี นวชิ าภาษาไทย ท๒๓๑๐๒ ชัน้ มธั ยมศึกษาปที ่ี ๓ ๕๕ ๑๕. หนนู าไปซือ้ ของท่ีตลาดนอ้ ยรน่ื รมย์ ……………………………………………………………………………………………………………………….. ๑๖. พ่อจะไปเชยี งใหม่และแม่กจ็ ะไปไปดว้ ย ……………………………………………………………………………………………………………………….. ๑๗. สายสมรขบั รถข้ามสะพาน ……………………………………………………………………………………………………………………….. ๑๘. โดเรมอนเปน็ หวัดเนอ่ื งจากตากฝนอย่นู าน ……………………………………………………………………………………………………………………….. ๑๙. เสื้อท่เี ธอสวมอยสู่ วยมาก ……………………………………………………………………………………………………………………….. ๒๐. หนหู ริ่งล่นื หกล้มก้นกระแทก ……………………………………………………………………………………………………………………….. นางอสพิ ร ไชยเทพ | ตาแหนง่ ครู โรงเรียนสริ ินธร จังหวัดสรุ นิ ทร์

เอกสารประกอบการเรียนวิชาภาษาไทย ท๒๓๑๐๒ ช้ันมธั ยมศกึ ษาปีที่ ๓ ๕๖ ใบความรู้ เรื่อง การฟงั และการดู หลักเกณฑ์การพจิ ารณาเรอ่ื งท่ีได้ฟงั และดู การฟงั และการดู เปน็ ทกั ษะการรับสารท่ีอาจจะเกดิ จากการรับเสยี ง สือ่ ภาพ หรือสอ่ื ทมี่ ที ง้ั ภาพ พร้อมเสยี ง ซ่งึ มีบทบาทอยา่ งมากในชีวิตประจาวนั ไม่วา่ จะเป็นการฟัง การดูจากส่ืออิเล็กทรอนกิ ส์ ส่อื สิง่ พมิ พ์ หรอื ส่อื สารสนเทศ ทั้งนเี้ พือ่ ประโยชน์ทางการศึกษา การแสวงหาความรู้ หรอื ความบันเทิง ผฟู้ งั และผู้ดคู วรพิจารณาสิง่ ท่ไี ด้ฟัง ได้ดใู นกลุ่มตา่ งๆ เช่น ๑. แนวคิดของเรอื่ ง ๒. ความสมเหตสุ มผลของตวั ละคร กริ ยิ าท่าทาง หรือพฤตกิ รรมของตัวละคร มีความสมจรงิ กับ บทบาทและเหตกุ ารณห์ รือไม่ ๓. เวลา เสียง แสง สี ฉาก สง่ ผลหรอื ใหอ้ ารมณ์อย่างไรแกผ่ ดู้ ู ๔. ความสอดคลอ้ งกบั ยคุ สมัยของเหตกุ ารณท์ จี่ าลองขน้ึ ๕. คณุ ค่าดา้ นตา่ งๆ เช่น ด้านคณุ ธรรม จริยธรรม หากแสดงความคดิ เห็นหรือแสดงทรรศนะจากการรบั ร้สู าร แลว้ แปลความ ตคี วาม วิเคราะห์ และ ประเมนิ คา่ ได้ จะทาใหผ้ ูด้ ูไดร้ บั อรรถประโยชน์จากการฟงั การดู ครั้งนัน้ ๆ อย่างแท้จริง ประโยชน์ของการฟังและการดู นอกจากการฟงั และการดูจะเปน็ การแสวงหาความรู้ ความบนั เทงิ หรอื การพักผ่อนหยอ่ นใจแลว้ ยัง กอ่ ให้เกิดประโยชนต์ ่างๆ อกี มากมายเชน่ ๑. ทาใหม้ นี ิสัยรักการแสวงหาความรู้ ๒. ทาใหร้ จู้ ักคดิ วเิ คราะห์ มีวจิ ารณญาณ และแสดงความคดิ อย่างมเี หตผุ ลได้ ๓. ทาใหร้ จู้ ักเลอื กฟงั ดู สิ่งทม่ี ีคณุ คา่ และมีประโยชน์ ๔. ทาให้เป็นคนช่างสงั เกต ตลอดจนรจู้ ักพจิ ารณาขอ้ ผิดพลาดตา่ งๆ จากส่ือมวลชน ไม่หลงเช่ือง่ายๆ ๕. ทาให้รคู้ ณุ คา่ ของสิ่งที่ได้ฟงั ดู และนาไปประยุกต์ใชใ้ ห้เกดิ ประโยชนต์ อ่ ไป มารยาทในการฟงั และการดู มารยาทการฟงั ในทป่ี ระชุม ๑. ขณะฟัง ควรมองสบตาผ้พู ดู เพ่ือใหผ้ ้พู ดู รสู้ กึ วา่ ผู้ฟงั ใหค้ วามสนใจทจี่ ะฟงั เรอ่ื งราวทผ่ี ้พู ดู พูด ๒. ไม่พดู คยุ กัน ไมก่ ระซบิ กระซาบกนั หรือไมอ่ า่ นหนงั สอื อน่ื ๆ ในขณะท่ีฟงั ๓. หากมีข้อสงสยั แล้วตอ้ งการจะซกั ถาม ควรยกมือข้นึ เพ่ือขออนุญาตกอ่ น และจะถามกต็ ่อเม่อื ได้รับ อนุญาตจากผพู้ ดู ให้ถาม หรอื ถามเม่อื ผูพ้ ูดพดู จบแล้วกไ็ ด้ ๔. เม่ือผพู้ ูดพดู จบควรปรบมือ เพือ่ เปน็ การใหเ้ กยี รตผิ ้พู ูด นางอสพิ ร ไชยเทพ | ตาแหนง่ ครู โรงเรยี นสิรินธร จงั หวัดสรุ นิ ทร์

เอกสารประกอบการเรยี นวิชาภาษาไทย ท๒๓๑๐๒ ชัน้ มธั ยมศึกษาปที ี่ ๓ ๕๗ ๕. หากต้องการจะออกจากหอ้ งประชุม ควรแสดงการคานบั ขออนุญาตเพอื่ เปน็ การใหเ้ กยี รตผิ ูพ้ ูด ๖. ควรจดบันทกึ สาระทไี่ ด้จากการฟงั เพื่อนาไปใช้ประโยชนต์ ่อไป นางอสิพร ไชยเทพ | ตาแหนง่ ครู โรงเรยี นสริ ินธร จงั หวดั สุรนิ ทร์

เอกสารประกอบการเรยี นวชิ าภาษาไทย ท๒๓๑๐๒ ช้นั มธั ยมศกึ ษาปที ี่ ๓ ๕๘ ชอ่ื .................................................................ชน้ั ..............เลขท.่ี ............ แบบฝึกหดั เรอื่ ง การฟังและการดู คาชแ้ี จง ใหน้ ักเรียนเลือกฟงั หรอื ดูรายการทางวทิ ยหุ รือโทรทศั น์คนละ ๑ รายการและพิจารณารายการท่ไี ด้ ฟังหรอื ดูว่ารายการนน้ั มปี ระโยชนห์ รือขอ้ บกพร่องดา้ นใดบ้าง (๑๐ คะแนน) ช่อื รายการ..................................................................................ออกอากาศเมอื่ วนั ท.ี่ ......................................... ประเภทของรายการ..................................................................ออกอากาศทาง................................. ................ ผ้ดู าเนินรายการ......................................................................... เน้อื หาโดยยอ่ ........................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................ ............................. ............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................. ...................................................................................................................................... ........................................ .............................................................................................................................................................................. ประโยชน/์ ขอ้ ดี .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................... .......................................... .............................................................................................................................................................................. ข้อบกพรอ่ ง/สงิ่ ท่คี วรปรบั ปรุงแกไ้ ข .................................................................................................................... .............................................................................................................................................. ............................... ............................................................................................................................................................................. นางอสิพร ไชยเทพ | ตาแหนง่ ครู โรงเรยี นสริ ินธร จังหวัดสรุ นิ ทร์

เอกสารประกอบการเรียนวิชาภาษาไทย ท๒๓๑๐๒ ชัน้ มธั ยมศึกษาปที ่ี ๓ ๕๙ การสรา้ งคาในภาษาไทย คาประสม คาประสม คือคาทเ่ี กิดจากการนา...................ทม่ี ีความหมายตา่ งกนั ต้งั แต่ .............. คาข้นึ ไปมา รวมกัน กลายเปน็ ....................... มี............................. แตย่ ังมีเคา้ ความหมายเดมิ อยู่ การเกิดคาประสมในภาษาไทย คาประสมในภาษาไทยเกดิ ข้นึ ได้หลายกรณี ดงั นี้ ๑. เกิดจากคาไทยประสมกบั คาไทย เช่น ไฟ + ฟ้า = ไฟฟ้า ๒. เกดิ จากคาไทยประสมกบั คาต่างประเทศ เชน่ หลัก(ไทย) + ฐาน(บาลี) = หลกั ฐาน ทุน(ไทย) + ทรัพย(์ สนั สกฤต) = ทนุ ทรัพย์ นา(ไทย) + ดา(เขมร) = นาดา ผ้า(ไทย) + ผวย (จนี ) = ผา้ ผวย ๓. เกดิ จากคาต่างประเทศประสมกับคาตา่ งประเทศ เช่น รถ (บาล)ี + เกง๋ (จีน) = รถเกง๋ กิตต(ิ บาล)ี + ศพั ท์(สนั สกฤต) = กิตติศัพท์ ชนิดของคาทเี่ อามาประสมกัน ๑. คานามประสมกบั คานาม เช่น พ่อตา แมย่ าย ลกู น้อง ๒. คานามประสมกับกริยา เชน่ นกั ร้อง หมอดู บ้านพกั เรอื บนิ ๓. คานามประสมกับคาวิเศษณ์ เชน่ นา้ แข็ง เบย้ี ล่าง หัวใส หวั หอม ๔. คานามประสมกบั ลกั ษณนาม เชน่ วงแขน ดวงหนา้ ลกู ชิ้น ๕. คานามประสมกบั สรรพนาม เชน่ คุณนาย คณุ หลวง ๖. คากรยิ าประสมกบั คากริยา เช่น ตพี ิมพ์ เรยี งพิมพ์ พิมพ์ดดี นอนกิน ๗. คากรยิ าประสมกับคาวิเศษณ์ เชน่ ลงแดง ยินดี ถือดี ยมิ้ หวาน ๘. คาวิเศษณป์ ระสมกบั คาวิเศษณ์ เชน่ หวานเยน็ เขยี วหวาน นางอสพิ ร ไชยเทพ | ตาแหนง่ ครู โรงเรียนสิรินธร จังหวัดสรุ นิ ทร์

เอกสารประกอบการเรยี นวิชาภาษาไทย ท๒๓๑๐๒ ชน้ั มธั ยมศกึ ษาปีที่ ๓ ๖๐ คาซ้อน คาซ้อน คือ คาทีเ่ กิดจากการนา............................ทมี่ คี วามหมาย....................... หรอื ...................... เปน็ ประเภทเดยี วกนั ตงั้ แต่ .........................คาข้นึ ไป มา............................เพอ่ื ใหค้ วามหมายชัดเจนข้นึ เช่น เส่อื สาด อ้วนพี ใหญโ่ ต ลักษณะของความหมายท่ีเกิดจากคาซ้อน ๑. ความหมายคงเดมิ เชน่ ซากศพ อว้ นพี โตแ้ ยง้ สญู หาย ๒. ความหมายกว้างออก เชน่ ตับไตไสพ้ ุง หมายถงึ อวยั วะภายในอะไรกไ็ ด้ ไมไ่ ดห้ มายเฉพาะอวัยวะ ๔อย่างน้ี ไฟไหมไ้ ตล้ น หมายถึง รอ้ นอกรอ้ นใจ หมเู ห็ดเปด็ ไก่ หมายถงึ อาหารหลายชนิด กินข้าวกินปลา หมายถงึ กินอาหาร ๓. ความหมายย้ายที่ คือ ความหมายจะเปน็ อย่างอน่ื ซงึ่ ไม่ตรงกบั ความหมายของคาเดิมเชน่ ขมขน่ื หมายถงึ ความรสู้ กึ เปน็ ทกุ ข์ มิได้หมายถึงรสขมและข่ืน เหลยี วแล หมายถงึ การเอาใจใสเ่ ปน็ ธรุ ะ เดือดรอ้ น หมายถึง ความลาบากใจ ๔. ความหมายอยู่ทค่ี าหน้า เชน่ เปน็ ลมเปน็ แล้ง ขนั หมากรากพลู ใตถ้ นุ รุนช่อง อายอุ านาม ความคดิ ความอา่ น ๕. ความหมายอยทู่ ่คี าหลัง เช่น เสียอกเสียใจ วา่ นอนสอนงา่ ย ตัง้ เน้ือตัง้ ตัว หูตา ๖. ความหมายอยู่ทคี่ าต้นและคาทา้ ย เชน่ ผลหมากรากไม้ อดตาหลบั ขบั ตานอน ตกไรไ้ ด้ยาก ติดสอยหอ้ ยตาม ๗. ไดค้ วามหมายทง้ั สองคา เชน่ ดนิ ฟ้าอากาศ เอวบางรา่ งนอ้ ย ยศถาบรรดาศักดิ์ อานาจวาสนา ๘. ความหมายของคาคหู่ นา้ กบั คหู่ ลงั ตรงกันขา้ ม เชน่ หนา้ ไหว้หลงั หลอก ปากหวานก้นเปรยี้ ว หนา้ เนอ้ื ใจเสอื หนา้ ชนื่ อกตรม ๙. คา ๆ เดียวกัน เมื่อนาคาต่างกันมาซ้อน จะทาให้ได้ความหมายต่าง ๆ กนั ไป เชน่ แนน่ - แนน่ หนา แนน่ แฟน้ กีด - กีดขวาง กีดกัน หลอก - หลอกลวง หลอกลอ่ หลอกหลอน แอบ - แอบองิ แอบอา้ ง แอบแฝง นางอสพิ ร ไชยเทพ | ตาแหนง่ ครู โรงเรียนสริ ินธร จังหวัดสุรนิ ทร์

เอกสารประกอบการเรียนวิชาภาษาไทย ท๒๓๑๐๒ ช้ันมัธยมศึกษาปที ี่ ๓ ๖๑ คาซา้ คาซา้ คอื คาที่เกิดจากการซา้ เสยี งคาเดียวกนั ตง้ั แต่ ๒ คาขน้ึ ไปเพอ่ื ทาใหเ้ กิดคาใหม่ไดค้ วามหมาย ใหม่ ลกั ษณะของคาซ้าในภาษาไทย ๑. ซ้าคาเดยี วกนั ๒ หน ระดับเสียงวรรณยุกตค์ งเดิม เช่น เร็ว ๆ หนมุ่ ๆ หนกั ๆ ๒. ซ้าคาเดียวกัน ๒ หน โดยเนน้ ระดับเสยี งวรรณยุกตท์ ค่ี าหนา้ เช่น ว้าน หวาน นักหนัก ๓. ซ้าคาเดียวกนั ๓ หน โดยเนน้ ระดับเสียงวรรณยกุ ตท์ คี่ ากลาง เชน่ ดีดี๊ดี คมคม้ คม ๔. ซา้ คาประสม ๒ พยางค์ ๒ หน โดยเนน้ ระดับเสยี งวรรณยกุ ตท์ ่ีพยางคห์ ลังของคาหน้า เชน่ เจบ็ ใจ๊เจบ็ ใจ ดใี จด๊ ใี จ ๕. ซา้ คาเดียวกัน ๒ หน ระดับเสียงวรรณยุกตค์ งเดมิ แตเ่ กดิ การกรอ่ นเสยี งขึน้ เช่น ล่ิว ๆ เปน็ ละ ล่ิว ครืน ๆ เปน็ คระครนื ลกั ษณะความหมายของคาซ้า ๑. บอกความหมายเปน็ พหพู จน์ มกั เปน็ คานามและคาสรรพนาม เช่น เด็ก ๆ พ่ี ๆ ๒. บอกความหมายเปน็ เอกพจน์ แยกจานวนออกเปน็ ส่วน ๆ มักเป็นคาลักษณนาม เชน่ ล้างชาม ใหส้ ะอาดเปน็ ใบ ๆ อา่ นหนงั สอื เปน็ เร่ือง ๆ ๓. เนน้ ความหมายของคาเดมิ มักเป็นคาวิเศษณ์ เชน่ พูดดัง ๆ ฟงั ดี ๆ นง่ั นิง่ ๆ ๔. ลดความหมายของคาเดมิ มักเปน็ คาวเิ ศษณบ์ อกสี เชน่ สแี ดง ๆ สีดา ๆ ๕. บอกความหมายโดยประมาณท้ังที่เกี่ยวกับเวลาและสถานที่ เช่น เวลาเย็น ๆ ตนื่ เช้า ๆ แถว ๆ สี่แยก กลาง ๆ สะพาน ๖. บอกความหมายสลบั กัน เชน่ เดินเขา้ ๆ ออก ๆ หลบั ๆ ตน่ื ๆ ๗. บอกความหมายเปน็ สานวน เช่น งู ๆ ปลา ๆ ดี ๆ ช่ัว ๆ ไป ๆ มา ๆ ๘. บอกความหมายแสดงการเปรยี บเทยี บขน้ั ปกติ ข้นั กว่า ขั้นสดุ เชน่ ขั้นปกติ ขั้นกวา่ ขั้นสดุ เชย ๆ เชย เชย้ เชย หลวม ๆ หลวม ลว้ มหลวม นางอสพิ ร ไชยเทพ | ตาแหนง่ ครู โรงเรยี นสิรนิ ธร จงั หวัดสรุ นิ ทร์

เอกสารประกอบการเรียนวิชาภาษาไทย ท๒๓๑๐๒ ช้ันมัธยมศกึ ษาปที ่ี ๓ ๖๒ คาสมาส – สนธิ สนั สกฤต ตอ้ ง บาลี จบั ชนแขก/แยกออกได/้ ความหมายหลัง/กลางอา่ นเน่ือง สมาส กจิ /การ/กรรม/กร/สถาน/ศลิ ป์/ศกึ /ษา/ศาสตร/์ ภาพ/วทิ ยา/ ชน ธรรม ราช + รถ = ราชรถ ศลี + ธรรม = ศีลธรรม ประวตั ิ + ศาสตร์ = เทว + สถาน = พระ + บาท = อิสร + ภาพ = สนธิ สระ/พยญั ชนะ/นิคหิตสนธิ เชอ่ื ม ธรรมะ + อาสน์ นรนิ ทร์ ศาสน + อุปถัมภ์ ธันวาคม มหา + ไอศวรรย์ มโหฬาร ส + คม สันธาน นางอสิพร ไชยเทพ | ตาแหนง่ ครู โรงเรียนสริ นิ ธร จังหวดั สุรนิ ทร์

เอกสารประกอบการเรยี นวชิ าภาษาไทย ท๒๓๑๐๒ ช้นั มธั ยมศึกษาปีท่ี ๓ ๖๓ >>> คาราชาศพั ท์ KING Queen + สมเดจ็ พระเทพฯ สมเดจ็ เจา้ ฟ้า พระองคเ์ จ้า + พระสงั ฆหรมา่อชมเจ้า ๑. คานามราชาศัพท์ การทาคานามธรรมดาเป็นนามราชาศพั ท์ ........................................ ...........................................  ……………………………………… เชน่ .................................... ....................................... .................................... .................................... ....................................... .................................... .................................... ....................................... .................................... คานามราชาศัพท์ สังเกตคาวา่ “ พระ “ .ใชก้ ับ  kEY CONCEPT ตัวอยา่ ง ลาดบั ชนั้ ท่ใี ช้ได้ พระบรมราช พระบรมราชโองการ  พระบรม พระบรมราโชวาท ยกเว้น นางอสิพร ไชยเทพ | ตาแหนง่ ครู โรงเรยี นสริ ินธร จังหวัดสรุ นิ ทร์

เอกสารประกอบการเรยี นวชิ าภาษาไทย ท๒๓๑๐๒ ชน้ั มธั ยมศึกษาปีที่ ๓ ๖๔ พระบรมราชนิ ูปถัมภ์ พระราช พระราชดาริ  พระ พระหตั ถ์ /พระศอ  *** ยกเวน้ พระราชทาน เป็นกริยาราชาศพั ท์ ๒. คากริยาราชาศพั ท์ การทากริยาท่ัวไปใหเ้ ป็นกรยิ าราชาศัพท์ ๑. เปลย่ี นกริยาราชาศัพท์นั้นเปน็ ราชาศพั ท์เลยถา้ เปลยี่ นได้ เชน่ กิน เป็น ............................ นอน เปน็ ........................ ฝัน เป็น ...................................... ๒. ถ้าไมส่ ามารถเปลยี่ นกรยิ านั้นเป็นราชาศัพทไ์ ดท้ ันทีใหใ้ ช้ .......................................... นาหนา้ ................................................................................... ................................................................................... ................................................................................... คากรยิ าราชาศพั ท์ สงั เกตคาวา่ “ทรง” kEY CONCEPT ตัวตาม ตัวอยา่ ง ทรง กริยาสามญั ทรงวาง/ทรงทักทาย ทรง นามสามัญ ทรงดนตรี /ทรงศลี ทรง นามราชาศพั ท์ ทรงพระประชวร ทรงม/ี ทรงเปน็ คาสามัญ ทรงเป็นอาจารย์ ม/ี เปน็ คาราชาศพั ท์ มพี ระราชโองการ **** หา้ มใช้ “ทรง” นาหนา้ คากรยิ าราชาศพั ท์ นางอสิพร ไชยเทพ | ตาแหนง่ ครู โรงเรียนสิรินธร จงั หวัดสุรนิ ทร์

เอกสารประกอบการเรียนวชิ าภาษาไทย ท๒๓๑๐๒ ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปีที่ ๓ ๖๕ พระราชา, พระบรมราชินนี าถ,พระบรมราช เกิด ชนนี,พระบรมโอรสาธริ าช,พระบรมราชกมุ ารี สมเด็จเจ้าฟา้ ,เจ้านายทั่วไป ................................................................................ บคุ คลทั่วไป ประสตู ิ,สมภพ เกดิ ,ชาตะ พระราชา,พระบรมราชินนี าถ,พระบรมราช ชนน,ี ตาย พระบรมโอรสาธริ าช, พระราชกมุ ารี, พระบรม ราชวงศ์ทท่ี รงไดร้ ับพระราชทานฉตี ร ๗ ช้นั .................................................................................. เช่น พระบรมราชกมุ ารี เจ้าฟา้ ซึ่งได้รบั การเฉลิมพระยศพิเศษ ทวิ งคต พระราชวงศต์ ัง้ แต่ชน้ั สมเดจ็ เจ้าฟา้ ลงมาถึง พระองค์เจ้า และ สมเดจ็ พระสงั ฆราช ถงึ ชพี ตกั ษัย,สน้ิ ชีพติ กั ษยั หม่อมเจ้า มรณภาพ พระสงฆ์,สามเณร ผไู้ ดร้ บั เคร่ืองราชอสิ รยิ าภรณช์ นั้ ปฐม ถงึ แกอ่ สัญกรรม จุลจอมเกล้า, ประธานองคมนตร,ี องคมนตร,ี นายกรฐั มนตรี,ประธานวุฒิสภา,ประธาน ถงึ แก่อนจิ กรรม รัฐสภา, ประธานสภาผู้แทนราษฎร,ประธาน ศาลฎีกา,รัฐบรุ ุษ,รฐั มนตรี ถึงแกก่ รรม,ตาย ผู้ไดร้ บั เคร่ืองอิสรยิ าภรณช์ ัน้ ประถมาภรณม์ งกุฎไทยทตุ ิยจลุ จอมเกล้า หรอื ทุตยิ จลุ จอมเกล้าวิเศษ สุภาพชนทั่วไป นางอสพิ ร ไชยเทพ | ตาแหนง่ ครู โรงเรยี นสิรนิ ธร จังหวัดสุรนิ ทร์

เอกสารประกอบการเรียนวชิ าภาษาไทย ท๒๓๑๐๒ ชั้นมัธยมศึกษาปที ่ี ๓ ๖๖ อาคนั ตกุ ะ แปลว่า ........................................................................... *** ใหส้ งั เกตเจา้ บา้ นเป็นหลกั ** ถ้าเจา้ บา้ นเป็นพระมหากษตั รยิ ใ์ ช้ ................................................................................... ถา้ เจา้ บา้ นไม่ใช่พระมหากษตั รยิ ใ์ ช้ ................................................................................. เช่น พระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยูห่ วั ทรงเป็นพระราชอาคนั ตกุ ะของามเดจ็ พระราชนิ เี อลซิ าเบท พระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยูห่ วั ทรงเป็นอาคนั ตกุ ะของประธานาธบิ ดปี ระเทศสหรฐั อเมรกิ า นางอสพิ ร ไชยเทพ | ตาแหนง่ ครู โรงเรยี นสริ ินธร จังหวดั สุรนิ ทร์

เอกสารประกอบการเรยี นวิชาภาษาไทย ท๒๓๑๐๒ ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปีท่ี ๓ ๖๗ ตัวอยา่ งข้อสอบ ข. เรอื่ งน้ีเกิดข้นึ จริง ๆ เชื่อเถอะ คาในภาษาไทย ง. เปดิ พดั ลมเบา ๆ เดย๋ี วจะเปน็ หวดั ๑. ข้อใดมีคาซ้าที่ใชเ้ ปน็ คาเด่ียวไมไ่ ด้ ข. แยก ๆ กนั ไปกินอาหารจะไดอ้ อกรถเร็วขึ้น ก. กาลังเดนิ ๆ อยฝู่ นกต็ ก ง. อายเุ กนิ ๘๐ แลว้ ยงั ชอบใส่เสือ้ ผา้ สสี ด ๆ ค. นักมวยฝ่ายแดงทาหนา้ งง ๆ เม่อื ถกู จบั แพ้ ๒. ข้อใดมีคาซา้ ท่แี สดงความหมายต่างจากข้ออน่ื ก. แนน่ วดแป้งแลว้ ปนั้ เปน็ ลกู กลม ๆ ค. สมพรอยากยา้ ยบา้ นไปอยูใ่ กล้ ๆ ทท่ี างาน ๓. ประเภทของคาในขอ้ ใดตา่ งกบั ข้ออนื่ ข. แก้หน้า ถอ่ มตวั เข้าหมอ้ ถอดสี ก. กลมกลนื หนกั แน่น บบี คัน้ ล่มจม ง. โยกโย้ ทรุดโทรม คลอนแคลน ถากถาง ค. ฟืนไฟ เสอ้ื แสง ปากคอ ร่าเรียน ข. รดี ไถ กล่าวหา เอาอย่าง ๔. ข้อใดเป็นคาซ้อนทุกคา ง. หมดส้นิ กดดัน ใหม่เอีย่ ม ก. แนบชดิ กับแกล้ม เกง่ กาจ ค. อ้อยองิ่ ปา่ วรอ้ ง โยนกลอง ข. ออกแออดั ผู้คนอยลู่ ้นหลาม ง. ไม่สมประกอบทรัพยส์ ินกข็ ัดสน ๕. ข้อใดมคี าซอ้ นมากทสี่ ุด ก. แตห่ นาวใจยากแค้นนี้แสนเขญ็ ข. ไม้เท้า นา้ พุ กาลเวลา ปากหวาน ค. ในแหล่งหลา้ ใครไมม่ เี สมอเหมอื น ง. นา้ มัน หวาดกลัว โดเดี่ยว เดอื นหงาย ๖. คาในขอ้ ใดเปน็ คาประสมทกุ คา ข. จับตาย เสาเขม็ ไขเ่ คม็ จับจด ก. ใบพัด เคร่ืองใน ถงั น้า เนนิ่ นาน ง. ดนิ เปร้ยี ว เข้าเฝอื ก โขดหนิ เขียวขจี ค. รถมา้ คอตก นอกหน้า น้าหอม ข. หลังคาใหญพ่ ้นื เล็กเปน็ โลงผี ๘. คาในขอ้ ใดเป็นคาประสมทกุ คา ง. ถึงหนามกรานกไ็ มเ่ จบ็ เหมอื นเหน็บแนม ก. แก้วตา จอมปลวก วางเฉย ร่อยหรอ ค. โอดครวญ รว่ งโรย โลดโผน อดโซ ๙. ขอ้ ใดมคี าประสม ก. เหน็ ก่ิงกดี มีดพรา้ เขา้ ราราน ค. ดเู หย้าเรอื นหาเหมอื นอยา่ งไทยมี นางอสิพร ไชยเทพ | ตาแหนง่ ครู โรงเรียนสริ ินธร จงั หวัดสรุ นิ ทร์

เอกสารประกอบการเรยี นวชิ าภาษาไทย ท๒๓๑๐๒ ช้นั มัธยมศกึ ษาปที ี่ ๓ ๖๘ ๑๐. ข้อใดไม่เปน็ คาสมาสทกุ คา ก. วีรบุรษุ ทุนทรัพย์ นาฏศลิ ป์ ข. เอกชน ปาฐกถา วาตภัย ค. ภาพยนตร์ บตุ รทาน วิศวกรรม ง. โจรภัย ปยิ มหาราช มยุรฉตั ร ๑๑. ขอ้ ใดเปน็ คาสมาสทุกคา ก. เคหสถาน เพรงกรรม อากาศธาตุ ข. วิบากกรรม นวโลหะ ชัยมงคล ค. วรี กรรม ปฏิบตั กิ าร อัญชุลี ง. ทศั นวสิ ยั ผลบญุ เพลงิ กลั ป์ ๑๒. ข้อใดไม่มีคาสมาส ก. ทหารเปน็ ผ้มู ีหนา้ ที่รบเพื่อปกปอ้ งมาตภุ ูมขิ องตนไมใ่ หข้ า้ ศกึ รกุ ราน ข. ประชาชนส่งไปรษณียบตั รทายผลฟตุ บอลยูโร ๒๐๐๐ เปน็ จานวนมาก ค. ประธานในพิธกี ลา่ วคาถาอญั เชญิ เทวดามาชุมนุมเพอ่ื เปน็ มงคล ง. ชีวเคมเี ปน็ วชิ าวิทยาศาสตรส์ าขาหนงึ่ ทศ่ี ึกษาเกยี่ วกบั องคป์ ระกอบทางเคมขี องสงิ่ มชี วี ติ ๑๓. คาในข้อใดมีลกั ษณะเหมอื นคาว่า “ราโชวาท” ก. วัฒนธรรม พลศึกษา ภารกจิ ข. ธุรการ พทุ ธคุณ อกั ษรศาสตร์ ค. ธนาลยั มโหฬาร สโุ ขทัย ง. ครภุ ณั ฑ์ สนุ ทรทาน สัณหจุฑา ๑๔. ดาราเป็นนกั ข่าวทรี่ ับผดิ ชอบตอ่ หนา้ ที่ เธอจะติดตามไปถงึ ท่มี าของแหลง่ ขา่ วอยา่ งต่อเน่อื ง โดยไม่ หวาดหว่ันต่ออนั ตรายใด ๆเธอจงึ ได้รางวัลผสู้ อ่ื ข่าวดเี ดน่ ขอ้ ความข้างตน้ มจี านวนคาประสมและคาซอ้ นตามข้อใด ก. คาประสม ๗ คา คาซอ้ น ๓ คา ข. คาประสม ๖ คา คาซ้อน ๔ คา ค. คาประสม ๕ คา คาซ้อน ๕ คา ง. คาประสม ๔ คา คาซ้อน ๖ คา ใชข้ ้อความต่อไปนีต้ อบคาถามขอ้ ๑๕ – ๑๗ เมอื่ กอ่ นชาวนาในบางภาคประสบปญั หาเพาะปลูกไม่ไดผ้ ล เพราะผนื ดนิ แห้งแล้ง แมจ้ ะทางาน หนกั อยา่ งไม่ ยอ่ ทอ้ แตก่ ็มชี วี ติ อยู่อยา่ งอดอยาก มีหนส้ี นิ แต่ในปัจจุบนั ยคุ โลกาภวิ ัตนพ์ วกเขารเู้ กย่ี วกบั วทิ ยาการและเทคโนโลยี ใหม่ ๆ ทาให้ไดผ้ ลผลติ มากขึ้น ชวี ิตจงึ ดีขึน้ ทุกด้าน บางคนร่ารวยจนสามารถใช้ โทรศพั ทม์ อื ถอื และโทรสารได้ดว้ ย ๑๕. ข้อความขา้ งตน้ มคี าประสมกคี่ า ก. ๓ คา ข. ๔ คา ค. ๕ คา ง. ๖ คา ๑๖. ข้อความข้างตน้ มคี าซอ้ นเพื่อความหมายกคี่ า ก. ๓ คา ข. ๔ คา ค. ๕ คา ง. ๖ คา นางอสิพร ไชยเทพ | ตาแหนง่ ครู โรงเรียนสริ นิ ธร จังหวัดสรุ นิ ทร์

เอกสารประกอบการเรยี นวชิ าภาษาไทย ท๒๓๑๐๒ ช้ันมธั ยมศึกษาปที ี่ ๓ ๖๙ ๑๗. ขอ้ ความขา้ งตน้ มคี าสมาสกีค่ า ก. ๓ คา ข. ๔ คา ค. ๕ คา ง. ๖ คา ๑๘. ข้อใดเรียงลาดับประเภทของคาดงั น้ี (คาประสม, คาซอ้ น, คาสมาส) บทบาท บริโภค ตกต่า ก. แสวงหา สนใจ สุตกวี ข. พิษภยั ค. จดุ หมาย เบิกบาน อรรถคดี ง. อา้ งอิง เสรีภาพ ใช้คาประพนั ธ์ต่อไปนต้ี อบคาถามข้อ ๑๙ – ๒๐ ๑. ชมแล้วชมเล่า เฝา้ ชะแง้แลดู เพลินพศิ เพลินอยู่ ไม่รูล้ ืมเลอื น ๒. แดดรอนรอน เมื่อทนิ กรจะลาโลกไปไกล ยามนจี้ าตอ้ งพรากจากดวงใจ ไกลแสนไกลสุดห่วงยอดดวงตา ๓. บา้ นเมอื งเราเราต้องรกั ษา อยากทาลายเชิญมาเราสู้ เกยี รติศักดิ์ของเราเราเชดิ ชู เราสู้ไมถ่ อยจนก้าวเดียว ๔. ท้องฟ้าสายัณห์ตะวันเลอื น แสงลบั นับวันจะเตือนใหใ้ จตอ้ งขน่ื ขม หากเยน็ ลงฟา้ คงยง่ิ มืดยิ่งตรอมตรม ชวี ิตระทมเพราะรอมา ๑๙. ขอ้ ใดมที ้งั คาซ้า คาซ้อน และคาประสม ก. ข้อ ๑ ข. ข้อ ๒ ค. ขอ้ ๓ ง. ขอ้ ๔ ๒๐. ขอ้ ใดไมม่ ีคาประสม ก. ข้อ ๔ ข. ข้อ ๓ ค. ขอ้ ๒ ง. ขอ้ ๑ ๒๑. ขอ้ ใดไมม่ ีคายมื มาจากภาษาบาลหี รอื สนั สกฤต ก. ทรงประดษิ ฐค์ ิดใสใ่ หเ้ ปน็ กลอน ไวร้ าเตน้ ละครงอนจรติ ข. แต่ก่อนเก่าได้ดูอยู่เปน็ นจิ บารุงจติ ตช์ าวประชาขา้ ราชการ ค. ตั้งโรงตน้ สนคนแออดั ซ้อมหดั แกไ้ ขในราชฐาน ง. เมือ่ ช้างเผอื กมาใหม่ไดอ้ อกงาน ทงั้ เครอื่ งอานโออ่ า่ นา่ รัก จ. ตัวละครเล็กเล็กเดก็ หมด สมเกียรตสิ มยศสมศักด์ิ นางอสิพร ไชยเทพ | ตาแหนง่ ครู โรงเรียนสริ ินธร จังหวดั สุรนิ ทร์

เอกสารประกอบการเรียนวชิ าภาษาไทย ท๒๓๑๐๒ ชน้ั มธั ยมศึกษาปที ่ี ๓ ๗๐ ๒๒. ข้อความตอ่ ไปนส้ี ่วนใดมคี าสมาส ๑) เรือนกระจกเปน็ โรงเรอื นทสี่ ร้างขึ้นเพ่ือเปน็ สถานท่ีจดั แสดงพชื / ๒) ภายในปลกู และตกแตง่ ดว้ ยพืชประเภทเดยี วกันชนิดตา่ ง ๆ / ๓) ใหอ้ ยใู่ นสภาพใกล้เคยี งธรรมชาตมิ ากท่สี ุด / ๔) สามารถ ควบคมุ ความชื้น แสงหรอื อณุ หภมู ไิ ด้ในระดับหนึ่ง / ๕) วสั ดทุ ีใ่ ชเ้ ป็นโครงสร้างของอาคารต่าง ๆ เป็น โลหะผสมทมี่ ีความแข็งแกรง่ เปน็ พเิ ศษ ๑. ส่วนท่ี ๑ และ สว่ นที่ ๒ ๒. ส่วนที่ ๒ และ ส่วนที่ ๓ ๓. สว่ นที่ ๓ และ ส่วนท่ี ๔ ๔. ส่วนที่ ๔ และ สว่ นที่ ๕ ๕. ส่วนท่ี ๕ และ สว่ นท่ี ๑ นางอสพิ ร ไชยเทพ | ตาแหนง่ ครู โรงเรียนสริ ินธร จังหวดั สรุ นิ ทร์

เอกสารประกอบการเรยี นวิชาภาษาไทย ท๒๓๑๐๒ ช้นั มัธยมศกึ ษาปีท่ี ๓ ๗๑ ราชาศัพท์ 1. “ขา้ พเจ้าคอื ปถุ ุชนธรรมดา พระราชดารสั จรงิ ๆ เปน็ อย่างไรไม่ทราบ เพราะวาสนาน้อย ไมอ่ าจไดฟ้ งั จากพระโอษฐแ์ ต่เพียงเทา่ นกี้ เ็ กนิ พอแลว้ ท่ีทาใหร้ สู้ ึกซาบซึ้งในพระมหากรณุ าธคิ ณุ เปน็ ลน้ พ้น” บุคคลท่ผี พู้ ูด กล่าวถึงมิใชพ่ ระราชวงศร์ ะดบั ใด ก. สมเด็จพระบรมราชนิ ี ข. สมเดจ็ พระยุพราช ค. สมเดจ็ พระบรมราชกมุ ารี ง. สมเดจ็ เจา้ ฟ้า 2. ข้อใดเป็นราชาศัพทท์ ่ีใช้กับสมเดจ็ พระสงั ฆราชได้ถูกตอ้ ง ก. สมเดจ็ พระสงั ฆราชฯ มีพระลขิ ติ แสดงพระวนิ จิ ฉัยกรณเี กยี่ วกับวินัยสงฆ์ ข. สมเดจ็ พระสงั ฆราชฯ มลี ายพระหตั ถ์ประทานพรประชาชนชาวไทย ค. สมเดจ็ พระสงั ฆราชฯ เสด็จไปเสวยภัตตาหารเพลในพระบรมมหาราชวัง ง. สมเดจ็ พระสงั ฆราชฯ ทรงพระประชวร แพทย์ผถู้ วายการรกั ษาจึงถวายคาแนะนาใหท้ รงพกั 3. ขอ้ ใดใช้คา “ทรง” ไม่ถูกตอ้ งทกุ คา ก. ทรงสักการะ ทรงประธาน ข. ทรงดนตรี ทรงศีล ค. ทรงเปน็ อาจารย์ ทรงเปิดอาคาร ง. ทรงพระกรุณา ทรงพระดาริ 4. ข้อใดใชร้ าชาศพั ท์ถูกต้องและเหมาะสม ก. สมเดจ็ พระนางเจ้าฯ พระบรมราชนิ ีนาถทรงรับเชญิ เปน็ พระราชอาคนั ตกุ ะของประธานาธิบดีแห่ง สหรฐั อเมรกิ า ข. สมเด็จพระนางเจา้ ฯ พระบรมราชินนี าถพระราชทานพระบรมราโชวาทแก่บณั ฑติ ที่สาเรจ็ การศกึ ษา ค. ประชาชนตา่ งมารอเฝ้าชมพระบารมแี ละถวายความจงรกั ภักดีตอ่ สมเดจ็ พระนางเจา้ ฯ พระบรมราชนิ ีนาถ ง. สมเด็จพระนางเจา้ ฯ พระบรมราชนิ นี าถทรงลงพระนามาภไิ ธยในสมดุ เยี่ยม 5. ข้อใดใชค้ าราชาศัพทไ์ ม่ถูกตอ้ ง ก. สมเดจ็ พระเทพรตั นราชสดุ าฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จประพาสประเทศสหรฐั อเมรกิ า ข. สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกมุ าร พระราชทานพระบรมราโชวาทแก่บณั ฑิตทจี่ บ จากวทิ ยาลัยครู ค. สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชะนนี าถมพี ระราชปรารภเก่ียวกบั เร่อื งนีม้ าช้านานแลว้ ง. หมอ่ มเจ้าองคน์ ส้ี น้ิ ชีพิตักษยั เม่อื พ.ศ. 2500 6. ขอ้ ใดใช้คาราชาศพั ทไ์ ม่ถกู ตอ้ ง ก. ประธานาธิบดีสาธารณรฐั เช็ก เปน็ พระราชอาคนั ตกุ ะของพระบาทสมเดจ็ พระเจ้าอยู่หัว นางอสิพร ไชยเทพ | ตาแหนง่ ครู โรงเรียนสิรนิ ธร จงั หวัดสุรนิ ทร์

เอกสารประกอบการเรียนวิชาภาษาไทย ท๒๓๑๐๒ ชั้นมธั ยมศกึ ษาปีท่ี ๓ ๗๒ ข. สมเด็จพระเจา้ ลกู เธอ เจ้าฟา้ จฬุ าภรณ์วลัยลักษณ์ทรงมพี ระดารัสแกผ่ ู้มาเฝ้ารับเสดจ็ ค. รองคณบดีฝ่ายวิชาการทลู เกล้า ฯ ถวายแจกนั ดอกไม้แด่สมเดจ็ พระเจา้ พ่นี างเธอ เจ้าฟา้ กลั ยาณิ วัฒนา ง. วันที่ 2 เมษายนน้ี เปน็ วนั คล้ายวนั พระราชสมภพสมเดจ็ พระเทพรตั นราชสดุ าฯ สยามบรมราช กมุ ารี 7. การใช้คาราชาศพั ทแ์ ทนคาธรรมดาในประโยคตอ่ ไปน้ขี อ้ ใดไม่ถูกตอ้ ง พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว(1)ให้(2)โอกาสประธานาธิบดแี ห่งสหรฐั อเมริกาและภริยา(3)พบใน โอกาสที่มาเยอื นไทยอยา่ งเปน็ ทางการในฐานะ(4)แขกของพระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยู่หัว ก. พระราชทาน ข. พระบรมราชวโรกาส ค. เฝ้าทูลละอองธลุ พี ระบาท ง.อาคนั ตกุ ะ 8. ข้อความตอนใดใชร้ าชาศัพทผ์ ิด (1) เมอื่ เสดจ็ พระราชดาเนนิ เขา้ สู่พลับพลาพธิ ีแลว้ ทรงจดุ ธปู เทียนเครอื่ งนมสั การบชู าพระพุทธ นวราชบพติ ร (2) ทรงกราบ (3) ทรงประทบั พระราชอาสน์ (4) และทรงศลี ก. ตอน (1) ข. ตอน (2) ค. ตอน (3) ง. ตอน (4) 9. ขอ้ ความตอนใดใชร้ าชาศพั ท์ไม่ถกู ตอ้ ง (1) พระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยู่หัวทรงพระกรณุ าโปรดเกลา้ โปรดกระหม่อมให้ (2) สมเดจ็ พระบรมโอรสาธริ าช ฯ สยามมกฎุ ราชกมุ ารเสด็จออกแทนพระองค์ ณ พระทีน่ ง่ั อมั พรสถาน (3) พระราชทานพระบรมราชวโรกาส ให้ประธานวุฒสิ ภา (4) เขา้ เฝ้าทลู ละอองพระบาทเพ่อื ทลู เกล้าทูลกระหมอ่ มถวายเงนิ โดยเสดจ็ พระราชกศุ ล ก. ตอน (1) ข. ตอน (2) ค. ตอน (3) ง. ตอน (4) 10. ข้อความตอนใดใชร้ าชาศพั ท์ได้ถกู ตอ้ ง (1) พิธพี ระราชทานปรญิ ญาบัตรปนี ้ี ทกุ สถาบนั ได้มหี มายกาหนดการให้มหาบัณฑติ รับพระราชทาน จากพระบรมฉายาลกั ษณ์แทน (2)ทงั้ น้ดี ้วยถือว่าไดเ้ คยรับพระบรมราชานเุ คราะห์มาคร้งั หนงึ่ แลว้ ในระดับ ปริญญาตรี (3) แตอ่ ยา่ งไรกต็ ามบณั ฑติ ทุกระดบั ก็จะไดร้ บั พระราชทานพระบรมราโชวาทพรอ้ มกนั (4) ซึง่ ก็ นับเป็นพระมหากรณุ าธคิ ณุ ยิง่ ทท่ี รงพระราชทานพระบรมราชวโรกาสดังกล่าว ก. ตอน (1) ข. ตอน (2) ค. ตอน (3) ง. ตอน (4) 11. จงเลอื กคาจากกลมุ่ ก. และจากกลุ่ม ข. ที่เหมาะสมเติมลงในชอ่ งวา่ ง (ก) และ (ข) ตามลาดบั สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกมุ ารี ...(ก)...ในพิธีเปิด “หอดูดาวเฉลิม พระเกยี รติ” หลงั จากประธานจดั งานกราบบงั คมทลู รายงานแล้ว...(ข)...เปิดงาน ก. ๑. เสด็จเป็นองค์ประธาน ๒. เสดจ็ ไปเป็นองคป์ ระธาน ๓. เสด็จพระราชดาเนนิ ไปทรงเปน็ ประธาน ๔. ทรงพระราชดาเนินไปทรงเปน็ ประธาน ๕. เสด็จทรงระราชดาเนนิ ไปทรงเปน็ องคป์ ระธาน นางอสพิ ร ไชยเทพ | ตาแหนง่ ครู โรงเรียนสริ นิ ธร จงั หวัดสรุ นิ ทร์

เอกสารประกอบการเรยี นวิชาภาษาไทย ท๒๓๑๐๒ ชั้นมัธยมศึกษาปที ่ี ๓ ๗๓ ข. ๑. ทรงตรสั ๒. ทรงดารัส ๓. มีพระราชดารสั ๔. ทรงมพี ระราชดารสั ๕. มกี ระแสพระราชดารัส 12. ขอ้ ใดควรเตมิ ลงในชอ่ งว่างตอ่ ไปน้ี “ตามทีน่ ายกรฐั มนตรีขอพระราชทานพระบรมราชวโรกาสนารัฐมนตรีทีท่ รงพระกรุณาโปรดเกลา้ โปรดกระหม่อมแตง่ ตงั้ เพิม่ เติมเข้าเฝ้าฯ ...............ถวายสตั ย์ปฏิญาณกอ่ นเขา้ รบั หนา้ ที่ในวันนี้ ณ อาคาร เฉลมิ พระเกยี รติ โรงพยาบาลศริ ริ าชน้นั คณะแพทยผ์ ถู้ วายการรกั ษา มีความเหน็ ว่ายงั ไมพ่ ร้อมทจี่ ะเสด็จออก จงึ ขอพระราชทาน...............ใหเ้ ลื่อนวนั เฝ้าฯ ออกไปกอ่ น” ก. กราบบงั คมทลู – พระบรมราชานญุ าต ข. ทลู ละอองธลุ พี ระบาท – พระราชานญุ าต ค. ทลู ละอองพระบาท – พระบรมราชานญุ าต ง. ทูลละอองธุลีพระบาท – พระบรมรา ชานญุ าต นางอสิพร ไชยเทพ | ตาแหนง่ ครู โรงเรียนสิรินธร จังหวดั สุรนิ ทร์