บทที่ 2 ภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา

บทที่ 2ภาษเี งนิ ได้บุคคลธรรมดา

ผู้มหี น้าทเ่ี สียภาษเี งนิ ได้บุคคลธรรมดา 1. บุคคลธรรมดา หมายถงึ ผู้ทม่ี สี ภาพบุคคลตามมาตรา 15 แห่งประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ 2. ห้างหุ้นส่วนสามญั หรือคณะบุคคลทมี่ ใิ ช้นิตบิ ุคคล 3. คณะบุคคลทม่ี ใิ ช่นิตบิ ุคคล 4. ผู้ทถี่ งึ ความตายระหว่างปี ภาษี 5. กองมรดกทย่ี งั มไิ ด้แบ่ง

แหล่งเงินได้ทตี่ ้องเสียภาษี1. กรณแี หล่งเงินได้เกดิ ใน ประเทศไทย2. กรณแี หล่งเงนิ ได้เกดิ ขนึ้ นอก ประเทศไทย

การยกเว้นภาษเี งนิ ได้บุคคลธรรมดา เงนิ ได้ทไ่ี ด้รับยกเว้นภาษี มอี ยู่หลายกรณที ี่สาคญั ๆ ได้แก่ - การยกเว้นตามมาตรา 42 แห่งประมวลรัษฎากร - การยกเว้นตามกฎกระทรวง ฉบบั ท่ี 126 - การยกเว้นตามพระราชกฤษฎกี า ฉบับต่างๆ ตามเอกสาร หน้า 19 - 32

บุคคลทไี่ ด้รับการยกเว้นไม่ต้องเสีย ภาษเี งนิ ได้บุคคลธรรมดา มที ้งั หมด 7 กลุ่ม ตามเอกสารหน้า 33

การคานวณภาษเี งนิ ได้บุคคลธรรมดา ก า ร ค า น ว ณ ภ า ษี เ งิ น ไ ด้ บุ ค ล ธ ร ร ม ด า ส า ม า ร ถคานวณได้จากการนาฐานภาษีซึ่งเป็ นฐานรายได้ท่ีเรียกว่า “เงินได้สุทธิ” มาคิดคานวณในอัตราภาษีซึ่งใช้ ”อตั ราภาษีก้าวหน้า”

บทที่ 2ภาษเี งนิ ได้บุคคลธรรมดา

ฐานภาษภี าษเี งนิ ได้บุคคลธรรมดา “เงนิ ได้สุทธิ” เงนิ ได้สุทธิ =เงนิ ได้พงึ ประเมิน - ค่าใช้จ่าย - ค่าลดหย่อน

เงนิ ได้พงึ ประเมนิ

เงนิ ได้พงึ ประเมิน เงินได้พึงประเมิน (มาตรา 39) หมายความว่าเงินได้อนั เข้าลกั ษณะพงึ เสียภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา จากความหมายของเงินได้พงึ ประเมนิ ได้แก่ 1. เงนิ 2. ทรัพย์สินซึ่งอาจคดิ คานวณได้เป็ นเงิน 3. ประโยชน์ซ่ึงอาจคดิ คานวณได้เป็ นเงิน 4. เงนิ ค่าภาษอี ากรทผ่ี ู้จ่ายเงินหรือผู้อนื่ ออกแทนให้สาหรับเงนิ ได้ประเภทต่างๆ 5. เครดติ ภาษี หรือเครดติ เงนิ ปันผล หรือเงนิ ส่วนแบ่งกาไรตามที่กฎหมายกาหนด

เงินได้พงึ ประเมนิ (ต่อ)เงนิ ได้พงึ ประเมินมี 8 ประเภท ตามประมวลรัษฎากร มาตรา 40(1) ถึง 40(8) ดงั นี้

เงินได้พงึ ประเมิน (ต่อ)ประเภทท่ี 1 เงนิ ได้ตามมาตรา 40(1) คือ เงินได้จากการจ้างแรงงาน ไม่ว่าจะเป็ นเงินเดือน ค่าจ้าง เบีย้ เลยี้ ง โบนัส เบีย้ หวัด บาเหน็จ บานาญเงินค่าเช่าบ้าน หรือประโยชน์ใดๆ บรรดาที่ได้เนื่องจากการจ้างแรงงาน

เงนิ ได้พงึ ประเมิน (ต่อ)ประเภทท่ี 2 เงนิ ได้ตามมาตรา 40(2) คือ เงินได้จากหน้าท่ีหรือตาแหน่ง ไม่ว่าจะเป็ นค่าธรรมเนียม ค่านายหน้า ค่าส่วนลด เงินอุดหนุนในงานท่ีทา เบี้ยประชุม บาเหน็จ โบนัส เงินค่าเช่าบ้าน และเงินทรัพย์สินหรือประโยชน์ใด ๆ บรรดาทไ่ี ด้เนื่องจากหน้าทหี่ รือตาแหน่งงานทที่ า

เงนิ ได้พงึ ประเมนิ (ต่อ)ตัวอย่างเงนิ ได้ตามมาตรา 40(1)(2)นาย สมชาย ทางานตาแหน่งประธานบริษัท ได้รับเงนิ ประจาตาแหน่ง เดอื นละ 100,000 บาท 40(2) นางสมหญิง ทางานขายประกนั ชีวติ ได้รับเงินเดือนๆละ10,000 บาท และ ค่านายหน้า 2% ของค่าเบยี้40(1) 40(2)

เงนิ ได้พงึ ประเมิน (ต่อ)ประเภทที่ 3 เงนิ ได้ตามมาตรา 40(3) คือ ค่าลิขสิทธ์ิ ค่ากู๊ดวิลล์ สิทธิบัตร เครื่องหมายการค้า หรือสิทธิอย่างอน่ื เงินปี หรือเงินได้มีลกั ษณะเป็ นเงินรายปี อันได้มาจากพินัยกรรม นิติกรรมอย่างอื่นหรือคาพพิ ากษาของศาล

เงินได้พงึ ประเมนิ (ต่อ)ประเภทท่ี 4 เงนิ ได้ตามมาตรา 40(4) ตามประมวลรัษฎากรกาหนดเงนิ ได้ ตามมาตรา 40(4) ไว้ใน (ก) – (ช) ดงั นี้

เงนิ ได้พงึ ประเมิน (ต่อ)(ก) ดอกเบยี้ พนั ธบัตร ดอกเบีย้ เงนิ ฝาก ดอกเบยี้ หุ้นกู้ ดอกเบยี้ ต๋ัวเงนิ ดอกเบยี้ เงินก้ยู มื ไม่ว่าจะมีหลกั ประกนั หรือไม่กต็ าม(ข) เงินปันผล เงินส่วนแบ่งของกาไร หรือประโยชน์อนื่ ใดทไี่ ด้จากบริษัทหรือ ห้างหุ้นส่วนนิตบิ ุคคล กองทุนรวม(ค) เงนิ โบนัสทจ่ี ่ายแก่ผู้ถอื หุ้น หรือผู้เป็ นหุ้นส่วนในบริษัท(ง) เงินลงทุนของบริษัทหรือห้างหุ้นส่วนนิตบิ ุคคล เฉพาะส่วนทจี่ ่ายไม่เกนิ กว่า กาไรและเงนิ ทก่ี นั ไว้รวมกนั(จ) เงินเพมิ่ ทุนของบริษัทหรือห้างหุ้นส่วนนิติบุคคล ซ่ึงต้งั จากกาไรทไี่ ด้มา หรือเงนิ ทก่ี นั ไว้รวมกนั(ฉ) ผลประโยชน์ทไ่ี ด้จากการทบ่ี ริษทั หรือห้างหุ้นส่วนนิติบุคคลควบเข้ากนั(ช) ผลประโยชน์ทไี่ ด้จากการโอนการเป็ นหุ้นส่วน

เงนิ ได้พงึ ประเมนิ (ต่อ)ประเภทท่ี 5 เงนิ ได้ตามมาตรา 40(5) คอื เงนิ หรือประโยชน์อนื่ ท่ไี ด้เน่ืองจาก - การให้เช่าทรัพย์สิน - การผดิ สัญญาเช่าซือ้ ทรัพย์สิน - การผดิ สัญญาซื้อของเงนิ ผ่อน

เงนิ ได้พงึ ประเมิน (ต่อ)ประเภทท่ี 6 เงนิ ได้ตามมาตรา 40(6) คือ เงินได้วิชาชีพอิสระตามที่กาหนดไว้ในพระ ราชกฤษฎีกาในปัจจุบัน คือวิชากฎหมาย การประกอบ โรคศิลป์ (หมอรักษาร่างกาย) วิศวกรรม สถาปัตยกรรม การบัญชี(ผู้ตรวจสอบบัญชี) ประณีตศิลปกรรม หรือ วชิ าชีพอสิ ระอน่ื ซึ่งมพี ระราชกฤษฎกี ากาหนดชนิดไว้

เงินได้พงึ ประเมนิ (ต่อ)ประเภทที่ 6 เงนิ ได้ตามมาตรา 40(6) วชิ ากฎหมาย หมายถึง ทนายความ

เงนิ ได้พงึ ประเมนิ (ต่อ)ประเภทที่ 6 เงนิ ได้ตามมาตรา 40(6) โรคศิลป์ หมายถงึ แพทย์ หรือ หมอ

เงินได้พงึ ประเมิน (ต่อ)ประเภทที่ 6 เงนิ ได้ตามมาตรา 40(6) การบัญชี หมายถงึ CPA (Certified Public Accountant ) (ผู้ตรวจสอบบญั ชีหรือผู้สอบบัญชีรับอนุญาต)

CPA แตกต่างกบั TA คอื CPA คอื ผู้สอบบัญชีรับอนุญาต สามารถตรวจและรับรองงบได้ทุกอย่าง แต่ TA (Tax Auditor) คอื ผู้สอบบัญชีภาษีอากร สามารถตรวจสอบและรับรองงบการเงินเฉพาะ ห้างหุ้นส่วนจากดั ทมี่ ที ุนจดทะเบยี นไม่เกนิ 5 ล้านบาท รายได้ไม่เกนิ 30ล้านบาท และสินทรัพย์รวมไม่เกิน 30 ล้านบาท ถ้าอย่างใดอย่างหนึ่งเกิน ก็ต้องให้ CPA เป็ นผู้ตรวจสอบและรับรองงบการเงินน้ันและค่าตรวจสอบของ CPA จะแพงกว่า TA

เงนิ ได้พงึ ประเมนิ (ต่อ)ประเภทท่ี 7 เงนิ ได้ตามมาตรา 40(7) คอื หมายถงึ เงนิ ได้จากการรับเหมาทผ่ี ู้รับเหมา ต้องลงทุนด้วยการจัดหาสัมภาระในส่วนสาคญั นอกจาก เคร่ืองมือ การจดั หาสัมภาระในส่วนสาคญั น้ันผู้รับเหมา ต้องเป็ นผู้จดั หาไม้ อฐิ ปูน เหลก็ ถ้าผู้รับเหมารับเหมาเฉพาะแรงงาน หรืออุปกรณ์ ตกแต่งแล้ว จะไม่ถอื เป็ นเงนิ ได้ตามมาตร 40 (7)

เงนิ ได้พงึ ประเมนิ (ต่อ)ประเภทท่ี 8 เงนิ ได้ตามมาตรา 40(8) คอื ได้แก่เงินได้ตามรายการต่อไปนี้ 1. เงินได้จากการธุรกิจ การพาณิชย์การเกษตร การอุตสาหกรรม การขนส่ง หรือการอน่ื นอกจากที่ระบุไว้ในประเภทท่ี 1 ถึงประเภทที่ 7 2. เงินได้ท่ีเป็ นส่วนแบ่งของกาไรจากกองทุนรวม 3. เงินได้จากการการขายอสังหาริมทรัพย์ 4. เงินค่าขายหน่วยลงทุนคนื ให้กองทุนรวมเพอื่ การเลยี้ งชีพ 5. เงนิ ค่าขายหน่วยลงทุนคนื ให้กองทุนรวมหุ้นระยะยาว

ค่าใช้จ่ายเงนิ ได้พงึ ประเมนิ

ค่าใช้จ่ายเงนิ ได้พงึ ประเมนิ การหักค่าใช้จ่ายตามประมวลรัษฎากรกาหนดไว้ดงั นี้ เงนิ ได้พงึ ประเมินมาตรา 40 (1 ) (2 )หักค่าใช้จ่ายได้ร้อยละ 40 ของเงนิ ได้ แต่รวมกนัต้องไม่เกนิ 60,000 บาท

ตวั อย่างเงนิ ได้พงึ ประเมนิ มาตรา 40 (1) (2)นาย ก. เงนิ ได้จากเงนิ เดอื นๆ ละ 10,000 บาท ซึ่งเท่ากบั 120,000 บาทต่อปี = 120,00048,000 40 (1)หัก ค่าใช้จ่ายได้ 40% ไม่เกนิ 60,000 = 48,000 = 72,000เงนิ ได้หลงั หักค่าใช้จ่าย

ตัวอย่างเงนิ ได้พงึ ประเมนิ มาตรา 40 (1) (2)นาย ข. เงนิ ได้จากค่า Commission (ค่านายหน้า)เท่ากบั 320,000 บาทต่อปี = 320,000128,000 40 (2)หัก ค่าใช้จ่ายได้ 40% ไม่เกนิ 60,000 = 60,000 = 260,000เงนิ ได้หลงั หักค่าใช้จ่าย

ตัวอย่างเงนิ ได้พงึ ประเมินมาตรา 40 (1) (2)นาย ค. เงนิ ได้พงึ ประเมนิ มาตรา 40 (1) เท่ากบั 200,000บาทต่อปี และ เงนิ ได้พงึ ประเมนิ มาตรา 40 (2) เท่ากบั 300,000บาทต่อปี = 500,000 40 (1) + (2)หัก ค่าใช้จ่ายได้ 40% ไม่เกนิ 60,000 = 60,000 = 440,000เงนิ ได้หลงั หักค่าใช้จ่าย

ตัวอย่างเงนิ ได้พงึ ประเมนิ มาตรา 40 (1) (2)นาย ค. เงนิ ได้พงึ ประเมนิ มาตรา 40 (1) เท่ากบั 200,000บาทต่อปี และ เงนิ ได้พงึ ประเมนิ มาตรา 40 (2) เท่ากบั 300,000บาทต่อปี40 (1) = 200,000หัก ค่าใช้จ่ายได้ 40% ไม่เกนิ 60,000 = 60,000 140,00040 (2) = 300,000หัก ค่าใช้จ่ายได้ 40% ไม่เกนิ 60,000 = 60,000 240,000 = 380,000เงนิ ได้หลงั หักค่าใช้จ่าย

ค่าใช้จ่ายเงนิ ได้พงึ ประเมนิ การหักค่าใช้จ่ายตามประมวลรัษฎากรกาหนดไว้ดงั นี้ เงนิ ได้พงึ ประเมินมาตรา 40 (3 ) ไม่ให้หักค่าใช้จ่าย เว้นแต่ค่าแห่งลขิ สิทธ์ิ ให้หักค่าใช้จ่ายได้ร้อยละ 40 ของเงนิ ได้ แต่ไม่เกนิ60,000 บาท

ตัวอย่างเงนิ ได้พงึ ประเมนิ มาตรา 40 (3)นาย A. เงนิ ได้จากค่าลขิ สิทธ์ิ เท่ากบั 200,000 บาทต่อปี ส่วนนาย B. มเี งนิ ได้จากค่า Goodwill เท่ากบั 200,000 บาทต่อปีนาย A. นาย B.40 (3) = 200,000 200,000หัก คชจ. 40% = 60,000 0เงนิ ได้หลงั หักค่าใช้จ่าย = 140,000 200,000

ค่าใช้จ่ายเงินได้พงึ ประเมินการหักค่าใช้จ่ายตามประมวลรัษฎากรกาหนดไว้ดังนี้ เงนิ ได้พงึ ประเมินมาตรา 40 (4) ไม่ให้หักค่าใช้จ่าย

ตวั อย่างเงนิ ได้พงึ ประเมินมาตรา 40 (4)นาย มา มเี งินได้จากดอกเบยี้ เท่ากบั 100,000 บาทต่อปี 40 (4) = 100,000 หัก ค่าใช้จ่าย = 0 .เงนิ ได้หลงั หักค่าใช้จ่าย = 100,000

ค่าใช้จ่ายเงนิ ได้พงึ ประเมนิการหักค่าใช้จ่ายตามประมวลรัษฎากรกาหนดไว้ดงั นี้เงนิ ได้พงึ ประเมนิ มาตรา 40 (5) การให้เช่าทรัพย์สิน ผู้มเี งินได้เลอื กหักตามวิธีใดวธิ ีหนึ่งดังนี้วธิ ีท่ี 1 หักค่าใช้จ่ายจริงตามความจาเป็ นและสมควรวธิ ีท่ี 2 หักค่าใช้จ่ายเป็ นการเหมา ในอตั ราดงั นี้(ก) บ้าน โรงเรือน สิ่งปลกู สร้างอนื่ ๆ หรือแพ ร้อยละ 30(ข) ท่ดี ินทีใ่ ช้ในการเกษตร ร้อยละ 20(ค) ที่ดินท่มี ไิ ด้ใช้ในการเกษตรกรรม ร้อยละ 15(ง) ยานพาหนะ ร้อยละ 30(จ) ทรัพย์สินอนื่ ๆ ร้อยละ 10(ฉ) ผดิ สัญญาเช่า ร้อยละ 20

ตวั อย่างเงนิ ได้พงึ ประเมินมาตรา 40 (5)นาย ฒ. เงนิ ได้จากค่าเช่าบ้าน เท่ากบั 200,000 บาทต่อปีส่วน นาย ฬ. มเี งนิ ได้จากค่าเช่าชุดแต่งงาน เท่ากบั 200,000 บาทต่อปี นาย ฒ. นาย ฬ. 40 (5) = 200,000 200,000 หัก คชจ. 30% = 60,000 10% 20,000เงนิ ได้หลงั หักค่าใช้จ่าย = 140,000 180,000

ค่าใช้จ่ายเงินได้พงึ ประเมนิ การหักค่าใช้จ่ายตามประมวลรัษฎากรกาหนดไว้ดังนี้ เงนิ ได้พงึ ประเมนิ มาตรา 40(6) การหักค่าใช้จ่าย ผู้มเี งนิ ได้เลอื กหักตามวธิ ีใดวธิ ีหนึ่งดงั นี้ วธิ ีท่ี 1 หักค่าใช้จ่ายจริงตามความจาเป็ นและสมควร วธิ ีท่ี 2 หักค่าใช้จ่ายเป็ นการเหมา ในอตั ราดงั นี้ (1) เงินได้จากการประกอบโรคศิลป์ ร้อยละ 60 (2) เงนิ ได้จากวชิ าชีพอน่ื ยกเว้นโรคศิลป์ ร้อยละ 30

ตัวอย่างเงนิ ได้พงึ ประเมนิ มาตรา 40 (6)นาย 1. เงนิ ได้จากค่าทนายความ เท่ากบั 200,000 บาทต่อปีส่วน นาย 2. มเี งนิ ได้จากค่ารักษาโรคทว่ั ไป (หมอ) เท่ากบั 200,000บาทต่อปี นาย 1. นาย 2. 40 (6) = 200,000 200,000 หัก คชจ. 30% = 60,000 60% 120,000เงินได้หลงั หักค่าใช้จ่าย = 140,000 80,000

ค่าใช้จ่ายเงนิ ได้พงึ ประเมนิ การหักค่าใช้จ่ายตามประมวลรัษฎากรกาหนดไว้ดังนี้ เงนิ ได้พงึ ประเมนิ มาตรา 40(7) การหักค่าใช้จ่าย ผู้มเี งนิ ได้เลอื กหักตามวธิ ีใดวธิ ีหน่ึงดงั นี้ วธิ ีที่ 1 หักค่าใช้จ่ายจริงตามความจาเป็ นและสมควร วธิ ีท่ี 2 หักค่าใช้จ่ายเป็ นการเหมา ร้อยละ 70

ตวั อย่างเงนิ ได้พงึ ประเมนิ มาตรา 40 (7) นาง P มีเงนิ ได้จากรับเหมาก่อสร้างเท่ากบั 1,000,000 บาทต่อปี 40 (7) = 1,000,000 หัก ค่าใช้จ่าย 70% = 700,000เงนิ ได้หลงั หักค่าใช้จ่าย = 300,000

ค่าใช้จ่ายเงนิ ได้พงึ ประเมิน การหักค่าใช้จ่ายตามประมวลรัษฎากรกาหนดไว้ดังนี้ เงนิ ได้พงึ ประเมินมาตรา 40 (8)หักค่าใช้จ่ายตามพระราชกฤษฎกี าแห่งประมวลรัษฎากรซ่ึ ง แ ก้ ไ ข เ พิ่ม เ ติ ม โ ด ย พ ร ะ ร า ช บั ญ ญั ติ แ ก้ ไ ข เ พ่ิม เ ติ มประมวลรัษฎากร (ฉบบั ท่ี 10) พ.ศ.2496 ตามเอกสารหน้า 36 - 38

ตัวอย่างเงนิ ได้พงึ ประเมนิ มาตรา 40 (8)นาย ๘. เงนิ ได้จากค่าตดั ผม เท่ากบั 200,000 บาทต่อปี ส่วนนาย ๙. มเี งนิ ได้จากทานา้ แขง็ ขาย เท่ากบั 200,000 บาทต่อปีนาย ๘. นาย ๙.40 (8) = 200,000 200,000หัก คชจ. 70% = 140,000 80% 160,000เงนิ ได้หลงั หักค่าใช้จ่าย = 60,000 40,000

ตวั อย่างเงนิ ได้พงึ ประเมนิ มาตรา 40 (8) นาย บุญชู เป็ นนักแสดง (ดารา) มเี งนิ ได้จากค่าแสดง เท่ากบั700,000 บาทต่อปี 40 (8) = 700,000 หัก ค่าใช้จ่าย ส่วนไม่เกนิ 300,000 บาท 60% 180,000 ส่วนเกนิ อกี 400,000 บาท 40% 160,000= 340,000 เงนิ ได้หลงั หักค่าใช้จ่าย = 360,000

ตัวอย่างเงนิ ได้พงึ ประเมินมาตรา 40 (8)นาย บุญช่วย เป็ นนักแสดง (ดารา) มเี งนิ ได้จากค่าแสดงเท่ากบั 2,000,000 บาทต่อปี = 2,000,000 40 (8)หัก ค่าใช้จ่ายส่วนไม่เกนิ 300,000 บาท 60% 180,000 580,000 แต่รวมกนั ไม่เกนิ 462000,0,00000= 600,000ส่วนเกนิ อกี 1,700,000 บาท 40%เงินได้หลงั หกั ค่าใช้จ่าย = 1,400,000

แบบฟอร์มทางบัญชีในการคานวณภาษเี งินได้พงึ ประเมนิ (ภาษเี งนิ ได้บุคคลธรรมดา)

40 (1 ) + ( 2 ) XXหัก เงินยกเว้นในการคานวณภาษีเงนิ ได้ XX XX XXหัก ค่าใช้จ่าย 40% XX XX XX40 ( 3 ) ค่าลขิ สิทธ์ิ XX XX XXหัก ค่าใช้จ่าย 40% XX XX40 ( 3 ) ยกเว้น ค่าลขิ สิทธ์ิ XX XX XX40 ( 4 ) XX XX XX40 ( 5 ) XX XX XXหัก ค่าใช้จ่าย 30% , 20% , 15% , 30% , 10% และ 20% XX XX XX40 ( 6 ) XX เงินได้จากโรคศิลป์ (หมอ) XX หัก ค่าใช้จ่าย 60% เงินได้จากวชิ าชีพอสิ ระอน่ื ๆ หัก ค่าใช้จ่ายเป็ น 30%40 ( 7 )หัก ค่าใช้จ่าย 70%40 ( 8 )หัก ค่าใช้จ่ายตามพระราชกฤษฎกี า XXเงนิ ได้พงึ ประเมนิ หลงั หักค่าใช้จ่าย

ค่าลดหย่อน

การหักลดหย่อนในกรณที ั่วไป 1.ผู้มเี งนิ ได้ 30,000 บาท

การหักลดหย่อนในกรณีทั่วไป2.สามหี รือภริยาของผู้มเี งนิ ได้ 30(,ค0ู่ส0ม0รบส)าท เงอ่ื นไขดงั นี้