แรงและการเคลื่อนที่

วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เลม่ 1 ชน้ั ประถมศกึ ษาปที ี่ 3 กลมุ่ สาระการเรียนรวู้ ทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี หน่วยการเรยี นรู้ที่ 1 หนว่ ยการเรียนรทู้ ่ี 2 หนว่ ยการเรยี นรู้ท่ี 3 หน่วยการเรยี นรทู้ ่ี 4 Slide PowerPoint_ส่อื ประกอบการสอน บรษิ ัท อักษรเจริญทัศน์ อจท. จำกดั : 142 ถนนตะนำว เขตพระนคร กรุงเทพฯ 10200 Aksorn CharoenTat ACT.Co.,Ltd : 142 Tanao Rd. Pranakorn Bangkok 10200 Thailand โทร./แฟกซ์ : 0 2622 2999 (อัตโนมตั ิ 20 คู่สำย) [email protected] / www.aksorn.com

4หน่วยการเรียนรทู้ ่ี แรงและการเปลี่ยนแปลงการเคล่ือนทข่ี องวัตถุ ตัวชว้ี ดั • ระบผุ ลของแรงท่มี ีต่อกำรเปลีย่ นแปลงกำรเคล่ือนทีข่ องวตั ถุจำกหลักฐำนเชิงประจักษ์ • เปรยี บเทียบและยกตัวอยำ่ งแรงสัมผัสและแรงไม่สัมผัสทีม่ ีผลตอ่ กำรเคล่ือนที่ของวตั ถุ โดยใช้หลักฐำนเชงิ ประจกั ษ์ • จำแนกวตั ถโุ ดยใชก้ ำรดึงดดู กบั แมเ่ หลก็ เปน็ เกณฑ์จำกหลกั ฐำนเชงิ ประจกั ษ์ • ระบุขว้ั แมเ่ หลก็ และพยำกรณผ์ ลที่เกิดขน้ึ ระหวำ่ งขว้ั แมเ่ หล็ก เม่อื นำมำเขำ้ ใกลก้ ันจำกหลักฐำนเชงิ ประจกั ษ์

นักเรยี นคดิ วา่ • การใช้มอื ออกแรงเขน็ รถเขน็ ให้เคลอ่ื นที่เปน็ การออกแรงชนดิ ใด • เม่ือออกแรงเข็นรถเข็น รถเข็นมกี ารเคลื่อนทอี่ ยา่ งไร? ? • การเข็นรถเขน็ เป็นแรงสมั ผสั หรือไม่ อย่างไร?

การออกแรงกระทาต่อกลอ่ ง ของนกั เรียนทง้ั 2 คน ทาใหว้ ตั ถเุ คล่อื นท่ี เหมอื นหรอื แตกตา่ งกนั อย่างไร? แตกตา่ งกนั กลอ่ งท่ีถกู ดนั จะ เคล่อื นท่ีตามทศิ ทางท่ีมากระทา จากกลอ่ งท่ีหยดุ น่ิงเป็นเคล่อื นท่ี เทา่ นนั้ สว่ นกลอ่ งท่ีถกู โยนขนึ้ ฟา้ จะเคล่อื นท่ีตามทิศทางของแรงท่ี มากระทา จากกลอ่ งท่ีหยดุ น่ิงมี การเปล่ยี นแปลงการเคล่อื นท่ี ทงั้ ชา้ ลง หยดุ น่ิง เปลย่ี นทิศทาง และมีความเรว็ เพ่มิ ขนึ้

แรงและผลของการออกแรงท่กี ระทาต่อวตั ถุ แรง คือ ส่ิงทีก่ ระทำตอ่ วัตถุ แลว้ ทำใหว้ ัตถุเกดิ ชนิดของการออกแรง มีดงั นี้ กำรเปล่ียนแปลงไป เช่น ทำให้วตั ถุเคลื่อนที่ วัตถหุ ยดุ กำร แรงดงึ เปน็ กำรออกแรงกระทำตอ่ วัตถุ เคลอ่ื นที่ วตั ถเุ ปล่ยี นทศิ ทำง วตั ถุเปลีย่ นรปู ร่ำง แรง มีหน่วยเปน็ นิวตนั (N) แล้วทำใหว้ ตั ถเุ คล่ือนท่ีเข้าหาตวั เรำ แรงผลกั เปน็ กำรออกแรงกระทำตอ่ วัตถุ แล้วทำให้วตั ถุเคลอ่ื นที่ออกจากตัวเรำ ทิศทางการเคลื่อนที่ แรงผลกั แรงดึง ของวัตถุ แรงท่ีกระทาตอ่ วัตถุ พ้นื

ผลของการออกแรงกระทาต่อวตั ถุมผี ล ทาให้วัตถเุ คล่อื นทีใ่ นลกั ษณะตา่ งๆ ดงั น้ี วัตถุท่ีหยดุ นงิ่ วัตถุท่กี าลงั เคลื่อนที่ วัตถุทกี่ าลงั เคลื่อนท่ี มกี าร วตั ถุทีก่ าลงั เคลือ่ นที่ มกี ารเคลื่อนที่เรว็ ขนึ้ เคลอ่ื นที่ช้าลงหรอื หยุดน่งิ มีการเปล่ยี นทศิ ทาง เกดิ กำรเคลอ่ื นที่ เช่น กำรออกแรงแตะลูกฟตุ บอล โดยออกแรงกระทำกบั วัตถุ โดยออกแรงกระทำกบั วัตถุ โดยออกแรงกระทำกับวตั ถุ ท่ีกำลงั เคล่อื นที่ในทศิ ทำง ทกี่ ำลงั เคลื่อนทีใ่ นทิศทำง ท่ีกำลังเคลื่อนทใ่ี นทิศทำงอืน่ ท่วี ำงอยูไ่ ปข้ำงหน้ำ เดียวกบั ทว่ี ตั ถุกำลังเคลอื่ นท่ี ตรงกันขำ้ มกับทว่ี ตั ถกุ ำลงั เคลอื่ นท่ี ท่ีไมใ่ ช่ทศิ ทำงเดยี วกับทวี่ ตั ถุกำลัง เช่น กำรออกแรงแตะลูกฟตุ บอล เชน่ กำรออกแรงหยดุ ลูกฟตุ บอล เคลื่อนที่ เช่น กำรออกแรงเตะลูก ท่ีกำลังเคล่อื นทอ่ี ย่ไู ปขำ้ งหนำ้ ที่กำลังเคลื่อนทดี่ ้วยเทำ้ ฟุตบอลหลบผตู้ ่อสู้

เขา้ หาตวั เขา้ หาตวั ออกจากตวั ออกจากตวั เขา้ หาตวั เขา้ หาตวั เขา้ หาตวั เขา้ หาตวั ออกจากตวั ออกจากตวั

............................................... ............................................... ............................................... ...............................................

...................................................... ..................................................... ..................................................... ...................................................... ..................................................... .....................................................

....................................................................................................... .......................................................................................................

แรงสัมผัสและแรงไมส่ ัมผัส แรงไมส่ ัมผัส แรงสัมผัส คอื กำรออกแรงของวัตถุหนง่ึ กระทำ ตอ่ อกี วตั ถหุ นึง่ โดยวตั ถุท้งั สอง คือ กำรออกแรงของวตั ถหุ น่ึงกระทำ ต่ออีกวัตถหุ น่ึง โดยวัตถุทั้งสอง ไม่มกี ำรสัมผสั กนั เช่น ใบไม้รว่ งจำกตน้ ไมล้ งสพู่ ้ืน โดย มีกำรสมั ผสั กนั เกิดจำกแรงโน้มถ่วงของโลกท่ีดงึ ดดู วัตถุบนโลกใหเ้ ข้ำสู่ เช่น กำรดงึ เชือกจูงมำ้ กำรผลกั เปดิ ประตู ศูนย์กลำงโลก



✓✓ ✓

✓ ✓✓

1 การใช้มือออกแรงเขน็ รถเขน็ ให้เคลื่อนท่ีเปน็ การออกแรงชนดิ ใด ? - แรงผลกั 2 เมื่อออกแรงเขน็ รถเขน็ รถเข็นมกี ารเคล่อื นท่อี ย่างไร ? - รถเขน็ มกี ารเคลื่อนทต่ี ามทศิ ทางในการออกแรงเขน็ โดยรถเข็นเคล่ือนท่ีไปขา้ งหนา้ 3 การเขน็ รถเขน็ เป็นแรงสัมผสั หรอื ไม่ อยา่ งไร ? - การเข็นรถเขน็ เปน็ แรงสัมผสั เพราะเราใช้มอื จบั รถเข็น แลว้ ออกแรงผลกั รถเข็น เพ่อื ให้รถเขน็ เคลอื่ นทีไ่ ปข้างหน้า

................................................................................................................................................ ...............................................................................................................................................

“เฉลย”

1.เม่ือมีแรงกระทาต่อรถยนต์ 2.หากคณุ พอ่ และแม็คออกแรง การเปลีย่ นแปลงการเคลือ่ นท่กี รณีใดบา้ ง ผลักรถยนต์ดว้ ยแรงเท่ากนั ในทศิ ทาง ทไี่ ม่อาจเกิดขน้ึ กรณใี ดบ้าง? ตรงกนั ข้ามกนั รถยนตจ์ ะเกิดการเคลอ่ื นที่ อย่างไรเม่อื เวลาผา่ นไป เพราะเหตุใด?

“เฉลย”