หยาดน้ำฟ้า ป.5 EP.2

โรงเรียนวัดเทพชมุ นมุ หน่วยท่ี 4 แหล่งนำ้ และกำร เปลีย่ นแปลงของอำกำศ ครผู สู้ อนครพู ัชรี วรรตั นำนรุ ักษ์ (ครูไก)่

ข้นั สรา้ งความสนใจ ฝน หิมะ และลูกเห็บ เรียกรวมกนั ว่าอะไร จงบอกสถานะของฝน หิมะ และลูกเห็บตามลาดบั

ข้นั สารวจและคน้ หา วฏั จกั รนา้ หยาดนา้ ฟ้า ฝน หิมะ และลูกเห็บมีกระบวนการเกดิ เหมือนหรือแตกต่างกนั นกั เรียนสามารถเรียนรู้ไดจ้ าก การปฏิบตั ิกิจกรรมต่อไปน้ี

หยาดนา้ ฟ้า กจิ กรรมที่ 28 สืบคน้ ขอ้ มูล ความสมั พนั ธ์ของฝน หิมะ และลูกเห็บ ปัญหา ฝน หิมะ และลูกเห็บมีความสมั พนั ธ์กนั ลกั ษณะใด ทกั ษะ 1. สงั เกต 2. จดั กระทาและสื่อความหมายขอ้ มูล 3. ตีความหมายขอ้ มูลและลงขอ้ สรุป

หยาดนา้ ฟ้า อปุ กรณ์ กระดาษชาร์ต ปากกาสีเมจิก หนงั สือ วารสารวทิ ยาศาสตร์ 1 แผน่ 1 กล่อง สารานุกรมวทิ ยาศาสตร์ สารานุกรม ไทยสาหรับเยาวชน และเวบ็ ไซตท์ ี่ เกี่ยวขอ้ งทางอินเทอร์เน็ต

หยาดนา้ ฟ้า ข้นั ตอน ใหน้ กั เรียนปฏิบตั ิตามข้นั ตอนต่อไปน้ี 12. สนืบาขคอ้นมขูลอ้ ทมี่สูลืบกคารน้ เกไิดฝม้ นาบหนั ิมทะึกแในละตลารูกาเหง ็บเพใอื่นเหปวัรียขบอ้ เกทรียะบบลวกันษกณาระเแกลิดะแกลาะรเกิด สฝถนาหนิมะขะอแงลสะาลรูกเห็บ

หยาดนา้ ฟ้า 3. ตกแต่งตารางใหส้ วยงามแลว้ นาเสนอหนา้ หอ้ งเรียน

กิจกรรมที่ 3 ฝน หมิ ะ และลกู เห็บเกดิ ข้นึ ได้อยา่ งไร จดุ ประสงค์ของกจิ กรรม ทากจิ กรรมนเ้ี พื่อ สืบคน้ ขอ้ มูล และอธบิ ายการเกดิ ฝน หมิ ะ และ ลกู เห็บ

หยาดนา้ ฟ้า บันทกึ ผลการทากจิ กรรม ผลการสืบค้นขอ้ มลู และอ่านใบความรู้ ลกั ษณะและกระบวนการเกดิ ของหยาดนา้ ฟ้าแต่ละชนิด หยาดนา้ ฟ้า กระบวนการเกดิ สถานะของสาร ฝน ละอองน้าในเมฆคิวมูโลนิมบสั หรือนิมโบ- ของเหลว สเตรตสั รวมกนั เป็นหยดน้า หิมะ ไอน้าในอากาศระเหิดกลบั เป็นผลึกน้าแขง็ ของแขง็ ลูกเห็บ หยดน้าถูกลมพดั ข้ึนและลงภายในเมฆคิวมูโล- ของแขง็ นิมบสั แลว้ เปล่ียนสถานะเป็นของแขง็

ฉนั ร้อู ะไร 1. หยาดน้าฟา้ แตล่ ะชนิด มลี กั ษณะและการเกิดเหมือนและแตกต่างกนั อยา่ งไร ตอบ ฝนเปน็ หยาดน้าฟา้ ที่มสี ถานะเป็นของเหลว ส่วนหิมะกับลูกเหบ็ เปน็ หยาดนา้ ฟ้าที่มีสถานะเป็นของแขง็ มกี ารเกิดต่างกัน 2. ในประเทศไทย ลกู เหบ็ มักเกดิ ขึ้นท่ไี หนและเกิดในชว่ งฤดใู ด ตอบ ฤดหู นาวทม่ี อี ณุ หภูมติ า่้ กว่าจดุ เยือแข็ง

3. จากกิจกรรมนี้ คน้ พบอะไรบา้ งเกี่ยวกบั การเกิดฝน หิมะ และลูกเหบ็ ตอบ ฝนเกดิ จากละอองน้าในเมฆรวมตวั กันตกลงยังพ้นื โลก หมิ ะเกดิ ในบริเวณท่ีอณุ หภมู ิตา่ กวา่ 0 องศาเซลเซียสโดยเกิดจากไอนา้ ระเหิดกลบั เป็นผลึกน้าแขง็ และตกลงมาบนพื้นโลก ส่วนลกู เหบ็ เกดิ จาก หยดน้าหรือผลึกน้าแขง็ ในเมฆถกู พัดวนขึ้นลงภายในเมฆคิวมโู ลนมิ บสั เกดิ การพอกตัวของน้าแขง็ เป็นชน้ั ๆตกลงมาบนพ้นื โลก 4. จากสงิ่ ท่ีค้นพบ สรปุ ได้ว่าอยา่ งไร ตอบ ทงั้ ฝน หมิ ะ และลูกเห็บ ล้วนเป็นหยาดนา้ ฟ้า เพราะเป็นน้าใน รูปแบบและสถานะต่างๆท่ตี กจากฟ้ามายังพื้นโลก

หยาดนา้ ฟ้า สรุปผล ฝน หิมะ และลูกเห็บมีบางลกั ษณะที่ เป็ นลกั ษณะเฉพาะ แต่ก็มีบางลกั ษณะที่ มีความสัมพนั ธ์กัน โดยฝน หิมะ และ ลูกเห็บมีความสัมพนั ธ์ท่ีเหมือนกนั คือ เป็ นหยาดน้ าฟ้าเหมือนกนั

ขน้ั อธิบาย หยาดนา้ ฟ้า ค้นหาคาตอบ 1. ฝน หิมะ และลูกเห็บมีความสมั พนั ธ์กนั ในเร่ืองใด เป็ นหยาดน้ าฟ้าเหมือนกนั 2. ฝนและลูกเห็บมีความสมั พนั ธก์ นั ในเรื่องใด ฝนและลูกเห็บเกิดจากเมฆคิวมูโลนิมบสั เหมือนกนั

หยาดนา้ ฟ้า ค้นหาคาตอบ 3. หิมะและลูกเห็บมีความสมั พนั ธก์ นั ในเรื่องใด หิมะและลูกเห็บมีสถานะเป็นของแขง็ เหมือนกนั

ขั้นขยายความรู้ หยาดนา้ ฟ้า ความสัมพนั ธ์ของฝน หิมะ และลกู เห็บ ฝน หยดนา้ ในเมฆแข็งตวั หิมะ หรือไอนา้ ในอากาศ หยดนา้ ท่เี กดิ จาก ระเหิดกลบั เป็ นผลกึ การรวมตวั กนั หยาด นา้ แข็ง ของละอองนา้ เกดิ จากเมฆ นา้ ฟ้า มสี ถานะ ควิ มูโลนิมบสั เป็ นของแขง็ กอ้ นน้าแขง็ ที่เกิดจากหยดน้า ลูกเห็บ ถูกลมพดั ข้ึนและลงภายในเมฆ แลว้ เปล่ียนสถานะเป็น ของแขง็

นักเรียนได้เรียนรู้อะไรบ้าง เรามาตรวจสอบความเข้าใจกนั 1. การเกิดจากเมฆคิวมูโลนิมบสั เป็นลกั ษณะที่ เหมือนกนั ของอะไร ฝนและลูกเห็บ 2.ไอน้าในอากาศระเหิดกลบั เป็นผลึกน้าแขง็ คือลกั ษณะเฉพาะของอะไร หิมะ

ขน้ั ประเมนิ กิจกรรมประจาหน่วย ทบทวนคาศัพท์และหลกั การทางวทิ ยาศาสตร์ เมฆคิวมูโลนิมบสั ทาใหเ้ กิดหยาดน้าฟ้าชนิดใด ฝนและลูกเห็บ

กิจกรรมประจาหน่วย ทบทวนคาศัพท์และหลกั การทางวทิ ยาศาสตร์ หิมะและลูกเห็บเป็นหยาดน้าฟ้าท่ีมีสถานะเป็นของแขง็ แต่ประเทศไทย พบเฉพาะลูกเห็บไม่พบหิมะเพราะอะไร เพราะการเกิดหิมะ อุณหภูมิของบรรยากาศบริเวณพ้ืนโลกตอ้ งต่ากว่า จุดเยือกแขง็ ซ่ึงประเทศไทยต้งั อยูบ่ ริเวณเหนือเส้นศูนยส์ ูตรเลก็ นอ้ ย ทาให้อุณหภูมิของบรรยากาศบริ เวณพ้ืนโลกไม่มีโอกาสต่ากว่าจุด เยือกแขง็ ในขณะที่ลูกเห็บเกิดจากลมพดั หยดน้าข้ึนไปยงั บรรยากาศ ช้นั สูงที่มีอุณหภูมิต่ากวา่ จุดเยอื กแขง็ จึงเกิดเป็นลูกเห็บได้

กิจกรรมประจาหน่วย บทความชวนคดิ คาชี้แจง อ่านบทความต่อไปน้ีแลว้ ตอบคาถาม พายุลกู เห็บ ในแต่ละคร้ังที่เกิดพายฝุ น ประชาชนมกั ไดร้ ับความเดือดร้อนไม่มาก ก็นอ้ ยจากลมแรงและน้าฝนปริมาณมาก แต่ถา้ พายุฝนนาลูกเห็บมาดว้ ย ความเสียหายที่เกิดข้ึนกบั ที่อยอู่ าศยั และของใชต้ ่าง ๆ ของประชาชนก็จะ เพ่ิมมากข้ึนไปอีก เนื่องจากลูกเห็บมีลักษณะเป็ นก้อนน้ าแข็งกลม มีขนาดแตกต่างกัน คือ มีเส้นผ่านศูนยก์ ลางประมาณ 2–5 เซนติเมตร ประกอบกับลมท่ีพดั รุนแรง ทาให้ลูกเห็บสามารถตกกระแทกทะลุ หลงั คา กระจก หรือตวั รถยนตท์ ี่ทาจากเหลก็

กิจกรรมประจาหน่วย คาถามท่ี 1: พายุลกู เห็บ ลูกเห็บเกิดข้ึนในขณะที่มีพายฝุ นไดเ้ พราะอะไร 1. มีปริมาณน้าฝนเป็นจานวนมาก 2. มีละอองลอยเป็นอนุภาคแกนกลาง 3. มีแรงลมพดั เมด็ ฝนข้ึนสู่เมฆดา้ นบนได้ 4. มีอุณหภูมิบริเวณพ้ืนโลกต่ากวา่ จุดเยอื กแขง็

กิจกรรมประจาหน่วย คาถามที่ 2: พายุลูกเห็บ เมื่อเกิดพายลุ ูกเห็บ ประชาชนบางกลุ่มไดเ้ ก็บลูกเห็บกิน นกั วิทยาศาสตร์ จึงทาการวิจยั เพ่ือตรวจสอบความเหมาะสมในการเก็บลูกเห็บกิน การต้งั คาถามใดในการวิจัยที่ตรวจสอบได้โดยกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ จงเขียนวงกลมลอ้ มรอบคาวา่ “ได”้ หรือ “ไม่ได”้ ในแต่ละขอ้ คาถามต่อไปนีต้ รวจสอบได้โดยกระบวนการทาง ได้ หรือ ไม่ได้ วทิ ยาศาสตร์หรือไม่ ลูกเห็บมีรูปร่างน่ากินหรือไม่ ได/้ ไม่ได้ ได/้ ไม่ได้ ลูกเห็บท่ีเกิดข้ึนมีส่วนประกอบอะไรบา้ ง ได/้ ไม่ได้ ลูกเห็บมีเช้ือโรคปนเป้ื อนอยหู่ รือไม่

สรุป ความสัมพนั ธ์ของฝน หิมะ และลูกเหบ็ ใชเ้ กณฑด์ งั น้ี หยาดนา้ ฟ้า เกดิ จากเมฆ สถานะ ควิ มูโลนิมบัส เป็ นของแขง็ ไดแ้ ก่ ไดแ้ ก่ ไดแ้ ก่ ฝน หิมะ และลกู เห็บ ฝนและลกู เห็บ หิมะและลกู เห็บ