หน่วยที่ 1

เครื่องมือ - อุปกรณท์ ี่ใชใ้ นงานเขยี นแบบ บทนาํ เครื่องมอื ในงานเขียนแบบมีหลายอย่างหลายประเภท ช่างเขยี นแบบทดี่ ีจึงต้องมคี วามร้คู วามเข้าใจและ รู้จัก วธิ กี ารใช้เครอ่ื งมอื และอปุ กรณต์ ่าง ๆ ในการเขยี นแบบ ตลอดจนเข้าใจเทคนิควิธกี ารเขยี นแบบ จึงจะได้งานเขียนแบบที่ ดีและถูกต้อง 1.ชนิดเครอื่ งมอื ในงานเขยี นแบบ 1.1 โต๊ะเขยี นแบบ เป็นโตะ๊ ทใี่ ช้สาหรับยดึ ติดกระดาษเขียนแบบ ใช้ร่วมกบั ไม้ทแี ละฉากสามเหล่ียม ตลอดจนวาง เคร่อื งมอื เขยี นแบบอนื่ ๆ ลกั ษณะรปู ร่างโดยทว่ั ไปมโี ครงสร้างเป็นเหล็กกล่องสเี่ หล่ียมมกี ระดานทยี่ ดึ ตดิ กบั ตัวโตะ๊ เอยี ง ทามุมกบั ตัวกระดานโดยทว่ั ไปเป็นไม้อดั ทป่ี ิ ดทบั ด้วยวัสดุทผ่ี ิวเรียบ เช่น โฟไมก้า, เมลามนี เป็นต้น พ้ืนผวิ วัสดปุ ิ ดทบั จะ เป็ นผิวด้าน กระดานรูปร่างเป็ นสี่เหล่ียมผืนผ้า มหี ลายแบบหลายขนาด เช่น ขนาด 40 x 60 เซนติเมตร , ขนาด 60 x 100 ซนติเมตร, ขนาด 80 x 120 ซนตเิ มตร เป็นต้น ทข่ี อบกระดานทง้ั สีด่ ้านต้องเรียบตรง และได้ฉากกนั โต๊ะเขยี นแบบมหี ลาย แบบหลาย รปู โต๊ะเขยี นแบบ ทมี่ า: http://www.boatbookofficecenter.com การบารงุ รักษา โตะ๊ เขยี นแบบจะต้องทาความสะอาดพ้ืนโตะ๊ ทุกคร้ังก่อนและหลังจากการใช้งาน โดยใช้เศษผ้าแห้งเชด็ ฝ่ นุ ออก ในกรณมี คี ราบสกปรกฝังแน่นอาจใช้ผ้าชุบนา้ สะอาดเชด็ ระวงั อย่าให้เกดิ รอยขดี ข่วนผิวหน้าและรักษาพ้ืนผวิ ไมใ่ ห้มรี อย แตก หรือรอยบุ๋ม 1

1.2 กระดานเขียนแบบ เป็ นอุปกรณ์เขียนแบบท่ีใช้งานเช่นเดียวกับโต๊ะเขียนแบบ ไม่มีโครงตัวและขาโต๊ะ สามารถเคล่ือนย้ายไปไหนได้ง่ายและสะดวกสบาย ขอบกระดานทง้ั สดี่ ้านเรียบตรง และได้ฉากกนั สามารถท าข้นึ มาใช้เอง ได้โดยใช้ไม้อดั หรือไม้แผ่นทมี่ พี ้ืนผิวเรียบตัดตามขนาดทต่ี ้องการ แล้วขัดผิวและขอบกระดานให้เรียบ หากต้องการ กระดานทใี่ ช้กบั กระดาษขนาด A3 ควรใช้กระดานขนาดประมาณ 40 x 60 เซนตเิ มตร รปู กระดานเขียนแบบ ทม่ี า: http://www.boatbookofficecenter.com 1.3 ไม้ท(ี T-Square) เครื่องมือทใ่ี ช้สาหรับเขียนเส้นตรงในแนวนอน และใช้ร่วมกับฉากสามเหลี่ยมในการ เขยี นเส้นในแนวด่ิงและเส้นเอยี งมุมต่าง ๆ มลี ักษณะรปู ร่างเป็นตวั ท(ี T) มสี ่วนประกอบ 2 สว่ น คอื สว่ นหัว (Head) และ สว่ นใบ (Blade) ซ่งึ ทง้ั สองส่วนจะยดึ ติดกนั โดยทามุมฉากต่อกนั ส่วนใบจะมสี เกลติดยาวตลอดความยาว โดยทว่ั ไปจะมี หน่วยเป็นระบบเมตรกิ ทว่ี ัดเป็นเซนติเมตร วสั ดุโดยทว่ั ไปจะเป็นไม้และพลาสตกิ รปู ไม้ที ทม่ี า: http://www.boatbookofficecenter.com 1.4 ทสี ไลด์(T-Slide) เป็ นเครื่องมือทใี่ ช้ทางานในลักษณะเช่นเดียวกบั ไม้ทสี ามารถนามาประกอบกบั โต๊ะเขียน แบบหรือกระดานเขยี นแบบได้โดยใช้หลักการท างานของเชือกและรอก มคี วามสะดวกรวดเรว็ ในการใช้งาน และมคี วาม ขนานเทยี่ งตรงกว่าไม้ที รปู ทสี ไลด์ ทมี่ า: http://www.boatbookofficecenter.com 2

การบารงุ รกั ษา ไม้ที ต้องระวังส่วนหัวทมี่ ีสกรูจับยึดอยู่กบั ส่วนตัว โดยตรงตรวจสอบให้มีความต้ังฉากซ่ึงกนั เสมอ ไม่ให้มกี าร โยกคลอนได้ ส่วนทสี ไลด์ ส่วนมากจะติดต้ังกับโต๊ะเขยี นแบบ ไม่ค่อยมีการเคล่ือนย้ายจึงไม่ค่อยชารุดหรือแตกหัก แต่ ต้องหม่ันตรวจสอบความตึงของเส้นเชือก เพราะการใช้งานอาจทาให้เส้นเชือกทยี่ ดึ ร้ังไว้เกดิ การคลายตัวออก ทาให้ที สไลดอ์ าจไมไ่ ด้ฉากกบั ขอบกระดาน ทง้ั น้ีไม้ทที ้งั สองชนิดน้ันก่อนใช้และหลังใช้ควรใช้ผ้าสะอาดเช็ดเสมอ เพ่ือมไม่ให้กระดาษเขียนแบบเกดิ ความ สกปรกหรอื เป็นรอยด่างดา เน่อื งจากไม้ทจี ะต้องสมั ผสั ไปมากบั กระดาษเขยี นแบบอยเู่ สมอ 1.5 ฉากสามเหล่ยี ม (Set Square) เป็นเครือ่ งมอื ทใ่ี ช้เพ่ือขดี เขยี นเส้นในแนวด่งิ และเส้นในแนวเอยี ง การ ใช้งานจะใช้ร่วมกบั ไม้ทมี อี ยู่ 2 แบบ ดงั น้ี 1.5.1 ฉากสามเหลย่ี มแบบตายตวั มรี ปู ร่างเป็นสามเหลย่ี มมุมฉากม3ี ด้าน 3 มุม โดยจะมมี มุ ฉาก อยหู่ น่งึ มมุ มีอยู่ 2 แบบ คอื แบบมุมภายใน 45, 45 และ 90° และมมุ ภายใน 30, 60 และ 90° วสั ดุโดยทว่ั ไป จะเป็นพลาสติกใสมสี เกลอยู่ทด่ี ้านข้าง มที ง้ั สเกลระบบเมตริกทว่ี ัดเป็นเซนติเมตร และระบบองั กฤษทวี่ ดั เป็นน้วิ (ก) มมุ 45, 45 และ 90° (ข) มุม 30, 60 และ 90° รปู แสดงฉากสามเหล่ียมแบบตายตัว ทมี่ า: https://easternpioneer.com/ 1.5.2 ฉากสามเหลีย่ มแบบปรับมุมได้ ลักษณะรปู ร่างเป็นสามเหลี่ยมทสี่ ามารถปรับมุมต่างๆได้ การใช้งาน จะใช้ร่วมกบั ทสี ไลดใ์ นการลากเส้นทง้ั แนวด่ิงและแนวเอยี ง แต่จะสามารถปรับมุมเอยี งได้ละเอยี ดมาก ทาให้ นาไปใช้งานได้หลากหลายและสะดวก รปู ฉากสามเหล่ียมแบบปรบั มุมได้ ทมี่ า: http://www.Kidee.com 3

การบารงุ รักษา ควรรกั ษาด้านขอบของฉากให้ดี ไม่ให้เกดิ รอยขรขุ ระ เพราะจะทาให้การลากเส้นเกดิ สะดดุ หรือเอยี งออกจาก แนวได้ ในกรณขี องฉากสามเหลี่ยมแบบปรับมุม ต้องหม่นั ตรวจสอบสกรตู วั บังคับการปรับให้อยใู่ นสภาพใช้งานได้ และ ก่อนทจ่ี ะนามาใช้และหลังใช้งานควรใช้ผ้าเชด็ ทาความสะอาด เพ่ือให้มผี วิ หน้าทส่ี ะอาด เวลาวางทาบในกระดาษจะไม่ทา ให้เกดิ รอยด่างดา 1.6 วงเวยี น(Compasses) เป็นเครอื่ งมอื ทใ่ี ช้สาหรับการเขยี นส่วนโค้ง หรอื วงกลมมลี กั ษณะเป็นขาสองขาติดกนั โดยสามารถปรับขยายขาให้กว้างหรือแคบได้ปลายขาข้างหน่ึงจะติดเหล็กปลายแหลมไว้ส่วนปลายขาอีกข้างจะมชี ุดจับยดึ ดนิ สอ การใช้วงเวียน จะกางแขนออกมรี ะยะยาวเท่ากบั รศั มวี งกลมหรือรศั มสี ่วนโค้งทเี่ ราต้องการ จากน้ันกว็ าดวงกลม โดยหมุนตามทศิ ทางของนาฬิกา รปู วงเวียน ทมี่ า: http://www.Kidee.com การบารงุ รกั ษา วงเวียนควรมีก่องใส่โดยเฉพาะ ด้านปลายแหลมอาจทาให้เกดิ อันตรายได้ต้องหม่นั ตรวจสอบสกรตู ัวยดึ ต่างๆ ของวงเวยี นให้อยูใ่ นสภาพใช้งานได้ เช่น ไม่เกดิ การหลวมโยกไปมา 1.7 บรรทดั เขียนส่วนโค้ง เป็นแผ่นพลาสติกทมี่ สี ่วนโค้งรัศมหี ลายขนาดสัมผัสต่อเนื่องกนั ไปตลอด ใช้สาหรับ เขยี นส่วนโค้งต่างๆ การใช้งานจะวางทบั ให้ตรงจุดของส่วนโค้งอย่างน้อย 3 จุดแล้วจึงเขยี นไปตามแนวส่วนโค้ง รปู บรรทดั เขยี นส่วนโค้ง ทมี่ า: https://kts.in.th/ 4

การบารงุ รกั ษา บรรทดั โค้งควรทาความสะอาดด้วยผ้าชุบนา้ เช่นเดียวกบั ฉากเหล่ยี ม 1.8 บรรทดั มาตราสว่ น บรรทดั มาตราสว่ นหรือเสกล เป็นบรรทดั ทมี่ มี าตราส่วนต่าง ๆ หลายขนาด เช่น 1:100, 1:20, 1:50, 1.75 เพื่อสะดวกในการเขยี นแบบลักษณะต่างๆ ทตี่ ้องใช้มาตราสว่ นในการเขยี นแบบเพ่ือยอ่ หรือขยายทาให้สะดากและรวดเรว็ ซ่งึ จะใช้มากในงานเขียนแบบ รปู บรรทดั มาตราสว่ น ทม่ี า: https://www.officemate.co.th/ การบารงุ รักษา ควรบารุงเครื่องมือในเร่ืองของแถบตัวเลขบอกระยะ เพราะถ้าหากไม่ชัดเจนจะทาให้เกิดการผิดพล าดในการ นาไปใช้งานเขยี นแบบได้ ห้ามนามาเคาะหรือทาให้ได้รับการกระทบกระเทอื นจนทาให้เกดิ การบิดงอเดด็ ขาด เพราะจะทา ให้ระยะทไ่ี ด้คลาดเคลื่อนจากความเป็ นจริง เวลาก่อนใช้งานและเลกิ ใช้งานควรทาความสะอาดด้วยผ้าชุบนา้ และเกบ็ ใส่ กล่อง 1.9 แผ่นแบบ (Templates) เป็นเคร่ืองมือช่วยเขียนรปู ร่างสญั ลักษณ์ต่างๆในแบบให้รวดเรว็ ข้นึ มที ง้ั เป็นลักษณะรปู สเ่ี หลยี่ ม สามเหล่ยี ม วงกลม วงรี สเี่ หล่ียม ห้าเหลี่ยม และหกเหลี่ยม เป็นต้น รปู บรรทดั มาตราส่วน ทมี่ า: http://bkstationery.com/ การบารงุ รักษา ควรเกบ็ ให้เป็นทเ่ี มอื่ ใช้งานเสร็จแล้ว เพราะเป็นเคร่อื งมอื ทม่ี ขี นาดเลก็ และควรระวังการแตกหักของแผ่นแบบ เนอื่ งจากเป็นแผ่นพลาสติกบาง หลังใช้งานถ้าเป็นรอยดินสอให้ใช้ยางลบลบรอยออกเพ่ือความสะดวกในการใช้งานคร้งั ต่อไป 5

เคร่ืองมอื และอปุ กรณช์ ่วยในงานเขยี นแบบ นอกจากเครอื่ งมือต่างๆ ดังทกี่ ล่าวมาแล้วน้ัน งานเขยี นแบบกจ็ ะมเี ครื่องมอื และอปุ กรณ์ช่วยในงานเขยี นแบบต่าง ๆ เพ่ือช่วยให้การเขียนแบบมคี วามสะดวก รวดเรว็ สวยงาม และมปี ระสทิ ธภิ าพให้ ดีย่งิ ข้นึ มหี ลายชนิด ดังน 2.0 แผ่นกนั ลบ เป็นแผ่นพลาสติกบางๆ ทเ่ี จาะรรู ปู ร่างแบบต่างๆ เพ่ือใช้สาหรับลบในพ้ืนผวิ ทตี่ ้องการลบเท่าน้นั รปู แผ่นกนั ลบ ทมี่ า: https://easternpioneer.com/ 2.1 ยางลบ ยางลบ เป็นอปุ กรณใ์ ช้ลบรอยขดี เขยี นทไี่ มต่ ้องการออกจากบนพ้ืนผิวกระดาษ ม2ี แบบคือยางลบ ดินสอ และยางลบหมกึ รปู บรรทดั มาตราส่วน ทม่ี า: https://www.officemate.co.th/ 2.2 เทปกาว ใช้สาหรบั ยดึ กระดาษให้ติดกบั โตะ๊ เขียนแบบ โดยต้องเลอื กใช้เทปทม่ี คี วามเหนยี วของกางน้อย เพราะ จะต้องมกี ารดึงลอกออกหลังจากเขยี นแบบเสรจ็ ถ้าใช้ชนิดดทม่ี กี าวเหนียวมากกระดาษอาจเกดิ ความเสยี หาย และหน้ากระดานโต๊ะเขียนแบบอาจทคี ราบสกปรกได้ รปู บรรทดั มาตราสว่ น ทม่ี า:https://www.officemate.co.th/ 6

2.3 ดินสอ เป็นเครอ่ื งมือทใี่ ช้ในการขดี เขยี นเส้นลงบนผวิ กระดาษเขยี นแบบ ตวั ไส้ดินสอทาจากกรา ไฟทม์ อี ยู่ 2 แบบ ดงั น้ี 2.3.1 ดินสอเปลอื กไม้เป็นดินสอเปลือกไม้ทหี่ ุ้มไส้ดนิ สอขนาด 2 มลิ ลิเมตรเวลาใช้งานจะต้องเหลาให้ ไส้ดนิ สอยาวยนื่ ออกมาจากเปลอื กไม้และลบั ปลายให้แหลมเลก็ รปู ดนิ สอเขียนแบบเปลือกไม้ ทมี่ า:https://www.officemate.co.th/ เกรดตามความแขง็ ของไส้ดินสอ แบ่งได้3 ระดับ ดังน้ี ก. แบบไส้แขง็ ใช้สาหรบั เขยี นงานทตี่ ้องการความเทย่ี งตรงสงู หรือการร่างแบบ เส้นทเ่ี ขยี นจะมคี วาม เบา บาง มตี ้ังแต่เบอร์9H - 4H โดยเบอร์ทมี่ ตี ัวเลขมากกจ็ ะมคี วามแขง็ มาก ข. แบบไส้แขง็ ปานกลาง ใช้สาหรบั การเขยี นแบบทว่ั ไปมตี ้ังแต่เบอร์3H - B ค. แบบไส้อ่อน ใช้สาหรับการเขยี นงานศลิ ปะชนดิ ต่าง ๆ เช่น การวาดภาพแรเงา ไมเ่ หมาะทจี่ ะ นามาใช้ในงานเขยี นแบบ เน่อื งจากเส้นมคี วามหยาบและเลอะง่ายมตี ้ังแต่เบอร์2B - 7B โดยเบอร์ทมี่ ตี ัวเลข มากกจ็ ะมคี วามออ่ นมาก ก. แบบไส้แขง็ ข. แบบไส้แขง็ ปานกลาง ค. แบบไส้ออ่ น การเขยี นเส้นร่าง เราควรเลือกใช้ดินสอแบบไส้แขง็ ปานกลางเบอร์ 2H - 3H และควรใช้ดินสอเบอร์ F- HB เม่ือเขยี นเส้นเตม็ บางหรือเส้นเต็มหนาจะทาให้ได้ความหนาเส้นเขยี นแบบหลายขนาด การใช้ดินสอ เปลือกไม้จะต้องเหลาให้ปลายแหลมอยูเ่ สมอจะทาให้เส้นมคี วามคมชัด 2.3.2 ดินสอแบบเปล่ียนไส้เป็นดนิ สอทไ่ี ม่มเี ปลือกดินสอ มแี ต่ไส้ดนิ สอ โดยใช้คู่กบั ตัวโครงปากกา ใช้ง่ายและสะดวก มอี ยู่ 2 แบบ คอื 7

1)ดนิ สอแบบไส้ใหญ่ ตัวโครงดนิ สอเป็นทอ่ พลาสติกทใ่ี สไ่ ส้ดนิ สอขนาด 2 มลิ ลเิ มตรอยู่ภายในมีระบบ กลไกในการจับยดึ ไส้ดินสอ เมือ่ กดกลไกไส้ดนิ สอกเ็ ล่ือนเข้าออกได้ รปู ดินสอแบบไส้ใหญ่ ทมี่ า: https://shopee.co.th/ 2) ดนิ สอแบบไส้มาตรฐาน ลกั ษณะการทางานคล้ายกนั กบั ดนิ สอแบบไส้ใหญ่ แต่ไส้ดินสอแบบน้จี ะ ขนาดเลก็ เหมอื นเขม็ มีหลายขนาด เช่น 0.3, 0.5 และ 0.7 มลิ ลเิ มตรใช้งานสะดวกเพียงกดให้ปลายดินสอยน่ื ออกมาจากด้ามดนิ สอเพียงเลก็ น้อย ไมต่ ้องเหลาและลับปลายดินสอเลย ใช้สาหรับขดี เส้นตามขนาดความหนาท่ี ต้องการ รปู ดินสอแบบไส้มาตรฐาน ทมี่ า:https://ssfortunetrade.co.th/ 8