ການສອນ ວິຊາພາສາລາວ - ວັນນະຄະດ 2 ກ່ຽວກັບ ການອ່ານ ແລະ ການຂຽນ

ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທປິ ະໄຕ ປະຊາຊນົ ລາວ ສນັ ຕພິ າບ ເອກະລາດ ປະຊາທປິ ະໄຕ ເອກະພາບ ວດັ ທະນະຖາວອນ ກະຊວງສຶກສາທິການ ແລະ ກລາ ກົມສາ້ ງຄູ ວິທະຍາໄລຄູຫຼວງນ້າໍ ທາ ບດົ ວໄິ ຈ ຫວົ ຂ:ໍ້ ການສອນ ວຊິ າພາສາລາວ - ວນັ ນະຄະດ 2 ກຽ່ ວກບັ ການອ່ານ ແລະ ການຂຽນ ປທ 1 ລະບບົ 12+4 ສາຍຄປູ ະຖມົ ວທິ ະຍາໄລຄູ ຫວຼ ງນາໍ້ ທາ ໂດຍນາໃຊວ້ ທິ ສອນແບບຮວ່ ມມື CIRC ຜວູ້ ໄິ ຈ: ປຕ. ຫຼາ້ ແສງແກວ້ ພນັ ລະພາ ສົກຮຽນ 2018 – 2019

ສາທາລະນະລດັ ປະຊາທປິ ະໄຕ ປະຊາຊນົ ລາວ ສັນຕພິ າບ ເອກະລາດ ປະຊາທປິ ະໄຕ ເອກະພາບ ວດັ ທະນະຖາວອນ ກະຊວງສກຶ ສາທິການ ແລະ ກລາ ກົມສາ້ ງຄູ ວິທະຍາໄລຄຫູ ຼວງນ້ໍາທາ ບດົ ວໄິ ຈ ຫວົ ຂ:ໍ້ ການສອນ ວຊິ າພາສາລາວ - ວນັ ນະຄະດ 2 ກຽ່ ວກບັ ການອ່ານ ແລະ ການຂຽນ ປທ 1 ລະບບົ 12+4 ສາຍຄປູ ະຖມົ ວທິ ະຍາໄລຄູ ຫວຼ ງນາໍ້ ທາ ໂດຍນາໃຊວ້ ທິ ສອນແບບຮວ່ ມມື CIRC ທປ່ີ ກຶ ສາ: ອຈ.ປທ ແດງ ທອງສງິ ຜວູ້ ໄິ ຈ: ປຕ. ຫາຼ້ ແສງແກວ້ ພນັ ລະພາ ສກົ ຮຽນ 2018 – 2019 ຜູ້ວິໄຈ: ປຕ ຫລ້າແສງແກວ້ ພນັ ລະພາ i

ສາລະບານ ສາລະບານ .......................................................................................................... i ຄາຂອບໃຈ ........................................................................................................ iii ບດົ ຄດັ ຫຍ້ໍ......................................................................................................... iv ພາກທ 1 ພາກສະເໜ ............................................................................................. 1 1. ຄວາມເປນັ ມາ ແລະ ຄວາມສາຄັນຂອງບນັ ຫາ.................................................................. 1 2. ຄາຖາມໃນການວິໄຈ............................................................................................. 3 3. ຈຸດປະສົງຂອງການວິໄຈ ......................................................................................... 3 4. ຂອບເຂດຂອງການວິໄຈ ......................................................................................... 3 5. ສົມມດຸ ຖານຂອງການວິໄຈ ...................................................................................... 4 6. ຜົນປະໂຫຍດຄາດວາ່ ຈະໄດ້ຮບັ ................................................................................. 4 7. ນຍິ າມສັບສະເພາະທີ່ໃຊ້ໃນການວໄິ ຈ ........................................................................... 5 ບົດທ 2 ເອກະສານ, ທດິ ສະດ ແລະ ບົດວໄິ ຈທກ່ີ ຽ່ ວຂອ້ ງ........................................................ 7 1. ທິດສະດການຮຽນຮູ້ ............................................................................................. 7 2. ແນວຄດິ ກ່ຽວກັບການຮຽນຮູ້ແບບຮ່ວມມື ..................................................................... 8 3. ວທິ ການສອນແບບຮວ່ ມມື CIRC ........................................................................... 12 4. ແນວຄວາມຄິດທິດສະດກ່ຽວກບັ ການອ່ານ................................................................... 16 5. ແນວຄິດທິດສະດກ່ຽວກັບການຂຽນ.......................................................................... 21 6. ປະສິດທິພາບຂອງບົດສອນ.................................................................................... 30 7. ດັດຊະນປະສິດທິຜນົ ການຮຽນຮູ້.............................................................................. 33 8. ວທິ ສາ້ ງແບບທົດສອບ ......................................................................................... 34 9. ທິດສະດຄວາມເພງິ່ີ ພໃຈໃນການຮຽນຮູ້ ...................................................................... 38 10. ບົດຄໍນ້ົ ຄວາ້ ທີ່ກຽ່ ວຂ້ອງ ...................................................................................... 41 ບດົ ທ 3 ວທິ ດາເນນການວໄິ ຈ ....................................................................................43 1. ຮບູ ແບບຂອງການວິໄຈ ........................................................................................ 43 2. ເຄອ່ືີ ງມທື ີ່ໃຊເ້ ຂົ້າໍ ໃນການວິໄຈ ................................................................................. 43 3. ການສ້າງເຄອ່ີື ງມື ແລະ ການຫາຄຸນນະພາບຂອງເຄ່ີືອງມື ..................................................... 44 4. ວທິ ເກັບລວມລວມຂມ້ໍ ນູ ...................................................................................... 47 5. ການວເິ ຄາະຂ້ມໍ ູນ............................................................................................... 47 ຜູ້ວໄິ ຈ: ປຕ ຫລາ້ ແສງແກວ້ ພນັ ລະພາ i

6. ສະຖຕິ ທິ ່ີນາໃຊ້ ................................................................................................. 48 ບົດທ 4 ຜນົ ການວເິ ຄາະຂມໍ້ ນູ ....................................................................................51 1. ຜນົ ການວເິ ຄາະຫາປະສິດທິພາບຂອງບດົ ສອນ ............................................................... 51 2. ຜົນການວເິ ຄາະຫາດັດຊະນປະສິດທິຜນົ ການຮຽນຂອງນັກຮຽນ ............................................ 57 3. ຜົນການວເິ ຄາະຫາຄວາມເພີ່ງິ ພໃຈຂອງນກັ ຮຽນ ............................................................. 58 ບດົ ທ 5 ສະຫຼຸບຜນົ ການວໄິ ຈ, ອະພປິ າຍຜນົ ແລະ ຂ້ໍສະເໜແນະ ...............................................63 1. ສະຫຼຸບຜົນການວິໄຈ ........................................................................................... 63 2. ອະພິປາຍຜົນ ................................................................................................... 63 3. ຂສ້ໍ ະເໜແນະ................................................................................................... 65 ເອກກະສານອາ້ ງອງ...............................................................................................70 ເອກະສານຊອ້ ນທາ້ ຍ .............................................................................................68 ຜວູ້ ໄິ ຈ: ປຕ ຫລາ້ ແສງແກວ້ ພນັ ລະພາ ii

ຄາຂອບໃຈ ບົດວິໄຈສະບັບນ້ໍສາເລັດໄດ້ດ້ວຍດ ເນື່ີອງຈາກໄດ້ຮັບຊ້ໍນາ ນາພາ ແລະ ໃຫ້ຄວາມຮ່ວມມືຈາກບັນດາຄູ - ອາຈານວິທະຍາໄລຄູ ຫວຼ ງນທ້ໍ າ ໂດຍສະເພາະແມນ່ ອາຈານທ່ີປກຶ ສາທໄ່ີ ດໃ້ ຫ້ຄາແນະນາ, ໃຫ້ຄວາມຮູ້ໃນການຂຽນ ບົດວໄິ ຈ. ຂ້າພະເຈາົໍ້ ມຄວາມຮສູ້ ຶກພາກພູມໃຈຫຼາຍທສີ່ າມາດສ້າງຜົນງານທີເ່ ປັນປະໂຫຍດຕ່ກີ ັບການພດັ ທະນາການ ຮຽນ - ການສອນວຊິ າພາສາລາວ - ວນັ ນະຄະດ2 ໃນສາຍສາຍຄູປະຖົມ ລະບບົ 12+4 ປ1, ຂ້າພະເຈ້າໍົ ຈະນາໄປ ໝູນໃຊເ້ ຂາົ້ໍ ໃນການສິດສອນ ແລະ ເຜຍແພໃ່ ຫ້ຄູສອນສາຍສາຍຄູປະຖມົ ໃນວທິ ະຍາໄລຄູໃຫ້ຮັບຮ.ູ້ ດັ່ີງນັໍ້ນ, ຂ້າພະເຈົໍ້າໃນນາມຜູ້ຂຽນບົດວິໄຈ ຂສະແດງຄວາມຮູ້ບຸນຄຸນຢ່າງສູງມາຍັງທ່ານທີ່ໄດ້ໃຫ້ຄວາມ ຊ່ວຍເຫືຼອໃນການເກບັ ກາຂ້ມໍ ນູ ແລະ ບົດຮຽນອັນລໍ້າຄາ່ ໃນການວິໄຈໃນຄັໍ້ງນຈ້ໍ ົນສາເລັດໄປດ້ວຍດ. ຂສະແດງຄວາມຂອບໃຈມາຍງັ ທ່ານຄະນະອານວຍການວທິ ະຍາໄລຄູ ຕະຫຼອດຮອດຄູ - ອາຈານວທິ ະຍາໄລ ຄຫູ ຼວງນາ້ໍ ທາທີ່ໄດໃ້ ຫ້ຄວາມຊ່ວຍເຫອືຼ ໃນການວິໄຈໃນຄ້ໍັງນໍ້ຈົນສາເລັດດ້ວຍດ. ດັ່ີງນັໍ້ນ, ຂ້າພະເຈົໍ້າໃນນາມຜູ້ຂຽນບົດວິໄຈຂອວຍພອນມາຍັງບັນດາທ່ານຈົີ່ງມສຸຂະພາບແຂງແຮງ, ມ ຄວາມຜາສຸກ, ມພະລະນາໄມສົມບູນ ແລະ ປະສົບຜນົ ສາເລດັ ໃນໜ້າທກ່ີ ານງານທຸກປະການ. ຜູວ້ ິໄຈ: ປຕ ຫລາ້ ແສງແກ້ວ ພນັ ລະພາ iii

ບດົ ຄດັ ຫຍ້ໍ ການຄົ້ໍນຄວ້າວິໄຈໃນຄັ້ໍງນໍ້ ເປັນການຄົ້ໍນຄວ້າແບບທົດລອງໂດຍມຈຸດປະສົງດັ່ີງນໍ້: 1 ) ເພືີ່ອສຶກສາ ປະສດິ ທພິ າບຂອງວິທສອນແບບ CIRC ເຂົ້າໍ ໃນການສອນ ວຊິ າພາສາລາວ - ວັນນະຄະດ2 ຢູ່ໃນເກນ 80/80. 2) ເພື່ີອສຶກສາດັດຊະນປະສິດທິຜົນການຮຽນ ວິຊາພາສາລາວ - ວັນນະຄະດ2. 3) ເພື່ີອສຶກສາຄວາມເພ່ີິງພໃຈຂອງ ນກັ ສກຶ ສາຕກ່ີ ານສອນ ວິຊາພາສາລາວ - ວນັ ນະຄະດ2. ກ່ມຸ ທົດລອງທ່ີໃຊ້ໃນການວໄິ ຈຄງັ້ໍ ນ້ໍແມ່ນນັກສຶກສາສາຍ ຄປູ ະຖົມ, ລະບົບ 12+4 ປທ1 ທວ່ີ ທິ ະຍາໄລຄູ ຫວຼ ງນ້ໍາທາ ສົກຮຽນ 2018-2019 ຈານວນ 1 ຫອ້ ງ, ມນກັ ສຶກ ສາ ຈານວນ 29 ຄົນ. ເຄືີ່ອງມືທ່ີໃຊ້ໃນການຄົ້ໍນຄວ້າປະກອບມ: ບົດສອນວິຊາ ພາສາລາວ - ວັນນະຄະດ2 ຈາ ນວນ 4 ບົດສອນ, ແບບທົດສອບຍ່ອຍ 4 ສະບັບ, ແບບທົດສອບວັດຜົນສາເລັດທາງການ ແລະ ແບບສອບຖາມ ຄວາມເພິ່ີງພໃຈ ຈານວນ 1 ສະບັບມຈານວນ 20 ຂໍ້. ສະຖິຕິທ່ີໃຊ້ໃນການວິເຄາະຂ້ໍມູນປະກອບມ: ເປເຊັນ, ຄ່າ ສະເລຍ່ ແລະ ຄ່າຜນັ ປ່ຽນມາດຕະຖານ. ຜົນການວິໄຈພບົ ວາ່ : 1) ປະສິດທິພາບຂອງການສອນ ວິຊາພາສາລາວ - ວັນນະຄະດ2 ເລື່ີອງການອ່ານ ແລະ ການຂຽນ ໂດຍ ໃຊ້ວິທສອນແບບ CIRC ມປະສິດທພິ າບເທ່າີົ ກບັ 86.93/91.03 ເຊ່ງີິ ສງູ ກວ່າເກນ 80/80 ທີ່ຕັງໍ້ ໄວ້. 2) ປະສິດທິຜົນການຮຽນຂອງນັກສຶກສາໃນວິຊາພາສາລາວ - ວັນນະຄະດ2 ເລືີອ່ ງການອາ່ ນ ແລະ ການ ຂຽນ ໂດຍໃຊວ້ ທິ ສອນແບບ CIRC ມປະສດິ ທິພາບເທີົາ່ ກັບ 0.823 ຫຼື ຄດິ ເປນັ ເປເຊນັ ເທາົ່ີ ກັບ 82.3%. 3) ຄວາມເພິີ່ງພໃຈຂອງນັກສຶກສາ ໂດຍໃຊ້ວິທສອນ ແບບຮ່ວມມື CIRC ໂດຍລວມແມ່ນຢູ່ໃນລະດບັ ເພ່ີິງພໃຈຫຼາຍ ມຄ່ີ າ່ X = 4.50 ແລະ ຄາ່ S.D = 0.53. ຜ້ວູ ໄິ ຈ: ປຕ ຫລາ້ ແສງແກວ້ ພນັ ລະພາ iv

ພາກທ 1 ພາກສະເໜ 1. ຄວາມເປນັ ມາ ແລະ ຄວາມສາຄນັ ຂອງບນັ ຫາ ມະຕິກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຂອງສູນກາງພັກຄັ້ໍງທ IX ໄດ້ເນັ້ໍນໃຫ້ເຫັນວ່າບົດບາດຄວາມສາຄັນຂອງວຽກງານ ການສຶກສາ ແລະ ກລາ ກີ່ຄືວຽກງານພັດທະນາຊັບພະຍາກອນມະນຸດ, ເຊິີ່ງເປັນຂກຸນແຈສາຄັນເພືີ່ອຍົກລະດັບ ຄວາມຮທູ້ າງດາ້ ນກາລັງການຜະລິດ ແລະ ພດັ ທະນາເສດຖະກິດພມູ ປັນຍາຂອງພົນລະເມອື ງລາວ ເຊິີ່ງໄດ້ຖືເອົາຄົນ ເປັນເປົໍ້າໝາຍ ແລະ ຈຸດສຸມໃນການພັດທະນາ, ສຶບຕີ່ເສມຂະຫຍາຍຜົນສາເລັດໃນການປະຕິຮູບການສຶກສາກ່ີຄື ການພັດທະນາຊັບພະຍາກອນມະນຸດໃຫ້ໄປຕາມ 3 ລັກສະນະ 5 ຫຼັກມູນຂອງການສຶກສາແຫ່ງຊາດທີ່ມຄຸນ ນະພາບຕາມມາດຕະຖານພາກພື້ໍນ ແລະ ສາກົນ ສົ່ີງເສມໃຫ້ພົນລະເມືອງລາວມ ລະບຽບວິໃນ, ມ ຄວາມ ຮັບຜິດຊອບຕ່ີສັງຄົມ, ຮູ້ຮັກອາຊບ, ມຄວາມສາມາດໃນການປະດິດສ້າງ, ນາໃຊ້ວິທະຍາສາດເຕັກໂນໂລຊ ແລະ ການສີືສ່ ານ ICT ທີ່ທນັ ສະໄໝ ເພີອ່ື ພດັ ທະນາປະເທດຊາດໃຫເ້ ຊືີ່ອມໂຍງກັບພາກພ້ໍືນ ແລະ ສາກນົ (ກະຊວງສຶກ ສາທກິ ານ ແລະ ກລາ, 2016, ໜາ້ . 17-18). ພາສາລາວ ເປນັ ສົມບັດທາງດ້ານວັດທະນະທາເຊ່ີງິ ກ່ີໃຫເ້ ກດຄວາມເປັນເອກະພາບ ແລະ ເສມສ້າງບຸກຄະ ລິກກະພາບຂອງຄົນໃນຊາດເຮດັ ໃຫຄ້ ົນລາວທກຸ ຄນົ ມຄວາມທະນົງໃຈຕ່ີຄວາມເປນັ ລາວ. ນອກຈາກນ້ໍ, ຍັງເປນັ ສທ່ີື ີ່ສະແດງເຖິງພູມປັນຍາຂອງບັນພະບຸລຸດດາ້ ນວັດທະນະທາ, ຮດຄອງປະເພນໂດຍບັນທຶກໄວ້ເປັນວັດທະນະທາ ອນັ ລ້າໍ ຄ່າຂອງຊາດພາສາມຄວາມສາຄັນຕກ່ີ ບັ ຊວິດການເປັນຢູ່ຂອງສງັ ຄົມມະນຸດຫາຼ ຍທ່ີສຸດ, ການດາລົງຊວິດຂອງ ຄົນໃນສັງຄົມຈະຕອ້ ງໃຊ້ພາສາເພີື່ອເປນັ ພາຫະນະ ຫຼື ເປັນເຄື່ີອງມືໃນການຕິດຕີສ່ ືີ່ສານແລກປ່ຽນຄບົ ຄ້າສະມາຄົມ ກບັ ຄົນອນີື່ . (ຄາຮຸ່ງ ແສງມະນ, 1998, ໜ້າ. 4). ວັນນະຄະດລາວ ເປນັ ມນູ ມັງມລະດກົ ທາງດ້ານວັດທະນະທາອັນປະເສດ ແລະ ເກີາ່ົ ແກ່ມມາແຕ່ບູຮານນະ ການຂອງຊາດລາວເຮົາ,ມັນໄດ້ກາຍເປັນຄັງສາງທີ່ເຕັດໄປດ້ວຍ ຄວາມອຸດົມຮັ່ີງມຂອງບົດວັນນະກາທ່ີດເດັ່ີ ນຂ ອງ ວັນນະຄະດພື້ໍນເມືອງລາວ ແລະ ວນັ ນະຄະດຂຽນສະໄໝຕາ່ ງໆເຊງ່ິີ ໄດ້ກາເນດ ແລະ ຂະຫຍາຍຕົວເປັນເວລາຫຼາຍ ສະຕະວັດມາແລ້ວ. ວັນນະຄະດ ປະກອບດ້ວຍ 3 ພາກສ່ວນໃຫຍ່ຄື: ວັນນະຄະດພື້ໍນເມືອງ, ວັນນະຄະດຂຽນ ສະໄໝອານາຈກັ ລາວລ້ານຊ້າງ ແລະ ວັນນະຄະດສະໄໝປັດຈຸບັນ. ວນັ ນະຄະດ ເປັນພາຫະນະທ່ີສາຄັນຮັບໃຊ້ໃນ ການສຶກສາອົບຮົມບົ່ີມສອນຄົນເຮົາທາງດ້ານແນວຄິດຈິດໃຈ, ມັນໄດ້ເປັນສື່ີໃນການແລກປ່ຽນ ຄວາມຄິດຄວາມ ເຫນັ ຫຼື ເປນັ ແວ່ນແຍງອນັ ປະເສດໃນການດາລງົ ຊວິດ. ການອ່ານເປັນເຄືີ່ອງມືສາຄັນໃນການຮຽນຮູ້ ເພາະເປັນທັກສະທີ່ມບົດບາດໃນການສະແຫວງຫາຄວາມຮູ້ ແລະ ສາມາດນາໄປເປນັ ເຄ່ືອີ ງມໃື ນການຮຽນຮູ້ຕະຫຼອດຊວິດ ການອາ່ ນຍັງເຮັດໃຫ້ຜທູ້ ່ີອ່ານມຄວາມຮູ,້ ຄວາມຄິດ, ຄວາມເພດເພນ, ມນໃິ ສຮັກໃນການອ່ານ ແລະ ມຄວາມສນົ ໃຈໃນສ່ິງີ ທີ່ອ່ານສູງ ສາມາດນາເອົາຄວາມຮູ້ທ່ີໄດ້ຈາກ ອ່ານໄປນາໃຊເ້ ຂ້າໍົ ໃນການເວໍົາ້ ແລະ ຂຽນໄດຢ້ ່າງມປະສິດທິພາບ (ນນັ ທນ ທນິ ນະວົງ, 2554, ໜ້າ. 1) ການອ່ານ ມຄວາມສາຄັນ ແລະ ຈາເປັນຢ່າງຍິີ່ງໃນສັງຄົມປັດຈຸບັນເພາະນອກຈາກການອ່ານເພື່ີອຄວາມເພດເພນແລ້ວ ການ ອ່ານຍັງໄດ້ສະແຫວງຫາຄວາມຮູ້ເພື່ີອໃຫ້ທັນເຫດການ ທັງຍັງເພ່ີມພູນສະຕິປັນຍາຂອງຕົນ, ບຸກຄົນທ່ີມຄວາມ ເຂົໍ້າໃຈໃນເລືີ່ອງທ່ີອາ່ ນຢາ່ ງແທ້ຈິງຍ່ອມໄດ້ຮັບຮູ້, ຄວາມຄດິ ໄປໃຊ້ເກດປະໂຫຍດແກ່ຕົນ ແລະ ສັງຄົມເປັນຢ່າງດ. (ສມົ ເໝາະ ວງົ ປັນຍາ ແລະ ສພອນ ສຸນນັ ທາ, 2010, ໜ້າ. 1). ການອ່ານຈບັ ໃຈຄວາມເປັນທກັ ສະພ້ໍືນຖານທຈ່ີ າເປັນ ຖ້າຫາກນກັ ຮຽນບີສ່ າມາດຈບັ ໃຈຄວາມຈາກເລອືີ່ ງ ຜວູ້ ິໄຈ: ປຕ ຫລາ້ ແສງແກວ້ ພັນລະພາ 1

ທ່ີອ່ານການອ່ານໃນລະດັບສູງກ່ີເປັນໄປໄດ້ຍາກ ເພາະການອ່ານທຸກຢ່າງຕ້ອງອາໄສ ການອ່ານຈັບໃຈຄວາມເປັນ ພືໍ້ນຖານ ການອ່ານຈັບໃຈຄວາມຂອງແຕ່ລະຄົນແມ່ນມຄວາມແຕກຕ່າງກັນ ບາງຄົນສາມາດອ່ານໄດ້ຢ່າງວ່ອງໄວ, ບາງຄົນອ່ານໄດ້ຊ້າຕອ້ງອາໄສເວລາທາຄວາມເຂົໍ້າໃຈກັບເນືໍ້ອເລືີ່ອງ. ດັ່ີງນັ້ໍນ, ຜູ້ອ່ານຕ້ອງຮຽນຮູ້ວິທ ອ່ານຈັບໃຈ ຄວາມ ລວມທັງຄວາມຮູ້ທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບການອ່ານຈັບໃຈຄວາມ. ເຖິງແມ່ນວ່າການອ່ານ ແລະ ການອ່ານຈັບໃຈ ຄວາມຈະມຄວາມສາຄັນຕ່ີການຮຽນ ແລະ ຈັດເຂົໍ້າໃນຫກັຼ ສູດສາມັນສກຶ ສາ ແຕ່ໂດຍທົວີ່ ໄປແລ້ວການອ່ານກີ່ຍັງມ ບນັ ຫາຄ:ື ນັກຮຽນບີມ່ ກັ ອາ່ ນສງິ່ີ ດັີ່ງກາ່ ວມາຈາກສາເຫດ ປດັ ຈບຸ ັນມສປື່ີ ະເພດຕາ່ ງໆທີເ່ ຮັດໃຫ້ນັກຮຽນສົນໃຈຫຼາຍ ກ່ວາເຊນີ່ັ : ໂທລະທັດ, ຄອມພິວເຕ, ໂທລະສບັ ມືຖື...ລ້ວນແຕ່ເປັນສ່ທີື ີ່ເຮັດໃຫ້ນັກຮຽນສົນໃຈຫາຼ ຍກວ່າການອ່ານ , ໃນທ່ີສຸດເຮັດໃຫ້ນັກຮຽນຂາດນິໄສຮກັ ການອ່ານ, ເສຍໂອກາດທີ່ຈະນາເອົາຄວາມຮູ້ຈາກການອ່ານໄປພດັ ທະນາ ຕົນເອງ ແລະ ສັງຄົມ. ບັນຫາກ່ຽວກບັ ການອ່ານອັນດັບຕ່ີມາແມ່ນນັກຮຽນບີ່ໄດ້ຮັບການປູກຝັງນິໄສຮັກການອ່ານ ອາດມາຈາກສາເຫດຜູ້ປກົ ຄອງ ຫຼື ຄູສອນທີ່ບີ່ໄດ້ເອົາໃຈໃສ່ຕ່ີການຮຽນແຕຕ່ ົ້ໍນ ເຮັດໃຫ້ຜົນຕາມມາກຄ່ີ ືບີ່ມັກການ ອາ່ ນ, ອ່ານໜງັ ສືໜອ້ ຍ ຫືຼ ອ່ານສງີິ່ ທ່ບີ ີເ່ ປນັ ປະໂຫຍດ (ພດັ ສະລ ແຈ່ມຈາລຸນ, 2546, ໜ້າ. 3). ວິຊາພາສາລາວ - ວັນນະຄະດ2 ຢູ່ໃນສາຍຄູປະຖົມ, ລະບົບ 12+4 ປທ1 ເປັນວິຊາໜຶ່ີງທ່ີມຄວາມສາຄັນ ແລະ ຈາເປັນຕີ່ກບັ ຜູ້ຮຽນຫາຼ ຍ ເຊີງິ່ ມຈຸດມຸ່ງໝາຍ ເພືອີ່ ພດັ ທະນາທກັ ສະທາງດ້ານພາສາໃຫ້ແກຜ່ ູ້ຮຽນ, ຜູ້ຮຽນຈະ ມຄວາມຮູ້ຄວາມສາມາດໃນການນາໃຊ້ພາສາລາວເຂົໍ້າໃນການສິດສອນ, ການຂຽນບົດປະເພດຕ່າງໆໄດ້ຢ່າງຄ່ອງ ແຄ້ວ. ດ້ວຍເຫດຜົນດັງີ່ ກາ່ ວ: ຜູ້ສຶກສາຄົນ້ໍ ຄວ້າຈິ່ີງເຫັນໄດເ້ ຖິງຄຸນນະພາບການຮຽນ-ການສອນໃນເບໍື້ອງຕົໍ້ນຕ້ອງ ມການແກ້ໄຂບນັ ຫາທ່ສີ າເຫດ, ນ້ນໍັ ກີຄ່ ກື ານພັດທະນາວທິ ສອນ, ສ່ງົີ ເສມໃຫ້ຜູຮ້ ຽນໄດຮ້ ຽນຮເູ້ ຕກັ ນກິ ໃນການອ່ານ, ການຂຽນ, ການທາຄວາມເຂໍ້ົາໃຈເນໍ້ອື ໃນບດົ ຮຽນດວ້ ຍຕົນເອງ, ການມສ່ວນຮ່ວມໃນການເຮດັ ກດິ ຈະກາຕ່າງໆຂອງ ການຈດັ ການຮຽນ - ການສອນນັ້ໍນໆ, ຜູ້ວໄິ ຈຈິີ່ງຊອກຫາຫຼາຍໆວທິ ການສອນ ແລະ ໄດ້ພບົ ວ່າເຕັກນິກແບບຮ່ວມ ມື CIRC ( Cooperative Integrated Reading and Composition ) ເຊິີ່ງເປັນຮູບແບບທີ່ໃຊ້ໃນການສອນ ອ່ານ ແລະ ຂຽນໂດຍສະເພາະ ມການປະສົມປະສານການຮຽນຮ້ເູ ປັນກຸມ່ ເພີ່ືອມງຸ່ ເນ້ັໍນການພັດທະນາຜົນການຮຽນ ໃຫສ້ ູງ (ທດິ ສະໜາ ແຂມມະນ, 2553, ໜາ້ . 270) ເນັໍນ້ ໃຫຜ້ ູ້ຮຽນໄດພ້ ັດທະນາທັກສະການອ່ານໄປພ້ອມໆກັນ ກັບການເຮັດວຽກເປັນກຸ່ມ ມໂອກາດໃຫ້ນັກຮຽນໄດ້ຮຽນຮູ້ເປັນກຸ່ມ, ເປັນຄູ່, ເຮັດໃຫ້ຜູ້ຮຽນມປະຕິສາພັນກັນ, ຊ່ວຍເຫຼືອເຊິີ່ງກັນແລະ ກັນພາຍໃນກຸ່ມ, ເປັນການຮຽນຮູ້ທີ່ຄານຶງເຖິງຜູ້ຮຽນເປັນສາຄັນ (ຂັນທິບ ສະພາພອນ, 2012, ໜ້າ. 2). ຈາກການສຶກສາບັນຫາສະພາບການຮຽນ - ການສອນວິຊາພາສາລາວ - ວັນນະຄະດ2 ໃນສາຍຄູປະຖົມ ລະບົບ 12+4, ປ1 ໃນວິທະຍາໄລຄຫູ ວຼ ງນາ້ໍ ທາເຫນັ ວ່ານັກສກຶ ສາປທ 2 ເຫນັ ວາ່ ຄວາມຮູພ້ ້ໍນື ຖານຂອງນັກສຶກສາ ທ່ີເຂົໍ້າມາຮຽນຕີ່າ, ນັກຮຽນຂາດຄວາມກະຕືລືລົໍ້ນໃນການຊອກຮູ້ຮີ່າຮຽນ, ຂາດຄວາມສົນໃຈໃນການຮຽນ, ນັກຮຽນບ່ີມັກອ່ານບົດຮຽນ. ນອກນັ້ໍນຄູຜູ້ສອນບ່ີເຄຍນາໃຊ້ຮູບແບບ CIRC ເຂົໍ້າໃນການສິດສອນ, ສອນຕາມ ຄວາມຮູ້, ຄວາມເຂ້ົໍາໃຈ, ການຈດັ ກິດຈະກາການຮຽນ - ການສອນບໄີ່ ດອ້ ງໃສຫ່ ັຼກການ, ໃນເວລາດາເນນກດິ ຈະກາ ຄບູ ່ໄີ ດ້ນາພານັກຮຽນຝຶກທກັ ສະການອ່ານຈັບໃຈຄວາມຢາ່ ງພຽງພ ເຮດັ ໃຫຜ້ ້ຮູ ຽນບີ່ສາມາດຈບັ ໃຈຄວາມສາຄັນຫຼັກ ແລະ ໃຈຄວາມສາຮອງໄດ້ ເຊງິີ່ ເປນັ ຜນົ ຕ່ີການຮຽນຂອງຜູ້ຮຽນບ່ີມປະສດິ ທພິ າບ. ດັງນັໍ້ນ, ຜູ້ວິໄຈໃນຖານະທີ່ເປັນຄູສອນຢູ່ວິທະຍາໄລຄູຫຼວງນໍ້າທາຈິີ່ງເຫັນໄດ້ເຕັກນິກແບບຮ່ວມື CIRC ເປັນເຕັກນກິ ທ່ຈີ ະສາມາດຊ່ວຍແກ້ໄຂບັນຫາການອ່ານ ແລະ ອ່ານຈບັ ໃຈຄວາມໃຫ້ມປະສິດທິພາບ, ເປັນຂະບວນ ການປະຕິສາພນັ ລະຫວາ່ ງບົດອ່ານກັບຜູ້ອາ່ ນເຊງ່ິີ ເຮດັ ໃຫຜ້ ູ້ຮຽນສາມາດຕຄວາມໝາຍ ແລະ ມຄວາມເຂ້າໍົ ໃຈໃນສງິ່ີ ຜູ້ວິໄຈ: ປຕ ຫລ້າແສງແກວ້ ພັນລະພາ 2

ທີອ່ ່ານຫຼາຍຂໍຶ້ນ. 2. ຄາຖາມໃນການວໄິ ຈ - ປະສິດທິພາບການສອນ ໂດຍນາໃຊ້ເຕັກນິກແບບຮ່ວມມື CIRC ເຂົ້ໍາໃນການຈັດການຮຽນ - ການ ສອນ ວິຊາພາສາລາວ - ວັນນະຄະດ2 ຈະມປະສດິ ທິພາບແນວໃດ? - ປະສິດທິຜົນການຮຽນຂອງນັກສຶກສາ ໂດຍນາໃຊ້ເຕັກນິກແບບຮ່ວມມື CIRC ເຂົໍ້າໃນການຈັດການ ຮຽນ - ການສອນ ວິຊາພາສາລາວ - ວນັ ນະຄະດ2 ຈະຢູ່ໃນລະດັບໃດ? - ຄວາມເພງີ່ິ ພໃຈຂອງນັກສຶກສາຈາກການນາໃຊ້ເຕກັ ນິກແບບຮ່ວມມື CIRC ເຂາໍົ້ ໃນການຈັດການຮຽນ - ການສອນ ວິຊາພາສາລາວ - ວັນນະຄະດ2 ຈະຢູ່ໃນລະດັບໃດ? 3. ຈດຸ ປະສງົ ຂອງການວໄິ ຈ - ເພືີ່ອສຶກສາປະສິດທິພາບຂອງວິທສອນແບບຮ່ວມມື CIRC ເຂົໍ້າໃນການສອນ ວິຊາພາສາລາວ - ວັນນະຄະດ2ຢໃູ່ ນເກນ 80/80 ຫືຼ ບ? - ເພືີ່ອສຶກສາດັດຊະນປະສິດທິຜົນການຮຽນ ວິຊາພາສາລາວ - ວັນນະຄະດ2 ໂດຍໃຊ້ວິທສອນແບບ ຮ່ວມມື CIRC ຈະຢໃູ່ ນລະດັບໃດ? - ເພື່ີອສຶກສາຄວາມເພິີ່ງພໃຈຂອງນັກສຶກສາຕີ່ການສອນ ວິຊາພາສາລາວ - ວັນນະຄະດ2 ໂດຍໃຊ້ວິທ ສອນແບບຮ່ວມມື CIRC. 4. ຂອບເຂດຂອງການວໄິ ຈ 4.1 ຂອບເຂດດາ້ ນປະຊາກອນ ແລະ ກມຸ່ ທດົ ລອງ 1) ປະຊາກອນ ປະຊາກອນຂອງການສຶກສາໃນຄ້ງໍັ ນແ້ໍ ມ່ນນກັ ສຶກສາ ປທ1 ລະບບົ 12+4 ສາຍຄປູ ະຖົມ, ທວີ່ ິທະຍາໄລຄູ ຫຼວງນ້ໍາທາ ສົກຮຽນ 2018 – 2019. 2) ກມຸ່ ທດົ ລອງ ກຸ່ມທົດລອງຂອງການສກຶ ສາໃນຄງັ້ໍ ນ້ໍ ແມ່ນໄດກ້ ານົດເອົາຫອ້ ງທຜ່ີ ູ້ວິໄຈໄດສ້ ອນປະຈາຄື ນກັ ສຶກສາສາຍຄູ ປະຖມົ ປທ 1/ກ, ລະບບົ 12+4, ມທັງໝດົ 29 ຄົນ, ຍິງ 21 ຄົນ ທີວ່ ທິ ະຍາໄລຄູ ຫວຼ ງນາໍ້ ທາ ສົກຮຽນ 2018 – 2019. 4.2 ຂອບເຂດດາ້ ນເນອ້ືໍ ໃນ ເນ້ໍືອໃນທີ່ນາມາເຮັດການວິໄຈໃນຄໍ້ງັ ນແ້ໍ ມ່ນ ວິຊາພາສາລາວ - ວັນນະຄະດ2 (ບົດທ3: ຄວາມຮ້ກູ ຽ່ ວກັບ ການອ່ານ, ບົດທ4: ຄວາມຮູ້ກຽ່ ວກບັ ການຂຽນ, ບົດທ5: ການຂຽນຈດົ ໝາຍ, ບົດທ 6: ການຂຽນບົດພນັ ລະນາ) ປທ1 , ລະບົບ 12+4, ມທັງໝົດ 29 ຄົນ, ຍງິ 21 ຄົນ ທ່ວີ ທິ ະຍາໄລຄູ ຫຼວງນໍ້າທາ ມຈານວນ 4 ບົດສອນຄ:ື ຄວາມຮກູ້ ຽ່ ວກບັ ການອ່ານ, ຄວາມຮກູ້ ຽ່ ວກບັ ການຂຽນ, ການຂຽນຈົດໝາຍ ແລະ ການຂຽນບດົ ພັນລະນາ. ໄລຍະເວລາໃນການດາເນນການວິໄຈ ແມນ່ ພາກຮຽນທ2, ແຕເ່ ດືອນ 2 - ເດືອນ5, ສົກຮຽນ 2018 – 2019. ຜວູ້ ໄິ ຈ: ປຕ ຫລາ້ ແສງແກວ້ ພນັ ລະພາ 3

4.3 ຂອບເຂດແນວຄິດ ຕວົ ປຽ່ ນຕາມ ຕົວປຽ່ ນຕນົ້ໍ ບົ ເຕກັ ນກິ CIRC - ປະສິດທິພາບຂອງການສອນ - ປະສິດທຜິ ົນການຮຽນຮູ້ຂອງນັກສຶກສາ. - ຄວາມເພງິ່ີ ພໃຈຂອງນກັ ຮຽນທ່ີມຕ່ີການ ຮຽນຮເູ້ ຕກັ ນິກ CIRC ຮບູ 1: ຂອບເຂດແນວຄິດ 5. ສມົ ມຸດຖານຂອງການວໄິ ຈ 5.1 ສມົ ມດຸ ຖານທາງການວໄິ ຈ - ປະສິດທິພາບຂອງການສອນ ໂດຍນາໃຊ້ເຕັກນິກວິທສອນແບບ CIRC ເຂົ້ໍາໃນການສອນ ວິຊາພາສາ ລາວ - ວນັ ນະຄະດ2 ນກັ ສຶກສາ ປທ1, ລະບບົ 12+4 ສາຍຄປູ ະຖມົ ທ່ວີ ທິ ະຍາໄລຄູ ຫວຼ ງນ້ໍາທາ ສົກຮຽນ 2018 – 2019 ມປະສດິ ທພິ າບສງູ ກວ່າເກນທ່ີການດົ ໄວ້. - ປະສິດທິຜົນການຮຽນໂດຍໃຊ້ເຕັກນິກວິທສອນແບບ CIRC ເຂົໍ້າໃນການສອນ ວິຊາພາສາລາວ - ວັນນະຄະດ2 ນັກສຶກສາ ປທ1, ລະບົບ12+4 ສາຍຄູປະຖົມ ທີ່ວິທະຍາໄລຄູ ຫຼວງນໍ້າທາ ສົກຮຽນ 2018 – 2019 ຢູໃ່ ນລະດັບດ. - ຄວາມເພີິງ່ ພໃຈຂອງນັກສຶກສາຈາກການນາໃຊ້ວິທສອນແບບ CIRC ເຂ້າໍົ ໃນການສອນ ວຊິ າພາສາລາວ - ວັນນະຄະດ2 ນັກສຶກສາ ປທ1, ລະບົບ12+4 ສາຍຄູປະຖົມ ທີ່ວິທະຍາໄລຄູ ຫຼວງນ້ໍາທາ ສົກຮຽນ 2018 – 2019 ຢູ່ໃນລະດບັ ດຫຼາຍ. 5.2 ສມົ ມດຸ ຖານທາງສະຖິຕິ H0 :  = 80 / 80 H1 :   80 / 80  = 0.05 6. ຜນົ ປະໂຫຍດຄາດວາ່ ຈະໄດຮ້ ບັ - ຮູ້ເຖິງປະສິດທິພາບຂອງການສອນ ວິຊາພາສາລາວ - ວັນນະຄະດ2 ໂດຍໃຊ້ວິທສອນແບບ CIRC ນກັ ສຶກສາ ປທ1 ລະບົບ 12+4 ສາຍຄປູ ະຖມົ ທີວ່ ິທະຍາໄລຄູ ຫວຼ ງນໍ້າທາ. - ຮເູ້ ຖງິ ປະສດິ ທຜິ ນົ ການຮຽນຂອງນກັ ສກຶ ສາ ໃນ ວິຊາພາສາລາວ - ວັນນະຄະດ2 ໂດຍໃຊວ້ ທິ ສອນແບບ ຮວ່ ມມື CIRC ນັກສຶກສາ ປທ1 ລະບບົ 12+4 ສາຍຄປູ ະຖມົ ທີ່ວທິ ະຍາໄລຄູ ຫວຼ ງນາ້ໍ ທາ. ຜູ້ວໄິ ຈ: ປຕ ຫລາ້ ແສງແກ້ວ ພັນລະພາ 4

- ຮູ້ເຖງິ ຄວາມເພ່ງີິ ພໃຈຂອງນກັ ສຶກສາຕີກ່ ານຈັດການຮຽນ - ການສອນ ວຊິ າພາສາລາວ - ວັນນະຄະດ2 ໂດຍໃຊ້ວທິ ສອນແບບ CIRC ນັກສຶກສາ ປທ1 ລະບບົ 12+4 ສາຍຄູປະຖມົ ທວີ່ ິທະຍາໄລຄູ ຫວຼ ງນໍ້າທາ. 7. ນຍິ າມສບັ ສະເພາະທໃ່ີ ຊໃ້ ນການວໄິ ຈ 1) ເຕກັ ນິກສອນແບບຮ່ວມມື CIRC (Cooperative Integrated reading and composition) ເປນັ ເຕກັ ນິກການສອນ - ການຮຽນຮູ້ແບບຮວ່ ມມປື ະສົມປະສານໂດຍເນ້ໍັນການຮຽນຮເູ້ ປັນສາຄັນ ເຊີ່ິງຈັດຂະບວນ ການຮຽນແບບຈດັ ເປນັ ກມຸ່ ໃນແຕ່ລະກ່ມຸ ປະກອບດ້ວຍນັກຮຽນມຄວາມສາມາດແຕກຕາ່ ງກັນຄື: ເກັງີ່ , ກາງ ແລະ ອ່ອນມການຊ່ວຍເຫຼືອເຊິີ່ງກັນ ແລະ ກັນ, ຖ່າຍທອດຄວາມເຂົໍ້າໃຈໃນການອ່ານ, ມຄວາມຮັບຜິດຊອບຮ່ວມກັນ ເພີອ່ື ຄວາມສາເລດັ ຂອງກຸ່ມ. ກດິ ຈະກາການຮຽນ - ການສອນປະກອບດ້ວຍ 5 ຂນ້ໍັ ຕອນຄື: ຂ້ນັໍ ກຽມ, ຂ້ັໍນສະເໜ ເນໍ້ອື ໃນຕຊ່ີ ນໍ້ັ ຮຽນ, ຂັໍ້ນກິດຈະກາກມຸ່ , ຂັນ້ໍ ທົດສອບ ແລະ ຂ້ນໍັ ປະເມນ ແລະ ມອບລາງວນັ . - ຂ້ັນໍ ກຽມຜຮູ້ ຽນ: ຜ້ສູ ອນແນະນາການຮຽນ - ການສອນອ່ານ-ຂຽນພາສາລາວ, ວທິ ປະເມນ, ການ ໃຫ້ຄະແນນກຸ່ມ ແລະ ຄະແນນລາຍບຸກຄົນ, ທົດສອບນັກຮຽນກ່ອນການຮຽນການສອນ ແລະ ແບ່ງນັກຮຽນເຂ້າົໍ ກມຸ່ ຕາມຄວາມສາມາດກວ້ ຍວທິ ສອນແບບຮວ່ ມມື CIRC . - ຂໍນ້ັ ສະເໜເນ້ໍືອໃນຕີ່ຊໍັ້ນຮຽນ: ປະກອບດ້ວຍແຈ້ງຈຸດປະສົງຂອງບົດຮຽນ, ທວນຄືນຄວາມຮູ້ເກີ່ົາ, ສະເໜແນະນາເນ້ອໍື ໃນການຮຽນ, ອະທບິ າຍວທິ ຮຽນ ແລະ ເກນທທີ່ ຸກຄນົ ຕ້ອງເຮດັ ໄດ.້ - ຂັໍ້ນກິດຈະກາກຸ່ມ: ສະມາຊິກແຕ່ລະກຸ່ມຈະຊ່ວຍເຫຼືອເຊິ່ີງກັນ ແລະ ກັນ, ຮ່ວມກັນອະທິບາຍ ບນັ ຫາຈົນທກຸ ຄົນເຂົ້າໍ ໃຈຊດັ ເຈນ ແລະ ສະຫຼຸບເນືໍ້ອເລີືອ່ ງທອີ່ ່ານ. - ຂນ້ໍັ ທດົ ສອບ: ເມືີ່ອຮຽນຈບົ ແຕລ່ ະບົດ ນັກຮຽນທກຸ ຄົນຈະໄດຮ້ ບັ ການທດົ ສອບ, ຄະແນນທີ່ໄດ້ມາ ຈາກການທົດສອບຂອງທຸກຄນົ ຈະລວມເປັນຄະແນນກມຸ່ . - ຂັ້ໍນປະເມນ ແລະ ມອບລາງວັນ: ຄູ ແລະ ນັກຮຽນຊ່ວຍກັນສະຫຼຸບບົດຮຽນ ປະເມນການເຮັດ ວຽກກຸ່ມ ແລະ ມອບລາງວັນໃຫ້ແກ່ກຸມ່ ທີ່ໄດ້ຄະແນນຕາມກ່ມຸ ທຄີ່ ູຕໍ້ງັ ໄວ.້ 2) ການຈັດການຮຽນ - ການສອນ ແມ່ນການຈັດກິດຈະກາຕ່າງໆທທີ່ າງໂຮງຮຽນຈັດຂຶໍ້ນເພື່ີອເຮັດວຽກ ຂອງຄໃູ ຫເ້ ປນັ ລະບົບຕີ່ເນືອີ່ ງເພອີ່ື ໃຫ້ນັກຮຽນເກດການຮຽນຮທູ້ ່ີດ ແລະ ໄປຕາມຈຸດປະສງົ . 3) ປະສິດທພິ າບຂອງບົດສອນ ໝາຍເຖິງເກນທີ່ໃຊ້ພຈິ າລະນາວ່າບົດສອນທີ່ໃຊ້ໃນການຈັດການຮຽນຮູ້ ແບບຮ່ວມມືເທັກນກິ CIRC ທີສ່ າ້ ງເຮັດໃຫ້ນກັ ຮຽນເກດການຮຽນຮມູ້ ປະສິດທພິ າບຕາມເກນ 80/80. - ເກນ 80/80 ໝາຍເຖິງ ເກນທ່ີຜູ້ຄົ້ໍນຄວ້າວິໄຈຕັ້ໍງເປັນມາດຕະຖານໃນກ ານພິຈາລະນາຫາຄ່າ ປະສດິ ທພິ າບຂອງການສອນ. - 80 ຕົວທາອິດ ໝາຍເຖິງປະສິດທິພາບຂອງຂະບວນການ ເຊິີ່ງໄດ້ຈາກການທົດສອບຍ່ອຍແຕ່ລະບົດ ສອນ, ພຶດຕິກາການຮຽນ ແລະ ຜົນງານຂອງນັກຮຽນໃນແຕ່ລະແຜນການຮຽນຮູ້, ໄດ້ຄະແນນລວມສະເລ່ຍ 80 ເປເຊນັ ຂ້ໍຶນໄປ. - 80 ຕົວຫຼັງ ໝາຍເຖິງປະສິດທິພາບຂອງການຈັດກິດຈະກາການຮຽນ - ການສອນ ໃນການປ່ຽນແປງ ພຶດຕກິ າຂອງນກັ ຮຽນ, ໄດຈ້ າກການທດົ ສອບວັດຜນົ ສາເລັດທາງການຮຽນ ໄດຄ້ ະແນນລວມສະເລຍ່ 80 ເປເຊັນ ຂນຶ້ໍ ໄປ. ຜູ້ວິໄຈ: ປຕ ຫລ້າແສງແກວ້ ພັນລະພາ 5

- ດັດຊະນປະສິດທິຜົນການຮຽນ (EI) ໝາຍເຖິງຄະແນນທ່ີສະແດງເຖິງ ຄວາມກ້າວໜ້າດ້ານການຮຽນ ຂອງນັກຮຽນ, ໄດຈ້ າກການທຽບຄະແນນທ່ີເພມ່ີ ຂ້ໍຶນຈາກຄະແນນທີເ່ ຮັດບົດທົດສອບກອ່ ນຮຽນ ກບັ ຄະແນນທົດ ສອບຫງຼັ ຮຽນ ພາຍຫັຼງການຈດັ ການຮຽນ - ການສອນ ແບບຮວ່ ມມືເທັກນກິ CIRC. - ຄວາມເພ່ີິງພໃຈຂອງນກັ ຮຽນ ໝາຍເຖິງຄວາມຮູ້ສຶກສຶກ, ການສະແດງອອກທາງດາ້ ນອາລົມຄື: ຄວາມ ມັກ, ຄວາມພໃຈ, ຄວາມເອົາໃຈໃສຂ່ ອງນັກສກຶ ສາຕກີ່ ານຈັດການຮຽນ - ການສອນທຄ່ີ ູນາໃຊ້ວິທສອນແບບຮ່ວມ ມເື ທກັ ກນິກ CIRC. ຜູ້ວິໄຈ: ປຕ ຫລາ້ ແສງແກ້ວ ພນັ ລະພາ 6

ບົດທ 2 ເອກະສານ, ທດິ ສະດ ແລະ ບດົ ວໄິ ຈທກີ່ ຽ່ ວຂອ້ ງ ການວໄິ ຈຄໍັ້ງນໍ້ຜູ້ວິໄຈມຈຸດປະສງົ ເພື່ີອສກຶ ສາຜນົ ການຮຽນ - ການສອນ ວຊິ າພາສາລາວ - ວັນນະຄະດ 2 ເລື່ີອງ ການອ່ານ ແລະ ການຂຽນ ໂດຍນາໃຊ້ເຕັກນິກການສອນແບບຮ່ວມມື CIRC ສາລັບນັກສຶກສາ ປທ 1 ລະບົບ 12+4 ທີ່ ວິທະຍາໄລຄູ ຫຼວງນ້ໍາທາ ສົກຮຽນ 2018 – 2019. ດັີ່ງນັໍ້ນ, ຜູ້ຄົ້ໍນຄວ້າວິໄຈຈິີ່ງໄດ້ສຶກສາ ບນັ ດາທິດສະດ, ເອກະສານ ແລະ ບດົ ຄນົໍ້ ຄວາ້ ທ່ີກ່ຽວຂ້ອງດ່ງີັ ລຸ່ມນ້ໍ: 1. ທິດສະດການຮຽນຮູ້ 2. ແນວຄິດທິດສະດກຽ່ ວກັບວິທສອນແບບຮວ່ ມມື 3. ທດິ ສະດກ່ຽວກບັ ວິທສອນແບບ CIRC 4. ທດິ ສະດກ່ຽວກບັ ການອາ່ ນ 5. ທິດສະດກຽ່ ວກບັ ການຂຽນ 6. ປະສດິ ທພິ າບຂອງບົດສອນ 7. ດັດຊະນປະສິດທິຜນົ ການຮຽນຮູ້ 8. ວທິ ສ້າງແບບທດົ ສອບ 9. ທິດສະດຄວາມເພງ່ິີ ພໃຈໃນການຮຽນຮູ້ 10. ບດົ ຄໍນ້ົ ຄວາ້ ທີກ່ ຽ່ ວຂ້ອງ 1. ທິດສະດການຮຽນຮູ້ 1.1 ທດິ ສະດການຮຽນຮູ້ Constructivism ທິດສະດການຮຽນຮູ້ Constructivism ມຫຼັກການທ່ີສາຄັນວ່າ ໃນການຮຽນຮູ້ຜູ້ຮຽນຈະຕ້ອງເປັນຜູ້ ກະທາ (active) ແລະ ສ້າງຄວາມຮູ້ໃນແຕ່ລະກຸ່ມນັກຈິດຕະວິທະຍາ (Constructivists) ມຄວາມເຫັນແຕກ ຕ່າງກັນໃນເລື່ີອງການຮຽນຮູ້ ຫືຼ ການສ້າງຄວາມຮູ້ວ່າເກດຂື້ໍນໄດ້ແນວໃດທັງນ້ໍເນື່ີອງຈາກຄວາມເຊື່ີອພື້ໍນຖານຂອງ Constructivism ຊຶີ່ງມພື້ໍນຖານມາຈາກ 2 ແຫຼ່ີງຄື: ຈາກທິດສະດພັດທະນາການຂອງ Piaget ແລະ ໄວກ໋ອດ ສະກ, ທດິ ສະດ ຈີິງ່ ໃຫຄ້ ວາມໝາຍ 2 ຢ່າງຄື: 1). Cognitive Constructivism ມພໍນື້ ຖານມາຈາກທດິ ສະດພັດທະນາການຂອງ Piaget ທດິ ສະດ ນ້ໍຖືວ່າ ຜູ້ຮຽນເປັນຜູ້ກະທາ (Cative) ແລະ ເປັນຜູ້ສ້າງຄວາມຮູ້ຂືໍ້ນໃນໃຈເອງ, ປະຕິສາພັນທາງສັງຄົມມບົດບາ ດໃນການກີ່ໃຫ້ເກດຄວາມບີ່ດຸນດ່ຽງທາງສະຕິປັນຍາຂື້ໍນເປັນເຫດເຮັດໃຫ້ຜູ້ຮຽນປັບຄວາມເຂົ້ໍາໃຈເດມທ່ີມຢູ່ໃຫ້ ເຂໍົາ້ ກັບຂໍ້ມນູ ຂ່າວສານໃໝຈ່ ົນກະທໍ້ງັ ເກດຄວາມດຸນດຽ່ ງທາງສະຕິປັນຍາ ຫືຼ ເກດຄວາມຮໃູ້ ໝ່ຂືນ້ໍ . 2). Social Constructivism ພ້ືໍນຖານມາຈາກທດິ ສະດພດັ ທະນາການຂອງ ໄວກ໋ອດສະກ ເຊ່ີືອວ່າ ຜູ້ຮຽນສ້າງຄວາມຮູ້ດ້ວຍການມຄວາມສາພັນທາງສັງຄົມກັບຜູ້ອື່ີນ (ຜູ້ໃຫ່ຍ ຫຼື ໝູ່ເພືີ່ອນ) ໃນຂະນະທ່ີຜູ້ຮຽນມ ສ່ວນຮ່ວມໃນກິດຈະກາ ຫຼື ວຽກໃນສະພາວະສັງຄົມ (Social Context) ເຊິີ່ງເປັນຕົວປ່ຽນທີ່ ສາຄັນ ແລະ ຂາດບ່ີໄດ້, ຄວາມສາພນັ ທາງສັງຄົມເຮັດໃຫ້ຜູ້ຮຽນສ້າງຄວາມຮູ້ດ້ວຍການປຽ່ ນແປງຄວາມເຂໍາົ້ ໃຈເດມໃຫ້ຖຶກຕ້ອງ ຫືຼ ຊບັ ຊອ້ ນກວາ້ ງຂວາງຂໍ້ືນ (Bruning et al, 1999), ເຖິງວາ່ ນກັ ຈິດຕະວິທະຍາຈະມແນວຄິດແຕກຕ່າງກັນໃນ ເລື່ີອງການອະທິບາຍວ່າ ຜູ້ຮຽນສ້າງຄວາມຮູ້ແນວໃດ, ທຸກຄົນຕ່າງກເຫັນຮ່ວມກັນໃນຄຸນລັກສະນະຂອງ ຜ້ວູ ໄິ ຈ: ປຕ ຫລ້າແສງແກວ້ ພນັ ລະພາ 7

Constructivism ຄື: ຜູ້ຮຽນສ້າງຄວາມເຂົ້ໍາໃຈໃນສິີ່ງທ່ີຮຽນຮູ້ດ້ວຍຕົນເອງ ການຮຽນຮູ້ສິີ່ງໃໝ່ຂື້ໍນກັບຄວາມຮູ້ ເດມ ແລະ ຄວາມເຂໍາົ້ ໃຈທ່ີມຢູ່ໃນປະຈຸບັນ, ການມຄວາມສາພນັ ທາງສັງຄົມມຄວາມສາຄັນຕີ່ການຮຽນຮູ້, ການຈັດ ສ່ງີິ ແວດລອ້ ມກິດຈະກາທີ່ຄາ້ ຍຄືກັບຊວິດຈິງເຮັດໃຫ້ຜຮູ້ ຽນເກດການຮຽນຮຢູ້ າ່ ງມຄວາມໝາຍ. 1.2 ທດິ ສະດການຮຽນຮໂູ້ ດຍການຄນໍົ້ ພບົ ສຸລາງ ໂຄຕຣະກຸນ (2553: 212-215) ທິດສະດການຮຽນຮູ້ໂດຍການຄົ້ໍນພົບຂອງ Bruner ເປັນນັກ ຈິດຕະວິທະຍາທີ່ສົນໃຈເລ່ືີອງການພັດທະນາການທາງສະຕິປັນຍາຂອງມະນຸດຕີ່ເນອື່ີ ງຈາກເພຍເຈດ໌ ແລະ Bruner ເຊືອີ່ ວ່າ: ມະນຸດເລອື ກທ່ີຈະຮບັ ຮສູ້ ິ່ີງທີ່ຕົນເອງສນົ ໃຈ ແລະ ການຮຽນຮູ້ເກດຈາກຂະບວນການຄົໍ້ນພບົ ດ້ວຍຕົນເອງ (Discovery learning) Bruner ໄດ້ມແນວຄິດທ່ີສາຄັນຄື ການຈັດໂຄງສ້າງຂອງຄວາມຮູ້ໃຫ້ມຄວາມສາພັນ ແລະ ສອດຄ່ອງກັບການພັດທະນາທາງສະຕິປັນຍາຂອງເດັກມຜົນຕ່ີການຮຽນຂອງເດັກ, ການຈັດຫຼັກສູດ ແລະ ການຮຽນ-ການສອນໃຫ້ເໝາະສມົ ກບັ ລະດບັ ຄວາມພ້ອມຂອງຜູ້ຮຽນ ແລະ ສອດຄອ່ ງກັບການພັດທະນາການທາງ ສະຕິປັນຍາຂອງຜູ້ຮຽນຈະຊ່ວຍໃຫ້ການຮຽນຮູ້ເກດປະສິດທິພາບ, ການຄິດແບບຢ່ີັງຮູ້ (Intuition) ເປັນການຄິດ ຫາເຫດຜົນຢ່າງອດິ ສະຫະຼ ທີ່ສາມາດພັດທະນາຄວາມຄິດລິເລີ່ມສາ້ ງສັນໄດ້, ແຮງຈງູ ໃຈພາຍໃນເປັນປດັ ໃຈທີ່ສາຄັນ ທີ່ຈະຊ່ວຍໃຫຜ້ ຮູ້ ຽນປະສົບຜົນສາເລັດໃນການຮຽນຮູ້ ແລະ ການຮຽນຮູ້ເກດຈາກການທ່ີຄົນເຮາົ ສາມາດສາ້ ງຄວາມ ຄິດລວມຍອດ ຫືຼ ສາມາດຈັດປະເພດຂອງສິ່ີງຕ່າງໆໄດ້ຢ່າງເໝາະສົມ, ການຮຽນຮູ້ໄດ້ຜົນດທ່ີສຸດຄືການໃຫ້ຜູ້ຮຽນ ຄົ້ໍນພົບການຮຽນຮູ້ດ້ວຍຕົນເອງເນືີ່ອງຈາກຜູ້ຮຽນມຄວາມຢາກຮູ້ຢາກເຫັນເຊິີ່ງເປັນແຮງດັນ ແລະ ກ່ີໃຫ້ເກດການ ຮຽນຮູ້ໂດຍການຄໍນ້ົ ພົບຄາຕອບດ້ວຍຕົນເອງ ແລະ Bruner ຍັງເຊອືີ່ ວ່າ ຈດັ ສະພາບສງິ່ີ ແວດລອ້ ມຂອງຫ້ອງຮຽນ, ໃຫ້ນັກຮຽນມໂອກາດຮຽນຮູ້ຕາມຂໍ້ັນການພັດທະນາສະຕິປັນຍາຂອງຕົນ ຫຼື ໃຊ້ວິທການທຈະໃຊ້ເປັນເຄືອີ່ ງມືໃນ ການປະຕິສາພນັ ກັບສ່ິີງແວດລ້ອມທີ່ເໝາະສົມກັບໄວເດກັ ຈະສາມາດຮຽນຮູ້ໄດ້, Bruner ເວາົ້ໍ ວາ່ ຖ້າຄູສາມາດໃຊ້ ວິທສອນທ່ີເໝາະສົມກັບໄວຂອງຜູ້ຮຽນຂ້ໍສາຄັນຄູຈະຕ້ອງໃຫ້ນັກຮຽນເປັນຜູ້ກະທາ ຫຼື ເປັນຜູ້ແກ້ໄຂບັນຫາດ້ວຍ ຕົນເອງ, ຄວາມສາຄັນຂອງການຮຽນຮູ້ໂດຍການຄົໍ້ນພົບວ່າດກ່ວາການຮຽນຮູ້ໂດຍມວິທຄື: ຜູ້ຮຽນຈະເພໍ້ມພະລງັ ສະຕິປນັ ຍາ, ເນັ້ໍນການວັດທີ່ເກດຈາກການພໃຈໃນການແກ້ໄຂບັນຫາຫຼາຍກ່ວາການວັດ ຫືຼ ເນ້ັນໍ ແຮງຈງູ ໃຈພາຍໃນ ຫຼາຍກ່ວາແຮງຈູງໃຈພາຍນອກ, ຜູ້ຮຽນຈະຮຽນຮູ້ການແກ້ໄຂບນັ ຫາດ້ວຍການຄ້ໍົນພົບ ແລະ ສາມາດນາໄປໃຊ້ໄດ້, ຜຮູ້ ຽນຈະຈດົ ຈາສງີ່ິ ທີ່ຮຽນຮູ້ໄດ້ດ ແລະ ໄດ້ດົນນານ. 2. ແນວຄດິ ກຽ່ ວກບັ ການຮຽນຮູ້ແບບຮວ່ ມມື 2.1 ທດິ ສະດການຮຽນຮແູ້ ບບຮວ່ ມມື (ທດິ ສະໜາ ແຂມມະນ, 2556, ໜ້າ. 98-99) ໄດ້ກ່າວໄວ້ວາ່ ການຮຽນຮແູ້ ບບຮ່ວມມື ຄືການຮຽນຮູ້ເປັນ ກຸ່ມຍ່ອຍໂດຍມສະມາຊິກໃນກຸ່ມມຄວາມສາມາດແຕກຕ່າງກັນປະມານ 3-6 ຄົນ ຊ່ວຍກັນຮຽນຮູ້ເພື່ີອໄປສູ່ເປົໍ້າ ໝາຍຂອງກຸມ່ ນັກສກຶ ສາຄົນສາຄັນທເີ່ ຜຍແຜ່ແນວຄິດຂອງການຮຽນຮູ້ແບບນ້ໍຄື: Salavin, David Johnson and Roger Johnson. ການຈັດການຮຽນ-ການສອນທົ່ີວໄປ ເຮົາມັກຈະບ່ີໃຫ້ຄວາມສົນໃຈກ່ຽວກັບການສາ ພັນ ແລະ ປະຕິສາພັນລະຫວ່າງຜູ້ຮຽນ ສ່ວນໃຫ່ຍເຮົາມັກຈະເນັໍ້ນໄປທ່ີຄູກັບນັກຮຽນ ຫຼື ລະຫວ່າງຜູ້ຮຽນກັບ ບົດຮຽນ ຄວາມສາພັນລະຫວ່າງຜູ້ຮຽນເປັນມິຕິທ່ີມັກຈະຖືກລະເລຍ ຫຼື ເບິີ່ງຂ້າມ ທັງໆທີ່ມຜົນວິໄຈຊໍ້ຊັດເຈນ ຄວາມຮ້ສູ ຶກຂອງຜຮູ້ ຽນຕີຕ່ ົນເອງ, ຕີ່ໂຮງຮຽນ, ຄູ ແລະ ເພືອີ່ ນຮວ່ ມຊ້ໍັນມຜນົ ຕີກ່ ານຮຽນຫຼາຍ. Johnson and Roger Johnson (1994:31-32) ອ້າງໃນ (ທິດສະໜາ ແຂມມະນ, 2556, ໜ້າ. 99) ປະຕິສາພັນລະຫວາ່ ງຜ້ຮູ ຽນມ 3 ລກັ ສະນະຄື: ຜູ້ວໄິ ຈ: ປຕ ຫລາ້ ແສງແກວ້ ພນັ ລະພາ 8

(1) ລກັ ສະນະແຂ່ງຂນັ ກັນໃນການສຶກສາຮຽນຮູ້ ຜູ້ຮຽນແຕ່ລະຄົນຈະພະຍາຍາມຮຽນໃຫໄ້ ດ້ດ ກວ່າຄົນ (2) ອືີ່ນ ເພື່ອີ ໃຫໄ້ ດ້ຄະແນນດ ໄດຮ້ ບັ ການຍກົ ຍອ້ ງ ຫຼື ໄດ້ຮບັ ການຕອບແທນໃນລກັ ສະນະຕ່າງໆ. (3) ລກັ ສະນະຕ່າງຄນົ ຕາ່ ງຮຽນຄື: ແຕ່ລະຄົນຕ່າງກີ່ມຄວາມຮັບຜິດຊອບດູແລຕນົ ເອງໃຫ້ເກດການຮຽນ ຮູ້ ບີຫ່ ຍ້ງຸ ກຽ່ ວກບັ ຜ້ອູ ນ່ີື . (4) ລັກສະນະຮ່ວມມືກນັ ຫຼື ຊ່ວຍກນັ ໃນການຮຽນຮູ້ຄື: ແຕ່ລະຄນົ ຕ່າງກີ່ມຄວາມຮັບຜິດຊອບໃນການ ຮຽນຮູ້ຂອງຕົນ ແລະ ໃນຄະນະດຽວກນັ ກີຕ່ ້ອງຊ່ວຍໃຫສ້ ະມາຊິກຄົນອີ່ືນຮຽນຮູ້ດ້ວຍ. (Slavin, 1987) Johnson and Johnson (1992) ອ້າງໃນ (ໄຊວດັ ສທຸ ລິ ດັ , 2558, ໜ້າ. 183- 185) ການຮຽນຮູ້ແບບຮ່ວມມືເປັນວິທການຮຽນທີມ່ ເທັກນິກທີ່ຫຼາກຫາຼ ຍເຊ່ິີງມຄວາມກ່ຽວຂ້ອງກັບແນວຄິດທິດ ສະດນໍຄ້ :ື (1) ທິດສະດເສມແຮງ (Reinforcement theory) ຂອງ Skinner ການຮຽນຮ້ແູ ບບຮ່ວມມືເປັນການຮຽນທ່ີຜູ້ຮຽນຈະຕ້ອງຊວ່ ຍເຫືຼອເຊີງິ່ ກັນ ແລະ ກນັ . ສະມາຊິກຈະໄດ້ ຮັບການມອບໝາຍໜາ້ ທີ່ທຸກຄົນ, ຍດຶ ຫັຼກວ່າຄວາມສາເລັດຂອງຕົນຄືຄວາມສາເລັດຂອງກຸ່ມ ດັງ່ີ ນໍນ້ັ ການເຮັດວຽກ ຈະຕ້ອງມການໃຫ້ກາລັງໃຈກນັ ລາງວັນອາດເປັນຄາຊົມເຊຍເພືີ່ອເປນັ ແຮງກະຕຸ້ນໃຫ້ສະມາຊິກທຸກຄົນເຮັດວຽກ ໃຫ້ດທີ່ສຸດ ເພືີ່ອຜົນສາເລັດຂອງກຸ່ມເຊິີ່ງຫຼັກການດັ່ີງກ່າວມພໍື້ນຖານມາຈາກວິທການປັບພຶດຕິການ ( Behavior modification) ເຊິີ່ງມ ແນວຄິດທິດສະດ ການຮຽນຮູ້ການວາງເງື່ີອນໄຂແບບການກະທ າ (Operant Conditioning) ມແນວຄິດວ່າການກະທາໃດໆ ທ່ີໄດ້ຮັບການເສມແຮງຈະມແນວໂນ້ມທ່ີຈະເກດຂຶໍ້ນ, ແຕ່ຖ້າ ການກະທາໃດໆບ່ໄີ ດ້ການເສມແຮງ ຈະມແນວໂນມ້ ທລ່ີ ົດລົງ ແລະ ຫາຍໄປໃນທ່ສີ ຸດ. ໃນການຮຽນແບບຮວ່ ມມນື ນ້ໍັ , ການໃຫ້ຄວາມສົມໃຈ, ການຍອມຮັບ ແລະ ການໃຫຄ້ າຊົມເຊຍຈາກກມຸ່ ເພື່ີອນ ຈະເປັນຕົວເສມແຮງທີ່ມປະສິດທິພາບຫຼາຍ ໂດຍສະເພາະເດັກໄວລຸ້ນມັກຈະມທາມະຊາດລວມກຸ່ມ, ມ ຄວາມເຊືີ່ອໃນກຸ່ມ ແລະ ເຮັດຕາມກຸ່ມຫຼາຍກວ່າຄູ. ການຝຶກໃຫ້ກຸ່ມເພືີ່ອນກ່າວຄາຊົມເຊຍ, ຍອມຮັບ ແລະ ໃຫ້ ຄວາມສົນໃຈໃນຮູບແບບກິດຈະກາທີ່ເນ້ໍັນໃຫ້ຜູ້ຮຽນເປັນທັງຜູ້ສອນ ເຊິີ່ງຈະໄດ້ສະແດງຄວາມສາມດໄດ້ເຕັມທ່ີ, ຄະນະດຽວກັນກີເ່ ປັນຜູຟ້ ັງ, ການໃຫ້ການຍອມຮັບ, ຊົມເຊຍຜູ້ເວ້ໍາົ ຈະມຜົນຕ່ີຄວາມຮູ້ສຶກຂອງຜູ້ທ່ີກາລັງເຮັດໜ້າ ທໄີ່ ດເ້ ປັນຢາ່ ງດ. ຄະນະຮັບຟງັ ການສດິ ສອນ ກີ່ມໂອກາດສະແດງຄວາມຄດິ ເຫັນຂອງຕົນໄດ້ຢ່າງເຕມັ ທີໃ່ ນດາ້ ນການ ປະເມນຜົນ, ການໃຫ້ລາງວັນ, ການມອບກຽດຕິບັດ ສາລັບກຸ່ມທ່ີມຄະແນນສູງສດຸ 3 ລາດັບກີ່ຈະເປັນສິີ່ງກະຕຸ້ນ ໃຫມ້ ການສະແດງພຶດຕກິ າໄດ້ຕີ່ໄປ. (2) ທິດສະດການຮຽນຮູ້ທາງສັງຄົມ (Social Learning Theory) ການຮຽນແບບຮ່ວມມືເປັນການເນັໍ້ນໃຫ້ຜູ້ຮຽນເຮັດວຽກຮ່ວມກັນເປັນກຸ່ມເໝືອນກັບການຢູ່ຮ່ວມກັນ ໃນສັງຄົມໜຶ່ີງ ເຊິ່ີງການເຮັດວຽກແບບຮ່ວມມືຈະສ້າງມິດຕະພາບທ່ີດຕີ່ກັນ, ຮຽນຮູ້ເຊິີ່ງກັນ ແລະ ກັນໂ ດຍການ ສັງເກດສິີ່ງທີ່ຢູ່ຮອບໆຕົວ. ທິດສະທິດການຮຽນຮູ້ທາງສັງຄົມຂອງແບນດູລາກ່າວວ່າ: ຄົນເຮົາຮຽນຮູ້ໃນສິ່ີງຕ່າງໆ ທ່ີຢູ່ຮອບໆຕົວເຮົາຢູ່ສະເໝ ເຊິີ່ງສ່ວນໃຫ່ຍເປັນການສັງເກດ (Obsrevation Learning) ຫຼື ການຮຽນແບບ ຈາກຕົວແບບ ເຊງ່ິີ ຕົວແບບສາມາດຖ່າຍທອດຄວາມຄິດ ແລະ ການສະແດງໄປພ້ອມໆກັນ, ຕົວແບບຈະເຮັດໜ້າທ່ີ ຢຸດຢ້ໍັງການເກ ດພຶດຕິກ າໂດຍຕົວແບບອາດເປັນບຸກຄົນຕົວຈິງ ( Live mode) ຫືຼ ຕົວແບບສັນຍາລັກ (Symbolic) ກໄດ້. ສະນັໍ້ນ, ການຮຽນໂດຍໃຊ້ຂະບວນການຮຽນແບບຮ່ວມມື, ສະມາຊິກຈະສະແດງພຶດຕິກາ ຕາ່ ງໆໃຫ້ຄວາມຊ່ວຍເຫອືຼ ຮ່ວມມກື ັນລວມທງັ ການມນ້ໍາໃຈເມດຕາກະລນຸ ນາ, ເອືໍ້ອເຟືອ້ໍ ເພອ່ີື ແຜ,່ ຮູ້ຈັກການເກງໃຈ ຜອູ້ ່ີືນ, ເອົາໃຈເຂົາມາໃສ່ໃຈເຮົາ ພຶດຕິກາເຫ່ຼົີານຈໍ້ ະມການຮຽນແບບເກດຂ້ຶໍນໃນຫ້ອງຮຽນ ຫຼື ດ້ານການສິດສອນທ່ີ ຜູວ້ ິໄຈ: ປຕ ຫລ້າແສງແກ້ວ ພັນລະພາ 9

ເອ້ໍນວາ່ ເພອື່ີ ນຊ່ວຍເພ່ີືອນ, ທຸກຄົນຈະເຫນັ ພາບການສອນຂອງເພື່ີອນໆ ຫາກຕນົ ເອງຮູ້ສກຶ ປະທັບໃຈເພ່ີືອນຄົນໃດ ຄົນໜຶ່ີງກີ່ຈະນາມາຮຽນແບບ ໂດຍສັງເກດພຶດຕິກາຂອງເພີື່ອນເຊ່ີິງຈະມການຈົດຈາໃສ່ໃຈ ແລະ ສະແດງຕາມຕົວ ແບບ. ການມປະຕສິ າພັນກັບສະມາຊກິ ກ່ມຸ ແລະ ມທດັ ສະນະຄະຕິທີດ່ ຕກ່ີ ານຮຽນ-ການສອນກບັ ເພອ່ີື ນຮ່ວມຊໍັ້ນ, ວິຊາທີ່ຮຽນ, ຄູຜູສ້ ອນ ເຊິ່ີງເປນັ ການສ່ງົີ ຜນົ ທດີ່ ຕກີ່ ານດາເນນຊວິດໃນອານາຄົດ. (3) ທດິ ສະດຄວາມຕ້ອງການຂອງມາສະໂລ ການຮຽນແບບຮ່ວມມືເປັນການຈັດປະສົບການຜູ້ຮຽນໄດ້ໃຊ້ຄວາມສາມາດສະເພາະຕົວ ແລະ ດ້ວຍ ສັກກະຍະພາບຂອງຕົນເອງຮ່ວມມືກັນແກ້ໄຂບັນຫາຕ່າງໆ ໃຫບ້ ັນລຜຸ ົນສາເລດັ ໄດ້ດວ້ຍສະມາຊິກແຕ່ລະຄົນລ້ວນ ແຕສ່ ວ່ ນໜ່ງີຶ ຂອງກຸ່ມທີ່ໄດ້ຮ່ວມຄິດ, ວເິ ຄາະ, ແກ້ບັນຫາ ເຊີິ່ງຜ້ຮູ ຽນໄດ້ລງົ ມືປະຕິບັດດ້ວຍຕົວຂອງເຂົາເອງ. ການ ເຮັດວຽກຮ່ວມກັບຜູອ້ ືນີ່ ຈະເຮັດໃຫເ້ ຂົາເຈ້ໍົາເຂົ້ໍາໃຈຜູ້ອີ່ືນ, ເຂົໍ້າໃຈຕົນເອງ, ຮູ້ຈັກຕົນເອງ ໂດຍທາມະຊາດຂອງຄນົ ແລ້ວລ້ວນແຕ່ຕ້ອງການການຍອມຮັບຈາກຄົນອືີ່ນໃນສັງຄົມ, ຕ້ອງການສະແຫວງຫາສິ່ີງແປກໃໝ່ເພື່ີອສະໜອງ ຄວາມຕ້ອງການຂອງຕົນເອງ ເຊິີ່ງມາສະໂລເຫັນວ່າເດັກມທາມະຊາດພ້ອມທີ່ຈະສຶກສາສາຫຼວດສິ່ີງຕ່າງໆ ຄົນທຸກ ຄົນລ້ວນແລ້ວແຕ່ມແຮງພາຍໃນທ່ີຈະໄປເຖິງສະພາບທີ່ເອ້ໍນວ່າການຮູ້ຈັກຕົນເອງຕາມສະພາບຄວາມເປັນຈິງ ຫຼື ຕ້ອງການການຍອມຮັບໃນສ່ວນທີ່ບົກຜ່ອງ ແລະ ສ່ວນດ ຍອມຮັບຟັງຄາຄິດເຫັນຈາກຄົ ນອືີ່ນທ່ີມຕ່ີຕົນເອງ. ຈາກນາທິດສະດນມໍ້ າໃຊໃນການຮຽນ - ການສອນຈະມການພດັ ທະນາ ແລະ ສະມັດຕາພາບທງັ 3 ດ້ານໄປພ້ອມໆ ກັນຄ:ື ຄວາມຮ,ູ້ ອາລມົ ຄວາມຮສູ້ ຶກ ແລະ ທກັ ສະ. ຄູຄວນເປດໂອກາດໃຫ້ນກັ ຮຽນໄດ້ຮູຈ້ ັກຄິດ, ໃຊ້ເຫດໃຊ້ຜົນ ມຄວາມຊນື່ີ ຊມົ ທດ່ີ ຕີ່ກັບການຮີ່າຮຽນ, ສະມາຊກິ ໃນກມຸ່ ຮູ້ສກຶ ວາ່ ຕົນມຄວາມສາຄນັ ແລະ ມປະໂຫຍດຕ່ີກຸ່ມ. (4) ທດິ ສະດພັດທະນາການທາງປັນຍາ ການຮຽນແບບຮ່ວມມືເປັນການເນັໍ້ນໃຫ້ຜູ້ຮຽນຊ່ວຍເຫຼືອຮ່ວມກັນຄິດແກ້ບັນຫານັ້ໍນຄືຜູ້ຮຽນໄດ້ລົງມື ເຮັດ ແລະ ປະຕິບັດດ້ວຍຕົນເອງຈົນເກດຄວາມຮູ້ຄວາມເຂົ້ໍາໃຈ. ການພັດທະນາການທາງສະຕິປັນຍາຂອງຜູ້ຮຽນ ໄດ້ມການປະຕິສາພນັ ກັບສ່ີິງແວດລ້ອມທີ່ເຮັດໃຫ້ເກດຄວາມຄິດກຽ່ ວກັບສິ່ງີ ຕ່າງໆທ່ເີ ປັນຮູບປະທາ ແລະ ມການ ພັດທະນາຕໄີ່ ປເລ້ໍືອຍໆຈົນສາມາດຄິດໃນສິ່ີງທ່ີເປັນນາມມະທາໄດ້. ສະນໍ້ນັ , ຈ່ງີິ ສອດຄອ່ ງກັບການຮຽນ-ການສອນ ແບບຮ່ວມມື ທ່ມີ ຸງ່ ເນນັໍ້ ໃຫຜ້ ຮູ້ ຽນສົນທະນາ, ອະທບິ າຍ, ຊັກຖາມກນັ ສົງ່ີ ເສມໃຫ້ພັດທະນາຄວາມຄິດ ໄດ້ສຶກສາ ຄົ້ໍນຄວາ້ ໃນການເຮດັ ວຽກ, ການແກ້ບັນຫາດວ້ ຍຕົນເອງເຊິງ່ີ ຈະເຮັດໃຫ້ເກດຄວາມໝັນ້ໍ ໃຈໃນຕນົ ເອງຫຼາຍຂຶໍ້ນ. ຈາກຫຼາຍໆທິດສະດຂ້າງເທິງນ້ໍ, ຜູ້ຄົ້ໍນຄວ້າສາມາດສະຫຼຸບໄດ້ວ່າທິດສະດການຮຽນຮູ້ແບບຮ່ວມມືຊ່ວຍ ສງ່ີົ ເສມໃຫ້ຜຮູ້ ຽນໄດເ້ ຮັດວຽກຮ່ວມກັນ ແລະ ມຜນົ ສາເລດັ ທາງການຮຽນສູງຂ້ໍຶນ, ມຄວາມສາມາດໃນການແກ້ໄຂ ບັນຫາ, ມທັກສະທາງສັງຄົມ, ກ້າສະແດງອອກ, ມຄວາມຮັບຜິດຊອບຕີ່ຕົນເອງ ແລະ ກຸ່ມເຊິ່ີງລວມທັງຂະບວນ ການຄດິ ມເຈຕະຄະຕທິ ີດ່ ຕກີ່ ັບວຊິ າທີຮ່ ຽນຮ້.ູ 2.2 ຄວາມໝາຍຂອງການຮຽນຮແູ້ ບບຮວ່ ມມື ການຮຽນຮູ້ແບບຮ່ວມມໝື າຍເຖິງການຈດັ ກິດຈະກາການຮຽນຮທູ້ ່ີສ່ີົງເສມໃຫ້ນກັ ຮຽນເຮັດກິດຈະກາຕ່າງໆ ເປັນກຸ່ມ ໂດຍກຸ່ມນໍ້ັນຕ້ອງປະກອບດ້ວຍ ສະມາຊກິ ທີມ່ ຄວາມສາມາດແຕກຕ່າງກັນ ເພີອ່ື ໃຫ້ແຕ່ລະຄົນເຫັນຄວາມ ສາຄນັ ຂອງເພ່ີອື ນນກັ ຮຽນໃນກຸ່ມ ເພາະແຕ່ລະຄນົ ມຄວາມສາມາດບ່ຄີ ກື ນັ ຈີິ່ງຕອ້ ງອາໄສເຊ່ີິງກັນ ແລະ ກັນໃນການ ຮຽນຮູ້ ຄນົ ທເີ່ ກງ່ີັ ຈະຕ້ອງຊ່ວຍເຫືຼອຄົນທີ່ອອ່ນກວາ່ ໃນດ້ານວິຊາການ ແຕຄ່ ນົ ທີອ່ ອນ່ ໃນດ້ານວຊິ າການອາດຈະເກ່ີັງ ໃນດາ້ ນເວ້ໍົາ ຫຼື ດາ້ ນການຊວ່ ຍເຫືຼອ ແລະ ໃຫ້ກາລັງໃຈຕກີ່ ັນ ນອກຈາກນ້ຍໍ ັງເຮດັ ໃຫເ້ ກດຄວາມເຫັນໃຈມປະຕິສາ ພນັ ທ່ດີ ຕີກ່ ນັ ແລະ ກັນ. ມຄວາມຜູກພນັ ກນັ ໂດຍຢຶດຖຫື ຼັກຄວາມສາເລດັ ຂອງກມຸ່ ຫຼື ຄວາມສາເລັດຂອງສະມາຊິກ ຜ້ວູ ິໄຈ: ປຕ ຫລ້າແສງແກ້ວ ພນັ ລະພາ 10

ທຸກຄນົ ໃນກຸ່ມ. ການຈດັ ການຮຽນຮູ້ແບບຮ່ວມມື ໝາຍເຖງິ ຂະບວນການຮຽນຮູ້ໄດ້ເຖງິ ການຮ່ວມມື ແລະ ຊວ່ ຍເຫືອຼ ກັນໃນ ການຮຽນຮູ້ໂດຍແບ່ງກຸ່ມຜ້ຮູ ຽນທ່ມີ ຄວາມສາມາດຕາ່ ງກັນອອກເປັນກຸ່ມນອ້ ຍໆ ເຊງີິ່ ເປນັ ລັກສະນະຮ່ວມກຸ່ມຢ່າງມ ໂຄງສ້າງທຊີ່ ັດເຈນ, ມການທາງານຮ່ວມກັນ, ແລກປຽ່ ນຄວາມຄດິ ເຫັນຊ່ວຍເຫືຼອເພີິ່ງພາອາໄສເຊ່ີິງກນັ ແລະ ກັນມ ການຮັບຜິດຊອບຮ່ວມກັນທັງໃນສ່ວນຕົວ ແລະ ສ່ວນລວມເພືີ່ອໃຫ້ສະມາຊິກທຸກຄົນໃນກຸ່ມປະສົບຜົນສາເລັດ ຕາມເປົໍາ້ ໝາຍທຕີ່ ົນເອງການົດໄວ້ (ສວຸ ິດ ມນູ ຄາ, ອລະໄທ ມູນຄາ, 2550, ໜ້າ. 134) (ວດັ ຊະລາ ເລາ່ົີ ຮຽນດ, 2548) ໄດກ້ າ່ ວວາ່ ການຈດັ ການຮຽນ-ການສອນທີເ່ ນນ້ັໍ ສະພາບແວດລ້ອມທາງການ ຮຽນໃຫ້ແກ່ຜູ້ຮຽນໄດຮ້ ຽນຮູ້ຮ່ວມກັນເປນັ ກ່ມຸ ນ້ອຍ ແຕລ່ ະກມຸ່ ປະກອບດ້ວຍສະມາຊິກພາຍໃນກຸມ່ ທມ່ີ ຄວາມຮູ້, ຄວາມສາມາດທ່ີແຕກຕ່າງກັນ ໂດຍແຕ່ລະຄົນມສ່ວນຮ່ວມທີ່ແທ້ຈິງໃນການຮຽນຮູ້ ແລະ ຄວາມສາເລັດຂອງ ກຸ່ມລວມທັງແລກປ່ຽນຄວາມຄິດເຫັນ ການແບ່ງຊັບພະຍາກອນການຮຽນຮູ້ລວມທັງກາລັງໃຈໃຫ້ແກ່ກັນ ແລະ ກັນ. ຄົນທ່ີຮຽນເກ່ີັງຈະຊວ່ ຍເຫຼືອຄົນທີ່ຮຽນອ່ອນກວ່າສະມາຊິກໃນກຸ່ມບີ່ພຽງພແຕ່ຮບັ ຜິດຊອບຕ່ີການຮຽນຂອງ ຕົນເອງເທົ່ີານັ້ໍນ ກ່ີຕ້ອງມການຮັບຜິດຊອບຕີ່ການຮຽນຮູ້ຂອງເພີື່ອນສະມາຊິກໃນກຸ່ມ ຄວາມສາເລດັ ຂອງບກຸ ຄນົ ຄື ຄວາມສາເລັດຂອງກມຸ່ . ດັີ່ງທ່ີກ່າວມາຂ້າງເທິງນັ້ໍນສາມາດສະຫຼຸບໄດ້ດັ່ີງນໍ້: ຄວາມໝາຍຂອງການຮ່ວມມືໝາຍເຖິງຂະບວນການ ຈັດການຮຽນ-ການສອນທີ່ເນັໍ້ນຜູ້ຮຽນໄດ້ຮ່ວມມກື ັນ ແລະ ຊ່ວຍເຫຼືອເຊິີງ່ ກນັ ແລະ ກັນໃນການຮຽນຮູ້ໂດຍຈດັ ນັກຮຽນອອກເປັນກຸ່ມນອ້ ຍປະມານ 4-5 ຄົນ ສະມາຊິກພາຍໃນກມຸ່ ມຄວາມສາມາດທແ່ີ ຕກຕ່າງກັນທາງດ້ານການ ຮຽນ, ເພດ, ເຜົີ່າ, ເຊືໍ້ອຊາດເຮັດວຽກຮ່ວມກັນເພື່ີອເປົ້ໍາໝາຍຂອງກຸມ່ ທຈີ່ ະຮຽນຮູ້ຂະບວນການຄິດ, ແກ້ໄຂບັນຫາ ແລະ ຝກຶ ທັກສະໃນການເຮດັ ວຽກຮ່ວມກນັ ຜົນງານຂອງສະມາຊິກແຕລ່ ະຄົນຄຜື ົນງານຂອງກມຸ່ ທຈ່ີ ະປະສົບຜົນສາ ເລດັ . 2.3 ອງົ ປະກອບຂອງການຮຽນຮແູ້ ບບຮວ່ ມມື (Johnson and Johnson, 1994:31-37)ໄດ້ອ້າງໃນ (ທິດສະໜາ ແຂມມະນ, 2556, ໜ້າ. 99- 100)ວ່າ ອງົ ປະກອບຂອງການຮ່ວມມື 5 ປະການດງ່ີັ ນ:້ໍ (1) ການເພິ່ີງພາ ແລະ ເກືໍ້ອກູນກັນ (Positive and interdependence): ກຸ່ມການຮຽນຮູ້ແບບ ຮ່ວມມຈື ະຕອ້ ງມຄວາມໜກັ ແໜ້ນວ່າ ສະມາຊກິ ກຸ່ມທກຸ ຄນົ ມຄວາມສາຄນັ ແລະ ຄວາມສາເລັດຂອງກຸ່ມຂ້ໍຶນກັນ ສະມາຊິກທຸກຄົນໃນກຸ່ມ ໃນຄະນະດຽວກັນສະມາຊິກແຕ່ລະຄົນຈະປະສົບຄວາມສາເລັດໄດ້ກີ່ຕີ່ເມື່ີອກຸ່ມປະສບົ ຄວາມສາເລດັ ຄວາມສາເລັດຂອງບກຸ ຄົນ ແລະ ຂອງກຸ່ມຂໍຶ້ນຢູກ່ ັບຄວາມເອາົ ໃຈໃສຂ່ ອງບຸກຄົນ ດັີ່ງນັ້ໍນແຕ່ລະຄນົ ຕ້ອງຮັບຜິດຊອບໃນບົດບາດໜ້າທ່ີຂອງຕົນ ແລະ ໃນຄະນະດຽວກັນກີ່ຊ່ວຍເຫຼືອສະມາຊິກຄົນອືີ່ນໆດ້ວຍ ເພີ່ືອ ປະໂຫຍດຮ່ວມກັນ ການຈັດກຸ່ມຊ່ວຍໃຫ້ຜູ້ຮຽນມການເພິ່ີງພາຊ່ວຍເຫຼືອເກືໍ້ອກູນກັນສາມາດເຮັດໄດ້ຫຼາຍທາງ ເຊັີ່ນ: ການໃຫ້ຜູ້ຮຽນມເປົາ້ໍ ໝາຍດຽວກັນ ຫຼື ໃຫ້ຜູ້ຮຽນການົດເປົໍ້າໝາຍໃນການເຮັດວຽກ ຫຼື ຮຽນຮູ້ຮ່ວມກັນ , ການໃຫ້ລາງວນັ ຜນົ ງານຂອງກຸ່ມ, ການເຮັດວຽກ ຫຼື ວັດຖຸອຸປະກອນທີ່ທຸກຄົນຕອ້ ງເຮັດ ຫຼື ໃຊ້ຮ່ວມກັນ , ການ ມອບໝາຍບດົ ບາດໜ້າທໃ່ີ ນການເຮດັ ວຽກຮວ່ ມກັນຂອງແຕ່ລະຄນົ . (2) ການປກຶ ສາຫາລກື ັນຢາ່ ງໃກຊ້ ິດ (Face to face promotive interaction): ສະມາຊິກໃນກມຸ່ ມການເພີ່ິງພາຊ່ວຍເຫຼືອເກື້ໍອກູນກັນ ເປັນປັດໃຈທ່ີຈະສົີ່ງເສມໃຫ້ຜູຮ້ ຽນມປະຕິສາພັນຕ່ີກັນ ແລະ ກັນ ໃນທາງທ່ີ ຈະຊວ່ ຍໃຫກ້ ມຸ່ ບນັ ລຸເປາໍ້ົ ໝາຍ ສະມາຊກິ ກມຸ່ ຈະຫວ່ງໃຍ, ໄວ້ວາງໃຈ, ສີົ່ງເສມ, ຊ່ວຍເຫຼືອກນັ ແລະ ກນັ ໃນການ ຜວູ້ ິໄຈ: ປຕ ຫລາ້ ແສງແກວ້ ພັນລະພາ 11

ເຮັດວຽກຕ່າງໆຮວ່ ມກນັ ສີົງ່ ຜນົ ໃຫ້ເກດສາພັນທະພາບທີ່ດຕີກ່ ັນ. (3) ຄວາມຮັບຜິດຊອບທ່ີກວດສອບໄດ້ຂອງສະມາຊິກແຕ່ລະຄົນ (Individual accountability): ສະມາຊກິ ໃນກມຸ່ ຮຽນຮທູ້ ກຸ ຄົນຈະຕ້ອງມໜາ້ ທ່ີຮັບຜິດຊອບ ແລະ ພະຍາຍາມເຮດັ ວຽກທໄີ່ ດມ້ ອບ ໝາຍຢ່າງເຕັມ ຄວາມສາມາດ ບມີ່ ໃຜທີ່ຈະໄດຮ້ ບັ ປະໂຫຍດໂດຍບີເ່ ຮັດໜາ້ ທ່ີຂອງຕົນ ດ່ງັີ ນໍັ້ນກຸ່ມຈງິີ່ ຈາເປັນຕອ້ ງມການກວດສອບ ຜົນງານທັງເປັນລາຍບຸກຄົນ ແລະ ເປັນກຸ່ມ, ວິທການທີ່ສົີ່ງເສມໃຫທ້ ຸກຄົນໄດ້ເຮດັ ໜ້າທ່ີຂອງຕົນຢ່າງເຕັມທີ່ເຊັີ່ນ: ການຈັດກຸ່ມນ້ອຍເພື່ີອໃຫ້ມການຊ່ວຍເຫຼືອເຊິ່ີງກັນ ແລະ ກັນໄດ້ຢ່າງທົີ່ວເຖິງ ການກວດສອບເປັນລາຍບຸກຄົນ, ການສຸ່ມເອໍ້ນຊືີ່ໃຫ້ລາຍງານ ຄູສັງເກດພຶດຕິກາຂອງຜູ້ຮຽນໃນກຸ່ມ, ການຈັດໃຫ້ກຸ່ມມຜູ້ສັງເກດການ, ການໃຫ້ ນັກຮຽນສອນກນັ ແລະ ກນັ ເປນັ ຕົນໍ້ . (4) ການໃຊ້ທັກສະການປະຕິສ າພັນກັບບຸກຄົນ ແລະ ທັກສະການເຮັດວຽກເປັນກຸ່ມຍ່ອຍ (Interpersonal and small-group skills): ການຮຽນຮຮູ້ ່ວມມືຈະປະສົບຜົນສາເລັດໄດ້ ຕອ້ ງອາໄສທກັ ສະ ທ່ສີ າຄນັ ຫາຼ ຍປະການເຊ່ັີນ: ທກັ ສະທາງສັງຄົມ, ທກັ ສະການປະຕິສາພັນກບັ ຜູ້ອ່ີືນ, ທກັ ສະການເຮດັ ວຽກກຸ່ມ, ທັກ ສະການສີືສ່ ານ ແລະ ທກັ ສະແກ້ບັນຫາຂັດແຍ່ງລວມທັງການເຄາົ ລົບ, ຍອມຮບັ , ໄວ້ວາງໃຈກັນ ແລະ ກັນ. ເຊີິ່ງຄູ ຄວນສອນ ແລະ ຝກຶ ໃຫ້ແກ່ຜູຮ້ ຽນເພື່ີອຊວຍ່ ໃຫ້ດາເນນງານໄປໄດ.້ (5) ການວິເຄາະຂະບວນການກຸ່ມ (Group processing): ກຸ່ມການຮຽນຮູ້ແບບຮ່ວມມືຈະຕ້ອງມ ການວິເຄາະຂະບວນການເຮັດວຽກຂອງກຸມ່ ເພືີ່ອຊ່ວຍໃຫກ້ ຸ່ມເກດການຮຽນຮູ້ ແລະ ປັບປຸງການເຮັດວຽກ. ການ ວເິ ຄາະຂະບວນການກຸ່ມຄອບຄມຸ ການວິເຄາະການເຮດັ ຂອງກມຸ່ ພດຶ ຕິກາຂອງສະມາຊກິ ພາຍໃນກຸ່ມ ແລະ ຜົນງານ ຂອງກຸ່ມ ການວິເຄາະການຮຽນຮູ້ນໍ້ອາດເຮັດໂດຍຄູ ຫຼື ຜູ້ຮຽນ ຫຼື ທັງສອງຝ່າຍ ການວິເຄາາະຂະບວນການກຸ່ມນໍ້ ເປນັ ຍດຸ ທະວິທທ່ສີ ົງ່ີ ເສມໃຫກ້ ຸ່ມຕັໍ້ງໃຈເຮັດວຽກ. 3. ວທິ ການສອນແບບຮວ່ ມມື CIRC Slavin (1995 ໜາ້ 104-110) ອ້າງໃນ (ທິດສະໜາ ແຂມມະນ, 2556, ໜາ້ . 270-271) ໄດສ້ ະຫຼຸບ ຂັ້ໍນຕອນການສອນແບບ CIRC ເປັນຮູບແບບການຮຽນ-ການສອນແບບຮ່ວມມືທີ່ໃຊ້ໃນການສອນອ່ານ ແລະ ຂຽນ ໂດຍສະເພາະຮູບແບບນ້ໍປະກອບດ້ວຍກິດຈະກາຫຼັກ 3 ຢ່າງຄື: ກິດຈະກາການອ່ານແບບຮຽນ, ການສອນ ການອ່ານເພີອ່ື ຄວາມເຂົາໍ້ ໃຈ ແລະ ການບລູ ະນາການພາສາກບັ ການຮຽນ ໂດຍມຂ້ໍນັ ຕອນໃນການດາເນນການດີັ່ງນ້ໍ: (1) ຄແູ ບງ່ ກຸ່ມນກັ ຮຽນຕາມລະດັບຄວາມສາມາດໃນການອ່ານ ນກັ ຮຽນໃນແຕ່ລະກມຸ່ ຈັບຄູ່ກັນ 2 ຄົນ ຫືຼ 3 ຄົນ ເຮັດກດິ ຈະກາການອາ່ ນແບບຮຽນຮ່ວມກັນ. (2) ຄຈູ ດັ ທມິ ໃໝໂ່ ດຍໃຫ້ແຕ່ລະທມຕາ່ ງລະດບັ ຄວາມສາມາດຢ່າງໜອ້ ຍ 2 ລະດບັ ທມິ ເຮດັ ກິດຈະກາ ຮ່ວມກັນເຊັີ່ນ: ຂຽນບົດລາຍງານ, ແຕ່ງຄວາມ, ເຮັດແບບຝຶກຫັດ, ແບບທົດສອບຕ່າງໆ ແລະ ການໃຫ້ຄະແນນ ຜົນງານຂອງແຕ່ລະທິມ ທິມໃດໄດ້ຄະແນນ 90% ຂຶ້ໍນໄປຈະໄດ້ຮັບປະກາສະນິຍະບັດເປັນຊຸບເປທິມ, ຫາກໄດ້ ຄະແນນແຕ່ 80-89% ກີ່ຈະໄດຮ້ ັບລາງວນັ ຮອງລງົ ມາ. (3) ຄູພົບກຸ່ມການອາ່ ນປະມານວັນລະ 20 ນາທ ແຈ້ງວັດຖຸປະສົງໃນການອ່ານ, ແນະນາຄາສັບໃໝ່ໆ, ທົບທວນຄາສັບເກົ່ີາ, ຕ່ີຈາກນັ້ໍນຄູການົດ ແລະ ແນະນາເລືີ່ອງທີ່ອ່ານແລ້ວແນະນາໃຫ້ຜ້ຮຽນເຮັດກິດຈະກາຕ່າງໆ ຕາມທີຄ່ ຈູ ັດກຽມໄວໃ້ ຫເ້ ຊີັນ່ : ອາ່ ນເລີືອ່ ງໃນໃຈ ແລ້ວຈັບຄູ່ກັນອ່ານອອກສຽງໃຫເ້ ພ່ອືີ ນຟງັ ເພີື່ອຊ່ວຍກນັ ແກ້ຈຸດບົກ ຜ່ອງ ຫືຼ ຄູອາດຈະໃຫນ້ ັກຮຽນຊ່ວຍກນັ ຕອບຄາຖາມ, ວເິ ຄາະຕົວລະຄອນ, ວເິ ຄາະບັນຫາ ຫຼື ຄາດເດາົ ວາ່ ເລືອ່ີ ງຈະ ເປັນໄປແນວໃດໃນຕອນຕີ່ໄປເປັນຕ້ນໍົ . ຜວູ້ ິໄຈ: ປຕ ຫລ້າແສງແກ້ວ ພນັ ລະພາ 12

(4) ຫັງຼ ກິດຈະກາການອ່ານ ຄອູ ະທບິ າຍເລີ່ອື ງທອ່ີ ່ານ ໂດຍເນນ້ັໍ ການຝຶກທັກສະຕ່າງໆໃນການອາ່ ນ ເຊນັີ່ : ການຈັບປະເດັນບນັ ຫາ. (5) ນັກຮຽນຮັບການທດົ ສອບອ່ານເພື່ີອຄວາມເຂົໍ້າໃຈ ນັກຮຽນຈະໄດ້ຮັບຄະແນນເປັນທັງລາຍບຸກຄນົ ແລະ ທມ. (6) ນັກຮຽນຈະໄດ້ຮັບການສອນ ແລະ ຝຶກທັກສະການອ່ານອາທິດລະ 1 ມື້ໍເຊັີ່ນ: ທັກສະການຈັບໃຈ ຄວາມສາຄັນ, ທກັ ສະການອ້າງອງ ແລະ ທັກສະການໃຊ້ເຫດຜົນເປນັ ຕນ້ໍົ . (7) ນັກຮຽນຈະໄດ້ຮັບຊຸດການຮຽນການສອນຂຽນ ເຊິ່ີງຜູ້ຮຽນສາມາດເລືອກຫົວຂໍ້ການຂຽນໄດ້ຕາມ ຄວາມສົນໃຈ, ນັກຮຽນຈະຊ່ວຍກັນວາງແຜນຂຽນເລີື່ອງ ແລະ ຊວ່ ຍກັນກວດສອບຄວາມຖກື ຕ້ອງ ແລະ ໃນທີ່ສຸດ ຕພິມຜນົ ງານອອກມາ. (8) ນັກຮຽນຈະໄດ້ຮັບວຽກບ້ານໃຫ້ເລືອກອ່ານໜັງສືທີ່ສົນໃຈ ຂຽນລາຍງານເລື່ີອງທ່ີອ່ານເປັນລາຍ ບກຸ ຄົນ ໂດຍໃຫຜ້ ູ້ປກົ ຄອງຊວ່ ຍກວດສອບພຶດຕິກາການອ່ານຂອງນັກຮຽນທບ່ີ າ້ ນໂດຍມແບບຟອມໃຫ.້ Slavin 1997 ອ້າງໃນ (ໄຊວດັ ສທຸ ລິ ັດ, 2558, ໜາ້ . 194-198) ໄດກ້ ່າວວ່າ ການຈດັ ການຮຽນຮູ້ໂດຍ ໃຊ້ເທກັ ນິກ CIRC ມຂໍນັ້ ຕອນຈດັ ການຮຽນຮູ້ ແລະ ກດິ ຈະກາດີັ່ງນໍ້: ຂໍ້ນັ ຕອນການຮຽນຮູ້ໂດຍໃຊ້ເທກັ ນກິ CIRC ປະກອບມ 3 ຂນ້ໍັ ຕອນຄ:ື (1) ຂ້ໍັນທ 1: ຂັນໍ້ ນາສະເໜຕີ່ຊໍນັ້ ຮຽນ: ກດິ ຈະການາເຂ້າໍົ ສູ່ບດົ ຮຽນໂດຍແຈ້ງຈຸດປະສົງໃນການຮຽນໃຫ້ ນັກຮຽນຮັບຮູ້ ແລະ ທົບທວນຄາສັບ, ເນືໍ້ອໃນບົດຮຽນທ່ີຮຽນໄປແລ້ວ. ແນະນາເນື້ໍອໃນບົດຮຽນ ຫຼື ຄາສັບໃໝ່ ຕະຫອຼ ດຮອດການອະທິບາຍວທິ ການຮຽນ, ເກນການຮຽນ ແລະ ການເຮດັ ແບບທົດສອບເມືີ່ອຈົບບົດຮຽນແຕ່ລະ ບດົ . (2) ຂນ້ໍັ ຕອນທ 2: ປະຕິບັດກິດຈະກາການອາ່ ນໃນກ່ມຸ ປະກອບດວ້ ຍກິດຈະກາດ່ງັີ ນ້:ໍ - ກິດຈະກາພໍ້ນື ຖານເປັນກິດຈະກາທີ່ການົດໃຫ້ນັກຮຽນປະຕິບັດຕາມ ປະກອບດວ້ ຍກິດຈະກາຝຶກ ອ່ານກັບເພື່ີອນ, ການອາ່ ນອອກສຽງ, ການໃຫ້ຄວາມໝາຍຂອງຄາເວົ້ໍາ, ການສະກດົ ຄາ ແລະ ກດິ ຈະກາການສະຫຼຸບ ເລືີ່ອງ. - ກິດຈະກາການສອນອ່ານຈັບໃຈຄວາມ ເມື່ີອການຈັດກິດຈະກາການຮຽນ-ການສອນ ດາເນນໄປ ໃນໄລຍະໜີງ່ຶ ຄູຈະຈດັ ກິດຈະກາເພີ່ືອຝກຶ ທກັ ສະການອ່ານຈັບໃຈຄວາມກບັ ນັກຮຽນໂດຍກົງ ໂດຍມຂັ້ນໍ ຕອນຄື: ຄູ ສະເໜເລືີ່ອງທ່ຈີ ະໃຫອ້ ່ານ, ປະຕິບັດກິດຈະກາກຸ່ມ, ປະຕິບັດກິດຈະກາບຸກຄົນ, ການກວດສອບຈາກເພືີອ່ ນ, ຝຶກ ປະຕບິ ດັ ເພ່ີມເຕມ ແລະ ປະເມນຜົນຕາມລາດບັ . (3) ຂ້ໍັນຕອນທ 3: ປະເມນຜນົ : ການຈັດກດິ ຈະກາການຮຽນ-ການສອນແຕ່ລະຄັ້ໍງ ຈະເຮັດການວັດຜົນ ແລະ ປະເມນຜົນ ໂດຍການຊັກຖາມ, ສົນທະນາ, ການອ່ານອອກສຽງ, ການສະຫຼຸບໃຈຄວາມສາຄັນຂອງເລື່ີອງ, ການທົດສອບຄວາມເຂົ້ໍາໃຈໃນເນືໍ້ອໃນຂອງເລື່ີອງ ແລະ ໃນຮອບ 1 ອາທິດ ຈະນາຄະແນນທຸກກິດຈະກາຂອງ ນກັ ຮຽນທຸກຄົນມາລວມກັນເປັນຄະແນນຂອງກມຸ່ , ຖາ້ ກຸ່ມໃດໄດ້ຄະແນນເຖິງເກນຮ້ອຍລະ 90 ຂໍ້ຶນໄປຈະໄດ້ຮັບ ການປະກາດເປນັ ກຸມ່ ທີ່ຍອດຢ້ຽມ ແລະ ໄດ້ຮັບໃບກຽດຕິບັດ, ຖາ້ ກມຸ່ ໃດມຄະແນນເຖິງເກນຮ້ອຍລະ 80 ຂໍ້ຶນໄປ ຈະໄດ້ຮັບການປະກາດເປັນກຸ່ມທ່ີເກັ່ີງ ແລະ ໄດ້ຮັບໃບກຽດຕິບັດທີ່ຮອງລົງມາ. ຈາກຂັ້ໍນຕອນການສອນແບບ CIRC ສະແດງໃຫ້ເຫນັ ແຜນພາບຕີ່ໄປນ້:ໍ ຜູວ້ ິໄຈ: ປຕ ຫລາ້ ແສງແກ້ວ ພັນລະພາ 13

ແຜນວາດການສອນແບບ CIRC ນາສະເໜບດົ ຮຽນຕຊີ່ ນໍັ້ ຮຽນ - ແຈງ້ ຈຸດປະສົງການຮຽນ - ທົບທວນເນື້ໍອໃນ - ແນະນາເນືໍ້ອໃນໃໝ່ - ອະທບິ າຍວທິ ຮຽນ, ເກນ, ການທດົ ສອບ ປະຕິບດັ ກດິ ຈະກາການອາ່ ນໃນກມຸ່ ກດິ ຈະກາການສອນອາ່ ນຈບັ ໃຈຄວາມ - ຄສູ ະເໜເລີື່ອງໃຫ້ອ່ານ - ປະຕິບດັ ກິດຈະກາກມຸ່ - ປະຕິບດັ ກິດຈະກາລາຍບກຸ ຄນົ - ການກວດສອບຂອງເພີ່ອື ນ - ຝກຶ ປະຕິບັດເພີມ່ ເຕມ - ປະເມນຜົນ ປະເມນຜນົ ຊັກຖາມ, ສົນທະນາ, ທົດສອບຄວາມເຂາໍົ້ ໃຈ, ກຸມ່ ຍອ່ ຍ ລວມຄະແນນທກຸ ໆກດິ ຈະກາ ໃນທກຸ ໆອາທິດ, ຈັດລາດບັ ກ່ມຸ ແລະ ມອບໃບກຽດຕິບັດ ຮຽນໜວ່ ຍຕໄ່ີ ປ ຮບູ 2: ຂ້ັໍນຕອນການສອນແບບ CIRC ຜູວ້ ໄິ ຈ: ປຕ ຫລ້າແສງແກ້ວ ພັນລະພາ 14

(Johnson D.W and Johnson R.T, 1982, ໜາ້ . 18) ໄດສ້ ະຫຼຸບການສອນແບບ CIRC ເປັນ 2 ຂໍັ້ນຕອນຄື: ການກຽມບົດສອນ ແລະ ກດິ ຈະກາການຮຽນການສອນ ເຊງ່ີິ ມລາຍລະອຽດດັ່ີງນ:ໍ້ (1)ການກະກຽມສອນ: ຄູຜູ້ສອນຕ້ອງຄານງຶ ເຖງິ ຂ້ນັໍ ຕອນ CIRC ດັ່ີງນໍ້: - ການກະກຽມເນ້ໍອື ໃນ - ຈດັ ນັກຮຽນເຂາ້ໍົ ກຸມ່ - ຈັດໃບຄະແນນຂອງກຸ່ມ ເປັນແບບບັນທຶກຄະແນນລາຍບຸກຄົນຂອງນັກຮຽນແຕ່ລະກຸ່ມ, ປະກອບດວ້ຍລາຍຊືີ່ສະມາຊິກກຸ່ມ ແລະ ຕາຕະລາງທົດສອບເມື່ີອຮຽນຈົບແຕ່ລະບົດເຊັີ່ນ: ການອ່ານສະກົດຄາ, ການອ່ານອອກສຽງ, ການຫາຄວາມໝາຍຂອງຄາສັບ ແລະ ການສະຫຼຸບໃຈຄວາມຂອງເລື່ີອງ, ຄູອະທິບາຍໃຫ້ ຄະແນນແຕ່ລະຢ່າງ, ກຸ່ມທີ່ໄດຄ້ ະແນນ 90 ຂຶໍ້ນໄປ ຈະເປັນກຸ່ມຊະນະເລດ ແລະ ກຸ່ມທ່ີໄດ້ຄະແນນ 80-89 ໄດ້ ຮອງຊະນະເລດ ແລະ ກຸ່ມທີໄ່ ດຄ້ ະແນນ 70-79 ຈະເປັນກ່ມຸ ທີດ່ . (2) ຂນັໍ້ ຈດັ ກດິ ຈະກາການຮຽນ-ການສອນແບບ CIRC ເປັນລະບບົ ວງົ ຈອນເຊ່ິີງເລີມ່ ຈາກ: - ຂນັ້ໍ ນາສະເໜບົດຮຽນ: ຄເູ ປນັ ຜ້ນູ າສະເໜບົດຮຽນໂດຍການທົບທວນຄືນບົດເກີົ່າ ຫຼື ຄາສັບເກ່ົີາ ແລະ ສອນຄາສັບໃໝ່ໂດຍມຈຸດປະສງົ ໃຫ້ນກັ ຮຽນອ່ານອອກສຽງຄາສັບໃຫຖ້ ືກຕ້ອງ, ຮູ້ຄວາມໝາຍຄາສັບທີ່ຍາກ, ຫຼັງຈາກຄູສອນຄາສັບໃໝ່ແລ້ວ ຄູແນະນາເລືີ່ອງໃຫ້ນັກຮຽນຄາດເດົາລ່ວງໜ້າ ວ່າເລື່ີອງທີ່ຄູສອນແມ່ນເລືີ່ອງຫຍງັ ໂດຍເດາົ ຈາກຄາສບັ ທີສ່ ອນເພື່ອີ ເປນັ ການເຊອີ່ື ມໂຍງປະສົບການເກົາ່ີ ກັບ ເລີ່ອື ງທ່ຈີ ະຮຽນ. - ຂ້ໍັນເຮັດວຽກເປັນກ່ມຸ ແບງ່ ອອກເປນັ 2 ຂ້ັໍນຕອນຄື: ຂັໍ້ນຝກຶ ໂດຍຄຄູ ວບຄມຸ ເຊີ່ັນ: ການອ່ານອອກສຽງຄາສບັ , ຝກຶ ຫາຄວາມໝາຍຄາສບັ , ອາ່ ນໃນໃຈ, ອ່ານອອກສຽງ, ການຄົ້ໍນຫາຄາຕອບຈາກເລືີ່ອງທ່ີອ່ານ, ການເລົີ່າເລື່ີອງ, ການຂຽນເລືີ່ອງທ່ີອ່ານ ແລະ ຝຶກແບບ ອດິ ສະຫຼະ. ຂັ້ໍນນາໄປໃຊ້: ຫຼັງຈາກຈົບບົດຮຽນແຕ່ລະບົດແລ້ວຄູຈະຕ້ອງທົດສອບນັກຮຽນໃຫ້ອ່ານເລືີ່ອງ, ການສ້າງປະໂຫຍກຈາກຄາສັບທີ່ໃຫ້ກອ່ ນ, ຄູໃຫ້ນັກຮຽນແຍກອອກຈາກກຸ່ມເຮັດບດົ ທົດສອບ, ເມືີ່ອເຮັດສາເລດັ ແລວ້ ຄເູ ກບັ ມາກວດໃຫຄ້ ະແນນຂອງແຕ່ລະກ່ມຸ ໃຫ້ທກຸ ຄົນຮັບຮ.ູ້ - ຂັໍ້ນປະເມນຄວາມສາເລັດຂອງກຸ່ມ: ເມື່ີອຄູຄິດໄລ່ຄະແນນຂອງແຕລ່ ະຄົນໃນແຕ່ລະກຸມ່ ໃຫ້ທກຸ ຄນົ ຮັບຮູ້ ຄວນຈະໃຫລ້ າງວນັ ຫືຼ ຄາຊມົ ເຊຍແກ່ກຸ່ມທ່ີໄດຄະແນນຕາມການົດ, ເພອື່ີ ເປນັ ການຊ້ໃໍ ຫ້ເຫັນຄຸນຄ່າຂອງ ການເຮັດວຽກຮວ່ ມມື ແລະ ຄວາມສາເລດັ ຂອງກມຸ່ . - ຂັ້ໍນຄິດໄລ່ຄະແນນ: ຄູຜູ້ສອນນາຄະແນນທີ່ນັກຮຽນໄດ້ຈາກການສອບຂ້ໍຂຽນ, ສອບອ່ານ ອອກສຽງຄາສັບ, ຄະແນນທ່ເີ ຮດັ ກດິ ຈະກາກຸມ່ ແລະ ຄະແນນສະເລຍ່ ທໄ່ີ ດ້ອອກມາເປັນຄະແນນກມຸ່ . ພ້ອມດຽວກນັ ນກ້ໍ ານຈດັ ກດິ ຈະກາການຮຽນການສອນແບບ CIRC ປະກອບດວ້ ຍ 5 ຂໍນັ້ ຕອນຄື: - ຂນ້ໍັ ກຽມຜູ້ຮຽນ: ປະກອບດວ້ ຍແບງ່ ນກັ ຮຽນເຂົ້າໍ ກມຸ່ . - ຂັ້ໍນສະເໜເນື້ໍອໃນຕ່ີຊັ້ໍນຮຽນ: ປະກອບດ້ວຍແຈ້ງຈຸດປະສົງ, ທວນຄືນຄວາມຮູ້ເດມ, ແນະນາ ເນໍອື້ ໃນການຮຽນ, ອະທິບາຍວທິ ຮຽນ ແລະ ເກນທ່ທີ ຸກຄົນຕ້ອງເຮັດໄດ.້ - ຂັ້ໍນກິດຈະກາກຸ່ມຍ່ອຍ: ສະມາຊິກແຕ່ລະກຸ່ມຈະຊ່ວຍເຫຼືອເຊິ່ີງກັນ ແລະ ກັນ, ຮ່ວມກັນ ອະທບິ າຍບັນຫາຈນົ ທຸກຄນົ ເຂົໍາ້ ໃຈຊັດເຈນ ແລະ ສະຫຼຸບເນືອໍ້ ເລືີອ່ ງທີອ່ ່ານ. ຜູ້ວິໄຈ: ປຕ ຫລ້າແສງແກວ້ ພັນລະພາ 15

- ຂໍັ້ນຕອນທດົ ສອບ: ເມອ່ີື ຮຽນຈບົ ແຕ່ລະບົດ ນັກຮຽນທກຸ ຄົນຈະໄດ້ຮັບການທົດສອບ, ຄະແນນ ທໄີ່ ດ້ມາຈາກການທດົ ສອບຂອງທກຸ ຄົນຈະລວມເປນັ ຄະແນນກ່ມຸ . - ຂັ້ໍນປະເມນ ແລະ ມອບລາງວັນ: ຄູ ແລະ ນັກຮຽນຊ່ວຍກັນສະຫຼຸບບົດຮຽນ ປະເມນການເຮດັ ວຽກກຸ່ມ ແລະ ມອບລາງວນັ ໃຫແ້ ກ່ກ່ມຸ ທ່ໄີ ດ້ຄະແນນຕາມກ່ມຸ ທ່ຄີ ູຕັໍ້ງໄວ້. (ພຽງໃຈ ກັນລາ, 2557, ໜາ້ . 27) ໄດສ້ ະຫຼຸບການສອນແບບ CIRC ເຊງ່ີິ ມ 5 ຂັໍນ້ ຕອນດັ່ີງນ້:ໍ (1) ຂັ້ໍນກຽມການສອນ ໝາຍເຖິງຂັໍ້ນຊ້ໍແຈງຈຸດປະສົງການຮຽນຮູ້, ແຈ້ງເກນລາງວັນ ແລະ ຈຸດປະສົງ ອ່ານແຕ່ລະຄງັ້ໍ . (2) ຂັໍນ້ ນາສະເໜບົດຮຽນ ຄຈູ ະນາສະເໜເນໍອື້ ໃນ ແລະ ຄາສັບໃໝຂ່ ອງເນ້ືໍອໃນທ່ີຈະຮຽນໃຫ້ນັກຮຽນ ຮຈູ້ ັກ ແລະ ຄາດເດາົ ຂອງເລີ່ອື ງທີ່ອາ່ ນ. (3) ຂັນ້ໍ ຝຶກເຮັດວຽກເປັນທມ ຫັຼງຈາກທຄີ່ ູສະເໜຮຽບຮອ້ ຍແລວ້ . (4) ຂັໍ້ນຕອນການທົດສອບ ຫຼັງຈາກທີ່ນັກຮຽນຮຽນຈົບບົດຮຽນແລ້ວ ຈະມການທົດສອບເປັນລາຍ ບກຸ ຄນົ ໂດຍທີ່ສະມາຊກິ ຂອງກ່ມຸ ບີ່ໄດ້ຊວ່ ຍເຫຼືອກັນ, ຄະແນນຂອງກຸມ່ ຂ້ໍນຶ ກັບຄະແນນຂອງສະມາຊິກ ແຕ່ລະຄົນ ມາລວມກນັ ເປນັ ຄະແນນຂອງກຸ່ມ. (5) ຂັ້ໍນກວດສອບຄວາມສາເລັດຂອງກຸ່ມ ເມື່ີອຜູ້ສອນຄິດຄະແນນສາເລັດແລ້ວຈະມການໃຫ້ລາງວັນ ສາລັບກຸ່ມທ່ີໄດ້ຄະແນນເຖິງເກນການດົ ເພື່ີອເປັນການຊ້ໍໃຫ້ເຫນັ ຄຸນຄ່າຂອງການຮ່ວມມື ແລະ ຄວາມສາເລັດໃນ ທມ. ຈາກແນວຄິດທດິ ສະດ ແລະ ວທິ ຈດັ ການຮຽນ-ການສອນແບບຮວ່ ມມືໂດຍໃຊເ້ ຕກັ ນິກ CIRC ຂ້າງເທິງນໍ້ ສາມາດສະຫຼຸບໄດ້ຄື: ການຈັດກິດຈະກາການຮຽນ-ການສອນແບບຮ່ວມມືໂດຍໃຊ້ເຕັກນິກ CIRC ຕ້ອງຈັດໃຫ້ ເປັນ 5 ຂັ້ໍນຕອນຄື: ຂັ້ໍນກຽມການສອນ, ຂັໍ້ນສອນ, ຂັ້ໍນກິດຈະກາກຸ່ມ, ຂັ້ໍນທົດສອບ, ຂັ້ໍນປະເມນ ແລະ ມອບ ລາງວນັ . ທກຸ ໆຂໍັນ້ ຕອນຕ້ອງລຽງລາດບັ ຄວາມຍາກງ່າຍ, ການດົ ໄລຍະເວລາ, ການົດຈຸດປະສົງທີ່ຊັດເຈນ. 4. ແນວຄວາມຄດິ ທດິ ສະດກ່ຽວກບັ ການອາ່ ນ 1) ຄວາມໝາຍຂອງການອາ່ ນ ການອ່ານໝາຍເຖງິ ຂະບວນການປະຕິສາພັນລະຫວ່າງຜຂູ້ ຽນ ກັບ ຜອູ້ າ່ ນ ໂດຍອາໄສຄວາມຮູ້ ແລະ ປະສົບ ການເດມຂອງຜູ້ອ່ານ ທ່ີມຄວາມເຂົໍ້າໃຈເນຶໍ້ອຫາ, ຄວາມຄິດໂຄງສ້າງພາສາຕະຫຼອດຮອດຄວາມສາພັນ ແແລະ ຄວາມຕີ່ເນື່ີອງຂອງຂໍ້ຄວາມທີ່ຜູ້ຂຽນໄດ້ສືີໄ່ ວ້. (ນັນທນ ທນນະວົງ, 2554, ໜ້າ. 8) ການອ່ານເປັນຂະບວນການ ທາງສະໝອງທ່ີຕ້ອງໃຊສ້ າຍຕາສາຜດັ ກັບຕົວອັກສອນ ຫຼື ສິງ່ີ ທ່ພີ ມອີນື່ ໆຮບັ ຮູ້ ແລະ ເຂົາ້ໍ ໃຈຄວາມໝາຍຂອງຄາ ຫືຼ ສັນຍາລັກໂດຍແປອອກມາເປັນຄວາມໝາຍທ່ີໃຊ້ສືີ່ຄວາມຄິດ ແລະ ຄວາມຮູ້ລະຫວ່າງຜູ້ຂຽນ ກັບ ຜູ້ອ່ານໃຫ້ ເຂົໍ້າໃຈກົງກັນ ແລະ ຜູ້ອ່ານສາມາດນາເອົາຄວາມໝາຍນັ້ໍນໄປໃຊ້ໃຫ້ເກດປະໂຫຍດໄດ້ (ວອນຣະນ ໂສມປະຍຸ, 2542, ໜ້າ. 121) (ສລິມະນ ບນັ ຈົງ, 2549, ໜ້າ. 49) ໃຫ້ຄວາມໝາຍກຽ່ ວກັບການອ່ານວ່າ ການອ່ານເປັນຂະບວນການຄົໍ້ນ ຫາຄວາມໝາຍຈາກຕົວອັງສອນ ເພອ່ີື ສືຄ່ີ ວາມໝາຍທ່ີຕ້ອງການສະແດງອອກໂດຍຜູ້ອ່ານຈະຮັບຮູ້ສັນຍາລັກ ຫືຼ ຕົວ ອັກສອນທາງສາຍຕາຈາກນ້ໍັນກ່ີຄ້ົໍນຫາຄວາມໝາຍ ຫຼື ທາຄວາມເຂາໍົ້ ໃຈສັນຍາລັກນັໍ້ນຄວາມໝາຍຂອງການອ່ານມ ຫຼາຍດາ້ ນດັີ່ງນ້:ໍ ຜ້ວູ ໄິ ຈ: ປຕ ຫລ້າແສງແກວ້ ພນັ ລະພາ 16

(1) ການອ່ານເປັນການແປສັນຍາລັກອອກມາເປັນຄາເວົ້ໍາໂດຍມການອອກສຽງ ເພື່ີອໃຊ້ໃນກ ານ ອອກສຽງໃຫ້ກົງກບັ ຄາເວໍົ້າ. (2) ການອ່ານເປນັ ການສືີ່ຄວາມໝາຍທ່ຖີ ່າຍໂຍງຄວາມຄິດ, ຄວາມຮຈູ້ າກຜູ້ຂຽນເຖິງຜູ້ອ່ານ, ການອ່ານ ລັກສະນະນໍ້ຮຽກວ່າການອ່ານເປັນ, ຜູ້ອ່ານຍ່ອມເຂົາໍ້ ໃຈເຖິງຄວາມຮູ້ສກຶ ນຶກຄິດຂອງຜູຂ້ ຽນໂດຍອ່ານແລ້ວສາມາດ ປະເມນຜົນຂອງສິີງ່ ທ່ີອາ່ ນແລ້ວ. (3) ການອ່ານໃຊ້ຄວາມໝາຍການປະສົມຕົວອັກສອນອອກສຽງເປັນຄາ ຫຼື ເປັນປະໂຫຍກເຮັດໃຫ້ ເຂົໍ້າໃຈຄວາມໝາຍ ໃນການສືີ່ຄວາາມໝາຍໂດຍການອ່ານ ຫຼື ຟັງຜູ້ອືີ່ນອ່ານແລ້ວຮູ້ເລື່ີອງເອ້ໍນວ່າການອ່ານໄດ້ເຊ່ີິງ ອ່ານແລວ້ ຮເູ້ ລ່ີອື ງທີ່ອ່ານ. (4) ການອ່ານເປນັ ການພັດທະນາແນວຄິດໂດຍທ່ີຜູ້ອ່ານຕ້ອງໃຊຄ້ ວາມສາມາດຫຼາຍດ້ານເຊ່ີັນ: ໃຊ້ການ ສງັ ເກດ, ຈືຄ່ີ າສັບ, ໃຊສ້ ະຕປິ ນັ ຍາ ແລະ ປະສົບການເດມໃນການແປຄວາມໝາຍຂອງສີິ່ງທ່ີອ່ານໄດ້ດໂດຍວິທອ່ານ ແບບນໍ້ຈະຕອ້ ງດາເນນການປະເມນຂ້ັໍນຕອນ ແລະ ຕເີ່ ນ່ືອີ ງແລວ້ ສາມາດເຂໍົາ້ ໃຈຄວາມໝາຍຂອງສີິງ່ ທີ່ອາ່ ນ ແລະ ນາ ຜົນຂອງສິ່ງີ ທໄ່ີ ດ້ອາ່ ນມາເປນັ ແນວຄວາມຄິດ ແລະ ປະຕິບັດໄດ້ເອນ້ໍ ວາ່ ອ່ານເປັນ. (ລິນທອນລະພັດ ສະເຫຼມທາມະວງົ , 2557, ໜາ້ . 23) ການອາ່ ນໝາຍເຖິງຂະບວນການຮັບຮູ້ຂໍ້ມູນໂດຍ ການແປຄວາມໝາຍຈາກຕົວອັກສອນ, ສນັ ຍາລັກ ໂດຍອາໃສປະສົບການເດມ ແລະ ຈິນຕະນາການ ມາພດັ ທະນາ ຄວາມຮ້,ູ ສະຕິປັນຍາ ແລະ ຈດິ ໃຈບກຸ ຄນົ ຈນົ ເຂາ້ົໍ ໃຈຄວາມໝາຍຂອງສີງິ່ ທ່ີອາ່ ນ ແລະ ນາໄປໃຊ້ໃນການຟັງ, ການ ເວາໍົ້ ແລະ ການຂຽນໄດ້ຢ່າງຖືກຕ້ອງ. (ປັນທິຕາ ສກຸ ດາ ພ້ອມຄະນະ, 2556, ໜາ້ . 32) ການອາ່ ນຄຂື ະບວນການເຊີ່ິງຜູ້ອາ່ ນຮັບຮູ້ຂ້ໍມູນຂ່າວສານ ຜູຂ້ ຽນເປັນຜູ້ສີ່ົງຂາ່ ວ. ຜູ້ອາ່ ນເປັນຜູ້ແປລະຫັດເທີາ່ົ ນໍ້ັນຕາມຄວາມຮູ້ ແລະ ປະສົບການເດມຂອງຕົນ ຈ່ີິງກ່ີໃຫ້ເກດ ການນາໄປສູ່ເປາ້ໍົ ໝາຍຫັກຼ ຂອງການອ່ານທວ່ີ າ່ ຜູ້ອ່ານຕອ້ ງຄດິ ເປນັ ແລະ ເຂົໍ້າໃຈຄວາມໝາຍຂອງສງິ່ີ ທີ່ໄດ້ອ່ານ. (ປະເທນ ມະຫາຂັນ, 2530, ໜາ້ . 17) ໃຫ້ຄວາມໝາຍຂອງການອ່ານໄວ້ວາ່ ການອ່ານເປັນຂະບວນການ ແປຄວາມໝາຍຈາກສນັ ຍາລກັ ທ່ີບນັ ທຶກໄວ້ ຂະບວນການອ່ານເປັນຂະບວນການທ່ີຊບັ ຊ້ອນ ເມື່ີອເປັນສຽງຂອງ ສນັ ຍາລກັ ອອກມາເປັນຄວາມເວາໍົ້ ໂດຍທບ່ີ ່ເີ ຂໍາົ້ ໃຈຄວາມໝາຍຈີ່ງິ ບີແ່ ມ່ນການອ່ານທ່ີສົມມບນູ ເພາະວ່າການເປັີ່ງສຽງ ເປັນສ່ວນໜຶ່ງີ ຂອງການອ່ານເທ່ີົານ້ໍັນ. ລັກສະນະຂອງການອາ່ ນທີແ່ ທ້ຈິງໃນເລ່ີືອງທີໄ່ ດ້ອ່ານ ຄວາມໝາຍດ່ັີງກ່າວນ້ໍບ່ີ ແມ່ນເກດຈາກສັນຍາລັກເທົ່ີານັ້ໍນ, ແຕ່ຂຶ້ໍນຢູ່ກັບຂະບວນການຂອງການກະຕຸ້ນໃຫ້ເກດຄວາມຄິດລວມຍອດ ຫືຼ ຈນຕະນາການຂອງຜູ້ອາ່ ນເປນັ ສາຄັນ. ຈາກທິດສະດຂ້າງເທິງນໍ້ສາມາດສະຫຼຸບໄດ້ວາ່ ການອາ່ ນຄືຂະບວນການຖາ່ ຍທອດຄວາມຮູ້ສຶກນຶກຄິດຂ້ໍມູນ ຂ່າວສານຕາ່ ງໆຈາກຜູຂ້ ຽນໄປຫາຜູ້ອ່ານໂດຍໃຊ້ສາຍຕາສາຜັດຕວົ ອັກສອນ ແລະ ສນັ ຍາລກັ ຕ່າງໆເປັນນສ່ີືກາງ ເຊີ່ິງ ຜອູ້ າ່ ນຈະເຂ້ໍົາໃຈສິີງ່ ທ່ີຜູ້ຂຽນຕ້ອງອາໄສທັກສະຫຼາຍຢ່າງເຊັີ່ນ: ຜອູ້ ່ານຕອ້ ງມປະສົບການເດມເປັນພືໍ້ນຖານໃນການ ເຂົໍ້າໃຈຄວາມໝາຍຈາກສິີ່ງທີ່ອ່ານໂດຍການແປຄວາມໝາຍ, ການສະຫຼຸບຄວາມໝາຍໂດຍຜ່ານຂະບວນການຄິດ ຂອງສະໝອງ, ຂະຫຍາຍຄວາມໝາຍແລ້ວນາໄປໃຊ້ໃຫເ້ ກດປະໂຫຍດແກ່ຕົນເອງ ແລະ ສັງຄົມ. 2) ຄວາມສາຄັນຂອງການອາ່ ນ (ວຽງພອນ ສອາພອນ ພ້ອມຄະນະ, 2009, ໜ້າ. 81) ການອ່ານເປນັ ສິີ່ງທຈ່ີ າເປນັ ໃນຊວດິ ປະຈາວັນໂດຍ ສະເພາະຢ່າງຍິ່ີງ ໃນການສຶກສາວິຊາການຕ່າງໆ. ການອ່ານເຮັດໃຫ້ເຮົາຮູ້ໄດ້ຄວາມຮູ້ສຶກນຶກຄິດຂອງຄົນເຮົາໃ ນ ອະດດ ແລະ ປດັ ຈຸບັນ, ຊວ່ ຍເພມ່ີ ພູນສະຕິປັນຍາ, ຮຂູ້ ້ຄໍ ວາມເປັນຈິງຕະຫຼອດ ຈົນເຮດັ ໃຫ້ເຮົາເຂ້ໍົາໃຈໜັງສືຕ່າງໆ ການມຊວິດຢູໃ່ ນສັງຄມົ ຢ່າງມຄວາມຜາສກຸ , ຕ້ອງເປນັ ຄນົ ສາມາດປັບຕົວເຂົໍ້າກັບເຫດການ, ການອ່ານຊ່ວຍໃຫ້ຄົນ ຜ້ວູ ິໄຈ: ປຕ ຫລາ້ ແສງແກວ້ ພນັ ລະພາ 17

ເຮົາຮູ້ກວ້າງຂວາງ, ນາຄວາມຮູ້ໄປພັດທະນາຕົນເອງ ແລະ ສັງຄົມທາງປະເພນ, ວັດທະນະທາ, ພາສາ ແລະ ຕົວ ອກັ ສອນໄວ້ອກດວ້ ຍ. ສະນໍນ້ັ ເຮາົ ຈາເປັນຕ້ອງໄດຝ້ ກຶ ທັກສະການອາ່ ນເປັນຢ່າງດ ເຊິ່ີງການອ່ານມຄວາມສາຄັນຫຼາຍ ຢ່າງຄື: (1) ການອາ່ ນເປັນພໍ້ນື ຖານໃນການຮຽນວິຊາຕ່າງໆ ເພາະການສຶກສາຫາຄວາມຮຕູ້ ່າງໆອາໄສທັກສະການ ອ່ານເປນັ ເຄືອ່ີ ງຊວຍ່ . (2) ການອາ່ ນຊວຍ່ ຖາ່ ຍທອດຄວາມຮ້ສູ ກຶ ລະຫວາ່ ງຄນົ ກບັ ຄນົ . (3) ການອາ່ ນຊວຍ່ ປະສບົ ຄວາມສາເລດັ ໃນການປະກອບອາຊບ. (4) ການອ່ານຊວ່ ຍໃຫດ້ າລົງຊວດິ ຢູ່ຮ່ວມກນັ ໃນສງັ ຄມົ ຢາ່ ງມຄວາມສຸກ. (5) ການອ່ານເປັນການສບຶ ທອດມລະດົກທາງວັດທະນະທາຂອງລາວແຕກ່ ອ່ ນສຄູ່ ົນຮຸນໃໝຕ່ ່ີໆໄປ. (6) ການອ່ານພາໃຫຄ້ ົນເຮົາເກດຄວາມມວ່ ນຊືນ່ີ , ໃຫຄ້ ວາມຮູ້ ແລະ ປະສບົ ການຢ່າງກວ້າງຂວາງ (ຄາເມງິ ດວງທອງລາ ພ້ອມຄະນະ, 2009, ໜ້າ. 25) ການອາ່ ນແມນ່ ປດັ ໃຈໜຶງ່ີ ທ່ີສາຄັນໃນການຊອກຫາ ແຫຼີ່ງຄວາມຮູ້ຂອງມະນຸດ, ການອ່ານແມ່ນມຫຼາຍຮບູ ແບບ, ຫຼາຍວິທທ່ີແຕກຕ່າງກັນເຊັ່ີນ: ການອ່ານໃນໃຈ, ການ ອາ່ ນອອກສຽງ. ສະນນໍັ້ ເພືີ່ອເຮດັ ໃຫກ້ ານອ່ານມປະສິດທິພາບສງູ ພວກເຮາົ ຄວນຝຶກຝົນທກັ ສະການອ່ານດ້ໍວຍຫຼາຍ ຮບູ ແບບ, ຫາຼ ຍວິທ ຈິ່ງີ ເຮັດໃຫ້ການອາ່ ນຄອ່ ງແຄວ້ ແລະ ຫຼຽ່ີ ນໄຫຼດ. (ບວົ ຈນັ ວໄິ ລຈິດ ພ້ອມຄະນະ, 2009, ໜ້າ. 69) ການອາ່ ນມຄວາມສາຄັນຍີິງ່ ໃນການສຶກສາຫາຄວາມຮູ້ ດ້ານວິຊາການຕ່າງໆ ການອ່ານສາມາດໃຫ້ເຮົາຮູເ້ ຖິງຄວາມຮູ້ສກຶ ນຶກຄິດຂອງຄົນໃນອະດດ ແລະ ປັດຈຸບັນ, ຊ່ວຍ ເພ່ີມສະຕປິ ັນຍາ, ຄວາມຮບັ ຮູ້ ແລະ ຄວາມເຂົາໍ້ ໃຈບັນຫາຕ່າງໆໄດ້ຢ່າງເລກິ ເຊ່ີິງ ສະນໍັ້ນຄູສອນຈີ່ິງມຄວາມຈາເປັນ ຕ້ອງຝຶກທັກສະການອ່ານໃຫ້ແກ່ຕົນເອງ ແລະ ນັກຮຽນ ເພື່ີອໃຫ້ເຂົາເຈົໍ້າໄດ້ພັດທະນາຄວາມຮູ້ດ້ານຕ່າງໆ ແລະ ສາມາດນາໃຊຄ້ ວາມຮູເ້ ຫຼົ່ີານ້ນັໍ ເຂ້ໍົາໃນການສອນຕົວຈງິ ໃຫ້ມປະສິດທິພາບດຂໍຶ້ນ. (ກມົ ສ້າງຄູ, ກະຊວງສຶກສາທກິ ານ, 2006, ໜາ້ . 17) ການອ່ານມຄວາມສາຄັນໃນການສກຶ ສາຫາຄວາມຮູ້ ໃນວິຊາການຕ່າງໆ ການອ່ານສາມາດໃຫເ້ ຮາົ ຮເູ້ ຖງິ ຄວາມຮູ້ສກຶ ນກຶ ຄິດຂອງຄນົ ທງັ ໃນອະດດ ແລະ ປັດຈບຸ ັນ, ຊ່ວຍ ເພ່ມີ ສະຕປິ ັນຍາ, ຄວາມຮບັ ຮູ້ ແລະ ຄວາມເຂາ້ົໍ ໃຈບັນຫາຕາ່ ງໆໄດ້ຢາ່ ງເລິກເຊ່ງິີ ເຮົາຈີິງ່ ມຄວາມຈາເປນັ ຕ້ອງຝກຶ ທັກ ສະການອ່ານ, ການອ່ານມຄວາມສາຄັນຫຼາຍຕ່ີການດາລົງຊວິດຂອງຄົນເຮົາ ໃນປັດຈຸບັນການອ່ານປືໍມ້ , ອ່ານໜັງສື ຕ່າງໆທີ່ໄດ້ຮິບໂຮມເອົາຄວາມຮ້ທູ ກຸ ສາຂາວຊິ າ ແລະ ຄວາມບັນເທງຕາ່ ງໆນໍ້ນັ ເປັນເສໍນ້ັ ທາງທີ່ຈະພັດທະນາຄົນໃຫ້ມ ຄນຸ ນະພາບ ຜູ້ຮກັ ການອ່ານຈະໄດຮ້ ັບຜົນປະໂຫຍດຫຼາຍໃນການເພ່ມີ ພູນຄວາມຮູ້ທຸກສາຂາອາຊບ ເພີື່ອປັບປຸງການ ປະກອບອາຊບໃຫ້ຈະເລນກາ້ ວໜ້າ ການອ່ານຍັງເຮັດໃຫ້ຄນົ ເຮົາມອິດສະຫຼະທາງດ້ານຄວາມຄິດ, ບ່ີຖືກເປົາ່ີ ຫູ ຫືຼ ຄອບງາທາງດ້ານແນວຄິດ ມວິໄສທັດກ້ວາງໄກ, ມໂລກະທັດ, ຊວະທັດກວ້າງຂວາງ, ຖືກຕ້ອງ ແລະ ປະສົບຂໍ້ຄດິ ແລະຄວາມຮູ້ຕ່າງໆຈາກການອ່ານ ມາວິໄຈ, ວິຈານ ໂດຍມວິຈາລະນະຍານ. ຢູ່ໃນການອ່ານເພືີ່ອຄວາມບັນເທິງ ສາມາດເຮັດໃຫ້ເຮາົ ມຈິດໃຈແຈ່ມໃສ ເປັນການພັກຜ່ອນຢອ່ ນໃຈ ອກແບບໜ່ຶງີ ເຮັດໃຫ້ຊວິດມຄວາມກະຕືລືລົໍ້ນກ້າ ຕີ່ສ້ອູ ຸປະສກັ ແລະ ຄວາມເປັນຕວົ ຂອງຕວົ ເອງເພືີອ່ ດາລງົ ຊວດິ ຢູ່ຢ່າງມຄວາມສຸກ. (ຄູນ ພົມມະທາ, ພວງສ ບຸນມາເພັດ, 2008, ໜ້າ. 41) ການອ່ານມຄວາມສາຄນັ ຢ່າງຍິ່ີງສາລັບນັກຮຽນ- ນັກສຶກສາເຊິງີ່ ຈະຕ້ອງເຮັດຢ່າງຕເີ່ ນີ່ືອງ ແລະ ສະໝາີ່ ສະເໝ ເພາະຄວາມສາມາດໃນການອ່ານຈະມຜົນກະທົບໂດຍ ກົງຕີ່ປະສິດທິພາບການຮຽນຂອງນັກຮຽນ ດັ່ີງນັ້ໍນນັກຮຽນຈິີ່ງຄວນຝກຶ ຝົນຕົນເອງໃຫມ້ ນິດໄສຮັກການອ່ານ ແລະ ເປັນນກັ ອາ່ ນທດີ່ . ຜູ້ວິໄຈ: ປຕ ຫລາ້ ແສງແກ້ວ ພນັ ລະພາ 18

ຈາກຂ້ໍຄວາມດັີ່ງກ່າວສະຫຼຸບໄດ້ວ່າການອາ່ ນແມ່ນການສືີ່ສານອັນໜຶ່ີງທ່ີມຄວາມສາຄັນທ່ີສຸດ ຢູ່ໃນຊວິດປະ ຈາວນັ ໂດຍສະເພາະແມ່ນການສກຶ ສາຫາຄວາມຮູ້ໃນດ້ານວິຊາການຕ່າງໆ. ການອາ່ ນນອກຈາກຈະໄດ້ພັດທະນາຕົນ ເອງແລ້ວຍັງສາມາດນາໄປພດັ ທະນາສງັ ຄົມອກ. ການອ່ານຍັງເຮັດໃຫ້ຄົນມອິດສະຫຼະພາບທາງດາ້ ນຄວາມຄດິ , ມ ສາຍຕາເບີ່ິງກວ້າງເຫັນໄກ, ມໂລກະທັດ ແລະ ຊວະທັດທ່ີກວ້າງຂວາງ ແລະ ຖືກຕ້ອງ. ນອກຈາກນໍ້ ການອ່ານມ ຄວາມສາຄັນໃນການສະແຫວງຫາຄວາມຮູ້ທາງການສຶກສາຕະຫຼອດຈົນເຖິງຂໍ້ມູນຂາ່ ວສານຕາ່ ງໆ ເພາະການສຶກສາ ແລະ ຂໍ້ມູນຂ່າວສານເຫົີາ່ຼ ນ້ໍເປັນສວ່ ນໜຶງີ່ ໃນຊວິດເຮາົ ທຸກຄນົ ຕອ້ ງພະຍາຍາມຄ້ົນໍ ຄວາ້ ຫາຂໍ້ມູນຂາ່ ວສານຄປື ັດໃຈສາ ຄັນທ່ີຈະນາໄປພັດທະນາຄຸນນະພາບຊວິດ. ດັີ່ງນັໍ້ນ, ຄົນເຮົາຈິີ່ງບ່ີຄວນປະລະເລຍເມນເສຍຕີ່ການອ່ານ ເພາະຈະ ເຮັດໃຫເ້ ສຍໂອກາດທີ່ດໃນຊວດິ . 3) ຈຸດປະສົງຂອງການອາ່ ນ (ຄາເມິງ ດວງທອງລາ ພ້ອມຄະນະ, 2009, ໜ້າ. 3-4) ການອາ່ ນຂອງແຕ່ລະຄົນຕ້ອງມຈຸດປະສົງຂອງຕົວ ເອງ, ຄົນທີ່ອາ່ ນຂຄ້ໍ ວາມດຽວກນັ ອາດມຈດຸ ປະສງົ ແລະ ຄວາມຄດິ ຕາ່ ງກນັ ໂດຍທີວ່ົ ໄປຈດຸ ປະສົງຂອງການອ່ານມ 3 ຢາ່ ງຄື: (1) ອ່ານເພື່ີອຄວາມຮູ້: ແມ່ນການອ່ານໜັງສືປະເພດຕາລາ, ສາລະຄະດ, ວາລະສານ, ໜັງສືພິມ ແລະ ຂໍ້ຄວາມຕາ່ ງໆ ເພອືີ່ ໃຫຮ້ ູ້ເນໍືອ້ ເລ່ີືອງຂອງບັນຫາດັ່ີງກ່າວ. ການອ່ານເພອ່ີື ຄວາມຮອບຮູ້ເປັນການອ່ານທ່ີຈາເປັນທີ່ສຸດ ສາລັບນັກຮຽນ ເພາະວາ່ ແຫີຼ່ງຂໍມ້ ນູ ຄວາມຮູຕ້ າ່ ງໆແມ່ນມການປ່ຽນແປງຢູ່ທຸກເວລາ. (2) ການອາ່ ນເພີື່ອຄວາມຄິດ: ແນວຄດິ ທາງປັດຊະຍາ, ວດັ ທະນະທາ, ຈາລຍິ ະທາ, ແລະ ແນວຄິດທ່ົີວ ໄປມັກແຊກຢູ່ໃນໜງັ ສືເກອື ບທກຸ ເລ່ີອື ງ, ບສີ່ ະເພາະແຕ່ໜງັ ສືປະເພດປັດຊະຍາ ຫືຼ ຈາລິຍະທາໂດຍກງົ ເທີົ່ານໍນ້ັ ການ ສຶກສາແນວຄິດທີ່ດຂອງຜູ້ອືີ່ນເອົາມາເປັນແນວທາງຄວາມຄິດທ່ີດຂອງຕົນເອງ ອາດນາມາປະຕິບັດໃນການດາລົງ ຊວິດ ຫຼື ແກ້ບັນຫາຕ່າງໆໄດ້ ຜູ້ອ່ານຕ້ອງພິຈາລະນາຄັດເລືອກເອົາແນວຄວາມຄິດທ່ີດນາມາໃຊ້ເພື່ີອໃຫ້ເປັນ ປະໂຫຍດ. (3) ການອ່ານເພືີ່ອຄວາມບັນເທິງ: ເປັນການອ່ານເພືີ່ອສ້າງຄວາມເບກບານມ່ວນຊື່ີນ ຫຼື ເປັນການອ່ານ ເພ່ີອື ເບົາສະໝອງ, ຜ່ອນຄາຍຄວາມເຄງັີ່ ຕຶງ, ແຕ່ມນັ ໄດສ້ ກຶ ສາແນວຄິດຂອງຄົນເຮົາຢ່າງເລິກເຊ່ີິງ ເຊັນີ່ : ອ່ານນິທານ, ອາ່ ນປມ້ໍື ກະຕນູ ເຫຼ່ີາົ ນໍ້ເປັນຕນໍ້ົ . ແຕບ່ າງເທືີ່ອກີເ່ ປນັ ການອ່ານເພອ່ີື ຂ້າເວລາເທາ່ີົ ນໍນັ້ ເຊີ່ັນ: ເວລາລຖ້າໝູ່ເພືີ່ອນ, ເວລາ ລຖ້າລົດຈະອອກເດນທາງ ແລະ ອືີນ່ ໆ. ກອບການ ວົງວິສິດ ອ້າງໃນ (ເອື້ໍອມພອນ ໂຊກສຸຊາດ, 2556, ໜ້າ. 33-34) ໄດ້ກ່າວເຖິງຈຸດປະສົງ ການອ່ານດັງີ່ ນ:້ໍ (1) ເພືີ່ອຄົ້ໍນຫາຄາຕອບ ຫຼື ຄວາມຮູ້ ຜູ້ອ່ານຮັບຮູ້ຂມໍ້ ູນຕ່າງໆໄດ້ດ້ວຍການອາ່ ນເພ່ີືອນາປະໂຫຍດທີ່ໄດ້ ມາພັດທະນາສກັ ກະຍາພາບທາງການຮັບຮູ້ຂະບວນການຄິດ ແລະ ການກະທາໃຫຜ້ ອູ້ ່ານມການພັດທະນາທາງການ ອ່ານ. (2) ເພືີ່ອຄວາມບັນເທິງ ຫຼື ຕອບສະໜອງຄວາມຕ້ອງການທາງອາລົມ ການອ່ານນອກຈາກຈະໄດ້ສາລະ ແລວ້ ຍັງໄດ້ຄວາມສຸກຈາກການອ່ານໄປພ້ອມ. (3) ເພ່ີືອປະໂຫຍດໃນການຝກຶ ທັກສະອອກສຽງໃຫຖ້ ືກຕ້ອງ ເປນັ ການອ່ານທ່ຜີ ູ້ອ່ານຕ້ອງເປີັ່ງສຽງອອກ ມາຕາມຕົວອກັ ສອນທີ່ປະກົດເປັນຖ້ອຍຄາຕາ່ ງໆ ໂດຍຕອ້ ງສີ່ືຄວາມໝາຍໃຫ້ຊັດເຈນສອດຄ່ອງກັບເລີ່ືອງລາວທີ່ນາ ມາສະເໜ. ຜ້ວູ ໄິ ຈ: ປຕ ຫລ້າແສງແກ້ວ ພັນລະພາ 19

(4) ເພື່ີອເປນັ ປະໂຫຍດໃນການຍົກລະດັບຈິດໃຈຜູອ້ ່ານ ເປັນການອ່ານເພີື່ອພດັ ທະນາແນວຄິດ ຈິດໃຈ ແລະ ການກະທາຕາ່ ງໆ ໃຫ້ເປັນໄປໃນແນວທາງທີ່ດ ເພ່ືອີ ປະໂຫຍດແກ່ຕົນເອງ ແລະ ຢູ່ຮ່ວມກບັ ຜູ້ອນ່ືີ ເຊີ່ັນ: ການ ອາ່ ນເລອີ່ື ງກ່ຽວກບັ ແນວທາງໃນການດາເນນຊວດິ ຂອງຜທູ້ ມ່ີ ຊສືີ່ ຽງ, ການອາ່ ນຄາສອນຂອງພະພດຸ ທະເຈາົໍ້ ເປັນຕໍ້ົນ. (ແສນປະເສດ ປານນຽມ, 2552, ໜ້າ. 23) ໄດກ້ ່າວວ່າຈຸດມງຸ່ ໝາຍຂອງການອາ່ ນແມນ່ ເພືີ່ອຄວາມບັນເທິງ ເພດເພນໄປກບັ ເລືອີ່ ງລາວທີອ່ າ່ ນ ແລະ ອາ່ ນເພອີ່ື ຄ້ນົໍ ຄວ້າຫາຄາຕອບໃນສິງີ່ ທ່ີສງົ ໃສໄຝ່ຮູ້ໃຫເ້ ກດຄວາມກະຈ່າງແຈ້ງ ຂ້ໍຶນ ແລະ ເພ່ີືອນາຄວາມຮໄູ້ ປໃຊປ້ ະໂຫຍດເປັນຫກຼັ . (ກາຣຸນນັນ ຣັດຕະນະແສນວົງ, 2548, ໜ້າ. 27-28) ໄດ້ເວົ້ໍາວ່າການອ່ານຂອງແຕ່ລະຄົນຍ່ອມມ ຈດຸ ປະສງົ ທແີ່ ຕກຕ່າງກນັ ຫຼາຍປະການຄື: - ອ່ານເພື່ີອຄວາມຮູ້ເຊິ່ີງເປັນທາມະຊາດຢ່າງໜຶີ່ງຂອງມະນຸດ ເພື່ີອທີ່ຈະຊ່ວຍໃຫ້ມະນຸດມຄວາມຮູ້ໃນ ເລີ່ືອງທ່ີຕົນບ່ີເຄຍໄດມ້ ຄວາມຮູມ້ າກອ່ນ, ການໄດ້ຍິນໄດ້ຮັບຟັງເລື່ີອງລາວຕ່າງໆຮອບຕົວ ກ່ີໃຫ້ເກດຄວາມຢາກຮູ້ ຢາກເຫັນຂອງຕົນ, ຄວາມຮູ້ທ່ີໄດ້ຈາກການອ່ານອາດເປັນຄວາມຮູ້ທົ່ີວໄປ, ຄວາມຮູ້ສະເພາະດ້ານທາງວິຊາການ ເປນັ ຕໍນ້ົ . - ອ່ານເພື່ີອຮັບຂໍ້ຂ່າວສານຢ່າງແທ້ຈິງ, ມະນຸດຕ້ອງຮັບຮູ້ຄວາມເປັນໄປຕ່າງໆທີ່ເກດຂຶ້ໍນໃນສັງຄົມເພອີື່ ຈະໄດ້ປບັ ໃຊ້ໃນການດາລົງຊວິດປະຈາວັນໃຫ້ເໝາະສມົ , ການອ່ານທີ່ຕອບສະໜອງຈຸດມຸ່ງໝາຍນ້ໍເຊັ່ີນ: ການອ່ານ ປະກາດ, ອ່ານວາລະສານ, ອາ່ ນໜັງສືພມເປັນຕ້ົນໍ . - ອ່ານເພື່ີອຄວາມເພດເພນທີ່ເຮັດໃຫ້ການເດນທາງບ່ີເສຍເວລາເປັນການອ່ານພັກຜ່ອນ ແຕ່ໃນຄະນະ ດຽວກັນນນໍັ້ ກ່ຈີ ະໄດ້ຮບັ ຮ້ໄູ ປດວ້ ຍການອ່ານໜງັ ສືໄດ້ແກ່: ປະເພດວະນະນຍິ າຍ, ເລ່ອືີ ງສໍັ້ນ, ເລີື່ອງຕະຫຼກົ ເປນັ ຕນ້ົໍ . - ອ່ານເພື່ີອຄວາມກ້າວໜ້າໃນອາຊບ ມະນຸດຕ້ອງຄວາມຈະເລນກ້າວໜ້າທ່ີການງານພະຍາຍາມ ຂນົ ຂວາຍຫາຄວາມຮູທ້ ີ່ຈາເປນັ ເພ່ືີອນາມາໃຊ້ໃນການປັບປງຸ ການປະຕິບັດໜ້າທ່ີວຽກງານໃຫມ້ ປະສດິ ທິພາບຫຼາຍຍ່ິີງ ຂນຶໍ້ , ບ່ີວາ່ ຄວາມຮູ້ທີ່ນາມາໃຊໃ້ ນການດາເນນງານ, ການຕດັ ສນິ ໃຈ, ການແກ້ໄຂບນັ ຫາ ຫືຼ ອປຸ ະສກັ ຕ່າງໆທ່ເີ ກດຂຶ້ໍນ ໃນການປະຕິບັດວຽກງານເພືອ່ີ ວາງແຜນເຮັດວຽກໃນອານາຄົດ. ຈາກຈຸດປະສົງຂອງການອ່ານຂ້າງເທິງນໍ້ຜູ້ຄົ້ໍນຄວ້າສາມາດສະຫຼຸບໄດ້ວ່າ ຜູ້ອ່ານມຈຸດມຸ່ງໝາຍໃນການອ່ານ ແຕກຕ່າງກັນເຊ່ີິງຂຶນ້ໍ ຢູກ່ ັບຄວາມຕ້ອງການຂອງຜູອ້ ່ານ ທ່ີມຄວາມຕອ້ ງການຢາກຄໍົ້ນຫາສິງີ່ ທ່ີອາ່ ນເປນັ ສາຄັນ ແລະ ສາມາດນາສງີິ່ ທໄີ່ ດຈ້ າກການອາ່ ນໄປໃຊໃ້ ນການດາເນນຊວດິ ຕ່ີໄປ. 4) ປະເພດຂອງການອາ່ ນ ເພີ່ນິ ແບງ່ ການອາ່ ນ ອອກເປນັ 2 ປະເພດຄ:ື ການອ່ານໃນໃຈ ແລະ ການອ່ານອອກສຽງ. (1) ການອາ່ ນໃນໃຈ ການອ່ານໃນໃຈແມ່ນການອາ່ ນບີ່ໃຫ້ມສຽງດັງຜູ້ອ່ານຈະຕ້ອງມຄວາມສາມາດດາ້ ນພາສາໝາຍຄວາມວ່າ ຕອ້ ງຮູ້ສບັ , ສານວນພາສາດ ແລະ ກວາ້ ງຂວາງ, ມຄວາມສາມາດໃນການເກັບກາຄວາມຄດິ ທີ່ຢ່ໃູ ນຂໍຄ້ ວາມທອ່ີ ່ານ. ການອ່ານໃນໃຈນໍນ້ັ ຈະຕອ້ ງອາ່ ນໄດ້ໄວ ໃຊ້ເວລາໃນການອາ່ ນໜ້ອຍ ແຕ່ອ່ານໃຫ້ໄດ້ຫຼາຍ ສາມາດຮວບ ຮວມຄວາມຄິດໃນແຕ່ລະຫຍ້ໍໜາ້ ໄດ້ດ. ການອ່ານປະເພດນ້ໍສຸດແລ້ວແຕຄ່ ວາມຕອ້ ງການຂອງຜູ້ອ່ານເຊ່ີນັ : ອ່ານເພ່ີືອ ຈບັ ໃຈຄວາມ, ອ່ານເພີ່ອື ຕຄວາມໝາຍ ຫຼື ອ່ານເພ່ີອື ວິເຄາະ. ຜວູ້ ິໄຈ: ປຕ ຫລ້າແສງແກວ້ ພັນລະພາ 20

(2) ການອ່ານອອກສຽງ ການອ່ານອອກສຽງແມ່ນການອາ່ ນທ່ີເປີ່ັງສຽງອອກມາໃຫມ້ ສຽງດັງເຊັີ່ນ: ການອາ່ ນຂ່າວ, ອ່ານ ປະກາດ, ອ່ານໜັງສືເລື່ີອງທົີ່ວໄປ. ການອ່ານອອກສຽງນ້ໍ ຜູ້ອ່ານຈະຕ້ອງອ່ານອອກສຽງໃຫ້ຖືກຕ້ອງຕາມຫຼັກພາສາ ໂດຍ ສະເພາະແມ່ນອັກຂະຫຼະ, ຈັງຫວະວັກຕອນ. ພ້ອມກັນນັ້ໍນກຕອ້ ງຄານຶງເຖງິ ລະດັບສຽງໃຫ້ດັງພທີຜ່ ູ້ຟັງຈະໄດ້ຍິນ ທວົ່ີ ເຖງິ . ການອ່ານອອກສຽງແບງ່ ອອກເປັນ 2 ປະເພດຄື: ອ່ານອອກສຽງແບບທາມະດາ ແລະ ອາ່ ນອອກສຽງເປັນ ທານອງ. ກ. ການອາ່ ນອອກສຽງທາມະດາ (ການອາ່ ນຄາຮ້ອຍແກ້ວ) ແມນ່ ການອ່ານອອກສຽງແບບສຽງປົກກະຕິ ຄື ອາ່ ນຄາ້ ຍກບັ ການເວາ້ໍົ ແຕຊ່ ້າກວາ່ ການເວ້າໍົ ເລັກນ້ອຍແຕຖ່ ້າມຄາ ຫຼື ຂໍ້ຄວາມສາຄນັ ກມການເນໍ້ັນຄາໃຫ້ຊັດເຈນ, ຢດຸ ພັກຕາມເຄີືອ່ ງໝາຍວັກຕາ່ ງໆ ແລະ ເນັ້ໍນສຽງຕາມເນໍ້ອື ໃນທີອ່ າ່ ນອອກສຽງ. ຂ. ການອ່ານອອກສຽງເປັນທານອງ (ການອ່ານຮ້ອຍກອງ) ແມ່ນການອ່ານປະເພດ ກາບ, ກອນ, ໂຄງ, ສານ, ຮ່າຍ ຫຼື ບດົ ຮ້ອຍກອງປະເພດຕ່າງໆ ໃຫ້ເປນັ ໄປຕາມທານອງ, ລລາ, ຈງັ ຫວະໃຫຖ້ ກື ຕ້ອງ ແລະ ສອດຄ່ອງ ກັບອາລົມຈິດທຢີ່ າກສະແດງອອກເພືີ່ອໃຫ້ເກດຄວາມອອນຊອນຈັບໃຈໃນລົດຊາດຂອງພາສາ. (1) ການອ່ານຮ້ອຍແກ້ວ ຄວນອ່ານໃຫ້ຖືກຕ້ອງຕາມອັກສອນ, ອ່ານເນັໍ້ນ ຫຼື ບ່ີເນັໍ້ນສຽງໃຫຄ້ າກຸມ່ ຄາ ແລະ ປະໂຫຍກ ເພືີ່ອເຂົ້ໍາໃຈສານທີ່ຜູ້ຂຽນສົີ່ງໃຫ້ຜູ້ອ່ານ. ນອກຈາກນໍ້, ຕ້ອງອ່ານໃຫ້ຖືກຈັງຫວະ ແລະ ທານອງ ຕາມລັກສະນະຂອງຄາປະພັນແຕລ່ ະຊະນດິ . (2) ການອ່ານຮ້ອຍກອງ ການອ່ານຊະນິດນໍ້ເພືີ່ອແນໃສ່ໃຫ້ເກດຄວາມເພດເພນ, ຊາບຊຶໍ້ງໄພເລາະ ເປັນສາຄັນເຊິີ່ງຈະຕ້ອງອ່ານຢ່າງມຈັງຫວະລລາ ແລະ ທານອງຕາມລັກສະນະຂອງຄາປະພັນແຕ່ລະຊະນິດ. ການ ອາ່ ນອອກສຽງຮອ້ ຍແກວ້ ແລະ ຮອ້ ຍກອງແບ່ງອອກເປັນ 2 ລກັ ສະນະຄື: - ອ່ານອອກສຽງປົກກະຕິຄືການອ່ານໂດຍໃຊ້ສຽງທາມະດາໃຫ້ຖືກຕ້ອງຊັດເຈນ, ສຽງທີ່ອອກມາ ເປນັ ສານຽງເນ້ໍັນການອອກສຽງເປັນພະຍນັ ຊະນະ, ສະຫະຼ ແລະ ວັນນະຍດຸ ໃນໜັງສືທ່ີອ່ານຈະຕ້ອງ ຄານຶງເຖງິ ຄວາມສະອາດຈບົ ງາມ, ຊດັ ເຈນໃນການສືຄ່ີ ວາມໝາຍເປນັ ສາຄນັ . - ການອ່ານເປັນທານອງ ໄດ້ແກ່ການອ່ານໃຫ້ມສຽງສູງ, ສຽງຕ່ີາ, ມຈັງຫວະ ແລະ ເອໍ້ນສຽງໃຫ້ເກດ ທານອງຕ່າງໆ. ການອ່ານທານອງຮ້ອຍແກ້ວ ຄ່ອຍໆອອກສຽງເບົາໆໃນຕອນທ້າຍວັກ ການອ່ານຮ້ອຍກອງ ຫຼື ຮອ້ ຍແກວ້ ໄດແ້ ກກ່ ານອ່ານທ່ີມສຽງສູງ, ຕ່ີາ ມຈັງຫວະສັ້ໍນຍາວ, ເນນັໍ້ ສຽງ, ເນນ້ໍັ ສາຜດັ ໜກັ ເບາົ ເປນັ ທານອງ. ສະຫຼຸບແລວ້ ການອ່ານແບງ່ ອອກເປນັ 2 ປະເພດຄ:ື ປະເພດອາ່ ນອອກສຽງ ແລະ ປະເພດອາ່ ນບອີ່ ອກສຽງ, ແຕ່ບີ່ວ່າຈະເປັນການອ່ານປະເພດໃດກຕາມສິີ່ງສາຄັນຢູ່ທ່ີການຕຄວາມໝາຍ ຫາກອ່ານໄປແລ້ວບີ່ມການຕຄວາມ ໝາຍ ບີສ່ າມາດຈັບໃຈຄວາມໄດກ້ ານອາ່ ນໃນຄັ້ໍງນໍ້ັນກບ່ີ ີມ່ ຄວາມໝາຍ. 5. ແນວຄດິ ທດິ ສະດກຽ່ ວກບັ ການຂຽນ 5.1 ຄວາມໝາຍຂອງການຂຽນ ການຂຽນແມນ່ ທກັ ສະໜ່ຶີງ ທນີ່ ອນຢ່ໃູ ນ 4 ທັກສະທາງພາສາໄດແ້ ກ່ ທກັ ສະການຟງັ , ການເວົາ້ໍ , ການອ່ານ ແລະ ການຂຽນ. ໃນຊວິດປະຈາວັນເຮົາສັງເກດໄດວ້ ່າ ທັກສະການຂຽນແມ່ນໃຊ້ໜ້ອຍທີສ່ ຸດ. ດັ່ີງນັໍ້ນ, ການຂຽນ ຈີິ່ງເປນັ ທກັ ສະທ່ີຂ້ອນຂ້າງຍາກກວ່າທັກສະອ່ນີື ໆ. ເນີ່ອື ງຈາກວ່າເຮາົ ບຄ່ີ ່ອຍໄດ້ເຝິກຝນົ ຢາ່ ງເຕັມທີເ່ ຮດັ ໃຫຫ້ ຼາຍຄນົ ຜວູ້ ິໄຈ: ປຕ ຫລ້າແສງແກວ້ ພັນລະພາ 21

ພຽງແຕ່ຂຽນໄດ້ບີ່ແມ່ນຂຽນເປັນ. ການຂຽນເປນັ ທກັ ສະໜງຶ່ີ ຂອງພາສາໃນຊວດິ ປະຈາວນັ ຂອງຄົນເຮາົ ຈະສງັ ເກດໄດ້ວາ່ ທກັ ສະໃນການຂຽນ ເປັນທັກສະໜ່ຶີງທີ່ເຮົາໃຊ້ໜ້ອຍທ່ີສດຸ . ດັີ່ງນັນ, ທັກສະການຂຽນຈ່ຶີງກາຍເປັນທັກສະໜ່ຶີງທີ່ຂ້ອນຂ້າງຍາກກວາ່ ທກັ ສະອນ່ີື ໆ ເນ່ືອີ ງຈາກພວກເຮາົ ບໄີ່ ດ້ເຝກິ ຝນົ ຢ່າງເຕມັ ເມັດເຕມັ ໜ່ວຍຈີ່ງຶ ເຮັດໃຫ້ຫາຼ ຍຄົນຂຽນໄດ້ແຕຂ່ ຽນບ່ເີ ປັນ. ການຂຽນເປນັ ວິທໜີຶ່ງທ່ີສະແດງທາງພາສາເປັນລາຍລກັ ອັກສອນ ເພື່ີອສະແດງຄວາມຮູ້ ຄວາມຄິດ ຄວາມ ຮູ້ສຶກ ຄວາມສາມາດປະສົບການຕ່າງໆ ຂອງຕົນໃຫ້ຜູ້ອືີ່ນໄດ້ຮັບຄວາມຮູ້ຄວາມຄິດຕ່າງໆ ທີ່ສະເໜດ້ວຍວິທການ ຂຽນ. ການຂຽນຄກື ານບນັ ຍາຍຄວາມຮູ້ສກຶ ຫຼື ປະສົບການທໄ່ີ ດຮ້ ບັ ຈາກການຟັງ ການອ່ານມາປ່ຽນເປນັ ສັນຍະລັກ ຄ:ື ຕົວອັກສອນເພືອີ່ ຖາ່ ຍທອດຄວາມຮ້ສູ ຶກນຶກຄິດເລ່ືອີ ງລາວຕາ່ ງໆ ແລະ ຄວາມໃນໃຈຂອງຕົນອອກມາໃຫ້ຜູ້ອີື່ນ ຮູ້ ໂດຍຂຽນເປນັ ສັນຍະລກັ ແທນຄວາມຮູສ້ ກຶ ນກຶ ຄິດ ແລະ ຄວາມໃນໃຈເຫີົ່າຼ ນ້ັນໍ . ການຂຽນໝາຍເຖິງການຂດຂຽນໃຫເ້ ປັນຕົວໜງັ ສື ຫຼື ຕວົ ເລກ ໃຫ້ເປັນເສນັໍ້ ຫືຼ ເປັນຮູບຕ່າງໆ ເພ່ີືອຖ່າຍ ທອດຄວາມຮູ້ສກຶ ນກຶ ຄິດ ການຂຽນມຄວາມຈາເປນັ ຢ່າງຍງິີ່ ຕກ່ີ ານສ່ືີສານໃນຊວິດປະຈາວັນ. ການຂຽນເປນັ ການໃຊ້ພາສາເພືີອ່ ການສີືສ່ ານໂດຍໃຊຕ້ ວົ ອັກສອນ ຫືຼ ສັນຍະລັກຖ່າຍທອດຄວາມຮູ້ສຶກນຶກ ຄິດ, ຄວາມຮູ້ ຄວາມສາມາດຈິນຕະນາການ, ປະສົບການຕາ່ ງໆ ແທນຄາເວ້ົາໍ ໃຫ້ຄນົ ອ່ນືີ ໄດເ້ ຂ້າໍົ ໃຈຄວາມໝາຍ ແລະ ເຮດັ ໃຫຜ້ ອູ້ າ່ ນເກດຄວາມຮູ້ ຄວາມຄິດໃນເລື່ີອງທີ່ຂຽນສາມາດນາໄປ ໃຊ້ໃຫ້ເກດປະໂຫຍດຕີ່ຕນົ ເອງ ແລະ ຜູ້ອີນ່ື . 5.2 ຄວາມສາຄນັ ຂອງການຂຽນ ການຂຽນ ຄືການນາເອົາຕົວພະຍັນຊະນະໄປປະກອບໃສ່ສະຫຼະ ໃຫ້ກາຍເປັນຄາເວົ້ໍາໃດໜຶີ່ງ ການຂຽນ ແມ່ນທັກສະຢ່າງໜຶ່ີງໃນ 4 ທັກສະທາງພາສາ ເຊິ່ີງໃຊ້ໃນຊວິດປະຈາວັນເພືີ່ອສື່ີສານຄວາມ ໝາຍຢ່າງໜຶີ່ງໄປຍັງຜູ້ ອາ່ ນໄດ້ຄວາມຮູ້, ຄວາມຄິດ ແລະ ຄວາມຮສູ້ ກຶ ຂອງຜຂູ້ ຽນ. ການຂຽນມຄວາມສາຄັນຕີມ່ ະນດຸ ຫຼາຍ ເປນັ ເຄ່ືີອງມືສີ່ືສານທ່ີສາຄັນ ເພາະເປນັ ການສ່ີງົ ສານທ່ີສາມາດຖ່າຍ ທອດຄວາມຮູ້, ຄວາມຄິດ, ຄວາມຮ້ສູ ກຶ ແລະ ຄວາມເຂາົ້ໍ ໃຈຂອງຜູ້ຂຽນຢ່າງເປັນລາຍລັກອັກສອນ ແລະ ເນັໍ້ນທັກ ສະທີຊ່ ່ວຍເຕືອນການຮຽນຮູ້ຈາກທກັ ສະຕ່າງໆ. ດັ່ີງນນ້ັໍ , ການຂຽນຈີິ່ງມຄວາມສາຄັນຫາຼ ຍຕ່ີນັກຮຽນ - ນັກສຶກສາ ຕະຫອຼ ດຈນົ ປະຊາຊົນທ່ວົີ ໄປ ດັີ່ງນ:້ໍ - ການຂຽນເປັນການຖາ່ ຍທອດອາລມົ , ຄວາມຮສູ້ ກຶ ທີ່ຫາຼ ກຫາຼ ຍວທິ ໃຫຄ້ ນົ ອນີ່ື ໄດ້ຮບັ ຮູ້. - ການຂຽນເປນັ ການຖ່າຍທອດຄວາມຮູ້ ຂ້ໍຄິດ, ຄວາມເຫັນ, ທດັ ສະນະຜ່ານຕວົ ອັກສອນ - ການຂຽນເປັນການບັນທກຶ ເຫດການ ເລືີ່ອງລາວທ່ຕີ ນົ ເອງພບົ ຜ່ານມາ. - ການຂຽນເປນັ ການສະແດງເຖງິ ພມູ ປນັ ຍາ ຄວາມສາມາດຂອງຜຂູ້ ຽນ. - ການຂຽນເປັນການເກບັ ຄວາມຮູ້ ຂມ້ໍ ູນແຕ່ລະຍກຸ ສະໄໝໄວໃ້ ຫ້ກັບສັງຄມົ . - ການຂຽນເປນັ ການເກບັ ກຽ່ ວປະສົບການດາ້ ນພາສາ (ຂຽນ) ໃຫພ້ ັດທະນາດຂື້ຶໍນ. - ການຂຽນເປັນການສະແດງເຖິງນິໄສ ຄວາມຮບັ ຜິດຊອບທ່ມີ ຕີ່ຕນົ ເອງ ແລະ ສັງຄມົ . - ການຂຽນເປັນການແລກປຽ່ ນຂມ້ໍ ນູ ຂ່າວສານ ກະຈາຍຄວາມຮູ້ ຂ້ຄໍ ດິ ສູຄ່ ນົ ອນື່ີ . - ການຂຽນເປັນການສະແດງຫກຼັ ຖານຜ່ານຕວົ ອກັ ສອນໃຫ້ຄົນອືນ່ີ ຮູ້. ຜວູ້ ໄິ ຈ: ປຕ ຫລາ້ ແສງແກວ້ ພນັ ລະພາ 22

- ການຂຽນເປັນການຖາ່ ຍທອດສິລະປະວັດທະນະທາ, ຄວາມເຊ່ືີອ,ຄ່ານຍິ ົມທ່ຍີ ນື ຍາວ. ສະນ້ນໍັ , ການຂຽນມຄວາມສາຄັນເພາະເປັນເຄ່ອີື ງມທື ີ່ໃຊ້ຕິດຕີ່ສີື່ສານລະຫວາ່ ງຄົນໃນສັງຄົມ ເປັນທັກສະທ່ີ ຜູ້ຂຽນໄດ້ຖາ່ ຍທອດຄວາມຄິດ, ຄວາມຮູ້ສຶກ, ຈິນຕະນາການ ແລະ ຄວາມຕອ້ ງການຂອງຕົນເອງ ເປັນສືີ່ຄວາມໝ າຍທຄ່ີ ງົ ທົນ ໃຊ້ບນັ ທກຶ ແທນຄວາມຈາເພື່ອີ ປອ້ ງກັນການລມື ໄດດ້ ກວ່າສ່ອືີ ນ່ືີ ໆ ສາມາດໃຊ້ເປັນຫັກຼ ຖານອ້າງອງໄດ້, ການຂຽນເປັນການຖ່າຍທອດຄວາມຮູ້, ອາລົມ, ຄວາມຮູ້ສຶກ, ຂໍ້ຄິດ, ຄວາມເຫັນ, ທັດສະນະຜ່ານຕົວອັກສອນ ເພືີ່ອໃຫ້ຄົນອືີ່ນໄດ້ຮັບຮູ້ ເປັນມລະດົກທາງວັດທະນະທາ, ເປັນພູມປັນຍາຂອງຜູ້ຂຽນ ແລະ ເປັນການພັດທະນາ ຄວາມຄດິ ສ້າງສັນທເີ່ ປນັ ປະໂຫຍດຕ່ີຕົນເອງ ແລະ ສັງຄົມ. 5.3 ລກັ ສະນະ ແລະ ປະເພດຂອງການຂຽນ 1) ລກັ ສະນະຂອງການຂຽນ ໂດຍທວ່ີົ ໄປແລ້ວການຂຽນຈະມ 2 ລັກສະນະຄື: ການຂຽນຕາມຄາບອກ ແລະ ການຂຽນຕາມ ຈິນຕະນາການ. + ການຂຽນຕາມຄາບອກ ແມ່ນການຂຽນຖືກຕ້ອງຕາມຈຸດປະສົງຂອງຜູ້ບອກ ເຊິີ່ງໃນນັໍ້ນກເປັນການເຝິກແອບຂຽນພາສາລາວ ຫືຼ ບົດປະເພດຕ່າງໆໃຫ້ຖືກຕອ້ ງຊັດເຈນ ແລ້ວມຄວາມສາຄັນດາ້ ນອື່ນີ ໆເຊນີ່ັ : - ຊວ່ ຍເຝກິ ການຟັງໃຫໄ້ ດ້ດ ແລະ ສ້າງຄວາມໜັ້ນໍ ໃຈໃນການຂຽນໃຫຖ້ ກື ຕ້ອງ. - ເຝິກແອບການໃຊ້ສະມາທິໃຫຢ້ ກູ່ ບັ ເລີອື່ ງທີກ່ ະທາຢູ່. - ຊວ່ ຍໃຫ້ຮູ້ຂບໍ້ ກົ ພ່ອງໃນການຂຽນຂອງຕົນ ແລ້ວນາມາປັບປງຸ ແກໄ້ ຂໃຫ້ດຂຶ້ນໍ . + ການຂຽນຕາມຈນິ ຕະນາການ ແມ່ນການຂຽນເພືີອ່ ສະແດງຄວາມຄດິ , ຄວາມຮ້ສູ ກຶ ຂອງຕົນໃນເລອືີ່ ງໃດເລອ່ີື ງໜຶີ່ງ ເພື່ີອໃຫ້ຜ້ອູ ່ານໄດ້ຮັບ ຮູເ້ ຖິງເລ່ີືອງລາວຕາ່ ງໆທ່ີຕນົ ເອງຮູ້. ສະນັນໍ້ , ການຂຽນຈະຕອ້ ງໃຫຄ້ ວາມຮູ້, ຄວາມຄິດ ແລະ ຄວາມມ່ວນຊືີ່ນແກ່ຜູ້ ອາ່ ນອກດວ້ ຍ. (1) ຄວາມຮູເ້ ບໍອ້ື ງຕົນໍ້ ກ່ຽວກບັ ການຂຽນຕາມຈນິ ຕະນາການ ເພື່ີອຢາກໃຫ້ຜູ້ອ່ານເຂົ້ໍາໃຈຄວາມຮູສ້ ຶກຂອງຜູຂ້ ຽນນັໍ້ນ ເປັນສິີ່ງທ່ີຍາກ ແລະ ຈະຕ້ອງໃຊ້ເວລາເຝິກຝນົ ຢ່າງສະໝີ່າສະເໝ ໂດຍສະເພາະຜູ້ທ່ຫີ າກ່ີເລມີ່ ຂຽນໃໝ່ຍງັ ບ່ີທັນມບດົ ຮຽນໃນການຂຽນມາກ່ອນ ເຊິີ່ງຈະຕ້ອງໄດ້ ເອົາໃຈໃສ່ບາງບັນຫາດີ່ັງນ້ໍ: ກ) ລັກສະນະຂອງຜຂູ້ ຽນທດ່ີ - ເປນັ ຜທູ້ ີສ່ ົນໃຈໃນການອາ່ ນໜງັ ສືທກຸ ປະເພດ ບີ່ວາ່ ຈະເປັນໜງັ ສປື ະເພດເອກະສານດ້ານວິຊາການຕ່າງໆ ວາລະສານ, ບົດສອນ, ບດົ ຄວາມ, ນະວະນຍິ າຍ, ເລ່ືອີ ງສນັໍ້ , ກາບກອນ ຫືຼ ບົດປະເພດຕ່າງໆ. - ເປນັ ຜທູ້ ່ມີ ແນວຄວາມຄິດລິເລີມ່ ສ້າງສນັ , ມຄວາມຄດິ ແປກໃໝທ່ ບີ່ ຊ່ີ ້ໍາກັບຄົນອືີ່ນ. - ເປັນຜູ້ທມີ່ ຄວາມສາມາດໃຊພ້ າສາຢ່າງຖືກຕ້ອງ ຮຈູ້ ັກໃຊ້ພາສາແບບງາ່ ຍດາຍ, ບ່ສີ ບັ ສນົ ແລະ ເປນັ ພາສາ ທ່ສີ ຸພາບສວຍງາມ. - ເປັນຜູທ້ ີມ່ ປະສົບການໃນເລ່ີືອງຕ່າງໆເປັນຢ່າງດ ແລະ ສາມາດນາເອົາເຫດການ ຫຼື ເລີ່ືອງທີ່ເຄຍພົບເຫັນ ມາປະະກອບການຂຽນໄດ້. ຜູ້ວິໄຈ: ປຕ ຫລ້າແສງແກວ້ ພນັ ລະພາ 23

- ເປັນຜູ້ທ່ີຍອມຮັບຄວາມຄິດເຫັນຂອງຄົນອື່ີນ, ບີ່ມອະຄະຕິຕີ່ຄົນອ່ືີນ ແລະ ສາມາດສະແດງຄວາມຄິດ ເຫນັ ໄດຢ້ າ່ ງມເຫດຜນົ . - ເປັນຜູ້ທີ່ຮູ້ຈັກວິທການຕ່າງໆໃນການຂຽນເຊັ່ີນ: ສອດແຊກອາລົມຄວາມມ່ວນຊື່ີນ, ໃຊ້ພາສາເປັນກັນ ເອງເໝືອນກັບກາລງັ ເວົໍ້າກບັ ຜອູ້ ່ນີື ຢູສ່ ະເໝ. - ເປນັ ຜູ້ທີ່ຮູ້ຈັກວທິ ການເລມ່ີ ຕ້ໍນົ ເລ່ອືີ ງ, ການດາເນນເລອ່ືີ ງ ແລະ ການຈົດເລືອ່ີ ງຢາ່ ງປະທບັ ໃຈ ເຮດັ ໃຫ້ຜູ້ອ່ານຢາກຕິດຕາມບົດຂຽນຕ່ໄີ ປ. - ເປນັ ຜທູ້ ດີ່ ບ່ລີ ອກແບບການຂຽນຂອງຄົນອ່ີືນ ແລະ ບ່ີເຮດັ ໃຫ້ຜອູ້ ນ່ືີ ໄດ້ຮັບຄວາມເສຍຫາຍ, ເດືອດຮ້ອນ ຈາກບົດຂຽນຂອງຕນົ . - ເປັນຜທູ້ ມ່ີ ນິດໄສຢາກສຶກສາຄົນຄວ້າຫາຄວາມຮູ້ຢູ່ສະເໝ. - ເປັນຜູ້ທ່ີມຄວາມອົດທົນພະຍາຍາມ, ບີ່ທໍ້ຖ່ອຍຕີ່ອຸປະສັກ ຫຼື ຄາວິພາກວິຈານຕ່າງໆ ໂດຍເຝິກການ ຂຽນຢາ່ ງສະໝີ່າສະເໝ. ຂ) ເລອື ກເລອ່ີື ງທ່ີຈະຂຽນ ຄວນເລືອກເລື່ີອງທີ່ຕົນສນົ ໃຈ ແລະ ມຄວາມຮູ້ກ່ຽວກັບເລື່ີອງນໍ້ັນຫາຼ ຍທ່ີສຸດ ຄວນເປັນເລືີ່ອງໜ້າສນົ ໃຈ ແລະ ໃໝ່ບີ່ແມ່ນກາ່ ຍຈາກຜູ້ອ່ນືີ ຕ້ອງແມ່ນເລືີ່ອງທ່ີສາມາດຊອກຂໍມ້ ູນໄດ້ຫຼາຍເພີື່ອປະກອບເຂໍົ້າໃນບົດຂຽນໃຫ້ມ ເເນອໍ້ື ໃນດ ແລະ ມຄວາມສາພນັ ກນັ ຢາ່ ງຕ່ເີ ນືີ່ອງ. ຄ) ຕງັໍ້ ຈດຸ ປະສົງໃນການຂຽນ ຜູ້ຂຽນຕ້ອງຕງັ້ໍ ຈດຸ ປະສົງໃນການຂຽນວາ່ ຕ້ອງການໃຫຜ້ ູ້ອ່ານໄດຮ້ ບັ ຮູ້ອັນໃດ ຫືຼ ຂຽນເພ່ືີອຫຍງັ ເຊນ່ີັ : - ເພອ່ືີ ໃຫຄ້ ວາມຮູ້, ຄວາມບັນເທງ. - ເພື່ອີ ໃຫໄ້ ດ້ຮັບຮູ້ເຫດຜົນທຖ່ີ ກື ຕອ້ ງ. - ເພອື່ີ ໃຫ້ໄດ້ຮັບຮູ້ຂປໍ້ ະຕບິ ັດທີແ່ ທ້ຈິງ. - ຮູ້ວທິ ແກ້ໄຂບນັ ຫາຕາ່ ງໆ. - ຮຂູ້ ໍ້ສະເໜແນະຕາ່ ງໆ. - ຮູ້ຂ້ຄໍ ດິ ກ່ຽວກບັ ເລືອ່ີ ງໃດໜ່ຶີງ. - ເພືີອ່ ອະທບິ າຍຄວາມໝາຍ, ຫັກຼ ການ ຫຼື ທດິ ສິດຕ່າງໆ. - ເພອ່ີື ເລີ່າົ ເລອ່ືີ ງໃຫ້ຮູ້, ໂຄສະນາຊວນເຊ່ອືີ . - ເພອ່ີື ປກຸ ລະດົມຈິດໃຈ, ປະກາດເຊນຊວນ. - ເພືີ່ອແນະນາ, ສີງັ່ ສອນ, ອບົ ຮມົ . - ເພອ່ີື ໃຫ້ເກດຈນິ ຕະນາການ ສະແດງຄວາມຄິດເຫນັ . - ວິເຄາະ, ວິຈານ, ຮອ້ ງຂຄວາມເຫັນໃຈ ແລະ ອ່ນືີ ໆ. ດັ່ີງນັໍ້ນ, ເວລາຂຽນເຮົາຄວນຄານຶງເຖິງຄວາມຖືກຕ້ອງຕາມຫຼັກພາສາລາວຊັດເຈນ ເປັນສິ່ີງສາຄັນເພີື່ອ ສະແດງຄວາມຄິດ, ຄວາມຮູ້ສຶກຂອງຕົນອອກໃນເລືີ່ອງໃດເລືີ່ອງໜຶ່ີງໃຫ້ຄົນອີື່ນໄດ້ຄວາມຮູ້, ຄວາມຄິດ, ດູດດີື່ມ ຄວາມສນົ ໃຈຂອງຜອູ້ າ່ ນອກດວ້ ຍ. 2) ປະເພດຂອງການຂຽນ ການຂຽນແບ່ງອອກເປັນ 2 ປະເພດໃຫຍ່ຄ:ື ການຂຽນຄາຮ້ອຍກອງ ແລະ ການຂຽນຄາຮອ້ ຍແກວ້ ຜວູ້ ໄິ ຈ: ປຕ ຫລ້າແສງແກ້ວ ພນັ ລະພາ 24

(1) ປະເພດການຂຽນຄາຮ້ອຍກອງ ແມ່ນການຂຽນເປັນຄາກອນ, ການຈັດວັກຕອນມການການົດຈານວນຄາໃນແຖວ, ມການສາພັດມການ ເນືອງສຽງເອກໂທ. ຮບູ ແບບຂອງຄາຮອ້ ຍກອງແມນ່ ຂຽນເປັນກາບ, ກອນ, ໂຄງ, ສານ. ນອກຈາກໃຊ້ຄາເວໍ້ົາແລ້ວ ຍັງຕ້ອງນາເອາົ ຄາເວ້ໍົາມາຮຽບຮຽງຕາມກົດເກນ ຂອງສັນທະກະວແຕລ່ ະຊະນິດອກດ້ວຍ. (2) ປະເພດການຂຽນຄາຮ້ອຍແກ້ວ ແມ່ນການຂຽນທີ່ບີ່ການົດຄາໃນແຖວເຊິີ່ງການຂຽນມອິດສະຫຼະ ໃນການເລືອກຄາເວົໍ້າມາຮຽບຮຽງໃຫ້ ເປັນປະໂຫຍກ, ເປນັ ຂ້ຄໍ ວາມ ແລະ ເປນັ ເລືອ່ີ ງຕາມຮູບແບບທກີ່ ານົດ ຫືຼ ຕາມຄວາມນຍິ ມົ . ຮູບແບບຂອງຄາຮ້ອຍ ແກ້ວ ແມ່ນບດົ ຄວາມ, ສາລະຄະດ, ນະວະນິຍາຍ, ເລອີ່ື ງສໍ້ັນ, ຈົດໝາຍ, ບດົ ບນັ ທກຶ , ບດົ ລະຄອນ ເຫີົ່າຼ ນ້ໍເປັນຕົນ້ໍ . ກ. ຮູບແບບຂອງການຂຽນບດົ ປະເພດຕ່າງໆ • ບດົ ກະວ ໝາຍເຖງິ ບດົ ຮ້ອຍກອງທ່ງີ າມທັງພາສາ ແລະ ຄວາມຄດິ ມການສາ້ ງສັນຄວາມງາມດວ້ ຍ ສານວນຄາເວໍົ້າທ່ີ ມການເກາະກ່າຍ, ມ່ວນອອນຊອນ, ມັນເປັນສັນຍາລັກແທນບາງສິ່ີງບາງຢ່າງທີ່ມຊວິດຊວາສາມາດໃຫ້ຜູ້ອ່ານນກຶ ເຫັນພາບໄດຢ້ າ່ ງສວຍງາມ, ມຈນິ ຕະນາການທີ່ກວ້າງໄກ, ມຄວາມສະເທືອນໃຈຢາ່ ງເລິກເຊີງ່ິ . • ບົດບັນເທງຄະດ ໝາຍເຖິງການຂຽນທ່ີຜແູ້ ຕງ່ ມເຈຕະນາໃຫ້ຄວາມມວ່ ນຊນືີ່ ແກຜ່ ້ອູ ່ານໃນເບືໍ້ອງຕໍ້ົນ. ແຕກ່ ອາດຈະມເນໍ້ອື ໃນ ຄວາມຮູ້ທີ່ມຄາ່ ຢ່າງຍງ່ີິ ຢູເ່ ບືໍ້ອງຫຼັງຄວາມມ່ວນຊນີ່ື ນໍ້ນັ . • ບົດນະວະນິຍາຍ ເປັນບົດວັນນະກາທ່ີໄດ້ຮັບຮູບແບບມາຈາກຕາເວັນຕົກ ເຊິີ່ງມວິທດາເນນເລື່ີອງຫຼາຍແບບ, ເຊິ່ີງຜູ້ແຕ່ງ ສາມາດເຮັດໄດ້ຕາມຄວາມຖະໜັດ ແລະ ຄວາມພໃຈຂອງຕົນ, ມຄວາມມຄວາມແບງ່ ແຍກລະຫວາ່ ງການບັນຍາຍ, ການພັນລະນາ ແລະ ສົນທະນາເຊີ່ງິ ເໝືອນກັບຊວດິ ຈງິ ໃນສງັ ຄົມນນັໍ້ . • ເລີ່ອື ງສັໍ້ນ ເປັນຮູບການຂຽນຊະນິດໜຶີ່ງ ຂອງບັນເທິງຄະດຄາຮອຍແກ້ວທ່ີມຂະໜາດສັໍ້ນ, ມການຍາຍສາກ, ມຕົວ ລະຄອນສາຄັນບ່ຫີ ຼາຍ ແລະ ມກັ ຈະປ່ອຍຕວົ ລະຄອນອອກມາໂດຍໄວເພື່ອີ ໃຫ້ຜູອ້ າ່ ນສາມາດອ່ານຈົບໄດ້ດ້ວຍເວລາ ອັນສ້ນໍັ . • ບົດຄວາມ ແມ່ນການຮຽງຄວາມຊະນິດໜຶງ່ີ ທີ່ມຄານາ, ເນື້ໍອເລ່ີືອງ, ສະຫຼຸບເລືີ່ອງ, ມຂ້ໍຄວາມຫັຼກຖານເປັນຈິງມການ ສະເໜຂໍ້ຄິດເຫັນກຽ່ ວກັບເລ່ີືອງ ຫຼື ເຫດການຕ່າງໆທີເ່ ກດຂນໍ້ຶ . ເລອືີ່ ງທີ່ຂຽນເປັນບົດຄວາມຈະຕອ້ ງເປັນເລີື່ອງທີ່ຄົນ ກາລງັ ສົນໃຈ, ທນັ ຕເ່ີ ຫດການມເນືໍ້ອໃນແຊກທດັ ສະນະທີ່ຊວນຄິດ, ຊວນອ່ານ. 3) ຈດຸ ປະສງົ ຂອງການຂຽນ ການຂຽນເປນັ ການສີ່ຄື ວາມຮ,ູ້ ຄວາມຈິງ, ຄວາມເຂໍ້າົ ໃຈ, ຈນິ ຕະນາການ, ອາລມົ ແລະ ຄວາມຄິດເຫັນ ລະຫວ່າງຜ້ສູ ີງ່ົ ສານ ແລະ ຜູ້ຮັບສານ ເປນັ ວທິ ການທໄີ່ ດ້ຜົນດ ແລະ ສະດວກ, ໄວເຊນັ່ີ :ກນັ ເວ້າໍົ ເຖິງຈຸດປະສົງຂອງ ການຂຽນມດີ່ັງນ້:ໍ - ການຂຽນເພ່ືີອເລາ່ົີ ເລີ່ືອງ ຄກື ານການົດເລ່ີືອງລາວຢ່າງເປັນລາດັບ ແລ້ວມາຖາ່ ຍທອດເປັນຂ້ໍຂຽນ ຜູ້ຂຽນ ຕ້ອງໃຊ້ວິທການເລົ່ີາເລື່ີອງລາວທີ່ຊວນໃຫ້ອ່ານ ແລະ ເຫັນພາບເຫດການ ເຮັດໃຫ້ຜູ້ອ່ານຕິດຕາມເລື່ີອງໂດຍ ຕະຫຼອດ ເຊນີ່ັ : ສ້າງຈດຸ ສົນໃຈເມ່ືີອເລີ່ມຕ້ົໍນ ແລະ ຮຽງລາດັບເລືີ່ອງຕາມເຫດການອນັ ໃດກ່ອນອັນໃດຫຼັງ. ຜ້ວູ ິໄຈ: ປຕ ຫລ້າແສງແກ້ວ ພນັ ລະພາ 25

- ການຂຽນເພືີອ່ ອະທິບາຍ ໃຊ້ກັບການຂຽນປະເພດຕາລາ ຫຼື ວຊິ າການເປັນສວ່ ນຫຼາຍ ເປັນການອະທິບາຍ ຂໍ້ຄວາມຈິງ, ຄວາມຮູ້, ອະທບິ າຍວທິ ໃຊ,້ ແກໄ້ ຂບັນຫາ ເພືີ່ອໃຫຜ້ ູ້ອາ່ ນເຂໍາົ້ ໃຈ. ການຂຽນປະເພດນໍ້ຕອ້ ງຄານຶງເຖິງ ພາສາໃຫຮ້ ັດກຸ່ມ ການຈດັ ລາດບັ ຂ້ໍັນຕອນກ່ອນຫັຼງ ຫືຼ ຈາກເຫດໄປສຜູ່ ນົ , ຈາກໃກໄ້ ປສໄູ່ ກ ຖ້າການອະທິບາຍເປັນ ຂ້ໍັນຕອນໂດຍແຍກຫົວຂເໍ້ ປນັ 1,2,3 ໄດ້ກຈະຊວ່ ຍໃຫ້ ຜູ້ອາ່ ນເຂົ້າໍ ໃຈງ່າຍຂໍຶ້ນ. - ການຂຽນເພອ່ີື ໂຄສະນາຈງູ ໃຈ ຜ້ຂູ ຽນຈະໃຊພ້ າສາເພ່ອືີ ໂຄສະນາໃຫ້ຜູ້ອ່ານສົນໃຈ. ດັີ່ງນ້ໍັນ, ຈະຕ້ອງໃຊ້ ພາສາທຈີ່ ດົ ຈາງ່າຍ, ສໍ້ນັ ກະທດັ ຮັດ ແຕ່ຕ້ອງສາມາດດຶງດູດໃຈຜ້ອູ າ່ ນ. - ການຂຽນເພ່ອືີ ປຸກໃຈ ເປນັ ການຂຽນເພ່ືີອໃຫ້ເກດຄວາມເຂັໍ້ມແຂງ, ໃຫຄ້ ົນເກດເປັນອັນໜຶີ່ງອັນດຽວກັນ ເຊັີ່ນ: ບົດຄວາມປຸກໃຈໃຫ້ຮັກຊາດ... ອາດມການເນັໍ້ນຍໍ້າ, ເປັນປະໂຫຍກສ້ໍັນໆ ແລະ ຍົກຕົວຢ່າງປະກອບດ້ວຍ ເພ່ືີອໃຫ້ເຫັນຄວາມຊດັ ເຈນ. - ການຂຽນເພອີ່ື ສະແດງຄວາມຄດິ ເຫນັ , ວິພາກວິຈານ ຫືຼ ແນະນາເຊັ່ນີ : ການວຈິ ານໜັງສ,ື ການສະແດງຂໍ້ ຄດິ ເຫນັ ຕາ່ ງໆ ເຊີນັ່ : ຕ່ີກບັ ການປົກຄອງ ແລະ ສງັ ຄົມເປນັ ຕົໍນ້ . - ການຂຽນເພີືອ່ ສ້າງຈນິ ຕະນາການ ເປນັ ການຂຽນທີ່ຜຂູ້ ຽນ ຕ້ອງໃຫຜ້ ູ້ອ່ານເກດຈິນຕະນາການຄ້ອຍຕາມ ຫືຼ ເຫັນສິີ່ງນັໍ້ນໆ. ດັ່ີງນັໍ້ນ, ຈິີ່ງໃຊ້ວິທການສ້າງພາບ ລັກສະນະເພີື່ອຈູງໃຈ ແລະ ສ້າງພາບໃຫ້ຜູ້ອ່ານໆແລ້ວເກດ ຈນິ ຕະນາການ. - ການຂຽນເພື່ີອຕ້ອງການສຽດສ ເປັນການຂຽນເພີ່ືອຕ້ອງການສິີ່ງໃດສິີງ່ ໜຶ່ີງອາດຈະແມ່ນສ່ວນພົກພ່ອງທ່ີ ສງັ ຄົມມາກາ່ ວຕານແິ ຕໃ່ ຊວ້ ທິ ການເວົາ້ໍ ທ່ບີ ຮີ່ ຸນແຮງ ເຂາົ້ໍ ໃນລັກສະນະເວໍ້ົາແທ້ແກມຢອກ. ສະນັໍ້ນ, ການຂຽນເປັນວິທການສືີ່ສານທ່ີມປະສິດທິພາບວິທໜຶ່ງີ ທ່ີມະນຸດສາມາດຖ່າຍທອດ ຂໍ້ຄວາມ ຈິງ, ຄວາມຄດິ , ຈນິ ຕະນາການ, ທັດສະນະຄະຕິ, ອາລມົ ແລະ ຄວາມຮູ້ສກຶ ຕາ່ ງໆໄດເ້ ປັນຢ່າງດນໍ້ຂຶ້ໍນຢູ່ກັບຄວາມ ສາມາດຂອງຜູ້ຂຽນເປັນສາຄນັ . 5.4 ອງົ ປະກອບຂອງການຂຽນ ຢາກຂຽນບົດໄດ້ດເຮົາຄວນເອາົ ໃຈໃສ່ບາງບັນຫາດ່ັີງນ:ໍ້ ກ. ບົດຕ້ອງມຄວາມຊັດເຈນ, ເມີ່ືອອ່ານແລ້ວເຂົ້ໍາໃຈທັນທ, ບ່ີມຂ້ໍສົງໄສ, ການໃຊ້ພາສາເຂົໍ້າໃຈງ່າຍ, ຖກື ຕ້ອງຕາມຄວາມໝາຍ. ຂ. ບົດມຈດຸ ປະສົງມຸ່ງໝາຍທ່ີຊັດເຈນ, ບີມ່ ເນອ້ືໍ ໃນສາຮອງຫຼາຍເກນໄປ, ອາ່ ນແລ້ວເຂໍ້ົາໃຈເຈຕະນາຂອງຜູ້ ຂຽນໄດທ້ ນັ ທ. ຄ. ມຄວາມສາຄນັ , ດາເນນເລື່ອີ ງໄປຕາມລາດບັ ຕເີ່ ນອືີ່ ງກັນ, ເຮັດໃຫ້ຜອູ້ າ່ ນສາມາດຕດິ ຕາມໄດ້ງາ່ ຍ. ງ. ມຄວາມກວ້າງຂວາງ, ອາ່ ນແລ້ວໃຫ້ຄວາມຮູ້ ແລະ ຄວາມບັນເທງິ . ຈ. ມຄວາມປານດ, ຄືເລືອກຄາມາສ້າງປະໂຫຍກໃຫຖ້ ກື ຕ້ອງ ແລະ ເໝາະສມົ . ສ. ມຄວາມເສາະໃສງດົ ງາມ, ເຮັດໃຫ້ຜູ້ອາ່ ນເຂົ້າໍ ໃຈພາສາທໃີ່ ຊ.້ 5.5 ຫກຼັ ການຂຽນ ການຂຽນທດິ ສະດຄວນມຂັນໍ້ ຕອນດັ່ງີ ນໍ້: ຜູວ້ ໄິ ຈ: ປຕ ຫລາ້ ແສງແກວ້ ພນັ ລະພາ 26

1) ການເລືອກເລ່ີືອງທ່ີຈະຂຽນ ຜູ້ຂຽນຄວນເລອື ກເອົາເລ່ືອີ ງທີ່ຕນົ ມຄວາມຮູຄ້ ວາມເຂໍ້າົ ໃຈ ແລະ ປະສບົ ການກ່ຽວກບັ ເລອ່ີື ງນໍັນ້ ຢາ່ ງດທີ່ສຸດ. 2) ຕ້ອງຕງັ້ໍ ຈຸດປະສງົ ໃນການຂຽນ ຜູ້ຂຽນຈະຕ້ອງຕັໍງ້ ຈດຸ ປະສົງ ໃນການຂຽນໄວວ້ າ່ ຕອ້ ງການໃຫຜ້ ອູ້ ່ານໄດ້ຮບັ ສ່ງີິ ໃດ, ຂຽນເພອີື່ ຫຍງັ ເຊັນີ່ : - ໄດ້ຮັບຄວາມຮ.ູ້ - ໄດຮ້ ັບຄວາມບັນເທງິ . - ໄດຮ້ ບັ ເຫດຜົນທີ່ຖືກຕອ້ ງ. - ໄດ້ຮູ້ຂໍ້ປະຕິບັດທີ່ຖກື ຕ້ອງ. - ໄດຮ້ ວູ້ ທິ ການແກ້ບນັ ຫາ. - ໄດ້ຂ້ໍສະເໜຕ່າງໆ. - ໄດ້ຂໍ້ຄິດກຽ່ ວກັບເລອ່ີື ງໃດເລອ່ີື ງໜ່ຶີງ. - ເພອ່ີື ອະທິບາຍຄວາມໝາຍ, ຫັຼກເກນ, ທດິ ສະດຕ່າງໆ. - ເພອີື່ ເລາ່ີົ ເລ່ືີອງໃຫຮ້ ູ້. - ເພ່ີືອໂຄສະນາ. - ເພ່ີືອປຸກລະດມົ ຈດິ ໃຈ. - ເພອ່ີື ປະກາດ - ເພື່ອີ ແນະນາສ່ັີງສອນ ຫຼື ອົບຮມົ . - ເພືີ່ອເກດອາລົມຄອ້ ຍຕາມ. - ເພືີ່ອໃຫເ້ ກດຈິນຕະນາການ. - ເພອີ່ື ສະແດງຄວາມຄິດເຫນັ - ເພືີ່ອດາເນນຕດິ ຕາມສຽດສ. - ເພອ່ີື ຂຮອ້ ງຂ້ໍຄວາມເຫັນໃຈ. 3) ຮວບຮວມຄວາມຄດິ ໂດຍຜາ່ ນການວາງໂຄງເລີື່ອງ ໂຄງເລືີ່ອງແມ່ນ ໃຈຄວາມສາຄັນໃນວັກ - ຕອນ ຂອງເລື່ີອງນັ້ໍນໆ, ການຂຽນທີ່ດຈະຕ້ອງມການລາດັບ ຄວາມ, ມຂອບເຂດ ແລະ ມຄວາມສາພັນກັບຊື່ີເລືີ່ອງ. ໂດຍຈະເລ່ີມຈາກພາກເປດເລືີ່ອງ, ພາກເດນເລືີ່ອງ ແລະ ພາກສະຫຼຸບ. ກ. ການຂຽນພາກເປດຫວົ ເລືີ່ອງ ແມນ່ ການຂຽນເລ່ອີື ງເພອີ່ື ຈະນາຜູອ້ າ່ ນເຂ້ໍາົ ສເູ່ ລອ່ືີ ງເຊິີ່ງມລັກສະນະດງີັ່ ນ້ໍ: - ຊ້ໍໃຫເ້ ຫັນແນວທາງຂອງເລ່ືອີ ງວ່າເນອໍື້ ໃນຂອງເລ່ອືີ ງຈະດາເນນໄປແນວໃດ? - ຕ້ອງມລກັ ສະນະຊັກຊວນໃຈໃຫ້ຕິດຕາມອ່ານເນືໍອ້ ເລອ່ືີ ງຕີໄ່ ປ. - ຈະຕອ້ ງກາ່ ວເຖງິ ສງິີ່ ທກີ່ ່ຽວຂ້ອງກບັ ເນ້ອໍື ເລື່ີອງເທົ່ີານໍັນ້ . ຜູ້ວິໄຈ: ປຕ ຫລາ້ ແສງແກວ້ ພັນລະພາ 27

- ໂດຍທວົ່ີ ໄປພາກເປດຫົວເລ່ີອື ງຈະມຄວາມຍາວປະມານ 1 ວັກ. ຂ. ການຂຽນພາກເດນເລອີື່ ງ (ເນໍ້ອື ເລອ່ີື ງ) ເນື້ໍອເລືີ່ອງທ່ີດຈະຕ້ອງມຄວາມຍາວກວ່າ 1 ວັກຂຶ້ໍນໄປ ແລະ ແຕ່ລະວັກຈະຕ້ອງມຄວາມສາພັນກັນ, ມ ລະດັບຕອນເປນັ ລະບົບຈີ່ງຶ ເຮັດໃຫ້ຜູ້ອາ່ ນເຂົາໍ້ ໃຈງາ່ ຍ. ການຂຽນເນ້ອໍື ເລື່ອີ ງຄວນຄານງຶ ເຖງິ ສງິ່ີ ຕ່ີໄປນ້ໍ: - ມການລາດບັ ໂຄງສ້າງຂອງເລື່ອີ ງ. - ໃຊ້ຖ້ອຍຄາທີຖ່ ກື ຕອ້ ງ, ມຄວາມໝາຍ. - ໃຊສ້ ານວນໂວຫານ ໃຫກ້ ງົ ກບັ ເລ່ີືອງ. - ມການສະແດງຄວາມຮູ້, ຄວາມຄິດທຖີ່ ືກຕ້ອງ. - ການຂຽນໃຫ້ຖກື ຕາມຫກຼັ ພາສາລາວ. - ບດົ ຕ້ອງມເນ້ອໍື ໃນ, ຂມໍ້ ູນ, ເຫດຜົນ, ສະຖິຕິ ແລະ ການອາ້ ງອງປະກອບເລ່ືອີ ງ. ຄ. ການຂຽນພາກສະຫຼຸບ ພາກສະຫຼຸບຄກື ານປດິ ທ້າຍຂອງເລືີ່ອງ ເພອືີ່ ເຮດັ ໃຫ້ຜູ້ອາ່ ນຮູວ້ າ່ ເລີື່ອງນໍນ້ັ ຈົບ ແລະ ປະທບັ ໃຈໃນການຂຽນ ເລືີ່ອງນ້ໍນັ ໆ, ການສະຫຼຸບບແ່ີ ມ່ນການຫຍ້ເໍ ລືີ່ອງທັງໝົດ, ໂດຍທ່ວົີ ໄປພາກສະຫຼຸບຈະມຄວາມຍາວເທ່ີົາກັບພາກເປດ ຫວົ ເລີື່ອງ. ການຂຽນພາກສະຫຼຸບໃຫ້ໜາ້ ສົນໃຈອາດຂຽນດ່ງັີ ນໍ້: - ໃຊ້ຄາຄະຕສິ ອນໃຈ ຫືຼ ຄາສຸພາສດິ ຕາ່ ງໆອດັ ຫຍໍ.້ - ໃຊວ້ ທິ ການຊກັ ຊວນແນະນາ. - ໃຫຂ້ ຄ້ໍ ດິ (ສະແດງຄວາມຮສູ້ ກຶ ) ຫຼື ແງຄ່ ິດປະກອບບາງປະການແກຜ່ ູ້ອາ່ ນ. - ກ່າວຄາຍອ້ ງຍ ຫຼື ສັນລະເສນກຽດຕຄິ ຸນຂອງທຸກຄນົ ສາຄນັ ທ່ີກຽ່ ວຂ້ອງໃນເລ່ອືີ ງ. - ຂຽນເລີອ່ື ງໃຫ້ເປັນລາດັບຂນ້ໍັ ຕອນຕາມໂຄງເລີື່ອງທີ່ວາງໄວ້ ແລະ ເລືອກເຟໍນັ້ ຫາສານວນຄາເວົໍ້າໃຫ້ເສາະ ໃສງດົ ງາມ. - ທບົ ທວນດ້ວຍການອາ່ ນເລີື່ອງທີຂ່ ຽນນໍ້ນັ ອກເພ່ີືອບໃີ່ ຫເ້ ກດຄວາມຜິດພາດ. ງ. ການຂຽນວກັ ຕອນ ວັກຕອນໝາຍເຖິງຄາເວົ້ໍາທີ່ນາມາຮຽງກັນເປັນປະໂຫຍກ, ເຊິີ່ງມໃຈຄວາມສາຄັນພຽງເລື່ີອງດຽວ. ການ ຂຽນວັກ-ຕອນ ຈະຊວ່ ຍໃຫ້ຜູ້ອ່ານສາມາດຕິດຕາມເລືີ່ອງ, ຈັບໃຈຄວາມຂອງເລີ່ືອງ ແລະ ເຂົໍ້າໃຈຄວາມຄິດຂອງຜູ້ ຂຽນໄດດ້ ຂໍຶ້ນ. ນອກຈາກນ້,ໍ ຍັງເຮັດໃຫ້ເກດຄວາມສວຍງາມ ແລະ ໜ້າອາ່ ນ. ວກັ ຕອນທດ່ີ ຈະຕ້ອງມໃຈຄວາມສາ ຄັນພຽງເລືີ່ອງດຽວຫຼືມໃຈຄວາມສາຄັນພຽງປະໂຫຍກດຽວ ສ່ວນປະໂຫຍກອືີ່ນໆນັໍ້ນຈະເປັນສ່ວນປະກອບທີ່ມາ ຂະຫຍາຍໃຈຄວາມທີ່ສາຄນັ ໃຫເ້ ຂົໍ້າໃຈໄດ້ດິຍງິ່ີ ຂນ້ຶໍ ແຕ່ລະວັກຈະຕ້ອງປະກອບດ້ວຍລັກສະນະສາຄັນ 3 ປະການຄ:ື - ມຄວາມສາຄັນພຽງຢ່າງດຽວ ຫຼື ສະຫຼຸບພຽງປະໂຫຍກດຽວ ເຊິ່ີງອາດແມ່ນສ່ວນໃດສ່ວນໜຶີ່ງຂອງວັກ ຕອນກໄດ້. - ມສາມດັ ຖະພາບແມນ່ ມເນ້ືໍອໃນ, ບ່ີແມນ່ ມແຕ່ລາຍລະອຽດທີ່ຮຽກວ່າເນອືໍ້ ໃນສາຮອງຈາກລັກສະນະສາ ຄັນ. ຜູ້ວໄິ ຈ: ປຕ ຫລ້າແສງແກ້ວ ພັນລະພາ 28

- ບັນຫາຂ້າງເທິງເຮາົ ກສາມາດສ້າງວກັ ຕອນໄດ້, ຂັໍ້ນທາອດິ ຈະແມນ່ ສາ້ ງປະໂຫຍກທີ່ມໃຈຄວາມສາຄັນກ່ອນ ແລະ ຂ້ໍັນຕີໄ່ ປຈງ່ີຶ ຂະຫຍາຍປະໂຫຍກຍ່ອຍໆໃຫ້ຊັດເຈນຂ້ໍນຶ . ຈ. ການຂະຫຍາຍປະໂຫຍກໃຈຄວາມສາຄັນ ການຂະຫຍາຍປະໂຫຍກໃຈຄວາມສາຄັນມວິທການດງີ່ັ ນ:້ໍ - ໃຫ້ຄານຍິ າມ ຫຼື ອະທບິ າຍຄວາມໝາຍຂອງເລອີ່ື ງນ້ນໍັ ວ່າແນວໃດ? - ໃຫລ້ າຍລະອຽດກຽ່ ວກັບເລີ່ອື ງນ້ໍັນແນວໃດ? -ໃຫຕ້ ົວຢ່າງເພີື່ອໃຫເ້ ຂາ້ໍົ ໃຈເລີອື່ ງນນ້ັໍ ດຍງິ່ີ ຂໍ້ຶນ - ໃຫກ້ ານປຽບທຽບເພອ່ີື ໃຫ້ເຫນັ ພາບຢ່າງເດນັ່ີ ຊັດ - ໃຫເ້ ຫດຜົນກ່ຽວກັບເລ່ືີອງເປັນອັນໃດ? ສ. ການໃຊ້ໂວຫານໃນການຂຽນ ບົດຂຽນຈະມຄນຸ ຄ່າ, ຖ້າຫາກຜູ້ຂຽນໃຊ້ໂວຫານປະກອບການຂຽນນັ້ນໍ ໆ; ເລື່ີອງທີ່ຂຽນໂວຫານທ່ີໃຊ້ໃນ ການຂຽນມ 5 ໂວຫານດີ່ັງນໍ້: • ບນັ ຍາຍໂວຫານ ໝາຍເຖິງການຂຽນເລົີ່າເລ່ືອີ ງ, ອະທບິ າຍລາຍລະອຽດຕາ່ ງໆ ໂດຍບ່ີສອດແຊກຄວາມຮູ້ສກຶ ຂອງຜູ້ຂຽນລົງ ໄປດວ້ ຍ. ບົດຂຽນທ່ີໃຊ້ໂວຫານປະເພດນໍ້ ເຊນ່ັີ : ປະຫວດັ , ຈົດມາຍເຫດ, ລາຍງານ, ບດົ ຄວາມ, ນິທານ, ນິຍາຍ, ຕານານ... • ພັນລະນາໂວຫານ ໝາຍເຖງິ ການຂຽນເຮັດໃຫຜ້ ູ້ອາ່ ນເກດອາລົມ ແລະ ຄວາມຮສູ້ ຶກໄປກບັ ຜູ້ຂຽນ. ການໃຊໂ້ ວຫານນ້ໍໃນບົດ ຂຽນດ້ວຍ. ຜູ້ຂຽນຈະຕອ້ ງສອດແຊກຄວາມຮູ້ສກຶ ລົງໄປໃນບົດຂຽນດ້ວຍ. ບົດຂຽນທໃີ່ ຊ້ໂວຫານປະເພດນໍ້ໄດ້ແກ່ ການຂຽນກຽ່ ວກັບຄວາມສວຍງາມຂອງສະຖານທີ່, ການຍກົ ຍອ້ ງທຸກຄົນ, ການຄ່ີາຄວນໃນໃຈ, ການພັດພາກຈາກ ຄນົ ຮກັ ເປັນຕນໍ້ົ . • ເທສະໜາໂວຫານ ໝາຍເຖິງການຂຽນໃຫ້ຜູ້ອ່ານເຫັນຄຸນ ແລະ ໂທດ, ເພືີ່ອແນະນາສັີ່ງສອນ ແລະ ໃຫ້ປະຕິບັດຕາມ. ບົດ ຂຽນທ່ີໃຊ້ໂວຫານປະເພດນໍ້ໄດ້ແກ່ເລື່ີອງຄຸນນະທາຕ່າງໆ ເຊັ່ີນ: ຄວາມກະຕັນຍູກະຕະເວທ , ຄວາມຊື່ີສັດ, ຄວາມພຽນ, ຄວາມມດັ ທະຍັດ, ຄວາມເມຕາກາລຸນາ ແລະ ເລືີ່ອງກຽ່ ວກບັ ຄາສງ່ີັ ສອນທາງສາສະໜາ ເຊ່ັີນ: ທາດ ໄດດ້ ທາຊວົີ່ ໄດ້ຊົວ່ີ ເປນັ ຕນ້ໍົ . • ອປຸ ະມາໂວຫານ ໝາຍເຖິງການຂຽນເພື່ີອປຽບທຽບ ໂດຍສາມາດປຽບທຽບເລ່ີືອງທັງເປັນຮູບປະທາ ແລະ ນາມມະທາໄດ້, ເພີອ່ື ໃຫ້ຜອູ້ າ່ ນເຂາົໍ້ ໃຈເລີອ່ື ງນໍໄ້ ດ້ດຍງີິ່ ຂໍ້ຶນ, ໂວຫານຊະນິດນໍ້ ມັກແຊກຢູໃນພັນລະນາໂວຫານ. • ສາທກົ ໂວຫານ ໝາຍເຖງິ ການຂຽນເພີ່ອື ຍກົ ຕົວຢ່າງສະໜບັ ສະໜູນເລ່ືີອງທ່ີກາ່ ວມາ ແລວ້ ໃຫເຂ້າົໍ ໃຈດຍີງ່ິ ຂຶໍນ້ , ເລີືອ່ ງທີ່ນິ ຜ້ວູ ິໄຈ: ປຕ ຫລ້າແສງແກວ້ ພນັ ລະພາ 29

ຍົມມາຍົກຕົວຢ່າງໄດ້ແກ່ນິທານຊາດົກ, ເລື່ີອງຈາກວັນນະຄະດ ແລະ ຫວັດສາດເປັນຕົໍ້ນ, ໂວຫານປະເພດນ້ໍມັກ ແຊກຢູ່ໃນເທສະໜາໂວຫານ. ຊ. ສງິ່ີ ທີ່ຄວນເອົາໃຈໃສໃ່ ນການຂຽນ ບົດຂຽນທີ່ໜ້າອ່ານ ແລະ ໜ້າຕິດຕາມນັໍ້ນ, ນອກຈາກຈະມຫຼັກການຂຽນຕ່າງໆຂ້າງເທິງແລ້ວ, ຜູ້ຂຽນ ຄວນເອົາໃຈໃສເ່ ຖງິ ສ່ິີງຕີ່ໄປນ:ໍ້ - ການສະແດງຄວາມຮ້ສູ ກຶ ລົງໃນບດົ ຂຽນມຫັກຼ ຖານອາ້ ງອງໄດ້ ແລະ ເປັນຄວາມຮູ້ທ່ີຖກື ຕອ້ ງ. - ການສະແດງຄວາມຄິດເຫັນຕ້ອງ ແມ່ນຄວາມຄິດເຫັນຂອງຕົນເອງ ຖ້າແມ່ນຄວາມຄິດເຫັນຂອງຜູ້ອ່ືີນ ຕ້ອງບອກຊ່ຜີື ູ້ນ້ນັໍ ໄວ້ນາດ້ວຍ. - ຖ້າໃຊຕ້ ວົ ສະກດົ ຕ້ອງໃຫຖ້ ກື ຕ້ອງຕາມຫັຼກພາສາ. - ຄວນມວກັ ຕອນທຖີ່ ືກຕອ້ ງເໝາະສົມ. - ການຂຽນຕ້ອງເປັນລະບຽບ, ຊດັ ເຈນ, ອ່ານງ່າຍ ແລະ ສະອາດຮຽບຮອ້ ຍ. ຍ. ຖ້າຂຽນບີ່ໄດ້ຄວນເຮັດແນວໃດ ການຂຽນນັ້ໍນ, ຖ້າຜູ້ຂຽນບ່ີໄດ້ເຝິກຝົນຢ່າງສະໝີ່າສະເໝ ກເປັນການຍາກທ່ີຈະສາມາດ ຂຽນຂໍ້ຄວາມ ຕາ່ ງໆໃຫເ້ ປນັ ເລອ່ີື ງໄດ້. ດັງີ່ ນນັໍ້ , ຜູ້ທ່ຈີ ະເລມ່ີ ຕ້ົນໍ ຂຽນເປັນ, ຄວນແບ່ງເວລາສາລັບການ ເຝກິ ການຂຽນໃຫ້ເປນັ ນິໄສ ໂດຍປະຕິບັດດັງ່ີ ນໍ້: - ເລືອກເລອ່ີື ງທີ່ຕົນສນົ ໃຈ ຫຼື ມຄວາມຮຫູ້ ຼາຍທີສ່ ຸດ ໂດຍເລມີ່ ຈາກເລີືອ່ ງທີຢ່ ູ່ໃກຕ້ ົວ ຫືຼ ພົບເຫັນປະຈາໃນ ຊວດິ ປະຈາວັນຂອງເຮົາ. - ເລີ່ມຕົນ້ໍ ຈາກການຂຽນເລີ່ອື ງງາ່ ຍໆ ເຊ່ນີັ : ຂຽນບນັ ທກຶ ປະຈາວນັ , ຂຽນຈົດໝາຍເຖງິ ໝູເ່ ພືີ່ອນ, ຂຽນບົດ ພນັ ລະນາພາບ, ຫຼື ຂຽນວຈິ ານກ່ຽວກບັ ເລອີື່ ງໃດໜຶີ່ງທ່ີສນົ ໃຈພເິ ສດ. - ການຂຽນຄັໍ້ງທາອິດ, ອາດຈະຍັງບີ່ແມ່ນວັກແມ່ນຕອນ ຫຼື ເລື່ີອງຍາວໆກໄດ້ໂດຍເລີ່ມຂຽນເປັນ ປະໂຫຍກສ້ນໍັ ໆກອ່ ນ, ເປນັ ການຮວບຮວມຄວາມຄດິ ກ່ຽວກັບເລອີ່ື ງເຮາົ ຈະຂຽນທັງໝົດ, ເອນ້ໍ ຢາ່ ງໜຶ່ີງວາ່ ໂຄງເລີ່ືອງ ນນ້ໍັ ເອງ. - ເຝິກຂະຫຍາຍຂ້ຄໍ ວາມ ຈາກປະໂຫຍກ ຫຼື ໂຄງເລອີື່ ງທີຕ່ ງ້ັໍ ໄວ້ໃຫ້ເປັນຫຍໜໍ້ ້າທ່ີໃຊ້ພາສາຢ່າງເໝາະສມົ . - ລົງມືຂຽນທັນທ, ເມື່ີອພົບເຫັນສິີ່ງໃດ ຫຼື ເກດຄວາມຄິດຂຶໍ້ນມາ, ແຕ່ຄິດວ່າຂຽນບ່ີໄດ້, ບ່ີຮູ້ຈະຂຽນ ແນວໃດ, ເພາະວາ່ ຖາ້ ຄິດ ເຊນັ່ີ :ນກໍ້ ບີມ່ ທາງທ່ຈີ ະມບດົ ຂຽນໄດ້, ບີມ່ ນັກຮຽນຜູໃ້ ດ ທ່ຂີ ຽນຄັງໍ້ ທາອິດແລ້ວຈະໄດ້ຜົນ ງານດເດັນ່ີ , ດັີ່ງນັໍ້ນຈງີ່ົ ຢ່າໄດທ້ ຖໍ້ ອຍ ຫືຼ ໝົດກາລງັ ໃຈຕງັ້ໍ ແຕຄ່ ້ໍັງທາອດິ . 6. ປະສດິ ທພິ າບຂອງບດົ ສອນ 1) ຄວາມໝາຍຂອງບດົ ສອນ ບົດສອນຄືແຜນທີ່ການົດຮູບແບບຂອງບົດສອນແຕ່ລະບົດແຕ່ລະເລື່ີອງເຊິີ່ງເປັນແນວທາງແກ່ການດາເນນ ການຈັດການຮຽນ-ການສອນໃຫ້ເປັນໄປຕາມຈຸດປະສົງຄວາມຄິດລວມຍອດ, ເນື້ໍອໃນ ແລະ ຕລາຄາຜົນໄດ້ຮັບ ຕາມທ່ີການົດໄວໃ້ ນຫກັຼ ສູດ (ກະຊວງສຶກສາທິການ, ກມົ ສ້າງຄູ, ສູນພດັ ທະນາຄູ, 2009, ໜາ້ . 1-2). (ສຸວິດ ມູນຄາ, ອລະໄທ ມູນຄາ, 2550, ໜ້າ. 134) ໄດ້ໃຫ້ຄວາມໝາຍການຈັດແຜນການຮຽນຮູ້ຄື: ແຜນການກຽມການສອນ ຫຼື ການການົດກດິ ຈະກາການຮຽນຮໄູ້ ວ້ລ່ວງໜ້າຢ່າງເປັນລະບົບ ແລະ ຂຽນເປນັ ລາຍລັກ ອັກສອນໂດຍມການລວບລວມຂ້ມໍ ູນຕາ່ ງໆມາການົດກິດຈະກາການຮຽນ-ການສອນ, ເພື່ີອໃຫ້ຜູ້ຮຽນບັນລຈຸ ຸດມງຸ່ ຜູ້ວິໄຈ: ປຕ ຫລາ້ ແສງແກ້ວ ພັນລະພາ 30

ໝາຍທ່ີການົດໄວ້, ໂດຍເລ່ີມຈາກການົດຈຸດປະສົງຈະໃຫ້ຜູ້ຮຽນປ່ຽນແປງດ້ານໃດ, ຈະຈັດກິດຈະກາການ ສອນ ໂດຍວິທໃດ, ໄຊສ້ ກີ່ື ານສອນ ຫືຼ ແຫຼ່ງີ ການຮຽນຮແູ້ ນວໃດ ແລະ ຈະປະເມນຢາ່ ງໃດ. ບົດສອນເປນັ ການວາງບດົ ສອນໄວ້ລ່ວງໜ້າວ່າຈະຈັດການຮຽນຮແູ້ ນວໃດ ເພ່ືີອໃຫ້ວດັ ຖຸປະສົງອັນໃດ, ໃຊ້ສືີ່ ການສອນຫຍັງແດ່, ການວດັ ປະເມນຜົນດ້ວຍວິທໃດເຊງິີ່ ເປັນການກະພ້ອມກ່ອນຈັດການຮຽນຮູ້ທີ່ຈະຊ່ວຍ ໃຫ້ຜູ້ ສອນມຄວມໝ້ນັໍ ໃຈໄດ້ຢາ່ ງມແນວທາງ ແລະ ມເປໍ້າົ ໝາຍສົງີ່ ຜນົ ໃຫກ້ ານຮຽນ-ການສອນ ດາເນນໄປສູ່ຈຸດມຸ່ງໝາຍ ປາຍທາງທ່ກີ ານົດໄວຢ້ ່າງມປະສິດທພິ າບ (ວິມນົ ລດັ ສຸທອນໂລດ, 2553, ໜາ້ . 110). ສະຫຼຸບໄດ້ວ່າ ບົດສອນໝາຍເຖິງແນວທາງການການົດການສອນໄວ້ລ່ວງໜ້າ ແລະ ເປັນລະບົບ ເຊິ່ີງມວິທ ການການົດຈຸດປະສົງ, ເນືອ້ໍ ໃນ, ວທິ ການຈດັ ກດິ ຈະກາການຮຽນ-ການສອນ, ສ່ືີ ຫຼື ປະກອນການສິດສອນໄວ້ເປັນ ລາຍລກັ ອກັ ສອນ ແລະ ໃຫ້ສອດຄອ່ ງກັບຈດຸ ມຸ່ງໝາຍຂອງຫກຼັ ສູດ. 2) ຄວາມສາຄນັ ຂອງບດົ ສອນ ການແຕ່ງບົດສອນເປັນວຽກໜຶ່ີງທ່ີສາຄັນສາລັບຄູສອນທຸກຄົນ. ການແຕ່ງບົດສອນດຖືກຕ້ອງ, ຄົບຖວ້ນ ຕາມອົງປະກອບ ແລະ ຂັໍ້ນຕອນຕ່າງໆຈະເຮັດໃຫ້ຄູດາເນນການສອນສະດວກສາມາດເຮັດກິດຈະກາຄົບຖ້ວນ ແລະ ບນັ ລຈຸ ດຸ ປະສງົ ທກີ່ ານົດໄວ,້ ຄວາມສາຄັນໃນການແຕງ່ ບດົ ສອນສະແດງອອກດ່ີັງນ້ໍ: - ສະແດງໃຫ້ເຫັນຄວາມຮບັ ຜດິ ຊອບຂອງຄູ. - ເຮັດໃຫກ້ ານສອນຂອງຄູມຄວາມຄ່ອງແຄ້ວ. - ເຮດັ ໃຫກ້ ານສອນຂອງຄມູ ຄວາມເຊີ່ອື ງໝັໍ້ນຕນົ ເອງ. - ຊ່ວຍໃຫ້ການປະຕິບັດກິດຈະກາແຕ່ລະຂັໍ້ນຕອນ, ການສອນຖືກຕ້ອງແທດເໝາະກັບລະດັບ ຄວາມຮບັ ຮູຂ້ ອງນັກຮຽນ ແລະ ບນັ ລຈຸ ຸດປະສົງ. - ເວລາຄູມວຽກຈາເປັນສາມາດໃຫຜ້ ້ອູ ືີ່ນສອນປ່ຽນແທນໄດ້. - ເຮັດໃຫກ້ ານປະເມນການສອນຂອງຄູສະດວກ ແລະ ຖກື ຕ້ອງ ພອ້ ມກນັ ນັໍ້ນກເ່ີ ປັນການປະເມນ ຕນົ ເອງວາ່ ໃນຊວ່ົີ ໂມງຂໍນ້ຶ ຫອ້ ງສອນໜ່ງີຶ ຕົນເອງສາມາດປະຕິບັດການສອນໄດ້ດ ແລະ ອອ່ ນແນວໃດ ເພ່ືີອຈະມທິດ ທາງພັດທະນາການສອນໃນຊ່ີົວໂມງໃໝ່ ຫືຼ ບດົ ຮຽນໃໝໃ່ ຫ້ດຂ້ນໍຶ ເລໍື້ອຍໆ (ກະຊວງສຶກສາທິການ, ກມົ ສາ້ ງຄູ, ສູນ ພດັ ທະນາຄູ, 2009, ໜ້າ. 2). (ສມົ ພອນ ຊ່ີສູງເນນ, 2558, ໜາ້ . 60) ໄດໃ້ ຫ້ຄວາມສາຄັນຂອງບົດສອນໄວ້ວາ່ : ການແຕ່ງບົດສອນຊ່ວຍ ໃຫ້ຄູຜູ້ສອນຮູ້ວ່າໃນແຕ່ລະອາທິດ, ແຕ່ລະຊົີ່ວໂມງຜູ້ສອນຄວນຈະສອນຫຍັງ, ເນືໍ້ອໃນໃດຈະໃຊ້ອຸປະກອນ, ສ່ີື, ແຫີ່ຼງການຮຽນຮຫູ້ ຍງັ ແດ່ ແລະ ສາມາດເຮດັ ໃຫ້ຜູ້ຮຽນພັດທະນາຕນົ ເອງດ້ານຕ່າງໆໄດ້ ເພີືອ່ ໃຫດ້ າເນນການຈັດການ ຮຽນຮບູ້ ັນລຸເປາ້ໍົ ໝາຍມາດຖານການຮຽນຮູ້ຂອງຫັກຼ ສດູ . (ວັດທະພອນ ລະງບັ ທຸກ, 2542, ໜ້າ. 2) ໄດໃ້ ຫຄ້ ວາມສາຄນັ ຂອງການຮຽນຮູ້ໄວ້ດີງ່ັ ນ້ໍ: (1) ກີ່ໃຫ້ເກດການວາງແຜນ ແລະ ກະກຽມລ່ວງໜ້າ, ເປັນການນາເຕັກນິກວິທສອນ ແລະ ຮຽນຮູ້ສີ່ື ເທັກໂນໂລຊ ແລະ ຈິດຕະວິທະຍາການຮຽນ-ການສອນມາປະສົມປະສານກັບສະພາບແວດລ້ອມດ້ານຕ່າງໆມາ ປະຍກຸ ໃຊ້. (2) ສ່ີງົ ເສມໃຫຄ້ ຜູ ູສ້ ອນຄົໍ້ນຄວາ້ ຫາເທັກນິກຄວາມຮູກ້ ຽ່ ວກັບຫກຼັ ສູດການຮຽນ-ການສອນ, ການເລືອກ ໃຊ້ສືີທ່ ຈ່ີ າເປັນໃນການວັດ ແລະ ປະເມນຜນົ ຕະຫອຼ ດຮອດປະເດ່ັີນຕ່າງໆທີກ່ ຽ່ ວຂອ້ ງ. (3) ເປນັ ຄູ່ມືໃນການສອນສາລບັ ຄູ ແລະ ຜູ້ທ່ສີ ອນແທນ, ນາໄປໃຊ້ປະຕບິ ັດການສອນຢາ່ ງໝ້ັໍນໃຈ. ຜ້ວູ ິໄຈ: ປຕ ຫລ້າແສງແກວ້ ພນັ ລະພາ 31

(4) ເປັນຫຼັກຖານສະແດງຂໍ້ມູນດ້ານການຮຽນ-ການສອນ, ການວັດ ແລະ ປະເມນຜົນທີ່ຈະເປັນ ປະໂຫຍດຕກ່ີ ານຈດັ ການຮຽນ-ການສອນຄໍັ້ງຕ່ີໄປ. (5) ເປັນຫກັຼ ຖານສະແດງຄວາມຊຽ່ ວຊານ ເຊງິ່ີ ສາມາດນາໄປສະເໜເປນັ ຜົນງານທາງດາ້ ນວິຊາການໄດ້. ສະຫຼຸບໄດ້ວ່າ ບົດສອນມຄວາມສາຄັນຫຼາຍທີ່ສຸດຕີ່ຄູຜູ້ສອນ, ເພາະວ່າຈະເຮັດໃຫ້ການດາເນນການສອນ ສະດວກ, ສາມາດຈັດກິດຈະກາຄົບຖວ້ນ ແລະ ບັນລຸຕາມຈຸດປະສົງທ່ີຕັ້ໍງໄວ້, ເຮັດໃຫ້ການສອນຂອງຄູມຄວາມ ເຊີ່ືອໝ້ໍັນ, ຄອ່ ງແຄວ້ ດ ແລະ ຍັງສາມາດຊວ່ ຍໃຫ້ຄູຜ້ໍູສອນຮູ້ວາ່ ໃນແຕ່ລະອາທິດ, ແຕ່ລະຊ່ວີົ ໂມງຈະສອນຫຍັງ, ມ ເນື້ໍອໃນໃດແດ່ທ່ີຈະສອນ, ມອຸປະກອນ ແລະ ສືີ່ຫັຍງແດ່ທີ່ຈະໃຊ້ໃຫ້ ເໝະສົມກັບແຕລ່ ະກິດຈະກາ ນອກນ້ໍຍັງ ເປັນການກະກຽມຄວາມພ້ອມໃຫ້ແກ່ຄູຜູ້ສອນແທນ ແລະ ສາມາດຈັດການຮຽນຮູ້ບັນລຸຕາມມາດຕະຖານຂອງ ຫກຼັ ສູດ. 3) ຄວາມໝາຍຂອງການທົດສອບປະສດິ ທພິ າບຂອງບດົ ສອນ E1/ E2 ການທົດສອບປະສິດທິພາບຂອງບົດສອນໝາຍການນາເອົາແຜນໄປທົດລອງເພືີ່ອນາມາປັບປຸງແລ້ວໄປທົດ ລອງສອນຕົວຈິງ. ການນາເອາົ ຜນົ ມາປບັ ປຸງແກ້ໄຂໃຫ້ດທີ່ສດຸ ເຮັດໃຫ້ໄດປ້ ະສິດທພິ າບຕາມເກນທ່ກີ ານດົ ໄວ້ເພີ່ືອນາ ໄປໃຊ້ໃຫ້ເກດຜົນດຕ່ຜີ ູ້ຮຽນ. ດງັ່ີ ນັ້ໍນ, ທິດສະນາ ແຂມມະນ (2552) ກ່າວວ່າວທິ ການົດເກນປະເມນເຮັດໄດ້ໂດຍການປະເມນຜົນຂອງ ຜູ້ຮຽນ 2 ປະເພດຄື: ພຶດຕິກ າຕີ່ເນື່ີອງ ແລະ ພຶດຕິກ າສຸດທ້າຍໂດຍກ ານົດຄ່າສາປະສິດທິພາບ ເປັນ E1 (ປະສດິ ທພິ າບຂອງຂະບວນການ), E2 (ປະສດິ ທພິ າບຂອງຜົນຜະລດິ ). (1) ການປະເມນຜນົ ທດົ ສອບແບບຕ່ເີ ນ່ີອື ງຄື ການປະເມນທດົ ສອບຍອ່ ຍຫາຼ ຍຄັໍ້ງຫັງຼ ຈາກຮຽນແຕ່ລະ ບດົ ແລະ ກະນປະເມນຜນົ ການທົດສອບໃນການປະຕບິ ັດດາເນນກິດຈະກາລະຫວາ່ ງການຮຽນທ່ີປະກອບດ້ວຍກິດ ຈະກາບຸກຄນົ ແລະ ກດິ ຈະກາກມຸ່ ໂດຍການົດຄ່າປະສິດທພິ າບ E1. (2) ການປະເມນທົດສອບຂັໍ້ນສຸດທ້າຍຄື ການປະເມນທົດສອບທ້າຍພາກພາຍຫຼັງຮຽນຈົບຊຸດການ ສອນ ໂດຍການດົ ຄ່າປະສດິ ທພິ າບ E2. 4) ການຫາປະສິດທພິ າບຂອງບດົ ສອນ (ບຸນຊົມ ສສະອາດ ພ້ອມຄະນະ, 2558, ໜ້າ. 155) ໄດ້ກ່າວໄວ້ວ່າຂັ້ໍນຕອນການນາບົດສອນໄປຫາ ປະສິດທິພາບມຄື: (1) ທົດລອງກຸ່ມທ່ີບີ່ແມ່ນກຸ່ມຕົວຢ່າງ ກັບນັກສຶກສາທ່ີມລະດັບຄວາມຮູ້ແຕກຕ່າງກັນຄື: ເກັີ່ງ, ກາງ, ອ່ອນ ແລ້ວນາຜນົ ທ່ີໄດມ້ າຄານວນຫາປະສິດທິພາບ ເມີ່ອື ສາເລດັ ແລ້ວມາປັບປຸງໃຫ້ດຂຶ້ໍນ, ປົກກະຕິຄະແນນທ່ີໄດ້ ຈາກການທົດລອງຄງັ້ໍ ນຈໍ້ ະມຄາ່ ຕ່າີ ກວາ່ ເກນຫຼາຍ. (2) ທດົ ລອງສະໜາມຄື: ການທົດລອງກັບນັກຮຽນທ່ີເປັນກມຸ່ ທົດລອງນາຜົນການທົດລອງທີ່ໄດ້ມາຄາ ນວນຫາປະສິດທພິ າບ ແລວ້ ປບັ ປຸງແກ້ໄຂໃຫ້ສົມບູນອກຄັ້ໍງ. ຜົນຮບັ ທໄ່ີ ດ້ຄວນໄກ້ຄຽງກັບເກນທ່ີຕ້ໍັງໄວ້, ຫາກຕີ່າ ກວ່າເກນທີ່ຕັ້ໍງໄວ້ບ່ີເກນ 2,5 ກຍອມຮັບ, ແຕ່ຖ້າຫ່າງກັນຫຼາຍຕ້ອງປັບປຸງບົດສອນຄືນໃຫ້ໄດປະສິດທິພາບຕາມ ເກນທຕ່ີ ້ັງໍ ໄວຕ້ ່ໄີ ປ. ສະຫຼຸບໄດວ້ າ່ ການຫາປະສດິ ທພິ າບບົດສອນໝາຍເຖິງເກນທີ່ໃຊພ້ ິຈາລະນາວາ່ ບົດສອນແບບຮ່ວມມືທ່ີໃຊ້ ເທັກນິກ CIRC ທີ່ສ້າງຂຶໍ້ນກະຕຸ້ນໃຫ້ນັກຮຽນເກດການຮຽນຮູ້ຕາມຂະບວນການສອນຂອງຄູ ແລ້ວສະແດງເຖິງ ຄວາມຮູ້, ຄວາມສາມາດ ເຊິງີ່ ເປັນໄປຕາມຕວົ ການົດ ແລະ ມປະສິດທິພາບຕາມເກນ. ຜ້ວູ ິໄຈ: ປຕ ຫລາ້ ແສງແກວ້ ພນັ ລະພາ 32

5) ການຍອມຮບັ ປະສດິ ທພິ າບ E1/ E2 (1) ສູງກວ່າເກນ ຄືຕັ້ໍງ E1 /E2 ໄວ້ແລ້ວໄດ້ຄ່າປະສິດທິພາບສູງເກນທ່ີກ ານົດໄວ້ເຊັ່ີນ: ຕັໍ້ງເກນ ມາດຕະຖານ 80/80 ແລ້ວຄານວນຄາ່ ປະສິດທພິ າບບດົ ຮຽນໄດ້ 85/85. (2) ເທົີ່າເກນຄືຕັ້ໍງເກນ E1 /E2 ໄວ້ແລ້ວໄດ້ຄ່າປະສິດທິພາບເທົີ່າກັບເກນທີ່ຕັໍ້ງໄວ້ພດເຊັີ່ນ: ຕັໍ້ງເກນ ມາດຕະຖານ 80/80 ແລວ້ ຄານວນຄາ່ ປະສິດທິພາບບົດຮຽນໄດ້ 80/80. (3) ຕີ່າກວ່າເກນຄື ຕັ້ງໍ ເກນ E1 /E2 ໄວ້ແລ້ວໄດຄ້ ່າປະສດິ ທິພາບຕ່າີ ກວາ່ ເກນທີ່ການດົ ໄວ້ບີ່ເກນ+2,5% ຫາປະສິດທິພາບຂອງບດົ ສອນ E1 ໂດຍໃຊ້ສດູ ຂອງ (ບຸນຊົມ ສສະອາດ, 2546, ໜ້າ. 154-155) ດັີ່ງນ້ໍ: x E1 = N 100 A E1 ແທນປະສດິ ທິພາບຂອງຂະບວນການຮຽນຮູ້  x ແທນຜນົ ບວກຂອງຄະແນນລະຫວ່າງການຮຽນ ແລະ ການສອບຍ່ອຍທຸກຊຸດລວມກນັ N ແທນຈານວນນັກຮຽນທັງໝົດ A ແທນຄະແນນເຕັມຂອງການທົດສອບຍ່ອຍ ເກນ 80 ຕົວຫງຼັ E2 ໝາຍເຖິງຈານວນເປເຊັນຂອງຄະແນນສະເລຍ່ ຂອງນັກຮຽນທຸກຄນົ ທີໄ່ ດ້ຄະແນນ ຈາກແບບທດົ ສອບຫງັຼ ຮຽນ (Post-test) ເຊງິີ່ ຕ້ອງໄດຄ້ ະແນນສະເລ່ຍ 85% ຂຶໍ້ນໄປ. ຫາປະສິດທພິ າບຂອງແຜນ E2 ໂດຍໃຊສ້ ູດຂອງ (ບນຸ ຊົມ ສສະອາດ, 2546, ໜາ້ . 154-155) ດງັ່ີ ນ້:ໍ X E2 = N 100 B E2 ແທນປະສດິ ທພິ າບຂອງຂະບວນການ  x ແທນຜົນບວກຂອງຄະແນນແບບທດົ ສອບຫຼງັ ຮຽນ N ແທນຈານວນນັກຮຽນທັງໝົດ B ແທນຄະແນນເຕັມຂອງການທດົ ສອບຫັຼງຮຽນ 7. ດດັ ຊະນປະສດິ ທຜິ ນົ ການຮຽນຮູ້ ທິດສະນາ ແຂມມະນ (2559, ໜາ້ . 31-35) ໄດກ້ ່າວເຖິງຄວາມໝາຍ, ລັກສະນະ ແລະ ສູດການຫາຄ່າ ດດັ ຊະນປະສິດທຜິ ົນໄດດ້ ່ີັງນ:້ໍ 1) ຄວາມໝາຍຂອງຄ່າດດັ ຊະນປະສິດທິຜົນ ດັດຊະນປະສິດທິຜົນ (Effectiveness) ໝາຍເຖິງຕົວເລກທ່ີສະແດງເຖິງຄວາມກ້າວໜ້າໃນການຮຽນ ຂອງນກັ ຮຽນ, ໂດຍທຽບຄະແນນທີ່ເພີມ່ ຂໍ້ນຶ ຈາກຄະແນນທດົ ສອບກອ່ ນຮຽນກັບຄະແນນທ່ີໄດຈ້ າກການທົດສອບ ຜ້ວູ ໄິ ຈ: ປຕ ຫລ້າແສງແກ້ວ ພັນລະພາ 33

ຫຼງັ ຮຽນ ແລະ ຄະແນນເຕມັ ຫຼື ຄະແນນສູງສຸດກບັ ຄະແນນທີ່ໄດ້ຈາກການທົດສອບກອ່ ນຮຽນ. 2) ລກັ ສະນະຂອງດດັ ຊະນປະສດິ ທິຜົນ ດັດຊະນປະສິດທຜິ ົນເປັນຕົວຊບໍ້ ອກເຖິງຂອບເຂດ ແລະ ປະສິດທພິ າບສູງສຸດຂອງສ່ີື ຫືຼ ການສອນ, ການ ປະເມນສືີ່ການຮຽນ - ການສອນ ມັກຈະສຶກສາເຖິງປະສິດທິຜົນທາງດ້ານການສອນ ແລະ ການປະເມນສື່ີນັ້ໍນໆ, ເຊິີ່ງປົກກະຕແິ ລ້ວຈະເປັນການປະເມນຄວາມແຕກຕ່າງຂອງຄ່າຄະແນນໃນ 2 ລັກສະນະຄື: ຄວາມແຕກຕ່າງຂອງ ຄະແນນແບບທົດສອບກ່ອນຮຽນ ແລະ ຄະແນນການທົດສອບຫຼັງຮຽນ ຫຼື ເປັນການທົດສອບຄວາມແຕກຕ່າງ ກຽ່ ວກບັ ຜນົ ສາເລັດທາງການຮຽນລະຫວ່າງກມຸ່ ທົດລອງ ກັບກຸ່ມຄວບຄມຸ , ຖ້າຜສູ້ ຶກສາວິໄຈຕອ້ ງການພິຈາລະນາຕ່ີ ໄປວ່າ ແຜນການຮຽນ - ການສອນ ຫຼື ສືີ່ທ່ີສ້າງຂຶໍ້ນຍັງມຄຸນະພາບໃນແງ່ມູມອືີ່ນອກ ຫຼື ບີ່ກສາມາດພິຈາລະນາໄດ້ ໂດຍສັງເກດການພັດທະນາຂອງນັກຮຽນຄື: ພິຈາລະນາວ່າກ່ອນ ແລະ ຫຼັງຮຽນເລື່ີອງໃດເລືີ່ອງໜຶີ່ງນັກຮຽນໄດ້ ພັດທະນາ ຫຼື ມຄວາມຮູ້ຄວາມສາມາດເພິ່ີມຂຶໍ້ນຢ່າງເຊືີ່ອຖືໄດ້ ຫຼື ບີ່, ຫຼືເພີ່ມຂຶ້ໍນເທົ່ີາໃດ, ເຊິ່ີງອາດພິຈາລະນາໄດ້ ຈາກການຄິດໄລ່ຫາຄ່າດດັ ຊະນປະສິດທິຜົນ. ສາລບັ ເກນທ່ຍີ ອມຮບັ ໄດວ້ ່າສີ່ື ຫືຼ ນະວດັ ຕະກາມປະສດິ ທຜິ ນົ ຊ່ວຍໃຫຜ້ ຮູ້ ຽນເກດປະສົບການການຮຽນ ຮູ້ໄດ້ຈິງຄ:ື ມຄາ່ ຕໍັ້ງແຕ່ 0.50 ເຖງິ 1.00. 3) ສູດການຫາຄາ່ ດດັ ຊະນປະສິດທິຜົນ ດັດຊະນປະສິດທິຜົນ ເປັນຄ່າທີ່ສະແດງຄວາມກ້າວໜ້າຂອງນັກຮຽນທ່ີຮຽນດ້ວຍແຜນການຈັດການ ຮຽນຮູ້ທ່ີສ້າງຂຶ້ໍນຕາມຮູບແບບທ່ີຜູ້ວິໄຈພັດທະນາຂຶໍ້ນ. ການສຶກສາດັດຊະນປະສິດທິຜົນສາມາດເຮັດໃຫ້ເຮົາທາບ ທາມໄດ້ວ່າ: ແຜນການຈັດການຮຽນຮູ້ ທ່ີຜູ້ວິໄຈພັດທະນາຂຶ້ໍນມປະສິດທິຜົນພຽງໃດສາມາດດາເນນການໄດ້ໂດຍ ການນາແຜນການຈັດການຮຽນຮູ້ທ່ີພັດທະນາຂ້ໍຶນ ໄປທົດລອງໃຊ້ກບັ ຜູ້ຮຽນທ່ີຢູ່ໃນລະດັບທ່ີເໝາະສົມກັບທ່ີອອກ ແບບມາແລ້ວ ນາຜົນການທດົ ລອງມາວິເຄາະຫາປະສິດທຜິ ົນ ໝາຍເຖງິ ຄວາມສາມາດໃນການໃຫຜ້ ົນຢ່າງຊັດເຈນ ແນນ່ ອນ. ການຫາດັດຊະນປະສດິ ທຜິ ົນໂດຍມສດູ ຄດິ ໄລດ່ ັີ່ງນ:ໍ້ (ບນຸ ຊມົ ສສະອາດ, 2546, ໜາ້ . 159) ດດັ ຊະນປະສິດທຜິ ນົ = ຜົນລວມຂອງຄະແນນທດົ ສອບຫັງຼ ຮຽນຂອງທກຸ ຄນົ −ຜນົ ບວກຄະແນນທົດສອບກອ່ ນຮຽນຂອງທກຸ ຄນົ (ຈານວນນກັ ຮຽນ ×ຄະແນນເຕັມຫັງຼ ຮຽນ)−ຜົນບວກຄະແນນທົດສອບກອ່ ນຮຽນຂອງທກຸ ຄນົ E.I = P2 − P1 Total − P1 ເມື່ີອ P1 ແທນຜນົ ລວມຂອງຄະແນນກ່ອນຮຽນທກຸ ຄົນ P2 ແທນຜົນລວມຂອງຄະແນນຫງຼັ ຮຽນທຸກຄົນ Total ແທນຜົນຄນູ ຂອງຈານວນນັກຮຽນກບັ ຄະແນນເຕັມ 8. ວທິ ສາ້ ງແບບທດົ ສອບ 1) ຄວາມໝາຍແບບທດົ ສອບຜນົ ສາເລັດທາງການຮຽນ ແບບທດົ ສອບວັດຜົນສາເລັດທາງການຮຽນ ເປນັ ແບບທົດສອບ ທີ່ໃຊ້ວັດຜນົ ການຮຽນຮູ້ດ້ານເນືໍ້ອໃນ ຜູວ້ ໄິ ຈ: ປຕ ຫລ້າແສງແກ້ວ ພັນລະພາ 34

ວິຊາ ແລະ ທັກສະຕ່າງໆຂອງແຕ່ລະສາຂາວິຊາ ໂດຍສະເພາະຢ່າງຍ່ີງິ ສາຂາວິຊາທັງຫຼາຍທ່ີໄດ້ຈັດສອນໃນລະດັບຊໍັ້ນ ຮຽນຕາ່ ງໆຂອງແຕ່ລະໂຮງຮຽນ (ເຍົາວະດ ວບິ ນຸ ສ, 2548, ໜາ້ . 16). ແບບທດົ ສອບວດັ ຜົນສາເລດັ ທາງການຮຽນ ເປນັ ແບບທົດສອບທວີ່ ດັ ສະມດັ ຖະພາບທາງສະ ໝອງຂອງ ບກຸ ຄົນເຊີ່ງິ ສະແດງອອກເປັນຄວາມຮູ້ຄວາມສາມາດທາງວິຊາການ ທເ່ີ ກດຈາກການຮຽນໃນເນໍອ້ື ໃນຕາມຈຸດປະສົງ ຂອງຫັຼກສູດໂຮງຮຽນ ແລະ ປະສບົ ການທີໄ່ ດ້ຈາກບ້ານ ແລະ ສງັ ຄົມ; ແບງ່ ອອກເປນັ 2 ປະເພດຄື: ແບບທົດສອບ ທີ່ຄູສ້າງຂໍຶ້ນເອງ (Teacher made Test) ແລະ ແບບທົດສອບມາດຕະຖານ (Standardized Test). - ແບບທດົ ສອບທ່ີຄສູ າ້ ງຂໍຶນ້ ໝາຍເຖິງຊດຸ ຄາຖາມທີ່ຄເູ ປນັ ຜສູ້ າ້ ງຂ້ນໍຶ ເຊ່ີິງຈະເປັນຄາຖາມກຽ່ ວຂອ້ ງກັບ ຄວາມຮູ້ສຶກທີ່ນັກຮຽນ ໄດ້ຮຽນໃນຫ້ອງຮຽນວ່າຮຽນແລ້ວມຄວາມຮູ້ໜ້ອຍຫຼາຍພຽງໃດ, ບົກຜ່ອງບ່ອນໃດ, ຈະ ໄດ້ສອນເພີມ່ ຫືຼ ວັດຄວາມພ້ອມ. - ແບບທົດສອບມາດຕະຖານ ໝາຍເຖງິ ແບບທົດສອບທີສ່ າ້ ງຂ້ນຶໍ ຈາກຜຊູ້ ່ຽວຊານໃນແຕ່ລະສາຂາ ຫືຼຈາກ ຄູທ່ີສອນວິຊານັໍ້ນແຕ່ຜ່ານການຫາຄຸນະພາບຫາຼ ຍຄງັໍ້ ຈົນກະທັ້ໍງມຄຸນະພາບດພຈິີງ່ ສາ້ ງເກນ, ປົກກະຕິແບບທົດສອບ ນນ້ໍັ ສາມາດໃຊເ້ ປນັ ຫັກຼ ແລະ ປຽບທຽບຜນົ ເພີ່ືອປະເມນຄ່າຂອງການຮຽນ - ການສອນເລີອື່ ງນນໍັ້ ໆກໄດ້ຈະໃຊ້ວັດ ຄວາມງອກງາມຂອງເດັກແຕ່ລະໄວ, ແຕລ່ ະກຸ່ມ, ແຕລ່ ະພາກກໄດ້. ບຸນຊົມ ສສະອາດ (2554, ໜ້າ. 53) ໄດ້ໃຫ້ຄວາມໝາຍຂອງແບບທົດສອບວັດຜົນສາເລັດທາງການ ຮຽນວ່າ ເປັນແບບທົດສອບທີ່ໃຊ້ວັດຄວາມຮູ້, ຄວາມສາມາດຂອງບຸກຄນົ ໃນດ້ານວິຊາການ, ເຊິີ່ງເປັນຜົນມາຈາກ ການຮຽນຮູ້ດາ້ ນເນືໍອ້ ໃນ ແລະ ຕາມຈຸດປະສງົ ຂອງວຊິ າ ອາດຈາແນກອອກເປນັ 2 ປະເພດຄ:ື (1) ແບບທົດສອບອງເກນ ໝາຍເຖງິ ແບບທົດສອບທີສ່ ້າງຂໍ້ນຶ ຕາມຈດຸ ປະສງົ ທາງພຶດຕິກາ ມຄະແນນ ຈຸດຕັດ ຫຼື ຄະແນນເກນສາລັບໃຫ້ຕັດສິນວ່າຜູ້ສອນມຄວາມຮູ້ຕາມເກນທ່ີການົດໄວ້ ຫຼື ບ, ການວັດໃຫ້ກົງກັບ ຈຸດປະສງົ ຄືໝາກຫົວໃຈສາຄນັ ຂອງແບບທົດສອບ. (2) ແບບທດົ ສອບອງກ່ມຸ ໝາຍເຖິງແບບທດົ ສອບທສ່ີ າ້ ງຂ້ໍຶນມາວັດ ເພືີ່ອໃຫຄ້ ວບຄຸມຫກັຼ ສດູ ຈິ່ີງສ້າງ ຕາຕະລາງວິເຄາະຫຼັກສູດ, ຄວາມສາມາດໃນການຈາແນກຄວາມ ເກັີ່ງ, ອ່ອນ ໄດ້ດເປັນຫົວໃຈຫັຼກຂອງຂ້ໍສອບໃນ ແບບນ້ໍ. ສະຫຼຸບໄດວ້ າ່ : ແບບທົດສອບວດັ ຜນົ ສາເລັດທາງການຮຽນ ໝາຍເຖິງເຄີອ່ື ງມືທີ່ຄູໃຊວ້ ດັ ຄວາມຮູ້, ຄວາມ ຈ່ຈີື າ ແລະ ຄວາມສາມາດຂອງຜູ້ຮຽນໃນສາຂາວຊິ າຕາ່ ງໆທາງດ້ານເນື້ໍອໃນ ແລະ ຈຸດປະສົງຂອງວິຊາທ່ສີ ອນ. 2) ການສ້າງແບບທດົ ສອບວດັ ຜົນສາເລດັ ທາງການຮຽນ ການສ້າງແບບທົດສອບວັດຜນົ ສາເລດັ ທາງການຮຽນທ່ີດ ຈະຕ້ອງມການກຽມຕວົ ແລະ ມການວາງແຜນ ເພື່ີອໃຫ້ແບບທົດສອບດັີ່ງກ່າວມກຸ່ມຕົວຢ່າງຂອງພຶດຕິກາທ່ີຕ້ອງວັດໄດ້ຢ່າງເດັີ່ນຊັດ (ເຍົາວະດ ວິບູນສ, 2549, ໜ້າ. 178-179) ກາ່ ວວາ່ : ໂດຍປກົ ກະຕິວທິ ການສ້າງແບງ່ ອອກເປນັ 4 ຂໍນັ້ ຕອນດ່ງີັ ນໍ້: + ຂັໍ້ນທ 1: ການົດວັດຖຸປະສົງໂດຍທົີ່ວໄປຂອງການສອນໃຫ້ຢູ່ໃນຮູບຂອງວັດຖຸປະສົງດ້ານພຶດຕິກາ ໂດຍລະບຸເປັນຂໍ້ ແລະ ໃຫ້ວັດຖຸປະສົງດາ້ ນພຶດຕກິ າເຫີົ່ຼານັນໍ້ ສອດຄອ່ ງກັບເນອື້ໍ ໃນທງັ ໝດົ ທຈ່ີ ະເຮັດການທດົ ສອບ. + ຂັ້ໍນທ 2: ການດົ ໂຄງເລອືີ່ ງຂອງເນ້ອືໍ ໃນທີຈ່ ະເຮັດການທົດສອບໃຫ້ຄົບຖ້ວນ. + ຂ້ັໍນທ 3: ກຽມຕາຕະລາງ ຫືຼ ຜັງຂອງແບບທດົ ສອບເພ່ອີື ສະແດງເຖງິ ນໍາ້ ໜກັ ຂອງເນໍື້ອໃນວຊິ າແຕລ່ ະ ຜູ້ວໄິ ຈ: ປຕ ຫລ້າແສງແກວ້ ພັນລະພາ 35

ສ່ວນ ແລະ ພຶດຕກິ າຕ່າງໆທີ່ຕ້ອງການທົດສອບເພ່ືີອສະແດງເຖງິ ນ້ໍາໜກັ ຂອງເນ້ໍືອໃນວິຊາແຕ່ລະສ່ວນ ແລະ ພຶດຕິ ກາຕ່າງໆທຕ່ີ ້ອງການທົດສອບໃຫ້ເດ່ັີນຊັດ ສັໍນ້ ກະທດັ ຮັດ ແລະ ມຄວາມຊດັ ເຈນ. + ຂໍ້ັນທ 4: ສ້າງຂສໍ້ ອບທັງໝົດທ່ີຕ້ອງການຈະທົດສອບໃຫເ້ ປັນໄປຕາມຊັດສ່ວນຂອງນ້າໍ ໜັກທ່ີລະບຸໄວ້ ໃນຕາຕະລາງສະເພາະ. ບຸນຊົມ ສສະອາດ (2554, ໜ້າ. 65-68) ໄດ້ເວົໍ້າເຖິງການສ້າງແບບທົດສອບວັດຜົນສາເລັດທາງການ ຮຽນວາ່ ເປນັ ການສາ້ ງແບບທດົ ສອບວດັ ຜນົ ສາເລັດທາງການຮຽນແບບອງກ່ມຸ ເຊິີ່ງດາເນນຕາມຂ້ໍັນຕອນດ່ງັີ ນ:້ໍ (1) ວເິ ຄາະຈຸດປະສົງ, ເນ້ອືໍ ໃນບົດຮຽນ ແລວ້ ສ້າງຕາຕະລາງການົດລັກສະນະຂອງຂໍ້ສອບ, ຂນໍັ້ ຕ້ນໍົ ຈະຕ້ອງການວິເຄາະວາ່ ວຊິ າ ຫືຼ ຫວົ ຂທໍ້ ່ຈີ ະສາ້ ງຂ້ໍສອບນນ້ໍັ ມຈຸດປະສງົ ຂອງການສອນ ຫືຼ ການຮຽນຮູ້ແນວ ໃດແດ່, ເຮດັ ການວິເຄາະເນອື້ໍ ໃນວິຊາວາ່ ມໂຄງສ້າງແນວໃດ ຈັດຂຽນຫວົ ຂ້ໃໍ ຫຍ່, ຫົວຂໍ້ຍອ່ ຍທກຸ ຫວົ ຂໍ້ ແລວ້ ພິຈາ ລະນາຄວາມເຊື່ີອງໂຍງ, ຄວາມສາພັນລະຫວ່າງເນື້ໍອໃນເຫຼົີ່ານັ້ໍນ ຈາກນັ້ໍນກສ້າງຕາຕະລາງການົດລັກສະນະຂອງຂ້ໍ ສອບ. ຕາຕະລາງນໍ້ມ 2 ມຕິ ຄິ :ື ດາ້ ນເນືໍອ້ ໃນ ແລະ ດາ້ ນສະມດັ ຖະພາບທ່ຕີ ້ອງການ. (2) ການົດຮູບແບບຂອງຂໍຄ້ າຖາມ ແລະ ສຶກສາວທິ ສ້າງຂສ້ໍ ອບໂດຍພິຈາລະນາ ແລະຕດັ ສິນໃຈວາ່ ຈະ ໃຊ້ຄາຖາມຮູບແບບໃດ, ສຶກສາຫຼັກການໃນການສາ້ ງຂໍ້ຄາຖາມ, ສຶກສາວິທສ້າງຂສໍ້ ອບຕາມສະມັດຖະພາບຕ່າງໆ, ສຶກສາເຕກັ ໂນໂລຢໃນການສາ້ ງຂໍ້ສອບເພືີ່ອນາມາອາ້ ງອງໃນການສາ້ ງຂໍ້ສອບ. (3) ສ້າງຂສ້ໍ ອບ ລງົ ມສື ້າງຂໍ້ສອບໃຊຕ້ າຕະລາງການດົ ລກັ ສະນະຂອງຂໍ້ສອບ ຄືດ່ງີັ ທ່ກີ າ່ ວໄວ້ໃນຂໍ້ທ1 ເພື່ີອເປັນກອບໃນການອອກຂ້ໍສອບໄດ້ຄວບຄຸມທຸກຫົວຂ້ໍເນືໍ້ອໃນ ແລະ ທຸກສະມັດຖະພາບສ່ວນເຕັກນິກ ແລະ ຮບູ ແບບໃນການສາ້ ງຂສໍ້ ອບແມ່ນອງຕາມການສກຶ ສາໃນຂທ້ໍ 2. (4) ກວດສອບຂໍ້ສອບນາເອົາຂສໍ້ ອບທ່ີສາ້ ງຂນຶໍ້ ມາພຈິ າລະນາ, ທົບທວນອກຄັ້ໍງໜີ່ຶງໂດຍພຈິ າລະນາເຖິງ ຄວາມຖືກຕ້ອງຕາມຫຼັກວິຊາ, ພິຈາລະນາວ່າແຕ່ລະຂ້ໍວັດເນືໍ້ອໃນ ແລະ ສະມັດຖະພາບຕາມຕາຕະລາງການົດ ລັກສະນະຂອງຂ້ໍສອບ ຫຼື ບີ່, ພາສາທ່ີໃຊ້ມຄວາມຊັດເຈນ, ເຂົໍ້າໃຈງ່າຍ, ເໝາະສົມດແລ້ວ ຫຼື ບ່ີ, ຕົວຖືກ, ຕົວ ລວງເໝາະສົມເຂົໍ້າຫກັຼ ເກນ ຫືຼ ບີ່, ຫຼັງຈາກພິຈາລະນາທົບທວນແລ້ວ ນາໄປໃຫຜ້ ຊູ້ ຽ່ ວຊານດາ້ ນວັດຜົນ ແລະ ດ້ານ ເນ້ໍືອໃນ, ພຈິ າລະນາຂໍບ້ ກົ ຜ່ອງແລວ້ ນາເອົາຂວ້ໍ ິຈານເຫ່ົີຼານັໍ້ນມາປັບປຸງແກໄ້ ຂໃຫເ້ ໝາະສົມຍິ່ີງຂນໍຶ້ . (5) ນາຂໍ້ສອບທັງໝດົ ມາພິມເປນັ ແບບທດົ ສອບໂດຍຈດັ ພມິ ຄາຊແຈງ ຫືຼ ຄາອະທິບາຍ ວິທເຮດັ ແບບ ທດົ ສອບຢ່າງລະອຽດ, ຊັດເຈນ ແລະ ຈັດພິມຮູບແບບໃຫ້ເໝາະສມົ . (6) ນາແບບທົດສອບໄປທົດລອງໃຊກ້ ບັ ກຸ່ມທ່ີຄາ້ ຍຄືກັບກມຸ່ ທດົ ລອງທ່ີຈະທົດສອບຈິງແລ້ວນາເອົາຜນົ ການສອບມາກວດໃຫຄ້ ະແນນ, ເຮດັ ການວິເຄາະຫາອານາດຈາແນກ, ຄ່າຄວາມຍາກຂອງຂ້ສໍ ອບແຕລ່ ະຂ້ໍ ໂດຍໃຊ້ ວິທວເິ ຄາະຕາມແບບອງກມຸ່ , ຄດັ ເລືອກເອາົ ຂທ້ໍ ມີ່ ຄນຸ ນະພາບ ຕາມເກນຕາມຈານວນທີຕ່ ອ້ ງການແລ້ວນາມາຊອກ ຫາຄວາມເຊອີື່ ໝ້ັນໍ . (7) ນາເອົາຂສໍ້ ອບທ່ມີ ຄ່າອານາດຈາແນກ ແລະ ລະດບັ ຄວາມຍາກຕາມເກນຕາມຈານວນທີຕ່ ້ອງການ ມາພມິ ແບບທົດສອບສະບັບທຈີ່ ະໃຊຈ້ ິງ. 3) ລກັ ສະນະຂອງແບບທົດສອບທດີ່ ສມົ ນຶກ ພັດທຍິ ະທະນ (2553, ໜ້າ. 67-71) ກ່າວວາ່ ແບບທົດສອບທີດ່ ຄວນມລກັ ສະນະ 10 ປະ ຜວູ້ ິໄຈ: ປຕ ຫລາ້ ແສງແກ້ວ ພນັ ລະພາ 36

ການດີງັ່ ຕ່ີໄປນ້ໍ: (1) ຄວາມທຽ່ ງຕົງ (Validity) ໝາຍເຖິງຄຸນນະພາບຂອງແບບທົດສອບທສ່ີ າມາດວັດໄດກ້ ງົ ກັບຈຸດ ປະສງົ ທຕ່ີ ້ອງການ ຫຼື ວັດໃນສ່ງິີ ທຕ່ີ ອ້ ງການວັດໄດ້ຢາ່ ງຖືກຕອ້ ງແມ້ນຢາ, ຄວາມທຽ່ ງຕງົ ແບງ່ ອອກເປັນ 4 ຊະນິດຄື: ຄວາມທ່ຽງຕົງທາງເນື້ໍອໃນ, ຄວາມທ່ຽງຕົງຕາມໂຄງສ້າງ, ຄວາມທ່ຽງຕົງຕາມສະພາບ ແລະ ຄວາມທ່ຽງຕົງຕາມ ການພະຍາກອນ. (2) ຄວາມເຊ່ືອີ ໝັນໍ້ (Reliability) ໝາຍເຖງິ ລກັ ສະນະຂອງແບບທົດສອບທງັ ສະບັບ ທີສ່ າມາດວດັ ໄດ້ຄົງທ່ີບ່ີປ່ຽນແປງບີ່ວ່າຈະເຮັດການທົດສອບໃໝ່ຈັກຄັໍ້ງກຕາມ ເຊິີ່ງຄວາມເຊືີ່ອໝັ້ໍນນ້ໍຈະປຽບທຽບເໝືອນກັບ ຕາຊງິ . (3) ຄວາມຍຸດຕທິ າ (Fair) ໝາຍເຖງິ ລັກສະນຂອງແບບທົດສອບທບີ່ ່ເີ ປດໂອກາດໃຫມ້ ການໄດ້ປຽບ ເສຍປຽບໃນກ່ມຸ ຜູ້ເຂ້ົໍາສອບເສັງດ້ວຍກັນ, ບເ່ີ ປດໂອກາດໃຫ້ນັກຮຽນເຮັດຂໍ້ສອບໄດ້ ໂດຍການເດາົ , ບ່ີໃຫ້ນັກຮຽນ ທີ່ບສ່ີ ນົ ໃຈໃນການຮຽນເຮັດຂໍ້ສອບໄດ້ດ, ຜູ້ທ່ີເຮດັ ຂໍສ້ ອບໄດ້ຄວນຈະເປັນນກັ ຮຽນທ່ີຮຽນເກີງ່ັ ແລະ ຂະຫຍັນເທົີ່າ ນ້ນໍັ . (4) ຄວາມເລິກຂອງຄາຖາມ (Searching) ໝາຍເຖິງ ຂສໍ້ ອບແຕລ່ ະຂໍ້ນນໍັ້ ຈະຕ້ອງບຖີ່ າມຜວິ ເຜນ ຫຼື ຖາມປະເພດຄວາມຮູ້ຄວາມຈາ ແຕ່ຕ້ອງຖາມໃຫ້ນັກຮຽນນາຄວາມຮູ້, ຄວາມເຂົໍ້າໃຈໄປຄິດແກ້ບັນຫາແລ້ວຈິີ່ງ ຕອບ. (5) ຄວາມຍົໍ້ວຍຸ (Exemplary) ໝາຍເຖິງ ແບບທົດສອບທ່ີນັກຮຽນເຮັດດ້ວຍຄວາມສະໜຸກສະ ໜານ, ເພດເພນ, ບ່ຄີ ວນໃຊຄ້ າຖາມທີ່ຊ້າໍ ຊາກໜ້າເບື່ອີ ງ່າຍ. (6) ຄວາມຈາເພາະເຈາະຈົງ (Definition) ໝາຍເຖິງ ຂໍ້ສອບທ່ີມແນວທາງ ຫືຼ ທິດທາງການຖາມ, ການ ຕອບຊດັ ເຈນບ່ຄີ ມຸ ເຄືອ. (7) ຄວາມເປັນປາລະໄນ (Objective) ຄວາມເປັນປາລະໄນເປັນຄຸນລັກສະນະຂອງແບບທົດສອບບີ່ ແມນ່ ຊະນດິ ຂອງແບບທົດສອບ ຈະຕ້ອງມຄນຸ ສມົ ບດັ 3 ປະການຄື: - ຕ້ັໍງຄາຖາມໃຫຊ້ ດັ ເຈນ ເຮດັ ໃຫ້ຜຂູ້ ົາໍ້ ສອບທຸກຄົນເຂົໍ້າໃຈຄວາມໝາຍກົງກັນ. - ກວດໃຫ້ຄະແນນໄດ້ກົງກັນເຖິງວ່າຈະກວດຫຼາຍຄງໍັ້ ຫືຼ ກວດຫາຼ ຍຄົນກຕາມ. - ແປຄວາມໝາຍຂອງຄະແນນໄດ້ຄືກັນ. (8) ປະສດິ ທິພາບ (Efficiency) ໝາຍເຖງິ ແບບທົດສອບທມ່ີ ຈານວນຂສ້ໍ ອບຫາຼ ຍພປະມານ, ໃຊ້ ເວລາສອບເໝາະສົມ, ປະຢັດຄ່າໃຊ້ຈ່າຍ, ເຮັດຂ້ໍສອບດ້ວຍຄວາມປານດ, ກວດໃຫ້ຄະແນນໄດ້ໄວລວມໄປເຖິງ ສະຖານະການໃນການສອບທີດ່ . (9) ອານາດຈາແນກ (Discrimination) ໝາຍເຖິງຄວາມສາມາດຂອງຂ້ໍສອບໃນການຈາແນກຜູ້ສອບ ທີມ່ ຄຸນລກັ ສະນະ ຫຼື ຄວາມສາມາດແຕກຕາ່ ງກັນ, ອອກຈາກກນັ ໄດ້, ຂສໍ້ ອບທີ່ດ ຕອ້ ງມຄາ່ ອານາດຈາແນກສູງ. (10) ຄວາມຍາກ (Difficulty) ໝາຍເຖງິ ຈານວນຄົນຕອບຂ້ໍສອບໄດຖ້ ືກຫຼາຍໜ້ອຍພຽງໃດ ຫືຼ ອດັ ຕາສວ່ ນຂອງຈານວນຄນົ ຕອບຖກື ກັບຈານວນຄົນທັງໝດົ ທີ່ເຂາໍົ້ ສອບ. ຜູ້ວໄິ ຈ: ປຕ ຫລາ້ ແສງແກ້ວ ພັນລະພາ 37

9. ທດິ ສະດຄວາມເພງີ່ິ ພໃຈໃນການຮຽນຮູ້ 1) ແນວຄດິ ທດິ ສະດກຽ່ ວກບັ ຄວາມເພງິ່ີ ພໃຈ ຄວາມເພິີ່ງພໃຈເປັນຄວາມຮສູ້ ຶກຂອງບກຸ ຄົນຕກ່ີ ັບສິ່ີງຕ່າງໆທີ່ໄດ້ມາຈາກປະສົບການ ແລະ ສະແດງອອກ ຫືຼ ມພຶດຕກິ າຕອບສະໜອງໃນລັກສະນະແຕກຕ່າງກັນ ຕາມຄວາມເພິງ່ີ ພໃຈຕີ່ກບັ ສີ່ງິ ຕ່າງໆຈະມຫຼາຍ ຫຼື ໜອ້ ຍຂ້ນຶໍ ກັບ ແຮງຈູງໃຈ. ການສ້າງແຮງຈູງໃຈ ຫຼື ກະຕຸ້ນໃຫ້ເກດແຮງຈູງໃຈກັບຜູ້ປະຕິບັດວຽກຕົວຈິງເປັນສິ່ີງຈາເປັນເພື່ີອໃຫ້ ວຽກ ຫຼື ສ່ິີງທໄີ່ ດມ້ ານ້ໍັນປະສົບຜນົ ສາເລັດ, ການສຶກສາກຽ່ ວກັບຄວາມເພິີ່ງພໃຈເປັນການສຶກສາກ່ຽວກັບທິດສະດ ພດຶ ຕິກາກບັ ຂອ້ ງກັບຄວາມຕອ້ ງການຂອງມວນມະນດຸ ຕີ່ກັບສ່ີິງຕ່າງໆ (Scott, M. M, 1970, ໜາ້ . 122) ສະເໜແນວຄວາມຄິດສ້າງແຮງຈງູ ໃຈໃຫເ້ ກດຄວາມເພີິ່ງພໃຈຕ່ີການ ເຮດັ ວຽກທ່ີຈະໃຫ້ຜົນເຊງ່ີິ ປະຕິບດັ ມລັກສະນະດ່ງັີ ນໍ້: (1) ວຽກຄວນມສງີ່ິ ພົວພັນກັບການປາດຖະໜາສ່ວນຕວົ , ວຽກຈະມຄວາມຕ່ີຜູ້ເຮດັ (2) ວຽກຕ້ອງມການວາງແຜນ ແລະ ວດັ ຄວາມສາເລັດໄດໂ້ ດຍໃຊ້ລະບບົ ການເຮັດວຽກ ແລະ ຄອບຄຸມ ຢ່າງມປະສິດທພິ າບ. (3) ເພ່ີືອໃຫໄ້ ດ້ຜນົ ໃນການສ້າງແຮງຈງູ ໃຈພາຍໃນເປ້ົາໍ ໝາຍຂອງວຽກຕ້ອງມລກັ ສະນະດີ່ັງນໍ:້ - ຄົນເຮດັ ວຽກມີ່ສວ່ ນຮວ່ ມໃນການຕ້ັງໍ ເປາົໍ້ ໝາຍ - ຜູປ້ ະຕິບດັ ໃຫ້ຮບັ ຊາບຜນົ ສາເລັດໃນການເຮັດວຽກໂດຍກົງ - ວຽກນໍັ້ນສາມາດເຮັດໃຫສ້ າເລັດໄດ.້ (ສລຸ າງ ໂຄ້ງຕະກູນ, 2552, ໜ້າ. 158-159) ທດິ ສະດມະນຸດນິຍົມຂອງມາສະໂລໄດແ້ ບ່ງຄວາມຕ້ອງການ ພນືໍ້ ຖານອອກເປັນ 5 ປະເພດຄື: ຄວາມຕ້ອງການທາງດ້ານຫົວຄິດປະດິດສ້າງຫືຼຄວາມຕ້ອງການທາງດາ້ ນຮ່າງກາຍ, ຄວາມຕ້ອງການຄວາມໝນ້ໍັ ຄົງປອດໄພ ຫຼື ສະຫວດັ ດພາບ, ຄວາມຕອ້ ງການທາງດ້ານຄວາມຮັກ, ຄວາມຕ້ອງທີ່ຈະ ຮູ້ວ່າຕົນເອງມຄາ່ ແລະ ຄວາມຕ້ອງການຮູ້ຈກັ ຕົນເອງຢາ່ ງແທຈ້ ິງ. ມາສະໂລໄດຈັດລາດັບຂ້ັໍນຂອງຄວາມຕ້ອງການ ຈາກຕ່ີາໄປຫາສູງໂດຍເລີ່ມຈາກຄວາມຕ້ອງການທາງດ້ານຫົວຄິດປະດິດສ້າງຫຼືຄວາມຕ້ອງການທາງດ້ານຮ່າງກາ ຍ ເປັນຄວາມຕ້ອງການພືໍ້ນຖານທີມ່ ແຮງຈູງໃຈຫຼາຍທ່ີສຸດ ຖ້າຄວາມຕ້ອງການຊໍ້ຂາດ ຈະເປັນແຮງຈູງໃຈໃຫ້ບຸກຄົນ ນັໍ້ນມພດຶ ຕກິ າຕອບສະໜອງຈົນເປນັ ທ່ີເພ່ິີງພໃຈຈິ່ງີ ຈະມຄວາມຕ້ອງການຂໍັ້ນສງູ ຕີ່ໄປ. ຄວາມເພິີງ່ ພໃຈເປັນປັດໃຈສາຄັນທ່ີຈະເຮັດໃຫ້ການຈັດການຮຽນ-ການສອນສາເລັດເຊ່ີິງໄດ້ແນວຄວາມຄິດ ທິດສະດທົີ່ວໄປກຽ່ ວກັບການຈູງໃຈຂອງມາສະໂລ(Maslow’s general theory of human motivation) ເຊ່ີິງເປັນທດິ ສະດລາດັບຂ້ັໍນຄວາມຕ້ອງການຂອງມະນຸດ ໂດຍຕ້ງັໍ ສົມມຸດຖານວາ່ : ມະນດຸ ມຄວາມຕ້ອງການຢູ່ສະເ ໝບີ່ມມສໍື້ ນິ ສຸດ, ເມືີ່ອຄວາມຕອ້ ງການໄດ້ຮບັ ການຕອບສະໜອງ ຫືຼ ເພີ່ງິ ພໃຈຢາ່ ງໜີງ່ຶ ຢາ່ ງໃດແລ້ວ ຄວາມຕ້ອງການ ສິ່ີງອື່ີນໆກຈະເກດຂຶໍ້ນມາອກ, ຄວາມຕ້ອງການຂອງມະນຸດເລ່ີມຈາກຕີ່າສຸດໄປຫາສູງສຸດ (ພິມພິສຸດ ປອດໂປ່ງ, 2554, ໜາ້ . 65) 2) ຄວາມໝາຍຂອງຄວາມເພງ່ີິ ພໃຈ ຄວາມເພງ່ີິ ພໃຈເປັນຄວາມຮູ້ດ້ວຍຈິດໃຈ ແລະ ອາດສະແດງອອກເປັນພຶດຕກິ າຕ່າງໆ ໃຫ້ບຸກຄົນອ້ອມຂ້າງ ໄດຮ້ ັບຮູ້ ມນັກສຶກສາຫາຼ ຍທາ່ ນໄດໃ້ ຫຄ້ ວາມໝາຍຂອງຄວາມເພງີ່ິ ພໃຈດັີ່ງນ້ໍ: (ມູດານາ ໝັດອະດໍ້າ, 2557, ໜ້າ. 74) ຄວາມເພິ່ີງພໃຈຄືຄວາມປະທັບໃຈ, ມເຈຕະຄະຕິທ່ີດຕີ່ບກຸ ຄນົ ຫືຼ ການກະທາຂອງບຸກຄົນ ໃນສງິ່ີ ໃດສີ່ງິ ໜີຶ່ງອາດເກດຈາກແຮງຈງູ ໃຈ ຫຼື ການກະຕຸ້ນຕຄີ່ ວາມຮູ້ສກຶ ອາລົມເຊີ່ິງສະຕິ ຜ້ວູ ໄິ ຈ: ປຕ ຫລາ້ ແສງແກ້ວ ພັນລະພາ 38

ປັນຍາເປັນພືໍ້ນຖານໃນການຕັດສນິ . ດັີ່ງນັໍ້ນ, ໃນຂະບວນການຮຽນ-ການສອນຂອງຄູຕ້ອງສ້າງແຮງຈູງໃນເພື່ອີ ໃຫ້ ນກັ ຮຽນເກດຄວາມເພີິ່ງພໃຈ, ມຄວາມກະຕືລລື ົ້ນໍ ໃນການຮຽນ ເຮດັ ໃຫປ້ ະສົບຜນົ ສາເລດັ ທ່ີການດົ ໄວ້. ຄວາມເພິ່ີງພໃຈໝາຍເຖິງຄວາມຮູ້ສຶກພ ໃຈໃນກິດຈະກາທີ່ປະຕິບັດທ ີ່ເປັນປະໂຫຍ ດຕອບແທນທ ັງ ດ້ານ ວດັ ຖຸ ແລະດາ້ ນຈດິ ໃຈ ເຊງ່ິີ ສາມາດຕອບສະໜອງຄວາມຕ້ອງການ ແລະຍັງໄດ້ກ່າວເຖິງແນວຄດິ ກ່ຽວກັບ ແນວຄິດ ທເ່ີ ປັນພນໍ້ື ຖານຄວາມຕອ້ ງການຂອງມະນຸດ ຕາມທິດສະດຂອງມາສໂລວາ່ : ຫາກຄວາມຕ້ອງການເປັນພໍນ້ື ຖານຂອງ ມະນຸດໄດຮ້ ບັ (ກຕິ ິມາ ປຣິດດລກົ , 2529, ໜາ້ . 321). ຄວາມເພິີ່ງພໃຈໝາຍເຖິງຄວາມຮູ້ສຶກມັກ ຫຼື ພໃຈຕ່ີກິດຈະກາການຮຽນ - ການສອນຂອງຜູ້ຮຽນ ແລະ ກິດຈະກາການຮຽນ - ການສອນນັໍ້ນຕອບສະໜອງຕ່ີຄວາມຕ້ອງການຂອງຜູ້ຮຽນເຮັດໃຫ້ຜູ້ຮຽນມຄວາມຕັໍ້ງໃຈທີ່ ຈະເຮດັ ວຽກໃຫ້ປະສົບຜນົ ສາເລດັ (ເລືອງຍດົ ສຣເິ ສາົ , 2554, ໜາ້ . 54). (ບຸນໝນັໍ້ ທະນາສຸກວັດ, 2557, ໜາ້ . 76) ຄວາມເພ່ິີງພໃຈໝາຍເຖິງຜົນເຈຕະຄະຕຕິ າ່ ງໆຂອງບກຸ ຄົນທີ່ມ ອົງປະກອບຂອງງານ ແລະ ສ່ວນສາພັນ ກັບ ລັກສະນະງານ, ສະພາບແວດລ້ອມໃນການເຮັດວຽກ ເຊິີ່ງຄວາມເພິງ່ີ ພໃຈນັ້ນໍ ໄດແ້ ກຄ່ ວາມສາເລັດໃນຜນົ ງານ ຮູ້ສກຶ ທໄ່ີ ດ້ຮັບໃນການຍົກຍ້ອງ ແລະ ຮູສ້ ກຶ ວ່າມໂອກາດກ້າວໜ້າໃນການ ປະຕິບັດງານ ຄວາມເພິ່ງີ ພໃຈໃນງານ ເປັນຄວາມຮູ້ສຶກທີ່ນິຍມົ ຊົມຊອບເພືີ່ອປະຕິກິລິຍາທີ່ສະແດງອອກໃນທາງທ່ີ ພໃຈໃນກິດຈະກາ. (ກິຕິມາ ດດລົກ, 2535, ໜ້າ. 61) ຄວາມເພິີ່ງພໃຈໝາຍເຖິງຄວາມຮູ້ສຶກມັກ ຫຼື ພໃຈທ່ີມຕ່ີອົງປະກອບ ແລະ ແຮງຈງູ ໃຈໃນດາ້ ນຕາ່ ງໆຂອງວຽກ ແລະ ຜູປ້ ະຕບິ ດັ ວຽກນ້ັໍນໄດ້ຮັບການຕອບສະໜອງຄວາມຕ້ອງການຂອງ ເຂາົ ເຈົ້າໍ ໄດ້. ບຸກຄນົ ທ່ມີ ຄວາມເພ່ິີງພໃຈ ຫຼື ເຮດັ ກິດຈະການນ້ໍັ ຂນ້ໍຶ ຢູກ່ ບັ ການກະຕຸ້ນຂອງສ່ີິງຈູງໃຈ 8 ປະການຄ:ື (1) ສີ່ງິ ຈງູ ໃຈທີ່ເປັນວັດຖໄຸ ດ້ແກ່: ເງນິ , ຄາ, ສິ່ີງຂອງ, ເຄອືີ່ ງມ,ື ເຄ່ືີອງໃຊ້. (2) ສງີ່ິ ຈູງໃຈທເີ່ ປນັ ໂອກາດຂອງບກຸ ຄົນໄດແ້ ກ:່ ຊື່ີສຽງ, ກຽດຕິຍົດ, ອານາດ, ຕາແໜງ່ . (3) ສິີ່ງຈງູ ໃຈທ່ເີ ປັນສະພາບໄດແ້ ກ:່ ສະພາບແວດລອ້ມທກ່ີ ຽ່ ວຂ້ອງກບັ ການເຮດັ ວຽກ. (4) ສິ່ີງຈູງໃຈທີ່ເປັນອຸດມົ ຄະຕິໄດ້ແກ່: ຄວາມເພິີ່ງພໃຈຂອງບຸກຄົນທີສ່ ະແດງຝມ,ື ຄວາມຮູ້ສຶກທ່ີເຮັດ ໄດ້ເຕມັ ທ.ີ່ (5) ສິີ່ງຈູງໃຈທີ່ເປັນຄວາມດຶງດູດທາງສັງຄົມໄດ້ແກ່: ຄວາມສາພັນກັບເພື່ີອນຮ່ວມງານ, ການຍົກຍ້ອງ ນັບຖເື ຊິງ່ີ ກັນ ແລະ ກັນ. (6) ສິີ່ງຈູງໃຈທີ່ເປັນສະພາບການເຮັດວຽກໄດ້ແກ່: ການປັບປຸງວິທການເຮັດວຽກໃຫ້ສອດຄ່ອງກັບ ຄວາມສາມາດ ແລະ ໃຫສ້ ອດຄອ່ ງກັບທັດສະນະຄະຕິຂອງແຕລ່ ະບຸກຄົນ. (7) ສິີ່ງຈງູ ໃຈທເ່ີ ອໍ້ອື ອານວຍໂອກາດທ່ີໃຫມ້ ສ່ວນຮ່ວມໃນການເຮັດວຽກຄ:ື ມໂອກາດສະແດງຄວາມ ຄດິ ເຫນັ ແລະ ມສວ່ ນຮ່ວມໃນໜາ້ ວຽກທກຸ ຢາ່ ງທໜ່ີ ່ວຍງານຈັດຂໍ້ຶນ. (8) ແຮງຈູງໃຈທີ່ເປັນສະພາບຢູ່ຮ່ວມກັນໄດ້ແກ່: ຄວາມເພິ່ີງພໃຈຂອງບຸກຄົນທ່ີໄດ້ຢູ່ຮ່ວມກັນ, ຮູ້ຈັກ ກັນຢາ່ ງກວາ້ ງຂວາງ, ຄວາມສະໜິດສະໜົມ, ຄວາມຮ່ວມມືໃນການເຮດັ ວຽກ. ສະຫຼູບຄວາມເພິ່ງີ ພໃຈໝາຍເຖິງ ຄວາມຮສູ້ ຶກພໃຈ, ຄວາມມກັ , ຄວາມເຕມັ ໃຈຂອງບກຸ ຄົນ ເຊງີ່ິ ເກດຈາກ ການກະຕນຸ້ ຫຼື ແຮງຈງູ ໃຈໃນການເຮດັ ສີງິ່ ໃດສິີ່ງໜີຶ່ງຈົນບັນລຜຸ ົນສາເລດັ ແລະ ຜົນຕອບແທນຢາ່ ງໜາ້ ເພິີງ່ ພໃຈຕ່ີສ່ີິງ ນັໍ້ນ. ຜວູ້ ິໄຈ: ປຕ ຫລາ້ ແສງແກ້ວ ພນັ ລະພາ 39

3) ການສອບຖາມຄວາມເພງ່ີິ ພໃຈ (1) ຫຼັກການສອບຖາມຄວາມເພງ່ີິ ພໃຈ ການວັດຄວາມເພິີ່ງພໃຈເປັນສິີ່ງຫຸ້ງຍາກພສົມຄວນ ເປັນການວັດລັກສະນະພາຍໃນຂອງບຸກຄົນ ເຊີ່ິງ ກຽ່ ວກັບອາລມົ ແລະ ຄວາມຮສູ້ ກຶ ຫຼື ລັກສະນະທາງຈິດໃຈ, ຄຸນລັກສະນະດີັ່ງກາ່ ວມການປ່ຽນແປງ ແຕ່ແນວທາງ ໃດກ່ຕີ າມຄວາມເພິ່ງີ ພໃຈຂອງບກຸ ຄົນທມ່ີ ຕສ່ີ ່ິີງໃດສງິີ່ ໜຶີ່ງກີ່ສາມາດວັດໄດ້ໂດຍອາໄສຫຼັກການສາຄນັ : ການຍອມຮັບ ຂໍ້ຕົກລງົ ເບ້ືໍອງຕ້ົໍນ (Basic Assumption) ກ່ຽວກັບການວດັ ຄວາມເພງີ່ິ ພໃຈ(ສລິນດຸ ທາມະນິຍມົ , 2554, ໜາ້ . 34) ດີ່ັງນ້:ໍ - ຄວາມຄດິ ເຫັນ, ຄວາມຮ້ສູ ຶກ ຫຼື ຄວາມເພງີິ່ ພໃຈຂອງບຸກຄົນຈະຄົງຢູ່ຊ່ວງໃດໜຶີ່ງນ້ນໍັ : ຄວາມຮູ້ສຶກນຶກ ຄິດຂອງຄົນເຮົາບີ່ໄດ້ປ່ຽນແປງ ຫຼື ຜັນແປຕະຫຼອດເວລາຢ່າງໜ້ອຍ ຈະຕ້ອງມຊ້ວງໃດໜຶີ່ງທ່ີຄວາມຮູ້ສຶກຂອງຄົນ ເຮົາມຄວາມຄງົ ທີເ່ ຮດັ ໃຫສ້ າມາດວດັ ໄດ.້ - ຄວາມເພ່ງິີ ພໃຈຂອງບຸກຄນົ ບ່ີສາມາດວັດ ຫືຼ ສັງເກດເຫັນໄດໂ້ ດຍກົງ ການວັດຈະເປັນແບບວດັ ທາງ ອ້ອມ ໂດຍວັດແນວໂນ້ມທີ່ບຸກຄົນສະແດງອອກ ຫືຼ ພດຶ ຕິກາທເີ່ ປນັ ຢູ່. - ຄວາມເພງ່ິີ ພໃຈນອກຈາກທີ່ສະແດງອອກໃນຮູບທດິ ທາງຂອງຄວາມຮູ້ສຶກນກຶ ຄິດເຊ່ີັນ: ສະໜັບສະໜູ ນ ຫືຼ ຄດັ ຄາ້ ນ. - ຍັງມຂະໜາດ ຫືຼ ປະລມິ ານຄວາມຄິດ, ຄວາມຮູ້ສຶກນ້ັໍນອກດ້ວຍເຊ່ັີນ: ລະດັບຄວາມຫຼາຍໜ້ອຍຂອງ ຄວາມເພງີ່ິ ພໃຈ. (2) ການວດັ ຄວາມເພ່ງິີ ພໃຈ ການວັດຄວາມເພ່ີິງພໃຈ ຫຼື ກະຕຸ້ນກັບຜູ້ປະຕິບັດງານຕ່າງຕ່າງໆນັບວ່າເປັນສິ່ີງທ່ີຈາເປນັ ຢ່າງຍິີ່ງເພາະຈະ ສົີ່ງຜົນເຖິງຄວາມເພິີ່ງພໃຈດັີ່ງນໍ້: (ສາວເພວະລ ຜັງດ, 2556, ໜ້າ. 45) ໄດ້ໃຫ້ຄວາມເຫັນກ່ຽວກັບຄວາມເພີິ່ງ ພໃຈ ເປັນຄວາມຮ້ສູ ກຶ ທີດ່ ທພ່ີ ໃຈ ຫຼື ປະທບັ ໃຈຕສ່ີ ່ິີງໃດສ່ງິີ ໜຶີ່ງທ່ໄີ ດ້ຮັບສິີ່ງນນ້ັໍ ສາມາດຕອບສະໜອງໄດ້ຕາມຄວາມ ຮຽກຮອ້ ງຕອ້ ງການທາງດ້ານຮ່າງກາຍ ແລະ ຈດິ ໃຈ, ບກຸ ຄົນ ທຸກຄົນຕ້ອງມຄວາມຕອ້ ງການຫາຼ ຍສີິງ່ ຫຼາຍຢາ່ ງ ແລະ ມຄວາມຕ້ອງການກັນຫຼາຍລະດັບເຊິີ່ງຫາກໄດ້ຮັບການຕອບສະໜອງຈະໃຫ້ເກດຄວາມເພິີ່ງພໃຈ, ການຈັດການ ຮຽນຮູທ້ ່ເີ ຮດັ ໃຫຜ້ ູ້ຮຽນມຄວາມເພີ່ງິ ພໃຈທສ່ີ າຄນັ . (3) ວທິ ຂຽນຄວາມເພງິ່ີ ພໃຈ ວິທຂຽນຄວາມເພິີ່ງພໃຈ (ປະສາດ ອິສາປດາ, 2547, ໜ້າ. 310-312) ມາດຖານການວັດຄວາມເພິີ່ງ ພໃຈ (Attitude Scale) ຈະປະກອບດວ້ ຍຂ້ໍຄາຖາມໂດຍເຮດັ ໜາ້ ທ່ເີ ປນັ ຕວົ ກະຕຸ້ນໃຫ້ບກຸ ຄນົ ສະແດງຄວາມຄິດ ເຫັນສະແດງຄວາມສຶກອອກມາ, ການວັດຄວາມເພ່ີິງພໃຈຈະໄດຜ້ ົນທ່ີຖືກຕອ້ ງ ແລະ ເຊີ່ອື ຖໄື ດ້ຫາຼ ຍໜ້ອຍພຽງໃດ ຍ່ອມຂ້ນໍຶ ຢູກ່ ັບຄຸນນະພາບຂອງຂໍຄ້ ວາມທໃ່ີ ຊ້ຖາມ, ການຂຽນຂໍ້ຄວາມເພືີ່ອວດັ ຈ່ີິງເປັນເລີືອ່ ງທີສ່ າຄັນທ່ີຕອ້ ງການ ພຈິ າລະນາໂດຍຢຶດຖືຫັກຼ ການຕ່ໄີ ປນໍ:້ - ໃຊຂ້ ໍ້ຄວາມທ່ກີ າ່ ວເຖງິ ເຫດການ ຫືຼ ເລີ່ອື ງທີເ່ ປນັ ໃນປດັ ຈຸບັນ. - ຫຼກລຽງຂຄໍ້ ວາມທ່ເີ ປັນຂ້ໍເທັດຈງິ ເຮດັ ໃຫ້ບຮ່ີ ູ້ເຖິງຄວາມຮູ້ສກຶ ຫືຼ ຄວາມຄິດເຫັນຂອງບຸກຄົນ. - ຂຄ້ໍ ວາມທໃີ່ ຊ້ສາມາດເດົາຄວາມໝາຍໄດ້ຄສື າມາດບອກທດິ ທາງ ຫຼື ຄວາມຄດິ ເຫນັ ຂອງບຸກຄົນ. - ຂໍ້ຄວາມນໍັນ້ ຕ້ອງມຄວາມເປັນປາລະໄນ, ມຄວາມໝາຍແດ່ນອນ, ມຄວາມຊດັ ເຈນ, ບີ່ຄວນໃຊ້ ພາສາທຍີ່ າກ ແລະ ຄມຸ ເຄອື . ຜວູ້ ໄິ ຈ: ປຕ ຫລ້າແສງແກວ້ ພັນລະພາ 40

- ຂ້ຄໍ ວາມໜີຶ່ງໆຄວນສະແດງຄວາມຄິດເຫັນພຽງຢາ່ ງດຽວ - ຂ້ໍຄວາມທີ່ໃຊ້ມລັກສະນະເປັນກາງ ເພືີ່ອໃຫ້ຜູ້ຕອບສາມາດສະແດງຄວາມຄິດເຫັນໄດທ້ າງບວກ ແລະ ທາງລບົ ຄວນຫກຼ ລຽງບາງຄາສັບທີ່ໃຊເ້ ຊ່ີນັ : ສະເໝ, ທງັ ໝົດ, ບ່ເີ ຄຍເລຍ, ເທົີ່ານໍັນ້ , ເຄຍເລຍບ. - ຫກຼ ລຽງຂໍ້ຄວາມທີ່ບີ່ສາມາດສະແດງຄວາມຄິດເຫັນໄດ້ ຫຼື ຂຄ້ໍ ວາມທບ່ີ ໄີ່ ດ້ກ່ຽວຂ້ອງກັບປະເດີ່ັນ ທພີ່ ິຈາລະນາເຊນີ່ັ : ຂ້ຄໍ ວາມທ່ກີ າ່ ວອອກນອກເລ່ີືອງທ່ີຈະສຶກສາ. ສະຫຼຸບລວມແລ້ວຄວາມເພິີ່ງພໃຈໝາຍເຖງິ ຄວາມຮູ້ສຶກນຶກຄິດຂອງບຸກຄົນທ່ີມຕີກ່ ານເຮັດວຽກໃນທາງ ບວກເຊ່ັີນ: ຄວາມຮ້ສູ ຶກ, ພໃຈ, ເຕມັ ໃຈ ແລະ ຍິນດເຊິີງ່ ເກດຈາກການໄດ້ຮັບການຕອບສະໜອງຄວາມຕ້ອງການ ຂອງມະນດຸ , ເປັນຄວາມຮູ້ສຶກທມີ່ ຄວາມສຸກເມີື່ອເຮັດສິງ່ີ ໃດໜ່ີຶງຈົນບັນລຸຜົນສາເລດັ . ດີງ່ັ ນໍ້ັນ, ຄວາມເພີິ່ງພໃຈໃນ ການຮຽນຄຄື ວາມຮູສ້ ກຶ , ຄວາມຄດິ ເຫນັ ຂອງຜູ້ຮຽນທມ່ີ ຕ່ກີ ານຈດັ ກດິ ຈະກາການຮຽນ-ການສອນຂອງຄູ ຫຼື ກິດຈະ ກາການຮຽນທໄ່ີ ດຮ້ ັບມອບໝາຍ. 10. ບດົ ຄນົໍ້ ຄວາ້ ທກ່ີ ່ຽວຂ້ອງ (ແກ້ວມະນ ມາລາທອງ, 2015) ການນາໃຊ້ວິທສອນແບບ CIRC ເຂົໍ້າໃນການຈັດການຮຽນ-ການສອນ ວິຊາພາສາລາວ ເລືີ່ອງການອ່ານຈັບໃຈຄວາມສາລັບນັກຮຽນໃນຂັ້ໍນປະຖມົ ສຶກສາປທ 5 ໂຮງຮຽນປະຖົມສົມບນູ ວຽງສະຫວັນ ເມືອງຫາດຊາຍຟອງ ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ກຸມ່ ຕວົ ຢ່າງທ່ໃີ ຊ້ໃນການສກຶ ສາຄໍ້ັງນື້ໍແມ່ນ ນັກຮຽນຊໍ້ັນ ປະຖມົ ປທ 5 ພາກຮຽນ 1 ສກົ ຮຽນ 2014-2015 ຈານວນ 30 ຄົນເຊີ່ິງໄດມ້ າຈາກການເລືອກສມຸ່ ແບບເຈາະຈົງ. ຜນົ ການວິໄຈພບົ ວາ່ : ປະສດິ ທພິ າບບດົ ສອນວິຊາພາສາລາວເທີ່າົ ກບັ 80.75/80.78 ເຊີິ່ງສູງກວາ່ ເກນທີ່ຕງັ້ໍ ໄວ,້ ປະ ສິດທິຜົນການຮຽນຂອງນັກຮຽນມຄ່າດັດຊະນປະສິດທິຜົນເທົ່ີາກັບ E1 = 0.5 ເທົ່ີາກັບ 50% ແລະສິດທິພາບ ຂອງບົດສອນມຄ່າສາປະສິດຄວາມຜັນປຽ່ ນ C.V= 0.09 ເທ່າີົ ກບັ 9 ສະແດງວ່າການສອນຂອງຄມູ ປະສິດທິພາບ ໃນລະດັບດ. (ພຽງໃຈ ກັນລາ, 2557, ໜ້າ. 122-123) ໄດ້ສຶກສາການພັດທະນາຜນົ ສາເລັດທາງການຮຽນ ດ້ານການ ອ່ານຈັບໃຈຄວາມ, ການຂຽນສືີ່ຄວາມໝາຍ ແລະ ຄິດວິເຄາະ ຂອງນັກຮຽນປະຖົມປທ 2 ໂດຍໃຊ້ກຸ່ມຮ່ວມມື CIRC ຜົນການສກຶ ສາພບົ ວາ່ 1) ແຜນການກດິ ຈະກາການຮຽນຮູ້ດ້ານການອ່ານຈັບໃຈຄວາມ, ການຂຽນສີື່ຄວາມ ໝາຍ ແລະ ຄິດວິເຄາະ ມປະສິດທິພາບເທົີ່າກັບ 85.97 / 82.17; 2) ຜົນສາເລັດທາງດ້ານຂຽນສື່ີຄວາມໝາຍ ແລະ ຄວາມສາມາດດາ້ ນວເິ ຄາະຫັງຼ ຮຽນສງູ ກວາ່ ກ່ອນຮຽນຢ່າງມຄວາມສາຄັນທາງສະຖຕິ ທິ ່ີລະດບັ .01 (ໄຊວັດ ສຸທິລັດ, 2558, ໜ້າ. 321-351) ໄດ້ສຶກສາຜົນໄລຍະຍາວຂອງການຮຽນແບບຮ່ວມມໂື ດຍໃຊ້ ໂປຼແກມ CIRC ເຂົ້ໍາໃນການອ່ານພາສາສາດ ທີ່ມຜົນສາເລັດທາງດ້ານທັດສະນະຕ່ີການອ່ານພາສາສາດ ແລະ ຄວາມເອົາໃຈໃສ່ຂອງນັກຮຽນຊັໍ້ນມັດທະຍົມປທ 2-6 ທີ່ເປັນກຸ່ມຕວົ ຢ່າງ ໂດຍໃຊ້ຮູບແບບ CIRC ເຂົ້ໍາໃນການ ຮຽນຮູ້ທ່ີແຕກຕ່າງກັນທາງດ້ານອ່ານ ແລະ ການຂຽນໃນເລື່ີອງທີ່ອ່ານໄດ້, ຄູໃຫ້ຄວາມຮູ້ກ່ຽວກັບຍຸດທະວິທການ ອ່ານຈັບໃຈຄວາມ ແລະ ຂະບວນການຂຽນທາງພາສາດ, ການວິໄຈຍັງໄດ້ສຶກສາກ່ຽວກັບນັກຮຽນພິການທີ່ ເສຍປຽບທາງດ້ານວິຊາການໃນຫ້ອງຮຽນປົກກະຕິ, ການເຂົໍ້າຮ່ວມກິດຈະກາໃນທິມແບບຮ່ວມມືໂດຍແບ່ງກຸ່ມ ຕົວຢ່າງຂອງນັກຮຽນອອກເປັນຈານວນ 635 ຄົນ ໂດຍໃຊ້ໂປຼແກມ CIRC ປຽບທຽບກັບນັກຮຽນ 644 ຄົນທ່ີ ສອນແບບດ້ງັໍ ເດມ. ຜນົ ການສກຶ ສາເມີ່ອື ຜ່ານໄລຍະເວລາ 1 ປ ພົບວ່ານັກຮຽນທ່ຮີ ຽນດ້ວຍໂປຼແກມ CIRC ມຜົນ ສາເລັດທາງດາ້ ນການອາ່ ນຄາສບັ , ອາ່ ນຈບັ ໃຈຄວາມສູງກວ່ານກັ ຮຽນທ່ຮີ ຽນແບບດັງ້ໍ ເດມ ເມີ່ອື ຮອດໄລຍະເວລາ 2 ປພົບວ່ານັກຮຽນທີ່ຮຽນດ້ວຍໂປຼແກມCIRC ມຄວາມເອົາໃຈໃສ່ໃນການຮຽນຮູ້ຫຼາຍກວ່ານັກຮຽນທີ່ຮຽນແບບ ຜວູ້ ໄິ ຈ: ປຕ ຫລ້າແສງແກ້ວ ພັນລະພາ 41

ດັໍ້ງເດມ. ນັກຮຽນພິການທ່ີເສຍປຽບທາງດ້ານວິຊາການໃນຫ້ອງຮຽນ CIRC ມຜົນສາເລດັ ທາງດ້ານການອ່ານຄາ ສັບ, ການອ່ານຈັບໃຈຄວາມ ແລະ ການໃຊ້ພາສາສູງກວ່ານັກຮຽນພິການທ່ີເສຍປຽບທາງດ້ານວິຊາການໃນຫ້ອງ ຮຽນດ້ໍັງເດມ. ຜວູ້ ໄິ ຈ: ປຕ ຫລາ້ ແສງແກວ້ ພັນລະພາ 42

ບດົ ທ 3 ວທິ ດາເນນການວໄິ ຈ 1. ຮບູ ແບບຂອງການວໄິ ຈ ໃນການຄົໍ້ນຄວ້າວິໄຈຄັ້ໍງນໍ້ໃຊ້ຮູບແບບການທດົ ລອງແບບ (One-Group pretest – posttest Design) ໂດຍນາເອົາວິທການສອນແບບຮ່ວມມື CIRC ເຂ້ົາໍ ໃນການສດິ ສອນວິຊາພາສາລາວ - ວັນນະຄະດ2 ສາລັບນັກສກຶ ສາສາຍຄູປະຖມົ ປ 1 ລະບບົ 12+4 ດາເນນການທດົ ລອງໂດຍໃຊກ້ ຸ່ມເປໍ້າົ ໝາຍດຽວມການທົດສອບກ່ອນ ແລະ ຫງັຼ ການວິໄຈ ດ່ີັງນ:ໍ້ ກມຸ່ ທົດສອບກອ່ ນການຮຽນ ທົດລອງ ທົດສອບຫງຼັ ການຮຽນ ກມຸ່ ທດົ ລອງ X o1 o2 ຄວາມໝາຍຂອງສັນຍາລັກທີໃ່ ຊໃ້ ນຮູບແບບການທດົ ລອງ o1 ໝາຍເຖງິ ການທດົ ສອບກອ່ ນຮຽນ (Pre-test) X ໝາຍເຖິງການໃຊ້ນະວດັ ຕະກາ (ການທົດລອງ) o2 ໝາຍເຖິງການທົດສອບຫງຼັ ການຮຽນ (Post-test) ສາລັບວທິ ການຄໍົນ້ ຄວ້າແບບທດົ ລອງໃນຄ້ໍັງນແ້ໍ ມ່ນໄດ້ປະຕິບັດໄປຕາມຂ້ໍັນຕອນຄ:ື 1) ກ່ອນຈະດາເນນການສິດສອນຄັ້ໍງທາອິດແມ່ນຈະເຮັດການທົບສອບລວມກ່ອນແລ້ວຈິ່ີງດາເນນການ ສດິ ສອນໄປຕາມແຕ່ລະແຜນການສອນ (ແບບທດົ ສອບລວມ). 2) ຫຼັງຈາກການສິດສອນສາເລັດໃນແຕ່ລະຄັ້ໍງທີ່ຂຶ້ໍນສອນແລ້ວແມ່ນຈະໄດ້ເຮັດການທົດສອບຍ່ອຍແຕ່ລະ ບດົ ໃຫ້ຄບົ 4 ຄ້ງັໍ ທ່ຂີ ໍນຶ້ ສອນ ຫືຼ ເປນັ ການທດົ ສອບປະຈາບດົ ທຂ່ີ ້ນຶໍ ສອນ (ແບບທົດສອບຍ່ອຍ). 3) ຫຼັງຈາກສິດສອນສາເລັດທັງ 4 ຄັໍ້ງ ແມ່ນຈະໄດ້ເຮັດການທົດສອບລວມທັງໝົດຕາມທີ່ໄດ້ການົດໄວ້ (ແບບທດົ ສອບລວມ). 4) ຈາກນັໍ້ນນາເອາົ ຜົນການທດົ ສອບໄປວເິ ຄາະກັບສູດຄິດໄລ່ຕາ່ ງໆເພີ່ອື ສະຫຼຸບເປັນຂ້ໍມນູ ຂອງການທົດລອງ. 2. ເຄ່ີືອງມທື ໃ່ີ ຊເ້ ຂາົ້ໍ ໃນການວໄິ ຈ ການວິໄຈໃນຄັໍ້ງນໍຜ້ ູວ້ ິໄຈໄດສ້ ້າງເຄື່ີອງມເື ພືອີ່ ເກັບກາຂໍ້ມູນເຂາົ້ໍ ໃນການວິໄຈເຊິ່ີງປະກອບມດັ່ີງນ້:ໍ 1) ບົດສອນ ວິຊາພາສາສາລາວ - ວັນນະຄະດ2 ໂດຍການສອນແບບ CIRC ຈານວນ 4 ບົດ, ໃຊ້ເວລາ ສອນລະ 4 ຊ່ົີວໂມງ ລວມທງັ ໝົດ 16 ຊວ່ົີ ໂມງ. ບດົ ສອນທ 1 ຄວາມຮູ້ກ່ຽວກບການອາ່ ນ (ໃຊ້ເວລາສອນ 4 ຊົີ່ວໂມງ) ບົດສອນທ 2 ຄວາມຮູ້ກຽ່ ວກບັ ການຂຽນ (ໃຊ້ເວລາສອນ 4 ຊີວົ່ ໂມງ) ບົດສອນທ 3 ການຂຽນຈດົ ໝາຍ (ໃຊ້ເວລາສອນ 4 ຊີົ່ວໂມງ) ບົດສອນທ 4 ການຂຽນບດົ ພັນລະນາ (ໃຊ້ເວລາສອນ 4 ຊີ່ົວໂມງ) 2) ແບບທົດສອບຍ່ອຍວັດຜົນສາເລັດທາງການຮຽນຈານວນ 4 ສະບັບເຊງີ່ິ ໃຊວ້ ດັ ຄວາມຮູ້ຂອງນກັ ຮຽນໃນ ແຕລ່ ະບົດສອນ, ລກັ ສະນະຂອງແບບທົດສອບ ເປັນແບບປາລະໄນທ່ມີ 4 ຕວົ ເລອື ກ. ຜູ້ວິໄຈ: ປຕ ຫລ້າແສງແກວ້ ພັນລະພາ 43

3) ແບບທົດສອບວັດຜນົ ການຮຽນກ່ອນ ແລະ ຫັງຼ ການສອນ ວິຊາພາສາລາວ - ວນັ ນະຄະດິ2 ເປນັ ແບບປາ ລະໄນ, ມ 4 ຕວົ ເລືອກ. 4) ແບບສອບຖາມຄວາມເພິີ່ງພໃຈຂອງນັກຮຽນຕ່ີກັບການຮຽນ - ການສອນ ວິຊາວິຊາພາສາລາວ - ວັນນະຄະດິ2 ກ່ຽວກັບການອ່ານ ແລະ ການຂຽນ ໂດຍໃຊ້ວທິ ສອບແບບ CIRC ເປນັ ແບບມາດຕາສ່ວນປະມານ ຄ່າ 5 ລະດບັ . 3. ການສ້າງເຄອີ່ື ງມື ແລະ ການຫາຄນຸ ນະພາບຂອງເຄອ່ີື ງມື 3.1 ການສາ້ ງ ແລະ ການຫາຄນຸ ນະພາບຂອງບດົ ສອນ ຜູ້ວິໄຈໄດ້ດາເນນການສ້າງບົດສອນວິຊາພາສາລາວ - ວັນນະຄະດ2 ຕາມການຮຽນຮູ້ແບບຮວ່ ມມືໂດຍໃຊ້ ເທກັ ນິກ CIRC ຕາມຂນໍັ້ ຕອນດງ່ີັ ນ:້ໍ 1) ສກຶ ສາຫກັຼ ສູດ ວິຊາພາສາລາວ - ວັນນະຄະດ2 ລະບົບ 12+4 ປ1 ໃຫ້ເຂໍົາ້ ໃຈເນ້ອໍື ໃນ, ຫຼກັ ການ ແລະ ຈຸດປະສົງລວມ ເພອີ່ື ນາມາເປັນແນວທາງໃນການສາ້ ງແຜນການສອນ. 2) ສກຶ ສາແນວຄິດທດິ ສະດ ແລະ ເທັກນິກການສອນແບບ CIRC ຈາກເອກະສານໃຫ້ເຂໍ້ົາໃຈເພືີ່ອນາມາ ເປັນແນວທາງໃນການສ້າງບົດສອນ. 3) ການດົ ຈຸດປະສງົ ແລະ ເນອ້ໍື ໃນຂອງແຜນການສອນແຕລ່ ະບົດຈາກຈຸດປະສົງ ແລະ ເນ້ອໍື ໃນທ່ີໄດ້ສຶກສາ ໃນປຶ້ໍມແບບຮຽນ ວິຊາພາສາລາວ - ວັນນະຄະດ2 ສາຍຄູປະຖົມ, ປທ1 ລະບົບ 12+4 ເຊ່ິີງຜູ້ວິໄຈໄດ້ເລືອກ ແຜນການສອນຈານວນ 4 ບົດດີ່ງັ ນໍ:້ ບົດສອນທ 1: ຄວາມຮກູ້ ່ຽວກບັ ການອ່ານ ຈດຸ ປະສົງໃນການຮຽນເພອືີ່ ໃຫນ້ ກັ ຮຽນສາມາດ: - ອະທິບາຍຄວາມໝາຍ, ຄວາມສາຄນັ ແລະ ຄຸນປະໂຫຍດຂອງການອາ່ ນໄດ້. - ບອກປະເພດຂອງການອາ່ ນໄດ.້ - ອະທບິ າຍການອ່ານອອກສຽງ ແລະ ການອາ່ ນໃນໃຈປະເພດຕາ່ ງໆໄດ.້ - ອ່ານໜັງສືປະເພດຕາ່ ງໆໄດຢ້ າ່ ງຖກື ຕ້ອງ. ບົດສອນທ 2: ຄວາມຮູກ້ ່ຽວກບັ ການຂຽນ ຈຸດປະສງົ ໃນການຮຽນເພີືອ່ ໃຫນ້ ັກຮຽນສາມາດ: - ອະທິບາຍຄວາມໝາຍ, ຄວາມສາຄນັ ຂອງການຂຽນໄດ.້ - ບອກໄດ້ລັກສະນະ ແລະ ປະເພດຂອງການຂຽນ. - ອະທບິ າຍຫກັຼ ການຂຽນການຂຽນໄດ.້ - ນາໃຊສ້ ບັ , ໂວຫານຕ່າງໆເຂົ້ໍາໃນການຂຽນໄດຢ້ ່າງຖືກຕ້ອງ. ບດົ ສອນທ 3: ການຂຽນຈດົ ໝາຍ ຈດຸ ປະສງົ ໃນການຮຽນເພື່ີອໃຫນ້ ກັ ຮຽນສາມາດ: - ອະທິບາຍຄວາມໝາຍ, ຄວາມສາຄນັ ຂອງຈດົ ໝາຍ. ຜ້ວູ ິໄຈ: ປຕ ຫລາ້ ແສງແກ້ວ ພັນລະພາ 44