ชุดการสอน ม.๑ (๐๑๙,๐๓๙)

ชดุ การสอน กลุ่มสาระการเรยี นรภู้ าษาไทย วรรณคดีและวรรณกรรม ชน้ั มธั ยมศึกษาปที ี่ ๑ โดย นางสาว ดารินทร์ แสวงกิจ ๖๑๑๓๑๑๐๙๐๑๙ นาย สุริเยศ วงศ์คาจันทร์ ๖๑๑๓๑๑๐๙๐๓๙

ภาษาไทยเป็ นวิชาในกลุ่มทกั ษะ ที่ผูเ้ รียนตอ้ งเรียนดว้ ยความกระตือรือร้นและหมน่ั ฝึกฝนกระบวนการคิดเพอื่ ใหเ้ กิดความรู้ความเขา้ ใจ ผจู้ ดั ทาจึงจดั ทานวตั กรรมชุดการสอนข้ึน เพ่ือใช้เป็ นส่ือการสอนของรูปแบบการจดั การเรียนการสอนภาษาไทยอย่างกระตือรือร้น (Active Learning) ที่ไดพ้ ฒั นาข้ึนเพ่ือสร้างความหลากหลายทางการเรียนรู้ให้แก่ ผเู้ รียน โดยเลือกเร่ือง กาพยพ์ ระไชยสุริยา และ เร่ือง นิทานพ้ืนบา้ น ที่เน้ือหามีความน่าสนใจ และสนุก จดั ทาเป็นชุดการสอนข้ึน และแยกเน้ือหาในเล่มน้ีออกเป็น ๒ ชุด ซ่ึงชุดการสอนชุดที่ ๑ เรื่อง กาพยพ์ ระไชยสุริยา เป็ นชุดการสอนท่ีให้ความรู้ในเร่ือง เน้ือหาของวรรณคดีดา้ นต่าง ๆ ท้งั ยงั สะทอ้ นคุณค่าในดา้ นสังคมและการเมือง และชุดการ สอน ชุดที่ ๒ เร่ือง นิทานพ้ืนบา้ น เป็ นชุดการสอนท่ีให้ความรู้ในเรื่อง ที่มา ลกั ษณะและ ความสาคญั ของนิทานพ้ืนบา้ นทุกภาค โดยท้งั ๒ เร่ืองที่กล่าวมา เน้นสื่อประกอบการสอน ประเภทส่ือประสมท่ีมีท้งั ชุดความรู้จากส่ืออิเล็กทรอนิกส์ ไดแ้ ก่ หนงั สืออิเล็กทรอนิกส์ (E-Book) และการฝึกปฏิบตั ิจากแบบฝึกหดั ภาษาไทย ดงั น้นั จึงหวงั เป็ นอยา่ งยง่ิ วา่ ชุดการสอนน้ี จะสามารถเอ้ือประโยชน์ใหแ้ ก่ผเู้ รียนได้ เรียนรู้และเขา้ ใจบทเรียนไดด้ ียง่ิ ข้ึน ดารินทร์ แสวงกจิ สุริเยศ วงศ์คาจันทร์

คาช้ีแจงชุดการสอน หน้า แบบทดสอบก่อนเรียนเรื่องกาพยพ์ ระไชยสุริยา ๑ ใบความรู้เรื่องกาพยพ์ ระไชยสุริยา ๓ ๖ แบบฝึกหดั เรื่องกาพยพ์ ระไชยสุริยา ๑๓ ๑๕ แบบทดสอบหลงั เรียนเรื่อกาพยพ์ ระไชยสุริยา ๑๙ เฉลยแบบทดสอบ ก่อน-หลงั เรียน ๒๑ ๒๔ เฉลยแบบฝึ กหดั ๒๗ แบบทดสอบก่อนเรียนเร่ืองนิทานพ้นื บา้ น ๓๓ ใบความรู้เรื่องนิทานพ้นื บา้ น ๓๖ แบบฝึกหดั เร่ืองนิทานพ้นื บา้ น ๔๐ แบบทดสอบหลงั เรียนเร่ืองนิทานพ้ืนบา้ น ๔๒ เฉลยแบบทดสอบ ก่อน-หลงั เรียน ๔๕ ๔๘ เฉลยแบบฝึ กหดั ภาคผนวก อา้ งอิง

๑ ส่ วนประกอบของชุ ดการสอน ๑. หนงั สืออิเล็กทรอนิกส์ (E-Book) เร่ือง กาพยพ์ ระไชยสุริยา และเรื่องนิทานพ้ืนบา้ น จานวน ๒ เล่ม ๒. แบบทดสอบและแบบฝึกหดั กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย เร่ือง กาพยพ์ ระไชยสุริยา และนิทานพ้นื บา้ น จานวน ๖ แบบฝึกหดั คาชี้แจงสาหรับครูและบทบาทของผู้เรียน ๑. พูดเกร่ินนาในเร่ืองของกาพยพ์ ระไชยสุริยาและนิทานพ้ืนบา้ นเพ่ิมเล็กน้อยเพื่อเป็ นการ กระตุน้ ความพร้อมก่อนเรียน ๒. นกั เรียนทาแบบทดสอบก่อนเรียน ๓.เขา้ สู่บทเรียนโดยนกั เรียนศึกษาหาความรู้จากหนงั สืออิเล็กทรอนิกส์เรื่องกาพยพ์ ระไชย สุริยาและนิทานพ้ืนบา้ น ๔. เพ่ือความเขา้ ใจและเรียนรู้จากหนังสืออิเล็กทรอนิกส์เรื่องนิทานพ้ืนบา้ นเสร็จเริ่มทา แบบฝึกหดั หลงั เรียน

๒ กาพย์พระไชยสุรยิ า 5

๓ วชิ าภาษาไทยพืน้ ฐาน ๑ รหสั วชิ า ท๓๑๑๐๑ แบบทดสอบก่อนเรียน บทท่ี ๔ กาพย์พระไชยสุริยา ช่ือ........................................................................... ช้ันม.๑/........... เลขท.ี่ .......... คาชี้แจง : ใหน้ กั เรียนเลือกตอบคาตอบที่ถูกตอ้ งที่สุดเพยี งขอ้ เดียว ๑. สุนทรภู่เกิดในสมยั รัชกาลใด ก. ๑ ข. ๒ ค. ๓ ง. ๔ ๒. นิราศเรื่องแรกท่ีสุนทรภู่แตง่ คือเร่ืองใด ก. นิราศวดั เจา้ ฟ้า ข. นิราศพระบาท ค. นิราศภูเขาทอง ง. นิราศเมืองแกลง ๓. นายพรานยงิ ชา้ งจน......เพ่อื ตดั งานไปขาย ก. ลม้ ข. ตาย ค. เสียชีวติ ง. สิ้นชีพ ๔. มาตราตวั สะกดในภาษาไทยมีก่ีมาตรา ก. ๖ ข. ๗ ค. ๘ ง. ๙ ๕. มาตราตวั สะกดตรงตามมาตรามีกี่มาตรา ก. ๒ ข. ๓ ค. ๔ ง. ๕ ๖. ใครคือผยู้ กยอ่ งสุนทรภู่ใหท้ ่านเป็นกวเี ด่นของโลก ก. YouTube ข. Uniqlo ค. univers ง. UNESCO ๗. กาพยพ์ ระไชยสุริยาแต่งดว้ ยคาประพนั ธ์ประเภทใด ก. กลอน ข. กาพยย์ านี ๑๑ ค. ร่ายสุภาพ ง. โคลงส่ีสุภาพ ๘. คาวา่ เขนยหมายถึงขอ้ ใด ก. ขนม ข. ขนุน ค. หมอนหนุน ง. ผา้ ห่ม

๙. คาวา่ กงั สดาล หมายถึงขอ้ ใด ๔ ก. ชนบท ข. ระฆงั วงเดือน ค. กงั หนั ลม ง. กงั หนั น้า ๑๐. คาประพนั ธ์ประเภทใดไม่ไดอ้ ยใู่ นกาพยพ์ ระไชยสุริยา ก. กาพยย์ านี ๑๑ ข.โครงสี่สุภาพ ค. กาพยฉ์ บงั ๑๖ ง. สุรางคนางค์ ๒๘ ๑๑. ในเร่ืองกาพยพ์ ระไชยสุริยาตวั ละครพระไชยสุริยาอาศยั อยทู่ ี่เมืองใด ก. สาวติ ตรี ข. สาวติ ถี ค. สาวตั ตรี ง. สาวตั ถี ๑๒. กาพยพ์ ระไชยสุริยาเป็นงานประพนั ธ์ของใคร ก. พระยาคลงั (หน) ข. เจา้ ฟ้ากุง้ ค. สุนทรภู่ ง.ไม่ทราบผแู้ ตง่ ๑๓. เน้ือหาในกาพยเ์ รื่องพระไชยสุริยาส่วนใหญ่มุ่งเนน้ สิ่งใดเป็นหลกั ก. การแตง่ คาประพนั ธ์ ข. การสอนคนใหท้ าความดี ค. นาเสนอการประกอบอาชีพ ง. มาตราตวั สะกด ๑๔. ขอ้ ใดเป็นช่ือนก ก. พญาครุฑ ข. พญาแถน ค. พญายม ง. พญาลอ ๑๕. ขอ้ ใดใชโ้ วหารสัทพจน์ ก. ยนื เบ่ิงบ้ึงหนา้ ตาโพลง ข. ฝงู จิง้ จอกออกเห่าหอน ค. คอ้ นทองเสียงร้องป๋ องแป๋ ง ง. ลิงคา่ งโจนโยนหกหนั ๑๖. คาวา่ ชีบา หมายความวา่ อยา่ งไร ก. นกั บวชผหู้ ญิง ข. นกั บวชผชู้ าย ค. นกั บวชผรู้ ู้ ง. ถูกทุกขอ้ ๑๗. ปาปัง หมายความวา่ อยา่ งไร ก. บาป ข. บุญ ค. คุณ ง. โทษ

๕ ๑๘. กาพยพ์ ระไชยสุริยาดาเนินเร่ืองในรูปแบบใด . ก. นิทาน ข. นิยาย ค. สารคดี ง. เพลง ๑๙. สานวนใดมีตวั สะกดแมก่ น มากที่สุด ก. เบียนเบียดเสียดส่อฉอ้ ฉล บาปกรรมนาตน ข. ระงบั หลบั เนตรน่ิง เอนองคอ์ ิงพิงสิงขร ค. พณิ พาทยร์ ะนาดฆอ้ ง ตะโพนกลองร้องเป็ นเพลง ง. ตึกกวา้ นบา้ นเรือนโรง โคลงคลอนเคล่ือนเขย้อื นโยน ๒๐. สานวนใดมีตวั สะกดแม่ กง มากท่ีสุด ก. เบียนเบียดเสียดส่อฉอ้ ฉล บาปกรรมนาตน ข. ระงบั หลบั เนตรน่ิง เอนองคอ์ ิงพงิ สิงขร ค. พิณพาทยร์ ะนาดฆอ้ ง ตะโพนกลองร้องเป็ นเพลง ง. ตึกกวา้ นบา้ นเรือนโรง โคลงคลอนเคล่ือนเขย้อื นโยน ได.้ ..............คะแนน คะแนนเตม็ ๒๐ คะแนน

๖ ใบความรู้ เรื่อง กาพย์พระไชยสุริยา คาชี้แจง : ใบความรู้เรื่องกาพย์พระไชยสุริยา ผู้สอนได้ประยกุ ต์ใช้ หนังสืออเิ ลก็ ทรอนิกส์ (E-Book) ประกอบการสอน ดังนี้

๗

๘

๙

๑๐

๑๑

๑๒

๑๓ แบบฝึ กหัดท่ี ๑ กาพย์พระไชยสุริยา ช่ือ – นามสกลุ …………………………………………….ช้นั ม.๑/……… เลขท่ี……….. ตอนที่ ๑ จับคู่คาและความหมายต่อไปนีใ้ ห้ถูกต้อง (๕ คะแนน) บาป ปัตติ ดวงอาทิตย์ ปาปัง พยคั ฆา ชื่อไม้ต้นใบใหญ่ใช้ห่อ พระสุริย์ใส ยาสูบและมงุ หลงั คา เภตรา ชื่อไม้ต้นขนาดเลก็ เนื้อ มรคา ละเอยี ดและแขง็ ฉ้อ เมรุไกร เรือสาเภา พลวง พลอง ทาง เสือโคร่ง ส่ วนบุญ ภูเขา โกง

๑๔ ตอนท่ี ๒ จงตอบคาถามต่อไปนี้ (๕ คะแนน) ๑. แนวคิดสาคัญของเรื่องกาพย์พระไชยสุริยาคืออะไร และนักเรียนจะนาแนวคดิ นีไ้ ประยุกต์ใช้ใน .ช..ีว..ติ ..ป..ร..ะ.จ..า..ว.นั...อ..ย.่า..ง.ไ..ร................................................................................................... ............................................................................................................................... ............................................................................................................................... ............................................................................................................................... ๒. กาลกณิ ี ๔ ประการในบทประพนั ธ์เร่ืองนีม้ อี ะไรบ้าง .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. ๓. เนื้อความตอนใดทไ่ี พเราะจับใจนักเรียนมากทส่ี ุด ยกตัวอย่างและแสดงความรู้สึกต่อเนื้อความน้ัน ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ...................................................................................................................................

๑๕ วชิ าภาษาไทยพืน้ ฐาน ๑ รหสั วชิ า ท๓๑๑๐๑ แบบทดสอบหลงั เรียน บทที่ ๔ กาพย์พระไชยสุริยา ช่ือ........................................................................... ช้ันม.๑/........... เลขท.ี่ .......... คาชี้แจง : ใหน้ กั เรียนเลือกตอบคาตอบท่ีถูกตอ้ งที่สุดเพียงขอ้ เดียว ๑. สุนทรภูเ่ กิดในสมยั รัชกาลใด ก. ๑ ข. ๒ ค. ๓ ง. ๔ ๒. นิราศเร่ืองแรกที่สุนทรภู่แตง่ คือเร่ืองใด ก. นิราศวดั เจา้ ฟ้า ข. นิราศพระบาท ค. นิราศภูเขาทอง ง. นิราศเมืองแกลง ๓. นายพรานยงิ ชา้ งจน......เพอ่ื ตดั งานไปขาย ก. ลม้ ข. ตาย ค. เสียชีวติ ง. สิ้นชีพ ๔. มาตราตวั สะกดในภาษาไทยมีก่ีมาตรา ก. ๖ ข. ๗ ค. ๘ ง. ๙ ๕. มาตราตวั สะกดตรงตามมาตรามีก่ีมาตรา ก. ๒ ข. ๓ ค. ๔ ง. ๕ ๖. ใครคือผยู้ กยอ่ งสุนทรภูใ่ หท้ ่านเป็นกวเี ด่นของโลก ก. YouTube ข. Uniqlo ค. univers ง. UNESCO ๗. กาพยพ์ ระไชยสุริยาแตง่ ดว้ ยคาประพนั ธ์ประเภทใด ก. กลอน ข. กาพยย์ านี ๑๑ ค. ร่ายสุภาพ ง. โคลงส่ีสุภาพ ๘. คาวา่ เขนยหมายถึงขอ้ ใด ก. ขนม ข. ขนุน ค. หมอนหนุน ง. ผา้ ห่ม

๙. คาวา่ กงั สดาล หมายถึงขอ้ ใด ๑๖ ก. ชนบท ข. ระฆงั วงเดือน ค. กงั หนั ลม ง. กงั หนั น้า ๑๐. คาประพนั ธ์ประเภทใดไม่ไดอ้ ยใู่ นกาพยพ์ ระไชยสุริยา ก. กาพยย์ านี ๑๑ ข.โครงส่ีสุภาพ ค. กาพยฉ์ บงั ๑๖ ง. สุรางคนางค์ ๒๘ ๑๑. ในเรื่องกาพยพ์ ระไชยสุริยาตวั ละครพระไชยสุริยาอาศยั อยทู่ ่ีเมืองใด ก. สาวติ ตรี ข. สาวติ ถี ค. สาวตั ตรี ง. สาวตั ถี ๑๒. กาพยพ์ ระไชยสุริยาเป็นงานประพนั ธ์ของใคร ก. พระยาคลงั (หน) ข. เจา้ ฟ้ากงุ้ ค. สุนทรภู่ ง.ไมท่ ราบผแู้ ต่ง ๑๓. เน้ือหาในกาพยเ์ ร่ืองพระไชยสุริยาส่วนใหญ่มุ่งเนน้ สิ่งใดเป็นหลกั ก. การแต่งคาประพนั ธ์ ข. การสอนคนใหท้ าความดี ค. นาเสนอการประกอบอาชีพ ง. มาตราตวั สะกด ๑๔. ขอ้ ใดเป็นช่ือนก ก. พญาครุฑ ข. พญาแถน ค. พญายม ง. พญาลอ ๑๕. ขอ้ ใดใชโ้ วหารสัทพจน์ ก. ยนื เบ่ิงบ้ึงหนา้ ตาโพลง ข. ฝงู จิง้ จอกออกเห่าหอน ค. คอ้ นทองเสียงร้องป๋ องแป๋ ง ง. ลิงคา่ งโจนโยนหกหนั ๑๖. คาวา่ ชีบา หมายความวา่ อยา่ งไร ก. นกั บวชผหู้ ญิง ข. นกั บวชผชู้ าย ค. นกั บวชผรู้ ู้ ง. ถูกทุกขอ้

๑๗ ๑๗. ปาปัง หมายความวา่ อยา่ งไร ก. บาป ข. บุญ ค. คุณ ง. โทษ ๑๘. กาพยพ์ ระไชยสุริยาดาเนินเรื่องในรูปแบบใด . ก. นิทาน ข. นิยาย ค. สารคดี ง. เพลง ๑๙. สานวนใดมีตวั สะกดแม่กน มากท่ีสุด ก. เบียนเบียดเสียดส่อฉอ้ ฉล บาปกรรมนาตน ข. ระงบั หลบั เนตรน่ิง เอนองคอ์ ิงพิงสิงขร ค. พณิ พาทยร์ ะนาดฆอ้ ง ตะโพนกลองร้องเป็นเพลง ง. ตึกกวา้ นบา้ นเรือนโรง โคลงคลอนเคลื่อนเขย้อื นโยน ๒๐. สานวนใดมีตวั สะกดแม่ กง มากที่สุด ก. เบียนเบียดเสียดส่อฉอ้ ฉล บาปกรรมนาตน ข. ระงบั หลบั เนตรนิ่ง เอนองคอ์ ิงพงิ สิงขร ค. พณิ พาทยร์ ะนาดฆอ้ ง ตะโพนกลองร้องเป็นเพลง ง. ตึกกวา้ นบา้ นเรือนโรง โคลงคลอนเคลื่อนเขย้อื นโยน ได.้ ..............คะแนน คะแนนเตม็ ๑๐ คะแนน

๑๘ เฉลย 21

๑๙ เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน ๑)ก ๒)ง ๓)ก ๔)ค ๕)ค ๖)ง ๗)ข ๘)ค ๙)ข ๑๐)ข ๑๑)ง ๑๒)ค ๑๓)ง ๑๔)ง ๑๕)ค ๑๖)ค ๑๗)ก ๑๘)ก ๑๙)ง ๒๐)ข

๒๐ เฉลยแบบทดสอบหลงั เรียน ๑)ง ๒)ง ๓)ค ๔)ค ๕)ง ๖)ค ๗)ค ๘)ง ๙)ค ๑๐)ง ๑๑)ง ๑๒)ง ๑๓)ง ๑๔)ค ๑๕)ข ๑๖)ค ๑๗)ง ๑๘)ง ๑๙)ค ๒๐)ข

๒๑ เฉลยแบบฝึ กหดั ที่ ๑ กาพย์พระไชยสุริยา ช่ือ – นามสกลุ …………………………………………….ช้นั ม.๑/……… เลขท่ี……….. ตอนที่ ๑ จับคู่คาและความหมายต่อไปนีใ้ ห้ถูกต้อง (๕ คะแนน) บาป ปัตติ ดวงอาทติ ย์ ปาปัง พยคั ฆา ชื่อไม้ต้นใบใหญ่ใช้ห่อ พระสุริย์ใส ยาสูบและมงุ หลงั คา เภตรา ช่ือไม้ต้นขนาดเลก็ เนื้อ มรคา ละเอยี ดและแขง็ ฉ้อ เมรุไกร เรือสาเภา พลวง พลอง ทาง เสือโคร่ง ส่ วนบุญ ภูเขา โกง

๒๒ ตอนท่ี ๒ จงตอบคาถามต่อไปนี้ (๕ คะแนน) ๑. แนวคิดสาคญั ของเร่ืองกาพย์พระไชยสุริยาคืออะไร และนักเรียนจะนาแนวคดิ นีไ้ ประยกุ ต์ใช้ใน .ช..ีว..ติ ..ป..ร..ะ.จ..า..ว.นั...อ..ย.่า..ง.ไ..ร................................................................................................... ...เ.ฉ...ล..ย...แ..น..ว..ค..ิ.ด..ค..ือ..ส...อ..น..เ.ร..่ือ..ง..ศ..ลี..ธ...ร.ร..ม............................................................................ ...แ...น..ว..ค..ำ..ต..อ..บ....ก..ำ.ร..ป...ร..ะ..ย..กุ ..ต..์ใ..ช..้ค..ือ..ก...ำ.ร..ป...ฏ..ิบ..ตั..ิ.ต..ิต..น...ต..ำ.ม...ห..ล..กั...ค..ุณ...ธ..ร..ร..ม..เ.พ..ื่อ...ส..ร.้.ำ..ง.ค..ว..ำ..ม..ส...ง..บ..แ..ละสันติ ............................................................................................................................... ๒. กาลกณิ ี ๔ ประการในบทประพนั ธ์เรื่องนีม้ ีอะไรบ้าง .....................เ.ฉ...ล..ย................ป...ร..ะ..ก..อ..บ...ช..อ..บ...เ.ป..็ น...ผ..ิด................ก..ล..บั ...จ..ร.ิ .ต..ผ..ิด..โ..บ..ร..ำ..ณ................. ................................ส...ำ.ม...ญั ...อ..ัน..ธ..พ...ำ..ล...................................ผ..ล..ำ..ญ...ค..น..ซ...ื่อ..ถ..ือ..ส...ัต..ย..์ธ..ร..ร..ม..์ ..... ................................ล...กู ..ศ..ิษ..ย..์ค..ิด...ล..้ำ.ง..ค..ร..ู...............................ล..กู..ไ..ม..่ร..ู้ค...ุณ..พ...่อ..ม...นั ................... ................................ส..่.อ..เ.ส..ีย..ด..เ.บ...ยี ..ด..เ.บ..ยี..น...ก..นั..........................ล..อ..บ...ฆ..่ำ..ฟ..ั.น..ค..ือ..ต...ัณ...ห..ำ.............. ...........................................โ..ล...ถ..ง.ภ...ล..ำ..ภ..บ..ำ..ป..บ...ค..ิด.................โ..จ..ท..ก..์จ..ับ...ผ..ิด..ร..ิษ..ย..ำ................... ................................อ...ุร.ะ..พ...ส..ุธ...ำ..........................................ป..่ ว..น...เ.ป..็น...บ..้ำ..ฟ..้ำ..บ..ด...บ..งั.............. ................................บ...ร..ร..ด..ำ.ส...ำ.ม...ญั ...ส..ัต..ว..์..............................เ.ก..ิด..ว..ิบ...ตั ..ิป..ัต..ต...ิป..ำ..ป..ัง................. ................................ไ..ต..ร..ย..คุ..ท...ุก..ข..ต...ร.ั .ง..................................ส..ัง..ว..จั ..ฉ..ร..ะ..อ..ว..ส...ำ.น.................... ๓. เนื้อความตอนใดทไ่ี พเราะจับใจนักเรียนมากทส่ี ุด ยกตวั อย่างและแสดงความรู้สึกต่อเนื้อความน้ัน ..........อ..ย..่ทู...่ีด..ุล..พ...ิน..ิจ..ข..อ...ง.ผ..้.สู ..อ..น.......................................................................................... ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ...................................................................................................................................

๒๓ นิทานพ้ืนบ้าน 26

๒๔ วชิ าภาษาไทยพืน้ ฐาน ๑ รหัสวชิ า ท๓๑๑๐๑ แบบทดสอบก่อนเรียน บทที่ ๗ นิทานพืน้ บ้าน ชื่อ........................................................................... ช้ันม.๑/........... เลขท.ี่ .......... คาชี้แจง : ใหน้ กั เรียนเลือกตอบคาตอบท่ีถูกตอ้ งที่สุดเพยี งขอ้ เดียว ๑. นิทานพ้นื บา้ นเรื่องพญาคางคาก เป็นนิทานพ้ืนบา้ นภาคใด ก. กลาง ข.ใต้ ค. เหนือ ง. ภาคตะวนั ออกเฉียงเหนือ ๒. พญาคนั คากมีความหมายตรงกบั ขอ้ ใด ก. กบ ข. คางคาก ค. เขียด ง. อ่ึงอาง ๓. นิทานพ้นื บา้ นเร่ืองพญากงพญาพานคือนิทานเกี่ยวกบั การสร้างอะไร ก. พระพุทธบาทสระบุรี ข. พระปฐมเจดีย์ ค. ภูเขาทอง ง. วดั พระศรีรัตนศาสดาราม ๔. นิทานเร่ืองไกรทองเป็ นนิทานพ้ืนบา้ นของจงั หวดั ใด ก. สระบุรี ข. สมุทรปราการ ค. อุดรธานี ง. พจิ ิตร ๕.ศาลเจา้ แม่ลิ้มกอเหนี่ยว อยจู่ งั หวดั ใด ก. สงขลา ข. ปัตตานี ค. ภูเกต็ ง. ระนอง ๖. ขอ้ ใดไม่ใช่ความสาคญั ของนิทานพ้นื บา้ น ก. ใหค้ วามเพลิดเพลิน ข. ทาใหเ้ กิดความภาคภูมิใจในทอ้ งถิ่น ค. ทาใหท้ ราบคุณค่าของผเู้ ล่านิทาน ง. ใหก้ าลงั ใจในการดาเนินชีวติ ๗.จากนิทานพ้ืนบา้ น เรื่อง ตาม่องล่าย ตาม่องล่ายกบั ยายราพงึ ขวา้ งของใส่กบั อะไร ก. สาก ข. มีด ค. ครก ง. คอ้ น

๒๕ ๘. พญาคนั คากรบชนะใคร ก. พญานาค ข. พญาผ้งึ ค. พญาปลวก ง. พญาแถน ๙. จากนิทานพ้ืนบา้ นเรื่องสังขท์ องพระสงั ขช์ ุบตวั ในบ่ออะไร ก. บอ่ เงิน ข. บอ่ ทอง ค. บ่อเพชร ง. บ่ออญั มณี ๑๐. ประเพณีบุญบ้งั ไฟทาเพอื่ อะไร ก. ขอเงินบริจาค ข. ขอฝน ค. ขอใหฝ้ นหยดุ ง. ขอขมา ๑๑. นิทานพ้ืนบา้ นมีก่ีลกั ษณะ ก. ๑ ข. ๒ ค. ๓ ง. ๔ ๑๒.ขอ้ ใดไมใ่ ช่ตวั อยา่ งของนิทานพ้นื บา้ น ก. ปลาบูท่ อง ข. อุทยั เทวี ค.โสนนอ้ ยเรือนงาม ง. ขนุ ชา้ งขนุ แผน ๑๓.นิทานเร่ืองทา้ วกบิลพรหมอธิบายกาเนิดถึงประเพณีอะไร ก. บุญบ้งั ไฟ ข. สงกรานต์ ค. ข้ึนปี ใหม่ ง. แห่นางแมว ๑๔. คาสอนจากนิทานเร่ืองปลาบู่ทองสามารถนาไปประยกุ ตใ์ ชใ้ น ชีวติ ประจาวนั ในเรื่องของอะไร ก. ความอดทน ข. ความเสียสละ ค. ความกตญั ญู ง. ความซื่อสตั ย์ ๑๕.คาสอนจากนิทานเร่ืองพระรถ-เมรีสามารถนาไปประยกุ ตใ์ ชใ้ น ชีวติ ประจาวนั ในเร่ืองอะไร ก. ความอดทน ข. ความเสียสละ ค. ความกตญั ญู ง. ความซ่ือสตั ย์ ๑๖.ไกรทองปราบจระเขท้ ี่ดุร้ายมีช่ือวา่ อะไร ก.ชาละวนั ข. เพชฌฆาต ค. กมุ ภิล ง. นกั กะ ๑๗. ปรากฏการณ์ฟ้าร้องฟ้าผา่ มาจากนิทานเรื่องพ้ืนบา้ นอะไร ก. ตามองลาย ข. เจา้ แมล่ ิ้มกอเหน่ียว ค. เมขลากบั รามสูร ง. พระรถ -เมรี

๒๖ ๑๘. สิ่งใดไม่ใช่ของวเิ ศษที่พระสงั ขม์ ี ก. รูปเงาะ ข.ไมเ้ ทา้ วเิ ศษ ค. เกือบแกว้ ง. ตะกรุดวเิ ศษ ๑๙. ก่อนสิ้นใจนางพนั ธุรัตไดส้ อนมนอะไรใหแ้ ก่พระสังข์ ก. มนตด์ า ข. มนตเ์ สน่หา ค. มนตเ์ รียกเน้ือเรียกปลา ง. มนตเ์ รียกเงินเรียกทอง ๒๐. ขอ้ ใดไมใ่ ช่คุณคา่ ของนิทานพ้ืนบา้ น ก. คุณคา่ ทางปัญญา ข. คุณค่าทางการแพทย์ ค. คุณค่าทางการสาเริงอารมณ์ ง. ถูกทุกขอ้ ได.้ ..............คะแนน คะแนนเตม็ ๑๐ คะแนน

๒๗ ใบความรู้ เร่ือง นิทานพืน้ บ้าน คาชี้แจง : ใบความรู้เรื่องนิทานพืน้ บ้าน ผู้สอนได้ประยกุ ต์ใช้ หนังสืออเิ ลก็ ทรอนิกส์ (E-Book) ประกอบการสอน ดังนี้

๒๘

๒๙

๓๐

๓๑

๓๒

แบบฝึ กหัดท่ี ๑ ๓๓ นิทานพืน้ บ้าน ช่ือ – นามสกลุ ..................................................................ช้นั ม.๑/ ........... เลขที่.......... ตอนที่ ๑ จงจบั คู่ตวั ละครให้ตรงกบั นิทานพืน้ บ้าน สังข์ทอง (๕ คะแนน) เกาะหนูเกาะแมว ชาละวนั ปลาบู่ทอง เอือ้ ย,อ้าย นางรจนา พญากงพญาพาน ยายราพงึ พญาแถน พญาคนั คาก นางเมขลา จนั ทโครพ ท้าวรถสิทธ์ิ นางสิบสอง แมวและหนู ตาม่องล่าย ยายหอม ไกรทอง เมขลากบั รามสูร โมรา

ตอนท่ี ๒ จงตอบคาถามต่อไปนี้ (๕ คะแนน) ๓๔ ๑. จากนิทานพ้ืนบา้ นเร่ืองสงั ขท์ องนกั เรียนเห็นดว้ ยหรือไม่ที่พระสงั ขห์ นนี างพนั ธุรัตนอ์ อกมา ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ๒. ยกตวั อยา่ งตวั ละครในนิทานพ้นื บา้ นที่นกั เรียนชอบมาพร้อมบอกเหตุผลประกอบวา่ ชอบ เพราะเหตุใด ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ๓. หากนกั เรียนเป็นรจนา นกั เรียนจะเสี่ยงพวงมาลยั ใหแ้ ก่เจา้ เงาะหรือไม่ ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... .....................................................................................................................................................

ตอนที่ ๒ จงตอบคาถามต่อไปนี้ (๕ คะแนน) ๓๕ ๔. เหตุใดจึงตอ้ งมีประเพณีบุญบ้งั ไฟ ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ๕. จงบอกความสาคญั ของนิทานพ้นื บา้ น มาอยา่ งนอ้ ย ๕ อยา่ ง .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .....

๓๖ วชิ าภาษาไทยพืน้ ฐาน ๑ รหสั วชิ า ท๓๑๑๐๑ แบบทดสอบหลงั เรียน บทท่ี ๗ นิทานพืน้ บ้าน ชื่อ........................................................................... ช้ันม.๑/........... เลขท.ี่ .......... คาชี้แจง : ใหน้ กั เรียนเลือกตอบคาตอบท่ีถูกตอ้ งท่ีสุดเพยี งขอ้ เดียว ๑. ขอ้ ใดคือคุณค่าทางอารมณ์ของนิทานพ้นื บา้ น ก.ผอู้ า่ นนาไปเป็นขอ้ คิด ข.ผอู้ า่ นเกิดความสนุกสนาน ค.เกิดประเพณีสาคญั ง.แนวทางในการดาเนินชีวติ ๒.นิทานท่ีเล่าสืบตอ่ กนั มาเรียกวา่ อยา่ งไร ก.นิทานมุขปาฐา ข.นิทานลายลกั ษณ์ ค.นิทานราชสานกั ง.นิทานลายไทย ๓.นิทานเร่ืองใดเป็นนิทานที่เล่าสืบต่อกนั มาจากภาคใต้ ก.ผาแดงนางไอ่ ข.พญาคนั คาก ค.ตาม่องล่าย ง.เกาะหนู-เกาะแมว ๔.นิทานเรื่องใดเป็นนิทานที่เล่าสืบต่อกนั มาจากภาคกลาง ก.ผาแดงนางไอ่ ข.พญากงพญาพาน ค.เกาะหนูเกาะแมว ง.ตามอ่ งล่าย ๕. นิทานพ้นื บา้ นมีลกั ษณะอยา่ งไร ก.เป็นเร่ืองเล่าสืบตอ่ กนั มา ข.เป็นเรื่องทางประวตั ิศาสตร์ ค.เป็นตน้ กาเนิดของประวตั ิศาสตร์ ง.เป็นเร่ืองที่ปรากฏนามผแู้ ตง่ ด้งั เดิมแน่ชดั ๖. นิทานเร่ืองใดที่สอนและใหเ้ ห็นในเร่ืองคุณค่าของความดีของคนไม่ไดอ้ ยทู่ ่ีรูปกายภายนอก ก.พระรถเมรี ข.สังขท์ อง ค.นางสิบสอง ง.ไกรทอง ๗. การละเล่นพ้นื บา้ นท่ีปรากฏในเรื่องสังขท์ องคือการละเล่นอะไร ก.ตีคลี ข.งูกินหาง ค.ขาโถกเถก ง.มา้ กา้ นกลว้ ย

๓๗ ๘. นางเห็นรูปสุวรรณอยใู่ นช้นั รูปเงาะสวมไวใ้ หค้ นหลงมีความหมายตรงกบั สานวนไทยในขอ้ ใด ก.ขา้ งนอกสุกใสขา้ งในเป็นโพรง ข.อยา่ ไวใ้ จทางอยา่ วางใจคน ค.ปิ ดทองหลงั ง.พระไก่เห็นตีนงูงูเห็นนมไก่ ๙. นิทานพ้นื บา้ นภาคเหนือส่วนใหญม่ กั มีเรื่องราวที่เกี่ยวขอ้ งกบั ส่ิงใด ก.พระพุทธเจา้ ข.พ้ืนท่ีราบลุ่มใกลแ้ ม่น้า ค.ภูมิอากาศแหง้ แลง้ ง.ถูกทุกขอ้ ๑๐. นิทานเรื่องใดสะทอ้ นใหเ้ ห็นถึงความสัมพนั ธ์ระหวา่ งชาวจีนและชาวมุสลิมไดอ้ ยา่ งดี ก. เกาะหนูเกาะแมว ข.สงั ขท์ อง ค.ตาม่องล่าง ง.เจา้ แม่ลิ้มกอเหน่ียว ๑๑. นิทานเร่ืองใดสะทอ้ นใหเ้ ห็นถึงสภาพภูมิประเทศที่เป็ นภูเขาและเกาะในภาคใต้ ก.เกาะหนูเกาะแมว ข.สงั ขท์ อง ค.ตาม่องล่าย ง.เจา้ แมล่ ิ้มกอเหนียว ๑๒. จากนิทานเร่ืองตามอ่ งล่ายกาเนิดสถานที่มากมายยกเวน้ สถานท่ีใด ก.เกาะสาก ข.เกาะทะลุ ค.เกาะนมสาว ง.เกาะเกร็ด ๑๓. ส่ิงใดไมใ่ ช่ของวเิ ศษที่กระสงั มี ก.รูปเงาะ ข.ไมเ้ ทา้ วเิ ศษ ค.เกือบแกว้ ง.ตะกรุดวเิ ศษ ๑๔. ประเพณีบุญบ้งั ไฟมีลกั ษณะคลา้ ยกบั ประเพณีอะไรประเพณีอะไร ก.ลอยกระทง ข.ประเพณีแห่นางแมว ค.ประเพณีสงกรานต์ ง.ประเพณีวง่ิ ควาย

๓๘ ๑๕. จากนิทานพ้นื บา้ นตาม่องล่าย ทาใหเ้ กิดภูเขา ตามอ่ งล่ายในปัจจุบนั อยใู่ นจงั หวดั ใด ก.ตราด ข.ตาก ค.ประจวบคิรีขนั ธ์ ง.ชลบุรี ๑๖. นิทานที่เกี่ยวกบั การสร้างพระปฐมเจดียค์ ือเรื่องใด ก.เจา้ แม่ลิ้มกอเหนียว ข.พญากงพญาพาน ค.ตาม่องล่าย ง.กล่องขา้ วนอ้ ยฆา่ แม่ ๑๗. จากนิทานเรื่องพญาคนั คากเหตุใดชาวบา้ นจึงทาสงครามกบั พญาแถน ก.พญาแถนไมย่ อมเปิ ดทางใหพ้ ญาคางคากไปเล่นน้าบนสวรรค์ ข.พญาแถนไมย่ อมเปิ ดทางใหพ้ ญานาคไปเล่นน้าบนสวรรค์ ค.พญาแถนไมย่ อมเปิ ดทางใหพ้ ญาปลวกไปเล่นน้าบนสวรรค์ ง.พญาแถนไมย่ อมเปิ ดทางใหพ้ ญาผ่งึ ไปเล่นน้าบนสวรรค์ ๑๘. นิทานพ้นื บา้ นเร่ืองใดกล่าวถึงความสามารถและความกลา้ หาญวรี บุรุษ ก.สงั ขท์ อง ข.พระรถเมรี ค.ไกรทอง ง.ปลาบูท่ อง ๑๙. ขอ้ ใดคือความสาคญั ของนิทานพ้ืนบา้ น ก.ใหก้ าลงั ใจในการดาเนินชีวติ ข.ใหค้ วามเพลิดเพลิน ค.ทาใหเ้ กิดความภาคภูมิใจในทอ้ งถิ่นของตน ง.ถูกทุกขอ้ ๒๐. เหตุใดพระสังขจ์ ึงตอ้ งหนีนางพนั ธุรัต ก.รู้ความจริงวา่ นางพนั ธุรัตไม่ไดร้ ัก ข.รู้ความจริงวา่ นางพนั ธุรัตเป็นยกั ษ์ ค.รู้ความจริงวา่ นางพนั ธุรัตเป็นผี ง.ถูกทุกขอ้ ได.้ ..............คะแนน คะแนนเตม็ ๒๐ คะแนน

๓๙ เฉลย 42

๔๐ เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน ๑)ง ๒)ข ๓)ข ๔)ง ๕)ข ๖)ค ๗)ก ๘)ง ๙)ข ๑๐)ข ๑๑)ง ๑๒)ง ๑๓)ข ๑๔)ค ๑๕)ข ๑๖)ก ๑๗)ค ๑๘)ง ๑๙)ค ๒๐)ข

๔๑ เฉลยแบบทดสอบหลงั เรียน ๑)ข ๒)ก ๓)ง ๔)ข ๕)ก ๖)ข ๗)ก ๘)ง ๙)ก ๑๐)ง ๑๑)ก ๑๒)ง ๑๓)ง ๑๔)ข ๑๕)ค ๑๖)ข ๑๗)ข ๑๘)ค ๑๙)ง ๒๐)ข

เฉลยแบบฝึ กหัดท่ี ๑ ๔๒ นิทานพืน้ บ้าน ช่ือ – นามสกลุ ..................................................................ช้นั ม.๑/ ........... เลขท่ี.......... ตอนที่ ๑ จงจบั คู่ตวั ละครให้ตรงกบั นิทานพืน้ บ้าน สังข์ทอง (๕ คะแนน) เกาะหนูเกาะแมว ชาละวนั ปลาบู่ทอง เอือ้ ย,อ้าย นางรจนา พญากงพญาพาน ยายราพงึ พญาแถน พญาคนั คาก นางเมขลา จนั ทโครพ ท้าวรถสิทธ์ิ นางสิบสอง แมวและหนู ตาม่องล่าย ยายหอม ไกรทอง เมขลากบั รามสูร โมรา

ตอนที่ ๒ จงตอบคาถามต่อไปนี้ (๕ คะแนน) ๔๓ ๑. จากนิทานพ้ืนบา้ นเร่ืองสังขท์ องนกั เรียนเห็นดว้ ยหรือไม่ท่ีพระสงั ขห์ นีนางพนั ธุรัตนอ์ อกมา ..................................................................................................................................................... ................ข..ึน้ ..อ..ย..่กู...บั ..ด..ลุ..พ...ิน..ิ.จ..ข..อ..ง..ผ..้สู ..อ..น................................................................................................ ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ๒. ยกตวั อยา่ งตวั ละครในนิทานพ้นื บา้ นท่ีนกั เรียนชอบมาพร้อมบอกเหตุผลประกอบวา่ ชอบ เพราะเหตุใด ..................................................................................................................................................... ..............ข...ึน้ ..อ..ย..่กู..บ.ั ..ด..ลุ..พ...ิน..ิ.จ.ข...อ..ง..ผ..้สู ..อ..น................................................................................................. ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ๓. หากนกั เรียนเป็นรจนา นกั เรียนจะเสี่ยงพวงมาลยั ใหแ้ ก่เจา้ เงาะหรือไม่ ..................................................................................................................................................... ...............ข..ึน้...อ..ย.่.กู ..บั ..ด..ุล...พ..ิน...ิจ..ข..อ..ง..ผ..้สู...อ..น................................................................................................ ..................................................................................................................................................... .....................................................................................................................................................

ตอนที่ ๒ จงตอบคาถามต่อไปนี้ (๕ คะแนน) ๔๔ ๔. เหตุใดจึงตอ้ งมีประเพณีบุญบ้งั ไฟ ..................................................................................................................................................... ......แ..น..ว..ค...ำ.ต..อ...บ...เ.พ..ื่อ...ข..อ..ใ..ห..้ ฝ..น...ต..ก..ต...ำ.ม...ฤ..ด..กู ..ำ..ล....................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ๕. จงบอกความสาคญั ของนิทานพ้ืนบา้ น มาอยา่ งนอ้ ย ๕ อยา่ ง ........แ..น..ว..ค..ำ..ต..อ..บ........๑.....ใ..ห..้ ค..ว..ำ..ม..เ.พ...ล..ิด..เ.พ...ล..ิน........................................................................................ ..............................๒......ใ..ห..้ข..้อ..ค...ิด..แ..ล..ะ..ป...ล..กู ..ฝ..ัง..ค..ุณ...ธ..ร..ร..ม...ต..ำ..ม..ท...ี่ส..ัง..ค..ม...ต..้อ..ง..ก..ำ.ร.......................................... ..............................๓.....ท...ำ..ใ.ห..้.เ.ก..ิด..ค..ว..ำ..ม..ภ...ำ.ค..ภ...มู ..ิใ..จ..ใ.น...ท..้อ...ง.ถ..่ิน...ข..อ..ง..ต..น...................................................... ..............................๔......ใ.ห..้.ก..ำ..ล..งั .ใ..จ..ใ..น..ก...ำ.ร..ด..ำ..เ.น..ิน...ช..ีว..ิต.......................................................................... ..............................๕......ใ.ห..้.ค..ว..ำ..ม..ร.้.ูเ.ก..ยี่ ..ว..ก..บั ..ท...้ อ..ง..ถ..่ิน...จ..ำ.ร..ี ต...ป...ร..ะ..เ.พ..ณ...ีต..่ ำ..ง..ๆ.................................................

ภาคผนวก 48

๔๕ ข้อสอบปรนัย เลือกคาตอบได้ถูกข้อละ ๑ คะแนน ช้นั มธั ยมศึกษาปี ที่ ๑/ ...................... ปี การศึกษา .......................................... เลขที่ ชื่อ - สกลุ คะแนนท่สี อบได้จากคะแนนเตม็ ทดสอบ ทดสอบ ผลต่าง หมายเหตุ ก่อนเรียน หลงั เรียน ของคะแนน คะแนนรวม................................................ (ลงช่ือ) ................................................. ผปู้ ระเมิน คะแนนเฉล่ีย.............................................. ( .............................................................. ) คิดเป็ นร้อยละ............................................ ............... / .................. / .................

๔๖ (ใชส้ าหรับประเมินโดยครู) ลาดบั ชื่อ - สกลุ ความ ความ ความ คุณภาพ การ รวม ท่ี ต้งั ใจ ร่วมมือ มวี นิ ัย ของ นาเสนอ ๒๐ ผลงาน ผลงาน คะแนน ๓๒๑ ๓๒๑ ๓ ๒๑ ๓๒๑ ๓๒๑ เกณ ์การประเมิน เกณ ์การตดั สินคุณภาพ (ลงช่ือ) ................................ ผปู้ ระเมิน ดีมาก = ๔ คะแนน ช่วงคะแนน ระดบั คะแนน ( ....................................................... ) ดี = ๓ คะแนน ............. / ...................... / ................. พอใช้ = ๒ คะแนน ๑๖ - ๒๐ ดี ปรับปรุง = ๑ คะแนน ๑๑ - ๑๕ พอใช้ ๐ - ๑๐ ปรับปรุง