ประเด็นที่3-หนังสือเล่มเล็ก-รร.ชุมชนบ้านทุ่ง

ประเดน็ ท่ี 3 การลดรายจา่ ยในครัวเรอื น โรงเรยี นชุมชนบา้ นทงุ่ ชดุ ความรู้ Zero Waste ขยะเหลือทง้ิ เป็นศนู ย์ ลดตน้ ทุนรายจ่าย โรงเรียนชุมชนบ้านทงุ่ รวบรวมเรยี บเรียง: อาจารย์เกษตร วงศอ์ ปุ ราช, นายสมทิ ชูตงั้ ต้น บรรณาธกิ ร: ผศ.ดร.ฟสิ ิกส์ ฌอณ บวั กนก

ความสำ� คญั ของชุดความรู้ ชุดความรู้นี้เกิดจากความร่วมมือของนักเรียนในโรงเรียนชุมชนบ้านทุ่ง ซ่ึงโรงเรียนชุมชนบ้านทุ่งนั้นได้มีการจัดกิจกรรมส่งเสริมให้ผู้เรียนผลิตภัณฑ์ขนม เชน่ ขนมรงั ผงึ้ ขนมทองม้วน วาฟเฟลิ เพือ่ เพม่ิ รายได้ จากกระบวนการทำ� ขนมนี้ เองทำ� ใหเ้ กิดขยะขน้ึ ไม่ว่าเศษวัสดดุ บิ เศษขนม ถุงพลาสติกท่ีบรรจวุ ตั ถดุ ิบ จึงควร จะมีกระบวนการเพ่ือลดปริมาณขยะให้น้อยท่ีสุดและน�ำขยะท่ีเกิดข้ึนไปใช้ให้เกิด ประโยชน์สงู สุด จึงน�ำมาสู่ชดุ ความรู้เพ่อื บริหารจัดการขยะในชมุ ชน ปรับเปลีย่ น Mind set เห็นคุณค่าและสามารถบริหารจดั การใหเ้ กิดประโยชน์ได้

วตั ถปุ ระสงค์ชุดความรู้ เพอ่ื ส่งเสริมการพฒั นาและเพิ่มระดบั คณุ ภาพชวี ิต ในการจัดการขยะอย่างถูกตอ้ งเพ่อื ลดตน้ ทนุ รายจา่ ย และเพม่ิ รายได้ รวมถึงต่อยอดผลิตภณั ฑข์ องนกั เรียนในแตล่ ะระดบั ช้ัน

วธิ ไี ดม้ าซ่ึงความรู้ Heart: นกั เรยี นเปดิ ใจทจ่ี ะเรียนรู้ส่งิ ใหมท่ ี่จะเขา้ มากระทบกับวถิ ีชีวิตของ ชมุ ชนโดยปรบั มุมมอง ทัศนคติ โดยยึดประโยชนข์ องชุมชนเปน็ ส�ำคัญ Head: เปิดประเดน็ ความคิดเป้าหมายร่วมกนั เพื่อน�ำไปสูก่ ารหาเครื่องมอื หรือแนวทางการปฏิบัติที่เหมาะสมกับบริบทของชุมชนในการจัดการกับสถานการณ์ ของเสยี ทเี่ กิดขน้ึ พัฒนาคณุ ภาพชีวิตท่ีดี Hand: ลงมอื ปฏบิ ตั ิ และร่วมแลกเปล่ียนกระบวนการเรยี นรู้ท่ไี ด้รับจาก การจดั การสถานการณ์ตา่ ง ๆ ทเ่ี กิดขึ้น เพือ่ สะทอ้ นการเปล่ยี นแปลงในเชิงคุณค่า และมูลค่าเพ่มิ ของชมุ ชน

เน้อื หาความรู้ นักเรยี นสรุปความรเู้ กย่ี วกบั ประเภทขยะและสามารถระบุวิธีการคัดแยก โดยขยะแบง่ เปน็ 4 ประเภท คอื ขยะเปยี ก ขยะขายได้ ขยะทัว่ ไป และขยะอันตราย ซง่ึ ขยะจากกระบวนการการทำ� ขนม จะถูกจัดการขยะแยก ประเภททต่ี ามหลักการ 1A3R Avoid “หลีกเสย่ี ง - งด” โรงเรียนมีแนวคิดทีจ่ ะงดการเผาท�ำลายขยะซ่งึ จะเปน็ มลพษิ และอนั ตรายต่อ คนและสง่ิ แวดล้อมในชุมชน Reduce “ลดการซื้อ-ใช”้ เปน็ การจัดการความรสู้ กึ เสยี ดายและนำ� ไปสกู่ ารจดั การใหเ้ กดิ ประโยชน์และ คุม้ ค่าเปน็ การลดค่าใช้จา่ ยในครวั เรอื น เช่น การใช้ถุงผ้าแทนถงุ พลาสตกิ ทใ่ี ช้แล้วทิ้ง

Reuse “น�ำกลับมาใชใ้ หม่” เปน็ การจดั การขยะเบียกท่เี กดิ จากกระบวนการทำ� ขนมมีเศษเหลือดังนี้ กากอัญชนั แกนขา้ วโพด กากหัวกระทิ เปลือกไขไ่ ก่ โดยนำ� ขยะเปียกทำ� เปน็ ปุ๋ยหมัก Recycle “คดั แยก - แปรรูป - น�ำกลบั มาใช้ใหม่” สว่ นใหญ่จะเปน็ ประเภทขยะขายได้ จะคัดแยกขยะประเภทขวด พลาสติก ขวดแก้ว เศษกลอ่ งกระดาษ เศษกระปอ๋ ง และเศษวัสดุเหลอื ใช้ขายร้านรบั ซื้อของเก่าไปสู่กระบวนการแปรรูปและ นำ� กลับมาใช้ใหม่ และนักเรยี นได้เงินบางสว่ นกลบั มา

ประโยชนท์ ไี่ ดร้ ับ นักเรยี นไดอ้ งคค์ วามรู้ท่ีเกดิ จากการถอดบทเรียนการบริหารจัดการขยะ ลดการใช้เพ่อื สรา้ งราย ไดจ้ ากส่ิงของเหลอื ใช้ ลดตน้ ทนุ ในภารจัดทำ� ขนมของโรงเรยี นในแตล่ ะครง้ั คนในชมุ ชน พ่อแม่ ผู้ปกครอง ไดเ้ หน็ ขนมทีเ่ กิดจากการสรา้ งสรรคข์ องลกู หลาน เกดิ การแลก เปล่ยี นเรียนรู้ระหวา่ งคนรนุ่ ใหมก่ ับคนรนุ่ เกา่ ผสานองค์ความรู้ของคนสองร่นุ เติมเตม็ กันและกนั