ประเด็นที่2-หนังสือเล่มเล็ก-รร.ชุมชนบ้านทุ่ง

ประเด็นท่ี 2 การพัฒนาความรู้ภูมิปัญญาการเพิ่มมูลค่าจาก “เรื่องเล่า” (storytelling) โรงเรียนชุมชนบ้านทุ่ง ชุดความรู้ “จากความคิด ความรู้ สเู่ รื่องเลา่ ผลิตภณั ฑ์เพ่อื สขุ ภาพ” รวบรวมเรยี บเรยี ง: อ.ธิดารตั น์ ผมงาม, น.ส.กติ ตยิ ากร กณุ สิทธ,ิ์ น.ส.แอนนา ใจปงิ บรรณาธิกร: ผศ.ดร.ฟิสกิ ส์ ฌอณ บัวกนก

ความสำ� คัญของชดุ ความรู้ ชดุ ความรู้นี้เกิดจาการสำ� รวจขอ้ มูลเบือ้ งต้นของคนในชุมชนบา้ นทุ่งรวงทอง อ�ำเภอสบปราบ จงั หวดั ลำ� ปาง เกีย่ ว กับข้อมลู ชุมชนพบวา่ ในชุมชนและโรงเรียนมวี ตั ถดุ บิ ทีน่ ่าสนใจอยู่ 2 อย่าง ไดแ้ ก่ แก่นตะวัน และข้าวกล้อง และเปน็ วัตถดุ ิบ ท่ีมสี รรพคณุ ทางยา โดยแก่นตะวันมสี รรพคุณช่วยเสริมสร้างภูมิคมุ้ กันใหก้ ับร่างกาย ปอ้ งกันไขมันในเลอื ดสงู และชว่ ยใน การทำ� งานของระบบขบั ถา่ ย ส่วนขา้ วกลอ้ งมีสรรพคณุ ชว่ ยกระตนุ้ ระบบขบั ถ่าย ปอ้ งกนั โรคโลหติ จาง ปอ้ งกันโรคหัวใจ โดยแก่นตะวันน้ที างโรงเรียนได้เพาะปลกู ข้นึ เอง ส่วนขา้ วกล้องเป็นผลผลิตท่ไี ดจ้ ากชุมชน ทั้งนที้ างโรงเรยี นชุมชนบา้ นทุ่ง ได้นำ� วัตถดุ ิบดังกลา่ วมาพัฒนาแปรรูปเปน็ ผลติ ภณั ฑ์ขนมเพ่อื เพม่ิ มลู ค่า เป็นการสง่ เสริมอาชีพใหก้ บั ผ้เู รยี น การท�ำให้ ผลิตภัณฑ์มคี วามแตกต่างจากท่ีอน่ื จงึ มคี วามจำ� เปน็ ตอ้ งสรา้ งจดุ ขายใหก้ ับผลติ ภัณฑ์ โดยบอกเลา่ สรรพคณุ ของผลติ ภณั ฑ์ ทมี่ ่งุ สง่ เสริมสุขภาพ ตลอดจนกรรมวธิ ีการผลติ

วัตถุประสงค์ชดุ ความรู้ เพ่ือให้นักเรียนมีทักษะในการเพิ่มมูลค่าให้แก่ผลิตภัณฑ์ชุมชนผ่านการบอกเล่าถึงจุดเด่น และสิ่งท่ีนา่ สนใจของผลติ ภัณฑน์ ้ัน ๆ ในรปู แบบของเรื่องเล่าผลติ ภณั ฑ์ ท�ำให้นกั เรียนเหน็ คณุ ค่าและ ความสำ� คญั ของวตั ถดุ ิบในชมุ ชนสำ� หรบั ส่งเสรมิ อาชพี ใหแ้ ก่นักเรียนของโรงเรยี นและผ้คู นในชุมชน

วิธีได้มาซง่ึ ความรู้ ขนั้ แรก นกั เรียนรับความรูก้ ารสร้างเรอ่ื งเล่าผา่ นการท�ำกิจกรรม เพอ่ื เปิดโอกาสให้นกั เรียนไดฝ้ ึกเลา่ เรอ่ื งราว เชน่ ทมี่ าของการทำ� ขนม และวธิ กี ารท�ำขนมเพ่อื ไตรต่ รองข้อมูลที่สามารถน�ำมาเปน็ เรื่องเลา่ เพื่อเพม่ิ มูลค่า ขั้นท่สี อง การสมั ภาษณเ์ พิ่มเติม เพื่อสอบถามถงึ รายละเอียดประเดน็ ต่าง ๆ ที่อาจขาดหายและท�ำให้ได้มาซึ่ง ขอ้ มลู ทส่ี มบรู ณย์ ิ่งขึ้น ชน้ั ท่สี าม การสืบค้นข้อมลู จากเอกสารอื่น ๆ ท่ีเกีย่ วขอ้ ง ทั้งรายงานการแปรรปู อาหารผลิตภณั ฑข์ า้ วกล้อง และแก่นตะวันทท่ี างโรงเรยี นชุมชนบา้ นทงุ่ ไดจ้ ัดทำ� ขน้ึ และจากเว็บไซต์ต่าง ๆ ทำ� การเปรียบเทียบตรวจสอบ ข้อมูลท่ไี ด้จากการสมั ภาษณ์ สรปุ ชดุ ข้อมลู ท่ีถูกต้องและนา่ เชอื่ ถอื

เน้อื หาความรู้ ผลิตภณั ฑข์ นมที่มสี ว่ นผสม แก่นตะวนั ของโรงเรยี นชุมชนบา้ นทุง่ ทำ� ให้เกดิ ประโยชน์ตอ่ ร่างกายผูร้ บั ประทานดงั นี้ 1.ชว่ ยลดความอ้วน ในแกน่ ตะวนั มสี ารอนิ นลู นิ (Inulin) สารชนดิ นเ้ี ป็นน้ำ� ตาลเชงิ ซอ้ น ท่ไี มย่ ่อยในกระเพาะอาหาร และลำ� ไส้ จึงท�ำใหร้ ้สู ึกอ่ิมนาน ไมห่ วิ บอ่ ย 2.ลดคลอเลสเตอรอลในหลอดเลอื ด ใยอาหารในแก่นตะวันมีคณุ สมบัติชว่ ยดดู ซบั ไขมนั และน�้ำตาลส่วนเกินจากอาหาร ทรี่ ับประทานเข้าไป จงึ ชว่ ยลดคอเลสเตอรอล ไตรกลีเซอไรด์ 3.ชว่ ยลดระดับน�ำ้ ตาลในเลือด แก่นตะวนั มีดัชนีน้�ำตาลต่ำ� จงึ สามารถรับประทานเพ่อื ปรับสมดลุ น�ำ้ ตาลในเลือดได้ ลด ความเสีย่ งการเป็นโรคเบาหวานลง 40%

4.กระตุ้นการดูดซึมสารอาหารเม่ือสารอินนูลินในแก่นตะวันเปลี่ยนสภาวะความเป็นด่างในล�ำไส้ใหญ่ให้เป็นกรดอ่อนๆ ทมี่ ฤี ทธใ์ิ นการก�ำจดั เชื้อแบคทีเรยี จงึ ทำ� ใหล้ �ำไสด้ ดู ซมึ แรธ่ าตไุ ปใช้ประโยชน์ไดม้ ากข้นึ โดยเฉพาะแคลเซยี ม 5.ปอ้ งกันอาการภูมแิ พ้ แก่นตะวนั มีวติ ามินและสารตา้ นอนมุ ูลอสิ ระท่ชี ว่ ยเสรมิ สรา้ งใหร้ ะบบภูมติ ้านทานแข็งแรงขน้ึ 6.ลดความดนั โลหิต แกน่ ตะวันมโี พแทสเซียมสูง มโี ซเดยี มต่ำ� จงึ ช่วยลดระดับความดนั โลหติ ในร่างกาย และช่วยลด ความเสีย่ งต่อการเปน็ โรคหลอดเลือดหวั ใจในอนาคต 7.ป้องกันโรคกระดกู พรุน เนื่องจากอินซลู นิ จะเพิ่มการดูดซึมแร่ธาตทุ ่จี ำ� เป็นต่อรา่ งกาย เช่น แคลเซยี ม ซึ่งสง่ ผลตอ่ การ ปอ้ งกนั โรคกระดกู พรนุ ได้

ผลิตภณั ฑข์ นมทมี่ ีส่วนผสม ขา้ วกล้อง ของโรงเรียนชมุ ชนบา้ นทงุ่ ท�ำให้เกดิ ประโยชน์ต่อรา่ งกายผ้รู ับประทานดังน้ี 1.กระตนุ้ ระบบขับถา่ ย ขา้ วกลอ้ งมใี ยอาหารสูงจึงช่วยทำ� ให้ระบบขบั ถ่ายคล่อง แกอ้ าการทอ้ งผูกปอ้ งกนั ล�ำไส้ อักเสบ เมอื่ รบั ประทานเปน็ ประจำ� จะชว่ ยป้องกนั โรคมะเรง็ ล�ำไสใ้ หญ่ 2.ป้องกนั โรคเหน็บชา ขา้ วกล้องมวี ิตามนิ บี 1 มากกว่าข้าวขาวถงึ 4 เทา่ จึงชว่ ยปอ้ งกนั โรคเหนบ็ ชาไดด้ ี 3.ปอ้ งกันโรคปากนกกระจอก มวี ติ ามินบี 2 ชว่ ยป้องกันและรักษาโรคปากนกกระจอกได้ 4.ปอ้ งกนั โรคโลหิตจาง ข้าวกล้องมีธาตุเหลก็ ชว่ ยบ�ำรุงโลหิตและบำ� รุงรา่ งกายใหแ้ ข็งแรง 5.ปอ้ งกันอาการออ่ นเพลยี อุดมไปด้วยวติ ามนิ บี 1 และวิตามนิ บี 2 จงึ ช่วยป้องกันอาการอ่อนเพลียของรา่ งกาย เหน่อื ยง่าย แขน-ขาไมม่ แี รง หอบเหนือ่ ย และเบื่ออาหาร

ประโยชนท์ ีไ่ ด้รบั ผลติ ภณั ฑข์ องชุมชนมมี ูลคา่ เพ่มิ ข้นึ จากการนำ� เสนอในรปู แบบของเรือ่ งเล่าจากผลิตภัณฑ์ นกั เรยี นมีทกั ษะ ในการเพ่มิ มลู คา่ ให้แก่ผลิตภัณฑช์ ุมชน ผ่านการบอกเลา่ ถงึ จดุ เดน่ และสงิ่ ทน่ี า่ สนใจของผลิตภณั ฑน์ ั้น ๆ ในรปู แบบ ของเรื่องเลา่ ผลติ ภณั ฑ์