การแบ่งบัน

ส�ำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.) เป็นหน่วยงานหน่ึงในเครือข่ายองค์กรบริหารงานวิจัยแห่งชาติ (คอบช.) ซึ่งมหี น้าท่ีในการบริหารจัดการทุนวิจยั ด้านการบริหารจัดการการท่องเทยี่ ว ได้เล็งเหน็ ความส�ำคัญ ของการพฒั นางานวจิ ยั เพื่อให้สามารถขบั เคลือ่ นนโยบายในการพฒั นาการท่องเท่ียวของประเทศ พรมแดนความรู้ดา้ นงานวจิ ัยทอ่ งเทยี่ ว งานวิจยั เพ่อื สนับสนุนปที อ่ งเท่ียววถิ ีไทย ลกั ษณะโครงการวจิ ยั ทอ่ งเทย่ี วที่ สกว. และ คอบช. สนบั สนนุ หนง่ึ ในผลงานวจิ ยั ทอ่ งเทย่ี วทมี่ สี ว่ นในการสนบั สนนุ ปที อ่ งเทย่ี ว งบประมาณ อาทิ การวจิ ยั เกย่ี วกบั การทอ่ งเท่ียวในกล่มุ ประเทศ วิถีไทย อาทิ โครงการพัฒนาคลัสเตอร์ของกลุ่มธุรกิจขนมไทย อาเซียน / การเสริมสรา้ งศกั ยภาพของชมุ ชน / การค้นหาสนิ คา้ ทอ้ งถน่ิ และการจดั ทำ� ระบบฐานขอ้ มลู สารสนเทศสำ� หรบั เสน้ ทาง หรอื ผลิตภณั ฑ์ทางการทอ่ งเทีย่ วใหมๆ่ ใหม่ของการท่องเท่ียวเพ่ือการเรียนรู้อาหารในภูมิภาคตะวันตก โดย ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.อรุณศรี ลีจีรจ�ำเนียร จาก มหาวทิ ยาลยั ศลิ ปากร Sweet Trails เสน้ ทางขนมไทย ผลจากการวิจัย ได้น�ำเสนอเส้นทางการท่องเที่ยวท่ีมีการ สอดแทรกกิจกรรมการเรียนรู้อาหารด้านขนมไทย ซึ่งมีท้ังส่วน ที่เป็นวัตถุดิบท่ีใช้ในการท�ำขนมในแต่ละเส้นทาง และการน�ำ วัตถุดิบมาพัฒนาเพ่ือให้เกิดขนมไทยต่างๆ โดยสถานท่ีแต่ละ สถานที่ มสี ่งิ ที่น่าสนใจแตกต่างกนั ท้ังการเรยี นรู้จากภมู ปิ ญั ญา ทางการเกษตร หัตถกรรม วิถชี วี ติ ความเปน็ อยู่ของชาวบา้ น ตัวอย่างเส้นทางขนมไทย l เส้นทางตามรอยนำ้� ตาลโตนด ได้แก่ ผลิตภัณฑ์ ตาละตุนาหงนั (ตาลคู่) และตาลละมุน (ขนมตาลทรงเคร่อื ง) l เส้นทางล�ำนำ� ค�ำหวาน ไดแ้ ก่ หยดน้�ำสงั ข์ และนางลอย l เสน้ ทางทองคำ� ขาวแหง่ ธรรมชาติ ไดแ้ ก่ ขา้ วหนม และขา้ วศรนี ลิ l เสน้ ทางขดุ ทองลองลิ้ม ไดแ้ ก่ ศรีสุวรรณ และทศทัต Sweet Taste ขนมทั้ง 8 ชนิดข้างต้น ได้มีการประเมินทางประสาทสัมผัสและทดสอบศักยภาพในเชิงพาณิชย์กับนักท่องเท่ียวในพื้นท่ี และผู้ท่เี กย่ี วขอ้ งแล้ว พบว่ามศี กั ยภาพในเชิงพาณชิ ย์ทุกๆ ผลิตภัณฑ์ ซ่ึงได้รบั ผลตอบรับจากกลุ่มผบู้ รโิ ภคและนักทอ่ งเทยี่ ว ถ้าผูอ้ า่ นท่านใดสนใจ ผลงานวิจยั ด้านการท่องเท่ียว สามารถตดิ ตอ่ สอบถามไดท้ ่ีส�ำนกั ประสานงานโครงการวจิ ัยอตุ สาหกรรมทอ่ งเท่ียว และบริการ สกว. โทรศพั ท์ 0 2940 5188 หรือ คน้ หาได้ท่ ี elibrary.trf.or.th ของส�ำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจยั

เจา้ ของ บรรณาธิการ ผอู้ ำ�นวยการกองวจิ ยั การตลาด การท่องเท่ยี วแห่งประเทศไทย ยุวดี นิรัตนต์ ระกูล ผอู้ ำ�นวยการกองสารสนเทศการตลาด กองบรรณาธกิ าร ผู้อำ�นวยการกล่มุ ฐานขอ้ มูลการตลาด คณะทปี่ รึกษา รองผู้ว่าการดา้ นตลาดยุโรป แอฟริกา ฐาปนีย์ เกยี รติไพบลู ย ์ ผูอ้ ำ�นวยการกองเผยแพรค่ วามรู้ดา้ นการท่องเทยี่ ว จุฑาพร เรงิ รณอาษา ตะวันออกกลาง และอเมริกา จรญั ช่ืนในธรรม ผู้อำ�นวยการกองประชาสมั พันธใ์ นประเทศ รองผู้วา่ การดา้ นสินค้าและธรุ กิจท่องเทย่ี ว บุษกร พรหมมาโนช ผอู้ ำ�นวยการกองกลยทุ ธ์การตลาด วิไลวรรณ ทวิชศรี รองผวู้ า่ การด้านตลาดเอเชยี และแปซิฟกิ ใต้ พชิ ยา สายแสงจนั ทร ์ พนกั งานบนั ทกึ ข้อมูล พงศธร เกษสำ�ล ี รองผวู้ า่ การด้านส่อื สารการตลาด จรญิ ญา เกยี รติลัภนชยั ศกุ รีย์ สทิ ธิวนชิ รองผู้วา่ การด้านบรหิ าร สุจติ รา แย้มงามเหลือ สมรัก คำ�พทุ ธ รองผ้วู า่ การดา้ นตลาดในประเทศ อานุภาพ ธรี รัฐ   รองผวู้ า่ การด้านนโยบายและแผน สนั ติ ชุดนิ ธรา  ผูอ้ ำ�นวยการฝา่ ยวางแผน จรัญ อน้ มี  

Contents สารบญั 8-61-37 Tourism On The Shelf 14-17 Tourism On The Move 18-25 • Nike on the Move 26-37 Tourism Research 38-49 50-55 • การศกึ ษาแนวโนม้ และทศิ ทางการทอ่ งเทยี่ วไทยในปี 2563 56-61 Thai Tourism Scenario 2020 62-65 66-73 From The Cover • Sharing Economy เรอ่ื งของการแบง่ ปนั ? Tourism Trends • World Travel Market Global Trends Report 2014 • Hip Tourism Tourism Seminars • ILTM 2014 : Health is a new Wealth & More • InnovBiz 2015 : Innovation for Thailand Tourism Museum & Tourism • Muse Mobile มวิ เซยี มตดิ ลอ้ Low Carbon Tourism • ความไมส่ ขุ ของคนในชาตภิ ฏู าน Pop Culture Tourism • ตตี ว๋ั - เขา้ บา้ น Tourism @ AEC • ASEAN INFOGRAPHIC จุลสารฉบบั น้ีจัดทำ�ข้นึ โดยใชก้ ระดาษ EPO (EcoPaque Offset) Vol.1 No.2/2015 Tourism Authority of Thailand และหมึกพิมพ์จากนํา้ มนั ถวั่ เหลืองท่ีไมเ่ ปน็ อันตรายต่อสุขภาพ จลุ สารวชิ าการการทอ่ งเทีย่ ว 1600 New Phetchaburi Road, และเปน็ มิตรต่อสง่ิ แวดลอ้ ม การท่องเทยี่ วแห่งประเทศไทย Makkasan, Ratchathewi, Bangkok 10400, Thailand ตใหร้ใาชสไ้ ัญดต้ลักามษสณญั ์ จญาากอเลนม่ญุ เาดตมิ คอรนเี ุญอทาฟีต 1600 ถนนเพชรบุรีตัดใหม่ แขวงมกั กะสนั tel: +66 2250 5500 ext. 2620-2 อคนอมุญมาอตนแสบ์แบสเดดียงวทก่ีมนั า-3ไ.ม0่ใปชเ่รพะ่อืเทกศารไทคย้า- เขตราชเทวี กรุงเทพฯ 10400 fax: +66 2253 7468 โทรศพั ท์ : 0 2250 5500 ตอ่ 2620-2 email: [email protected] โทรสาร : 0 2253 7468 website: tatreviewmagazine.com twitter: @etatjournal Facebook : www.facebook.com/tatreviewmagazine

Editor’s Talk บทบรรณาธกิ าร Modern Tourists : Catch me if you can ระหว่าง Sharing Economy กับ Hip Tourism จะเลือกเร่ืองไหนขึ้นปกดี เราเลือก Sharing Economy ขึ้นปก ด้วยการใช้ สญั ชาตญาณลว้ นๆ ไม่มวี ชิ าการปน การจะตดั สนิ ใจอะไรสกั อย่าง เราถกู สอนใหต้ ้องใช้ข้อมลู ปฐมภมู ิ ทุตยิ ภูมิ ใช้เทคนิควิเคราะหแ์ ละเคร่ืองมอื วจิ ัย ท้งั SWOT / TOWS / Scenario Planning / Contents Analysis ต้องประเมนิ สถานการณ์ให้รอบดา้ น ใช้ PEST Analysis บา้ ง 5 FORCES Model บา้ ง ต่างกรรมต่างวาระ แตเ่ นือ่ งจากสภาพความกดดนั ทีจ่ ะต้องปดิ เล่มให้ไดท้ ันเวลา ตอ้ งเคลยี ร์คอลมั น์ใหค้ รบ ดังนน้ั การตัดสนิ ใจ เลอื กเร่ืองขึ้นปกครัง้ นี้ จงึ ใชส้ ญั ชาตญาณล้วนๆ เพราะเราเช่ือในสญั ชาตญาณตวั เอง Sharing Economy ถูกเลือกข้ึนปกหนา้ เพราะคะเนว่า เรือ่ งนีจ้ ะมาแรง มาจรงิ ในปีน้ี ส่งิ บ่งช้ี คือ ธุรกจิ Sharing ต่างๆ อาทิ Airbnb ซง่ึ เตบิ โตและกระจายอยทู่ ว่ั โลก โดยมอี ยู่ในประเทศไทยถงึ 500 กวา่ แหง่ ตามเมอื งหลกั ทางการทอ่ งเทย่ี ว ถา้ ผอู้ า่ นตอ้ งการ ทราบเรื่องที่มาของ Sharing Economy หรือ Airbnb พลิกอ่านได้ในบทความของ โตมร ศุขปรีชา และ นวพล ธ�ำรงรัตนฤทธ์ิ แต่ถ้าอยากรู้วา่ Airbnb ในประเทศไทยมอี ยู่จังหวัดใดบ้าง ต้อง Search หาเอง Hipster หรอื Hip Tourism ถกู เลือกเปน็ ปกหลงั เพราะเข้าใจ (เอาเอง) ว่า ปกหลังคือพ้นื ที่ของเหลา่ ฮิปสเตอร์ทท่ี วนกระแส นอกกรอบ ขบถ ต่อต้านวัฒนธรรมป๊อป และรังเกียจแมส ถ้าเอา Hipster ข้ึนปกหน้า เด๋ียวจะไม่ Cool ลองพลิกดูปกหลังก่อน จากน้นั ค่อยแวะอ่านบทความเร่ือง Hip Tourism ของ วฒุ ชิ ยั กฤษณะประกรกิจ ทั้งสองเร่ืองท่ีเป็นกระแสอยู่น้ี เป็นเร่ืองที่ถูกพูดถึงในงานสัมมนา ‘เปิดมุมมอง ท่องเที่ยวไทย’ ของ ททท. โดยในปี 2555 มีการพูดถงึ ฮปิ สเตอร์ ในหัวขอ้ The Old Normal & The New Normal จากน้นั ฮปิ สเตอรก์ ็มาแรงมากในปี 2558 และดเู หมือนว่า จะเปน็ ฮปิ สเตอรแ์ บบไทยๆ ท่มี ีการต้ังเพจแซวกนั ไปมาตามประสา Hipsters กบั Anti Hipsters สว่ นแนวคิดเรือ่ ง Sharing Economy ถูกเสนอในงานสมั มนาของ ททท. เม่ือปี 2554 ในหวั ขอ้ ‘Host vs Guest ยนิ ดที ่ีไมร่ ู้จัก’ จากนัน้ Sharing Economy ก็เรม่ิ ได้รบั ความนยิ มแพรห่ ลายมากมายในปี 2558 ท้ัง Sharing Economy และ Hipster ต่างเป็นเทรนด์เล็กๆ ในช่วงปี 2554, 2555 ท่ีถูกหยิบมาน�ำเสนอผ่านหัวข้อสัมมนา ของ ททท. เพราะเราเช่ือว่าการติดตามเทรนด์ของนักท่องเท่ียวเป็นเรื่องจ�ำเป็น การปักใจเช่ือเรื่องใดเร่ืองหน่ึงเป็นเรื่องอันตราย การผลิตซ�้ำวาทกรรมเดิมๆ จะต้องปรับ เพราะไวยากรณ์ของผู้คนเริ่มเปล่ียนไป โลกทุกวันนี้ซับซ้อนข้ึน หลากหลายขึ้น ผู้บริโภค เปดิ รบั ข้อมูลรอบดา้ น เลือกรับ เลอื กท้ิง รักเรว็ เบ่ือเรว็ การตามดพู ฤติกรรมนกั ทอ่ งเทีย่ วจงึ ไม่งา่ ย การใชผ้ ลจากการวิจยั ก็จำ� เป็น แตต่ ้องใชข้ ้อมูลอื่นๆ ประกอบดว้ ย GAME of TOWN : Town of the Talk เมอื งท่ีผคู้ นตอ้ งพดู ถงึ 12 เมอื งทผี่ คู้ นตอ้ งพดู ถงึ ในปนี ้ี นา่ จะเปน็ 12 เมอื งตอ้ งหา้ ม (พลาด) คอื นา่ น ลำ� ปาง เพชรบรู ณ ์ บรุ รี มั ย์ เลย สมทุ รสงคราม ราชบรุ ี ตราด จันทบุรี ตรงั ชุมพร และนครศรีธรรมราช ผอู้ า่ น TAT Review ทมี่ ภี ูมลิ �ำเนาอยู่ในประเทศไทย สามารถเขยี นขอ้ ความ เก่ียวกับเมืองน้ันๆ ด้วยภาษาไทย และ/หรอื ภาษาอังกฤษ ความยาวไม่เกนิ 12 คำ� ส่งมาที่ อีเมล [email protected] หรือ www.facebook.com/tatreviewmagazine เราจะคัดเลอื ก 12 ข้อความ เพอ่ื มอบของทีร่ ะลกึ เพียง 12 ชน้ิ เท่านัน้ ตัง้ ใจวา่ 12 ข้อความดังกลา่ ว เราจะท�ำใหเ้ ป็น Talk of the Town ใหไ้ ด้ เลา จะ ลอ ยุวดี นิรัตนต์ ระกลู # ฮิปสเตอร์

Tourism On The Shelf ขึน้ ช้ัน เร่ือง : กองบรรณาธกิ าร What’s Mine is Yours : A simple, powerful idea that’s reinventing the way smart, The Rise of Collaborative adaptive companies do Consumption business. Lisa Gansky เขียนโดย : Rachel Botsman และ Roo Rogers หนงั สอื เล่มนต้ี ีพิมพแ์ ละเผยแพรเ่ มอื่ ปี 2010 ผเู้ ขียนนยิ ามความหมายของ ‘Mesh’ โดยอา้ งอิงวา่ ผเู้ ขียนเสนอความคิดเหน็ ในเรื่อง Collaborative บสิ เนสโมเดลในอดีตนัน้ ไม่ Work แลว้ ต้องโยนทิ้งไป Consumption หรอื การบรโิ ภคแบบรว่ มมือกนั แล้วลองมาทำ� ธรุ กจิ ทข่ี บั เคลอ่ื นโดย Social Media, ซึ่งแสดงออกเป็นรปู ธรรมที่ชดั เจน คอื การแลกเปล่ยี น Wireless Networks และ Data Crunched โดยน�ำเสนอ ของใช้ และ/หรือ การแบ่งปนั สิ่งที่เรามี (ท้ัง เหลือ สนิ คา้ และบรกิ ารที่อยู่ในความตอ้ งการของลูกค้า หรือ ยงั ไม่มีโอกาสใช้ หรือ ใชบ้ างโอกาส บางเวลา) ธุรกิจในรูปแบบ Mesh Companies สรา้ งปฏิสัมพนั ธ์ สงิ่ ทมี่ ีการแลกเปล่ยี น แบ่งปัน มีทั้งรถยนต์ กับลกู คา้ โดยตรง ตอบโจทย์ทง้ั เรอ่ื งสนิ คา้ บรกิ าร ห้องพกั ในบ้าน เกา้ อร้ี บั แขกหรือโซฟา ปรากฏการณ์ อาทิ Bike Sharing และ Home Exchanges ในลักษณะ Collaborative Consumption เผยแพร่อย่างกว้างขวาง ของการเชา่ (Peer-to-Peer Lending) หรือ และรวดเร็วอยา่ งมาก เน่ืองมาจากความกา้ วหน้า • ZipCar - Car Sharing ของเทคโนโลยสี มัยใหม่ • Kickstarter เชื่อมระหวา่ งศลิ ปินกับผทู้ ี่ต้องการสนับสนนุ Lisa Gansky ไดน้ ำ� เสนอแนวคดิ เกยี่ วกบั Mesh ในเวที ท่ีมคี วามสำ� คัญเป็นทีจ่ ับตามองของทง้ั โลก คอื เวที TED Talk โดย Lisa นำ� เสนอในเดือนมกราคม 2011 ผู้ท่ีสนใจในเรอ่ื งน้ี สามารถเขา้ ชมรายละเอียดไดใ้ น www.ted.com 6 | Tourism Review

Tourism On The Shelf ขน้ึ ช้ัน Sharing is Good : The Business of It’s a Shareable Life : How to Save Money, sharing : Making It A Practical Guide Time and Resources in the New Sharing on Sharing, 2014 Through Collaborative Economy Consumption, 2013 เขียนโดย : Chelsea Rustrum, เขียนโดย : Alex Stephany เผยแพร่ Gabriel Stempinski, เขยี นโดย : Beth Buczynski ในช่วงเดอื นมีนาคม 2558 นบั วา่ เป็น Alexandra Liss หนังสือเลม่ นี้ประกาศวา่ Collaborative ชุดหนงั สอื ทเี่ ก่ยี วกบั Sharing Economy เปน็ หนังสอื แนว How-to ผูเ้ ขียนท้ังสาม Consumption is a New Way of Living เล่มล่าสุด พยายามเสนอวิธีการในการใช้จา่ ยเงิน และยนื ยันวา่ รูปแบบการแบ่งปัน คำ� ประกาศของหนงั สอื เล่มนี้ คอื อยา่ งคุ้มค่า และการเดินทางท่องเทีย่ ว จะชว่ ยพยุงโลก และคนรุ่นใหม่ (Next The ‘Sharing Economy’ is changing ที่ประหยัดค่าใช้จ่าย การลดคา่ ใชจ้ ่าย Generation) ในยคุ แหง่ การเปลยี่ นผ่านนี้ the rules of business. หนงั สอื เลม่ น้ี ในแตล่ ะเดอื น การสร้างความซอ่ื สตั ย์ จะเกดิ การเปล่ยี นความเชอื่ จาก ตง้ั คำ� ถามท�ำนองว่า ถา้ ซอื้ กลอ้ งดูนกมา ในหมู่คนรอบตวั (อนั น้ีน่าจะเป็นหมุดหมาย ของฉัน (Mine) เปน็ ของเรา (Ours) แลว้ ใชเ้ พยี ง 3 วัน จะซอ้ื มาท�ำไม ทำ� ไมจึง หลักของเรอื่ ง Sharing Economy) หนงั สอื เลม่ นจี้ ะให้ขอ้ มลู เกยี่ วกบั ประวัติ ไมห่ ยิบยืมเอา นค่ี ือปรชั ญาของการแบง่ ปัน นอกจากนีแ้ ล้ว หนังสือเล่มนี้ ยังพาไปสู่ และพฒั นาการของ Collaborative ปัจจุบนั The Sharing Economy หรือ แนวทางในการสรา้ งคอมมูนิต้ี และ Consumption จะกล่าวถึงความดีงาม ‘Collaborative Consumption‘ สร้างรายได้ การสร้างชดุ ไลฟส์ ไตล์อีกแบบหนึ่งขึ้นมา ความสวยงาม และความทา้ ทายของ ถึง 15 พนั ล้านเหรียญสหรัฐ โดยการ ไลฟส์ ไตล์แบบ Sharing Economy ใหเ้ ชา่ และขาย ต้งั แต่รถยนตถ์ ึงบา้ น ตัวอยา่ งทีน่ า่ สนใจ คอื Uber และ Airbnb The Business of Sharing เป็นหนังสือท่ีพยายามจะช้ีให้เห็นว่า Sharing Economy ขณะน้ี คอื Global Trends โดยได้สมั ภาษณผ์ ้ปู ระกอบการ ทปี่ ระสบความส�ำเรจ็ และยก Case Study มาศึกษา Tourism Review | 7

Tourism on the Move เพียงความเคล่อื นไหว JUST DO IT. 8 | Tourism Review

Tourism on the Move เพยี งความเคลอ่ื นไหว เรียบเรยี ง : กองบรรณาธกิ าร สบื เน่อื งจากการได้อา่ น Supplement ทุกครั้งท่ีอ่าน RUN X3 ใน Monocle • Carolyn Davidson เป็นผู้ออกแบบ เรอ่ื งRUNX3 ทแี่ นบมากบั นติ ยสารMonocle จะเกิดแรงบันดาลใจให้ลุกข้ึนมาท�ำข้อมูล โลโก้ Nike และขายโลโก้ในราคาเพียง ในชว่ งปี 2014 เกยี่ วกบั การวง่ิ ในประเทศไทย ดงั นน้ั จงึ เรม่ิ 35 เหรียญสหรฐั RUNX3 เปน็ เรอ่ื งราวทนี่ ำ� เสนอเกย่ี วกบั จากการสบื คน้ ขอ้ มลู เกย่ี วกบั กจิ กรรมการวง่ิ • ในปี 2006 การใช้ Social Media การวง่ิ หรอื Running Guide ใน 3 เมอื ง คอื ในประเทศไทย พบว่ามีการจัดกิจกรรมการ เพ่ือท�ำการตลาดของ Nike ผิดพลาด กรณี ลอนดอน โตเกียว และนิวยอร์ก เนื้อหา ว่ิงเกือบทุกเดือน ในแต่ละเดือนมีหลายงาน “บทเรียน Joga.com Nike สร้างสังคม ภายในเอกสารเล่มแทรกนี้ ประกอบด้วย และจดั ในหลายจงั หวดั (ขณะนย้ี งั อยรู่ ะหวา่ ง ออนไลนท์ ม่ี สี มาชกิ มากกวา่ 1 ลา้ นคน ผใู้ ชส้ อ่ื ข้อมูลเก่ียวกับอุปกรณ์การว่ิงต่างๆ นานา การรวบรวม) ได้สร้างหัวข้อสนทนามากมายท่ีน่าสนใจ ซ่ึงไม่ใช่รองเท้าอย่างเดียว แต่เป็นเคร่ือง- นอกจากการตามสืบค้นข้อมูลเกี่ยวกับ ในช่วงการแข่งขันฟุตบอลโลก แต่หลังจาก ประดับ (Accessories) ที่ผลิตข้ึนมาเพื่อ การวง่ิ แลว้ RUN X3 ยังทำ� ใหเ้ กดิ ความสนใจ ฟุตบอลโลกสิ้นสุดลง Nike ขาดการติดต่อ รองรับกิจกรรมการวิ่ง แบรนด์ของสินค้า เกย่ี วกบั แบรนด์ Nike และจากท่ีได้มีโอกาส สื่อสารกับ Community นี้ โดยปล่อยให้ ทน่ี ำ� เสนอ คอื Nike ไปเข้ารับการอบรมเกี่ยวกับ Strategic Community นีต้ ายไป” นอกจากข้อมูลเก่ียวกับอุปกรณ์การว่ิง Marketing Programme ทส่ี ถาบนั INSEAD • ในปี 2008 Nike แกต้ ัว โดยกลับไปสร้าง แล้ว ยังมีข้อมูลเก่ียวกับเส้นทางการว่ิง ในการอบรมดังกล่าว มีการยก Case ของ ความสมั พันธ์กบั แฟนใน Joca.com ในแตล่ ะเมอื ง แตล่ ะเสน้ ทางจะมรี ายละเอยี ด Nike ที่ใช้ Social Media มาท�ำการตลาด Nike คือกรณีศึกษาการท�ำการตลาด เกี่ยวกับระยะทาง, ช่วงเวลาที่น่าวิ่ง, จุด ซ่ึงน่าสนใจมาก ดังน้ัน จึงได้จัดท�ำข้อมูล ในวงการกีฬา ท่ีลูกค้ามีลักษณะเฉพาะ Highlight ที่ว่ิงผ่าน และยังมี Nike + Tip เก่ียวกับประวัติและการด�ำเนินงานด้านการ มีอีเวนท์กีฬาเป็นหมุดหมาย มีนักกีฬาชื่อดัง คือ ข้อแนะน�ำ ค�ำเตือน ซึ่งมีประโยชน์และ ส่งเสริมการตลาดของ Nike โดยจัดท�ำ เป็นตัวกลางเช่ือมต่อความสัมพันธ์ระหว่าง ให้ความส�ำคัญในรายละเอียดเล็กๆ น้อยๆ ในลักษณะของ Timeline ตั้งแต่ปี 1968 สินคา้ แผนการตลาดของ Nike มีทั้งประสบ ที่เปน็ ประโยชน์กับนกั วงิ่ จนถึงปี 2012 ใน Timeline ท่ีรวบรวมมา ความสำ� เร็จ มีทั้งลม้ เหลว ถ้าเปรียบเหมือน น�ำเสนอ มเี รื่องทนี่ า่ ศึกษา ดงั น้ี การวง่ิ คือ ถา้ วิ่งแล้วลม้ กต็ อ้ งลกุ เพื่อวง่ิ ตอ่ เรียนรู้การล้มของ Nike และศึกษา การลกุ ใหม่ และวิง่ ตอ่ อย่างมอื อาชีพ Tourism Review | 9

BLUE RIBBON SPORTS 1964 Blue Ribbon Sports 11996716 25 มกราคม 1964 1972 เปิด Retail Outlet Bill Bowerman และ Phil Knight ขายชดุ กฬี าแห่งแรก จากมหาวิทยาลยั โอเรกอน ตั้งบรษิ ัท Blue Ribbon Sports รับท�ำรองเท้าว่งิ Bill Bowerman Become Nike ใช้แบบเครอ่ื งทำ� วาฟเฟิลของภรรยามาออกแบบ พ้ืนรองเท้าในช่อื รุ่น ‘Moon Shoe’ 30 พฤษภาคม 1971 เปล่ียนชื่อบรษิ ัท Blue Ribbon Sports • จดทะเบียนเข้าตลาดหลักทรัพย์ • ขยายตลาดไปยังกีฬาประเภทอ่ืน เช่น เบสบอล เปน็ Nike โดยเริ่มใชโ้ ลโกท้ ีเ่ ห็นอยู่ ฟตุ บอล เทนนสิ บาสเกตบอล และการออกกำ� ลงั กาย ในปจั จบุ นั ซงึ่ ออกแบบโดย Carolyn Davidson และขายโลโก้น้ีในราคาเพียง MISSION 35 เหรียญสหรฐั • สง่ แรงบันดาลใจและนวตั กรรมใหมส่ ูน่ ักกีฬาท้ังโลก • เพียงแคค่ ณุ มรี ่างกาย คณุ ก็เป็นนกั กีฬา ครองตลาดรองเท้าวง่ิ ในอเมริกามากกว่าครึ่ง 1979 การเติบโตอื่นๆ • รายได้ 20.8 พนั ลา้ นเหรยี ญสหรฐั EARLY EXPERIMENT 1980 • พนักงาน 35,000 คนท่ัวโลก IN SOCIAL MEDIA 1990 • ขายใน 160 ประเทศ 1998 • ร้านคา้ ปลีก 690 รา้ นทั่วโลก เปดิ ตวั เว็บไซต์ Nike.com เริ่มสโลแกน Just Do It. ท�ำงานร่วมกับ Gawker Media Group ดึงนกั กฬี าดังรว่ มงาน และ YouTube ในการศกึ ษาการตอบสนอง • ทีมชาตบิ ราซิล - ฟตุ บอล • ไทเกอร์ วูดส์ - กอลฟ์ ผบู้ ริโภคต่อแบรนด์ Nike • แลนซ์ อาร์มสตรอง - จกั รยาน ชอ่ งทาง Internet และสื่อ Social Media

ART OF SPEEDN TOUCH OF GOLD ร่วมกบั Gawker และ Blog Art of Speed กอ่ น World Cup 2006 ไนกี้ใช้ ‘My Space’ ดึงนกั สรา้ งภาพยนตร์ชอ่ื ดงั 15 คน ทำ� หนงั ในการสร้าง Community ณ เวลาน้ัน ที่เก่ียวกับความเร็ว มีคนชม 400,000 - มสี มาชกิ 50,000 คน ซง่ึ ถอื วา่ เปน็ Community 700,000 คน/เดอื น ที่ใหญ่ที่สุด ท�ำ Homemade - Joking Video โดยใช้นักเตะช่ือดัง รอนัลดีนโย มารว่ มงาน ตงั้ ช่ือวิดีโอวา่ ‘Touch of Gold’ อพั โหลดใน YouTube มคี นเขา้ ชม 20 ล้าน ครง้ั ในเวลาไม่กีอ่ าทติ ย์ ‘Nike First Viral Video’ เwปwิดwต.วั nikefootball.com 2000 2004 2005 2006 Joga.com vs World Cup 2006 มผี เู้ ขา้ ลงทะเบยี นเวบ็ ไซตน์ ี้ เกอื บ1 ลา้ นคน “บทเรียนกรณี Joga.com Nike สร้าง Joga.com เผยแพรใ่ น140 ประเทศทวั่ โลก สั ง ค ม อ อ น ไ ล น ์ ท่ี มี ส ม า ชิ ก ม า ก ก ว ่ า ร่วมงานกับ Google พัฒนา Joga.com จัดท�ำ 14 ภาษา 1 ล้านคน ผู้ใช้สื่อได้สร้างหัวข้อสนทนา เพ่ือเป็นสังคมออนไลน์ เพ่ือเช่ือมโยง ในเวบ็ น้ีมีทีวีออนไลน์ และมี Eric Cantona มากมายที่น่าสนใจในช่วงการแข่งขัน ฟุตบอล กับ ไนกี้ เข้าด้วยกัน (เปิดตัวเมื่อ เปน็ ผูด้ �ำเนินรายการ ฟุตบอลโลก แต่หลังจากฟุตบอลโลก 3 กมุ ภาพันธ์ 2006) หลังจาก World Cup 2006 จบลง Nike ยตุ ิ ส้ินสุดลง Nike ขาดการติดต่อสื่อสารกับ มุ่งเน้นกีฬาฟุตบอล และกลุ่มวัยรุ่นบ้าบอล เวบ็ ไซต์ Joga.com Community นี้ โดยปลอ่ ยให้ Community Nike หวังจะใช้เป็นพื้นที่แลกเปลี่ยนเร่ือง น้ตี ายไป กลยุทธท์ จี่ ะพฒั นา คอื ต้องเข้าไป ฟุตบอล และ World Cup ท่ีก�ำลังจะมาถึง เป็นส่วนหน่ึงของชีวิตประจ�ำวัน ที่ไหนที่ยัง ในอีก 5 เดือน (กรกฎาคม 2006) บริโภคอยู่ ท่ีไหนท่ีรวมตัวกัน เราจะไปอยู่ ท่ีน่นั เพ่ือให้ขอ้ มูลทม่ี ีเนอื้ หาและเรื่องราว”

LARGEST ONLINERECONNECT WITH FOOTBALL FAN NIKRUNNINGDESTINATION Nike พยายามกลับไปสรา้ งความสัมพันธก์ บั แฟนเก่าที่อยู่ใน Joga.com Nike+ 40%ตัดงบโฆษณาโทรทัศน์ และสือ่ สง่ิ พิมพ์ลง หลัง World Cup 2006 Nike รว่ มกบั Apple ท�ำ Nike+ • จับกระแสความสนใจ iPod โดยผลิตแผ่นเซ็นเซอร์ ติดในรองเท้าว่ิง เพื่อติดตามการวิ่ง ระยะทาง/แคลอรี ที่เผาผลาญ ข้อมูลจะถูกเก็บไวใ้ น iPod • เป็นแพลตฟอร์มที่มีข้อมูลเรื่องการฝึกซ้อมและการแชร์ เกย่ี วกบั การออกก�ำลังกาย • ราคาแผ่นเซ็นเซอร์ 30 เหรียญสหรัฐ www.nikeplus.com กลายเป็นเป้าหมายออนไลน์ ส�ำหรับการว่ิงที่ใหญ่ท่สี ุด 2007 2008 2009 2010 ต้ังแผนก Nike Digital Sport WRITE THE FUTURE NIKE LIFE CENTER ออกผลติ ภณั ฑใ์ หม่ Nike + GPS Stop Watch • Nike ออกโฆษณาฟอรม์ ยกั ษ์ ‘Write the เชา่ ตกึ Life Center ในโจฮนั เนสเบริ ก์ เปดิ ไฟ นั ก ว่ิ ง ส า ม า ร ถ ว า ง แ ผ น เ ส ้ น ท า ง ก า ร ว่ิ ง Future’ ส�ำหรบั World Cup 2010 ตึกนี้เป็นรูป 2 นักฟุตบอลระดับโลก คือ ความเรว็ ในการวิ่ง ระยะทาง การเผาผลาญ • เป็นโฆษณาท่ีมีผู้เข้าชมมากท่ีสุด สร้าง Ronaldo และ Robinho ขอ้ ความทสี่ ง่ เขา้ มา แคลอรี (Nike สร้างฐานข้อมูลเส้นทาง สถติ ใิ หมค่ อื 7.8 ลา้ นครงั้ ในอาทติ ย์แรก จะถูกเลือกเพ่ือไปสร้างเป็นภาพเคล่ือนไหว การวิ่งที่ใหญ่ท่ีสุดในโลก โดยใช้เวลาเพียง • ไนกฟ้ี ตุ บอลแฟนเพจเพม่ิ จาก 107 ลา้ นคน และแสดงขอ้ ความ ปกี ว่าเทา่ นน้ั ) เป็น 3.4 ลา้ นคนในอาทติ ย์เดยี วกนั • Write the Future ได้รับรางวัล Film THE CHANCE THE GRID Grand Prix ในเทศกาลหนังเมืองคานส์ โครงการค้นหานักฟุตบอลที่มีศักยภาพ Nike ผลิตเกม The Grid คอื เกมวิ่งท่ีใช้ถนน เข้าร่วม Nike Academy ซึ่งเป็นโปรแกรม ใหญ่ในกรุงลอนดอนเป็นสถานท่ีเล่นเกม การฝกึ อบรมชนั้ เยย่ี ม สนบั สนนุ โดย พรเี มยี ร์ โดยมีวัตถุประสงค์เพ่ือกระตุ้นการว่ิงใน ลีกของอังกฤษ อังกฤษ และเพ่ิมประสบการณ์การวิ่งใน คัดเลือกผู้สมคั ร 100 คน จาก 32 ประเทศ มมุ มองใหม่

KE RUN FOR ‘CHINA’ Nike ต้องการกระตุ้นหนุ่มสาวของจีนให้ออกมาวิ่ง จัดแคมเปญ ‘Luna Run’ ใน 4 เมืองหลักของจีน ชือ่ งาน Luna Run มาจากรองเทา้ วงิ่ รนุ่ LunaGlide งานจดั ตอนกลางคืน มกี ารแสดงดนตรี เชิญเซเลบ และผ้ฝู กึ สอนการออกกำ� ลังกายมาร่วมงาน ทีเ่ ซีย่ งไฮ้ มีนักว่งิ ชาวจีนร่วมว่งิ 35,000 คน 2011 2012 Nike+ Fuel Band Nike+Basketball Nike+Training อุปกรณ์ Fuel Band ราคา 149 เหรียญ Nike เรม่ิ ขยายไปสู่กฬี าประเภทอน่ื • เปา้ หมาย คอื เปลยี่ นจากการออกกำ� ลงั กาย สหรฐั เปน็ กำ� ไลขอ้ มอื บนั ทกึ การเคลอื่ นไหว •Nike+Basketball คอื ความพยายามของNike ใหเ้ ปน็ กีฬา ของผู้สวมใส่ตลอดวัน สามารถแสดงผล ทจ่ี ะสรา้ งCommunity ของบาสเกตบอลขนึ้ มา • Nike+Training มี 3 ระดับ คือ เริ่มต้น การเผาผลาญพลงั งาน / จำ� นวนก้าว ข้อมูล • Nike+Basketball ในปี 2012 นัน้ สามารถ ปานกลาง และยาก จากสายรัดสามารถเชื่อมไปยังมือถือและ วัดค่าความสูงของการกระโดดของ.../ความ • การฝกึ ฝนจะมวี ดิ โี อสาธติ การออกกำ� ลงั กาย เว็บไซต์ได้ รวดเร็วของการเคล่ือนไหว/ข้อมูลบันทึก.../ จากนักกีฬา เชน่ ราฟาเอล นาดาล เปน็ ตน้ ลีลาเด็ดๆ...กล่าวว่า “Nike+Basketball จะสร้างผลกระทบต่อการเล่นและการฝึกฝน บาสเกตบอลให้นา่ สนใจขน้ึ ”

Tourism Research ท่องเท่ยี ววิจยั การศกึ ษาแนวโนม้ 2563และทศิ ทางการทอ่ งเทย่ี วไทยในปี Thai Tourism 2020Scenario เรือ่ ง : กองวิจยั การตลาด ททท. การทอ่ งเทย่ี วแหง่ ประเทศไทย ดำ� เนนิ การศกึ ษาวจิ ยั โครงการศกึ ษาแนวโนม้ และทศิ ทาง การทอ่ งเทย่ี วไทยในปี 2563 (Thai Tourism Scenario 2020) โดยกำ� หนดแนวทางการศกึ ษา วิจัย คือ การวิจัยเอกสาร การสัมภาษณ์เชิงลึก ในกลุ่มผู้ทรงคุณวุฒิ และการประชุม ระดมสมอง ในกลมุ่ ผเู้ ชย่ี วชาญ และนกั ธรุ กจิ ทมี่ คี วามเกยี่ วขอ้ งกบั การสง่ เสรมิ การทอ่ งเทย่ี ว ชว่ งเวลาที่ดำ� เนนิ การศกึ ษา คือ เดือนมีนาคม-ธันวาคม 2557 14 | Tourism Review

Tourism Research ท่องเท่ียววจิ ัย สาระส�ำคัญท่ไี ดจ้ ากการวจิ ัยในภาพรวม l องค์การการท่องเที่ยวโลกแห่งสหประชาชาติ (UNWTO) พยากรณ์ว่า เมื่อถึงปี 2020 จะมีนักท่องเท่ียวระหว่างประเทศจ�ำนวน 1,600 ล้านคน ภมู ภิ าคทม่ี แี นวโนม้ เปน็ แหลง่ ทอ่ งเทย่ี วยอดนยิ ม คอื ภมู ภิ าคเอเชยี ตะวนั ออก เอเชียแปซิฟิก และเอเชยี ตะวันออกเฉยี งใต้ l ตลาดทพี่ ฒั นาแลว้ มกี ารชะลอตวั ดา้ นการเตบิ โตอยา่ งตอ่ เนอ่ื ง ในขณะที่ ตลาดเกดิ ใหม่มีอตั ราการเตบิ โตสงู กว่าหลายเทา่ l ตลาดเอเชยี และแอฟริกาใต้ มีอตั ราการเตบิ โตสูงที่สดุ แต่ยุโรปยังคง เป็นตลาดท่ีใหญ่ที่สุด ถึงแม้ว่าอัตราการเติบโตจะไม่สูงเท่ากับภูมิภาคอื่นๆ ก็ตาม l การเติบโตของกลุ่มเศรษฐกิจใหม่ (Emerging สาระสำ� คญั ดา้ นพฤตกิ รรมนกั ทอ่ งเทย่ี ว Market) การเปลยี่ นแปลงโครงสรา้ งการตลาด กลมุ่ ประเทศ BRIC (บราซิล รัสเซีย อินเดีย และจีน) มีรายได้เพ่ิมข้ึน l การสลายเส้นแบ่งอายุ (Age Blurring) ช่วงอายุของคน และมศี กั ยภาพในการสง่ ออกนกั ทอ่ งเทยี่ วในอนาคต เร่ิมไม่ชัดเจน เด็กเร่ิมไม่รู้สึกว่าตนเด็ก (คิดว่าโตเป็นผู้ใหญ่แล้ว) l ปี 2020 นักท่องเที่ยวนิยมเดินทางไปนอกภูมิภาค ส่วนคนแก่ กลับรู้สกึ กระฉับกระเฉง และไมร่ ู้สกึ ตัววา่ แก่ เพ่มิ ข้ึน จากร้อยละ 18 เปน็ รอ้ ยละ 24 l ใจร้อน เร่งรีบ (Speed Culture) ต้องการได้อะไรทันที l แนวโน้มนักท่องเท่ียวเดินทางบ่อยข้ึน มีจ�ำนวนทริป จากแรงผลักดันของชุมชนเมือง การเร่งรีบ รวมถึงการท�ำอะไร เกิดขึ้น 21 ครั้ง จากประชากรโลก 100 คน หลายอย่างในเวลาเดียวกัน รวมถึงการพร้อมเปลี่ยนแปลงและ l ในปี 2020 ภูมิภาคเอเชียแปซิฟิกจะมีนักท่องเท่ียว เปลย่ี นใจตลอดเวลา มากถึง 416 ลา้ นคน หรือ 1 ใน 4 ของนกั ทอ่ งเที่ยวทว่ั โลก l ชีวิตคู่ขนาน (Online & Offline) ในโลกเสมือน หรือ l ในปี 2020 หากประเทศไทยมีอัตราการเติบโต โลกออนไลน์ คนในอนาคตจะใชเ้ วลาในโลกออนไลนม์ ากขนึ้ เรอ่ื ยๆ เท่าการคาดการณ์การเติบโตของภูมิภาคเอเชียแปซิฟิก l พฤติกรรมโซโลโม (SOLOMO) พฤติกรรมการท�ำอะไร ท่ีร้อยละ 6.5 ประเทศไทยจะมีจ�ำนวนนักท่องเที่ยว 41.5 ‘รว่ มกนั ’ กับคนอื่น ท�ำให้เกิดแนวโนม้ Mobile Traveler และกลุ่ม ลา้ นคน แตห่ ากประเทศไทยยงั คงเตบิ โตสงู เหมอื นในอดตี นกั ทอ่ งเทีย่ วทเ่ี ดินทางเองจะมีจ�ำนวนมากขนึ้ ที่ผ่านมาในอัตราเฉล่ียร้อยละ 15 และปรับเพ่ิมความ l ความคาดหวังสงู ขนึ้ ทัง้ ดา้ นราคาท่ตี อ้ งคมุ้ ค่า (High Expec- สามารถในการรองรับในด้านต่างๆ ได้ ในปี 2020 จะมี tation) ใชส้ อยระวงั การใช้จ่ายมากขึ้น จ�ำนวนนักท่องเที่ยว 71 ล้านคน เท่ากับจ�ำนวนประชากร l ซึมซับวัฒนธรรมอื่นมากขึ้น (Culture Absorption) ไทยในปี 2020 โดยเฉพาะการบรโิ ภคภาพยนตรส์ ือ่ จากตา่ งประเทศ l การเปล่ียนแปลงโครงสร้างประชากรโลก ท�ำให้ l ความสนใจแบบสวนทาง (Conflict in Interest) เป็นการ รูปแบบการท่องเท่ียวเปล่ียนแปลงไป เช่น การท่องเท่ียว แสวงหาสิ่งท่ีสวนทางกับแนวโน้มยุคสมัย เช่น การหวนหาคุณค่า สำ� หรบั กลมุ่ นกั ธรุ กจิ และกลมุ่ ผสู้ งู วยั จะมสี ดั สว่ นทเี่ พมิ่ ขน้ึ ในอดตี การตนื่ ตัวทางศาสนา การบรโิ ภคแบบวิถเี ดิม เปน็ ต้น Tourism Review | 15

Tourism Research ทอ่ งเท่ียววจิ ัย ภาพทัศนด์ ้านการท่องเท่ียวไทยในปี 2020 l จากการประมวลผลข้อมูลที่ได้จากการทบทวนวรรณกรรม การ สัมภาษณ์เชิงลึก และการประชุมระดมสมอง สามารถน�ำมาสรุปเป็นภาพ ทศั น์ดา้ นการท่องเทย่ี วไทย ในปี 2020 ได้ 4 ภาพทัศน์ คอื ภาพทศั น์ที่ 1 Consumption หรอื เตม็ ทีก่ บั ชีวติ ภาพทัศน์ท่ี 2 Investment / ลงทุนกับโครงสร้างพนื้ ฐาน ภาพทัศนท์ ี่ 3 Branding & Repositioning / ภาพลกั ษณ์ใหม่ท่องเท่ยี วไทย ภาพทัศน์ท่ี 4 Sustainability /ความยั่งยนื ข้อเสนอแนะเชงิ หลกั การ 5 มหาวทิ ยาลัยแหง่ การท่องเท่ยี วระดบั ภมู ิภาค (People Excellence Center)การเข้าสู่ความเป็น 1 ปรบั ปรงุ โครงสรา้ งการบรหิ ารนโยบายสคู่ วามเปน็ เอกภาพ ผนู้ �ำดา้ นการพัฒนาคน มัคคุเทศกใ์ นอุตสาหกรรม (End to End Policy Alignment) ทอ่ งเทย่ี วทีด่ ีทีส่ ดุ ในภมู ภิ าคเอเชีย 2 เมืองอจั ฉริยะ (Smart City) พฒั นาเชอ่ื มโยงระบบคมนาคม 6 การจดั ท�ำแบรนด์เมืองด้านการทอ่ งเที่ยว ตามเส้นทางทอ่ งเทีย่ วทง้ั ทางอากาศ ทางบก ทางน้�ำ (Tourism City Brand) แยกจากแบรนด์ประเทศ และมีการใช้เทคโนโลยเี ขา้ มาช่วยในการบรหิ าร ใหค้ วามรู้ หากเมืองใดมีจุดแขง็ เพยี งพอ สามารถนำ� เสนอ และจดั เกบ็ ขอ้ มูลทัง้ ระบบ นอกจากนี้ยังเน้นเรื่องการสรา้ ง ภาพลกั ษณ์แยก เพอื่ สื่อสารไปยังนกั ทอ่ งเทยี่ ว ความเช่ือมัน่ และด้านความปลอดภัย เป้าหมายได้ 3 พฒั นาตลาดร่วมภูมิภาค (Multinational Destination) 7 การบรู ณาการวฒั นธรรมความเปน็ ไทย สู่เศรษฐกิจ น�ำเสนอเสน้ ทางท่องเท่ยี วระหว่างประเทศ พรอ้ มแสดงจดุ ยืน สรา้ งสรรค์ (Creative Economy) อยา่ งเปน็ รปู ธรรม เป็นศนู ย์กลางท่องเทยี่ วภูมภิ าค และสง่ เสรมิ การลงทนุ มกี ารน�ำประวตั ิศาสตร์ วถิ ีไทย มาออกแบบ ผปู้ ระกอบการไทยและแรงงานไทย ไปสรู่ ะดบั ภมู ภิ าค วิถกี ารทอ่ งเที่ยวรูปแบบใหม่ 4 การตลาดดจิ ทิ ลั ของการท่องเทย่ี วทั้งระบบ เก็บข้อมลู 8 การจดั ทำ� เมอื งสีเขียว (Green City) มีเทคโนโลยี และฐานขอ้ มูลขนาดใหญ่ (Data Analytic and Big Data) เขา้ มาช่วย ให้ความรู้ผ้ปู ระกอบการ ขับเคลอื่ น กระบวนการปอ้ งกนั การตดั ราคา นำ� เสนอราคาและบริการ ทัง้ ระบบ สทิ ธิพิเศษดา้ นภาษี การมีสว่ นรว่ ม ท่เี หมาะสมไปยงั ลูกค้า จากทุกภาคส่วน 16 | Tourism Review

Tourism Research ทอ่ งเทย่ี ววจิ ยั Tourism Review | 17

From the Cover เร่อื งจากปก ESchoanroinmgy เรื่องของการแบง่ ปัน? เร่อื ง : โตมร ศขุ ปรีชา 18 | Tourism Review

From the Cover เรื่องจากปก 1 ลองจินตนาการถงึ เขา เขาเรียนจบ เขาท�ำงาน เขาซื้อบ้าน เขาซื้อรถ เขาซ้ือข้าวของเครื่องใช้ต่างๆ ท้ังที่แพง และไมแ่ พง ทงั้ ท่ีหรูหรา และทจ่ี ำ� เป็นต้องใช้ ทุกอย่างคือของของเขา เป็นของเขาแต่เพียงผู้เดียว เพราะเขาหาซ้ือมันมาด้วยการ ทำ� งานหนกั เขาอาจขายของบางอย่างให้คนอ่ืนได้ แต่เขาไม่คิดจะแบ่งปันให้ใครใช้ ถ้าไม่สนิทกันจริงๆ เขามแี ตจ่ ะอยากซอื้ อยากครอบครอง อยากเปน็ เจา้ ของใหม้ ากขน้ึ และมากขนึ้ เพอ่ื เปน็ หลกั ประกนั วา่ ชวี ติ ของเขาจะไม่ขาดแคลนสิ่งใด คณุ คดิ วา่ คณุ เป็นเขาหรอื เปล่า? 2 ในระบบเศรษฐกจิ แบบเดิม เราเหมือนอาศัยอยู่ในเมอื งพาราณสี เมอื งที่ใครไม่มปี รานีใคร ระบบตลาดสอนเราวา่ ใครมอื ยาว สาวไดส้ าวเอา และเมอื่ ไดม้ าแลว้ กต็ อ้ งกอดสงิ่ นนั้ เอาไวใ้ หแ้ นน่ ใครจะพรากสง่ิ นน้ั ไปจากเรา ก็ตอ้ งมขี องแลกเปลีย่ นท่ีดีพอ เศรษฐกิจแบบที่มีทุนเป็นตัวตั้งเป็นเช่นน้ีเสมอมา ไม่ใช่แค่ในยุคทุนนิยม ทว่าแม้ย้อนกลับ ไปสมัยพุทธกาล ก็มีคนที่เป็นเศรษฐีและยาจก อันแสดงให้เห็นว่า ส�ำนึกครอบครองแบบนี้มีมา ยาวนาน จนกระท่งั ราวสิบปที ่ผี ่านมานี้ - อะไรบางอย่างก็ไดเ้ กดิ ขึน้ ! 3 ค�ำว่า Sharing Economy หรือ ‘เศรษฐกิจแบ่งปัน’ เป็นค�ำท่ีเริ่มปรากฏให้เห็นชัดเจน ในกลางทศวรรษ 2000s แนน่ อน มนั ‘ยงั ’ ไม่ใช่ ‘ระบบเศรษฐกจิ ’ ใหญโ่ ตอะไร จะวา่ ไปกเ็ ปน็ เพยี ง ‘โครงสร้าง’ ของธุรกิจแบบใหม่ (จะเรียกว่าเป็น Business Model ก็เห็นจะได้) ที่เกิดข้ึนด้วย แรงผลักดันและปัจจัยทางสังคมหลายอย่างท่ี ‘เอ้ือ’ ให้คนหันมามองวิถีชีวิตของตัวเองและ ‘ข้าวของ’ ที่ตัวเองครอบครองไว้ - ดว้ ยสายตาแบบใหม่เท่านนั้ Tourism Review | 19

From the Cover เร่อื งจากปก ลองจนิ ตนาการถึงเขาอกี ครั้ง เขามที กุ สง่ิ ในครอบครอง ไมว่ า่ เขาตอ้ งการใชง้ านอะไร เขาสามารถหยบิ สง่ิ นนั้ ขนึ้ มาไดเ้ สมอ เชน่ เมอ่ื เขาอยากไปเทย่ี ว เขาสามารถเลอื กไดว้ า่ จะขบั รถคนั ไหน ในบรรดารถหา้ คนั ทเ่ี ขามอี ยไู่ ป เขาสามารถ เลอื กไดด้ ว้ ยวา่ จะขบั รถไปเทยี่ วทบ่ี า้ นพกั ตากอากาศหลงั ไหน ในบรรดาบา้ นพกั ตากอากาศสบิ หลงั ทเี่ ขา ซ้ือหาเอาไว้ หรือแม้เม่ือเขาอยากจะติดรูปที่ฝาผนัง เขาก็สามารถเลือกได้ว่าจะหยิบสว่านไฟฟ้าตัวไหน มาใช้ จากบรรดาสว่านไฟฟ้าและเคร่ืองใช้ไม้สอยเก่ียวกับช่างมากมายท่ีเขาสะสมไว้ เพราะเขาชอบ งานช่างและการซ่อมแซมบา้ นเปน็ ชวี ิตจติ ใจ แต่แล้ววันหนึง่ เขากน็ กึ , ท�ำไมเขาตอ้ งมีส่ิงเหลา่ นนั้ เอาไวใ้ นครอบครองด้วยเลา่ การมีรถห้าคัน ท�ำให้เขาเร่ิมสงสัยตัวเองว่า แล้วในเวลาที่เขาไม่ได้ใช้รถคันที่สอง สาม สี่ เล่า รถพวกนนั้ เพยี งแต่จอดอยูเ่ ฉยๆ แม้ไม่มีใครได้ใชง้ านมนั แตเ่ งินทีเ่ ขาหามาได้ กลบั ตอ้ งถูกนำ� มาใช้จ่าย ออกไปทุกเวลานาที ไม่ใช่แค่ค่าคนดูแลรถ ค่าสึกหรอ หรือค่าดูแลรักษาเท่าน้ัน แต่ยังรวมไปถึง ‘ค่าเสอื่ มราคา’ ท่ีเพิม่ ขึน้ เรื่อยๆ ด้วย จะกินนมจากวัว ก็เพียงแต่ซ้ือนมมากินทีละขวดทีละกล่องไม่ได้หรือ ท�ำไมต้องเล้ียงวัวท้ังตัว เอาไวด้ ว้ ยเลา่ นั่นคอื คำ� ถามของเขา 4 เม่ืออินเทอรเ์ นต็ และทางด่วนข้อมูลมาถงึ อย่างเปน็ ทางการ โฉมหน้าของโลกกเ็ ปล่ียนไป เมอ่ื กอ่ น ในระบบเศรษฐกจิ โลกแบบเดมิ ผผู้ ลติ ไมส่ ามารถพบปะกบั ผบู้ รโิ ภคไดโ้ ดยตรง จงึ ตอ้ งมี ‘คนกลาง’ มาคอยท�ำหน้าที่เช่ือมประสาน แต่เม่ือเกิดอินเทอร์เน็ตขึ้น รูปแบบของการท�ำธุรกิจใหม่ กเ็ กดิ ขึน้ มันคือระบบเศรษฐกิจแบบที่เรียกกันว่า Peer-to-Peer หรือจาก ‘เพ่ือน’ คนหนึ่ง ไปสู่ ‘เพื่อน’ อีกคนหนึ่ง บางคนเรียกระบบเศรษฐกิจแบบน้ีว่า Collaborative Economy หรือระบบเศรษฐกิจแห่งความ รว่ มแรงรว่ มใจกนั และบางคนกเ็ รยี กมนั วา่ Sharing Economy แมว้ า่ แตล่ ะคำ� จะมคี วามหมายทแี่ ตกตา่ ง กนั ไปบา้ งเล็กๆ นอ้ ยๆ แต่ถ้าดูเผินๆ ก็คลา้ ยว่า ‘เทรนด’์ ของระบบเศรษฐกิจแบบนจ้ี ะมาแรงเอาการ กลบั ไปจินตนาการถงึ เขาอกี รอบ จู่ๆ เขาก็เกิดคิดข้ึนมาขณะคลิกเข้าไปในโลกอินเทอร์เน็ตเพ่ือส่ือสารกับเพื่อน แล้วพบว่า เพ่ือนคนนั้นก�ำลังเดือดร้อน เขาไม่ได้เดือดร้อนอะไรใหญ่โต เพียงแต่อยากไปเที่ยว แต่บังเอิญรถ ทมี่ ีอยเู่ สยี จึงไมม่ รี ถขบั ไปเทีย่ ว เพ่ือนอีกคนหน่ึงก็เดือดร้อนเช่นเดียวกัน เขาจ�ำเป็นต้องติดรูปถ่ายครอบครัวกับผนัง แต่ท่ีบ้าน ไมม่ สี วา่ นไฟฟา้ ครน้ั จะใหไ้ ปซอื้ สวา่ นไฟฟา้ ทง้ั อนั มาใชเ้ พอ่ื เจาะผนงั ตดิ รปู เพยี งรปู เดยี ว กด็ จู ะสนิ้ เปลอื ง เกนิ เหตุ เพื่อนทั้งสองคนท�ำให้เขานึกถึงส่ิงท่ีเขามีอยู่ เขามีรถที่ไม่ได้ใช้งาน เขามีสว่านที่วางเอาไว้เฉยๆ ก็แลว้ ทำ� ไมเขาถงึ ไม่เอาสิง่ เหล่าน้ีมาใหเ้ พือ่ นหยิบยมื เสียเล่า กลับกัน, ถ้าเพือ่ นมีของ ‘เหลือใช้’ ทจี่ ะให้เขาหยบิ ยืมได้บา้ งเป็นการตอบแทน กน็ า่ จะเป็นเรอ่ื งดี ไม่ใช่หรอื - เขาคิด ทนี่ า่ สนใจกค็ อื จๆู่ - ในฉบั พลนั ทนั ใด, กเ็ กดิ คนมากมายเปน็ ลา้ นๆ คนทวั่ โลก ทค่ี ดิ แบบเดยี วกบั เขา มันฟังดูเหลือเชื่อ ที่สิ่งเหล่านี้จะเกิดข้ึนมาได้พร้อมๆ กันโดยไม่มีใครจัดการหรือจัดต้ังให้เกิดข้ึน แตม่ ันก็เปน็ ไปแล้ว ดว้ ยอำ� นาจของเทคโนโลยี 20 | Tourism Review

From the Cover เรอ่ื งจากปก 5 อย่างไรก็ตาม เทคโนโลยีเพียงอย่างเดียวไม่อาจท�ำให้เกิด Sharing Economy ข้ึนมาได้ การท่ีคนเราจะ ‘แชร์’ ส่ิงต่างๆ แต่เพราะ Sharing Economy ได้รับเชื้อเพลิงขับเคลื่อนมาจาก ทต่ี วั เองมอี ยนู่ นั้ จรงิ ๆ แลว้ มปี จั จยั เกอ้ื หนนุ หลายอยา่ ง อยา่ งแรก วิธีคิดแบบ ‘เสรีนิยม’ (โดยเฉพาะ ‘เสรีนิยมใหม่’) ในอันที่พร้อมจะ สุดก็คือ เราต้อง ‘มีเหลือ’ เสียก่อน ถึงจะสามารถ ‘แชร์’ สิ่งที่ ‘มองขา้ ม’ กฎระเบยี บรงุ รงั ทงั้ หลายท่ีไมเ่ หมาะสมกบั ยคุ สมยั วถิ ีใหมๆ่ ‘เหลือ’ น้ันกับคนอ่ืนๆ ได้ เพราะฉะน้ันจึงเป็นค�ำตอบว่า ท�ำไม จงึ ถือกำ� เนดิ แบบ ‘ขา้ มเส้น’ การควบคุมทั้งหลายได้ Sharing Economy จึงถือเปน็ เร่อื งที่ ‘เห็นชดั ’ ในหมู่คนชั้นกลาง ตัวอย่างที่เห็นชัดเจนที่สุด น่าจะเป็นการ ‘ให้เช่า’ บ้านและรถ โดยเฉพาะคนเมอื ง มากกว่าคนกลุ่มอ่ืนๆ (แตไ่ มไ่ ดห้ มายความว่า อย่างเช่น Airbnb หรือ Uber ซ่ึงเกิดขึ้นในแบบ ‘ลอดเรดาร์’ ของ คนกลุ่มอื่นๆ - เช่นคนในชนบท, จะไม่มีการแบ่งปัน) แต่ถ้า กฎเกณฑ์ต่างๆ เรียกว่าเป็นการ ‘แบ่งปัน’ ข้ามพรมแดน โดยไม่อยู่ ย้อนกลับไปในยุคสงครามโลก เราจะพบว่า Sharing Economy ภายใตก้ ฎหมายควบคุมท้งั หลาย เชน่ กฎกระทรวงท่ีใชใ้ นการควบคมุ ในความหมายแบบปัจจุบันนั้น แทบจะถือก�ำเนิดข้ึนไม่ได้เลย การประกอบธุรกิจโรงแรม หรือกฎหมายว่าด้วยรถรับจ้างสาธารณะ ดว้ ยความที่ผู้คนขาดแคลนปจั จัยพ้นื ฐาน ซงึ่ บางอยา่ งกฎเกณฑเ์ กา่ ๆ กย็ อมศโิ รราบใหก้ บั วถิ ีใหมน่ ี้ แตบ่ างอยา่ ง ปจั จยั สำ� คญั อยา่ งทสี่ องกค็ อื เทคโนโลยกี อ่ ใหเ้ กดิ สงิ่ ทเ่ี รยี กวา่ วถิ ีใหมท่ อี่ ยู่ใตแ้ นวคดิ เสรนี ยิ มกต็ อ้ งยอมพา่ ยใหก้ บั แนวคดิ อนรุ กั ษนยิ ม Crowdsourcing หรือการแสวงหาแบ่งปันทรัพยากรจากหมู่คน ทค่ี นุ้ เคยอยู่กับการควบคุม กรณีทเี่ หน็ ชัดเจนกค็ อื Uber จ�ำนวนมาก Crowdsourcing ที่เกิดขึ้นเป็นอันดับแรกๆ และยัง แต่ด้วยความที่ Sharing Economy จ�ำนวนมากวางตัวอยู่บน อยยู่ งคงกระพนั มาจนทกุ วันน้ี กค็ อื เว็บไซต์อยา่ ง eBay ท่ีใหผ้ ู้คน รูปแบบของการ ‘ให้เช่าส่ิงท่ีเหลือใช้’ หลายคนที่เคร่งครัดกับค�ำว่า สามารถเอาของเข้าไปประมูลขายกันได้ กระทั่งก่อให้เกิดชุมชน Sharing หรอื ‘แบง่ ปนั ’ จงึ ประชดประเทยี ด Sharing Economy เอาไวว้ า่ ใหมข่ นึ้ มา โดยยงั คงรกั ษารปู แบบและแนวคดิ เอาไวไ้ ดอ้ ยา่ งมนั่ คง เศรษฐกิจแบบน้ีน่าจะเรียกว่าเป็น Renting Economy หรือเศรษฐกิจ ปัจจัยส�ำคัญอีกอย่างหนึ่งก็คือความแพร่หลายของแนวคิด ใหเ้ ชา่ มากกวา่ เพราะเอาเขา้ จรงิ แลว้ ไมไ่ ดม้ ีใคร ‘แบง่ ปนั ’ อะไรกบั ใคร ‘เสรนี ิยม’ ทัง้ น้กี เ็ พราะ Sharing Economy นั้น หลายเร่ืองไม่ใช่ สิ่งท่ีเกดิ ขนึ้ คือการ ‘เช่า’ และ ‘ให้เชา่ ’ แทบทัง้ สนิ้ เรอื่ งทคี่ ดิ ขน้ึ มาแลว้ ทำ� ไดเ้ ลยในทนั ที บางเรอื่ งกอ็ าจ ‘ผดิ กฎหมาย’ ได้ โดยเฉพาะถ้าหากกฎหมายนั้นเป็นกฎหมายเก่าท่ีไม่สามารถ ผุดความหมายใหมข่ ้ึนตอบสนองตอ่ สงั คมท่ีเปล่ยี นไปได้ Tourism Review | 21

From the Cover เร่อื งจากปก ย้อนกลับไปทเ่ี ขาอีกครง้ั จรงิ อยู่ แรกเรมิ่ เดมิ ทเี ขาอาจ ‘แบง่ ปนั ’ สงิ่ เหลอื ใช้ ที่เขามีกับเพื่อนฝูงที่ขาดแคลน และรับการแบ่งปันจาก เพ่ือนท่ีมีส่ิงที่เขาขาด แต่หากเราลองจินตนาการดูว่า เขาไม่ใชค่ นคนเดยี ว เพอื่ นก็ไมไ่ ดม้ อี ยแู่ คร่ อ้ ยคน แตข่ ยาย ออกไปเป็นผู้คนในโลกไซเบอร์ท้ังหมด การแลกเปลี่ยน ทีเ่ กิดขึ้นยอ่ มต้องมี ‘แรงจูงใจ’ (Incentive) น่ันแปลว่า ถ้าได้แบ่งปันด้วยแล้วได้ผลประโยชน์ตอบแทนด้วย กน็ า่ จะเป็นเร่ืองทด่ี ีไม่ใชห่ รือ ในบางคราว เขาก็เกิดคิดข้ึนมาด้วยเหมือนกันว่า ถ้าท�ำให้ Sharing Economy มันกลายไปเป็นธุรกิจเต็ม รปู แบบแทนทจี่ ะทำ� แคแ่ บง่ ปนั กนั เปน็ ครงั้ คราวจะไดไ้ หม น่ันท�ำให้ Sharing Economy เร่ิมเติบโตเบ่งบาน อยา่ งที่ไมเ่ คยเปน็ มากอ่ น ทง้ั SharingEconomy ทหี่ มายถงึ การแบ่งปันจริงๆ และท้ังท่ีใช้ฉากหน้าของ Sharing Economy เพ่ือทำ� ธรุ กิจดว้ ยจิตวิญญาณแบบเดมิ ๆ 6 นอกจากนี้ ยงั มบี รกิ ารทเ่ี รยี กวา่ Getaround ซง่ึ ใชร้ ะบบ Sharing Economy ให้บริการเป็นส่ือกลางเช่ือมต่อระหว่างเจ้าของรถที่ไม่ได้ใช้รถเป็นเวลานานๆ ด้วยความที่ Sharing Economy เก่ยี วพนั กับความ (เช่น เวลาเดินทางไปต่างประเทศ) ได้น�ำรถออกมาให้เช่า โดยในปัจจุบันนี้ เหลือใช้ของผู้คน ดังน้ัน ธุรกิจที่เกี่ยวข้องกับ Sharing Getaround มีให้บริการในซานฟรานซิสโก ออสติน พอร์ตแลนด์ แซนดีเอโก Economy จึงเป็นธุรกิจที่อยู่ในแวดวงของคนชั้นกลาง และชคิ าโก และคนเมอื งมากกวา่ คนกลุ่มอ่ืนๆ สว่ นใหญจ่ งึ เป็นธรุ กิจ แต่ Sharing Economy ท่ีพยายามไปให้พ้นจาก Renting Economy ท่ีเกี่ยวข้องกับสิ่งท่ีเรียกว่า ‘ไลฟ์สไตล์’ มากกว่าจะเป็น ก็มีอยู่เหมือนกัน ถ้าในแง่ของที่พัก เราอาจนับ couchsurfing.com ว่าเป็น ความจ�ำเป็นพื้นฐานของชีวิต แต่ก็มีหลายธุรกิจเช่นกัน Sharing Economy สายพนั ธุ์แท้ได้มากกว่า Airbnb ด้วยซ�ำ้ นีเ่ ป็นเว็บสื่อกลาง ท่ีพยายามใช้การมาถึงของ Sharing Economy ให้เป็น เพ่อื ให้นกั เดนิ ทางสามารถหา และ ‘แลกเปลี่ยน’ ท่พี ักได้ โดยช่ือกบ็ อกแลว้ วา่ ประโยชน์ตอ่ การรบั ใช้สังคมในแงม่ ุมอืน่ ๆ เปน็ การหาโซฟานอน จงึ ไม่มีความหรูหรามากนกั เจ้าของบา้ นอาจมเี พียงทีท่ าง เวลาพูดถึง Sharing Economy นั้น ตัวอย่าง เล็กๆ แบ่งปันให้คนอ่ืนได้เข้ามานอน ในเวลาเดียวกันก็เป็นการท�ำความรู้จัก ชัดเจนที่สุดน่าจะเป็น Airbnb ซ่ึงนักท่องเที่ยวสามารถ กับเพื่อนใหม่ด้วย โดยเพ่ือนใหม่ก็อาจมีท่ีทางเล็กๆ อยู่ท่ีบ้านเกิดของตัวเอง ใช้บริการของ Airbnb ในการ ‘เช่า’ ท่ีพักได้ตั้งแต่ เพอ่ื ใหเ้ พอ่ื นใหมท่ เี่ พง่ิ รจู้ กั กนั นี้ไดแ้ ลกเปลย่ี นคนื กลบั Couchsurfing จงึ มกั ไมม่ ี ห้องเล็กๆ ในบ้าน จนกระท่ังถึงปราสาทเก่าแก่ทั้งหลัง การคดิ คา่ ตอบแทนเปน็ เรอื่ งเปน็ ราว เปน็ การใชใ้ จซอ้ื ใจมากกวา่ แตก่ อ็ าจเกดิ เหตุ ในอังกฤษ แต่นอกเหนือจากที่พักแล้ว ยังมีบริการแบบ ไม่คาดคิดได้ ท�ำให้ต้องมีการลงทะเบียนผู้ใช้และให้บริการใน Couchsurfing Sharing Economy ที่เกี่ยวกับการเดินทางด้วยรถยนต์ อย่างจรงิ จงั เปน็ เรอ่ื งเปน็ ราว อีกหลายอย่าง ตัวอย่างท่ีน่าสนใจมีอาทิ RelayRides ในส่วนของการให้บริการรถยนต์ท่ีพยายามข้ามเส้น Renting Economy ซ่ึงเปน็ App ที่ชว่ ยใหค้ นสามารถ ‘เชา่ รถ’ ได้ โดยแทบ กม็ ีเชน่ กนั อาทเิ ช่น SideCar ซึ่งตอนนม้ี ีใหบ้ รกิ ารอย่เู ฉพาะในซานฟรานซิสโก ไมต่ อ้ งพบปะเจอะเจออะไรกบั เจา้ ของรถ เนอื่ งจาก App และซีแอตเทิล โดยคนขับรถท่ัวไปธรรมดาๆ น้ัน สามารถรับคนที่ต้องการ นี้จะท�ำให้ผู้เช่ารถสามารถเปิดประตูสตาร์ทรถได้โดย จะเดินทางไปไหนมาไหนข้ึนรถได้โดยผ่านสื่อกลาง เป้าหมายไม่ใช่การหาเงิน อตั โนมัติ ทง้ั ยงั สามารถเช่าได้เปน็ รายชว่ั โมงหรอื รายวัน อีกด้วย จึงสะดวกส�ำหรับคนท่ีไม่มีรถในอันที่จะเลือก ใช้รถได้เฉพาะช่วงเวลาท่ีต้องการ ถ้าไม่ต้องการใช้ (เช่น รถติด) ก็สามารถจอดไว้ข้างทาง ท้ิงให้คนอ่ืน ในละแวกน้นั สามารถเช่ารถตอ่ ไปได้ 22 | Tourism Review

From the Cover เรื่องจากปก แต่เพื่อลดปัญหาจราจรและปัญหาส่ิงแวดล้อม ผู้โดยสารอาจให้เงินกับคนขับหรือไม่ก็ได้ ถ้าใหก้ จ็ ะเป็นในรูปของการช่วยเหลอื บริจาค ไม่ใช่การคิดคา่ โดยสาร ไม่ใช่แค่รถยนต์เท่านั้นท่ีสามารถน�ำมาให้เช่าแบ่งปันกันได้ กระทั่งจักรยานก็ท�ำแบบน้ีได้ บรกิ ารชอื่ Liquid (เดมิ คอื Spinlister แต่ Spinlister หนั มาเปดิ กวา้ งใหบ้ รกิ ารมากกวา่ แคจ่ กั รยาน) ให้บริการแบบเดียวกันกับรถยนต์ โดยคนในละแวกเดียวกันสามารถแบ่งปันจักรยานกันใช้ได้ โดยผ่านวธิ ีเชา่ ทน่ี า่ สนใจอยา่ งยง่ิ ตอ่ วถิ ชี วี ติ คนเมอื งสมยั ใหมก่ ค็ อื บรกิ ารทเี่ รยี กวา่ DogVacay นค่ี อื บรกิ าร สำ� หรบั คนทม่ี กั จะอยู่ในคอนโดฯ แลว้ เลยี้ งสตั วเ์ ลย้ี งจำ� พวกแมวหรอื หมาตวั เลก็ ๆ เอาไวเ้ ปน็ เพอื่ น แต่มีเหตุจ�ำเป็นให้ต้องเดินทาง ไม่ว่าจะไปเที่ยวหรือไปท�ำงาน ปัญหาของคนเหล่าน้ีคือ ขาดคนช่วยดูแลหมา แมว จึงเกิดบริการน้ีข้ึน เป็นบริการให้คนท่ีรักสัตว์และยินดีดูแลสัตว์เล้ียง เข้ามาประกาศตน เวลาใครจะไปไหนมาไหนจึงสามารถฝากสัตว์เล้ียงของตัวเองไว้กับคน เหล่าน้ีได้ โดยคิดค่าบริการตามสมควร ซ่ึงผลลัพธ์มักจะดีกว่าการเอาสัตว์ไปฝากไว้ตาม โรงพยาบาลสัตว์ เน่ืองจากสตั วไ์ ด้อยู่ในบ้าน และมคี นดแู ลที่รกั สตั ว์จรงิ ๆ นอกจากทว่ี า่ มาแล้วน้ี ยังมธี รุ กิจทีอ่ ยู่ใน Sharing Economy อกี มากมาย แตท่ ่ีเกี่ยวขอ้ งกบั การท่องเท่ยี วจรงิ ๆ สามารถแบง่ ออกได้เป็น 4 ประเภทด้วยกัน น่นั คือ 1. เกยี่ วข้องกบั การเดินทาง : มีอาทิ Lyft, Uber, SideCar, Carpooling, BlaBlaCar, RelayRides, Getaround, Fightcar เปน็ ต้น 2. เก่ยี วข้องกบั ทพี่ ัก : มอี าทิ Airbnb, HomeAway, VRBO, FlipKey, Roomorama, Wimdu, 9flats, Onefinestay, HouseTrip, Homestay, Couchsurfing, HomeExchange, LoveHomeSwap, GuestToGuest, Cosmopolit Home, Knok เปน็ ต้น 3. เกีย่ วข้องกับท่กี นิ : มีอาทิ EatWith, Feastly, Cookening, Upaji, Kitchensurfing เป็นต้น 4. เก่ียวข้องกับกิจกรรมระหวา่ งเดนิ ทาง : มอี าทิ Vayable, SideTour, AnyRoad, GetYourGuide, Spinlister, Boatbound, GetMyBoat ซ่ึงถ้าดูจากช่ือของ Sharing Economy ต่างๆ ก็จะพอเห็นได้ว่าแต่ละอย่างน้ัน ‘ให้เช่า’ หรือ ‘ให้ยืม’ อะไรบา้ ง และนา่ จะพอเหน็ ไดว้ า่ นีค่ ือ ‘เทรนด’์ ใหญ่ทกี่ ำ� ลังมาแรงมากแค่ไหน Tourism Review | 23

From the Cover เรอ่ื งจากปก 7 Sharing Economy กเ็ พง่ิ บรรลขุ อ้ ตกลงกบั ทางการนวิ ยอรก์ และทอ้ งถนิ่ ไปเมอ่ื ไมน่ านมาน้ีเอง การมาถึงของ Sharing Economy ไม่ใช่แฟชั่นเก๋ไก๋ท่ีจะเกิดขึ้น โดยปกตแิ ลว้ ทอ้ งถิ่นน้นั มักกังวลกบั การเข้ามาของนกั ทอ่ งเท่ียว แลว้ จบลง แต่ Sharing Economy คอื บทตอนใหม่ของชีวิตทางสงั คม เดนิ ทาง ท่ี Sharing Economy จะพาคนเหลา่ นเี้ ขา้ มาถงึ ประตหู ลงั บา้ น ทเ่ี พง่ิ เริ่มต้นขน้ึ คือไม่ได้หยุดอยู่แค่ท่ีโรงแรมอีกต่อไป แต่เป็นการเปิดประตูให้ คำ� ถามกค็ ือ แลว้ ระเบยี บหรอื การควบคุมแบบยุคเก่าน้นั จะต้อง คนแปลกหน้าเข้ามาอยู่ร่วมในชุมชนหรือในบ้านเลย เรื่องแบบนี้ เปลย่ี นแปลงใหส้ อดรบั กบั Sharing Economy อยา่ งไรบา้ งไหม เรอ่ื งนี้ ต้องการการดูแลจัดการท่ีละเอียดอ่อน จึงก่อให้เกิดแนวคิดใหม่ๆ ข้ึน แมก้ ระทง่ั ในยโุ รปที่ไดช้ อ่ื วา่ มกี ฎหมายทนั สมยั และมคี วามเปน็ เสรนี ยิ ม หลายอย่าง ตัวอย่างหน่ึงที่น่าสนใจก็คือการที่ Airbnb ริเริ่มน�ำเสนอ ไม่น้อย ก็ยังเป็นที่ยอมรับกันว่าจะต้องมีการเปล่ียนแปลงกฎหมาย ส่ิงที่เรียกว่า Occupancy Tax หรือภาษีการพ�ำนักอาศัย โดยจะให้ มากมาย เจ้าของบ้านที่ให้คนอื่นเข้ามาพักผ่าน Airbnb จ่ายภาษีให้กับท้องถ่ิน Janelle Orsi ผู้อ�ำนวยการของ Sustainable Economies Law เพ่มิ จากภาษีเงินได้ ซ่ึงจะทำ� ให้ Airbnb มสี ถานะใกลเ้ คียงกบั โรงแรม Center บอกว่าในระบบเศรษฐกิจแบ่งปันซ่ึงเป็นสิ่งที่ไม่เคยเกิดขึ้นมา มากข้ึน และนักท่องเที่ยวเดินทางก็ต้องจ่ายเงินมากข้ึน แต่ในเวลา ก่อนในโลกน้ัน สิ่งท่ีทุกคนต้องช่วยกันท�ำก็คือการเป็น Policymaker เดียวกัน กร็ เิ รม่ิ โครงการที่เรยี กว่า Shared City คอื ทำ� ให้ละแวกท่พี กั พูดอีกอย่างหนึ่งก็คือ เป็นคนตัวเล็กตัวน้อยที่ ‘คลุก’ อยู่กับ Sharing เหล่าน้ันมีความปลอดภัยมากข้ึน เช่น มีฮอตไลน์สายด่วนท่ีท้องถิ่น Economy ในชีวิตของตัวเองน่ีแหละ ท่ีจะต้องลุกข้ึนมามีส่วนร่วม เข้ามามีส่วนร่วม เป็นต้น ท้ังนี้ก็เพ่ือเป็นการเพิ่มแรงจูงใจในแบบท่ีจะ ในการเป็นผู้ก�ำหนดนโยบายภาครัฐต่างๆ รวมถึงการท�ำความเข้าใจ ท�ำให้ Airbnb ไมเ่ หมือนโรงแรมตามปกติ และร่วมมือกันหาข้อตกลงกับท้ังท้องถ่ินและผู้ให้บริการด้วย ทั้งน้ี กเ็ พราะ Sharing Economy นน้ั เปน็ เรอื่ งใหมม่ าก ทกุ ฝา่ ยยงั ไมร่ แู้ นช่ ดั หรอกว่าตอ้ งท�ำหรือไม่ท�ำอะไร แม้กระท่งั Airbnb อันเป็นหวั หอกของ 24 | Tourism Review

From the Cover เรอื่ งจากปก 8 กลบั ไปทีเ่ ขาเป็นครงั้ สดุ ท้าย จากการเป็นคนที่มีของเหลือใช้ เขากลายมาเป็นคนที่สะสม ของน้อยลง เพราะรู้ว่าเมื่อตัวเองสามารถเช่ือมต่อเข้ากับ ‘เน็ตเวิร์ก’ ของผู้คนมหาศาลได้ เขาก็ไม่จ�ำเป็นต้องสะสมของทุกสิ่งเอาไว้เผ่ือใช้ ในยามต้องการจนเกินจ�ำเป็นอีกแล้ว เพราะถ้าเมื่อไหร่ต้องการใช้ ของบางอย่าง เขาสามารถ ‘หยิบยืม’ หรือ ‘เช่า’ จากคนอื่นได้แทบ จะตลอดเวลา เมื่อเขาก้าวเข้าสู่ Sharing Economy เขารู้สึกว่าตัวเองได้ร่วม ดูแลโลกด้วยการลดการใช้ (ซ่ึงเท่ากับช่วยลดการผลิต) ข้าวของเพ่ือ เอามาวางไวเ้ ฉยๆ รอการใชง้ าน เขาอาจไมไ่ ดก้ า้ วไกลไปถงึ ขนั้ แบง่ ปนั ทุกส่ิงทุกอย่างในชีวิต หรือแบ่งปันโดยไม่อยากได้ผลประโยชน์ใดๆ ตอบแทนเลย แต่เขาก็คิดว่าเศรษฐกิจแบบนี้น่าจะเป็นประโยชน์ต่อ ตวั เองและตอ่ โลก ในแง่ของการท่องเที่ยวเดินทาง เขารู้สึกว่าการเติบโตของ Sharing Economy ไม่ได้หมายถึงแค่การประหยัดเงินไปพักในท่ีพัก ทเ่ี ปน็ บา้ นเทา่ นนั้ แตย่ งั หมายถงึ การไวว้ างใจคนแปลกหนา้ ทงั้ คนทเ่ี ปน็ เจ้าของบ้านท่ีเขาไปพัก รวมถึงนักเดินทางท่ีมาพักในบ้านของเขา ซ่ึงในระยะยาว เขาคิดว่าน่าจะก่อให้เกิดความเปลี่ยนแปลงมากยิ่งข้ึน ไปอกี ทง้ั ในแงข่ องเศรษฐกิจ สังคม และเทคโนโลยี ส�ำหรับเขา Sharing Economy ก�ำลังจะท�ำให้ ‘ความหมาย’ ของค�ำวา่ ‘คนแปลกหน้า’ เปล่ียนแปลงไปตลอดกาล คุณล่ะ - คณุ คดิ วา่ คุณเป็นเขาหรือเปล่า? Tourism Review | 25

World Travel Market Global Trends Report 2014 เร่อื ง : Euromonitor เรียบเรียง : ณัฏฐริ า อำ�พลพรรณ* *นักวชิ าการ กลุ่มงานดา้ นนโยบายและแผน ททท. 26 | Tourism Review

Tourism Trends แนวโนม้ ทอ่ งเทย่ี ว แนวโนม้ ทางการทอ่ งเทย่ี วโลกหลกั ตามรายงานของ Euromonitor เป็นท่ีคาดการณ์ว่าระหว่างปี 2013-2018 ที่พักประเภทนี้ ท่ีน�ำเสนอในงาน World Travel Market 2014 ระหว่างวันที่ 3-6 จะเติบโตเพิ่มขึ้นร้อยละ 3 จนมีมูลค่า 216 ล้านปอนด์ ในปี 2018 พฤศจกิ ายน 2014 ณ สหราชอาณาจกั ร และมีจ�ำนวนท่ีพกั ประมาณ 653 แหง่ โดยแบรนดห์ ลกั ๆ ไดแ้ ก่ Clink, มีการคาดการณ์ว่าอุตสาหกรรมท่องเท่ียวระหว่างประเทศ St. Christopher’s Inn-village, Safestay และ The Dictionary จะเติบโตอย่างต่อเนื่องต่อไป ด้วยอัตราร้อยละ 4.7 ในปี 2014 โดย การเดินทางด้วยรถไฟเป็นรูปแบบของการเดินทางที่นิยมมาก รายได้จากการท่องเที่ยวจะเติบโตในระดับที่ดีเช่นกัน จากพฤติกรรม ในอินเดีย โดยเฉพาะส�ำหรับนักเดินทางท่ีอาศัยอยู่ในพ้ืนที่ชนบท การใช้จ่ายของนักท่องเท่ียวจากเอเชียแปซิฟิก รวมไปถึงการเติบโต อยา่ งไรกต็ าม นักเดนิ ทางเหล่านย้ี งั คงประสบปัญหาเร่ืองการซือ้ บตั ร ของยอดขายห้องพักในโรงแรม โดยเฉพาะในภูมิภาคอเมริกาเหนือ โดยสารผ่านชอ่ งทางการขายปกติ ทัง้ น้ี เม่ือรฐั บาลอนิ เดียเปิดโอกาส และเอเชียแปซฟิ กิ ในขณะท่เี ทคโนโลยขี องโทรศพั ทเ์ คลือ่ นที่ได้เข้ามา ให้มีการซ้ือบัตรโดยสารเคร่ืองบินผ่านอินเทอร์เน็ต ก็พบว่ายอดขาย เปลี่ยนโฉมหน้าของอุตสาหกรรมท่องเท่ียว ไม่ว่าจะเป็นด้านการจอง ต้ังแต่เดือนมีนาคม 2013 ถึงมีนาคม 2014 เพิ่มข้ึนถึงร้อยละ 300 การบรกิ ารลกู คา้ และพฤตกิ รรมของนกั ทอ่ งเทยี่ ว ทงั้ นี้ มกี ารคาดการณว์ า่ โดยการจองบัตรโดยสารรถไฟสามารถกระท�ำผ่านบริษัทน�ำเท่ียว การให้บริการเฉพาะตัว (Personalisation) การจองผ่านโทรศัพท์ ในกรณีที่ผู้โดยสารไม่สามารถจองผ่านอินเทอร์เน็ตได้เอง ท้ังน้ี เคลื่อนที่ และการจองแบบ Peer-to-Peer จะกลายเป็นแนวโน้มหลัก บรษิ ัทน�ำเทยี่ วทีเ่ ป็นทีน่ ิยม ไดแ้ ก่ Yatra และ ClearTrip ทีส่ ง่ ผลตอ่ ธุรกจิ ทอ่ งเท่ียวไปอกี อย่างนอ้ ย 5 ปี การเติบโตของกลุ่ม MAMILs (Middle-Aged Men in Lycra) ในสหรัฐอเมริกา ซ่ึงเดิมสนใจในกีฬากอล์ฟตามซูเปอร์สตาร์คนดัง ชาวอเมริกันอย่าง ไทเกอร์ วูดส์ ได้เร่ิมหันมาสนใจการปั่นจักรยาน โดยจากการศกึ ษาพบวา่ มีจ�ำนวนผปู้ ัน่ จักรยานเพ่ิมข้ึนจาก 3.5 ล้านคน ในปี 2012 เปน็ 3.8 ล้านคนในปี 2013 (Gluskin Townley Group) จากสถิติของบริษัท DuVine Cycling + Adventure Co พบว่า ความตอ้ งการในรายการน�ำเท่ียวโดยจักรยานเพ่มิ ขึน้ ร้อยละ 70 ตั้งแต่ ปี 2009 โดยแหลง่ ทอ่ งเทยี่ วซงึ่ เปน็ ทน่ี ยิ ม ไดแ้ ก่ ยโุ รปและแคลฟิ อรเ์ นยี ดา้ นค่าใช้จ่ายของนกั ทอ่ งเที่ยวท่ีข่จี ักรยานโดย Travel Oregon พบว่า นกั ทอ่ งเทยี่ วกลมุ่ จกั รยานทม่ี กี ารพกั คา้ งคนื และเดนิ ทางภายในรฐั จะมี คา่ ใชจ้ ่ายเฉลย่ี ประมาณ 744 ดอลลารส์ หรฐั สูงกวา่ นักทอ่ งเท่ียวทวั่ ไป ถึงร้อยละ 20 โดยกลุ่มเป้าหมายหลัก ได้แก่ เจเนอเรช่ันเอ็กซ์ และ เบบบี้ มู เมอร์ รูปแบบพฤติกรรมทางการท่องเที่ยวของนักท่องเท่ียวสหราช อาณาจักร เปล่ียนแปลงไปภายหลังจากวิกฤติทางเศรษฐกิจในยุโรป นกั ทอ่ งเทย่ี วมองหาทพ่ี กั ราคาถกู แตม่ มี ลู คา่ เพม่ิ และไม่ใชท่ พ่ี กั แบบเดมิ โดยที่พักแบบ ‘Poshtels’ ได้เข้ามาเติมเต็มความต้องการของ นักท่องเท่ียวด้วยรูปแบบการออกแบบที่หรูหราและทันสมัย, มีสิ่ง อ�ำนวยความสะดวกด้านเทคโนโลยี, บริการร้านอาหาร, Wi-Fi และ อาหารเชา้ ท้ังน้ี กลุ่มเปา้ หมายหลักของ Poshtels ได้แก่ นกั ทอ่ งเทยี่ ว วยั รนุ่ กลมุ่ ครอบครวั นกั ทอ่ งเทยี่ วทเี่ ดนิ ทางเพอ่ื ธรุ กจิ และนกั ทอ่ งเทยี่ ว ที่เดินทางคนเดียว โดยราคาห้องพักจะเรม่ิ ต้นตง้ั แต่คืนละ 12 ปอนด์ Tourism Review | 27

Tourism Trends แนวโน้มท่องเทีย่ ว ส�ำหรับช่องทางการขายบัตรโดยสาร รถไฟผ่านโทรศัพท์เคลื่อนที่ ซึ่งเป็นช่องทาง ที่นิยมท่ีสุดในการเข้าถึงอินเทอร์เน็ต ในอนิ เดยี นน้ั บรษิ ัทรถไฟของอนิ เดยี ตลอดจน บ ริ ษั ท น�ำ เ ที่ ย ว ต ่ า ง เ ป ิ ด ใ ห ้ บ ริ ก า ร ผ ่ า น แอพพลิเคชั่น รวมถึงบริการด้านตารางการ ใหบ้ รกิ ารและสถานะของรถไฟ อยา่ งไรกต็ าม บริษัทรถไฟของอินเดียก็ยังคงให้บริการ จองบัตรโดยสารรถไฟผ่านข้อความ (Mes- sage) ทางโทรศัพท์เคล่ือนท่ี โดยผู้โดยสาร จะตอ้ งลงทะเบยี นหมายเลขโทรศพั ทเ์ คลอื่ นที่ เขา้ กบั บญั ชีธนาคาร 28 | Tourism Review

Tourism Trends แนวโน้มทอ่ งเที่ยว รปู แบบการทำ� ธรุ กจิ แบบ Peer-to-Peer เปน็ ทน่ี ยิ มมากในยโุ รป ความนิยมในการใช้แอพพลิเคชั่นส�ำหรับส่งข้อความ (Instant เนอ่ื งจากนกั ทอ่ งเทย่ี วตา่ งมองหาความคมุ้ คา่ ของเงนิ และประสบการณ์ Messaging) ในภูมิภาคเอเชีย โดยเฉพาะค่าย WeChat ของจีน ทแี่ ตกตา่ งในเวลาเดยี วกนั โดย Eatwith.com ไดเ้ สนอบรกิ ารอาหารคำ�่ และ Line ของญป่ี นุ่ ทง้ั นี้ เปน็ ทคี่ าดการณว์ า่ WeChat มจี �ำนวนผใู้ ชง้ าน กับคนในท้องถิ่นให้แก่นักท่องเที่ยว โดยอาหารดังกล่าวจะถูกเตรียม ในปัจจุบันถึง 440 ล้านราย (มิถุนายน 2014) เป็นอันดับ 2 ของ และปรุงในรปู แบบด้งั เดิม นอกจากนีย้ ังมี Booklokol ซง่ึ เป็นเครือขา่ ย แอพพลิเคช่ันประเภทนี้ รองจาก WhatsApp ท่ีมีจ�ำนวนผู้ใช้งานถึง คนในท้องถ่ินผู้เสนอบรกิ ารอาหาร ชนั้ เรียนอาหารพืน้ เมือง เวิรก์ ช็อป 500 ล้านคน WeChat ได้เพม่ิ บรกิ ารด้านการซือ้ -ขายและการจ่ายเงนิ และรายการน�ำเท่ียว ซ่ึงนักท่องเท่ียวจะต้องจ่ายเงินล่วงหน้าตั้งแต่ ออนไลน์ และเปน็ คแู่ ขง่ ทส่ี �ำคญั ของ Alibaba เวบ็ ไซตด์ า้ นอคี อมเมริ ซ์ ท�ำการจอง อย่างไรกต็ าม ธุรกิจขนาดใหญ่ เช่น Priceline และ Trip ของจีน Advisor กเ็ รมิ่ เขา้ มามบี ทบาทในธรุ กจิ ประเภทนี้ โดย Priceline ทมุ่ ซอ้ื OpenTable บริษัทรับจองอาหารค่�ำออนไลน์ด้วยมูลค่า 2.6 พันล้าน ดอลลาร์สหรัฐ ในขณะท่ี TripAdvisor เองก็ซอ้ื La Fourchette บรษิ ัท ประเภทเดยี วกัน ภูมิภาคตะวันออกกลางเร่ิมมีการวางต�ำแหน่งทางการตลาด ในการเปน็ ‘ศูนยก์ ลางทางการออกแบบ’ (Design Hub) โดยจะเหน็ ได้จากการจัดงาน Design Days Dubai และ Beirut Design Week ซ่ึงจะช่วยฟื้นวัฒนธรรมอารบิกไปพร้อมๆ กับการออกแบบสมัยใหม่ ที่ได้รับแรงบนั ดาลใจจากรากฐานทางวัฒนธรรมของอาหรบั ความพยายามในการเป็นศูนย์กลางทางการออกแบบยังคงมี อย่างต่อเน่ืองด้วยการจัดงาน Design Week ในเมืองริยาด ประเทศ ซาอุดอี าระเบีย และ Bahrain International Design Week ในเดอื น ธนั วาคม 2014 ทีผ่ า่ นมา วฒั นธรรมเซริ ฟ์ หรอื การเลน่ กระดานโตค้ ลน่ื กำ� ลงั จะกลายเปน็ สินค้าใหม่ทางการท่องเที่ยวของแอฟริกา จากความพยายามของ International Surfing Association (ISA) ทั้งน้ีในปัจจุบัน มผี ทู้ เ่ี ลน่ กระดานโตค้ ลนื่ สงู ถงึ 35 ลา้ นคนทว่ั โลก ทงั้ ทเ่ี ปน็ กลมุ่ เยาวชน และกล่มุ นักกีฬา ISA พยายามผลักดันวัฒนธรรมเซิร์ฟในภูมิภาคแอฟริกา เน่ืองจากความเหมาะสมของพนื้ ท่ีชายฝง่ั ทีย่ าวกว่า 26,000 กโิ ลเมตร ทยี่ งั มคี วามเงยี บสงบมากกวา่ ชายหาดทเี่ ปน็ ทน่ี ยิ มในยโุ รป ออสเตรเลยี และอเมรกิ า พ้ืนท่ีหลักที่มีการเสนอขายการเล่นกระดานโต้คล่ืนในปัจจุบัน ได้แก่ มาดากัสการ์ แซนซบิ าร์ และโมซัมบิก ในขณะท่ีบรษิ ัทน�ำเทีย่ ว ของสหราชอาณาจักรเสนอขายพ้ืนที่โมร็อกโก กานา แอฟริกาใต้ และโมซมั บกิ อยา่ งไรก็ตาม การแพรร่ ะบาดของเชื้ออีโบลายังคงเปน็ ปจั จยั ส�ำคญั ทีท่ �ำให้การทอ่ งเทยี่ วประเภทนเ้ี ตบิ โตได้ช้าลง Tourism Review | 29

Tourism Trends แนวโนม้ ทอ่ งเท่ยี ว นอกจากนี้ Ctrip ซึ่งเป็นผู้น�ำในกลุ่มบริษัทน�ำเท่ียวของจีน ท้ังน้ี โทรศัพท์เคล่ือนที่จะกลายเป็นอุปกรณ์ส�ำคัญท่ีใช้ในการ ยังขายบตั รโดยสารเครอ่ื งบิน รถไฟ และขอ้ เสนอราคาพเิ ศษ (Deals) ให้บริการลูกค้าและจองสินค้าและบริการทางการท่องเท่ียว โดยเป็น แก่ลูกค้าผ่าน WeChat และเป็นท่ีคาดหมายว่าจะขยายบริการให้ ที่คาดการณ์ว่ายอดขายผ่านโทรศัพท์เคล่ือนที่จะครองสัดส่วนถึง ครอบคลุมสินค้าและบริการท้ังหมดของ WeChat ในขณะที่ Didi ร้อยละ 35 ในปี 2018 Dache แอพพลิเคช่ันเก่ียวกับแท็กซี่ สามารถเพิ่มยอดสมาชิกเป็น อปุ กรณป์ ระเภท Wearable จะกลายเปน็ อปุ กรณท์ ส่ี �ำคญั ส�ำหรบั 40 ล้านรายภายใน 1 เดือน ภายหลังจากท่ีเข้าร่วมเป็นพันธมิตรกับ นักท่องเที่ยว โดยเฉพาะการได้รับข้อความแจ้งเตือน (Notification) WeChat ส�ำหรบั สายการบนิ ตน้ ทนุ ตำ�่ Spring Airlines ไดเ้ ริ่มเปดิ ตวั ระหวา่ งการเดนิ ทางทอ่ งเทยี่ ว จากการศกึ ษาโดย Euromonitor พบวา่ บรกิ ารตา่ งๆ รว่ มกบั WeChat ตงั้ แตเ่ ดอื นเมษายน 2014 ไมว่ า่ จะเปน็ Wearable Electronics จะเป็นท่นี ยิ มในตลาดผบู้ รโิ ภคภายในปี 2016 การจองบตั รโดยสาร การเชก็ อนิ การเชก็ สถานะของเทย่ี วบนิ ตลอดจน โดยจะมียอดขาย 180 ล้านชิ้นในปีดังกล่าว จากยอดขาย 9 ล้านช้ิน การพูดคยุ กบั ส่วนบริการลูกค้า ในปี 2013 The Economist คาดว่า WeChat จะสามารถสร้างรายได้ถึง 1.1 พันลา้ นดอลลารส์ หรฐั ในปี 2014 และจะเตบิ โตเพิม่ ข้ึนถงึ ร้อยละ 40 ในปี 2015 ทั้งนี้ WeChat มีแผนที่จะขยายตลาดไปยังตา่ งประเทศ โดยเฉพาะตลาดที่มีอัตราการเติบโตของธุรกิจออนไลน์สูงอย่างเอเชีย ตะวันออกเฉียงใต้และลาตินอเมริกา ตลอดจนการขยายรูปแบบการ ให้บรกิ ารไปยังอปุ กรณ์ประเภท Wearable ทง้ั หมด ยอดขายสินค้าและบริการทางการท่องเท่ียวผ่านช่องทาง ออนไลน์ในปี 2013 มีมูลค่า 590 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ คิดเป็น รอ้ ยละ 27 ของยอดขายทงั้ หมด ภมู ภิ าคเอเชยี แปซฟิ กิ ก�ำลงั จะกลายเปน็ ภูมิภาคส�ำคญั ในการขบั เคล่อื นยอดขายออนไลน์ โดยเปน็ ที่คาดการณ์ ว่าในปี 2018 ตลาดสนิ ค้าและบรกิ ารทอ่ งเท่ยี วออนไลน์ จะเตบิ โตเป็น 2 เท่า และมีมูลค่าถึง 180 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ จาก 90 พันล้าน ดอลลาร์สหรฐั ในปี 2013 30 | Tourism Review

Tourism Trends แนวโนม้ ทอ่ งเทย่ี ว สนิ คา้ ประเภท Wearable Electronics ทวี่ างขายในทอ้ งตลาดแลว้ จากการส�ำรวจโดย eMarketer จ�ำนวนผู้ใช้ส่ือสังคมออนไลน์ ได้แก่ Sony SmartWatch, Samsung Galaxy Gear และ Google เพิ่มขึ้นถึงร้อยละ 18 ในปี 2013 หรือมีจ�ำนวน 1.7 พันล้านคน Glass ในขณะที่ Apple Watch จะเปิดตัวในช่วงต้นปี 2015 ทั้งนี้ โดย Facebook เปดิ เผยวา่ มผี อู้ พั โหลดภาพถา่ ยถงึ วนั ละ 350 ลา้ นภาพ ธุรกิจท่องเที่ยวเองก็มีการปรับตัวให้เท่าทันกับเทคโนโลยีข้างต้น ในแต่ละวัน ในขณะท่ีมกี ารอพั โหลดผา่ น Instagram และ WhatsApp โดย Expedia ได้เปิดตัวแอพพลิเคช่ันท่ีเน้นบริการแจ้งเตือน วันละ 58 ล้าน และ 400 ล้านภาพ ตามล�ำดับ ทั้งน้ี โรงแรมใหญ่ๆ นกั ท่องเทยี่ ว ส�ำหรบั Samsung Galaxy Gear SmartWatch ในเดือน และเครอื โรงแรมตา่ งใหค้ วามส�ำคญั กบั การใชส้ อื่ สงั คมออนไลนใ์ นการ สิงหาคม 2014 ที่ผ่านมา โดยแอพพลิเคชั่นดังกล่าวสามารถใช้ได้บน สอ่ื สารกบั ลกู คา้ อปุ กรณ์ Google Glass เชน่ เดยี วกัน Braggie หรอื การถา่ ยภาพตนเองขณะใชบ้ รกิ ารโรงแรมหรอื รา้ น The Qunar แอพพลิเคชั่นส�ำหรับ Samsung Galaxy Gear อาหารหรหู รา เปน็ พฤตกิ รรมทอ่ี ยู่ในกระแสลา่ สดุ ในสอื่ สงั คมออนไลน์ เป็นแอพพลิเคช่ันส�ำหรับแจ้งเตือนข้อเสนอ (Deal) ที่ดีท่ีสุดในนาที โดยนักท่องเท่ียวจะโพสต์ภาพประเภท Braggie ภายใน 10 นาที สดุ ท้ายของโรงแรม ภายหลังท่อี อกจากโรงแรม The Starwood แอพพลเิ คช่ันส�ำหรบั Google Glass ใหบ้ รกิ าร จากการส�ำรวจโดย Hotel.com (ตุลาคม 2013) พบว่าภาพ จองห้องพัก เส้นทางการเดินทางไปยังโรงแรม รวมถึงยังสามารถใช้ ทนี่ กั ทอ่ งเทย่ี วนยิ มถา่ ยมากทสี่ ดุ ในโรงแรม ไดแ้ ก่ ววิ จากหนา้ ตา่ งหอ้ งพกั Apple Watch เปน็ กญุ แจส�ำหรับเปดิ ห้องพกั ได้ด้วย เตยี ง และสถานที่ส�ำคัญรอบๆ โรงแรม สายการบิน Iberia, Vueling และ Air Berlin ต่างให้บริการ อตุ สาหกรรมโรงแรมเองกม็ กี ารปรบั ตวั ใหเ้ ขา้ กบั แนวโนม้ ดงั กลา่ ว ดาวนโ์ หลดบอรด์ ดง้ิ พาสไปยงั อปุ กรณ์ Wearale Electronics โดยตรง เชน่ Kimpton Hotels, Marriott และ Omni ตา่ งเสนอโปรแกรมพเิ ศษ ส�ำหรับลูกคา้ ทแี่ ชรภ์ าพถ่ายผา่ นพน้ื ทส่ี งั คมออนไลน์ Tourism Review | 31

Tourism Trends แนวโนม้ ทอ่ งเทย่ี ว Hip Tourism เรื่อง : วุฒิชยั กฤษณะประกรกจิ ในโซเชยี ลมเี ดยี ก�ำลงั ฮติ ค�ำวา่ ‘ฮปิ สเตอร’์ กนั อยา่ งมาก มคี นโพสตอ์ ะไรตลกๆ แล้วใส่แฮชแท็กว่าเป็นเร่ืองเกี่ยวกับฮิปสเตอร์ รวมถึงเกิดแฟนเพจขึ้นมามากมาย เพ่ือล้อเลยี นพฤติกรรมและไลฟส์ ไตล์ของพวกฮปิ สเตอร์ ในโลกรอบๆ ตวั เรา ก็ไดพ้ บเหน็ ‘ความเปน็ ฮปิ สเตอร’์ อยมู่ ากมาย เสอ้ื ยดื คอวี ท่ีสกรีนภาพหรือข้อความขบขัน กางเกงขาสามส่วน แว่นตาหนาๆ มีหนวดเครา เหมอื นฝร่งั สะพายย่ามผ้าฝ้ายอนุรักษ์ส่ิงแวดล้อม ขี่จักรยานราคาคันละหลายหม่ืน นงั่ กนิ กาแฟในรา้ นทตี่ กแตง่ สไตลว์ นิ เทจ ฟงั เพลงอนิ ดจี้ ากไอพอด พลกิ อา่ นนติ ยสาร ทางเลอื กหรอื หนงั สอื แนวปรชั ญาอะไรสกั เลม่ และท�ำงานอยู่ในแวดวงของเศรษฐกจิ สรา้ งสรรค์ ฯลฯ สง่ิ เหลา่ นด้ี เู หมอื นจะเปน็ พมิ พน์ ยิ มพมิ พห์ นงึ่ ในยคุ สมยั ของเรา เปน็ หนง่ึ ในบรรดา เทรนดไ์ ลฟส์ ไตลแ์ ละเวริ ก์ สไตลท์ ม่ี อี กี หลากหลายของคนหนมุ่ สาว เราจะพบเหน็ พมิ พ์ ฮปิ สเตอร์น้ีเกรอ่ มากๆ ในรอบ 2-3 ปที ีผ่ า่ นมา โดยเฉพาะอย่างย่ิงตามแหล่งวยั ร่นุ และศูนย์กลางธรุ กิจในเมืองใหญแ่ ละหัวเมอื งตามต่างจงั หวัด ความน่าสนใจของเรื่องฮิปสเตอร์อยู่ท่ีมันเป็นเทรนด์ท่ีเก่ียวพันกับการบริโภค อยา่ งยง่ิ การพจิ ารณาดกู ารเกดิ ขน้ึ และการด�ำเนนิ ตอ่ เนอ่ื งมา จะท�ำใหเ้ ราเหน็ แนวโนม้ ทส่ี ่งผลต่อสภาพสงั คมโดยรวม 32 | Tourism Review

Tourism Trends แนวโน้มทอ่ งเที่ยว Who is Hipster ? จริงๆ แลว้ ‘ความเปน็ ฮปิ สเตอร’์ นนั้ ไม่ใช่เรื่องใหม่ มันมี มานานมากแล้ว มีมาก่อนส่ิงท่ีเราขนานนามว่าเป็นฮิปสเตอร์ ในทุกวันนี้เสียอีก เราจะท�ำความเข้าใจปรากฏการณ์ฮิปสเตอร์ ไดด้ ขี น้ึ ถา้ รูว้ ่าแทท้ ี่จรงิ แลว้ มันก็คอื ซับคลั เจอร์หรือวฒั นธรรม ย่อยของกลมุ่ คนท่ีมีความคดิ ตอ่ ตา้ นกระแสหลัก ดงั นนั้ กอ่ นหนา้ สงิ่ ทเ่ี รยี กวา่ ฮปิ สเตอรท์ เ่ี ราคนุ้ เคยกนั ในรอบ 2-3 ปมี านี้ เราเคยมซี บั คลั เจอรท์ ตี่ า้ นกระแสหลกั แบบอน่ื ๆ มากอ่ น ผลัดเปล่ียนหมุนเวียนกันมาหลายรุ่น หลายยุค หลายสมัย เพียงแต่เปล่ียนประเด็นการต่อต้าน เปลี่ยนเทรนด์แฟช่ันและ เทคโนโลยี และเปลย่ี นชอ่ื เรยี กขานคนกลมุ่ น้ีไปตา่ งๆ นานา เชน่ เดก็ แนว เด็กอนิ ด้ี เด็กฮาร์ด จกิ๊ โก๋ ฮปิ ปี้ พงั ค์ ฯลฯ จากบทความเร่ือง Hipster Who Are You? ในนิตยสาร 24 7 โดย โตมร ศขุ ปรชี า บอกถงึ ทม่ี าของค�ำว่า Hip วา่ มาจาก วงการดนตรีแจ๊สยุคแรกๆ นักดนตรีจะใช้ค�ำว่า Hep กับคนท่ี ติดตามและรู้เรื่องวัฒนธรรมแจ๊สท่ีเพิ่งอุบัติใหม่ ซึ่งส่วนใหญ่ เปน็ วฒั นธรรมของคนผวิ สี มที ง้ั ทเ่ี กย่ี วขอ้ งกบั ดนตรโี ดยตรงและ ทีเ่ กดิ ข้ึนแวดลอ้ มดนตรแี บบใหม่นี้ น�ำมาเติมค�ำ Suffix ว่า Ster เข้าไป เพื่อใช้เรียกกลุ่มคนที่เก่ียวข้องกับ Hep ว่า Hepster แลว้ ต่อมากเ็ ปล่ียนเปน็ Hip ซง่ึ เป็นค�ำสแลง หมายถงึ ความเจ๋ง ความคูล หรือสิ่งที่ได้รับความนิยม ดังน้ัน ค�ำว่า ‘ฮิปสเตอร์’ กเ็ กิดข้นึ ด้วยเหตุนี้ โตมรอ้างถึงบทความ Time Out New York บอกวา่ พวก ฮปิ สเตอรน์ นั้ ไม่ใชอ่ ะไรอนื่ เลย นอกจากเปน็ ‘นกั บรโิ ภคไลฟส์ ไตล’์ โดยไปหยิบเอาไลฟ์สไตล์ของกลุ่มคนท่ีมี ‘สารัตถะแห่งการ ต่อต้าน’ เช่น เอารูปแบบของกลุ่มฮิปปี้แห่งยุค ’60s หรือกลุ่ม ศลิ ปนิ และกวที เี่ รยี กวา่ Beat Generation หรอื หยบิ วถิ แี บบพงั ค์ แบบเกย์ แบบชนเผ่าต่างๆ ทถ่ี กู กีดกันออกไปจากสังคม มาเป็น แบบและเบ้าหลอ่ หลอมตัวเอง Tourism Review | 33

Tourism Trends แนวโน้มท่องเท่ยี ว Hip Consumerism การแสดงออกของผู้คนในซับคัลเจอร์ เก่ียวพันอย่างยิ่งกับการ เห็นได้ชัดจากภาพในโฆษณา ท่ีเริ่มแสดงให้เห็นความ บริโภค จากหนังสือ The Conquest of Cool : Business Culture, รนุ แรง ความอันตราย การเสย่ี งภัย ค�ำหยาบคาย การลอ้ เลียน Counterculture and The Rise of Hip Consumerism ของ โธมสั แฟรงค์ ตัวเอง และความเจ๋ง ความฮิป ความแตกต่างไม่เหมือนใคร อธบิ ายวา่ การบรโิ ภคของเรานนั้ มเี ปา้ หมายนอกเหนอื จากเพอ่ื ประโยชน์ (CoolnessandHipness) สนิ คา้ ทแ่ี สดงออกถงึ HipConsumerism ใช้สอยของสินค้าน้ันๆ แต่เราบริโภคเพ่ือการแสดงออกถึงคุณค่าต่างๆ ก็เช่น น้�ำอัดลม กางเกงยีนส์ รถโฟล์คสวาเกน มอเตอร์ไซค์ ในแตล่ ะสงั คม แต่ละยุคสมัย ฮาร์เลย์-เดวิดสัน แฟชั่นวัยรุ่นท่ีเรียบง่าย เก่าขาด เพลงร็อค ในยุค 1950 หลงั จากสงครามโลกครัง้ ท่สี อง สังคมและเศรษฐกิจ แอนดโ์ รล วรรณกรรมนอกกระแส รวมไปถงึ ไอคอนแหง่ ยคุ สมยั ก�ำลงั ฟน้ื ตวั ผคู้ นท�ำงานหนกั อยู่ในองคก์ รขนาดใหญ่ และยอมรบั กรอบ อย่าง เจมส์ ดีน, มาร์ลอน แบรนโด ของสังคมว่าดีงาม การบริโภคในยุคนั้น จึงแสดงออกถึงคุณค่าของ Hip Consumerism ด�ำเนนิ มาจนถึงปจั จบุ ัน และมันท�ำให้ ความสขุ ความสงบ อนรุ กั ษนิยม บา้ นหลงั ใหญ่ รถคนั ใหญ่ ครอบครวั เกดิ พมิ พน์ ยิ มตา่ งๆ ดงั ทก่ี ลา่ วมาขา้ งตน้ ไลเ่ รอ่ื ยมาตามยคุ สมยั อบอนุ่ จนถึงฮิปสเตอร์ในปัจจุบัน เม่ือเราเอ่ยถึงฮิปสเตอร์ ภาพพิมพ์ จนกระทงั่ ยคุ 1960 ลกั ษณะของ Hip Consumerism จงึ คอ่ ยเกดิ ขนึ้ นิยมต่างๆ ก็จะลิสต์หลั่งไหลไปในแนวทางเดียวกัน และ มา เมือ่ ผู้คนต้งั ค�ำถามกบั คุณค่าเดมิ และมองหาคณุ คา่ ใหม่ๆ การขบถ เช่นเดียวกัน ก่อนจะเป็นฮิปสเตอร์ ภาพพิมพ์นิยมของคน ปฏิวัติ ต่อต้าน ล้อเลียนคุณค่าเดิมจึงเกิดข้ึน การบริโภคสินค้าต้ังแต่ รนุ่ ก่อนหน้า อย่างเชน่ เด็กแนว เด็กอินดี้ เดก็ ฮาร์ด จิ๊กโก๋ ฮิปป้ี ยคุ ’60s เปน็ ตน้ มา จนถึงปจั จบุ นั สว่ นหนงึ่ จึงเป็นไปเพอ่ื การแสดงออก พงั ค์ ฯลฯ กจ็ ะออกมาในทางเดียวกันด้วย ถงึ การต่อตา้ นสิ่งทม่ี อี ยู่กอ่ นหนา้ 34 | Tourism Review

Tourism Trends แนวโนม้ ท่องเทีย่ ว Hip Manifesto ซับคัลเจอร์หนึ่งๆ จะมีรูปแบบการบริโภคที่เฉพาะเจาะจง และเป็นไป ในทางเดียวกัน เคลื่อนไปพร้อมกันเป็นกลุ่มก้อนหรือเป็นกระแสเล็กๆ ที่สั่งสมพลังและจ�ำนวนคนมากข้ึน จนกระทั่งตัวมันเองเป็นกระแสหลัก hหรือเปน็ ปอ๊ ปคัลเจอรใ์ นตัวเอง การจะให้ค�ำนิยามกับฮิปสเตอร์ และก�ำหนดขอบเขตรูปแบบให้กับมัน กลายเป็นเร่ืองยาก เพราะตัวมันเองเป็นปฏิกิริยาโต้ตอบกับสิ่งอื่น อีกทั้ง ตัวมันเองยังปฏิเสธและโต้ตอบกับตัวเองตลอดเวลา การจะตีตราว่าใคร เป็นฮิปสเตอร์ จงึ กลายเปน็ ค�ำดา่ หรอื การเหยยี ดหยาม อีกทัง้ การก�ำหนดวา่ ท�ำส่ิงน้ันสิ่งน้ี ถือว่าเป็นฮิปสเตอร์ จึงถูกโต้เถียงและปฏิเสธได้ตลอดเวลา เพราะฮปิ สเตอรจ์ ะดนิ้ ออกจากการเปน็ กระแสหลักในตวั เอง อย่างไรก็ตาม ถ้าเราจับแก่นแกนที่เป็นลักษณะร่วมของการต้าน กระแสหลัก ก็พอจะท�ำนายได้คร่าวๆ ว่าอะไรที่เป็นฮิปสเตอร์ได้บ้าง กล่าวโดยสรุป มันก็คือสิ่งที่ไม่ใช่ป๊อปคัลเจอร์ ตลาดแมส หรือกระแสของ มวลชนส่วนใหญ่ การต่อต้านแนวคิดอนุรักษนิยม หันไปหาการเมืองแบบเสรีนิยม พหุนยิ ม กลุ่มรากหญ้า การมสี ่วนรว่ มของคนกลมุ่ นอ้ ย ชายขอบของสังคม การต้านกระแสทุนนิยม บรรษัทข้ามชาติ หันไปหาเศรษฐกิจพอเพียง ธรุ กิจขนาดเล็กและขนาดกลาง ธุรกจิ สตารท์ อัพ รวมไปถึงเศรษฐกิจชมุ ชน การพ่ึงพาตัวเองของกลุม่ ชาวบ้าน สนิ ค้าโอทอป การตอ่ ตา้ นเทคโนโลยี หนั ไปหาความเชอ่ื งชา้ Slowness สินค้าเทคโนโลยีเก่าๆ จากยุคอนาล็อก แผน่ เสียง ซาวดอ์ ะเบาท์ จักรยาน กล้องฟลิ ม์ สมุด hipster ดนิ สอ การต่อต้านแฟช่ัน หันไปหาแฟช่ันวินเทจ เส้ือผ้าจากร้านมือสอง การแต่งตัวแบบเบสิก ไวห้ นวดเครารงุ รงั ผมยาว และแตง่ ตวั ไมเ่ หมาะกบั กาลเทศะ เพ่ือแสดงให้เหน็ วา่ ไม่แคร์แฟชนั่ การต่อต้านป๊อปคัลเจอร์ หันไปหาหนังและ เพลงนอกกระแส วรรณกรรมทางเลือก นิตยสาร ทางเลอื ก นักการตลาดท่ีจับกระแสได้ว่องไว สามารถ แปรการต่อต้านทุกอย่าง ให้กลายเป็นสินค้าและ บรกิ ารไดท้ งั้ หมด และแนน่ อนวา่ รวมถงึ การทอ่ งเทย่ี ว แบบใหมๆ่ Tourism Review | 35

Tourism Trends แนวโน้มท่องเทีย่ ว Hip Hotel โรงแรมทพ่ี กั กลายเปน็ เครอ่ื งชว้ี ดั ทชี่ ดั เจน ส�ำหรบั กระแสทอ่ งเทยี่ วแบบฮปิ สเตอร์ อยา่ งทร่ี กู้ นั แลว้ วา่ ฮปิ สเตอรค์ อื การตา้ นกระแสหลกั สถานทพ่ี กั ส�ำหรบั นกั ทอ่ งเทยี่ วแนวน้ี จงึ ไม่ใชโ่ รงแรมในแบบเดมิ ทห่ี รหู ราหา้ ดาวไปเลย หรอื เปน็ โรงแรมเลก็ ๆ แคซ่ กุ หวั นอน แต่ต้องเป็นโรงแรมที่สามารถแสดงความเป็นตัวของตัวเอง และมีลักษณะเฉพาะตัว อยา่ งเดน่ ชัด บูทีคโฮเทลหรือฮิปโฮเทลท่ีนิยมกันในรอบหลายปีท่ีผ่านมา ก็เป็นส่วนหน่ึง ของกระแสฮปิ สเตอร์ มนั คอื การสรา้ งธมี พารค์ หรอื สถานทเี่ ทยี มขน้ึ มาเพอ่ื ใหส้ อดคลอ้ ง กับรสนิยมแบบเฉพาะเจาะจงของผเู้ ขา้ พกั บางแหง่ ตกแตง่ ดว้ ยจกั รยาน และมที แ่ี ขวนจกั รยานภายในหอ้ งพกั บางแหง่ ตกแตง่ แบบวินเทจ ย้อนยุค ใช้เฟอร์นิเจอร์ โต๊ะ เก้าอ้ี จากโรงเรียนหรือวัดเก่า บางแห่งวาง ต�ำแหน่งตัวเองเป็นท่ีพักส�ำหรับกลุ่มนักขี่มอเตอร์ไซค์ เรียกได้ว่าโรงแรมแต่ละแห่ง เจาะกลุม่ ลกู ค้าเฉพาะตวั ชดั เจน จุดร่วมส�ำคัญของโรงแรมเพื่อฮิปสเตอร์ คือบรรดาข้าวของเคร่ืองใช้และบริการ ภายในห้องพัก จะต้องสอดคล้องกับไลฟ์สไตล์ฮิปสเตอร์ การเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม ประหยัดพลังงาน ผา้ ฝ้ายไม่ฟอกยอ้ ม สบแู่ ละแชมพูแบบสมนุ ไพรจากท้องถน่ิ ความบันเทิงภายในห้อง มีเครื่องเล่นแผ่นเสียง และโทรทัศน์จอตู้แบบวินเทจ หนังสอื และนติ ยสารท่เี ลือกมาวางก็สะทอ้ นไลฟส์ ไตล์แบบฮปิ สเตอร์ รวมไปถึงการเสิร์ฟอาหารคลีนฟู้ด ออร์แกนิค ปลอดสารพิษ ฯลฯ กาแฟดริป คราฟต์เบียร์ อาหารในท้องถ่ิน พร้อมทั้งจัดท�ำแผนท่ีจุดน่าสนใจรอบโรงแรม ในระยะ เดนิ เทา้ หรอื ปั่นจักรยาน 36 | Tourism Review

Tourism Trends แนวโน้มทอ่ งเที่ยว Hip Destination ถา้ เปน็ ในเมอื งไทยบา้ นเรา กน็ า่ จะนกึ ถงึ ถนนพระอาทติ ย์ และถนนข้าวสาร ในบริเวณรอบเกาะรัตนโกสินทร์ ถนน ววิ ฒั นาการในระดบั ที่ใหญข่ น้ึ ไป คอื การเกดิ ขนึ้ ของเมอื งฮปิ สเตอร์ นมิ มานเหมนิ ท์ จงั หวดั เชียงใหม่ อ�ำเภอเชียงคาน จังหวดั เลย ท่ีเป็นจุดหมายใหม่ส�ำหรับนักท่องเที่ยว ได้แก่ละแวกที่อยู่อาศัย รวมไปถึงตัวเมืองจังหวัดน่าน ตัวเมืองจังหวัดราชบุรี หรือ ทเ่ี พงิ่ เตบิ โตขน้ึ มาใหม่ จะมคี วามเปน็ เมอื งมากพอสมควร แตเ่ ปน็ เมอื ง ทเ่ี กา่ กวา่ นนั้ และกลายสภาพเปน็ เมอื งทอ่ งเทยี่ วแบบเมนสตรมี ที่ไม่ใหญ่ทส่ี ดุ มักไม่ใช่เมอื งหลวงของประเทศ ไปแลว้ ก็คืออ�ำเภอปาย จังหวัดแมฮ่ ่องสอน ผคู้ นในละแวกน้นั เป็นคนหนุ่มสาวรุ่นใหม่ อายนุ ้อย การศกึ ษาดี ถา้ เปน็ เมืองอนื่ ๆ ในตา่ งประเทศ ก็นึกถงึ เวลลิงตัน หรอื มีไลฟส์ ไตลแ์ ละเวริ ก์ สไตลแ์ บบฮปิ สเตอรเ์ ชน่ กนั คอื ตอ่ ตา้ นกระแสหลกั พอรต์ แลนด์ ในสหรฐั อเมรกิ า หรอื ยา่ นไดกนั ยามะ ประเทศญป่ี นุ่ จากภายนอก ต้องการมชี วี ติ ท่ีดี สุขสงบ ปลอดภัย ประหยัด เป็นมติ ร นกั ทอ่ งเท่ียวฮิปสเตอร์เดนิ ทางไป ไม่ใชเ่ พียงแค่พกั ผอ่ น กับส่ิงแวดล้อม จึงสร้างละแวกบา้ นทด่ี ีในความคิดของตนเอง หยอ่ นใจ แตย่ งั เพอื่ เชดิ ชคู ณุ คา่ บางอยา่ งในทอ้ งถน่ิ นนั้ ๆ ทผ่ี คู้ น ความเป็นฮิปสเตอร์บังเกิดขึ้นโดยไม่ได้ตั้งใจ ประกอบไปด้วย ท้องถ่นิ ได้ทวนกระแสหลักบางอยา่ งที่ตรงใจของนกั ท่องเท่ยี ว ร้านรวงง่ายๆ ขายของเก่าสไตล์วินเทจ ร้านกาแฟเล็กๆ แต่บาริสต้า เมื่อละแวกฮิปสเตอร์กลายเป็นจุดหมายในการท่องเที่ยว เอาใจใส่และให้ความอบอุ่นกับลูกค้า ผับบาร์และภัตตาคารที่มีเมนู นักท่องเท่ียวจะเข้ามาเปลี่ยนวิถีชีวิตของผู้คนในท้องถิ่น ส่ิงท่ี อาหารหรือค็อกเทลแปลกๆ เฉพาะตวั ของท้องถนิ่ เกดิ ขนึ้ กค็ อื วถิ ชี วี ติ ของชาวฮปิ สเตอรจ์ รงิ ๆ กลายเปน็ ไมต่ า่ งจาก สาธารณูปโภคและกิจกรรมภายในเมืองท่ีเอื้อกับฮิปสเตอร์ เช่น ธีมพาร์ค ท่ีนักท่องเท่ียวแห่กันเข้ามาเยี่ยมชมเป็นคันรถ เส้นทางจักรยาน เส้นทางวิ่งจ็อกก้ิง ต้นไม้ใหญ่ รวมถึงตลาดนัด นค่ี อื ราคาทต่ี อ้ งจา่ ย เพราะอยา่ งทกี่ ลา่ วมาตง้ั แตต่ น้ วา่ ความเปน็ ถนนคนเดนิ สวนสาธารณะ สระนำ้� วดั วาอาราม ศาสนสถาน โบราณสถาน ฮิปสเตอร์น้ันเกี่ยวพันอย่างยิ่งกับการบริโภค ฮิปสเตอร์นั้น พพิ ธิ ภณั ฑ์ เวทเี สวนา เทศกาลดนตรี งานบญุ ในทอ้ งถนิ่ หรอื แหลง่ รวมตวั ไม่ใชอ่ ะไรอน่ื เลย นอกจากเปน็ ‘นกั บรโิ ภคไลฟส์ ไตล’์ แหง่ ยคุ ของชมุ ชน ท่เี จตนาเรมิ่ ตน้ น้ันจัดข้นึ มาส�ำหรับคนท้องถิน่ มิลเลนเนยี ม เมืองท่ีเป็นตัวของตัวเอง แตกต่างจากเมืองใหญ่ในกระแสหลัก จะคอ่ ยๆ ถกู ท�ำใหก้ ลายเปน็ สถานทที่ อ่ งเทยี่ ว ไมต่ า่ งจากอดตี ทเ่ี ราเคย ใชส้ ถานทตี่ ามธรรมชาติ อย่างภเู ขา ทะเล น้�ำตก หรอื เคยใชโ้ บราณ- สถานท่ีมีเร่ืองเล่ายาวนาน อยา่ งพระราชวัง วดั วาอาราม มาสรา้ งเป็น สถานที่ทอ่ งเทย่ี ว ละแวกเหล่าน้ีจะถูกค้นพบโดยนักเขียนหนังสือไกด์บุ๊คท่องเที่ยว และกลายเป็นจดุ หมายใหม่ในการท่องเที่ยว ในเวลาต่อมา มันจะเตม็ ไปดว้ ยรา้ นกาแฟ รา้ นขายโปสตก์ ารด์ ของทร่ี ะลกึ เพอ่ื นบา้ นทปี่ รบั ปรงุ บ้านตัวเองใหก้ ลายเป็นเกสต์เฮาส์ โฮมสเตย์ หรอื Airbnb ความเป็นฮิปสเตอร์น้ันสอดคล้องไปได้ดีกับการท่องเที่ยว ไม่มี หนังสือไกด์บุ๊คท่ีไหนจะเขียนแนะน�ำสถานที่ท่องเที่ยวเป็นสลัม ยา่ นคนยากจน นคิ มอตุ สาหกรรม เพราะสถานทขี่ องชนชนั้ ลา่ งนน้ั ไม่ใช่ ภาพฝันของนกั ท่องเท่ยี ว Tourism Review | 37

Tourism Seminars ประชมุ / สัมมนา Tourism Seminars ILTM 2014 : Health is&aMnoerwe Wealth เรยี บเรียงโดย : พงษพ์ นั ธ์ มอญพันธ์ุ * งาน International Luxury Travel Market (ILTM) 2014 *พนักงานวางแผน กองวจิ ยั การตลาด ททท. ณ เมอื งคานส์ สาธารณรฐั ฝรัง่ เศส เป็นงานส่งเสริมการขายสินคา้ และบริการด้านการท่องเที่ยว โดยมุ่งเน้นไปยังสินค้าและบริการท่ี หรูหรา (Luxury) โดยในปี 2014 จดั ข้นึ ระหวา่ งวนั ที่ 1-4 ธันวาคม 2557 ภายในงาน ILTM 2014 มกี ารจดั กจิ กรรมสมั มนา โดยแบง่ การ สมั มนาเปน็ 2 ส่วน คอื Educational Forum และ Global Forum โดย Educational Forum จะเปน็ การจดั สมั มนาทผ่ี เู้ ขา้ รว่ มสามารถ แสดงความคดิ เหน็ และพดู คยุ กบั คณะวทิ ยากรได้ สว่ น Global Forum จะเปน็ การบรรยายจากวทิ ยากรผเู้ ชยี่ วชาญในดา้ นตา่ งๆ ไมว่ า่ จะเปน็ ด้านเทคโนโลยี เศรษฐกิจ และสังคม โดยสามารถสรุปประเด็น สำ� คญั จากการเข้ารว่ มสัมมนา ดังนี้ 38 | Tourism Review

Tourism Seminars ประชุม / สัมมนา Health is a new Wealth เป็นการพูดคุยกันในกลุ่มผู้ประกอบการท่ีเกี่ยวข้อง ในส่วนของโรงแรมท่ีพัก ธุรกิจด้าน Health and Wellness ถูกมองว่า กับธุรกิจด้านสุขภาพ เช่น ธุรกิจสปา (Mr. John Bevan - เป็นเพียงองค์ประกอบทางธุรกิจเท่านั้น โดยวงสนทนาได้ช้ีประเด็นทิศทาง Spafinder Wellness UK Ltd.) ธรุ กจิ ทพ่ี กั และสปา (Ms. Elena ของอุตสาหกรรมว่า ธุรกิจที่พักท่ีมีบริการด้าน Health and Wellness Black - Six Senses Hotel and Spa) ธุรกิจบริษัทน�ำเท่ียว จะถกู จดั ประเภทออกเปน็ 2 ประเภท คอื Primary และ Secondary ในสว่ นของ (Ms. Frances Geoghegan - Healing Holiday) ธรุ กจิ โรงแรม Primary Business คือธุรกิจโรงแรมที่พักท่ีมีการบริการด้าน Health and (Ms. Anne Biging - Healing Hotels of the World) และ Wellness เป็นหลัก หรือท่ีเรียกอีกอย่างหนึ่งว่า ‘Destination Spa’ เช่น ธุรกิจสื่อส่ิงพิมพ์เก่ียวกับอุตสาหกรรมสุขภาพ (Ms. Suzanne Six Senses Hotel and Spa หรอื ชวี าศรม ในประเทศไทย ซงึ่ จะสามารถดงึ ดดู Duckett) นักท่องเที่ยวให้ใช้บริการเฉพาะด้าน และใช้เวลาส่วนใหญ่ของการเดินทาง การสัมมนามีการพูดคุยและแลกเปลี่ยนความคิดเห็นกัน อยู่ในที่พัก ขณะท่ี Secondary Business จะเป็นธุรกิจที่พักที่มีบริการด้าน ในหลายประเด็น เช่น การพจิ ารณายกเลิกการใช้คำ� วา่ ‘Spa’ Health and Wellness เป็นส่วนเสริม กล่าวคือ เน้นการให้บริการด้านท่ีพัก ในการประชาสัมพันธ์ และใช้ค�ำว่า ‘Wellness’ แทน เป็นหลัก แตม่ ีการบรกิ ารด้าน Health and Wellness เป็นส่วนเสรมิ เพ่ือสร้าง เนอื่ งจากธรุ กจิ ทเี่ กย่ี วขอ้ งไมไ่ ดม้ เี พยี งแคส่ ปาเทา่ นนั้ แตร่ วมถงึ ความแขง็ แกรง่ ใหก้ บั ธรุ กจิ ทงั้ น้ี วงสนทนายงั เสนอใหม้ กี ารจดั ระดบั การบรกิ าร การท�ำสมาธิ การบริหารร่างกาย (โยคะ, ฟิตเนส) รวมถึง (Star Rating System) เพื่อเป็นการแบ่งประเภทของธุรกิจในระดับต่างๆ การพกั ผ่อนเพือ่ คลายความเครยี ดจากการท�ำงาน เปน็ ต้น โดยกลุ่มนักท่องเที่ยว Luxury จะสามารถเข้าถึงการบริการท่ีคาดหวังไว้ได้ ในการสัมมนา ได้ให้ค�ำจ�ำกัดความของค�ำว่า ‘Luxury อย่างถูกต้อง Service’ ว่าเป็นการบริการที่ต้องการความเป็นพิเศษ ทั้งน้ี ประเทศไทยถือเป็นอีกหนึ่งจุดหมายปลายทางที่มีความพร้อม เป็นที่จดจ�ำ ได้รับการบริการที่ตื่นเต้น เกินคาดหวัง (WOW ด้านธุรกิจเพื่อสุขภาพ (Health and Wellness) และมีแนวโน้มการขยายตัว Experience) มีความเป็นส่วนตัว และมีความอิสระ สามารถ ธุรกิจประเภทนี้ค่อนข้างสูง ดังจะเห็นได้จากการขยายการลงทุนธุรกิจต่างๆ เปลีย่ นแปลงก�ำหนดการไดต้ ลอดเวลา ทั้งนผ้ี ใู้ หบ้ รกิ ารตอ้ งมี ท่ีเกี่ยวข้อง รวมทั้งมี Destination Spa ท่ีมีช่ือเสียง และได้รับการยอมรับ พนกั งานทมี่ ีความรูเ้ ฉพาะทาง และสามารถให้ขอ้ มูลแกล่ กู ค้า ในระดบั โลก ไม่วา่ จะเป็น ชีวาศรม จงั หวัดประจวบคีรีขันธ์ Six Senses Resort ได้ทนั ทีทล่ี กู คา้ รอ้ งขอ and Spa จังหวัดสุราษฎร์ธานี เป็นต้น ซึ่งหากสถานการณ์ของอุตสาหกรรม เปน็ ไปตามทว่ี ทิ ยากรบรรยายไว้ ประเทศไทยจะมโี อกาสในการขยายฐานลกู คา้ ที่ต้องการใช้บริการธุรกิจประเภท Primary Business หรือ ‘Destination Spa’ รวมถึงการท�ำสมาธิ (Meditation) ซ่ึงประเทศไทยมีภาพลักษณ์ที่ ชัดเจนด้านศาสนาพุทธ และการท�ำสมาธิก็เป็นแขนงหน่ึงจากการวิปัสสนา ในศาสนาพุทธนั่นเอง หากมีการปรับใช้ให้ถูกวิธี การให้บริการธุรกิจด้าน Health and Wellness จะเป็นอีกช่องทางหนึ่งที่ประเทศไทยสามารถชูเป็น จุดขายใหก้ บั กลุ่มนกั ท่องเที่ยวผู้มรี ายไดส้ งู (Luxury Traveler) ได้ (ความเห็นผเู้ ขียน) Tourism Review | 39

Tourism Seminars ประชุม / สมั มนา Global Economic Megatrends โดย Mr. Nenad Pacek การสัมมนาในหัวข้อ ‘Global Economic Megatrends’ เปน็ การสรปุ สถานการณเ์ ศรษฐกจิ ทวั่ โลก โดยภาพรวมจากการวเิ คราะห์ ของวิทยากรพบว่าขนาดของเศรษฐกิจทั่วโลกจะอยู่ในช่วงขาลง โดยเฉพาะอยา่ งยงิ่ ในภมู ภิ าคยโุ รป ปญั หาทางเศรษฐกจิ ยงั คงดำ� เนนิ ไป อย่างต่อเนื่อง รวมถึงตลาดเกิดใหม่ หรือ Emerging Markets เช่น บราซลิ และรสั เซยี จะประสบปญั หาการชะลอตวั ทางเศรษฐกจิ เชน่ กนั ทัง้ นี้ ประเทศจีนและสหรฐั อเมรกิ ามแี นวโน้มการเตบิ โตทางเศรษฐกิจ ร้อยละ 7 และร้อยละ 2.5 ตามล�ำดับ โดยสถานการณ์การแข่งขัน ทางเศรษฐกจิ ของโลกคาดวา่ จะมีการแข่งขนั สูงขึน้ อยา่ งตอ่ เน่ือง ประเทศจีนจะมีอ�ำนาจในการแข่งขันทางเศรษฐกิจมากขึ้น โดยคาดการณ์ว่าจีนจะกลายเป็นผู้น�ำเศรษฐกิจโลกในปี 2016 ทั้งน้ี กลุ่มประเทศในสหภาพยุโรปได้มีการเตรียมรับมือจากสภาวะ เศรษฐกิจฝืดเคือง ซึ่งต้องรอดูผลจากมาตรการต่างๆ ว่าจะสามารถ แกป้ ญั หาท่ีเกดิ ข้นึ ในปัจจุบนั และก�ำลงั จะเกิดข้นึ ในอนาคตไดห้ รอื ไม่ ITthseImDpeamcot cornacWy eDaivltihdeCdreinatAiofnrica and โดย Mr. Justice Malala ในหวั ข้อนี้ วิทยากรไดห้ ยิบยกประเดน็ ผลกระทบจากการระบาด การสัมมนาในหัวข้อนี้เป็นการพูดเพ่ือสร้างความมั่นใจให้กับ ของเชื้ออีโบลาในทวีปแอฟริกา รวมถึงเสถียรภาพทางการเมือง ผู้ประกอบการและผู้เกี่ยวข้องกับอุตสาหกรรมท่องเที่ยวหลังจากการ ของทั้งภูมิภาค โดยวิทยากรได้ช้ีแจงข้อมูลของการแพร่ระบาดของ ระบาดของเชอื้ อโี บลา โดยวทิ ยากรไดน้ ำ� ขอ้ มลู จากแหลง่ ขอ้ มลู ในพนื้ ท่ี เช้ืออโี บลาวา่ การแพรร่ ะบาดมีอยู่ในวงจ�ำกดั เพยี ง 3 ประเทศเทา่ น้ัน มาเปรียบเทียบกับแหล่งข้อมูลท่ัวไปถึงการน�ำเสนอข่าว ซึ่งพยายาม แต่การน�ำเสนอข่าวของสื่อมวลชนซึ่งน�ำเสนอภาพใหญ่ของทั้งภูมิภาค ชี้ให้เห็นความเป็นจริงในพ้ืนที่และเน้ือข่าวท่ีสื่อต่างชาติพยายาม ท�ำให้อุตสาหกรรมท่องเท่ียวในทวีปแอฟริกาซบเซา เนื่องจาก ทำ� ใหเ้ กดิ ความหวาดระแวงในการเดินทางไปยงั ทวปี แอฟรกิ า นักท่องเท่ียวเกิดการหวาดกลัวและไม่มั่นใจในความปลอดภัยของตน ทง้ั นี้ ทวปี แอฟรกิ าเป็นอกี หนง่ึ สถานท่ีทอ่ งเท่ียว Luxury ท่นี กั เดนิ ทาง ใหค้ วามสนใจ โดยสนิ คา้ หลกั ของแอฟรกิ าคอื การเทย่ี วชมซาฟารี และ ในหลายพน้ื ท่ีไดม้ กี ารพฒั นาสนิ คา้ และบรกิ ารในการรองรบั นกั ทอ่ งเทย่ี ว กลมุ่ นี้ ในสว่ นของประเดน็ ทางการเมอื ง วทิ ยากรไดอ้ ธบิ ายสถานการณ์ ด้านประชาธปิ ไตยว่า ภายหลงั จากการเสียชีวิตของ เนลสนั แมนดาลา ผู้ซึ่งถูกขนานนามว่าเป็นสัญลักษณ์แห่งประชาธิปไตยในแอฟริกา ระบอบประชาธิปไตยในแอฟริกายังคงด�ำเนินไปอย่างต่อเนื่อง และ มีแนวโน้มท่ีจะได้รบั การพฒั นาในหลายพ้ืนที่ 40 | Tourism Review

Tourism Seminars ประชุม / สัมมนา ATheGaCmolelaCbhoarantgivinegEcOopnpoomrtyun: ities โดย Ms. Lauren Capelin ส�ำหรับหัวข้อ ‘The Collaborative Economy : A Game Changing Opportunities’ เปน็ การนำ� เสนอการเปลยี่ นแปลงในอุตสาหกรรมทอ่ งเท่ยี ว จากการพฒั นาทางเทคโนโลยี โดยวทิ ยากรไดเ้ นน้ การบรรยายไปที่ ‘การเขา้ ถงึ ’ หรือ ‘Accessibility’ ซึ่งมีการเปล่ียนแปลงในทุกๆ อุตสาหกรรม เช่น การเปล่ียนแปลงจากการเช่าวิดีโอ หรือซีดีภาพยนตร์ เป็นการดาวน์โหลด ซ่ึงท�ำให้การผลิตซีดีและเทปคาสเซ็ทลดลง และการใช้สินค้าประเภทนี้ เปลี่ยนแปลงจากการครอบครองเป็นเจ้าของ เป็นเพียงการเข้าถึง (รับชม) เพียงเท่านน้ั พฤติกรรมการ ‘แบ่งปัน’ หรือ ‘Sharing’ เป็นอีกหนึ่งพฤติกรรม ที่ท�ำให้สภาพอุตสาหกรรมท่องเท่ียวเปล่ียนไป ดังที่วิทยากรได้ยกตัวอย่าง แอพพลิเคช่นั ‘Drive Car‘ ซึง่ ได้รับการพฒั นาโดยบรษิ ัท BMW โดยบรษิ ัท จะให้บริการเช่ารถโดยการจอดรถไว้ตามจุดต่างๆ ทั่วเมือง ลูกค้าสามารถ เชา่ รถจากจดุ หนงึ่ เพอ่ื เดนิ ทางไปยงั อกี จดุ หนง่ึ โดยไมต่ อ้ งคนื รถทเ่ี ชา่ ทจี่ ดุ เดมิ ทั้งนี้เพื่อเป็นการลดจ�ำนวนรถและความหนาแน่นทางการจราจรในเขตเมือง รวมถึงเพ่ิมความสะดวกสบายให้กับนักท่องเที่ยวอีกด้วย เว็บไซต์ Airbnb เป็นการแชร์บ้านที่อยู่อาศัยกับนักท่องเท่ียว โดยการเจริญเติบโตของธุรกิจ ดงั กลา่ วมอี ตั ราการขยายตวั ทสี่ งู ในชว่ งระยะเวลา2-3 ปที ผ่ี า่ นมา แอพพลเิ คชนั่ ‘Vayable’ เป็นการบริการไกด์เฉพาะด้านจากผู้เช่ียวชาญเฉพาะทาง เช่น การเยี่ยมชมสถานที่ท่องเที่ยวด้านแฟช่ันจากดีไซเนอร์ในเมืองมิลาน โดยการบริการดังกล่าวจะข้ึนอยู่กับความสะดวกในการให้บริการของ ผใู้ หบ้ ริการเองเทา่ นัน้ การใหบ้ รกิ ารแบบ ‘แบง่ ปนั ’ หรอื ‘Sharing’ ยงั ไดถ้ กู นำ� มาประยกุ ตใ์ ช้ กับการให้บริการด้าน Luxury Tourism เช่น การให้เช่าปราสาทเพื่อใช้เป็น ที่พักระหวา่ งการเดินทาง และการบริการสุดพิเศษ หรอื แมก้ ระทงั่ การใหเ้ ช่า ประเทศลกิ เตนสไตน์ทัง้ ประเทศ ก็มีการเสนอบรกิ ารดว้ ย ส�ำหรบั ประเทศไทย ธุรกจิ เหล่าน้ียังคงไมแ่ พร่หลายในหม่นู กั ทอ่ งเทีย่ ว ชาวไทย ซ่ึงการขยายตัวของธุรกิจประเภทดังกล่าวจะส่งผลกระทบ ต่ออุตสาหกรรมท่องเท่ียวท้ังระบบ โดยผู้ประกอบการจะต้องเตรียมรับมือ กบั การเปลยี่ นแปลง ซง่ึ ผบู้ รโิ ภคสามารถเขา้ ถงึ สนิ คา้ และบรกิ ารตา่ งๆ ไดง้ า่ ย ย่งิ ข้ึน ท�ำใหบ้ ทบาทของคนกลาง (บรษิ ัทน�ำเท่ยี ว) ลดลง Tourism Review | 41

Tourism Seminars ประชมุ / สัมมนา A View from the Future โดย Ms. Edie Weiner A View from the Future เปน็ การคาดการณส์ ถานการณ์ในอนาคต โดยวิทยากรได้ใหป้ ระเด็นการเปล่ยี นแปลง ดังน้ี การเปลย่ี นแปลงรูปแบบการใช้เงนิ จากการใช้เงนิ สด เปน็ การใช้เงนิ ดจิ ทิ ัล (Digital Currency) การทอ่ งเทยี่ วจะมงุ่ เน้นการเสนอขายแบบเมือง มากกวา่ แบบทงั้ ประเทศ เนอ่ื งจากรปู แบบการแบง่ กล่มุ ลูกคา้ (Segmentation) ประชากรสูงวยั เพม่ิ มากข้ึน โดยประชากรในชว่ งอายุ 35-75 ปี จะท�ำกิจกรรมรูปแบบเดยี วกัน และเกิดอาการเบอ่ื ในสงิ่ ทีท่ ำ� อย่ไู ด้งา่ ยยงิ่ ขนึ้ ธุรกิจมุ่งเนน้ มวลชนท่วั ไป (Mass Business) จะถกู ลดราคาสินค้าและบริการ เนือ่ งจากไม่ไดม้ ุ่งเน้นไปที่กลมุ่ ใดกลมุ่ หนึ่งโดยเฉพาะ ทงั้ นี้ วิทยากรไดแ้ นะน�ำใหผ้ ูป้ ระกอบการธุรกิจประเภทดงั กล่าวพยายามหาส่ิงแปลกใหม่ในการพฒั นาธรุ กจิ รวมถึงใหค้ ำ� แนะน�ำแกผ่ ูป้ ระกอบการท่ีใหบ้ รกิ ารที่มีคณุ ภาพสูงว่า การก�ำหนดราคาท่ีคอ่ นข้างสูงกับสนิ ค้าคณุ ภาพสูง เป็นส่ิงท่ีผดิ เน่ืองจากการแขง่ ขนั มอี ัตราการขยายตวั อาจทำ� ให้สนิ ค้าและบริการไมเ่ ป็นทต่ี ้องการของตลาด การสอื่ สารแตกตา่ งในเพศตา่ งๆ โดยเพศหญิงนยิ มการสอ่ื สารผา่ นทางค�ำพดู ในขณะที่เพศชายนยิ มการสอื่ สาร จากการมองเห็น ทั้งน้ี วิทยากรแนะน�ำให้มีการน�ำกลิ่นมาใช้กับสินค้าและบริการในการเพิ่มมูลค่า เช่น การน�ำน�้ำมันหอมระเหย มาใช้ในพื้นทโ่ี รงแรมและบริเวณห้องพัก เป็นต้น รูปแบบการใชพ้ ลงั งานจะเปลีย่ นไป โดยวทิ ยากรได้ยกประเด็น ‘BAANGFUEL’ ซึ่งย่อมาจาก Bits Atoms Antimatters Neurons Genes Frequencies Ultra Infra Spectral Energy and Light อันเป็นหน่วยขนาดเล็กที่จะมีผลในกระบวนการผลติ ตา่ งๆ ท้งั กระบวนการผลิตสินค้า นวัตกรรมทางการแพทย์ และการสรา้ งพลังงาน ‘เวลา’ คือ ส่ิงหรหู ราสิ่งใหม่ (Time is a New Luxury) เน่ืองจากเวลาเปน็ สิ่งที่หายาก ในปัจจบุ ัน และคนจ�ำนวนมากยินยอมท่จี ะจา่ ยเงนิ จำ� นวนมากเพื่อซือ้ เวลา หรอื ใชเ้ วลาตามทตี่ นตอ้ งการ ดงั นน้ั เวลาจงึ ถอื เปน็ สงิ่ หรหู ราสงิ่ ใหมท่ มี่ มี ลู คา่ มหาศาล 42 | Tourism Review

Tourism Seminars ประชมุ / สมั มนา CSHAOSWE ประเทศนวิ ซีแลนด์ สินค้าและบริการที่น�ำเสนอขายจากประเทศ ประเทศนวิ ซแี ลนด์ไดย้ กแคมเปญ ‘100% Pure New Zealand’ คแู่ ขง่ ทส่ี ำ� คญั 4 ประเทศ คอื ญป่ี นุ่ อนิ เดยี นวิ ซแี ลนด์ โดยเน้นการขายแหล่งท่องเท่ียวท่ียังบริสุทธิ์อยู่ จากข้อมูลโดยการ และออสเตรเลีย ในงาน ILTM 2014 ทอ่ งเทย่ี วนวิ ซแี ลนด์ (Tourism New Zealand) พบวา่ ตลาดนกั ทอ่ งเทย่ี ว หลักของนิวซีแลนด์คือนักท่องเท่ียวจากอังกฤษ ฝร่ังเศส และ ประเทศญ่ปี ุ่น เยอรมนี กลุ่มลูกค้าที่นิวซีแลนด์ต้องการ คือ กลุ่มนักท่องเท่ียวผู้มี รายได้สูงถึงสูงมาก (Very High and Ultra High New Worth / ประเทศญ่ีปุ่นได้น�ำเสนอพ้ืนท่ีเฉพาะส�ำหรับการขาย HNWI) โดยอาศยั ความรว่ มมอื จากคคู่ า้ ทเ่ี จาะกลมุ่ ตลาดนกั ทอ่ งเทย่ี ว ในงาน ILTM 2014 คอื ‘เมอื งนารา’ โดยมงุ่ เนน้ ไปทปี่ ระเดน็ กลุ่มดังกล่าว ท้ังน้ี นิวซีแลนด์ยังได้ก�ำหนดกลยุทธ์ในการสร้าง ของความเป็นเมืองโบราณและมีวัฒนธรรมที่โดดเด่น ภาพลกั ษณเ์ ปน็ แหล่งท่องเท่ียวหรหู รา ดังน้ี รวมถงึ การใหข้ อ้ มลู ในการอำ� นวยความสะดวกแกน่ กั ทอ่ งเทยี่ ว เช่น การให้บริการอินเทอร์เน็ตไร้สาย (Free Wi-Fi) การสร้างภาพลกั ษณ์และความแขง็ แกร่งของภาพลักษณ์ ศนู ยใ์ หค้ วามชว่ ยเหลอื นกั ทอ่ งเทย่ี ว รวมถงึ แผน่ พบั อธบิ าย ใหเ้ ปน็ แหล่งท่องเท่ยี วหรูหรา ชว่ งเวลาในการจดั เทศกาลต่างๆ ตลอดทง้ั ปี สร้างการเรียนรูแ้ ละพัฒนาชอ่ งทางการสอ่ื สารทางการขาย สรา้ งความรว่ มมอื กบั องค์กรระดบั พรเี มียมเพอื่ ขยายโอกาส ทางการสื่อสารและสร้างผลทางการตลาด นวิ ซแี ลนดย์ งั ไดย้ กประเดน็ การสรา้ งความแตกตา่ ง ‘Differentiate’ จากประเทศต่างๆ โดยอาศัยลักษณะทางกายภาพของประเทศเป็น จดุ ขายอีกดว้ ย ประเทศออสเตรเลีย ประเทศอนิ เดีย ประเทศออสเตรเลียหยิบยกประเด็นความแตกต่างมาเป็น จุดขาย โดยน�ำเสนอแคมเปญ ‘There’s Nothing Like Australia’ ประเทศอนิ เดยี เสนอขายแหลง่ ทอ่ งเทย่ี วทหี่ ลากหลาย เปน็ ประเด็นหลัก จากข้อมลู ของ Tourism Australia พบวา่ ประเทศ โดยมุ่งเน้นไปท่ีการสมั ผัสกับประสบการณ์แปลกใหม่ เช่น ออสเตรเลียได้น�ำเสนอขายสินค้าหลัก 4 ประเภท คือ การท่องเที่ยว การพชิ ติ ยอดเขาหิมาลยั เป็นต้น เก่ยี วกับไวน์ (Wine Tourism) การท่องเทีย่ วหรูหรา (Luxury Lodges) กอล์ฟ (Great Golf Courses) และการท่องเท่ียวในเส้นทางเดินเท้า (Great Walks of Australia) Tourism Review | 43

Tourism Seminars ประชุม / สมั มนา 2Inn0ov1Bi5z ทำ� ความร้จู ัก InnovBiz ThIaninlaovnadtioTon uforirsm InnovBiz เปน็ ชอ่ื โครงการทพ่ี ฒั นามาจากวชิ าInnovative Business Project ของหลักสูตรควบตรี-โททางการบัญชี เรยี บเรียงโดย : กองบรรณาธิการ และบริหารธุรกิจ (IBMP : Integrated Bachelor’s and Master’s Degree Program in Business and Accounting) คณะพาณิชยศาสตรแ์ ละการบัญชี มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ โครงการนี้เกิดขึ้นจากความเช่ือมั่นที่ว่า นวัตกรรม เชิงธุรกิจ คือกุญแจส�ำคัญท่ีจะน�ำไปสู่ชีวิตและสังคมท่ีดีขึ้น โครงการน้ีจึงจัดแข่งขันการออกแบบนวัตกรรมเชิงธุรกิจ เรมิ่ แขง่ ขนั ครงั้ แรกในปี 2011 โดยมวี ตั ถปุ ระสงคเ์ พอื่ สง่ เสรมิ ให้นักศึกษาได้รู้จักการบูรณาการความรู้และใช้ความคิด สร้างสรรค์ในการคิดค้นสุดยอดนวัตกรรมเชิงธุรกิจที่เป็น ประโยชน์ต่อผู้คนในวงกว้าง รวมถึงเพ่ือเป็นพื้นท่ีส�ำหรับการ เปิดโลกทัศน์และแลกเปล่ียนความคิดเห็นระหว่างผู้ที่มีความ สนใจในนวตั กรรมเชงิ ธุรกิจ IInnnnoovvaBtiizon20fo1r5Th: ailand Tourism ในปี 2015 โครงการไดจ้ ดั งานขนึ้ ภายใตห้ วั ขอ้ InnovBiz 2015 : Innovation for Thailand Tourism ซง่ึ เปน็ การนำ� เสนอ นวัตกรรมเชิงธุรกิจท่ีสามารถตอบโจทย์ความต้องการของ นักท่องเท่ียว รวมถึงส่งเสริมภาพลักษณ์การท่องเที่ยวไทย ในปัจจุบันให้ดีย่ิงข้ึน โดยนักศึกษาของโครงการได้ร่วม ประลองไอเดียสุดสร้างสรรค์ และน�ำเสนอผลงานต่อ สาธารณชน ณ หอประชมุ ศรบี รู พา มหาวทิ ยาลยั ธรรมศาสตร์ ทา่ พระจนั ทร์ ในวนั ท่ี 31 มกราคม 2558 44 | Tourism Review

Tourism Seminars 02 ประชุม / สมั มนา Ultra Breast Concept เปดิ ตัว เปิดสมอง เปดิ ไอเดยี สรา้ งสรรค์ ปัญหามะเร็งเต้านมจะถูกตรวจพบเร็วข้ึนด้วย อุปกรณ์ Ultra Breast นวัตกรรมตรวจวัดความ ท่องเทย่ี วนวตั กรรม : 8 ทมี 8 ไอเดีย หนาแนน่ ของกอ้ นเนอื้ บรเิ วณหนา้ อก ทช่ี ว่ ยคณุ ผหู้ ญงิ ประเมนิ ความเสย่ี งทจ่ี ะเกดิ มะเรง็ เตา้ นม และอา่ นผล 01 Travel Buddy ผ่าน Application Concept เพอื่ นคซู่ ขี้ องผทู้ รี่ กั การทอ่ งเทย่ี วเปน็ ชวี ติ จติ ใจ หรอื ‘TravelBuddy’ Application ท่ีจะท�ำให้กล้องถ่ายรูปของคุณแปลภาษาจากป้าย ตามสถานที่ต่างๆ และระบบการค้นหาด้วยรูปภาพท่ีแนะน�ำ รายละเอียดเพิ่มเติมได้แบบ Real-time Fice Fit PreAl 04 Concept Concept 03 คุณเป็นคนหน่ึงหรือไม่ ที่มักลืมตัวว่าก�ำลังนั่งท่าเดิมๆ เป็นเวลานาน จนอาจเสย่ี งทจ่ี ะเป็นโรค Office Syndrome ผู้ท่ีแพ้อาหารเตรียมเฮ เพราะคุณจะไม่ต้องกังวลเรื่องอาหารการกินระหว่าง ‘Fice Fit’ Application สามารถช่วยคุณได้ ด้วยฟังก์ชัน ทอ่ งเทย่ี วอกี ตอ่ ไป ดว้ ยอปุ กรณพ์ กพา PreAl ทจี่ ะชว่ ยตรวจสอบอาหารของคณุ ตรวจจบั ความเคลอ่ื นไหว และแจง้ เตอื นใหค้ ณุ ขยบั รา่ งกาย วา่ มสี ารทก่ี ่อให้เกดิ การแพอ้ าหารหรือไม่ ดว้ ยท่าทางสดุ เก๋ไก๋ เสมือนคุณก�ำลงั ทอ่ งเท่ียวอยู่ Look After Concept 06 Look After หน้าจออัจฉริยะที่จะมาเปล่ียนพฤติกรรม 05 Greenergy การใช้สายตาของคุณ ขณะใช้งานจอภาพอิเล็กทรอนิกส์ ด้วยเทคโนโลยี การปรับระยะห่างการใช้สายตา Auto Concept Accuracy Distance ระบบการวัดความล้าของสายตา Eye Blink Sensor และเลนส์ป้องกันแสงสีน�้ำเงิน Blue สุดยอดนวัตกรรมใหม่แห่งวงการ Renewable Energy ด้วยการ Light Defend สร้างพลังงานผ่านกระบวนการท�ำงานของพืช ลองจินตนาการถึง สวนหลังบ้านทส่ี ามารถเป็นแหลง่ ก�ำเนิดไฟฟา้ ยอ่ มๆ ดูสิ ‘Greenergy’ U-Key 08 คือจุดเปลี่ยนคร้ังใหญ่ของเส้นทางสู่การใช้พลังงานทดแทน พร้อมกับ Concept การสรา้ งสมดลุ และคืนความสมบรู ณใ์ ห้แกธ่ รรมชาติอยา่ งยง่ั ยนื NotiBus U-Key นวัตกรรมสุดล้�ำส�ำหรับป้องกันการ ขโมยรถยนต์ ด้วยระบบการสตาร์ทรถยนต์ Concept 07 3 ชน้ั ไดแ้ ก่ การตรวจใบขบั ข,ี่ สแกนลายนวิ้ มอื และใช้กุญแจ ผู้ใช้สามารถก�ำหนดช่วงเวลา ยุติการรอรถเมล์แบบยาวนานด้วย NotiBus ที่มาพร้อมกับเทคโนโลยี GPS Tracking, ในการอนุญาตใช้รถเป็นรายบุคคล และ Sensor Infrared, Radio Frequency Identification และ G Force Sensor ทจ่ี ะตอบโจทย์ มกี ล้องจบั ภาพเมื่อมผี ูอ้ นื่ พยายามใช้รถ ผู้ทช่ี อบตะลอนไปตามสถานทีต่ า่ งๆ ด้วยรถเมลไ์ ด้เป็นอย่างดี Tourism Review | 45

Tourism Seminars ประชมุ / สมั มนา 8 ไอเดีย 8 นวัตกรรม ทก่ี ลมุ่ นกั ศึกษาสร้างสรรคผ์ ่านโครงการ InnovBiz 2015 ขอนำ� เสนอเพียงหนง่ึ โครงการท่กี องบรรณาธกิ ารคดั เลือกใหม้ ีความนา่ สนใจ มากทีส่ ดุ หากมนี วัตกรรมน้ีขึ้นจริง จะเกดิ ประโยชน์ตอ่ การท่องเท่ียวของไทยอยา่ งมาก Travel Buddy คอื โครงการที่คดั เลอื ก ทัง้ นี้ จึงขอน�ำเสนอรายละเอยี ด ของโครงการน้ี 01 46 | Tourism Review

Tourism Seminars ประชมุ / สัมมนา 02 Tourism Review | 47

Tourism Seminars ประชุม / สัมมนา 03 04 48 | Tourism Review

Tourism Seminars ประชุม / สัมมนา 05 06 Tourism Review | 49

Museum & Tourism พิพิธภณั ฑแ์ ละการทอ่ งเทย่ี ว MuseมิวเMซียoมbติดilลe้อ เร่ือง : อัญชนา สดากร* มาเทยี่ วเมอื งกาญจนบรุ ี ครง้ั น้ี ระหวา่ งทางเขา้ เมอื ง มองไป ชา่ งดู แปลกตา เห็นตู้คอนเทนเนอร์ จัดวางไว้สีสันสะดุดตาสวยงาม ดึงดูดให้เดิน เข้าไปชมย่ิงนัก เมื่อก้าวเข้าไปสัมผัส ถึงกับอุทาน ออกมา Wow!!! *นกั จัดการความรู้ สถาบนั พพิ ธิ ภัณฑ์การเรยี นรู้แหง่ ชาติ 50 | Tourism Review