สื่อการเรียนการสอน สำนวน สุภาษิต พังเพย

ส่ือการเรยี นการสอน วชิ าภาษาไทย เรอื่ ง สานวน สภุ าษิต พงั เพย ชั้นประถมศึกษาปที ี่ 4 http://online.pubhtml5.com/ffqn/beag/

ส่ือการเรยี นการสอน วชิ าภาษาไทย เรื่อง สานวนสภุ าษติ ชน้ั ประถมศึกษาปที ี่ 4 จดั ทาโดย วา่ ที่ร.ต.หญิง ชนัญชิดา สีตะวนั อ่นุ เรือน โรงเรียนวดั บา้ นแขม สงั กดั สานกั งานเขตพนื้ ทก่ี ารศกึ ษาประถมศึกษา ลาปาง เขต 1

แบบทดสอบกอ่ นเรยี น 1. ขอ้ ใดคอื ความหมายของ สุภาษติ 1. ข้อความทส่ี ัน้ กะทัดรดั 2 .ถ้อยคาท่ีดีงาม ใช้สั่งสอน 3. เปน็ ขอ้ ความทมี่ คี ารมคมคาย 4. ใชเ้ ปรยี บเทียบเรอ่ื งต่างๆ 2. ข้อใดคอื สานวน 1. ขอ้ ความท่ีส้ัน กะทัดรดั 2. มคี ารมคมคาย 3. มคี วามหมายโดยนัย 4. ถูกทุกข้อ 3. คาพงั เพย คอื ข้อใด 1. สานวนชนดิ หน่ึง 2. ใชเ้ ปรียบเทียบ 3. ใชต้ ิชม 4. ถูกทุกขอ้ 4. ขอ้ ใดต่อไปน้ี ไมใ่ ช่คาสุภาษติ 1. ร้ไู ว้ใชว่ ่า ใส่บา่ แบกหาม 2. มือแข็ง 3. เก็บเลก็ ผสมนอ้ ย 4. ขอ้ 2. และ 3. ถู 5. เธอเป็นคนมอื อ่อน น่าชื่นชม คาวา่ มอื ออ่ น มีความหมายว่าอย่างไร 1. มอื น่มุ 2. มคี วามนอบนอ้ ม 3. มีความขยนั 4. มีมารยาท 6. พระอาจารย์มักสอนลูกศิษย์วา่ ให้ทาดีตอ่ ไปเถิด อย่าหยุด ใครจะช่วั ก็ปล่อยเขา เพราะ ...... จากประโยคควร เตมิ สุภาษิตในข้อใด 1. ทาดเี ป็นศรแี ก่ตัว 2. ธรรมะยอ่ มชนะอธรรม 3.รู้ ไว้ใช่ว่า ใส่บ่าแบกหาม 4. ทาคุณบชุ าโทษ โปรดสัตว์ได้บาป

7. เขาแสดงอาการไม่เต็มใจทางาน ขอ้ วา่ \"แสดงอาการไมเ่ ต็มใจ\" ตรงกบั สานวนใด 1. มอื แข็ง 2. หัวแข็ง 3. มือเปล่า 4. อดิ ๆออดๆ 8. ข้อใดต่อไปน้ี ไม่ใช่คาพงั เพย 1. กบในกะลงครอบ 2. ฝนทงั่ ให้เป็นเข็ม 3. จบั แพะชนแกะ 4. เปน็ คาพงั เพยทุกขอ้ 9. รกั ดีหามจว่ั รักชัว่ หามเสา เป็นคาประเภทใด 1. สภุ าษิต 2. สานวน 3. คาพงั เพย 4. คตพิ จน์ 10. จากข้อ 9. เพราะเหตใุ ด 1. เพราะเป็นถ้อยคาท่ีดีงาม สั่งสอนให้ขอ้ คดิ 2. เป็นข้อความทส่ี นั้ กะทดั รัด 3. ใชเ้ ปรยี บเทยี บเรือ่ งตา่ งๆ 4. มคี วามหมายโดยนัย

สานวน สภุ าษติ พงั เพย สานวน หมายถึง ถ้อยคาทก่ี ะทดั รัด คมคายกินใจผฟู้ ัง ไพเราะสละสลวยและมีความหมายลึกซึ้ง เป็นท่ีรูจ้ กั กัน ท่วั ไป สุภาษติ หมายถึง คากล่าวท่ีมีคติสอนใจ สุภาษิตจึงมีลักษณะเดียวกับสานวนและคาพังเพย แต่มีจุดมุ่งหมาย เพื่อการส่ังสอน เตือนสติให้คิด ไม่มีการเสียดสีหรือติชมอย่างคาพังเพย เป็นถ้อยคาที่แสดงหลักความจริง เป็นที่ยอมรับกันโดยท่ัวๆ ไป ภาษิตน้ียังมีความหมายรวมไปถึง สัจธรรม คาสั่งสอนที่เป็นความจริงอันเที่ยงแท้ ทางศาสนาด้วย ตวั อยา่ งสุภาษิต เช่น ทาดีไดด้ ที าชั่วไดช้ ัว่ , ตนเปน็ ท่ีพ่ึงแห่งตน, คนลว่ งทกุ ข์ไดเ้ พราะความเพยี ร, กง เกวยี น กาเกวียน, รักยาวใหบ้ ั่นรักส้ันให้ตอ่ , น้าเช่ยี วอยา่ ขวางเรือ, ขม่ เขาโคขนื ให้กินหญ้า พงั เพย หมายถึง ถ้อยคาที่เปรียบเทียบเหตุการณ์ หรือเรื่องราวต่างๆ ที่พบเห็นได้ในการดารงชีวิตของคน รุ่นก่อน โดยมากไม่เน้นการส่ังสอน แต่ใช้ในทานองเสียดสีประชดประชัน เพ่ือให้สะท้อนความคิด ความเช่ือถือ และเปน็ คติเตือนใจ หรอื เป็นข้อคดิ สะกดิ ใจใหน้ ามาปฏิบัติ ตัวอย่างคาพังเพย เช่น งมเขม็ ในมหาสมทุ ร, ขงิ กร็ าขา่ กแ็ รง, ตานา้ พริกละลายแมน่ ้า ฯลฯ

คาสานวน สภุ าษติ พงั เพย 1. “กลง้ิ ครกขนึ้ ภเู ขา” หมายถึง เร่ืองท่ีกาลังจะทานน้ั จะทาให้สาเรจ็ นน้ั ทาได้ยากลาบาก ตอ้ งใชค้ วาม พยายามและความสามารถอยา่ งมาก เปรียบเสมอื นการ กล้ิงครกข้ึนภูเขา 2. อดเปรย้ี วกนิ หวาน สานวนนี้มักใช้ในการให้หนุ่มสาวอดทนอย่าเพิ่งรบี มคี วามสมั พันธ์กันเร็วไป ใหร้ อ จนสาเรจ็ การศกึ ษาเสยี ก่อน โดยความหมายทวั่ ไปหมายถงึ การอดทนรอไม่ควา้ ส่ิงทลี่ ่อใจอยู่ ตรงหนา้ เพ่ือต่อไปสง่ิ นั้นๆจะให้ผลลัพธก์ ลับมาที่มีค่ามากยิ่งขึ้น

3. กระต่ายตนื่ ตมู หมายถึง อาการตน่ื ตกใจในเหตุการณท์ สี่ รุปขึ้นเองอย่างไมม่ ีเหตุผล ตน่ื ตกใจโดยไม่ คิดถึงเหตุผลว่าเกดิ อะไรขึ้นกันแน่ ดว่ นสรุปอะไรง่ายๆ 4. กาขดี้ กี วา่ กาตด หมายถงึ ลงทุนหรอื ลงแรงไปแลว้ แม้ไม่ไดค้ า่ ตอบแทน แต่ไดอ้ ยา่ งอ่นื มากย็ ังดกี วา่ ไมไ่ ด้ อะไรเลย

5. กาแพงมหี ู ประตมู ชี อ่ ง หรอื กาแพงมหี ู ประตมุ ีตา หมายถึง ส่ิงใดทเ่ี ป็นความลบั เวลาจะพูดออกไปจะตอ้ งระมัดระวังใหม้ าก เพราะอาจมี ผู้อ่นื ไดย้ ินแลว้ นาเอาความลับนั้นไปเปิดเผย 6. กนิ นา้ ใตศ้ อก หมายถึง จายอมตกเป็นรอง ไม่สามารถเทียบเทียมได้เทา่ เช่นหญิงท่ีไดส้ ามี แต่ตอ้ งตก ไปอยู่ในตาแหนง่ เมยี น้อย ก็เรยี กว่า “กนิ น้าใต้ศอกเขา”

7. กินบนเรอื น ขร้ี ดบนหลงั คา หมายถงึ ไม่รู้จกั บญุ คุณผอู้ ปุ การะเลี้ยงดูหรอื เนรคุณผู้ท่ีใหค้ วามช่วยเหลือ และนา ความเดือดรอ้ นมาให้ผู้มพี ระคุณ เปรียบได้กบั คนทีอ่ าศัยพกั พิงบา้ นเขาอยู่แล้ว คิดทามดิ มี ิ ชอบใหเ้ กิดขนึ้ ภายในบา้ นนน้ั ทาให้เจ้าของบา้ นท่ีให้อาศัยต้องเดือดร้อน 8. เกบ็ เบยี้ ใต้ถนุ หมายถึง การร้จู ักเก็บเงินท่ีละเล็กทีละน้อย ไม่ช้าก็เป็นกอบเป็นกา หรอื การจะ ทางานเล็กใหญ่ ก็พยายามคอ่ ยๆ ทาใหด้ ขี ้ึนแม้เล็กน้อยๆ เมอื่ รวมกันและใช้เวลาก็จะทาให้ การงานนั้นเหน็ ผลเปน็ รูปเป็นรา่ งขน้ึ มาได้

9. ขวานผ่าซาก หมายถงึ พดู ตรงๆอยา่ งจริงใจ แตม่ กั พดู โดยไม่เลือกกาลเทศะและบุคคล ทาให้ไม่ เปน็ ท่ีพอใจแก่ผูอ้ ่ืน 10. กบในกะลา หมายถงึ ผทู้ ค่ี ดิ วา่ ตนมคี วามรู้มาก แตท่ ีจ่ รงิ แล้วมคี วามร้แู ละประสบการณ์น้อยมาก จากดั อยู่ในกรอบแคบๆเทา่ นน้ั

11. ขา้ วใหม่ ปลามนั หมายถึง ของใหมๆ่ อะไรก็ดูดีไปหมด ซง่ึ สานวนนมี้ กั ใช้เปรียบเทียบสามภี รรยาที่ เพ่งิ แตง่ งานกนั ใหมๆ่ ความรักยังหวานชื่นอะไรๆก็หอมหวานไปซะหมด 12. จบั เสอื มอื เปล่า หมายถึง การทาประโยชน์ใดๆโดยไม่ตอ้ งลงทนุ โดยอาจใชค้ วามสามารถหรอื ทรพั ยากรของคนอืน่ เพอื่ ใหต้ นเองได้ประโยชน์

แบบฝกึ หดั ที่ 1 เรอื่ ง สานวน สภุ าษติ พงั เพย คาชี้แจง: เขยี นสภุ าษิตใหต้ รงกบั รปู ภาพท่ีกาหนดให้ถูกต้อง 1. 2. 3. 4. 5.

6. 7. 8. 9. 10.

แบบฝกึ หดั ที่ 2 เรอ่ื ง สานวน สภุ าษิต พงั เพย คาชีแ้ จง: เติมคาสุภาษิตที่กาหนดให้ ให้ถูกต้อง 1. รัก ผูก ให้ 2. นา้ มา นา้ ลด 3. งม ใน 4. ควาย กัน 5. หม แห้ง 6. นา้ ใบ 7. กอก ปา 8. ถว่ั งา 9. แม่นา้ 10. เนอ้ื เสอื

แบบทดสอบหลงั เรยี น 1. สานวนหมายความว่าอย่างไร 1. ถอ้ ยคาทเ่ี รยี บเรยี งเป็นขอ้ ความ หรอื คาพูดท่ีชั้นเชิง 2. ถอ้ ยคาท่ีกล่าวแนะนา ส่ังสอน เตือนสติ ดว้ ยหลกั ความจริง 3. เป็นการกล่าวเปรียบเทียบต่อเหตุการณ์ที่เกิดข้ึน 4. ข้อความทคี่ อยเตอื นใจ 2. สานวนอย่าแหย่เสอื หลบั หมายความว่าอยา่ งไร 1. ให้มีสตอิ ยา่ ประมาท 2. อย่าก่อเรือ่ งกบั ผู้มีอานาจ 3. คนท่ีทาสง่ิ ใดดว้ ยวิธรี ุนแรง 4. หาความเดือดร้อนใส่ตัวเอง 3. สุภาษิตหมายความว่าอย่างไร 1. การกลา่ วเปรียบเทยี บต่อเหตกุ ารณ์ท่ีเกิดขึ้น 2. ข้อความทค่ี อยเตือนใจ 3. ถ้อยคาที่เรียบเรียงเป็นข้อความ หรือคาพูดทช่ี ั้นเชงิ 4. ถอ้ ยคาที่กล่าวแนะนา สงั่ สอน เตือนสติ ดว้ ยหลักความจรงิ 4. คาพังเพยหมายความว่าอย่างไร 1. ถอ้ ยคาทเ่ี รยี บเรียงเป็นขอ้ ความ หรือคาพูดทชี่ ั้นเชงิ 2. ถ้อยคาที่กลา่ วแนะนา ส่ังสอน เตือนสติ ด้วยหลักความจริง 3. การเปรยี บเทียบตอ่ เหตุการณ์ท่เี กิดข้ึน 4. ข้อความท่ีคอยเตอื นใจ 5. \"ลงทุนทาในสิ่งท่ีไมเ่ ป็นคณุ แก่ตัวเองและอาจไดร้ ับโทษด้วย\" เป็นความหมายของข้อใด 1. อยา่ แหย่เสอื หลับ 2. ตงี ใู ห้กากิน 3. ไก่ไดพ้ ลอย 4. ตงี ใู หห้ ลงั หัก 6. \"กินบนเรือนข้ีรดบนหลังคา\" มีความหมายว่าอะไร 1. คนทเ่ี นรคุณเปรยี บได้กบั คนทอ่ี าศยั พักพิงบ้านเขาอย่แู ลว้ ทามิดีมิชอบให้เกดิ ข้ึนภายในบ้านนั้น 2. อยา่ ก่อเรื่องกับผู้ทีม่ ีอานาจ 3. ยอมแพใ้ ห้กับอีกฝ่ายหน่ึง เพ่อื ให้เรอื่ งราวทม่ี ีปญั หาสงบยตุ ลิ ง 4. การกระทาอะไรสักอย่างทไ่ี ม่เหมาะสมหรือไม่ไดส้ มดลุ กนั ทาให้ผลท่ีได้รับสูญเปลา่ ไมท่ าใหเ้ กดิ ประโยชนอ์ ะไรข้ึนมาได้

7. \"ไก่ได้พลอย\" หมายถึง 1. เม่ือเกิดความเสยี หายแล้วจงึ คิดหาทางปอ้ งกัน 2. เกบ็ เลก็ ผสมนอ้ ยจนสาเรจ็ 3. ยนื กรานไมย่ อมรับ 4. ไดส้ ิ่งที่มีคา่ แต่ก็ไม่รู้คณุ ค่า 8. คณุ คา่ ท่สี อนในดา้ นความรักได้แก่สานวนใด 1. กวนนา้ ให้ขุน่ 2. คนเดียวหวั หาย สองคนเพ่ือนตาย 3. เขยี นเสอื ให้วัวกลัว 4. ขงิ ก็ราข่าก็แรง 9. สานวนใดทส่ี ะท้อนให้เห็นถงึ ความเป็นอยู่เกี่ยวกบั การทามาใหก้ ิน 1. ของหายตะพายบาป 2. ขุนไม่เช่ือง 3. นา้ ขนึ้ ให้รีบตกั 4 เกลือจิ้มเกลือ 10. ขอ้ ใดตรงกับประโยชนจ์ ากสานวน สุภาษิต และคาพังเพยมากที่สุด 1 นาหลักคาสอนมาประยุกตใ์ ช้ 2. ทาใหท้ ราบความหมายของแตล่ ะสานวน 3. ทาให้เยาวชนประพฤติ ปฏิบตั ติ นดีขน้ึ 4. ขดั เกลานิสัยเยาวชนให้อยใู่ นกรอบและระเบยี บมากขึ้น

เฉลยแบบทดสอบ แบบทดสอบกอ่ นเรยี น ข้อ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 เฉลย 2 4 4 4 2 2 4 4 1 1 แบบทดสอบหลงั เรยี น ข้อ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 เฉลย 1 2 4 3 2 1 4 2 3 1