Home Explore story-small

story-small

Published by da.rat203, 2021-05-18 10:12:28

Description: story-small

Read the Text Version

Pages:

ฉันกำลังจะมีลูกนะ ไมไดจะไปปลนฆาใครท่ีไหน ทำไมตอ งสกัดดาวรงุ กันยกใหญข นาดนี้ วันตอมา แฟนโทรมาบอกวาใหรอหนอย เขากำลัง หาเงินแลวจะมารับเขากรุงเทพฯ เพื่อไปทำที่คลินิกแหงหนึ่ง เขาออนวอนใหเชื่อใจและรอเขากอน อยาเพิ่งไปปรึกษา พอแม หลังจากน้ันเขาก็โทรมาอยูเรื่อยๆ สวนใหญจะ ปลอบใจฉัน ใหใ จเยน็ ๆ รอเขาอีกหนอ ย เขาเดือนท่ีส่ี แฟนหายเงียบไป โทรไปหาก็ไมอยู ทุกคร้ัง เพจไปหาก็ไมโทรกลับ ฉันเริ่มรูแลววาเขาตอง หลบหนา แ นนอน และรวู า ฉันไมม ีป ญ ญาจ ะไปตาม เพราะยงั ไมไดสนิทกับครอบครัวของเขา ไมรูวาบานเขาอยูที่ไหน มี เพยี งเบอรโทรศัพทท ห่ี อพกั และเบอรเพจเทา น้นั “ชา งห วั มนั ” เปนคำพดู ท ตี่ ดิ ปาก ติดในใจฉ ันในชว งเวลานน้ั พวก เพื่อนๆ เริ่มหาขอ มลู วธิ ที ำแทงม าใหฉ ันลอง เขา เดอื นทห่ี ก ฉนั ย งั ท ำแทง ไมส ำเรจ็ มองห นา แ มท ไี ร ก็อยากจะบอกแมทุกครั้งไป แตไมกลา แมรองไหงาย เสีย ใจงา ยเหลือเกิน ไมอ ยากเห็นน้ำตาแ ม เพอื่ นใหย าส อดม าส องเมด็ ราคาห นง่ึ พนั บ าท บอกวา คราวนี้ไมพลาดแน ฉันไมไดด ีใจ ไมไดเสียใจ ไมรูสึกอะไร ทั้งนน้ั ใจมนั ชาๆ อ ยา งบอกไมถ กู เหน่อื ยเหลอื เกิน อยาก 50 มีเรือ่ งอยากเลา ใหฟง

ใหเรื่องมนั จบๆ ไปเสียที จะจบอ ยา งไรกไ็ ด คืนนั้นฉันสอดยาทั้งสองเม็ด ตีสองยาคงออกฤทธิ์ ปวดทองมากเหลือเกิน ปวดจนเพ่ือนตองพากันสง โรงพยาบาล กต็ ลกดี พอถ ึงม อื หมอปปุ ฉนั กห็ ายป วดท นั ที หมอ ตรวจดแู ลว กบ็ อกวา เดก็ แ ขง็ แรง หวั ใจเตน เปน ปกติ แลว บ อก ใหฉ นั ไปค ุยกบั พพี่ ยาบาลค นห นึ่ง “มีปญหาอะไรหรอื เปลา คะ คุยไดน ะ เพราะทางออก มันมีหลายท าง” พอพี่พยาบาลเปดฉากคุยเทาน้ันแหละ ความรูสึก ทงั้ หมดท ้งั มวลทส่ี ุมใจอยหู กเดอื นก ็ท ลายอ อกมา พี่พยาบาลไมดุดาฉันสักคำ เขาบอกวาถาไมอยาก เอาออก กไ็ ปพ กั ท บ่ี า นพกั ส ำหรบั ผ หู ญงิ ก อ น คลอดเสรจ็ แ ลว คอ ยต ดั สนิ ใจอ กี ทวี า จ ะเลยี้ งเองไหวไหม หรอื จ ะย กใหเ ปน บ ตุ ร บญุ ธรรมกไ็ ด “ไปต ดั สนิ ใจน ะ จะไปว นั ไหนก บ็ อก พจี่ ะป ระสานงาน ใหม ูลนิธมิ ารบั ” ฉนั ก ลบั ห อพกั ด ว ยค วามส บายใจท ส่ี ดุ เปน ค รงั้ แรกใน รอบหกเดือนที่ป ลอดโปรง โลงใจมาก เพือ่ นสนิทคนหน่ึงมาน อนเปน เพอ่ื น เราค ุยกนั ท ัง้ คืน วา ล กู อ อกมาจ ะห นา เหมอื นใคร นดั ก นั ว า พ รงุ นจี้ ะไปซ อื้ เสอ้ื ผา เด็กออนกับชุดคลุมทองดวยกัน พอมันหายหัวไปไหนก็ชาง มีเรื่องอยากเลา ใหฟ ง 51

ตายายเหน็ ก ็คงจะใจออนไปเอง ฉนั สบายใจซ ะจ นล ืมไปเลยว า เร่ืองนี้เคยป ด บงั พอ แมขนาดไหน แตแ ลว ค วามป วดเมอื่ ห กโมงเชา ก เ็ รม่ิ ตน ข น้ึ เหมอื น ฝน ราย เสียงคนตะโกนโหวกเหวกโวยวายอยูรอบตัว ฉัน พยายามลมื ตาขนึ้ ดูแตก ห็ นักอ้ึงไปหมด ความปวดช ว งก ลาง ลำตัวคอยแผวลงแลว อะไรบางอยางยังเคล่ือนไหวเบาๆอยู บนอก “เด็กอยูตรงนั้นนะคะ” เสียงพี่สาวฉันตะโกนบอก ใครบางคน “มีเด็กอยบู นต ัวเคานะคะ”• 52 มีเร่อื งอยากเลาใหฟง

ทบทวนทกุ ทางออกเทา่ ท่มี ีอยู่ ปลา มนั ไมใ่ ชก่ ารตดั สนิ ใจชวั่ พรบิ ตา มเี รื่องอยากเลาใหฟ ง 53

ฉันเช่ือวามีวัยรุนหลายคนท่ีเคยเจอเรื่องราว แบบเดยี วก บั ฉัน เร่มิ ตน จากอ ยใู นครอบครัวท ่อี บอนุ พอแม ยนิ ดเี หนด็ เหนื่อยทุกอยา งข อเพยี งใหต ั้งใจเรยี นหนงั สอื ฐานะท างบา นแ มไ มร ำ่ รวยล น ฟ า แ ตก ไ็ มข ดั สนเงนิ ทอง มีรุนพ่ีที่คบหาดูใจกันมานาน เปนกำลังใจใหแกกันและกัน ในการเรียน อานหนังสือเตรียมสอบดวยกัน ชวยผลักดัน กันและกันใหเรียนหนังสือไดดี ฉันเองก็เปนแบบที่เลามาน้ี เรียนหนังสือถึง ม.6 แลว กำลังสดใสราเริงสมวัย เรียนๆ เลนๆ แตก็กวดวิชาวันเสารอาทิตยเพราะอยากสอบเขามหา วทิ ยาลัยดังๆ ได วันหน่ึงฉันไปเยี่ยมคนรักที่บาน เขาไมสบายฉันเลย ซื้อของกินอรอยๆ ท่ีเขาชอบไปให ปกติฉันเคยไปบานเขา ในวันเสารอาทิตยเพ่ือไปกินขาวกับพอแมเขาบาง แตวันน้ัน เปนวันทำงาน ท่ีบานไมมีใครอยูเลย บรรยากาศจึงเปนใจให 54 มีเร่อื งอยากเลาใหฟง

เราสองคนมาก แตฉ ันก็พยายามหลบเล่ียง ชวนเขาคุยเร่ือง อนาคต ขอใหเขาร ออีกน ดิ เอาแคใหฉ นั ส อบเขา ม หาวทิ ยาลยั กอนกไ็ ด แตเขาก็เอาแตพูดวาเขารักฉัน ฉันไมรักเขาหรือ อยางไร ไปๆ มาๆ ฉันกับเขาก็มีอะไรกันเพราะหยุดเขาไม ไดเ สียแลว เขาเรมิ่ ใชกำลังบงั คับ สุดทา ยฉ นั เลยต อ งโอนออ น ผอ นตาม ฉันเคยต งั้ ใจมาตลอดวาในค ืนแรกของการแตงงาน ของฉนั จะตอ งเปนคืนท เี่ราแสดงความรกั ตอ ก นั และกนั อ ยาง อบอนุ ซาบซึ้ง “เอาเถอะนะ ถาคร้งั แรกในชวี ิตของเรามนั ต อ งมาถึง เรว็ กวา ทีค่ ดิ ไวก ็ปลอยใหมันเปน ไปกแ็ ลวกนั ” ฉันคิดอยใู นใจ แตหลังจากวันน้ัน ประจำเดือนที่เคยมาตามปกติก็ หายเงียบไป ฉันปรึกษาแม เลาใหแมฟงตามตรง เพราะวา เราสนทิ กนั ม าก แมด มี าก ไมซำ้ เติม ไมต กใจ แมดูสงบมาก และพาฉ นั ไปรานขายยา เราไปซ้ือแผน ทดสอบม าลองตรวจดู ปรากฏวา ฉ นั ทอ งจรงิ ๆ แมบอกวาแ ลว แตฉนั จะต ดั สนิ ใจ ตอนนั้นใกลจ ะป ดเทอม ฉันจะจ บ ม.6 แลว ฉันเลย คดิ วาเอาไวด กี วา เพราะแฟนก ท็ ำงานแ ลว คบกนั ม ากห็ ลายป  ครอบครวั ท ง้ั ส องฝา ยตา งร บั รแู ละยอมรบั หลงั จากนน้ั แ มบ อก ทกุ คนในบ า น ทกุ คนรบั รูดวยอาการสงบ นอ งชายบ อกวา จ ะ ไดเ ปน นา แ ลว พช่ี ายอ าสาจ ะไปร บั ไปส ง ท โ่ี รงเรยี นท กุ วนั เพราะ ไมอยากใหกระทบกระเทือน พอก บ็ ีบมอื ใหกำลงั ใจ มเี รื่องอยากเลาใหฟ ง 55

แตพอฉันบอกชายคนรัก พี่เขากลับนิ่งเงียบจนฉัน ใจหาย “พอ แมค งรับไมไ ด” เขาพดู “พี่เพิง่ เรียนจบ เพง่ิ ไดงานท ำ เขาอยากใหบวชกอ น อีกสักพักคอยแตงงาน ชมพูก็รูวาเขาวางชีวิตพ่ีไวเปนขั้น เปน ตอนมาก” ฟง ป บุ ฉ นั ตัดสนิ ใจว ินาทนี ั้นเลยว า ได ฉันจะ ไปเอาออก มคี ลนิ กิ วางแผนครอบครวั อยทู หี่ นงึ่ ทฉี่ นั เคยนงั่ รถเมล ผา น ฉนั เดนิ เขา คลนิ กิ ไปคนเดยี ว บอกหมอต รงๆวา ท อ งแ ละ ตองการเอาออก หมอบอกวาท่ีนี่ไมไดทำแทงนะ แตจะลอง ปรับประจำเดือนให ตอนนั้นฉันคิดวามันก็คงอยางเดียวกัน นนั่ แหล ะ เพยี งแตห มอต องม จี รรยาบรรณ จะพดู ตรงๆไมไ ด วันน ้ันหมอฉีดยาให 2 เข็มแ ละใหย ามาก ินติดตอ กนั 2 วัน หมอบอกวา ไดผลแ ค 95% ถาภายใน 10 วันเมนสย ังไมมา กแ็ ปลวา ไมไ ดผ ล และแลวม นั ก ไ็มไดผ ลจรงิ ๆ ฉนั ปรึกษาหารือก ับแฟน อกี รอบ เขาบ อกวา เอาไวก แ็ ลว กนั เดยี๋ วเขาจ ะไปค ยุ ก บั พ อ แม หลังจากน้ัน ฉันก็เร่ิมสบายใจข้ึน ไปเรียนหนังสือทุกวัน ตามปกติ แตแลววันหนึ่งก็มีความคิดผุดข้ึนมาวา เด็กจะ ออกมาสมบูรณหรือเปลา ยาท่ีฉีดและท่ีกินเขาไปมันจะมีผล อะไรไหม ถา เขาอ อกพ กิ าร แมฉ นั จ ะเลยี้ งเขาอ ยา งดี แตเ ขาจ ะ 56 มีเรือ่ งอยากเลาใหฟง

ตองเจอก ับสายตาข องคนร อบขา ง เขาจะทนไดไหม อกี อ ยา ง ถา พ อ แมข องแฟนร ู เขาจ ะม องเราเปลย่ี นไปไหม เขาเคยร กั เคย เอ็นดู ถา เขาร ูเขาต องค ิดวา ฉนั เปนเด็กไมดี เปนผหู ญงิ ใจงาย ไมคูควรก บั ลกู ชายข องเขาห รือเปลา ฉนั ค ยุ ก บั แฟน เขาเองก ว็ ติ กว า ย าจ ะเขา ไปม ผี ลก บั เดก็ หลงั จากนน้ั ฉันไปท โี่รงพยาบาล บอกห มอตรงๆ ว า เร่ืองราว ทงั้ หมดเปนอ ยางไร หมอบอกวา ม ีวธิ ีต รวจวา เดก็ ปกตหิ รือไม แตเปน วธิ ที ่ีตอ งใชเ งนิ เยอะ ฉันกลับมาน่ังคิดทบทวน จริงๆ แลวเราก็ไม พรอมกนั เทาไหร เพราะถามลี กู ก ็ห มายความวาจะไมไ ดเรียน มหาวทิ ยาลยั ตวั แฟนเองก ก็ ลวั ม ากก บั ก ารท ำใหพ อ แมผ ดิ หวงั ทส่ี ำคญั ต วั เขาเองย งั ไมพ รอ มจ ะม คี รอบครวั แลว ถ า ล กู อ อกมา พกิ ารอกี ละ เปนชวงเวลาท่ีหนักใจมาก เพราะทุกคนที่บานตาง สนับสนนุ ป ระคบั ป ระคองฉนั พอ ซ ้ือชดุ ค ลุมท อ งม าใหหลาย ชุด แมไปเลือกซ้ือของใชเด็กมาเตรียมไว พี่ชายนองชายไม ยอมใหช ว ยท ำงานบา น ทกุ คนด เู หมอื นอ ยากไดห ลานในขณะท่ี ตวั ฉ นั เองก ำลังเร่มิ ค ดิ ไปอีกท างห น่งึ ฉนั ค ยุ ก บั แฟนร อบส ดุ ทา ยเพอื่ ค ดิ ท บทวนห าท างออก ที่ดีกวานี้ แตมันก็ไมมีแลว ในที่สุดเราสองคนขับรถไป ตางจังหวัดที่รูมาวามีคลินิกรับทำแทง เราหมดเงินไปเกือบ มีเรือ่ งอยากเลา ใหฟ ง 57

หาพนั บาท แตฉ นั กป็ ลอดภัยกลบั มา หลงั จากทเี่ ลา เรอ่ื งท ง้ั หมดใหพ อ แม พชี่ ายแ ละน อ งชาย ฟง ทกุ คนก ป็ ลอบใจว า ไมใ หค ดิ มาก เมอ่ื พ รอ มแลว ค อ ยม ใี หม ฉนั ร ูสึกวา ลึกๆ แลว ทุกคนโลงใจ ดูผอนคลายกนั ม ากขน้ึ ฉนั ค ดิ วา ถ งึ ทสี่ ดุ แ ลว ท กุ ค นในบ า นไมอ ยากใหฉ นั ต อ ง หยดุ เรยี นม าเลย้ี งลกู หรอื ม อี นาคตท ห่ี กั เหไปจากเดมิ แ บบนนั้ เพียงแตทุกคนรักฉัน พยายามสนับสนุนใหฉันใชชีวิตไป ตามทางท่ีฉันเลือกเอง และจนถึงวันท่ีฉันเลือกท่ีจะหยุดการ ทอ งไวก อ นเขาก ็ยงั เขา ใจแ ละรักฉันเหมอื นเดิม ถาถามวาฉันเสียใจไหมท่ีตัดสินใจทำแทงในตอนน้ัน ฉนั ค งต อบว า ไมเ ลย เพราะฉ นั ร วู า ม นั เปน การต ดั สนิ ใจท ถ่ี กู ตอ ง ในชว งเวลานั้น ไมเสียใจเพราะกวาจะตัดสินใจได ฉันเสียน้ำตาไป มากมาย ตองทุกขทรมานอยูกับความคิดท่ีวนเวียน ความ รูสึกผดิ ช อบช วั่ ดี และไดทบทวนท กุ ท างออกเทา ที่มีอยู มันไมใชการตัดสินใจช่ัวพริบตา แตมันผานเหตุผล เวลา ความรูสกึ และก ารคนลึกเขา ไปในจ ิตใจข องตัวเอง ฉันรูสึกวาตัวเองแข็งแกรงขึ้นและเขาใจชีวิต มากข้นึ เมอื่ ไดผ านช ว งเวลาเหลา นน้ั ม า• 58 มีเรื่องอยากเลาใหฟง

มเี ร่อื งอยากเลา ใหฟ ง 59

มารวมกนั สราง ประวัตศิ าสตรท ่ไี มซำ้ ซาก ของการต้ังทอ งไมพ รอม1 กฤตยา อาชวนิจกุล สถาบนั วิจัยประชากรและสังคม มหาวิทยาลัยมหิดล 1 ปรบั ปรงุ และเรียบเรยี งจากป าฐกถาพเิ ศษเรอื่ ง ‘ประวตั ิศาสตรท ไ่ีมซ้ำซากของการตงั้ ทอ งไมพรอ ม’ ในการสัมมนาระดบั ชาตเิ รื่อง ‘ทางเลือกของผ หู ญิงท ่ีต้งั ทอ งเมอ่ื ไมพรอ ม ภาค 2 ตอนรว มกนั สรา งทางเลือกใหห ลากหลาย’ จดั โดย กองวางแผนครอบครัวและป ระชากร กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสขุ สถาบันกฎหมายอาญา สำนกั อยั การสงู สุด สถาบันวจิ ัยป ระชากรและสังคม มหาวทิ ยาลยั มหดิ ล สมาคมสง เสริมสถานภาพสตรแี หง ประเทศไทย เครือขา ยผหู ญิงกับรัฐธรรมนูญ ศูนยคมุ ครองสิทธิดานเอดส มลู นิธสิรา งความเขา ใจเรื่องสุขภาพผหู ญงิ และสภาป ระชากร วันพฤหสั บดีท่ี 1 สิงหาคม 2545 ณ โรงแรมโซลท วิน กรุงเทพมหานคร

การกาวไปสูประวัติศาสตรที่ไมซ้ำซาก ของการต้ังทองที่ไมพรอม แสดงวา ประวตั ศิ าสตรเ รอ่ื งน ใ้ี นอดตี ม นั คงม อี ะไรท ซี่ ำ้ ซากอยู แนน อน เพอ่ื ใหเ ขา ใจท มี่ าของป ระวตั ศิ าสตรท ซี่ ำ้ ซาก กอนการเดินทางสูความไมซ้ำซาก ดิฉันจะแบงการ พูดออกเปนส ามเรื่องใหญ เร่ืองแรกที่จะพูด และคิดวาจำเปนตองพูดกอนก็คือ สว นข องป ระวตั ศิ าสตรท ซ่ี ำ้ ซากม นั ม อี ะไรท ซี่ ำ้ ซากบ า ง ในท นี่ ้ี จะพูดถึงเร่ืองเดียวคือขบวนการเคล่ือนไหวเรียกรองสิทธิของ การย ตุ กิ ารต ง้ั ทอ งท ไ่ี มพ รอ มท ผ่ี า นมา ว า ม คี วามเปน มาอ ยา งไร ตัง้ แ ตอ ดีตจนถ ึงปจจุบนั และท ำไมมนั จึงซ ำ้ ซากน ัก เรื่องท่ีสอง มีท้ังสวนท่ีซ้ำซากและสวนที่ไมซ้ำซาก คือเร่ืองปญหาของผูหญิงที่ต้ังทองวามีขอเท็จจริงอยางไรบาง 62 มเี รือ่ งอยากเลา ใหฟ ง

ประเด็นนี้ยอมซ้ำซากกับสิ่งท่ีเคยมีการพูดกันในเวทีสัมมนา อ่ืนๆ หรือมีการนำเสนอในรูปแบบอื่นๆ มาบางแลว แต การสำรวจสถานการณทำแทงในปจจุบัน จะทำใหเห็นภาพ ประเด็นใหมๆ ที่ชัดเจนมากข้ึนดวยขอมูล ขอเท็จจริงจาก งานวจิ ัย ขอมูลจากเสียงสะทอ นจ ากป ระสบการณข องผหู ญิง ทเ่ี ผชญิ ปญ หาเองโดยตรง ซง่ึ สว นนีไ้ มซ ้ำซาก และแนนอนวา สุดทายดิฉันจะกาวไปสูการเสนอ ยุทธศาสตรข องก ารมาร ว มก นั สรางประวัติศาสตรท ่ีไมซ ้ำซาก ของการตั้งทองไมพรอมวา ถาไมอยากใหมันซ้ำซากซ้ำซอน เราควรท ำอ ยา งไรบาง zz ประวัติศาสตรท่ีซ้ำซากในการแกไขกฎหมาย เกย่ี วกบั การทำแทง 2 เร่ืองแรก ขบวนการเคลื่อนไหวเร่ืองขยายสิทธิการ ทำแ ทง ต อ งเนนคำวา ‘ข ยาย’ ต รงน้ี เพราะก ารเคลอื่ นไหว ทง้ั หมดจ ากอ ดตี จ นถ งึ ป จ จบุ นั ห มาดๆล ว นม เี ปา หมายช ดั เจน ทจี่ ะแ กไ ขก ฎหมายเกย่ี วกบั ก ารท ำแ ทง ท ป่ี รากฏอ ยใู นป ระมวล กฎหมายอาญามาตรา 305 เพ่ือขยายเงื่อนไขใหผูหญิงที่ 2 ผูสนใจรายละเอียดของ ‘ขบวนการเคลอ่ื นไหวเร่อื งสิทธกิ ารทำแทง’ โปรดดบู ท ทส่ี องในหนังสือชื่อ ‘การเมืองเร่อื งเพศและรา งกายผ ูหญิง: เอดส แทง ความรุนแรง และห ญิงรกั หญงิ ’ โดยกฤตยา อาชวนิจกุล และกนกวรรณ ธราวรรณ (กำลังตพี ิมพ 2546) สถาบนั วิจยั ประชากรและสงั คม มหาวทิ ยาลยั มหิดล จัดพิมพ. มเี รื่องอยากเลา ใหฟง 63

ทอ งไมพ รอ มส ามารถย ตุ กิ ารต ง้ั ทอ งข องต นเอง ไมใ หจ ำกดั อ ยู แคว า เปน ท อ งท ม่ี ผี ลม าจากก ารถ กู ข ม ขนื ห รอื ก ารท อ งน น้ั เปน อนั ตรายต อ ช วี ติ ของผ หู ญงิ ทท่ี องเอง ความพยายามจะแกไข กฎหมายมาตรา 3 05 เจา ปญหาน้ที ำกันหลายครั้ง ท กุ ครัง้ ก็ ลมเหลวห มด ตรงน้ีถือวา เปน ประวตั ิศาสตรท ซ่ี ้ำซาก ความพยายามท่ีเห็นชัดเจนคร้ังแรก กอตัวขึ้นใน ชว งการร า งแ ผนพ ัฒนาเศรษฐกจิ และส งั คมแ หงชาติฉ บับท่ี 5 (พ.ศ. 2525-2529) ซ่ึงเร่ิมทำกันมาตั้งแตแผนพัฒนา ฉบบั ท ่ี 4 จ ะส น้ิ สดุ ลง (เรม่ิ จากป  พ.ศ . 2 52 2 เปนตนมา) แนวคดิ เกยี่ วกบั ก ารท ำแ ทง ท างป ระชากรศาสตรไ ดร บั ก ารบ รรจุ เขาไปอ ยูใ นแ ผนฉ บบั ท ี่ 5 ดว ยดังนี้ ‘( 1 .3 ) ป รบั ปรงุ แ กไ ขป ระมวลก ฎหมายอาญาม าตรา 30 5 เพ่มิ เหตใุ หท ำแ ทง ไดโดยชอบดวยกฎหมาย ห ากมีการ ต้ังครรภเกิดข้ึนหลังการวางแผนครอบครัว เนื่องจากยังไมมี การวางแ ผนค รอบครัววธิ ใี ดทไ่ี ดผลไมมกี ารผิดพลาด’ จากขอเสนอในแผนชาติฉบับน้ี และแรงผลักดัน จากแพทยที่ทำงานเรื่องน้ีโดยตรงผสานกับคณะกรรมาธิการ สาธารณสุขของสภาผูแทนราษฎรในขณะนั้น นำโดยพรรค ประชากรไทยร ว มกับพ รรคก ารเมืองหลายพ รรคเสนอใหม ีการ แกไขกฎหมายมาตรา 305 โดยขยายเงื่อนไขอนุญาตให ผหู ญงิ ท ำแ ทง ไดเ พมิ่ ขนึ้ อ กี 2 เงอื่ นไข ค อื เมอ่ื ผ หู ญงิ ท ตี่ ง้ั ทอ ง 64 มีเร่ืองอยากเลาใหฟ ง

มปี ญ หาด า นสขุ ภาพกายหรอื จ ติ และเมอ่ื ก ารต งั้ ครรภเกดิ จ าก การคุมกำเนดิ ลม เหลวจากการปฏิบัตขิ องแ พทย กฎหมายเดินทางเขาสูสภาลางคือสภาผูแทนราษฎร ในป 2 5 2 4 แ ละผ า นส ภาฯ ไปดว ยเสยี งเกือบเปน เอกฉันท คือ 174 เสยี งตอ 2 เสียง หลงั จากที่กฎหมายผ านส ภาไป แลวก็เกิดขบวนการท ี่ไมเห็นดวยกับการที่จะแกไขก ฎหมายน ี้ โดยม ผี นู ำข บวนการ ค อื พ ลตรจี ำลอง ศ รเี มอื ง ( ย ศในขณะน นั้ คอื พ นั เอก)ซ ง่ึ ข ณะน นั้ ด ำรงต ำแ หนง เลขาธกิ ารน ายกรฐั มนตรี (พ ลเอกเปรม ติณสลู าน นท) และเปนวุฒสิ มาชิกดว ย พลตรี จำลองประกาศตอตานการแกกฎหมายฉบับดังกลาวดวยการ ลาออกจากตำแหนงเลขาธิการนายกฯ แลวมาตั้งขบวนการ เคลอ่ื นไหวเพอ่ื ล ม กฎหมายน ใี้ นขนั้ วฒุ สิ ภา ซงึ่ ก ป็ ระสบค วาม สำเรจ็ อยางย่ิง เพราะเมอ่ื กฎหมายผา นถ ึงวฒุ ิสภา ป รากฏวา วุฒสิ มาชกิ ในสมยั น้นั ลงมติเสียงต รงกนั ขามก บั ส ภาลาง ค อื ไมเหน็ ดว ย 1 47 เสียง แ ละเหน็ ดว ยเพียง 1 เสียง ความพยามคร้ังนี้เปนความพยายามครั้งแรกท่ีจะ แกไขกฎหมายมาตรา 305 และเปนความพยายามครั้ง เดียวที่นาระทึกใจและนาจดจำ เพราะวาเกือบจะประสบ ความสำเร็จ ค วามลมเหลวค ร้ังน้ีเปนเร่ืองข องการคาดไมถึง แ ละ ขาดประสบการณของกลุมผูสนับสนุน น่ันคือคิดไมถ ึงวาจะ มีขบวนการใหญโตออกมาตอตาน และนำโดยบุคคลระดับ มีเรอื่ งอยากเลา ใหฟ ง 65

วฒุ สิ มาชกิ แ ละเลขาธกิ ารน ายกรฐั มนตรี ท สี่ ามารถส รา งค วาม สนใจ จ งู ใจ แ ละด งึ ดดู ใจใหค นค ลอ ยตาม แ ละเชอ่ื ในว าทกรรม ‘แ ทง เสร’ี ท ช่ี ขู น้ึ ม าในขณะน นั้ กวา ท ฝี่ า ยส นบั สนนุ จ ะต ง้ั หลกั ไดทัน กระแสแทงเสรกี ก็ ระห่มึ ไปท ่ัวประเทศแ ลว ม ปี ระเดน็ ท น่ี า ใสใ จต รงนคี้ อื ในป ระวตั ศิ าสตรข องก าร พิจารณาก ฎหมายในร ัฐสภาไทย ม ีนอยค รงั้ มากท ีก่ ฎหมายซ่ึง ผานก ารพ ิจารณาจากส ภาลางไปแ ลว จ ะไปต กท ่ีส ภาบ น เพราะ สภาบนในสมัยที่ยังเปนสภาแตงตั้งมักจะไมคัดคานกฎหมาย จากสภาลาง แลวเหตุใดเลา วุฒิสมาชิกในยุคนั้นจึงยกมือ คัดคานก ฎหมายนี้เกือบท ั้งสภา? จากการตรวจสอบเอกสารและพูดคุยกับบุคคลตางๆ ท่ีเคลื่อนไหวอยูในยุคน้ัน พบวาการเคล่ือนไหวตอตานเปน แนวทางด า นกวา งต อ ส ังคม มีขาวป รากฏชดั แตว ธิ กี ารที่จะ ทำใหสภาไมรับนั้นทำกันเบื้องลึกคือ ตองทำใหวุฒิสมาชิก ยกมอื ต อตานกฎหมาย ถาย งั จำกันไดในสมัยน ้ัน จ ปร.7 ม ี อำนาจม าก เพราะเปน กลมุ ท ผ่ี ลกั ดนั สนบั สนนุ ใหพ ลเอกเปรม ข้ึนมาเปนนายกรัฐมนตรี พลตรีจำลองเองก็เปนแกนนำคน สำคัญข องจปร.7 และแกนนำของจปร.7 เองเกือบทั้งหมด ก็ไดรับแตงต้ังเปนวุฒิสมาชิกดวย วุฒิสมาชิกจำนวนหน่ึงท่ี มาจากสายท หารก็เปนกลมุ ท ่ี จ ปร.7 เสนอช่ือข ้นึ ไป เพราะ ฉะนน้ั จ งึ ไมใ ชเ รอ่ื งย ากท จี่ ะลอบบใี้ หไ ดเ สยี งจ ากว ฒุ สิ มาชกิ ซ ง่ึ เปน สายทหาร แ ลว ท ำความเขา ใจก บั ก ลมุ ว ฒุ สิ มาชกิ อ น่ื ๆจ น 66 มีเรื่องอยากเลาใหฟง

สามารถบลอ คโหวตได อ ยา งไรก ต็ าม ก ารเคลอื่ นไหวด า นกวา งของข บวนการ ตอตานที่ท้ิงผลตกคางในความรูสึกของส่ือมวลชนและในคน ทั่วไปก็คือ คนมักเขาใจวาการเสนอขยายเงื่อนไขใหผูหญิง สามารถย ตุ กิ ารต ง้ั ทอ งท ไี่ มพ รอ มข องต นเอง ค อื ก ารเปด โอกาส ใหเ กิด “ การท ำแทง เสรี”ข้ึนในสังคมไทย ตอ ป ระเด็นน เ้ี ราจะ กลับมาอ กี ครัง้ หนึ่งในต อนทาย หลังจากความพยายามคร้ังแรกแลว ในชวงยุคท่ี พลเอกเปรมเปนนายกรัฐมนตรีก็มีความพยายามเล็กๆ อีก ครั้งหนึ่ง โดยพรรคประชากรไทยและพรรคชาติไทยไดเสนอ รางกฎหมายเร่ืองนี้เขาสูสภา พรรคประชากรไทยเสนอเพ่ิม เงอื่ นไขเฉพาะป ระเดน็ ‘ห ากทารกในครรภค ลอดออกอาจพ กิ าร หรืออาจเปน พ าหะนำโรครา ย’ในขณะท่พี รรคช าตไิ ทย เสนอ เพมิ่ อกี ห นง่ึ เงอ่ื นไขค อื ‘เมอ่ื ก ารค มุ กำเนดิ อ ยา งถ าวรข องห ญงิ นนั้ ผดิ พลาด โดยไดร บั ค วามย นิ ยอมจ ากสาม’ี ร า งกฎหมายนี้ ไมถกู ไดรบั การพจิ ารณา เน่ืองจากเกดิ การย บุ สภาไปกอ น เม่อื เร่มิ มีสถานการณเอดสข ้ึนมา ไดม คี วามพยายาม อกี ห ลายครงั้ จ ากส ายผ ทู ำงานท างการแ พทย แ ละผ ทู ำงานท าง สุขภาพ รว มกนั ผลักดนั เสนอใหเพิ่มเงอ่ื นไขอีกขอห นึง่ ว า ให สามารถท ำแ ทง ไดถ า ท ารกในค รรภอ าจจ ะเปน พ าหะข องโรคร า ย หรือเกิดออกมาพิการ เขยี นเปน ภาษาท างการว า ‘จ ำเปน ตอ ง กระทำเน่ืองจากหลักฐานทางวิชาการแจงชัดวาทารกในครรภ มเี ร่อื งอยากเลา ใหฟ ง 67

คลอดอ อกมาแ ลว อ าจจ ะม คี วามพ กิ ารจ นถ งึ ขนั้ ท พุ พลภาพห รอื เปน พาหะน ำโรคร าย’ หนวยงานท่ีออกจะมีบทบาทสำคัญหนอยก็คือ แพทยสภาท่ีรับหนาเส่ือเปนผูเสนอความเห็นไปยังกระทรวง สาธารณสขุ ห ลายครงั้ แ ตร า งกฎหมายฉ บบั น ้ี ร า งแ ลว กห็ ายไป ในกลีบเมฆ หมายถึงวาเสนอตอรัฐบาลโดยผานกระทรวง สาธารณสุขแลวเร่ืองก็เงียบไป ไมมีปฏิกิริยาอะไรจากรัฐบาล แลวภายหลังก็มามีความพยายามผลักดันรางตัวน้ีกันใหมอีก เปนรอบๆ กลาวไดวาตัวรางกฎหมายเดินทางชามาก ตั้งแต ป 2531-32 สมัยท่ีนายชวน หลีกภัย เปนรัฐมนตรี วาการกระทรวงสาธารณสุข รางกฎหมายเดินทางออกจาก แพทยสภาไปคา งทคี่ ณุ ชวนอยูนานแ ละก ไ็ มผานคณะรฐั มนตรี ยคุ พ ลเอกช าตชิ าย ช ณุ หวณั แ ตก ย็ งั ไมห ลดุ ไป ต วั ร า งกฎหมาย นก้ี ็ยังอยตู ลอดต ้งั แตม คี ณะ รสช. และม าเปน รฐั บาลอานันท ปน ย ารช นุ แ ละต อ มาก ร็ ฐั บาลน ายช วน ห ลกี ภ ยั ส มยั ท หี่ นง่ึ แ ละ มาเปน น ายกฯบรรหาร น ายกฯชวลติ แ ละจ นกระท่ังน ายกฯ ชวนส มยั ท ส่ี อง ค ณะร ฐั มนตรจี งึ ม มี ตใิ หส ง ไปใหก ฤษฎกี าแ กไ ข ถอ ยคำ ก ฤษฎีกาแกแ ลวสงก ลับมาใหก ระทรวงย ุตธิ รรม ร อ ใหกระทรวงย ุติธรรมเสนอคณะร ฐั มนตรีอกี ครั้ง แ ตจ นแ ลว จน รอดก็ยังไมไดเสนอ จนเลือกต้ังใหม ไดนายกฯคนใหมชื่อ พ.ต.ท .ดร.ท ักษิณ ช นิ วตั ร เมื่อป ลายป 2 54 3 68 มีเรอื่ งอยากเลาใหฟง

ดิฉันเขาใจวารางกฎหมายตัวท่ีเดินทางนี้ คงจะ ตกมาตายไปเรียบรอยแลว เพราะในป 2544 มีความ พยายามใหมขึ้นมาอีกครั้ง สืบเน่ืองมาจากผลการวิจัยของ กระทรวงสาธารณสุขที่ทำการสำรวจเรื่องสถานการณ์การทำ แทงในประเทศไทยท ว่ั ประเทศเม่อื ป 254 2 ใหภาพก ารทำ แทงชัดเจนข้ึนในระดับประเทศ ทำใหเกิดแรงผลักที่จะแกไข กฎหมายเหมอื นเดมิ อ กี แตเปน การเรม่ิ ใหมทงั้ หมด คราวน้ีแพทยสภาในฐานะหนาเสื่อก็มีการต้ังคณะ อนุกรรมการฯขึ้นมาท ำการรางกฎหมายน ้ี ด ิฉันเองเปนหนงึ่ ในคณะอนุกรรมการดวย ปรากฏวาท่ีประชุมของคณะ อนุกรรมการฯ มีความเห็นพองกันวาควรขยายเพ่ิมเติม 2 เง่ือนไข คือ ควรอนุญาตใหผูหญิงทำแทงถามีปญหา สุขภาพกายและสุขภาพจิต และถาตัวออนในครรภมีปญหา ไมวาเกดิ ม าแ ลว จะพ ิการ ห รือจ ะเปน โรคราย ห รือปญญาออ น ซงึ่ เปน ป ระเดน็ ท ผ่ี ทู ที่ ำงานในส ายส ขุ ภาพห ลายส ว นโดยเฉพาะ แพทยตองการจะแกไข อยางไรก็ตามรางกฎหมายผานเขา ที่ประชุมแพทยสภาและสงกลับไปท่ีกระทรวงสาธารณสุข แลว3 ข ณะเดยี วก นั ร ฐั มนตรชี ว ยว า การก ระทรวงส าธารณสขุ นายแ พท ยส์ รุ พ งษ์ ส บื ว งศล ี ในช ว งน น้ั ( ข ณะนไี้ ปเปน ร ฐั มนตรี 3 มีขาวลาสุดจากกระทรวงสาธารณสุข (เมื่อเดือนธันวาคม 2545) วารางน้ี คณะกรรมการกฤษฎีกาเห็นชอบแลว แตยงั ไมผ านให โดยจะรอใหแพทยสภาสง ขอบังคบั ท วี่ า อยาง ใดทจี่ ะเขาขายสุขภาพกายหรอื จิต และสุขภาพทารกท ่ีเปน ป ญหามาใหพ ิจารณากอ น มเี ร่ืองอยากเลา ใหฟ ง 69

วาการกระทรวงไอทีแลว) ก็เสนอความคิดเห็นวานาจะมี กฎหมายล งโทษผ ชู ายท ที่ ำใหผ หู ญงิ ท อ ง แ ลว ไมร บั ผดิ ชอบจ น ผูหญงิ ตอ งไปทำแ ทง ท้งั หมดน ี้เปน แตข าวเทาน ้นั ไมมีความ คบื หนาในการดำเนินการแ ตอยางใดเลย ฉะน้ันจะเห็นวามีความพยายามเพ่ือแกกฎหมายทำ แทงมายาวนานต้ังแตอดีตจนถึงปจจุบัน และมีความเห็น หลากหลายเสนอข้ึนมาตลอดเวลา มีเพียงคร้ังเดียวเทานั้น ที่ตัวรางผานเขาสภาฯ ไปได ครั้งหลังๆ เปนการไดแคราง ตวั กฎหมายเทา นั้น แตไมส ามารถน ำตวั ร างกฎหมายเสนอตอ สภาไดอีกเลยจนถ ึงปจจบุ ัน zz สถานการณข องผหู ญงิ ทอ งไมพ รอม ในประเด็นสถานการณการทำแทงในปจจุบันเปน อยา งไรบาง ดฉิ นั อยากจ ะพ ดู ถงึ งานวจิ ัยสำคัญอ ยู 3 -4 ง าน ที่เกิดขึ้นในรอบ 2-3 ปนี้ งานวิจัยที่สำคัญและนับเปน ครั้งแรกในประเทศไทยที่ทำการวิจัยในลักษณะน้ีคืองานของ กระทรวงสาธารณสุข โดยกรมอนามัยไดรับทุนจากองคการ อนามัยโลก ใหตัวเลขท่ีนาเช่ือถือวาสัดสวนผูหญิงที่เขารับ การรักษาพยาบาลดวยอาการที่เรียกวา “ปวยจากโรคแทง” มีสาเหตุจากการทำแทงวามีก่ีเปอรเซ็นต เพราะเปนการ สำรวจจากโรงพยาบาลของกระทรวงสาธารณสุขทั่วประเทศ 757 แ หง ในรอบป 2 54 2 ไดจ ำนวนตัวเลขผูห ญงิ ทงั้ หมด 70 มีเร่อื งอยากเลาใหฟง

45 ,9 0 0 ก วา ค นเศษ4 แ ละจ ากจ ำนวนน ก้ี ระทรวงส าธารณสขุ ทำการส มุ ตัวอยา ง (s u b - s a m ple) มา 10% เปน จ ำนวน 4,000 กวาคนเพ่ือทำการสัมภาษณเพ่ิมเติมถึงปญหาตางๆ ของผ หู ญิง ผลพบวาในจำนวนผูหญิงที่เขามารับการรักษาใน ฐานะผปู ว ยโรคแทงน ี้ ร อ ยละ 4 0เปน เพราะมีอาการภ าวะ แทรกซอนที่เกิดจากการทำแทง ในชวงเวลาใกลเคียงกัน ลูกศิษยดิฉันทำปริญญาเอกไดสำรวจในจังหวัดหนึ่งและได ภาพใกลเคียงกันดวย คือประมาณรอยละเกือบ 50 ของ ผูปวยโรคแทงนั้นเปนผลมาจากการทำแทง (โปรดดูตาราง ประกอบหน้า 86) แตส ง่ิ ท ่ีนา สนใจมากไปก วานี้คอื ใครเปน คนทำแ ทง ให งานของกระทรวงสาธารณสุขพบวา ผูหญิงทำแทงดวย ตวั เองร อ ยละ 1 2 ในขณะท งี่ านข องล กู ศษิ ยด ฉิ นั ไดร อ ยละ 8 1ซึง่ ถือวา ตรงก นั ข ามกนั แตไ มไ ดหมายความวา ใครผิดห รือ ใครถ กู เพราะม นั ขนึ้ อยูกับป จ จัยหลายอยา ง เชน ระเบยี บว ธิ ี วจิ ัย และต วั แบบสอบถาม เปนตน ง านวจิ ยั อ กี ช น้ิ ห นงึ่ ซ ง่ึ จ ะท ำใหเ ราเหน็ ภาพข องผ หู ญงิ ที่ประสบปญ หาตั้งทองเม่ือไมพ รอมไดช ัดเจนขน้ึ ค อื งานวิจยั โดยสภาประชากร เรอ่ื งป ระสบการณข องผ ูหญิงท่ีตัง้ ทอ งเมอ่ื 4 คอื เก็บตัวเลขผู้ป่วยทุกคนทเ่ี ขา้ มารบั การรักษาพยาบาลในปี 2542 มเี ร่อื งอยากเลาใหฟง 71

ไมพรอม ซง่ึ ไดจดั ส มั มนาไปเมือ่ ป  254 3 สิง่ ท เ่ี ราพ บจาก งานวิจัย คือมีเหตุผลและเง่ือนไขท่ีหลากหลายมากท่ีทำให ผหู ญิงซ ึง่ ตัง้ ทองเม่ือไมพรอ มแ ลว จะต อ งไปทำแทง งานวิจัย ชดุ น อ้ี อกแบบม าเพอ่ื ต ดิ ตามด ปู ระสบการณข องคนซ ง่ึ ท อ ง ไมพรอมแลวอยากจะทำแทงรวมสี่กลุมคือ กลุมท่ีกำลัง หาชองทางอยูยังไมไดทำแทง กลุมที่ทำแทงจนสำเร็จ ปลอดภัย กลุมทำแทงท่ีตกเลือดจนตองไปรับการรักษา พยาบาล และกลมุ ทีไ่ มสามารถทำแทง ได ต องต ัง้ ทองจน ครบก ำหนดคลอด สิ่งที่นาสนใจคือวา ในกระบวนการแสวงหาขอมูล เพ่ือแกปญหาน้ัน ผูหญิงทุกคนตองทดสอบจนแนใจกอนวา ตวั เองท อ ง ส ว นใหญท ดสอบเอง จ ำนวนห นงึ่ ห ลงั จากท ดสอบ แลว ไปร า นขายยา ไปหาห มอเพอื่ จ ะย นื ยนั อ กี ครง้ั ว า ต วั เองท อ ง หรอื ไมทอง และถาทอง สงิ่ ทผี่ ูห ญิงตอ งการคือข อ มลู ว าจะ มที างเลอื กอยางไรบา งในส ถานการณข องก ารต งั้ ทอ งไมพ รอม แตส ว นใหญกจ็ ะไมมีข อมลู ถึงแมบางคนจ ะมีขอมูล แ ตก ห็ า แหลง บริการไมไ ด ขอมูลท่ีวาน้ีคือ ขอมูลเพื่อจะทำใหตัวเองสามารถ จะแกไ ขปญ หาข องต ัวเองได ดิฉันจะยกตัวอยางขอมูลในกรณีที่ผูหญิงตองการจะ ยุติการตั้งครรภ ผูหญิงใชวิธีหลากหลายมาก ต้ังแตใชสูตร ยาตางๆ ซง่ึ พ สิ ดารพนั ลึกท เ่ี ราไมเคยนกึ ถึงมาก อน เชน ก นิ 72 มเี รือ่ งอยากเลาใหฟ ง

ยาทัมใจใสน้ำปลาใสพริกไทย มีสูตรยาซ่ึงเปนพวกเหลารอน ตา งๆใชเ หลาผสมยาผงในท อ งถนิ่ เชน ยาผงห อยแ ครงผสม เหลา โรง ส ตู รคลา ยๆกันอ ยางนเ้ี ราพบในหลายจงั หวดั แสดง ใหเห็นวาขอมูลเหลานี้เปนวิธกี ารแ กไขปญหาด้ังเดิมท ่ีเกิดข้ึน อยูแลว ท ่ีผูหญิงสามารถท ำด ว ยตัวเองได ดฉิ นั แนใจวาเราจ ะ พบสูตรท่ีเรียกวา ‘ยารอ น’น ้ใี นท่ัวท ุกท องถน่ิ ของบา นเรา ปจจุบันมีวิธีที่ไดรับความนิยมมากข้ึนคือการใช ยาเหน็บ ซึ่งอาจใชเองหรือคนอื่นทำให ยาเหน็บน้ีท่ีจริงคือ ยากนิ ใชเ พอ่ื ร กั ษาอ าการโรคกระเพาะ แ ละร ะบวุ า ห ญงิ ต งั้ ครรภ หามรับประทาน ช่ือยาคือไซโตเทค (cytotec) หลายทาน อาจจะสงสัยวาทำไมเขารูจักกัน ดิฉันเขาใจวาเร่ิมตนอาจจะ มีการใชยาน้ีในโรงพยาบาล5 เพ่ือรักษาผูปวยท่ีเขามาเพราะ มีอาการท่ีเรียกกันวาแทงไมครบ (incomplete abortion) จากการใชในโรงพยาบาลก็อาจมีการบอกกันปากตอปากตอ กนั มาเรอื่ ยๆ เรอื่ งอยางน ้ีมไิ ดเ กิดเฉพาะในบานเรา ม งี านวิจัย จากหลายป ระเทศ เชน ประเทศเวยี ดนาม เยอรมนั บราซลิ อเมรกิ า พบวาม ีการใชยาเหนบ็ ซง่ึ เปนยาส ำหรบั รักษาอ าการ โรคกระเพาะ เพ่อื การทำแ ทงอยา งแ พรหลายเชนกัน ต รงนเี้ ปน ส ง่ิ ท บ่ี อกไดว า ผ หู ญงิ พ ยายามจ ะห าห นทาง ทกุ อยา ง เมอื่ ร ปู ากตอ ปากแ ลว กพ็ ยายามจ ะเขา ไปถ งึ ย าต วั น น้ั 5 ถอื วา เปน การใชน อกเหนอื จากสรรพคณุ ยาท ร่ี ะบไุ วในสลากยา เนอ่ื งจากไซโตเทคมี ตัวยาชอื่ ไมโซโพรสโตล (misoprostol) ซง่ึ ท ำใหมดลูกห ดรัดตัว (contraction of uterus) มีเรื่องอยากเลา ใหฟ ง 73

ใหไ ด ยาจ ริงๆราคาไมเ กนิ รอยบ าท แ ตราคาท ี่ผ ูหญงิ ตองจ า ย และบ อกก บั เราผ า นง านวจิ ยั ม ตี ง้ั แ ตร อ ยบ าทถ งึ ห มนื่ บ าท ต รงนี้ เห็นชดั วา วธิ นี มี้ ีความนิยมมากขนึ้ ค นรแู พรห ลายขน้ึ แตก ย็ ัง รไู มห มด ร ไู มค รบถว น ภ ายหลงั ท มี่ งี านวจิ ยั อ อกมาว า ม กี ารนำ ยาตัวน ี้ไปใชเพ่ือการท ำแ ทง ในบา นเราจ ากทเ่ี คยซ้ือห าไดตาม รา นขายยาท ว่ั ไป อ ย.ก ห็ า มซ อื้ ขายแ บบธรรมดา ป จ จบุ นั จ ะซ อื้ ไดเมอ่ื ม ีใบสั่งแพทยเ ทาน้นั คณุ หมอสรุ พงษพ ดู ถงึ เทคโนโลยตี า งๆในก ารยตุ กิ าร ต้ังครรภ ซึ่งมีปญหาอยูท่ีเทคโนโลยีเหลานั้นไมไดรับอนุญาต ใหน ำเขามาในประเทศไทย ต วั อยางเชน ยาเม็ดท ำแทง ชื่อ ยาเรียกกันวาอารยูส่ีแปดหก (RU 486) ซ่ึงตองกินภาย ใน 50 วนั หลงั ทป่ี ระจำเดือนคร้ังสุดทายไมมา ย านใี้ ชอยาง ถูกกฎหมายในประเทศจีนและประเทศฝรั่งเศส และมีการทำ วิจัยห ลายครั้งเพอ่ื ด ูถึงป ระสิทธภิ าพข องก ารใชย า ดิฉนั เชือ่ ว า จะม ีการล ักลอบน ำยานีเ้ ขามา ห รอื ไมคนท่จี ะเขา ถงึ ไดจะเปน คนที่มีเงนิ และไปซ ้อื มาจากต างประเทศท ่เี ขาอนุญาต สรุปวาในหลายๆ สถานการณของปญหาทองเม่ือ ไมพ รอ ม ผ ูห ญิงสวนใหญต องพ ึง่ ตวั เองและไมมีขอมลู ไมม ี บรกิ าร ส ง่ิ ท ่ีเหน็ ไดชัดเจนคือเม่ือม ีปญ หา ผ ูหญงิ ตอ งการ แกป ญหา ในงานวิจัยเราเจอผูหญิงหลายคนท่ีไมรูวาตัวเองทอง ซึ่งไมใชวัยรุน แตก็ไมใชผูใหญ และการต้ังทองนั้นเกิดจาก 74 มีเร่อื งอยากเลา ใหฟง

เพศสมั พันธก บั แฟน เราพบวา ผ หู ญงิ เมื่อท อ งแ ลว เขาอ ยาก จะห าทปี่ รึกษา แตกห็ าค นท ่ีจ ะพ ูดคยุ ดวยไดนอยมาก ถึงแม เมอื่ ไดค นท จี่ ะพ ดู คยุ ไดข อ มลู แลว แ ตข อ มลู ก ม็ กั เปน ข อ มลู ท ี่ ไมถ กู ตอ ง เมอ่ื ต อ งการหาแ หลง บ รกิ ารก ห็ าไมไ ด ส ถานท ห่ี นงึ่ ทผี่ หู ญงิ ป รกึ ษาอ ยเู สมอค อื ร า นขายยา โดยส ว นใหญจ ะบ อกวา เพื่อนมีปญ หา จะไมบ อกวา ตัวเอง ก รณีห นึ่งทเี่ ราพบ ผูหญิงยนื ยันวา อยา งไรก็จ ะตอ ง ทำแทงใหได เพราะที่บานมีปญหาทางเศรษฐกิจอยางมาก นอกจากนั้นการทำงานก็เปนอุปสรรคตอการต้ังทอง เมื่อได พูดคยุ กนั และประสานความชว ยเหลือใหผหู ญงิ ไปตรวจครรภ ก็พบวา ขณะน้ันเธอทองไดแปดเดือนแลว แตผูหญิงคิดวา ตัวเองทองเพียงส่ีเดือน เราจึงจำเปนตองพ ูดคุยและทำความ เขาใจถึงอันตรายที่จะเกิดข้ึนจากการทำแทงในครรภอายุมาก ทา ยที่สุดผหู ญงิ ค นนี้จ งึ เปล่ียนใจ แ ละไมไดทำแทง เราเจอผหู ญิงซ งึ่ ไมร จู ะทำอยางไร พยายามท ุกว ิถีทาง เชน พ ยายามเดินใหช นมุมโตะ ทบุ ท องตัวเอง ไปกระโดดน้ำ ทำทุกอยางใหตัวเองยุติการตั้งทองได หรือไมก็ใชวิธีดั้งเดิม คือใหหมอตำแยท่ีบานเปนคนทุบทอง บีบทองให หมอตำ แยบางคนก็ใชวิธีข้ึนไปเหยียบทอง ในหลายท่ียังคงใชวิธีการ ท่ีนาสยดสยอง เชน การใชไมไผเหลาจนปลายแหลมเผาไฟ แลวแ ยงเขา ช องคลอดเพือ่ ค วานก อนเลือดอ อกมา ด ฉิ นั อ ยากย ำ้ ว า ผ หู ญงิ พ ยายามท กุ ว ธิ ที างเทา ท ต่ี วั เอง มเี ร่ืองอยากเลาใหฟ ง 75

มีข อมูล ในการแกไ ขป ญหาดวยตวั เองกอ น และเกือบท ุกคน ไดพ ยายามห าห ลายห นทาง ห ลายว ธิ ี ในห ลายว ธิ นี นั้ ก เ็ ปน การ ทำรา ยต ัวเองโดยต รง และหลายค นก ท็ ำห ลายครัง้ ม าก (โปรด ดูภาพประกอบหนา้ 87) สำหรับสถานการณลาสดุ จากงานวจิ ยั ท ่ที า นกำลงั จ ะ รบั ฟง ในงานส มั มนาถ ดั จากด ฉิ นั น ้ี จ ะใหภ าพท า นเพมิ่ จากเดมิ ดิฉนั ขออนญุ าตขโมยผ ลเขามาเลาใหฟ ง ต รงนก้ี อนว า ในการ สัมภาษณป ระวัตกิ ารตง้ั ครรภของผูหญงิ และจ ากจ ำนวนทอ ง ท้งั หมดท่ีจดน บั ได แบง ออกไดเ ปน 2 กลุม คือกลมุ ทอ งที่ วางแผนกับทองท่ีไมไดวางแผน ในภาพรวมจากจำนวนทอง ทั้งหมด พ บว า มีการทำแทงเกดิ ขน้ึ ร อ ยละ 8แตเม่อื แบงกลุม เปนวางแผนกับไมวางแผนแลว กลุมทองที่วางแผนพบวา จบลงด ว ยก ารท ำแ ทง เพยี งร อ ยละ 1 ในขณะท ก่ี ลมุ ทอ งท ไ่ี มไ ด วางแผนน ้ันจบลงทกี่ ารทำแ ทง ถึงรอ ยละ 1 6 ฉะน้ันเราตองมาคิดกันตอวา ตัวเลขเหลานี้จะ นำไปสกู ารวางนโยบายห รอื การสรา งท างเลอื กท หี่ ลากหลาย ใหกบั ผหู ญงิ ไดอยางไร zz ทำอยางไรประวัตศิ าสตรจงึ จะไมซ ้ำซาก ประเด็นสุดทายคือทำอยางไรประวัติศาสตรจึงจะไม ซ้ำซาก เราคงไมสามารถจะทำใหทางเลือกของผูหญิงซ่ึงมี ปญหาน ้นั แกไ ขได ถ า เรายงั ไมห ลดุ จากกรอบบ างกรอบ 76 มีเร่อื งอยากเลาใหฟ ง

กรอบที่หนึ่ง: ผูหญิงท่ีทองไมพรอมไมใชผูหญิงท่ี แรด ผูหญิงแสหาเรื่อง หรือผูหญิงท่ีไมรักดี รักแตช่ัว ไม หามจ่ัวหามแตเสา รวมท้ังเปนผูหญิงที่ไมรูจักปองกันตัวเอง เพราะมีข อเท็จจรงิ อยูวา ไมม ีผูห ญงิ คนใดในโลกน ี้ ท ่ีต้งั ใจ ทอ งเพอื่ จะไปท ำแทง ผูหญิงทีท่ อ งไมพ รอ มแ ละต องการยตุ ิ การตั้งทองทุกคนตองแกไขปญหาชีวิตตนเองคือ ปญหาอัน เกิดจากการทองไมพรอมซึ่งอาจมาจากสาเหตุนานาประการ ปญหาของผูหญิงที่ทองไมพรอมแตละคนจึงมีท้ังท่ีแตกตาง กันและท ค่ี ลายคลงึ ก นั 6 แ ตท เ่ี หมอื นก ันแนๆคือเปน ป ญหา ทผ่ี หู ญงิ ไมไ ดต อ งการเผชญิ แ ละไมไ ดเ ปน ผ เู ชอ้ื เชญิ ใหม นั เกดิ วา ก นั ไปแ ลว ผ หู ญงิ ท ท่ี อ งไมพ รอ มเอาชวี ติ ข องต นเองเขา เสย่ี ง ทงั้ ร ตู วั แ ละโดยไมร ตู วั ในก ารท จ่ี ะจ ดั การป ญ หาช วี ติ ข องต นเอง อยางท ่เี ลา ม าข า งตน แลว กรอบท่สี อง:เปนผลจากก ารเคล่อื นไหวเพ่อื คัดคาน การแ กก ฎหมายท ำแ ทง โดยพ ลตรจี ำลอง ท ด่ี ฉิ นั ก ลา วถ งึ ไปแ ลว คอื ค ำวา แ ทง เสรี ซงึ่ หมายถงึ อยากจะท ำแทง เมอื่ ไหรกไ็ ด ท ำ โดยใครกไ็ ด เราต องทำความเขา ใจก นั ใหมว า แ ทงเสรแี บบนี้ ไมมีในโลก เพราะแมในประเทศท ท่ี ำแ ทง ถูกกฎหมาย ก ็ย งั มี เงอ่ื นไขว า การท ำแ ทง ห ลายข อ ห รอื ห ลายข น้ั ตอน ท ส่ี ำคญั ๆคอื ใครบ า งเปน ผ มู คี ณุ สมบตั สิ ามารถเปน ผ ใู หบ รกิ ารได ร ะยะเวลา 6 รายละเอียดชีวิตของผูหญิงแตละคนในหนังสือเลมนี้จะยืนยันคำพูดนี้ของดิฉัน ไดดี มีเรอื่ งอยากเลาใหฟ ง 77

ของการต้ังครรภก็เปนเง่ือนไขสำคัญท่ีตองพิจารณาวาทำแทง ไดหรือไม เพราะฉะนัน้ การท ำแทง เสรไี มม ีในโลกน ้ี กรอบท ่สีาม:ม ีความส ำคัญมาก คือก รอบค วามคดิ ท่ีเชื่อวาการทำแทงเปนอาชญากรรม และผูหญิงท่ีทำแทงก็ คืออาชญากร ความจรงิ แ ลวผหู ญงิ ซึง่ มีปญ หา แลวตองการ ยุติปญหาของตัวเองไมใชอาชญากร กฎหมายซึ่งเราใชกัน มาตั้งแตป 2500 จนถึงปจจุบัน เรารับความคิดมาจาก ทางตะวันตกแปลมาจากกฎหมายเยอรมัน ตอนที่แปลน้ันก็ แปลเปนภาษาอังกฤษกอนแลวจึงมาแปลเปนภาษาไทยอีกที เรารับความคิดมาจากเยอรมัน จากตะวันตกซ่ึงมีวัฒนธรรม ท่ีแตกตา งจากเรา ถาเรากลับไปสำรวจวัฒนธรรมไทย อาจารยธาวิต สุขพ านิช เขียนไวช ัดเจนวา พ ี่ทำทอ ง นองทำแ ทง ซ่งึ ในท ีน่ ี้ ไมไ ดห มายถ งึ พ ที่ ำท อ งแ ลว น อ งไปท ำแ ทง น ะ แ ตห มายความวา ประเดน็ เรอื่ งก ารท อ งน น้ั เปน ป ระเดน็ ข องผ หู ญงิ -ผ ชู าย แ ตเ มอ่ื ถงึ ป ระเดน็ เรอื่ งก ารต ดั สนิ ใจท ำแ ทง แ ลว ในส งั คมห ลายแ หง ไม ใชเ ฉพาะในประเทศไทย ก ารต ดั สนิ ใจท ำแ ทง เปน เรอ่ื งซ งึ่ ผ หู ญงิ จะตดั สินใจเอง ในอดีตน้ันก ฎหมายล ักษณะผ วั เมียของเราจ ะ ไมม กี ารเอาผดิ ผ หู ญงิ ท ท่ี ำแ ทง ซ งึ่ ภ าษาส มยั กอ นเรยี กวา ร ดี ลกู แตก ฎหมายม าเอาผดิ ก บั ผ หู ญงิ ท ท่ี ำแ ทง ห ลงั จากท เ่ี ราร บั ค วาม ศวิ ิไลซ แ ลวร บั เอาก รอบว ิธีคิดแบบต ะวนั ตกเขา มา กฎหมายทำแทงเปนกฎหมายท่ีประหลาด ประการ 78 มเี ร่ืองอยากเลาใหฟง

ท่หี น่ึง รวมอยูในประมวลกฎหมายอาญา ป ระการที่สองเปน กฎหมายที่ไมมีเหยื่อ เพราะฉะน้ันผูหญิงถาพยายามทำแทง แลว ท ำสำเรจ็ จ ะมคี วามผดิ ต อ งจ ำคกุ แ ตถ า พ ยายามไมส ำเรจ็ ก็ไมเปนไร รวมท้ังคนทำแทงใหดวยวาถาทำแทงไมสำเร็จ กฎหมายก ็ไมเ อาโทษ ด ิฉนั อ ยากใหขอค ิดวา เมือ่ ค นฆาตัวตาย บา นเมอื ง ไมเอาผิด เม่ือคนจนขายซ่ีโครงใหไปทำด้ังจมูกใหกับผูหญิง คนห นึ่ง เราร สู ึกเศรา แ ตเ ขาก ไ็มถ กู จ บั คนเสพยาเสพตดิ ซ ง่ึ อดตี เราม องวา เปนค นท ต่ี องจ บั ไปเขาคุก ป จ จบุ นั ก รอบว ิธคี ิด นีเ้ ปลี่ยนเปนวา คนทเี่ สพยาไมไดเปน ค นผ ดิ เพยี งแตตองไป ปรบั ปรงุ ท ำใหย ตุ กิ ารเสพยาใหไ ด ด ฉิ นั ไมไ ดพ ดู วา ค นท เ่ี สพยา กับผูหญิงท่ีต้ังทองน้ีเหมือนกัน แตเมื่อกรอบวิธีคิดเก่ียวกับ เรื่องคนเสพยาสามารถเปล่ียนได ดิฉันเชื่อวาสังคมไทยเปน สังคมที่ถาเราพูด แลวทำความเขาใจกัน กรอบความคิดที่ เก่ียวกบั เรือ่ งผหู ญิงท่ีต้ังทอ งไมพ รอ ม แลว ตอ งการแกไ ขปญ หากส็ ามารถจะเปล่ยี นไดเ ชน กัน เราสามารถเปล่ียนกรอบวิธีคิดนี้ได แตการจะ เปลี่ยนกรอบวิธีคิดได คอื วาสาระข องการเคลอ่ื นไหว ห รอื การท ำความเขา ใจกับสงั คมก็ต องเปลย่ี นดวย ในการจะแ กไขปญ หาน ้ี ป ระเด็นท ห่ี น่งึ ท ีต่ อ งมองคอื เรอ่ื งนเ้ี ปน เรอื่ งสขุ ภาพผ หู ญงิ เปนป ระเด็นทางส ขุ ภาพ เพราะ มีผหู ญิงจ ำนวนไมนอ ยท ี่ตายจ ากก ารทำแ ทง ตัวเลขน เ้ี ราไมรู มีเรือ่ งอยากเลาใหฟ ง 79

แตจำนวนท่ีตองเขารับการรักษาพยาบาลจากตกเลือด เกิด ความพ กิ าร ปล ะประมาณห า ห มื่นคนข้ึนไป ซ ง่ึ ค วามเจ็บปวย เหลาน้ีรัฐสามารถปกปอง คมุ ครองแ ละใหบริการได แ ตร ัฐย ัง ไมไดท ำหนาท ี่ต รงนเ้ีตม็ ท ี่ เทา ทท่ี ำก ันอ ยนู นั้ ก็เปนการท ำงาน ของอ งคกรส าธารณกุศลเทาน น้ั แตวากรอบความคิดแคเรื่องสุขภาพก็ยังไมพอท่ีจะ นำไปสูการแ กไ ขปญ หา ป ระการท สี่ อง เราตอ งใชตวั ผหู ญงิ ซ ง่ึ มีประสบการณเหลานี้มาบอกเลาป ระสบการณ ซ่ึงปรากฏอยู แลว ในง านวจิ ยั จ ำนวนม ากในช ว งหลงั ๆเพอื่ ท ำความเขา ใจก บั สถานการณทเี่ กิดขึน้ เพือ่ ดูวาผ หู ญงิ ท่ีป ระสบปญหาต อ งการ อะไร ม ีปญ หาอะไรบ า ง แลวประการส ดุ ทา ยค อื เรามาชวยกนั สรา งท างเลอื กอ ยา งทคี่ ณุ หมอส ุรพงษบอก เราจะตองสรางทางเลือก ไมวาจะเปนการสราง ที่พักข้ึนมาใหกับผูหญิงถาตองการมีท่ีพัก ในงานวิจัยเรา เจอผูหญิงท่ีตองการท่ีพักช่ัวคราวในระหวางรอคลอด จึง จำเปนตองมีที่พักใหกับผูหญิง ซึ่งอยางนอยควรมีจังหวัดละ หนึ่งแหง ปจ จุบนั เรามีบา นพกั ล ักษณะใกลเคียงกนั น ข้ี องกรม ประชาส งเคราะหอ ยใู น 9 จงั หวัด แ ตย ังทำงานเชิงร ับแบบไม ประชาสัมพันธ จงึ ไมคอยม คี นม าใชบริการ ห ลายแหง จ ึงเปน ทีเ่ ก็บของไป น าเสียดาย เราจำเปนท ่ีต องสรา งท างเลอื กใหม กีระบวนการรบั บตุ รบ ญุ ธรรม แ ตข ณะเดยี วก นั ส ำหรบั ผ หู ญงิ จ ำนวนห นงึ่ ท ไ่ี ม 80 มีเร่ืองอยากเลาใหฟ ง

ทำแ ทงและไมต องการย กล ูกใหใ คร แ ตม เี งอ่ื นไขของค วามไม พรอมท ีจ่ ะเลย้ี งดู เชน เรื่องงาน เขาควรจ ะมีท ่ีฝากลกู ไวช วย ดแู ลช่ัวคราว ดังเชนท่ีสห ทัยมลู นธิ ใิ หค วามชว ยเหลอื อ าจจะ เปน 3 เดือน 6 เดือน ห รือห นง่ึ ป  แ ตป จจบุ ันเรามีมลู นิธิ อยางสหทัยนอยมากที่จะรับฝากเลี้ยงเด็กจนกวาแมจะพรอม แลว ก ลบั มาร บั ลกู ก ลบั ไป เราต อ งการอ งคก รแ บบสห ทยั ม ลู นธิ ิ ใหมีมากขน้ึ อยางน อยค วรมจี ังหวดั ละหน่งึ อ งคก รก ย็ งั ด ี น อกจากน น้ั เราต อ งแกไ ขกฎระเบยี บต า งๆส ำหรบั นักเรียน นักศึกษา หรือแมแตครูหรือขาราชการ ท่ีระบุวา ผหู ญงิ ท อ งไมไดในขณะท เ่ีปน น กั เรยี น หรอื ในสถานท ่ที ำงาน บางแหง ซึ่งมีทั้งรัฐและทั้งเอกชน ผูหญิงที่ไมไดแตงงานต้ัง ทอ งข้ึนม าอาจจ ะถกู ไลอ อกจากงานได ห รือผ หู ญงิ ท่แี ตง งาน แลว แตหากต้ังทองก็อาจจะถูกไลออกไดเชนกันเพราะการ ตง้ั ทองเปนอุปสรรคใหท ำงานไดนอ ยลง ปจจุบันโรงเรียนบางแหงดีมากท่ีอนุญาตใหเด็กลา ไปคลอดกอนแลวจึงกลับมาเรียนใหม แตวายังไมไดเปน แนวปฏิบัติทั่วไป ซ่ึงถาเปนแนวปฏิบัติท่ีชัดเจน ผูหญิงก็จะ สามารถม ีท างเลือกอยางน ้ีได จะทำใหคนที่ไ มอ ยากทำแ ทงก ็ ไมต องทำแทง เพราะเรามที างเลือกใหเ ขา แตส ำหรบั คนท ตี่ อ งการท ำแทง ถงึ เราจะม ที างเลอื ก อยหู ลากหลาย แตเราก็ปฏิเสธความจรงิ ไมไ ดว า มีผูหญิง จำนวนหนึ่งเมื่อทองแลวมีปญหา ยุติการตั้งครรภเปน มเี รื่องอยากเลา ใหฟ ง 81

ทางออกเดียวท่ีเขาตองการ ในสถานการณและเงื่อนไข เฉพาะตัวข องเขา เพราะฉะนั้น ดิฉันคิดวามีความจำเปนที่จะตองมี บรกิ ารยตุ กิ ารต ง้ั ครรภท ปี่ ลอดภยั สำหรบั ผ หู ญงิ ซงึ่ ถ ามว า ม ี บา งไหม ม คี ะ ป จ จบุ นั ม อี งคก รส าธารณกศุ ลอ ยา งน อ ยส องส าม แหง ที่ทำงานอยา งน้ีม า 2 0 กวาป แลว ถาออกชื่อมาทกุ คน ในห อ งนค้ี งรจู กั หมด เราค งต องขอบคุณอ งคกรส าธารณกศุ ล เหลา นท้ี ช่ี ว ยแ กป ญ หาข องผ หู ญงิ ท ไี่ มพ่ รอ้ มจำนวนม าก แ ตว า องคก รสาธารณกศุ ลมจี ำกัด ม อี ยูไมก จี่ งั หวดั แตเราก ำลงั พูด ถงึ ป ญ หาข องผ หู ญงิ จ ำนวนห ลายแ สนค น เพราะฉ ะน นั้ ม ผี หู ญงิ ทองไมพรอมและตองการยุติการทองจำนวนเปนแสนคนที่ไม สามารถเขาถ งึ บ รกิ ารเหลา นไ้ี ด ใช เราม สี ถานบ รกิ ารเอกชนอ ยมู ากในก รงุ เทพฯ แ ละม ี พอควรตามหัวเมอื งใหญ และใครๆกร็ ูวาท ไี่ หนใหบริการบาง แตส ถานบรกิ ารเหลา นเี้ กดิ ขนึ้ เพอื่ ธรุ กจิ ใหบ รกิ ารเพอ่ื ค า กำไร หาใชเพือ่ แกไ ขป ญ หาใหผหู ญงิ ไม แ ละในห ลายแ หง กเ็ ปน การ ใหบริการท ่ีไมป ลอดภยั แ ตไ มว า จ ะเปน อ งคก รส าธารณกศุ ล ห รอื ส ถานบ รกิ าร เอกชน ว าตามกฎหมายก นั จ ริงๆแลว ผิด ท่เี ปด กนั อ ยไู ด ก ็ เพราะจริงๆ แลวกม็ ีเจาหนา ทบ่ี านเมอื งท ่เี ขา ใจป ญหา และไม อยากจบั กมุ ที่จริงแลวมาตรการหน่ึงที่เรียกวา การปรับประจำ 82 มีเร่อื งอยากเลาใหฟ ง

เดือน ซึ่งจะใชไดหากตองการยุติการต้ังครรภท่ีไมเกิน 12 สัปดาห เปนมาตรการที่หลายประเทศ เชน ประเทศ บังกลาเทศใชอยู หรือในอีกหลายประเทศที่แมการทำแทง จะยังผิดกฎหมายอยู ตรงนี้อาจจะเปนอีกประตูหนึ่งที่เปด ข้ึนเพ่ือใหการทำแทงน ั้นเปนบริการที่ปลอดภัย และมีองคกร เขามารองรบั ถาเราตองการเปล่ียนกฎหมายเพื่อใหบริการทำ แทงเปน บ รกิ ารท ว่ั ไป ลักษณะอยา งน ้ตี อ งเขา ไปอยูในเรอ่ื ง หลกั ประกนั สขุ ภาพ แตห ลักประกนั สุขภาพจำนวนมากไม พดู เรอื่ งสขุ ภาพผ หู ญงิ แมว า ในรา งพ.ร.บ .สขุ ภาพแหง ชาติ ฉบับลาสุดมีมาตราหนึ่งท่ีพูดเร่ืองสุขภาพผูหญิงอยู ดิฉัน คิดวาเราจำเปนตองมีพระราชบัญญัติตางหากที่เกี่ยวกับ เร่ืองสุขภาพผูหญิง เปนพระราชบัญญัติที่ใหหลักประกัน เร่ืองสุขภาพผูหญิงทุกดาน รวมเรื่องการทองท่ีมีปญหา ตางๆ ดวย เราจำเปนตองมีกฎหมายลักษณะน้ี ถาเรา เห็นพองกันวา เรอ่ื งน้เี ปนเรือ่ งท ตี่ อ งแกไข กฎหมายน้ีจะเกิดข้ึนได ก็ตองยกเลิกประมวล กฎหมายอาญามาตรา 301-305 ท่ีเกี่ยวกับการทำแทง ดวย ท า นใดร สู กึ ไมส บายใจท จี่ ะส นบั สนนุ ก ฎหมายล กั ษณะ นี้ เพราะทานรูสึกวาเปนการสนับสนุนใหมีการทำแทง ทาน มเี รื่องอยากเลา ใหฟ ง 83

ก็ยังทำงานในดานอ่ืนได เชน ใหทานชวยกันสรางบานพัก เยอะๆ ทานใดท่ีรูสึกไมสบายใจเม่ือพูดถึงเร่ืองการทำแทง แตวาสบายใจมากกวาถาพูดถึงเร่ืองการปองกัน ไมวาจะ เปนเร่ืองเพศศึกษา เรื่องการคุมกำเนิด ก็ใหทานชวยขยาย แนวความคิดเพศศึกษา ขยายบริการคุมกำเนิดวิธีการตางๆ ใหก บั ผ หู ญงิ ท กุ ก ลมุ แ พทยท า นใดค ดิ วา ส ามารถจ ะช ว ยในเชงิ เทคโนโลยตี า งๆ ได ก ช็ ว ยไดเ ลย ใหม าช ว ยก นั เปด ประตตู รงน้ี เตม็ ท ี่ น กั ก ฎหมายห รอื อ งคก รไหนก ต็ ามเหน็ ว า การเคลอ่ื นไหว ทางกฎหมายจ ะทำใหต รงน้แี กไขได กเ็คลอื่ นไหวไปไดเลย ป ระเดน็ ส ดุ ทา ยท มี่ คี วามสำคญั มากค อื วา จ รงิ ๆแ ลว ประชาชนท กุ ส ว นต อ งเขา มาม สี ว นรว มในก ารท จี่ ะแ กไ ขป ญ หา น้ี เราคงตองทำใหปญหาของผูหญิงท่ีต้ังทองไมพรอมเปน ปญ หาท สี่ ามารถย ตุ ไิ ดโ ดยท ผ่ี หู ญงิ น นั้ ย งั มสี ขุ ภาพส มบรู ณ แ ละ สงั คมพรอมที่จะใหความร ว มมือ ดิฉันคดิ วา วันนคี้ งถงึ เวลาท ี่ เราจ ะม าร ว มท ลายค วามเขา ใจผ ดิ เกย่ี วกบั เรอื่ งก ารท ำแ ทง แ ลว ลงมือสรา งป อมปราการใหม เปนป อมปราการท ไ่ี มมีมิตร ไมม ี ศัตรู มีแตเพ่ือนที่มาชวยกันสรางปอมปราการที่มุงมั่นสราง ทางเลอื กท ่หี ลากหลายใหกบั ผ ูหญงิ ทท่ี อ งไมพ รอม ด ฉิ นั เชอื่ ว า ค วามเขา ใจข อ จำกดั ข องม ติ ทิ างกฎหมาย ปจจุบัน จะนำไปสูการมีกฎหมายใหมท่ีสอดคลองกับปญหา และวฒั นธรรมของเราม ากกวา 84 มีเรือ่ งอยากเลาใหฟง

ดิฉันเชื่อวา ความเขาใจมิติการใหบริการทางการ แพทยปจจุบันที่ยังไมครอบคลุมปญหาผูหญิงทองไมพรอม จะนำไปสูมิติบริการทางคุณภาพที่จะเขามาแทนที่ ท่ีสำคัญ การใหคำปรึกษาอยางละเอียดออนตอมิติหญิงชายตอง เขามาด วย ดิฉันเชื่อวา ความเขาใจมิติทางขอมูลขาวสารที่ไม ขาดวิ่น ไมครบถวน ไมค รอบคลมุ ในเร่ืองก ารปอ งก ันไมให ทอ งก ด็ ี ก ารมเี พศสัมพันธอ ยา งตัง้ ใจและร ับผดิ ชอบกด็ ี ม ิติ เพศศึกษาท่ีตองเริ่มเสริมใหแข็งแกรงจากวัยเด็กจนถึงวัยแยม ฝาโลง จะน ำไปสูจ ำนวนก ารทอ งไมพ รอมท ี่ลดลง ดง่ั นีแ้ ลว ประวตั ิศาสตรข องผ หู ญงิ ท่ีทองไมพ รอมจะ ไมซ้ำซากอีกตอไป จะไมซ้ำซากกับการไมมีทางเลือกในการ แกปญหาเลย มองไปทางใดก็ดูจะเปนทางตันเสียส้ิน จะไม ซำ้ ซากก บั ห นท างการม งุ หวงั แ กป ญ ห าก ฎหมายก อ นจ งึ ค อ ยไป แกป ญ หาอ น่ื ๆแ ละส ดุ ทา ยจ ะไมซ ำ้ ซากก บั ก ารล งโทษต ราหนา ผหู ญิงท อ งไมพรอ มว า เปนผ หู ญิงไมร ักดี ห รือแ มใ จยักษ เพราะเขา ใจและรแู ลว วา ผ หู ญงิ คนน น้ั ม ปี ญ หาและ กำลังแกป ญหาใหตนเองอยู• มเี รื่องอยากเลา ใหฟ ง 85

อัตราสวนข องการท ำแทงในโรงพยาบาลข องรฐั ทั่วป ระเทศ หนึ่งจงั หวัด จำนวนผูห ญิง 45,900* 4,588** 311*** แทง เอง 71.5 % 60 % 42 % ทำแทง 28.2 % 40 % 46 % อาจเปน การท ำแทง - - 12 % ในกลุม ผ ูท้ ำแทง ใครเปนผทู ำแทง ให ทำเอง 12 % 81 % แพทยท ำใหใ นรพ.รัฐ 22 % 7 % ผูอน่ื ท ำให 66 % 12 % *กรมอนามัย, การสำรวจสถานการณทำแทง ในประเทศไทย 2542 จาก รพ. รวม 757 แหง. **จากจำนวนผปู วยแทง 45,990 คน สมุ ตัวอยา งประมาณ 10 % เพ่อื สัมภาษณเพิ่มเตมิ . ***จากงานวทิ ยานพิ นธป รญิ ญาเอกสาขาประชากรศาสตร์ ของ ชลดิ า เกษประดษิ ฐ เรอื่ งการศกึ ษา สถานการณและการคาดป ระมาณการทำแทงในจังหวดั ลำปาง 86 มีเรื่องอยากเลาใหฟง

วิธกี ารท ำแทง ท ีผ่ ูห ญงิ เลือกใช ทุบท อง บบี ท อง กินยาข ับเลือดต ามส ูตรท ่ีไดย ินมา เหน็บยา เหน็บใน เหน็บเอง สถานพ ยาบาล ประจำเดือนข าด ปรกึ ษารานขายยา ทดสอบวาตั้งทอ งจ รงิ (ทดสอบเอง) สถานท บ่ี รกิ ารทำแทง มเี ร่อื งอยากเลา ใหฟ ง 87 ปรับประจำเดือน เหน็บยา ขดู มดลกู ใหสารเรงบบี มดลูก ฯลฯ

เบอื้ งหลังเร่อื งเลา ที่มาของหนังสอื “มีเรื่องอยากเล่าให้ฟงั ” 88 มีเร่อื งอยากเลา ใหฟง

จติ ตมิ า ภ าณเุ ตชะ ณฐั ยา บญุ ภกั ดี ดสุ ติ า พง่ึ สำราญ และสุมาลี โตกทอง นักวิจัยในโครงการวิจัยเรื่อง “บันทึก ประสบการณของผูหญิงที่ตั้งทองเม่ือไมพ รอม” ถายทอด ประสบการณจากการทำงานภาคสนามท่ีเปดโอกาสใหพวก เธอไดส มั ผสั แงม มุ ในชวี ติ ของผ หู ญงิ ซงึ่ เปน เจา ของปญ หาจาก เสยี งของผหู ญงิ เหลา นโี้ ดยตรง … อนั เปน ท ม่ี าของห นงั สอื เรอ่ื ง “มีเรอ่ื งอยากเลา ใหฟ ง ”เลม น้ี มเี รือ่ งอยากเลา ใหฟง 89

ผูสัมภาษณ : จากงานวิจัยเรื่อง “บันทึก ประสบการณของผูหญิงที่ตั้งทองเม่ือไมพรอม” มาสู หนงั สอื “ม ีเร่ืองอยากเลา ใหฟ ง”ไดอ ยา งไร ณ ฐั ยา :คอื เรามกั จะไดย นิ ไดฟ ง เรอ่ื งราวเกย่ี วกบั การ ต้ังทองเม่ือไมพรอมและการทำแทงจากมุมมองของ แพทย นักกฎหมาย นักการศาสนา หรอื “ผ เู ชย่ี วชาญ” ในสาขา วิชาชีพท่ีเกี่ยวของ แตส่ิงท่ีขาดหายไปจากความเขาใจของ สงั คมคอื เสยี งของผ หู ญงิ ท เี่ ปน เจา ของปญ หา งานวจิ ยั ชน้ิ น จี้ งึ เปน ความพ ยายามนำชนิ้ สว นทห่ี ายไปมาตอ ใหภ าพสมบรู ณข น้ึ โดยน ำเสนอเรอ่ื งน จ้ี ากมมุ มองของผ หู ญงิ ท เ่ี ปน เจา ของป ญ หา คือเราขอสัมภาษณระดับลึกผูหญิงที่มีประสบการณนี้ท่ีเต็ม ใจใหขอมูลกับเรา แตการนำเสนองานวิจัยในรูปแบบวิชาการ บอยครั้งมันเปนอุปสรรค ดวยภาษา หรือวารูปแบบการ นำเสนอ เราจึงคิดที่จะส่ือเรื่องราวเหลานี้ออกมาในลักษณะ ของการเลา ซึ่งพอเราไดคุยกับผูหญิงท่ีมีประสบการณ เรา เองกไ็ ดเ รียนรูว า ท จ่ี ริงแลวเขาก็อยากเลาสคู นอนื่ ฟง อาจจะ เปน การระบายท กุ ข อาจจะใหเปนบทเรียน หรอื อาจจะแคเ ลา มันออกมาเหมือนมันเปนเหตุการณหน่ึงท่ีเคยเกิดขึ้นในชีวิต ของเขาทอี่ ยากใหคนอนื่ เขาใจ กค็ือท ่มี าของหนังสือเลม นี้ 90 มเี รอ่ื งอยากเลา ใหฟง

ผูสมั ภาษณ :ความยาก/งายในการท ำงานวจิ ยั ชน้ิ น้ี ม ีอะไรบาง ดสุ ติ า : ชวงแรกท ต่ี อ งเก็บขอ มูลโดยการสมั ภาษณ ผูหญิงท่ีตั้งทองเม่ือไมพรอมและมีประสบการณการทำแทง จะรูสึกหนกั ใจมากเลยวา จะไปหาคนเหลาน้ไี ดท ีไ่ หน ใครบา ง จะยอมใหขอ มลู เวลาที่สมั ภาษณเราควรจะแสดงทา ทีอยางไร และสงิ่ ท เ่ี ราเปน หว งมากท สี่ ดุ คอื ความรสู กึ ของผ หู ญงิ เพราะ คดิ วา เรือ่ งน ้ีเปน เรอ่ื งท ี่ละเอยี ดออนมาก แตพอเริ่มทำงานเราก็พบวา ท่ีเราคิดวาไมมีผูหญิง คนไหนอยากเลาประสบการณของตัวเองนั้นไมจริงเลย คนท่ี ประสบห รอื เคยประสบปญหาน ้ี อยากเลา อยากระบายความ อดั อนั้ ตนั ใจของตนเองมากห ากมคี นทพ่ี รอ มจะยอมรบั ฟง อยา ง ไมต ดั สนิ ห รอื ประณาม จติ ต มิ า :จากตอนแรกท กี่ ลวั กนั วา จะห าคนใหข อ มลู เรอ่ื งนไี้ มไ ด ปรากฏวา พ อไดส มั ภาษณผ หู ญงิ คนแลว คนเลา เรา ก็รวู าปญ หาน ้ีอยใู กลต ัวมากกวา ท ี่คิด แตการท่ีสงั คมตีตราวา ผหู ญงิ ท ตี่ งั้ ทอ งเมอ่ื ไมพ รอ ม ห รอื ผ หู ญงิ ท ท่ี ำแทง เปน คนไมม ี ความรับผิดชอบ เปนคนบาป ทำใหผูหญิงท่ีผานเหตุการณ เหลา นเี้ กบ็ เรอื่ งไวเ ปน ความลบั ห ลายคนเกบ็ เรอ่ื งไวเ ปน ความ ลบั สุดยอดชนิดท่ีเรียกวาใหตายไปกับตวั มเี ร่ืองอยากเลาใหฟง 91

ดุสิตา : บางคนที่ใหขอมูลก็เปนคนท่ีเรารูจัก แต ไมเคยรมู ากอ นวา เขามปี ระสบการณน ี้ พ อเขารวู า เรากำลังท ำ งานวิจัยเร่อื งนกี้นั อยู กเ็ลยอยากจะถา ยทอดใหเปน ขอมูล สมุ าลี :มอี ยูคนหนึ่งซ ึง่ กำลงั ปว ยเปนมะเรง็ ท่ีกลอง เสียง หมอเริ่มฉายแสงรักษาไปไดประมาณเดือนหน่ึงแลว ถึงตรวจพบวาต้ังทอง หมอก็หยุดฉายแสงเพราะกลัวจะมี ผลกระทบ ตอนท่ีเราไปเจอ ผูหญิงคนนี้อยูในสภาพที่ไม สามารถพดู ได เนือ่ งจากถูกเจาะคอเพ่ือใหอาหารทางสายยาง แตเขาก็อยากเลาใหเราฟงมาก สุดทายตองใชวิธีเขียนสงมา ใหเรา ณัฐยา : กรณีนี้เปนเรื่องท่ีเราสะเทือนใจกันมาก เพราะผูหญิงตองการใหตัวเองหายจากมะเร็งเพราะมีลูกชาย อายุ 7ขวบทต่ีองเลย้ี ง จำเปนท่จีะตอ งเลือกระหวางลกู ชาย คนน้กี ับท่ีอยูในท อ ง ซ่งึ ไมใชก ารตดั สินใจท ่ีงายเลย ในท่สี ดุ ก็ ตดั สนิ ใจวา ตองท ำแทง กอน เพื่อจะไดร ักษาตัวตอ แตป รากฏ วาหมอก็ไมทำให โดยใหเหตุผลวาถึงเปนมะเร็งก็ยังสามารถ ต้ังทองจนค ลอดได แตสภาพที่เราไปเห็นก็คือพ่ีเขาตองรับอาหารทาง สายยางแลว อันน้ีคือสภาพรางกายท่ีไมมีความพรอมจะ 92 มเี ร่ืองอยากเลาใหฟ ง

ตั้งครรภ ทีนี้ทางดานจิตใจก็ปรากฏวาเลวรายมาก เพราะ เปน หว งลกู ชายคนท อ่ี ายุ 7 ขวบแลว กห็ ว งท ก่ี ำลงั จะคลอดวา จะพ ิการไหม เพราะฉายแสงไปรวมเดอื นโดยไมร ูวา ตงั้ ทอง ผสู มั ภาษณ : แตกฎหมายอาญาวาดวยความผ ดิ ฐานทำแทงของบานเราก็มีขอยกเวนสำหรับกรณีท่ีแพทย วนิ จิ ฉยั วา การต งั้ ทอ งน น้ั จะเปน อนั ตรายรา ยแรงต อ สขุ ภาพ ของผูห ญงิ ณ ฐั ยา :ใช ตรงนเี้ ปน ชอ งโหวใ นตวั ของมนั เอง เพราะ ตองอาศยั การตดั สนิ ใจของห มอ ถา เจอหมอท ่มี องป ญ หาของ คนไขอยางรอบดาน หมอที่พยายามเขาใจเงื่อนไขชีวิตของ คนไข การตัดสินใจก็คงจะออกมาอกี แบบหน่งึ แตก รณีนม้ี นั ชัดเจนวา หมอเพง ไปท รี่ ะบบอวัยวะของคนไข เหน็ กอ นมะเร็ง เห็นมดลกู ท ่ีกำลังตง้ั ครรภ แตไ มเ หน็ สภาพชีวติ และจติ ใจทีไ่ ม พรอ มจะมีลกู ในตอนน้ี คือไมไ ดม องคนไขอยางเปน องครวม ผูสัมภาษณ :เรียนรอู ะไรจากการทำงานในฐานะนัก วจิ ยั ในโครงการวิจยั น ี้บาง ด สุ ติ า :กอ นหนา ทจ่ี ะมาสมคั รเปน นกั วจิ ยั ในโครงการ น้ี กไ็ มเ คยมเี รอ่ื งนอี้ ยใู นความคดิ เลย คงเหมอื นกบั อกี ห ลาย ๆ มเี รื่องอยากเลา ใหฟ ง 93

คนในสังคม คือ รสู กึ วา “ไมใชเ รื่องของเรา”ห รอื “เปน เร่ือง ไกลตวั ”จำไดวาตอนท ่ไี ปอบรมนกั วจิ ัยก็เจอคำถามวา “คดิ อยา งไรเกี่ยวกับเรื่องการตง้ั ทอ งเมอื่ ไมพ รอม” “คิดวาการท ำ แทงบ าปห รอื เปลา”บ อกตรง ๆวา ตอนน น้ั กไ็มร วู าควรจะ ตอบคำถามเหลา นี้อยางไรดี เพราะกลัวท ศั นคติไมต รงกับท มี ที่ตองทำงานดวย เลยสงวนทาทีไว แตพอไดสัมภาษณและ เรยี นรถู งึ เงอ่ื นไขและสถานการณข องผหู ญงิ แตล ะคน ความคดิ ของเรากค็ อยๆ ปรับเปลีย่ นมาเร่ือยๆและเร่มิ ชดั เจนมากขน้ึ วา เรอ่ื งนเ้ี ปน วกิ ฤตใิ นชวี ติ ซงึ่ การตดั สนิ ใจเลอื กท างออกอยา ง ใดอยา งห นง่ึ มนั เปน เรอ่ื งสว นบคุ คล เพราะเรารบั ผดิ ชอบแทน คนๆนน้ั ไมไ ด เขาตอ งเลือกเอง จติ ตมิ า : ท ำใหเราเขา ใจวาการตัง้ ทองเมอ่ื ไมพรอ ม สามารถเกิดขึ้นไดกับผูหญิงทุกคนแมกระท่ังตัวเราเอง การ คมุ กำเนิดผ ิดพลาด ป ญ หาดา นสุขภาพ การท ่ที ารกในครรภม ี อาการผิดปกติ การถกู ขมขนื การมเี พศสัมพันธค รั้งแรกโดย ไมเต็มใจ ความสัมพันธเชิงอำนาจที่ไมเทาเทียมกันระหวาง เพศหญิงและเพศชาย ความยากจน และเงือ่ นไขความจำเปน ในชีวิตอ่ืน ๆ อีกมากมายเปนสาเหตุท่ีทำใหผูหญิงตั้งทอง โดยไมพรอม หรือไมสามารถแบกรับภาวะการตั้งครรภตอ ไปได ซ ง่ึ เร่อื งพวกน เี้ ราไมเคยมอง เราเคยแตตัดสินคุณคาคน งา ยๆ วา ใจยักษใจมารจรงิ ๆท องแลวก็ไปทำแทง แตท ่จี รงิ 94 มเี รื่องอยากเลา ใหฟง

แลวเราไมมีทางรูเลยวาสถานการณท่ีผูหญิงจะตองเจอในชีวิต นั้นมีอะไรบาง เปนความจริงที่วา ไมมีผูหญิงคนไหนท่ีตั้งใจ จะมที อ งเมอื่ ไมพ รอ ม และไมม ผี ูหญงิ คนไหนท ตี่ ้ังใจทองเพอ่ื ทีจ่ ะไปทำแทง ดสุติ า : ผ หู ญงิ ห ลายคนท่ีเคยทำแทง บอกวา รูส กึ วา การท ำแทง เปน เรอ่ื งผ ดิ บาป และเสยี่ งชวี ติ มาก แตก ข็ อแบก ไวค นเดยี วดกี วา ท จ่ี ะตอ งใหพ อ แมห รอื คนอนื่ ในครอบครวั ตอ ง เจบ็ ปวดห รืออับอายกบั สังคม ณ ัฐยา :บางทีคนภายนอกท ีไ่ มไดป ระสบปญ หาน ้ัน ดวยตัวเอง มักจะมสี ตู รของตวั เองวา คนน ้นี า จะ “พ รอ ม” หรอื “ไมพ รอ ม”สำหรบั การตง้ั ทอ ง แตพ อเขา ไปสมั ผสั ขอ มลู ลกึ ๆจากชวี ติ จรงิ ของผ หู ญงิ ห ลายคน ท ำใหเ ราเขา ใจวา คำวา “พรอ ม”หรอื “ไมพ รอม”ขึ้นอยกู บั ตัวคนท ีป่ ระสบปญ หา เปนหลกั ท างเลือกและ “ราคา”ของการเลอื กทีต่ อ งจายใน อนาคตก็เปน เร่ืองท คี่ นๆนน้ั ตอ งรับผดิ ชอบเอง สมุ าลี :เรือ่ งราวท พี่ บเจอระหวางการเกบ็ ขอ มลู มัน สะทอนชัดเจนวา ถาเราไมทำความเขาใจปญหาจากมุมมอง ของผูประสบปญหา เราก็จะเอาแตประณามการทำแทง ประณามคนที่เกี่ยวของกับการทำแทง คนที่โดนหนักที่สุด มเี ร่ืองอยากเลา ใหฟ ง 95

แนนอนวาคือผูหญิง การประณามเพียงอยางเดียวไมชวยให ปญหาในภาพรวมดีข้ึน เรารูสึกวาถาเราเอาแตประณาม มัน จะกลายเปน แผน เสยี งตกรอ งน ะ ป ญ หามนั จะซ ำ้ ซากอยทู เี่ ดมิ เราก็เอาแตป ระณามเหมอื นเดิม เมอื่ ผ สู มั ภาษณถ ามวา แลว ม คี วามคาดหวงั อยา งไร กบั บ นั ทึกประสบการณเลม นบี้ าง ท ุกคนตอบเหมือนๆ กัน วา อยากใหคนทุกระดับไดอาน ต้ังแตชาวบานไปจนถึง นายกรัฐมนตรี เพราะเราปลอยใหปญหาน้ีมันคาราคาซังมา หลายสิบปแลว ทผ่ี า นมาพอภาครัฐขยับจะแกป ญ หา เรากพ็ า กันตกอกตกใจวาจะเปดใหทำแทงเสรีหรือเปลา ทั้งๆ ที่จริง แลวมันไมใช เรามีแตความเขาใจผิด เพราะเราไมเคยใสใจท่ี จะเรียนรูขอเท็จจริง ก็หวังวาสักวันหน่ึงสังคมจะทำการบาน และสรางความรูความเขาใจข้ึนใหมเพื่อเปดทางเลือกใหกับผู ท่ีป ระสบปญหาและลดอัตราการทำแทง ลงไดในทสี่ ุด• 96 มเี รือ่ งอยากเลา ใหฟง

มเี ร่อื งอยากเลา ใหฟ ง 97

ร้จู กั สคส. มูลนิธสิ ร้างความเขา้ ใจเร่อื งสขุ ภาพผู้หญิง มลู นิธสิ รางความเขาใจเร่ืองสขุ ภาพผหู ญงิ หรอื สคส. เกิดข้ึนจากการรวมตัวของนักกิจกรรมและ นักวิชาการกลุมหนึ่งที่มีความสนใจในปญหาสิทธิ และสุขภาพผูหญิง โดยรวมกันทำงานภายใตช่ือ โครงการ รณรงคเพ่ือสิทธิอนามัยเจริญพันธุ ในสังกัดองคการระหวาง ประเทศช่ือ สภาประชากร มานับตง้ั แต พ.ศ. 2540 จนถงึ ปลาย ป พ.ศ. 2545 ทมี งานจงึ รว มกนั กอ ตง้ั มลู นิธสิ ราง ความเขา ใจเรอ่ื งสุขภาพผูหญิงขึ้น เพ่อื จะดำเนนิ ภารกจิ ตา งๆ ดังที่ไดต้งั ใจไวตอ ไป ปณิธานของเรา สนับสนุนสิทธิและสุขภาพทางเพศและอนามัยเจริญ พนั ธขุ องผ หู ญงิ ผา นการขบั เคลอื่ นองคค วามรแู ละความเขา ใจ สทู กุ ภาคสว นของสังคมไทย 98 มเี รื่องอยากเลา ใหฟง

วัตถุประสงค • เพื่อสรางความเขาใจท่ีถูกตองเรื่องสิทธิและ สุขภาพผูหญิง • เพ่ือดำเนินการใหความรูเรื่องสุขภาพท่ี เหมาะสมกบั ผ ูหญงิ กลุมตางๆ • เพื่อสนับสนุนใหผูหญิงทุกกลุมสามารถเขาถึง บรกิ ารสุขภาพท ่ีมีคุณภาพ • เพอ่ื ศกึ ษาวจิ ยั และเผยแพรอ งคค วามรทู เ่ี กย่ี วขอ ง กับสุขภาพอนามยั เจรญิ พ นั ธุข องผูหญงิ งานท ี่เราท ำ งานขอมลู และเผยแพร นำขอมูลดานสขุ ภาพท างเพศ และอนามยั เจริญพันธุ ท่ไี ดจากการดำเนินงานวจิ ยั ภายใตความรวมมอื ทางวชิ าการ จากสถาบนั วิจัยตา งๆ รวมทง้ั รวบรวมจากผลงานวิจัยท ่ีมีอยู แลว และเปนงานท่ีมีคณุ ภาพ เช่อื ถือได มาผลติ ในภาษาและ รปู แบบท ค่ี นท วั่ ไปสามารถเขา ใจไดง า ย เผยแพรส สู าธารณชน เพือ่ ใหเกิดพ ฤติกรรมการดแู ลสุขภาพท่เี หมาะสม ผูห ญิงรูจ ัก และเขา ใจเกยี่ วกบั เนอ้ื ตวั รา งกายของตนเอง ลดการเกดิ ปญ หา สขุ ภาพท างเพศและอนามยั เจรญิ พนั ธุ มีเรอ่ื งอยากเลาใหฟ ง 99

Pages:

da.rat203

story-small

Like this book? You can publish your book online for free in a few minutes!

Create your own flipbook

TOP SEARCH

business design fashion music health life sports home marketing children

story-small

Description: story-small

Read the Text Version

da.rat203

TOP SEARCH

RELATED PUBLICATIONS