ลิลิตตะเลงพ่าย

เพจภาษาไทยไมจ่ ๊กั เดยี ม ิล ิลตตะเลง ่พาย

ช่อื เรื่อง “ลลิ ติ ตะเลงพา่ ย” มาจากไหน เพจภาษาไทยไมจ่ ๊กั เดยี ม

ลลิ ิต ? ตะเลงพ่าย ? เพจภาษาไทยไมจ่ ๊กั เดยี ม คําประพนั ธป์ ระเภท ตะเลง คอื ชาวมอญ ร้อยกรองชนิดหนึ่งแต่งเป็น พ่าย คือ แพ้ เรื่องยาวโดยใช้โคลงและร่าย ตอ่ สัมผสั กนั .

จุดประสงค์การแตง่ เพจภาษาไทยไมจ่ ๊กั เดยี ม ๑. เพื่อเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระนเรศวรมหาราช ในการกระทํายุทธหัตถี ๒. ฉลองตกึ วัดพระเชตพุ นวิมลมงั คลารามในรัชกาลท่ี 3 ๓. สร้างสมบารมีของผู้แต่ง (เพราะผู้นิพนธ์ขอไว้ว่า ถา้ แตง่ เสร็จขอให้สาํ เรจ็ ส่พู ระนิพพาน)

ผ้นู พิ นธ์ เพจภาษาไทยไมจ่ ๊กั เดยี ม “สมเดจ็ พระมหาสมณเจา้ กรมพระปรมานชุ ติ ชิโนรส” พระนามเดิมคือ พระองคเ์ จา้ วาสกุ รี ทรงเป็นโอรสในพระบาทสมเดจ็ พระพทุ ธยอดฟา้ จุฬาโลกมหาราช

กรมพระปรมานุชิตชิโนรส นิพนธ์เรื่องลิลิตตะเลงพ่ายร่วมกับ เพจภาษาไทยไมจ่ ๊กั เดยี ม พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นภูบาลบริรักษ์ นิพนธ์จบในช่วง รชั กาลที่ 3 ในวาระงานพระราชพิธีฉลองตึกวัดพระเชตพุ น ฯ

องค์การยูเนสโก ได้ประกาศยกย่องสมเด็จพระมหาสมณเจ้า เพจภาษาไทยไมจ่ ๊กั เดยี ม กรมพระปรมานุชิตชิโนรส เป็นบุคคลผู้มีผลงานดีเด่นด้านวัฒนธรรม ระดับโลก ประจาํ ปี พ.ศ. ๒๕๓๓

ลักษณะคาํ ประพันธ์ เพจภาษาไทยไมจ่ ๊กั เดยี ม “ลิลติ สุภาพ” รา่ ยสุภาพ + โคลงสุภาพ โคลงสองสุภาพ โคลงสามสุภาพ โคลงสสี่ ภุ าพ

ฉนั ทลกั ษณร์ ่ายสุภาพ เพจภาษาไทยไมจ่ ๊กั เดยี ม ooooo ooooo ooooo ooooo ooooo ooooo ooooo oooo (oo) คณะและพยางค์ รา่ ยสุภาพบทหน่งึ มี 5 วรรคข้ึนไป แต่ละวรรคมี 5 คํา สัมผัส ร่ายสุภาพมีการส่งสัมผัสท้ายวรรค และมีสัมผัสรับตรงคําที่ 1 , 2 , 3 คําใดคําหนึ่งจนถึง ตอนท้าย พอจะจบก็ส่งสัมผัสไปยังบทต้นของโคลงสองสุภาพ ต่อจากนั้น ก็บังคับสัมผัสตามแบบของ โคลงสอง จงึ ถอื ว่าจบร่ายแตล่ ะบท ส่วนสัมผสั ในน้ันไมบ่ งั คบั มีท้งั สมั ผัสสระและสมั ผัสอักษร

ฉันทลกั ษณโ์ คลงสองสุภาพ เพจภาษาไทยไมจ่ ๊กั เดยี ม ooooo ooooo oooo(oo) คณะและพยางค์ โคลงสองสภุ าพ หนึ่งบทมี 2 บาท บาทที่ 1 มหี นึง่ วรรค มจี าํ นวนคํา 5 คํา บาทท่ี 2 มี 9 คํา แบ่งเป็นสองวรรคคอื วรรคหน้า 5 คํา วรรคหลัง 4 คํา (อาจเสรมิ คาํ สร้อยทา้ ยบาทสองได้อีก 2 คาํ ) คาํ สัมผัส คําที่ 5 ของบาทที่หนึ่ง ส่งสัมผสั สระไปยังคําท่ี 5 ของบาททส่ี อง คาํ เอก คําโท บงั คบั คาํ เอก 3 คาํ และ คาํ โท 3 คํา

ฉนั ทลักษณโ์ คลงสามสุภาพ เพจภาษาไทยไมจ่ ๊กั เดยี ม ooooo ooooo ooooo oooo(oo) คณะและพยางค์ บทหนึ่งจะมี 4 วรรค วรรค 1, 2 และ 3 จะมีคําวรรคละ 5 คาํ ในวรรค 4 จะมี จํานวนคํา 4 คาํ และในวรรคสดุ ทา้ ยสามารถที่จะใสค่ าํ สร้อยไดเ้ พม่ิ ขึ้นอกี 2 คาํ คําสมั ผัส คําสดุ ท้ายของวรรค 1 สง่ สมั ผัสไปยงั คําที่ 1 หรอื 2 หรือ 3 ของวรรคที่ 2 และคาํ สุดทา้ ย ของวรรคที่ 2 สง่ สมั ผัสไปยงั คาํ สุดท้ายของวรรคท่ี 3 คําเอก คําโท บงั คับคาํ เอก 3 คาํ และ คาํ โท 3 คาํ

ใครเปน็ ใครในลลิ ิตตะเลงพ่าย เพจภาษาไทยไมจ่ ๊กั เดยี ม รูปภาพจากภาพยนตรส์ รุ โิ ยไทและตํานานสมเด็จพระนเรศวร

อยธุ ยา สมเด็จพระมหาจกั รพรรดิ สมเด็จพระสรุ ิโยไท พระราเมศวร สมเด็จพระมหนิ ทราธริ าช สมเดจ็ พระวิสทุ ธกิ ษัตรยิ ์ สมเด็จพระบรมดิลก สมเดจ็ พระเทพกษตั รีย์ สมเดจ็ พระมหาธรรมราชา พระนเรศวร พระเอกาทศรถ เพจภาษาไทยไมจ่ ๊กั เดยี ม พระสพุ รรณกัลยา

หงสาวดี พระเจา้ บเุ รงนอง เพจภาษาไทยไมจ่ ๊กั เดยี ม พระเจ้านนั ทบุเรง พระมหาอปุ ราชามงั สามเกยี ด

เรือ่ งย่อลลิ ิตตะเลงพ่าย (เร่ืองย่อตามวรรณคดีแต่ใชร้ ูปภาพจากภาพยนตรต์ าํ นานสมเด็จพระนเรศวรมหาราช) เพจภาษาไทยไมจ่ ๊กั เดยี ม

พระเจ้านันทบุเรงทรงทราบข่าวว่าอยุธยามีการผลัดเปลี่ยนแผ่นดิน อาจมีเหตุ เพจภาษาไทยไมจ่ ๊กั เดยี ม วุ่นวายด้วยพระราชโอรสทั้งสองอาจแย่งชิงราชบัลลังก์ จึงโปรดให้พระมหาอุปราชายก กองทัพเข้าตีกรงุ ศรีอยุธยา

พระมหาอุปราชาใจไม่สู้ดีนักเพราะโหรทํานายว่าพระเคราะห์จะถึงฆาต แต่พระเจ้านันท เพจภาษาไทยไมจ่ ๊กั เดยี ม บุเรงก็กล่าวว่าหากกลัว ก็ให้ไปเอาผ้านุ่งสตรีมาใส่ พระมหาอุปราชาจึงต้องจําใจไปรบ ก่อนไปกไ็ ด้ลานางสนม และรับพร 8 ประการจากพระเจ้านันทบุเรง

ส่วนฝั่งอยุธยาในขณะนั้น พระนเรศวรได้บัญชาการทัพเพื่อเตรียมไปตีเขมร เพจภาษาไทยไมจ่ ๊กั เดยี ม เนื่องจากเขมรเข้ามารุกรานไทยบ่อยครั้ง แต่เมื่อทรงทราบว่าหงสาวดีกําลังยกทัพมา พระองค์จึงนํากําลงั ส่วนนีไ้ ปตั้งทพั รอรับศึกพมา่ แทน

ฝั่งพระมหาอุปราชาเดินทัพจากหงสาวดีเพื่อไปยังอยุธยา พร้อมกับกองทัพของ เพจภาษาไทยไมจ่ ๊กั เดยี ม เชยี งใหม่ รวมกวา่ ห้าแสนนาย ระหว่างทางกค็ ดิ คร่ําครวญถึงนางอนั เปน็ ทร่ี กั

กองทัพหงสาวดีเดินทางเข้ามาทางด่านเจดีย์สามองค์ กาญจนบุรี ในขณะนั้นเกิด เพจภาษาไทยไมจ่ ๊กั เดยี ม ลมเวรมั ภา พดั ฉัตรของพระมหาอุปราชาหัก

พระมหาอุปราชาให้โหรทํานายเหตุการณ์ที่เกิดขึ้น โหรกลัวความผิดจึงทํานายว่า เพจภาษาไทยไมจ่ ๊กั เดยี ม หากเกิดในยามเย็นนี้จะเป็นนิมิตอันดี พระมหาอุปราชาก็ไม่วางพระทัย และระหว่าง เดนิ ทพั ต่อนน้ั กร็ าํ พึงราํ พันถงึ พระบดิ าตลอดเวลา

ฝ่ายสมเด็จพระนเรศวรก็ให้ทัพหน้าไปตั้งค่ายก่อนที่หนองสาหร่าย ก่อนที่พระองค์ เพจภาษาไทยไมจ่ ๊กั เดยี ม และพระเอกาทศรถจะเสด็จพยุหยาตราทางชลมารคจากอยุธยา ไปยกพลขึ้นบกและ พักกองทัพท่ีปากโมก อ่างทอง

สมเด็จพระนเรศวรทรงมีพระสุบินนิมิต ว่ามีนํ้าไหลหลากมาจากทิศตะวันตก มีจระเข้พระองค์ต่อสู้ เพจภาษาไทยไมจ่ ๊กั เดยี ม กับจระเข้และได้รับชัยชนะ รุ่งเช้ามาก็ได้ให้โหรทํานาย โหรจึงทํานายด้วยความปิติว่า สงครามครั้งนี้ พระองค์จะมีชัยเหนืออริราชศัตรู เพราะนํ้าป่าและจระเข้ที่มาจากทิศตะวันตก นั่นหมายถึงกองทัพ หงสาวดีน่ันเอง

พระนเรศวรและพระเอกาทศรถ ก็ได้บัญชาการทัพ และปลุกขวัญให้กําลังใจทหาร เพจภาษาไทยไมจ่ ๊กั เดยี ม ในขณะนั้นก็ได้มีพระบรมสารีริกธาตุ ลอยวนขวาเหนืองกองทัพอยุธยาสามรอบ และ หายไปทางทิศเหนือ จึงถือวา่ เป็นฤกษ์งามและนิมิตหมายอนั ดขี องกองทัพอยุธยา

สมเด็จพระนเรศวรไดท้ รงทราบว่าทหารพม่ามาลาดตระเวนอยใู่ นบรเิ วณน้จี ึงมี เพจภาษาไทยไมจ่ ๊กั เดยี ม พระบญั ชาใหก้ องทัพหน้าเขา้ โจมตีทนั ที แล้วทําทเี ป็นถอยร่นเข้ามาเพื่อให้ข้าศกึ เกิดความประมาท ซง่ึ ทัพหลวงจะออกมาช่วยหลังจากนัน้

แต่ในขณะนั้นเอง พลายไชยานุภาพ ช้างทรงของสมเด็จพระนเรศวรและ เพจภาษาไทยไมจ่ ๊กั เดยี ม พลายปราบไตรจักร ช้างทรงของพระเอกาทศรถเกิดตกมัน จึงหลงเข้าไปอยู่ตรงใจ กลางของทัพข้าศึกทาํ ใหแ้ มท่ ัพต่าง ๆ เสดจ็ ตามไมท่ นั

เบื้องหน้าของพระนเรศวรคือกองทัพหงสาวดีจํานวนมาก แต่พระองค์ทรงมีไหวพริบ เพจภาษาไทยไมจ่ ๊กั เดยี ม และสังเกตได้ว่า มีช้างช้างหนึ่งที่เครื่องทรงไม่เหมือนช้างอื่น จึงทราบได้ทันทีว่านั่นคือ ชา้ งทรงของพระมหาอุปราชา

พระนเรศวรจึงได้ทูลเชิญพระมหาอุปราชาออกมาทํายุทธหัตถี (การต่อสู้ตัวต่อตัวบน เพจภาษาไทยไมจ่ ๊กั เดยี ม หลังช้างของกษัตริย์หรือแม่ทัพ) เพื่อจะได้เป็นเกียรติยศแก่หงสาวดีและอยุธยาต่อไป ภาคหน้า

พระนเรศวรทรงกระทํายุทธหัตถีกับพระมหาอุปราชา และเมื่อได้ที พระองค์ได้ใช้พระ เพจภาษาไทยไมจ่ ๊กั เดยี ม แสงของ้าวฟันสะพายแล่งไปที่หน้าอกของพระมหาอุปราชา พระมหาอุปราชา สิ้นพระชนม์คาคอช้าง

พระเอกาทศรถทรงกระทํายุทธหัตถีกับมังจาชโร แม่ทัพและพระพี่เลี้ยงของ เพจภาษาไทยไมจ่ ๊กั เดยี ม พระมหาอุปราชา ซึ่งพระองค์ก็ได้เอาชนะและสังหารมังจาชโรได้เช่นกัน ยุทธหัตถีครั้งน้ี จงึ เป็นชยั ชนะของอยธุ ยา

หลังจากสงคราม ขุนนางและทหารหลายนายมีความผิดเนื่องจากปล่อยให้ช้างทรงตก เพจภาษาไทยไมจ่ ๊กั เดยี ม อยู่ท่ามกลางศัตรู และสมเด็จพระวันรัตได้มาทูลขอพระราชทานอภัยโทษ สมเด็จพระ นเรศวรก็โปรดพระราชทานอภยั โทษ โดยใหย้ กทัพไปตที วายและตะนาวศรเี ป็นการแก้ตัว

เนอ้ื เร่ือง เพจภาษาไทยไมจ่ ๊กั เดยี ม ลลิ ิตตะเลงพา่ ย

เหตกุ ารณ์ทางกรุงหงสาวดี เพจภาษาไทยไมจ่ ๊กั เดยี ม ฝ่ายพระนครรามญั ขณั ฑ์เขตด้าวอสั ดง หงสาวดีบุเรศ รั่วรู้เหตบุ มหิ งึ แหง่ เอกิ องึ กดิ าการ ฝ่ายพสธุ ารออกทิศ ว่าอดิศวรกษัตรา มหาธรรมราชนรนิ ทร์ เจา้ ปฐั พินผา่ นทวปี ดับชนมชพี พิราลยั เอารสไทนฤเบศ นเรศวรเสวยศวรรยา ฝั่งพม่า(หงสาวดี) ได้ทราบข่าวว่าสมเด็จพระมหาอุปราชาสิ้นพระชนม์ และ สมเดจ็ พระนเรศวรซึ่งเปน็ พระโอรส ไดค้ รองราชยต์ ่อจากพระบิดา

แจง้ กิจจาตระหนัก จ่ึงพระปิ่นปกั ธาษตรี บุรรี ัตนหงสา ธกบ็ ัญชาพิภาษ เพจภาษาไทยไมจ่ ๊กั เดยี ม ด้วยมวลมาตยากร วา่ นครรามนิ ทร์ ผลดั แผ่นดินเปลย่ี นราช เยยี ววิวาทชิงฉตั ร เพ่ือกษตั ริย์สองสู้ บร้างรเู้ หตผุ ล ควรยาตรพลไปเยือน เตือนประยทุ ธเ์ อาเปรยี บ แมน้ ไปเ่ รียบเปน็ ที โจมจูย่ ยี ํ่าภพ เสนีนบนกึ ชอบ ระบอบเบือ้ งบรรหาร พระเจ้ากรุงหงสาวดีนันทบุเรงจึงเห็นควรว่าแผ่นดินอยุธยากําลังเกิดการเปลี่ยนแปลง อาจเกิดการชิงอํานาจกันระหว่างพระนเรศวรและพระเอกาทศรถได้ จึงควรใช้จังหวะนี้ใน การไปลองเชงิ ศกึ ถ้าได้ทีก็ตเี มืองอยุธยาอีกครงั้ ซ่ึงเหลา่ ขนุ นางก็เห็นด้วย

ธกเ็ อ้ือนสารเสาวพจน์ แด่เอารสยศเยศ องค์อิศเรศอปุ ราช เพจภาษาไทยไมจ่ ๊กั เดยี ม ใหย้ กยาตราทัพ กับนครเชียงใหม่ เปน็ พยหุ ใหญ่ห้าแสน ไปเหยียบแดนปราจนิ บุตรทา่ นยนิ ถ้อถ้อย ขอ้ ยผู้ขา้ บาทบงสุ์ โหรควรคงทํานาย ทายพระเคราะหถ์ งึ ฆาต พระเจ้านันทบุเรงจึงให้พระโอรส ซึ่งคือพระมหาอุปราชา ยกทัพร่วมกับ นครเชียงใหม่ ทั้งหมดประมาณ ห้าแสนนาย เพื่อไปสู้กับอยุธยา ซึ่งเมื่อ พระมหาอุปราชาได้ยินดังนั้นก็ทรงกลัว เพราะโหรได้ทํานายว่าพระองค์ จะถงึ ฆาต

ฟังสารราชเอารส ธกผ็ ะชดบญั ชา เจา้ อยธุ ยามบี ตุ ร ล้วนยงยุทธ์เชย่ี วชาญ เพจภาษาไทยไมจ่ ๊กั เดยี ม หาญหกั ศกึ บมิยอ่ ต่อสศู้ กึ บมิหยอน ไปพ่ กั วอนวา่ ใช้ ให้ธหวงธหา้ ม แมน้ เจา้ คร้ามเคราะหก์ าจ จงอยา่ ยาตรยทุ ธนา เอาพสั ตราสตรี สวมอนิ ทรีย์สร่างเคราะห์ ธตรสั เยาะเย่ยี งขลาด พระเจ้านันทบุเรงได้ยินพระมหาอุปราชากล่าวเช่นนั้นก็โกรธ และกล่าวว่า พระมหาธรรมราชามีบุตรที่เชี่ยวชาญการศึก ไปสู้ทุกครั้ง ถ้าพระมหาอุปราชากลัวเคราะห์ ก็ไม่ตอ้ งไปทาํ ศึก แต่ให้ไปเอาผ้านงุ่ สตรีมสี วมแทนความขี้ขลาด

องค์อปุ ราชยนิ สาร แสนอปั ระมาณมาตยม์ วล นวลพระพกั ตร์ผ่องเผอื ด เพจภาษาไทยไมจ่ ๊กั เดยี ม เลอื ดสลดหมดคล้าํ ชํา้ กมลหมองมัว กลวั พระอาชญายอบ นอบประณตบทมูล ทูลลาไทล้ ลี าศ ธกป็ ระกาศเกณฑ์พล บอกยบุ ลบมิหึง ถงึ เชยี งใหมต่ ระบดั เรง่ แจงจดั จตุรงค์ ลงมาสหู่ งสา พระมหาอุปราชาได้ยินดังนั้นก็หน้าซีด เจ็บปวดหัวใจ กลัวความผิดที่เกิดขึ้น จึงได้ทูลลา พระเจ้านันทบุเรง ประกาศเกณฑ์ไพร่พลและส่งสารไปยังเมืองเชียงใหม่ ให้เร่งจัดกองทัพ มายังหงสาวดี

แล้ว ธ ให้หาเมอื งออก บอกทกุ แดนทกุ ดา้ ว บอกทุกท้าวทกุ เทศ ทั่วทุกเขตทุกขอบ เพจภาษาไทยไมจ่ ๊กั เดยี ม รอบสมี ามณฑล ทราบนุสนธิ์ทุกแหง่ ตา่ งตกแตง่ แสะสาร แสนยาหาญมหมิ า คลาบรรลเุ วียงราช แลสระพราศสระพรั่ง คง่ั คับนับเหลอื ตรา ต่างภาษาต่างเพศ พเิ ศษสรรพแต่งตน ขา้ ศกึ ยลแสยงฤทธิ์ บพิตรธเทียบทัพหลวง โดยกระทรวงพยุหบาตร จกั ยาตราตรเู่ ชา้ เสดจ็ คืนเขา้ นิเวศไท้ เกรยี มอุระราชไหม้ หม่นเศรา้ ศรีสลาย อยนู่ า ฯ พระมหาอุปราชาให้ประกาศไปยังเมืองใต้ประเทศราชทุกเมืองให้ทราบข่าวการทําศึก ให้ทุกเมือง ทุกชาติส่งม้า ส่งช้าง มายังหงสาวดี และได้วางแผนทัพ โดยพระมหาอุปราชาทรงเป็นทัพหลวง แล้วจึง คืนเข้าหอ้ ง ดว้ ยจิตใจทหี่ มน่ เศรา้ หมองศรี

พระผาดผายสู่ห้อง หาอนชุ นวลน้อง หนุม่ หน้าพระสนม ฯ งามเสง่ียมเฟย้ี มเฝา้ ปวงประนมนบเกลา้ อยู่ถา้ ทลู สนอง ฯ สมเด็จพระมหาอุปราชากลับไปยังห้องเพื่อหาเหล่าสนม บรรดาเหล่าสนมก็กราบรพองค์ เพจภาษาไทยไมจ่ ๊กั เดยี ม อย่างงดงามและสงบเสงย่ี ม และอยคู่ อยสนองพระองค์

กรตระกองกอดแกว้ เรยี มจักรา้ งรศแคลว้ คลาดเคลา้ คลาสมร ฯ อยู่แม่อย่าละหอ้ ย จาํ ใจจรจากสรอ้ ย หอ่ นช้าคนื สม แมแ่ ล ฯ สมเด็จพระมหาอุปราชากอดเหล่านางสนม และบอกว่าจะต้องจากไปทําศึก เพจภาษาไทยไมจ่ ๊กั เดยี ม การไปครั้งนี้เป็นความจําใจจาก ให้นางสนมอยู่ที่นี่อย่าโศกเศร้า ในไม่ช้า พระมหาอปุ ราชาจะกลบั มา

สมเด็จพระมหาอุปราชาก็ได้ลานาง บรรดานาง เพจภาษาไทยไมจ่ ๊กั เดยี ม สนมขอตามเสด็จด้วย แต่พระมหาอุปราชา ตรัสห้าม วันรุ่งขึ้น พระองค์ก็ไปได้ทูลลาพระเจ้า กรุงหงสาวดีนันทบุเรง พระเจ้ากรุงหงสาวดี นนั ทบุเรงก็ได้พระราชทานพระราโชวาท

ภบู าลอ้ืนอํานวย อวยพระพรเลิศลน้ จงอยธุ ยอ์ ย่าพ้น แหง่ เงอื้ มมอื เทอญ พอ่ นา ฯ เดชะ จงเจรญิ ชเั ยศด้วย พอ่ ได้ ชาวอยธุ ย์อยา่ พะ วิริยภาพ พ่อนา จงแพ้พินาศพระ ธริ าชเจา้ จอมสยาม ฯ ชนะแดส่ องท่านไท้ พระเจ้านันทบุเรงอวยพรให้อยุธยาตกอยู่ภายใต้เงื้อมมือพระมหาอุปราชา และให้ เพจภาษาไทยไมจ่ ๊กั เดยี ม พระมหาอุปราชาเจริญด้วยเดช ขอให้อยุธยาจงแพ้พินาศ ขอให้พระมหาอุปราชา สามารถเอาชนะพระนเรศวรกบั พระเอกาทศรถได้

สงครามความเศิกซ้งึ แสนกล เพจภาษาไทยไมจ่ ๊กั เดยี ม จงพ่ออยา่ ยนิ ยล แต่ตืน้ อย่าลองคะนองตน ตามชอบ ทํานา การศึกลกึ เล่หพ์ ้ืน ล่อเล้ียวหลอกหลอน ฯ โบราณ จงแจง้ แหง่ เหตเุ บอ้ื ง กล่าวไว้ เป็นประโยชน์ยุทธการ เริงรนื่ อย่นู า เอาใจทหารหาญ เกลือกกล้ัวขลาดเขลา ฯ อยา่ ระคนปนใกล้ ในการทําสงครามครั้งนี้ อย่าหูเบาเชื่อคนง่ายและประมาทการศึก อีกทั้งให้เชื่อ คาํ โบราณท่ียึดประโยชนข์ องการรบคือ ให้เอาใจทหารและอย่าอยู่ใกล้คนโง่เขลา

หนึ่งรพู้ ยหุ เศกิ ไส้ สบสถาน เพจภาษาไทยไมจ่ ๊กั เดยี ม เจนจิตวิทยาการ กาจแกล้ว ร้เู ชิงพชิ ยั ชาญ ชมุ คา่ ย ควรนา อาจจักรอนรณแผ้ว แผกแพ้พังหนี ฯ ขนุ พล หนง่ึ รูบ้ ําเหนจ็ ให้ จืดเสย้ี น อันสมรรถมือผจญ อย่างเกียจ อย่าหยอ่ นวริ ิยยล ถ่องแท้ทางแถลง ฯ แปดประการกลเที้ยร ให้รู้กลศึกจิตวิทยาให้ครบถ้วน รู้เชิงศึกการตั้งค่าย เผื่อต้องหาทางหนีทีไล่ จะต้องรู้จัก มอบรางวลั ใหท้ หารท่ีขจัดศตั รูได้ และอยา่ เกยี จครา้ น พรท้ังแปดประการน้ี จะจงจาํ ให้ขึน้ ใจ

สลดั ไดใดสลดั น้อง แหนงนอน ไพรฤ เพราะเพื่อมาราญรอน เศิกไสร้ สละสละสมร เสมอชื่อ ไมน้ า นึกระกาํ นามไม้ แมน่ แม้นทรวงเรยี ม ฯ พระมหาอุปราชาทรงเห็นต้นสลัดได จึงทรงคิดว่าเหตุใดจึงต้องจากเหล่านางสนมมา เพจภาษาไทยไมจ่ ๊กั เดยี ม นอนอยู่ในป่า ซึ่งก็คือมาเพื่อทําสงครามกับข้าศึก พระองค์เห็นต้นสละ ก็นึกถึงการท่ี ต้องสละลาสนมซึ่งเหมือนชื่อต้นไม้ เห็นต้นระกําที่ชื่อต้นไม้ช่างเหมือนอกพี่ที่ชอกชํ้า ระกําใจ

พระฝืนทกุ ขเ์ ทวษกลาํ้ แกล่ครวญ เพจภาษาไทยไมจ่ ๊กั เดยี ม ขบั คชบทจรจวน จักเพล้ บรรลุพนมทวน เถื่อนที่ น้นั นา เหตอุ นาถหนักเอ้ อาจให้ชนเหน็ ฯ เวหา หนเฮย เกิดเป็นหมอกมืดหอ้ ง พัดคลุม้ ลมชอ่ื เวรมั ภา คชขาด ลงแฮ หวนหอบหกั ฉัตรา เกลอื่ นเพีย้ งจกั รผัน ฯ แลธุลกี ลัดกลุ้ม พระมหาอุปราชาทรงยกทัพเข้ามากาญจนบุรี เดินทางมาจนเย็นถึงที่ตําบลพนมทวน เห็นว่าไม่มีใครอยู่เพราะชาวบ้านหนีไปหมด ในขณะนั้นหมอกก็เริ่มหนา เกิดลมเวรัมภาพัด หอบเอาฉัตรของพระมหาอุปราชาหักไป ฝุ่นขุน่ มัวราวกบั จกั รทาํ ลาย

พระพลันเหน็ เหตไุ ซร้ เสียวดวง แดเอย ถนัดดงั่ ภผู าหลวง ตกต้อง กระหมา่ กระเหมน่ ทรวง ส่นั ซดี พักตรน์ า หนักหฤทัยท่านรอ้ ง เรียกใหโ้ หรทาย ฯ พระมหาอุปราชารู้สึกไม่ดีกับเหตุการณ์นี้ กระเหม่นทรวง หน้าซีด ตกพระทัย เพจภาษาไทยไมจ่ ๊กั เดยี ม และทรงเรยี กใหโ้ หรทาํ นาย

ท้ังหลายลว้ นจบแจ้ง เจนไสย ศาสตรแ์ ฮ เพจภาษาไทยไมจ่ ๊กั เดยี ม เห็นตระหนกั แนใ่ น เหตุห้าว จกั ทูลบท่ ูลไท เกรงโทษ ท่านนา เสนอแต่ดีกลบร้าว เกล่อื นร้ายกลายดี ฯ ฉกุ เขญ็ เหตุนผ้ี ิวเช้าชัว่ ดอกไท้ เกดิ เมื่อยามเยน็ ดี ใจเจบ็ พระเอย อยา่ ขนุ่ อยา่ ลําเคญ็ เผดจ็ เสี้ยนศกึ สยาม ฯ พระจักลลุ าภได้ โหรผู้ซึ่งมีความสามารถในด้านไสยศาสตร์ ได้ทราบถึงลางร้ายทั้งหมด แต่ไม่กล้า กราบทูลตามจริงเพราะกลัวโทษ แต่กลับทํานายว่า เหตุการณ์เช่นนี้ถ้าเกิดในตอนเช้า ไมด่ ี ถ้าเกิดในตอนเย็นจะได้ดี และพระองค์อยา่ กังวล พระองค์จะชนะศกึ สยามในครัง้ นี้

ณรงค์นเรศวร์ด้าว ดสั กร เพจภาษาไทยไมจ่ ๊กั เดยี ม ใครจักอาจออกรอน รบสู้ เสียดายแผน่ ดนิ มอญ พลนั มอด มว้ ยแฮ เหตบุ ม่ ีมือผ-ู้ อ่ืนต้านทานเขญ็ จอมถวลั ย์ เอ็นดภู ธู เรศเจ้า ทดแท้ เปล่ียวอุระราชรนั - ครองภพ พระเอย พระชนมช์ ราครัน เพลยี่ งพลา้ํ ศกึ สยาม เกรงบพิตรจกั แพ้ ในการรบกับพระนเรศวรนั้น ใครจะสามารถรบชนะได้ อาจคงต้องเสียแผ่นดินมอญ ทั้งหมด เพราะไม่มีใครหาญสู้พระนเรศวร ซึ่งเป็นที่สงสารพระบิดา ที่จะต้องเปล่าเปลี่ยว พระทัย พระองค์ก็ทรงชราภาพแลว้ เกรงวา่ จะทรงพา่ ยแพ้ศึกกบั สยามในครั้งนี้

สงครามครานีห้ นัก ใจเจ็บ ใจนา เพจภาษาไทยไมจ่ ๊กั เดยี ม เรยี มเร่งแหนงหนาวเหนบ็ อกโอ้ ลกู ตาย ฤ ใครเกบ็ ผฝี าก พระเอย ผจี กั เทง้ ท่โี พล้ ที่เพลใ้ ครเผา เอองค์ พระเนานัคเรศอ้า คูร่ อ้ น ฤบ่มใี ครคง ฤลุ แลว้ แฮ จกั รจิ ักเรมิ่ รงค์ จกั แค้นคบั ทรวง พระจักขุน่ จกั ข้อน การศึกครั้งนี้ทําให้พระมหาอุปราชาหนักใจมาก พระองค์หนาวเหน็บพระทัย หากตัว ตอ้ งตายไปในสงคราม ใครจะเป็นผนู้ าํ พระศกกลับไป ศพคงถกู ทิง้ รา้ งไว้ไรค้ นเผาแน่แท้ ส่วนพระบิดาประทับอยู่หงสาวดีเพียงพระองค์เดียว ขาดคนร่วมคิด หากเกิดในยามศึก พระองค์คงคบั แคน้ พระทัย