รายงาน มูลค่าเสื่อมสิ้น น.ส. สุวิมล แซ่ว่าง

เร่ือง มูลค่าเสื่อมสิ้น จดั ทาโดย นางสาวสุวมิ ล แซ่ว่าง ช้ัน ปวส. 1 (A ) รหัส 63302010021 เสนอ อาจารย์สายฝน สายประสิทธ์ิ

สารบญั เรอ่ื ง หนา้ ท่ี ก สารบญั 1 2 มลู ค่าเสอ่ื มส้นิ 2 ความหมายของมูลค่าเสื่อมสิ้น 3 การกาหนดมูลค่าของทรัพยากรธรรมชาติ 5 ตน้ ทุนทรัพยากรธรรมชาติ 13 วธิ ีการคานวณมลู ค่าเส่ือมสิ้น บรรณานุกรม ก

มูลค่าเสอ่ื มส้นิ แนวคดิ สนิ ทรพั ยท์ ก่ี จิ การไดม้ าใชป้ ระโยชนใ์ นการดาเนินงาน ตอ้ งมกี ารกาหนดมลู ค่าตน้ ทนุ ของ สนิ ทรพั ยใ์ หถ้ กู ตอ้ ง และกจิ การไมส่ ามารถใชต้ น้ ทนุ ของหมดประโยชนภ์ ายใน 1 ปี จงึ จาเป็นอยา่ งยง่ิ ทจ่ี ะ รบั รูค้ ่าใชจ้ ่ายตามสว่ นของตน้ ทนุ ทห่ี มดประโยชนแ์ ลว้ 1. มูลค่าเสอ่ื มส้นิ มลู ค่าเสอ่ื มส้นิ เป็นวธิ ที ก่ี ระจายตน้ ทนุ ของสนิ ทรยั ท์ ห่ี มดประโยชนแ์ ลว้ เป็นค่าใชจ้ ่ายประจางวด แต่สนิ ทรพั ยท์ น่ี ามาคานวณค่าเสอ่ื มส้นิ จะเป็นสนิ ทรพั ยท์ เ่ี ป็นสนิ ทรพั ยท์ ่ีเป็นทรพั ยากรธรรมชาติ (Natural resources) เช่น นา้ มนั ป่าไม ้ เหมอื นแร่ กา๊ ชธรรมชาติ เป็นตน้ ซ่งึ สนิ ทรพั ย์ เหลา่ น้ี เมอ่ื นามาใชป้ ระโยชนแ์ ลว้ สภาพหรอื รูปร่างของสนิ ทรพั ยเ์ ปลย่ี นไป และเม่ือใชก้ ็อาจจะหมดไป 1

มูลค่าเสื่อมสิ้น (Depletion) หมายถึง การหมดเปลืองสิ้นไปตามการใชข้ องสินทรัพย์ ประเภททรัพยากรธรรมชาติ เช่น ป่ าไม้ บ่อน้ามนั เหมืองแร่ โดยการคิดมลู ค่าเสื่อมสิ้นของ ทรัพยากรธรรมชาติในแต่ละงวดบญั ชี ส่วนใหญ่จะคิดตามผลผลิตท่ีไดร้ ับ ค่าใชจ้ ่าย ที่ตดั จากมลู ค่า ของสินทรัพยท์ ่ีกิจการใชป้ ระโยชนต์ ่องวดบญั ชี เช่น ค่าเส่ือมราคาของเครื่องจกั ร โดยจะคิดมลู ค่ามา จากเงินลงทุนเร่ิมตน้ เทียบกบั มลู ค่าซากกบั จานวนปี ท่ีใชง้ านได้ โดยจะทาการเฉลี่ยค่าใชจ้ ่ายใน สินทรัพยแ์ บ่งเป็นรายปี ใหใ้ กลเ้ คียงกบั ความเป็นจริงมากที่สุด เพอ่ื ใหบ้ ญั ชีกิจการมีความน่าเชื่อถือ สมเหตุสมผล การกาหนดมูลค่าของทรัพยากรธรรมชาติ เม่ือกิจการไดท้ รัพยากรธรรมชาติมาเพือ่ นาไปใชใ้ นการดาเนินงาน จะตอ้ งมีการคานวณหา ตน้ ทุนของทรัพยากรใหถ้ กู ตอ้ ง เพอื่ ประโยชนใ์ นการแสดงขอ้ มลู ในงบการเงิน 2

ต้นทุนทรัพยากรธรรมชาติ ประกอบดว้ ย 1. ราคาซ้ือทรัพยากร 2. ค่าใชจ้ ่ายต่างๆ 2.1 ค่าขอสมั ปทาน 2.2 คา่ อาชญาบตั รผกู ขาดสารวจแร่ 2.3 ค่าธรรมเนียมอื่นๆ เช่น ค่าใบอนุญาต 3

3. ค่าใช้จ่ายในการสารวจ และพฒั นาเพอื่ ให้ได้ทรัพยากรธรรมชาติ เช่น ค่าใช้จ่ายในการขุดเจาะ ค่าขดุ บ่อ ทาอโุ มงค์ เงนิ เดอื นพนักงานระหว่างการสารวจ เป็ นต้น 3.1 กรณที โ่ี ครงการประสบผลสาเร็จ ให้นาค่าใช้จ่ายในการสารวจ และพฒั นาเป็ นต้นทุนของ ทรัพยากรธรรมชาติ 3.2 กรณที โี่ ครงการไม่ประสบผลสาเร็จ - ถ้ากจิ การใช้วธิ ีต้นทนุ รวมในการคานวณต้นทนุ ให้นาค่าใช้จ่ายในการสารวจ และพฒั นารวม เป็ นต้นทนุ ทรัพยากรธรรมชาติทม่ี โี ครงการประสบผลสาเร็จ - ถ้ากจิ การใช้วธิ ตี ้นทุนทป่ี ระสบผลสาเร็จ กรณที โี่ ครงการน้ันไม่ประสบผลสาเร็จ ให้นา ค่าใช้จ่ายในการสารวจ และพฒั นาเป็ นค่าใช้จ่ายในการดาเนินงาน สาหรับ ค่าเครื่องมอื และอปุ กรณ์ต่างๆ เช่น เครื่องขุดเจาะ เครื่องจกั ร รถบรรทกุ ต่างๆ ทใ่ี ช่ในการขดุ เจาะ ให้บัญทกึ ป็ นบัญชีน้ัน และค่าเส่ือมราคาของสินทรัพย์เหล่าน้ัน ให้บันทกึ เป็ นค่าใช้จ่าย โดยไม่ให้นามา รวมเป็ นต้นทนุ ของทรัพยากรธรรมชาติ เพราะสินทรัพทย์เหล่านีส้ ามารถนาไปใช้ในโครงการอนื่ ได้อกี 4

วธิ ีการคานวณมูลค่าเสื่อมสิ้น 1. อตั รามูลค่าเสื่อมสิ้น = ตน้ ทุนทรัพยาหรธรรมชาติ ปริมาณทรัพยากรท้งั หมด 2. มูลค่าเส่ือมสิ้น = อตั ราค่าสูญสิ้น x ปริมาณทรัพยากรธรรมชาติในแต่ละปี ตัวอย่างที่ 1 กิจการลงทุนทาเหมืองแร่ ไดเ้ สียคา่ สมั ปทานทาเหมือง และค่าใชจ้ ่ายในการสารวจ และพฒั นนารวมตน้ ทุน ท้งั สิ้นเท่ากบั 10,000,000 บาท กิจการประมาณวา่ จะขดุ แร่ได้ 500,000 ตนั เมื่อขดุ แร่ท้งั หมดแลว้ คาดวา่ จะ ขาย ที่ดินได้ 40,000 บาท ปี 2545 บริษทั ขดุ แร่ไดท้ ้งั สิ้น 120,000 ตนั ขายแร่ได้ 100,000 ตนั ราคาตนั ละ 40 บาท 1. อคั รามูลค่าเส่ือมสิ้น = 10,000,000 – 40,000 500,000 = 19.92 บาท/ตนั 2. มูลค่าเสื่อมสิ้น ปี 2545 = 19.92 x 120,000 = 2,390,400 บาท 5

การบัญทกึ บัญชี 2,390,400 2,390,400 ปี 2545 ธ.ค. 31 Dr. ค่าสูญสิ้น Cr. ค่าสูญสิ้นสะสม บญั ทึกค่าสูญสิ้นเหมืองแร่ 120,000 ตนั การเปิ ดเผยข้อมูลในงบการเงินทเี่ กย่ี วกบั ข้อมูลค่าเสื่อมสิ้น งบกาไรขาดทุน 4,000,000 6 ค่าขายแร่ (100,000 x 40) 1,992,000 หกั ตน้ ทุนขขาย (100,000 x 19.92) 2,008,000 กาไรข้นั ตน้

งบดุล 10,000,000 7,609,600 สินทรัพย์ 2,390,400 ที่ดิน อาคาร และอุปกรณ์ เหมืองแร่ หกั ค่าสูญสิ้นสะสม ข้อสังเกต : เม่ือกิจการขายแร่ไปใหบ้ นั ทึกตน้ ทุนของแร่ท่ีขายน้นั เป็น ตน้ ทุนขายเหมือนกบั ขายสินคา้ การคานวณประกอบ : ตน้ ทุนขาย (บาท) สินคา้ คงเหลือตน้ งวด - บวก ค่าสูญสิ้น 2,390,400 สินคา้ มีไวเ้ พอื่ ขาย 2,390,400 หัก สินคา้ คงเหลือปลายงวด 398,400 ตน้ ทุนขาย 1,992,000 7

ตัวอย่างที่ 2 25×1 ม.ค. 1 กิจการสมั ปทานเหมืองแร่ ราคา 20,000,000 บาทโดยคาดวา่ จะขดุ แร่ได้ 1,000,000 ตนั จะ ขายเหมืองได้ 200,000 บาทสิ้นปี 2543 ขดุ แร่ได้ 20,000 ตนั ร้าง 1. มลู ค่าเสื่อมสิ้นต่อหน่อย = ราคาทุน – ราคาซาก 2. มูลค่าเสื่อมสิ้นสาหรับงวด ปริมาณผลผลิตท่ีคาดวา่ จะไดร้ ับ = มลู ค่าเส่ือมสิ้นต่อหน่วย x ผลผลิตท่ีไดร้ ับ มลู คา่ เสื่อมสิ้นต่อหน่อย = 20,000,000 – 200,000 มูลคา่ เส่ือมสิ้นสาหรับงวด 1,000,000 = 19.80 บาท 8 = 19.80 x 20,000 = 396,000 บาท

การบันทึกบัญชี 20,000,000 20,000,000 ปี 25x1 ม.ค. 31 Dr. เหม่ืองแร่ 396,000 Cr. เงินสด 396,000 บนั ทึกกิจการสนั ปทานเหมืองแร่ 9 ธ.ค. 31 Dr. ค่าเสื่อมสิ้น Cr. ค่าเสื่อมสิ้นสะสม บนั ทึกปรับปรุงค่าเสื่อมสิ้นเหม่ืองแร่

ตตัวัวออยย่า่างงทที่ 3ี่ 3 กิจการแห่งหน่ึงลงทุนทาเหมืองแร่ดีบุก โดยเสีนค่าสมั ปทาน ค่าใชจ้ ่ายในการสารวจและพฒั นนาเป็น เงินท้งั สิ้น 6,000,000 บาท คาดวา่ จะขดุ แร่ดีบุกไดป้ ระมาณ 550,000 ตนั หลงั จากน้นั จะขายท่ีดินได้ ประมาณ 500,000 บาท ในปี 2545 กิจการขดุ แร่ดีบุกได้ 50,000 ตนั มลู ค่าเสื่อมสิ้นประจาปี 2545 จะเป็นเท่าใด 1. อตั รามูลค่าเสื่อมสิ้น = ตน้ ทุนทรัพยาหรธรรมชาติ ปริมาณทรัพยากรท้งั หมด 2. มูลคา่ เส่ือมสิ้น = อตั ราคา่ สูญสิ้น x ปริมาณทรัพยากรธรรมชาติในแต่ละปี 1. อคั รามูลคา่ เส่ือมสิ้น = 6,000,000 – 500,000 2. มูลคา่ เส่ือมสิ้น ปี 2545 550,000 = 10 บาท/ตนั 10 = 10 x 120,000 = 500,000 บาท

กกาารรบบัญัญททึกึกบบัญัญชชี ี 500,000 500,000 ปี 2545 ธ.ค. 31 Dr. ค่าสูญสิ้น Cr. ค่าสูญสิ้นสะสม บัญทกึ ค่าสูญสิ้นเหมอื งแร่ 50,000 ตนั การเปิ ดเผยข้อมูลในงบการเงินทเ่ี กย่ี วกบั ข้อมูลค่าเสื่อมสิ้น งบกาไรขาดทุน 500,000 11 50,000 ค่าขายแร่ (50,000 x 10 ) 450,000 หัก ต้นทนุ ขขาย กาไรข้นั ต้น

ที่ดิน อาคาร และอุปกรณ์ งบดุล 5,500,000 เหมืองแร่ สินทรัพย์ หัก ค่าสูญสิ้นสะสม 6,000,000 500,000 บทสรุป มูลค่าเสื่อมสิ้น (Depletion) เป็นการจดั สรรตน้ ทุนของสินทรัพยท์ ี่หมดประโยชนแ์ ลว้ มาเป็นค่าใชจ้ ่ายในแต่ ละรอบระยะเวลาบญั ชี สินทรัพยท์ ่ีนามาคานวณมูลค่าเสื่อมสิ้นจะเป็นทรัพยากรธรรมชาติ ไดแ้ ก่ น้ามนั ป่ าไม้ เหมืองแร่ ก๊าซ ธรรมชาติ 12

บรรณานุกรม รองศาสตราจารย์ ดร.สมบตั ิ ทีฆทรัพย.์ การบัญชีช้ันกลาง 1 สานกั พมิ พเ์ อมพนั ธ์ จากดั กรุงเทพฯ,2535 สมาคมนกั บญั ชีและผสู้ อบบญั ชีรับอนุญาตแห่งประเทศไทย. มาตฐานการบญั ชีรวมเล่ม. นาอกั ษรการพมิ พ์ : กรุงเทพฯ, 2537 https://krurabieb.wordpress.com https://sites.google.com/a/ttc.ac.th/jointventure-consignments 13