NHSO Annual Report 2560

6) การเขา้ ถึงบริการผู้ป่วยใน และผ้ปู ว่ ยนอก เพมิ่ ขนึ้ จาก 2.416 ครง้ั /คน/ปี (ปี 2549) เปน็ 3.821 ครงั้ / การใช้บริการด้านการแพทย์และสาธารณสุขนับเป็น คน/ปี (ปี 2560) (แผนภมู ทิ ี่ 15)จดุ เริม่ ตน้ ของการเขา้ ถงึ บริการสุขภาพ จากข้อมลู การใช้ ส�ำหรบั บริการผู้ปว่ ยใน พบวา่ จ�ำนวนการใช้บริการบริการระหว่างปงี บประมาณ 2549-2560 พบวา่ จ�ำนวน ผู้ป่วยในของผู้มีสิทธิหลักประกันสุขภาพแห่งชาติเพ่ิมข้ึนการใช้บริการผู้ป่วยนอกของผู้มีสิทธิหลักประกันสุขภาพ จาก 4.73 ล้านครัง้ ในปี 2549 เปน็ 6.02 ลา้ นครง้ั ในปีแห่งชาติ เพิม่ ข้นึ จาก 114.77 ลา้ นครั้ง ในปี 2549 เปน็ 2560 โดยอัตราการใชบ้ ริการผูป้ ว่ ยในเพิ่มขนึ้ จาก 0.100184.28 ลา้ นครงั้ ในปี 2560 ส�ำหรับอตั ราการใชบ้ รกิ าร ครงั้ /คน/ปี ในปี 2549 เปน็ 0.125 ครง้ั /คน/ปี ในปี 2560 (แผนภมู ทิ ี่ 16)แผนภูมิที่ 15 จ�ำนวนและอัตราการใช้บริการผู้ป่วยนอกของผู้มีสิทธิหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ ปีงบประมาณ2549-2560จำ�นวน (ลา้ นคร้ัง) 2.749 3.123 3.061 3.068 3.072 3.119 3.340 3.522 อตั รา (ครงั้ /คน/ปี)200 114.77 3.589 3.821 4 160 119.29 3 120 2.416 2.554 128.76 2 80 147.60 146.02 1 40 146.30 148.81 151.86 161.72 170.34 173.23 184.280 2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560 0 จำ�นวนผู้ปว่ ยนอก อัตราการใช้บริการผู้ปว่ ยนอกที่มา: 1) ข้อมลู ผปู้ ว่ ยนอก ปี 2549-2552 จาก 0110 รง 5 ส�ำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสขุ และส�ำนกั งานหลกั ประกัน สุขภาพแห่งชาติ, วเิ คราะหโ์ ดย สำ� นกั บริหารแผนและงบประมาณ สปสช. 2) ฐานข้อมูลการจ่ายเงินชดเชยผู้ป่วยนอกรายบุคคล สิทธิ UC ปี 2553-2556 ส�ำนักบริหารการจัดสรรและชดเชย ค่าบริการ ณ ธันวาคม 2556, วิเคราะหโ์ ดย สำ� นกั บริหารแผนและงบประมาณ สปสช. 3) ข้อมูลบรกิ ารผู้ป่วยนอกรายบคุ คล สทิ ธิ UC ปี 2557-2560 ส�ำนกั บริหารสารสนเทศการประกัน ประมวลผล ณ มกราคม 2561 วิเคราะห์โดย สำ� นักบรหิ ารแผนและ งบประมาณ สปสช.50 | รายงานการสรา งระบบหลกั ประกนั สุขภาพแหง่ ชาติ ประจำ�ปีงบประมาณ 2560

ผลการดำ�เนินงานการสร้างระบบหลักประกันสุขภาพแห่งชาติแผนภมู ทิ ่ี 16 จำ� นวนและอตั ราการใชบ้ รกิ ารผปู้ ว่ ยในของผมู้ สี ทิ ธหิ ลกั ประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาติ ปงี บประมาณ 2549-2560จำ�นวน (ลา้ นครัง้ ) อตั รา (คร้ัง/คน/ป)ี7.50 0.15 6.00 0.100 0.105 0.110 0.112 0.116 0.116 0.116 0.120 0.118 0.120 0.120 0.125 0.12 4.50 5.17 5.29 5.55 5.53 5.62 5.82 5.74 5.78 5.78 6.02 0.09 4.73 4.883.00 0.06 1.50 0.03 0.00 2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560 0.00 จำ�นวนผปู้ ว่ ยใน อัตราการใช้บริการผ้ปู ่วยในทีม่ า: 1) ข้อมูลบริการผู้ป่วยใน ปี 2549-2552 จาก 0110 รง 5 ส�ำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข และส�ำนักงาน หลกั ประกนั สุขภาพแหง่ ชาติ, วเิ คราะหโ์ ดย สำ� นกั บรหิ ารแผนและงบประมาณ สปสช. 2) ฐานข้อมูลการจ่ายเงินชดเชยผู้ป่วยในรายบุคคล สิทธิ UC ปี 2553 - 2555 ส�ำนักบริหารการจัดสรรและชดเชย คา่ บริการ ประมวลผล ธันวาคม 2556, วเิ คราะหโ์ ดย สำ� นกั บรหิ ารแผนและงบประมาณ สปสช. 3) ข้อมูลบริการผู้ป่วยในรายบุคคล สิทธิ UC ปี 2556-2559 ส�ำนักบริหารสารสนเทศการประกัน ประมวลผล มนี าคม 2559 สำ� หรบั ปี 2560 ขอ้ มลู ณ วนั ท่ี 19 กรกฎาคม 2560 (10 เดือน) โดยประมาณการข้อมูลจากข้อมลู 10 เดือน ให้ครบ 12 เดอื น ประมวลผล ณ มกราคม 2561, วเิ คราะห์โดย ส�ำนักบรหิ ารแผนและงบประมาณ สปสช. 7) การเข้าถงึ บริการเฉพาะ ล่ิมเลือด (infusion of thrombolytic) ในผู้ป่วยโรค 7.1) บริการผ้ปู ่วยโรคหัวใจและหลอดเลอื ด กล้ามเน้ือหัวใจขาดเลือดเฉียบพลันชนิด ST-elevated ในปีงบประมาณ 2560 การเข้าถึงบริการ (STEMI) เพิ่มขน้ึ จากร้อยละ 6.44 ในปี 2548 เปน็ 77.84ของผูป้ ว่ ยโรคหัวใจและหลอดเลอื ด พบว่า อตั ราการเขา้ ในปี 2560 และอัตราป่วยตายภายใน 30 วันหลังจากถึงหัตถการท่ีจ�ำเป็นในกลุ่มโรคหัวใจและหลอดเลือดมี รับไว้รักษาในโรงพยาบาลมีแนวโน้มลดลงจากร้อยละแนวโนม้ เพม่ิ ขนึ้ โดยเฉพาะอตั ราการทำ� หตั ถการรกั ษาโรค 23.18 ในปี 2548 เปน็ รอ้ ยละ 16.89 ในปี 2560 (แผนภาพหลอดเลือดโคโรนารีผ่านสายสวนหัวใจ (Percutaneous ท่ี 7)Coronary Intervention: PCI) และการไดร้ บั ยาละลาย รายงานการสรางระบบหลักประกนั สขุ ภาพแห่งชาติ ประจ�ำ ปีงบประมาณ 2560 | 51

แผนภาพท่ี 7 การเขา้ ถงึ บรกิ ารยาละลายลม่ิ เลอื ดและ/หรอื การทำ� หตั ถการผา่ นสายสวนหวั ใจ (PCI) ของผปู้ ว่ ยโรคกลา้ มเนอ้ื หวั ใจขาดเลอื ดเฉียบพลนั ชนิด ST-elevated (STEMI) ปงี บประมาณ 2560ทีม่ า: รายงานตัวชว้ี ดั บริการสขุ ภาพ สปสช. (NHSO Health Service Indicator: H0301) ขอ้ มูล ณ 30 กันยายน 2560 สำ� นักบรหิ ารสารสนเทศการประกนั ประมวลผล ณ 30 พฤศจกิ ายน 2560, วเิ คราะห์โดย ส�ำนักสารสนเทศและประเมิน ผลลัพธ์สุขภาพ สปสช. 7.2) บริการผูป้ ว่ ยโรคหลอดเลอื ดสมอง (Cerebral infarction) ในปีงบประมาณ 2560 พบว่า โรคหลอดเลอื ดสมองมแี นวโนม้ การเกดิ โรค ผู้ป่วยได้รับยาละลายล่ิมเลือด เพ่ิมขึ้นจากร้อยละ 0.05เพิ่มขึ้นทุกปี และมีอัตราการเสียชีวิตเป็นล�ำดับต้นๆ ซึ่ง ในปี 2548 เปน็ 5.74 ในปี 2560 และอตั ราปว่ ยตายภายในผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองหากรอดชีวิต ส่วนใหญ่จะมี 30 วนั หลงั จากรับไว้รกั ษาในโรงพยาบาลมีแนวโนม้ ลดลงความพกิ ารหลงเหลอื อยทู่ ำ� ใหค้ ณุ ภาพชวี ติ ลดลง กอ่ ใหเ้ กดิ จากรอ้ ยละ 19.75 ในปี 2548 เปน็ รอ้ ยละ 9.96 ในปี 2560ภาระค่าใช้จ่ายด้านสุขภาพต่อครอบครัวและประเทศ ซงึ่ การเขา้ ถงึ บรกิ ารทางการแพทยอ์ ยา่ งรวดเรว็ การไดร้ บัโดยผปู้ ว่ ยหลอดเลอื ดสมองจำ� เปน็ ตอ้ งไดร้ บั การดแู ลรกั ษา ยาละลายล่ิมเลือดในเวลาท่ีเหมาะสมจะท�ำให้ลดความอย่างทันท่วงที ส�ำหรับผู้ป่วยโรคสมองตีบหรืออุดตัน พิการและอัตราการตายได้อย่างชดั เจน (แผนภาพที่ 8)52 | รายงานการสรางระบบหลักประกนั สุขภาพแห่งชาติ ประจำ�ปงี บประมาณ 2560

ผลการดำ�เนนิ งานการสรา้ งระบบหลกั ประกันสุขภาพแห่งชาติแผนภาพท่ี 8 การเขา้ ถงึ บริการยาละลายลิ่มเลอื ดของผปู้ ่วยโรคหลอดเลือดสมองตบี หรืออุดตัน ปีงบประมาณ 2560ทมี่ า: รายงานตัวช้ีวัดบริการสุขภาพ สปสช. (NHSO Health Service Indicator: H0301) ข้อมูล ณ 30 กันยายน 2560 สำ� นักบรหิ ารสารสนเทศการประกัน ประมวลผล ณ 30 พฤศจกิ ายน 2560, วเิ คราะห์โดย ส�ำนกั สารสนเทศและประเมิน ผลลัพธส์ ุขภาพ สปสช. 7.3) บริการผู้ป่วยตอ้ กระจก แย่กว่าหรอื เท่ากับ 20/400) จ�ำนวน 48,888 ครงั้ คดิ เปน็ ในปีงบประมาณ 2560 ประชากรสิทธิ UCS ร้อยละ 38.53 (การผ่าตัดระยะ Blinding Cataractได้รับการผ่าตดั ต้อกระจก จ�ำนวน 126,844 คร้งั เปน็ การ เป้าหมายร้อยละ 40 ของการผ่าต้อกระจกท้ังหมด)ผ่าตัดในระยะ Blinding Cataract (ระดับสายตา VA (แผนภาพที่ 9)แผนภาพที่ 9 การบรกิ ารผ่าตดั ต้อกระจก ปีงบประมาณ 2560ท่ีมา: 1) ปงี บประมาณ 2556-2557 วเิ คราะหโ์ ดย แผนงานสนบั สนุนระบบบริการโรคเรอื้ รังและโรคเฉพาะ สปสช. 2) ปีงบประมาณ 2558-2560 จากรายงานท่สี นับสนนุ การบรหิ ารจัดการกองทนุ (M&E for Payment: H0401) สำ� นกั สารสนเทศและประเมนิ ผลลพั ธส์ ขุ ภาพ สปสช. ขอ้ มลู ณ 30 กนั ยายน 2560 ประมวลผล ณ 31 ธนั วาคม 2560 รายงานการสรางระบบหลกั ประกันสุขภาพแหง่ ชาติ ประจำ�ปงี บประมาณ 2560 | 53

8) บรกิ ารสง่ เสริมสขุ ภาพและปอ้ งกนั โรค เล็งเห็นความส�ำคัญ จึงเพ่ิมสัดส่วนงบประมาณการ การส่งเสริมสุขภาพและป้องกันโรคถือเป็นยุทธ- ส่งเสริมสุขภาพและป้องกันโรค จาก 175.00 บาทต่อศาสตรท์ ส่ี ำ� คญั ของการสรา้ งหลกั ประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาติ ประชากร ในปงี บประมาณ 2546 เปน็ 405.29 บาทต่อเพอ่ื สนับสนุนใหล้ ดอตั ราการเจบ็ ป่วยดว้ ยโรคท่ปี อ้ งกันได้ ประชากร ในปีงบประมาณ 2560 ซง่ึ เพิม่ ถึง 2.32 เท่าในท�ำให้ประชาชนมีคุณภาพชีวิตท่ียืนยาวข้ึน ลดภาระ ระยะเวลา 15 ปี การเข้าถงึ บรกิ ารสง่ เสริมสขุ ภาพ และรายจ่ายด้านสุขภาพของประเทศ โดยประชาชนสามารถ ป้องกันโรค และผลลัพธ์จากการส่งเสริมสุขภาพและหลีกเล่ียงพฤติกรรมสุขภาพที่ไม่เหมาะสม เส่ียงต่อการ ป้องกนั โรค (ตารางที่ 4)เจบ็ ปว่ ย คณะกรรมการหลกั ประกันสุขภาพแหง่ ชาติ ได้ตารางท่ี 4 รอ้ ยละการรบั บรกิ ารสง่ เสรมิ สขุ ภาพและปอ้ งกันโรค จ�ำแนกตามกลุ่มวัย ปงี บประมาณ 2558-2560ล�ำดับ ตวั ช้วี ัด ผลงาน ท่ี ปี 2558 ปี 2559 ปี 25601. บรกิ ารอนามัยมารดา1.1 ร้อยละหญงิ ตัง้ ครรภ์ไดร้ ับการฝากครรภ์ครัง้ แรกเม่อื อายุครรภ์กอ่ น 57.10 62.25 66.43 หรือเท่ากับ 12 สปั ดาห์ 1 (เปา้ หมายไม่ตำ่� กวา่ รอ้ ยละ 60)1.2 รอ้ ยละหญงิ ต้ังครรภ์ได้รบั การฝากครรภ์ครบ 5 คร้ังตามเกณฑ์ 1 51.10 50.25 53.27 (เป้าหมายไม่ต�่ำกวา่ ร้อยละ 60)1.3 รอ้ ยละหญิงหลังคลอดไดร้ บั การดแู ลครบ 3 ครัง้ ตามเกณฑ์ 1 - 49.79 51.53 (เปา้ หมายไมต่ �่ำกวา่ ร้อยละ 65)1.4 อตั ราการตรวจคัดกรองธาลสั ซีเมยี ในหญงิ มคี รรภ์ 2 92.97 95.00 92.001.5 อตั รามารดาตาย ตอ่ การเกิดมีชพี แสนคน สิทธิ UC 2 28.07 31.14 25.41 (เป้าหมายไม่เกนิ 15 ต่อการเกิดมีชีพแสนคน)1.6 ร้อยละการเกิดภาวะขาดออกซเิ จนของทารกระหว่างคลอด สทิ ธิ UC 2 2.651 2.574 2.5761.7 รอ้ ยละแรกเกดิ นำ�้ หนักตำ�่ กว่า 2,500 กรัม สทิ ธิ UC 2 10.27 10.55 10.74 (เป้าหมายไม่เกนิ ร้อยละ 7)1.8 อัตราการคลอดมีชพี ในหญงิ วัยรนุ่ อายุ 15-19 ปี สทิ ธิ UC 43.44 41.25 38.29 (เปา้ หมายไมเ่ กนิ 40 ต่อหญงิ วัยรุ่นอายุ 15-19 ปี สทิ ธิ UC ที่ตั้งครรภ์ พันคน) 22. บริการอนามัยเดก็2.1 อัตราการตรวจยนื ยนั ภาวะพรอ่ งไทรอยด์ฮอรโ์ มน กรณพี บวา่ ผดิ ปกติ 2 85.96 89.00 67.752.2 เด็กอายุ 0-5 ปี ทมี่ พี ัฒนาการสมวยั 1 (เปา้ หมายไม่ตำ่� กว่า ร้อยละ 80) 81.50 91.94 95.842.3 รอ้ ยละเดก็ ปฐมวยั มีภาวะเริม่ อว้ น 1 (เป้าหมายไมเ่ กิน รอ้ ยละ 10) 3.56 3.57 3.283. บริการวัยทำ� งานและผู้สูงอายุ3.1 การตรวจคัดกรองเบาหวาน 1 - อายุ 35 - 59 ปี 67.89 75.41 84.65 - อายุ 60 ปีขนึ้ ไป 63.21 71.45 81.8954 | รายงานการสรา งระบบหลกั ประกนั สขุ ภาพแห่งชาติ ประจำ�ปีงบประมาณ 2560

ผลการดำ�เนนิ งานการสร้างระบบหลกั ประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาติล�ำดับ ตวั ช้วี ัด ผลงาน ท่ี ปี 2558 ปี 2559 ปี 25603.2 การตรวจคัดกรองความดันโลหิตสงู 1 71.44 79.24 85.51 70.28 78.34 84.10 - อายุ 35 - 59 ปี 101.19 111.2 111.4 - อายุ 60 ปีขน้ึ ไป (37,146) (43,492)3.3 การใหบ้ ริการฟันเทยี มผสู้ งู อายุ 60 ปขี น้ึ ไป สทิ ธิ UC 3 78.47 78.04 87.31 (เป้าหมายปี 2558: 35,000 คน ปี 2559: 33,390 คน (2,461,663) (2,676,035) ปี 2560: 40,000 คน)3.4 การให้บรกิ ารวัคซีนไข้หวัดใหญต่ ามฤดูกาล 4 (เปา้ หมายปี 2558: 2,831,998 คน ปี 2559: 3,154,507 คน ปี 2560: 3,064,981 คน)ท่ีมา: 1) ระบบคลงั ข้อมลู สุขภาพ (Health Data Center: HDC) กระทรวงสาธารณสุข ข้อมลู ณ 30 กนั ยายน 2560 ประมวลผล ณ 13 กุมภาพนั ธ์ 2561 (ไม่รวมเขต 13 กรุงเทพฯ) 2) เฉพาะสทิ ธิ UC ในฐานข้อมลู สำ� นกั งานหลกั ประกันสุขภาพแหง่ ชาติ ข้อมูล ณ 30 กนั ยายน 2560 ประมวลผล ณ 30 พฤศจกิ ายน 2560 3) รายงานการใหบ้ ริการฟันเทยี ม ปี 2560 จาก http://nakhonsawan.nhso.go.th/denture/denture1.php ขอ้ มูล ณ 30 กันยายน 2560 ประมวลผล ณ 18 มกราคม 2561 4) ขอ้ มลู รายงาน 43 แฟ้ม กระทรวงสาธารณสขุ วเิ คราะห์โดย ส�ำนกั สนับสนนุ ระบบบริการปฐมภมู ิ สปสช. ขอ้ มูล ณ 31 ตุลาคม 2560 ประมวลผล ณ 31 มกราคม 2561 9) บรกิ ารฟ้ืนฟูสมรรถภาพทางการแพทย์ คนพิการตามประเภทความพกิ าร ท้ังหมด 29,874 คน/ คนพิการท่ีลงทะเบียนสะสมมีจ�ำนวนเพ่ิมข้ึนจาก 35,530 ช้นิ (แผนภาพท่ี 10)361,472 คน ในปีงบประมาณ 2548 เปน็ 1,233,555 คน สัดส่วนการรับบริการฟื้นฟูสมรรถภาพ พบว่ากลุ่มในปงี บประมาณ 2560 เมอ่ื จำ� แนกตามประเภทความพกิ าร ผู้สูงอายุที่จ�ำเป็นต้องได้รับการฟื้นฟูฯ รับบริการฟื้นฟูพบผู้พิการทางการเคลื่อนไหวมากที่สุด ร้อยละ 48.37 ในสัดส่วนที่มากที่สุดร้อยละ 45.39 (414,340 คน)รองลงมา คือ ผู้พิการทางการได้ยินหรือสื่อความหมาย รองลงมาคือกลุ่มผู้ป่วยท่ีจ�ำเป็นต้องได้รับการฟื้นฟูฯและผพู้ กิ ารทางงบสติปัญญา รอ้ ยละ 21.43 และรอ้ ยละ รอ้ ยละ 32.59 (310,422 คน) (แผนภาพท่ี 11)13.87 ตามล�ำดับ โดยสนับสนุนอุปกรณ์เครื่องช่วย รายงานการสรา งระบบหลกั ประกันสุขภาพแหง่ ชาติ ประจำ�ปีงบประมาณ 2560 | 55

แผนภาพท่ี 10 สดั ส่วนคนพิการทลี่ งทะเบียนสิทธิ และการสนบั สนนุ อปุ กรณ์เครื่องช่วยคนพกิ าร จำ� แนกตามประเภทความพกิ าร ปีงบประมาณ 2560ทม่ี า: รายงานทสี่ นบั สนนุ การบรหิ ารจดั การกองทนุ (M&E for Payment: H0401) สำ� นกั สารสนเทศและประเมนิ ผลลพั ธส์ ขุ ภาพ สปสช. ขอ้ มูล ณ 30 กนั ยายน 2560 ประมวลผล ณ 30 พฤศจกิ ายน 2560หมายเหตุ: 1) 1 ผู้พกิ ารท่ลี งทะเบียนสะสม 1,233,555 คน สามารถจำ� แนกความพิการได้ 1,090,192 คน และคนพกิ าร 1 คน อาจมคี วามพิการได้หลายประเภท 2) 2 สปสช. มมี าตรการเพม่ิ ประสทิ ธภิ าพการใชง้ านอปุ กรณเ์ ครอื่ งชว่ ยคนพกิ าร โดยกำ� หนดเงอ่ื นไขอายกุ ารใชง้ าน ของอปุ กรณฯ์ 3) ผลงานไม่รวมสปสช.เขต 13 กรุงเทพฯ56 | รายงานการสรา งระบบหลักประกันสุขภาพแหง่ ชาติ ประจ�ำ ปงี บประมาณ 2560

ผลการดำ�เนนิ งานการสร้างระบบหลกั ประกนั สุขภาพแห่งชาติแผนภาพที่ 11 การรบั บรกิ ารฟน้ื ฟสู มรรถภาพ จำ� แนกตามประเภทของผรู้ บั บรกิ าร และประเภทกจิ กรรมฟน้ื ฟสู มรรถภาพปงี บประมาณ 2560ท่ีมา: รายงานทสี่ นบั สนนุ การบรหิ ารจดั การกองทนุ (M&E for Payment: H0401) สำ� นกั สารสนเทศและประเมนิ ผลลพั ธส์ ขุ ภาพ สปสช. ขอ้ มลู ณ 30 กันยายน 2560 ประมวลผล ณ 30 พฤศจกิ ายน 2560หมายเหต:ุ ผลงานไมร่ วมสปสช.เขต 13 กรุงเทพฯ รายงานการสรางระบบหลกั ประกนั สุขภาพแหง่ ชาติ ประจ�ำ ปีงบประมาณ 2560 | 57

10) บริการแพทยแ์ ผนไทย จำ� แนกเป็น บรกิ ารนวด ประคบ อบสมนุ ไพร 1,883,692 ส�ำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ ส่งเสริม คน/4,801,846 ครงั้ บรกิ ารฟน้ื ฟมู ารดาหลงั คลอด 44,902สนับสนุนให้มีการขยายบริการแพทย์แผนไทยเป็นบริการ คน/158,382 ครั้ง บริการยาสมุนไพรในบัญชียาหลักท่ีคู่ขนานไปกับการแพทย์แผนปัจจุบัน โดยมีเป้าประสงค์ แหง่ ชาติ 4,584,748 คน/7,803,442 คร้ัง (ยาสมนุ ไพรเพื่อเป็นทางเลอื ก และส่งเสริมให้ประชาชนเขา้ ถึงบรกิ าร นอกบัญชียาหลักแห่งชาติ 3,237,649 คน/4,819,468แพทยแ์ ผนไทย ปงี บประมาณ 2560 มกี ารใชบ้ รกิ ารแพทย์ คร้ัง) (แผนภาพที่ 12)แผนไทยจ�ำนวน 6,513,342 คน/12,763,670 ครงั้ โดยแผนภาพที่ 12 การรบั บรกิ ารแพทยแ์ ผนไทย ปงี บประมาณ 2560ท่มี า: รายงานทส่ี นบั สนนุ การบรหิ ารจดั การกองทนุ (M&E for Payment: H0401) สำ� นกั สารสนเทศและประเมนิ ผลลพั ธส์ ขุ ภาพ สปสช. ข้อมูล ณ 30 กันยายน 2560 ประมวลผล ณ 30 พฤศจกิ ายน 2560หมายเหต:ุ 1) บริการแพทย์แผนไทย หมายถึง บริการนวด ประคบ อบสมนุ ไพร บรกิ ารฟน้ื ฟูมารดาหลังคลอด และบริการยา สมนุ ไพร (เฉพาะในบญั ชียาหลกั แห่งชาติ) 2) ผลงานไม่รวมสปสช. เขต 13 กรุงเทพฯ 11) บรกิ ารยาและเวชภณั ฑ์ จัดหาบริหารจัดการยา เวชภัณฑ์ อวัยวะเทียม และ ส�ำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ ร่วมกับ อปุ กรณท์ างการแพทยท์ ี่จ�ำเปน็ โดยมโี รงพยาบาลราชวิถีสำ� นักงานคณะกรรมการอาหารและยา วางระบบการเขา้ เป็นแม่ข่ายด�ำเนินการบริหารจัดการยา และเวชภัณฑ์ถึงยาและการชดเชยยา ระบบการจัดเก็บข้อมูลคุณภาพ อวยั วะเทียม และอุปกรณ์ทางการแพทย์ฯ เพอ่ื สนบั สนุนดา้ นยา รวมถงึ การจดั ใหม้ รี ะบบการตรวจสอบการใชย้ าให้ แกห่ นว่ ยบรกิ ารในระบบหลักประกนั สุขภาพแหง่ ชาติเป็นไปตามเกณฑ์ที่ก�ำหนด เพ่ือให้ผู้ป่วยสามารถเข้าถึง การเข้าถึงยาบัญชี จ(2) ยาก�ำพร้าและยาต้านพิษการรกั ษาดว้ ยยาราคาสงู ตามความจำ� เปน็ โดยไมเ่ ปน็ ภาระ ในผปู้ ว่ ยรายใหม่ (ตารางท่ี 5) และ (ตารางท่ี 6) สว่ นมลู คา่ค่าใช้จา่ ยของครอบครวั และหน่วยบรกิ าร ยาที่ภาครัฐประหยัดงบประมาณได้ ตั้งแต่ปีงบประมาณ โดยในช่วงปลายปีงบประมาณ 2560 คณะกรรมการ 2553 เป็นเงนิ 44,430.84 ล้านบาท โดยในปีงบประมาณหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ มีมติให้พัฒนาระบบการ 2560 ประหยดั ได้ 8,567.48 ลา้ นบาท (ตารางท่ี 7)58 | รายงานการสรางระบบหลกั ประกันสุขภาพแหง่ ชาติ ประจำ�ปีงบประมาณ 2560

ผลการดำ�เนินงานการสรา้ งระบบหลกั ประกนั สุขภาพแห่งชาติตารางท่ี 5 การเขา้ ถงึ ยาบญั ชี จ (2) ในผปู้ ว่ ยรายใหม่ จำ� แนกตามรายการยา ปงี บประมาณ 2556-2560 รายการยา 2556 2557 2558 2559 25601. Letrozole 1,382 2,282 2,452 3,042 3,3662. Docetaxel 1,447 2,892 1,684 2,768 1,7763. IVIG 1,318 1,307 1,267 1,513 1,4684. Botulinum toxin type A 677 690 750 1,115 8705. Leuprorelin 204 200 242 265 2946. Liposomal Amphothericin B 133 198 212 190 2457. Verteporfin 61 - - -8. Bevacizumab 2,694 3,908 4,535 6,979 -9. Voriconazole 216 470 444 374 5,97210. Thyrotropin alpha 21 25 67 77 46211. Peginterferon 559 771 1,869 1,817 8312. ATG 56 100 105 137 1,12813. Linezolid 10214. Imiglucerase 4 16 17 13 1915. Trastuzumab 54 5 616. Nilotinib - - 352 791 617. Dasatinib - - 519 169 622รวม - - 42 73 145 8,777 12,863 14,562 19,329 37 16,595ที่มา: ส�ำนกั สนับสนุนระบบบริการยาและเวชภัณฑ์ สปสช. ขอ้ มูล ณ 30 กันยายน 2560ตารางที่ 6 การเข้าถงึ ยาก�ำพร้าและยาตา้ นพิษ (Orphan and Antidote drug) ปีงบประมาณ 2556-2560 รายการยา 2556 2557 2558 2559 2560 121. Sodium nitrite inj. 32 7 7 17 252. Sodium thiosulfate 25% inj. 32 16 8 33 13. Succimer cap. (DMSA) 15 1 1 6 894. Methylene blue inj. 59 14 31 69 -5. Glucagon kit 32 - - 26. Dimercaprol inj. (British Anti-Lewisite; BAL) 3 11 5 4 -7. Digoxin-specific antibody fragments 21 1 4 198. Sodium Calcium edetate (Calcium disodium 11 15 7 18edetate) (Ca Na2 EDTA) -9. Botulinium antitoxin 35 2 - 8210. Diptheria antitoxin 240 105 51 94 611. Esmolol inj. 18 21 25 42 รายงานการสรางระบบหลักประกันสุขภาพแหง่ ชาติ ประจ�ำ ปีงบประมาณ 2560 | 59

รายการยา 2556 2557 2558 2559 256012. เซรุ่มรวมระบบเลือด 92 509 691 1,041 1,001 (Polyvalent antivenum for hematotoxin)13. เซรุ่มรวมระบบประสาท 31 98 159 208 178 (Polyvalent antivenum for neurotoxin)14. เซรมุ่ ต้านพษิ แก้พิษ งูเขียวหางไหม้ 355 1,754 1,952 2,227 1,83815. เซรมุ่ ตา้ นพษิ แกพ้ ิษ งกู ะปะ 337 2,239 2,007 2,498 2,68716. เซรุ่มต้านพษิ แก้พษิ งแู มวเซา 13 156 165 165 20817. เซรุ่มต้านพษิ แกพ้ ิษ งูเห่า 126 521 577 672 71618. เซร่มุ ต้านพษิ แก้พิษ งูทับสมิงคลา 9 30 19 13 2019. Diphenhydramine inj. - - - 30 33รวม 1,381 5,505 5,708 7,141 6,917ที่มา: ส�ำนกั สนบั สนนุ ระบบบริการยาและเวชภัณฑ์ สปสช. ข้อมลู ณ 30 กนั ยายน 2560หมายเหตุ: 1) รายการยาล�ำดับที่ 8-14 เริ่มเพ่ิมเปน็ สทิ ธปิ ระโยชน์ในระบบหลกั ประกันสุขภาพแหง่ ชาติในปี 2556 2) รายการยาลำ� ดับที่ 15-17 เริม่ เพ่ิมเปน็ สิทธิประโยชนใ์ นระบบหลกั ประกนั สุขภาพแหง่ ชาตใิ นปี 2558ตารางท่ี 7 มลู ค่ายาที่ภาครัฐประหยัดได้ ปีงบประมาณ 2553-2560 ปงี บ มูลคา่ ยาทปี่ ระหยดั ได้ประมาณ จ (2) และยา วัคซีนไข้หวัด รวมทัง้ สิ้น ARV Non CL1 ARV CL2 Clopidogrel 3 ใหญ่ 4 เซร่มุ 5 2553 1,286,065,677 2554 311,768,680 866,282,286 108,014,711 - - 4,096,821,572 2555 625,511,700 4,589,751,850 2556 1,032,528,666 1,732,833,511 1,738,476,361 - - 5,487,563,627 2557 1,531,090,725 7,209,310,069 2558 1,827,692,222 2,318,995,360 1,172,558,860 65,668,964 - 5,971,605,371 2559 1,562,743,030 7,222,234,128 2560 1,680,223,293 2,377,051,300 1,429,000,342 95,052,500 55,368,760 8,567,482,721 2,114,024,848 2,870,030,790 2,382,318,247 105,750,000 23,518,810 3,748,425,392 588,033,199 33,236,250 39,167,500 2,655,555,463 2,886,455,372 - - 3,878,643,013 2,574,814,860 - -ทีม่ า: ส�ำนกั สนบั สนุนระบบบริการยาและเวชภัณฑ์ สปสช. ข้อมูล ณ 30 กันยายน 2560หมายเหต:ุ 1) 1 มูลค่าประหยดั เมื่อใชร้ าคาปี 2552 เปน็ ปีฐาน 2) 2 มูลคา่ ประหยัด เม่ือใช้ราคายาตน้ แบบกอ่ นการประกาศใช้สทิ ธิตามสิทธิบตั รโดยรฐั ใหแ้ กห่ นว่ ยบริการในระบบ หลกั ประกันสุขภาพแหง่ ชาติ (CL) เป็นปฐี าน 3) 3 มูลคา่ ประหยัด เม่ือใชร้ าคายาต้นแบบกอ่ นเข้าโครงการ จ (2) และประกาศ CL ยา Clopidogrel เปน็ ปฐี าน 4) 4 มลู ค่าประหยดั เมื่อใชร้ าคาปี 2554 เปน็ ปีฐาน 5) 5 มูลค่าประหยดั เมื่อใช้มลู คา่ การจัดซอ้ื ยาตามระบบเดิมก่อนปี 2556 เปน็ ปีฐาน (มูลคา่ การจดั ซอื้ 78,167,500 บาท)60 | รายงานการสรางระบบหลักประกันสุขภาพแหง่ ชาติ ประจ�ำ ปงี บประมาณ 2560

ผลการด�ำ เนินงานการสร้างระบบหลักประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาติ4.3. การบริหารงบเพ่ิมเติมส�ำหรับดูแลผู้ป่วย เอชไอวที ราบสถานะตนเอง ผตู้ ดิ เชอ้ื เอชไอวีไดร้ บั ยาตา้ นกลมุ่ เฉพาะ ไวรัส และผู้รับยาต้านไวรัสกดปริมาณไวรัสลงได้ 4.3.1 บรกิ ารผปู้ ว่ ยตดิ เชอื้ เอชไอวแี ละผปู้ ว่ ยเอดส์ (Suppressed: VL <1000 copies/ml) โดยในแต่ละขนั้ บริการต้ังเป้าหมายการด�ำเนินงานไว้ท่ีร้อยละ 90 ใน สปสช. สนับสนนุ ให้ผู้ตดิ เช้ือเอชไอวีและผูป้ ว่ ยเอดส์ ปีงบประมาณ 2560 พบว่า ผู้ติดเช้ือเอชไอวีและผู้ป่วยสามารถเขา้ ถงึ บรกิ ารในการดแู ลสขุ ภาพ โดยปงี บประมาณ เอดส์ สิทธิ UC จำ� นวน 285,671 คน ทราบสถานะการ2560 ได้รับจัดสรรงบบริการผู้ติดเชื้อเอชไอวีและผู้ป่วย ติดเชื้อเอชไอวี (ร้อยละ 96.56 เทียบกับจ�ำนวนคาดเอดส์ วงเงินท้งั หมด 3,122.408 ล้านบาท เปน็ งบบรกิ าร ประมาณผู้ติดเช้ือเอชไอวีและผู้ป่วยเอดส์ที่ยังมีชีวิตดแู ลรกั ษาด้วยยาต้านไวรัส และสนับสนุนการจดั บรกิ ารฯ 295,858 คน) ลงทะเบียนในระบบการใหบ้ ริการผู้ติดเชือ้จำ� นวนเงิน 2,922.408 ล้านบาท เปา้ หมาย 219,400 คน และผูป้ ว่ ยเอดส์ (NAP) จำ� นวน 275,102 คน มีผตู้ ิดเชอ้ื ฯและงบบริการป้องกันการติดเช้ือเอชไอวี จ�ำนวน 200 ไดร้ บั การดแู ลรกั ษาดว้ ยยาตา้ นไวรสั จำ� นวน 250,722 คนลา้ นบาท เพอื่ ใชด้ ำ� เนนิ งานสง่ เสรมิ และปอ้ งกนั การตดิ เชอ้ื (ร้อยละ 87.77 เทียบกับผู้ที่ทราบสถานะการติดเชื้อฯ)เอชไอวีในประชากรกลุ่มเสยี่ ง เป้าหมาย 72,500 คน และผู้รับยาต้านไวรัสสามารถกดปริมาณกดไวรัสลงได้ ประเทศไทยได้ตั้งเป้าหมายยุติปัญหาเอดส์ของ (Suppressed) จ�ำนวน 184,953 คน (ร้อยละ 73.77)ประเทศ ภายในปี 2562 (Fast-Track-Targets by 2020 : (แผนภาพท่ี 13)90-90-90) ในการตรวจหาการตดิ เชือ้ ฯ และใหผ้ ู้ตดิ เชือ้แผนภาพท่ี 13 การรับบรกิ ารผู้ตดิ เช้ือเอชไอวแี ละผ้ปู ่วยเอดส์ ปีงบประมาณ 2560ที่มา: 1) ระบบบริการข้อมูลสารสนเทศ รายงานผลการด�ำเนินงานการรักษาและติดตามผลการให้บริการผู้ติดเชื้อเอชไอวี/ ผู้ปว่ ยเอดส์ ข้อมูล ณ 30 กนั ยายน 2560 ประมวลผล ณ 30 พฤศจิกายน 2560 โดย แผนงานสนบั สนนุ ระบบบริการ เอดส์ วัณโรค และผ้ตู ิดเชื้อ สปสช. 2) คาดประมาณผู้ติดเช้ือเอชไอวี/ผู้ป่วยเอดส์ (Estimated PLHIV) โดยศูนย์อ�ำนวยการบริหารจัดการปัญหาเอดส์ แห่งชาติ กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสขุ รายงานการสรางระบบหลักประกันสขุ ภาพแห่งชาติ ประจ�ำ ปงี บประมาณ 2560 | 61

ส�ำหรับการเข้าถึงการรักษาในผู้ติดเช้ือเอชไอวีและ ปี 2560 ซึ่งสอดคล้องกับนโยบายในการเข้าถึงยาต้านผู้ป่วยเอดส์รายใหม่ พบว่าเข้าถึงบริการได้เร็วข้ึน โดย ไวรัสฯ โดยให้ผู้ติดเช้ือเอชไอวีทุกคน ได้รับยาต้านไวรัสสะท้อนจากผู้ติดเช้ือเอชไอวีและผู้ป่วยเอดส์รายใหม่ ที่มี โดยไมค่ �ำนึงถึงระดับ CD4 และการรณรงค์ใหป้ ระชาชนภมู คิ ุม้ กนั บกพรอ่ งรุนแรงมาก (CD4 < 100 cell/mm3) เข้าถึงบริการรับค�ำปรึกษาและตรวจเลือดเพื่อหาเช้ือมีแนวโน้มลดลงอย่างต่อเนื่อง จากร้อยละ 57.51 ในปี เอชไอวปี ลี ะ 2 ครั้ง เพ่อื ใหท้ ราบสถานะการติดเชือ้ ฯ และ2552 เป็นร้อยละ 38.79 ในปี 2560 และผปู้ ว่ ยที่มีระดบั เข้าสู่ระบบการดูแลรักษาได้เร็วข้ึน ลดความเส่ียงในการภมู ติ า้ นทานดอี ยู่ (CD4 >= 500 cell/mm3) มแี นวโนม้ เพมิ่ แพรก่ ระจายเชื้อฯ (แผนภูมิท่ี 17)ขน้ึ จากรอ้ ยละ 2.61 ในปี 2552 เป็น รอ้ ยละ 13.93 ในแผนภมู ทิ ่ี 17 สดั ส่วนของผตู้ ดิ เชือ้ เอชไอวีและผ้ปู ว่ ยเอดส์รายใหมส่ ิทธิ UC ทมี่ รี ะดับ CD4 คร้งั แรก จ�ำแนกตามระดับภมู ิคุ้มกัน CD4 (cell/mm3) ปงี บประมาณ 2552-2560 1221...652175 22..0685 23..5582 23..7421 24..6121 3.41 9.67 13.09 13.93 14.88 21.98 20.42 27.50 5.60 17.07 13.36 13.61 27.07 17.71 18.45 26.07 25.81 22.00 22.01 19.36 21.22 17.56 15.17 15.22ร้อยละ 14.84 57.51 54.58 49.92 51.44 46.41 46.37 37.20 40.66 38.79 2552 2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560 CD4>=500 350<=CD4<500 200<=CD4<=349 100<=CD4<=199 CD4<100ทม่ี า: ระบบบริการข้อมูลสารสนเทศ รายงานผลการด�ำเนินงานการรักษาและติดตามผลการให้บริการผู้ติดเชื้อเอชไอวี/ผู้ป่วย เอดส์ ข้อมลู ณ 30กันยายน 2560 ประมวลผล ณ 30 พฤศจกิ ายน 2560 โดย แผนงานสนับสนนุ ระบบบริการเอดส์ วณั โรค และผูต้ ิดเช้ือ สปสช. 4.3.2 บรกิ ารผู้ป่วยไตวายเรอ้ื รัง ระยะสุดท้าย สิทธิ UC ตามนโยบาย PD First อย่าง สปสช. ไดร้ บั อนมุ ตั งิ บประมาณเพอื่ ใหส้ ทิ ธปิ ระโยชน์ ต่อเนอื่ ง การฟอกเลอื ดดว้ ยเครอ่ื งไตเทียม (HD) ส�ำหรบัการจัดบริการบ�ำบัดทดแทนไต (Renal Replacement ผปู้ ว่ ยไตวายเรอื้ รงั ระยะสดุ ทา้ ยท่ีไมส่ ามารถรบั บรกิ ารลา้ งTherapy) ซ่ึงเป็นการรักษาท่ีมีค่าใช้จ่ายสูงเกินขีดความ ไตผา่ นชอ่ งทอ้ งอยา่ งตอ่ เนอ่ื ง และการบรกิ ารปลกู ถา่ ยไต สามารถของครัวเรือนที่จะรับภาระได้ ตั้งแต่วันท่ี 1 (KT) ทั้งนี้เพ่ือให้ผู้ป่วยมีผลลัพธ์ทางสุขภาพที่ดี และมกราคม 2551 โดยเป็นค่าบริการที่เก่ียวข้องในการล้าง ป้องกันการล้มละลายจากการเจ็บป่วยไตผา่ นทางช่องทอ้ ง (CAPD) ส�ำหรับผ้ปู ว่ ยไตวายเรอื้ รัง62 | รายงานการสรา งระบบหลักประกันสุขภาพแหง่ ชาติ ประจ�ำ ปีงบประมาณ 2560

ผลการด�ำ เนินงานการสรา้ งระบบหลักประกนั สขุ ภาพแห่งชาติ ในปีงบประมาณ 2560 สปสช. ได้รับจัดสรรงบ ค่ายากระตุ้นการสร้างเม็ดเลือดแดง (Erythropoietin:ประมาณวงเงิน 7,529.2353 ล้านบาท เป็นค่าใช้จ่าย EPO) ในผู้ป่วยฟอกเลือดด้วยเคร่ืองไตเทียมที่ไม่ผ่านบรกิ ารบำ� บดั ทดแทนไตสำ� หรบั ผปู้ ว่ ยไตวายเรอื้ รงั จำ� นวน การพิจารณาของคณะกรรมการฯ จ�ำนวน 6,216 คน52,911 คน พบว่า มีผู้ป่วยไตวายเรื้อรังเข้ารับบริการ (Hemodialysis Self Pay: HD Self-pay) รับบริการผ่าตดับ�ำบัดทดแทนไตจ�ำนวน 53,234 คน โดยเป็นผู้ป่วยรับ ปลูกถ่ายไต (Kidney Transplantation: KT) จำ� นวน 208บริการล้างไตผ่านช่องท้องอย่างต่อเน่ือง (Continuous คน และรบั ยากดภมู ิคมุ้ กนั หลังการปลูกถ่ายไต (KidneyAmbulatory Peritoneal Dialysis: CAPD) จำ� นวน 28,258 Transplantation Immunosuppressive Drug: KTI) ทง้ัคน รบั บรกิ ารฟอกเลอื ดดว้ ยเครอื่ งไตเทยี ม(Hemodialysis: รายเก่าและรายใหม่จำ� นวน 2,025 คน (ตารางท่ี 8)HD) จ�ำนวน 22,743 คน โดย สปสช. สนบั สนนุ เฉพาะตารางที่ 8 การรบั บริการบำ� บดั ทดแทนไต ในผ้ปู ่วยไตวายเรื้อรัง ปีงบประมาณ 2556 –2560 ประเภทบรกิ าร 2556 2557 2558 2559 25601. ลา้ งไตผา่ นช่องทอ้ งอย่างต่อเนอ่ื ง (CAPD) 14,225 18,284 21,513 26,681 28,258ผปู้ ว่ ยเก่า (ผปู้ ว่ ยเดมิ ทยี่ กยอดจากปที ่ีผา่ นมา) 7,407 10,748 13,817 19,125 20,450ผู้ปว่ ยใหม่ (ในปี)- ผปู้ ว่ ยท่ีลงทะเบียนและรับบรกิ ารรายใหม่ 5,554 7,169 7,320 7,224 7,411- ผู้ปว่ ยทีเ่ ปล่ยี นมารักษาด้วยวิธี CAPD 1,264 367 376 332 397ผปู้ ว่ ยที่ออกจากวิธี CAPD (ในปี)- ผู้ปว่ ยเสยี ชวี ติ 3,233 4,066 4,590 4,998 5,259- ผ้ปู ว่ ย CAPD ท่เี ปลย่ี นวธิ กี ารรักษา 244 401 433 1,216 1,416- ผู้ป่วยท่ีหยดุ การรักษา/ไม่สามารถติดตามได้ 17 182. ฟอกเลอื ดดว้ ยเครอื่ งไตเทียม (HD) 7,855 10,525 13,223 14,622 16,527ผู้ปว่ ยเก่า (ผ้ปู ว่ ยเดิมที่ยกยอดจากปีทผี่ ่านมา) 5,250 6,676 9,011 11,308 12,861ผู้ปว่ ยใหม่ (ในป)ี- ผ้ปู ่วยทล่ี งทะเบยี นและรบั บริการรายใหม่ 2,071 2,513 2,680 1,545 1,664- ผู้ปว่ ยที่เปลย่ี นมารักษาด้วยวิธี HD 534 1,336 1,532 1,769 2,002ผปู้ ว่ ยท่อี อกจากวธิ ี HD (ในปี)- ผู้ปว่ ยเสยี ชีวติ 995 1,484 1,669 1,680 1,823- ผปู้ ่วย HD ที่เปลยี่ นวธิ ีการรกั ษา 81 86- ผูป้ ว่ ยทีห่ ยดุ การรกั ษา/ไม่สามารถติดตามได้ 184 30 36 0 0 รายงานการสรางระบบหลกั ประกันสขุ ภาพแหง่ ชาติ ประจ�ำ ปงี บประมาณ 2560 | 63

ประเภทบริการ 2556 2557 2558 2559 25603. HD Self-pay 2,513 3,389 4,067 5,683 6,216ผู้ปว่ ยเก่า (ผู้ปว่ ยเดมิ ท่ยี กยอดจากปที ่ผี า่ นมา) 1,356 1,992 2,529 4,087 4,380ผ้ปู ว่ ยใหม่ (ในป)ี- ผ้ปู ่วยทลี่ งทะเบยี นและรบั บรกิ ารรายใหม่ 797 1,365 1,488 1,550 1,796- ผูป้ ่วยทเี่ ปลี่ยนมารกั ษาดว้ ยวิธี HD Self-pay 360 32 50 46 40ผู้ปว่ ยท่อี อกจากวธิ ี HD Self-pay- ผ้ปู ่วยเสียชวี ติ 431 715 816 850 930- ผปู้ ว่ ย HD Self-pay ที่เปลย่ี นวิธีการรกั ษา 90 145 139 453 622- ผปู้ ่วยท่ีหยุดการรกั ษา/ไมส่ ามารถตดิ ตามได้4. ผ่าตัดปลูกถา่ ยไต (KT) 00- ผู้ปว่ ยใหม่ (ในปี) 86 182 182 204 208- ผ้ปู ่วยเสยี ชีวติ 86 182 182 204 2085. รบั ยากดภมู ิคมุ้ กนั หลงั การปลกู ถา่ ยไต (KTI) 3 9 15 17 13ผ้ปู ่วยเก่า (ผู้ป่วยเดมิ ท่ียกยอดจากปีทผี่ า่ นมา) 1,197 1,295 1,417 1,859 2,025ผปู้ ว่ ยใหม่ (ในป)ี 998 1,068 1,189 1,607 1,791ผู้ปว่ ยท่อี อกจากวิธี KTI 199 227 228 252 234- ผปู้ ่วยเสยี ชวี ติ- ผูป้ ว่ ยท่เี ปลีย่ นวธิ ีการรกั ษา 24 65 83 41 40รวมการรบั บรกิ ารบำ� บัดทดแทนไต 105 41 35 27 33 25,876 33,675 40,402 49,049 53,234ท่มี า: ข้อมลู บริการผปู้ ว่ ยไตวายระยะเร้ือรัง ปี 2556-2560 ส�ำนักบรหิ ารสารสนเทศการประกัน ขอ้ มลู ณ วันที่ 30 กันยาน 2560 ประมวลผลข้อมลู ณ 31 มกราคม 2561 วิเคราะหโ์ ดย แผนงานสนบั สนุนระบบบริการโรคไตวาย สปสช.หมายเหต:ุ 1) ผปู้ ว่ ยไตวายเร้อื รงั สามารถเปลีย่ นวธิ กี ารรักษาได้ภายในปงี บประมาณ 2) จำ� นวนผู้ป่วยท่ีใชบ้ ริการไม่นับรวมผ้ปู ว่ ยทีเ่ สยี ชีวิตเพอ่ื ลดการนบั ซำ�้ 3) บริการฟอกเลอื ดดว้ ยเคร่อื งไตเทยี ม (Hemodialysis: HD) เปน็ บริการฟอกเลือดในผปู้ ่วยไตวายระยะสุดทา้ ยท่ี เป็นไปตามหลักเกณฑ์ท่ีก�ำหนด โดยกองทุนฯ สนับสนุนค่าเตรียมเส้นเลือด ค่าฟอกเลือดด้วยเคร่ืองไตเทียม คา่ ยากระตนุ้ การสรา้ งเมด็ เลอื ดแดง (EPO) และคา่ บรหิ ารจัดการ 4) HD self-pay กองทุนฯ สนับสนุนเฉพาะคา่ ยากระตุ้นการสรา้ งเม็ดเลอื ดแดง (EPO) ในผูป้ ว่ ยที่รบั บรกิ ารบ�ำบัด ทดแทนไตโดยวธิ ี HD ท่ีไมป่ ระสงคเ์ ขา้ รบั บรกิ าร CAPD และไมผ่ า่ นการพจิ ารณาของคณะกรรมการเพอ่ื สนบั สนนุ ผปู้ ่วยโรคไตวายเร้ือรังระยะสุดทา้ ยให้เข้าถึงการบรกิ ารทดแทนไตระดบั เขต64 | รายงานการสรางระบบหลกั ประกันสขุ ภาพแห่งชาติ ประจ�ำ ปงี บประมาณ 2560

ผลการด�ำ เนินงานการสรา้ งระบบหลกั ประกันสขุ ภาพแหง่ ชาติ 4.3.3 บริการควบคุม ป้องกัน และรักษาโรค เกิดภาวะแทรกซ้อน (Secondary prevention) จ�ำนวนเร้ือรัง ท้งั สนิ้ 3,811,885 คน คิดเปน็ ร้อยละ 135.45 (เป้าหมาย 1) บริการผู้ป่วยโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูง ท่ีได้รบั จดั สรร 2,814,300 คน) โดยร้อยละ 70.56 ของ ผู้ป่วยโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูงเป็นโรคที่ ผปู้ ว่ ยโรคเบาหวานและ/หรอื โรคความดนั โลหติ สงู รว่ มดว้ ยเกิดจากพฤติกรรมและวิถีการด�ำเนินชีวิต ซ่ึงสามารถ ท่ีไม่มีภาวะแทรกซ้อน (จ�ำนวน 1,817,539 คน จากปอ้ งกนั ได้ การรกั ษาภายหลงั การเกดิ โรคอยา่ งเดยี วไมอ่ าจ 2,575,999 คน) สามารถเข้าถึงบริการ 2nd preventionลดภาระของผู้ป่วย ครอบครัวและสังคมในระยะยาวได้ คือได้รับตรวจหาระดับ HbA1c, Lipid Profile, Microการป้องกันการเกิดโรคเป็นเรื่องจ�ำเป็นที่ต้องด�ำเนินการ albuminuria, จอประสาทตา และตรวจเทา้ อยา่ งละเอยี ดควบค่กู นั ไป ปีงบประมาณ 2560 สปสช. ไดร้ บั จดั สรรงบ อยา่ งน้อยปลี ะครั้ง และมีเพยี งร้อยละ 36.30 ทส่ี ามารถประมาณวงเงนิ 910.609 ลา้ นบาท เพมิ่ เตมิ นอกเหนอื จาก ควบคมุ ระดับน้ำ� ตาลในเลือดได้ดี (ระดับ HbA1c < 7%)งบเหมาจา่ ยรายหวั สำ� หรบั เปน็ คา่ บรกิ ารในการรกั ษาดว้ ย และรอ้ ยละ 54.46 ของผปู้ ว่ ยโรคความดันโลหิตสงู ที่ไม่มียา การตรวจคัดกรองความเส่ียง/ภาวะแทรกซ้อน และ ภาวะแทรกซ้อน (จ�ำนวน 1,994,346 คน จากจ�ำนวนการสนบั สนนุ การจดั การดแู ลตนเองแกผ่ ปู้ ว่ ย เพอ่ื ปอ้ งกนั 3,662,231 คน) ไดร้ บั การตรวจหาระดบั Fasting Plasmaความรนุ แรงของโรคเบาหวานและความดันโลหติ สูง Glucose, ไขมนั Lipid Profile, Urinalysis อย่างน้อยปลี ะ ในปงี บประมาณ 2560 พบว่า มีผปู้ ่วยโรคเบาหวาน ครงั้ ) และสามารถควบคมุ ระดบั ความดนั โลหติ ไดน้ อ้ ยกวา่และความดนั โลหติ สงู ไดร้ บั บรกิ ารควบคมุ และปอ้ งกนั การ 140/90 mmHg) ถงึ ร้อยละ 64.60 (แผนภาพท่ี 14)แผนภาพที่ 14 การรบั บริการควบคุมและป้องกนั ความรุนแรงของโรค (Secondary prevention) ในผู้ป่วยโรคเบาหวานและ/หรือความดันโลหิตสูงร่วมดว้ ย และผ้ปู ว่ ยความดนั โลหติ สูง ปงี บประมาณ 2560ทม่ี า: ข้อมูลจากรายงานท่ีสนับสนุนการบริหารจัดการกองทุน (M&E for Payment: H0401) ส�ำนักสารสนเทศและประเมินผลลพั ธ์สุขภาพ สปสช. ข้อมลู ณ 30 กนั ยายน 2560 ประมวลผล ณ 30 พฤศจกิ ายน 2560หมายเหต:ุ * ขอ้ มูลผปู้ ว่ ยโรค DM/HT สะสมท้งั หมดในระบบสทิ ธิ UC ท่ีมชี วี ิตอยู่ ณ ตน้ ปีงบประมาณ ** ไม่รวมผ้ปู ว่ ยโรคเบาหวานชนิดที่ 1 *** รายงานการประเมินผลการดูแลผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่ 2 และโรคความดันโลหิตสูง ปี 2558: MedResNet รายงานการสรา งระบบหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ ประจ�ำ ปีงบประมาณ 2560 | 65

2) บริการผ้ปู ่วยจิตเวชเร้ือรังในชุมชน ด�ำเนินการประเมินความต้องการบริการด้านสุขภาพของ ในปีงบประมาณ 2560 สปสช. ได้รับการจัดสรร ผสู้ งู อายทุ มี่ ภี าวะพง่ึ พงิ ตามแบบประเมนิ ความสามารถในงบประมาณเพม่ิ เตมิ วงเงิน 49.80 ลา้ นบาท จากงบเหมา การด�ำเนินชวี ิตประจำ� วนั (Barthel ADL index) พรอ้ มทงั้จ่ายรายหัว เป็นค่าบริการส�ำหรับผู้ป่วยจิตเวชเรื้อรังทุก จัดท�ำแผนการดูแลรายบุคคล (Care plan) และจัดหากลมุ่ ทจ่ี ำ� เปน็ ตอ้ งดแู ลใกลช้ ดิ ตอ่ เนอ่ื งในชมุ ชน ใหส้ ามารถ บรกิ ารดา้ นสาธารณสขุ ในการดแู ลผสู้ งู อายทุ ม่ี ภี าวะพงึ่ พงิกลบั มาดำ� รงชวี ติ ได้อยา่ งปกติในสงั คมจำ� นวน 8,300 คน ในปีงบประมาณ 2560 สปสช. ได้รับจัดสรร(เป้าหมาย 8,300 คน) ซึ่งให้บริการโดยหน่วยบริการ งบประมาณวงเงิน 900 ล้านบาท เพ่ือดูแลผู้สูงอายุที่มีแม่ขา่ ย/โรงพยาบาลพีเ่ ลย้ี ง จ�ำนวน 111 แหง่ ประกอบ ภาวะพ่ึงพิงสิทธิหลักประกันสุขภาพแห่งชาติจ�ำนวนดว้ ย โรงพยาบาลจติ เวช โรงพยาบาลศูนย์ โรงพยาบาล 150,000 โดยจัดสรรงบประมาณส�ำหรับสนับสนุนให้ทั่วไป ท่ีมีความพร้อม และหน่วยบริการลูกข่าย (หน่วย กองทนุ หลกั ประกนั สขุ ภาพในระดบั ทอ้ งถนิ่ หรอื พน้ื ทท่ี เี่ ขา้บรกิ ารประจำ� และหนว่ ยบรกิ ารปฐมภมู )ิ จำ� นวน 929 แหง่ ร่วมด�ำเนินงาน วงเงิน 725 ล้านบาท (เหมาจ่ายอัตรา 5,000 บาทตอ่ รายตอ่ ป)ี และสนบั สนนุ งบประมาณจำ� นวน 4.3.4 บริการสาธารณสุขส�ำหรับผู้สูงอายุท่ีมี 150 ลา้ นบาท (100,000 บาทต่อหน่วยบริการ) ให้หนว่ ยภาวะพงึ่ พงิ บรกิ ารประจำ� ในพน้ื ท่ี (ยกเวน้ พน้ื ทก่ี รงุ เทพฯ) และจดั สรร ปี 2559 มกี ารบรู ณาการในการจดั ระบบการใหบ้ รกิ าร ให้พนื้ ที่กรงุ เทพมหานครจ�ำนวน 25 ล้านบาท โดยมผี ู้สงูดูแลผู้สงู อายุท่ีมภี าวะพงึ่ พงิ กับทกุ ภาคส่วนประกอบดว้ ย อายทุ ี่มีภาวะพึง่ พิงได้รบั บรกิ ารตาม Care plan ทั้งหมดองคก์ ารปกครองสว่ นทอ้ งถนิ่ หนว่ ยบรกิ ารประจำ� ในพนื้ ท่ี 180,841 คน เปน็ ผสู้ ูงอายุทม่ี ภี าวะพึ่งพิงรายใหม่ท่ีได้รับเพอื่ ขับเคลือ่ นให้ผู้สงู อายุ เข้าใจ เขา้ ถงึ พ่งึ ได้ โดยร่วม บริการ จ�ำนวน 100,015 คน (แผนภาพท่ี 15)แผนภาพที่ 15 จ�ำนวนผสู้ ูงอายทุ มี่ ีภาวะพ่งึ พงิ ที่ได้รับบริการดูแลด้านสาธารณสขุ โดยหน่วยบริการประจำ� และองค์กรปกครองสว่ นทอ้ งถนิ่ จ�ำแนกตามสปสช.เขต ปงี บประมาณ 2560ทม่ี า: สำ� นกั สนับสนุนระบบบริการสุขภาพชมุ ชน ขอ้ มูล ณ 30 กนั ยายน 2560 ประมวลผล ณ 15 ธันวาคม 256066 | รายงานการสรา งระบบหลักประกันสุขภาพแหง่ ชาติ ประจำ�ปงี บประมาณ 2560

ผลการดำ�เนนิ งานการสรา้ งระบบหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ4.4. คา่ ใชจ้ า่ ยสำ� หรบั หนว่ ยบรกิ ารในพน้ื ทก่ี นั ดาร 4.5. ประสิทธภิ าพการจดั บริการพ้ืนที่เสี่ยงภัย และพื้นที่ 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้ วันนอนเฉลยี่ ผปู้ ่วยใน สะทอ้ นประสทิ ธิภาพของการ รักษาแบบผู้ป่วยใน หากมีวันนอนที่นานขึ้นก็จะส่งผลต่อ ปีงบประมาณ 2560 ได้จัดสรรค่าใช้จ่ายบริการ คา่ ใชจ้ า่ ยทสี่ งู ขน้ึ ตาม จากการวเิ คราะหข์ อ้ มลู ผปู้ ว่ ยในสทิ ธิสาธารณสขุ เพมิ่ เตมิ เพอื่ เพม่ิ ประสทิ ธภิ าพใหห้ นว่ ยบรกิ าร หลักประกันสุขภาพแห่งชาติ ตั้งแต่ปี 2549–2560 พบวา่สังกัดส�ำนักปลัดกระทรวงสาธารณสุข ในพ้ืนท่ีกันดาร/ วันนอนเฉลี่ยของผูป้ ่วยในอยู่ระหวา่ ง 4.07 - 4.24 วนั มีพน้ื ทเี่ สย่ี งภยั และพนื้ ทจี่ งั หวดั ชายแดนภาคใต้ รวมจำ� นวน แนวโนม้ ค่อนขา้ งคงท่ี โดยในปี 2560 วนั นอนเฉล่ียนาน163 แหง่ วงเงิน 1,490.2875 ล้านบาท จา่ ยตามเกณฑ์ ทสี่ ดุ คอื ผปู้ ว่ ยในโรงพยาบาลเฉพาะทาง (21.95 วนั ) ลดพ้นื ท่กี นั ดาร/พ้ืนทีเ่ สย่ี งภยั 157 แหง่ และจ่ายตามเกณฑ์ ลงจากปี 2549 (29.17 วัน) รองลงมา คือ โรงพยาบาลพน้ื ทจี่ งั หวดั ชายแดนภาคใต้ 44 แหง่ (บางหนว่ ยบรกิ ารได้ สังกัดทบวงมหาวิทยาลัย (6.97 วัน) โดยโรงพยาบาลรบั การจัดสรรมากกวา่ 1 เกณฑ)์ ชุมชนขนาดเล็ก (F) และโรงพยาบาลชุมชนแม่ข่าย (M) มวี ันนอนเฉลย่ี น้อยท่ีสดุ เพียง 3.31 และ 2.96 วัน ตาม 40 ล�ำดับ ส่วนโรงพยาบาลศูนย์ โรงพยาบาลทั่วไป นั้นมี แนวโน้มวันนอนเฉลี่ยค่อนข้างคงท่ี (แผนภาพที่ 16)แผนภูมิท่ี 18 วนั นอนเฉล่ียผ้ปู ่วยใน จ�ำแนกตามประเภทหนว่ ยบรกิ าร ปงี บประมาณ 2549-2560 302010 0 2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560โรงพยาบาลศนู ย (รพศ.) 5.08 5.01 4.89 4.84 4.81 4.87 4.91 4.92 4.93 4.89 4.91 4.93โรงพยาบาลทัว่ ไป (รพท.) 4.30 4.26 4.17 4.19 4.23 4.30 4.34 4.32 4.34 4.36 4.35 4.38โรงพยาบาลชมุ ชนขนาดเล็ก (F) 2.81 2.79 2.78 2.83 2.85 2.90 2.94 2.95 2.92 2.91 2.93 2.96โรงพยาบาลชมุ ชนแมข าย (M) 3.03 3.05 3.05 3.09 3.13 3.18 3.24 3.24 3.25 3.26 3.29 3.31รพ.สงั กัดทบวงมหาวิทยาลัย 9.28 9.02 8.59 8.27 7.94 7.82 7.74 7.46 7.24 7.20 7.06 6.97รพ.เอกชน 3.92 4.04 3.71 3.29 3.14 2.96 2.92 2.88 2.87 2.85 2.97 3.43รพ.เฉพาะทาง 29.17 28.49 24.55 23.74 21.76 21.13 21.17 21.10 20.27 20.25 20.51 21.95รพ.เฉพาะทางมะเร็ง 12.39 9.76 8.49 8.32 8.25 8.26 7.21 6.80 6.15 5.86 5.32 5.05รพ.นอก สธ. 7.01 6.80 6.29 6.07 5.83 5.87 6.06 5.96 5.96 5.71 5.81 5.79รัฐพิเศษ 4.85 5.18 5.19 5.03 4.37 4.08 3.92 3.43 3.84 4.29 4.80 5.06Total 4.24 4.20 4.10 4.07 4.07 4.13 4.16 4.15 4.15 4.14 4.13 4.19ที่มา: ขอ้ มูลผูป้ ว่ ยใน (IP-research) ปงี บประมาณ 2549-2560 สำ� นกั บริหารสารสนเทศการประกัน ประมวลผล ณ มกราคม 2561, วิเคราะหโ์ ดยสำ� นักสารสนเทศและประเมนิ ผลลพั ธส์ ขุ ภาพ สปสช. รายงานการสรางระบบหลกั ประกันสขุ ภาพแห่งชาติ ประจำ�ปงี บประมาณ 2560 | 67

เม่ือวิเคราะห์ Case Mix Index: CMI หมายถึง น้อยกว่า มีความรุนแรงโรคน้อย ระยะเวลาในการนอนผลรวมค่าน�้ำหนักสัมพัทธ์ (Sum of Relative Weight) โรงพยาบาลสนั้หรอื ผลรวมคา่ นำ้� หนกั สมั พทั ธท์ ปี่ รบั ตามวนั นอน (Sum of จากข้อมูลผู้ป่วยในสิทธิ UCS พบว่า ค่าน้�ำหนักAdjusted Relative Weight) ตอ่ จำ� นวนผปู้ ว่ ยในทจี่ ำ� หนา่ ย สัมพัทธ์เฉลี่ยผู้ป่วยในที่ปรับแล้ว (Adj.CMI) โดยรวมมีท้ังหมด สามารถสะท้อนประสิทธิภาพของระบบบริการ แนวโนม้ เพมิ่ ขนึ้ (เมอ่ื คำ� นวณโดยใช้ DRG version 5) โดยการใช้ทรัพยากรเพ่ือการรักษาแบบผู้ป่วยใน และการ เพมิ่ จาก 0.90 ในปี 2549 เปน็ 1.26 ในปี 2560 และหนว่ ยตัดสินใจรับผู้ป่วยไว้รักษาในโรงพยาบาล โดยกรณีท่ีค่า บรกิ ารเกอื บทกุ ประเภท คา่ นำ�้ หนกั สมั พทั ธเ์ ฉลย่ี มแี นวโนม้น้�ำหนักสัมพัทธ์เฉล่ียผู้ป่วยใน (CMI) มีค่าต่�ำ หมายถึง สูงข้ึน แต่ควรเปรียบเทียบกับ CMI ของหน่วยบริการความจ�ำเป็นในการรับไว้รักษาในโรงพยาบาลน้อยกว่า ในระดับเดียวกันหรือเกณฑ์ท่ีก�ำหนด เพ่ือพัฒนาระบบผปู้ ว่ ยทม่ี คี า่ นำ้� หนกั สมั พทั ธท์ ส่ี งู กวา่ แสดงใหเ้ หน็ วา่ หนว่ ย บริการให้มีศักยภาพสอดคล้องกับหน่วยบริการในแต่ละบริการให้การรักษาพยาบาลผู้ป่วยในท่ีมีการใช้ทรัพยากร ประเภทต่อไป (แผนภูมิที่ 19)แผนภูมิที่ 19 ค่านำ้� หนกั สมั พทั ธเ์ ฉลย่ี ผูป้ ่วยในทปี่ รับแลว้ (Adj.CMI) จ�ำแนกตามประเภทหน่วยบรกิ าร ปีงบประมาณ2549 -2560 4 3Adj.CMI 2 1 0 2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560โรงพยาบาลศนู ย (รพศ.) 1.18 1.23 1.60 1.69 1.75 1.86 1.85 1.80 1.89 1.91 1.93 1.97โรงพยาบาลทวั่ ไป (รพท.) 0.92 0.95 1.11 1.17 1.23 1.31 1.30 1.25 1.31 1.32 1.32 1.37โรงพยาบาลชมุ ชนขนาดเลก็ (F) 0.63 0.64 0.54 0.56 0.59 0.63 0.61 0.59 0.60 0.61 0.61 0.63โรงพยาบาลชุมชนแมขาย (M) 0.69 0.71 0.66 0.69 0.71 0.75 0.74 0.71 0.76 0.78 0.78 0.81รพ.สังกดั ทบวงมหาวิทยาลัย 2.04 2.07 2.87 2.87 2.81 2.87 2.79 2.75 2.77 2.78 2.81 2.88รพ.เอกชน 1.07 1.11 1.30 1.41 1.51 1.60 1.51 1.46 1.57 1.68 1.64 1.68รพ.เฉพาะทาง 1.89 1.92 2.00 2.09 2.01 2.17 2.27 2.30 2.41 2.32 2.35 2.35รพ.เฉพาะทางมะเรง็ 1.51 1.66 3.08 3.12 3.31 3.45 3.09 2.82 2.79 2.69 2.72 2.76รพ.นอก สธ. 1.15 1.16 1.36 1.41 1.43 1.51 1.50 1.43 1.51 1.51 1.52 1.56รัฐพิเศษ 1.07 1.31 1.65 1.57 1.47 1.60 1.53 1.43 1.45 1.49 1.50 1.46Total 0.90 0.93 1.05 1.09 1.14 1.22 1.20 1.16 1.22 1.23 1.23 1.26ทมี่ า: ข้อมลู ผ้ปู ่วยใน (IP-research) ปีงบประมาณ 2549-2560 สำ� นักบริหารสารสนเทศการประกัน ประมวลผล ณ มกราคม 2561, วเิ คราะห์โดย สำ� นักสารสนเทศและประเมนิ ผลลัพธ์สขุ ภาพ สปสช.หมายเหต:ุ คา่ น้�ำหนักสมั พัทธเ์ ฉลี่ยผู้ป่วยในทีป่ รบั แลว้ (Adj.CMI) วิเคราะหโ์ ดยใช้ DRG version 568 | รายงานการสรางระบบหลกั ประกันสุขภาพแห่งชาติ ประจ�ำ ปงี บประมาณ 2560

ผลการด�ำ เนนิ งานการสรา้ งระบบหลักประกันสขุ ภาพแห่งชาติ ค่าน�้ำหนักสัมพัทธ์ (Relative Weight: RW) 0.5 พบว่า ในปี 2560 โรงพยาบาลชมุ ชนขนาดเลก็ (F)หมายถึง ค่าเฉลี่ยของการใช้ทรัพยากรในการรักษาแบบ มีสัดส่วนมากท่ีสุด (ร้อยละ 51.91) แสดงให้เห็นว่าผู้ป่วยใน ตาม DRG เทียบกับต้นทุนเฉล่ียของการรักษา มีการรับผู้ป่วยที่มีความรุนแรงของโรคค่อนข้างน้อยไว้ผปู้ ว่ ยทง้ั หมด สำ� หรบั ผปู้ ว่ ยในทม่ี คี า่ นำ�้ หนกั สมั พทั ธ์ (RW) รักษาในโรงพยาบาลแบบผู้ป่วยใน ในสัดส่วนท่ีมากกว่าน้อยแสดงให้เห็นถึงความรุนแรงของโรคน้อย และความ โรงพยาบาลประเภทอน่ื ๆ รองลงมาคอื โรงพยาบาลชมุ ชนจำ� เปน็ ในการรบั ไวร้ ักษาในโรงพยาบาลนอ้ ย แมข่ า่ ย (M) และโรงพยาบาลเอกชน คดิ เปน็ รอ้ ยละ 43.93 สำ� หรบั สดั สว่ นผปู้ ว่ ยในทมี่ คี า่ นำ้� หนกั สมั พทั ธน์ อ้ ยกวา่ และ 34.43 ตามล�ำดบั (แผนภูมทิ ่ี 20)แผนภมู ทิ ี่ 20 สดั สว่ นผปู้ ว่ ยในทมี่ คี า่ นำ้� หนกั สมั พทั ธ์ (RW) นอ้ ยกวา่ 0.5 จำ� แนกตามประเภทหนว่ ยบรกิ าร ปงี บประมาณ2549-2560 80 60 RW 40 20 0 2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560โรงพยาบาลศนู ย (รพศ.) 22.52 21.50 28.86 27.67 27.07 25.40 24.29 24.24 22.28 22.27 22.48 21.59โรงพยาบาลทวั่ ไป (รพท.) 33.14 31.69 41.08 39.33 37.47 35.13 33.73 34.03 31.61 31.57 31.47 29.81โรงพยาบาลชุมชนขนาดเล็ก (F) 52.50 51.31 66.55 64.51 62.02 58.79 57.58 58.07 55.16 54.85 54.10 51.91โรงพยาบาลชมุ ชนแมข า ย (M) 47.31 45.07 58.13 56.20 54.31 51.92 49.94 51.35 47.19 46.19 45.97 43.93รพ.สังกัดทบวงมหาวทิ ยาลยั 9.05 7.81 12.71 12.73 13.41 13.05 13.25 12.24 11.42 10.94 10.94 9.68รพ.เอกชน 35.19 34.26 43.45 39.25 32.54 30.16 27.64 28.37 28.62 28.50 31.06 34.43รพ.เฉพาะทาง 4.18 4.55 6.51 6.48 7.18 6.73 5.73 5.83 4.93 4.98 4.66 4.10รพ.เฉพาะทางมะเร็ง 0.84 1.57 0.85 0.60 0.48 0.48 0.32 0.32 0.47 0.54 0.55 0.70รพ.นอก สธ. 29.28 29.31 37.79 36.18 35.12 33.83 32.72 34.01 31.47 33.00 33.41 31.41รฐั พเิ ศษ 30.86 25.11 31.62 34.65 33.42 22.08 20.39 17.30 19.14 20.85 24.39 25.05Total 38.39 37.09 48.13 46.49 44.42 41.69 40.33 40.69 37.99 37.84 37.89 36.38ที่มา: ขอ้ มูลผู้ป่วยใน (IP-research) ปีงบประมาณ 2549-2560 ส�ำนักบรหิ ารสารสนเทศการประกนั ประมวลผล ณ มกราคม 2561, วเิ คราะห์โดย สำ� นักสารสนเทศและประเมินผลลพั ธส์ ุขภาพ สปสช.หมายเหต:ุ 1) ไม่รวมรหสั Z380 (well-being) 2) ปี 2551 มกี ารเปล่ยี นแปลงการใช้ Thai DRG Version 3 เป็น Thai DRG Version 4 3) ปี 2555 มีการเปลยี่ นแปลงการใช้ Thai DRG Version 4 เปน็ Thai DRG Version 5 รายงานการสรา งระบบหลักประกันสขุ ภาพแห่งชาติ ประจ�ำ ปงี บประมาณ 2560 | 69

สว่ นอตั ราการผา่ ทอ้ งคลอด สทิ ธหิ ลกั ประกนั สขุ ภาพ คา่ ใชจ้ า่ ยทเี่ พม่ิ ขนึ้ ตาม และเมอื่ จำ� แนกตามประเภทหนว่ ยแหง่ ชาติ มแี นวโนม้ เพ่มิ ขึ้นเร่ือยๆ จาก ร้อยละ 20.14 ใน บริการพบว่าอัตราการผ่าท้องคลอดมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นทุกปี 2549 เปน็ รอ้ ยละ 31.93 ในปี 2560 ซงึ่ บง่ ชสี้ ถานการณ์ ประเภทหนว่ ยบรกิ าร (แผนภมู ิท่ี 29)การเลือกวิธีการคลอดแบบผ่าท้องคลอด จะส่งผลต่อแผนภมู ิที่ 21 อัตราการผา่ ทอ้ งค6ล0อด สทิ ธิ UC จ�ำแนกตามประเภทหน่วยบริการ ปีงบประมาณ 2549-2560 50 40 ัอตรา (ตอ 100) 30 20 10 0 2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560โรงพยาบาลศนู ย (รพศ.) 36.66 37.70 39.26 40.17 39.54 41.65 41.49 43.21 44.80 45.89 45.92 46.62โรงพยาบาลทว่ั ไป (รพท.) 31.93 33.07 34.01 35.45 35.54 38.12 39.49 41.34 43.63 44.79 44.98 45.83โรงพยาบาลชุมชนขนาดเล็ก (F) 3.12 2.80 2.76 2.63 3.00 3.24 3.36 3.82 4.28 4.70 4.80 5.03โรงพยาบาลชุมชนแมข า ย (M) 12.79 14.74 14.59 15.50 16.36 19.16 20.36 21.04 21.45 24.34 25.68 28.32รพ.สงั กัดทบวงมหาวทิ ยาลัย 29.22 31.80 33.98 32.99 36.14 38.29 36.17 38.09 39.85 38.66 39.41 39.63รพ.เอกชน 26.20 30.05 29.61 33.78 34.39 37.88 40.53 42.59 46.28 48.68 46.11 42.24รพ.นอก สธ. 24.57 24.57 26.75 26.32 26.45 28.64 29.36 30.81 29.89 30.45 32.34 34.20รฐั พิเศษ 27.19 26.89 28.91 27.02 23.97 26.21 24.55 24.73 29.42 27.96 30.90 32.05Total 20.14 21.00 21.84 22.75 23.04 25.23 25.90 27.41 29.04 30.54 30.93 31.93ท่ีมา: ข้อมูลผูป้ ว่ ยใน (IP-research) ปีงบประมาณ 2549-2560 ส�ำนักบริหารสารสนเทศการประกนั ประมวลผล ณ มกราคม 2561, วเิ คราะหโ์ ดยส�ำนกั สารสนเทศและประเมนิ ผลลัพธ์สุขภาพ สปสช.4.6. คุณภาพผลงาน และผลลพั ธบ์ รกิ าร คณุ ภาพบรกิ ารปฐมภมู ใิ นปี พ.ศ. 2557 โดยมจี ดุ มงุ่ หมาย ทจี่ ะใชก้ ลไกดา้ นการเงนิ กระตนุ้ หรอื จงู ใจใหห้ นว่ ยบรกิ าร 4.6.1 คณุ ภาพผลงานบริการสาธารณสขุ พฒั นาตนเองจนสามารถใหบ้ รกิ ารปฐมภมู ทิ ม่ี คี ณุ ภาพและ คณะกรรมการหลกั ประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาติ มนี โยบาย ได้ผลลัพธ์ทางสุขภาพตามตัวชี้วัดที่ก�ำหนด โดยจัดสรรเพ่ิมประสิทธิผลและคุณภาพผลงานบริการสาธารณสุข วงเงินตามจ�ำนวนผู้ลงทะเบียนสิทธิของแต่ละเขตโดยใชก้ ลไกการเงนิ การคลงั หนนุ เสรมิ การพฒั นาคณุ ภาพ (Global budget) ใหห้ นว่ ยบรกิ ารตามผลงานบรกิ ารทผี่ า่ นบริการของหน่วยบริการ ภายใต้โครงการงบจ่ายตาม ตวั ชวี้ ดั ทกี่ ำ� หนด โดยสะทอ้ นคณุ ภาพการจดั บรกิ าร 4 ดา้ นเกณฑค์ ณุ ภาพและผลงานบรกิ ารปฐมภมู ิ ซงึ่ ใชแ้ นวคดิ จาก ประกอบด้วย 1) การจัดบริการสร้างเสริมสุขภาพและโครงการ Quality and Outcomes Frameworks (QOF) ปอ้ งกนั โรค 2) การจดั บรกิ ารปฐมภมู ิ 3) การพฒั นาองคก์ รของสหราชอาณาจักร และ สปสช. เรม่ิ ก�ำหนดใช้ตวั ช้ีวัด70 | รายงานการสรางระบบหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ ประจำ�ปีงบประมาณ 2560

ผลการดำ�เนินงานการสร้างระบบหลกั ประกันสขุ ภาพแห่งชาติการเชื่อมโยงบริการ ระบบส่งต่อ และการบรหิ ารระบบ เกณฑก์ ารวดั เนน้ การวดั ผลลพั ธม์ ากกวา่ กระบวนการ4) คุณภาพและผลงานบริการทตี่ อบสนองปัญหาสขุ ภาพ ใชข้ อ้ มลู จากระบบฐานขอ้ มลู ทม่ี อี ยเู่ ดมิ เพอื่ ไม่ใหเ้ ปน็ ภาระของประชาชนในพน้ื ทแ่ี ละบรกิ ารเสรมิ ในพน้ื ที่(การกำ� หนด แก่หน่วยบริการในการจัดเก็บข้อมูล สามารถสะท้อนตวั ชวี้ ดั เกณฑก์ ารวดั และแนวทางการจา่ ยแกห่ นว่ ยบรกิ าร คุณภาพบริการที่เช่ือมโยงทุกระดับ และเป็นปัญหาเปน็ อำ� นาจของคณะอนกุ รรมการหลกั ประกนั สขุ ภาพระดบั สาธารณสุข อาทิ โรคที่มีภาระโรคสูง ความเสี่ยงสูงเขตพน้ื ที่ (อปสข.) ภายใตก้ รอบแนวทางที่ สปสช.กำ� หนด) คา่ ใชจ้ า่ ยสงู (High burden, High risk, High cost) ในปีงบประมาณ 2560 สปสช. ได้ด�ำเนนิ การตาม ผลงานบรกิ ารตามเกณฑค์ ณุ ภาพ(QOF) ปงี บประมาณนโยบายคณะกรรมการที่มุ่งเน้นยกระดับคุณภาพบริการ 2560 เทยี บกับขอ้ มลู baseline ปี 2559 พบว่า ทกุ ตวัด้านสาธารณสุขด้วยการขับเคล่ือนแบบความร่วมมือ ช้ีวัดมีผลการด�ำเนินงานในทิศทางที่ดีขึ้น น่าจะส่งผลให้รว่ มคดิ รว่ มทำ� ระหวา่ งกระทรวงสาธารณสขุ สปสช. และ หนว่ ยบรกิ ารปฐมภมู ิ และหนว่ ยบรกิ ารประจำ� มกี ารพฒั นาหน่วยงานทเ่ี ก่ียวข้อง ตัง้ แต่กระบวนการก�ำหนดแนวทาง คุณภาพผลงานบริการและประชาชนได้รับบริการท่ีมีการด�ำเนินงาน การคัดเลือกตัวชี้วัดที่สะท้อนคุณภาพ คณุ ภาพมาตรฐานเพ่มิ ขึ้นอย่างต่อเนือ่ ง โดยพบว่าผลงานบริการ และสร้างแรงจูงใจให้หน่วยบริการจัด - ประชาชนเข้าถึงบริการท่ีจ�ำเป็นมากขึ้น เช่นบริการที่มีคุณภาพมาตรฐาน รวมท้ังพัฒนาคุณภาพของ ประชากรไทยอายุ 35-74 ปที ี่ไดร้ บั บรกิ ารคดั กรองเบาหวานระบบข้อมูลสุขภาพในพ้ืนท่ีอย่างต่อเน่ือง และให้มีการ และ/หรอื ความดนั โลหติ สงู การตรวจคดั กรองมะเรง็ ปากเปล่ียนแปลงการด�ำเนินงานน้อยท่ีสุด เพ่ือไม่ให้กระทบ มดลูกในสตรี 30-60 ปี ภายใน 5 ปี และหญิงมคี รรภ์ได้การดำ� เนินงานของหน่วยบริการ รับการฝากครรภ์คร้ังแรกภายใน 12 สัปดาห์ มีความ ใชว้ งเงนิ สนบั สนนุ การจา่ ยตามเกณฑค์ ณุ ภาพผลงาน ครอบคลมุ เพมิ่ มากขนึ้บริการ จากบริการผ้ปู ว่ ยนอกท่ัวไป จำ� นวน 10.00 บาท - ประสทิ ธภิ าพหนว่ ยบรกิ าร พบว่า หน่วยบริการใช้ต่อประชากรผู้มีสิทธิ UC 48.4029 ล้านคน และวงเงิน ยาปฏิชีวนะอย่างรับผิดชอบในผู้ป่วยนอกโรคอุจจาระร่วงสร้างเสริมสุขภาพและป้องกันโรค จ�ำนวน 10.00 บาท เฉยี บพลนั และผปู้ ว่ ยโรคตดิ เชอ้ื ระบบทางเดนิ หายใจ และตอ่ ประชากรไทย 65.5210 ลา้ นคน การลดลงของอัตราการรับไว้รักษาในโรงพยาบาลด้วย ตัวช้ีวัดคุณภาพผลงานบริการสาธารณสุข ประกอบ กลมุ่ โรคทค่ี วรรกั ษาแบบผปู้ ว่ ยนอก (ACSC) ในโรคลมชกัด้วย 2 สว่ น คือ ปอดอุดกน้ั เรือ้ รงั หดื เบาหวาน และความดนั โลหิตสูง 1) ตัวช้ีวัดกลาง 6 ตัว เป็นการบูรณาการระหว่าง - ด้านผลลัพธ์บริการมีแนวโน้มดีขึ้น โดยประชากรสปสช. กระทรวงสาธารณสขุ ส�ำนักงานกองทนุ สนบั สนุน ไทยอายุ 35-74 ปี ที่ได้รับการคดั กรองและวินจิ ฉยั ว่าเปน็การสรา้ งเสรมิ สขุ ภาพ (สสส.) เพื่อให้สปสช.เขต ทกุ เขต เบาหวานและ/หรือความดนั โลหติ สงู ลดลง (ตารางท่ี 9)ดำ� เนินการจ่ายตามเกณฑ์คุณภาพบรกิ าร 2) ตัวชีว้ ัดพ้นื ท่ี ไมเ่ กนิ 5 ตัว พน้ื ที่สามารถเลือกจากตวั ชว้ี ดั ทมี่ ี หรอื กำ� หนดเพม่ิ เตมิ ใหเ้ หมาะสมกบั การพฒั นาคุณภาพบริการและปัญหาในพ้ืนที่ที่รับผิดชอบ ภายใต้กลไกการมีส่วนร่วมโดยผ่านความเห็นชอบจากคณะอนุกรรมการหลกั ประกนั สขุ ภาพระดบั เขตพนื้ ท่ี (อปสข.)รายงานการสรา งระบบหลักประกนั สขุ ภาพแห่งชาติ ประจำ�ปีงบประมาณ 2560 | 71

ตารางที่ 9 ผลการด�ำเนินงานตัวชี้วดั ตามเกณฑ์คณุ ภาพผลงานบรกิ าร (QOF) ปงี บประมาณ 2560 ตัวช้ีวัด Baseline ผลงานปี 2560 ปี 2559 (ร้อยละ) (ร้อยละ)ตัวชว้ี ัดท่ี 1 ผทู้ ไ่ี ด้รับการคัดกรองและวนิ จิ ฉยั ว่าเปน็ เบาหวาน1.1 ร้อยละของประชากรไทยอายุ 35-74 ปี ที่ไดร้ ับการคัดกรองเบาหวาน โดย 56.30 59.34 ตรวจวัดระดับน้�ำตาลในเลือด (เปา้ หมาย: ไม่ต�่ำกว่ารอ้ ยละ 90)1.2 ร้อยละของประชากรไทยอายุ 35-74 ปี ที่ได้รับการคัดกรองและวนิ ิจฉยั วา่ 1.14 0.99 เปน็ เบาหวาน 58.51 60.86ตวั ช้วี ัดท่ี 2 ผ้ทู ่ีไดร้ ับการคัดกรองและวนิ จิ ฉัยเป็นความดันโลหิตสงู 3.36 3.322.1 ร้อยละของประชากรไทยอายุ 35-74 ปี ที่ไดร้ บั การคดั กรอง 48.39 53.50 27.13 34.64 ความดนั โลหิตสูง (เปา้ หมาย: ไม่ต�่ำกวา่ ร้อยละ 90) 43.92 39.082.2 ร้อยละของประชากรไทยอายุ 35-74 ปี ท่ีไดร้ ับการคดั กรองและวินจิ ฉัย 37.98 32.92 ว่าเป็นความดันโลหติ สูง 6.58 1.87ตวั ชีว้ ดั ท่ี 3 รอ้ ยละของหญิงมคี รรภ์ได้รบั การฝากครรภค์ รง้ั แรกภายใน 12สปั ดาห์ (เปา้ หมาย: ไม่ตำ่� กวา่ ร้อยละ 60) ตัวชี้วัดที่ 4 ร้อยละสะสมความครอบคลมุ การตรวจคดั กรองมะเรง็ ปากมดลกู ในสตรี 30-60 ปี ภายใน 5 ปี (เป้าหมาย: ไมต่ �ำ่ กวา่ รอ้ ยละ 80 ใน 5 ป)ีตัวชว้ี ดั ท่ี 5 การใช้ยาปฏชิ ีวนะอย่างรบั ผิดชอบในผู้ปว่ ยนอก 5.1 ร้อยละการใช้ยาปฏชิ วี นะอยา่ งรับผิดชอบในผูป้ ่วยนอกโรคอจุ จาระรว่ ง เฉียบพลนั (Acute Diarrhea) (เป้าหมาย: ไม่เกนิ รอ้ ยละ 40)5.2 รอ้ ยละการใชย้ าปฏิชีวนะอย่างรบั ผิดชอบในผูป้ ่วยนอกโรคตดิ เชอื้ ทางเดิน หายใจ (Respiratory Infection) (เปา้ หมาย: ไม่เกินร้อยละ 40) ตัวชี้วดั ที่ 6 การลดลงของอัตราการรับไว้รักษาในโรงพยาบาลดว้ ยกลุม่ โรคที่ควรรกั ษาแบบผู้ป่วยนอก (ACSC) ในโรคลมชัก ปอดอดุ ก้นั เร้อื รงั หดื เบาหวานและความดนั โลหิตสูงทม่ี า: สำ� นกั สนบั สนนุ คณุ ภาพและมาตรฐานหนว่ ยบรกิ าร สปสช. ขอ้ มลู ณ 30 กนั ยายน 2560 ประมวลผล ณ 31 ตลุ าคม 2560หมายเหตุ: 1) ผลงานบริการตามเกณฑ์คุณภาพ (QOF) ปี 2560 ใช้ผลงานในช่วงไตรมาส 3, 4 ปีงบประมาณ 2559 และ ไตรมาส 1, 2 ปีงบประมาณ 2560 (1 เมษายน 2559 - 31 มนี าคม 2560) 2) ตวั ชวี้ ัดที่ 3 และ 4 เป็นตัวช้วี ัดที่ดำ� เนินงานต่อเนือ่ งจากปงี บประมาณ 2559 ภายใต้โครงการงบจา่ ยตามเกณฑ์ คุณภาพและผลงานบรกิ ารปฐมภูมิ 3) ผลงานการตรวจคดั กรองมะเรง็ ปากมดลกู ในปี 2560 จำ� นวน 2.351 ลา้ นคน จากเปา้ หมายท่ีไดร้ บั จดั สรร จำ� นวน 2.786 ลา้ นคน (รอ้ ยละ 84.25) โดยผลงานคดั กรองมะเรง็ ปากมดลกู 5.304 ลา้ นคน จากทง้ั หมด 15.573 ลา้ นคน ซง่ึ เปน็ ปที ่ี 2 ในแผนการคดั กรองมะเรง็ ปากมดลกู ใน 5 ปี72 | รายงานการสรางระบบหลกั ประกนั สุขภาพแหง่ ชาติ ประจ�ำ ปีงบประมาณ 2560

ผลการดำ�เนนิ งานการสร้างระบบหลักประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาติ 4.6.2 ผลลัพธ์บริการ กลับมารักษาซ้�ำที่แผนกผู้ป่วยใน (Re-admission rate) ในดา้ นบรกิ ารของผปู้ ว่ ยใน ใชอ้ ตั ราการกลบั มารกั ษา อยทู่ รี่ อ้ ยละ 16.14 สดั สว่ นสูงสุดอย่ทู โี่ รงพยาบาลเฉพาะ ทางมะเรง็ รอ้ ยละ 59.03 รองลงมาคอื โรงพยาบาลสงั กดัซ้�ำที่แผนกผปู้ ่วยใน (Re-admission rate) ภายใน 28 วัน ทบวงมหาวิทยาลัย และโรงพยาบาลเฉพาะทาง ร้อยละ 23.25 และร้อยละ 22.29 ตามลำ� ดับ (แผนภูมิท่ี 22)หลงั การจำ� หนา่ ย สะทอ้ นคณุ ภาพการรกั ษาผปู้ ว่ ยใน หรอืผลการรักษาคร้ังก่อน ปีงบประมาณ 2560 มีอัตราการแผนภูมิที่ 22 อตั ราการกลับมารักษาซำ�้ ทแ่ี ผนกผูป้ ว่ ยใน (Re-admission rate) ภายใน 28 วนั หลังการจ�ำหนา่ ย จ�ำแนกตามประเภทหน่วยบรกิ าร ปงี บประ70มาณ 2549-2560 60 50 ัอตรา (ตอ 100) 40 30 20 10 0 2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560โรงพยาบาลศูนย (รพศ.) 13.89 14.27 14.46 14.35 14.53 14.92 15.48 16.10 17.07 17.51 17.65 18.38โรงพยาบาลท่ัวไป (รพท.) 11.23 11.50 11.85 12.01 12.18 12.33 12.56 12.77 13.51 13.87 14.14 15.07โรงพยาบาลชุมชนขนาดเล็ก (F) 11.37 11.67 11.97 12.12 12.22 12.86 12.97 12.73 13.97 14.14 14.18 14.96โรงพยาบาลชมุ ชนแมขาย (M) 10.79 10.85 11.31 11.48 11.63 12.20 12.24 12.21 13.42 13.56 13.80 14.51รพ.สังกดั ทบวงมหาวิทยาลัย 21.88 21.48 20.80 22.19 22.74 22.24 22.36 22.92 22.17 22.46 22.61 23.25 12.55 13.48 13.78 14.58 16.16 14.49 13.08 14.00 14.52 14.96 15.75 16.92รพ.เอกชน 14.20 16.49 21.13 22.49 23.63 20.83 19.35 19.84 20.22 23.61 23.44 22.29รพ.เฉพาะทาง 51.25 59.07 60.22 59.04 57.39 55.82 56.58 56.53 59.29 58.38 59.51 59.03รพ.เฉพาะทางมะเรง็ 10.25 10.06 9.91 10.18 10.62 11.09 11.41 11.59 11.96 11.73 12.23 12.88รพ.นอก สธ. 13.97 12.42 11.71 12.16 10.76 9.29 8.88 9.05 11.72 13.32 16.26 16.91รัฐพเิ ศษTotal 12.27 12.58 12.92 13.08 13.35 13.62 13.75 13.93 14.87 15.18 15.35 16.14ท่มี า: ขอ้ มลู ผู้ปว่ ยใน (IP-research) ปีงบประมาณ 2549-2560 ส�ำนกั บริหารสารสนเทศการประกัน ประมวลผล ณ มกราคม 2561, วเิ คราะหโ์ ดยสำ� นักสารสนเทศและประเมินผลลพั ธส์ ขุ ภาพ สปสช.หมายเหตุ : 1) ใช้ข้อมลู สถานะท่ีจ�ำหนา่ ยเป็น improved เพ่อื ดคู ณุ ภาพการวางแผนการจำ� หนา่ ย 2) ไม่สามารถจ�ำแนกผู้ป่วย planed หรือ unplaned จากข้อมูลผู้ป่วยใน (IP) เพราะการมา admit ครั้งท่ี 2 อาจนัดมาท�ำหตั ถการต่อเน่อื ง 3) การมารกั ษาซ้ำ� ท่แี ผนกผปู้ ว่ ยใน อาจจะไม่ใชโ่ รคเดิมทีร่ กั ษา รายงานการสรา งระบบหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ ประจ�ำ ปีงบประมาณ 2560 | 73

อัตราป่วยตายภายใน 30 วันหลังจากรับไว้รักษาใน ปีงบประมาณ 2549-2559 ยังค่อนข้างคงท่ี ซ่ึงสะท้อนโรงพยาบาล (Fatality rate within 30 days) ของผ้ปู ว่ ย คณุ ภาพบรกิ าร แต่ท้งั น้ียงั มีปจั จัยอื่น เช่น การรับบริการท่ีไดร้ บั การผา่ ตดั หรอื การทำ� หตั ถการ พบวา่ ผปู้ ว่ ยท่ีไดร้ บั ลา่ ชา้ และ/หรอื พฤตกิ รรมการดแู ลสขุ ภาพของผปู้ ว่ ยดว้ ยการผ่าตัดหัวใจแบบเปิด (Open heart surgery) และ รวมถึงความยุ่งยากซับซ้อนตามพยาธิสภาพของโรคด้วยผปู้ ว่ ยที่ไดท้ ำ� หตั ถการผา่ นสายสวนหวั ใจ (PCI) สทิ ธิ UCS (แผนภูมิท่ี 23)แผนภูมทิ ่ี 23 อัตราปว่ ยตายภายใน 30 วนั หลงั จากรับไว้รกั ษาในโรงพยาบาล ของผู้ปว่ ยโรคหวั ใจท่ีไดร้ บั หตั ถการผ่าตดัหัวใจแบบเปิด และผปู้ ่วยโรคหวั ใจขาดเลอื ดท่ีท�ำหัตถการผา่ นสายสวนหวั ใจ (PCI) สิทธิ UC ปีงบประมาณ 2549-2560ัอตรา (ต่อ100) 5.96 5.61 5.35 5.46 5.43 5.63 6.04 5.97 6.77 6.75 6.46 6.35 5.86 4.94 4.84 4.45 5.24 5.39 5.81 5.84 6.55 5.83 5.63 5.59 2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560 อตั ราปว่ ยตายภายใน 30 วนั หลงั จากรบั ไวร้ กั ษาในโรงพยาบาล (Fatality rate within 30 days) ดว้ ยโรคหวั ใจท่ไี ดร้ บั การผา่ ตดั หวั ใจแบบเปดิ (open heart surgery) อตั ราปว่ ยตายภายใน 30 วนั หลงั จากรบั ไวร้ กั ษาในโรงพยาบาล (Fatality rate within 30 days) ดว้ ยโรคหวั ใจขาดเลอื ด (Ischaemic Heart Disease) ทท่ี ำ� PCIทม่ี า: รายงานตัวช้ีวัดบริการสุขภาพ สปสช. (NHSO Health Service Indicator: H0301) ข้อมูล ณ 30 กันยายน 2560 ส�ำนกั บรหิ ารสารสนเทศการประกนั ประมวลผล ณ มกราคม 2561, วเิ คราะห์โดย ส�ำนกั สารสนเทศและประเมนิ ผลลัพธ ์ สุขภาพ สปสช. เมอื่ พจิ ารณาอตั ราการรบั ไวร้ กั ษาในโรงพยาบาลของ จากการวิเคราะห์ข้อมูลผู้ป่วยในสิทธิ UC ตั้งแต่ปีผู้ป่วยกลุ่มโรคที่ควรรักษาแบบผู้ป่วยนอก (Ambulatory 2549-2560 พบวา่ ในภาพรวมอตั ราการรบั ไวร้ กั ษาในโรงcare sensitivity condition: ACSC) ซ่ึงเป็นการ พยาบาลของผู้ป่วยกลุ่มโรคท่ีควรรักษาแบบผู้ป่วยนอกสะท้อนและเช่ือมโยงให้เห็นต้ังแต่ผลงานบริการไปจนถึง (ACSC) ตอ่ ประชากรแสนคนสทิ ธิ UC พบว่า ในกลุ่มโรคประสทิ ธภิ าพคณุ ภาพของการบรกิ าร ประสทิ ธผิ ลของการ ความดันโลหิตสูง ปอดอุดกันเรื้อรัง และหืด มีแนวโน้มรักษาแบบผู้ป่วยนอกท่ีต้องการควบคุมอาการของโรค สูงข้ึนจากปี 2549 แสดงถึงปัญหาที่ต้องการการควบคุมเร้ือรังให้อยู่ในระดับท่ีดี ไม่มีภาวะแทรกซ้อนหรือการ อาการของโรคใหด้ ขี น้ึ ในการรกั ษาแบบผปู้ ว่ ยนอก สำ� หรบัก�ำเริบของอาการจนต้องรับไว้รักษาในโรงพยาบาล เช่น กลุ่มโรคหัวใจล้มเหลวที่มีภาวะน�้ำท่วมปอด มีแนวโน้มโรคเบาหวาน ความดันโลหิตสูง หืด ปอดอุดก้ันเร้ือรัง ลดลงจากปี 2549 สว่ นในกลมุ่ โรคเบาหวานและลมชกั เรม่ิลมชกั และโรคหวั ใจลม้ เหลวทม่ี ภี าวะนำ้� ทว่ มปอด เปน็ ตน้ คงที่ (แผนภมู ทิ ี่ 24)74 | รายงานการสรางระบบหลักประกนั สุขภาพแห่งชาติ ประจำ�ปีงบประมาณ 2560

ผลการด�ำ เนนิ งานการสรา้ งระบบหลกั ประกันสขุ ภาพแหง่ ชาติแผนภูมิท่ี 24 อัตราการรับไว้รักษาในโรงพยาบาลของผู้ป่วยกลุ่มโรคท่ีควรรักษาแบบผู้ป่วยนอก (Ambulatory caresensitivity condition: ACSC) สทิ ธิ UC ปงี บประมาณ 2549- 2560 250 ัอตรา (ตอ 100,000) 200 150 100 50 0 2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560เบาหวาน 178.56 192.47 201.27 201.24 207.51 203.07 209.88 216.13 220.45 215.82 215.02 215.39ความดนั โลหิตสูง 141.02 133.54 133.39 127.18 121.84 133.03 130.60 130.38 138.16 140.94 143.02 145.63หืด 63.88 66.07 69.63 68.24 69.52 69.33 61.79 56.49 57.67 56.79 59.06 64.61ปอดอุดกันเรือ้ รงั 113.20 120.55 127.26 128.79 136.33 145.37 144.05 136.43 148.38 148.75 157.43 166.96ลมชกั 34.44 36.48 39.21 41.52 44.79 48.37 49.32 51.08 52.05 53.80 54.67 54.67หวั ใจลมเหลวทมี่ ีภาวะน้ำทว มปอด 1.17 1.23 1.24 1.28 1.08 1.03 0.85 0.88 0.73 0.60 0.55 0.44ท่ีมา: 1) รายงานตวั ชวี้ ัดบรกิ ารสุขภาพ สปสช. (NHSO Health Service Indicator: H0301) ข้อมูล ณ 30 กนั ยายน 2560 สำ� นักบรหิ ารสารสนเทศการประกัน ประมวลผล ณ มกราคม 2561, วิเคราะห์โดย สำ� นกั สารสนเทศและประเมนิ ผลลพั ธ์สขุ ภาพ สปส 2) ข้อมูลผู้ป่วยใน (IP-research) ปีงบประมาณ 2549-2560 ส�ำนักบริหารสารสนเทศการประกัน ประมวลผล ณ มกราคม 2561, วเิ คราะหโ์ ดยส�ำนกั สารสนเทศและประเมินผลลพั ธส์ ขุ ภาพ สปสช. ในด้านผลลัพธ์สุขภาพของบริการผู้ป่วยใน อัตรา ป่วยตายของผปู้ ่วยใน สิทธิ UC ปี 2549-2560 อยู่ในช่วงปว่ ยตายในโรงพยาบาล (Case fatality Rate) เปน็ ดชั นี ร้อยละ 2.79 - 3.33 โดยในปีงบประมาณ 2560 ผู้สงู อายุวัดความรุนแรงของโรคท่ีสะท้อนถึงประสิทธิภาพ และ ในกล่มุ อายุ 70 ปีขนึ้ ไป และกล่มุ อายุ 60-69 ปี มีอัตราคณุ ภาพของการดแู ลรกั ษาพยาบาล การจดั บรกิ ารสขุ ภาพ ปว่ ยตายสงู สดุ เป็นร้อยละ 8.31 และร้อยละ 5.33 ตามและการเฝ้าระวงั โรคในเขตพน้ื ท่ี จากข้อมูลพบว่า อตั รา ล�ำดับ (แผนภูมิที่ 25) รายงานการสรา งระบบหลักประกันสขุ ภาพแห่งชาติ ประจ�ำ ปีงบประมาณ 2560 | 75

แผนภูมิที่ 25 อัตราป่วยตายของผู้ป่วยในสทิ ธิ UC จ�ำแนกตามกลมุ่ อายุ ปงี บประมาณ 2549-2560 10 8ัอตรา (ตอ 100) 6 4 2 0 2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560นอ ยกวา 1 ป 1.55 1.44 1.33 1.21 1.14 1.15 1.11 1.07 1.01 0.97 0.92 0.901-4 ป 0.28 0.29 0.27 0.26 0.26 0.25 0.25 0.25 0.23 0.23 0.21 0.205-14 ป 0.42 0.40 0.38 0.36 0.36 0.36 0.37 0.34 0.40 0.32 0.31 0.3115-59 ป 2.41 2.35 2.36 2.29 2.36 2.44 2.49 2.50 2.64 2.59 2.62 2.6360-69 ป 5.48 5.37 5.33 5.32 5.37 5.28 5.28 5.20 5.29 5.21 5.38 5.3370 ปข้ึนไป 7.42 7.53 7.65 7.73 8.11 8.07 8.06 8.05 8.14 8.10 8.42 8.31ภาพรวมประเทศ 2.82 2.79 2.81 2.79 2.88 3.01 3.07 3.08 3.26 3.24 3.27 3.33ทีม่ า: ขอ้ มูลผู้ปว่ ยใน (IP-research) ปงี บประมาณ 2549-2560 สำ� นกั บรหิ ารสารสนเทศการประกัน ประมวลผล ณ มกราคม 2561, วเิ คราะหโ์ ดย สำ� นักสารสนเทศและประเมนิ ผลลัพธ์สขุ ภาพ สปสช.หมายเหตุ: อัตราป่วยตายในผู้ป่วยอายนุ ้อยกว่า 1 ปี ไมร่ วมรหสั Z380 (well-being)76 | รายงานการสรา งระบบหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ ประจ�ำ ปงี บประมาณ 2560

การคุ้มครองสทิ ธิ การมสี ว่ นรว่ มจากท้องถิน่ /ภาคีเครอื ขา่ ยและความพงึ พอใจ5. การคุ้มครองสทิ ธิ การมีส่วนร่วมจากท้องถ่นิ /ภาคเี ครอื ข่าย และความพึงพอใจ5.1 การคุ้มครองสทิ ธิ เรอ่ื ง จำ� แนกเปน็ 1) การสอบถามขอ้ มลู จำ� นวน 743,456 เร่ือง ประชาชนสอบถาม 702,547 เร่ือง ผู้ให้บริการ เพอื่ คมุ้ ครองสทิ ธปิ ระชาชนและลดขอ้ จำ� กดั ในการใช้ สอบถาม 40,909 เร่อื ง 2) รบั เรื่องร้องเรยี น จำ� นวนบรกิ าร โดย สปสช. ไดเ้ ปดิ ชอ่ งทางการใหบ้ รกิ ารสอบถาม 4,638 เรอ่ื ง 3) รับเรอื่ งร้องทุกข์ จ�ำนวน 10,090 เร่อื งขอ้ มูล รบั เร่อื งรอ้ งเรียน รับเรอื่ งร้องทุกข์ และประสาน และ 4) ประสานส่งต่อ 6,703 คน (แผนภาพที่ 16)ส่งต่อผู้ปว่ ย ผา่ นชอ่ งทางตา่ งๆ ไดแ้ ก่ โทรศัพทส์ ายด่วนสปสช. 1330 จดหมาย โทรสาร อเี มลล์ หรอื มาตดิ ตอ่ ดว้ ยตนเอง ในปีงบประมาณ 2560 ให้บริการจ�ำนวน 764,887แผนภาพท่ี 16 การให้บริการสอบถามข้อมลู รบั เร่ืองรอ้ งเรียน เร่ืองร้องทุกข์ และประสานส่งต่อ ปงี บประมาณ 2560 5.1.1 การให้บรกิ ารสอบถามขอ้ มูล (ร้อยละ 47.73) รองลงมาเป็นการลงทะเบียนและการ ประชาชน ใชบ้ รกิ ารสอบถามขอ้ มลู ในปงี บประมาณ เลอื กหนว่ ยบรกิ าร จำ� นวน 151,386 เรอ่ื ง (รอ้ ยละ 22.39)2560 จำ� นวน 702,547 เรอื่ ง เปน็ สทิ ธหิ ลกั ประกนั สขุ ภาพ และเป็นการสอบถามเร่ืองสิทธิและวิธีการใช้สิทธิรับแห่งชาติ จ�ำนวน 676,215 เรื่อง (ร้อยละ 96.25) บรกิ ารสาธารณสขุ จำ� นวน 143,936 เรอื่ ง (รอ้ ยละ 21.29)สว่ นใหญข่ อใหต้ รวจสอบขอ้ มลู สทิ ธิ จำ� นวน 322,765 เรอ่ื ง (ตารางที่ 10)รายงานการสรา งระบบหลกั ประกนั สขุ ภาพแห่งชาติ ประจำ�ปงี บประมาณ 2560 | 77

ตารางท่ี 10 การใหบ้ ริการสอบถามขอ้ มลู สำ� หรบั ประชาชน จำ� แนกตามสิทธิ ปีงบประมาณ 2556-2560 จ�ำนวนการสอบถามข้อมลู ของประชาชน (เรือ่ ง) 2556 2557 2558 2559 25601. สิทธิหลกั ประกันสขุ ภาพแหง่ ชาติ 557,690 512,490 410,140 504,239 676,2151.1 การลงทะเบยี นและการเลือกหนว่ ยบริการ 136,596 94,798 85,267 100,393 151,386 117,989 114,362 89,808 85,933 143,9361.2 สิทธิและวธิ ีใชส้ ทิ ธริ บั บริการสาธารณสุข 259 301 239 261 1731.3 การรบั เงินชว่ ยเหลอื เบ้อื งตน้ ตามมาตรา 41 244,245 244,111 179,920 256,760 322,765 19,106 15,793 14,790 16,471 16,8841.4 ขอใหต้ รวจสอบข้อมลู สิทธิ 3,076 3,869 2,352 2,987 3,166 7,359 10,321 6,535 11,368 9,6061.5 ขอขอ้ มลู หนว่ ยบรกิ าร 29,060 28,935 31,229 30,066 28,2991.6 ขอขอ้ มลู องคก์ ร 5,290 5,350 4,082 3,743 4,459 11,285 12,175 14,440 10,622 12,6611.7 นโยบายเจ็บป่วยฉกุ เฉินวกิ ฤติ มสี ิทธิทกุ ท่ี (UCEP) 512 11,294 4,253 7,488 9,212 574,777 541,309 432,915 526,092 702,5471.8 อ่นื ๆ (ข่าวประชาสมั พันธ์ ขอ้ มูลหน่วยงานอนื่ ติดตามเรอ่ื ง ฯลฯ)2. สทิ ธสิ วัสดิการข้าราชการ/รัฐวิสาหกจิ3. สิทธิประกันสังคม4. สทิ ธิ อปท.รวมทม่ี า: สำ� นกั บรกิ ารประชาชนและคุ้มครองสทิ ธิ สปสช. ข้อมลู ณ 30 กันยายน 2560หมายเหต:ุ 1) สปสช. เริ่มนโยบายเจ็บป่วยฉกุ เฉิน 3 กองทุน 1 เมษายน 2555 และปี 2560 เร่มิ นโยบายเจ็บปว่ ยฉกุ เฉินวกิ ฤติ มสี ทิ ธทิ กุ ที่ (UCEP) 2) สปสช. เร่มิ นโยบายสวสั ดิการ อปท. 1 ตลุ าคม 2557 ส�ำหรับผู้ให้บริการ ใช้บริการสอบถามข้อมูล ใน ข้อมลู ดา้ นอน่ื ๆ เชน่ ขา่ วประชาสมั พนั ธ์ ขอ้ มลู หนว่ ยงานปงี บประมาณ 2560 จ�ำนวน 40,909 เรอ่ื ง เป็นสทิ ธหิ ลัก 11,758 เรื่อง (ร้อยละ 32.19) สิทธิประโยชน์การรับประกันสุขภาพแห่งชาติ 36,529 เรื่อง (ร้อยละ 89.29) บริการสาธารณสุข 4,822 เร่ือง (ร้อยละ 13.20) และส่วนใหญ่เป็นการขอให้ตรวจสอบข้อมูลสิทธิ จ�ำนวน การลงทะเบียนและการเลือกหน่วยบริการ 3,425 เร่ือง11,911 เรอื่ ง (รอ้ ยละ 32.61) รองลงมาเปน็ การสอบถาม (ร้อยละ 9.38) (ตารางท่ี 11)78 | รายงานการสรางระบบหลกั ประกนั สขุ ภาพแห่งชาติ ประจ�ำ ปีงบประมาณ 2560

การค้มุ ครองสทิ ธิ การมสี ่วนรว่ มจากทอ้ งถ่ิน/ภาคีเครอื ข่ายและความพึงพอใจตารางท่ี 11 การให้บรกิ ารสอบถามขอ้ มลู ส�ำหรบั ผู้ใหบ้ รกิ าร จำ� แนกตามสทิ ธิ ปงี บประมาณ 2556-2560 จำ� นวนการสอบถามข้อมลู ของผ้ใู หบ้ ริการ (เรือ่ ง) 2556 2557 2558 2559 25601. สิทธหิ ลกั ประกนั สุขภาพแหง่ ชาติ 36,407 33,586 29,515 30,898 36,5291.1 การลงทะเบยี นและการเลอื กหนว่ ยบริการ 2,333 4,239 5,088 3,996 3,4251.2 สิทธปิ ระโยชน์การรบั บรกิ ารสาธารณสขุ 4,354 3,407 3,296 3,750 4,8221.3 วิธกี ารขอรบั ค่าใชจ้ า่ ยเพอ่ื บริการสาธารณสขุ 491 637 665 736 1,3681.4 การรบั เงนิ ชว่ ยเหลือเบอ้ื งต้นตามมาตรา 41 27 27 29 22 51.5 การรับเงนิ ชดเชยเบอ้ื งต้นตามมาตรา 18(4) 22 79 18 38 121.6 ขอให้ตรวจสอบขอ้ มูลสทิ ธิ 18,988 15,605 9,895 11,243 11,9111.7 ขอข้อมูลหนว่ ยบริการ 415 433 409 448 4601.8 ขอขอ้ มูลองค์กร 444 651 482 523 6171.9 นโยบายเจ็บปว่ ยฉกุ เฉินวกิ ฤติ มสี ิทธทิ กุ ท่ี (UCEP) 308 390 367 460 6451.10 เร่อื งระบบและโปรแกรม - - - - 1,5061.11 อน่ื ๆ (ข่าวประชาสมั พันธ์ ข้อมูลหน่วยงาน) 9,025 8,118 9,266 9,682 11,7582. สทิ ธิสวัสดกิ ารขา้ ราชการ/รฐั วิสาหกจิ 555 1,476 1,207 1,071 1,6123. สิทธปิ ระกนั สงั คม 678 775 1,014 899 1,3344. สิทธิ อปท. 93 6,114 2,539 1,333 1,434รวม 37,733 41,951 34,275 34,201 40,909ทีม่ า: สำ� นักบริการประชาชนและคุม้ ครองสิทธิ สปสช. ข้อมลู ณ 30 กนั ยายน 2560หมายเหตุ: 1) สปสช. เรม่ิ นโยบายเจ็บปว่ ยฉกุ เฉิน 3 กองทุน 1 เมษายน 2555 และปี 2560 เริ่มนโยบายเจ็บป่วยฉุกเฉินวิกฤติ มสี ิทธิทุกท่ี (UCEP) 2) สปสช. เรม่ิ นโยบายสวัสดิการ อปท. 1 ตุลาคม 2557 5.1.2 การให้บรกิ ารรับเร่ืองรอ้ งเรียน เรียกเกบ็ คา่ บริการโดยไมม่ ีสิทธเิ รียกเก็บ จ�ำนวน 1,143 การรบั เรอ่ื งรอ้ งเรยี นเปน็ กลไกการคมุ้ ครองสทิ ธขิ อง เร่ือง (ร้อยละ 24.64) การไม่ไดร้ บั ความสะดวกในการใช้ประชาชนผู้รับบริการ เพ่ือให้ประชาชนมีช่องทางในการ บรกิ าร จ�ำนวน 1,073 เรอื่ ง (รอ้ ยละ 23.13) และการแจง้ ปญั หาทเี่ กดิ จากการใชบ้ รกิ ารสขุ ภาพ ชว่ ยใหเ้ กดิ ความ ไม่ปฏบิ ัติตามมาตรฐานการใหบ้ ริการสาธารณสุข (ม.57)กระจ่างในการใช้บริการและความเข้าใจที่ถูกต้องมากข้ึน จำ� นวน 733 เรือ่ ง (รอ้ ยละ 15.80) ตามล�ำดบั (แผนภมู ทิ ่ีแมอ้ าจจะไม่ใชค่ วามผดิ พลาดของผใู้ หบ้ รกิ าร แตอ่ าจเกดิ 26) โดยเร่อื งร้องเรียนด�ำเนนิ การแลว้ เสรจ็ 3,885 เรือ่ งจากความเข้าใจที่ไม่ตรงกนั และเรื่องร้องเรยี นที่ได้รบั การแก้ไขภายใน 25 วันทำ� การ ในปงี บประมาณ 2560 สปสช. ใหบ้ รกิ ารรบั เรอื่ งรอ้ ง จำ� นวน 3,292 เรอื่ ง (รอ้ ยละ 75.31) (แผนภาพที่ 17) เพอื่เรียน จ�ำนวน 4,638 เร่ือง โดยเป็นการร้องเรียนเร่ือง เปน็ การลดระยะเวลาในการแกไ้ ขปญั หาการใชบ้ รกิ ารของไม่ได้รบั บรกิ ารตามสทิ ธิท่ีก�ำหนด (ม.59) จ�ำนวน 1,689 ประชาชนผ้รู บั บริการให้เรว็ ข้นึเรอ่ื ง (รอ้ ยละ 36.42) รองลงมาคือ การถูกหน่วยบรกิ ารรายงานการสรางระบบหลกั ประกันสขุ ภาพแหง่ ชาติ ประจำ�ปงี บประมาณ 2560 | 79

แผนภมู ทิ ่ี 26 การให้บรกิ ารรบั เรอื่ งร้องเรียน จำ� แนกตามประเดน็ การรอ้ งเรยี น ปงี บประมาณ 2556-2560 จำ�นวน (เรอ่ื ง) 2556 2557 2558 2559 25602,0001,5751,6001,341 ไม่ปฏบิ ัตติ ามมาตรฐานการให้1,200 บริการสาธารณสขุ (ม.57) 800 1,580 400 1,678 0 1,689 1,039 ไมไ่ ด้รบั บริการตามสิทธฯิ957 ที่กำ�หนด (ม.59)1,013 1,023 1,073 1,010 855 956 979 1,143 796 675 720 725 733 ไม่ไดร้ ับความสะดวก ถูกหน่วยบริการเรียกเกบ็ เงิน ตามสมควรในการใชบ้ รกิ าร ค่าบริการ (ม.59) (ม.59)ทม่ี า: สำ� นกั บรกิ ารประชาชนและคมุ้ ครองสทิ ธิ สปสช. ขอ้ มลู ณ 30 กนั ยายน 2560แผนภาพที่ 17 จ�ำนวนและรอ้ ยละเร่อื งรอ้ งเรียนที่ได้รบั การแก้ไขภายใน 25 วันทำ� การ ปีงบประมาณ 2560ทมี่ า: สำ� นกั บรกิ ารประชาชนและคมุ้ ครองสทิ ธิ สปสช. ขอ้ มลู ณ 30 กนั ยายน 256080 | รายงานการสรางระบบหลกั ประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาติ ประจำ�ปงี บประมาณ 2560

การค้มุ ครองสทิ ธิ การมีสว่ นร่วมจากทอ้ งถิน่ /ภาคเี ครอื ข่ายและความพงึ พอใจ 5.1.3 การให้บริการรบั เรือ่ งร้องทกุ ข์ ซอ้ นกบั สทิ ธขิ า้ ราชการ สทิ ธปิ ระกนั สงั คม) จำ� นวน 6,605 ในปงี บประมาณ 2560 สปสช. ใหบ้ รกิ ารรบั เรอื่ งรอ้ ง เรื่อง (ร้อยละ 66.91) รองลงมาเป็นเรื่องเก่ียวกับการ ลงทะเบียนและเลือกหน่วยบรกิ าร 1,202 เร่อื ง (รอ้ ยละทกุ ข์ จ�ำนวน 10,090 เร่อื ง เปน็ สทิ ธิหลักประกันสุขภาพ 12.18) และการขอความชว่ ยเหลอื 1,117 เรื่อง (ร้อยละ 11.31) (ตารางที่ 12)แหง่ ชาติ จำ� นวน 9,872 เรื่อง (รอ้ ยละ 97.84) สว่ นใหญ่เป็นเร่ืองร้องทุกข์เก่ียวกับสิทธิไม่ตรงตามจริง (สิทธิซ�้ำตารางที่ 12 การให้บรกิ ารรับเร่ืองร้องทกุ ข์ จ�ำแนกตามสิทธิ ปงี บประมาณ 2556-2560 จ�ำนวนเร่ืองรอ้ งทกุ ข์ (เร่ือง) 2556 2557 2558 2559 25601. สทิ ธหิ ลกั ประกันสขุ ภาพแหง่ ชาติ 6,012 10,100 13,408 10,722 9,8721.1 การลงทะเบยี นและเลือกหน่วยบริการ 779 767 1,340 808 1,202 3,3731.2 สิทธิไม่ตรงตามจรงิ 991 7,343 8,474 8,053 6,605 5041.3 ขอความชว่ ยเหลอื 362 1,040 1,604 961 1,1171.4 ปรกึ ษา/เสนอแนะ 3 464 834 371 467 4991.5 สถานบรกิ ารอนื่ ปฏเิ สธการใชส้ ทิ ธนิ โยบายเจบ็ ปว่ ยฉกุ เฉนิ 105 224 209 262 131 วกิ ฤติ มีสิทธทิ กุ ที่ (UCEP) - 6,616 262 947 267 3501.6 อนื่ ๆ (ตามผลการพิจารณาฯ)2. สทิ ธิสวสั ดิการขา้ ราชการ/รัฐวิสาหกิจ 510 312 140 963. สทิ ธิประกันสงั คม 100 158 78 684. สิทธิ อปท. 319 147 95 54รวม 11,029 14,025 11,035 10,090ทม่ี า: ส�ำนักบรกิ ารประชาชนและคมุ้ ครองสทิ ธิ สปสช. ข้อมลู ณ 30 กนั ยายน 2560หมายเหต:ุ 1) สปสช. เรม่ิ นโยบายเจบ็ ปว่ ยฉกุ เฉนิ 3 กองทนุ 1 เมษายน 2555 และปี 2560 เร่มิ นโยบายเจบ็ ป่วยฉุกเฉนิ วกิ ฤต ิ มีสทิ ธิทุกท่ี (UCEP) 2) สปสช. เร่ิมนโยบายสวสั ดิการ อปท. 1 ตลุ าคม 2557 5.1.4 การใหบ้ รกิ ารประสานสง่ ตอ่ ผู้ป่วย หนว่ ยบรกิ ารทรี่ กั ษาอยู่ 438 คน (รอ้ ยละ 6.73) นอกจากนี้ ในปงี บประมาณ 2560 ศนู ยป์ ระสานการสง่ ตอ่ ผปู้ ว่ ย ยังได้ประสานส่งต่อให้ผู้ป่วยสิทธิสวัสดิการข้าราชการอุบัติเหตุและเจ็บป่วยฉุกเฉิน ได้รับเร่ืองให้ช่วยประสาน สิทธิประกันสังคม สิทธิ อปท. และผู้ป่วยอ่ืนๆ เช่นสง่ ตอ่ ผปู้ ว่ ย จ�ำนวน 6,703 คน เปน็ การประสานส่งต่อให้ คนตา่ งดา้ ว หรอื ไมท่ ราบสทิ ธิ สว่ นสาเหตทุ ปี่ ระสานสง่ ตอ่ผปู้ ว่ ยสทิ ธหิ ลกั ประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาติ จำ� นวน 6,510 คน ไปไม่ได้/ ยุติการประสาน เนื่องจากผู้ป่วยอาการดีข้ึน(ร้อยละ 97.12) ส่วนใหญ่เป็นกรณีผู้ป่วยเข้ารักษาใน กลับบ้าน เสียชีวิต ตัดสินใจไม่ย้าย อาการเคลื่อนย้ายโรงพยาบาลเอกชนท่ีไม่เข้าร่วมโครงการ จ�ำนวน 5,790 ไม่ได้ หรือขอไปรักษาต่อท่ีหน่วยบริการอ่ืนโดยผู้ป่วยคน (ร้อยละ 88.94) รองลงมาเป็นกรณเี กนิ ศกั ยภาพของ รบั ผดิ ชอบคา่ ใชจ้ ่ายเอง (ตารางท่ี 13)รายงานการสรา งระบบหลกั ประกันสุขภาพแห่งชาติ ประจ�ำ ปงี บประมาณ 2560 | 81

ตารางท่ี 13 การใหบ้ รกิ ารประสานสง่ ตอ่ ผู้ปว่ ย จ�ำแนกตามสทิ ธิ ปงี บประมาณ 2556-2560 การประสานสง่ ตอ่ ผ้ปู ว่ ย (คน) 2556 2557 2558 2559 25601. สทิ ธหิ ลกั ประกันสขุ ภาพแหง่ ชาติ 3,255 2,832 2,891 3,340 6,5101.1 เขา้ รกั ษาในโรงพยาบาลเอกชนท่ีไม่เขา้ รว่ มโครงการฯ 2,537 2,215 2,177 2,483 5,7901.2 หน่วยบริการเตียงเต็ม 140 120 120 171 1621.3 เกนิ ศักยภาพหนว่ ยบรกิ ารที่รกั ษาอยู่ 505 447 516 600 4381.4 ต้องการส่งตัวผปู้ ว่ ยกลบั ตน้ สงั กดั 73 50 78 86 1151.5 อื่นๆ (ญาติต้องการให้หาโรงพยาบาลใกลบ้ ้าน) 52. สทิ ธิสวสั ดกิ ารข้าราชการ 263 184 144 199 1333. สทิ ธิประกนั สงั คม 64 34 51 34 224. สทิ ธิ อปท. - 17 10 4 295. ผูป้ ว่ ยอ่ืนๆ เช่น ศนู ย์พักพงิ ศนู ย์ราชการ 71 23 21 28 9 สิทธิคนต่างด้าวรวม 3,653 3,090 3,117 3,605 6,703ทม่ี า: สำ� นักบริการประชาชนและคุ้มครองสทิ ธิ สปสช. ข้อมลู ณ 30 กนั ยายน 2560หมายเหตุ: 1) สปสช. เรมิ่ นโยบายเจ็บปว่ ยฉกุ เฉิน 3 กองทุน 1 เมษายน 2555 และปี 2560 เรมิ่ นโยบายเจบ็ ปว่ ยฉกุ เฉินวกิ ฤติ มีสทิ ธิทุกที่ (UCEP) 2) สปสช. เริม่ นโยบายสวสั ดิการ อปท. 1 ตลุ าคม 2557 5.1.5 การช่วยเหลอื เบอ้ื งตน้ ผูร้ ับบริการ ทง้ั สน้ิ 160.05 ลา้ นบาท สว่ นใหญเ่ ปน็ การจา่ ยชดเชยกรณี การช่วยเหลือเบ้ืองต้นเพ่ือชดเชยกรณีที่ผู้รับบริการ เสยี ชีวิต/ทุพพลภาพถาวร 324 คน (รอ้ ยละ 49.02) เปน็ได้รับความเสียหายจากการรักษาพยาบาลของหน่วย เงิน 116.01 ล้านบาท รองลงมาคือ บาดเจ็บ/เจ็บป่วยบริการ (มาตรา 41) ในปีงบประมาณ 2560 ผูร้ บั บริการ ต่อเนื่อง 253 คน (ร้อยละ 38.28) เป็นเงิน 18.30ยื่นค�ำร้อง จ�ำนวน 823 คน ได้รับการชดเชย 661 คน ล้านบาท และสูญเสียอวัยวะ/พิการ 84 คน (ร้อยละ(ร้อยละ 80.32 ของผู้ย่ืนค�ำร้อง) และได้รับเงินชดเชย 12.71) เป็นเงนิ 18.23 ลา้ นบาท (แผนภาพท่ี 18)82 | รายงานการสรา งระบบหลักประกันสขุ ภาพแห่งชาติ ประจ�ำ ปีงบประมาณ 2560

การคมุ้ ครองสทิ ธิ การมีส่วนรว่ มจากท้องถ่ิน/ภาคีเครือขา่ ยและความพงึ พอใจแผนภาพที่ 18 จำ� นวนผรู้ บั บรกิ ารไดร้ บั เงนิ ชว่ ยเหลอื เบอื้ งตน้ กรณีไดร้ บั ความเสยี หายจากการรกั ษาพยาบาล ปงี บประมาณ2558-2560ทม่ี า สำ� นักกฎหมาย สปสช. ข้อมูลณ 30 กนั ยายน 2560หมายเหตุ: คณะกรรมการหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ ประกาศใช้ข้อบังคับฯ ว่าด้วยหลักเกณฑ์วิธีและเง่ือนไขการจ่ายเงิน ช่วยเหลอื เบื้องตน้ ต้ังแต ่ 1 ตลุ าคม 25555.2 การมีสว่ นร่วม ระดับท้องถ่ินหรือพ้ืนท่ี จ�ำนวน 3,779 ล้านบาท (รวม ดอกเบ้ีย) จากงบประมาณ 3 แหลง่ คอื งบจากกองทนุ 5.2.1 การมสี ่วนร่วมจากท้องถ่ิน หลักประกันสุขภาพแห่งชาติ 2,515 ล้านบาท การสนับสนุนการมีส่วนร่วมของท้องถิ่น เป็นกลไก (ร้อยละ 66.54) เงินสมทบจากองค์กรปกครองส่วนส�ำคัญท่ีจะท�ำให้ระบบหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ ท้องถิน่ 1,233 ล้านบาท (รอ้ ยละ 32.62) และเงนิ สมทบสามารถตอบสนองตอ่ ความตอ้ งการของประชาชนในทอ้ ง จากชมุ ชนและอ่ืนๆ 32 ล้านบาท (รอ้ ยละ 0.84) เพือ่ ใช้ถนิ่ จากการมสี ว่ นรว่ มในการตดั สนิ ใจ และการรว่ มสมทบ สนับสนุนให้ท้องถิ่น/ชุมชน/ประชาชน มีส่วนร่วมในการงบประมาณเพื่อการด�ำเนินงานในท้องถ่ิน ในรูปแบบ ดูแลสุขภาพ โดยมีการเบิกจ่ายงบกองทุนฯ ท้องถ่ินเป็นของกองทุนหลักประกันสุขภาพระดับท้องถ่ิน ซ่ึงเป็นไป จำ� นวนเงิน 3,412.65 ลา้ นบาท (รอ้ ยละ 90.31)ตามเจตนารมณ์ของพระราชบัญญัติหลักประกันสุขภาพ ส�ำหรับงบประมาณเม่ือจ�ำแนกตามกลุ่มเป้าหมายแหง่ ชาติ พ.ศ. 2545 มาตรา 47 พบว่าร้อยละ 34.51 ใช้เพ่ือด�ำเนินงานในกลุ่มประชาชน ในปงี บประมาณ 2560 มอี งคก์ รปกครองสว่ นทอ้ งถน่ิ ท่ัวไปท่ีมีภาวะเสี่ยง รองลงมาคือ กลุ่มเด็กวัยเรียนและประกอบด้วย องคก์ ารบริหารสว่ นต�ำบล (อบต.) เทศบาล เยาวชน กลมุ่ วยั ท�ำงาน และกลุ่มผสู้ ูงอายุ รอ้ ยละ 14.48,ต�ำบล เทศบาลเมือง และเทศบาลนคร เข้าร่วมกองทุน ร้อยละ 11.38 และร้อยละ 11.07 ตามลำ� ดับ (แผนภาพที่หลักประกันสุขภาพระดับท้องถิ่น จ�ำนวน 7,736 แห่ง 19)(รอ้ ยละ 99.49) จาก อบต. และเทศบาลทวั่ ประเทศ 7,776แหง่ โดยมงี บประมาณเพอ่ื ดำ� เนนิ งานหลกั ประกนั สขุ ภาพรายงานการสรางระบบหลักประกันสขุ ภาพแหง่ ชาติ ประจำ�ปงี บประมาณ 2560 | 83

แผนภาพท่ี 19 จ�ำนวนองค์กรปกครองส่วนท้องถ่ินที่เข้าร่วม จ�ำนวนเงินสมทบ และสัดส่วนของกิจกรรมที่ท้องถ่ินด�ำเนนิ การ ปีงบประมาณ 2553-2560ทีม่ า: ขอ้ มลู ระบบหลักประกนั สขุ ภาพในระดบั ท้องถ่นิ หรือพ้ืนท่ี สำ� นกั บรหิ ารสารสนเทศการประกนั ข้อมูล ณ 30 กันยายน 2560, วเิ คราะห์โดยสำ� นักสนบั สนุนระบบบริการสขุ ภาพชมุ ชน สปสช.5.2.2 การมีส่วนรว่ มของภาคีเครือข่าย ตา่ งๆ ภายใตห้ ลกั การรว่ มพฒั นา และบรหิ ารจดั การระบบ การสนบั สนนุ การจดั ตง้ั เครอื ขา่ ยงานคมุ้ ครองสทิ ธใิ น หลกั ประกันสุขภาพ นำ� ไปสู่การพฒั นาคณุ ภาพมาตรฐาน บริการสาธารณสุข (ที่มา: ส�ำนักส่งเสริมการมีส่วนร่วมระบบหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ ประกอบด้วย สปสช. ข้อมูล ณ 30 กันยายน 2560) 1) ศูนย์บริการหลักประกันสุขภาพในหน่วยบริการ 3) หน่วยรับเร่ืองร้องเรียนอ่ืนท่ีเป็นอิสระจากผู้ถูกจ�ำนวน 885 แห่ง ประกอบด้วยโรงพยาบาลศูนย์ / ร้องเรยี น ตามมาตรา 50(5) จ�ำนวน 114 แห่ง ใน 76 จังหวัด (ยกเว้นจังหวัดแม่ฮ่องสอน) เพื่อเป็นช่องทางโรงพยาบาลท่ัวไป 117 แหง่ โรงพยาบาลชุมชน 732 แห่ง ส�ำคัญในการคุ้มครองสิทธิท�ำให้ประชาชนสามารถร้อง เรียนได้โดยสะดวก เป็นอิสระจากผู้ถูกร้องเรียน และโรงพยาบาลรัฐนอกสงั กดั กระทรวงสาธารณสขุ 34 แหง่ ให้การช่วยเหลือเบื้องต้นแก่ผู้รับบริการกรณีได้รับความ เสียหายจากการรักษาพยาบาล ซง่ึ เปน็ การทำ� งานรว่ มกนัและโรงพยาบาลเอกชน 2 แห่ง ส�ำหรับเป็นช่องทางให้ ระหว่างองค์กรภาคประชาชนและส�ำนักงานหลักประกัน สุขภาพแห่งชาติ (ท่ีมา: ส�ำนักส่งเสริมการมีส่วนร่วมความดูแลช่วยเหลือในการใช้บริการของผู้มีสิทธิ สร้าง สปสช. ขอ้ มูล ณ 30 กันยายน 2560)ความเข้าใจระหว่างผู้ให้บริการและผู้รับบริการ และช่วยลดความขัดแย้งในระบบบริการสุขภาพ (ที่มา: ส�ำนักบรกิ ารประชาชนและคมุ้ ครองสทิ ธิ สปสช. ขอ้ มลู ณ 30กนั ยายน 2560) 2) ศนู ยป์ ระสานงานภาคประชาชน จำ� นวน 146 แหง่ใน 77 จังหวัด เป็นการเข้ามามีส่วนร่วมของเครือข่ายภาคประชาชน องคก์ รปกครองสว่ นทอ้ งถน่ิ องคก์ รวชิ าชพี84 | รายงานการสรางระบบหลกั ประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาติ ประจำ�ปงี บประมาณ 2560

การคมุ้ ครองสทิ ธิ การมีส่วนรว่ มจากทอ้ งถิน่ /ภาคีเครือข่ายและความพึงพอใจ5.3 ความพงึ พอใจของผู้รับบรกิ าร พงึ พอใจเฉลย่ี 7.97) (แผนภมู ิท่ี 27) ในภาพรวมแสดงวา่และผูใ้ ห้บรกิ าร ผู้รับบริการมีความพึงพอใจที่สูงกว่าผู้ให้บริการ ทั้งนี้อาจ จะเกดิ จากหลายปจั จยั ซง่ึ แสดงใหเ้ หน็ วา่ ระบบหลกั ประกนั ผลการส�ำรวจความพึงพอใจต่อระบบหลักประกัน สุขภาพแห่งชาติ สามารถให้บริการได้ตรงกับความสุขภาพแห่งชาติ ในปีงบประมาณ 2560 พบวา่ ประชาชน คาดหวงั ของประชาชนไดเ้ ปน็ อยา่ งดี ในขณะทก่ี ารจดั การสิทธิหลักประกันสุขภาพแห่งชาติที่เคยใช้บริการมีความ บางอยา่ งทส่ี ง่ ผลตอ่ ผใู้ หบ้ รกิ าร อาจจะยงั ไมต่ รงกบั ความพงึ พอใจ รอ้ ยละ 95.66 (คะแนนความพงึ พอใจเฉลย่ี 9.22) คาดหวังของผู้ให้บริการ ซึ่งส่วนหนึ่งต้องมีการเจรจาโดยมแี นวโน้มทเ่ี พม่ิ ข้ึนอย่างตอ่ เน่อื ง จากรอ้ ยละ 83.01 ตอ่ รองใหไ้ ดว้ ธิ กี ารทเี่ หมาะสมทส่ี ดุ แตค่ วรอยบู่ นหลกั การในปี 2546 ในขณะที่ความพึงพอใจของผู้ให้บริการ ทยี่ ดึ ผลประโยชนข์ องประชาชนผรู้ บั บรกิ ารเปน็ หลกั ในการร้อยละ 69.65 (คะแนนความพึงพอใจเฉล่ยี 7.03) และ ตดั สินใจองคก์ รภาคีมีความพึงพอใจ ร้อยละ 88.99 (คะแนนความแผนภมู ิท่ี 27 ร้อยละ (คะแนน) ความพงึ พอใจของประชาชนผ้เู คยใช้บรกิ ารสิทธหิ ลกั ประกันสุขภาพแห่งชาติ ผู้ใหบ้ รกิ ารและองคก์ รภาคี ต่อการด�ำเนินงานหลกั ประกันสุขภาพแห่งชาติ ปงี บประมาณ 2546-2560รอ้ ยละ (883..2462) (882..1385) (883..2961) (883..0146) (888..5347) (889..5382) (889..7776) (982..8715) (980..6739) (985..5489) (984..8564) (994..1515) (981..9856) (995..2626)100 (883..2031) (369..2324) (467..1742) (560..2989) (566..5507) (660..6745) (660..5237) (768..6745) (666..9896) (678..0488) (677..0610) 80 (779..9898) (878..9260) (878..9979) (664..9432) (665..9989) (666..9291) (679..0635) 60 40 (465..1656) 200 ประชาชน ผ้ใู หบ้ รกิ าร องคก์ รภาคี 2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560ท่มี า: 1) ปี 2546-2556 ส�ำรวจโดยศูนย์เครือข่ายวิชาการเพ่ือสังเกตการณ์และวิจัยความสุขชุมชน มหาวิทยาลัยอัสสัมชัญ (สำ� รวจ พ.ค.-มิ.ย. 2546, เม.ย.-มิ.ย. 2547, มิ.ย. 2548, พ.ค.-ม.ิ ย. 2549, ม.ิ ย.-ก.ค. 2550-2551, ส.ค.-ก.ย. 2552-2553, 9-25 ก.ย. 2554, ส.ค.-ก.ย. 2555, ส.ค.-ก.ย. 2556) 2) ปี 2557 ส�ำรวจโดยศูนยส์ ำ� รวจความคิดเห็น “นิด้าโพล” ส�ำรวจ ก.ค.-ก.ย. 2557 3) ปี 2558-2560 สำ� รวจโดยสถาบันวิจัยสังคมและเศรษฐกิจ มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์ ส�ำรวจ พ.ค.-ส.ค. 2558, พ.ค.-ส.ค. 2559, พ.ค.-ก.ค. 2560หมายเหต:ุ ค่าร้อยละความพงึ พอใจคำ� นวณจาก ผู้ตอบแบบสอบถามที่ให้คะแนนความพึงพอใจ ต้ังแต่ระดับ 7-10 คะแนน รายงานการสรางระบบหลกั ประกันสขุ ภาพแห่งชาติ ประจำ�ปีงบประมาณ 2560 | 85



สว่ นท่ี 2 การดำ�เนนิ งานของส�ำ นักงานหลักประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาติ

1. ลักษณะองคก์ ร ทีต่ งั้ โครงสรา้ งบรหิ าร และแผนยทุ ธศาสตร์1.1 ลักษณะองคก์ ร ท่ีต้งั บทบาทหลกั ในการสรา้ งและพฒั นาระบบหลกั ประกนั สขุ ภาพ เพอื่ ใหป้ ระชาชนไทยทกุ คน (ยกเวน้ ผมู้ สี ทิ ธริ กั ษา ส�ำนกั งานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (สปสช.) จดั พยาบาลอื่นท่ีรัฐจัดให้) ได้เข้าถึงบริการสาธารณสุขที่มีต้ังตามพระราชบญั ญัตหิ ลักประกนั สุขภาพแหง่ ชาติ พ.ศ. คณุ ภาพและไดม้ าตรฐาน2545 โดยมาตรา 24 กำ� หนดให้ สปสช. เป็นหนว่ ยงาน สำ� นกั งานใหญ่ ตง้ั อยทู่ ี่ เลขที่ 120 หมู่ 3 ช้ัน 2-4ของรัฐ มีฐานะเป็นนิติบุคคลอยู่ภายใต้ก�ำกับดูแลของ อาคารรวมหนว่ ยงานราชการ ศนู ยร์ าชการเฉลมิ พระเกยี รติรัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข ท�ำหน้าท่ีเป็น 80 พรรษา 5 ธันวาคม 2550 ถนนแจ้งวัฒนะ แขวงส�ำนักงานเลขานุการของคณะกรรมการหลักประกัน ทงุ่ สองหอ้ ง เขตหลกั สี่ กรงุ เทพมหานคร ฯ 10210 และสุขภาพแหง่ ชาติ และคณะกรรมการควบคุมคณุ ภาพและ สำ� นักงานสาขาเขต 13 แหง่ ทัว่ ประเทศ ดงั น้ีมาตรฐานบริการสาธารณสขุ88 | รายงานการสรา งระบบหลักประกันสขุ ภาพแหง่ ชาติ ประจำ�ปงี บประมาณ 2560

ลักษณะองคก์ ร ที่ต้ัง โครงสรา้ งบริหาร และแผนยทุ ธศาสตร์เขต 1 เชยี งใหม่ เขต 2 พิษณุโลกเชยี งใหม,่ เชียงราย, พะเยา, พษิ ณโุ ลก, ตาก, เพชรบูรณ์, สุโขทยั ,แม่ฮอ่ งสอน, ลำ�ปาง, ลำ�พูน, แพร,่ นา่ น อตุ รดิตถ์ เขต 8 อุดรธานี เขต 3 นครสวรรค์ อดุ รธาน,ี สกลนคร, นครพนม, นครสวรรค์, กำ�แพงเพชร, หนองคาย, หนองบัวลำ�ภ,ู เลย ชยั นาท, พิจติ ร, อทุ ยั ธานี เขต 4 สระบุรี เขต 7 ขอนแกน่ สระบุร,ี อยุธยา, ลพบุร,ี ขอนแกน่ , กาฬสนิ ธ,ุ์ มหาสารคาม, ร้อยเอ็ด สงิ หบ์ รุ ,ี อา่ งทอง, ปทมุ ธานี, นนทบุรี, นครนายก เขต 13 เขต 10 อุบลราชธานี เขต 5 ราชบุรี กรงุ เทพมหานคร อบุ ลราชธาน,ี มกุ ดาหาร, ยโสธร, ราชบรุ ี, กาญจนบรุ ี, ประจวบคีิรขี นั ธ์, ศรีสะเกษ, อำ�นาจเจริญ เพชรบุร,ี สมทุ รสงคราม, นครปฐม, เขต 9 นครราชสมี า สุพรรณบุร,ี สมุทรสาคร นครราชสีมา, ชัยภูมิ, บรุ ีรัมย์, สรุ ินทร์ เขต 11 สรุ าษฎรธ์ านี เขต 6 ระยอง สรุ าษฎรธ์ าน,ี กระบ่ี, ชมุ พร, ระยอง, จนั ทบรุ ี, ฉะเชงิ เทรา, นครศรีธรรมราช, พังงา, ภูเกต็ , ชลบรุ ี, ตราด, สระแกว้ , ปราจนี บรุ ี, ระนอง สมทุ รปราการ เขต 12 สงขลา สงขลา, ตรงั , นราธิวาส, ปัตตานี, พทั ลุง, ยะลา, สตูล1.2 โครงสรา้ งการบริหาร คณะกรรมการ คณะกรรมการควบคุมคุณภาพ หลักประกันสุขภาพแหง่ ชาติ และมาตรฐานบรกิ ารสาธารณสขุ คณะอนุกรรมการ ตรวจสอบ คณะอนุกรรมการ สำ�นกั งานหลกั ประกัน คณะอนุกรรมการ ภายใต้คณะกรรมการหลกั ฯ สุขภาพแห่งชาติ ภายใตค้ ณะกรรมการควบคมุ ฯหน่วยงานข้ึนตรงเลขาธกิ าร1. สำ�นกั ตรวจสอบ รองเลขาธิการ/2. สำ�นกั เลขาธกิ ารและประชาสัมพนั ธ์ ผูช้ ่วยเลขาธิการกลุม่ ภารกิจยุทธศาสตร์ กลมุ่ ภารกจิ บริหารกองทนุ กลุ่มภารกจิ สนบั สนุน กลุ่มภารกจิ สนบั สนนุ กลมุ่ ภารกิจงานสาขาเขต และการประเมินผล (Cluster 2) เครอื ขา่ ยระบบบริการ (Cluster 4) และการมสี ่วนรว่ ม (Cluster 5) (Cluster 1) (Cluster 3) 18. สำ�นกั บรหิ ารท่วั ไป 19. สำ�นกั การเงินและบัญชี 23. สำ�นกั บริการ3. สำ�นกั พัฒนานโยบายและ 7. สำ�นกั บรหิ ารงานทะเบยี น 11. สำ�นกั สนับสนุนระบบบริการ ประชาชนและยทุ ธศาสตร์ 8. สำ�นักบรกิ ารการจัดสรร สุขภาพชมุ ชน บรหิ าร คุ้มครองสิทธิ4. สำ�นกั บริการแผน และชดเชยค่าบริการ 12. สำ�นักสนบั สนุนระบบบรกิ าร 20. สำ�นกั กฎหมายและงบประมาณ 9. สำ�นักตรวจสอบการ ปฐมภมู ิ 21. สำ�นกั บริหารสารสนเทศ 24. สำ�นกั สง่ เสรมิ การมี5. สำ�นักสารสนเทศ ชดเชยและคณุ ภาพ 13. สำ�นกั สนบั สนนุ คณุ ภาพและ สว่ นรว่ ม และประเมินผลลัพธ์ บรกิ าร มาตรฐานหนว่ ยบรกิ าร การประกนัสขุ ภาพ 10. สำ�นกั การเงินและ 14. สำ�นักสนับสนนุ ระบบบริการยา 22. สำ�นกั บรหิ ารทรพั ยากร 25. สำ�นกั ประชาสมั พันธ์6. สำ�นักหลกั ประกนั สุขภาพ บัญชกี องทุน และเวชภัณฑ์ และสอื่ สารสังคมระหว่างประเทศ 15. สำ�นักสนับสนนุ ระบบบริการ บคุ คลและพัฒนา เอดส์ วณั โรค และผ้ตู ดิ เช้ือ องค์กร 26. สำ�นักสนบั สนนุ และ ประสานเขต 16. แผนงานสนบั สนุนระบบบริการ โรคไตวาย 27.-39. สปสช. เขต 1-13 17. แผนงานสนับสนุนระบบบริการ โรคเรอื้ รงั และเฉพาะโรค รายงานการสรางระบบหลกั ประกนั สขุ ภาพแห่งชาติ ประจำ�ปีงบประมาณ 2560 | 89

1.3 ทำ�เนยี บผบู้ ริหาร เลขาธกิ าร สปสช. นพ.ศักดชิ์ ัย กาญจนวฒั นา เลขาธกิ าร นพ.จเดจ็ นพ.ชชู ัย นพ.วิทยา นพ.ประจักษวชิ นพ.การณุ ย์ธรรมธชั อารี ศรชำ� นิ ตันสุวรรณนนท์ เล็บนาค คุณตริ านนท์รองเลขาธิการ รองเลขาธิการ รองเลขาธิการ รองเลขาธิการ รองเลขาธกิ ารนพ.จักรกรชิ โงว้ ศริ ิ ทพ.อรรถพร ลิ้มปญั ญาเลศิ ผชู้ ่วยเลขาธิการ ผูช้ ว่ ยเลขาธิการ1.4 บคุ ลากร สปสช. มกี ารแบ่งกลุ่มบคุ ลากรออกเปน็ 3 กลมุ่ ได้แก่ กลมุ่ ผบู้ ริหารระดบั สูง กลุม่ ผ้บู รหิ าร กล่มุ ผปู้ ฏิบัตงิ าน และมกี ารจดั จา้ งพนักงานโครงการสญั ญาจ้างปตี ่อปี ผบู้ รหิ ารระดบั สงู 8 คน, 0.9% ผบู้ รหิ าร 85 คน, 9.7% ผปู้ ฏบิ ตั งิ าน 615 คน, 70.4% พนกั งานโครงการสญั ญาจา้ ง 166 คน, 19%90 | รายงานการสรางระบบหลักประกนั สุขภาพแหง่ ชาติ ประจ�ำ ปีงบประมาณ 2560

ลกั ษณะองค์กร ที่ตงั้ โครงสรา้ งบรหิ าร และแผนยทุ ธศาสตร์1.5 ยทุ ธศาสตรก์ ารพฒั นาระบบหลักประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาติ ฉบับที่ 4 (พ.ศ. 2560-2564)วิสยั ทัศน์ 2) สนบั สนนุ การพฒั นาการบรกิ ารสาธารณสขุ ภายใต้ ระบบหลักประกันสุขภาพให้มีคุณภาพ ได้มาตรฐาน “ทกุ คนทอ่ี าศยั อยบู่ นแผน่ ดนิ ไทย ไดร้ บั ความคมุ้ ครอง ทกุ คนเขา้ ถงึ ได้ และเปน็ ทพี่ งึ พอใจของประชาชนและผใู้ ห้หลกั ประกันสขุ ภาพอย่างถ้วนหนา้ ดว้ ยความมั่นใจ” บริการ 3) บริหารเงินกองทุนหลักประกันสุขภาพแห่งชาติให้พนั ธกจิ มปี ระสทิ ธภิ าพยงิ่ ขน้ึ อยา่ งตอ่ เน่ือง 4) ด�ำเนินการให้ทุกภาคส่วนมีความเป็นเจ้าของและ “พัฒนาระบบหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้า โดยใช้ มีส่วนร่วมในระบบหลักประกันสุขภาพอย่างถ้วนหน้าหลักฐานเชิงประจักษ์และมีส่วนร่วมอย่างสร้างสรรค์จาก รวมท้ังส่งเสริมความสัมพันธ์ที่ดีระหว่างผู้ให้บริการและทกุ ภาคสว่ น และเปน็ ตวั แทนประชาชนในการจดั หาบรกิ าร ผู้รับบริการโดยเน้นการเคารพในสิทธิและศักดิ์ศรีซ่ึงกันท่ีมีคุณภาพให้ประชาชนเข้าถึงอย่างเท่าเทียมตามความ และกนัจ�ำเป็น” 5) พัฒนาและจัดการระบบข้อมูลเชิงประจักษ์และ องค์ความร้ตู า่ งๆ และใชใ้ นการตัดสนิ ใจเชงิ นโยบายพันธกจิ เฉพาะ 1) สง่ เสรมิ และพฒั นาใหเ้ กดิ ระบบหลกั ประกนั สขุ ภาพทปี่ ระชาชนเขา้ ถงึ ไดด้ ว้ ยความมนั่ ใจ และเสรมิ สรา้ งความเท่าเทยี มกนั ในระหว่างกองทนุ ประกันสขุ ภาพภาครัฐรายงานการสรา งระบบหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ ประจำ�ปงี บประมาณ 2560 | 91

เปา้ ประสงค์ตวั ชี้วดั เป้าประสงค์92 | รายงานการสรา งระบบหลักประกนั สุขภาพแหง่ ชาติ ประจ�ำ ปงี บประมาณ 2560

ลักษณะองค์กร ท่ตี ัง้ โครงสรา้ งบรหิ าร และแผนยุทธศาสตร์ภายใต้ 5 ยทุ ธศาสตร์ “สรา้ งความม่นั ใจ” 2.2 สร้างความม่ันใจความเพียงพอของบริการ(5 Ensure Strategies) ใน 19 ยุทธวธิ ี (Ensure adequacy) สนบั สนุนความเพยี งพอของบริการ และเหมาะสมสำ� หรับทกุ กลุ่ม ยุทธศาสตร์ที่ 1: สร้างความม่ันใจในการเข้าถึง 2.3 สนับสนุนบริการสร้างเสริมสุขภาพป้องกันโรคบริการของกลุ่มเปราะบางและกลุ่มท่ียังเข้าไม่ถึงบริการ ทุกกลุ่มวัยที่เน้นชุมชนเป็นฐาน เพื่อสนับสนุนการดูแล(Ensure coverage and access for vulnerable and สุขภาพตนเองของประชาชน (Strengthening P&P andunderutilization groups) Health literacy) ยทุ ธวิธี • จดั หาบรกิ ารใหก้ บั กลมุ่ เปราะบาง กลมุ่ ทยี่ งั มปี ญั หา 1.1 เสริมสร้างให้ประชาชน (Empowerment)มคี วามตระหนกั รดู้ า้ นสขุ ภาพ ดแู ลสขุ ภาพตวั เองไดเ้ หมาะสม การเขา้ ถงึ บริการ (Targeting)รบั รู้และเขา้ ใจวิธีการใชส้ ิทธิ ไปใช้บริการเมอ่ื จ�ำเป็น 1.2 จัดกลไกการค้นหาประชาชนกลุ่มเปราะบาง • สนบั สนนุ การขยายระบบบรกิ ารปฐมภมู ใิ นเขตเมอื งและประชาชนทย่ี งั เขา้ ไมถ่ งึ บรกิ าร (Identify vulnerableand underutilize groups) (Primary health care in urban) และดแู ลคนเขตเมือง 1.3 เพ่ิมกลไกการจัดการเพ่ือคุ้มครองสิทธิกลุ่มเป้าหมายที่ยังมีปัญหาการเข้าถึงบริการ (Proactive ท่ียังเขา้ ไม่ถงึ บรกิ ารcommunication and right protection) โดยเนน้ การสื่อสารเชิงรกุ ใหเ้ ข้าถึงขอ้ มูลต่างๆ • สนับสนุนการท�ำงานร่วมกบั กระทรวงสาธารณสขุ 1.4 ทบทวนปรับปรุงประเภทและขอบเขตบริการสาธารณสุข (Review proper benefit package) ท่ี เพื่อให้มีแพทย์เวชศาสตร์ครอบครัวในสัดส่วนที่เหมาะสมสอดคล้องตามความจ�ำเป็นของของกลุ่มเปราะบางหรือบรกิ ารทยี่ ังมีปญั หาการเขา้ ถงึ บริการ สะดวกต่อการเข้าถงึ บรกิ ารปฐมภมู ิ และการสง่ ตอ่ ยทุ ธศาสตรท์ ่ี2: สรา้ งความมนั่ ใจในคณุ ภาพมาตรฐานและความเพียงพอของบริการ (Ensure quality and • จดั หานวตั กรรมระบบบริการรปู แบบใหมๆ่ (Pro-adequacy of health services) ยุทธวธิ ี mote health service innovation) เพอ่ื รองรบั การเขา้ ถงึ 2.1 สรา้ งความม่นั ใจในคณุ ภาพมาตรฐาน (Ensurequality) ส่งเสรมิ กลไกการประกนั คณุ ภาพหนว่ ยบรกิ าร บริการของกลมุ่ เป้าหมายเฉพาะ • พฒั นาความเขม้ แขง็ ของคณะกรรมการควบคมุ คณุ ยุทธศาสตร์ที่ 3: สร้างความม่ันใจในประสิทธิภาพภาพฯ (Strengthen quality board) การบรหิ ารกองทนุ (Ensure financial efficiency) • ก�ำกับติดตามคุณภาพบริการและความปลอดภัย ยทุ ธวธิ ี(Monitor quality and patient safety) โดยรว่ มมอื กบั 3.1 ร่วมกับทุกภาคส่วนแสวงหาแหล่งเงินใหม่สถาบันรับรองคุณภาพสถานพยาบาล (สรพ.) และ (Sustain source of finance) เพือ่ สรา้ งความยัง่ ยืนของภาคส่วนท่เี กย่ี วข้อง ระบบหลกั ประกันสขุ ภาพในระยะยาว 3.2 เพิ่มประสิทธิภาพการบริหารจัดการกองทุนฯ (Improve efficiency of fund management) • ปรบั ประสทิ ธภิ าพการบรหิ ารจดั การรายการบรกิ าร ท่ีมีการจ่ายที่ก�ำหนดราคาเฉพาะ และท�ำแผนพัฒนาการ จดั สรรงบประมาณ (Payment development plan) และ สรา้ งกลไกใหผ้ ใู้ หบ้ รกิ ารตรวจสอบกนั เองในการใหบ้ รกิ าร • สนับสนุนนโยบายการใช้ยาอย่างสมเหตุผล และ การใหบ้ ริการตามทีจ่ �ำเป็น • หนุนเสริมการใชผ้ ลติ ภณั ฑ/์ บริการทางการแพทย์ และสาธารณสุขในบญั ชีนวตั กรรมฯ (Thailand 4.0)รายงานการสรา งระบบหลักประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาติ ประจำ�ปีงบประมาณ 2560 | 93

• พฒั นาประสทิ ธิภาพการบรหิ ารจัดการของกองทุน ยุทธศาสตร์ท่ี 5: สร้างความม่ันใจในธรรมาภิบาล (Ensure good governance)หลกั ประกนั สขุ ภาพระดับท้องถ่นิ /พืน้ ท่ี ยุทธวธิ ี 3.3 สนบั สนนุ การสรา้ งความกลมกลนื ระหวา่ งระบบ 5.1 เพ่ิมขีดความสามารถของกลไกอภิบาลในระบบประกันสขุ ภาพภาครฐั (Encourage harmonization) หลักประกันสุขภาพฯ (Empower governing body) โดย • สนับสนุนการปฏิรูประบบประกันสุขภาพ ตาม เฉพาะ Board member เพอื่ สร้างชุมชนแหง่ ความม่งุ ม่นัมาตรา 258 รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. และความรับผิดชอบรว่ มกนั (Community of commit-2560 ment and accountability) • ขับเคลื่อนการบูรณาการยุทธศาสตร์การประกัน • เสรมิ ศกั ยภาพและความเขม้ แขง็ ของคณะกรรมการสขุ ภาพ ใหส้ อดคลอ้ งตามแผนพฒั นาเศรษฐกจิ และสงั คม (Building and Strengthening Capacity) และจัดท�ำแห่งชาติ ฉบับที่ 12 และยุทธศาสตรช์ าตริ ะยะ 20 ปี แนวทางดำ� เนินงานและกำ� หนดความรับผดิ ชอบรว่ มกัน • ขับเคลื่อนการบูรณาการระบบบริหารจัดการ • จดั ใหม้ ี Board relation unit เพอ่ื ประสานงานและระหวา่ งระบบประกันสุขภาพภาครัฐ อำ� นวยความสะดวกตา่ งๆ รวมถึงมี Field visiting เพื่อรบั ยุทธศาสตรท์ ี่ 4: สรา้ งความมน่ั ใจการมสี ว่ นรว่ มของทกุ ภาคสว่ น (Ensure participation and ownership of ฟงั ปญั หาและสถานการณต์ ่างๆall stakeholders) 5.2 สนบั สนนุ การจดั การองคค์ วามรแู้ ละการใชข้ อ้ มลู ยุทธวธิ ี เชิงประจักษ์ในการตัดสินใจ (Ensure evidence- 4.1 ขยายและเพิ่มระดับการมีส่วนร่วมเป็นเจ้าของ informed decision)ระบบของภาคียุทธศาสตร์และผู้มีส่วนได้เสียกลุ่มต่างๆ • จัดต้ังหน่วยงานที่ท�ำข้อมูลเพ่ือใช้ในการตัดสินใจ(Expand participation and ownership) • ท�ำงานอย่างมีส่วนร่วมกับกระทรวงสาธารณสุข หรอื เพิ่มความเข้มแขง็ ของกลไก M&E ให้ตอบโจทย์การUHOSNET และเครือข่ายวชิ าชีพตา่ งๆ ใช้ข้อมูลเชิงประจักษ์และการคืนข้อมูลให้ผู้เก่ียวข้องใช้ • ขยายศักยภาพความร่วมมือกับองค์กรปกครอง ประโยชน์ส่วนท้องถ่ิน เพ่ือบรรลุประสิทธิภาพการจัดการกองทุน • เพ่ิมการใช้ประโยชน์จากงานวิจัยและการจัดการหลกั ประกนั สขุ ภาพท้องถ่นิ องคค์ วามรูท้ ่ีเกย่ี วข้อง 5.3 ม่งุ เน้นการพฒั นาบคุ ลากร สปสช. (HR Master • เพิม่ ความเขม้ แขง็ ความเปน็ เจา้ ของระบบหลักประ plan and succession plan) ให้เป็นคนดี คนเกง่ มคี วาม สขุ และทนั ตอ่ การเปลย่ี นแปลงกนั ฯ ของเครอื ข่ายภาคประชาชน 9 ดา้ น และขยายการ 5.4 เพิ่มการกระจายอ�ำนาจและความรับผิดชอบใน การบรหิ ารจัดการให้ สปสช.เขต (Decentralization)สรา้ งการมสี ่วนรว่ มของภาคียทุ ธศาสตรใ์ หมๆ่ 5.5 ทบทวนและพัฒนาการบริหารจัดการและระบบ 4.2 จดั ระบบ/กลไกในการสรา้ งความสมั พนั ธก์ บั กลมุ่ งานสนบั สนนุ ตา่ งๆ (Revise and Improve managementผู้มีส่วนได้เสียและภาคีเครือข่ายต่างๆ (Stakeholder and supporting system) ใหเ้ ปน็ ไปตามหลกั ธรรมาภบิ าลrelation) และปรับปรุงกฎหมาย ระเบียบ พัฒนาเทคโนโลยี 4.3 ปฏริ ปู การรับฟังความคิดเห็นทวั่ ไปฯ (Improvehearing process) ดว้ ยวธิ กี ารและรปู แบบท่ีหลากหลาย สารสนเทศ ระบบบรหิ ารจดั การ สภาพแวดลอ้ ม ฯลฯ 4.4 รว่ มมอื กบั กลไกนโยบายหลกั ประกนั สขุ ภาพระดบัโลก (Universal health coverage in global health)ช่วยขบั เคลอ่ื นยทุ ธศาสตรห์ ลกั ประกนั สุขภาพในประเทศ94 | รายงานการสรา งระบบหลกั ประกันสขุ ภาพแหง่ ชาติ ประจำ�ปีงบประมาณ 2560

การบรหิ ารงบกองทนุ หลักประกันสุขภาพแหง่ ชาติ และงบบริหารจดั การ2. การบรหิ ารงบกองทนุ หลักประกนั สขุ ภาพแห่งชาติ และงบบริหารจัดการส�ำ นกั งานหลกั ประกนั สุขภาพแหง่ ชาติ ส�ำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ มีภารกิจ สาธารณสุขในพ้ืนที่ที่มีหน่วยบริการไม่เพียงพอ หรือมีบรหิ ารจดั การภายใตน้ โยบายทค่ี ณะกรรมการหลกั ประกนั การกระจายหน่วยบริการท่ีไม่เหมาะสมสุขภาพแห่งชาตกิ �ำหนด แบ่งการบรหิ ารงบประมาณออก 2. งบประมาณบริหารจัดการส�ำนักงานหลักประกันเป็น 2 สว่ น ประกอบด้วย สขุ ภาพแหง่ ชาติ เปน็ งบประมาณที่ใชใ้ นการบรหิ ารจดั การ 1. งบประมาณกองทุนหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ และขับเคลื่อนยุทธศาสตร์การพัฒนาระบบหลักประกันเป็นงบประมาณส�ำหรับสนับสนุน และส่งเสริมการจัด สุขภาพแห่งชาติ ใหบ้ รรลุเป้าประสงคท์ ี่กำ� หนดไว้บริการสาธารณสุขของหน่วยบริการ รวมท้ังการส่งเสริม สัดส่วนงบประมาณส�ำหรับบริหารงบกองทุนหลักให้บุคคลสามารถเข้ารับบริการสาธารณสุขได้อย่างทั่วถึง ประกันสุขภาพแห่งชาติ ตัง้ แต่ปงี บประมาณ 2554-2560และมปี ระสทิ ธภิ าพ โดยคำ� นงึ ถงึ การพฒั นาการจดั บรกิ าร ดงั แสดงตารางที่ 14ตารางที่ 14 สดั สว่ นงบบรหิ ารจัดการและงบกองทุนหลกั ประกันสขุ ภาพแห่งชาติ ปงี บประมาณ 2554–2560 (หนว่ ย : ลา้ นบาท)งบท่ไี ด้รับ 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560งบกองทุน 129,280.89 140,609.40 141,539.75 154,257.98 153,151.66 163,152.18 169,752.42(รวมเงนิ เดือน)งบบริหาร 961.30 1,099.80 1,209.12 1,442.19 1,427.10 1,414.09 1,411.57ร้อยละ 0.74 0.78 0.86 0.93 0.93 0.87 0.83(งบบริหารตอ่งบกองทนุ )ทม่ี า: สำ� นักบริหารแผนและงบประมาณ สปสช.หมายเหต:ุ งบกองทนุ ฯ ปี 2560 ไดร้ ับงบกลางทีจ่ ัดสรรเพ่มิ เตมิ จ�ำนวน 3,979.41 ล้านบาท ตามมติ ครม. วันท่ี 18 เมษายน 2560 ผลการด�ำเนินงานทางการเงิน กองทุนหลักประกัน 1. งบบริการทางการแพทย์เหมาจ่ายรายหัวสุขภาพแห่งชาติ ในปีงบประมาณ 2560 ได้รับจัดสรร 109,463.44 ลา้ นบาทงบประมาณหมวดเงนิ อดุ หนนุ จากรฐั บาล รายไดง้ บประมาณ 2. งบบริการผู้ติดเชื้อเอชไอวีและผู้ป่วยเอดส์จ�ำนวน 131,945.19 ล้านบาท แบง่ เปน็ งบกองทุนหลัก 3,122.41 ล้านบาทประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาติ (หกั เงนิ เดอื น) จำ� นวน 123,465.78 3. งบบริการทดแทนไตส�ำหรับผู้ป่วยไตวายเร้ือรังลา้ นบาท ประกอบดว้ ย 7,529.24 ล้านบาท รายงานการสรา งระบบหลกั ประกนั สุขภาพแห่งชาติ ประจ�ำ ปีงบประมาณ 2560 | 95

4. งบบริการควบคุม ป้องกัน และรักษาโรคเร้ือรัง ลา้ นบาท และรายไดอ้ นื่ 5.19 ลา้ นบาท รวมเปน็ เงนิ ทง้ั สนิ้960.41 ลา้ นบาท 132,502.18 ล้านบาท 5. งบคา่ ใชจ้ า่ ยเพอื่ เพมิ่ ประสทิ ธภิ าพหนว่ ยบรกิ ารใน ส�ำหรับผลการด�ำเนินงานทางการเงินของส�ำนักงานพ้ืนท่ีกันดารพ้ืนที่เสี่ยงภัย และพ้ืนท่ีจังหวัดชายแดนภาค หลักประกันสุขภาพแห่งชาติ มีรายได้รวม 1,533.75ใต้ 1,490.29 ลา้ นบาท ล้านบาท ประกอบดว้ ย รายไดจ้ ากงบประมาณ 1,411.57 6. งบคา่ บรกิ ารสาธารณสขุ สำ� หรบั ผสู้ งู อายทุ มี่ ภี าวะ ล้านบาท รายได้จากการบริจาค 20.37 ล้านบาท และพ่งึ พงิ 900.00 ลา้ นบาท รายได้อน่ื 101.81 ลา้ นบาท ส่วนคา่ ใชจ้ ่ายรวม 1,670.62 7. เงินรายได้จากงบกลาง 3,979.41 ลา้ นบาท และ ล้านบาท โดยจ�ำแนกเปน็ ค่าใช้จ่ายด้านบุคลากร 605.30 8. เงนิ รายไดจ้ ากองคก์ รปกครองสว่ นทอ้ งถน่ิ จำ� นวน ล้านบาท ค่าใช้จ่ายในการด�ำเนินงาน 889.42 ล้านบาท4,500.00 ล้านบาท คา่ เสื่อมราคาและค่าตดั จำ� หน่าย 146.42 ลา้ นบาท และ ค่าใช้จ่ายอื่นๆ ที่ไม่ได้เกิดจากการด�ำเนินการ 29.48 ผลการดำ� เนนิ งานกองทนุ หลกั ประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาติ ลา้ นบาท ซงึ่ ทำ� ใหร้ ายไดต้ ำ่� กวา่ คา่ ใชจ้ า่ ย 136.88 ลา้ นบาทณ วันที่ 30 กนั ยายน 2560 มกี ารจัดสรรค่าใชจ้ ่ายในการ ท้งั นี้ งบการเงินกองทุนหลกั ประกนั สุขภาพแห่งชาติ และบริการสาธารณสุขให้หน่วยบริการ รวมท้ังสิ้นจ�ำนวน งบการเงินส�ำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ ยังอยู่134,736.97 ล้านบาท ดังน้ี ระหวา่ งการตรวจสอบของสำ� นกั งานการตรวจเงนิ แผน่ ดิน 1. ค่าใช้จ่ายบริการทางการแพทย์เหมาจ่ายรายหัว112,444.85 ลา้ นบาท 2. คา่ ใชจ้ า่ ยการจดั บรกิ ารสขุ ภาพแกผ่ ตู้ ดิ เชอื้ เอชไอวีและผปู้ ว่ ยเอดส์ 3,411.81 ลา้ นบาท 3. ค่าใช้จ่ายการจัดบริการสุขภาพแก่ผู้ป่วยไตวายเรื้อรงั ระยะสุดท้าย 8,694.13 ลา้ นบาท 4. ค่าใช้จ่ายค่าบริการทางการแพทย์เพื่อควบคุมปอ้ งกนั และรกั ษาโรคเรื้อรัง 960.20 ล้านบาท 5. ค่าใช้จ่ายเพ่ือเพ่ิมประสิทธิภาพหน่วยบริการฯ1,490.29 ลา้ นบาท 6. ค่าบริการสาธารณสุขส�ำหรบั ผสู้ ูงอายุทมี่ ภี าวะพ่ึงพงิ 650.08 ล้านบาท 7. ค่าใช้จ่ายเพ่ือการรักษาพยาบาลของข้าราชการ/หนว่ ยงานส่วนทอ้ งถิน่ จ�ำนวน 7,085.61 ล้านบาท และมีรายรับจากการด�ำเนินงานอื่น ได้แก่ รายได้ดอกเบ้ียเงินฝากธนาคาร 109.14 ล้านบาท รายได้ค่าบริการทางการแพทย์ปีก่อนรับคืน 419.01 ล้านบาทรายไดจ้ ากการเรียกคนื กรณีตรวจสอบเวชระเบียน 23.6696 | รายงานการสรา งระบบหลักประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาติ ประจ�ำ ปีงบประมาณ 2560

การประเมนิ ผลการด�ำ เนินงานกองทุนหลกั ประกนั สขุ ภาพแห่งชาติ3. การประเมินผลการด�ำ เนินงาน กองทุนหลักประกนั สขุ ภาพแห่งชาติ ประจำ�ปีงบประมาณ 2560 การประเมินผลการด�ำเนินงานกองทุนหมุนเวียน 1. ดา้ นการเงนิประจำ� ปี 2560 โดยกรมบญั ชีกลาง และบรษิ ัทท่ปี รึกษา 2. ดา้ นการสนองประโยชน์ผมู้ ีสว่ นไดส้ ่วนเสยีบริษัท ทริส คอร์เปอเรชั่น จ�ำกัด ก�ำหนดตัวช้ีวัดเพื่อ 3. ด้านการปฏบิ ัตกิ ารประเมินผลการด�ำเนินงานของส�ำนักงานหลักประกัน 4. ดา้ นการบริหารพัฒนาทุนหมนุ เวยี นสุขภาพแห่งชาติ โดยก�ำหนดกรอบการประเมินผลการ ผลการประเมินผลการด�ำเนินงานของกองทุนหลักดำ� เนินงาน 4 ด้าน มีดังน้ี ประกนั สุขภาพแหง่ ชาติ ปีงบประมาณ 2560 ได้ 4.7621 คะแนน จากคะแนนเต็ม 5 คะแนน (ตารางท่ี 15)ตารางท่ี 15 ผลการประเมินผลการด�ำเนนิ งานของกองทนุ หลักประกันสขุ ภาพแห่งชาติ ปีงบประมาณ 2560ล�ำดบั ตัวชี้วดั ผลการดำ� เนินงาน ระดบั คะแนน1 ด้านการเงนิ (ร้อยละ 15) 5.00001.1 ประสิทธภิ าพในการบรหิ ารจัดการเงินกองทุน1.1.1 ร้อยละของหน่วยงานที่มีการบริหารจัดการให้มีการโอนเงินเหมาจ่ายรายหัวเป็นไป 5.0000ตามที่ก�ำหนด1.1.2 รอ้ ยละของหนว่ ยบรกิ ารท่ีไดร้ บั การโอนเงนิ กองทนุ ตรงเวลาทก่ี ำ� หนด 8 ครง้ั จาก 12 5.0000ครง้ั2 ดา้ นการสนองประโยชนผ์ มู้ ีสว่ นไดส้ ่วนเสีย (ร้อยละ 30) 5.00002.1 การสำ� รวจความพงึ พอใจของผมู้ สี ว่ นได้สว่ นเสยี2.1.1 ความพงึ พอใจต่อระบบหลกั ประกันสุขภาพแหง่ ชาตขิ องประชาชน 5.00002.1.2 ความพึงพอใจตอ่ ระบบหลักประกันสุขภาพแห่งชาติขององคก์ รภาคที ่ีเก่ียวขอ้ ง 5.00002.1.3 ความพึงพอใจต่อระบบบริหารจัดการหลักประกันสุขภาพแห่งชาติของหน่วยบริการ 5.0000 (ระบบ e-claim)2.2 รอ้ ยละของผตู้ ิดเชือ้ เอชไอวแี ละผปู้ ว่ ยเอดส์ที่ได้รบั ยาตา้ นไวรสั ที่มีชวี ติ อยู่ 5.00002.3 อตั ราการเขา้ ถงึ บรกิ ารของผปู้ ว่ ยโรคไตทต่ี อ้ งรบั บรกิ ารบำ� บดั ทดแทนไตเทยี บกบั อตั ราความ 5.0000ชกุ ของการเกิดโรค2.4 อัตราการตอบสนองต่อการแกไ้ ขปัญหาเรื่องรอ้ งเรียนแล้วเสรจ็ ภายใน 25 วันทำ� การ 5.0000 รายงานการสรางระบบหลักประกันสขุ ภาพแห่งชาติ ประจำ�ปีงบประมาณ 2560 | 97

ล�ำดบั ตัวชี้วัดผลการดำ� เนินงาน ระดบั คะแนน3 ด้านปฏิบัติการ (รอ้ ยละ 25) 5.00003.1 การด�ำเนนิ งานตามนโยบายรฐั บาล / กระทรวงการคลงั3.1.1 การเบิกจา่ ยเงินตามแผนการเบกิ จ่ายที่ไดร้ บั อนมุ ตั ิ 1) ร้อยละการเบิกจ่ายงบลงทุนท่ีเกิดข้ึนจริงเทียบกับแผนการเบิกจ่ายงบลงทุน กระจาย ประจำ� ปีงบประมาณ 2560 น้�ำหนักไป ตวั ช้วี ดั 3.1.1(2) 2) ร้อยละการเบิกจ่ายภาพรวมท่ีเกิดข้ึนจริงเทียบกับแผนการเบิกจ่ายภาพรวม 5.0000 ประจำ� ปีงบประมาณ 25603.1.2 การรายงานการรับจา่ ย และการใชจ้ า่ ยเงนิ รายได้ ท่ีไม่ต้องน�ำสง่ เปน็ รายไดแ้ ผน่ ดนิ 5.00003.1.3 การดำ� เนนิ งานตามนโยบายรัฐบาล/กระทรวงการคลงั ไมม่ กี ารประเมนิ ตวั ชี้วดั น้ี3.2 ร้อยละของโรงพยาบาล UC ที่ผ่านการรับรองคณุ ภาพมาตรฐานในข้ัน HA 5.00003.3 รอ้ ยละความสำ� เรจ็ ของการบรู ณาการระบบการบรหิ ารจดั การใหเ้ ปน็ ระบบเดยี วกนั ระหวา่ ง 5.0000ระบบประกนั สขุ ภาพ3.4 ระดับความส�ำเร็จของการบูรณาการระบบสารสนเทศเพ่ือลดการบันทึกข้อมูลของหน่วย 5.0000บรกิ าร4 ดา้ นการบริหารพฒั นาทนุ หมุนเวยี น (รอ้ ยละ 30) 4.20704.1 บทบาทคณะกรรมการทุนหมุนเวียน 4.39004.2 การบริหารความเสี่ยงและการควบคุมภายใน 4.92004.3 การตรวจสอบภายใน 4.80004.4 การบริหารจดั การสารสนเทศ 3.67504.5 การบรหิ ารทรพั ยากรบคุ คล 3.2500ทม่ี า: รายงานผลการดำ� เนนิ งานกองทุนหลกั ประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาติ ประจำ� ปีบัญชี 2560 (ฉบับเบ้อื งตน้ ) โดยบรษิ ทั ทริส คอร์เปอเรช่ัน จำ� กัด98 | รายงานการสรา งระบบหลกั ประกันสุขภาพแหง่ ชาติ ประจ�ำ ปงี บประมาณ 2560

ปัญหาอุปสรรคและความท้าทาย4. ปัญหาอปุ สรรคและความท้าทาย 1. การเข้าถึงบริการที่จ�ำเป็นของกลุ่มย่อยต่างๆ(ผูส้ งู อายุ ผตู้ อ้ งขงั พระภกิ ษ)ุ และกล่มุ คนทยี่ ังเขา้ ไม่ถงึสทิ ธ/ิ คนท่ยี งั ไม่รู้สิทธิตนเอง 2. ความต้องการ ความคาดหวังต่อบริการ และคุณภาพบริการสาธารณสุขของประชาชนเพิ่มสูงขึ้น ส่งผลต่อความแออัดในสถานหน่วยบริการขนาดใหญ่ และรอการรักษานาน 3. ประเทศไทยก้าวเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุภายใต้งบประมาณทจ่ี ำ� กดั ในการบรหิ ารกองทนุ ขณะทปี่ ระชาชนยังคงต้องได้รับบริการท่ีจ�ำเป็นและไม่กระทบต่อคุณภาพการบริการ 4. ความเสมอภาคในการเข้าถงึ บริการสุขภาพ และขอ้ จำ� กดั การบรหิ ารจดั การทมี่ คี วามแตกตา่ งระหวา่ งระบบการประกนั สขุ ภาพภาครฐั และความต่อเน่อื งกลไกระดับนโยบายของแตล่ ะกองทุน 5. ประชาชนต้องการให้เพ่ิมสิทธิประโยชน์ ให้ครอบคลุมทุกกรณีของการเจ็บป่วย โดยให้สามารถรับบรกิ ารได้ทกุ หน่วยบรกิ าร และมคี วามเท่าเทียมกันในทกุสทิ ธขิ องระบบหลักประกนั สุขภาพ 6. เทคโนโลยีใหมๆ่ (วคั ซนี ยาใหม่ บญั ชนี วตั กรรม)มผี ลตอ่ ภาระงบประมาณ 7. การปฏิรูประบบบรกิ ารสาธารณสุข เมอื่ นโยบายปฏิรูปประกาศใช้ เช่น การสนับสนุนให้มีแพทย์ประจ�ำครอบครัวรายงานการสรางระบบหลักประกนั สขุ ภาพแห่งชาติ ประจ�ำ ปีงบประมาณ 2560 | 99