รายงานผลการดำเนินงาน สปสช.กทม. ปีงบประมาณ 2560

ผล การด�ำ เนินงาน ของกรุงเทพ มหานครแผนภาพที่ 10 จ�ำนวนประชากรสทิ ธิ UC กรงุ เทพมหานคร จำ� แนกตามทะเบยี นบ้าน ปีงบประมาณ 2560จ�ำนวนผมู้ ีสทิ ธิประกนั สขุ ภาพถ้วนหน้า กทม. 3,926,304 คน• จ�ำนวนประชาชนสทิ ธ์ิ UC ท่ีลงทะเบยี นเลอื กหนว่ ยบริการประจำ� ในเขตพื้นที่ กรงุ เทพมหานคร• จ�ำแนกตามจงั หวดั ตามทะเบียนบ้าน ข้อมูล ณ วนั ท่ี 31 ตุลาคม 2559ท3ะ,เ0บ5ยี 3น,บ7้า5น1กทคมน. ท8ะเ7บ2ยี น,5บ5้า3น ตคจนว.78% 22% 51 ส่ ว น ท่ี 2

2. การเขา้ ถงึ บริการ ภาพรวมการเขา้ ถึงบริการ ในปงี บประมาณ 2560 พบว่า ประชากรสทิ ธิ UC กรงุ เทพมหานคร จากทั้งหมด3,926,304 คน ไปใช้บรกิ าร 1,890,437 คน คิดเป็นร้อยละ 48 และไมเ่ คยมีประวตั ไิ ปใชบ้ ริการในระบบฯ จำ� นวน2,035,867 คน โดยจ�ำแนกตามประเภทบรกิ าร ดังแผนภาพท่ี 11 • การใชบ้ ริการผปู้ ว่ ยนอก (OP) จ�ำนวน 1,107,840 คน • การใชบ้ รกิ ารสร้างเสรมิ สุขภาพและปอ้ งกันโรค (PP) จำ� นวน 1,326,881 คน • การใชบ้ รกิ ารผปู้ ว่ ยใน (IP) จ�ำนวน 156,623 คนแผนภาพที่ 11 ภาพรวมการเข้าถงึ บรกิ าร ในปงี บประมาณ 2560 ภาพรวมการเขา้ ถึงบริการ ปีงบประมาณ 2560 บริการ บรกิ าร npopUC ณ ต.ค. 59 ผู้ป่วยนอก (OP) สรา้ งเสรมิ สุขภาพทั้งหมด 1,107,840 คน และปอ้ งกันโรค (PP) 3,926,304 คน ท้ังหมด 1,326,881 คน480,328 486,703 1,890,437ผ้ใู ช้บริการทงั้ หมด คน คดิ เปน็ ร้อยละ 4871,835 68,974 766,783 บริการ 4,421 ผู้ปว่ ยใน (IP) ไมเ่ คยมาใช้บริการท้ังหมด 156,623 คน (No-Show) 2,035,867 คน หมายเหตุ : เปน็ ข้อมูลเฉพาะสิทธิ UC กทม.52 ส่ ว น ท่ี 2

2.1 การเข้าถึงบริการผูป้ ว่ ยนอก ผล การด�ำ เนินงาน ของกรุงเทพ มหานครอัตราการใชบ้ ริการผ้ปู ่วยนอกในกรุงเทพมหานคร (OP Utilization Rate) อัตราการใช้บริการผู้ป่วยนอก (OP Utilization Rate) ในกรุงเทพมหานคร ปีงบประมาณ 2554-2560มีแนวโน้มเพิ่มขึ้น โดยเพิ่มขึ้นจาก 1.61 ครั้งต่อคนต่อปี ในปีงบประมาณ 2554 เป็น 1.82 ครั้งต่อคนต่อปีในปงี บประมาณ 2560 ซึง่ ยังมีอัตราทต่ี �ำ่ มากเมอ่ื เทยี บกับภาพรวมของประเทศ (3.821 คร้ัง/คน/ปี) ดังแผนภูมิท่ี 7และตารางที่ 8แผนภูมิที่ 7 จำ� นวนและอัตราการใชบ้ ริการผู้ปว่ ยนอก ตง้ั แต่ปงี บประมาณ 2554-2560 7.15 5.00 4.50 4.00�จำนวนบริการ ูผ้ ่ปวยนอก ( ้ลานครั้ง)7OPvisit (คร้งั )UR ประเทศUR กทม. 6.716 6.27 6.22 6.09 6.44 Utillzation Rate (ค ้ัรง/คน/ ีป) 5.825 3.34 3.52 3.59 3.82 3.504 3.07 3.07 3.12 3.00 2.503 2.002 1.61 1.65 1.60 1.54 1.64 1.72 1.82 1.501 1.00- 0.50 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560 - ปีงบประมาณทมี่ า : ข้อมลู การใชบ้ ริการ OP จากฐานข้อมลู OP กทม 53 ส่ ว น ท่ี 2

ตารางที่ 8 จ�ำนวนและอัตราการใช้บริการผู้ป่วยนอก ตัง้ แต่ปงี บประมาณ 2554-2560บริการ OP 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560Visit OP (คน) 1,093,454 1,057,076 1,080,337 1,036,199 1,043,228 1,073,896 1,107,840Visit OP (ครัง้ ) 5,818,859 6,265,467 6,222,008 6,094,232 6,438,420 6,705,786 7,153,877ประชากร UC 3,613,820 3,797,183 3,880,416 3,957,457 3,931,717 3,895,805 3,926,304กทม. (คน)OP Utilization 3.07 3.07 3.12 3.34 3.52 3.59 3.82Rate ประเทศ(คร้งั /คน/ป)ีOP Utilization 1.61 1.65 1.60 1.54 1.64 1.72 1.82Rate กทม.(ครั้ง/คน/ปี)ทีม่ า : 1. ข้อมูลการใช้บริการ OP จากฐานข้อมูล OP กทม 2. ข้อมูลประชากร จากทะเบยี นราษฏร์ ในปีงบประมาณ 2560 มีการใชบ้ ริการผู้ป่วยนอก (OP) จ�ำนวน 1,107,840 คน คดิ เปน็ ร้อยละ 28 ของประชากรผูม้ ีสทิ ธิ UC กทม. กล่มุ อายุท่มี ีสัดสว่ นการใชบ้ ริการค่อนขา้ งมากท่สี ดุ ได้แก่ ชว่ งอายุ 0-4 ปี และผู้สูงอายุโดยเพศหญิงมสี ัดส่วนการใช้บรกิ ารมากกวา่ เพศชาย ดังแผนภาพท่ี 12แผนภาพท่ี 12 จ�ำนวนและร้อยละการใชบ้ รกิ ารผปู้ ว่ ยนอก ปีงบประมาณ 2560 N/A การเข้าถึงบริการผปู้ ่วยนอก (OP) nA=ll3,9S2u0b,3s0c4rpiberesorn 100-124 ไมเ่ คยมาใช้บริการ ไมเ่ คยมาใชบ้ รกิ าร 95-99 เคยมาใชบ้ ริการ OP เคยมาใชบ้ ริการ OP 90-942,8N18o,-4S6h4ow72, % 1,1A0c7c,8e4ss0e2d8, % 85-89 80-84 --- RUHiencakhlntpohewyonPp?eleople 75-79 70-74 65-69 60-64 55-59 50-54 45-49 40-44 35-39 30-34 25-29 20-24 15-19 10-14 05-09 00-04 200,000 150,000 100,000 50,000 0 50,000 100,000 150,000 200,00054 ส่ ว น ที่ 2

ประเภทของผู้ใชบ้ ริการผปู้ ว่ ยนอก ผล การด�ำ เนินงาน ของกรุงเทพ มหานคร จากการออกแบบการบริหารงบบริการผู้ป่วยนอกในเขตพ้ืนท่ีกรุงเทพมหานคร โดยความเห็นชอบจากคณะอนุกรรมการหลักประกันสุขภาพระดับเขตพ้ืนท่ีกรุงเทพมหานคร (อปสข.) โดยการแบ่งงบประมาณที่จัดสรรใหห้ น่วยบริการ 2 ส่วน สว่ นแรกจัดสรรตามปจั จยั หลัก 3 ปัจจัย คอื โครงสรา้ งประชากรอายุ ผลงานการให้บริการและผู้ปว่ ยโรคเร้ือรงั สว่ นทีส่ องกนั เป็นกองทุนยอ่ ยไว้ตรงกลางเพอื่ ตามจา่ ยชดเชยให้หน่วยบริการ เรียกวา่ Centralreimbursement เพ่ือการคุ้มครองสิทธิให้กับประชาชนในการเข้าถึงบริการและเป็นการประกันความเส่ียงให้กับหน่วยบริการ ได้แก่ กองทุนย่อยคนพิการ กองทุนย่อยเพื่อการส่งต่อ กองทุนย่อยอุบัติเหตุฉุกเฉิน เป็นต้นดงั แผนภาพที่ 13แผนภาพที่ 13 กรอบการบรหิ ารงบบริการผปู้ ว่ ยนอก พื้นทีก่ รงุ เทพมหานคร ปงี บประมาณ 2560 งบ OP ประเทศ จ่ายตามเหมาจา่ ยรายหัวตอ่ ผ้มู ีสทิ ธิ 1,127.58 บาท/ปชก. 1,137.58 บาท/ปชก. จา่ ยตามเกณฑ์คณุ ภาพผลงานบรกิ าร 10 บาท/ปชก.สปสช.กทม. ได้รับ 1,173.28 บาท/ปชก.จ่ายตามเหมาจา่ ยรายหัวต่อผูม้ สี ทิ ธิ จ่ายตามเหมาจา่ ยรายหวั ต่อผู้มสี ิทธิ จ่ายตามเกณฑค์ ุณภาพ 937.76 บาท/ปชก. เท่ากนั 225.52 บาท/ปชก. 10 บาท/ปชก.จัดสรรให้หน่วยบริการ (Diff Cap.) Central reimburse850.28 บาท/ปชก. 87.48 บาท Central Reimburse 313 บาท/ปชก. OP พิการ OP Refer OP AE NONI OP HIGH cost Chronic OP Individual100 บาท/ปชก. 160 บาท/ปชก. 15 บาท/ปชก. 5 บาท/ปชก. 3 บาท/ปชก. 20 บาท/ปชก. 10 บาท/ปชก. 55 ส่ ว น ที่ 2

ผลการบริหารงบประมาณ ดงั กลา่ ว สง่ ผลถงึ ผลงานการใช้บรกิ ารของผมู้ สี ิทธิ ดงั นี้ • จ�ำนวนผู้ปว่ ยนอกท่มี าใช้บรกิ ารท้ังหมดในปีงบประมาณ 2560 จำ� นวน 1,107,840 คน ประมาณ 7.15ล้านคร้ัง คิดเปน็ 6.5 ครง้ั ตอ่ คนตอ่ ปี • ส่วนมากเป็นบุคคลท่ัวไป (อายุ 12-59 ปี) จ�ำนวน 524,969 คน (5.6 คร้ังต่อคนต่อปี) รองลงมาเป็นผู้สูงอายุ 302,582 คน (9.6 ครง้ั ต่อคนต่อป)ี • สำ� หรับคนพกิ าร มาใชบ้ ริการ 45,713 คน (10.7 ครัง้ ต่อคนตอ่ ปี) คิดเปน็ รอ้ ยละ 79 ของคนพกิ ารสทิ ธิUC กทม. ดังแผนภาพท่ี 14แผนภาพท่ี 14 ภาพรวมการใชบ้ ริการผูป้ ่วยนอก จ�ำแนกตามกลุ่มผูใ้ ชบ้ รกิ าร ปีงบประมาณ 2560ภาพรวมบริการผ้ปู ่วยนอก2560ในระบบประกะนสุขภาพถ้วนหนา้ กทม. เฉพาะบตั รทอง กทม. ปีงบประมาณ 1.11ผ้ใู ช้บรกิ ารทัง้ หมด บุคคลท่ัวไป ผูส้ ูงอายุ คนพิการ ลา้ นคน 524,969 คน 302,582 คน 45,713 คน 5.6 คร้ัง/คน/ปี 9.6 ครัง้ /คน/ปี 10.7 ครัง้ /คน/ปี 29% ของผู้มสี ิทธิ์ทงั้ หมด 7.15จ�ำนวนบริการผู้ป่วยท้ังเขต เดก็ แรกเกิด-นักเรียนม.ตน้ ภกิ ษุ สามเณร นกั บวช ผตู้ อ้ งขงั 246,391 คน 898 คน 6,854 คน 3.4 คร้งั /คน/ปี 6.0 ครั้ง/คน/ปี 7.5 คร้งั /คน/ปี ลา้ นครงั้ Avg 6.5 ครงั้ /คน/ปีท่มี า : 1. ข้อมูลการใช้บริการ OP จากฐานข้อมลู OP กทม ปีงบประมาณ 256056 ส่ ว น ท่ี 2

การใชบ้ ริการผปู้ ว่ ยนอก ประเภทบรกิ ารตา่ งๆ ผล การด�ำ เนินงาน ของกรงุ เทพ มหานคร การใชบ้ รกิ ารผปู้ ว่ ยนอก ตง้ั แตป่ งี บประมาณ 2557-2560 พบวา่ มแี นวโนม้ ทสี่ งู ขน้ึ ทกุ ประเภท ดงั แผนภมู ทิ ่ี 8• บริการผูป้ ่วยนอกทวั่ ไป (OP Normal) เพ่มิ ขน้ึ จาก 5.16 ล้านครัง้ ในปงี บประมาณ 2557เป็น 5.78 ล้านคร้งั ในปงี บประมาณ 2560• บรกิ ารผู้ป่วยนอกกรณีส่งต่อ (OP Refer) เพิ่มขึ้นจาก 5.2 แสนคร้ัง ในปงี บประมาณ 2557เป็น 8.2 แสนครง้ั ในปงี บประมาณ 2560 ดังแผนภูมทิ ี่ 8 โดยพบวา่ ศูนยบ์ รกิ ารสาธารณสุข มีอตั ราการส่งต่อสูงทสี่ ุดคิดเป็น 0.45 ครง้ั /คน/ปี รองลงมาคือ คลินกิชุมชนอบอ่นุ มีอตั ราการส่งตอ่ 0.33 คร้ัง/คน/ปี เนอ่ื งจากในปงี บประมาณ 2559 มีการกระจายประชากรไปใหศ้ ูนย์บรกิ ารสาธารณสขุ ทกุ แห่ง (เดมิ มเี พียงศูนย์บรกิ ารสาธารณสขุ 16 ลมุ พนิ ี และ ศูนยบ์ รกิ ารสาธารณสุข 29 ชว่ ง นชุ เนตรเป็นหน่วยบริการประจ�ำ) ทำ� ให้ประชากรของศูนย์บริการสาธารณสุข เพิ่มขึ้นจาก 38,805 คน ในปีงบประมาณ 2558 เป็น 240,532 คนในปงี บประมาณ 2559 จ่ายชดเชยในรูปแบบเฉพาะของบัตรศนู ย์บรกิ ารสาธารณสขุ สง่ ตอ่ วชริ พยาบาลฯ โดยจา่ ยตาม point ภายใต้วงเงินรายหวั ผูป้ ่วยนอกของศูนยบ์ รกิ ารสาธารณสุข) ดงั แผนภูมิที่ 9 ข้อมูลการส่งต่อผู้ป่วยนอกย้อนหลัง 4 ปี พบว่า คลินิกชุมชนอบอุ่นมีแนวโน้มการส่งต่อมากข้ึนเร่ือยๆในขณะท่ีโรงพยาบาลมอี ตั ราการส่งตอ่ คอ่ นขา้ งคงที่ เนอ่ื งจากโรงพยาบาลเป็นหน่วยบริการระดับทุตยิ ภมู /ิ ตติยภูมิอยแู่ ลว้ ทงั้ น้ี สปสช.กทม.ไดม้ กี ารพฒั นากลไกการเงนิ การคลงั โดยการกนั เงนิ เหมาจา่ ยผปู้ ว่ ยนอกสว่ นหนงึ่ ไวเ้ ปน็ กองทนุส�ำหรบั ค่าใชจ้ า่ ยผู้ปว่ ยนอกกรณีสง่ ตอ่ (กองทุน OP Refer) เพอ่ื คุม้ ครองให้ประชาชนไดร้ บั การสง่ ต่อและคุ้มครองความเส่ียงด้านการเงินของหน่วยบริการ ท�ำให้ลดปัญหาเรื่องความขัดแย้งของการส่งต่อท่ีเกิดข้ึนในระบบได้ แต่อยา่ งไรกต็ ามยงั มผี ลกระทบถงึ ความไมพ่ อเพยี งของกองทนุ OP Refer ทำ� ใหต้ อ้ งกนั เงนิ เพมิ่ ขนึ้ ทกุ ปี ดงั แผนภมู ทิ ่ี 10 • บรกิ ารผปู้ ่วยนอกกรณสี ิทธิพิการ เพื่อคุ้มครองประชาชนสิทธพิ ิการ ใหส้ ามารถไปใช้บรกิ ารท่ี หน่วยบรกิ ารไดท้ กุ แห่ง สปสช.กนั เงนิ กองทนุ คนพิการไว้สำ� หรับตามจ่ายให้หน่วยบรกิ าร โดยพบ ว่ามีแนวโน้มการใช้บรกิ ารเพม่ิ ขน้ึ จาก 3.5 แสนคร้งั ในปงี บประมาณ 2557 เปน็ 4.8 แสนคร้ัง ในปงี บประมาณ 2560 ดังแผนภูมิที่ 8 • บรกิ ารผปู้ ว่ ยนอกกรณอี บุ ตั เิ หตหุ รอื เจบ็ ปว่ ยฉกุ เฉนิ (OPAE) เพอื่ คมุ้ ครองสทิ ธปิ ระชาชนกรณี ไปใช้บริการในช่วงเวลาที่หน่วยบริการประจ�ำปิดท�ำการ สิทธิเฉพาะ เช่น ทหารผ่านศึก และ อบุ ตั เิ หตฉุ กุ เฉนิ พบวา่ บรกิ ารผปู้ ว่ ยนอกกรณอี บุ ตั เิ หตหุ รอื เจบ็ ปว่ ยฉกุ เฉนิ เพมิ่ ขนึ้ จาก 6 หมนื่ ครงั้ ในปงี บประมาณ 2557 เปน็ 8 หมนื่ ครง้ั ในปงี บประมาณ 2560 ชว่ งเวลาทผ่ี ปู้ ว่ ยมารบั บรกิ ารมาก ทสี่ ดุ เปน็ ชว่ งเวลาประมาณ 8 โมงเชา้ จำ� นวนครง้ั สะสมประมาณ 6,500 ครง้ั และชว่ งหลงั 16.00 น. เปน็ ตน้ ไป ดังแผนภมู ิที่ 11 57 ส่ ว น ท่ี 2

แผนภมู ทิ ่ี 8 จำ� นวนการใชบ้ รกิ ารผปู้ ่วยนอก จำ� แนกตามประเภทการรับบรกิ าร ปีงบประมาณ 2557-2560 7�จำนวนบริการผู้ ่ปวยนอก ่ตอ ีป (ล้านคร้ัง)6 5.16 5.36 5.45 5.78 OP Normal 5 4 3 2 1 Refer บรกิ ารสง่ ต่อ 0.52 0.62 0.75 0.82 0 Handicap คนพิการ 0.35 0.48 A/E อุบัตเิ หตุ/ฉกุ เฉนิ 0.06 0.39 0.42 0.08 0.08 0.08 2557 2560 ทีม่ า : ขอ้ มลู การใช้บริการ OP จากฐานขอ้ มูล OP กทม 2558 2559 แผนภูมทิ ่ี 9 อัตราการสง่ ตอ่ (OP Refer) เทียบกับประชากรสทิ ธิ UC ปงี บประมาณ 2557-2560 อัตราการส่ง ่ตอ ( �จำนวนค ้ัรง OP-Refer/จ�ำนวนปชกUC) 1.00 อตั ราการสง่ ต่อเทยี บกบั จำ� นวนประชากรสิทธิ UC (คร้ัง/ปชก.) 0.90 0.92 จ�ำนวนบรกิ าร 35,584 ครง้ั จำ� นวนปชก. 38,805 คน 0.80 0.70 0.60 จ�ำนวนบรกิ าร 103,268 ครง้ั จ�ำนวนปชก. 229,401 คน 0.50 0.47 จ�ำนวนบริการ 19,188 ครง้ั จำ� นวนบรกิ าร 94,846 ครั้ง 0.40 จำ� นวนปชก. 41,067 คน จ�ำนวนปชก. 240,532 คน 0.45 0.33 0.30 0.23 0.27 0.39 0.30 จ�ำนวนบริการ 602,807 ครงั้ 0.20 จำ� นวนบรกิ าร 389,158 คร้ัง จ�ำนวนบริการ 470,407 คร้ัง จำ� นวนปชก. 1,833,498 คน จ�ำนวนปชก. 1,775,075 คน จ�ำนวนบริการ 537,364 คร้ัง จ�ำนวนปชก. 1,778,954 คน FY2560 0.06 0.10 จ�ำนวนปชก. 1,696,190 คน 0.07 0.45 1. บัตรพ.รัฐ FY2557 FY2558 FY2559 0.33 2. บัตรรพ.เอกชน 0.05 0.05 0.06 3.บัตรศบส. 0.05 0.05 0.06 4.บัตรคลินิกฯ 0.47 0.92 0.39 0.23 0.27 0.30 ทม่ี า : ข้อมลู การใชบ้ ริการ OP จากฐานขอ้ มลู OP กทม58ส่ ว น ที่ 2

ผล การด�ำ เนินงาน ของกรงุ เทพ มหานครแผนภูมทิ ี่ 10 รอ้ ยละบริการผ้ปู ว่ ยนอก กรณีสง่ ต่อ (OP Refer) จ�ำแนกตามประเภทหนว่ ยบรกิ ารประจ�ำ ปงี บประมาณ 2557-256040%35%30%25%20% ศบส.15% คลนิ กิ10%5% รพ.รัฐ รพ.เอกชน0% 2558 2559 2560 2557ที่มา : ขอ้ มูลการใช้บริการ OP จากฐานข้อมูล OP กทม�จำนวนค ้รังสะสม บ ิรการ ้ผู ่ปวยนอก กรณี ุอ ับติเห ุต-ฉุกเ ิฉนแผนภูมทิ ่ี 11 จำ� นวนคร้งั สะสมของบริการผู้ป่วยนอก กรณีอุบตั เิ หตหุ รือเจบ็ ป่วยฉกุ เฉนิ จำ� แนกตามเวลาที่มารับบรกิ าร ปงี บประมาณ 2557-2560 7,000 6,000 5,000 4,000 3,0000 2,000 1,000 0 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 ช่วงเวลาท่รี ับบรกิ าร (นาฬกิ า)ท่ีมา : ขอ้ มลู การใชบ้ ริการ OP จากฐานข้อมูล OP กทม 59 ส่ ว น ท่ี 2

15 อนั ดบั โรค กรณีผ้ปู ว่ ยนอก 15 อันดับโรค กรณีผู้ป่วยนอกเรียงตามจ�ำนวนบริการ(คร้ัง) ในปีงบประมาณ 2560 อันดับแรก ได้แก่โรคความดนั โลหติ สงู (I10-I15) ประมาณ 1.4 ลา้ นครง้ั รองลงมา เปน็ ความผดิ ปกตทิ างเมตาบอลกิ (E70-E90) จำ� นวน883,245 คร้งั และ โรคเบาหวาน (E10-E14) จ�ำนวน 802,171 ครั้ง ตามล�ำดับ ดังแผนภมู ิท่ี 12แผนภูมทิ ี่ 12 15 อันดับโรค กรณีผู้ปว่ ยนอกเรียงตามจำ� นวนบริการ(ครั้ง) ในปีงบประมาณ 2560 I10-I15: โรคความดนั โลหิตสงู 883,245 E70-E90: ความผิดปกตเิ มตะบอลิก 802,171 351,321 E10-E14: เบาหวาน 209,028J00-J06: การตดิ เช้อื ทางเดินหายใจสว่ นบนเฉยี บพลัน 197,704 183,083 M00-M25: โรคข้อ 161,865 M60-M79: ความผดิ ปกติของเนอื้ เย่ืออ่อน 129,626K00-K14: โคของช่องปาก ต่อมน้ำ�ลาย และขากรรไกร 128,961 117,831 N17-N19: ไตวาย 107,224K20-K31: หลอดอาหาร กระเพาะ และลำ�ไสเ้ ลก็ สว่ ตน้ 99,617 99,135 M40-M54: โรคของหลัง 94,662 จำ�นวนบริการ OP (visit) I20-I25: โรคหัวใจขาดเลือด J40-J47: โรคเรอื้ รงั ของทางเดนิ หายใจส่วนล่าง 200,000 400,000 600,000 800,000 1,000,000 1,200,000 1,400,000 H25-H28: ความผดิ ปกตทิ ่ีแกว้ ตา I60-I69: โรคหลอดเลอื ดสมอง B20-B24: โรคภูมคิ มุ้ กนั บกพร่องจากไวรสั (เอชไอว)ี 0 ที่มา : ข้อมลู การใช้บรกิ าร OP จากฐานขอ้ มลู OP กทม ประเด็นปญั หากรณีบริการผูป้ ่วยนอก 1) กรณีการรักษาดว้ ยออกซิเจนความกดดนั สูง (HBO : Hyperbaric oxygen therapy) ซ่งึ ข้อบง่ ชี้ในการ รกั ษาไมไ่ ด้อยูใ่ นเงื่อนไขที่กำ� หนดของสปสช.ส่วนกลาง ไดแ้ ก่ ผูป้ ว่ ย Central retinal artery occlusion ทำ� ให้เกดิ ขอ้ ขดั แยง้ จากการปฏเิ สธการจา่ ยเงนิ ระหวา่ งหนว่ ยบรกิ ารประจำ� กบั หนว่ ยบรกิ ารรบั สง่ ตอ่ และเกดิ ผลกระทบกบั ผปู้ ว่ ย 2) การตรวจ PET SCAN (Positron Emission Tomography Scan) ในผู้ปว่ ยมะเรง็ แพทย์ลงความเหน็ วา่ จำ� เป็นตอ้ งท�ำ PET Scan เพอื่ ประเมนิ Mass ทำ� ใหเ้ กดิ ขอ้ ขดั แย้งจากการปฏิเสธการจ่ายเงินระหวา่ งหนว่ ยบรกิ าร ประจ�ำกับหน่วยบริการรับส่งต่อ ต้องพิจารณาเป็นกรณีไปว่าควรเป็นภาระรับผิดชอบของหน่วยบริการหรือผู้ป่วย หรอื ควรจะพจิ ารณาให้เปน็ รายการคา่ ใชจ้ า่ ยสูงที่จา่ ยจากกองทุนส�ำนักงานหลักประกันสขุ ภาพแห่งชาติ60 ส่ ว น ท่ี 2

ผล การด�ำ เนินงาน ของกรุงเทพ หมายเหตุ : กรณกี ารตรวจ PET Scan (Positron Emission Tomography Scan) ยงั ไม่อยูใ่ น มหานครสิทธิประโยชน์ ท่ีประชุมคณะอนุกรรมการพัฒนาสิทธิประโยชน์และระบบบริการ มีมติมอบให้โครงการประเมินเทคโนโลยีและนโยบายด้านสุขภาพ (Health Intervention and Technology Assessment Program หรือHITAP) ศึกษาวจิ ยั ความคุ้มค่าในการจดั PET Scan เขา้ ในสทิ ธิประโยชน์หลกั ประกันสุขภาพแห่งชาติ2.2 การเข้าถึงบรกิ ารผปู้ ่วยใน ในปีงบประมาณ 2560 เขตกทม.ไดร้ บั งบประมาณบริการผ้ปู ่วยในท่ัวไป จ�ำนวน 4,259,116,991.11 บาทบรหิ ารเปน็ Global budget ระดบั เขตรายเดอื น โดยจา่ ยตามขอ้ มลู ทสี่ ง่ มาในแตล่ ะเดอื น ดว้ ยระบบ DRGs Version 5และตามเงอ่ื นไขบรกิ ารและอัตรากลางท่กี ำ� หนด โดยมผี ลงานบรกิ ารดงั น้ี อตั ราการใชบ้ ริการผปู้ ว่ ยใน (UR : Utilization Rate) กรณรี ักษาผปู้ ่วยบตั ร กทม. ตั้งแต่ปีงบประมาณ 2554 -2560 พบว่ามีอัตราเท่าเดิมคือ 0.06 ครั้งต่อคนต่อปี ซึ่งต่�ำกว่าภาพรวมประเทศมาก (0.13 ครั้งตอ่ คนต่อปี) ดงั แผนภมู ิที่ 13 และ ตารางที่ 9แผนภมู ทิ ่ี 13 จ�ำนวนและอตั ราการใชบ้ รกิ ารผปู้ ว่ ยใน(IP) ในกทม. ตงั้ แตป่ ีงบประมาณ 2554-2560250,000�จำนวน ค ัร้ง (Admission)AdmissionUR IP กทม. UR IP ประเทศ 246,257 0.50245,000 0.45240,000 IP Utillzation Rate (ครั้ง/คน/ ีป)227,232239,6180.130.40235,000 222,111 223,516 218,851 223,290 0.06 0.35230,000 0.12 0.30225,000 0.12 0.12 0.12 0.12 0.12 0.06 2560 0.25220,000 0.06 0.06 0.20215,000 0.06 0.06 0.06 2559 0.15210,000 2557 2558 0.10205,000 2554 2555 2556 ปงี บประมาณ 0.05200,000 0.00ทม่ี า : ขอ้ มูลการใช้บริการ IP จากฐานขอ้ มลู IP BKK 61 ส่ ว น ท่ี 2

ตารางท่ี 9 จ�ำนวนและอตั ราการใชบ้ ริการผปู้ ่วยใน ในกทม.ตัง้ แต่ปงี บประมาณ 2554-2560 บรกิ าร IP 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560Visit IP (คน) 157,218 158,960 151,142 150,589 151,897 159,603 156,446Admission (ครงั้ )ประชากรUC กทม. 222,111 223,516 218,851 223,290 227,232 239,618 246,257(คน)IP Utilization Rate 3,613,820 3,797,183 3,880,416 3,957,457 3,931,717 3,895,805 3,926,304ประเทศ(ครั้ง/คน/ปี)IP Utilization Rate 0.1160 0.1160 0.1200 0.1180 0.12 0.12 0.125กทม.(ครัง้ /คน/ป)ี 0.0615 0.0589 0.0564 0.0564 0.0578 0.0615 0.0627ท่ีมา : 1) ขอ้ มลู ผปู้ ่วยใน จากฐาน IP BKK (ตาม date discharge) 2) ฐานขอ้ มลู ประชากร จาก HINSO_OCTOBER การบรกิ ารผู้ป่วยใน กรณหี น่วยบริการในกทม.รักษาบตั รกทม. ในปงี บประมาณ 2560 ทงั้ หมด 246,257คร้ัง พบว่า ส่วนมากเป็นบริการของโรงพยาบาลเอกชน ร้อยละ 45 รองลงมา เป็นโรงพยาบาลโรงเรียนแพทย์(UHOSNET) รอ้ ยละ 21 และโรงพยาบาลในสงั กัดกรงุ เทพมหานคร(BMA) รอ้ ยละ 17 ตามลำ� ดบั ดงั แผนภมู ิท่ี 14แผนภมู ทิ ี่ 14 จ�ำนวนและร้อยละบริการผู้ปว่ ยใน จำ� แนกตามหนว่ ยบริการ (กรณีรกั ษาบตั รกทม.) ปงี บประมาณ 2560 อ่นื ๆ 503, 0% 41,7ร8พ3.ร, ัฐ17% 42,7B7M6,A17% 51U,H42O6S,N2E1T% 10ร9พ,7.เ6อ9ก,ช4น5% ทมี่ า : จากฐานขอ้ มูล eClaim62 ส่ ว น ที่ 2

ผล การด�ำ เนนิ งาน ของกรุงเทพ การบรกิ ารผ้ปู ว่ ยใน กรณีหนวยบรกิ ารในกทม.รักษาบัตรตา่ งจงั หวดั ในปีงบประมาณ 2560 มหานครท้ังหมด จำ� นวน 143,090 คร้งั พบว่า สว่ นมากเป็นโรงพยาบาลโรงเรียนแพทย(์ UHOSNET) ร้อยละ 53 รองลงมาเป็น โรงพยาบาลรฐั ร้อยละ 25 และโรงพยาบาลในสงั กดั กรงุ เทพมหานคร ร้อยละ 11 ตามล�ำดบั โดยพบว่าเปน็กรณีสง่ ต่อ ร้อยละ 84 และอบุ ตั ิเหตุฉกุ เฉนิ รอ้ ยละ 16 ดงั แผนภูมทิ ี่ 15แผนภมู ิที่ 15 จำ� นวนและร้อยละบรกิ ารผปู้ ว่ ยใน ของหน่วยบริการในกทม. (กรณรี กั ษาบัตรต่างจงั หวดั ) ปงี บประมาณ 2560 อืน่ ๆ 503, 0% 15,6B8M2,A11%36,4ร2พ3.ร, ัฐ25%10ร9พ,7.เ6อ9ก,ช4น5% 75U,H27O7S,N5E3T%ที่มา : จากฐานข้อมูล eClaimบรกิ ารผู้ป่วยใน กรณไี ปรกั ษาขา้ มเขต เนื่องจากกรุงเทพมหานคร มีหนว่ ยบริการระดับตตยิ ภมู ิทเ่ี ปน็ โรงเรยี นแพทย์ ซ่งึ มีศักยภาพสูงในการรักษาพยาบาลผปู้ ว่ ยมากถงึ 7 แหง่ จึงมจี ำ� นวนการรบั ส่งต่อผู้ป่วยในจากทุกเขตค่อนขา้ งมาก โดยในปีงบประมาณ 2560พบว่า รับส่งต่อและให้บริการผู้ป่วยในข้ามเขต รวมปริมาณน�้ำหนักสัมพัทธ์ (Adjust RW) เท่ากับ 243,590.10อย่างไรก็ตามกม็ ีการส่งต่อผู้ป่วยไปนอกเขตเชน่ กนั เชน่ สถาบนั โรคทรวงอก จ.นนทบุรี โดยพบว่ามปี ริมาณน้ำ� หนักสัมพัทธ์ (Adjust RW) เท่ากับ 59,145.64 เขตท่ีส่งต่อไปมากที่สุด ได้แก่ สระบุรี ระยอง และราชบุรีตามล�ำดับดงั แผนภมู ิที่ 16 63 ส่ ว น ที่ 2

แผนภมู ทิ ่ี 16 ปรมิ าณนำ�้ หนักสัมพทั ธ์ (Adjust RW) ของบรกิ ารผู้ปว่ ยในขา้ มเขต ทีม่ า : ข้อมลู จาก NHSO data warehouse ปงี บประมาณ 2560 In-Region : การรักษาในเขต เชน่ บัตรกทม. รกั ษาในเขต กทม. Inbound : การรับรกั ษาผปู้ ว่ ยจากเขตอ่ืน เชน่ บตั รขอนแก่น รกั ษาในกทม. Outbound : การสง่ ผ้ปู ว่ ยไปรกั ษายงั เขตอ่ืนๆ เช่น บัตรกทม. รักษาทีเ่ ขตระยอง64 ส่ ว น ที่ 2

20 อันดบั โรค กรณีผูป้ ่วยใน ผล การด�ำ เนนิ งาน ของกรุงเทพ มหานคร 20 อันดับโรคแรก กรณีผู้ป่วยในบัตรกรุงเทพมหานคร จัดเรียงตามจ�ำนวนบริการผู้ป่วยใน(ครั้ง) ในปงี บประมาณ 2560 พบว่า อนั ดบั แรก เป็นโรคระบบไหลเวียนโลหติ จ�ำนวน 29,699 ครัง้ รองลงมาเป็นโรคระบบทางเดนิ หายใจจ�ำนวน 29,414 ครั้ง และเนื้องอก/มะเรง็ จำ� นวน 29,234 คร้ัง ตามล�ำดับ ดงั แผนภูมิท่ี 17แผนภมู ิที่ 17 15 อนั ดับโรค กรณีผปู้ ่วยใน เรยี งตามจ�ำนวนครง้ั ปีงบประมาณ 2560 จำ�นวนคร้ัง (visit) I00-I99: ระบบไหลเวียนโลหิต 21,730 29,699 J00-J99: ระบบหายใจ 18,969 29,414 17,443 29,234 C00-D48: เนอ้ื งอก/มะเรง็ 17,371 K00-K93: ระบบย่อยอาหาร 8,030 17,296 A00-B99: โรคตดิ เช้ือและโรคปรสติ บางโรค 7,288 16,148 H00-H59: ตาและอวยั วะเคียงลูกตา 7,274O00-O99: การต้งั ครรภ์ การคลอด และระยะหลังคลอด 6,900 S00-T98: การบาดเจ็บ การเปน็ พษิ และอบุ ัตเิ หตุ 5,692 N00-N99: ระบบสืบพนั ธ์แุ ละระบบปัสสาวะ 4,693 R00-R99: ความผิดปกตจิ ากทางคลินกิ และ…Q 4,430 E00-E90: ต่อมไร้ท่อ โภชนาการ และเมตะบอลซิ ึม 1,808 M00-M99: กล้ามเน้ือโครงร่างและเนอื้ เย่อื เก่ยี วพนั 1,774 F00-F99: ความผดิ ปกตทิ างจติ และพฤตกิ รรม 827 D50-D89: เลอื ดและอวยั วะสร้างเลอื ด 230 L00-L99: ผวิ หนงั และเน้อื เยือ่ ใตผ้ วิ หนงั G00-G99: ระบบประสาท Q00-Q99: รูปพกิ ารและความผิดปกตขิ องโครโมโซม Z00-Z99: ปจั จัยทีม่ ผี ลตอ่ สถานะสุขภาพ H60-H95: หูและปุ่ม กระดูกกกหู P00-P96: ภาวะบางอยา่ งทเ่ี รมิ่ ต้นในระยะปริกำ�เนดิ 0 5,000 10,000 15,000 20,000 25,000 30,000 35,000ทม่ี า : จากฐานขอ้ มลู eClaim ปงี บประมาณ 2560 65 ส่ ว น ที่ 2

TOP 10 โรคท่เี ปน็ สาเหตใุ ห้ผูป้ ่วยเสียชวี ติ 10 อนั ดับโรคแรกท่ีเปน็ สาเหตุทำ� ใหผ้ ู้ป่วยเสยี ชีวติ ในปีงบประมาณ 2560 พบว่า อันดับแรกเป็นโรคระบบไหลเวียนโลหิต จ�ำนวน 2,230 คน รองลงมา เปน็ เน้อื งอก/มะเรง็ จำ� นวน 2,219 คน และ โรคระบบทางเดนิ หายใจจำ� นวน 2,186 คน ตามล�ำดับ ดังแผนภูมทิ ่ี 18แผนภมู ิที่ 18 10 อันดบั โรค ท่ีเปน็ สาเหตทุ ำ� ให้ผูป้ ว่ ยเสียชีวิต จำ�นวนคร้งั (visit) I00-I99: ระบบไหลเวียนโลหติ 1,106 2,230 C00-D48: เนอ้ื งอก/มะเร็ง 736 2,219 J00-J99: ระบบหายใจ 726 2,186 507 A00-B99: โรคตดิ เชื้อและโรคปรสติ บางโรค 314 2,000 2,500 N00-N99: ระบบสบื พันธุ์และระบบปัสสาวะ 228 K00-K93: ระบบยอ่ ยอาหาร 195 S00-T98: การบาดเจบ็ การเป็นพิษ และอบุ ตั ิเหตุ 500 1,000 1,500 R00-R99: ความผดิ ปกติจากทางคลินกิ และ…Q L00-L99: ผวิ หนังและเนื้อเยอ่ื ใต้ผวิ หนงั E00-E90: ตอ่ มไร้ท่อ โภชนาการ และเมตะบอลิซมึ 0 ท่ีมา : จากฐานข้อมูล eClaim ปงี บปะมาณ 2560เดก็ แรกเกดิ (New Born : NB) ในกรุงเทพมหานคร จำ� นวนเดก็ แรกเกดิ ในกรงุ เทพมหานคร ตง้ั แตป่ งี บประมาณ 2558-2560 พบวา่ มจี ำ� นวนเพม่ิ ขนึ้ จาก จำ� นวน47,428 คนในปงี บประมาณ 2558 เป็น จำ� นวน 49,548 คนในปงี บประมาณ 2560 เป็นเดก็ ทีม่ นี �้ำหนกั นอ้ ยกวา่1,500 กรัมหรือเด็กปว่ ย จ�ำนวน 2,250 คนในปีงบประมาณ 2558 เพิ่มข้นึ เปน็ จำ� นวน 2,647 คนในปีงบประมาณ2560 โดยสว่ นมากเกิดในหนว่ ยบรกิ ารภาครัฐ ดงั ตารางท่ี 10 และ ตารางท่ี 1166 ส่ ว น ที่ 2

ตารางท่ี 10 จ�ำนวนเด็กแรกเกิดในกรงุ เทพมหานคร ปงี บประมาณ 2558-2560 ผล การดำ�เนินงาน เดก็ แรกเกดิ ในกทม. ปี 2558 จำ� นวนครัง้ (Admission) ของกรุงเทพ 2,250 ปี 2559NB นน.<1500 หรอื เดก็ ป่วย 45,178 2,288 มหานครNB ปกติ 47,428 43,430รวม 45,718 ปี 2560 2,647ทม่ี า : จากฐานข้อมูล eClaim 46,901 49,548ตารางที่ 11 จ�ำนวนเด็กแรกเกิดในกรุงเทพมหานคร จ�ำแนกตามหน่วยบริการ ปีงบประมาณ 2558-2560 Admission หน่วยบริการ 2558 2559 2560รพ.รัฐ NB ปกติ NB<1500 NB ปกติ NB<1500 NB ปกติ NB<1500 หรอืรพ.เอกชน หรอื เด็กปว่ ย หรือเด็กป่วย เด็กปว่ ยรวม 35,762.00 1,990.00 33,875.00 2,026.00 37,399.00 2,148.00 9,416.00 260.00 9,555.00 262.00 9,502.00 499.00 45,178.00 2,250.00 43,430.00 2,288.00 46,901.00 2,647.00ท่ีมา : จากฐานขอ้ มูล eClaim ทงั้ นี้หากเปรียบเทยี บข้อมูลการแจง้ เกิดในกรงุ เทพมหานคร จากสำ� นกั ทะเบยี นราษฎร์ กระทรวงมหาดไทยตงั้ แต่ปงี บประมาณ 2558-2560 พบวา่ มีจ�ำนวน 89,025 คน 85,610 คน และ 83,074 คน ตามลำ� ดบั ซงึ่ มีจ�ำนวนมากกวา่ ขอ้ มลู ในระบบหลกั ประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาติ เนอ่ื งจากครง่ึ หนงึ่ ไปคลอดทโ่ี รงพยาบาลนอกระบบหลกั ประกนัสุขภาพแห่งชาติ ดงั ตารางที่ 12 67 ส่ ว น ท่ี 2

ตารางที่ 12 จำ� นวนเด็กแรกเกดิ ทแ่ี จ้งเกดิ ในกรุงเทพมหานคร เด็กแรกเกดิ (แจง้ เกิดในกทม.) 2558 ปงี บประมาณ 2560 1,027 962นำ้� หนักน้อยกวา่ 1,499 กรัม 8,629 2559 8,012น้�ำหนัก 1,500 - 2,500 กรมั 79,369 1,005 74,100น้ำ� หนักมากกวา่ 2,500 กรมั 89,025 8,318 83,074รวม 76,287 85,610ทม่ี า : ขอ้ มลู จากสำ� นกั ทะเบียนราษฎร์ กระทรวงมหาดไทย2.3 การเขา้ ถงึ บรกิ ารสรา้ งเสรมิ สขุ ภาพและปอ้ งกนั โรค ในปงี บประมาณ 2560 แนวคดิ การบรหิ ารงบสรา้ งเสรมิ สขุ ภาพและปอ้ งกนั โรค ภายใตก้ รอบการบรหิ ารงบบรกิ ารสรา้ งเสรมิ สขุ ภาพและป้องกนั โรคของเขตพ้นื ทกี่ รุงเทพมหานคร ดังแผนภาพท่ี 15 โดยมีหน่วยบริการที่ใหบ้ ริการรวมท้งั ส้ิน 339 แหง่ไดแ้ ก่ หน่วยบรกิ ารในระบบ UC จ�ำนวน 276 แหง่ หน่วยร่วมให้บริการ จ�ำนวน 19 แหง่ และหนว่ ยร่วมบริการทนั ตกรรม จ�ำนวน 44 แหง่ ดงั แผนภูมทิ ี่ 19 1) ประชาชนท่ีอาศัยอยู่ในพ้ืนท่ีกรุงเทพมหานคร เข้าถึงบริการสร้างเสริมสุขภาพและป้องกันโรคที่จ�ำเป็นโดยประชาชนสามารถเข้ารบั บริการในหนว่ ยบริการใกลบ้ า้ นหรอื ทีท่ ำ� งานไดโ้ ดยสะดวก 2) กำ� หนดกจิ กรรมบรกิ ารสรา้ งเสรมิ สขุ ภาพและปอ้ งกนั โรคสำ� หรบั ใหค้ รอบคลมุ ตามขอบเขตสทิ ธปิ ระโยชน์ดา้ นบริการสร้างเสรมิ สขุ ภาพและป้องกันโรค 3) เพมิ่ ความครอบคลมุ บรกิ ารสรา้ งเสรมิ สขุ ภาพและปอ้ งกนั โรค โดยสนบั สนนุ ใหห้ นว่ ยบรกิ ารจดั บรกิ ารให้กับประชาชนทัง้ ในรูปแบบการให้บรกิ ารเชงิ รบั ณ หนว่ ยบรกิ ารและการบริการเชิงรกุ ในชมุ ชน 4) จัดสรรงบประมาณเพื่อชดเชยค่าบริการสร้างเสริมสุขภาพและป้องกันโรคให้หน่วยบริการตามผลงานและคุณภาพการบรกิ าร 5) สนับสนนุ การจดั บรกิ าร ก�ำกบั ตดิ ตามและประเมินผลงานการบรกิ ารของหน่วยบรกิ าร รวมถงึ น�ำไปใช้ในการพฒั นาบรกิ ารและคุณภาพการบรกิ ารสร้างเสริมสขุ ภาพและป้องกันโรค 6) สนับสนุนการแก้ไขปัญหาด้านสาธารณสุขท่ีส�ำคัญในพ้ืนท่ีหรือการด�ำเนินงานตามนโยบายของประเทศการบรหิ ารจดั การมงุ่ หวงั ใหป้ ระชาชนผมู้ สี ทิ ธไิ ดเ้ ขา้ ถงึ บรกิ ารทม่ี คี ณุ ภาพมาตรฐานตามสทิ ธปิ ระโยชนไ์ ดอ้ ยา่ งสะดวกเพมิ่ มากขนึ้68 ส่ ว น ที่ 2

ผล การดำ�เนนิ งาน ของกรุงเทพ มหานครแผนภาพท่ี 15 การบรหิ ารงบบริการสร้างเสริมสุขภาพและป้องกันโรคในเขตพื้นท่ีกรงุ เทพมหานคร ปีงบประมาณ 2560กรอบการบริหารงบกองทุนสร้างเสรมิ สุขภาพและปอ้ งกนั โรค (P&P) งบ P&P 274.03 บาท/ปชก. หกั เงินเดือน 18.66 บาท/ปชก. 1. P&P Basic Servic 2. P&P ตามคณุ ภาพ 3. P&P Area Base 3. P&P ชุมชน 196.37 บาท/ปชก 9 บาท/ปชก. 4 บาท/ปชก. กองทนุ ทอ้ งถิ่น 4 บาท/ปชก.1.1 ชดเชยบริการ P&P จ่ายตามเกณฑ์คุณภาพ QOF จ่ายตามแผนงานโครงการ สนับสนุน งบแบบคงท่ี ร่วมกบั งบ OP ระบบ เพ่อื เรง่ รัดการเขา้ ถงึ บริการ กองทนุ หลกั ประกันสุขภาพ ชดเชยแบบเหมาจา่ ยชดเชย คณุ ภาพ ระดับพน้ื ท่ี รายกจิ กรรมบริการ จดั บริการทเ่ี ข้าถึงยาก แก้ไขปญั หาในพ้ืนที่1.2 บรกิ าร P&P นอกหน่วย บริการ หรือนโยบาย1.3 เหมาจ่ายตามปชก.ในกล่มุ เปา้ หมายเฉพาะ1.4 แผนงาน/โครงการแผนภมู ิท่ี 19 หนว่ ยบรกิ ารทใ่ี หบ้ รกิ ารสร้างเสรมิ สขุ ภาพและปอ้ งกนั โรค ในกรุงเทพมหานครหนว่ ยบริการ/สถานพยาบาลให้บรกิ ารสรา้ งเสรมิ สุขภาพและปอ้ งกันโรค จำ� นวน 339 แหง่หน่วยบริการรว่ มให้บริการทนั ตกรรมสถานพยาบาลรว่ มให้ 44 บริการ P&P 19 276 หนว่ ยบรกิ าร UC 69 ส่ ว น ที่ 2

ผลงานการเขา้ ถงึ บริการสร้างเสรมิ สขุ ภาพและปอ้ งกนั โรค ในปงี บประมาณ 2560 พบวา่ กลุ่มเป้าหมายท่ีเป็นประชากรทุกสิทธิในกรุงเทพมหานคร จ�ำนวน 8,067,647 คน มีแนวโน้มการใช้บริการ(ครั้ง)เพ่ิมมากขึ้นในขณะ ท่ีจำ� นวนคนท่ใี ชบ้ ริการมจี �ำนวนเพ่ิมขนึ้ เพยี งเลก็ นอ้ ย โดยพบว่าเพ่ิมข้นึ จาก 2.68 ลา้ นคร้งั (2.31 ลา้ นคน)ในปงี บประมาณ 2557 เป็นจ�ำนวน 4.74 ล้านครั้ง (2.47 ล้านคน) ในปีงบประมาณ 2560 เนื่องจากมกี ารจัดท�ำโครงการรณรงคบ์ ริการสรา้ งเสริมสขุ ภาพและป้องกันโรคเชงิ รุก เพ่อื เพ่มิ การเข้าถึงและความครอบคลุมการบริการสรา้ งเสริมสุขภาพและปอ้ งกันโรค ของประชาชนในเขตกรุงเทพมหานคร ดังแผนภมู ทิ ่ี 20แผนภูมิท่ี 20 จ�ำนวนคนและครัง้ ของการรบั บรกิ ารส่งเสริมสุขภาพและป้องกนั โรค ปีงบประมาณ 2557-25608,000,000 3,165,609 2,746,762 4,749,0267,000,000 จ�ำนวนคร้ัง6,000,000 2,687,485 2,582,856 2,492,3365,000,000 2,311,428 2,470,7974,000,000 2557 2558 2559 จำ� นวนคน3,000,0002,000,000 25601,000,000 - โดยประชากรท่ีได้รับบริการมากอันดับหน่ึงเป็นสิทธิประกันสุขภาพ:UC คิดเป็นร้อยละ 66 รองลงมาเป็นสิทธปิ ระกันสงั คม รอ้ ยละ 27 และข้าราชการ รอ้ ยละ 5 ตามลำ� ดบั ส�ำหรับประเภทหนว่ ยบรกิ ารทใ่ี ห้บริการ เป็นโรงพยาบาล คิดเปน็ รอ้ ยละ 48 รองลงมาเปน็ ศูนยบ์ รกิ ารสาธารณสุข ร้อยละ 29 และคลินกิ ชมุ ชนอบอุ่น รอ้ ยละ23 ตามล�ำดบั ดงั แผนภาพที่ 1670 ส่ ว น ที่ 2

ผล การด�ำ เนินงาน ของกรุงเทพ มหานครแผนภาพท่ี 16 แสดงร้อยละของสิทธผิ รู้ บั บริการและประเภทหนว่ ยท่ีใหบ้ รกิ าร PP ปงี บประมาณ 2560 ผลงานการใหบ้ ริการงาน p&p ทุกกิจกรรม แยกตามประเภทหน่วยบริการ ปีงบประมาณ 2560 2,470,797 คน 4,749,026 ครง้ัสทิ ธขิ องผ้รู บั บริการ ประเภทหนว่ ยทีใ่ ห้การบรกิ ารขา้ ราชการ 5% อื่นๆ 2% 2ศ9บ%ส ค2ล3นิ%ิกประ2ก7นั %สังคม 4ร8พ%. ประก6ัน5ส%ขุ ภาพ กจิ กรรมบรกิ ารสรา้ งเสรมิ สขุ ภาพและปอ้ งกนั โรค แบง่ ตามกลมุ่ เปา้ หมายการบรกิ ารไดด้ งั แผนภาพท่ี 17แผนภาพที่ 17 กิจกรรมบริการสรา้ งเสริมสุขภาพและปอ้ งกันโรคตามกลุม่ เปา้ หมายหญงิ ตัง้ ครรภ์ เด็กเลก็ อายุ เด็กโตและวัยรุน่ ผใู้ หญอ่ ายุ ผ้สู ูงอายุ 0-5 ปี 6-24 ปี 25-59 ปี 60 ปขี ึน้ ไป การฝากครรภ์ วัคซนี EPI วัคซนี EPI คดั กรองความเสย่ี ง คัดกรองคัดกรอง Thalassemia โรคเรอ้ื รงั ภาวะซมึ เศร้า Down syndrome ประเมินพัฒนาการ ตรวจสุขภาพนกั เรยี น การวางแผน ทนั ตกรรมส่งเสรมิ ครอบครวั ประเมิน ADL ปอ้ งกัน คดั กรอง THS การวางแผน ตรวจหลงั คลอด ทันตกปรอ้ รงมกสนั ง่ เสรมิ ครอบครวั Pap smear ทันตกปร้อรงมกสนั ่งเสรมิ การคดั กรองภาวะจติ ทนั ตกปรอ้ รงมกสัน่งเสรมิ การคัดกรองภาวะจิต ตรวจสุขภาพชอ่ งปาก 71 ส่ ว น ท่ี 2

โดยมผี ลงานบรกิ ารสร้างเสริมสุขภาพและป้องกันโรคตามกลมุ่ เป้าหมาย ดงั น้ี กลุ่มหญงิ ตง้ั ครรภ์ ผลงานบริการดแู ลสขุ ภาพหญงิ ต้ังครรภ์ ปงี บประมาณ 2558 – 2560 ดงั ตารางท่ี 13ตารางท่ี 13 ผลงานบริการดูแลสขุ ภาพหญิงตงั้ ครรภ์ ปงี บประมาณ 2558 - 2560 บรกิ าร 2558 จำ� นวน (คน) 2560 73,320 2559 68,981จำ� นวนหญงิ ตั้งครรภ์ทม่ี ารับบรกิ ารฝากครรภ์ 73,320 70,673 68,981การตรวจคดั กรองธาลัสซีเมีย ไม่มขี อ้ มลู 70,673 171การตรวจคดั กรองภาวะดาว์นซนิ โดรมในหญิงตงั้ครรภก์ ลมุ่ เส่ยี ง 28,671 ไมม่ ขี อ้ มูล 34,770การตรวจสขุ ภาพหญิงหลังคลอด 33,563 กลมุ่ เดก็ เล็ก ชว่ งอายุ 0-5 ปี ผลงานบริการดูแลกลมุ่ เด็กเลก็ ชว่ งอายุ 0-5 ปี ปงี บประมาณ 2558 – 2560 ดงั ตารางท่ี 14ตารางท่ี 14 ผลงานบรกิ ารดูแลกลุ่มเดก็ เลก็ ชว่ งอายุ 0-5 ปี ปีงบประมาณ 2558 - 2560 ตวั ชว้ี ัด ร้อยละผลงานบริการเปรยี บเทียบเปา้ หมาย 2558 2559 2560การใหบ้ รกิ ารวัคซนี ตาม EPI Program 67 79 70การคดั กรองพัฒนาการเด็กดี อายุแรกเกดิ -5 ปี 25 34 27การตรวจคัดกรองภาวะพร่องไทรอยด์ฮอร์โมนใน 97.14 96.02 97.48ทารกแรกเกิดผลงานบริการตรวจสุขภาพชอ่ งปาก 19 20 2172 ส่ ว น ที่ 2

ผล การดำ�เนินงาน ของกรุงเทพ มหานคร กลุ่มเดก็ โตและวัยร่นุ ชว่ งอายุ 6-24 ปี ผลงานบรกิ ารดแู ลกลุ่มเด็กโตและวัยรนุ่ ชว่ งอายุ 6-24 ปี ปีงบประมาณ 2558 – 2560 ดงั ตารางที่ 15ตารางท่ี 15 ผลงานบริการดแู ลกลุม่ เดก็ โตและวัยรนุ่ ช่วงอายุ 6-24 ปี ปงี บประมาณ 2558 - 2560 บรกิ าร ร้อยละผลงานบรกิ ารเปรียบเทยี บเปา้ หมายการใหบ้ รกิ ารวัคซนี ตาม EPI Program 2558 2559 2560การตรวจคัดกรองสุขภาพนกั เรียนช้ันประถมศึกษาการตรวจคัดกรองสุขภาพชอ่ งปาก 67 79 70การคัดกรองภาวะซีด ในกลุม่ เส่ียง 25 34 27 19 20 21 ไม่มีขอ้ มลู ไม่มขี ้อมลู 3.79 กลมุ่ ผู้ใหญ่ ชว่ งอายุ 25-59 ปี ผลงานบรกิ ารดแู ลกลุ่มผใู้ หญ่ ช่วงอายุ 25-59 ปี ปงี บประมาณ 2558 – 2560 ดงั ตารางที่ 16ตารางที่ 16 ผลงานบริการดูแลกลุ่มผใู้ หญ่ ช่วงอายุ 25-59 ปี ปีงบประมาณ 2558 - 2560 ร้อยละผลงานบรกิ ารเปรียบเทยี บเป้าหมาย 2558 2559 2560การคัดกรองความเสี่ยงในกลุ่มภาวะโรคเมตาบอลกิ 48.39 45.43 56.77การตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลกู โดยวิธีPap smear 29.51 29.08 24.54 กลมุ่ ผสู้ ูงอายุ 60 ปีขนึ้ ไป ผลงานบรกิ ารดแู ลกลุม่ ผู้สงู อายุ 60 ปีขน้ึ ไป ปีงบประมาณ 2558 – 2560 ดังตารางท่ี 17ตารางที่ 17 ผลงานบรกิ ารดแู ลกลมุ่ ผู้สูงอายุ 60 ปีขนึ้ ไป ปีงบประมาณ 2558 - 2560 บรกิ าร รอ้ ยละผลงานบรกิ ารเปรยี บเทียบเป้าหมายคัดกรองความสามารถในการประกอบกจิ วัตร 2558 2559 2560ประจำ� วัน ADLการตรวจคดั กรองสุขภาพชอ่ งปาก ไม่มีข้อมลู ไม่มีขอ้ มลู 6.87ทมี่ า : ข้อมลู จากโปรแกรม BPPDS สปสช. กทม. 6.14 6.42 7.47 73 ส่ ว น ที่ 2

ผลการด�ำเนินงานทนั ตกรรมส่งเสรมิ ปอ้ งกนั ปีงบประมาณ 2560 กรงุ เทพมหานคร มีหนว่ ยบรกิ าร/สถานบรกิ ารทนั ตกรรม ในระบบฯ จ�ำนวน 192 แหง่ส่วนมากเปน็ ศูนย์บริการสาธารณสขุ 68 แหง่ รองลงมาเปน็ คลนิ กิ ทันตกรรมเอกชน 40 แหง่ ดงั ตารางท่ี 18ตารางที่ 18 หน่วยบริการ/สถานบริการทนั ตกรรม ในกรุงเทพมหานคร ปงี บประมาณ 2558 – 2560ลำ� ดบั ประเภทหนว่ ยบริการ 2558 จ�ำนวน (แห่ง) 2559 2560หนว่ ยบริการประจำ� /รบั ส่งตอ่ 22 221 โรงพยาบาลรัฐ 22 18 18 69 692 โรงพยาบาลเอกชน 18 14 17 333 ศูนย์บริการสาธารณสุขและ สถานกี าชาด 69 42 404 สหคลินิกทมี่ ีบรกิ ารทันตกรรม 16 19 19 345 สถานพยาบาลทม่ี บี รกิ ารทนั ตกรรม 3 190 192หน่วยบรกิ ารร่วมใหบ้ ริการ6 คลนิ กิ ทนั ตกรรมเอกชน 447 สถานพยาบาลร่วมให้บรกิ าร P&P 198 คณะทันตแพทย์ศาสตร์ มหาวิทยาลัย สถานพยาบาลทนั ตกรรม 3 ภาครฐั รวม 194 ผลงานการตรวจคัดกรองสุขภาพชอ่ งปากจ�ำแนกตามกลมุ่ วัย ปงี บประมาณ 2558-2560 ดังนี้ ผลการดำ� เนนิ งานตรวจคดั กรองสขุ ภาพชอ่ งปากจำ� แนกตามกลมุ่ วยั ตงั้ แตป่ งี บประมาณ 2558-2560 พบวา่มแี นวโน้มเพ่มิ ขน้ึ ดงั แผนภูมทิ ่ี 21แผนภูมทิ ่ี 21 ผลงานการตรวจคัดกรองสุขภาพช่องปากตามกลมุ่ วยั ปงี บประมาณ 2558-2560 140,000 129,457 120,000 100,000 77,072 79,847 84,043 55,977 2558 80,000 81,608 84,959 40,663 2559 60,000 2560 40,000 6เดือน-5 ปี 39,473 38,380 44,773 18,707 22,627 20,000 33,674 21,689 25-59 ปี 60 ปขี ้ึนไป - 6-24 ปี หญิงตัง้ ครรภ์74ส่ ว น ที่ 2

2.4 การเขา้ ถึงบริการเฉพาะด้าน ผล การด�ำ เนนิ งาน ของกรงุ เทพ มหานคร 1) บรกิ ารผปู้ ่วยต้อกระจก สปสช.กทม. ไดร้ บั การจดั สรรดวงตาในการผา่ ตดั ตอ้ กระจก โดยคดิ ตามประเภทการขนึ้ ทะเบยี นของประชากรที่มุ่งเป้าหมายแก้ปัญหาตาบอด และสายตาเลือนลางจากต้อกระจก (Blinding and Severe low vision)ผลการดำ� เนินงาน ดงั นี้ ในปงี บประมาณ 2560 หนว่ ยทใี่ ห้บริการผา่ ตดั ต้อกระจกในกรงุ เทพมหานคร มีจำ� นวน 42 แหง่ สปสช.กทม.ไดร้ บั การจัดสรรดวงตาในการผ่าตัดตอ้ กระจก จ�ำนวน 8,728 คร้งั ประชากรสิทธิ UC กทม. ได้รับการผ่าตดัต้อกระจก จำ� นวน 11,530 ครัง้ เปน็ การผา่ ตัดในระยะ Blinding Cataract จ�ำนวน 3,918 คร้ัง คิดเปน็ ร้อยละ46.06 ดงั แผนภาพท่ี 18แผนภาพท่ี 18 การบรกิ ารผ่าตัดตอ้ กระจก ปีงบประมาณ 2560ผา่ ตดั ต้อกระจก จ�ำนวนครงั้ (%ทผ่ี ่าตัด Blinding cataract)• เป้าหมาย 8,728 คร้ัง• ผา่ ตดั Blinding cataract 2560 • Blinding 3,918 คร้งั (46.06%) 40% • ผ่าตดั 11,530 ครัง้ปี 2560 2559 • Blinding 2,301 ครั้ง (18.56%) • ผา่ ตัด 12,398 ครั้ง “เพื่อประสทิ ธิภาพ การผา่ ตัดไปสกู่ ล่มุ ผูป้ ่วยที่ 2558 • Blinding 1,920 คร้ัง (14.78%) • ผา่ ตดั 12,993 คร้งั จ�ำเป็นเร่งดว่ น” 2557 • Blinding 2,171 คร้งั (17.05%) • ผ่าตัด 12,736 คร้งั ปัญหาที่ผ่านมา พบว่า การผ่าตัดในกลุ่มเป้าหมายหลักเป็นการผ่าตัดท่ีไม่ใช่กลุ่มเป้าหมายหลักค่อนข้างสูงอาจเนื่องจากเป็นบริการตั้งรับในหน่วยบริการ ไม่มีการบริการเชิงรุกเพื่อค้นหากลุ่มเป้าหมายหลัก และมีความไม่สะดวกเรอื่ งหนงั สอื สง่ ตวั จากตน้ สงั กดั กรณหี นว่ ยบรกิ ารเชงิ รกุ จะดำ� เนนิ การผา่ ตดั ตอ้ งมีหนงั สอื สง่ ตวั จากตน้ สงั กดัเสยี งสะทอ้ นจากหนว่ ยบรกิ าร พบวา่ หนว่ ยบรกิ ารหลายแหง่ ยงั มคี วามเขา้ ใจไมต่ รงกนั ในเรอ่ื งคา่ ใชจ้ า่ ยทคี่ รอบคลมุบริการผ่าตัดต้อกระจกมีรายการใดบ้าง ซึ่งส�ำนักงานฯได้ท�ำความเข้าใจกับหน่วยบริการและกระตุ้นให้เกิดบริการเชงิ รกุ มากขน้ึ 75 ส่ ว น ที่ 2

2) บริการผ่าตัดรักษาข้อเขา่ เสื่อม ในปงี บประมาณ 2560 สปสช.กทม. ไดร้ บั การจดั สรรในการผา่ ตดั ขอ้ เขา่ เสอื่ ม คดิ ตามประเภทการใหบ้ รกิ ารของประชากร โดยมผี ลการด�ำเนินงาน ดงั แผนภมู ิที่ 22 ดงั น้ี • หน่วยบริการท่ีใหบ้ รกิ ารผา่ ตัดตอ้ ขอ้ เขา่ มีจ�ำนวน 39 แหง่ • จำ� นวนขอ้ เขา่ ที่ไดร้ บั จัดสรร 1,509 เข่า (ขอโควตาเพมิ่ รวมเปน็ 1,647 เข่า) • ผลงานผ่าตดั ข้อเข่า จำ� นวน 1,809 เขา่ (เกินโควตาที่ไดร้ บั ) • ประเภทท่ไี ดร้ บั การผา่ ตดั - อายุ ≤ 55 ปี = 3.5 % - อายุ 56-60 ป ี = 8.6 % - อายุตัง้ แต่ 60 ปขี ้ึนไป = 87.9%แผนภมู ทิ ี่ 22 การบริการผ่าตัดรกั ษาขอ้ เขา่ เสื่อม ปีงบประมาณ 2560 ประเภทท่ีไดร้ บั การผา่ ตัด บริการผา่ ตัดรกั ษาขอ้ เขา่ เส่อื ม 3.5% 8.6% อายุ 56-60 ปี ผลงานอายุน้อยกวา่ เทา่ กบั 55 ปี 1,809 87.9% โควต้า อายตุ ง้ั แต่ 60 ปขี นึ้ ไป 1,647 จำ� นวน ( เข่า ) 3) บรกิ ารของผู้ป่วยโรคหวั ใจและหลอดเลือด หน่วยบริการเฉพาะดา้ นโรคหวั ใจและหลอดเลอื ดผ่านสายสวนโคโรนาร่ี ในพ้นื ท่กี รุงเทพมหานคร มจี ำ� นวน17 แหง่ แบ่งเป็น ระดับ 1 จ�ำนวน 15 แหง่ ระดบั 2 จ�ำนวน 2 แหง่ โดยมผี ลงานการใหบ้ ริการ ดงั น้ี หมายเหตุ ระดบั 1 หมายถึง หนว่ ยบริการที่ให้บริการเตม็ รปู แบบ สามารถท�ำการตรวจสวนหัวใจเพื่อการวินจิ ฉัยและการทำ� หัตถการเพื่อการรักษา โดยมีการผ่าตดั โรคหวั ใจและหลอดเลอื ด ระดับ 2 หมายถงึ หน่วยบรกิ ารทใ่ี หบ้ ริการตรวจสวนหวั ใจเพ่ือการวินิจฉยั และการทำ� หตั ถการเพื่อการรกั ษา76 ส่ ว น ท่ี 2

ผล การด�ำ เนนิ งาน ของกรุงเทพ การเขา้ ถงึ บรกิ ารของผปู้ ่วยโรคกลา้ มเนอื้ หวั ใจขาดเลอื ดเฉียบพลัน ชนิด STEMI มหานคร(ST-elevation myocardial infarction) พบวา่ อตั ราการเขา้ ถงึ หตั ถการทจ่ี ำ� เปน็ มแี นวโนม้ สงู ขน้ึ ตง้ั แตป่ งี บประมาณ2552 –ปจั จุบนั โดยในปงี บประมาณ 2560 มอี ตั ราการทำ� หตั ถการรักษาโรคโดยการใส่สายสวนหัวใจ PCI คิดเป็นรอ้ ยละ 72.45 และอตั ราการไดร้ บั ยาละลายลมิ่ เลอื ด คิดเป็นร้อยละ 1.63 ดงั แผนภมู ิท่ี 23แผนภูมทิ ี่ 23 การเขา้ ถงึ บริการของผูป้ ่วยโรคกล้ามเนอื้ หัวใจขาดเลือดเฉยี บพลนั ชนดิ STEMI ผปู้ ว่ ยโรคกลา้ มเนอ้ื หวั ใจขาดเลอื ดเฉียบพลนัอตั ราการเขา้ ถึงหตั ถการ ผลลัพธบ์ ริการ 20.00 18.00 72.97% 90 16.00 80 14.00การไดร้ ับยาละลายลม่ิ เลอื ด 70 อตั ราป่วยตายภายใน 30 วัน 12.00และ/หรือ ใส่สายหวั ใจ PCI 10.00 60 8.00 72.45% 50 6.00 % ทำ� PCI 40 4.00 30 อตั ราการไดร้ ับยาละลายล่ิมเลือด และ/หรือ PCI 2.00 1.63% 0.00 20การไดร้ ับยาละลายล่ิมเลือด 10 0 2552 2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560 2561 4) บริการผปู้ ว่ ยโรคหลอดเลอื ดสมอง การเขา้ ถงึ บรกิ ารของผปู้ ว่ ยโรคหลอดเลอื ดสมองตบี หรอื อดุ ตนั แนวโนม้ ผปู้ ว่ ยมอี ตั ราปว่ ยตายภายใน 30 วนัลดลง สอดคล้องกบั การเข้าถึงยาละลาลิม่ เลือด โดยพบว่าในปี 2560 มีการเขา้ ถงึ ยา ร้อยละ 6.33 ดังแผนภูมิที่ 24 77 ส่ ว น ท่ี 2

แผนภมู ิที่ 24 การเขา้ ถงึ บริการของผู้ป่วยโรคหลอดเลอื ดสมองตบี หรืออุดตนั ผลลพั ธ์บริการ 12.00 % 10.00 อตั ราปว่ ยตายภายใน 30 วัน อตั ราการเข้าถึงหัตถการ 8.00 6.33% 6.00 อตั ราการได้รับยาละลายลมิ่ เลอื ด 4.00 การไดร้ ับยาละลาย ลมิ่ เลอื ด 2.00 0.00 2552 2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560 2561 ปีงบประมาณ 5) บริการผปู้ ่วยตดิ เช้อื เอชไอวี และผ้ปู ว่ ยเอดส์ ในปงี บประมาณ 2560 กรุงเทพมหานคร มีผปู้ ว่ ยตดิ เช้ือเอชไอวี และผปู้ ่วยเอดสท์ ม่ี ีการลงทะเบยี นทัง้ ส้ิน5,946 ราย (เป็นผูป้ ่วยสิทธิหลักประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาติ จ�ำนวน 2,724 ราย) ทราบสถานะการตดิ เช้อื เอชไอวี คิดเปน็ รอ้ ยละ 5.39 และไดร้ ับยาตา้ นไวรสั ร้อยละ 72.62 ผลการตรวจหาปรมิ าณเช้อื Viral Load (VL<1000) ร้อยละ96.28 ดงั แผนภาพท่ี 19 ทงั้ น้ี รอ้ ยละของผตู้ ดิ เชอ้ื เอชไอวี และผปู้ ว่ ยเอดสท์ ยี่ งั มชี วี ติ อยู่ และไดร้ บั ยาตา้ นไวรสั พบวา่ ยงั ตำ�่ กวา่ ระดบัประเทศ (88.7%)แผนภาพที่ 19 บรกิ ารผ้ปู ่วยตดิ เช้อื เอชไอวี และผู้ป่วยเอดส์ ปีงบประมาณ 2560 กทม. (ทกุ สทิ ธ)ิ % ทราบสถานะการติดเชือ้ กทม. (UC) 5.39 4.59 5,946 ลงทะเบียนในระบบ NAP 2,724 72.62 % รับยาตา้ นไวรัส 71.13 96.28 % VL < 1000 94.1278 ส่ ว น ที่ 2

ผล การด�ำ เนินงาน ของกรุงเทพ มหานคร 6) บริการผปู้ ว่ ยไตวายเร้อื รัง • จ�ำนวนผปู้ ่วยไตวายเรอื้ รังทีไ่ ดร้ ับการปลูกถา่ ยไต Kidney transplant มีแนวโน้มการรับบรกิ ารเพิม่ ขึ้นทกุ ปี โดยมผี ลงานเพม่ิ ขึ้นจาก 420 ราย ในปีงบประมาณ 2558 เปน็ 670 รายในปงี บประมาณ 2560 • จำ� นวนผปู้ ว่ ยไตวายเรอ้ื รงั ทไี่ ดร้ บั บรกิ าร CAPD มแี นวโนม้ การรบั บรกิ ารลดลง โดยลดลงจาก 1,139 รายในปงี บประมาณ 2558 เป็น 817 ราย ในปงี บประมาณ 2560 • สอดคล้องกับจ�ำนวนผู้ป่วยที่รับบริการ HD มีแนวโน้มเพิ่มสูงข้ึน โดยมีผลงานเพิ่มขึ้นจาก 2,004 รายในปีงบประมาณ 2558 เป็น 2636 รายในปงี บประมาณ 2560 ดังแผนภาพที่ 20แผนภาพท่ี 20 บริการผ้ปู ่วยไตวายเร้ือรัง ปีงบประมาณ 2558-2560 KT ปี 58 ผลงาน 420 ราย ปี 59 ผลงาน 539 รายจ�ำนวนบรกิ าร CAPD ปี 60 ผลงาน 670 รายผปู้ ว่ ยไตวาย ปี 58 ผลงาน 1,139 ราย เร้อื รัง ปี 59 ผลงาน 899 ราย ปี 60 ผลงาน 817 ราย ปี 58 ผลงาน 2,004 ราย HD ปี 59 ผลงาน 2,322 ราย ปี 60 ผลงาน 2,636 ราย 79 ส่ ว น ที่ 2

2.5 การเข้าถงึ บรกิ ารฟื้นฟสู มรรถภาพทางการแพทย์ ตามประกาศคณะกรรมการหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ เร่ืองหลักเกณฑ์การด�ำเนินงานและการบริหาร จัดการกองทุนหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ ส�ำหรับผู้มีสิทธิหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ ปีงบประมาณ 2560 ได้ กำ� หนดใหง้ บบรกิ ารฟน้ื ฟสู มรรถดา้ นการแพทย์ เปน็ คา่ ใชจ้ า่ ยบรกิ ารฟน้ื ฟสู มรรถภาพดา้ นการแพทย์ สำ� หรบั ผมู้ สี ทิ ธิ หลักประกันสุขภาพแห่งชาติ โดยครอบคลุมบริการฟื้นฟูสมรรถภาพส�ำหรับผู้ป่วยที่จ�ำเป็นต้องได้รับการฟื้นฟู สมรรถภาพด้านการแพทย์ คนพิการ ผสู้ ูงอายุท่จี ำ� เปน็ ต้องไดร้ ับการฟื้นฟสู มรรถภาพดา้ นการแพทย์ และผปู้ ่วยติด บ้านตดิ เตยี ง (ยกเวน้ ผูส้ ูงอายุทีม่ ีภาวะพ่ึงพิง) ปงี บประมาณ 2560 สำ� นกั งานหลกั ประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาติ ไดร้ บั การจดั สรรงบบรกิ ารฟน้ื ฟสู มรรถภาพดา้ น การแพทย์ ในอัตรา 16.13 บาทต่อผู้มีสิทธิ (ผู้มีสิทธิจ�ำนวน 48.8029 ล้านคน) โดยสปสช.กทม. ได้รับจัดสรร งบประมาณ 52,102,372.00 บาท สำ� หรบั จา่ ยชดเชยคา่ บรกิ ารฟน้ื ฟสู มรรถภาพคนพกิ าร และคา่ อปุ กรณเ์ ครอื่ งชว่ ย คนพกิ าร ทง้ั กรณผี ปู้ ว่ ยสทิ ธิ UC ในกรุงเทพมหานครและตา่ งจังหวัด ตามรายการทก่ี �ำหนด กรุงเทพมหานคร มีสทิ ธิ UC พกิ าร จ�ำนวน 58,122 คน จ�ำแนกความพกิ ารได้ 47,561 คน พบว่า สว่ นมาก เปน็ การพกิ ารด้านการเคลื่อนไหว รอ้ ยละ 42.79 รองลงมาเป็นการพิการด้านการได้ยิน ร้อยละ 23.12 ดงั แผนภาพ ท่ี 21โดยมผี ลการด�ำเนนิ งานการสนับสนนุ อปุ กรณเ์ ครอื่ งช่วยคนพิการ ดังแผนภาพท่ี 22 และ การบรกิ ารกิจกรรม ฟน้ื ฟสู มรรถภาพทางการแพทย์ ดงั ตารางท่ี 19 แผนภาพท่ี 21 สิทธิ UC พิการ กทม. จำ� แนกตามความพิการ80 ส่ ว น ท่ี 2

ผล การด�ำ เนินงาน ของกรุงเทพ มหานครแผนภาพที่ 22 จำ� นวนการไดร้ บั อุปกรณ์เคร่ืองช่วยคนพิการ ปงี บประมาณ 2560ตารางท่ี 19 จ�ำนวนคนและคร้ังของการรบั บริการกจิ กรรมฟนื้ ฟูสมรรถภาพทางการแพทย์ล�ำดบั กิจกรรม จ�ำนวน(คน) จ�ำนวน visit จำ� นวน 1 กายภาพบ�ำบัด (ครัง้ ) บรกิ าร(ครั้ง) 2 กิจกรรมบำ� บัดกิจกรรมบำ� บดั (กลุ่ม) 2,211 1,620 21,124 31,279 3 การแกไ้ ขการพดู (689) 4 จิตบำ� บดั จิตบำ� บดั (กล่มุ ) 1,271 11,778 15,112 2,001 (3,160) (3,243) 5 พฤติกรรมบำ� บัดพฤตกิ รรมบ�ำบัด (กลมุ่ ) (32) 1,214 7,054 7,118 6 การฟน้ื ฟกู ารได้ยิน (58) 7 การฟน้ื ฟูสมรรถภาพทางการเหน็ 316 9,344 9,484 8 Early Intervention Early Intervention(กลมุ่ ) (69) (69) 3 9 Phenol block 852 4,978 5,110 (2) (148) (228) 31 896 900 44 6,158 12,666 (2) (4) 111 111 81 ส่ ว น ที่ 2

3. การพัฒนาและก�ำ กบั คุณภาพหน่วยบรกิ าร และเครือขา่ ยหนว่ ยบริการ สปสช.กทม.มกี ารดำ� เนนิ การพฒั นาเครอื ขา่ ยบรกิ ารปฐมภมู ใิ นรปู แบบตา่ งๆตงั้ แตอ่ ดตี มาจนถงึ ปจั จบุ นั อยา่ ง ต่อเนือ่ ง แตล่ ะรปู แบบมกี ารรเิ ร่มิ ตามปที ่ีปรากฏในแผนภาพที่ 23 แผนภาพที่ 23 การรเิ ริ่มการพัฒนาเครอื ข่ายระบบบริการปฐมภมู ิในพ้นื ที่กรุงเทพมหานครต้งั แตอ่ ดตี จนถงึ ปจั จบุ นั โดยมีผลการดำ� เนินการในปงี บประมาณ 2560 ดงั นี้ การตรวจประเมนิ มาตรฐานหน่วยบรกิ าร พบว่า หน่วยบรกิ ารปฐมภูมิ ผ่านเกณฑ์ระดบั ดี ร้อยละ 70.96 หน่วยบริการปฐมภูมิ ผ่านเกณฑ์แต่ต้องพัฒนาอย่างเร่งด่วนร้อยละ 10.75 และไม่มีหน่วยบริการปฐมภูมิท่ีไม่ผ่าน เกณฑ์ ทงั้ นใี้ นกลมุ่ ทต่ี อ้ งพฒั นาอยา่ งเรง่ ดว่ น สปสช.กทม.ไดด้ ำ� เนนิ การเรง่ รดั พฒั นาในกลมุ่ นอี้ ยา่ งตอ่ เนอื่ งและตดิ ตาม ใหผ้ ่านเกณฑ์ในระดบั ทีด่ ีข้นึ หน่วยบริการประจ�ำผ่านเกณฑ์ระดับดี ร้อยละ 71.58 หน่วยบริการประจ�ำผ่านเกณฑ์แต่ต้องพัฒนาอย่าง เร่งด่วนร้อยละ 3.28 และไม่มีหน่วยบริการท่ีไม่ผ่านเกณฑ์ ทั้งนี้ในกลุ่มท่ีต้องพัฒนาอย่างเร่งด่วน สปสช.กทม.ได้ ดำ� เนินการเร่งรัดพัฒนาในกลุ่มนอี้ ย่างตอ่ เนือ่ งและตดิ ตามให้ผา่ นเกณฑ์ในระดบั ที่ดขี น้ึ ตามแผนภูมิท่ี 2582 ส่ ว น ท่ี 2

ผล การดำ�เนนิ งาน ของกรุงเทพ มหานครแผนภูมทิ ี่ 25 ผลการตรวจประเมนิ หน่วยบริการ ในระบบหลักประกนั สุขภาพถ้วนหน้าในเขตกทม. ปี 2560 รอ้ ยละหนว่ ยบริการปฐมภูมิ ในระบบหลกั ประกนั สขุ ภาพถว้ นหนา้ ในเขตกทม. ปี 256080 70.96 71.5870 กลุ่มที่ 2 ผา่ นเกณฑ์ระดบั ดี60504030 17.74 19.1320 กลุ่มที่ 3 10.75 ผา่ นเกณฑ์ 3.2810 0.53 6.01 00 0 กลุ่มที่ 4 กลมุ่ ท่ี 1 ผา่ นเกณฑ์แตต่ อ้ งพฒั นาเรง่ ดว่ น กลมุ่ ท่ี 5 ไม่ผา่ นเกณฑ์ ผา่ นเกณฑ์ระดับดีมาก หนว่ ยบริการปฐมภูมิ หน่วยบริการประจ�ำที่มา : โปรแกรมขึน้ ทะเบยี นหนว่ ยบรกิ าร ส�ำนักบรหิ ารสารสนเทศการประกนั ปี 2560, สปสช. ผลงานคณุ ภาพบรกิ าร (Quality and Outcomes Framework : QOF) ในปงี บประมาณ 2560 สปสช.กทม. ได้รับงบจ่ายตามเกณฑ์คุณภาพและผลงานบริการปฐมภูมิ (QOF) ทั้งหมด 118,670,590.00 บาท เป็นงบบริการผู้ป่วยนอก และงบบริการสร้างเสริมสุขภาพและป้องกันโรค พิจารณาจ่ายตามตัวชี้วัดกลาง (ไม่เกิน 10ตัวช้ีวัด) ท่ีส�ำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติก�ำหนด ร่วมกับตัวช้ีวัดระดับเขต (ไม่เกิน 5 ตัวช้ีวัด) ที่คณะอนกุ รรมการหลักประกันสุขภาพระดบั เขตพน้ื ที่กรงุ เทพมหานครเห็นชอบกำ� หนด รวมทัง้ สนิ้ 10 ตัวชี้วดั ผลการดำ� เนินงาน ตามตัวชี้วดั ตามเกณฑ์คณุ ภาพและผลงานบรกิ ารปฐมภูมิ ในปีงบประมาณ 2560 พบว่าตัวชี้วัดท่ีมผี ลงานตำ�่ กว่าค่า Base line ประเทศ ไดแ้ ก่ ร้อยละของหญงิ ตัง้ ครรภ์ได้รบั การฝากครรภ์ครงั้ แรก กอ่ น 12 สปั ดาห์ = 58.9% รอ้ ยละของประชากรไทยอายุ 35-74 ปี ไดร้ บั การคดั กรองเบาหวาน โดยการตรวจวดั ระดบั นำ�้ ตาลในเลอื ด =6.95% ร้อยละของประชากรไทยอายุ 35-74 ปี ท่ไี ดร้ บั การคดั กรองและวนิ ิจฉัยเปน็ โรคเบาหวาน = 0.71% ร้อยละของประชากรไทยอายุ 35-74ปี ได้รับการคัดกรองความดนั โลหติ สูง = 13.66% ดงั ตารางที่ 20 83 ส่ ว น ที่ 2

ตารางที่ 20 ผลการด�ำเนินงานตามตวั ชวี้ ดั QOF ปีงบประมาณ 2560ลำ� ดบั ระดับ ตัวชี้วัด base line base line ผลงาน ตัวชี้วดั ประเทศ กทม. ปี 601 บังคบั %ของหญิงตง้ั ครรภ์ไดร้ ับการฝากครรภ์ เปา้ หมาย 55.90% 58.9% ครั้งแรก ก่อน12 สปั ดาห์ >=60%2 บังคับ %สะสมความครอบคลมุ การตรวจคดั กรองมะเรง็ ปากมดลกู เป้าหมาย 15.50% 34.1% ในสตรีอายุ 30 - 60 ปี ภายใน 5 ปี >=30%3 บงั คับ %ของประชากรไทยอายุ 35-74 ปี ไดร้ บั การคดั กรองเบา 56.3% 7.07% 6.95% หวาน โดยการตรวจวัดระดับนำ้� ตาลในเลือด %ของประชากรไทยอายุ 35-74 ปี ทไ่ี ดร้ ับการคดั กรองและ 1.14% 0.61% 0.71% วินจิ ฉัยเป็นโรคเบาหวาน4 บงั คบั %ของประชากรไทยอายุ 35-74ปี ไดร้ ับการคัดกรองความดนั 58.51% 13.44% 13.66% โลหิตสูง %ของประชากรไทยอายุ 35-74ปี ทีไ่ ด้รบั การคัดกรองและ 3.36% 8.63% 7.03% วนิ ิจฉยั เปน็ โรคความดนั โลหติ สูง5 บงั คบั %การใชย้ าปฏิชีวนะอย่างรบั ผิดชอบในผู้ป่วยนอก โรคตดิ เช้อื ระดบั รพ. ระดบั รพ. 53.75% ระบบทางเดินหายใจช่วงบน (upper respiratory tract 30-50% ระดับ 49.72% 47.08% infections, URI) และ หลอดลมอักเสบเฉียบพลัน (acute PCU 20-40% ระดับ PCU bronchitis) 47.52% %การใช้ยาปฏิชีวนะอย่างรับผดิ ชอบในผู้ป่วยนอก ระดับรพ. ระดบั รพ. 49.63 โรคอจุ จาระรว่ งเฉยี บพลัน (Ac.Diarrhea) 20-40% 49.52% 51.36 ระดบั PCU ระดับ PCU 80-90% 51.64%6 บังคับ การลดลงของอตั ราการรับไว้รักษาในโรงพยาบาลดว้ ยกลุ่มโรค ลดลงไมน่ อ้ ย ลดลงไม่ ลดลง ทค่ี วรรกั ษาแบบผู้ปว่ ยนอก (ACSC: Ambulatory Care กวา่ 6.58 นอ้ ยกวา่ 8.97 Sensitive Condition) ในโรคลมชกั (epilepsy) ปอดอดุ ก้ัน 2.11 เรื้อรัง (COPD) หืด (asthma) เบาหวาน (DM) และความดัน โลหติ สูง (HT) (ต่อประชากรแสนคน)7 เขต %ของหญงิ ตง้ั ครรภ์ไดร้ บั การฝากครรภ์ครบ 5 คร้งั ตามเกณฑ์ เป้าหมาย 64.11% 67.53% >=50%8 เขต การตรวจคดั กรองมะเร็งปากมดลกู ในสตรอี ายุ 30 – 60 ปี 11,006 10,219 รายใหม่ (ราย)9 เขต จัดบริการโดยแพทย์เวชศาสตรค์ รอบครวั และ/หรอื เภสัชกร 158 full time แหง่10 เขต มีระบบบรกิ ารดแู ลคุณภาพระบบบริการปฐมภูมิโดยรปู แบบ 8 แมข่ ่าย 14 แม่ PCT 86 PCU ข่าย 121 PCU84 ส่ ว น ที่ 2

ผล การด�ำ เนนิ งาน ของกรงุ เทพ4. การคุม้ ครองสทิ ธิ การมีส่วนร่วมจากภาคเี ครือข่าย มหานคร4.1 การคมุ้ ครองสิทธิ เขตพน้ื ทก่ี รุงเทพมหานคร การค้มุ ครองสทิ ธิเพื่อให้ประชาชนเขา้ ถงึ บรกิ ารตามพ.ร.บ.ก�ำหนด ตามมาตรา 50(5) ได้กำ� หนดช่องทางรับเรื่องรอ้ งเรยี น รอ้ งทุกข์ สอบถามทั่วไปและประสานสง่ ต่อผู้ป่วย ผ่านช่องทางต่างๆ ดังน้ี - สายดว่ น 1330 - จดุ รบั ลงทะเบยี นในส�ำนกั งานเขต 19 เขต - ศนู ยบ์ ริการหลกั ประกนั ในหน่วยบรกิ าร 6 แหง่ - หน่วยรบั เรอื่ งรอ้ งเรียนอสิ ระ 50(5) - ทางจดหมาย โทรสาร อเี มล์ facebook หรือมาตดิ ต่อดว้ ยตนเอง ในปีงบประมาณ 2560 เขตพื้นทีก่ รงุ เทพมหานคร ให้บริการรบั เรอ่ื งร้องเรยี น จำ� นวน 3,018 เรื่อง รับเรือ่ งรอ้ งทกุ ข์ จำ� นวน 4,948 เร่อื ง และรับประสานสง่ ต่อ จ�ำนวน 3,523 ราย ดงั แผนภาพท่ี 24แผนภาพท่ี 24 จ�ำนวนและประเดน็ เร่อื งร้องเรยี น รอ้ งทกุ ข์ และประสานการสง่ ต่อ ปีงบประมาณ 2560ร้องทุกข์ 4,948 เรือ่ ง ร้องเรียน 3,018 เร่อื ง- การลงทะเบียนและออกบตั ร - ไม่ไดร้ ับความสะดวก- แก้ไขรหสั สทิ ธยิ อ่ ย - ถูกเรียกเกบ็ เงิน- สทิ ธไิ ม่ตรงตามจริง - ไม่ไดร้ ับบริการตามสิทธิ- ขอความชว่ ยเหลือ - ไม่ปฏิบัตติ ามมาตรฐานการใหบ้ ริการ- ปรกึ ษา/เสนอแนะ- บัตรสนเทห่ ์- ชมเชย/ร้องเรยี น ประสานส่งต่อ 3,523 ราย - จากรพ.เอกชนไมเ่ ข้าร่วมโครงการ - หน่วยบริการท่ีมศี ักยภาพสงู กว่า - เตียงเต็ม/ส่งกลับต้นสังกดัทีม่ า : data center ส�ำนกั งานหลักประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาติ 85 ส่ ว น ที่ 2

4.1.1 การจัดการเรอื่ งรอ้ งทุกข์ ร้องเรียน การให้บริการรับเร่อื งร้องทุกข์ การให้บริการประชาชนเรือ่ งรอ้ งทุกข์ จำ� นวน 4,948 เรอื่ ง พบวา่ ส่วนมากเปน็ เรือ่ งการลงทะเบยี นและออกบัตร 2,027 เร่ือง (ร้อยละ 40.97) แกไ้ ขรหสั สิทธยิ ่อย 1515 เร่ือง (ร้อยละ 30.62) ขอความชว่ ยเหลือ 594 เร่ือง(รอ้ ยละ 12) ตามล�ำดบั ดงั ตารางท่ี 21ตารางที่ 21 การให้บรกิ ารเรือ่ งร้องทกุ ข์ ปงี บประมาณ 2560การให้บรกิ ารรอ้ งทุกข์ เรอ่ื ง จ�ำนวน รอ้ ยละการลงทะเบียนและออกบตั ร 2,027 40.97แกไ้ ขรหัสสิทธยิ อ่ ย 1,515 30.62ขอความช่วยเหลอื 594 12สิทธิไมต่ รงตามจริง 365 7.37เสนอแนะ/ปรกึ ษา 190 3.84นโยบายเจ็บป่วยฉุกเฉนิ 119 2.41บัตรสนเท่ห์ 98 1.98ร้องเรียนเจ้าหนา้ ที่ 22 0.45ชมเชย 18 0.36รวม 4,948 100แหล่งข้อมูล: Data Center สำ� นกั งานหลกั ประกันสุขภาพแห่งชาติ ปรับรูปเหมอื นหน้า 60 เลม่ เลก็ การใหบ้ รกิ ารรบั เรื่องร้องเรียน ผลการด�ำเนินการตั้งแตป่ ี 2557 พบว่า จำ� นวนข้อร้องเรยี นในเขตกทม.มีประมาณ 2,700-3000 เรอ่ื งตอ่ ปีโดยในปี 2560 มที ้งั สิน้ 3,044 เรอื่ งดงั แผนภูมทิ ่ี 26 แต่เมื่อมีการรับเร่ืองและสอบถามข้อมูลจากทั้งผู้ร้องและผู้ให้บริการแล้วพบว่า เป็นเรื่องท่ีผู้ร้องเข้าใจไมถ่ ูกต้องประมาณร้อยละ 50 ดังแผนภมู ิที่ 2786 ส่ ว น ที่ 2

แผนภูมทิ ่ี 26 จ�ำนวนข้อร้องเรียนประชาชนในเขตกรงุ เทพมหานคร ปี 2557-2560 ผล การด�ำ เนนิ งาน3500 ของกรงุ เทพ3000 มหานคร2500 2,783 2,672 2,474 3,0442000 2015 2016 2017150010005000 2014แผนภมู ทิ ี่ 27 รอ้ ยละขอ้ ร้องเรยี นประชาชนในเขตกรุงเทพมหานคร จำ� แนกตามผลการพิจารณา ปี 2557-2560 100% 80% 1,274 922 110 1,258 1,548 60% 40% 20% 1,894 1,786 1,316 1,216 1,466 0% 2013 2014 2015 2016 2017ผรู้ อ้ งเขา้ ใจผิด 1,274 922 1,104 1,258 1,578มีมลู ความจริง 1,894 1,786 1,316 1,216 1,466 ในปงี บประมาณ 2560 ใหบ้ รกิ ารรบั เรอื่ งรอ้ งเรยี นทง้ั หมด 3,018 เรอื่ ง สว่ นมากไมเ่ ปน็ ไปตามพ.ร.บ.กำ� หนดมาตรา 59 ได้แก่ ไม่ได้รับบริการตามสิทธิท่ีก�ำหนด จ�ำนวน 1,097 เรื่อง ร้อยละ 36.35 รองลงมา ไม่ได้รับความสะดวกตามสมควรจำ� นวน 743 เรื่อง ร้อยละ 24.62 ดังตารางที่ 22 ผลการดำ� เนนิ งานแกไ้ ขเรอ่ื งรอ้ งเรยี นแลว้ เสรจ็ จำ� นวน 2,793 เรอื่ ง คดิ เปน็ รอ้ ยละ 92.54 และเรอื่ งรอ้ งเรยี นทีไ่ ด้รบั การแกไ้ ขภายใน 25 วนั ทำ� การ จำ� นวน 2,236 เร่ือง คดิ เป็นรอ้ ยละ 80 87 ส่ ว น ท่ี 2

ตารางที่ 22 จ�ำนวนและรอ้ ยละเรื่องร้องเรยี น เขตพ้ืนทีก่ รงุ เทพมหานคร ปงี บประมาณ 2560ประเดน็ จ�ำนวน ร้อยละไมไ่ ด้รับบริการตามสิทธิที่ก�ำหนด 1,097 36.35ไมไ่ ด้รบั ความสะดวกตามสมควร 743 24.62ถูกเรยี กเก็บเงนิ 700 23.19มาตรฐานการใหบ้ ริการสาธารณสขุ 478 15.84รวม 3,018 100แหล่งขอ้ มลู : data center สำ� นักงานหลักประกันสุขภาพแหง่ ชาติ เรอื่ งรอ้ งเรียนสง่ เขา้ พิจารณาคณะกรรมการที่เกย่ี วขอ้ ง การคมุ้ ครองสทิ ธกิ รณผี ใู้ ชส้ ทิ ธถิ กู ละเมดิ สทิ ธิ มกี ลไกการดำ� เนนิ งานผา่ นคณะทำ� งานคมุ้ ครองสทิ ธหิ ลกั ประกนัสุขภาพแห่งชาติ และคณะกรรมการควบคุมคุณภาพมาตรฐานบริการสาธารณสุข ในปีงบประมาณ 2560 มีเรื่องรอ้ งเรยี นทส่ี ง่ เขา้ คณะทำ� งานคมุ้ ครองสทิ ธหิ ลกั ประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาติ จำ� นวน 68 เรอ่ื ง และมมี ตสิ ง่ ตอ่ คณะกรรมการควบคมุ คณุ ภาพมาตรฐานบรกิ ารสาธารณสขุ จำ� นวน 18 เรอื่ ง โดยพบวา่ มมี ลู ความจรงิ รอ้ ยละ 45 และผรู้ อ้ งเขา้ ใจผดิ ร้อยละ 55 ดังตารางที่ 23ตารางที่ 23 ล�ำดับปญั หาเร่อื งร้องเรียนทีพ่ บบ่อยลำ� ดับ ประเด็น ปัญหาท่ีพบบ่อย1 ไม่ได้รับบรกิ ารตามสทิ ธิ สทิ ธิว่าง(ตามมติบอรด์ ), คนพิการประกนั ตน, เดก็ แรกเกิด,อุบัตเิ หต/ุ เจ็บปว่ ย ฉุกเฉิน ปฏิเสธสง่ ต่อหน่วยบรกิ ารตามสิทธิ2 ไม่ได้รับความสะดวกตามสมควร พฤติกรรมบริการ:รอควิ นาน ไม่ให้ขอ้ มูล ไม่เตม็ ใจบริการ ใชค้ �ำพูดไมเ่ หมาะสม ปฏิเสธส่งตวั3 ถกู เรยี กเก็บเงิน ค่ายานอกบญั ชี คา่ สว่ นตา่ งท่ีเบกิ สปสช.ไม่ได้ คา่ ตรวจรักษา 30 บาท4 มาตรฐานบรกิ ารสาธารณสุข ไมม่ ัน่ ใจแผนการรักษา วินจิ ฉัยไมต่ รงกนั ให้ยาไม่ตรงกับโรคทป่ี ว่ ย การประสานส่งต่อสิทธหิ ลักประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาติ ในปงี บประมาณ 2560 การรบั เรอ่ื งประสานหาเตยี งผ่านสายด่วน 1330 ท้งั หมด 6,703 เร่อื ง โดยพบวา่รอ้ ยละ 52 เปน็ ผมู้ สี ทิ ธิ UC กทม. สาเหตสุ ว่ นมากเปน็ กรณผี มู้ สี ทิ ธเิ ขา้ รกั ษาในโรงพยาบาลเอกชนทไ่ี มร่ ว่ มโครงการจำ� นวน 2,944 ราย สรปุ สาเหตกุ ารประสานหาเตยี ง/สง่ ต่อผ้ปู ่วยแยกตามสิทธิการรักษา ดังตารางท่ี 2488 ส่ ว น ท่ี 2

ผล การด�ำ เนินงาน ของกรุงเทพ มหานครตารางที่ 24 การประสานสง่ ตอ่ จ�ำแนกตามสทิ ธิ ในเขตกรงุ เทพมหานคร ปงี บประมาณ 2560 จำ� แนกตามสิทธิ สาเหตกุ ารประสานหาเตียง/สง่ ต่อผปู้ ่วยสทิ ธิประกันสขุ ภาพ เกิน เตยี งเตม็ สถาน ประสานกลับ กรณอี น่ื ๆ รวมท้ังสิ้น ศกั ยภาพ พยาบาลอ่ืน ตน้ สังกดั ตามสิทธิ 242 3,398 128 2,944 81 3 101 11สิทธขิ า้ ราชการ 5 - 96 - - 9 4สิทธปิ ระกนั สังคม --9 - 2 3,523สทิ ธิ อปท. --9 - -สทิ ธิ อ่ืนๆ 1-3 - -รวมจ�ำนวนตามสาเหตุ 248 128 3,061 81 5แหลง่ ขอ้ มูล : โปรแกรม Data center สำ� นกั งานหลกั ประกนั สขุ ภาพแห่งชาติ 4.1.2 การชว่ ยเหลอื เบอ้ื งตน้ กรณผี รู้ บั บรกิ ารไดร้ บั ความเสยี หายจากการรบั บรกิ ารสาธารณสขุ มาตรา 41 ปงี บประมาณ 2560 การขอรบั เงนิ ชว่ ยเหลอื เบอ้ื งตน้ กรณผี รู้ บั บรกิ ารไดร้ บั ความเสยี หายจากการรบั บรกิ ารสาธารณสุข ในหน่วยบริการเขตพน้ื ที่กรุงเทพมหานคร พบวา่ มีผู้รับบริการยน่ื ค�ำรอ้ ง จ�ำนวน 48 ราย ไดร้ ับการชดเชย 32 ราย คดิ เปน็ รอ้ ยละ 66.66 ของผยู้ น่ื คำ� รอ้ ง โดยแผนกทข่ี อรบั เงนิ ชว่ ยเหลอื มากทส่ี ดุ ไดแ้ ก่ แผนกสตู กิ รรมจ�ำนวน 19 ราย (ร้อยละ 39.58) แผนกศลั ยกรรม 13 ราย (ร้อยละ 27.08) และ แผนกอายุรกรรม 13 ราย (ร้อยละ27.08 ) ตามลำ� ดับ ดังแผนภูมิที่ 28แผนภูมิที่ 28 จ�ำนวนเรอ่ื งและจ�ำนวนเงนิ ชว่ ยเหลอื ตามมาตรา 41 ปี 2547-256070 65 14,000,000 12,000,00060 58 60 7,492,000.00 48 10,000,000 45 41 8,000,00050 52 54 55 6,000,000 4,000,00040 37 2,000,000 030 3720 19 2410 0 10 2547 2548 2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560 จำ� นวนเงนิ ชว่ ยเหลอื ม.41 จ�ำนวนเรือ่ งทัง้ หมด 89 ส่ ว น ที่ 2

4.2 การมีส่วนร่วมของภาคเี ครอื ข่าย การสนับสนุนการจัดตั้งเครือข่ายงานคุ้มครองสิทธิในระบบหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ เขตพ้ืนที่ กรุงเทพมหานคร ประกอบดว้ ย 1) ศนู ย์บริการหลกั ประกนั สขุ ภาพในหน่วยบรกิ าร จำ� นวน 6 แหง่ ประกอบดว้ ย • โรงพยาบาลระดบั ตตยิ ภมู ิ จำ� นวน 2 แหง่ ไดแ้ ก่ โรงพยาบาลภมู พิ ลฯ และคณะแพทยศาสตรว์ ชริ พยาบาล มหาวทิ ยาลยั นวมนิ ทราธริ าช • โรงพยาบาลระดับทุติยภูมิ (รัฐบาล) จ�ำนวน 2 แห่ง ได้แก่ โรงพยาบาลตากสิน และโรงพยาบาล สมเด็จพระป่ินเกลา้ • โรงพยาบาลเอกชน จ�ำนวน 2 แห่ง ได้แก่ โรงพยาบาลแพทย์ปัญญาและโรงพยาบาลเพชรเกษม 2 สำ� หรบั เปน็ ชอ่ งทางใหบ้ รกิ ารดา้ นขอ้ มลู สทิ ธปิ ระโยชน์ ปญั หาการใชบ้ รกิ ารในหนว่ ยบรกิ าร เพอื่ สรา้ งความเขา้ ใจใน การรบั บรกิ ารและสทิ ธปิ ระโยชนท์ ถ่ี กู ตอ้ ง ลดความขดั แยง้ ระหวา่ งผใู้ หบ้ รกิ ารกบั ผรู้ บั บรกิ าร เปน็ ขอ้ มลู ในการพฒั นา หนว่ ยบริการด้านบรกิ าร 2) ศูนยป์ ระสานงานภาคประชาชน จำ� นวน 27 แห่ง เป็นการเขา้ มามีส่วนรว่ มของเครือข่ายภาคประชาชน องค์กรปกครองส่วนท้องถ่ิน องค์กรวิชาชีพต่างๆ ภายใต้หลักการร่วมพัฒนาและบริหารจัดการระบบหลักประกัน สุขภาพ น�ำไปสกู่ ารพฒั นาคณุ ภาพมาตรฐานบรกิ ารสาธารณสขุ 3) หนว่ ยรบั เรอื่ งรอ้ งเรยี นอสิ ระจากผถู้ กู รอ้ งเรยี น ตามมาตรา50(5) จำ� นวน 22 แหง่ เพอ่ื เปน็ ชอ่ งทางสำ� คญั ในการคุ้มครองสิทธิให้ประชานในพ้ืนที่สามารถร้องเรียนได้โดยสะดวก เป็นอิสระจากผู้ถูกร้องเรียนและให้บริการ ชว่ ยเหลอื เบื้องตน้ แกผ่ รู้ ับบรกิ ารกรณีไดร้ ับความเสยี หายจากการรักษาพยาบาล ซึง่ เปน็ การทำ� งานรว่ มกันระหว่าง องค์กรภาคีเครอื ข่ายภาคประชาชนและสำ� นกั งานหลักประกนั สขุ ภาพแห่งชาตเิ ขตพนื้ ทกี่ รงุ เทพมหานคร90 ส่ ว น ที่ 2

4.3. หลักสตู รระบบหลกั ประกันสขุ ภาพไทย ผล การด�ำ เนนิ งาน ของกรงุ เทพ มหานคร ความเป็นมาของโครงการ เกิดขึ้นจากความร่วมมือของมหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราชและส�ำนักงานหลกั ประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาติ สาขาเขตพนื้ ทก่ี รงุ เทพมหานคร เปน็ โครงการบรกิ ารวชิ าการแกส่ งั คม โดยใชง้ บประมาณแผ่นดนิ ผา่ นมหาวทิ ยาลัยสโุ ขทัยธรรมาธริ าช ทดลองจัดโดยใช้สอ่ื เอกสารหลกั ท่ีสปสช.กทม.ใหก้ ารสนับสนนุ และการเรียนบน e-Learning มีการออกแบบให้มีก่ึงการปฐมนิเทศ มีการท�ำ workshop กรณีการเจรจาไกล่เกลี่ยข้อขดั แย้ง และยังสามารถทบทวนบทเรียนไดท้ าง e-Learning กรณีทอี่ า่ นเอกสารแล้วไมเ่ ข้าใจ วัตถปุ ระสงค์ เพอ่ื ใหบ้ คุ ลากรทใ่ี หบ้ รกิ ารดา้ นสขุ ภาพแกป่ ระชาชน รวมถงึ ประชาชนทสี่ นใจ มคี วามรู้ ความเขา้ ใจ เกย่ี วกบัระบบหลักประกันสุขภาพไทย สามารถให้บริการให้ข้อมูล และค�ำแนะน�ำปรึกษาต่อประชาชนท่ีเป็นผู้รับบริการไดอ้ ยา่ งถกู ตอ้ ง ใหเ้ กดิ ความยงั่ ยนื เกย่ี วกบั ระบบหลกั ประกนั สขุ ภาพไทยทมี่ หี ลกั สตู รการเรยี นรอู้ ยา่ งกวา้ งขวางและตอ่ เนือ่ ง การด�ำเนินการ ระยะท่ี 1 ปี 2558-2559 จัดท�ำเน้ือหา ในรูปแบบของเอกสาร a. ประเมนิ โดยการจัดทำ� แบบสอบถามเนอ้ื หาท่ีสนใจ b. ประชาพจิ ารณใ์ นวันที่ 8 มถิ นุ ายน 2558 c. ผลิตเนื้อหาวิชา ทั้งหมด 6 บท ในแต่ละบทมีการPre-test/Post-test d. แต่งตัง้ คณะท�ำงาน มสธ. และทีมสปสช. e. วธิ กี ารเรียน : การเรียนบน e-Learning มกี ารออกแบบใหม้ กี งึ่ การปฐมนเิ ทศ มกี ารทำ� workshop กรณกี ารเจรจาไกลเ่ กลยี่ขอ้ ขดั แยง้ และยงั สามารถทบทวนบทเรยี นไดท้ าง e-Learning กรณีทอ่ี ่านเอกสารแลว้ ไม่เขา้ ใจ f. เนื้อหารายวิชา จ�ำนวน 6 บท ได้รับงบประมาณจากสปสช. กทม. 91 ส่ ว น ท่ี 2

การด�ำเนนิ การระยะท่ี 2 ปี 2559 จากเอกสารสู่การจดั การเรยี นการสอน 1. เริ่มทดลองใช้หลักสูตรในกลุ่มเป้าหมายท่ีสมัครใจโดยไม่เสียค่าใช้จ่าย จ�ำนวน 30 คน (รุ่นบุกเบิก)ประกอบดว้ ย • กลุม่ ภาคประชาชนท่ที ำ� งานรว่ มกับสปสช. • หนว่ ยบรกิ ารในระบบหลกั ประกันสขุ ภาพ ได้แก่ คลินิกชุมชนอบอนุ่ โรงพยาบาล • บคุ ลากรจากสปสช.กทม. 2. การเรียนการสอน • ให้ผเู้ ข้าอบรมใชเ้ อกสารทผ่ี ลิตขนึ้ เชน่ เดยี วกบั การศึกษาในระบบทางไกลของ มสธ. • ออกแบบการจัดโครงการอบรม ผ่านระบบการศึกษาทางไกล เป็นการอบรมเข้มเสริมประสบการณ์รายวิชา โดยอิงรูปแบบของการอบรมเข้มเสริมประสบการณ์วิชาชีพในหลักสูตรระดับปริญญาตรี มีรูปแบบการดำ� เนนิ การ ดงั นี้ • สัมมนาแบบเผชิญหน้าเป็นเวลา 2 วัน ณ มสธ. (28–29 ก.ค. 59) บูรณาการเนื้อหาท้ังหมดและฝกึ อบรมเพิม่ เติมกรณีการไกลเ่ กลยี่ ขอ้ ขัดแย้ง • เขา้ สกู่ ารเรยี นการสอนรายวชิ าผา่ นระบบการศกึ ษาทางไกล โดยเรยี นจากสอ่ื เอกสารการสอน รว่ มกบัสอ่ื การเรยี นการสอนออนไลน์ การประเมนิ ผลรนุ่ บุกเบิก ผเู้ ขา้ รว่ มโครงการมีประมาณ 30 คน อายเุ ฉลย่ี ผู้เรียน 37.83 ปี สรปุ ผลโครงการ พบว่า ร้อยละ 60 (จ�ำนวน18 คน) เรยี นครบทุกวิชาทงั้ 6 บท โดย มสธ.จะใหใ้ บผา่ นการอบรมทกุ คน ท�ำข้อสอบเกินครง่ึ ไดป้ ระมาณ 8 คน มีการประเมินผลและขอ้ เสนอแนะจากผู้เรียน ส่วนใหญใ่ หค้ ะแนนระดบั มากทีส่ ุด ยกเว้นเรือ่ งระยะเวลาการเรยี นการสอน จำ� นวน 2 วนั เรง่ รดั เกนิ ไป และไดร้ บั ขอ้ มลู จาก line group วา่ มกี ารนำ� ความรทู้ ไ่ี ดร้ บั ไปใชโ้ ดยเฉพาะการทำ� workshop เร่ืองการเจรจาไกล่เกลยี่ ข้อขดั แย้ง ดังตารางที่ 25ตารางท่ี 25 ผลการประเมนิ และข้อเสนอแนะจากผเู้ รียน คา่ เฉลย่ี ระดับรายการประเมิน 4.80 มากทส่ี ุดดา้ นคุณภาพการอบรม 4.70 มากท่สี ุด1. ประโยชน์ที่ไดร้ ับ 4.63 มากทสี่ ดุ2. ความรู้ทีไ่ ด้รับ “หลงั ” เข้ารว่ มการเรยี นการสอน3. สามารถนำ� ความร้ทู ่ีไดร้ บั ไปประยุกต์ใชใ้ นชีวิตประจำ� วัน/การทำ� งาน92 ส่ ว น ท่ี 2

รายการประเมนิ ค่าเฉลย่ี ผลด้านการจัดโครงการ การด�ำ เนนิ งาน1. ความเหมาะสมและความพรอ้ มของสถานทจี่ ดั โครงการ 4.73 ของกรงุ เทพ2. ส่อื อปุ กรณท์ ใ่ี ช้ 4.733. เอกสารประกอบ/วสั ดอุ ปุ กรณ์ 4.67 มหานคร4. ความเหมาะสม/เพยี งพอของอาหาร/อาหารวา่ ง (วนั สัมมนาแบบเผชิญหน้า) 4.63 ระดับ5. ระยะเวลาการเรยี นการสอน 4.27ความพึงพอใจตอ่ การอบรมในภาพรวม 4.70 มากทีส่ ดุ มากที่สดุ มากทส่ี ุด มากท่ีสดุ มาก มากท่ีสุด ขอ้ เสนอแนะของผ้เู รียน • เพิ่มระยะเวลาของการจัดการอบรม • เปน็ การอบรมทดี่ ีมาก • น�ำเขา้ หลกั สูตรระดบั ปรญิ ญาตรี • อยากให้มีการจดั อบรมโครงการรุน่ ตอ่ ไป • เสนอให้ทางผู้จดั ทำ� โครงการฯใหผ้ ้เู ขา้ เรยี นท้งั หมดของรนุ่ นีม้ าทบทวนกันเดอื นละคร้ัง • เป็นโครงการฯ ที่ดีมาก เปิดโอกาสให้ประชาชนได้เข้ามาศึกษาน�ำความรู้กลับไปพัฒนาตนเองและน�ำไปใช้ในการท�ำงานต่อไป • ควรจดั ตารางชว่ งท�ำ Pre – Test ให้ชัดเจน • หนังสอื และสอ่ื การเรียนการสอนยอดเยี่ยมมาก การด�ำเนินการระยะที่ 3 ปี 2560 เสนอโครงการพฒั นาระบบการเรียนการสอนออนไลน์ ระบบเปิดส�ำหรบัมหาชน (Thai Massive Open Online Course: Thai MOOC) ของมหาวิทยาลัยไซเบอร์ไทย (Thai CyberUniversity: TCU) “รายวิชาระบบหลักประกันสุขภาพไทย” ซ่ึงจะท�ำให้รายวิชาได้รับการเผยแพร่ในวงกว้างและยงั่ ยืน • สาขาวิชาพยาบาลศาสตร์ได้รับอนุมัติจากมหาวทิ ยาลัย ใหด้ �ำเนนิ โครงการพฒั นาระบบการเรียนการสอนออนไลน์ ระบบเปดิ ส�ำหรบั มหาชน (Thai Massive Open Online Course : Thai MOOC) ของมหาวิทยาลัยไซเบอร์ไทย (Thai Cyber University: TCU) ใน “รายวชิ า stou_001 ระบบหลักประกนั สขุ ภาพไทย ทีค่ นไทย...ตอ้ งร”ู้ โดยเปน็ โครงการความรว่ มมอื ระหวา่ ง สาขาวชิ าพยาบาลศาสตร์ มสธ. รว่ มกบั สปสช. กทม. และมหาวทิ ยาลยัไซเบอรไ์ ทย • เปดิ การเรยี นการสอนวันท่ี 11 เมษายน – 30 มถิ นุ ายน 2560 • ผสู้ มคั รเรยี นเป็นบุคลากรท่ีปฏิบัติงานเก่ียวกบั ระบบหลกั ประกันสุขภาพ 365 คน • ปฐมนิเทศผา่ น Facebook live สปสช.กทม. ในวนั ที่ 11 เมษายน 2560 93 ส่ ว น ท่ี 2

ลักษณะการเรยี นการสอน “รายวิชา stou_001 ระบบหลักประกนั สุขภาพไทย ทค่ี นไทย...ต้องรู้” น�ำเสนอเนื้อหาในแต่ละบทจะมีแบบประเมินตนเอง ก่อนเรียนและหลังเรียน มีกิจกรรมให้ ผู้ศึกษาท�ำในระหว่างการศึกษาแต่ละบท โดยผู้ศึกษาสามารถสอบถามข้อสงสัยได้ตลอดการสอนและ ในแต่ละหวั ขอ้ ทสี่ ำ� คญั จะแบง่ เนื้อหาออกเป็น 3 สว่ น คือ สว่ นท่ี 1 เป็น VDO อยา่ งสนั้ โดยน�ำเสนอเนื้่อหาอยา่ งง่ายต่อการท�ำความเข้าใจ และเป็นการ ปูพื้นฐานเน้ือหาในความรู้นน้ั สว่ นท่ี 2 มลี ักษณะเป็นข้อความ (text) ในสว่ นน้ี จะลงรายละเอยี ดของเน้ือหาใหไ้ ดม้ าตรฐาน การเรียน การสอนวิชานใ้ี นระดบั อดุ มศึกษา สว่ นที่ 3 มลี กั ษณะเปน็ พน้ื ทส่ี ำ� หรบั อภปิ ราย โดยใหผ้ ศู้ กึ ษาสอบถามขอ้ สงสยั ไดต้ ลอดการเรยี น การสอน เปน็ ทร่ี วมของผเู้ รยี นหลากหลายอาชพี ประสบการณ์ ผเู้ รยี นจะไดเ้ หน็ มมุ มองใหมๆ่ จากคำ� ถาม ข้อคิดเห็นตา่ งๆ ทีผ่ ู้เรียนแบ่งปันในช้นั เรยี น94 ส่ ว น ที่ 2

ผล การดำ�เนนิ งาน ของกรงุ เทพ มหานคร การประเมนิ ผลรุน่ 2 “รายวชิ า stou_001 ระบบหลักประกันสขุ ภาพไทย ท่ีคนไทย...ต้องร”ู้ • มจี ำ� นวนผเู้ รยี นคงอยใู่ นระบบทส่ี ามารถทำ� แบบทดสอบหลงั เรยี นผา่ นเกณฑค์ ะแนนทก่ี ำ� หนด (รอ้ ยละ80) จำ� นวน 151 คน จาก 365 คน คดิ เป็นรอ้ ยละ 41.37ตารางที่ 26 ผลการประเมินความพงึ พอใจตอ่ รายวชิ ารายการ 5 ระดับความพงึ พอใจ x SD 4321 4.26 28.861) ระยะเวลาของรายวชิ านี้ เพียงพอทีท่ �ำให้ขา้ พเจา้ คนุ้ เคย 46 64 12 1 0และเข้าใจการเรยี นรใู้ นสภาพแวดล้อมออนไลน์ 4.33 29.01 59 10 1 02) เมอื่ ได้เรียนรายวิชาน้ี ข้าพเจา้ มั่นใจว่าการเรยี นรอู้ อนไลน์ 53 4.65 32.85ดว้ ยตนเองในระบบไม่ยากเกนิ ไปส�ำหรบั ข้าพเจา้ 41 6 1 0 4.53 31.63 41 4 1 0 4.41 30.203) ขา้ พเจ้าไดร้ ับความรเู้ พ่มิ เตมิ จากรายวิชานี้ 75 55 7 1 04) ขา้ พเจา้ สามารถน�ำความรู้สึกไปใชป้ ระโยชน์ได้ 715) รายวชิ านท้ี �ำให้ขา้ พเจ้ารสู้ กึ สนใจ และตดิ ตามเรยี นรายวชิ า 60อยา่ งต่อเรอ่ื ง ขอ้ เสนอ ปี 2561 เพ่ือความยั่งยนื ของหลักสูตร สรปุ ปจั จบุ นั มรี ะบบการเรยี นการสอนทเี่ ปน็ สอ่ื สง่ิ พมิ พห์ ลกั เนอื้ หาวชิ า 6 บทเรยี น และมสี อ่ื เสรมิ บน onlineทที่ ุกคนสามารถเข้าไปเรยี นไดห้ ากมีการสนับสนุนใหด้ ำ� เนนิ ต่อ สง่ิ ทจ่ี ะเสนอให้มีการดำ� เนินการต่อไป คือ มหี น่วยกติ เทียบโอนหนว่ ยกติ ได้ มสธ. จะเสนอใช้สื่อการสอนทพ่ี ัฒนาข้ึนและปรับปรุงจนเขา้ สรู่ ะบบการศกึ ษา “สัมฤทธิบัตร” ของมหาวทิ ยาลยั สุโขทยั ธรรมาธริ าช เพอื่ ใหบ้ คุ ลากร/นักศึกษาด้านสขุ ภาพสามารถศกึ ษาได้ดว้ ยตนเอง โดยไดร้ ับวฒุ ิการศึกษาเทียบเทา่ 3 หน่วยกติ ในระบบการศกึ ษาทางไกลของ มสธ. และสามารถเทียบโอนเขา้ ส่หู ลักสูตรระดบั ปริญญาตรี โดยในระยะแรกอาจเป็นชดุ วิชาเลอื กเสรี อปสข.กทม. มมี ติเม่ือวนั อังคารที่ 26 กนั ยายน 2560 เห็นชอบและมอบคณะท�ำงานพจิ ารณาผลการตรวจประเมินเพอ่ื ขึ้นทะเบยี นเปน็ หน่วยบรกิ าร เขตพ้ืนทีก่ รงุ เทพมหานคร (พลเรอื ตรโี สภณ รัตนสุมาวงศ์ เปน็ ประธาน)น�ำหลักสูตรน้ีไปพิจารณาเกณฑ์ประเมินตามเกณฑ์ข้ึนทะเบียน “หน่วยบริการประจ�ำและหน่วยบริการปฐมภูมิ”เพ่ือขึ้นทะเบยี นหนว่ ยบรกิ ารประจำ� ปฐมภูมแิ ละหนว่ ยรว่ มใหบ้ รกิ าร คณะทำ� งานพิจารณาผลการตรวจประเมนิ ฯ มีมตใิ หเ้ ป็นเงือ่ นไขเชิงบวกสำ� หรับหนว่ ยบริการ ยังไมค่ วรท�ำเป็นเงอ่ื นไขเชิงบงั คับ เชน่ ถา้ มบี คุ ลากรท่ผี า่ นการอบรมตามหลกั สตู รจะไดค้ ะแนนบวกเพ่ิม 95 ส่ ว น ที่ 2

5. การพัฒนาระบบบรกิ าร 5.1 ลดความแออัด สรา้ งความมน่ั ใจเครอื ข่ายหน่วยบรกิ ารกรงุ เทพมหานคร (Primary Care Trust , (PCT) & Referral System) 1) ความเป็นมา ปญั หา และความสำ� คญั ทน่ี �ำมาสกู่ ารดำ� เนนิ โครงการตามพันธกจิ ของหนว่ ยงาน ส�ำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ สาขาเขตพื้นท่ีกรุงเทพมหานคร เป็นหน่วยงานระดับเขตของ ส�ำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ สปสช.กทม.มีบทบาทเป็นผู้ด�ำเนินการให้มีการซื้อบริการสุขภาพ แทนประชาชน (locality purchasing) เพอ่ื ให้จดั บริการสขุ ภาพใหแ้ ก่ประชาชนกทม.ท่มี ีสิทธหิ ลักประกนั สุขภาพ ถ้วนหน้า การจัดหาบริการต้องมีเกณฑ์มาตรฐานที่ใช้ในการคัดเลือกหน่วยบริการ (สถานพยาบาลเม่ือเข้ามาอยู่ใน ระบบหลกั ประกนั สุขภาพถ้วนหน้า จะเรียกว่า “หน่วยบริการ” ) และเม่ือเขา้ มาเปน็ หน่วยบริการในระบบสขุ ภาพ แห่งชาติแล้ว ยังต้องมีระบบการควบคุมก�ำกับและดูแลเพื่อให้ด�ำรงไว้ซึ่งคุณภาพตามเกณฑ์ซ่ึงเป็นกลไกส�ำคัญที่ สร้างประสิทธิภาพการจัดการ คุณภาพบริการ ความเป็นธรรม สนองตอบความต้องการที่แท้จริงของประชาชน (Accountability and Responsiveness) กรุงเทพมหานคร เป็นเขตปกครองพิเศษมีบริบทท่ีแตกต่างจากจังหวัดอื่นๆ ของประเทศไทยเป็นอันมาก เน่ืองมาจากความเป็นเมืองหลวงและความเป็น “มหานคร” มีประชากรหนาแน่นท่ีสุดเม่ือเทียบกับจังหวัดอื่นๆ แต่มีพ้ืนที่เพียงแค่หนึ่งในสามร้อยของพ้ืนท่ีท้ังหมดของประเทศไทยเท่าน้ัน มีความเป็นชุมชนเขตเมือง และ มีประชากรอยู่อาศยั หรอื ทำ� งานโดยทีท่ ะเบยี นราษฎร์อยู่นอกกรงุ เทพมหานครเป็นจ�ำนวนมาก ระบบหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้าในกรุงเทพมหานครเริ่มเม่ือปลายปี 2545 การจัดบริการสาธารณสุขให้ กบั ประชาชนกทม.มเี พยี งสถานพยาบาลในสงั กดั กรงุ เทพมหานคร คอื ศนู ยบ์ รกิ ารสาธารณสขุ จำ� นวน 65 แหง่ และ โรงพยาบาลอีก 9 แห่งเท่านั้น ซ่ึงมีการกระจายอย่างไม่ครอบคลุมท่ัวถึงทุกพื้นที่ ไม่เพียงพอกับประชากรผู้มีสิทธิ หลกั ประกนั สขุ ภาพถว้ นหนา้ ประมาณสลี่ า้ นคน ทำ� ใหก้ ารเขา้ ถงึ บรกิ ารของประชาชนยงั ไมส่ ะดวก แตเ่ พอ่ื เพม่ิ ความ สะดวกในการเข้าถึงบริการของประชาชนที่เดิมยังมีเครือข่ายหน่วยบริการไม่ครอบคลุมพื้นที่ สปสช.กทม.จึงได้ ร่วมมือกับกรุงเทพมหานคร และโรงพยาบาลภาครัฐในพื้นที่ เชิญชวนสถานบริการเอกชนเข้ามาร่วมให้บริการ ครอบคลุมพื้นที่มากขึ้นท้ังโรงพยาบาลเอกชนและคลินิกชุมชนอบอุ่น (คลินิกเอกชนท่ีผ่านเกณฑ์มาตรฐานเป็น หนว่ ยบรกิ ารปฐมภูมิ ภายใตแ้ นวคดิ ใกลบ้ ้านใกล้ใจ) ปี 2546 มีคลนิ ิกชุมชนอบอุน่ จ�ำนวน 57 แหง่ ปจั จบุ ันในปี 2561 เพ่ิมเป็น 171 แห่ง เม่ือรวมกับคลินิกชุมชนอบอุ่น จะมีหน่วยบริการในระบบฯทั้งภาครัฐ ท้องถ่ิน เอกชน รวมทั้งหมด 273 แห่ง และจดั เป็น “เครือข่ายหนว่ ยบรกิ าร” ประกอบด้วย หนว่ ยบรกิ ารปฐมภูมแิ ละหนว่ ยบรกิ าร รับส่งต่อ เพื่อให้บริการแก่ประชาชนตั้งแต่ระดับปฐมภูมิ ทุติยภูมิ และตติยภูมิ การเจ็บป่วยเบ้ืองต้นประชาชน ตอ้ งไปใชบ้ รกิ ารทห่ี นว่ ยบรกิ ารปฐมภูมิ หากเกินศักยภาพจะถูกสง่ ต่อไปรกั ษายงั หน่วยบรกิ ารรับส่งต่อ96 ส่ ว น ที่ 2

ผล การดำ�เนินงาน ของกรุงเทพ จากการดึงภาคเอกชนเขา้ มาร่วมจดั บรกิ ารร่วมกับภาครัฐ ดังนัน้ เครือขา่ ยหนว่ ยบรกิ ารใน กทม. มหานครจึงมีทั้งแบบเอกชนคู่กับรัฐ เอกชนคู่กับเอกชน รัฐคู่กับรัฐแต่ต่างสังกัด ความสัมพันธ์ของหน่วยบริการภายในเครือข่ายจึงเป็นการท�ำงานร่วมกันแบบไม่ได้อยู่ภายใต้สายการบังคับบัญชา การท�ำงานเป็นเพียงการประสานงานกันเร่ืองการเรียกเก็บเงินชดเชยค่าบริการเท่านั้น ตัวอย่างเครือข่ายหน่วยบริการ เช่น สหคลินิกตลาดบัว ส่งต่อโรงพยาบาลภมู พิ ลอดลุ ยเดช พฒั นเวชสหคลินิก สง่ ต่อรพ.วิภารามปากเกรด็ เปน็ ต้น โดยสรุปจ�ำนวนหน่วยบรกิ ารในระบบฯ ดงั ตารางท่ี 27ตารางท่ี 27 จำ� นวนหนว่ ยบริการในระบบหลักประกนั สุขภาพแห่งชาติ เขตพ้ืนท่กี รุงเทพมหานคร ปี พ.ศ. 2546-2561ประเภท ปี ปี ปี ปี ปี ปี ปี ปี ปี ปี ปี ปี ปี ปี ปี ปี สถาน 2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560 2561 บรกิ ารโรงพยาบาลของรฐั ในสังกดั 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3กระทรวงสาธารณสขุโรงพยาบาลของรฐั ใน 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 8 8 8สงั กัด กทม.โรงพยาบาลของรัฐในสงั กัดนอก 2 8 8 8 8 8 8 8 9 9 10 10 10 14 14 14สังกดั อืน่ ๆโรงพยาบาล 25 29 29 30 29 26 22 34 29 22 21 21 21 21 21 20เอกชนศนู ยบ์ ริการสาธารณสขุ 65 65 65 66 66 68 68 68 68 68 68 68 68 68 68 68กทม.คลินิก 57 57 71 82 112 115 145 138 140 158 154 153 158 158 168 172ชมุ ชนอบอุ่น +สถานพยาบาลรวม 152 162 176 189 218 220 246 251 249 260 256 255 260 264 274 277 97 ส่ ว น ท่ี 2

การประเมนิ ผลการดำ� เนนิ งานในชว่ ง 4 ปแี รกของระบบฯ มเี สยี งสะทอ้ นทเ่ี ปน็ ปญั หา คอื ความแออดั ในการ ไปใชใ้ นบรกิ ารทโ่ี รงพยาบาลขนาดใหญ่ ทท่ี ำ� หนา้ ทที่ งั้ หนว่ ยบรกิ าระดบั ปฐมภมู แิ ละรบั สง่ ตอ่ เนอ่ื งจากในชว่ งปแี รก ของระบบฯ หน่วยบริการปฐมภูมิมีจ�ำนวนน้อย รพ.รัฐและเอกชนจึงช่วยท�ำหน้าที่เป็นหน่วยบริการปฐมภูมิและ รบั สง่ ต่อไปพรอ้ มกัน ในปงี บประมาณ 2550 สปสช.กทม.และภาคเี ครอื ขา่ ยจงึ ไดร้ ว่ มกนั รเิ รม่ิ โครงการลดความแออดั ในโรงพยาบาล ขนาดใหญ่ขึ้น มีแนวคิดให้คลินิกชุมชนอบอุ่น เป็นหน่วยบริการปฐมภูมิรองรับประชากรเดิมท่ีลงทะเบียนกับ โรงพยาบาล ให้บริการผู้ป่วยนอกและส่งต่อไปยังโรงพยาบาลฯเม่ือเกินศักยภาพ น�ำร่องในพ้ืนท่ีของโรงพยาบาล ภูมิพลอดุลยเดช เน่ืองจากความพร้อมท้ังด้านนโยบาย ทีมงานและความเข้มแข็งของภาคประชาชนในพ้ืนท่ี ในคร้ังนั้นกระจายประชากรที่มีสิทธิฯท่ีรพ.ภูมิพลอดุลยเดชให้กับคลินิกชุมชนอบอุ่นที่สมัครเข้าร่วมโครงการ และผา่ นเกณฑม์ าตรฐานของสปสช. จ�ำนวน 25 แห่ง กลวธิ กี ารทำ� งานเปน็ การทำ� งานแบบมสี ว่ นรว่ มกบั ทกุ ภาคสว่ นในพน้ื ที่ ทงั้ ภาคประชาชน ผนู้ ำ� ชมุ ชน สมาชกิ สภากรุงเทพมหานคร สมาชิกสภาเขต อาสาสมัครสาธารณสุข เพื่อสร้างความเข้าใจท่ีถูกต้องเก่ียวกับการปรับ รปู แบบบรกิ าร ภาคประชาชนมสี ว่ นในการกำ� หนดเกณฑค์ ดั เลอื กคลนิ กิ ชมุ ชนอบอนุ่ ทสี่ มคั รเขา้ รว่ มโครงการในพน้ื ที่ และปรบั บทบาทของโรงพยาบาลจากการใหบ้ ริการเองเปน็ พัฒนาระบบบรกิ ารในรปู แบบ ดังนี้ 1) ให้ความสะดวกแก่หน่วยบริการปฐมภูมิ จัดระบบรองรับการส่งต่อและส่งกลับที่มีประสิทธิภาพ โดยเฉพาะผ้ปู ว่ ยโรคเรื้อรังใหเ้ ขา้ ถึงโรงพยาบาลได้อยา่ งสะดวกและได้รบั การดแู ลอย่างตอ่ เนอ่ื ง 2) สง่ เสรมิ ใหผ้ ปู้ ว่ ยกลบั ไปรบั การรกั ษาทห่ี นว่ ยบรกิ ารปฐมภมู ิ พฒั นาระบบยาของหนว่ ยบรกิ ารปฐมภมู ใิ ห้ สามารถรองรับไดอ้ ย่างเหมาะสม 3) ส่งเสริมการพัฒนาคุณภาพการให้บริการของคลินิกปฐมภูมิให้เป็นท่ีพึงพอใจของประชาชนโดยคลินิก ชมุ ชนอบอนุ่ จะไดร้ บั การพฒั นา 5 ดา้ น คอื 1) การใหบ้ รกิ าร 2) การสง่ ตอ่ และรบั ผปู้ ว่ ย 3) การใชย้ ามาตรฐาน ระบบ ปอ้ งกันและควบคุมการติดเชอ้ื 4) การเยยี่ มบา้ นและการท�ำงานกบั ชุมชน 5) การพฒั นาระบบข้อมลู และเทคโนโลยี สารสนเทศ การประเมนิ ผลการดำ� เนนิ งาน จากการสอบถามผใู้ ชส้ ทิ ธทิ ถ่ี กู ยา้ ยสทิ ธไิ ปอยทู่ คี่ ลนิ กิ ชมุ ชนอบอนุ่ ในชว่ งแรก ไมม่ นั่ ใจในคลนิ กิ ชมุ ชนอบอนุ่ แตห่ ลงั จากทดลองไปใชบ้ รกิ ารทค่ี ลนิ กิ ฯผใู้ ชส้ ทิ ธริ สู้ กึ สะดวกมากขน้ึ เพราะคลนิ กิ ชมุ ชน อบอุน่ ทเ่ี ลอื กอยูใ่ กลบ้ ้านเดินทางสะดวก ไมต่ ้องไปรอคิวตรวจทโ่ี รงพยาบาล ส่งผลให้ในชว่ งปี 2550-2556 ขยาย การดำ� เนินการไปยงั โรงพยาบาลรัฐท่แี สดงความจ�ำนงอีก จำ� นวน 6 แหง่ เพอื่ ตอ่ ยอดพฒั นาระบบบรกิ ารตอ่ จากโครงการลดความแออดั เนอ่ื งจากมเี สยี งสะทอ้ นในหลายประเดน็ ดงั นี้ 1) รับฟังความคิดเหน็ ของประชาชน พบว่า ไมม่ ่ันใจคลนิ กิ เอกชน ไมม่ ่นั ใจมาตรฐานการให้บริการ ไม่ม่ันใจ ว่าจะไดย้ าเหมือนกบั โรงพยาบาล กลวั คลนิ ิกไมย่ อมสง่ ตอ่98 ส่ ว น ท่ี 2

ผล การดำ�เนนิ งาน ของกรุงเทพ มหานคร 2) call center 1330 พบข้อรอ้ งเรยี นเร่ืองคลนิ ิกไมย่ อมส่งต่อ สง่ ตอ่ ลำ� บาก ไม่มน่ั ใจวา่ หากเกนิศักยภาพคลนิ ิกจะสง่ ต่อไปรพ.หรอื ไม่ 3) การรับฟังความคิดเห็นของคลินิกชุมชนอบอุ่นและโรงพยาบาล พบว่า บางคร้ังคลินิกไม่เข้าใจเร่ืองการรักษาของรพ. ท�ำให้ปฏิเสธการจ่ายชดเชยท่ีรพ.ส่งเบิก รพ.ก็ไม่มั่นใจว่ารักษาและบันทึกเบิกจ่ายไปแล้วคลินิกจะปฏเิ สธหรอื ไม่ 4) ทีมตรวจประเมินมาตรฐานคลินิกชุมชนอบอุ่น พบว่า คลินิกชุมชนอบอุ่นมีการตอบสนองต่อข้อเสนอการปรับปรุงระบบบริการค่อนข้างน้อย อาจเนื่องจากผู้ตรวจประเมินเข้าไปตรวจเพียงปีละ 1 ครั้ง และไม่เข้าใจในระบบการให้บริการหรือข้อจ�ำกัดของคลินิกชุมชนอบอุ่นที่ดีพอ ปีงบประมาณ 2557 สปสช.กทม. จึงได้รเิ รม่ิ โครงการ “ลดความแออดั สรา้ งความมน่ั ใจเครอื ขา่ ยบรกิ ารในกรงุ เทพมหานคร” เพอ่ื “สรา้ งความมน่ั ใจในคลนิ กิชุมชนอบอ่นุ ” และ “สร้างความเขม้ แข็งเครอื ข่ายระหวา่ งหน่วยบรกิ ารปฐมภูมแิ ละหน่วยบริการรับสง่ ต่อ” ประเด็นท่ี 2 แนวทางการแกไ้ ขปัญหา (25 คะแนน) 2. มวี ิธีการอยา่ งไรในการแกไ้ ขปัญหา มูลเหตุจูงใจ • ต้องการพัฒนาต่อยอดจากโครงการลดความแออัดในเพื่อสร้างความมั่นใจในคลินิกชุมชนอบอุ่นและเครอื ขา่ ยหนว่ ยบรกิ ารใหก้ บั ประชาชน โดยการสรา้ งความเขม้ แขง็ เครอื ขา่ ยระหวา่ งหนว่ ยบรกิ ารปฐมภมู แิ ละหนว่ ยบริการรับส่งต่อ และพัฒนาการท�ำงานร่วมกันของเครือข่ายหน่วยบริการรัฐและเอกชนภายใต้แนวคิดการท�ำงานแบบ PPP : Public Private Partnership • ทมี บคุ ลากรสปสช.กทม.ได้ทบทวนวรรณกรรม/ศกึ ษาแนวคดิ และการด�ำเนนิ การเกย่ี วกับการจัดระบบ • บริการสาธารณสุขในเขตเมืองใหญ่ท้ังในประเทศและต่างประเทศเพื่อน�ำมาประยุกต์ใช้ในพ้ืนที่กรุงเทพมหานคร พบแนวคดิ ทีน่ ่าสนใจ คือ PCTs (Primary Care Trusts) ของประเทศอังกฤษ (ดังแผนภาพที่ 25)ทม่ี บี รบิ ทของพนื้ ทแี่ ละการดำ� เนนิ การใกลเ้ คยี งกบั เขตกทม. เชน่ มภี าคเอกชนรว่ มใหบ้ รกิ ารจำ� นวนมาก การกำ� หนดประชากรในความรบั ผิดชอบของเครอื ข่ายหนว่ ยบรกิ ารใกลเ้ คียงกัน • จากการวเิ คราะหบ์ ทบาทของรพ.ภมู พิ ลอดลุ ยเดชทบ่ี รหิ ารการจดั การคลนิ กิ ชมุ ชนอบอนุ่ ในเครอื ขา่ ยเปน็บทบาททใ่ี กลเ้ คยี งกับ Primary Care Trusts 99 ส ่ ว น ที่ 2

แผนภาพที่ 25 การให้บริการด้านสุขภาพของ NHS (The National health service) Department of HealthStrategic Health Authorities (SHAs)Primary Care Secondary Care192 Primary Care Trusts AcHuotsepTitraulssts AmAbmulbaunlcaencTerussts Medical Centers (Datta, 2010)ทมี่ า: บทความจากบันทกึ การเดนิ ทางดงู านปฐทภูมิประเทศองั กฤษ นพ.โรจนศกั ด์ิ ทองค�ำเจรญิ Primary Care Trusts : PCTs มีหน้าที่ดูแลการให้บริการของ Doctors, dentists, opticians and chemists รวมถึงพยาบาล (Nurse Practitioners) • PCTs เปน็ หนว่ ยงานและเปน็ จดุ ขบั เคลอ่ื นสำ� คญั ของการจดั บรกิ ารในระบบสขุ ภาพโดยไดร้ บั งบประมาณ จากรฐั และท�ำหนา้ ที่จา่ ยแทนประชาชนในนามของรฐั บาล (Commissioner or Purchaser) • PCTs ครอบคลมุ ประชากรแห่งละประมาณ 150,000 – 300,000 คน • ในแตล่ ะ PCT เพมิ่ ความคลอ่ งตวั ในฐานะทเี่ ปน็ หนว่ ยงานทอ่ี ยใู่ นการกำ� กบั ของรฐั ดว้ ยการมคี ณะกรรมการ (Board) เป็นของตนเอง • PCTs หน้าท่ีรับผิดชอบหลัก ประกอบด้วย วางแผนและท�ำให้ประชาชนท่ีอยู่ในความรับผิดชอบได้รับ บรกิ ารตามความจำ� เป็นท่ีต้องได้รับ เพื่อจ่ายเงินให้กับผู้ใหบ้ รกิ ารหรือสถานบรกิ ารตามขอ้ ตกลงทีท่ ำ� กบั ผใู้ หบ้ รกิ าร หรือสถานบริการนั้นๆ รวมท้ังมีหน้าที่ดูแลให้จ�ำนวนพ้ืนท่ีมีจ�ำนวนเพียงพอ; และประสานเพ่ือให้เกิดความร่วมมือ กับ Local authorities แนวทางการดำ� เนนิ งานในกทม. • โครงการลดความแออดั เพมิ่ ความมน่ั ใจเครอื ขา่ ยหนว่ ยบรกิ ารในกรงุ เทพมหานคร สอดคลอ้ งกบั ยทุ ธศาสตร์ สปสช. “การสรา้ งความมัน่ ใจในคุณภาพมาตรฐานและความเพียงพอของบริการ” • หลกั การของการดำ� เนนิ การคอื ปรบั รปู แบบการทำ� งานรว่ มกนั ของเครอื ขา่ ยหนว่ ยบรกิ าร และสรา้ งความ เขม้ แขง็ ของเครอื ขา่ ยหนว่ ยบรกิ ารโดยสรา้ งการมสี ว่ นรว่ มของภาคเี ครอื ขา่ ย และนำ� แนวคดิ PCTs สว่ นหนงึ่ มาปรบั ใช้ โดยใชช้ อ่ื “PCT : Primary care trust” เนือ่ งจากนำ� มาเฉพาะบทบาทการกำ� กับพัฒนาเครอื ข่ายหน่วยบรกิ าร ในพน้ื ท่ี โดย trust ในทน่ี หี้ มายถงึ สรา้ งความเชอ่ื มนั่ ใหก้ บั ประชาชนในเรอื่ งคณุ ภาพมาตรฐานในการรกั ษาพยาบาล ความตอ่ เนอ่ื งและความสะดวกในระบบสง่ ตอ่ และสรา้ งความไวว้ างใจซง่ึ กนั และกนั ระหวา่ งหนว่ ยบรกิ ารปฐมภมู แิ ละ หนว่ ยบริการรับสง่ ตอ่ เรอ่ื งการดแู ลรักษาต่อเน่อื ง100 ส่ ว น ที่ 2