วงจรต้นทุน

บทที่ 7 การบัญชสี ําหรับกิจการอตุ สาหกรรม กจิ การอุตสาหกรรมและกจิ การจาํ หนายสนิ คา มีลกั ษณะคลา ยกันคือ มีรายไดที่เกิดจากการขายสินคา แตลักษณะการดาํ เนินงานของกิจการอุตสาหกรรมคือการผลิตสินคาออกจําหนา ยเองในขณะทีก่ จิ การจาํ หนายสินคา จะซ้ือสินคา สําเรจ็ รูปแลวมาขายตอ วงจรการบนั ทกึบัญชจี งึ มีความแตกตา งกนั วงจรบัญชตี น ทุนของกจิ การอุตสาหกรรมเปนดงั นี้การจดั หา การผลิต การเก็บสินคา การขายวตั ถดุ บิ งานระหวา งทาํ สินคา สาํ เร็จรูป ตน ทุนขายคา แรง กาํ ไรขาดทนุ คุมคา ใชจ ายการผลิตภาพท่ี 7.1 วงจรตนทนุท่มี า (สงั วาลย สันติเพชร, 2546, หนา 22)

210 กิจการอุตสาหกรรมจะมีการซ้ือวัตถุดิบมาหรือแปรสภาพใหเปนสินคาสําเร็จรูป มีการวาจางแรงงานและจายคาใชจายในการผลิต ซึ่งรายการเหลานี้เรียกวาปจจัยการผลิต เชนโรงงานผลิตเส้ือสําเร็จรูป ตองซื้อวัตถุดิบคือผา ดาย กระดุม ซิป และวัสดุอื่น ๆ ซึ่งเปนสวนประกอบการผลิตเส้ือ มีการจางแรงงานคนงานมาตัดเย็บเสื้อผาจนไดเส้ือสําเร็จรูปที่พรอมจําหนายใหลูกคา ตอ ไป ดังน้นั กิจการอตุ สาหกรรมจึงตองมีการบันทึกรายการเก่ียวกับตนทุนผลิตซึ่งประกอบดว ย วัตถุดิบ แรงงาน และคาใชจ า ยการผลติขอ แตกตางขัน้ พืน้ ฐานในการบันทึกบัญชี ความแตกตา งทางดานการบนั ทึกรายการบญั ชี สาํ หรบั กิจการจําหนายสินคาจะมีบัญชีซ้ือสินคา ซ่ึงเปนบัญชีสินคาสําเร็จรูป แตกิจการอุตสาหกรรม จะมีบัญชีวัตถุดิบ บัญชีคาแรงงานและบัญชีคา ใชจายการผลติ และเม่ือผลิตเสรจ็ จะมบี ญั ชีตน ทนุ สินคา สาํ เรจ็ รูปทผ่ี ลติ เสร็จตารางท่ี 7.1 เปรียบเทยี บงบกาํ ไรขาดทุนของกิจการจําหนายสนิ คา และกจิ การอตุ สาหกรรมกจิ การจาํ หนา ยสนิ คา (merchandising company) กจิ การอตุ สาหกรรม (manufacturing company) บริษัทภพประเสริฐ จํากดั บรษิ ทั ภพประเสริฐอตุ สาหกรรม จาํ กัด งบกาํ ไรขาดทนุ (บางสวน) งบกําไรขาดทนุ (บางสวน)สาํ หรบั งวด 1ปส ิน้ สดุ วันท่ี 31 ธันวาคม 25x7 สาํ หรับงวด 1ปสิ้นสุดวันที่ 31 ธนั วาคม 25x7ขาย 2,500,000 ขาย 2,500,000ตนทุนขาย : ตน ทุนขาย :สินคาคงเหลอื ตนป 350,000 สนิ คา สําเร็จรปู คงเหลือตน ป 350,000ซือ้ สุทธิ 850,000 ตนทุนผลิตสนิ คา สาํ เรจ็ รปูสนิ คาท่มี เี พ่อื ขาย 1,200,000 (มาจากงบตน ทุนผลติ ) 850,000สินคาคงเหลอื ปลายป 610,000 590,000 สินคาสาํ เร็จรูปทมี่ ีเพ่ือขาย 1,200,000กําไรขัน้ ตน 1,910,000 สนิ คาสําเรจ็ รปู คงเหลอื ปลายป6 10,000 590,000 กําไรขนั้ ตน 1,910,000

211องคป ระกอบของตนทุนการผลติ ในการผลิตสินคา องคประกอบของตนทุนการผลิต (cost of goods manufactured)ของกิจการอุตสาหกรรม ประกอบดวย 1. วัตถุดิบ (raw materials) คือสิ่งของที่นํามาเปลี่ยนสภาพเปนสินคาสําเร็จรูปหรอื สิ่งของทีน่ ํามาใชป ระกอบการผลติ วัตถดุ ิบของกิจการหนึง่ อาจเปนสนิ คาสาํ เรจ็ รปู ของกจิ การอีกแหงหนึ่ง เชน ผา เปนวัตถุดิบของโรงงานผลิตเสื้อสําเร็จรูป แตเปนสินคาสําเร็จรูปของโรงงานทอผา เปน ตน วัตถดุ ิบแบง ออกเปน 2 ชนิด คือ 1.1 วัตถุดิบทางตรง (direct raw materials) คือ วัตถุดิบท่ีเปนสวนสําคัญที่ใชในการผลิตสินคา เชน การคํานวณตนทุนตอหนวยของวัตถุดิบทําไดงาย เชน โรงงานผลิตเส้ือผา สาํ เรจ็ รูป วัตถุดิบทางตรงคือผา โรงงานผลติ เฟอรน ิเจอรไม วตั ถุดิบทางตรงคือไม เปน ตนการซื้อวัตถุดิบทางตรงมาเพ่ือใชในการผลิต แลวนําไปใชในการผลิตไมหมด ดังน้ันการคาํ นวณหาวัตถดุ ิบใชไ ป จงึ สามารถคาํ นวณไดดังนี้ตวั อยางท่ี 7.1 การคํานวณวัตถดุ ิบใชไปในการผลติ 11,000 วตั ถดุ บิ ตน ป ซอ้ื วัตถุดิบ 100,000 บวก คาขนสง เขา 3,000 103,000หกั สง คืนวัตถุดิบ 1,500 3,500 สวนลดรับ 2,000 99,500 110,500ซ้ือสทุ ธิ 35,000วัตถดุ ิบทีม่ อี ยทู ้ังสิน้ 75,500หกั วตั ถุดบิ ปลายปวตั ถุดิบใชไ ปในการผลิต 1.2 วัตถดุ ิบทางออม (indirect raw materials) คือวัตถุดบิ ทเี่ ปนสวนประกอบในการผลิตสินคา เชน กระดุมในการผลิตเส้ือผาสําเร็จรูป ตะปูในการผลิตเฟอรนิเจอร วัตถุดิบทางออมถือเปนวัสดุโรงงาน (factory supplies) หรือวัสดุส้ินเปลือง (supplies) จะแสดงในหัวขอคาใชจา ยในการผลติ

212 2. คาแรงงาน (labor) คือ จํานวนเงินที่กิจการจายเปนคาตอบแทนใหกับแรงงานที่ใชในการผลิตสินคาหรือบริการ ซ่ึงการจายคาแรงน้ันอาจจะอยูในรูปตาง ๆ เชน เงินเดือนคาจา ง คาลวงเวลา เงินโบนัส เปนตน คา แรงงานแบง ออกเปน 2 ชนิด คอื 2.1 คาแรงงานทางตรง (direct labor) คอื คา จางแรงงานของคนงานท่ีเก่ียวของกับการเปล่ียนสภาพของวัตถุดิบใหเปนสินคาสําเร็จรูปโดยตรง เชน คาแรงชางไมท่ีใชทําเฟอรนิเจอร และคาแรงคนตัดเย็บเสื้อสําเร็จรูป เปนตน คาแรงทางตรงน้ีสามารถคํานวณตนทุนคาแรงทใี่ ชในการผลิตสินคาแตล ะหนวยไดงาย คาแรงทางตรงจะเปลี่ยนแปลงเพ่ิมขึ้นหรือลดลงตามสวนของสินคาที่ผลิตได ถาผลิตมากตองจายคาแรงงานทางตรงสูง ถาลดปริมาณการผลิตคา แรงทางตรงจะลดลงดวย 2.2 คาแรงงานทางออม (indirect labor) คือคาจางแรงงานของคนงานหรือพนักงานคนอ่ืน ๆ ที่ไมไดเกี่ยวของกับการผลิตสินคาโดยตรง เชน เงินเดือนของหัวหนาผูควบคุมงาน (supervisors), เงินเดือนของยามโรงงาน, คาจางพนักงานทําความสะอาดโรงงานเปนตน คา แรงทางออมเปน การยากท่ีจะตดิ ตามเขาในหนวยผลิตทาํ ใหไ มส ามารถคํานวณตน ทนุคา แรงเขาในการผลติ ได จึงนิยมแสดงในหัวขอ คาใชจ ายในการผลติ 3. คาใชจา ยในการผลิตหรือคาใชจายโรงงาน (manufacturing overhead หรือ factoryoverhead) คือ คาใชจายซึ่งจําเปนแกการผลิต หรือเปนคาใชจายท่ีเก่ียวกับโรงงานเปนตนทุนท้ังท่ีเกิดข้ึนในการผลิตสินคาหรือบริการ นอกเหนือจาก วัตถุดิบทางตรงและแรงงานทางตรงแบงเปน 2 ประเภท คือ 3.1 คาใชจายคงที่ไมเปลี่ยนแปลงไปตามจํานวนท่ีทําการผลิต (fixed expenses)เชน คาเสื่อมราคาโรงงาน จะทําการผลิตหรือไมผลิต ก็ตองคิดคาเสื่อมราคาโรงงาน คาเชาคา เบย้ี ประกนั ภยั อาคารโรงงาน เปน ตน 3.2 คาใชจายเปล่ียนแปลงไปตามจํานวนการผลิต (variable expenses) เชนคาไฟฟา กําลังท่ใี ชเ ดินเครือ่ งจกั ร ถาผลิตมากคา ไฟฟา ก็เพิม่ สงู ตามปริมาณการผลิต คา ใชจายเก่ียวกบั การผลิตจําแนกเปน ประเภทตา งๆ ดังน้ี 1. คา ใชจ า ยเกย่ี วกับสาธารณูปโภค เชน คานา้ํ คาไฟฟาโรงงานหรอื คาไฟฟากาํ ลังที่กิจการตองจายใหกับการไฟฟาในการนําไฟฟามาใชในโรงงานหรือใชในการผลิตสินคา ถาโรงงานมีโรงไฟฟา ของตนเอง คาไฟฟาหมายถึง คา ใชจ า ยตาง ๆ เก่ยี วกับโรงงานไฟฟา และคาโทรศพั ท เปนตน

213 2. คาซอมแซมและบํารุงรักษาสินทรัพยในโรงงาน เชน คาซอมแซมเคร่ืองจักรและอาคารโรงงาน 3. คาใชจายเกี่ยวกับอาคารสถานที่ในโรงงาน เชน คาเบี้ยประกันสําหรับอาคารโรงงาน เคร่ืองจักรและอุปกรณต า ง ๆ ในสว นของงวดบัญชนี น้ั คา เชา ภาษีสนิ ทรพั ย เปนตน 4. วัตถุดิบทางออม วัสดุโรงงานใชไป หรือวัสดุโรงงานที่ใชในผลิตสินคา เชนนํ้ามันเชื้อเพลิง วัสดุที่ใชในการประกอบสินคา แตมิไดเปล่ียนสภาพเปนผลิตภัณฑ หรือมีปรมิ าณทใ่ี ชน อย 5. คาเสื่อมราคาอาคารโรงงาน คาเส่ือมราคาเครื่องจักร คาเส่ือมราคาเคร่ืองมือและอุปกรณใชสําหรับบันทึก คาเส่ือมราคาเกี่ยวกับทรัพยสินท่ีใชในโรงงานหรือเก่ียวเน่ืองจากการผลติ สนิ คา 6. คา สทิ ธบิ ตั ร ตอ งตดั เปนคา ใชจา ยในการผลิตในระยะเวลาทไ่ี ดร ับประโยชนจากสทิ ธิบัตร 7. คา แรงงานทางออ ม เงินเดอื นผคู วบคุมคนงาน เงนิ เดือนพนักงานทําความสะอาดเปน ตน 8. คาใชจ ายเบด็ เตลด็ อืน่ ๆ ในโรงงานสนิ คา คงเหลอื ของกิจการอตุ สาหกรรม สนิ คา คงเหลือของกิจการอตุ สาหกรรม แบงออกเปน 4 ประเภท คือ (อรุณี อยางธารา,อรสา วรี ะประดิษฐ, ณัฎฐพร เหลาธรรมทศั น, และวิภาดา ตนั ตปิ ระภา, 2543, หนา 13 -1) 1. สินคา สาํ เรจ็ รปู (finished goods inventory) หมายถงึ สนิ คา ท่พี รอ มจะนาํออกจาํ หนาย 2. สินคา ระหวา งผลติ (good in process inventory) หมายถึง สนิ คาทอ่ี ยใู นระหวา งกระบวน การผลิต ไมพรอ มจะนําออกขายเปน สินคา สําเรจ็ รปู 3. วัตถุดิบ (raw materials inventory) หมายถึง สินคาที่นํามาใชในการผลิตสินคาสําเรจ็ รูป 4. วัสดุโรงงาน (factory supplies inventory) เปนสินคาส้ินเปลืองท่ีนาํ มาใชในการผลติ สนิ คา สาํ เรจ็ รปู เชน น้ํามันหลอ ลืน่ เครอื่ งจกั ร กาว เปน ตน

214 สินคาคงเหลอื เหลาน้ีจะแสดงในงบดุล ภายใตห วั ขอสนิ ทรัพยหมนุ เวียน และเรยี งตามลาํ ดับรายการเร่ิมจากสนิ คาสาํ เรจ็ รูปลงทา ยดว ยวัสดุโรงงาน เหตุทีร่ วมวัสดโุ รงงานไวเ ปนสินคาคงเหลือก็เพราะวัสดุโรงงานน้ีเมื่อใชไปก็กลายเปนสวนหน่ึงของตนทุนผลิตสินคา วัสดุโรงงานมลี กั ษณะตา งกับวสั ดุสํานกั งานเนอ่ื งจาก วัสดุสาํ นักงานมลี ักษณะเปน คา ใชจ า ยลวงหนาเพราะเมื่อใชไ ปแลวถอื เปนคาใชจ ายทว่ั ไปของกิจการ แตวสั ดุโรงงานเมือ่ ใชไปจะนําไปคาํ นวณเปน ตนทนุ ผลติ สนิ คางบการเงนิ ของกจิ การอตุ สาหกรรม งบการเงนิ ของ กจิ การอุตสาหกรรมจะแตกตา งจากกิจการจําหนา ยสินคา คือ การจัดทาํ งบตนทุนการผลิตเพ่ิมขึ้นมาอีกงบหน่ึง เพื่อแสดงรายละเอียดของตนทุนการผลิตสินคาซงึ่ กิจการอุตสาหกรรมบางแหง ถอื วางบตน ทุนการผลิตเปนงบยอยประกอบงบกําไรขาดทุน งบการเงนิ ของกิจการอตุ สาหกรรมประกอบดว ย 1. งบตนทนุ การผลิต (statement of cost of goods manufactured) 2. งบกําไรขาดทุน (income statement or profit and loss statement) 3. งบดลุ (balance sheet) การทาํ งบกําไรขาดทุนและงบดลุ จะมลี ักษณะคลา ยกบั กจิ การจําหนา ยสนิ คา งบตน ทุนการผลิต เปน งบทแ่ี สดงถงึ ตนทุนของสนิ คาสาํ เรจ็ รูปทผี่ ลติ ไดในแตละงวดบัญชี งบตน ทนุ ผลติ ประกอบดว ย 1. วตั ถดุ ิบทางตรงใชไป 2. คา แรงงานทางตรง 3. คาใชจ ายการผลติ 4. สินคาระหวา งผลิตหรืองานระหวา งทาํ

215ตัวอยา งท่ี 7. 2 ตอไปนีเ้ ปน ตวั อยา งของงบตนทนุ การผลติ ของ บรษิ ทั เทพประทานจํากดั บรษิ ทั เทพประทาน จาํ กัด งบตนทุนการผลติ สาํ หรับงวด 1 ป สนิ้ สดุ วนั ที่ 31 ธันวาคม 25x7 (หนวย : บาท)วตั ถดุ บิ ทางตรงใชไปวัตถดุ บิ ตน ป 111,000ซอ้ื วัตถุดิบ 200,000บวก คา ขนสง เขา 3,000 203,000หกั สงคนื วตั ถดุ ิบ 1,500สว นลดรับ 2,000 3,500ซื้อสทุ ธิ 199,500วัตถุดบิ ท่ีมอี ยูท ้งั สน้ิ 310,500หกั วัตถุดิบปลายป 135,000 175,500คา แรงงานทางตรง 75,000คา ใชจา ยในการผลิตวสั ดุโรงงานใชไป 3,000คา แรงงานทางออม 15,000คาสาธารณปู โภค 21,000คา เส่อื มราคาเครอ่ื งจักร 8,000คา ใชจ า ยเบด็ เตลด็ โรงงาน 4,200 51,200รวมตนทนุ การผลิต 301,700บวก สนิ คา ระหวา งผลติ ตนป 120,000รวมตน ทนุ สนิ คา ระหวา งผลติ 421,700หกั สนิ คา ระหวางผลติ ปลายป 210,300ตนทุนผลติ สนิ คา สาํ เรจ็ รูป 211,400

216 หรืออาจทํางบตนทนุ การผลิตตามรูปแบบจะดังน้ี บรษิ ทั เทพประทาน จํากัด งบตน ทนุ การผลิต สําหรบั งวด 1 ป ส้นิ สดุ วันท่ี 31 ธนั วาคม 25x7 (หนว ย : บาท) วตั ถุดบิ ทางตรงใชไป (ดรู ายละเอยี ดท่ี 1) 175,500 คาแรงงานทางตรง 75,000 คาใชจ า ยการผลิต (ดูรายละเอยี ดที่ 2) 51,200 รวมตน ทุนการผลติ 301,700 บวก สินคา ระหวางผลิตตนป 120,000 รวมตนทุนสินคา ระหวางผลติ 421,700 หักสินคา ระหวา งผลิตปลายป 210,300 ตน ทุนผลิตสินคาสาํ เรจ็ รูป 211,400 รายละเอียดที่ 1 111,000 วตั ถดุ บิ ทางตรงใชไป วตั ถดุ บิ ตนป 200,000 ซ้อื วตั ถุดบิ 3,000 บวก คา ขนสงเขา 203,000 หกั สง คนื วตั ถุดบิ 1,500 3,500 สว นลดรบั 2,000 199,500 310,500 ซอ้ื สุทธิ 135,000 วตั ถดุ บิ ทม่ี อี ยทู ้ังสิน้ 175,500 หกั วตั ถุดิบปลายป วัตถดุ บิ ใชไ ปในการผลิต

217รายละเอียดที่ 2 3,000 คาใชจ ายในการผลิต 15,000 วสั ดโุ รงงานใชไป 21,000 คาแรงงานทางออม 8,000 คาสาธารณปู โภค 4,200 คาเส่ือมราคาเครือ่ งจักร 51,200 คาใชจ า ยเบด็ เตลด็ โรงงาน รวมคา ใชจา ยการผลิต การบนั ทกึ บญั ชเี กี่ยวกบั ตน ทนุ การผลิตทาํ ได 2 ระบบเชนเดียวกับการซ้อื สนิ คามาเพอื่ ขายคอื นน่ั คอื สามารถบันทกึ แบบส้นิ งวดและแบบตอ เน่อื งซึ่งมคี วามแตกตา งกนั ดงั นี้ระบบการบนั ทึกบัญชสี นิ คา แบบสนิ้ งวด ระบบการบันทึกบัญชีสินคาแบบส้ินงวด (periodic inventory system) เปนการบันทกึ เพื่อใหทราบตนทุนการผลิตสินคา กิจการจะทําบัญชีตางๆ เพ่ือแสดงสว นประกอบของตนทุนการผลติ บญั ชีทเ่ี กีย่ วของกับตน ทนุ การผลิตมดี งั ตอ ไปน้ี 1. บัญชีวัตถุดิบท่ีใชในการผลิต ประกอบดวย บัญชีวัตถุดิบคงเหลือ บัญชีซ้ือวัตถุดิบ บัญชีคาขนสงเขา บัญชีสงคืนวัตถุดิบ และบัญชีสวนลดรับ บัญชีซื้อวัตถุดิบมีวิธีการบันทึกบัญชีเชนเดียวกับการซื้อสินคา ในวันสิ้นงวดบัญชีบัญชีตาง ๆ ที่เก่ียวของกับวัตถุดิบจะถกู โอนปด ไปเขาบัญชีตนทนุ ผลิต 2. บัญชีคาแรงงานทางตรง สํารับบันทึกคาแรงงานทางตรงของคนงานที่ทําหนาท่ีการผลติ ในวันสิ้นงวดบัญชีบัญชคี า แรงงานทางตรงจะถกู โอนปดไปเขา บญั ชีตนทนุ ผลิต 3. บัญชีตางๆ ท่ีเก่ียวของกับการผลิต เชน คาแรงงานทางออม คาไฟฟาโรงงาน คาซอมแซมอาคารโรงงาน เงินเดือนผูควบคุมคนงาน คาเสื่อมราคาเคร่ืองจักร/สินทรัพยที่อยูในโรงงาน เปนตน ในวันส้ินงวดบัญชีบัญชีคาใชจายการผลิตดังกลาวจะถูกโอนปดไปเขาบญั ชีตนทนุ ผลิต

218 4. บัญชีสินคาระหวางผลิต ใชสําหรับบันทึกสินคาระหวางผลิตตนป และสินคาระหวางผลิตปลายปในระหวางงวดจะไมมีการบันทึกบัญชี จนถึงสิ้นงวดบัญชีระหวางการผลิตตนปจะโอนปดเขาบัญชีตนทุนผลิตพรอมทั้งตรวจนับสินคาระหวางผลิตปลายงวดเพื่อยกยอดไปในงวดบญั ชีหนา 5. บญั ชตี นทุนผลิต เม่ือโอนปด บัญชตี า ง ๆ ทเ่ี ก่ียวขอ งกบั การผลิตเขาบัญชีตนทุนผลติ ตอ จากน้นั บัญชีตน ทุนผลติ จะถกู ปดเขา บัญชีกําไรขาดทุนตวั อยางบัญชตี น ทุนผลิต บัญชตี น ทุนผลิต25x7 25x7ธ.ค.31สนิ คา ระหวางผลิตตนงวด xx ธ.ค.31 สนิ คา ระหวา งผลติ ปลายงวด xx xx วัตถดุ ิบตนงวด xx วตั ถดุ บิ ปลายงวด xx xx ซื้อวตั ถดุ บิ xx สงคนื xx คาขนสง เขา xx ตนทุนสนิ คา สําเรจ็ รูป xxxx คาแรงงานทางตรง xx โอนไปบัญชีกาํ ไรขาดทุน คา แรงงานทางออม xx เงินเดอื นผูควบคมุ คนงาน xx คาซอมแซมโรงงานและเครอ่ื งจกั ร xx คาเบี้ยประกนั ภยั โรงงาน xx คา เสื่อมราคาเครือ่ งจกั ร xx คาเสอ่ื มราคาโรงงาน xx xxxx 6. บัญชีสินคาคงเหลือ (inventory) หรือบัญชีสินคาสําเร็จรูป จะใชสาํ หรับบันทึกตนทุนการผลิตของสินคาท่ีทาํ สาํ เร็จพรอมที่จะขายตอไป และถาสินคานั้นยังไมไดขายคงเหลืออยูในวันสิ้นงวดบัญชี การบันทึกสินคาคงเหลือตามวิธีนี้จะตองทําการตรวจนับวามีสนิ คาสาํ เร็จรูปคงเหลือวันปลายงวดเปนจํานวนเงนิ เทาใด การบันทึกบัญชสี นิ คา สาํ เร็จรปูคงเหลอื สวนใหญจะบนั ทกึ ไปพรอมกบั การปดบัญชี สนิ คา สําเรจ็ รูปคงเหลอื ณ วนั สิ้นงวดปจ จุบัน จะเปน สนิ คาสําเร็จรปู ของงวดตอ ไป ดงั นน้ั ในระหวางงวดยอดคงเหลอื ของบญั ชีสนิ คาสาํ เร็จรปู คือสินคา สาํ เร็จรูปตนป และเม่ือสนิ้ งวดบญั ชีจะตอ งโอนสนิ คาสาํ เร็จรูปนเ้ี ขา

219บญั ชีกาํ ไรขาดทนุ เพ่ือคาํ นวณตนทุนขาย และเม่อื สนิ้ งวดบัญชีจะตรวจนบั และตีราคาสินคาคงเหลือปลายป เพอ่ื บนั ทึกในบญั ชสี นิ คาสําเร็จรูปแทนสนิ คา ทโ่ี อนออกไปตัวอยางท่ี 7.3 บริษัทอุตสาหกรรมไทยทํา จํากัด บันทึกตนทุนการผลิตตามระบบการบันทึกบญั ชแี บบสน้ิ งวด มีขอมลู การผลิตสนิ คาสาํ หรับป 25x7 ดังตอไปนี้25x7 ม.ค. 1 ยอดยกมาประกอบดวย เงนิ สด 200,000 บาท เงินฝากธนาคาร 500,000 บาท ลกู หนี้ 60,000 บาท คาเผื่อ หนสี้ งสัยจะสญู 1,000 บาท สนิ คา สําเร็จรปู (5,000 หนวย) 50,000 บาท สินคา ระหวา งผลิต 85,000 บาท วตั ถดุ บิ 150,000 บาท ท่ีดิน 400,000 บาท เครอ่ื งจกั ร 300,000 บาท คา เส่ือมราคาสะสม-เคร่ืองจกั ร 15,000 บาท เจา หน้ี 70,000 บาท ทนุ เรือนหุน 1,000,000 บาท กาํ ไรสะสม 659,000 บาทรายการตา ง ๆ ที่เกิดในระหวา งเดือนมกราคม 25x7 มีดงั น้ี 2 ซอ้ื วตั ถดุ ิบทางตรง 118,000 บาท วตั ถุดิบทางออม 55,000 บาท ดวยเช็คเงนิ สด 3 จา ยคาขนสงวตั ถดุ บิ 300 บาท 5 จา ยคาแรงงานทางตรง 30,000 บาท คา แรงงานทางออม 8,000 บาท 9 จายเงินสดเปน คา ใชจา ยในการผลติ ดังน้ี คา ไฟฟาโรงงาน 3,000 บาท คา เบย้ี ประกันภยั โรงงาน 24,000 บาท คา ใชจ าย เบ็ดเตล็ดโรงงาน 1,000 บาท 20 ขายสนิ คาไป 10,000 หนว ย ราคาหนว ยละ 35 บาท นําเงนิ ฝากธนาคารในวันน้ี 25 จายเงนิ เดอื นพนกั งานขาย 13,000 บาท คาโฆษณา 15,000 บาทดว ยเชค็ 28 จายเงนิ เดือนพนกั งานสํานกั งาน 25,000 บาท คา ใชจ ายเบด็ เตล็ด 2,500 บาท ดว ยเชค็รายการปรับปรุงในวนั สน้ิ เดอื น มดี งั น้ี 1. คาแรงคา งจายประกอบดว ยคาแรงงานทางตรง 10,000 บาท คาแรงงานทางออ ม 5,000 บาท 2. คา เบี้ยประกันภยั เปน ของเดอื น มกราคม 2,000 บาท 3. คาไฟฟา คา งจาย 1,200 บาท 4. คา เส่ือมราคาเครอื่ งจักร 2,500 บาท 5. กจิ การตรวจนบั และตรี าคาสินคา คงเหลอื ณ วนั ท่ี 31 มกราคม 25x7 ปรากฏดังนี้

220 สินคาสาํ เร็จรูปคงเหลอื (10,000 หนว ย) 100,000 บาท สนิ คาระหวางผลิต 105,000 บาท วัตถุดิบทางตรง 75,000 บาท วัสดุโรงงาน 50,000 บาท การบันทกึ บัญชีตามรายการขางตนเปน ดังนี้ สมุดรายวนั ทวั่ ไป หนา 1 เดบติ เครดติวนั เดอื นป รายการ เลขที่ บัญชี25x7ม.ค. 1 เงินสด 101 200,000 - 500,000 - เงนิ ฝากธนาคาร 102 60,000 - 50,000 - ลูกหนี้ 103 85,000 - 150,000 - สินคาสาํ เรจ็ รปู 104 400,000 - 300,000 - สินคาระหวางผลิต 105 - วตั ถดุ บิ 106 118,000 - 55,000 ท่ดี ิน 109 เครอ่ื งจกั ร 110 คา เผอ่ื หนี้สงสยั จะสญู 103.1 1,000 - 15,000 - คา เส่อื มราคาสะสมเครอ่ื งจักร 110.1 70,000 - 1,000,000 - เจาหนี้ 201 659,000 - ทนุ เรอื นหนุ 301 - 173,000 กาํ ไรสะสม 302 ยอดยกมา 2 ซอื้ วตั ถดุ บิ 501 วตั ถดุ ิบทางออ ม(วัสดโุ รงงาน) 107 ธนาคาร 102 ซือ้ วตั ถดุ ิบทางตรงและวสั ดโุ รงงานดว ยเชค็

221 สมดุ รายวนั ทวั่ ไป หนา 2วันเดอื นป รายการ เลขท่ี เดบิต เครดิต บญั ชี25x7 คาขนสงเขา 502 300 - 300 -ม.ค. 3 เงินสด 101 - - จายคา ขนสงเขา 503 30,000 - 38,000 5 คาแรงงานทางตรง 504 8,000 101 - คาแรงงานทางออม - 28,000 - เงนิ สด 505 - 506 3,000 - 350,000 - จา ยคาแรงงานทางตรงและทางออ ม 507 24,000 9 คาไฟฟาโรงงาน 101 1,000 - - 28,000 คา เบ้ยี ประกนั ภัยโรงงาน 102 - คาใชจายเบด็ เตล็ดโรงงาน 401 350,000 - เงนิ สด 520 - จายคาใชจ ายตา งๆในการผลติ สนิ คา 522 13,000 - 20 ธนาคาร 102 15,000 ขายสนิ คา 525 25,000 ขายสนิ คานาํ เงนิ ฝากธนาคาร 526 2,500 25 เงินเดือนพนกั งานขาย 102 คา โฆษณา 27,500 ธนาคาร จา ยเงินสดเปน คา ใชจ ายเกยี่ วกับการขาย 28 เงนิ เดือนพนักงานสํานกั งาน คา ใชจายเบด็ เตลด็ ธนาคาร จายเงนิ สดเปน คาใชจ ายในการบรหิ าร

222 ผานรายการไปบัญชีแยกประเภททเี่ กยี่ วขอ งดงั นี้ เงินสด เลขท่ี 10125x7 25x7 300 -ม.ค. 1 ยอดยกมา 30,000 - 9 200,000 - ม.ค. 3 คาขนสง เขา ร.ว.2 8,000 - 133,700 3,000 - 5 คาแรงงานทางตรง ร.ว.2 24,000 - 1,000 คาแรงงานทางออ ม ร.ว.2 10 คาไฟฟา ร.ว.2 คา เบย้ี ประกนั ร.ว.2 คา ใชจ า ยเบด็ เตลด็ ร.ว.2 ธนาคาร เลขที่ 10225x7 25x7ม.ค. 1 ยอดยกมา 9 500,000 - ม.ค.2 ซ้ือวตั ถุดบิ ร.ว.1 118,000 - 21 ขายสนิ คา ร.ว.2 350,000 ร.ว.1 55,000 - 621,500 วัสดโุ รงงาน 25 เงนิ เดือนพนักงาน ร.ว.2 13,000 - คาโฆษณา ร.ว.2 15,000 - 28 เงนิ เดอื นพนักงาน ร.ว.2 25,000 - สาํ นักงาน - คาใชจายเบด็ เตล็ด ร.ว.2 2,500 สํานกั งาน ลกู หน้ี เลขท่ี 103 9 60,000 -25x7ม.ค. 1 ยอดยกมา คาเผอ่ื หนี้สงสยั จะสญู เลขที่ 103.1 25x7

25x7 ม.ค. 1 ยอดยกมา 223ม.ค. 1 ยอดยกมา สนิ คา สาํ เรจ็ รปู 9 1,000 -25x7 9 50,000 - เลขท่ี 104ม.ค. 1 ยอดยกมา สนิ คา ระหวางผลิต เลขที่ 10525x7 9 85,000 -ม.ค. 1 ยอดยกมา วัตถดุ ิบ เลขที่ 10625x7 9 150,000 - เลขท่ี 107ม.ค. 2 ธนาคาร วัสดโุ รงงาน เลขที่ 108 เลขที่ 11025x7 ร.ว.1 55,000 -ม.ค. 1 ยอดยกมา ทด่ี ิน เลขที่ 110.1 9 15,000 -25x7 9 400,000 -ม.ค. 1 ยอดยกมา เคร่ืองจักร 9 300,000 - คาเส่ือมราคาสะสม-เครอ่ื งจักร 25x7 ม.ค. 1 ยอดยกมา

224 เจาหน้ี เลขท่ี 201 25x7 9 70,000 -25x7 ม.ค. 1 ยอดยกมาม.ค. 2 ธนาคาร เลขที่ 30125x7 ทุนเรือนหุน 9 1,000,000 -ม.ค.3 เงนิ สด 25x725x7 ม.ค. 1 ยอดยกมา เลขที่ 302ม.ค. 5 เงินสด 9 659,000 กาํ ไรสะสม 25x7 เลขท่ี 401 ม.ค. 1 ยอดยกมา ร.ว.2 350,000 - ขายสินคา เลขที่ 501 25x7 ม.ค. 20 ธนาคาร เลขที่ 502 เลขที่ 502 ซอ้ื วัตถุดิบ เลขท่ี 503 ร.ว.1 118,000 - คาขนสง เขา ร.ว. 1 300 - คาแรงงานทางตรง ร.ว.2 30,000 -

25x7 คาแรงงานทางออม 225 ม.ค. 5 เงินสด ร.ว.2 8,000 - เลขท่ี 504 เลขท่ี 505 25x7 คา ไฟฟา โรงงาน ม.ค. 9 เงนิ สด ร.ว.2 3,000 - เลขที่ 506 เลขที่ 507 25x7 คา เบยี้ ประกนั ภัยโรงงาน เลขท่ี 520 ม.ค. 9 เงนิ สด ร.ว.2 24,000 - เลขที่ 522 25x7 เลขที่ 525 ม.ค. 9 เงินสด คาใชจ า ยเบ็ดเตล็ดโรงงาน ร.ว.2 1,000 -25x7ม.ค. 25 ธนาคาร เงนิ เดือนพนักงานขาย ร.ว.2 13,000 -25x7ม.ค. 25 ธนาคาร คาโฆษณา ร.ว.2 15,000 -25x7ม.ค.28 ธนาคาร เงนิ เดือนพนกั งานสํานักงาน ร.ว.2 25,000 -

226 คาใชจ ายเบด็ เตล็ด เลขท่ี 526 ร.ว.2 2,500 -25x7ม.ค. 28 ธนาคาร จากการบันทึกรายการในสมุดข้ันตน และผานรายการไปบัญชีแยกประเภท เพื่อชวยใหการทํางบการเงินของกิจการอุตสาหกรรมสะดวกข้ึน กิจการสามารถนํามาจัดทํากระดาษทําการโดยมหี ลกั เกณฑใ นการจัดทาํ กระดาษทําการ (working papers) 10 ชอ ง ดังนี้ 1. ลอกงบทดลองลงในชอ งงบทดลอง 2. นาํ รายการสินคา คงเหลอื ไปตอ ทายรายการในงบทดลองดงั นี้ สนิ คา สําเรจ็ รปู ปลายปล งดา น เครดิต งบกาํ ไรขาดทุน ดา น เดบิต งบดุล สินคาระหวางผลิตปลายปล งดาน เครดติ งบตนทนุ ผลิต ดาน เดบิต งบดุล วัสดดุ ิบปลายป ลงดา น เครดิต งบตนทนุ การผลติ ดา น เดบติ งบดลุ 3. ใหลงรายการปรับปรุงตาง ๆ ที่จําเปนไวในชองรายการปรับปรุง ถาบัญชีตองปรับปรุง แตยังไมมีในงบทดลอง ก็ใหเปดบัญชีข้ึนใหมตอทายงบทดลอง สวนบัญชีใดท่ีมีในงบทดลองแลว ใหปรบั ปรงุ โดยการเพิ่มหรอื ลดตวั เลขของบญั ชนี ้ัน ในชอ งรายการปรับปรุง 4. รวมยอดรายการปรบั ปรงุ 5. หายอดคงเหลือแตล ะบัญชี จากนนั้ นาํ ตวั เลขของแตละบัญชไี ปลงในงบท่เี ก่ียวขอ งหมวดท่ี 1 ไดแกส นิ ทรัพย จะนําไปลงในงบดุล ยกเวน สินคา สาํ เร็จรูปตนป นําไปลงงบกาํ ไรขาดทุนทางดานเดบิต สวนสินคาระหวางผลิตตนปและวตั ถุดบิ ตน ป จะนําไปลงงบตน ทนุ ผลิตทางดาน เดบิต หมวดท่ี 2 หน้ีสนิ และหมวดที่ 3 ทนุ จะนําไปลงในงบดุล หมวดที่ 4 และหมวดท่ี 5 จะนาํ ไปลงในงบตนทุนผลติ และงบกาํ ไรขาดทุน รายการใดทเี่ กี่ยวของกบั งบตนทุนผลติ ใหนาํ ไปลงในงบตนทนุ การผลิต รายการใดทีเ่ กยี่ วของกับงบกําไรขาดทุนก็ใหน าํ ไปใสช อ งงบกาํ ไรขาดทนุ น้ัน 6. รวมยอดงบตนทุนผลิต ยอดรวมดาน เดบิต และ เครดิต จะไมเทากันผลตางที่ได คอื ตนทนุ สนิ คาสําเรจ็ รูป ใหน าํ ผลตางดงั กลาวไปใสด าน เครดิต ของงบตน ทนุ ผลิต และดานเดบติ ของงบกาํ ไรขาดทุน 7. รวมยอดงบกําไรขาดทนุ ผลตา งจะเปน กาํ ไรสทุ ธหิ รอื ขาดทุนสทุ ธิของกิจการ ถาดาน เดบติ นอยกวา ดา น เครดติ ผลตา งคอื กาํ ไรสทุ ธิ ถา ดา น เดบิต มากกวา ดาน เครดิต ผลตา งคอื ขาดทนุ ทนุ สุทธใิ หน ําผลตา งไปใสด านที่มียอดรวมนอ ย ของทั้งงบกําไรขาดทุนและงบดุล

227

228

229 รายการปรบั ปรุง (adjusting entries) การปรบั ปรงุ รายการในสมุดรายวนั ท่วั ไปทําเชน เดียวกบั กิจการจาํ หนายสนิ คา จากรายการเพิ่มเตมิ ท่ตี วั อยางใหมา การบนั ทึกรายการปรบั ปรงุ ในสมุดรายวันทว่ั ไปทาํ ดังนี้ สมดุ รายวันทว่ั ไป หนา 3 เดบิต เครดติวันเดือนป รายการ เลขท่ี บญั ชี25x7ม.ค. 31 คา แรงงานทางตรง 503 10,000 - 5,000 - คา แรงงานทางออ ม 504 22,000 - คา แรงงานทางตรงคางจา ย 204 1,200 - 10,000 - 2,500 - 5,000 - คาแรงงานทางออมคา งจาย 205 5,000 - 22,000 - ปรับปรงุ คา แรงงานคางจา ย 1,200 - คาเบี้ยประกนั ภยั โรงงานจา ยลวงหนา 108 2,500 - คา เบ้ยี ประกนั โรงงาน 506 5,000 - ปรบั ปรงุ คา เบ้ยี ประกนั ภยั คาไฟฟาโรงงาน 505 คา ไฟฟา โรงงานคา งจา ย 206 ปรับปรุงคาไฟฟาโรงงานคางจาย คาเสอ่ื มราคา-เครือ่ งจกั ร 512 คาเสอื่ มราคา-สะสมเคร่ืองจักร 110.1 ปรบั ปรงุ คา เส่ือมราคาเคร่ืองจักร วสั ดุโรงงานใชไ ป 513 วัสดโุ รงงาน 107 ปรับปรงุ วสั ดุโรงงานใชไป