9

9 วิธี ปลูกฝงั นสิ ยั “รักการอ่าน” การอ่านเปน็ สิ่งทส่ี ำคัญเสมอ แมว้ า่ จะมีเทคโนโลยใี นการรับชมและรบั ฟงั มากมาย แต่ข้อมลู ส่วนใหญ่กย็ ังคงอยใู่ นรปู แบบของภาษาเขียน และทุกวนั นี้ การใช้ อนิ เทอร์เนต็ และสงั คมออนไลนก์ ็ได้เปิดโอกาสให้ผคู้ นสอ่ื สารกนั ผา่ นตัวหนงั สือ มากกว่าท่เี คย งานวจิ ยั จำนวนมากพบว่า การปลกู ฝงั นสิ ยั รักการอา่ นเป็นส่ิงสำคัญสำหรบั การประสบความสำเร็จในระยะยาว ซง่ึ การฝกึ อา่ นออกเขยี นไดอ้ าจกลายเป็นเรอื่ งท่ี ยาก ถ้าไมไ่ ดฝ้ ึกทักษะพ้ืนฐานต้งั แตก่ ่อนชั้น ป.3 เอรนิ กันจู สมาชกิ องคก์ ร YPO (Young Presidents Organization) เปน็ อกี หนงึ่ คนท่หี วงั อยากให้เดก็ ๆ ได้รับประโยชน์จากนิสัยรกั การอา่ น เธอเป็นผู้รว่ มก่อตั้งและผบู้ ริหารของ Room to Read องคก์ รมุ่งเน้น การสอนอ่านเขยี นใหแ้ ก่เดก็ ช่วงชน้ั ประถม ซงึ่ เป็นช่วงสำคัญท่ีจะตดั สนิ วา่ เดก็ จะ สร้างทักษะและนสิ ัยรักการอา่ นเพ่อื เป็นนักอา่ นทดี่ ีในอนาคตไดห้ รอื ไม่ กันจูเริม่ มีช่ือเสยี งจากการถูกเลอื กใหเ้ ปน็ หนง่ึ ในผู้หญิงมหัศจรรย์ เธออุทศิ ตัวเองเพอื่ เปลีย่ นแปลงชวี ติ เดก็ ๆ ในประเทศยากไร้หลายล้านคน โดยเนน้ ไปที่การ สอนอ่านเขียนและการศกึ ษาทเ่ี ทา่ เทียมกนั ทางเพศ ซ่งึ เธอไดแ้ บง่ ปนั วิธีการปลกู ฝงั นิสัยรกั การอ่านทสี่ ำคัญ 9 อยา่ ง ทจ่ี ะทำใหล้ ูกของคุณรกั การเรียนร้แู ละประสบ ความสำเร็จในอนาคต 1. เริ่มตน้ ดว้ ยการอา่ นหนังสือใหล้ ูกฟงั พฒั นาการทางภาษาของเด็กจะมปี ระโยชน์เมอ่ื ได้รจู้ กั กบั คำศพั ท์มากข้ึน ดงั น้ัน กันจูจึงแนะนำวา่ “พ่อแมห่ รือผู้ดแู ลควรจะพูดคยุ รอ้ งเพลง และอ่านหนงั สอื ให้เด็กฟังตง้ั แต่เลก็ ๆ” โดยตวั เธอเองก็เรม่ิ อ่านนิทานให้ลูกสาวฟังเปน็ เวลา ประมาณ 10-15 นาที กอ่ นนอนเช่นกนั

2. เป็นตัวอยา่ งที่ดใี นการ “รักการอา่ น” เดก็ ๆ ให้คณุ คา่ กับสิง่ ทพ่ี วกเขาเห็นพอ่ แมท่ ำ ผ้ใู หญจ่ ึงควรอ่านหนังสอื ใน ชีวติ ประจำวันให้พวกเขาเห็น “เชน่ เดยี วกบั อกี หลายๆ เรอ่ื ง” กันจู ยำ้ ว่า “ลกู จะ เลียนแบบพฤตกิ รรมของคณุ ถา้ เห็นคณุ สนุกกับการอา่ นหนังสอื ดๆี พวกเขาก็จะ อยากอา่ นหนังสอื ไปดว้ ย” 3. จรงิ จังในการอ่านออกเสียง เดก็ ๆ มกั จะรสู้ กึ ตามเรอื่ งท่ีเลา่ มากข้ึนเมอื่ มผี ใู้ หญ่อ่านให้ฟงั ด้วยความ กะตอื รอื ลน้ กนั จูแนะนำเคลด็ ลับของเธอวา่ “ฉันใช้เสียงกับสหี น้าทีแ่ ตกตา่ ง เวลา เลา่ เรอื่ ง แล้วก็ชอบอา่ นออกเสยี งดงั ๆ ดว้ ย โดยเฉพาะตอนไปเย่ยี มหอ้ งสมดุ โรงเรียนใน แทนซาเนีย หรือทอี่ นิ เดีย เพราะถงึ แม้เราจะไมไ่ ดใ้ ช้ภาษาเดียวกนั แต่ การอา่ นใหฟ้ งั กท็ ำใหเ้ ร่อื งเล่ามีชวี ิตชีวาและสร้างความตื่นเต้นให้เดก็ ๆ ได้ ลองทำ ตัวเป่ินๆ หรือต้ิงตอ๊ งหน่อยก็ไม่เปน็ ไรหรอก กจิ กรรมการอา่ นหนงั สือใหฟ้ ังเปน็ ที่ นยิ มมากทส่ี ุดในโครงการของเรา และเรากม็ ีการฝกึ ให้ครูบรรณารักษ์ของเราทกุ คนทำกจิ กรรมนดี้ ว้ ย” จากการสำรวจพบวา่ เกอื บครงึ่ หน่งึ ของเด็กๆ ทร่ี ว่ ม โครงการ Room to Read บอกวา่ หนงั สือเล่มโปรดของพวกเขากค็ อื เลม่ เดียวกับทคี่ ุณครหู รือบรรณารกั ษเ์ ป็นคนอา่ นใหฟ้ งั น่นั เอง 4. กระตนุ้ ให้เด็กอา่ นหนังสอื เพ่อื ความเพลดิ เพลิน “การอา่ นไมค่ วรเป็นแค่การบา้ นหรือการเรียนเทา่ นน้ั ” กนั จแู นะนำ เด็กๆ ควรไดร้ บั อนุญาตใหอ้ ่านหนงั สือทต่ี นสนใจ และมเี วลาวา่ งไว้อา่ นหนังสอื ในแตล่ ะวัน ด้วย “ใหเ้ วลาลูกไดอ้ า่ นหนังสอื ท่พี วกเขาชอบเพ่ือส่งเสริมการอ่านเพื่อความ สนกุ สนานเพลดิ เพลนิ ” 5. แนะนำลูกๆ ให้รูจ้ กั หนังสือคณุ ภาพและหลากหลายแบบ คุณภาพของวรรณกรรมทเี่ ดก็ เข้าถงึ ไดม้ ผี ลตอ่ การปลกู ฝังนสิ ัยการอา่ นที่ดี ดว้ ย เชน่ เดยี วกับความดงึ ดูดใจของหนงั สือด้วย ดงั ที่ กันจู กลา่ ว “เดก็ ๆ ใน โครงการของเราบอกเสมอว่าพวกเขาชอบอา่ นหนังสือท่ีมรี ูปลกั ษณ์และ

ภาพประกอบอนั สวยงาม แต่บางคนกช็ อบหนงั สอื จำพวก เทพนิยายและแฟนตาซี” ดังนั้น “Room to Read จึงต้องการให้เดก็ นักเรยี นมีตวั เลอื กในการอ่านท่ี หลากหลาย ไมว่ ่าจะเปน็ นทิ านภาพ เรอ่ื งเลา่ ที่มตี วั ละครนา่ รกั ๆ หนงั สือบอรด์ ทมี่ ี คำศัพท์เหมาะสมตามวยั และหนังสอื ท่เี ดก็ เลก็ ๆ กอ็ า่ นได…้ ” การนำเสนอหนงั สือ หลายแบบใหเ้ ด็กเลอื ก จะเพ่ิมโอกาสใหพ้ วกเขาไดพ้ บหนังสือทชี่ ่ืนชอบและสนใจกบั การอ่านมากข้นึ 6. พาลกู ๆ ไปหอ้ งสมดุ หรือรา้ นหนงั สอื การเขา้ หอ้ งสมดุ ชุมชนหรอื ร้านหนังสือบ่อยๆ ก็เป็นกจิ กรรมหน่งึ ท่คี ณุ สามารถทำร่วมกบั ลกู ได้ เพ่ือความสนุกสนานและทำให้สายใยครอบครัวแนน่ แฟ้ นยง่ิ ขนึ้ กันจูแนะนำว่า “อยากให้พ่อแมท่ กุ คนเดินสำรวจชน้ั หนังสือเด็ก และหยบิ หนงั สอื จากชั้นมาเปดิ ดูด้วยกนั กับลูก” ซึ่งเธอเองก็ทำแบบน้เี ชน่ กนั จนลูกสาวของ เธอเร่มิ ออกปากขอหนงั สือเปน็ ของขวัญหรอื รางวัลจากการทำตวั ดีจากเธอ “ฉนั ภูมใิ จมากเมอื่ รูว้ า่ หนงั สือเป็นส่ิงท่ีลกู ต่ืนเตน้ อยากไดม้ ันจรงิ ๆ” เธอกลา่ ว 7. ทำกจิ กรรมเข้าหอ้ งสมดุ ให้เปน็ การออกสำรวจ ไม่ใชก่ ารเรยี น Room to Read พบวา่ เด็กบางคนในโครงการจะมีแรงกระตุ้นในการอ่าน น้อย ถ้าชวั่ โมงหอ้ งสมดุ กลายเปน็ เวลาทตี่ ้องอา่ นบทเรยี นอย่างจริงจัง “ให้ ห้องสมดุ เป็นพ้นื ทีแ่ ห่งการค้นหาและผจญภัย” เธอแนะต่อว่า “วธิ ที ีไ่ ดผ้ ลยิ่งไปกวา่ น้นั คือ เน้นการสอนทกั ษะอยา่ งเปน็ ระบบในหอ้ งเรียน แล้วส่งเสริมการอ่านใน ห้องสมุด” 8. สนับสนนุ ให้ครแู ละบรรณารักษ์ทโี่ รงเรยี นฝกึ อบรมเฉพาะทาง มีหลายงานวิจยั สรุปวา่ ช่วงช้ันประถมปีที่ 1-2 เปน็ ชว่ งที่สำคญั ทส่ี ุดในการ ปูพ้นื ฐานการอ่าน ครแู ละบรรณารกั ษ์อาจจะมที ักษะในการสอนเนือ้ หาความรู้ แต่ไม่ เคยเข้าฝึกอบรมเรอ่ื งวิธกี ารปลกู ฝงั ความรักการอา่ นเลย “เราจงึ มกี ารจดั เวริ ์กช็ อปและการฝกึ ให้ครูและบรรณารักษ์ช่วยกนั ปลูกฝงั นสิ ยั รักการอ่านใหแ้ ก่เด็กๆ” เธออธิบาย ผลลพั ธท์ ่ี Room to Read ไดก้ ลับมาน้ันดีเกินคาด นกั เรยี นใน โครงการฝกึ อ่านเขยี นของพวกเขาพฒั นาความสามารถจนล้ำหนา้ นกั เรียนจาก โรงเรียนอน่ื ๆ ท่อี ยู่ใกล้เคียง ทงั้ ในดา้ นความคล่อง และความเขา้ ใจในการอา่ น

9. เปิดรบั ยุคแหง่ ข้อมูลแบบดิจติ อล การเปลีย่ นผ่านไปสู่การอา่ นแบบดิจิตอลเป็นสิ่งที่ไมอ่ าจมองขา้ ม แม้จะไม่มี อะไรเทียบไดก้ ับสมั ผสั จากหนังสอื ที่อยใู่ นมือคณุ กต็ าม ทกุ วันนหี้ ลายครอบครวั และ ห้องเรียนกเ็ รม่ิ นำหนังสอื อิเลค็ ทรอนิกสแ์ ละเทคโนโลยใี นการเรยี นรูภ้ าษาอื่นๆ มา ใช้แลว้ กันจเู ช่อื วา่ “พ่อแมค่ วรมองเห็นวา่ เทคโนโลยีมีประสิทธภิ าพสงู ขนาดไหนใน การกระตนุ้ ให้เด็กอา่ นหนงั สือและพัฒนาทักษะในการใชภ้ าษา ฉนั ยังสนับสนนุ การ อ่านหนงั สอื แบบเปน็ เล่ม และไมค่ ิดว่าเดก็ ๆ ควรจะเลิกอา่ นนะ แต่ถา้ มีการอา่ นแบบ ดจิ ติ อลเข้าไปบ้างเพอ่ื กระตนุ้ ให้เกิดการเรยี นร้กู ็ไมเ่ ลวทเี ดียว