GI2

www.themegallery.com การพยาบาลหลังผ่าตัด (ต่อ)• Dumping syndrome• 1. ประเมิน S/S ของภาวะ dumping syndrome• 2. แนะนาให้หลีกเล่ียงอาหารจานวนมากในแต่ละมือ้ หลีกเล่ียงอาหารรสเคม็ จดั หวานจัด หรือมีแป้ งมาก ให้ด่มื นา้ ระหว่างช่วงเวลาอาหารแต่ละมือ้ งดนา้ หรืออาหารเหลว ขณะรับประทานอาหาร รับประทานอาหารช้าๆ ไม่รีบร้อน นอนพกั หลังรับประทานอาหารประมาณคร่ึงช่ัวโมง• 3. ให้ได้รับยา anticholinergic ก่อนรับประทานอาหารเพ่อื ลด การเคล่ือนไหวของกระเพาะอาหารและลาไส้ COMPANY LOGO

www.themegallery.com การพยาบาลหลังผ่าตัด (ต่อ)• Pernicious anemia (ขาด intrinsic factor ทีช่ ่วยในการดดู ซึม vit.B 12)• 1. ประเมิน S/S ของภาวะ pernicious anemia เช่น อาการชา กล้ามเนือ้ อ่อนแรง เป็ นต้น• 2. ดแู ลให้รับประทานอาหารท่มี ีวติ ามนิ บี 12 เช่น ตบั เนือ้ สัตว์ เป็ นต้น• 3. ดแู ลให้ได้รับวิตามนิ บี 12 ตามแผนการรักษา COMPANY LOGO

www.themegallery.com การพยาบาลหลังผ่าตดั (ต่อ)• Encephalopathy & IVC thrombosis (portal systemic shunt)• 1. สังเกตอาการจากภาวะ encephalopathy และป้ องกันอุบัตเิ หตุ• 2. ดแู ลได้ยาต้านการแข็งตวั ของเลือด (thrombosis) สังเกต SE จากยา เช่น มีจุดจา้ เลือดตามผวิ หนัง ตดิ ตามผล PT PTT• 3. ดแู ลการได้อาหารลดโปรตนี• 4. ดแู ลการ SSE ด้วยนา้ เกลือ และยาทาลาย Bact.ในลาไส้ เช่น n eomycin sulfate (ลดการสร้างแอมโมเนีย)• 5. ดแู ลการได้ยา MgSO4, Lactulose ช่วยระบายอุจจาระและ Bact. ใในลาไส้ ลดการสร้างแอมโมเนีย COMPANY LOGO

www.themegallery.com การพยาบาลหลังผ่าตัด (ต่อ)• ดแู ลด้านจติ ใจของผู้ป่ วย• แนะนาการปฏบิ ัตติ วั ภายหลังการผ่าตัด• แนะนาการปฏบิ ัตติ ัวขณะกลับไปอยู่ทบ่ี ้าน COMPANY LOGO

ภาวะอกั เสบในระบบย่อยอาหาร (gastrointestinal inflammation)• การตอบสนองของร่างกายเพ่อื ต่อต้านจลุ ชีพ ก่อโรคหรือต่อปัจจยั อ่ืนๆ ของอวัยวะส่วนต่างๆ ของระบบย่อยอาหาร• อาจเป็ นแบบเฉียบพลันหรือเรือ้ รัง COMPANY LOGO

www.themegallery.comภาวะอักเสบในระบบย่อยอาหารท่พี บได้บ่อย 1.ไส้ต่งิ อักเสบเฉียบพลัน (acute appendicitis) 2.เย่อื บุช่องท้องอกั เสบ (peritonitis) 3. ถุงนา้ ดอี ักเสบ (cholecystitis) 4. ตบั อ่อนอักเสบ (pancreatitis) 5. ลาไส้อักเสบ (inflammatory bowel disease) COMPANY LOGO

www.themegallery.comไส้ต่งิ อักเสบเฉียบพลัน (acute appendicitis) ก้อนอุจจาระ (fecalith) สาเหตุ วัตถุแปลกปลอม (foreign body) พยาธิการอุดตนั รูเปิ ดไส้ต่งิ มีบาดแผล COMPANY LOGO

www.themegallery.com COMPANY LOGO

www.themegallery.comการประเมนิ ทางการพยาบาล McBurney's point COMPANY LOGO

www.themegallery.com การประเมนิ ทางการพยาบาล•Rovsing's sign/Rovsing's symptom ; กดบริเวณiliac fossa ด้านซ้ายอาจมีอาการเจบ็ บริเวณ iliac fossa ทางด้านขวา•psoas sign ; ไส้ตงิ่ ท่ีอกั เสบมีตาแหน่งอยบู่ นกล้ามเนือ้ psoas stretched by this maneuver ปวดมากข้ึน COMPANY LOGO

www.themegallery.com การประเมนิ ทางการพยาบาล•obturator sign ; ต่งิ อกั เสบอยตู่ ิดกบั กล้ามเนือ้ obturatorinternus stretched by this maneuver เจบ็ บริเวณทอ้ งนอ้ ย COMPANY LOGO

การรักษา การผ่าตดั เอาไส้ต่งิ ออก (appendectomy) •ความเจบ็ ปวดน้อย •เสียค่าใช้จ่ายสูง •ใช้เวลาการผ่าตัด นาน COMPANY LOGO

www.themegallery.comเย่ือบุช่องท้องอกั เสบ (peritonitis) สาเหตุ การตดิ เชื้อโดยตรง(พบนอ้ ย) •แพร่กระจายจากเลือดและนา้ เหลอื งติดเชือ้ แบคทีเรีย/เชือ้ รา มาเย่ือบชุ ่องท้อง •มกั พบในผ้ปู ่ วยโรคตบั การตดิ เช้ือโดยอ้อม •แพร่กระจายจากการตดิ เชือ้ ในระบบย่อยอาหาร/ทางเดนิ นา้ ดี มาเยอื่ บชุ อ่ งท้อง COMPANY LOGO

www.themegallery.comเย่ือบุช่องท้องอักเสบ (peritonitis) COMPANY LOGO

www.themegallery.com การประเมนิ ทางการพยาบาลperitonitis •ปวดท้องแบบ localized peritonitis/ generalized peritonitis •rebound tenderness •absent bowel sound •ไข้สูง หนาวส่ัน BP ต่า ปัสสาวะลดลง •anorexia กระหายนา้ N/V •Free air; มีการแตกทะลุในระบบ GI • WBC สูง COMPANY LOGO

การประเมนิ ทางการพยาบาล“Rebound Tenderness” COMPANY LOGO

www.themegallery.comการประเมนิ ทางการพยาบาล Plain abdomen พบภาวะอากาศในช่องท้อง COMPANY LOGO

www.themegallery.com การรักษาการให้ยา ปฏิชีวนะการผ่าตดั อาหาร ตดั ชนิ้ เนือ้ ท่ีอักเสบออก & ซ่อมแซมส่วนท่แี ตกทะลุ หลังจากรักษาหายแล้ว COMPANY LOGO

www.themegallery.comถุงนา้ ดอี กั เสบ (cholecystitis) COMPANY LOGO

www.themegallery.comสาเหตุและพยาธิสรีรภาพ•น่ิวอุดตนั บริเวณ cystic duct •ผนังถุงนา้ ดรี ะคายเคอื ง•นา้ ดีไหลผ่านลง CBD ไม่ได้ •มีการอักเสบตดิ เชือ้ ตดิ เชือ้ แบคทเี รีย •E. coli •Bacteroide species สาเหตุอ่ืนๆ •อุบตั เิ หตุ/ได้รับผ่าตดั ช่องท้อง •ไทฟอยด์ ตับอ่อนอกั เสบ •ท่อส่งนา้ ดผี ิดปกติ COMPANY LOGO

www.themegallery.com การประเมนิ ทางการพยาบาล•Pain at the right upper quadrant•มีไข้ต่าๆ•คล่ืนไส้ อาเจียน COMPANY LOGO

www.themegallery.com การประเมนิ ทางการพยาบาล•Murphy's sign: Pain during deeppalpation•ตัวเหลือง ตาเหลือง•LAB; •Acute cholecystitis; direct bilirubin, alkaline phosphatase, WBC , C-reactive protein สูง •Chronic cholecystitis; normal•การตรวจทางรังสี; ultrasonography, CT scan,Hepatobiliary imaging COMPANY LOGO

การรักษา•Preoperative preparation ; NPO, IV fluid•Antibiotics•baragan / pethidine •ห้ามให้ morphine; sphincter of Oddi (ปวดมากข้ึน)•ERCP•Extracorporeal shock wave lithotripsy, to breakup gallstones•Laparoscopic cholecystectomy•Traditional open surgical cholecystectomy•Percutaneous cholecystostomy tube COMPANY LOGO

การรักษาEndoscopic Retrograde Cholangio Pancreatography (ERCP) ตรวจหาความผดิ ปกตแิ ละใส่ท่อระบายนา้ ดคี าไว้ COMPANY LOGO

การรักษา Laparoscopic cholecystectomy COMPANY LOGO

ตบั อ่อนอกั เสบ (pancreatitis)ภาวะการอกั เสบของตบั อ่อน & เนือ้ เย่ือบริเวณรอบๆ ตับอ่อน -Acute & Chronic pancreatitis COMPANY LOGO

www.themegallery.com สาเหตุ •Alcohol •Gallstone •Hypertriglyceridemia/ •Hypercalcemia •Mumps, •Hypoparathyroidismpancreatitis •Vasculitis •Autoimmune pancreatitis •Pregnancy •Steroid, HCTZ COMPANY LOGO

Pathophysiology of pancreatitisเซลล์ตบั อ่อนปล่อยสาร hydrolase กระตุ้นโปรเอนไซม์ต่างๆ ให้ทางาน COMPANY LOGO

การประเมนิ ทางการพยาบาลการซักประวัติ การตรวจร่ างกาย การประเมนิการตรวจทางห้องปฏบิ ตั กิ าร การตรวจทางรังสี; x-ray, Ultrasound, UGI study, CT scan , ERCP, MRCP COMPANY LOGO

www.themegallery.com การประเมนิ ทางการพยาบาล•ประวัตดิ ่มื สุรา ใช้ยา อุบัตเิ หตุ•ปวดท้องใต้ลิน้ ป่ี ร้าวไปหลัง รู้สึกสบายขึน้ เวลาน่ังโก้งโค้ง**•มีไข้ N/V ตัวเหลืองตาเหลือง•rebound tenderness•Cullen’s sign / Gray Turner’ s sign•pancreatitic enzyme; serum amylase& serum lipase สูงขนึ้•Colon cut off sign•Sentinel loop COMPANY LOGO

www.themegallery.comCullen's sign“ลักษณะผวิ หนังเป็ นสีน้าเงนิ หรือจา้ เขียวบริเวณรอบสะดือ จากภาวะ retroperitoneal hemorrhage” COMPANY LOGO

www.themegallery.comGrey Turner's sign“ลักษณะผวิ หนังเป็ นสีน้าเงนิ บริเวณสีข้าง” COMPANY LOGO

www.themegallery.com Colon cut-off signตับอ่อนมีการอักเสบและบวมมากจนบริเวณส่วนหางไปกดเบยี ดลาไส้ใหญ่ ทาให้เหน็ ลมถงึ แค่ mid transverse colon COMPANY LOGO

www.themegallery.comSentinel loopลาไส้เลก็ บริเวณตบั อ่อนโป่ งพอง COMPANY LOGO

www.themegallery.comการรักษา•“Putting the pancreas to rest”•NPO, IV fluid, NG-tube•meperidine หรือ pethidine ไมใ่ ห้ Morphine•Antibiotic•Somatostatin; ลด splanchnic blood flow ลดcytokine (ลดการอกั เสบ)•ยากลมุ่ ท่ียบั ยงั้ การหลง่ั เอนไซม์จากตบั ออ่ น•Surgery •pancreatic drainage, surgical drainage •Necrosectomy; necrotizing pancreatitis COMPANY LOGO

www.themegallery.comลาไส้อกั เสบ (inflammatory bowel disease) COMPANY LOGO

www.themegallery.comCrohn's disease •Granuloma ตลอดความหนาลาไส้ •ส่วนใหญ่เกดิ ท่ี terminal ileum และลาไส้ใหญ่ COMPANY LOGO

www.themegallery.comulcerative colitis•inflamation & ulcerationเฉพาะส่วน mucosa และsubmucosa•เกดิ ที่ลาไส้ใหญ่ & ลาไส้ตรงเท่าน้ัน COMPANY LOGO

www.themegallery.comปัจจยั เก่ียวข้องกบั IBD พันธุกรรม การแพ้อาหารบางชนิด ความเครียดIBD การตดิ เชือ้ แบคทเี รีย ไวรัส ปฏกิ ริ ิยาภมู คิ ุ้มกันของร่างกาย COMPANY LOGO

www.themegallery.comการประเมนิ ทางการพยาบาลการซกั ประวัต;ิ ปวดท้อง การตรวจร่างกาย; มีไข้ท้องเสียเรื้อรัง อุจจาระเป็ นเลือด น้าหนักลดการประเมนิLAB; อุจจาระมีเลือดปน การตรวจทางรังสี;leukocytosis & Hb ตา่ colonoscopy, biopsy COMPANY LOGO

www.themegallery.comการรักษา•NPO, IV fluid, Blood•ให้พกั ผอ่ น ไมเ่ ครียด•รับประทานอาหารออ่ น มีกากใยน้อย (Crohn's disease อดุตนั งา่ ย) หลกี เล่ยี ง ของมนั ของทอด อาหารรสจดั เคร่ืองเทศAntibiotic, Steriod•Surgery •Crohn's disease; bowel resection and end to end anastomosis (subtotal collectomy) •ulcerative colitis; colostomy or ileostomy COMPANY LOGO

www.themegallery.comcolostomy or ileostomy COMPANY LOGO

ข้อวินิจฉัยทางการพยาบาลก่อนผา่ ตดั1. ไม่สุขสบายจากอาการปวดท้อง อืดแน่นท้องเน่ืองจากการทาหน้าท่ีของระบบย่อยอาหารลดลง2. ไม่สุขสบายจากมีไข้ เน่ืองจากมกี ารอกั เสบตดิ เชือ้ ของ........3. เส่ียงต่อการเกดิ ภาวะ septic shock เน่ืองจากมภี าวะตดิ เชือ้ ของ.....4. เส่ียงต่อภาวะไม่สมดุลของสารนา้ อเิ ลคโตรไลท์ และสารอาหารเน่ืองจากมีการสูญเสียเลือด หรือสารเหลวในร่างกาย 5. เส่ียงต่อการเกดิ ภาวะแทรกซ้อนในระบบทางเดนิ หายใจ จากมีสารเหลวจากตบั อ่อนเข้าไปในช่องเย่อื หุ้มปอด (pleural effusion) COMPANY LOGO

www.themegallery.com การพยาบาลก่อนผ่าตัด1. ประเมินความไม่สุขสบาย2. ดแู ลให้ผู้ป่ วยนอนในท่า Semi fowler หรือ Fowler’sposition3. NPO ดแู ลการทางานของ NG tube และเคร่ืองดดู4. Bowel sound ทุก 2-4 ช่ัวโมง อาการอดื แน่นท้อง, gastriccontent5. ยาแก้ปวดตามแผนการรักษา6. บันทกึ ลักษณะสี จานวน ของอาเจยี น อุจจาระ หรือ NGtube7. IV fluid, intake & output COMPANY LOGO

www.themegallery.com การพยาบาลก่อนผ่าตัด (ต่อ)8. ประเมนิ ภาวะ septic shock เช่น ไข้สูงหรือไม่มีไข้ หนาวส่ันหวั ใจเต้นเร็ว หายใจหอบเหน่ือย ซดี ตัวเยน็ V/S เปล่ียนแปลง9. V/S ทุก 15-30 นาที หรือ 1 ช่ัวโมงตามสภาพของผู้ป่ วย10.ประเมิน CVP, urine output ทกุ 1-2 ช่ัวโมง11. กรณีมีไข้ ช่วยเช็ดตัวลดไข้ (tepid sponge)12. Rest13. ดแู ลการหายใจ, Oxygen, สอน deep breathing COMPANY LOGO

ข้อวินิจฉัยทางการพยาบาลหลงั ผา่ ตดั1. เส่ียงต่อการแตกทาลายของผิวหนังรอบๆ บริเวณท่ีใส่ท่อระบายเน่ืองจากผวิ หนังได้รับการระคายเคืองจากนา้ ดี2. ไม่สุขสบายเน่ืองจากปวดแผลผ่าตัด3. เส่ียงต่อภาวะไม่สมดุลของสารนา้ อเิ ลคโตรไลท์ และสารอาหารเน่ืองจากมีการสูญเสียเลือด หรือสารเหลวในร่างกาย 4. ขาดความรู้ในการปฏบิ ัตติ วั ให้เหมาะสมกับสภาพร่างกาย ขณะอยู่โรงพยาบาลและกลับไปอยู่ท่ีบ้าน COMPANY LOGO

www.themegallery.com การพยาบาลหลังผ่าตัด1. นอนในท่า Semi fowler หรือ Fowler’s position2.ประเมนิ ความไม่สุขสบายจากอาการปวดแผล3. สอนใช้มือประคองแผลผ่าตดั ขณะมีการเคล่ือนไหว ไอ จาม4. ดแู ลการได้รับยาแก้ปวด5. Dressing แผลอย่างน้อยวันละ 2 ครัง้6. ประเมินการแตกทาลายของผวิ หนังรอบๆ บริเวณแผลท่ีใส่ท่อระบาย7. ดแู ลการระบายให้มีประสิทธิภาพ บันทกึ ลักษณะสี จานวนของ content8. IV fluid, intake & output COMPANY LOGO

www.themegallery.com การพยาบาลหลังผ่าตัด (ต่อ)10. ให้คาแนะนาเก่ียวกับการปฏบิ ัตติ ัว 10.1 หากคา T tube เม่ือ clamp T tube ให้นา้ ดไี หลกลับเข้าลาไส้เล็ก สังเกตอาการปวดท้อง หนาวส่ัน N/V 10.2 การดแู ลตนเองขณะคา T tube 10.3 หากตดั ถุงนา้ ดอี อก รับประทานอาหารท่ีมีไขมันต่า แคลอร่ีและวิตามินสูง ในผู้ป่ วยตบั อ่อนอกั เสบแนะนาอาหารลดไขมัน เพ่มิ แป้ ง นา้ ตาล และงดด่มืเคร่ืองด่มื ท่มี ีแอลกอฮอล์ 10.4 ทาความสะอาดแผล อย่างน้อยวันละ 1 ครัง้ 10.5 สังเกตอาการผดิ ปกติ COMPANY LOGO

www.themegallery.comT tube COMPANY LOGO

www.themegallery.com• กรณีตวั อย่าง• ผู้ป่ วยชายอายุ 30 ปี มีประวตั ิ 3 วันก่อนมาโรงพยาบาลด่มื สุราหนักตดิ กันทุกวนั มาโรงพยาบาลด้วยอาการปวดท้อง บริเวณใต้ลิน้ ป่ี ร้าวไปท่หี ลัง ร่วมกบั มีอาการคล่ืนไส้ อาเจียนเป็ นเศษอาหาร อุณหภมู ิ 38.0 องศาเซลเซียส ชีพจร 100 ครัง้ /นาที หายใจ 26 ครัง้ /นาที ความดนั โลหติ 120/80 มิลลิเมตรปรอท มีตัวเหลืองตาเหลืองเล็กน้อย ผล การตรวจทางห้องปฏิบตั กิ ารพบ serum amylase สูงขนึ้ COMPANY LOGO