คู่มือการปฏิบัติงานศูนย์ข้อมูลข่าวสารร่วม

สว่ นงาน ข้อมลู ข่าวสารที่ต้องการ P หนว่ ยเผชิญเหตุ n ข้อมลู แผนงานเกี่ยวกับการเขา้ มามีสว่ นร่วมของหนว่ ยงานต่าง ๆ (Response Partners) เจ้าหน้าทขี่ ่าวกรอง n ข้อมลู ท่ีชัดเจนสำ� หรับนำ� ไปเผยแพร่ต่อสาธารณะในนามของ (Intelligence Officer) IC / UC ท่เี กี่ยวกับการบังคบั ใชก้ ฎหมาย การกอ่ การร้าย หรอื ประเดน็ ทเี่ กี่ยวข้องกบั ความปลอดภัย เจา้ หน้าทปี่ ระสานงาน (Liaison Officer) n ขอ้ มลู เกยี่ วกับผมู้ สี ่วนได้เสียทไ่ี ด้รับผลกระทบ เจา้ หนา้ ที่ความปลอดภัย (Safety Officer) n ขอ้ กังวลด้านความปลอดภยั สำ� หรบั เจ้าหนา้ ท่เี ผชญิ เหตุและ สาธารณชน และแนวทางการปอ้ งกนั 93คู่มือการปฏิบตั ิงานศนู ยข์ อ้ มลู ขา่ วสารรว่ ม ภายใต้ระบบบญั ชาการเหตุการณ์ Practical Manual for Joint Information Center : JIC Under the Incident Command System

ตารางการแลกเปลีย่ นขอ้ มลู ข่าวสาร (INFORMATION EXCHANGE MATRIX) 3 - ผูเ้ ช่ียวชาญการด้านการรวบรวมภาพสถานการณ์ ส่วนงาน การแลกเปล่ียนข้อมูลและทรัพยากรอื่น ๆ ผูช้ ว่ ยฯ ดา้ นการผลติ ข้อมูล จาก APIO ถึงฝ่ายรวบรวมภาพฯ จากฝา่ ยรวบรวมภาพฯ ถึง APIO ขา่ วสาร (APIO for Information Products) n การมอบหมายงาน n การบรรยายสรุปเก่ียวกบั กจิ กรรม ผชู้ ว่ ยฯ ด้านส่อื มวลชน สมั พนั ธ์ (APIO for Media - n ปรับแตง่ ภาพถ่าย ตดั ตอ่ วดิ ีโอ และเสยี ง Relations) บันทกึ เพือ่ เผยแพรใ่ หส้ ่อื มวลชน ผชู้ ่วยฯ ดา้ นชุมชนสัมพันธ์ (APIO for Community - n ปรับแตง่ ภาพถ่าย ตัดต่อวดิ ีโอ และเสยี ง Relations) n การมอบหมายงานถ่ายภาพ บันทกึ เพ่อื เผยแพรส่ ู่สาธารณะและ ผู้เขยี นข่าว ใชใ้ นการประชุมพบปะชมุ ชน (Writer) - n ภาพถ่ายประกอบการจดั ท�ำเอกสาร ผเู้ ชีย่ วชาญดา้ นบอร์ดแสดง ข้อเทจ็ จริง (fact Sheet) ขอ้ มลู ข่าวสาร (Status Board Specialist) n การบรรยายสรปุ เกีย่ วกับกิจกรรม สว่ นปฏบิ ตั ิการ n ภาพถา่ ยสำ� หรับแสดงบนบอร์ดแสดง (Operations Section) ส่วนสนบั สนุน ขอ้ มูลข่าวสาร (Logistics Section) ส่วนอ�ำนวยการ n ข้อมูลการเดนิ ทางทั้งทางน�ำ้ หรือทาง - (Planning Section) อากาศไปยงั จุดเกดิ เหตุ - หน่วยเอกสาร (Document Unit) n อุปกรณ์เครอ่ื งมอื ตา่ ง ๆ n ตารางงานรายวัน n ภาพถ่ายประกอบการจัดท�ำแผนเผชญิ เหตุ - (IAP) n ส�ำเนาของภาพถ่าย วิดีโอและเสียงบันทกึ ท้งั หมด 94 ค่มู อื การปฏิบตั งิ านศูนย์ข้อมูลขา่ วสารร่วม ภายใตร้ ะบบบัญชาการเหตกุ ารณ์ Practical Manual for Joint Information Center : JIC Under the Incident Command System

ตารางการแลกเปล่ียนขอ้ มลู ขา่ วสาร (INFORMATION EXCHANGE MATRIX) 4 – ผูเ้ ชีย่ วชาญด้านบรหิ ารจดั การภารกิจ ส่วนงาน การแลกเปล่ียนข้อมลู และทรัพยากรอนื่ ๆ สว่ นปฏบิ ตั ิการ (Operations Section) จากหน่วยเผชญิ เหตุถงึ จากฝา่ ยบริหารจัดการฯ ผู้เชี่ยวชาญดา้ นการตรวจสอบสอ่ื และ ฝา่ ยบริหารจดั การฯ ถงึ หนว่ ยเผชิญเหตุ วเิ คราะหส์ อื่ (Media Monitoring and Analysis Specialist) n พื้นท,ี่ เกา้ อ้,ี โต๊ะ และ - ผเู้ ขยี นข่าว (Writer) วสั ดอุ ่ืน ๆ ส�ำหรับการบรรยาย สรปุ สือ่ มวลชน ผู้เช่ียวชาญด้านการรวบรวมภาพ สถานการณ์ (Imagery Gathering n การรักษาความปลอดภัยศนู ย์ JIC Specialist) n บัตรผา่ นสำ� หรบั ผู้เยยี่ มชมศนู ย์ JIC ผชู้ ่วยฯ ด้านส่อื มวลชนสัมพันธ์ (APIO for Media Relations) n สำ� เนาคลปิ ข่าว - Social Media Specialist ผเู้ ชยี่ วชาญด้านสอ่ื สงั คมออนไลน์ n สำ� เนาข่าวเผยแพร่ และเอกสาร - หน่วยเอกสาร (Document Unit) ขอ้ เท็จจรงิ (Fact Sheet) สำ� หรบั จดั ทำ� ชุดเอกสาร - บรรยายสรุปและประกอบการ - บรรยายสรปุ แก่สอ่ื มวลชน n ส�ำเนาขอ้ ความสำ� คญั ประเดน็ พูดคุยส�ำคัญและเอกสารอืน่ ๆ ทเ่ี ตรียมให้กบั โฆษกเหตุการณ์ n ภาพถา่ ย, วดิ โี อ และเสียงบนั ทกึ สำ� หรบั บรรยายสรุปแก่ สื่อมวลชน n ช้ินงานทงั้ หมดท่ียังไมไ่ ดใ้ ช้ ส�ำหรบั เก็บใน Casebook n ส�ำเนาทำ� เนยี บส่ือมวลชน n ส�ำเนาเกบ็ เนือ้ หาสังคมออนไลน์ - - n สำ� เนาเอกสารและชนิ้ งานทผ่ี ลติ ท้ังหมดของ JIC 95คมู่ อื การปฏบิ ัตงิ านศนู ย์ข้อมูลข่าวสารร่วม ภายใต้ระบบบัญชาการเหตกุ ารณ์ Practical Manual for Joint Information Center : JIC Under the Incident Command System

ตารางการแลกเปลีย่ นข้อมลู ข่าวสาร (INFORMATION EXCHANGE MATRIX) 5 - ผู้เช่ียวชาญดา้ นส่อื สงั คมออนไลน์ การแลกเปลยี่ นขอ้ มลู และทรัพยากรอืน่ ๆ สว่ นงาน จาก APIO/ICS ถึง จากฝา่ ยส่ือสังคมออนไลน์ เจ้าหน้าท่ปี ระชาสัมพันธ์ ฝา่ ยฝา่ ยสื่อสงั คมออนไลน์ ถงึ APIO/ICS (Public Information Officer : PIO) ผจู้ ดั การ JIC n ทิศทางในการออกแบบเว็บไซต์ - (JIC Manager) ผชู้ ว่ ยฯ ดา้ นการผลิตข้อมลู ข่าวสาร - n ขอ้ มูลแนวโนม้ กระแสสงั คมส�ำหรบั (APIO for Information Products) การบรรยายสรุปประจำ� วนั ผชู้ ่วยฯ ดา้ นสอื่ มวลชนสมั พนั ธ์ n ข่าวแจก,เอกสารขอ้ เทจ็ จรงิ n ขอ้ มูลแนวโนม้ กระแสสงั คมท่ี (APIO for Media Relations) (Fact Sheet), ขอ้ แนะนำ� สามารถผลติ เป็นชนิ้ งานเพอื่ ผู้ชว่ ยฯ ดา้ นชุมชนสัมพันธ์ สอ่ื มวลชน, ภาพถ่าย, วิดโี อ ตอบโต้ได้ทนั ที (APIO for Community Relations) และเสยี งบนั ทึก ผู้เขยี นข่าว (Writer) n ขอ้ มูลการน�ำเสนอของสื่อสงั คม ออนไลนอ์ น่ื ๆ ท่เี กี่ยวข้อง ผู้เชยี่ วชาญด้านบอร์ดแสดงข้อมูลข่าวสาร (Status Board Specialist) n ประเด็นที่สื่อซักถามและ n ข้อมูลแนวโนม้ กระแสสังคมที่ ผเู้ ชี่ยวชาญด้านสนบั สนุนงานเวบ็ ไซต์ ให้ความสนใจ สามารถผลิตเปน็ ช้ินงานเพือ่ (Website Specialist) ตอบโต้ไดท้ ันที n ข้อปฏบิ ตั ใิ นการใชส้ อ่ื สังคม n ข้อมูลแนวโน้มกระแสสงั คมท่ี ออนไลน์เพื่อสร้างการมสี ่วนรว่ ม สามารถใชใ้ นการสร้างการมีส่วน กบั ชุมชน รว่ มกับชมุ ชน n บทความสำ� หรบั เผยแพร่ n ข้อมูลแนวโน้มกระแสสังคมที่ ทางสือ่ สังคมออนไลน์ สามารถผลิตเปน็ ชิ้นงานเพื่อ ตอบโตไ้ ด้ทนั ที n ข้อมลู การน�ำเสนอของส่ือสังคม ออนไลน์อน่ื ๆ ทเ่ี กี่ยวขอ้ ง - n ขอ้ มลู แนวโนม้ กระแสสงั คม n ทิศทางการออกแบบเว็บไซต์ n การบรู ณาการส่ือสังคมออนไลน์ กบั เว็บไซตเ์ หตกุ ารณ์ 96 คู่มือการปฏิบัติงานศูนยข์ ้อมูลขา่ วสารร่วม ภายใตร้ ะบบบญั ชาการเหตกุ ารณ์ Practical Manual for Joint Information Center : JIC Under the Incident Command System

การแลกเปล่ยี นข้อมูลและทรพั ยากรอน่ื ๆ ส่วนงาน จาก APIO/ICS ถงึ จากฝา่ ยส่อื สงั คมออนไลน์ ฝ่ายฝา่ ยส่อื สงั คมออนไลน์ ถึง APIO/ICS ผู้เชี่ยวชาญด้านการรวบรวมภาพ สถานการณ์ n ภาพถา่ ย, วดิ โี อ และเสียงบนั ทกึ - (Imagery Gathering Specialist) ผเู้ ช่ยี วชาญด้านการควบคุมข่าวลือ n ขอ้ มลู ผลการตรวจสอบขา่ วลือ n ขา่ วลือท่มี กี ารเผยแพร่ (Rumor Control Specialist) - ทางสื่อสังคมออนไลน์ หนว่ ยเอกสาร (Document Unit) n สำ� เนาของเน้อื หาท่เี ผยแพร่ ทางสอื่ สงั คมออนไลน์ 97คมู่ อื การปฏบิ ัตงิ านศูนยข์ อ้ มูลข่าวสารรว่ ม ภายใตร้ ะบบบญั ชาการเหตุการณ์ Practical Manual for Joint Information Center : JIC Under the Incident Command System

98 คูม่ ือการปฏบิ ัตงิ านศนู ย์ขอ้ มลู ขา่ วสารร่วม ภายใตร้ ะบบบัญชาการเหตุการณ์ Practical Manual for Joint Information Center : JIC Under the Incident Command System

ภาคผนวก ค แบบฟอรม์ ท่สี ำ� คัญ 99คู่มอื การปฏบิ ัตงิ านศนู ย์ขอ้ มูลข่าวสารรว่ ม ภายใตร้ ะบบบัญชาการเหตกุ ารณ์ Practical Manual for Joint Information Center : JIC Under the Incident Command System

รายการดา้ นล่างนเ้ี ปน็ ตวั อยา่ งแบบฟอรม์ ต่าง ๆ ในระบบบญั ชาการเหตุการณ์ (ICS) ที่เจา้ หนา้ ท่ี JIC ควรท�ำความคุ้นเคย แบบฟอร์ม ชอ่ื ICS 201 สรปุ สถานการณ์ ICS 204 มอบหมายหนา้ ที่ ICS 213 ข้อความทั่วไป ICS 214 บนั ทึกกจิ กรรม ICS 218 รายการสนับสนนุ ยานพาหนะและส่งิ อุปกรณ์ 100 คมู่ ือการปฏบิ ัติงานศนู ยข์ อ้ มูลขา่ วสารรว่ ม ภายใตร้ ะบบบัญชาการเหตุการณ์ Practical Manual for Joint Information Center : JIC Under the Incident Command System

แบบสรปุ สถานการณ์ (ICS-201) 1. ชอ่ื เหตกุ ารณ์ 2. รหัสเหตุการณ์ 3. วันทเ่ี กิดเหตุ : เวลาเกดิ เหตุ : 4. แผนผงั บริเวณทเ่ี กดิ เหตุ (แสดงพน้ื ทป่ี ฏบิ ัตกิ าร พื้นที่ประสบภัยและบรเิ วณท่ีได้รับผลกระทบ สถานท่ที ี่จัดตั้งขึ้น เช่น ICP, S, B, C) 5. สรุปสถานการณท์ ่ีเกิดขึน้ (เพ่ือเตรียมการโอนการบังคบั บญั ชา) สภาพแวดลอ้ ม มาตรการความปลอดภยั ข้อควรระวัง PPE รายละเอียดอืน่ ๆ ที่เจา้ หน้าท่เี ผชิญเหตุควรรับรู้ 6. จดั ท�ำโดย ชอ่ื : ตำ� แหน่ง : ลายมือชื่อ : ICS 201 Page 1 วนั ที/่ เวลา : 101คู่มอื การปฏิบัติงานศนู ย์ข้อมลู ข่าวสารร่วม ภายใตร้ ะบบบัญชาการเหตุการณ์ Practical Manual for Joint Information Center : JIC Under the Incident Command System

แบบสรุปสถานการณ์ (ICS-201) 1. ชอื่ เหตกุ ารณ์ 2. รหัสเหตกุ ารณ์ 3. วันที่เกิดเหตุ : เวลาเกิดเหตุ : 7. วัตถุประสงคก์ ารปฏบิ ัติ (ท่ีกำ� ลงั ด�ำเนนิ การ) 8. การปฏบิ ตั ิการ (ที่ก�ำลังด�ำเนนิ การอย่ใู นปัจจุบนั ) เวลา : การปฏบิ ตั ิ : 6. จดั ทำ� โดย ช่ือ : ต�ำแหน่ง : ลายมือชอื่ : ICS 201 Page 2 วันท/ี่ เวลา : 102 คู่มอื การปฏิบตั ิงานศูนย์ข้อมูลข่าวสารร่วม ภายใตร้ ะบบบญั ชาการเหตกุ ารณ์ Practical Manual for Joint Information Center : JIC Under the Incident Command System

แบบสรปุ สถานการณ์ (ICS-201) 1. ชอ่ื เหตกุ ารณ์ 2. รหัสเหตกุ ารณ์ 3. วนั ท่เี กิดเหตุ : เวลาเกิดเหตุ : 9. โครงสร้างองคก์ ร ในปัจจบุ นั (เพิ่มเตมิ ไดต้ ามความเหมาะสม) ผู้บญั ชาการเหตุการณ์ เจา้ หนา้ ท่คี วามปลอดภัย เจ้าหนา้ ที่ประสานงาน เจ้าหน้าที่ประชาสัมพันธ์ หวั หน้าสว่ นปฏบิ ัตกิ าร หวั หน้าส่วนอ�ำนวยการ หวั หนา้ สว่ นสนับสนุน 6. จดั ทำ� โดย ช่ือ : ตำ� แหน่ง : ลายมอื ชือ่ : ICS 201 Page 3 วนั ท่ี/เวลา : 103คมู่ ือการปฏบิ ตั ิงานศนู ยข์ อ้ มลู ขา่ วสารร่วม ภายใต้ระบบบัญชาการเหตกุ ารณ์ Practical Manual for Joint Information Center : JIC Under the Incident Command System

แบบสรปุ สถานการณ์ (ICS-201) 1. ช่อื เหตุการณ์ 2. รหสั เหตกุ ารณ์ 3. วันทีเ่ กิดเหตุ : เวลาเกดิ เหตุ : 10. สรุปทรัพยากร ทรพั ยากร รหัส ขอรับการ คาดการณ์ มาถงึ หมายเหตุ ทะเบียน สนับสนุน เวลามาถงึ แลว้ (สถานที/่ มอบหมายภารกจิ /สถานะ) ทรพั ยากร เมอ่ื £ £ £ £ £ £ £ £ £ £ £ £ £ £ £ £ £ £ £ 6. จดั ทำ� โดย ชื่อ : ตำ� แหนง่ : ลายมอื ช่ือ : ICS 201 Page 4 วันท/่ี เวลา : 104 คู่มอื การปฏิบัตงิ านศนู ย์ข้อมูลข่าวสารร่วม ภายใต้ระบบบญั ชาการเหตุการณ์ Practical Manual for Joint Information Center : JIC Under the Incident Command System

แบบสรุปสถานการณ์ (ICS-201) เป้าหมาย : แบบสรุปสถานการณ์ (ICS-201) เป็นข้อมูลพื้นฐานเกี่ยวกับสถานการณ์และทรัพยากรที่มีอยู่ ณ ที่เกิดเหตุ และยังเป็นการรวบรวมข้อมูลข้ันต้นของสถานที่เกิดเหตุ การปฏิบัติงานในช่วงแรก เพื่อช่วย ในการบันทึกขอ้ มูลของผบู้ ญั ชาการเหตุการณค์ นแรกที่ไปถึงทีเ่ กดิ เหตุ การจัดท�ำ : แบบสรุปสถานการณ์จัดท�ำโดยผู้บัญชาการเหตุการณ์คนแรก เพ่ือใช้ประโยชน์ในการโอน การบงั คบั บัญชา ให้กับผู้บญั ชาการเหตกุ ารณค์ นต่อไปได้อย่างรวดเรว็ การแจกจ่าย : โดยปกติ แบบสรุปสถานการณ์จะเป็นประโยชน์ส�ำหรับทีมจัดการเหตุการณ์ (Command and General Staffs : C&G Staffs) ในการน�ำข้อมูลเบ้ืองต้นไปวิเคราะห์ขยายผลความคืบหน้า การเปลี่ยนแปลง และแนวโน้มสถานการณ์ แผนผังพื้นท่ีเกิดเหตุ ขั้นตอน และแนวทางการปฏิบัติงานข้ันต้น จ�ำนวน ประเภท ชนดิ ของทรัพยากรที่มีอยู่และทก่ี ำ� ลังจะมาถงึ โครงสร้าง ตำ� แหนง่ ต่าง ๆ ที่มีผรู้ บั ผิดชอบอยู่ n  แบบสรปุ สถานการณ์ สามารถนำ� ไปประกอบในแผนเผชิญเหตุ ในห้วงเวลาปฏบิ ัตกิ ารท่ี 1 ได้ n  สามารถใชก้ ระดาษเปล่าเพ่ิมเตมิ ได้หากจ�ำเป็น หมายเลข ชอ่ื ขอ้ แนะนำ� การกรอกขอ้ มลู 1 ชอ่ื เหตุการณ์ การตง้ั ชอ่ื เหตกุ ารณ์ใชส้ ถานท่รี วมกับประเภทของภยั พิบตั ิ เชน่ อทุ กภัยโคราช 2 รหัสเหตุการณ์ ลำ� ดับทีข่ องเหตุทเี่ กดิ ในจังหวัดน้นั ๆ อาจะเป็นเลขท่ี การประกาศเขตภยั พิบัตกิ รณีฉกุ เฉิน กไ็ ด้ 3 วนั เวลา ที่เกิดเหตุ ระบวุ นั ที่ เดอื น ปี และเวลา ทไ่ี ดเ้ กดิ เหตภุ ัยพิบตั ิ 4 แผนผงั บรเิ วณทเี่ กิดเหตุ วาดแผนผัง เพือ่ แสดงพ้นื ท่ปี ฏบิ ัติการ พน้ื ทป่ี ระสบภยั และ บริเวณทีไ่ ด้รบั ผลกระทบ สถานทีท่ จี่ ัดต้ังขึน้ เชน่ ICP, S, B, C จดุ หรือสถานท่ี ทสี่ งั เกตเหน็ ชัดเจน โดยใช้สัญลักษณ์ 5 สรปุ สถานการณท์ เี่ กดิ ขนึ้ ระบุรายละเอียดของเหตุการณ์พอสังเขป เช่น สภาพแวดล้อม (เพอ่ื เตรียมการโอน ทิศทางลม ความเรว็ ลม มาตรการความปลอดภยั ขอ้ ควรระวงั การบงั คับบัญชา) PPE รายละเอียดอ่ืน ๆ ทเ่ี จา้ หนา้ ท่เี ผชญิ เหตคุ วรรบั รู้ 6 จดั ท�ำโดย ชื่อ : ตำ� แหนง่ ผเู้ ขียน กรอกชื่อ ต�ำแหน่ง และลงลายมอื ชือ่ ของผบู้ ัญชาการ : ลายมือช่อื วนั ที่เวลา เหตุการณ์คนแรก ลงเวลาโดยใช้หลัก 24 ชว่ั โมง 7 วตั ถปุ ระสงค์การปฏบิ ัติ กรอกวัตถปุ ระสงคก์ ารปฏบิ ตั ิเบือ้ งต้นทีก่ �ำหนดข้ึน (ท่ีก�ำลงั ด�ำเนนิ การ) ในการเผชญิ เหตุ และหมายเหตุปญั หา อุปสรรคในการปฏิบตั ิงาน หากมี เชน่ กำ� หนดวางจุดรถดบั เพลงิ เพอ่ื ลอ้ มเพลิง ทางทศิ ตะวันตก หมายเหตุ ถนนแคบตอ้ งใช้รถเลก็ เปน็ หลกั แหลง่ น�้ำอยหู่ า่ งจากที่เกิดเหตุ ประมาณ 500 เมตร 105คู่มอื การปฏิบตั ิงานศนู ย์ขอ้ มลู ข่าวสารรว่ ม ภายใตร้ ะบบบญั ชาการเหตุการณ์ Practical Manual for Joint Information Center : JIC Under the Incident Command System

หมายเลข ช่ือ ข้อแนะน�ำการกรอกขอ้ มลู 8 การปฏบิ ัตกิ าร กรอกข้อมูลการปฏบิ ตั ิงานท่มี อบหมายหน้าท่ีให้แต่ละหนว่ ย (ทก่ี �ำลังดำ� เนนิ การอยู่ หรอื ชดุ ปฏบิ ัติการ พรอ้ มลงเวลา เช่น เวลา 17.35 น. ในปจั จุบนั ) ขอดบั เพลิง 19 เทศบาล ก. ฉดี น�้ำสเปรย์ดา้ นทิศตะวนั ตก ระดับเพลงิ 22 อบจ. ข. ส่งชดุ ค้นหาผูต้ ิดในอาคารหากทเ่ี ขียน 9 โครงสร้างองค์กร ไม่พอให้เพมิ่ ลงในกระดาษเปล่าตอ่ ท้ายได้ ในปจั จบุ นั กรอกชื่อบุคคลท่ีท�ำหน้าทีต่ า่ ง ๆ ในที่เกดิ เหตุ ในชว่ งแรก (เพ่มิ เติมไดต้ าม ตามระบบบัญชาการเหตกุ ารณ์ และสามารถประยุกต์โครงสร้าง ความเหมาะสม) ได้ตามความเหมาะสม หากเปน็ การบญั ชาการรว่ มใหก้ รอกชือ่ ผู้บญั ชาการเหตุการณ์ทัง้ หมด พร้อมระบุหนว่ ยงาน องค์กรทสี่ งั กัด 10 สรุปทรัพยากร กรอกรายละเอียดทรพั ยากรทม่ี ีอยูใ่ นท่เี กิดเหตุ ทรัพยากร กรอกขอ้ มลู จ�ำนวน ประเภท ชนดิ ของทรัพยากร เช่น รถบรรทุกน้ำ� ความจุ 6,000 ลติ รพร้อม จนท. 2 นาย รหัสทะเบยี นทรพั ยากร ใสร่ หสั หมายเลขของทรพั ยากรนั้น ๆ และแหล่งทมี่ า เชน่ ศปภ. 14-02 ขอรับการสนับสนุนเม่อื ระบเุ วลาที่แจ้งขอรบั การสนับสนนุ ใชเ้ วลา 24 ช่วั โมง คาดการณเ์ วลามาถงึ ระบุเวลาทีค่ าดว่าทรัพยากรจะมาถึงทีเ่ กิดเหตุ ใชเ้ วลา 24 ช่วั โมง มาถงึ แล้ว กากบาท (x) ทรพั ยากรทีเ่ ดินทางมาถงึ ท่ีเกดิ เหตแุ ล้ว หมายเหตุ สถานท่ที ่ที รพั ยากรปฏิบตั ิงาน หนา้ ทีท่ ไ่ี ดร้ บั มอบหมาย สถานะ เครอื่ งมือพิเศษ ถ้ามี 106 คู่มอื การปฏบิ ัติงานศูนยข์ อ้ มลู ขา่ วสารร่วม ภายใตร้ ะบบบัญชาการเหตกุ ารณ์ Practical Manual for Joint Information Center : JIC Under the Incident Command System

มอบหมายหนา้ ท่ี (ICS-204) 1. ช่อื เหตุการณ์ 2. หว้ งเวลาการปฏบิ ัตกิ าร 3. แผนก จากวันท่ี : เวลา : พ้นื ท่ี ถึงวันที่ : เวลา : กลมุ่ ภารกิจ จดุ ระดมทรัพยากร 4. หัวหนา้ สว่ นปฏิบัตกิ าร ชื่อ หมายเลขติดตอ่ หวั หนา้ แผนก ช่ือ หมายเลขตดิ ต่อ สถานท่ี หวั หน้าพื้นที/่ กลมุ่ ภารกิจ ชอ่ื หมายเลขตดิ ต่อ รายงานตัววัสดุและ 5. ทรัพยากรในความรบั ผิดชอบ จำ� นวน ช่องทางการติดตอ่ อุปกรณพ์ ิเศษ รหัสทรัพยากร หัวหนา้ ชดุ จนท. (หมายเลขโทรศัพท์ วิทยุสื่อสาร ความถี่ และอืน่ ๆ) 6. ภารกิจท่ไี ดร้ ับมอบหมาย 7. ขอ้ แนะน�ำพเิ ศษ 8. การตดิ ต่อสอื่ สาร (วทิ ยุ หมายเลขโทรศพั ทท์ ีส่ ามารถตดิ ต่อได้ ในหว้ งเวลาปฏบิ ัตกิ าร) ชือ่ /ตำ� แหน่ง ช่องทางการติดต่อหลัก (วทิ ยสุ ่อื สารความถี/่ ระบบ/ช่อง) _____________/_____________ _________________________________________ _____________/_____________ _________________________________________ _____________/_____________ _________________________________________ _____________/_____________ _________________________________________ 9. จดั ทำ� โดย ชอ่ื : ต�ำแหน่ง : ลายมือชอ่ื : ICS-204 หน้าที่ : วันที/่ เวลา : 107ค่มู อื การปฏิบัตงิ านศูนยข์ อ้ มลู ขา่ วสารรว่ ม ภายใตร้ ะบบบัญชาการเหตุการณ์ Practical Manual for Joint Information Center : JIC Under the Incident Command System

มอบหมายหนา้ ท่ี (ICS-204) เปา้ หมาย : เป็นขอ้ มูลในระดบั พ้ืนท่ีและกลุ่มภารกิจลงมา เพอ่ื กำ� หนดหน้าที่และภารกจิ ในการปฏบิ ตั ิใหก้ ับ หน่วยงานชุดปฏิบัติการต่าง ๆ การจดั ทำ� : โดยปกติจัดทำ� โดยหน่วยทรัพยากร โดยใชแ้ นวทางจากแบบวัตถุประสงค์การปฏิบัติ (ICS-202) แบบปฏบิ ัตกิ าร (ICS-215) และจากหัวหนา้ ส่วนปฏิบตั ิการตอ้ งได้รับการอนมุ ตั จิ ากผ้บู ญั ชาการเหตุการณ์ การแจกจ่าย : เป็นองค์ประกอบของแผนเผชิญเหตุ แบบต่อจากวัตถุประสงค์การปฏิบัติ เอกสารทุกฉบับ ต้องส�ำเนา และเกบ็ รกั ษาทหี่ น่วยเอกสาร หากจ�ำเปน็ ใหใ้ ช้เอกสารเปล่าเพ่มิ เติมขอ้ ความได้ หมายเลข ชือ่ ข้อแนะน�ำการกรอกขอ้ มูล 1 ชือ่ เหตกุ ารณ์ การตงั้ ชอ่ื เหตุการณใ์ ชส้ ถานทรี่ วมกับประเภทของภยั พบิ ตั ิ เช่น อทุ กภยั โคราช 2 หว้ งเวลาปฏบิ ตั กิ าร วนั ที่ และเวลา เร่ิมตน้ ของห้วงเวลาปฏิบตั ิการหน่ึง จากวนั ที่ เวลา (ใช้การนบั เวลา 24 ชั่วโมง) จนถึงวนั ทแ่ี ละเวลาทีส่ ้ินสุด ถึงวนั ท่ี เวลา หว้ งเวลาปฏบิ ัตกิ ารน้นั ๆ 3 n  แผนก ใชส้ ญั ลักษณ์การเรยี กให้ถูกต้อง เชน่ แผนก 1, พนื้ ที่ A, n  พืน้ ท่ี กล่มุ ภารกจิ 1A หรอื กล่มุ ดบั เพลงิ 1C n  กล่มุ ภารกจิ n  จุดระดมทรัพยากร 4 รายชอ่ื ผบู้ ังคบั บัญชา ชื่อ หมายเลขติดตอ่ ชอ่ งความถ่ีวิทยสุ ่ือสาร ส่วนปฏบิ ตั กิ าร ผอู้ �ำนวยการ ส่วนปฏิบัติการ หวั หนา้ พน้ื ท่/ี หัวหน้ากลุม่ ภารกิจ 5 ทรพั ยากรในความรับผิดชอบ ใส่รหัสหมายเลขของทรัพยากรน้นั ๆ และแหล่งท่ีมา รหัสทะเบยี นทรพั ยากร เช่น ศปภ. 14-02 ช่อื หวั หนา้ ชดุ ปฏบิ ตั กิ าร n  หัวหนา้ ชุด จำ� นวนบคุ ลากรในชุดปฏิบตั กิ ารนน้ั ๆ หมายเลขโทรศพั ท์ n  จำ� นวนเจ้าหน้าที่ วิทยสุ ื่อสาร ความถ่ี และอื่น ๆ สถานทต่ี ้ังของทรพั ยากร n  ชอ่ งทางการติดตอ่ ชนิ้ นัน้ เชน่ จุดระดมทรัพยากร ฐานแคมป์ มี SCBA n  สถานทีร่ ายงานตัว วสั ดุ จำ� นวน 3 ชดุ อุปกรณ์ พิเศษ 6 ภารกิจทไี่ ด้รับมอบหมาย รายละเอียดหน้าที่ ทีต่ อ้ งปฏบิ ัตใิ นหว้ งเวลาปฏบิ ัติการ อย่างชดั เจน เชน่ ทำ� แนวกนั ไฟกวา้ ง 5 เมตร จากจุด A ไปยงั ทศิ ตะวนั ออก ระยะทาง 800 เมตร 108 คู่มือการปฏบิ ัตงิ านศนู ยข์ ้อมลู ข่าวสารรว่ ม ภายใตร้ ะบบบัญชาการเหตกุ ารณ์ Practical Manual for Joint Information Center : JIC Under the Incident Command System

หมายเลข ชอื่ ข้อแนะนำ� การกรอกขอ้ มูล แจง้ ข้อแนะนำ� ในการปฏบิ ัติ หรือมาตรการความปลอดภัย 7 ขอ้ แนะนำ� พิเศษ จุดรับเสบยี งอาหาร น้ำ� หรือขนั้ ตอนการถอนตวั กรณฉี กุ เฉนิ ใสร่ ายละเอียดการติดต่อสื่อสารหลกั ส�ำรอง 8 การตดิ ต่อส่อื สาร ช่องความถฉี่ กุ เฉิน ผเู้ ขียน กรอกช่อื ต�ำแหน่ง และลงลายมือชอ่ื ของตน 9 จดั ทำ� โดย ช่อื : ลงเวลา โดยใชก้ ารนบั เวลา 24 ชวั่ โมง ตำ� แหนง่ : ลายมอื ช่ือ วนั ท่เี วลา 109คูม่ ือการปฏิบตั งิ านศนู ยข์ อ้ มลู ข่าวสารร่วม ภายใตร้ ะบบบัญชาการเหตุการณ์ Practical Manual for Joint Information Center : JIC Under the Incident Command System

1. ความเรง่ ดว่ น ใบแจ้งขา่ ว (ICS-213) 3. ที่ 5. ชือ่ เหตุการณ์ 2. ชนั้ ความลับ 6. จาก 4. วนั ท ่ี เวลา 7. ถงึ ผรู้ บั ปฏิบตั ิ ผรู้ บั ทราบ 8. ขอ้ ความ 9. ลงชื่อผู้อนมุ ตั ิข่าว 10. ตำ� แหน่ง 11. บันทึกเพม่ิ เติมการปฏบิ ัติของผรู้ บั ปฏิบตั ิ/ผ้รู ับทราบ 12. ลงชอื่ ผรู้ ับ 13. ต�ำแหนง่ 110 คู่มือการปฏบิ ัตงิ านศูนยข์ ้อมูลขา่ วสารร่วม ภายใตร้ ะบบบญั ชาการเหตุการณ์ Practical Manual for Joint Information Center : JIC Under the Incident Command System

บันทึกกจิ กรรม (ICS 214) 1. ชอื่ เหตุการณ์ : 2. ห้วงเวลาการ จากวนั ท่ี : เวลา : ปฏบิ ตั กิ าร ถึงวนั ท่ี : เวลา : 3. ช่อื -สกลุ 6. ทรพั ยากรทีไ่ ดร้ บั มอบหมาย 4. ตำ� แหนง่ 5. ต้นสงั กัด ชื่อ-สกุล ตำ� แหนง่ ใน ICS หนว่ ยต้นสงั กัด 7. บันทกึ กจิ กรรม กิจกรรม วนั ที/่ เวลา 8. จดั ทำ� โดย ช่อื : ตำ� แหนง่ : ลายมอื ชื่อ : ICS-214 หน้าท่ี : วันที่/เวลา : 111คูม่ ือการปฏบิ ตั ิงานศนู ยข์ ้อมูลขา่ วสารร่วม ภายใตร้ ะบบบัญชาการเหตกุ ารณ์ Practical Manual for Joint Information Center : JIC Under the Incident Command System

บันทกึ กจิ กรรม (ICS-214) เป้าหมาย : เป็นเอกสารบันทึกข้อมูลการปฏิบัติงานส�ำหรับผู้บังคับบัญชาในระบบบัญชาการเหตุการณ์ ทุกต�ำแหน่ง เป็นเอกสารส�ำคัญส�ำหรับทุกต�ำแหน่งที่ต้องมีความรับผิดชอบในการบันทึกการปฏิบัติงาน เป็นประจ�ำทุกวัน ทุกห้วง เวลาปฏิบัติการ และยังมีประโยชน์ในการน�ำกลับมาใช้ในการศึกษาบทเรียน (After Action Review) หรือบันทึก ยืนยันข้อมูลหากมีการตรวจสอบสอบสวน ร้องเรียนการปฏิบัติงาน ในอนาคต การจัดทำ� : ทกุ ต�ำแหน่งในระบบบัญชาการเหตกุ ารณ์ สามารถใช้บันทึกนี้ บันทกึ กจิ กรรมประจ�ำวนั การแจกจ่าย : บันทึกกิจกรรมจะถูกเสนอให้ผู้บังคับบัญชาเหนือข้ึนไปในแต่ละระดับได้รับทราบ รายละเอียดผลการปฏิบัติงาน เช่น หัวหน้าชุดปฏิบัติการ เสนอผ่านหัวหน้าพ้ืนที่ หัวหน้าแผนกถึง หัวหน้าส่วนปฏิบัติการ และส่งต่อให้หน่วยเอกสาร เพื่อเก็บรักษาเอกสารทุกฉบับต้องส�ำเนาและเก็บรักษา ทห่ี นว่ ยเอกสาร หากจ�ำเปน็ ให้ใช้เอกสารเปลา่ เพมิ่ เตมิ ขอ้ ความได้ หมายเลข ช่อื ขอ้ แนะนำ� การกรอกข้อมลู 1 ชอื่ เหตกุ ารณ์ การตงั้ ชื่อเหตกุ ารณใ์ ช้สถานทีร่ วมกับประเภทของภยั พบิ ตั ิ เชน่ อุทกภัยโคราช 2 ห้วงเวลาปฏบิ ตั ิการ วันที่และเวลาเรม่ิ ตน้ ของหว้ งเวลาปฏบิ ตั กิ ารหน่งึ จากวันท่ี เวลา (ใชก้ ารนับเวลา 24 ชั่วโมง) จนถงึ วนั ทแ่ี ละเวลาที่สนิ้ สุด ถงึ วันที่ เวลา หว้ งเวลาปฏบิ ัติการนน้ั ๆ ช่อื -สกลุ ผบู้ นั ทึก 3 ชื่อ-สกลุ ตำ� แหน่งในโครงสรา้ งระบบบัญชาการเหตกุ ารณข์ อง 4 ต�ำแหนง่ ผูบ้ นั ทึก หน่วยงานต้นสังกดั ของผูบ้ นั ทึก 5 ตน้ สังกัด ทรัพยากรทอ่ี ย่ภู ายใต้การบังคบั บญั ชา 6 ทรพั ยากรทีไ่ ด้รบั มอบหมาย บันทึกรายละเอียดกิจกรรม งานทไ่ี ดด้ ำ� เนนิ การ 7 บนั ทกึ กิจกรรม ในห้วงเวลาปฏบิ ัติการ เหตุการณ์สำ� คัญทีเ่ กิดขึ้นใน ความรับผิดชอบ หากหว้ งเวลาปฏบิ ตั กิ ารเกิน 24 ชว่ั โมง วนั ท่/ี เวลา ให้ใสว่ นั ทใ่ี ห้ชัดเจน (ใชก้ ารนบั เวลา 24 ช่วั โมง) กิจกรรม กิจกรรม ทค่ี วรบันทึก ได้แก่ สภาพพื้นท่ี ความยาก ซบั ซ้อน การบาดเจบ็ เพื่อใหส้ ่วนอ�ำนวยการได้รบั ทราบขอ้ มูล 8 จดั ท�ำโดย ชอื่ : ในระดบั พ้ืนทภี่ าคสนามมากทส่ี ดุ ในบางกรณีใช้ในการ ต�ำแหน่ง : ลายมือชือ่ บนั ทกึ ความเห็นเกี่ยวกบั คำ� ส่ังท่ีไดร้ บั ใหป้ ฏบิ ตั ิ วันทเ่ี วลา ผู้เขยี น กรอกช่ือ ตำ� แหนง่ และลงลายมือชอ่ื ของตนลงเวลา โดยใช้การนับเวลา 24 ชั่วโมง 112 ค่มู ือการปฏิบัตงิ านศนู ยข์ ้อมลู ข่าวสารรว่ ม ภายใต้ระบบบญั ชาการเหตุการณ์ Practical Manual for Joint Information Center : JIC Under the Incident Command System

รายการสนบั สนนุ ยานพาหนะ ส่งิ อุปกรณ์ (ICS 218) 1. ช่อื เหตกุ ารณ์ 2. รหัสเหตุการณ์ 3. วนั ท่ี/เวลา จัดทำ� 4. ชนดิ ยานพาหนะ ส่ิงอปุ กรณ์ วันท่ี เวลา 5. ขอ้ มลู ยานพาหนะ ส่งิ อปุ กรณ์ หมายเลข ชนดิ บริษทั ผู้ผลิต ประเภทขนาด ลักษณะพเิ ศษ หนว่ ยงาน ชื่อ-สกุล ทะเบยี น ภารกิจ วันท่ี วนั ที่ คำ� รอ้ งขอ ยานพาหนะ ยานพาหนะ ขดี ความสามารถ ยานพาหนะ หรอื ผูค้ วบคมุ และ ยานพาหนะ เวลาเร่ิม และ สงิ่ อปุ กรณ์ สิง่ อุปกรณ์ ยานพาหนะ สงิ่ อปุ กรณ์ เจา้ ของ หมายเลขตดิ ตอ่ สิ่งอุปกรณ์ ปฏิบัติ เวลา สิง่ อปุ กรณ์ งาน จ�ำหน่าย คมู่ อื การปฏบิ ตั งิ านศนู ยข์ อ้ มลู ข่าวสารรว่ ม ภายใต้ระบบบญั ชาการเหตกุ ารณ์ ICS-218 6. จัดทำ� โดย ชื่อ ตำ� แหน่ง ลายมอื ชื่อ วนั ที่ เวลา Practical Manual for Joint Information Center : JIC Under the Incident Command 113System

รายการสนบั สนุนยานพาหนะ สิ่งอปุ กรณ์ (ICS-218) เป้าหมาย : ใช้ในการควบคุมรายการยานพาหนะ ส่ิงอุปกรณ์ที่ใช้ในการจัดการเหตุการณ์ ซึ่งเป็นข้อมูล ที่หน่วยสนับสนุนภาคพ้ืนจ�ำเป็นต้องใช้ในการจัดการ ควบคุมการใช้ยานพาหนะ และส่ิงอุปกรณ์ หนว่ ยทรพั ยากรใช้ประโยชนใ์ นการติดตามสถานะของทรพั ยากร การจัดทำ� : หน่วยสนบั สนนุ ภาคพน้ื เปน็ ผูร้ บั ผดิ ชอบ การแจกจ่าย : ส�ำเนาให้หน่วยทรัพยากรเป็นประจ�ำ หากมีการเปลี่ยนแปลงต้องรีบแจ้งหน่วยทรัพยากร ทันที เอกสารทุกฉบับต้องจัดท�ำส�ำเนาและเก็บรักษาท่ีหน่วยเอกสาร หากจ�ำเป็นให้ใช้เอกสารเปล่าเพ่ิมเติม ข้อความได้ หมายเลข ชอื่ ขอ้ แนะน�ำการกรอกขอ้ มูล 1 ช่ือเหตุการณ์ การต้งั ช่ือเหตุการณ์ใช้สถานท่ีรวมกับ ประเภทของภยั พิบัติ เชน่ อทุ กภยั 2 รหัสเหตกุ ารณ์ โคราช ลำ� ดับท่ีของเหตุทเ่ี กดิ ในจงั หวัดนนั้ ๆ 3 วนั เวลา ที่จดั ทำ� อาจเป็นเลขทกี่ ารประกาศเขตภัยพิบตั ิ 4 ชนดิ ยานพาหนะ สิง่ อุปกรณ์ กรณฉี ุกเฉนิ กไ็ ด้ วนั เวลาท่จี ัดทำ� 5 ขอ้ มลู ยานพาหนะ สง่ิ อุปกรณ์ ชนดิ ของยานพาหนะ เชน่ รถดับเพลิง n  หมายเลขคำ� รอ้ งขอ รถกู้ภยั สิง่ อุปกรณ์ เช่น พล่ัว จอบ เสียม เลขทห่ี นงั สอื /เอกสารท่ีขอรับการ n  บริษทั ผ้ผู ลิตยานพาหนะ สิง่ อุปกรณ์ สนับสนนุ ทรัพยากร n  ชนิด ขนาด ขดี ความสามารถยานพาหนะ n  สง่ิ อุปกรณ์ ระบขุ นาด ความต้องการ n  ลักษณะพิเศษ ยานพาหนะ สง่ิ อปุ กรณ์ n  หน่วยงานหรือเจา้ ของ n  ใสร่ หสั หมายเลขของทรพั ยากรนั้น ๆ n  ช่อื -สกุล ผู้ควบคมุ และหมายเลขตดิ ต่อ และแหล่งทม่ี าอาจเปน็ รหสั ของ n  ทะเบยี น ยานพาหนะ สิง่ อปุ กรณ์ ตน้ สงั กดั หากไมม่ ใี ห้กำ� หนดขึน้ เอง 114 คมู่ อื การปฏบิ ตั ิงานศูนย์ขอ้ มลู ขา่ วสารรว่ ม ภายใต้ระบบบัญชาการเหตุการณ์ Practical Manual for Joint Information Center : JIC Under the Incident Command System

หมายเลข ช่อื ขอ้ แนะนำ� การกรอกข้อมลู 6 n  ภารกจิ ผเู้ ขยี น กรอกช่อื ตำ� แหนง่ และ n  วันที่ เวลา เริ่มปฏิบตั งิ าน ลงลายมือชอ่ื ของตนเอง ลงเวลา n  วันท่ี และเวลาจำ� หนา่ ย นบั เวลา 24 ชัว่ โมง จดั ท�ำโดย ช่อื : ต�ำแหนง่ : ลายมือชื่อ วันทเี่ วลา 115คู่มอื การปฏบิ ตั ิงานศนู ยข์ ้อมลู ขา่ วสารรว่ ม ภายใตร้ ะบบบญั ชาการเหตุการณ์ Practical Manual for Joint Information Center : JIC Under the Incident Command System

116 คู่มอื การปฏิบตั ิงานศนู ย์ขอ้ มลู ข่าวสารร่วม ภายใตร้ ะบบบญั ชาการเหตกุ ารณ์ Practical Manual for Joint Information Center : JIC Under the Incident Command System

ภาคผนวก ง ตวั อยา่ งเอกสาร 117คมู่ อื การปฏิบัติงานศนู ยข์ อ้ มลู ข่าวสารรว่ ม ภายใตร้ ะบบบัญชาการเหตุการณ์ Practical Manual for Joint Information Center : JIC Under the Incident Command System

รายชื่อเอกสาร ค�ำอธิบาย ข้อทต่ี อ้ งปฏบิ ัติประจ�ำวนั ขอ้ ทต่ี ้องปฏบิ ัตปิ ระจ�ำวันน้ีเปน็ เครอ่ื งมอื ช่วยให้ PIO ปฏบิ ตั งิ าน ประจ�ำวันได้อยา่ งครบถว้ นและเรยี บรอ้ ยด้วยดี แบบประเมนิ ตนเองของ การกรอกแบบประเมินตนเองของเจ้าหนา้ ที่ JIC จะชว่ ยให้ PIO และ เจ้าหน้าที่ JIC ผ้จู ดั การ JIC สามารถใชเ้ ปน็ ข้อมูลในการจดั เจา้ หน้าท่ี ประจำ� ต�ำแหน่งตา่ ง ๆ ของ JIC ได้อย่างเหมาะสม แบบสรุปงานประจ�ำวนั ขอ้ มลู ที่รวบรวมในแบบสรุปงานประจ�ำวัน จะถกู นำ� มาใช้ในช่วง การประชุมเปล่ียนผลดั เจา้ หน้าทีป่ ฏบิ ัตงิ าน แบบวเิ คราะห์สอ่ื เอกสารน้จี ะชว่ ยในการประเมนิ เนือ้ หาและความถกู ตอ้ งของข่าว ทส่ี ่อื รายงาน รวมท้งั ช่วยระบแุ นวโนม้ และปญั หาท่จี ะเกิด แบบวเิ คราะห์สอ่ื สงั คม เอกสารน้ีชว่ ยในการประเมนิ เนือ้ หาและความถูกต้องของการรายงานข่าว ออนไลน์ ทางส่ือสังคมออนไลน์ รวมทัง้ ช่วยระบุแนวโน้มและปญั หาท่จี ะเกดิ แบบบันทึกคำ� ถาม เครือ่ งมอื น้ีชว่ ยในการเก็บบนั ทกึ การสอบถามหรือรายงานขา่ วลือต่าง ๆ แนวทางการเขยี นข่าวแจก เป็นแนวทางทจ่ี ะช่วยในการเขยี นข่าว ตัวอยา่ งขา่ วแจก ตวั อย่างของข่าวเผยแพร่ แบบเตรียมการแถลงข่าว/ เอกสารนี้ชว่ ยในการเตรียมการบรรยายสรปุ สือ่ หรอื การพบปะชุมชน บรรยายสรปุ แกส่ ่อื มวลชน / การพบปะชุมชน แบบเตรยี มข้อมูล เอกสารนช้ี ่วยในการเตรยี มข้อมลู ในการบรรยายสรปุ หรือ ส�ำหรบั โฆษก การพบปะชมุ ชน แบบเตรียมการบรรยายสรุป เอกสารนี้เปน็ การวางแนวทางและตวั อย่างสครปิ ตพ์ ิธกี รส�ำหรบั แกส่ ื่อมวลชน การบรรยายสรุปสื่อ 118 คูม่ อื การปฏิบตั ิงานศูนย์ขอ้ มูลข่าวสารรว่ ม ภายใตร้ ะบบบญั ชาการเหตกุ ารณ์ Practical Manual for Joint Information Center : JIC Under the Incident Command System

ข้อทต่ี ้องปฏบิ ตั ปิ ระจ�ำวนั £ รับฟังการบรรยายสรปุ จากผลัดก่อนหนา้ £ แจง้ ให้เจา้ หนา้ ที่ JIC ทราบถงึ ล�ำดบั ความส�ำคัญของงาน และงานทตี่ อ้ งดำ� เนนิ การสำ� หรับผลดั ต่อไป £ พฒั นาและตรวจสอบกลยทุ ธ์ในการเผยแพรข่ ้อมลู ข่าวสารเพื่อสนับสนุนการเผชญิ เหตใุ นภาพรวม £ ตดิ ตามการด�ำเนนิ กจิ กรรมต่าง ๆ ของ JIC เพื่อใหม้ ่นั ใจว่าไดด้ �ำเนินการตามกลยทุ ธ์ทกี่ ำ� หนดไว้ £ ตรวจสอบว่าเจา้ หน้าทีภ่ าคสนามไดร้ ับการมอบหมายงานเรียบร้อยแลว้ £ ตรวจสอบใหแ้ นใ่ จว่ามพี ื้นท่ีปฏิบัตงิ าน วัสดอุ ุปกรณแ์ ละบุคลากรเพยี งพอ หรอื ได้รับครบถว้ น ตามทีร่ ้องขอแล้วหรอื ไม่ £ ขอ้ มูลข่าวสารท้งั หมดท่ี JIC เสนอไดร้ ับการอนมุ ัติจากผู้บญั ชาการเหตกุ ารณ์ใหเ้ ผยแพรเ่ รียบร้อยแลว้ £ เข้ารว่ มการประชุมหวั หน้าสว่ นในกองบญั ชาการเหตุการณแ์ ละรบั ฟงั การบรรยายสรปุ เพ่อื รบั ทราบขอ้ มูลสถานการณ์ปจั จบุ ัน และการปฏิบตั ิการของสว่ นงานท่ีเผชิญเหตุ £ ตรวจสอบว่าผู้เชยี่ วชาญด้านบอรด์ แสดงขอ้ มูลข่าวสารได้รบั ข้อมูลขา่ วสารล่าสดุ จากหน่วยสถานการณ์ (Situation Unit) แลว้ £ ตรวจสอบว่าข้อมูลขา่ วสารได้รบั การเผยแพร่ถึงผมู้ ีส่วนไดเ้ สยี ทัง้ ภายในและภายนอกเรยี บร้อยแล้ว £ ติดตามประเด็นร้องขอที่ไดร้ ับการระบุจากกองบญั ชาการเหตุการณว์ า่ เปน็ คำ� ขอ “พิเศษ” ทง้ั จากบคุ คลสำ� คญั (VIP), ความต้องการพิเศษตา่ ง ๆ, ปัญหาของชมุ ชน/ท้องถ่นิ ฯลฯ £ รายงานการตรวจสอบผลการรบั รขู้ ่าวสาร ข้อกังวล และความตอ้ งการของสาธารณชนเกี่ยวกบั เหตุการณแ์ ละการเผชญิ เหตุ แก่ผู้บัญชาการเหตุการณ์และกองบญั ชาการเหตกุ ารณ์ £ ตรวจสอบว่าข้อมลู ในการแถลงขา่ วและโฆษกเหตุการณม์ ีความพร้อม ก่อนเริ่มการแถลงข่าว £ เป็นตัวแทนของผบู้ ญั ชาการเหตกุ ารณ์และกองบัญชาการเหตกุ ารณใ์ นงานต่าง ๆ ในกรณผี บู้ ัญชาการ เหตุการณ์หรอื ผู้ท่กี องบญั ชาการเหตุการณม์ อบหมายไมไ่ ด้อยูใ่ นที่นั้นหรือรว่ มกิจกรรมนัน้ ๆ £ ตรวจสอบว่างานท้ังหมดของ JIC ทต่ี อ้ งประสานงานร่วมกบั รัฐบาล หน่วยงานภาครฐั ชมุ ชนและ สอื่ มวลชน เป็นไปอยา่ งถกู ต้อง เหมาะสม และทนั เวลา £ ตรวจสอบว่างาน JIC ทงั้ หมดมกี ารบันทกึ และช้นิ งานทั้งหมดไดร้ ับการสง่ ไปเกบ็ รวบรวมเรียบร้อยแล้ว £ บนั ทึกรายงานประจ�ำวนั เพอ่ื บรรยายสรุปต่อผลัดต่อไป 119คู่มือการปฏบิ ตั ิงานศนู ยข์ อ้ มลู ขา่ วสารรว่ ม ภายใตร้ ะบบบัญชาการเหตุการณ์ Practical Manual for Joint Information Center : JIC Under the Incident Command System

แบบประเมินตนเองของเจ้าหนา้ ที่ JIC ยินดีต้อนรับสู่ศูนย์ข้อมูลข่าวสารร่วม (JIC) โปรดกรอกแบบประเมินตนเองนี้ เพ่ือให้ PIO และ ผู้จัดการ JIC สามารถพิจารณามอบหมายงานตามความพร้อม ประสบการณ์ การฝึกอบรมและความชอบ ในต�ำแหน่งงานของ JIC ทม่ี ีอยู่ในปจั จบุ ัน ชอื่ -นามสกลุ : ______________________________________________________________ ยศและ / หรอื ตำ� แหนง่ งาน: ___________________________________________________ หนว่ ยงาน / องค์กร: _________________________________________________________ โทรศพั ท์ที่ท�ำงาน: ______________________ โทรศพั ทม์ ือถอื : ________________________ อเี มล:____________________________________________________________________ หากคณุ พกั ที่โรงแรมให้เขียนรายช่ือโรงแรม: _______________ หมายเลขห้อง: _____________ ความพรอ้ มทำ� งาน โปรดระบุวัน เวลา หรือผลัดงาน ทค่ี ุณไมส่ ามารถมาท�ำงานท่ี JIC ได้ ________________________________________________________________________ ทรพั ยากร โปรดระบุวัสดอุ ุปกรณห์ รอื ทรัพยากรอน่ื ๆ ของ JIC อน่ื ๆ ท่ีคุณน�ำตดิ ตวั มาดว้ ย : £  โน้ตบกุ๊ คอมพิวเตอร์ (Notebook Computer)  £  ปรินเตอร์  £  กลอ้ งถ่ายรูป £  เครื่องบนั ทกึ เสียง  £  เคร่อื งใชส้ ำ� นักงาน £  วัสดอุ ปุ กรณ์อน่ื ๆ : _____________________________________________________ ประสบการณ์การทำ� งาน คณุ มปี ระสบการณใ์ นการทำ� งานกบั สาธารณชนมาแลว้ กป่ี ?ี ______________________________ คณุ เคยท�ำงานใน JIC มาแล้วกคี่ รงั้ ? ______________________________________________ โปรดอธิบายบทบาทหรอื หน้าท่ีของ JIC ท่คี ุณเคยทำ� ก่อนหน้านี้ __________________________ ________________________________________________________________________ การฝกึ อบรม คุณเคยฝึกอบรมในหลักสูตรที่เกี่ยวข้องกับการปฏิบัติในภาวะฉุกเฉินตามแผนการป้องกันและ บรรเทาสาธารณภยั แห่งชาติหรอื การปฏบิ ตั ิในสถานการณ์ฉุกเฉนิ อน่ื ๆ มาแลว้ หรือไม?่ : £  เคย__________________________________________________________________ £  ไมเ่ คย คณุ เคยฝึกอบรมหลักสตู รท่เี ก่ยี วขอ้ งกับตำ� แหน่งงาน PIO หรอื JIC หรือไม?่   £  เคย  £  ไมเ่ คย คณุ เคยฝกึ อบรมหลักสูตรการเป็นโฆษกหรือไม่?  £  เคย  £  ไม่เคย 120 คู่มือการปฏิบัติงานศูนยข์ อ้ มลู ขา่ วสารร่วม ภายใต้ระบบบญั ชาการเหตกุ ารณ์ Practical Manual for Joint Information Center : JIC Under the Incident Command System

ทกั ษะ £  โปรดระบุทกั ษะทดี่ ที ่ีสุดของคณุ 3 อนั ดบั แรก £  การกำ� กับดแู ลผอู้ น่ื £ การพัฒนากลยุทธ์ £ การบรรยายสรปุ /การแถลงขา่ ว / การสมั ภาษณ์ £  การรวบรวมขอ้ มลู £ การเขยี นขา่ ว/บทความ £ การถา่ ยภาพ/วดิ โี อ £ การท�ำเวบ็ ไซต์ £  การตอบขอ้ ซกั ถามสื่อมวลชน £ การตรวจสอบข่าวลือ £ ทกั ษะดา้ นคอมพวิ เตอร์ £  สนับสนุนงานดา้ นการจดั การ/ธุรการ  £  สื่อสงั คมออนไลน์ £  ทกั ษะด้านอน่ื ๆ ________________________________________________________ ต�ำแหนง่ งานท่สี นใจ โปรดระบบุ ทบาทหรือหน้าที่ของ JIC ทีค่ ณุ ต้องการปฏิบตั งิ าน : £  ตอ้ งการระบุต�ำแหนง่ : ___________________________________________________ £  ไมต่ อ้ งการระบุต�ำแหน่ง ปฏิบัติงานใดกไ็ ด้ตามทีไ่ ด้รับมอบหมาย 121ค่มู ือการปฏบิ ตั งิ านศนู ย์ข้อมูลขา่ วสารร่วม ภายใตร้ ะบบบัญชาการเหตกุ ารณ์ Practical Manual for Joint Information Center : JIC Under the Incident Command System

1. ชอื่ เหตุการณ์: แบบสรุปงานประจำ� วัน 2. ชว่ งเวลาปฏิบตั ิการ: 3. PIO: 4. จัดท�ำโดย: 5. รายช่อื เจา้ หนา้ ท่ศี ูนย์ข้อมลู ข่าวสารรว่ ม APIO - ผูจ้ ัดการ JIC (สาขาย่อย JIC): APIO - ผู้จดั การ JIC: APIO ด้านการรวบรวมข้อมูลข่าวสาร: APIO ดา้ นสือ่ มวลชนสัมพันธ์: APIO ด้านการผลติ ขอ้ มลู ข่าวสาร: APIO ดา้ นชุมชนสมั พนั ธ:์ 6. ภารกจิ ประจ�ำวันของศูนยข์ ้อมูลขา่ วสารร่วม การควบคุมข่าวลอื ทีส่ ำ� คัญ 6a. ผลการรวบรวมขอ้ มูลขา่ วสาร การตรวจสอบและวิเคราะห์สื่อทส่ี �ำคัญ การติดตามและวเิ คราะห์ส่อื สงั คมออนไลน์ทส่ี ำ� คัญ 6b. การผลิตขอ้ มลู ขา่ วสาร Fact Sheet ข่าวแจก ภาพถ่าย วดิ โี อ เวบ็ ไซต์ ชอ่ งทางส่อื สังคมออนไลนอ์ ยา่ งเป็นทางการ: 122 คมู่ ือการปฏิบัตงิ านศนู ยข์ อ้ มูลข่าวสารร่วม ภายใต้ระบบบญั ชาการเหตกุ ารณ์ Practical Manual for Joint Information Center : JIC Under the Incident Command System

6c. ส่ือมวลชนสัมพนั ธ์ ก�ำหนดการใหส้ ัมภาษณส์ ือ่ : ประเด็นข้อซกั ถามสำ� คัญของสอื่ มวลชน ก�ำหนดการบรรยายสรุปสอ่ื : ก�ำหนดการเตรยี มความพรอ้ มให้แก่โฆษก ตารางงานกิจกรรมภาคสนาม: 6d. ชมุ ชนสัมพันธ์ ก�ำหนดการพบปะชุมชน: ประเดน็ ขอ้ ซักถามสำ� คญั จากชมุ ชน กำ� หนดการเตรยี มความพรอ้ มให้แกผ่ ้นู �ำเสนอตอ่ ชมุ ชน: 123คู่มอื การปฏิบัตงิ านศนู ย์ขอ้ มลู ขา่ วสารรว่ ม ภายใต้ระบบบญั ชาการเหตุการณ์ Practical Manual for Joint Information Center : JIC Under the Incident Command System

แบบวเิ คราะหส์ อ่ื วันท:ี่ __________/__________/__________ รายชอื่ ส่อื มวลชน: ________________________________________________________________ £  สถานวี ทิ ยกุ ระจายเสียง  £  สถานีโทรทศั น์  £  ส่ือส่ิงพิมพ ์ £  เวบ็ ไซต์ £ __________________________________________________________________________ เวลาออกอากาศ / เผยแพร่ : _________________________________________________________ เน้ือหาโดยสรุป : _________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ประเดน็ ทีพ่ บ: ___________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ เนอ้ื หาทไ่ี มถ่ กู ตอ้ ง: ________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ทัศนคติ: _______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ แนวทางแกไ้ ข: ___________________________________________________________________ ผตู้ อบกลบั : _____________________________________________________________________ 124 คมู่ ือการปฏิบัตงิ านศนู ย์ขอ้ มลู ข่าวสารร่วม ภายใต้ระบบบัญชาการเหตกุ ารณ์ Practical Manual for Joint Information Center : JIC Under the Incident Command System

แบบวเิ คราะห์สอ่ื สงั คมออนไลน์ ชอ่ื ส่ือสังคมออนไลน์ วนั ท่ี / เวลา / ความยาว /: ช่ือโฆษก / แหล่งข้อมลู : ขอ้ เทจ็ จริง / แถลงการณ์: ข้อความ: ภาพ: ข้อความสำ� คัญ: 125คู่มือการปฏิบัติงานศนู ย์ขอ้ มลู ข่าวสารร่วม ภายใต้ระบบบญั ชาการเหตุการณ์ Practical Manual for Joint Information Center : JIC Under the Incident Command System

ผลการวิเคราะหป์ ระเมนิ ในภาพรวม / ประเด็นทต่ี อ้ งติดตามต่อเนื่อง: 126 คูม่ ือการปฏิบตั งิ านศนู ย์ขอ้ มูลขา่ วสารรว่ ม ภายใต้ระบบบญั ชาการเหตุการณ์ Practical Manual for Joint Information Center : JIC Under the Incident Command System

แบบบนั ทึกคำ� ถาม รายชือ่ ผโู้ ทร: ____________________________________________________________________ วันท/่ี เวลาทโี่ ทร: _________________________________________________________________ หนว่ ยงาน: ______________________________________________________________________ หมายเลขโทรศัพท์ / โทรสาร: ________________________________________________________ อเี มล: _________________________________________________________________________ ทอี่ ย:ู่ __________________________________________________________________________ คำ� ถาม: ________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ตอ้ งตดิ ตอ่ กลบั ภายในวนั ท:ี่ __________________________________________________________ ผทู้ รี่ บั สาย: ______________________________________________________________________ ตอบกลับโดย: ___________________________________________________________________ วนั ท่/ี เวลา: _____________________________________________________________________ เนอ้ื หาทีต่ อบ: ___________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ 127คมู่ อื การปฏบิ ัตงิ านศูนยข์ อ้ มูลขา่ วสารรว่ ม ภายใตร้ ะบบบญั ชาการเหตุการณ์ Practical Manual for Joint Information Center : JIC Under the Incident Command System

แนวทางการเขียนขา่ วแจก (Press Release) 1. รวบรวมข้อเท็จจริงเป็นสองหรือสามประโยค ท่ีตอบค�ำถามว่า - ใคร ท�ำอะไร เมื่อไหร่ ที่ไหน ทำ� ไม และอย่างไร 2. ระบุข้อเท็จจริงตามล�ำดับความส�ำคัญจากมากไปน้อย (เช่น รูปแบบการเขียนแบบพีระมิดหัวกลับ) ในการเขียนบรรยาย หากจ�ำเป็น อาจให้ข้อมูลแบบเรียงข้อ (เช่น รายชื่อหน่วยงานเผชิญเหตุ และจำ� นวนอปุ กรณ์) หมายเหตุ: ข่าวแจกควรมีความยาวไม่เกินหน่ึงหน้า หากมีข้อมูลท่ีจ�ำเป็นมากกว่าหน่ึงหน้า ควรจัดท�ำเป็นเอกสารข้อมูล (Fact Sheet) แยกต่างหากปฏิบัติตามขั้นตอนที่ 3 - 5 ส�ำหรับ เอกสารข้อเทจ็ จริงและขา่ วประชาสมั พนั ธ์ 3. ตรวจสอบตัวสะกดให้ถูกต้อง น�ำเสนอ APIO ด้านการผลิตข้อมูลข่าวสาร และ PIO เพื่อเสนอ ขออนุมัติจากผู้บัญชาการเหตุการณ์ (ข่าวแจก/ Fact Sheet ควรได้รับการตรวจสอบ ความถูกตอ้ งโดยผู้เช่ยี วชาญทีเ่ กยี่ วขอ้ งกอ่ นเสนอขออนมุ ัตจิ ากผบู้ ัญชาการเหตกุ ารณ)์ 4. จัดท�ำส�ำเนาข่าวท่ีได้รับอนุมัติเวียนแจ้งให้เจ้าหน้าที่ JIC ท้ังหมดทราบ หรือติดประกาศ บนบอร์ดแสดงข้อมูลข่าวสาร (Status Board) รวมถึงใน JIC Casebook เพื่อใช้ตอบค�ำถาม ส่ือมวลชนและชุมชน 5. ส่งอเี มล, แฟกซ์หรือเผยแพร่ด้วยวธิ กี ารอ่ืนไปยังสอ่ื มวลชนและผมู้ ีสว่ นไดเ้ สยี ทั้งภายในและภายนอก 128 คูม่ อื การปฏิบตั งิ านศนู ย์ขอ้ มูลข่าวสารรว่ ม ภายใต้ระบบบญั ชาการเหตุการณ์ Practical Manual for Joint Information Center : JIC Under the Incident Command System

ตวั อยา่ งขา่ วแจก (ตราสญั ลกั ษณ์กองบัญชาการเหตุการณ์) ขา่ วแจก วนั ท:ี่ (วนั ท่ี) สถานทตี่ ิดต่อ: ศนู ย์ข้อมลู ขา่ วรว่ ม (###) ### - #### กองบญั ชาการเหตุการณ์ได้เผชญิ เหตุ ...... (เหตกุ ารณ)์ (จังหวัด -) เขียนหน่ึงประโยคส�ำหรับเป็นประโยคน�ำในย่อหน้าแรกแบบสรุปความให้ได้มากที่สุด รวบรวมขอ้ มลู ท่ีสำ� คัญทีส่ ุดไวใ้ นประโยคแรก เช่น ส่งิ ท่เี กดิ ขน้ึ เกิดทไี่ หน ใครและเมอื่ ใด ย่อหน้า “เชื่อม”อยู่ถัดไป และอธิบายรายละเอียดมากกว่าย่อหน้าแรก ข่าวแจกควรเขียน ในรูปแบบพีระมิดกลับหัว หมายถึงคุณเร่ิมต้นด้วยข้อมูลท่ีส�ำคัญท่ีสุดในตอนเริ่มต้นของการเขียน และลดล�ำดับความส�ำคัญลงมาเร่ือย ๆ จนมาถึงความส�ำคัญน้อยที่สุดในตอนจบ ท�ำท�ำไมและท�ำอย่างไร ให้ระบุไว้ในย่อหน้านี้ด้วย (ถ้ามี) เช่นเดียวกับข้อเท็จจริงรองและการระบุช่ือตัวบุคคล (ย่อหน้าแรก จะไมไ่ ดม้ ีชอื่ ของบคุ คล) เนื้อข่าวส่วนท้ายให้กลา่ วถึงขอ้ มูลอ่นื ๆ ทเี่ หลืออยู่ ไมใ่ ช้คำ� ฟมุ่ เฟอื ย หลีกเลีย่ งการเขียนแบบแสดง ความรสู้ กึ มากเกนิ ไป และควรมผี ตู้ รวจงานของคณุ อกี รอบเสมอ และเตรยี มพรอ้ มสำ� หรบั การแกไ้ ขตลอดเวลา ### (นห่ี มายถงึ การสิน้ สุดเนอ้ื หาของข่าว) 129คมู่ ือการปฏิบัตงิ านศนู ย์ข้อมลู ขา่ วสารรว่ ม ภายใตร้ ะบบบญั ชาการเหตุการณ์ Practical Manual for Joint Information Center : JIC Under the Incident Command System

แบบเตรียมการแถลงขา่ ว/บรรยายสรุปแก่สื่อมวลชน/การพบปะชมุ ชน กิจกรรม: วนั ที:่ เวลา: สถานท:ี่ ผดู้ ำ� เนินรายการ: โฆษก/ผ้รู ว่ มเสวนา/บรรยาย: ความยาวของการประชุม: รายชื่อเอกสารแจก: รายละเอียดการน�ำเสนอ: รายชอ่ื เอกสารแจก: 1. รายชื่อเอกสารแจก: ผนู้ �ำเสนอ: รายชื่อเอกสารแจก: 2. รายชอ่ื เอกสารแจก: ผนู้ �ำเสนอ: 3. ผู้น�ำเสนอ: 4. ผู้น�ำเสนอ: 5. ผู้น�ำเสนอ: เครอ่ื งดื่ม: สิ่งที่ต้องเตรยี มการเป็นพเิ ศษ: หมายเหตุ: 130 ค่มู ือการปฏบิ ัติงานศูนยข์ อ้ มลู ขา่ วสารร่วม ภายใต้ระบบบัญชาการเหตุการณ์ Practical Manual for Joint Information Center : JIC Under the Incident Command System

แบบเตรยี มขอ้ มูลสำ� หรบั โฆษก 1.แถลงการณ์ 2. ข้อความส�ำคญั 3-4 ขอ้ ความสำ� คญั พร้อมกับขอ้ มลู สนบั สนุน 5. เน้นย้ำ� ขอ้ ความสำ� คัญ 6.การดำ� เนินการในอนาคต 131คู่มือการปฏิบัตงิ านศูนยข์ อ้ มูลขา่ วสารรว่ ม ภายใต้ระบบบัญชาการเหตุการณ์ Practical Manual for Joint Information Center : JIC Under the Incident Command System

แบบเตรยี มการบรรยายสรปุ แกส่ อ่ื มวลชน แนวทางในการดำ� เนินการโดยท่วั ไป: n ในฐานะผู้ดำ� เนนิ การ คณุ มีหนา้ ที่รับผดิ ชอบในการก�ำหนดรปู แบบ แนวทาง และจังหวะ อารมณ์ ในภาพรวมของการบรรยายสรุปแกส่ ือ่ มวลชน n จัดการบรรยายสรปุ เมอ่ื มสี ารที่ต้องการเผยแพร่ผ่านส่ือมวลชน n ตรวจสอบตัวสะกดต่าง ๆ ให้ถกู ต้อง โดยเฉพาะชื่อบคุ คลหรือสถานทที่ อี่ าจมกี ารสะกดแปลกไป จากปกติ รวมถึงตรวจสอบการออกเสยี งท่อี าจเป็นเฉพาะสถานที่ เฉพาะบคุ คลหรอื เป็นภาษาถ่นิ n ระบตุ ำ� แหน่งของเจ้าหนา้ ทใ่ี นกองบัญชาการเหตกุ ารณ์ n นัดแนะเรื่องเวลากับผู้มาบรรยายสรุปให้ชัดเจนก่อนเริ่มการบรรยายสรุป และพยายามควบคุม ให้อยูภ่ ายใตก้ รอบเวลานนั้ ไม่ให้มใี ครใชเ้ วลามากจนเกินไป n ให้เวลากับสื่อมวลชนหลังจากเสร็จส้ินการบรรยายสรุป จะช่วยเสริมสร้างความสัมพันธ์ สรา้ งความไวว้ างใจและความนา่ เชือ่ ถือของคุณกับสื่อมวลชนท่ีเขา้ รว่ มการบรรยายสรุป ตวั อย่างบทสำ� หรบั ผู้ด�ำเนนิ รายการ : สวัสดสี ่ือมวลชนทกุ ท่านที่มาร่วมรับฟงั การบรรยายสรปุ ในครัง้ นี้ เราจะน�ำเสนอข้อมูลเกย่ี วกับ _________ ในวันนี้ ทอ่ี ยกู่ ับเราวนั นค้ี อื _______ เราจะเรม่ิ ตน้ ด้วยแถลงการณส์ ้นั ๆ จากผแู้ ทนของกองบัญชาการเหตกุ ารณ์ จากน้นั เราจะให้ทุกท่าน ได้ซกั ถาม โดยเราจะมีเวลาประมาณ ..... นาที โปรดให้โอกาสทุกท่านได้มีเวลาซักถาม หลังจากส้ินสุดการบรรยายสรุปแล้ว หากต้องการสิ่งใดเพ่ิมเติมขอให้แจ้งเจ้าหน้าท่ีศูนย์ข้อมูลข่าวสารร่วม และผม ซ่ึงจะคอยดูแลคณุ ในทุกเรอ่ื ง 132 คมู่ ือการปฏบิ ตั งิ านศนู ยข์ อ้ มลู ข่าวสารร่วม ภายใตร้ ะบบบัญชาการเหตกุ ารณ์ Practical Manual for Joint Information Center : JIC Under the Incident Command System

ภาคผนวก จ นิยามศัพท์/บญั ชีค�ำยอ่ 133คมู่ อื การปฏบิ ตั งิ านศนู ยข์ ้อมูลข่าวสารร่วม ภายใตร้ ะบบบัญชาการเหตุการณ์ Practical Manual for Joint Information Center : JIC Under the Incident Command System

1. นิยามศพั ท์ เพ่ือให้หน่วยปฏิบัติ และหน่วยงานที่มีส่วนเกี่ยวข้องในคู่มือการปฏิบัติงานศูนย์ข้อมูลข่าวสารร่วม ภายใตร้ ะบบบัญชาการเหตุการณฉ์ บบั น้ี มีความเขา้ ใจตรงกัน และสามารถประสานงาน สอื่ สารกันไดอ้ ย่าง ทันท่วงที ทั้งในภาวะปกติและไม่ปกติ ทางผู้จัดท�ำจึงขอนิยามความหมายของ ศัพท์เฉพาะ และอักษรย่อ ของช่อื หน่วยงานตา่ ง ๆ ตามท่รี ะบุไว้ในคู่มอื การปฏิบัตกิ ารฯ ดงั ต่อไปน้ี กลยทุ ธ์ (Strategy) หมายถึง แผนทวั่ ๆ ไป หรอื คำ� แนะนำ� ที่เลือกมาใช้เพ่อื ใหบ้ รรลวุ ตั ถปุ ระสงค์ ของการจัดการความเส่ยี งจากสาธารณภัย กลุ่มเปราะบาง (Vulnerable Group) หมายถึง กลุ่มบุคคลที่มีความสามารถจ�ำกัดในการเผชิญ เหตุการณ์สาธารณภัย ซ่ึงต้องการความดูแลเป็นพิเศษ เช่น เด็ก สตรีมีครรภ์ ผู้สูงอายุ บุคคลทุพพลภาพ ผ้ปู ่วย ผูพ้ ลดั ถิ่น ผ้ลู ภ้ี ยั คนตา่ งด้าว การจัดการในภาวะฉุกเฉิน (Emergency Management) หมายถึง การจัดระบบและบริหาร จดั การทรพั ยากรและความรบั ผดิ ชอบเพ่อื เผชิญเหตุการณ์ฉกุ เฉนิ ทกุ รูปแบบ การซ่อมสร้าง (Reconstruction) หมายถงึ การฟนื้ ฟูโครงสรา้ งและส่งิ กอ่ สร้างท่ีได้รบั ความเสียหาย จากเหตกุ ารณ์สาธารณภยั ใหก้ ลับมาสู่สภาพทีส่ ามารถใช้งานได้ดังเดมิ การเตรียมความพร้อม (Preparedness) หมายถึง ความพยายามในการเตรียมการรับมือกับ สาธารณภัย มุ่งเน้นกิจกรรมต่าง ๆ ท่ีท�ำให้ผู้คนมีความสามารถในการคาดการณ์ เผชิญเหตุ และ จัดการกับผลกระทบจากสาธารณภัยอย่างเป็นระบบ หากมีการเตรียมความพร้อมได้ดีจะท�ำให้สามารถ ด�ำเนินการต่าง ๆ ได้อย่างเหมาะสมทั้งในช่วงก่อน ระหว่าง และหลังการเกิดสาธารณภัย และเพิ่มโอกาส ในการรักษาชีวติ ใหป้ ลอดภยั จากเหตุการณ์สาธารณภยั ได้มากข้ึน การเตือนภัยล่วงหน้า (Early Warning) หมายถึง การให้ข้อมูลข่าวสารท่ีเป็นประโยชน์และ ทนั เหตกุ ารณ์ผา่ นทางหนว่ ยงาน/องค์กรตา่ ง ๆ เพือ่ ให้บุคคลที่กำ� ลังเผชิญความเส่ียงต่อการเกดิ สาธารณภยั สามารถกระท�ำการอย่างใดอย่างหนึ่งเพื่อหลีกเล่ียงหรือลดความเส่ียงและพร้อมที่จะรับมือกับสถานการณ์ ไดอ้ ยา่ งมีประสิทธิภาพ การบรรเทาทุกข์ (Relief) หมายถึง การให้ความช่วยเหลือเบื้องต้นในทันทีท่ีเกิดสาธารณภัย เพ่อื รกั ษาชีวติ และตอบสนองความต้องการขน้ั พื้นฐานใหผ้ ้ปู ระสบภยั สามารถด�ำรงชพี อย่ไู ด้ การบัญชาการ (Command) หมายถึง การท�ำหน้าที่อ�ำนวยการ ส่ังการหรือการควบคุม โดยอาศยั อ�ำนาจท่ีก�ำหนดไว้อย่างชดั เจนในกฎหมาย กฎระเบยี บหรอื อ�ำนาจหน้าทีท่ ่ไี ด้รบั มอบ การบญั ชาการรว่ ม (Unified Command) หมายถึง การประยุกตใ์ ชร้ ะบบบัญชาการเหตกุ ารณ์ เม่ือมีหนว่ ยงานทม่ี ีอ�ำนาจหน้าทตี่ ามกฎหมายในการจดั การเหตฉุ ุกเฉนิ ทีเ่ กดิ ขึ้นมากกว่าหน่งึ หนว่ ยงาน หรอื เมอ่ื เหตฉุ กุ เฉนิ ทีเ่ กิดขึ้นขยายตัวขา้ มขอบเขตอ�ำนาจหน้าที่ทางการเมอื ง หน่วยงานตา่ ง ๆ จะทำ� งานรว่ มกนั ผ่านตัวแทนของแต่ละหน่วยงานที่ได้รับการแต่งตั้งเป็นสมาชิกในหน่วยบัญชาการร่วม มีหน้าท่ีหลักในการ ก�ำหนดวตั ถปุ ระสงค์และกลยทุ ธร์ ว่ ม และจัดท�ำแผนเผชิญเหตทุ จี่ ะใช้รว่ มกันเพียงแผนเดยี ว 134 คูม่ อื การปฏบิ ตั ิงานศูนย์ข้อมลู ข่าวสารร่วม ภายใต้ระบบบญั ชาการเหตุการณ์ Practical Manual for Joint Information Center : JIC Under the Incident Command System

การบัญชาการเหตุการณ์ (Incident Command) หมายถึง หน่วยบัญชาการท่ีท�ำหน้าที่ รับผิดชอบ การจัดการเหตุการณ์ฉุกเฉินท่ีเกิดข้ึนในภาพรวม และประกอบด้วยผู้บัญชาการเหตุการณ์ และ เจ้าหนา้ ท่ี สนับสนนุ ทีไ่ ด้รับการมอบหมาย การประสานงาน ณ จดุ เดยี ว (National Single Window : NSW) หมายถงึ การเชอ่ื มโยงข้อมูล ทางอิเล็กทรอนิกส์แบบไร้เอกสาร ระหว่างหน่วยงานที่เก่ียวข้องในกระบวนการ น�ำเข้า ส่งออกสินค้า เพื่ออำ� นวยความสะดวกใหแ้ ก่ผู้ประกอบการ ในการตรวจสอบใบอนุญาต และใบรับรองตา่ ง ๆ ทางอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ ก่อนการตรวจปล่อยสินค้า ระบบนี้จะท�ำหน้าท่ีประสานกิจกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์แบบครบวงจร ผู้ประกอบการสามารถรับส่งข้อมูลทางอิเล็กทรอนิกส์กับองค์กรท่ีเกี่ยวข้องได้อัตโนมัติ ตลอด 24 ชั่วโมง โดยไมต่ อ้ งเดินทางไปติดตอ่ กบั หนว่ ยงานต่าง ๆ ดว้ ยตัวเอง การปรับตัว (Adaptation) หมายถึง การปรับตัวในระบบธรรมชาติหรือระบบมนุษย์เพ่ือตอบสนอง ต่อสิ่งเร้าทางภูมิอากาศหรือผลกระทบที่เกิดขึ้นจากสาธารณภัย ซึ่งจะช่วยลดความเสียหายที่อาจเกิดข้ึน หรือช่วยสรา้ งโอกาสจากสภาวะวกิ ฤตได้ การปอ้ งกนั (Prevention) หมายถึง มาตรการหรือแนวทางต่าง ๆ เพื่อช่วยขจัดผลกระทบเชงิ ลบ จากเหตุการณ์สาธารณภัยท่ีอาจเกิดกับบุคคลหรือทรัพย์สินให้หมดไปอย่างส้ินเชิง ครอบคลุมถึงมาตรการ เชงิ โครงสร้างและมาตรการทีไ่ ม่ใชเ่ ชิงโครงสรา้ ง การป้องกันภัยฝ่ายพลเรือน (Civil Defense) หมายถึง การป้องกันพลเรือนให้ปลอดภัยจาก การโจมตีทางทหาร แต่ปัจจุบันครอบคลุมถึงการช่วยให้พลเรือนปลอดภัยจากการคุกคามทางสาธารณภัย ด้วยหน้าที่ของกองก�ำลังป้องกันภัยฝ่ายพลเรือน (Civil Defense Force) จากเดิมท่ีมีแต่การฝึกการทหาร จึงหมายรวมถึง การดูแลให้ประชาชนปลอดภัยจากสาธารณภัยและการปฏิบัติการช่วยเหลือเมื่อเกิดเหตุ สาธารณภัย เช่น การชว่ ยเหลอื เคล่อื นย้ายในชว่ งอพยพ การชว่ ยกระจายถงุ ยังชพี การอ�ำนวยความสะดวก ในการขนสง่ อปุ กรณ์ และเคร่ืองมือเครือ่ งใช้ การชว่ ยซอ่ มแซม การกอ่ สรา้ งบ้านเรอื นทเ่ี สียหายจากภัยธรรมชาติ การเผชิญเหตุ (Response) หมายถึง มาตรการหรือการปฏิบัติการต่าง ๆ ท่ีควรเกิดข้ึนอย่าง รวดเร็ว และทันท่วงทีเพ่ือรักษาชีวิตและให้ความช่วยเหลือบรรเทาทุกข์ขั้นพื้นฐานแก่ประชาชนท่ีได้รับ ความเดือดร้อนจากเหตุการณ์สาธารณภัย เช่น การกู้ชีพกู้ภัย การปฐมพยาบาล การแจกถุงยังชีพและ ส่ิงของบรรเทาทุกข์ การบัญชาการในเหตุการณ์ฉุกเฉิน การประสานงานเพ่ือล�ำเลียงผู้ป่วย การบริหาร จัดการศูนย์อพยพ การฝึกการป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย (Exercise) หมายถึง การจ�ำลองสถานการณ์เพ่ือฝึกฝน ทักษะหรือซักซ้อมกระบวนการการด�ำเนินงานท่ีได้วางแผนไว้ เป็นแบบฝึกหัดเพื่อให้ผู้ท่ีมีบทบาทหน้าท่ี และความรบั ผดิ ชอบในการรบั มอื สถานการณฉ์ กุ เฉนิ ไดฝ้ กึ ซอ้ มขนั้ ตอนปฏบิ ตั ทิ จี่ ำ� เปน็ ทำ� ใหม้ ที กั ษะสามารถ ใช้เครื่องมือ อปุ กรณต์ ่าง ๆ ได้อยา่ งถูกต้อง ซง่ึ ชว่ ยให้พรอ้ มปฏิบตั ิงานได้จรงิ หากเกดิ สาธารณภัยขึน้ 135ค่มู ือการปฏบิ ตั ิงานศนู ย์ขอ้ มลู ข่าวสารร่วม ภายใต้ระบบบัญชาการเหตุการณ์ Practical Manual for Joint Information Center : JIC Under the Incident Command System

การฟ้ืนฟู (Recovery) หมายถงึ การปรับสภาพระบบสาธารณูปโภค การดำ� รงชพี และสภาวะวถิ ี ความเป็นอยู่ของชุมชนท่ีประสบภัยให้กลับสู่สภาวะปกติ หรือพัฒนาให้ดีย่ิงข้ึนกว่าเก่าตามความเหมาะสม โดยการน�ำเอาปัจจัยต่าง ๆ ในการลดความเส่ียงจากสาธารณภัยเข้ามาช่วยในการฟื้นฟูด้วย (Build Back Better) หมายรวมถึง การซ่อมสร้าง (Reconstruction) และการฟื้นสภาพ (Rehabilitation) การเยียวยา (Rehabilitation) หมายถึง การจัดการความเสียหายหรือผลท่ีเกิดจากสาธารณภัยเพ่ือพลิกฟื้นสภาวะ การด�ำรงชีพของชุมชนที่ได้รับผลกระทบจากการเกิดสาธารณภัยให้กลับคืนสู่สภาพที่เป็นอยู่ก่อนหน้านี้ รวมทั้งการดูแลสภาพจิตใจและจิตสังคม (Psychosocial Support) ของผู้ได้รับผลกระทบ ตลอดจน การกระต้นุ และช่วยเหลือใหเ้ กดิ การปรับตัวให้เข้ากบั การเปลยี่ นแปลงตามความจำ� เป็น การลดความเสี่ยงจากภัยพิบัติ (Disaster Risk Reduction : DRR) หมายถึง แนวคิดและ วิธีปฏิบัติในการลดโอกาสที่จะได้รับผลกระทบทางลบจากสาธารณภัยผ่านความพยายามอย่างเป็นระบบ ที่จะวิเคราะห์และบริหารจัดการปัจจัยที่เป็นสาเหตุและผลกระทบของสาธารณภัย เพ่ือด�ำเนินนโยบาย มาตรการหรือกิจกรรมตา่ ง ๆ ในการลดความล่อแหลม ลดปัจจัยทท่ี ำ� ให้เกดิ ความเปราะบาง และเพม่ิ ศักยภาพ ในการจัดการปัญหา มีเป้าหมายในการลดความเสี่ยงที่มีอยู่ในชุมชนและสังคมในปัจจุบัน และป้องกัน ความเส่ยี งท่ีอาจเกิดข้นึ ในอนาคต การลดผลกระทบ (Mitigation) หมายถึง ปฏิบัติการลดผลกระทบทางลบโดยตรงของภัย ท่ีเป็นอันตรายต่อสังคมและสิ่งแวดล้อม เน่ืองจากผลกระทบทางลบของภัยโดยมากไม่สามารถขจัด ให้หมดไปอย่างส้ินเชิง แต่ขนาดและความรุนแรงของความเสียหายสามารถลดทอนลงได้จากการด�ำเนิน นโยบายและกิจกรรมต่าง ๆ การวิเคราะห์ความเส่ียง (Risk Analysis), การประเมินความเส่ียง (Risk Assessment) หมายถึง กระบวนการ ก�ำหนดลักษณะ ขนาด หรือขอบเขตของความเส่ียงโดยการวิเคราะห์ภัยท่ีเกิดขึ้น และประเมินสภาวะการเปิดรับต่อความเส่ียง (Exposure) ความเปราะบาง (Vulnerability) และ ศักยภาพ (Capacity) ในการรับมือของชุมชนที่อาจเป็นอันตรายต่อชีวิตและทรัพย์สิน การด�ำรงชีวิต และส่ิงแวดล้อม เป็นการวิเคราะห์ความน่าจะเป็นในการเกิดผลกระทบจากภัยในพื้นที่หนึ่ง ๆ มีประโยชน์ ในการวางแผนเพอ่ื จัดการความเส่ียงอยา่ งมีระบบ การสนับสนุนการจัดการเหตุการณ์ (Incident Management Assistance Team : IMAT) หมายถึง การจัดรูปแบบการบัญชาการเหตุการณ์ ซ่ึงประกอบด้วยทีมงานบัญชาการและทีมงานปฏิบัติการ และเจ้าหน้าท่ีที่เหมาะสมอ่ืน ๆ ภายในโครงสร้างระบบบัญชาการณ์ที่สามารถจะจัดส่งไปปฏิบัติงานหรือ ลงมือปฏบิ ัติงานได้ตามความจ�ำเปน็ มกี ารก�ำหนดคณุ สมบัตแิ ละการรับรองอยา่ งเป็นทางการ การอพยพ (Evacuation) หมายถึง การเคลื่อนย้าย การกระจาย และการน�ำพลเรือน ออกจากพื้นท่ีอันตราย หรือพ้ืนท่ีท่ีอาจเป็นอันตรายอย่างเป็นระบบตามขั้นตอนและมีการก�ำกับดูแล รวมถงึ การรับรอง และการดูแลบุคคลเหลา่ น้ใี นสถานท่ปี ลอดภยั ดว้ ย 136 คมู่ ือการปฏิบตั ิงานศูนยข์ อ้ มลู ขา่ วสารรว่ ม ภายใต้ระบบบัญชาการเหตุการณ์ Practical Manual for Joint Information Center : JIC Under the Incident Command System

ข้ันตอนมาตรฐานการปฏิบัติงาน (Standard Operating Procedure : SOP) หมายถึง วิธีการท่ีได้ก�ำหนดหรือจัดท�ำข้ึนเพ่ือให้ผู้มีหน้าท่ีเก่ียวข้องปฏิบัติตามอย่างเป็นกิจวัตรในการท�ำงาน อย่างใดอยา่ งหน่ึง ขา่ วสาร (Intelligence) หมายถึง ขา่ วสารทเ่ี กีย่ วกบั เหตุฉุกเฉินทเ่ี กิดข้นึ เปน็ องคป์ ระกอบท่สี �ำคัญ ของการบญั ชาการเหตกุ ารณ์ เปน็ ภารกิจของสว่ นแผนงานซง่ึ มงุ่ เน้นไปท่ขี า่ วสารในเหตฉุ ุกเฉิน ขีดความสามารถ, ศักยภาพ (Capacity) หมายถึง ความสามารถที่จะกระท�ำการอย่างใดอย่างหนึ่ง หรอื ความสามารถทอ่ี าจจะพัฒนาต่อไปใหเ้ ป็นประโยชน์มากข้นึ ความเสยี หาย (Damage) หมายถึง ทรัพยส์ นิ ทางกายภาพ เช่น อาคารและสว่ นประกอบ โครงสร้าง พ้นื ฐาน สินค้าทเ่ี กบ็ ไว้ในคลงั และทรัพยากรธรรมชาติ ทถ่ี ูกท�ำลายท้งั หมดหรือบางสว่ น โดยความเสียหาย อาจเกิดขึ้นระหว่างหรือภายหลังจากประสบเหตุการณ์ภัยในทันที ความเสียหายถูกวัดในเชิงกายภาพและ คดิ คำ� นวณดว้ ยมลู ค่าทดแทนเปน็ ตวั เงิน ผลกระทบ (Impact) หมายถึง ผลท่ีเกิดข้ึนหรืออาจเกิดข้ึนกับประชาชน สังคม เศรษฐกิจ และ สงิ่ แวดลอ้ มจากการเกิดเหตกุ ารณใ์ ด ๆ ผู้บัญชาการ (National Command) หมายถึง ผู้บัญชาการป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย แหง่ ชาติ ผู้บัญชาการเหตุการณ์ (Incident Commander) หมายถึง บุคคลท่ีมีหน้าท่ีรับผิดชอบการ ด�ำเนินกิจกรรมท้ังหมดที่เก่ียวข้องกับเหตุฉุกเฉินที่เกิดขึ้น และรับผิดชอบการพัฒนากลยุทธ์ ยุทธวิธี การส่ังใช้ และการจัดส่งทรัพยากร ผู้บัญชาการเหตุการณ์มีอ�ำนาจหน้าที่และความรับผิดชอบโดยรวม ต่อการปฏิบัติการ ตอบโต้เหตุฉุกเฉิน และรับผิดชอบการจัดการการปฏิบัติการตอบโต้เหตุฉุกเฉิน ในสถานท่ีเกิดเหตทุ ั้งหมด ผู้อ�ำนวยการ (Director) หมายถึง ผู้อ�ำนวยการกลาง ผู้อ�ำนวยการจังหวัด ผู้อ�ำนวยการอ�ำเภอ ผูอ้ �ำนวยการท้องถน่ิ และผ้อู ำ� นวยการกรุงเทพมหานคร แผนท่ีเส่ียงภัย (Hazard Map) หมายถึง แผนที่แสดงพ้ืนท่ีซึ่งมีความเสี่ยงต่อการเกิดภัย เช่น อุทกภัย สึนามิ ภูเขาไฟระเบิด เป็นผลของการประเมินความเป็นไปได้ ความถี่ของการเกิดภัย ตลอดจน ความรนุ แรงของภัยนน้ั ๆ แผนเผชิญเหตุ (Incident Action Plan) หมายถึง แผนซ่ึงจัดท�ำเป็นลายลักษณ์อักษรหรือ ส่ังด้วยวาจาซึ่งประกอบด้วยวัตถุประสงค์ท่ัวไปท่ีสะท้อนหรือแสดงถึงกลยุทธ์ในภาพรวมส�ำหรับ การจัดการเหตุฉุกเฉิน อาจรวมถึงการก�ำหนดทรัพยากรที่จะใช้ในการปฏิบัติงาน ภารกิจท่ีมอบหมาย และขอ้ มูลขา่ วสารส�ำหรบั จัดการเหตุฉุกเฉนิ ระหว่างชว่ งระยะเวลาการปฏบิ ตั กิ ารช่วงหนง่ึ หรือหลายช่วง ภัย (Hazard) หมายถึง เหตุการณ์ที่เกิดจากธรรมชาติหรือการกระท�ำของมนุษย์ท่ีอาจน�ำมาซึ่ง ความสญู เสยี ต่อชีวติ ทรพั ยส์ นิ ตลอดจนทำ� ให้เกดิ ผลกระทบทางเศรษฐกิจ สงั คม และส่ิงแวดลอ้ ม 137ค่มู อื การปฏิบัติงานศูนยข์ อ้ มลู ข่าวสารรว่ ม ภายใต้ระบบบัญชาการเหตกุ ารณ์ Practical Manual for Joint Information Center : JIC Under the Incident Command System

ภาคประชาสังคม (Civil Society) หมายถึง หน่วยงานหรือองค์กรอิสระซึ่งไม่แสวงหาผลก�ำไร ท่ีมีบทบาทในการด�ำเนินกิจกรรมเพื่อสาธารณะ มีเป้าหมายเพื่อก่อให้เกิดความเปล่ียนแปลงที่ดีด้านสังคม และส่ิงแวดล้อม ยุทธวิธี (Tactics) หมายถึง การใช้งานและการก�ำกับดูแลทรัพยากรท่ีปฏิบัติการตอบโต้เหตุฉุกเฉิน เพ่อื ให้บรรลุวัตถปุ ระสงค์ทกี่ �ำหนดข้นึ ด้วยกลยุทธ์ ระบบเตอื นภัยลว่ งหนา้ (Early Warning System) หมายถึง ระบบทีม่ ศี กั ยภาพในการประมวลผล ข้อมูลและแจ้งเตือนตามช่วงระยะเวลา เพ่ือให้บุคคล ชุมชน และหน่วยงานที่เสี่ยงต่อภัยมีเวลาเพียงพอ ในการเตรียมการและรับมอื ได้อยา่ งเหมาะสม เพอ่ื ลดโอกาสการเกดิ อันตรายและความสูญเสีย ระบบบัญชาการเหตกุ ารณ์ (Incident Command System : ICS) หมายถงึ แนวทางในการ บริหาร จัดการเหตุการณ์ที่เก่ียวข้องกับภัยทุกประเภทอย่างมีมาตรฐานในพ้ืนท่ีเกิดเหตุ ตั้งแต่เหตุฉุกเฉิน ขนาดเล็ก ไปจนถึงเหตุฉุกเฉินที่มีความซับซ้อน โดยผู้ปฏิบัติงานในบทบาทหน้าที่ต่าง ๆ จากหน่วยงาน ท่ีเก่ียวข้องสามารถ ด�ำเนินการร่วมกันได้ภายใต้การบัญชาการแบบรวมศูนย์ (Unified Command) โดยปกตมิ ีการจดั โครงสรา้ ง ระบบเพอ่ื การปฏบิ ัตงิ านใน 5 สายงานหลัก คอื ส่วนบญั ชาการ (Command) ส่วนปฏิบัติการ (Operation) ส่วนแผนงาน (Planning) ส่วนสนับสนุนก�ำลังบ�ำรุงหรือโลจิสติกส์ (Logistics) และส่วนการเงิน/การบริหาร จัดการ (Finance/Administration) ซ่ึงมีความยืดหยุ่นในการปรับลดหรือ ขยายสว่ นงานที่อาจจำ� เป็นหรอื ไมจ่ ำ� เป็นตอ้ งใช้งาน ขน้ึ อย่กู บั ลักษณะของเหตกุ ารณน์ ั้น ๆ ศูนย์ข้อมูลข่าวสารร่วม (Join Information Center : JIC) หมายถึง สถานที่ที่จัดตั้งข้ึน เพื่อท�ำหน้าท่ีประสานข้อมูลข่าวสารสาธารณะท่ีเกี่ยวข้องกับการด�ำเนินกิจกรรมการจัดการเหตุฉุกเฉิน ศนู ยป์ ระสานขอ้ มลู ร่วมเปน็ จดุ กลางของการติดต่อส�ำหรับสอ่ื ขา่ วทกุ ประเภท หน่วยสนับสนุน (Supporting Agency) หมายถึง หน่วยงานที่ให้การสนับสนุน และ/หรือให้ ความชว่ ยเหลือด้านทรพั ยากรแก่หนว่ ยงานอืน่ ๆ เอกภาพในการบัญชาการ (Unity of Command) หมายถงึ หลกั การของระบบการบัญชาการ เหตุการณ์ท่ีก�ำหนดให้แต่ละบุคคลที่ท�ำหน้าท่ีตอบโต้เหตุฉุกเฉินจะได้รับการมอบหมายให้อยู่ภายใต้ ผู้ควบคุม ดูแลเพยี งหนงึ่ คนเท่านน้ั การประชาสัมพันธ์ (Public Relations) หมายถึง ความพยายามของสถาบันที่จะแสวงหา ความสัมพันธ์ความร่วมมือและการสนับสนุนจากประชาชน ตลอดจนการธ�ำรงไว้ซ่ึงทัศนคติที่ดีของประชาชน ต่อสถาบันใหค้ งอยู่ต่อไป เพอ่ื ใหป้ ระชาชนยอมรับ สนับสนนุ ใหค้ วามร่วมมอื ในการด�ำเนนิ งานตามกระบวนการ นโยบาย วัตถุประสงค์และความเคลือ่ นไหวของสถาบันหรอื หน่วยงานน้นั ๆ การจัดการด้านข้อมูลข่าวสาร (Information Management : IM) หมายถึง การจัดการ ให้การส่งข้อมูลข่าวสารท่ีเกี่ยวข้องและมีความส�ำคัญ ในรูปแบบท่ีสามารถใช้ประโยชน์ได้ ไปยังบุคคล ที่ต้องการได้อย่างทันเวลา เพื่ออ�ำนวยให้สามารถเข้าใจในสถานการณ์ และประกอบการตกลงใจได้อย่าง มีประสทิ ธภิ าพ ด้วยการด�ำเนนิ กรรมวธิ ีและระบบขอ้ มลู ขา่ วสาร ในการทจี่ ะรวบรวม ด�ำเนินกรรมวธิ ี เกบ็ รักษา แสดงผล และกระจายขอ้ มูลข่าวสาร โดย IM นน้ั ประกอบดว้ ย ระบบข้อมูลข่าวสาร (Information System : INFOSYS) และขอ้ มูลขา่ วสารทเ่ี กี่ยวข้อง (Relevant Information : RI) 138 คมู่ ือการปฏบิ ตั ิงานศนู ยข์ ้อมลู ข่าวสารรว่ ม ภายใต้ระบบบัญชาการเหตกุ ารณ์ Practical Manual for Joint Information Center : JIC Under the Incident Command System

แหล่งข้อมูลที่เชื่อถือได้ หมายถึง แหล่งท่ีมาของข้อมูลหรือข้อเท็จจริงท่ีมีความน่าเช่ือถือและ สามารถใช้สาระส�ำคัญของข้อมูลหรือข้อเท็จจริงเพ่ือแจ้งข่าวหรือเตือนภัยเก่ียวกับภัยพิบัติหรือเหตุฉุกเฉิน ให้ประชาชนทราบ ได้แก่ ส�ำนักนายกรัฐมนตรี ศูนย์เตือนภัยพิบัติแห่งชาติ กรมทรัพยากรธรณี กรมอุตุนิยมวิทยา กรมป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย ส�ำนักงานสภาความมั่นคงแห่งชาติ คณะกรรมการ กิจการกระจายเสียง กิจการโทรทัศน์ และกิจการโทรคมนาคมแห่งชาติ กรุงเทพมหานคร จังหวัดโดย ผู้ว่าราชการจังหวัด กองบัญชาการกองทัพไทย กองทัพบก กองทัพเรือ กองทัพอากาศ ส�ำนักงาน ต�ำรวจแห่งชาติ และหน่วยงานที่รัฐบาลจัดต้ังขึ้นโดยอาศัยอ�ำนาจตามกฎหมายเพ่ือท�ำหน้าท่ีระงับยับย้ัง ภัยพบิ ัตหิ รอื เหตุฉกุ เฉนิ หรอื หนว่ ยงานท่ีคณะกรรมการ กสทช. เหน็ ว่าเปน็ แหล่งข้อมลู ที่เชื่อถือได้ เจา้ หนา้ ทีป่ ระชาสมั พันธ์ (Public Information Officer) หมายถึง ผ้ซู ่ึงมอี ำ� นาจในการสงั่ การ หรือการปฏิบตั ใิ นการประชาสมั พันธ์เพ่อื แก้ไขเหตกุ ารณน์ นั้ ๆ หนว่ ยงานของรฐั หมายถงึ ส่วนราชการ รฐั วิสาหกจิ องค์การมหาชนและหนว่ ยงานอ่นื ของรัฐ แต่ ไม่หมายความรวมถึงองค์กรปกครองส่วนทอ้ งถน่ิ องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น หมายถึง องค์การบริหารส่วนต�ำบล เทศบาล องค์การบริหาร ส่วนจงั หวดั เมอื งพัทยา กรุงเทพมหานคร และองคก์ รปกครองสว่ นท้องถ่ินทีม่ กี ฎหมายจดั ต้งั องค์กรปกครองส่วนท้องถ่ินแห่งพ้ืนที่ หมายถึง องค์การบริหารส่วนต�ำบล เทศบาลเมืองพัทยา และองค์กรปกครองส่วนท้องถ่ินอ่ืนท่ีมีกฎหมายจัดตั้ง แต่ไม่หมายความรวมถึงองค์การบริหารส่วนจังหวัด และกรุงเทพมหานคร 2. ค�ำยอ่ = กรมประชาสัมพนั ธ์ = อธบิ ดีกรมประชาสัมพนั ธ์ 1. กปส. = รองอธบิ ดีกรมประชาสมั พนั ธ์ 2. อปส. = สถานวี ทิ ยโุ ทรทัศน์แห่งประเทศไทยส่วนกลาง (NBT) 3. รปส. = สถานวี ทิ ยุโทรทศั น์แหง่ ประเทศไทยประจำ� จังหวัด 4. สทท. = สถานวี ิทยกุ ระจายเสยี งแหง่ ประเทศไทยส่วนกลาง 5. สทท.จ.... = สถานีวิทยุกระจายเสยี งแห่งประเทศไทยประจ�ำจงั หวัด 6. สวท. = ส�ำนักขา่ ว 7. สวท.จ.... = ส�ำนกั พฒั นานโยบายและแผนการประชาสัมพันธ์ 8. สนข. = ส�ำนกั พฒั นาการประชาสมั พนั ธ์ 9. สนผ. = ส�ำนักการประชาสมั พันธต์ า่ งประเทศ 10. สพป. = ส�ำนกั สง่ เสรมิ และพฒั นางานเทคนคิ 11. สปต. = สำ� นักงานเลขานุการกรม 12. สพท. 13. สลก. 139คูม่ ือการปฏิบตั ิงานศนู ยข์ ้อมูลข่าวสารร่วม ภายใต้ระบบบญั ชาการเหตุการณ์ Practical Manual for Joint Information Center : JIC Under the Incident Command System

14. กคล. = กองคลงั 15. กกจ. = กองการเจา้ หน้าท่ี 16. กกร. = กองกฎหมายและระเบยี บ 17. ศสช. = ศูนย์เทคโนโลยสี ารสนเทศการประชาสมั พันธ์ 18. สปข.1 – 8 = สำ� นักประชาสมั พันธเ์ ขต 1 - 8 ของกรมประชาสัมพันธ์ 19. ส.ปชส.จ.... = ส�ำนกั งานประชาสมั พนั ธ์จังหวัด 20. ผู้อำ� นวยการเหตุการณ์ = ผู้อำ� นวยการทอ้ งถิ่น ตาม พ.ร.บ.ป้องกนั และบรรเทาสาธารณภยั แห่งชาติ พ.ศ. 2550 21. รปจ. = ระเบียบปฏบิ ตั ิประจำ� 22. หน่วยปฏิบตั ดิ ้านสือ่ = เจา้ หน้าที่ สทท. สวท. และ สนข. ในพน้ื ท่เี กิดเหตุ 23. JIC = ศนู ยข์ อ้ มูลข่าวสารร่วม (Joint Information Center) 24. PRC = ผ้ปู ระสานงานดา้ นการประชาสัมพันธ์ (Public Relations Coordinator) 25. IOC = ศนู ย์ปฏิบตั กิ ารข้อมลู ข่าวสารเพอื่ การประชาสมั พนั ธ์ (Information Operation Center) 26. กอ.รมน. = กองอ�ำนวยการรักษาความมนั่ คงภายในราชอาณาจกั ร 27. กอปภ.ก. = กองอ�ำนวยการป้องกันและบรรเทาสาธารณภัยกลาง 28. กอปภ.กทม. = กองอ�ำนวยการปอ้ งกันและบรรเทาสาธารณภัยกรงุ เทพมหานคร 29. กอปภ.จ. = กองอ�ำนวยการป้องกนั และบรรเทาสาธารณภยั จงั หวดั 30. กอปภ.อ. = กองอ�ำนวยการป้องกันและบรรเทาสาธารณภยั อ�ำเภอ 31. กอปภ.ทน./ทม./ทต. = กองอ�ำนวยการป้องกันและบรรเทาสาธารณภัยเทศบาล 32. กอปภ.เมืองพัทยา = กองอำ� นวยการป้องกนั และบรรเทาสาธารณภัยเมอื งพทั ยา 33. กอปภ.อบต. = กองอำ� นวยการป้องกนั และบรรเทาสาธารณภัยองคก์ ารบรหิ าร ส่วนตำ� บล 34. บกปภ.ช. = กองบญั ชาการป้องกนั และบรรเทาสาธารณภัยแห่งชาติ 35. สปฉ. = การสนับสนุนการปฏบิ ัติงานในภาวะฉุกเฉนิ 36. ศบก.อ. = ศูนย์บญั ชาการเหตุการณ์อ�ำเภอ 37. ศบก.จ. = ศูนย์บัญชาการเหตุการณจ์ ังหวัด 38. ศบก.กทม. = ศูนยบ์ ัญชาการเหตุการณก์ รุงเทพมหานคร 140 คู่มอื การปฏบิ ัตงิ านศนู ย์ข้อมูลขา่ วสารร่วม ภายใต้ระบบบญั ชาการเหตกุ ารณ์ Practical Manual for Joint Information Center : JIC Under the Incident Command System

39. กปภ.ช. = คณะกรรมการป้องกันและบรรเทาสาธารณภัยแหง่ ชาติ 40. กปอ. = คณะกรรมการปอ้ งกนั อุบตั ิภัยแหง่ ชาติ 41. ผบ.ปภ.ช. = ผบู้ ญั ชาการปอ้ งกนั และบรรเทาสาธารณภัยแหง่ ชาติ (รัฐมนตรี 42. ผอ.กลาง วา่ การกระทรวงมหาดไทย) 43. ผอ.กอปภ.ก. = ผอู้ �ำนวยการกลาง (อธบิ ดีกรมป้องกนั และบรรเทาสาธารณภยั ) 44. ผอ.จว. = ผู้อ�ำนวยการกองอ�ำนวยการปอ้ งกันและบรรเทาสาธารณภัยกลาง 45. ผอ.กทม. = ผอู้ �ำนวยการจงั หวดั 46. ผอ.อำ� เภอ = ผอู้ ำ� นวยการกรงุ เทพมหานคร 47. ผอ.ทอ้ งถิน่ = ผอู้ ำ� นวยการอ�ำเภอ = ผู้อ�ำนวยการท้องถน่ิ 141คู่มือการปฏิบตั ิงานศูนย์ข้อมลู ขา่ วสารรว่ ม ภายใต้ระบบบัญชาการเหตุการณ์ Practical Manual for Joint Information Center : JIC Under the Incident Command System

142 คู่มอื การปฏิบตั ิงานศนู ย์ขอ้ มลู ข่าวสารร่วม ภายใตร้ ะบบบญั ชาการเหตกุ ารณ์ Practical Manual for Joint Information Center : JIC Under the Incident Command System