ระเบียบกระทรวงมหาดไทย_ว่าด้วยหลักเกณฑ์การแต่งตั้งและการปฏิบัติหน้าที่ของเจ้าพนักงานป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย_พ.ศ._๒๕๕๓_และที่แก้ไขเพิ่มเติม

ระเบยี บกระทรวงมหาดไทย วา่ ดว้ ยหลกั เกณฑก์ ารแตง่ ตงั้ และการปฏบิ ตั หิ น้าทข่ี องเจา้ พนกั งานป้องกนั และบรรเทาสาธารณภยั พ.ศ. ๒๕๕๓ _____________ อาศยั อานาจตามความในมาตรา ๕ และมาตรา ๓๙ วรรคสอง แห่งพระราชบญั ญตั ปิ ้องกนั และ บรรเทาสาธารณภยั พ.ศ. ๒๕๕๐ อนั เป็นกฎหมายทม่ี บี ทบญั ญตั บิ างประการเก่ยี วกบั การจากดั สทิ ธแิ ละ เสรภี าพของบุคคล ซ่ึงมาตรา ๒๙ ประกอบกบั มาตรา ๓๓ มาตรา ๓๔ มาตรา ๓๘ และมาตรา ๔๑ ของรฐั ธรรมนูญแห่งราชอาณาจกั รไทยบญั ญตั ใิ หก้ ระทาไดโ้ ดยอาศยั อานาจตามบทบญั ญตั แิ ห่งกฎหมาย รฐั มนตรวี ่าการกระทรวงมหาดไทยจงึ ออกระเบยี บไว้ ดงั ต่อไปน้ี ข้อ ๑ ระเบียบน้ีเรียกว่า \"ระเบียบกระทรวงมหาดไทย ว่าด้วยหลักเกณฑ์การแต่งตัง้ และ การปฏบิ ตั หิ น้าทข่ี องเจา้ พนกั งานป้องกนั และบรรเทาสาธารณภยั พ.ศ. ๒๕๕๓\" ขอ้ ๒๑ ระเบยี บน้ใี หใ้ ชบ้ งั คบั ตงั้ แตว่ นั ถดั จากวนั ประกาศในราชกจิ จานุเบกษาเป็นตน้ ไป ขอ้ ๓ ระเบยี บ ประกาศ ขอ้ บงั คบั คาสงั่ หรอื แนวปฏบิ ตั อิ ่นื ใดซ่งึ มกี าหนดไวแ้ ลว้ ในระเบียบน้ี หรอื ซง่ึ ขดั หรอื แยง้ กบั ระเบยี บน้ี ใหใ้ ชร้ ะเบยี บน้แี ทน ขอ้ ๔ ในระเบยี บน้ี \"ผู้อานวยการ\" หมายความว่า ผู้อานวยการกลาง ผู้อานวยการจงั หวดั ผู้อานวยการอาเภอ ผอู้ านวยการทอ้ งถน่ิ และผอู้ านวยการกรงุ เทพมหานคร \"เจ้าพนักงานป้องกนั และบรรเทาสาธารณภัย\" หมายถึง เจ้าพนักงานท่ผี ู้อานวยการแต่งตงั้ ตามมาตรา ๓๙ แหง่ พระราชบญั ญตั ปิ ้องกนั และบรรเทาสาธารณภยั พ.ศ. ๒๕๕๐ ขอ้ ๕๒ ใหผ้ อู้ านวยการมคี าสงั่ แต่งตงั้ เจา้ พนกั งานป้องกนั และบรรเทาสาธารณภยั จากผมู้ สี ุขภาพ ดี ร่างกายแขง็ แรง เหมาะสมในการปฏิบัติหน้าท่ีป้องกนั และบรรเทาสาธารณภัย และมีคุณสมบัติ ดงั ต่อไปน้ี (๑) เป็นผู้ท่ีปฏบิ ตั ิงาน หรอื เป็นผู้มปี ระสบการณ์ด้านการป้องกนั และบรรเทาสาธารณภัยและ เป็นผู้ท่ผี ่านการฝึกอบรมหลกั สูตรตามท่กี รมป้องกนั และบรรเทาสาธารณภยั กาหนด หรอื หลกั สูตรอ่นื ทก่ี รมป้องกนั และบรรเทาสาธารณภยั ใหก้ ารรบั รอง และ (๒) เป็นขา้ ราชการ พนักงานส่วนท้องถ่ิน ลูกจ้างประจา พนักงานราชการ กานัน ผูใ้ หญ่บ้าน ผชู้ ว่ ยผใู้ หญบ่ า้ น แพทยป์ ระจาตาบล หรอื สารวตั รกานนั ๑ ราชกจิ จานุเบกษา เล่ม ๑๒๗ /ตอนพเิ ศษ ๕๑ ง /หน้า ๑/๒๓ เมษายน ๒๕๕๓ ๒ ขอ้ ๕ แก้ไขเพม่ิ เตมิ โดยระเบยี บกระทรวงมหาดไทย ว่าดว้ ยหลกั เกณฑก์ ารแตง่ ตงั้ และการปฏบิ ตั ิ หน้าทข่ี องเจา้ พนกั งานป้องกนั และบรรเทาสาธารณภยั (ฉบบั ท่ี ๒) พ.ศ. ๒๕๖๔

๒ ในกรณีท่ีไม่มีบุคคลตาม (๒) หรือมีแต่ไม่เพียงพอ และมีความจาเป็ นเพ่ือประโยชน์ ในการป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย ผู้อานวยการอาจแต่งตัง้ บุคคลอ่ืนท่ีมีคุณสมบัติตาม (๑) ใหเ้ ป็นเจา้ พนกั งานป้องกนั และบรรเทาสาธารณภยั กไ็ ด้ ในกรณีท่ีมีความจาเป็น ผู้อานวยการอาเภอจะแต่งตงั้ กานัน ผู้ใหญ่บ้าน ผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้าน แพทยป์ ระจาตาบล หรอื สารวตั รกานัน เป็นเจา้ พนักงานป้องกนั และบรรเทาสาธารณภยั ใหป้ ฏบิ ตั หิ น้าท่ไี ด้ เ ฉ พ า ะ ใ น เ ข ต ท้ อ ง ท่ีต า บ ล ห รือ ห มู่ บ้ า น ท่ี มีอ า น า จ ห น้ า ท่ีต า ม ก ฎ ห ม า ย ลัก ษ ณ ะ ป ก ค ร อ ง ท้ อ ง ท่ี ก่อนการฝึกอบรมตาม (๑) กไ็ ด้ ทงั้ น้ี ใหก้ รมป้องกนั และบรรเทาสาธารณภยั จดั ใหม้ กี ารฝึกอบรมผไู้ ดร้ บั การแต่งตงั้ ทย่ี งั ไม่ผา่ นการอบรมดงั กล่าวดว้ ย ขอ้ ๖ การเป็นเจา้ พนกั งานป้องกนั และบรรเทาสาธารณภยั สน้ิ สดุ ลงเม่อื (๑) ขาดคณุ สมบตั ติ ามขอ้ ๕ (๒) ผอู้ านวยการมคี าสงั่ ใหพ้ น้ จากหน้าท่ี ข้อ ๗ เม่อื เกดิ สาธารณภยั ในเขตองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นใด ให้ผู้อานวยการขององค์กร ปกครองสว่ นทอ้ งถนิ่ นนั้ มหี น้าทเ่ี ขา้ ดาเนินการป้องกนั และบรรเทาสาธารณภยั และแจง้ ใหผ้ อู้ านวยการอาเภอ ทร่ี บั ผดิ ชอบในเขตพน้ื ทน่ี นั้ และผอู้ านวยการจงั หวดั ทราบทนั ที เพ่อื ดาเนินการตามแผนการป้องกนั และ บรรเทาสาธารณภยั ตามกฎหมายว่าดว้ ยการป้องกนั และบรรเทาสาธารณภยั ข้อ ๘ เม่อื เกิดสาธารณภยั ในเขตกรุงเทพมหานคร ให้ผู้ช่วยผู้อานวยการกรุงเทพมหานคร มหี น้าท่เี ขา้ ดาเนินการป้องกนั และบรรเทาสาธารณภยั และแจง้ ใหผ้ ู้อานวยการกรุงเทพมหานครและ รองผอู้ านวยการกรุงเทพมหานครทราบทนั ที เพอ่ื ดาเนินการตามแผนการป้องกนั และบรรเทาสาธารณภยั ตามกฎหมายวา่ ดว้ ยการป้องกนั และบรรเทาสาธารณภยั ข้อ ๙ การใช้อานาจและการปฏิบัติหน้าท่ีตามพระราชบัญญัติป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย พ.ศ. ๒๕๕๐ ให้เจ้าพนักงานป้องกันและบรรเทาสาธารณภัยแต่งเคร่อื งแบบ ประดบั เคร่อื งหมายและ แสดงบตั รประจาตวั ทกุ ครงั้ เวน้ แต่มเี หตุจาเป็นเร่งดว่ นอนั ไมอ่ าจหลกี เลย่ี งได้ ขอ้ ๑๐ การปฏบิ ตั หิ น้าท่ขี องเจา้ พนักงานป้องกนั และบรรเทาสาธารณภยั ตามมาตรา ๒๔ และ มาตรา ๒6 แห่งพระราชบญั ญตั ปิ ้องกนั และบรรเทาสาธารณภยั พ.ศ. ๒๕๕๐ ใหป้ ฏบิ ตั ิ ดงั น้ี (๑) กรณีมเี หตุจาเป็นอันไม่อาจหลกี เล่ียงได้ ให้เจ้าพนักงานป้องกนั และบรรเทาสาธารณภยั ผู้ประสบเหตุมีอานาจดาเนินการใด ๆ เพ่ือคุ้มครองชีวิตหรือป้องกันภยนั ตรายท่ีจะเกิดแก่บุคคล ตามหลกั เกณฑ์มาตรฐานการป้องกันและบรรเทาสาธารณภยั และภายใต้เง่อื นไขของสถานการณ์ ท่จี าเป็นในการป้องกนั และบรรเทาสาธารณภยั นัน้ เจ้าพนักงานป้องกนั และบรรเทาสาธารณภยั ผูน้ ัน้ อาจเรยี กอาสาสมคั ร หรอื รอ้ งขอพนักงานฝ่ายปกครองหรอื ตารวจในพน้ื ท่ชี ่วยเหลอื ในการดาเนินการ ดงั กลา่ วดว้ ยกไ็ ด้

๓ (๒) เม่อื เจ้าพนักงานป้องกนั และบรรเทาสาธารณภัยมคี วามจาเป็นต้องเขา้ ไปในอาคารหรือ สถานท่ใี กลเ้ คยี งกบั พ้นื ท่ที ่เี กิดสาธารณภยั เพ่อื ทาการป้องกนั และบรรเทาสาธารณภยั ให้ดาเนินการ ดงั น้ี (๒.๑) แสดงเจตนาในการเขา้ ปฏบิ ตั หิ น้าทต่ี อ่ เจา้ ของหรอื ผคู้ รอบครองอาคารหรอื สถานทก่ี ่อน เม่อื ไดร้ บั อนุญาตจงึ เขา้ ไปได้ เวน้ แต่ (ก) กรณไี มม่ เี จา้ ของหรอื ผคู้ รอบครองอาคารหรอื สถานทอ่ี ย่ใู นเวลานนั้ และปรากฏว่า ไม่มีทางเลือกอ่ืนใดท่ีจะลดความสูญเสียในชีวิตร่างกายหรือทรพั ย์สินของบุคคลอันเน่ืองจากเหตุ สาธารณภยั นนั้ ใหเ้ จา้ พนกั งานป้องกนั และบรรเทาสาธารฌภยั เขา้ ไปในอาคารหรอื สถานทด่ี งั กลา่ วได้ (ข) กรณีเม่อื เจ้าของหรือผู้ครอบครองไม่อนุญาตให้เข้าไปในอาคารหรือสถานท่ี แต่หากผู้อานวยการซ่ึงได้ควบคุมหรอื ร่วมในการปฏิบัติหน้าท่ีนัน้ เห็นว่ามีความจาเป็นต้องเข้าไป ในอาคารหรอื สถานท่ดี งั กล่าวเพ่อื ทาการป้องกนั และบรรเทาสาธารณภยั และสงั่ การให้เจ้าพนักงาน ป้องกนั และบรรเทาสาธารณภยั เขา้ ไปในอาคารหรอื สถานทน่ี นั้ ได้ (๒.๒) กระทาการเท่าทจ่ี าเป็นแห่งการป้องกนั และบรรเทาสาธารณภยั เพ่อื การยบั ยงั้ แกไ้ ข ความเสยี หายทจ่ี ะเกดิ ขน้ึ โดยใชค้ วามระมดั ระวงั (๒.๓) เม่อื ดาเนินการแลว้ ใหร้ ายงานผูอ้ านวยการในเขตพ้นื ท่ที ่เี กดิ สาธารณภยั นัน้ ทราบ โดยเรว็ (๓) กรณีการขนยา้ ยทรพั ยส์ นิ ทเ่ี ป็นสงิ่ ทท่ี าใหเ้ กดิ สาธารณภยั ไดง้ ่ายออกจากอาคารหรอื สถานท่ี ท่ีอยู่ใกล้เคียงกับพ้ืนท่ีท่ีเกิดสาธารณภัย ให้เจ้าพนักงานป้องกันและบรรเทาสาธารณภัยขนย้าย ไปไว้ยงั สถานท่ที ่ีปลอดภัย เม่อื เจ้าพนักงานป้องกนั และบรรเทาสาธารณภยั ได้ดาเนินการแล้ว และ ทรพั ยส์ นิ ดงั กลา่ วเป็นวตั ถอุ นั ตรายหรอื สารเคมี ใหป้ ระสานเจา้ หน้าทห่ี รอื หน่วยงานของรฐั อ่นื ๆ ทม่ี หี น้าท่ี โดยตรงเพอ่ื ดาเนินการตอ่ ไป ขอ้ ๑๑ การปฏบิ ตั หิ น้าทข่ี องเจา้ พนักงานป้องกนั และบรรเทาสาธารณภยั ตามทไ่ี ด้รบั คาสงั่ ตาม มาตรา ๒๕ หรอื ไดร้ บั มอบหมายจากผอู้ านวยการตามมาตรา ๒๗ และมาตรา ๒๘ แห่งพระราชบญั ญตั ิ ป้องกนั และบรรเทาสาธารณภยั พ.ศ. ๒๕๕๐ ใหป้ ฏบิ ตั ิ ดงั น้ี (๑) การดัดแปลง ทาลาย หรือเคล่ือนย้ายสิ่งก่อสร้าง วัสดุ หรือทรัพย์สินของบุคคลใด ทเ่ี ป็นอุปสรรคแก่การบาบดั ปัดป้องภยนั ตรายตามคาสงั่ ของผอู้ านวยการ หากกระทาภายในอาคารหรอื สถานท่ขี องบุคคลอ่นื ให้นาหลกั เกณฑ์ตามขอ้ ๑๐ (๒) มาใช้โดยอนุโลม ทงั้ น้ี ให้กระทาเท่าท่จี าเป็น แกก่ ารยบั ยงั้ หรอื แกไ้ ขความเสยี หายทจ่ี ะเกดิ ขน้ึ จากสาธารณภยั (๒) การจดั สถานท่พี กั อาศยั ชวั่ คราว การปฐมพยาบาล การรกั ษาทรพั ย์สนิ ของผู้ประสบภัย การจัดระเบียบจราจร การปิดกัน้ พ้ืนท่ีท่ีเกิดสาธารณภัยและพ้ืนท่ีใกล้เคียง การจัดให้มีการรักษา ความสงบเรยี บรอ้ ย การช่วยเหลอื ผปู้ ระสบภยั การขนขา้ ยทรพั ยส์ นิ ในทเ่ี กดิ เหตุ การจดั ใหม้ เี ครอ่ื งหมาย อาณัติสัญญาณเพ่ือกาหนดสถานท่ีหรือการดาเนินการข้างต้น ให้ดาเนินการโดยประสานกับ

๔ พนักงานฝ่ ายปกครองหรือตารวจในเขตพ้ืนท่ีให้ร่วมปฏิบัติการด้วย สาหรับกรณีการช่วยเหลือ ผปู้ ระสบภยั ใหป้ ระสานกบั องคก์ ารสาธารณกศุ ลใหช้ ่วยเหลอื อกี ทางหน่งึ ดว้ ย (๓) การสงั่ อพยพผซู้ ง่ึ อยใู่ นพน้ื ทท่ี เ่ี กดิ หรอื ใกลจ้ ะเกดิ สาธารณภยั ออกไปจากพน้ื ท่ี เพอ่ื การป้องกนั และบรรเทาสาธารณภยั ตามคาสงั่ ของผอู้ านวยการ ใหด้ าเนินการโดยจดั ลาดบั ความสาคญั ของกลุ่มผูป้ ่วย ทุพพลภาพ คนพกิ าร คนชรา เด็ก สตรี ควรได้รบั การพจิ ารณาให้อพยพไปก่อน และต้องคานึงถึง การจดั ให้มีสถานท่ีปลอดภัยและท่ีอยู่อาศัยชวั่ คราวแก่ผู้ประสบภัยและเจ้าหน้าท่ี การจดั ระเบียบ พน้ื ทอ่ี พยพใหเ้ หมาะสมเป็นสดั สว่ น การจดั ระเบยี บการจราจรในพน้ื ทร่ี องรบั การอพยพดว้ ย รวมทงั้ การนา ผอู้ พยพกลบั ไปสทู่ ต่ี งั้ เดมิ หากสถานการณ์ภยั ไดส้ น้ิ สุดลงแลว้ ข้อ ๑๒ ให้ปลัดกระทรวงมหาดไทยเป็นผู้รักษาการตามระเบียบน้ี และให้มีอานาจ ตีความ วนิ ิจฉยั ปัญหา กาหนดหลกั เกณฑแ์ ละวธิ ปี ฏบิ ตั เิ พอ่ื ดาเนินการใหเ้ ป็นไปตามระเบยี บน้ี ประกาศ ณ วนั ท่ี ๔ มนี าคม พ.ศ. ๒๕๕๓ ชวรตั น์ ชาญวรี กูล รฐั มนตรวี ่าการกระทรวงมหาดไทย

๕ ระเบยี บกระทรวงมหาดไทยว่าดว้ ยหลกั เกณฑก์ ารแต่งตงั้ และการปฏบิ ตั หิ น้าทข่ี องเจา้ พนกั งานป้องกนั และบรรเทาสาธารณภยั (ฉบบั ท่ี ๒) พ.ศ. ๒๕๖๔๓ ขอ้ ๒ ระเบยี บน้ใี หใ้ ชบ้ งั คบั ตงั้ แตว่ นั ถดั จากวนั ประกาศในราชกจิ จานุเบกษาเป็นตน้ ไป ๓ ราชกจิ จานุเบกษา เล่ม ๑๓๘ /ตอนพเิ ศษ ๘๗ ง /หน้า ๑/๒๓ เมษายน ๒๕๖๔