บทที่ 5

MUSCULAR SYSTEM ร ะ บ บ ก ล้ า ม เ นื้ อ Anatomy

MuscularSystem ระบบกลามเนื้อเปนระบบที่ประกอบ ขึ้นดวยเนื้อเยื่อกลามเนื้อเปนกอน เสนใย(fiber)ที่ยืดและหดได กลามเนื้อในคนมีประมาณครึ่งหนึ่งของน้ำหนักตัว กลามเนื้อทำงานรวมกับกระดูกเอ็นขอตอและระบบ ประสาททำใหรางกายเคลื่อนไหวไดและชวยใหมี การเคลื่อนไหวของอวัยวะภายในดวยกลามเนื้อเปนที่เก็บ สะสมโปรตีนและเปนตัวกาหนดรูปรางรูปทรงภายนอก ทรวดทรงของมนุษยดวยสวนหนึ่ง หนาที่ของกลามเนื้อ ชวยในการเคลื่อนไหวรางกาย ชวยในการหายใจและการไหลเวียนของเลือด ชวยในการทรงตัวของรางกายในทาตางๆ กลามเนื้อมีคุณสมบัติในการยืดหยุน(elasticity) คือหยุนตัวไดเมื่อมีน้ำหนักและยืดตัวออก เมื่อน้ำหนักลดลงนอกจากนั้นยังมีการตึงตัว(tone) เตรียมพรอมที่จะทำงานได

ชนิดของกลามเนื้อ 1.กลามเนื้อลายหรือกลามเนื้อโครงราง (StriatedmuscleหรือSkeletalmuscle) เปนกลามเนื้อที่ติดกับกระดูกและขอตอชวยใหเกิดการเคลื่อนไหว กลามเนื้อลายมีจุดเกาะตนเรียกวาOriginและจุดเกาะปลาย เรียกวาInsertionจุดเกาะทั้งสองสวนมากจะมีลักษณะเปนเอ็น (Tendonorligament)ซึ่งจะเกาะกับกระดูกโดยตรงหรือไมก็ได ประกอบดวยเสนใยกลามเนื้อ(Musclefiber)รวมกันอยูเปนจำนวนมาก การทำงานเกิดจากการหดและคลายตัวของกลามเนื้อเปนกลามเนื้อที่อยู ภายใตการควบคุมของจิตใจ(Voluntarymuscle)เชนกลามเนื้อแขนขา ลำตัวเปนตน 2.กลามเนื้อเรียบ (Nonstriatedmuscleหรือsmoothmuscle) เปนกลามเนื้อที่ลักษณะเรียบไมมีลายเปนกลามเนื้อของอวัยวะภายในเชน ผนังกระเพาะอาหารลำไสเปนตนการทำงานอยูนอกเหนือการควบคุมของจิตใจ (InvoluntaryMuscle) 3.กลามเนื้อหัวใจ(Cardiacmuscle) เปนกลามเนื้อลักษณะเฉพาะพบที่หัวใจเทานั้นการทำงานอยูภายใต การควบคุมของระบบประสาทอัตโนมัติอยูนอกเหนือการควบคุมของจิตใจ ที่มาhttp://www.wangchan.ac.th/teacher_issue/t712/unit43.html

กลามเนื้อใบหนา กลามเนื้อใบหนาเปนกลามเนื้อที่อยูตื้นคืออยูใตผิวหนัง (Subcutaneoustissue)ดานหนึ่งเกาะกับกระดูกหนาอีกดานหนึ่งติดกับ ผิวหนังของใบหนาทำหนาที่แสดงความรูสึกบนใบหนาในลักษณะตางๆเชน ดีใจเสียใจโกรธและแสดงอาการทางสีหนาเชนยิ้มหัวเราะรองไห เปนกลามเนื้อที่เนนบุคลิกภาพของแตละคนไดเปนอยางดีกลามเนื้อที่ใช แสดงความรูสึกของใบหนา(Muscleoffacialexpression)ที่สำคัญไดแก Frontalisอยูที่หนาผากทำหนาที่ยกคิ้วขึ้นลงทำหนาผากยน Nasalisอยูที่จมูกทาหนาที่หุบปากจมูกเวลาดมกลิ่น Corrugatorอยูบริเวณคิ้ว –เหนือคิ้วทาหนาที่ขมวดคิ้วครุนคิด Orbiculalisocculiอยูรอบดวงตาทาหนาที่ปดตาหรือหลับตา Zygomaticusmajorเกาะอยูบริเวณโหนกแกม –ปากบนทำหนาที่ยกปาก Orbicularisorisอยูบริเวณรอบปากทำหนาที่หุบปากทำริมฝปากยื่น ทำปากจู Risoriusอยูถัดออกมาทางดานขางของปากทำหนาที่เวลาแสยะยิ้ม https://www.pravinia.net/17097998/%E0%B8%81%E0%B8%A5 %E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B 8%99%E0%B8%B7%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B9%83 %E0%B8%9A%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B9%89%E0% B8%B2%E0%B9%81%E0%B8%A5%E0%B8%B0%E0%B8%A5 %E0%B8%B3%E0%B8%84%E0%B8%AD

กลามเนื้อเกี่ยวกับการเคี้ยว (Muscleofmastication) มี4มัด Tempolarismuscle อยูที่ขมับดานขางของกระโหลกศรีษะแผเปนนรัศมีเต็มขมับ ทำหนาที่อาหุบและยื่นปากเวลาเคี้ยวอาหาร Massetermuscle อยูดานนอกมุมขากรรไกรลางของใบหนารูปรางสี่เหลี่ยมผืนผา ทำหนาที่ยกกระดูกขากรรไกรลางขึ้นเวลาเคี้ยวอาหาร Pterigiodmuscle เปนกลามเนื้อที่อยูลึกยื่นจากสวนมาตรฐานของกระโหลกศรีษะ ไปยังบริเวณขากรรไกรลางมี2คูคือExternal และInternalpterigoidmuscleชวยในการอาปากหุบปากเคลื่อนกราม ไปทางดานขาง กลามเนื้อรอบลูกตา (ExtrinsicMusclesoftheeyeball) Intrinsicmuscles มีจุดเกาะตนและจุดเกาะปลายอยูภายในลูกตาทาหนาที่เกี่ยวกับการ มองเห็นเชนการปรับขนาดของรูมานตาและตาและการปรับความโคง ของเลนสตา Extrinsicmuscles เปนกลามเนื้อที่มีจุดเกาะตนอยูภายนอกลูกตาและมีจุดเกาะปลายอยูที่ผิว ชั้นนอกของลูกตาการเคลื่อนไหวของลูกตาถูกควบคุมดวยกลามเนื้อภาย นอกลูกตา6มัดคือ

1.กลามเนื้อที่มีแนวเกาะตรง(Rectusmuscles) Superiorrectusmuscle ทำหนาที่ดึงลูกตาใหมองขึ้นบน Inferiorrectusmuscle ทำหนาที่ดึงลูกตาใหมองลงลาง Medialrectusmuscle ทำหนาที่ดึงลูกตาใหมองเขาตาใน Lateralrectusmuscle ทำหนาที่ดึงลูกตาใหมองลาง 2.กลามเนื้อที่มีแนวเกาะเฉียง(obliquemuscles) Superiorobliquemuscle ทำหนาที่หมุนลูกตาใหมองลงลางเฉียงไปทางดานนอก Inferiorobliquemuscle ทำหนาที่หมุนลูกตาใหมองขึ้นบนเฉียงไปทางดานนอก กลามเนื้อคอ(Muscleoftheneck) ที่สำคัญในการเคลื่อนไหวของคอมีอยู3มัดคือ 1.SternomastoidหรือSternocleidomastoideus เปนกลามเนื้อที่ใหญที่สุดของคอเกาะพาดจากกระดูกหนาอกกับกระดูก ไหปลาราไปยังดานนอกของกระดูกMastoidและกระดูกทายทอยทำหนาที่ เอียงคอหันและหมุนคอ 2.Spleniuscapitis เปนกลามเนื้อที่อยูดานขางของคอมีจุดเกาะเริ่มจากกระดูกสันหลังสวนลำตัว (thoracicspine)อันที่3และ4ไปยังจุดเกาะปลายที่กระดูกทายทอย ทำหนาที่ยืดคอเอียงคอและเงยหนา 3.Semispinaliscapitis เปนกลามเนื้อที่อยูดานหนาของคอจุดเกาะตนเริ่มจากกระดูกสันหลังสวนคอ (cervicalspine)อันที่4และ5ไปยังจุดเกาะปลายที่กระดูกทายทอย ทำหนาที่ยืดคอเอียงคอและเงยหนา

กลามเนื้อสวนลำตัว(Muscleofthetrunk) กลามเนื้อสวนลำตัว (Muscleofthetrunk) แบงเปนกลามเนื้อสวนลำตัว ดานหนาและดานหลังดังนี้ http://goodhealth2life.blogspot.com/2015/01/ 1.กลามเนื้อสวนลำตัวดานหนากลามเนื้อสวนลำตัวดานหนาที่เห็นเดนชัด และมัดใหญมีดังนี้ 1.1Pectoralisminorเปนกลามเนื้อรูปสามเหลี่ยมแบนเล็กอยูภายใต กลามเนื้อPectoralismajorเกาะจากผิวนอกของกระดูกซี่โครงซี่ที่3–5 ไปยังCoracoidprocessของกระดูกสะบักทำหนาที่ดึงหัวไหลไปทาง ดานหนาและลงลางและชวยรับน้ำหนักตัวขณะที่ยืนเอามือยัน 1.2Pectoralismajorเปนกลามเนื้อทรวงอกมัดใหญรูปรางคลายพัดคลุมอยู บนอกและทับอยูบนกลามเนื้อPectoralisminorและเปนกลามเนื้อที่เกาะจาก แนวกลางของกระดูกหนาอกไปยังกระดูกตนแขนเปนกลามเนื้อที่เนนลักษณะ เพศชายไดชัดเจนคือมีลักษณะอกผายไหลผึ่งทำหนาที่หุบงอหมุนตนแขน เขาดานในชวยในการผลักขวางปนปายการหายใจเขารั้งแขนใหมาทางดาน หนาทำใหไหลคงรูปอยูกับที่ 1.3Rectusabdominisเปนกลามเนื้อหนาทองมีลักษณะเปนแถบยาวเปน ปลองๆเมื่อออกแรงเกร็งมีจุดเกาะตนจากกระดูกหัวเหนา(Pubicbone) ทอดขึ้นบนและคอยๆกวางขึ้นไปเกาะที่ปลายผิวหนาของกระดูกXiphoid และกระดูกซี่โครงที่5,6,7ทำหนาที่เกร็งชองทองเวลายกของหนัก ชวยในการขับถายและคลอดบุตร 1.4ObliqueexternusหรือExternalobliqueเปนกลามเนื้อลำตัวดานขาง ตั้งตนจากกระดูกที่4-12ทอดเฉียงจากบนมาลางยึดเกาะที่Iliaccrest ของกระดูกเชิงกรานทำหนาที่เหมือนกับกลามเนื้อRectusabdominis 1.5Serratusanteriorเปนกลามเนื้อดานในของรักแรอยูทางดานขางของอก มีรูปรางเปนแฉกๆยึดติดกับกระดูกซี่โครงทางดานหนาไปยังกระดูกสะบัก ทำหนาที่ยึดดึงกระดูกสะบักใหอยูกับที่และชวยการทำงานของกลามเนื้อ Deltoidเวลายกแขน

2.กลามเนื้อสวนลำตัวดานหลังมีกลามเนื้อที่สำคัญดังนี้ http://muscularmwit.blogspot.com/2012/07/blog-post.html 2.1Trapeziusเปนกลามเนื้อรูปสามเหลี่ยมคลุมบริเวณคอดานหลังลงมา ถึงหลังโดยยึดเกาะจากแนวกลางของแผนหลังสวนบนไปเกาะที่กระดูกไห ปลาราทั้งซายและขวาทำหนาที่รั้งกระดูกสะบักมาขางหลังกลามเนื้อสวนบน เมื่อหดตัวไหลจะยกขึ้นสวนกลางหดตัวจะดึงสะบัก2ขางเขามาหากัน สวนลางหดตัวจะทำใหไหลถูกดึงลง 2.2Latissimusdorsiเปนกลามเนื้อรูปสามเหลี่ยมแบนกวางคลุมอยู ตอนลางของแผนหลังและบั้นเอวทอดผานไปมุมลางของกระดูกสะบัก ทำหนาที่ดึงแขนเขาชิดลำตัวดึงแขนลงมาขางลางดานหลังและหมุนแขน เขาดานในกลามเนื้อนี้ใชมากในการปนปายวายน้ำและกรรเชียงเรือ จะหดตัวทันทีในขณะที่จาม

กลามเนื้อสวนหัวไหลและแขน (Muscleoftheupperlimb) http://mymuscle01.blogspot.com/2018/10/muscle-of-upper-limb.html 1.กลามเนื้อสวนหัวไหล 1.1Deltoidเปนกลามเนื้อคลายขนนกหลายๆอันมารวมกันเปนมัดใหญ หนารูปสามเหลี่ยมจุดเกาะอยูที่ไหปลาราและกระดูกสะบักแลวไปเกาะที่ตอน กลางของกระดูกตนแขนทำหนาที่ยกไหลและยกตนแขนเปนสวนที่บงบอก ลักษณะเพศชายไดอยางชัดเจน 1.2Supraspinatusเริ่มเกาะจากกระดูกสะบักไปยังกระดูกตนแขน ทำหนาที่ชวยกลามเนื้อDeltoidในการยกหรือกางแขน 1.3Infraspinatusเริ่มเกาะจากกระดูกสะบักไปยังกระดูกตนแขน ทำหนาที่หมุนตนแขนออกดานนอกและดึงแขนไปดานหลัง 1.4TeresminorและTeresmajorเกาะที่กระดูกสะบักแลวมาเกาะ ที่กระดูกตนแขนโดยTeresminorทำหนาที่หมุนแขนออกดานนอก Teresmajorทำหนาที่หมุนแขนเขาดานใน 1.5Subscapularisมีจุดเกาะที่กระดูกสะบักและกระดูกตนแขน ทำหนาที่หมุนตนแขนเขาดานใน

2.กลามเนื้อแขนสวนตนที่สำคัญไดแก 2.1Bicepsbrachiiเปนกลามเนื้อดานหนาของตนแขนมีที่เกาะสวนบนแยก2ทาง คือเกาะจากCoracoidprocessและSupraglenoidtubercleไปยังTuberosity ของกระดูกปลายแขนทอนนอก(Radius)ทำหนาที่งอตนแขนและปลายแขนหมุนแขนเขาและดึงออก 2.2Brachialisเปนกลามเนื้อตนแขนที่อยูตรงกลางคอนมาดานลางเกาะจากกระดูกตนแขนไปยัง Tuberosityของกระดูกปลายแขนทอนใน(Ulna)ทำหนาที่งอขอศอก 2.3CoracobrachialisเกาะจากCoracoidprocessของกระดูกสะบักไปยังกึ่งกลางของกระดูกตนแขน ทำหนาที่งอตนแขน 2.4Tricepsbrachiiเปนกลามเนื้อดานหลังของตนแขนปลายบนแยก3ทางเกาะที่กระดูกสะบัก หนึ่งที่และอีก2ทางเกาะที่กระดูกตนแขนและมีจุดเกาะปลายที่กระดูกปลายแขนทอนใน(Ulna) กลามเนื้อมัดนี้จะทำหนาที่ตรงกันขามกับกลามเนื้อBicepsbrachiiคือทำหนาที่เหยียดปลายแขน 3.กลามเนื้อสวนปลายแขน 3.1Brachioradialisเปนกลามเนื้อดานนอกของปลายแขนมีจุดเกาะตนที่ตอนลางของกระดูกแขน ไปเกาะที่ดานนอกของกระดูกปลายแขนทอนนอก(Radius)ทำหนาที่งอปลายแขน 3.2Flexorcarpiradialisเปนกลามเนื้อที่อยูดานหนาของปลายแขนมีจุดเกาะที่กระดูกตนแขนแลว มาเกาะที่กระดูกฝามือชิ้นที่2และ3ทำหนาที่งอขอมือและกางมือ 3.3Palmarislongusเปนกลามเนื้อที่อยูทางดานหนาของแขนจุดเกาะตนเริ่มจากกระดูกตนแขน ไปยังกระดูกปลายแขนแลวกลายเปนเอ็น(Tendon)ไปเกาะที่ฝามือทำหนาที่งอขอมือ 3.4Flexorcarpiulnarisเปนกลามเนื้อที่อยูทางดานหลังของกระดูกปลายแขนทอนใน(Ulna) ผานมาที่ขอมือทำหนาที่งอขอมือ 3.5Extensorcarpiradialislongusเปนกลามเนื้อที่มีจุดเกาะตนจากกระดูกตนแขนแลวไปเกาะที่ กระดูกฝามือทางดานหลังทำหนาที่กางและเหยียดขอมือ 3.6Extensordigitorumเปนกลามเนื้อที่มีจุดเกาะตนจากกระดูกตนแขนและมีปลายเปนเอ็น4อัน ไปเกาะยังกระดูกนิ้วมือทั้ง4นิ้วทำหนาที่เหยียดนิ้วมือและขอมือ 4.กลามเนื้อสวนมือและนิ้ว กลามเนื้อสวนมือและนิ้วมือเปนกลามเนื้อขนาดเล็กและสั้นสวนมากจะเปนเอ็นของกลามเนื้อซึ่ง ติดตอมาจากแขนทอนลางทำหนาที่ชวยในการงอและเหยียดมือและขอมือรวมทั้งชวยใหนิ้วหัว แมมือสามารถเคลื่อนไปแตะนิ้วอื่นๆไดจึงเรียกวาOppositionกลามเนื้อในกลุมนี้ที่สำคัญไดแก 4.1Thenareminenceเปนกลามเนื้อหัวแมมือเกาะที่ฝามือโดยเฉพาะที่ไดฐานหัวแมมือจะเห็น เปนเนินชัดเจนทำหนาที่งอนิ้วหัวแมมือ 4.2Hypothenareminenceเปนกลามเนื้อที่อยูใตนิ้วกอยมีรอยนูนเดนชัดทำหนาที่งอนิ้วกอย 4.3Dorsalinterosseusเปนกลามเนื้อที่กระดูกฝามือชิ้นที่1และ2ผานมาเกาะที่นิ้วชี้ ทำหนาที่กางนิ้วชี้และหมุนหัวแมมือ 4.4Abductorpollicisเกาะอยูที่ฐานของนิ้วหัวแมมือทำหนาที่งอนิ้วหัวแมมือ

กลามเนื้อสวนสะโพกและขา (Muscleofthelowerlimb) https://sites.google.com/site/muscularsys/rabb-klam-neux/chnid-khxng-klam-neux/klam-neux-swn -saphok-laea-kha 1.กลามเนื้อสวนสะโพกและกนกบ 1.1Gluteusmaximusเปนกลามเนื้อมัดใหญและหนาที่สุดของสวนสะโพก มีจุดเกาะที่IliumและSacrumของกระดูกเชิงกรานแลวไปเกาะยังกระดูกตนขา ทำหนาที่เหยียดขากางตนขาหมุนตนขาไปทางดานขาง 1.2Tensorfasciaelataeเปนกลามเนื้อทางดานขางของสะโพกเกาะอยูที่ สวนหนาของกระดูกเชิงกรานทำหนาที่กางและหมุนขาเขาดานใน 2.กลามเนื้อสวนโคนขา กลามเนื้อสวนนี้แบงออกเปน3กลุมตามตำแหนงหนาที่และประสาทที่มาเลี้ยง ดานหลังของตนขาเรียกวาFlexorsurfaceเปนที่อยูของกลามเนื้อกลุมเอ็น หลังตนขาดาลาง(Hamstringgroup)อีกกลุมหนึ่งคือกลามเนื้อกลุมดึงขอ (Adductorgroup)และยังมีกลามเนื้อกลุมดานหนาของตนขา (Anteriorgroup)กลามเนื้อสวนโคนขามัดที่สำคัญมีดังนี้ 2.1Bicepsfemorisเปนกลามเนื้อในกลามเนื้อกลุมเอ็นหลังตนขาดานลาง จุดเกาะเริ่มจากกระดูกIschiumและกระดูกตนขาไปยังสวนหัวของกระดูก ปลายขาทอนเล็ก(Fibula)ทำหนาที่เหยียดตนขาและงอเขา 2.2Rectusfemorisเปนกลามเนื้อในกลุมดานหนาของตนขา (Anteriorgroup)เปนกลามเนื้อมัดใหญอยูทางดานหนาของตนขา จุดเกาะเริ่มจากกระดูกlliumไปยังกระดูกปลายขาทอนใหญ(Tibia) ทำหนาที่งอตนขาและเหยียดปลายขา 2.3Satoriusเปนกลามเนื้อในกลุมดานหนาของตนขามีลักษณะยาวแบนพาด เฉียงบนโคนขาจุดเกาะเริ่มจากIliacspineไปยังสวนบนของกระดูกปลายขา ทอนใหญ(Tibia)ทำหนาที่งอตนขาและปลายขา

3.กลามเนื้อสวนปลายขา กลามเนื้อสวนปลายขาแบงออกเปน3กลุมคือกลุมดานหนาของปลายขา (Anteriorcompartment)กลุมดานขางของปลายขา(Lateralcompartment) และกลุมดานหลังของปลายขา(Posteriorcompartment)กลามเนื้อสวน ปลายขาที่สำคัญไดแก 3.1Tibialisanticusเปนกลามเนื้อในกลุมดานหนาของปลายขา เกาะจากดานขางของกระดูกปลายขาทอนใหญ(Tibia)และจากผังผืด ซึ่งยึดระหวางกระดูกปลายขาทอนใหญและทอนเล็กและเกาะที่กระดูกฝาเทา ทำหนาที่กระดกขอเทาและบิดขอเทาเขาดานใน 3.2Gastrocnemiusเปนกลามเนื้อในกลุมดานหลังของปลายขา เปนกลามเนื้อนองเกาะจากสวนปลายของกระดูกตนขาทั้งสองดาน สวนปลายกลายเปนเอ็นเกาะที่กระดูกสนเทา(Achillistendon) ทำหนาที่งอหลังเทาเหยียดนิ้วเทาถีบฝาเทาลงและชวยงอเขาดวย 3.3Soleusเปนกลามเนื้อใหญรูปรางคลายปลาอยูในGastrocnemius ทำหนาที่งอฝาเทา 4.กลามเนื้อสวนเทา เปนกลามเนื้อที่เกาะคลายบริเวณมี ขอมือแตกตางกันตรงที่เปนกลามเนื้อ ที่ควบคุมสนเทาระหวางการเดิน กลามเนื้อสวนเทาที่สำคัญมีดังนี้ http://mymuscle01.blogspot.com/2018/10/muscle -of-lower-limb.html 4.1Flexorhallucislongusเกาะจากดานหลังของกระดูกชวงลางสวนปลายเปนเอ็นเกาะที่กระดูกหัว แมเทาทอนปลายทำหนาที่งอปลายนิ้วหัวแมเทาทำหนาที่กระดกขอเทาลงและบิดเทาเขาดานใน 4.2Extensordigitorumbrevisเปนกลามเนื้อดานหลังเทาตรงปลายเปนเอ็นไปเกาะที่นิ้วเทาทั้ง4 ยกเวนนิ้วหัวแมเทาทำหนาที่เหยียดขอของนิ้วเทาทั้ง4 4.3Adductorhallucisเปนกลามเนื้อที่อยูลึกสุดทำหนาที่เหยียดหัวแมเทา 4.4Flexordigitorumbrevisเปนกลามเนื้อบริเวณอุงเทาทำหนาที่ชวยในการเคลื่อนไหว เปนกลามเนื้อที่ควบคุมการเคลื่อนไหวของเทาเวลาเดิน