การพัฒนาครู ศศช.กลุ่มแม่จ๊าง

ผู้สนใจศึกษาเรื่องทำนองเดียวกันนี้ในอนาคต และควรอ้างอิงถึงทฤษฎีหรือผลการดำเนนิ งานของผู้อื่นทีเ่ กี่ยวข้อง ดว้ ย 9. บรรณานกุ รม ผู้เขยี นตอ้ งใหเ้ กียรติเจา้ ของเอกสารท่ีอ้างถึง โดยเขยี นชอื่ เอกสารและช่ือบุคคลที่เรากล่าวถึงหรือ ยกเอาข้อความบางตอนจากหนังสือมาเขียน ผู้เขียนต้องรับผิดชอบในความถูกต้องในเอกสารที่นำมาอ้างอิง การ อา้ งองิ หากใช้ระบบใดต้องใชร้ ะบบเดยี วกนั ท้ังเล่ม 10.ภาคผนวก - เอกสารทเี่ กย่ี วข้อง - ภาพกจิ กรรม ฯลฯ การพมิ พเ์ อกสารผลงานวิชาการ “แนวปฏิบตั ิทีด่ ี” ใช้กระดาษพิมพ์ขนาด A4 พิมพ์หน้าเดียว แบบอักษร Angsana new ขนาด 16 PT ขอบบน 3 ซม. ขอบล่าง 2 ซม. ซา้ ย 3 ซม. ขวา 2 ซม. หวั เรื่องหลักขนาด 20 PT หนา หัวเรื่อง รองขนาด 18 PT หนา บทคัดย่อ ไมค่ วรเกิน 1 หน้า ค่มู ือการพฒั นาครศู นู ย์การเรียนชมุ ชนชาวไทยภเู ขา ”แม่ฟ้าหลวง” กศน.อำเภอแมส่ ะเรียง 95

ค่มู ือการพฒั นาครศู ูนยก์ ารเรยี นชมุ ชนชาวไทยภเู ขา ”แม่ฟา้ หลวง” กศน.อำเภอแมส่ ะเรยี ง 96

ค่มู ือการพฒั นาครศู ูนยก์ ารเรยี นชมุ ชนชาวไทยภเู ขา ”แม่ฟา้ หลวง” กศน.อำเภอแมส่ ะเรยี ง 97

ค่มู ือการพฒั นาครศู ูนยก์ ารเรยี นชมุ ชนชาวไทยภเู ขา ”แม่ฟา้ หลวง” กศน.อำเภอแมส่ ะเรยี ง 98

ค่มู ือการพฒั นาครศู ูนยก์ ารเรยี นชมุ ชนชาวไทยภเู ขา ”แม่ฟา้ หลวง” กศน.อำเภอแมส่ ะเรยี ง 99

ค่มู ือการพัฒนาครศู นู ยก์ ารเรยี นชมุ ชนชาวไทยภเู ขา ”แม่ฟา้ หลวง” กศน.อำเภอแมส่ ะเรียง 100

แนวทางการนำเสนอผลงานแนวปฏิบัตทิ ี่ดี http://www.lertchaimaster.com/doc/NNFE-Best- Practice.pdf แนวทางการนำเสนอผลงานแนวปฏบิ ัติท่ีดี https://northnfemedia.blogspot.com/2017/07/best- practice.html คมู่ ือการพฒั นาครูศนู ย์การเรยี นชมุ ชนชาวไทยภเู ขา ”แม่ฟ้าหลวง” กศน.อำเภอแมส่ ะเรียง 101

โครงการส่งเสริมและพฒั นาทกั ษะการฟังพดู ภาษาไทยเพื่อการสือ่ สาร สำหรับผูใ้ หญ่บนพื้นทส่ี ูงตามพระราชดำริสมเด็จพระกนิษฐาธริ าชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาสยามบรมราชกุมารี โครงการส่งเสริมและพัฒนาทักษะการฟัง-พูดภาษาไทยเพื่อการสื่อสารสำหรับผู้ใหญ่บนพื้นที่สูง เป็น โครงการท่ีสืบเน่ืองจากพระราชดำริของสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรม ราชกุมารี ที่ทรงมีพระราชปรารภว่า โดยหลักการแล้ว กศน. จะจัดการศึกษาเรียนรู้ให้ประชาชนบนพื้นที่สูงโดย ให้บริการแก่ประชาชนทั้งชุมชนทุกหมู่บ้านเสมอมา แต่ปัจจุบัน กศน. มักเน้นการสอนและการเรียนรู้แก่เด็กและ เยาวชน โดยละทิ้งการสอนผู้ใหญ่ไว้ข้างหลัง และไม่มีการฝึกอบรมครู กศน. ก่อนไปทำงานในพื้นที่ให้สอนผู้ใหญ่ อย่างเหมาะสมเหมือนเดิม ทำให้ผู้ใหญ่ในชุมชนพื้นที่สูงเป็นจำนวนมาก ฟัง-พูด ภาษาไทย เพื่อการสื่อสารไม่ได้ เป็นอุปสรรคในการพัฒนาคุณภาพชีวิตของบุคคล และเป็นอุปสรรคต่อการพัฒนาของหน่วยงานภาครัฐ ปัญหา ประชาชนบนพ้ืนที่สงู (วัยผู้ใหญ)่ ในถน่ิ ทุรกนั ดาร ที่มีบางส่วนยงั ไม่สามารถสื่อสารภาษาไทยด้วยการฟังการพูดได้ ก็เปน็ อีกปัญหาหนึ่งที่พระองคท์ รงมคี วามหว่ งใย ดงั นน้ั สำนักงานสง่ เสริมการศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศยั จังหวัดแม่ฮอ่ งสอน ซ่ึงมีหน้าท่ใี นการ จัดกิจกรรมการเรยี นรูส้ ำหรบั กลมุ่ เปา้ หมายผ้ใู หญบ่ นพื้นที่สงู จึงไดจ้ ดั ทำโครงการ การพัฒนาแนวทางการจัด การศกึ ษาในโครงการส่งเสริมพฒั นาทกั ษะการฟังพูดภาษาไทยเพ่ือการส่ือสารสำหรบั ผูใ้ หญบ่ นพ้ืนทีส่ งู ตาม พระราชดำริสมเด็จพระกนษิ ฐาธริ าชเจ้ากรมสมเด็จพระเทพรตั นราชสดุ าสยามบรมราชกุมารี วัตถปุ ระสงค์ 1 เพื่อสง่ เสรมิ พัฒนากลมุ่ เปา้ หมายให้สามารถฟงั พูดเพ่ือการสอื่ สารภาษาไทยท่ีใชใ้ นชวี ติ ประจำวนั กระบวนการดำเนนิ งาน 1 จดั ทำแผนการปฎิบตั ิการโครงการส่งเสริมทักษะการฟัง พูดภาษาไทยเพื่อการสื่อสารสำหรับผูใ้ หญ่บนพน้ื ท่ีสงู ระดับพ้นื ที่ ระดบั อำเภอและระดบั จังหวดั 2 ศึกษาข้อมูลพ้นื ฐานชุมชน 3 สำรวจขอ้ มูลกลุ่มเป้าหมาย เพือ่ แยกระดับ การฟงั พูด ภาษาไทย ของกลมุ่ เปา้ หมาย อายุ 15 – 59 ปี และ สำรวจข้อมูลตวั ชว่ ยในการพฒั นาทกั ษะการฟัง พูดภาษาไทยของกล่มุ เป้าหมาย วิธีการสง่ เสริมพัฒนาทกั ษะการฟังพดู ภาษาไทยเพื่อการสือ่ สารสำหรับผ้ใู หญ่บนพ้ืนทสี่ ูง ➢ จัดกระบวนการเรียนรผู้ ่านการจดั การศึกษาต่อเนื่องของกศน. ➢ จัดกระบวนการเรยี นรู้ผา่ นการศึกษาตามอัธยาศยั ➢ จดั กระบวนการเรียนรผู้ า่ นสถานการณ์ใน ครอบครัว ชมุ ชน สังคม นโยบายของรฐั คู่มือการพฒั นาครูศนู ย์การเรียนชมุ ชนชาวไทยภเู ขา ”แมฟ่ ้าหลวง” กศน.อำเภอแมส่ ะเรียง 102

โครงการสร้างป่าสร้างรายได้ ''..สร้างปา่ สรา้ งรายได้เป็นแนวทางการพัฒนา ฟ้ืนฟูปา่ ไม้เพือ่ ให้ประชาชนสามารถอย่รู ่วมกับปา่ และมีรายไดเ้ สรมิ จากการปลูกพชื โดยท่ไี ม่ทำลายป่าไม้ โดยการปลกู ป่ารว่ มกับพืชเศรษฐกจิ มีการปลกู ไม้ หลายๆ ระดับ หลายๆ ชนดิ มีทัง้ ไมเ้ รือนยอดสงู ลดหลน่ั กันลงมา นอกจากจะทำให้ซาวบา้ นมรี ายไดแ้ ลว้ ยงั ทำให้มีปา่ ไม้เพิ่มขึน้ อกี ทางหน่ึงดว้ ย” สมเดจ็ พระกนษิ ฐาธิราชเจ้ากรมสมเด็จเทพรตั นราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงบรรยายในการประชุมสมั มนา “รกั ษ์ปา่ น่าน” ๑๐ มีนาคม ๒๕๕๗ ณ ศนู ย์การเรยี นรู้และบรกิ ารวชิ าการ เครือข่ายแหง่ จุฬาลงกรณม์ หาวิทยาลัย ตำบลผำสิงห์ อำเภอเมือง จงั หวดั น่าน ความเปน็ มา ประเทศไทยในอดีตมีป่าไม้ปกคลุมอย่างอุดมสมบูรณ์ แต่จากการเพิ่มขึ้นของประชากร ประกอบกับการเปลี่ยนแปลงทั้งด้านเศรษฐกิจและสังคม ทำให้มีความต้องการใช้ทรัพยากรป่าไม้และพื้นท่ี เพื่อทำการเกษตรมากขึ้น เป็นเหตุให้มีการบุกรุกทำลายป่าไม้มากขึ้นเรื่อยๆ โดยเฉพาะการบุกรุกทำลายป่า ในพื้นที่ต้นนํ้าหรือพื้นที่สูง รวมทั้งไฟป่าที่เกิดจากการเผาป่าทำไ ร่ การเตรียมพื้นที่ทำการเกษตร การล่าสัตว์ แม้แต่โครงการพัฒนาต่าง ๆ เช่น การก่อสร้างถนน การทำเหมืองแร่ การเลี้ยงสัตว์ในเขตภูเขาสูงชัน การใช้ สารเคมีในการทำเกษตรบนพื้นที่สูง จะส่งผลกระทบอย่างรุนแรงต่อพื้นที่ต้นนํ้าและพื้นที่ตอนล่างของลุ่มนํ้า ก่อให้เกิดความเสียหายทั้งทางตรงและทางอ้อมตามมา ดังจะเห็นได้ว่า ในฤดูฝนเมื่อเกิดฝนตกหนักมักจะมีนํ้าป่า ไหลหลากลงมา และมีดินถล่มเป็นประจำ เมื่อเช้าสู่ฤดูแล้งมักจะเกิดการขาดแคลนนํ้า ซึ่งล่งผ ลถึงการประกอบ อาชพี และการดำรงชวี ิตของประชาชนโดยตรง ปริมาณน้าํ ลดลงดินขาดความอุดมสมบูรณ์ ระบบนิเวศ เสียสมดุล เหลา่ น้ีลว้ นเป็นผลสบื เนอื่ งจากการทำลายทรพั ยากรป่าไมท้ งั้ สนิ้ จากสภาพดงั กล่าว สมเดจ็ พระกนิษฐาธิราชเจา้ กรมสมเด็จพระเทพรัตนราขสุดา ฯ สยามบรมราชกมุ ารี ทรงห่วงใยราษฎร ที่ได้รับผลกระทบ จึงพระราชทานพระราชดำริให้ดำเนินการอนุรักษ์ทรัพยากรป่าไม้ท่ีเหลืออยู่ใหค้ งไว้ และ ฟ้นฟูส่วนที่เสื่อมโทรมให้กลับมาสมบูรณ์ดังเดิม โดยเฉพาะพื้นที่ป่าต้นนํ้า ทั้งนี้ให้มีการปลูกป่าเพื่อการอนุรักษ์ และปลูกไม้เกษตรสำหรับไว้บริโภคภายในครัวเรือน ประชาชนในพื้นที่สามารถเก็บผลผลิตจากป่าเพื่อขาย คมู่ ือการพัฒนาครูศูนย์การเรียนชมุ ชนชาวไทยภูเขา ”แมฟ่ า้ หลวง” กศน.อำเภอแมส่ ะเรียง 103

เป็นรายได้เสริมอีกทางหนึ่ง โดยมีหน่วยงานภาคเอกชนร่วมวางแผนให้การสนับสนุนด้านการตลาด หรือการ แปรรปู ผลผลติ ในเชงิ การค้าตอ่ ไป วัตถปุ ระสงค์ ๑. เพ่ือฟ้ืนฟปู า่ ตน้ นํา้ ลำธาร ๒. เพื่อลดรายจา่ ย สร้างรายไดใ้ หแ้ กช่ าวบา้ นในพ้นื ที่เป้าหมาย ๓. เพื่อสรา้ งจติ สำนึกในการดแู ลรกั ษาปา่ ๔. เพอื่ สร้างชุมซนใหเ้ ข้มแข็ง กรอบแนวคิด โครงการสร้างป่า สร้างรายได้ เป็นโครงการตามพระราชดำริ เพื่อแก้ป้ญหา และเร่งฟันฟูป่า ต้นนํ้าลำธารด้วยรูปแบบและวิธีการผสมผสาน การดำเนินงานจึงจำเป็นต้องใช้หลักวิชาการบูรณาการร่วมกัน ทั้งความรู้ทางด้านป่าไม้ การเกษตร หลักเศรษฐศาสตร์และกฎหมาย โดยใช้กระบวนการเรียนรู้เป็นกลไก ขับเคลื่อนงาน การดำเนินโครงการจึงมีหน่วยงานภาครัฐที่เกี่ยวช้อง ได้แก่ กรมป่าไม้ กรมวิชาการเกษตร กรมพัฒนาที่ดิน กรมส่งเสริมการเกษตร กรมการปกครอง สำนักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและ การศึกษาตามอัธยาศัย ตลอดจนหน่วยงานราชการอื่นพร้อมทั้งภาคธุรกิจเอกชน ร่วมกันดำเนินการสนับสนุน เพื่อให้เป็นไปตามเป้าหมาย สามารถสนองพระราชดำรใิ นการฟนั ฟูปา่ ได้โดยเร็วในระยะเวลาการดำเนนิ งาน ตอ่ เนอื่ ง การดำเนินงานตามโครงการให้เป็นไปตามวัตถุประสงค์ ผู้เกี่ยวข้องจึงควรเข้าใจเป้าหมาย และวิธกี ารในการปฏบิ ตั ิงานที่ตอ้ งมภี ารกจิ ทง้ั การอนรุ ักษแ์ ละพ้ืนฟูปา่ ต้นนาํ้ ลำธาร โดยมีการดำเนินงาน ไปพร้อมกนั ท้ัง ๓ ด้าน ดังนี้ ๑. ด้านการส่งเสริมให้ราษฎรร่วมรักษาปาที่ยังคงความอุ ดมสมบูรณ์มิให้ถูกทำลาย โดยราษฎรต้องมีการเรียนรู้ เกิดความเข้าใจและยอมรับในข้อตกลงของชุมซน ให้ความร่วมมือและปฏิบัติ ให้เป็นปกติ จนเป็นส่วนหนึ่งของวิถีชีวิต เพื่อสร้างจิตสำนึกให้ราษฎรเป็นผู้รักษาป่า สามารถยังชีพอยู่กับป่า อยา่ งกลมกลืนแบบมีส่วนรว่ ม ๒. ด้านการพื้นฟูป่าต้นนํ้าลำธารที่ถูกทำลายจนเสื่อมโทรมให้คืนสภาพป่าที่สมบรูณ์ โดยให้มีท้ัง ไม้ป่าที่เป็นไม้ดั้งเดิมของพื้นที่ และไม้เกษตรที่สามารถสร้างรายไดํให้แก่ราษฎร ใช้หลักวิชาการกำหนดรูปแบบ การปลูกลดหลั่นกันไปตามระดับเรือนยอด เพื่อให้ได้ป่าที่มีสภาพใกล้เคียงป่า ธรรมชาติ สำหรับประชาชนผู้ปลูก จะได้ประโยชนจ์ ากการปลกู ป่าโดยมีท้งั ไมใ้ ชส้ อย ไม้ใชง้ าน และไมเ้ พือ่ การบริโภค ๓. ด้านการพัฒนาคุณภาพชวี ิตของราษฎรในพ้ืนทใ่ี หม้ ิความเปน็ อยู่ดฃี ึ้นตามหลกั เศรษฐกิจ พอเพยี ง โดยสง่ เสริมใหม้ ีการรวมกลมุ่ ทำกจิ กรรมลดรายจ่าย สร้างรายได้ จัดกระบวนการให้ราษฎรมคี วามรู้ จดั การผลผลติ จากโครงการสอดคล้องกบั ตลาด และมอี าชพี เสรมิ ทฃี่ ่วยสรา้ งรายไดิในครวั เรอื น เพอื่ ให้ คน สามารถอยูร่ ่วมกับ ปา่ อยา่ งกลมกลนื เกอ้ื กลู ซึง่ กันและกัน มีทที่ ำกนิ เปน็ หลักแหล่งไมร่ ุกทำลายพนื้ ทีอ่ ่ืน ตอ่ ไป โครงสร้างปา่ ธรรมชาติ จากแนวทางการอนุรักษ์และพื้นฟูป่าต้นนํ้าดังกล่าวข้างต้น สำนักงานโครงการสมเด็จพระเทพ รัตนราซสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี จึงร่วมกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ดำเนินโครงการสร้างป่า สร้างรายได้ โดยกำหนดโครงสร้างให้ปลูกไม้ป่าเป็นไม้ประธาน และปลูกไม้เกษตรเป็นพืชควบในลักษณะ ๔ ขั้นเรือนยอด ซึ่งเป็นสภาพตามโครงสร้างใกล้เคียงป่าธรรมชาติ ได้แก่ เรือนยอดขั้นบน เรือนยอดขั้นรอง เรือนยอดขั้นไม้พุ่ม และเรือนยอดขั้นผิวดิน ป่าธรรมชาติมีความหลากหลายและความอุดมสมบูรณ์ ของพันธ์ุไม้ การปกคลุมของ เรอื นยอดกระจดั กระจายแตล่ ะขั้นเรอื นยอด มีพนั ธุ์ไมแ้ ตกต่างกนั ไปในแต่ละชนิด คู่มอื การพัฒนาครูศนู ย์การเรยี นชมุ ชนชาวไทยภเู ขา ”แมฟ่ ้าหลวง” กศน.อำเภอแมส่ ะเรียง 104

https://drive.google.com/file/d/1sqd0nyCQXXulMMMMRXyVuR39qzH1AB4T/view?usp =sharing คู่มือปฏบิ ัติงานโครงการสร้างปา่ สร้างรายได้ (อพ.สธ.) คูม่ ือการพฒั นาครศู นู ย์การเรยี นชมุ ชนชาวไทยภเู ขา ”แมฟ่ า้ หลวง” กศน.อำเภอแมส่ ะเรียง 105

โครงการทุนการศึกษาเดก็ สภาวะยากลำบาก ในเขตพ้นื ทสี่ ูงภาคเหนือ โครงการทนุ การศกึ ษาเดก็ สภาวะยากลำบากในเขตพื้นที่สงู ภาคเหนือ ความเป็นมา สืบเนื่องจากพระราชเสาวนีย์ของสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ที่ทรงห่วงใยใน การศึกษาของเด็กด้อยโอกาส โดยเฉพาะเด็กชาวเขาในพื้นทีส่ งู ภาคเหนอื ที่มีปญั หาเร่ืองความเป็นอยู่ ในการได้รับ การศึกษาเท่าเทียบกับเด็กคนอื่น ๆ ประกอบกับนโยบายรฐั บาลสนับสนนุ ผยู้ ากไร้หรือผู้อยู่ในสภาวะยากลำบากให้ ได้รับการศึกษาและเพิ่มโอกาสในการศึกษาต่อ เพื่อนำสู่การยกระดบั มาตรฐานคุณภาพชีวติ ท่ีดี สามารถพึ่งตนเอง ได้ และเปน็ กำลังสำคัญให้แก่ทอ้ งถิ่น ชมุ ชน และประเทศชาติ ได้กำหนดใหเ้ ด็ก เยาวชน ประชาชนได้รับการศึกษา อย่างทั่วถึง มีคุณภาพและมาตรฐานด้วยรูปแบบ และกระบวนการเรียนรู้ที่สอดคล้องกับหลักปรัชญาเศรษฐกิจ พอเพียง ความตอ้ งการ สภาพแวดลอ้ ม และวัฒนธรรมทหี่ ลากหลายในพ้นื ที่ กระทรวงศึกษาธิการซึ่งเป็นหน่วยงานหลักในการจัดการศึกษา โดยยึดหลักสร้างเสริมโอกาสทาง การศกึ ษา และแกไ้ ขปัญหาความยากจน เพอ่ื ให้เยาวชนได้รับการศึกษาอย่างทวั่ ถึง เท่าเทยี มต่อเน่ือง มีคุณภาพ มี ศักยภาพในการพัฒนาและช่วยเหลือตนเอง ตลอดจนมีภูมิคุ้มกันทางปัญญาที่จะเผชิญปัญหาความยากจนได้ จึง เห็นสมควรจำเป็นและใหค้ วามสำคญั ในการจัดสรรทุนการศึกษาใหแ้ กน่ ักเรียนทกุ ระดับท่ีขาดปัจจัยสนบั สนนุ และ ประสบสภาวะยากลำบาก เด็กชาวเขาในเขตพื้นที่สูงภาคเหนือ ให้ได้รับโอกาสทางการศึกษาเท่าเทียมกับเด็กคน อื่น ๆ ดังนั้น เพื่อเป็นการสนองพระราชเสาวนีย์ของสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์พระบรมราชินีนาถ กระทรวงศึกษาธิการจึงเห็นความสำคัญที่จะดำเนินโครงการทุนการศึกษาแก่เด็กสภาวะยากลำบากในเขตพื้นท่ี สูงขึ้น โดยมีวัตถุประสงค์ เพื่อจัดสรรทุนการศึกษาให้แก่นักศึกษาทุกระดับที่ขาดปัจจัยสนับสนุน และประสบ สภาวะยากลำบาก ในเขตพนื้ ท่ีราบสูง ให้ไดร้ บั โอกาสทางการศึกษาเพอ่ื คุณภาพชีวติ ทด่ี ี สามารถพง่ึ ตนเองได้ และ เปน็ พลเมืองทด่ี ีที่มีคุณภาพเพ่ือเปน็ กำลงั สำคัญในการพัฒนาท้องถนิ่ ชุมชนและประเทศชาติ คู่มอื การพฒั นาครูศูนยก์ ารเรียนชมุ ชนชาวไทยภเู ขา ”แม่ฟา้ หลวง” กศน.อำเภอแมส่ ะเรียง 106

เอกสารหลักฐาน โครงการทุนการศึกษาเดก็ สภาวะยากลำบาก ในเขตพ้นื ทสี่ งู ภาคเหนือ โครงการทุนการศึกษาเด็กสภาวะยากลำบากในเขตพน้ื ที่สงู ภาคเหนือ ประจำปงี บประมาณ 2564 เพือ่ พัฒนาพืน้ ท่สี ูง ให้เป็นชุมชนที่จัดการตนเอง ภายใตป้ รัชญาเศรษฐกิจพอเพยี ง สำนกั งาน กศน.จังหวัดแม่ฮ่องสอน ศศช......................................................  รายบคุ คล ช่อื -นามสกุล ........................................................ ไดร้ ับทนุ มาแล้ว...............คร้ัง  รายกลุม่ รายชอ่ื ดงั ตอ่ ไปนี้ 1. ชอ่ื -นามสกุล ...................................................................................... 2. ชอ่ื -นามสกุล ...................................................................................... 3. ชื่อ-นามสกุล ...................................................................................... 4. ชอ่ื -นามสกุล ...................................................................................... 5. ช่ือ-นามสกุล ...................................................................................... 6. ชอ่ื -นามสกุล ...................................................................................... 7. ชื่อ-นามสกุล ...................................................................................... 8. ชื่อ-นามสกุล ...................................................................................... 9. ชื่อ-นามสกุล ...................................................................................... 10. ช่ือ-นามสกุล ...................................................................................... 11. ชื่อ-นามสกุล ...................................................................................... 12. ชื่อ-นามสกุล ...................................................................................... คมู่ ือการพฒั นาครศู นู ยก์ ารเรยี นชมุ ชนชาวไทยภูเขา ”แมฟ่ า้ หลวง” กศน.อำเภอแมส่ ะเรยี ง 107

เรอ่ื งทีต่ อ้ งการนำเสนอ ............................................... ดา้ น ............................... วสิ ยั ทศั น์ (บอกถงึ ส่งิ ทีต่ นหรือกลุม่ มีความสนใจ และส่ิงต้องการใหเ้ กดิ ข้ึน) ............................................................................................................................. ............................ ......................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ............................ ............................................................................................................................. ............................ ......................................................................................... ................................................................ เอกลกั ษณ์ (บอกถึงตัวตน ลักษณะของ กลุ่ม/บคุ คล/ผลิตภัณฑ์/กิจกรรม ฯลฯ ท่ตี อ้ งการ หรอื อยากใหเ้ ปน็ อยา่ งไร ) ……………………......................................................................................................................................................... ……………………............................................................................................................................... .......................... ……………………....................................................................................................................................... .................. ……………………............................................................................................................................... .......................... อัตลกั ษณ์ (บอกถงึ ตัวตน ท่ีตอ้ งการ หรืออยากให้เปน็ อย่างไร) ......................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ............................ ............................................................................................................................. ............................ .............................................................................................. ........................................................... ............................................................................................................................. ............................ ......................................................................................................................................................... กระบวนการจดั การเรียนรู้ (ข้ันตอนการจัดกจิ กรรม) ............................................................................................................................. ............................ ...................................................................................................... ................................................... ............................................................................................................................. ............................ ......................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ............................ ............................................................................................................................. ............................ .................................................................................................... ..................................................... คู่มอื การพฒั นาครูศูนยก์ ารเรยี นชมุ ชนชาวไทยภูเขา ”แมฟ่ ้าหลวง” กศน.อำเภอแมส่ ะเรียง 108

ผลผลิต(บอกถึงผลผลิตทคี่ าดวา่ จะได้รับ ประมาณการ เช่น เรอ่ื งของคุณภาพ, ชนดิ , จำนวน เป็นตน้ ) ............................................................................................................................. ......................................... .......................................................................................... ............................................................... ............. ............................................................................................................................. ......................................... ......................................................................................................................................... ............................. ..................................................................................................... .................................................... ............. บรหิ ารจัดการผลผลติ (บอถึงแนวทางการจำหน่าย/การแปรรูป/การเพม่ิ มลู คา่ ฯลฯ) ............................................................................................................................. ............................ ...................................................................................................... ................................................... ............................................................................................................................. ............................ ......................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ............................ ผลลพั ธ์(บอกถึงความสำเรจ็ ว่าจะได้อะไร เชน่ การมีรายได้, คณุ ภาพชวี ติ , สขุ ภาพอนามยั ทีด่ ี ............................................................................................................................. ............................ ........................................................................................................................................ ................. ................................................................................................................. ........................................ ............................................................................................................................. ............................ ......................................................................................................................................................... หมายเหตุ 1. เอกสารฉบบั นีเ้ ป็นเอกสารประกอบการพิจารณาทนุ การศึกษาฯ 2. ครูศศช./ ครู กศน.ตำบล/ครปู วช. /ครนู เิ ทศก์ เป็นผดู้ แู ลและรบั ผดิ ชอบในการเขยี นขอ้ มลู โดยผ้ทู ีส่ มคั รรับทนุ ทกุ คนเป็นผู้ให้ข้อมูล คูม่ ือการพฒั นาครูศนู ยก์ ารเรยี นชมุ ชนชาวไทยภเู ขา ”แมฟ่ า้ หลวง” กศน.อำเภอแมส่ ะเรยี ง 109

ใบสมคั รขอทนุ การศกึ ษา โครงการทุนการศึกษาแก่เด็กสภาวะยากลำบากในเขตพ้นื ที่ชายแดนและชาวเขา สำนักงาน กศน.จังหวัด แม่ฮ่องสอน ปีงบประมาณ 2564 ……………………………………………………………….. ขอ้ มูลผขู้ อทนุ ช่ือผขู้ อทุน................................................................เลขประจำตวั ประชาชน...................................................... อาย.ุ .........................ปี ทอี่ ยูป่ ัจจบุ ัน บา้ นเลขที่..............................ช่อื หมู่บา้ น................................................... หมูท่ ่.ี .................ตำบล..............................อำเภอ.........................................จงั หวัด............................................ ช่ือบดิ า........................................................เลขประจำตวั ประชาชน..............................................อายุ.............ปี ชือ่ มารดา....................................................เลขประจำตัวประชาชน..............................................อาย.ุ ............ปี ทีอ่ ยูบ่ ดิ ามารดา บ้านเลขท.่ี .....................ช่ือหม่บู า้ น...............................................หมทู่ ี่.................................. ตำบล......................................อำเภอ................................................จงั หวดั ....................................................... ขอ้ มูลการศึกษา O O O Oกำลงั ศกึ ษา กศน.ระดบั ประถม ม.ตน้ ม.ปลาย ปวช. ภาคเรียนที่.................................ช่ือครปู ระจำกลมุ่ ............................................................................................ ช่อื ศูนย์การเรยี น............................................................................................................................................... สังกัด ศูนย์ กศน.อำเภอ.......................................................................จังหวัด.................................................... คะแนนเฉล่ยี (ถ้ามี)............................................. ลงชอ่ื ...........................................................................ผขู้ อรบั ทนุ (..........................................................................) คูม่ ือการพฒั นาครศู นู ย์การเรยี นชมุ ชนชาวไทยภเู ขา ”แมฟ่ ้าหลวง” กศน.อำเภอแมส่ ะเรียง 110

ใบสมัครขอทุนการศกึ ษา โครงการทนุ การศึกษาแก่เด็กสภาวะยากลำบากในเขตพืน้ ทชี่ ายแดนและชาวเขา สำนกั งาน กศน.จงั หวัด แมฮ่ ่องสอน ปีงบประมาณ 2564 ……………………………………………………………….. ขอ้ มูลผรู้ บั รองการขอทนุ ชอื่ ผู้รับรองทนุ ...........................................................เลขประจำตวั ประชาชน.................................................. อายุ..................ปี ท่ีอยปู่ จั จบุ ัน บ้านเลขท.ี่ ................................ช่ือหม่บู า้ น.................................................... หมู่ที.่ .............ตำบล...............................อำเภอ........................................จงั หวดั .................................................. ปจั จุบนั เป็นครูศูนย์การเรยี น................................................................ศนู ย์ กศน.อำเภอ..................................... ขอรับรองว่า ชอ่ื ผขู้ อทนุ .........................................................เลขประจำตัวประชาชน.......................................อาย.ุ .........ปี 1.เป็นชาวไทยภูเขา 2.มสี ัญชาติไทย 3.มีความประพฤติดี 4.มฐี านะยากจน 5.เป็นนกั ศึกษา กศน สมควรไดร้ ับทุนการศึกษา ลงชื่อผูร้ บั รอง..........................................................................ครู กศน (...................................................................................). ลงชอ่ื ผรู้ บั รอง..........................................................................ผู้นำชมุ ชน (...................................................................................). ลงชอื่ ผ้รู ับรอง..........................................................................ผอ.สถานศึกษา (...................................................................................). คมู่ อื การพัฒนาครูศูนย์การเรยี นชมุ ชนชาวไทยภูเขา ”แมฟ่ า้ หลวง” กศน.อำเภอแมส่ ะเรียง 111

การฝึกประสบการณค์ รูอาสาสมคั ร ในพนื้ ท่ี ศศช.บา้ นตน้ แบบ การฝึกประสบการณ์ครูอาสาสมคั รทีไ่ ดร้ ับการบรรจใุ หม่ ในพื้นที่ ศศช.บา้ นตน้ แบบ หลกั การและเหตผุ ล การฝึกประสบการณค์ รูอาสาสมัครท่ีไดร้ ับการบรรจุใหม่ ในพน้ื ท่ี ศศช.บ้านต้นแบบ มีจดุ มุ่งหมาย เพื่อให้ ครูมีความรู้ ทักษะ และกระบวนการตามบทบาทภารกิจของครู ศศช. สามารถนำความรู้และทกั ษะที่ได้รับไปปรับ ใช้ในพื้นที่ที่รับผิดชอบของตนเอง และสามารถปฏิบัติงานในพื้นที่ได้อย่างมีความสุข ซึ่งมีความสอดคล้องกับ นโยบายของสำนักงาน กศน.จังหวัดแม่ฮ่องสอน ท่านพงษ์ศักด์ิ บุญเป็ง ข้อที่ 1.2 พัฒนาครูและบุคลากร (1) พฒั นาครเู พ่ือให้สามารถปฏิบัติงานไดอ้ ยา่ งมปี ระสิทธภิ าพโดยเน้นเรื่องพัฒนาทักษะการจดั กระบวนการเรียนรู้ ศศช.บ้านตน้ แบบ ศศช.บ้านต้นแบบ หมายถึงศูนย์การเรียนชุมชนชาวไทยภูเขา “แม่ฟ้าหลวง” ที่ได้รับการคัดเลือกจากบ้าน บริวารเพื่อให้เป็นตัวอย่างในการดำเนินงานให้เป็นไปตามมาตรฐาน ของ ศศช. โดยมี ครู ศศช. ทำหน้าที่รับผิดชอบการดำเนินการ จัดการศึกษาบนพื้นที่สูง เพื่อให้ทุกคนในชุมชนได้เรียนรู้ เพื่อพัฒนาคุณภาพ ชีวิตสงั คมและชมุ ชนของตนเอง ให้เกดิ สงคมแห่งการเรยี นรู้ สามารถพึ่งพา ตนเองอยา่ งยั่งยืนได้ ศูนย์การเรียนชุมชนชาวไทยภูเขา “แม่ฟ้าหลวง” บ้านต้นแบบ จึงเป็นสถานที่ให้บริการการ ศึกษาและเป็นที่พักของครู สภาพภายในศูนย์การเรียนชุมชนชาวไทยภูเขา “แม่ฟ้าหลวง”บ้านต้นแบบ ควรจัด สภาพให้เป็นศูนย์ข้อมูล แหล่งเรียนรู้ มีทั้งหนังสือพิมพ์ สื่ออิเลคทรอนิกส์ และสื่ออื่น ๆ ที่เหมาะสม จูงใจให้เกดิ ความต้องการที่จะเรียนรู้ได้ตลอดเวลา ท้งั การเรียนรู้ดว้ ยตนเอง เรยี นรจู้ ากครู เรียนรู้ จากการสนทนา แลกเปลี่ยนประสบการณ์ความรู้ ความคิด นอกจากนี้ยังเป็นศูนย์กลางการจัด กิจกรรมการเรียนรู้ต่าง ๆ ที่ใครจะมาศึกษาหาความรู้ เวลาใดก็ได้ ตามความสะดวกทั้งเด็กและ ผู้ใหญ่ โดยครูและผู้เรียน/ผู้รับบริการ รว่ มกันดูแลความสะอาด ความมรี ะเบยี บ ตกแต่งให้มคี วามสวยงาม เปน็ แบบอย่างที่ดีสำหรบั ชาวบ้าน การจัดกิจกรรมการศกึ ษาไม่ไดจ้ ำกดั เวลาและสถานทีท่ ักษะความรตู้ ่างๆมุ่งเน้นการนำไปปรบั ปรงุ พฒั นาคุณภาพ ชีวิตครตู อ้ งเขา้ ใจเข้าถึงและต้องเรียนร้จู ากชุมซนบทบาทครูจึงเปรียบเสมือนสะพานเชื่อมระหวา่ งมวลความรู้ ส่ิงดงี ามของชมุ ชนทม่ี ีอยูเ่ ดิมกบั การเปลีย่ นแปลงภายนอกทีจ่ ะเข้ามามีอทิ ธิพลในชุมชน องค์ประกอบของศนู ยก์ ารเรียนชมุ ชนชาวไทยภูเขา “แม่ฟ้าหลวง” บา้ นต้นแบบ 1. อาคารศนู ยก์ ารเรยี น เป็นอาคารเอนกประสงค์ ทเี่ ป็นท้ังหอ้ งจดั กจิ กรรมการเรยี นรู้ ห้องสมดุ แหลง่ เรยี นรู้ต่าง ๆ ท่ีสอดคล้องกบั วิถชี วี ติ วฒั นธรรม ซนเผ่า และมีหอ้ งพักครอู ยใู่ นอาคารโดยท่วั ไปอาคารมักมรี ปู แบบการกอ่ สรา้ ง ท่ีผสมกลมกลืนกบั ชุมชนใช้วัสดุ หอ้ งถิน่ ในการก่อสร้าง และตัง้ อยใู่ นบรเิ วณที่ชาวบ้าน ยืนยอมให้ก่อสรา้ ง อาคารศูนย์การเรียนถอื เป็นสมบัตขิ องชุมชน การก่อสรา้ งอาคาร การดูแลรักษา จึงเน้นใหช้ มุ ขนมสี ว่ นร่วม ค่มู อื การพัฒนาครศู นู ยก์ ารเรียนชมุ ชนชาวไทยภูเขา ”แมฟ่ า้ หลวง” กศน.อำเภอแมส่ ะเรียง 112

โดยอาจมที างสว่ นราซการให้การสนับสมนุ ดา้ นงบประมาณ ตามความเหมาะสม แต่ในสภาวะปจั จบุ ัน มีปัจจยั เงือ่ นไขตา่ ง ๆรูปแบบและวสั ดุในการก่อสรา้ งอาคาร อาจเปลี่ยนแปลงตามความเหมาะสม 2. สภาพพ้นื ทภ่ี ายในอาคาร มีการจดั สภาพพน้ื ท่ใี ชส้ อยภายในท่ัวไป จัดเปน็ ส่วน ๆ ดังนี้ - บริเวณสำหรับใช้ในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ ประกอบด้วยโต๊ะ เก้าอี้ กระดาน ซึ่งอาจทำ จากวัสดทุ ม่ี ีในทอ้ งถน่ิ ท่สี ามารถเคลอื่ นย้ายไดง้ ่าย เพอ่ื ความสะดวกในการจัดกจิ กรรมที่หลากหลาย บรเิ วณมุมสง่ เสรมิ การเรยี นร้ตู ่าง ๆ เชน่ มุมสือ่ - - มุมเดก็ มุมสำหรบั การเรียนรู้ผา่ นสอื่ เทคโนโลยี มมุ ภมู ปิ ัญญาท้องถิ่น ศลิ ปวัฒนธรรม ชนเผา่ และหนังสอื ประเภทต่าง ๆ • บริเวณห้องพักครู • บรเิ วณหอ้ งน้าํ • บรเิ วณห้องเกบ็ ของ 3. การตกแต่งภายในอาคาร ท่ีสำคัญ คือความสะอาด ความเป็นระเบียบเรียบง่าย ประโยชน์ ใช้สอยและการเป็นแบบอย่างที่ดีแก่ชุมชน สำหรับองค์ประกอบที่ควรมีภายใน ศูนย์การเรียนชุม ชน ชาวไทยภูเขา “แม่ฟ้าหลวง” มดี ังน้ี • สญั ลักษณ์ สถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษตั ริย์ • ตยู้ าสามัญประจำบา้ น • ป้ายแสดงข้อมูลต่าง ๆ เช่น ประวัติหมู่บ้าน แผนที่หมู่บ้าน แผนภูมิแสดงจำนวนหลังคาเรือน / ครอบครัว จำนวนประซากร ประวัติศูนย์การเรียนชุมชนชาวไทยภูเขา “แม่ฟ้าหลวง” จำนวน ผู้เรียน ข้อมูลผู้ไม่รู้หนังสือ ผู้ไม่จบการศึกษา ผลงานหรือความก้าวหน้าของผู้เรียน รายช่ือบุคคล ทคี่ วรรู้จกั รายช่ือคณะกรรมการหมู่บา้ น คณะกรรมการ ศศช. ทำเนยี บครู ครูนเิ ทศก์ ฯลฯ • ปัายนทิ รรศการ ปา้ ยประกาศ • ปาั ยแสดงแผนและผลการปฏิบตั งิ าน (รายเดอื น/รายปี) • กระดานสำหรบั บันทึกฝากขอ้ ความ ฯลฯ เอกสารประจำศนู ย์การเรยี นชุมชนชาวไทยภเู ขา“แม่ฟา้ หลวง” • สมดุ บนั ทึกขอ้ มูลพนื้ ฐานชุมชน • ทะเบียนผ้เู รยี น • แบบบันทกเหตกุ ารณ์หมู่บ้าน เพ่อื ใช้เป็นข้อมูลพืน้ ฐานในการสรา้ งหลักสตู รสถานศกึ ษา • สมุดบนั ทึกการนเิ ทศ • สมุดเซ็นเยย่ี มสำหรับบุคคลทว่ั ไป • บญั ชคี มุ วสั ดุ ครภุ ัณฑ์ • บนั ทึกผลการปฏิบตั งิ านประจำวนั ของครู • แผนการจดั กจิ กรรมการเรียนร้แู ละบนั ทกึ ผลการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ • บนั ทกึ การประชุม • เอกสารวัดผลและประเมนิ ผล ฯลฯ ครูศนู ย์การเรียนชมุ ชนชาวไทยภเู ขา “แม่ฟา้ หลวง” เป็นผู้มบี ทบาทสำคัญ ในการดำเนินการ จดั การศึกษาบนพนื้ ที่สงู ควรมีคณุ ลักษณะพน้ื ฐาน ดงั ตอ่ ไปน้ี คมู่ อื การพัฒนาครศู ูนยก์ ารเรียนชมุ ชนชาวไทยภูเขา ”แม่ฟา้ หลวง” กศน.อำเภอแมส่ ะเรียง 113

ดา้ นความรู้ ความสามารถเชิงวชิ าการ ทีจ่ ำเป็นตอ่ การปฏบิ ัตงิ าน เช่น • บริเวณสนามสำหรบั จัดกิจกรรม • บรเิ วณเพาะปลกู (ผกั /พืชสมุนไพร/ผลไม้ ฯลฯ) • บริเวณเลย้ี งสัตว์ (โรงเรอื นเล้ยี งสตั ว/์ บ่อปลา ฯลฯ) 4. การตกแต่งภายนอกอาคาร ซึ่งยึดหลักการ เซ่นเดียวกันกับการตกแต่งภายในอาคาร ซึ่งควรมี องค์ประกอบ ดังน้ี • เสาธาต/ิ ธงชาติ • ป้ายชอื่ ศูนยก์ ารเรียนฯ • ปา้ ยชอ่ื บริเวณต่าง ๆ เซ่น แปลงผักแปลงดอกไม้ ช่ือโรงเรอื นต่าง ๆ ฯลฯ • สนามเด็กเล่น • ห้องนาํ้ ผเ้ รียน • ถังเก็บนำอุปโภค/ซุ้มนา้ํ ดีมไอโอดีน ฯ ขอบข่ายเนอ้ื หาในการพัฒนาครู ศศช.ในพ้ืนที่ ศศช,บา้ นต้นแบบ 1. ปรัชญาคิดเป็นและONIE MODEL 2. การจดั การแผนที่สามมติ ิ 3. มาตรฐานศศช. 4. การจดั การศึกษาข้นั พื้นฐาน พ.ศ.2551 5. การจดั การศึกษาหลักสูตรส่งเสรมิ การรูห้ นังสือ พ.ศ. 2557 6. การจัดการศึกษาตอ่ เนื่อง 7. การจัดการศกึ ษาตามอธั ยาศยั 8. การจัดการศกึ ษางานตามพราะราชดำริหรอื โครงการอนั เกี่ยวเนื่องจากราชวงศ์ 8.1 แนวปฎิบัติทด่ี ี หา้ ด้าน 8.2 โครงการสร้างปา่ สรา้ งรายได้ 8.3 โครงการส่งเสริมและพัฒนาทักษะการฟังพดู ภาษาไทยเพ่ือการสื่อสารสำหรบั ผู้ใหญบ่ นพ้นื ทีส่ ูงตาม พระราชดำรสิ มเด็จพระกนษิ ฐาธริ าชเจ้ากรมสมเดจ็ พระเทพรัตนราชสดุ าสยามบรมราชกมุ ารี 8.4 โครงการทุนการศึกษาเด็กสภาวะยากลำบากในเขตพน้ื ท่สี ูงภาคเหนอื 9.การฝึกทักษะการเรยี นรู้ครูที่รบั การบรรจุแตง่ ต้ังใหม่ในพ้ืนที่ ศศช.บา้ นตน้ แบบ http://www.lertchaimaster.com/doc/NNFE-256106.pdf แนวทางการดำเนนิ งานศรข.ชาวไทยภเู ขา “แมฟ่ า้ หลวง” โดย สถาบนั กศน.ภาคเหนอื คูม่ อื การพัฒนาครูศูนยก์ ารเรยี นชมุ ชนชาวไทยภูเขา ”แม่ฟ้าหลวง” กศน.อำเภอแมส่ ะเรียง 114

จากการดำเนินงานทีผ่ า่ นมาศูนยก์ ารศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศยั อำเภอแมส่ ะเรยี งได้ ดำเนนิ การโดยการให้พนักงานราชการตำแหน่งครูอาสาสมัคร เข้าฝกึ ปฏิบัตงิ านในพ้ืนที่ศูนยก์ ารเรยี นชุมชนชาว ไทยภูเขา “แมฟ่ ้าหลวงบ้าน” บ้านต้นแบบ โดยมีวิธกี ารดำเนนิ งานดงั น้ี 1 การวางแผน 1. มกี ารวางแผนการดำเนินงานรว่ มกันระดับอำเภอ 2. วางแผนการจดั กจิ กรรมส่งเสรมิ และพัฒนาครูระหวา่ งครูประจำพ้นื ที่ครนู เิ ทศ 3. ดำเนินการตามแผน ค่มู ือการพัฒนาครศู ูนยก์ ารเรยี นชมุ ชนชาวไทยภูเขา ”แมฟ่ า้ หลวง” กศน.อำเภอแมส่ ะเรียง 115

2 การปฏิบัติ 1. ครูในพืน้ ท่ี ศศช.ตน้ แบบ แนะนำสถานท่ี ทตี่ ้งั ของหมู่บา้ นและแนะนำขอ้ มลู เก่ยี วกบั ชุมชน 2. ครูในพ้นื ท่ี ศศช.ต้นแบบ และครูนิเทศได้แนะนำ แนวคดิ เกย่ี วกับการปฏบิ ตั งิ านในพืน้ ท่ีและการ ทำงานในพื้นท่ีเม่ือเขา้ ส่พู น้ื ท่ีแล้วจะทำอยา่ งไรให้ ตนเองอยู่ในพ้ืนที่ได้อยา่ งมคี วามสุขและให้เราคิด ไว้วา่ เม่ือเราเข้าไปอยใู่ นพ้ืนที่ได้เปรยี บเสมือนวา่ เปน็ บ้านของตนเอง 3. การสรา้ งแรงจูงใจในการปฏิบัติงานในพนื้ ท่ที ำอย่างไรเมื่ออย่แู ล้วมีความสขุ 4. ครใู นพื้นที่ ศศช.ต้นแบบ ให้ครผู ้ฝู กึ ประสบการณ์ทัง้ สามคนอธบิ ายถึงความคาดหวังของครูกอ่ นเข้าพืน้ ท่ี ศศช.ต้นแบบ แล้วเมื่อเข้ามาถึง ศศช.ตน้ แบบ ครูมีความรสู้ ึกอยา่ งไรเม่ือได้เหน็ สภาพริงของหมบู่ ้าน 5. สรปุ ประเดน็ ร่วมกนั และแลกเปลีย่ นความคดิ เห็น 6. กจิ กรรมการสร้างปฏิสัมพนั ธ์กบั ชาวบ้านในชุมชนเพ่ือศกึ ษาข้อมลู ในการวางแผนการจดั กจิ กรรมของศศช. เชน่ วถิ ชี ีวิต อาชีพ เศรษฐกจิ ข้อมูลครอบครวั อน่ื ๆ ) คูม่ อื การพัฒนาครศู ูนยก์ ารเรียนชมุ ชนชาวไทยภูเขา ”แมฟ่ ้าหลวง” กศน.อำเภอแมส่ ะเรยี ง 116

7. กิจกรรมการพฒั นา ศศช. บรเิ วณภายนอกและภายในใหม้ ีสภาพที่เอ้ือต่อการเรียนรู้ (การจัดมุมสอื่ เอกสาร และการศึกษาตามอัธยาศัย สวนเกษตร แปลงไมผ้ ล ไม้ดอกไมป้ ระดับ 8. ศึกษามาตรฐานการจดั การศึกษาบนพ้นื ทส่ี ูง (มาตรฐาน ศศช.) เพ่อื นำไปปฏิบัติพฒั นางานในพ้ืนท่ใี ห้ เป็นไปตามมาตรฐานของ ศศช. 9. ศึกษาขั้นตอน วธิ ีการจดั ทำแผนท่ีสามมิติ เพ่ือเปน็ เครอ่ื งมือในการดำเนนิ งานในพ้นื ที่ ศศช. ค่มู อื การพัฒนาครศู ูนยก์ ารเรยี นชมุ ชนชาวไทยภูเขา ”แม่ฟ้าหลวง” กศน.อำเภอแมส่ ะเรยี ง 117

10. ศกึ ษาความรเู้ กยี่ วกบั โครงการสง่ เสรมิ และพัฒนาทักษะการฟงั - พูดภาษาไทยเพ่ือการส่ือสารสำหรับ ผใู้ หญ่บนพน้ื ท่สี ูง ตามพระราชดำริของสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสดุ าฯ สยามบรมราชกุมารี 11. ข้อมูลการจดั การศึกษาหลกั สูตรการศกึ ษานอกระบบระดับขั้นพ้ืนฐาน พ.ศ.2551 12. ศึกษาขอ้ มลู หลกั สูตรสง่ เสริมการร้หู นงั สือไทย คู่มอื การพฒั นาครศู ูนยก์ ารเรยี นชมุ ชนชาวไทยภูเขา ”แม่ฟา้ หลวง” กศน.อำเภอแมส่ ะเรยี ง 118

13. การจัดการศกึ ษาต่อเนื่อง 14. งานวชิ าการตามแนวปฏิบัติท่ดี ี( 5 ด้าน) คูม่ ือการพฒั นาครูศูนย์การเรยี นชมุ ชนชาวไทยภเู ขา ”แมฟ่ า้ หลวง” กศน.อำเภอแมส่ ะเรยี ง 119

14. โครงการสร้างปา่ สร้างรายได้ตามพระราชดำริ สมเดจ็ พระกนิษฐาธริ าชเจา้ กรมสมเด็จพระเทพ รตั นราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี 15. โครงการพฒั นางานยุวกรรมการหย่อมบา้ น ค่มู ือการพัฒนาครศู ูนย์การเรียนชมุ ชนชาวไทยภูเขา ”แม่ฟ้าหลวง” กศน.อำเภอแมส่ ะเรยี ง 120

16. การวางแผนแนวทางการพฒั นางาน ในพ้ืนท่ี ศศช.บ้านแม่แพะ ศศช.บา้ นวาทู และศศช.บ้านขุนแมส่ อง ตำบลเสาหนิ โดยครอู มร ป่ินประยรู ครนู เิ ทศกลุม่ แมจ่ ๊าง 17. แนะนำ ช้แึ จงเอกสาร ทเี่ กย่ี วขอ้ งกับการรายงานผลการดำเนิน รายงานกจิ กรรม งานท่เี ก่ียวข้องกับการ จัดการศกึ ษาหรอื กิจกรรมของ ศศช. 18. การเขา้ ศกึ ษางานในพื้นที่ ศศช.ใกลเ้ คียงในเขตพ้นื ทีต่ ำบลแม่เหาะ ได้แก่พืน้ ที่ ศศช.บา้ นหว้ ยหมากหนัง บ้านผาแดงเหนือ และบ้านผาแดงใต้ เพื่อเป็นการวางแผนแนวทางการพฒั นางานในพื้นที่ โดยมคี รอู มร ป่ินป่ระยูร และครสู น่นั กา้ งยาง ครูนเิ ทศกลุ่มเสาหนิ เพื่อเพมิ่ เติมความรแู้ ละประสบการณ์ในการ ดำเนินงานแต่ละพ้ืนท่ีของครู ศศช. ค่มู อื การพัฒนาครูศนู ย์การเรยี นชมุ ชนชาวไทยภเู ขา ”แมฟ่ ้าหลวง” กศน.อำเภอแมส่ ะเรยี ง 121

19. คณะครูใหม่ไดร้ ่วมเขยี นโครงการกับคณะอาสาสมัครสาธารณสขุ ( อสม.) ในชุมชนบ้านทงุ่ แดง หม่ทู ่ี 9 ตำบลแมเ่ หาะ อำเภอแม่สะเรียง จังหวัดแมฮ่ ่องสอน เพอ่ื เป็นเข้าสชู่ มุ ชนโดยท่ีชมุ ชนไดเ้ ล็งเหน็ ถึง 20. ความสำคัญของครูในพน้ื ที่ 21. ครูอมร ปน่ิ ป่ระยูร ครูนเิ ทศกลมุ่ แมจ่ ๊างและครสู น่นั ก้างยาง ครูนเิ ทศกลุ่มเสาหิน ครูพุทธชาดิ ผาติสถิต ชัย ครูในพ้นื ท่ี ศศช.ตน้ แบบ ศศช.บ้านทุงแดง และคณะครูผ้ฝู กึ ประสบการณ์ท้ังสามคน ได้รว่ มกนั สรุป ความรูท้ ีไ่ ดร้ บั จากการฝกึ ครงั้ น้ีเพอื่ ท่ีจะนำไปปฏิบัติในพ้ืนที่ทตี่ นเองได้รบั ผดิ ชอบ 22. มกี ารติดตามผลการดำเนินงานโดยครูนิเทศ มีการรายงานความกา้ วหนา้ ระดบั อำเภอจังหวัด ประเมิน ความสำเร็จเปน็ ระยะ คมู่ ือการพฒั นาครศู นู ย์การเรยี นชมุ ชนชาวไทยภูเขา ”แมฟ่ า้ หลวง” กศน.อำเภอแมส่ ะเรียง 122

การติดตามตรวจสอบ 1. กำหนดกรอบการประเมินโดย กศน.อำเภอแมส่ ะเรียง 2. การเกบ็ รวบรวมข้อมูล 3. สรปุ ผลการประเมนิ การนำผลไปพฒั นา 1. จดั ทำรายงานผลการปฏบิ ตั ิงาน 2. นำผลมาวางแผนการพัฒนาต่อไป สรปุ องค์ความรทู้ ่ไี ดจ้ ากการฝึกปฏบิ ตั งิ าน การฝกึ ประสบการณ์ในพื้นท่ีโกศลต้นแบบ ศศช.ตน้ แบบ ณ ศศช.บา้ นทุงแดง ม.9 ตำบลแม่เหาะ อำเภอแมส่ ะ เรยี ง จงั หวัดแม่ฮ่องสอน มจี ุดมงุ่ หมายเพ่อื ให้ครสู ามารถนำความรูแ้ ละประสบการณ์ไปใช้ ในพ้นื ทข่ี องตนเองได้ อย่างมีประสิทธิภาพและสามารถปฏบิ ัติงานในพ้ืนท่ีได้อยา่ งมคี วามสุข ซึง่ ถอื ว่าเปน็ การฝึกให้เราได้มีความ รับผิดชอบตอ่ งานท่ีเราไดร้ ับมา ซง่ึ ทำใหท้ ราบวา่ การทำงานจะต้องอาศัยบคุ คลหลายๆฝ่ายงานจงึ จะสำเร็จ ไม่ว่า จะเปน็ ชุมชน เครือขา่ ย เพ่ือนรว่ มงานและอ่ืนๆ แต่ถ้าเราไม่มคี วามรับผิดชอบในงานนั้นก็อาจสง่ ผลใหง้ านของ บคุ คลอืน่ อาจไมส่ ำเรจ็ ตามไปดว้ ย คมู่ อื การพัฒนาครูศนู ยก์ ารเรียนชมุ ชนชาวไทยภูเขา ”แม่ฟ้าหลวง” กศน.อำเภอแมส่ ะเรียง 123

คำจำกดั ความ สำนกั งาน กศน.จงั หวัด สำนกั งาน กศน.จังหวดั หมายถงึ สำนักงานส่งเสริมการศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตาม อัธยาศัยจังหวดั ศนู ย์ กศน.อำเภอ ศูนย์ กศน.อำเภอ หมายถงึ ศนู ยก์ ารศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศยั อำเภอ หรอื สถานะเป็นสถานศกึ ษา ศศช. ศศช.หมายถึง ศนู ย์การเรียนชมุ ชนชาวไทยภูเขา “แม่ฟ้าหลวง” ครู ศศช. ครูศศช.หมายถงึ ครูอาสาสมคั ร ทีป่ ฏิบัติหนา้ ท่ขี องศนู ย์การเรียนชุมชนชาวไทยภเู ขา”แม่ฟา้ หลวง” ครนู เิ ทศก์ ครนู เิ ทศก์ หมายถงึ ครอู าสาสมัครทีป่ ฏบิ ัตหิ น้าทใี่ นการบริหารงานศนู ยก์ ารเรียน ในกลมุ่ บา้ น ประสานงานการจดั การเรียนรขู้ องครู ให้ความชว่ ยเหลอื ในการจดั กิจกรรม นเิ ทศ สนับสนนุ การ จดั การเรียนรู้ ศศช.บา้ นตน้ แบบ ศศช.บา้ นต้นแบบ หมายถึงศูนยก์ ารเรียนชุมชนชาวไทยภเู ขา “แม่ฟ้าหลวง” ท่ีได้รับการคัดเลอื กจากบา้ น บรวิ ารเพอ่ื ให้เปน็ ตัวอยา่ งในการดำเนินงานใหเ้ ป็นไปตามมาตรฐาน ของ ศศช. โดยมี ครู ศศช. ทำหน้าท่รี บั ผดิ ชอบการดำเนินการ แผนท่ชี ุมชนสามมิติ คอื แผนทร่ี ปู ภาพอย่างง่าย ที่จำลองบริเวณจดุ ท่ีตั้งของชุมชนทเี่ ราอาศัยอยู่สามารถอธบิ ายหมบู่ ้าน ชุมชน ไดอ้ ยา่ งละเอียด คลอบคลมุ เช่น จำนวนประชากร การศกึ ษา สภาพปัญหา ความต้องการเรง่ ด่วน และ คู่มอื การพัฒนาครศู นู ย์การเรยี นชมุ ชนชาวไทยภเู ขา ”แมฟ่ า้ หลวง” กศน.อำเภอแมส่ ะเรียง 124

บรรณานุกรม นโยบายและจุดเนน้ การดำเนินงานสำนักงาน กศน.ปี 2564 สบื ค้นเม่อื วันที่ 2 พฤษภาคม 2564 จาก https://drive.google.com/file/d/1IpyeMWltI5YWoDfGdz8XRZRL5ljY-v6B/view คู่มือการดำเนนิ งานหลักสูตรการศกึ ษานอกระบบระดับการศึกษาขั้นพน้ื ฐาน พ.ศ. 2551 ( ฉบับปรบั ปรงุ พุทธศักราช 2555) สบื คน้ เมื่อวนั ท่ี 2 พฤษภาคม 2564 จาก http://www.lertchaimaster.com/doc/ManualOperatingUpdate2555.pdf คูม่ ือการจัดกิจกรรมการเรยี นรกู้ ลมุ่ เป้าหมายผ้ไู มร่ หู้ นังสือ สบื ค้นเมอ่ื วันท่ี 2 พฤษภาคม 2564 จากhttp://www.lertchaimaster.com/doc/rbt-2557.pdf แนวทางการดำเนนิ งานการจัดการศึกษาต่อเนื่อง (ฉบบั ปรับปรงุ พ.ศ. 2561) สบื คน้ เม่ือวันที่ 2 พฤษภาคม 2564 จากhttp://www.lertchaimaster.com/doc/manualEdContinue61.pdf แนวทางการดำเนนิ งานศูนย์การเรียนชุมชนชาวไทยภเู ขา “แม่ฟา้ หลวง” http://www.lertchaimaster.com/doc/NNFE-256106.pdf คู่มือปฏบิ ัติงานโครงการสรา้ งป่า สรา้ งรายได้ (อพ.สธ.) สืบค้นเม่ือวนั ท่ี 15 พฤษภาคม 2564 จากhttps://drive.google.com/file/d/1sqd0nyCQXXulMMMMRXyVuR39qzH1AB4T/view?usp=sharing แนวทางการนำเสนอแนวปฎิบตั ทิ ่ีดี สบื คน้ เมื่อวนั ที่ 15 พฤษภาคม จาก http://www.lertchaimaster.com/doc/NNFE-Best-Practice.pdf คู่มอื การพฒั นาครูศนู ยก์ ารเรยี นชมุ ชนชาวไทยภเู ขา ”แม่ฟ้าหลวง” กศน.อำเภอแมส่ ะเรยี ง 125

คณะผู้จัดทำ คู่มือพัฒนาครศู ูนย์การเรยี นชมุ ชนชาวไทยภูเขา “แม่ฟา้ หลวง” ท่ปี รกึ ษา นายนิติพงศ์ ธนภทั รศักด์ิกุล ผู้อำนวยการศนู ย์ กศน.อำเภอแม่สะเรยี ง นางสาวกญั จนส์ ิรี ปญั ญาดมี ีทรพั ย์ ครู ผู้รับผิดชอบ นายอมร ปนิ่ ประยูร ครอู าสาสมคั ร นายชานีย์ วงคศ์ ักด์ิศรี ครูอาสาสมคั ร นางสาวรมณยี ์ สายวฒุ ิกลุ ครูอาสาสมคั ร นางสาวศิรภสั สร ชายสบื สกลุ ครอู าสาสมคั ร นางวิมล เจรญิ ววิ ัฒนก์ ุล ครอู าสาสมคั ร นางพทุ ธชาติ ผาติสถติ ชัย ครอู าสาสมคั ร นายสุริยา ธรรมขนั ธ์ ครูอาสาสมคั ร คู่มอื การพฒั นาครูศูนยก์ ารเรียนชมุ ชนชาวไทยภูเขา ”แมฟ่ ้าหลวง” กศน.อำเภอแมส่ ะเรยี ง 126