ภูมิปัญญา ปราชญ์ชาวบ้าน

เอกสารสรุปผลงานการประเมินคดั เลอื กการปฏบิ ตั ิงาน กศน. ดีเดน่ ประจาปี ๒๕๖๒ 1

ตอนที่ ๑ ข้อมลู ทั่วไป ๑. ช่ือ นายวทิ ยา จนั ดารักษ์ อายุ 54 ปี ระดบั การศึกษา มธั ยมศึกษาตอนปลาย ภูมิปัญญา/ปราชญ์ชาวบ้าน ดา้ นเกษตรเศรษฐกิจพอเพยี ง ๒. ท่ีอยู่ปจั จุบนั เลขท่ี 152 หมูท่ ่ี ๕ ตาบลโคกสี อาเภอสว่างแดนดนิ จงั หวดั สกลนคร โทรศพั ท์มอื ถือ 085-2741874 ๓. อาชีพ กานัน สถานท่ที างานบา้ นบึงโนใน หมู่ 5 ตาบลโคกสี อาเภอสว่างแดนดนิ จงั หวัดสกลนคร โทรศัพท์ 085-2741874 4. ประวตั ิผลงาน ทใี่ ห้การสนับสนนุ กิจกรรมการศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย (โดยระบชุ ่ือหน่วยงาน หรอื องค์กรที่ทา่ นเข้าร่วมกิจกรรม) 4.๑ เป็นตัวแทนร่วมนาเสนอผลการดาเนนิ งานชมุ ชนต้นแบบทม่ี ีการบริหารจดั การและพฒั นาต่อ ยอดชมุ ชนตน้ แบบตามโครงการไทยนยิ ม ย่งั ยืน ประจาปี ๒๕๖๑ ของสานกั งาน กศน. ณ หอประชุม รกั ตะกนษิ ฐ มหาวิทยาลยั ราชภัฏสวนดุสิต กรงุ เทพมหานคร 4.๒ เป็นวทิ ยากรโครงการ Smart famer เพ่ือสร้าง Smart onie ตามหลักปรชั ญาของเศรษฐกิจ พอเพยี ง ศนู ย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอาเภอสว่างแดนดิน ณ บา้ นบึงโนใน ม. 5 ต.โคกสี อ.สวา่ งแดนดนิ จ.สกลนคร 4.๓ เปน็ วิทยากรโครงการค่ายเรยี นรชู้ ุมชนตน้ แบบตามหลกั ปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพียง ศนู ย์ การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศยั อาเภอสว่างแดนดนิ ณ บา้ นบึงโนใน ม.5 ต.โคกสี อ. สว่างแดนดนิ จ.สกลนคร 5. ชอื่ สถานศึกษา/หน่วยงานท่ีเสนอขอเข้ารบั การประเมิน ศนู ยก์ ารศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั อาเภอสวา่ งแดนดิน สังกดั สานักงานส่งเสริมการศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศัยจังหวัดสกลนคร เอกสารสรุปผลงานการประเมินคดั เลอื กการปฏบิ ตั ิงาน กศน. ดเี ดน่ ประจาปี ๒๕๖๒ 2

ตอนที่ 2 ขอ้ มลู การประเมนิ ด้านที่ ๑ ความร้เู ชี่ยวชาญเฉพาะดา้ น นายวิทยา จันดารักษ์ อายุ ๕๔ ปี ปัจจุบันมีตาแหน่งเป็นกานันตาบลโคกสี ตาบลโคกสี อาเภอสว่าง แดนดิน จังหวัดสกลนคร โดยดารงตาแหน่งผู้ใหญ่บ้านต้ังแต่ปี พ.ศ.๒๕๔๘ จนถึงปัจจุบัน ซ่ึงต้ังแต่อดีต ชาวบ้านบึงโนใน มีอาชีพหลักก็คือ การเกษตร ทาไร่ ทานา ทาสวน ชุมชนบ้านบึงโนในใช้หลักเศรษฐกิจ พอเพียงเป็นวิถีชีวิตประจาวันอยู่แล้ว และครอบครัวตนเองเป็นชาวนา และได้นาหลักเศรษฐกิจพอเพียง จาก แนวพระราชดาริของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ที่ทรงให้แนวทางการดาเนินชีวิตแก่ พสกนิกรชาวไทยมาปฏิบัติ เป็นผู้ปฏิบัติตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง เน้นความพอเพียง ทาแต่ พอประมาณ พ่ึงพาตนเอง ใช้เหตุผลในการดาเนินชีวิตและการประกอบอาชีพ ด้วยการศึกษาค้นคว้าในเร่ือง ทฤษฎีใหม่และดูงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดาริหลายแห่ง ใช้หลัก ๓ ศาสตร์ มาประกอบการ วางแผนและดาเนินกิจกรรมการเกษตรอย่างเป็นข้ันเป็นตอน ได้แก่ ศาสตร์พระราชา ศาสตร์ภูมิปัญญาและ ศาสตร์สากล ยึดหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในการดาเนินชีวิตและมีการศึกษาหาความรู้ให้กับตนเอง อย่างสม่าเสมอ เรียนรู้ศึกษาในด้านต่างๆ โดยคิดค้นเทคโนโลยีพ้ืนบ้าน และนาเทคโนโลยีท่ีทันสมัยมาพัฒนา กิจกรรมในการทาการเกษตรและประยุกต์ใช้ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงให้เห็นเป็นรูปธรรมอย่าง หลากหลาย เช่น การจัดทาฐานเรียนรู้ในชุมชน กลุ่ม/องค์ชุมชน เป็นสถานท่ีในการศึกษาดูงานด้านเศรษฐกิจ พอเพียงของจงั หวดั สกลนครและคณะท่ีมาศกึ ษาดงู าน เป็นแบบอยา่ งทด่ี ใี นการดาเนินชีวิต จนได้รับโล่ห์รางวัล คนดีศรีสกล เชิงประจักษ์ ประจาปี ๒๕๖๑ สามารถเป็นแบบอย่างในการปฏิบัติแก่ชุมชนและเกษตรกร โดยท่ัวไป เน่ืองจากเห็นผลลัพธ์เป็นท่ีประจักษ์ว่าการดาเนินชีวิตตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง สามารถไปปฏบิ ตั ใิ ชไ้ ดจ้ รงิ ทาใหเ้ กษตรกรเกิดการยอมรับและหนั มาปฏบิ ัติตาม เอกสารสรุปผลงานการประเมนิ คดั เลอื กการปฏบิ ตั งิ าน กศน. ดเี ดน่ ประจาปี ๒๕๖๒ 3

นอกจากนั้น นายวิทยา จันดารักษ์ ยังเป็นผู้มีความซื่อสัตย์ เอื้ออาทร ไม่มัวเมาอบายมุข ประกอบ สัมมาอาชีพโดยไม่เบียดเบียนใคร ประพฤติตนเป็นแบบอย่างที่ดีให้แก่คนในชุมชน อุทิศตนในการทางานให้กับ สังคมด้วยการเป็นผู้นา และผู้ร่วมในการพัฒนาด้านต่าง ๆ ก็มีแนวความคิดที่จะพัฒนาทาให้ชุมชนของตัวเองมี ความเปน็ อยู่ทีด่ ขี ้นึ จึงได้นาหลกั เศรษฐกจิ พอเพียง จากแนวพระราชดาริของพระบาทสมเดจ็ พระปรมินทรมหา ภูมิพลอดุลยเดช ท่ีทรงให้แนวทางการดาเนินชีวิตแก่พสกนิกรชาวไทยมาปฏิบัติ นามาพัฒนาต่อยอดองค์ ความรู้ให้คนในชุมชนได้นามาปฏิบัติปรับใช้ในหมู่บ้าน ในการดาเนินชีวิตและการประกอบอาชีพจนได้รับ รางวัล หมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงต้นแบบของ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ในปี พ.ศ. ๒๕๕๕ และไดร้ บั การคดั เลอื กเป็นชุมชนตน้ แบบตามโครงการไทยนิยม ย่ังยืน ของกระทรวงศึกษาธิการ ระดับ ภาคตะวันออกเฉยี งเหนอื ยอดเยี่ยม ประจาปี ๒๕๖๑ เอกสารสรุปผลงานการประเมนิ คดั เลอื กการปฏิบตั งิ าน กศน. ดเี ดน่ ประจาปี ๒๕๖๒ 4

องคป์ ระกอบ ดา้ นที่ ๑ ความรู้เชีย่ วชาญเฉพาะด้าน ตวั ช้วี ัดท่ี ๑ มีองคค์ วามรดู้ า้ นเกษตรเศรษฐกิจพอเพยี ง นายวิทยา จันดารักษ์ เป็นผู้ที่มีความรู้ด้านเกษตรเศรษฐกิจพอเพียง เป็นผู้ปฏิบัติตามหลักปรัชญา ของเศรษฐกจิ พอเพียง เนน้ ความพอเพียง ทาแตพ่ อประมาณ พง่ึ พาตนเอง ใช้เหตผุ ลในการดาเนินชีวิตและการ ประกอบอาชีพ ด้วยการศึกษาค้นคว้าในเร่ืองทฤษฎีใหม่และดูงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดาริหลาย แห่ง ใช้หลัก ๓ ศาสตร์ มาประกอบการวางแผนและดาเนินกิจกรรมการเกษตรอย่างเป็นข้ันเป็นตอน ได้แก่ ศาสตร์พระราชา ศาสตร์ภูมิปัญญาและศาสตร์สากล ยึดหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในการดาเนินชีวิต และมีการศึกษาหาความรู้ให้กับตนเองอย่างสม่าเสมอ เรียนรู้ศึกษาในด้านต่างๆ โดยคิดค้นเทคโนโลยีพ้ืนบ้าน และนาเทคโนโลยีที่ทันสมัยมาพัฒนากิจกรรมในการทาการเกษตรและประยุกต์ใช้ตามหลักปรัชญาของ เศรษฐกิจพอเพียงให้เห็นเป็นรูปธรรมอย่างหลากหลาย เช่น การจัดทาฐานเรียนรู้ในชุมชน กลุ่ม/องค์ชุมชน เป็นสถานท่ีในการศึกษาดูงานด้านเศรษฐกิจพอเพียงของจังหวัดสกลนครและคณะท่ีมาศึกษาดูงาน เป็น แบบอย่างที่ดีในการดาเนินชีวิต จนได้รับโล่ห์รางวัลคนดีศรีสกล เชิงประจักษ์ ประจาปี ๒๕๖๑ สามารถเป็น แบบอยา่ งในการปฏิบตั แิ กช่ ุมชนและเกษตรกรโดยทว่ั ไป เนือ่ งจากเหน็ ผลลพั ธ์เป็นทปี่ ระจกั ษว์ ่าการดาเนินชีวิต ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงสามารถไปปฏิบัติใช้ได้จริง ทาให้เกษตรกรเกิดการยอมรับและหันมา ปฏิบัติตาม เอกสารสรุปผลงานการประเมินคดั เลอื กการปฏิบตั งิ าน กศน. ดเี ดน่ ประจาปี ๒๕๖๒ 5

องคป์ ระกอบ ดา้ นที่ ๑ ความรเู้ ช่ียวชาญเฉพาะด้าน ตัวช้ีวัดท่ี ๒ สบื สานและพัฒนาตอ่ ยอดองคค์ วามรู้ นายวิทยา จันดารักษ์ มีอาชีพหลักก็คือ การเกษตร ทาไร่ ทานา ทาสวน ชุมชนบ้านบึงโนในใช้หลัก เศรษฐกิจพอเพียงเป็นวิถีชีวิตประจาวันอยู่แล้ว และครอบครัวตนเองเป็นชาวนา จึงได้นาหลักเศรษฐกิจ พอเพียง จากแนวพระราชดาริของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ท่ีทรงให้แนวทางการ ดาเนินชีวิตแก่พสกนิกรชาวไทยมาปฏิบัติ เป็นผู้ปฏิบัติตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง เน้นความ พอเพียง ทาแต่พอประมาณ พ่ึงพาตนเอง ใช้เหตุผลในการดาเนินชีวิตและการประกอบอาชีพ ด้วยการศึกษา ค้นคว้าในเรื่องทฤษฎีใหม่และดูงานโครงการอันเน่ืองมาจากพระราชดาริหลายแห่ง ใช้หลัก ๓ ศาสตร์ มา ประกอบการวางแผนและดาเนินกิจกรรมการเกษตรอย่างเป็นขั้นเป็นตอน ได้แก่ ศาสตร์พระราชา ศาสตร์ภูมิ ปัญญาและศาสตร์สากล ยึดหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในการดาเนินชีวิตและมีการศึกษาหาความรู้ ให้กับตนเองอย่างสม่าเสมอ เรียนรู้ศึกษาในด้านต่างๆ โดยคิดค้นเทคโนโลยีพื้นบ้าน และนาเทคโนโลยีที่ ทันสมัยมาพัฒนากิจกรรมในการทาการเกษตรและประยุกต์ใช้ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงให้เห็น เป็นรูปธรรมอย่างหลากหลาย เช่น การจัดทาฐานเรียนรู้ในชุมชน กลุ่ม/องค์ชุมชน เป็นสถานท่ีในการศึกษาดู งานดา้ นเศรษฐกิจพอเพยี งของจังหวัดสกลนครและคณะที่มาศึกษาดูงาน เอกสารสรุปผลงานการประเมนิ คดั เลอื กการปฏบิ ตั งิ าน กศน. ดีเดน่ ประจาปี ๒๕๖๒ 6

พ้นื ท่ที าการเกษตรผสมผสานและเปน็ ฐานการเรียรรขู้ องชมุ ชน เอกสารสรุปผลงานการประเมินคดั เลอื กการปฏิบตั ิงาน กศน. ดีเดน่ ประจาปี ๒๕๖๒ 7

ในปัจจุบนั ชุมชนบ้านบงึ โนใน มฐี านการเรียนรู้ ท้งั หมด ๑๔ ฐานการเรียนรู้ ประกอบไปด้วย 1) ฐานการเรยี นรกู้ ารปลกู เหด็ 2) ฐานการเรยี นรู้การปลกู มะนาว 3) ฐานการเรยี นรกู้ ารทอผา้ 4) ฐานการเรยี นรู้การประหยัดพลงั งาน 5) ฐานการเรยี นรธู้ นาคารข้าวและร้านคา้ ชมุ ชน 6) ฐานเรียนรกู้ ารขยายพนั ธ์ุ (ไมด้ ดั ) 7) ฐานเรียนร้ปู ุ๋ยชวี ภาพมูลสัตว์ 8) ฐานเรยี นรโู้ รงนา้ ดม่ื ชมุ ชน 9) ฐานเรยี นรกู้ ารปลูกผักหวาน 10) ฐานเรียนรูส้ ถาบันการจดั การเงินทุนชุมชน 11) ฐานเรียนรู้ปรัชญาเศรษฐกจิ พอเพยี งตน้ แบบ 12) ฐานการเรียนรูโ้ ฮมสเตย์ 13) ฐานเรยี นรู้บญั ชคี รวั เรือน 14) ฐานเรยี นรู้เพือ่ สุขภาพ เอกสารสรุปผลงานการประเมินคดั เลอื กการปฏิบตั ิงาน กศน. ดเี ดน่ ประจาปี ๒๕๖๒ 8

องค์ประกอบ ด้านที่ ๑ ความร้เู ชี่ยวชาญเฉพาะด้าน ตัวชว้ี ัดที่ ๓ นาเทคโนโลยีพืน้ บ้านมาพัฒนาองคค์ วามรู้ นายวิทยา จันดารักษ์ เป็นผู้มีความรู้ ความเข้าใจและสามารถบริหารจัดการทรัพยากรในการผลิต และการบริโภค การใช้ทรัพยากรท่ีมีอยู่จากัดได้อย่างมีประสิทธิภาพและคุ้มค่า เลือกผลิตสินค้าโดยมุ่งแปรรูป วัตถุดิบท่ีมีอยู่ในท้องถ่ิน ซึ่งในชุมชนบ้านบึงโน ส่วนใหญ่มีอาชีพหลักคือการทาเกษตร ทาสวน ทาไร่ จึงทาให้ ชุมชนมวี ัตถดุ ิบต่าง ๆ ทจ่ี ะนามาใช้ในการผลิตเป็นสินค้าหรือการแปรรูปสินค้า ผลิตภัณฑ์ที่มีอยู่แล้ว เช่น การ นาในส่วนของเร่ืองการจักสาน การทาชะรอม ซึ่งเป็นภูมิปัญญาท่ีมีการสืบทอดต่อกันมาจากบรรพบุรุษ นามา ปรับใช้เปลี่ยนแปลงเป็นในการออกแบบการบรรจุสินค้าไข่เค็มสมุนไพรของชุมชนบ้านบึงโนใน และก็เป็นการ สง่ เสรมิ ใหม้ ีการอนรุ ักษ์ฟน้ื ฟูเทคโนโลยพี ืน้ บา้ น ทสี่ ืบทอดกันมาด้วย การนาเศษวัสดุเหลือใช้ตา่ ง ๆ มาประดิษฐ์พัฒนาเป็นสินค้าที่สามารถทารายได้ให้กับตัวเองและคนใน ชมุ ชนได้ คือ การทาเตาชีวมวล โดยเชื้อเพลิงก็ใช้จากวัสดุจากการเกษตร เช่น แกลบ ขี้เล่ือย เศษใบไม้ ต่าง ๆ ถือได้ว่าเป็นบุคคลหน่ึงที่ได้นาเทคโนโลยีพ้ืนบ้านมาพัฒนาให้เกิดองค์ความรู้ใหม่ๆ บนพ้ืนฐานการดาเนินชีวิต ตามหลักปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง เอกสารสรุปผลงานการประเมนิ คดั เลอื กการปฏบิ ตั งิ าน กศน. ดีเดน่ ประจาปี ๒๕๖๒ 9

องคป์ ระกอบ ด้านที่ ๑ ความรู้เช่ยี วชาญเฉพาะด้าน ตวั ช้ีวดั ที่ ๔ นาเทคโนโลยีทท่ี ันสมัยมาพฒั นาองคค์ วามรู้ นายวิทยา จันดารักษ์ มีการศึกษาหาความรู้ให้กับตนเองอย่างสม่าเสมอ ด้วยการศึกษาค้นคว้าใน เรื่องทฤษฎีใหม่และดูงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดาริหลายแห่ง ใช้หลัก 3 ศาสตร์ มาประกอบการ วางแผนและดาเนินกิจกรรมการเกษตรอย่างเป็นขั้นเป็นตอน ได้แก่ ศาสตร์พระราชา ศาสตร์ภูมิปัญญาและ ศาสตร์สากล ยึดหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในการดาเนินชีวิตและมีการศึกษาหาความรู้ให้กับตนเอง อย่างสม่าเสมอ เรียนรู้ศึกษาในด้านต่างๆ โดยคิดค้นเทคโนโลยีพื้นบ้าน และนาเทคโนโลยีท่ีทันสมัยมาพัฒนา กิจกรรมในการทาการเกษตรและประยุกต์ใช้ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงให้เห็นเป็นรูปธรรมอย่าง หลากหลาย เช่น การจัดทาฐานเรียนรู้ในชุมชน กลุ่ม/องค์ชุมชน เป็นสถานท่ีในการศึกษาดูงานด้านเศรษฐกิจ พอเพียงของจงั หวัดสกลนครและคณะท่มี าศกึ ษาดงู าน นายวิทยา จนั ดารักษ์ เป็นผูน้ าชุมชนที่มกี ารศกึ ษาหาความร้ใู หก้ บั ตนเองอยา่ งสม่าเสมอ เรียนรู้ศึกษา ในด้านต่างๆ และนาความรู้ท่ีได้ศึกษามาพัฒนาชุมชนบ้านบึงโนใน จนประสบความสาเร็จในการดาเนินงาน การบริหารจัดการและพัฒนาตอ่ ยอด มีการวางแผนบริหารจัดการด้านการตลาดเพ่ือการจัดจาหน่ายผลิตภัณฑ์ และการพัฒนาต่อยอดสามารถนาผลิตภัณฑ์ของชุมชนไปสู่สินค้าโอทอป หรือไปวางจาหน่ายในพื้นที่อื่น ๆ ภายนอกชุมชนได้ และชมุ ชนบา้ นบงึ โนในไดม้ กี ารใช้ส่ือและเทคโนโลยเี ขา้ มามีส่วนร่วม มีบทบาทในการใช้เป็น ช่องทางการประชาสัมพันธ์การดาเนินงานของชมุ ชนและเป็นช่องทางใช้ในการจาหน่ายผลติ ภัณฑข์ องชุมชน สามารถสร้างงาน สร้างอาชีพ สร้างรายได้ โดยใช้เสน่ห์ภูมิปัญญา วิถีชีวิต วัฒนธรรมและความคิดสร้างสรรค์ แปลงเป็นรายได้ในการผลติ สนิ คา้ และบรกิ ารเพอื่ ดงึ ดูดและมีคุณคา่ เพียงพอในการเข้ามาเย่ียมเยือนและใช้จ่าย ในทกุ กจิ กรรมของชมุ ชน ใชส้ ื่อเทคโนโลยใี นการพัฒนาองค์ความร้แู ละเผยแพร่องค์ความรู้ เอกสารสรุปผลงานการประเมินคดั เลอื กการปฏบิ ตั งิ าน กศน. ดีเดน่ ประจาปี ๒๕๖๒ 10

เอกสารสรุปผลงานการประเมินคดั เลอื กการปฏบิ ตั ิงาน กศน. ดีเดน่ ประจาปี ๒๕๖๒ 11

เอกสารสรุปผลงานการประเมินคดั เลอื กการปฏบิ ตั ิงาน กศน. ดีเดน่ ประจาปี ๒๕๖๒ 12

การนาเทคโนโลยีมาใชเ้ รอ่ื งการออกแบบบรรจภุ ณั ฑ์และใช้ QR Code ตดิ ในบรรจุภัณฑ์ องคป์ ระกอบ ดา้ นท่ี ๑ ความรู้เชี่ยวชาญเฉพาะด้าน ตัวชวี้ ดั ที่ ๕ นาองคค์ วามรู้ไปใชใ้ นการปฏิบตั จิ ริงและเกิดเปน็ รูปธรรม นายวิทยา จันดารักษ์ เป็นผู้ที่มีความรู้ด้านเกษตรเศรษฐกิจพอเพียง เป็นผู้ปฏิบัติตามหลักปรัชญา ของเศรษฐกจิ พอเพียง เนน้ ความพอเพียง ทาแต่พอประมาณ พง่ึ พาตนเอง ใชเ้ หตุผลในการดาเนินชีวิตและการ ประกอบอาชีพ ด้วยการศึกษาค้นคว้าในเร่ืองทฤษฎีใหม่และดูงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดาริหลาย แห่ง ใช้หลัก 3 ศาสตร์ มาประกอบการวางแผนและดาเนินกิจกรรมการเกษตรอย่างเป็นข้ันเป็นตอน ได้แก่ ศาสตร์พระราชา ศาสตร์ภูมิปัญญาและศาสตร์สากล ยึดหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในการดาเนินชีวิต และมีการศึกษาหาความรู้ให้กับตนเองอย่างสม่าเสมอ เรียนรู้ศึกษาในด้านต่างๆ โดยคิดค้นเทคโนโลยีพ้ืนบ้าน และนาเทคโนโลยีที่ทันสมัยมาพัฒนากิจกรรมในการทาการเกษตรและประยุกต์ใช้ตามหลักปรัชญาของ เศรษฐกิจพอเพียงให้เห็นเป็นรูปธรรมอย่างหลากหลาย เช่น การจัดทาฐานเรียนรู้ในชุมชน กลุ่ม/องค์ชุมชน เป็นสถานท่ีในการศึกษาดูงานด้านเศรษฐกิจพอเพียงของจังหวัดสกลนครและคณะท่ีมาศึกษาดูงาน เป็น แบบอย่างท่ีดีในการดาเนินชีวิต จนได้รับโล่รางวัลคนดีศรีสกล เชิงประจักษ์ ประจาปี ๒๕๖๑ สามารถเป็น แบบอยา่ งในการปฏิบตั ิแกช่ มุ ชนและเกษตรกรโดยทัว่ ไป เนอื่ งจากเหน็ ผลลพั ธเ์ ป็นท่ีประจกั ษว์ า่ การดาเนินชีวิต ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงสามารถไปปฏิบัติใช้ได้จริง ทาให้เกษตรกรเกิดการยอมรับและหันมา ปฏบิ ตั ติ าม เอกสารสรุปผลงานการประเมินคดั เลอื กการปฏิบตั งิ าน กศน. ดีเดน่ ประจาปี ๒๕๖๒ 13

การทาการเกษตรในพ้นื ที่ตวั เองและใชเ้ ป็นฐานการเรียนรู้ในชุมชน เอกสารสรุปผลงานการประเมินคดั เลอื กการปฏบิ ตั ิงาน กศน. ดีเดน่ ประจาปี ๒๕๖๒ 14

ด้านที่ ๒ การถ่ายทอดความรใู้ ห้แกช่ มุ ชน/สังคม นายวทิ ยา จันดารกั ษ์ ได้ทาการถา่ ยทอดประสบการณ์และวิธกี ารทาการเกษตรตามแนวของการ พึง่ พาตนเองตามท่ีได้ทาการศึกษาและคดิ คน้ โดยสรา้ งฐานการเรียนรู้ในพน้ื ที่ของตนเองและชุมชนเพ่ือเปน็ แหล่งเรยี นรกู้ ารทาการเกษตรตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพยี ง และเปน็ วทิ ยากรถ่ายทอดความรใู้ หก้ บั เกษตรกร นักเรยี น นกั ศึกษา ทงั้ ชาวไทยและชาวต่างประเทศ เป็นอาสาสมัครให้กบั ส่วนราชการต่าง ๆ ช่วย ถ่ายทอดความรู้โดยไมห่ วงั ผลตอบแทน มกี ารรวมกลมุ่ และสรา้ งเครือข่ายเช่ือมโยงระหวา่ งชมุ ชนทั้งในจังหวดั และระหวา่ งจงั หวัดเพือ่ ชว่ ยเหลือในการดาเนินกิจกรรมทางการเกษตร และยังมีการเผยแพรผ่ ลงานผ่านสื่อต่าง ๆ อีกจานวนมาก เอกสารสรุปผลงานการประเมนิ คดั เลอื กการปฏบิ ตั งิ าน กศน. ดเี ดน่ ประจาปี ๒๕๖๒ 15

องคป์ ระกอบดา้ นที่ ๒ การถ่ายทอดความร้ใู หแ้ กช่ ุมชน/สงั คม ตัวชีว้ ัดที่ ๑ การเผยแพร่องคค์ วามรู้ จากการท่ี นายวิทยา จันดารกั ษ์ เปน็ ผทู้ ่มี คี วามรู้ดา้ นเกษตรเศรษฐกิจพอเพียง เป็นผู้ปฏิบัติตามหลัก ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพยี ง เน้นความพอเพยี ง ทาแต่พอประมาณ พึ่งพาตนเอง ใช้เหตุผลในการดาเนินชีวิต และการประกอบอาชีพ จนทาใหช้ ีวติ ครอบครัวของตนเองและชุมชนบ้านบึงโนใน ประสบความสาเร็จสามารถ เป็นแบบอย่างในการปฏิบัติแกช่ มุ ชนและเกษตรกรโดยท่วั ไป เนอ่ื งจากเหน็ ผลลพั ธเ์ ป็นที่ประจักษ์ว่าการดาเนิน ชีวิตตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงสามารถไปปฏิบัติใช้ได้จริง ได้รับรางวัล โล่ประกาศเกียรติคุณ มากมาย ทาให้เกษตรกรเกิดการยอมรับและหันมาปฏิบัติตาม โดยสร้างฐานการเรียนรู้ในพื้นที่ของตนเองและ ชุมชนเพอ่ื เปน็ แหล่งเรียนรกู้ ารทาการเกษตรตามหลักปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง เป็นผลทาให้มีหน่วยงานราชการ องค์กรต่าง ๆ คณะท่ีเข้ามาศึกษาดูงานท่ีชุมชนของตนเองมากข้ึน เร่ือย ๆ ก็ได้มีโอกาสถ่ายทอด เผยแพร่องค์ความรู้ต่าง ๆ ที่มีเก่ียวกับเรื่องเศรษฐกิจพอเพียง การปฏิบัติตาม หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ให้กับคณะท่ีมาศึกษาดูงาน หรือแม้กระท่ังการได้รับเชิญไปบรรยายให้ ความรกู้ ับหน่วยงานตา่ ง ๆ หรือแม้กระทง่ั การเผยแพรอ่ งค์ความร้ผู า่ นสื่อต่าง ๆ ด้วย นาเสนอผลการดาเนินงานชมุ ชนตน้ แบบตามโครงการไทยนิยม ยั่งยืน ของสานักงาน กศน. เอกสารสรุปผลงานการประเมนิ คดั เลอื กการปฏิบตั งิ าน กศน. ดเี ดน่ ประจาปี ๒๕๖๒ 16

นาคณะผู้บริหารและบุคลากร สานกั งาน กศน.จงั หวัดสกลนคร เยย่ี มชมพนื้ ทก่ี ารเกษตรและฐานการเรียนรู้ การเผยแพร่ถ่ายทอดองค์ความรู้ธนาคารน้าใตด้ ินใหก้ บั พระชาวต่างประเทศและคณะ การเผยแพรถ่ า่ ยทอดองค์ความรู้ใหส้ ัมภาษณ์ถ่ายทอดองค์ความรู้ ผ่านรายการเศรษฐีบ้านท่งุ ทางสถานวี ิทยโุ ทรทศั น์ ช่อง 3 SD 28 เอกสารสรุปผลงานการประเมินคดั เลอื กการปฏบิ ตั ิงาน กศน. ดีเดน่ ประจาปี ๒๕๖๒ 17

การเผยแพร่ใหส้ มั ภาษณ์ถ่ายทอดองคค์ วามรู้ผ่านรายการรอบภูมิภาคทางสถานีวิทยโุ ทรทศั น์ NBT การเผยแพร่ถ่ายทอดองค์ความรู้กับรายการบ่ายนี้มคี าตอบ เอกสารสรุปผลงานการประเมนิ คดั เลอื กการปฏบิ ตั ิงาน กศน. ดเี ดน่ ประจาปี ๒๕๖๒ 18

การเผยแพรถ่ ่ายทอดองคค์ วามรู้เพจหมู่บา้ นเศรษฐกจิ พอเพยี งตน้ แบบบา้ นบึงโนในและกับคณะที่มาศกึ ษา เรยี นรู้ในพ้ืนที่ของตนเองการเผยแพรถ่ ่ายทอดองคค์ วามรู้กบั หนว่ ยงานกลุ่มเทคโนโลยีสารสนเทศ ของสถาบนั กศน. ภาคตะวนั ออกเฉยี งเหนอื เอกสารสรุปผลงานการประเมินคดั เลอื กการปฏิบตั ิงาน กศน. ดีเดน่ ประจาปี ๒๕๖๒ 19

เอกสารสรุปผลงานการประเมินคดั เลอื กการปฏบิ ตั ิงาน กศน. ดีเดน่ ประจาปี ๒๕๖๒ 20

องคป์ ระกอบด้านที่ ๒ การถ่ายทอดความรใู้ หแ้ กช่ ุมชน/สังคม ตัวชีว้ ดั ที่ ๒ การเป็นวิทยากรถ่ายทอดองคค์ วามรู้ จ า ก ก า ร ที่ ป ร ะ ส บ ค ว า ม ส า เ ร็ จ ส า ม า ร ถ เ ป็ น แ บ บ อ ย่ า ง ใ น ก า ร ป ฏิ บั ติ แ ก่ ชุ ม ช น แ ล ะ เ ก ษ ต ร ก ร โดยท่ัวไป เน่ืองจากเห็นผลลัพธ์เป็นท่ีประจักษ์ว่าการดาเนินชีวิตตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง สามารถไปปฏิบัติใช้ได้จริง ได้รับรางวัล โล่ประกาศเกียรติคุณมากมาย ทาให้เกษตรกรเกิดการยอมรับและหัน มาปฏบิ ัตติ าม จงี ทาให้ไดม้ ีโอกาสได้รับเชิญไปเปน็ วทิ ยากรบรรยายใหค้ วามรู้กับชุมชน หน่วยงานราชการ และ เป็นวทิ ยากรให้ความร้กู บั คณะศกึ ษาดูงาน ทีเ่ ข้ามาดูแหล่งเรยี นรูใ้ นพ้ืนที่ของตนเองและในชุมชน เป็นวทิ ยากรถ่ายทอดองคค์ วามรู้ โครงการของศนู ย์การศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศัยอาเภอสวา่ งแดนดิน เอกสารสรุปผลงานการประเมนิ คดั เลอื กการปฏบิ ตั ิงาน กศน. ดเี ดน่ ประจาปี ๒๕๖๒ 21

เปน็ วิทยากรถ่ายทอดองค์ความรู้ โครงการของศูนยก์ ารศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศัยอาเภอสวา่ งแดนดิน เอกสารสรุปผลงานการประเมินคดั เลอื กการปฏิบตั งิ าน กศน. ดเี ดน่ ประจาปี ๒๕๖๒ 22

เปน็ วิทยากรถ่ายทอดองค์ความรู้ โครงการของศูนยก์ ารศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศัยอาเภอสวา่ งแดนดิน เอกสารสรุปผลงานการประเมินคดั เลอื กการปฏิบตั งิ าน กศน. ดเี ดน่ ประจาปี ๒๕๖๒ 23

องคป์ ระกอบด้านที่ ๒ การถ่ายทอดความรู้ใหแ้ กช่ มุ ชน/สังคม ตัวชี้วดั ที่ ๓ จานวนผ้รู ับบรกิ าร ปัจจบุ ันมคี ณะทเ่ี ข้ามาศึกษาดงู าน หนว่ ยงานราชการ นักเรียน นักศึกษา และผู้คนที่สนใจจะมาศึกษา แหล่งเรยี นรู้ โดยเฉลย่ี 100 คน/เดอื น ที่เข้ามาศกึ ษาแหล่งเรียนรู้ของตนและชมุ ชน เอกสารสรุปผลงานการประเมินคดั เลอื กการปฏบิ ตั งิ าน กศน. ดเี ดน่ ประจาปี ๒๕๖๒ 24

คณะศกึ ษาดูงานแหล่งเรยี นรู้ชุมชนบ้านบึงโนใน เอกสารสรุปผลงานการประเมนิ คดั เลอื กการปฏบิ ตั ิงาน กศน. ดีเดน่ ประจาปี ๒๕๖๒ 25

เอกสารสรุปผลงานการประเมินคดั เลอื กการปฏบิ ตั ิงาน กศน. ดีเดน่ ประจาปี ๒๕๖๒ 26

องคป์ ระกอบดา้ นท่ี ๒ การถา่ ยทอดความรู้ให้แกช่ ุมชน/สังคม ตัวชี้วัดท่ี ๓ ความพงึ พอใจของผรู้ ับบรกิ าร สาหรับใครหลาย ๆ คน ที่ได้มีโอกาสแวะมาศึกษาดูงานแหล่งเรียนรู้ที่บ้านบึงโนใน ต้องมีความ ประทับใจกับการต้อนรับและการบริการที่ดีของคนในชุมชน ด้วยการมีมิตรภาพที่ดี สุภาพเรียบร้อย ยิ้มแย้ม แจ่มใส กับการเป็นเจ้าบ้านที่ดี ท่ีเน้นการใช้เสน่ห์ภูมิปัญญา วิถีชีวิต วัฒนธรรม ที่มีเสน่ห์ดึงดูดและมีคุณค่า เพยี งพอให้นักท่องเท่ียวเข้ามาเยย่ี มเยอื นแล้วได้สัมผัสกับมนต์เสน่ห์แห่งนวัติวิถีที่มีท้ังเอกลักษณ์ อัตลักษณ์อัน นา่ หลงใหล เกิดความประทบั ใจแบบไมร่ ู้ตัว บ้านบึงโนในเป็นหมู่บ้านท่ีประกอบอาชีพด้านเกษตรเราจึงมีผลผลิตภัณฑ์ OTOP ทั้งเป็นของท่ีระลึก ของฝากดา้ นการเกษตร อย่างเช่น ข้าวปลอดสารพิษ,ข้าวไรซ์เบอร์ร่ี,ไข่เค็มสมุนไพร,ผลิตภัณฑ์จากกล้วย , ลูก ประคบสมุนไพรเพื่อสุขภาพ,พวงกุญแจจากผ้าคราม, ผ้าขาวม้า, พรมเช็ดเท้า,รองเท้าแฮนด์เมด, หมวกผ้า คราม และเด่น ๆ ก็คือ ผลติ ภัณฑ์ฝ้าย ผา้ ไหม ผ้าย้อมครามที่มเี สน่ห์ดึงดูดและมีคุณค่าเพียงพอให้นักท่องเท่ียว เขา้ มาเยย่ี มเยอื นแลว้ ไดใ้ ช้จา่ ยในทกุ กิจกรรมของชุมชน เอกสารสรุปผลงานการประเมนิ คดั เลอื กการปฏบิ ตั งิ าน กศน. ดีเดน่ ประจาปี ๒๕๖๒ 27

องคป์ ระกอบด้านท่ี ๒ การถ่ายทอดความร้ใู หแ้ กช่ มุ ชน/สังคม ตวั ชี้วัดท่ี ๔ มกี ารนาเทคโนโลยีมาใช้ในการถา่ ยทอดองค์ความรู้ นายวิทยา จันดารักษ์ ได้มีการดาเนินการจัดทากิจกรรมประชาสัมพันธ์การดาเนินงานของตนเองและ ชุมชนผ่านทางส่ือสังคมออนไลน์ต่าง ๆ เช่น FACEBOOK เพจบ้านบึงโนใน กิจกรรมประชาสัมพันธ์ผ่าน ช่องทาง YUTUBE มาใช้ในการถ่ายทอดองค์ความรู้ เอกสารสรุปผลงานการประเมินคดั เลอื กการปฏบิ ตั ิงาน กศน. ดเี ดน่ ประจาปี ๒๕๖๒ 28

การใชเ้ ทคโนโลยใี นการเผยแพรถ่ า่ ยทอดองค์ความรู้กับหนว่ ยงาน รายการสถานวี ิทยุโทรทัศน์ เอกสารสรุปผลงานการประเมนิ คดั เลอื กการปฏิบตั งิ าน กศน. ดเี ดน่ ประจาปี ๒๕๖๒ 29

องค์ประกอบด้านที่ ๒ การถา่ ยทอดความรู้ใหแ้ กช่ ุมชน/สงั คม ตัวช้วี ดั ที่ ๕ มีส่อื ใช้ในการเผยแพร่องคค์ วามรู้ นายวิทยา จันดารกั ษ์ ได้มีการดาเนินการจัดทากิจกรรมประชาสัมพันธ์การดาเนินงานของตนเองและ ชุมชนผ่านทางสื่อสังคมออนไลน์ต่าง ๆ เช่น FACEBOOK เพจบ้านบึงโนใน กิจกรรมประชาสัมพันธ์ผ่าน ช่องทาง YUTUBE มาใช้ในการถา่ ยทอดเผยแพร่องคค์ วามรู้ของตนเองและชุมชน การใชเ้ ทคโนโลยใี นการเผยแพร่ถา่ ยทอดองค์ความรู้ผ่านสื่อสงั คมออนไลนก์ บั หน่วยงาน รายการสถานวี ิทยุโทรทัศน์ เอกสารสรุปผลงานการประเมนิ คดั เลอื กการปฏบิ ตั ิงาน กศน. ดีเดน่ ประจาปี ๒๕๖๒ 30

ดา้ นที่ ๓ การเป็นแบบอย่างท่ดี ีของภมู ิปญั ญา/ปราชญ์ชาวบา้ น นายวิทยา จันดารักษ์ เป็นผู้นาชุมชนท่ีอาศัยความเช่ือม่ันศรัทธาจากชาวบ้านของการเป็นบุคคล ต้นแบบในการดาเนินชีวิตและเป็นผู้ที่มีคุณธรรมและเสียสละต่อส่วนรวม เป็นผู้สร้างความรู้เข้าใจเก่ียวกับ ชุมชน สามารถวิเคราะห์ปญั หาของชุมชนที่กาลังเผชิญอยู่และนามาการสร้างกระบวนการเรียนรู้ภายในชุมชน โดยการใช้ทกั ษะด้านภมู ิปญั ญาท้องถนิ่ ที่ไดส้ ัง่ สมมา ใช้ในการส่งเสริมให้เกิดการเรียนรู้ภายในชุมชน รวมไปถึง การนาวัฒนธรรมท้องถิ่นมาสร้างเป็นอัตลักษณ์และความภาคภูมิใจในชุมชน เพื่อกระตุ้นจิตสานึกของคนใน ชุมชนให้เกิดความจงรักภักดีต่อชุมชน การสร้างค่านิยมร่วมของชุมชนทางด้านคุณธรรม จริยธรรม ให้ชุมชน บา้ นบึงโนในเป็นชุมชนแห่งปญั ญาท่ีมีทั้งคนดี และคนเก่ง อกี ทงั้ การบูรณาการภูมิปัญญาท้องถิ่นร่วมกับศาสตร์ ต่าง ๆ ได้อย่างกลมกลืน มีความรู้ท่ีเท่าทันและปรับตัวให้สอดคล้องกับสถานการณ์การเปล่ียนแปลงภายนอก ได้ พัฒนาชมุ ชนให้เขม้ แขง็ และย่ังยืนในอนาคต สามารถเป็นแบบอย่างในการปฏิบัติแก่ชุมชนและเกษตรกรโดยท่ัวไป เนื่องจากเห็นผลลัพธ์เป็นท่ี ประจักษ์ว่าการดาเนินชีวิตตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงสามารถไปปฏิบัติใช้ได้จริง ทาให้เกษตรกร เกิดการยอมรบั และหนั มาปฏิบัตติ าม จนไดร้ ับโล่รางวลั คนดศี รีสกล เชิงประจักษ์ ประจาปี 2561 เอกสารสรุปผลงานการประเมนิ คดั เลอื กการปฏิบตั งิ าน กศน. ดเี ดน่ ประจาปี ๒๕๖๒ 31

องคป์ ระกอบด้านท่ี ๓ การเปน็ แบบอย่างที่ดีของภมู ิปญั ญา/ปราชญ์ชาวบ้าน ตวั ชีว้ ดั ที่ ๑ แนวทางในการพัฒนาตนเอง นายวทิ ยา จนั ดารักษ์ มีหลักการแนวทางในการพัฒนาตนเอง โดยมหี ลักคดิ เรม่ิ จาก ๑. การรูจ้ กั ตัวเองใหไ้ ด้ นัน่ คอื ตอ้ งรู้ว่าปัญหาที่เราเผชิญอยู่เกิดจากอะไร ใครทาให้เกิดปัญหา เราสร้างปัญหาเอง หรือคนอื่น สร้างปัญหา เช่น เพราะนโยบายของรัฐบาล หรือ เพราะใคร วิเคราะห์ตนเอง ชุมชน ต้ังแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน รากฐาน ประวัติศาสตร์ความเป็นมามีทรัพยากรอะไรบ้าง มีทุนปัญญา ทุนทางสังคม ทุนวัฒนธรรม และทุน ทรพั ย์อยหู่ รือไม่ ถา้ มีจานวนเท่าไหร่ ชวี ิตหรือชมุ ชนตอ้ งการอะไร อะไรคือสง่ิ ที่จาเปน็ อะไรคือส่ิงที่ตอ้ งการ การวิเคราะห์ตัวเอง ทาให้เราได้เข้าใจตัวเอง ทราบถึงความจาเป็น และความต้องการที่แท้จริง ทาให้ ชีวิตหรือชุมชน สามารถจัดความสัมพันธ์ หรือ กาหนดท่าทีต่อส่ิงที่มาจากภายนอก ท่ีเข้ามา เป็นผู้เลือก คัด สรร อะไรควรรับ หรือควรปฏิเสธ รับแล้วควรปรับให้เข้ากับชีวิตหรือชุมชน ได้อย่างไร เป็นการรู้เท่าทันส่ิง ภายนอก เปรียบเสมอื นชุมชนท่มี ีภูมติ ้านทานโรครา้ ยทเี่ ขา้ มา ๒. ใช้ปัญญาทางานแทนเงนิ ตรา เน้นการสร้างกระบวนการเรียนรู้ พัฒนาคนให้เกิดปัญญา มีความคิดที่จะแก้ปัญหาด้วยตัวเอง การ ระดมทุน ระดมทรัพยากรมาทีหลัง มีความเช่ือม่ันว่าถ้ามนุษย์เกิดปัญญา จะสามารถแก้ปัญหาได้ การทางาน ร่วมกัน จงึ ต้องตระหนกั เสมอว่า เป็นกระบวนการในการสร้างคนขึ้นมา ๓. สรา้ งการมสี ว่ นรว่ มแทนอานาจส่ังการ ใช้วิธีการทางานโดยชักชวนคนเข้าร่วมจากกลุ่มเล็ก ๆ ก่อน ทาให้เกิดผลงานเห็นชัดเจน มีตัวอย่าง รูปธรรมพิสจู น์ได้ จนเกิดการยอมรับว่าสามารถทาได้จริง จึงขยายผลไปสู่วงกว้าง ชักชวน สร้างแนวร่วมให้คน เข้ารว่ ม กระบวนการมากข้ึนเรื่อย ๆ มีหลกั ในการระดมความคิดรว่ มกนั ไมใ่ ช่ต่างคนต่างคิด ต่างคนต่างทา แต่ จะให้ร่วมคิดกันดัง ๆ ในท่ีประชุม นาแนวคิดของแต่ละคนมาปรับปรุงพัฒนาร่วมกัน เม่ือเกิดความชัดเจนทาง ความคดิ ก็หาแนวทางในการปฏิบัติ ถามถึงวิธีการการทา ? มีใครต้องรับผิดชอบ ? ต้องใช้ทรัพยากรอะไรบ้าง ? ใช้งบประมาณเท่าไหร่ ? ตอนน้ีมีอยู่เท่าไหร่ ? ต้องกู้มาเท่าไหร่ ? จะคุ้มค่าหรือไม่ ? ตั้งคาถาม หาคาตอบ ทุกประเด็นให้ชัดเจน เม่ือคิดแล้วต้องลงมือทาด้วยตัวเอง แต่ถ้าเพียงแต่คิดเพื่อเสนอให้คนอ่ืนทา จะไม่ได้ผล ยึดถอื คตคิ ดิ แล้วตอ้ งลงมอื ทา ๔. ชุมชนต้องมีบทบาทหลกั ไม่ใชห่ น่วยงานราชการ งานพัฒนาชุมชนที่ผ่านมา เป็นงานของหน่วยงานราชการเป็นหลัก ชุมชนเป็นเพียงผู้เข้าร่วม ถูก ขอรอ้ งให้ชว่ ยทาเพือ่ ให้เกิดผลงาน ที่หน่วยงานราชการจะได้นาไปรายงานตามลาดับชั้น จนถึงระดับกระทรวง เป้าหมายของราชการ จึงไม่ได้อยู่ท่ีจะเกิดผลต่อการพัฒนาชาวบ้านแต่อย่างใด แต่อยู่ท่ีจะมีอะไรไปรายงาน เป็นผลงานของหน่วยงานราชการเอง จึงต้องเปล่ียนกลับกันเป็น ต่อไปน้ี ชุมชนต้องมีบทบาทหลัก หน่วยงาน ราชการเปน็ เพยี งผู้เขา้ ร่วม ส่งเสรมิ สนับสนุน ชาวบ้านจะต้องเป็นพระเอก ข้าราชการต้องลดบทบาทตัวเองลง เมอ่ื หน่วยงานราชการถอนตัว ชมุ ชนก็สามารถดาเนนิ การดว้ ยตัวเองไปได้ ไม่ใชเ่ หมือนการพัฒนาท่ีผ่านมา เม่ือ เอกสารสรุปผลงานการประเมนิ คดั เลอื กการปฏบิ ตั งิ าน กศน. ดีเดน่ ประจาปี ๒๕๖๒ 32

หน่วยงานราชการถอนตัว หมดงบประมาณไม่มาส่งเสริม โครงการนั้นก็ล้มหายตายจากไปพร้อมกับหน่วยงาน ราชการนนั้ ๕. ทาตวั เป็นแบบอยา่ ง คนยอมรับนับถือ วิถีชวี ติ ของปราชญ์ชาวบ้าน เป็นวถิ ีทเ่ี รียบงา่ ย ไม่ฟุง้ เฟ้อ ใช้ชีวติ แบบสมถะ มีความซ่อื สัตย์ เปน็ คนมี คุณธรรม ยดึ หลกั พุทธธรรม ไมม่ ปี ญั หาทางดา้ นการเงิน ทุกคนให้การยอมรับนับถอื ใชช้ ีวติ อยา่ งคนที่พออยู่พอ กิน ไม่ทะยานอยากไปตามกิเลสฝ่ายต่า ใชช้ ีวิตแบบมสี ติปฏเิ สธสงั คมบรโิ ภคนยิ มวตั ถุ แต่เน้นมิตทิ างจิตใจ เป็น กัลยาณมติ ร อยรู่ ่วมกับธรรมชาติ ๖. การศึกษาหาความรู้ใหก้ ับตนเองอยา่ งสม่าเสมอ เรียนรู้ศกึ ษาในดา้ นตา่ ง ๆ เพื่อนามาปรับใช้ใน ชวี ติ และชุมชน เอกสารสรุปผลงานการประเมินคดั เลอื กการปฏิบตั งิ าน กศน. ดเี ดน่ ประจาปี ๒๕๖๒ 33

ใช้หลกั การมีส่วนร่วมของคนในชมุ ชนเปน็ หลกั ในกระบวนทางาน เอกสารสรุปผลงานการประเมินคดั เลอื กการปฏิบตั งิ าน กศน. ดีเดน่ ประจาปี ๒๕๖๒ 34

องค์ประกอบดา้ นที่ ๓ การเปน็ แบบอยา่ งทด่ี ีของภูมปิ ญั ญา/ปราชญช์ าวบ้าน ตัวช้วี ัดที่ ๒ มีจิตอาสาท่จี ะเผยแพรอ่ งคค์ วามรู้ นายวิทยา จันดารกั ษ์ เป็นผู้มีความซื่อสัตย์ เออ้ื อาทร ไม่มัวเมาอบายมุข ประกอบสมั มาอาชีพโดยไม่ เบียดเบียนใคร ประพฤติตนเป็นแบบอย่างที่ดใี หแ้ กค่ นในชมุ ชน อุทิศตนในการทางานให้กบั สังคมดว้ ยการเป็น ผู้นา และผ้รู ่วมในการพัฒนาด้านต่าง ๆ ก็มีแนวความคิดทจ่ี ะพัฒนาทาใหช้ มุ ชนของตัวเองมคี วามเป็นอย่ทู ีด่ ีขน้ึ จงึ ไดน้ าหลักเศรษฐกจิ พอเพยี ง จากแนวพระราชดารขิ องพระบาทสมเดจ็ พระปรมินทรมหาภูมิพลอดลุ ยเดช ท่ี ทรงใหแ้ นวทางการดาเนินชวี ิตแกพ่ สกนกิ รชาวไทยมาปฏบิ ัติ นามาพฒั นาต่อยอดองคค์ วามรูใ้ ห้คนในชุมชนได้ นามาปฏบิ ตั ิปรบั ใชใ้ นหมบู่ า้ น ในการดาเนนิ ชวี ติ และการประกอบอาชีพ ได้ทาการถ่ายทอดประสบการณ์และวิธีการทาการเกษตรตามแนวของการพ่ึงพาตนเองตา มท่ีได้ ทาการศึกษาและคิดค้น โดยสร้างฐานการเรียนรู้ในพื้นที่ของตนเองและชุมชนเพ่ือเป็นแหล่งเรียนรู้การทา การเกษตรตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง และเป็นวิทยากรถ่ายทอดความรู้ให้กับเกษตรกร นักเรียน นักศกึ ษา ทัง้ ชาวไทยและชาวต่างประเทศ เปน็ อาสาสมคั รใหก้ บั ส่วนราชการต่าง ๆ ช่วยถ่ายทอดความรู้โดยไม่ หวงั ผลตอบแทน มีการรวมกล่มุ และสร้างเครอื ข่ายเชื่อมโยงระหว่างชุมชนทั้งในจังหวัดและระหว่างจังหวัดเพื่อ ช่วยเหลือในการดาเนินกจิ กรรมทางการเกษตร และยงั มีการเผยแพรผ่ ลงานผ่านส่อื ตา่ ง ๆ อีกจานวนมาก เอกสารสรุปผลงานการประเมนิ คดั เลอื กการปฏิบตั งิ าน กศน. ดีเดน่ ประจาปี ๒๕๖๒ 35

เผยแพร่องคค์ วามรู้ทาการถ่ายทอดประสบการณ์และวิธกี ารทาการเกษตรตามแนวของการพ่ึงพาตนเอง ตามที่ได้ทาการศกึ ษาและคดิ ค้น เอกสารสรุปผลงานการประเมินคดั เลอื กการปฏิบตั งิ าน กศน. ดเี ดน่ ประจาปี ๒๕๖๒ 36

องคป์ ระกอบด้านท่ี ๓ การเป็นแบบอยา่ งที่ดีของภมู ปิ ัญญา/ปราชญช์ าวบา้ น ตัวชี้วดั ที่ ๓ มเี ครือข่ายมารว่ มในการจัดการเรียนรู้ นายวิทยา จันดารักษ์ ในฐานะผู้นาชุมชนบ้านบึงโนใน ได้มีการบริหารจัดการชุมชน โดยมีนายอาเภอ สว่างแดนดิน ได้มอบหมายให้เจ้าหน้าท่ีระดับอาเภอซ่ึงเป็นชุดปฏิบัติการประจาตาบลโคกสี เป็นเจ้าหน้าท่ี รับผิดชอบประจาศูนย์การเรียนรู้ฯ ซ่ึงจะทาหน้าที่ในการประสานการปฏิบัติระหว่างส่วนราชการกับ คณะกรรมการประจาศูนย์ชุมชนต้นแบบ และมีการแต่งตั้งคณะกรรมการขึ้นเพื่อคอยแนะนา กากับ ติดตาม และนิเทศผลการดาเนินงานของชุมชน ดังนี้ เจ้าหน้าทอ่ี าเภอผู้รบั ผดิ ชอบประจาศนู ยเ์ รียนรู้ 1.1 นายรฐั ศาสตร์ หาบสา ปลดั อาเภอ 1.2 นางสาวขนษิ ฐา เปย่ี มดี พัฒนากรประจาตาบล 1.3 ดาบตารวจอสิ รา ยะโสราช เจา้ หน้าทตี่ ารวจ 1.4 นายสมบตั ิ ไชยขันธ์ เกษตรประจาตาบล 1.5 นายวิทยา จันดารักษ์ กานนั ตาบลโคกสี 1.6 นายจารุ ทองประกอบ ผู้อานวยการโรงเรยี นบ้านบึงโนใน 1.7 นางวราภรณ์ ไชยสาคร ผอ.รพ.สต.บ้านตาล 1.8 นายวรชัย สวุ รรณชยั รบ ครู กศน.ตาบลโคกสี 1.9 วา่ ทร่ี อ้ ยตรีพิทกั ษ์ ทองศลิ า ปลดั เทศบาลตาบลโคกสี เอกสารสรุปผลงานการประเมนิ คดั เลอื กการปฏิบตั งิ าน กศน. ดีเดน่ ประจาปี ๒๕๖๒ 37

องค์ประกอบด้านท่ี ๓ การเปน็ แบบอยา่ งที่ดขี องภมู ิปญั ญา/ปราชญ์ชาวบา้ น ตัวชี้วดั ที่ ๔ ไดร้ ับโล่/ใบประกาศเกียรติคุณ/เข็มเชิดชเู กยี รติ เอกสารสรุปผลงานการประเมนิ คดั เลอื กการปฏบิ ตั ิงาน กศน. ดเี ดน่ ประจาปี ๒๕๖๒ 38

ไดร้ บั การคดั เลอื กเปน็ ชมุ ชนต้นแบบ ตามโครงการไทยนิยม ยง่ั ยนื ระดับภาคตะวนั ออกเฉยี งเหนือยอด เยี่ยม และนาเสนอผลการดาเนินงานชุมชนต้นแบบตามโครงการไทยนิยม ยงั่ ยนื ของสานักงาน กศน. เอกสารสรุปผลงานการประเมนิ คดั เลอื กการปฏิบตั ิงาน กศน. ดเี ดน่ ประจาปี ๒๕๖๒ 39

ได้รบั โล่รางวลั /ประกาศเกยี รติคุณ เอกสารสรุปผลงานการประเมนิ คดั เลอื กการปฏิบตั งิ าน กศน. ดเี ดน่ ประจาปี ๒๕๖๒ 40

ได้รบั โล่รางวลั /ประกาศเกียรติคุณ เอกสารสรุปผลงานการประเมนิ คดั เลอื กการปฏิบตั งิ าน กศน. ดเี ดน่ ประจาปี ๒๕๖๒ 41

ได้รบั โล่รางวลั /ประกาศเกียรติคุณ เอกสารสรุปผลงานการประเมนิ คดั เลอื กการปฏิบตั งิ าน กศน. ดเี ดน่ ประจาปี ๒๕๖๒ 42

องค์ประกอบดา้ นท่ี ๓ การเป็นแบบอยา่ งทดี่ ีของภมู ิปัญญา/ปราชญ์ชาวบา้ น ตวั ชว้ี ดั ที่ ๕ มีผเู้ รยี นนาองค์ความร้ไู ปปฏิบตั ิ ในการทางานให้กับสังคมด้วยการเป็นผู้นา และผู้ร่วมในการพัฒนาด้านต่าง ๆ ก็มีแนวความคิดที่จะ พัฒนาทาให้ชุมชนของตัวเองมีความเป็นอยู่ท่ีดีขึ้น จึงได้นาหลักเศรษฐกิจพอเพียง จากแนวพระราชดาริของ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ที่ทรงให้แนวทางการดาเนินชีวิตแก่พสกนิกรชาวไทยมา ปฏิบัติ นามาพัฒนาต่อยอดองค์ความรู้ให้คนในชุมชนได้นามาปฏิบัติปรับใช้ในหมู่บ้าน ในการดาเนินชีวิตและ การประกอบอาชีพ ใช้วธิ ีการทางานโดยชักชวนคนเข้าร่วมจากกลุ่มเล็ก ๆ ก่อน ทาให้เกิดผลงานเห็นชัดเจน มี ตัวอย่างรูปธรรมพิสูจน์ได้ จนเกิดการยอมรับว่าสามารถทาได้จริงจึงขยายผลไปสู่วงกว้าง จนในปัจจุบันชุมชน บ้านบึงโนในทุกหลังคาเรือนนาหลักเศรษฐกิจพอเพียงมาใช้ในการดาเนินชีวิตและการประกอบอาชีพ และ ได้รับการยอมรับการเป็นหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงต้นแบบ เป็นชุมชนต้นแบบและแหล่งเรียนรู้ในเรื่องของ เศรษฐกจิ พอเพียง เอกสารสรุปผลงานการประเมินคดั เลอื กการปฏิบตั งิ าน กศน. ดีเดน่ ประจาปี ๒๕๖๒ 43

พ้นื ท่กี ารเกษตรของชุมชนบ้านบงึ โนใน เอกสารสรุปผลงานการประเมินคดั เลอื กการปฏิบตั ิงาน กศน. ดีเดน่ ประจาปี ๒๕๖๒ 44

พ้นื ท่กี ารเกษตรของชุมชนบ้านบงึ โนใน เอกสารสรุปผลงานการประเมินคดั เลอื กการปฏิบตั ิงาน กศน. ดีเดน่ ประจาปี ๒๕๖๒ 45

องค์ประกอบด้านที่ ๓ การเป็นแบบอยา่ งที่ดขี องภูมิปญั ญา/ปราชญ์ชาวบ้าน ตัวช้วี ดั ท่ี ๖ เปน็ ผปู้ ระพฤติตนเป็นท่ยี อมรบั ของคนในชมุ ชน นายวิทยา จันดารักษ์ เป็นผู้มีความซ่ือสัตย์ เอื้ออาทร ไม่มัวเมาอบายมุข ประกอบสัมมาอาชีพโดยไม่ เบียดเบียนใคร ประพฤติตนเป็นแบบอย่างท่ีดีให้แก่คนในชุมชน อุทิศตนในการทางานให้กับสังคมด้วยการเป็น ผู้นา และผู้ร่วมในการพัฒนาด้านต่าง ๆ เป็นแบบอย่างท่ีดีในการดาเนินชีวิต จนได้รับโล่ห์รางวัลคนดีศรีสกล เชิงประจักษ์ ประจาปี 2561 สามารถเป็นแบบอย่างในการปฏิบัติแก่ชุมชนและเกษตรกรโดยท่ัวไป เนื่องจาก เหน็ ผลลพั ธเ์ ปน็ ทป่ี ระจกั ษว์ า่ การดาเนินชีวิตตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงสามารถไปปฏิบัติใช้ได้จริง ทาใหเ้ กษตรกรเกดิ การยอมรับและหนั มาปฏบิ ัติตาม เอกสารสรุปผลงานการประเมนิ คดั เลอื กการปฏิบตั ิงาน กศน. ดเี ดน่ ประจาปี ๒๕๖๒ 46

เอกสารสรุปผลงานการประเมินคดั เลอื กการปฏบิ ตั ิงาน กศน. ดีเดน่ ประจาปี ๒๕๖๒ 47

ตอนที่ ๓ ผลงานท่ปี ระสบความสาเร็จ ครอบครวั ตนเองเป็นชาวนา และได้ นาห ลักเ ศร ษฐ กิ จพอ เพี ยง จาก แน ว พ ร ะ ร า ช ด า ริ ข อ ง พ ร ะ บ า ท ส ม เ ด็ จ พ ร ะ ปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ท่ีทรงให้แนว ทางการดาเนินชีวิตแก่พสกนิกรชาวไทยมา ปฏิบัติ เป็นผู้ปฏิบัติตามหลักปรัชญาของ เศรษฐกจิ พอเพียง เน้นความพอเพียง ทาแต่ พอประมาณ พึ่งพาตนเอง ใช้เหตุผลในการ ดาเนินชีวิตและการประกอบอาชีพ ด้วยการศึกษาค้นคว้าในเร่ืองทฤษฎีใหม่และดูงานโครงการอันเน่ืองมาจาก พระราชดารหิ ลายแห่ง ใช้หลัก ๓ ศาสตร์ มาประกอบการวางแผนและดาเนินกิจกรรมการเกษตรอย่างเป็นขั้น เปน็ ตอน ได้แก่ ศาสตร์พระราชา ศาสตร์ภูมิปัญญาและศาสตร์สากล ยึดหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงใน การดาเนินชีวิตและมีการศึกษาหาความรู้ให้กับตนเองอย่างสม่าเสมอ เรียนรู้ศึกษาในด้านต่างๆ โดยคิดค้น เทคโนโลยีพื้นบา้ น และนาเทคโนโลยีทท่ี ันสมยั มาพฒั นากิจกรรมในการทาการเกษตรและประยุกต์ใช้ตามหลัก ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงให้เห็นเป็นรูปธรรมอย่างหลากหลาย เช่น การจัดทาฐานเรียนรู้ในชุมชน กลุ่ม/ องคช์ ุมชน เป็นสถานทใี่ นการศึกษาดูงานด้านเศรษฐกิจพอเพียงของจังหวัดสกลนครและคณะที่มาศึกษาดูงาน เป็นแบบอยา่ งท่ดี ใี นการดาเนินชีวิต และได้น้อมนาเอาหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงมาปรับใช้ในหมู่บ้าน และดาเนินชีวิตจนได้รับรางวัล หมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงต้นแบบของ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยาม บรมราชกมุ ารีใน ปี พ.ศ. ๒๕๕๕ และโล่รางวัลคนดีศรีสกล เชงิ ประจักษ์ ประจาปี ๒๕๖๑ และรางวัลอ่ืน ๆ อีก มากมาย เอกสารสรุปผลงานการประเมินคดั เลอื กการปฏิบตั ิงาน กศน. ดีเดน่ ประจาปี ๒๕๖๒ 48

เอกสารสรุปผลงานการประเมินคดั เลอื กการปฏบิ ตั ิงาน กศน. ดีเดน่ ประจาปี ๒๕๖๒ 49

ภาคผนวก เอกสารสรุปผลงานการประเมินคดั เลอื กการปฏิบตั ิงาน กศน. ดเี ดน่ ประจาปี ๒๕๖๒ 50