สุขศึกษา พลศึกษา

193 ตรีสุคนธ หมายถึงเครื่องสมุนไพรที่ประกอบดวยเภสัชวัตถุ 3 ชนิด คือ รากอบเชย เทศ รากอบเชยไทย และรากพิมเสนตน 4. เภสัชกรรม ผปู รงุ สมนุ ไพรตองรูจกั การปรุงยาซง่ึ มีสิ่งทคี่ วรปฏบิ ัติคอื 4.1 พจิ ารณาตวั สมุนไพรวา ใชสว นไหนของเภสัชวตั ถุ เชน ถาเปน พชื วัตถุ จะใชสวนเปลือก รากหรือดอก ใชสดหรือแหง ตองแปรสภาพกอนหรือไม ตัวอยางสมุนไพรที่ตองแปรสภาพกอน ไดแก เมลด็ สลอด เพราะสมุนไพรนีม้ ฤี ทธ์แิ รงจึงตอ งแปรสภาพเพอ่ื ลดฤทธ์ิเสียกอน 4.2 ดูขนาดของตัวสมุนไพรยา วาใชอยางละเทาไร และผูปรุงสมุนไพรควรมีความรูใน มาตราโบราณ ซ่งึ ใชสวนตา งๆ ของรางกาย หรือเมลด็ พืชทเี่ ปน ท่ีรูจักคนุ เคยมาเปนตัวเทียบขนาด เชน คําวาองคุลี หมายถงึ ขนาดเทา 1 ขอของน้ิวกลาง กลอมหมายถึงขนาดเทากับเมล็ดมะกล่ําตาหนู และ กลํา่ หมายถงึ ขนาดเทา กบั เมลด็ มะกลํา่ ตาชา ง เปนตน การขออนญุ าตผลติ ภณั ฑอ าหารและยา (ขอเครือ่ งหมาย อย.) “อาหาร” ในพระราชบัญญัติอาหาร พ.ศ. 2522 หมายถึง “วัตถุทุกชนิดท่ีคนกิน ดื่ม หรือ นําเขาสูรางกาย แตไมรวมถึงยา วัตถุออกฤทธ์ิตอจิตประสาท หรือยาเสพติดใหโทษ นอกจากนี้ อาหารยงั รวมถึงวัตถทุ ี่ใชเ ปนสว นผสมในการผลิตอาหาร วัตถเุ จอื ปนอาหาร สี เคร่อื งปรุงแตง กล่ินรส ดวย” ผลติ ภณั ฑทผ่ี ลิตเพ่อื จาํ หนา ยมีจํานวนหนึง่ ที่เปน ผลติ ภัณฑท ี่คาบเก่ยี วหรอื กาํ้ กึ่งวา จะเปน ยา หรอื อาหาร เพือ่ ปอ งกันความสับสนในเรื่องน้ี สาํ นักงานคณะกรรมการอาหารและยา จงึ กาํ หนด แนวทางในการพจิ ารณาวา ผลิตภณั ฑใดที่จัดเปน อาหาร ตอ งมีลักษณะดังนี้ 1. มีสวนประกอบเปนวัตถุท่ีมีในตําราที่รัฐมนตรีประกาศตามพระราชบัญญัติยาและโดย สภาพของวัตถุน้นั เปนไดทั้งยาและอาหาร 2. มขี อ บง ใชเ ปน อาหาร 3. ปริมาณการใชไมถ ึงขนาดท่ใี ชในการปองกันหรอื บําบดั รักษาโรค 4. การแสดงขอ ความในฉลากและการโฆษณาอาหารที่ผสมสมนุ ไพรซ่งึ ไมจ ดั เปน ยานนั้ ตอ ง ไมม กี ารแสดงสรรพคุณเปนยากลา วคือปองกัน บรรเทา บาํ บัด หรอื รักษาโรคตาง ๆ การแบง กลมุ ผลติ ภัณฑอ าหาร อาหารแบง ตามลักษณะการขออนญุ าตผลิต ออกเปน 2 กลมุ คือ 1. กลุมอาหารทีไ่ มตอ งมีเครอื่ งหมาย อย.

194 อาหารกลุมนี้ สว นใหญเ ปนอาหารท่ไี มแปรรปู หรือถา แปรรปู ก็จะใชก ระบวนการผลิตงาย ๆ ในชุมชน ผูบรโิ ภคจะตอ งนํามาปรุงหรือผานความรอนกอนบริโภค อาหารกลุมนี้ผูผลิตที่มีสถานท่ี ผลติ ไมเ ขา ขายโรงงาน (ใชอุปกรณหรือเครื่องจกั รตาํ่ กวา 5 แรงมา หรือคนงานนอ ยกวา 7 คน) สามารถผลิตจําหนายไดโดยไมตองมาขออนุญาตจากสํานักงานคณะกรรมการอาหารและยา หรือสํานักงานสาธารณสุขจงั หวัด แตต องแสดงฉลากอาหารท่ีถกู ตองไวด ว ย 2. กลมุ อาหารทตี่ องมีเครอ่ื งหมาย อย. อาหารกลมุ น้เี ปน อาหารที่มีการแปรรปู เปน อาหารก่งึ สาํ เร็จรูปหรืออาหารสําเร็จรูปแลว ซ่ึง อาจกอใหเ กดิ ความเสี่ยงตอผูบรโิ ภคในระดับตํ่า ปานกลางหรอื สงู แลวแตก รณี ไดแก อาหารท่ีตองมี ฉลาก อาหารกําหนดคุณภาพหรือมาตรฐาน หรืออาหารควบคุมเฉพาะ ดังนั้น จึงจําเปนตองขอ อนุญาตสถานที่ผลิตอาหารและขอขึ้นทะเบียนตํารับอาหาร หรือจดทะเบียนอาหาร หรือแจง รายละเอียดของอาหารแตละชนิดแลวแตกรณี ไดที่สํานักงานคณะกรรมการอาหารและยาหรือ สาํ นกั งานสาธารณสุขจงั หวดั ตัวอยางผลิตภัณฑจากสมุนไพรท่ีไมเขาขายการเปนยาไดแก สบูสมุนไพร แชมพูสระผม สมุนไพร ผงขัดผิวสมุนไพร เกลือผสมสมุนไพรสําหรับขัดผิว เทียนหอม เครื่องดื่มจากสมุนไพร น้ําหอมปรับอากาศจากสมุนไพร นํ้าจ้ิมนํ้าซอสปรุงรสผสมสมุนไพร ผลิตภัณฑสมุนไพรอบแหง พรอ มรับประทาน ลกู อมสมุนไพร ชาสมุนไพรสาํ เร็จรปู พรอมชง เปน ตน สว นตวั อยา งผลติ ภณั ฑจากสมุนไพรทเ่ี ขาขายเปนยาไดแ ก สมุนไพรลดน้ําหนัก เคร่ืองสําอาง บาํ รงุ ผวิ แกอ าการทางผวิ หนังหรอื ทาํ ใหขาว เครือ่ งดมื่ สมุนไพรทม่ี ีสรรพคณุ รกั ษา บาํ บัดหรือบรรเทา อาการจากโรคตา งๆ เปนตน กิจกรรม 1. ใหผ ูเรยี นสบื คน หาสมุนไพรทีใ่ นทองถิ่นและจดไวว ามกี ี่ชนิด แตล ะชนดิ มีสรรพคณุ อะไร จากน้นั นาํ มาแลกเปลย่ี นความรใู นกลมุ 2. ใหผ ูเรียนรวมกันอภปิ รายเรอ่ื งการแปรรปู สมุนไพรที่สบื คนจากขอ 1 วาจะสามารถแปร รปู ทําผลิตภณั ฑอ ะไรไดบาง 3. ใหผ เู รยี นเขยี นสรุปจากการอภปิ รายในขอ 2 วา ผลิตภณั ฑสมุนไพรของผูเรียนอยูในกลุม และชนิดอาหารอะไร และจะตองขออนุญาตการผลิตจากคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) หรอื ไมใ ชเ อกสารในการขออนุญาตอะไรบา ง

195 บรรณานกุ รม นพ.กติ ติ ปรมัตถผล, นายปรีชา ไวยโภคา : รวมชดุ สาระการเรยี นรพู ื้นฐาน “สุขศกึ ษา 2” ชวงชั้นท่ี 3 ม.2, 2550. บริษทั สาํ นักพิมพเ อมพนั ธ จาํ กดั พญ.กุสมุ าวดี ดาํ เกลีย้ ง, ปรชี า ไวยโภคา และคณะ : รวมชุดสาระการเรยี นรูพน้ื ฐาน “สขุ ศกึ ษา 6” ชวงชนั้ ที่ 4 ม.6, 2550. บรษิ ัท สาํ นกั พมิ พเ อมพนั ธ จาํ กัด นพ.กติ ติ ปรมัตถผล, นายปรีชา ไวยโภคา : รวมชดุ สาระการเรยี นรูพืน้ ฐาน “สุขศกึ ษา 3” ชว งชน้ั ท่ี 3 ม.3, 2550. บรษิ ัท สาํ นกั พิมพเ อมพันธ จาํ กดั วิฑรู ย สมิ าโชคด,ี คูม ือความปลอดภัยสาํ หรับพนกั งานใหม. 2540. บริษทั ส.เอเชียเพรส จาํ กัด. กรงุ เทพมหานคร. ความรเู รือ่ งโชค : ทางแก ดูแล ปองกนั , 2543 : บริษัท รดี เดอรส ไดเจสท (ประเทศไทย) จาํ กัด. กรงุ เทพมหานคร

196 ทป่ี รกึ ษา คณะผจู ดั ทาํ 1. นายประเสรฐิ บญุ เรอื ง เลขาธกิ าร กศน. 2. ดร.ชัยยศ อิ่มสวุ รรณ รองเลขาธิการ กศน. 3. นายวชั รินทร จาํ ป รองเลขาธกิ าร กศน. 4. ดร.ทองอยู แกว ไทรฮะ ทีป่ รกึ ษาดานการพฒั นาหลักสูตร กศน. 5. นางรักขณา ตัณฑวฑุ โฒ ผอู ํานวยการกลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรยี น ผูเขียนและเรียบเรียง 1. นายววิ ฒั นไชย จันทนส คุ นธ กลมุ พัฒนาการศึกษานอกโรงเรยี น 2. นายศุภโชค ศรรี ตั นศิลป กลมุ พัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรยี น 3. นางสาวนวลพรรณ ศาสตรเ วช หนว ยศกึ ษานเิ ทศก 4. นางสุปรารถนา ยุกหะนันทน โรงเรยี นบดนิ ทรเดชา ( สงิ ห สงิ หเสนยี  ) 5. นางกนกพรรณ สุวรรณพทิ กั ษ กลมุ พฒั นาการศึกษานอกโรงเรียน 6. นางสาวเยาวรตั น คําตรง กลุม พฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรียน ผูบ รรณาธิการ และพัฒนาปรบั ปรงุ 1. นางสาวนวลพรรณ ศาสตรเ วช หนว ยศึกษานิเทศก 2. นางสุปรารถนา ยุกหะนนั ทน โรงเรยี นบดนิ ทรเดชา ( สิงห สิงหเสนีย ) 3. นางกนกพรรณ สุวรรณพิทกั ษ กลุมพฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรยี น 4. นางสาวเยาวรัตน คําตรง กลมุ พฒั นาการศึกษานอกโรงเรยี น 5. นางสาวสุรีพร เจริญนชิ ขาราชการบาํ นาญ 6. นางธญั ญวดี เหลาพาณิชย ขาราชการบํานาญ 7. นางเอื้อจิตร สมจิตตชอบ ขาราชการบาํ นาญ 8. นางสาวชนติ า จิตตธ รรม ขาราชการบํานาญ 9. นางสาวอนงค เชอื้ นนท สาํ นักงาน กศน เขตบางเชน คณะทํางาน 1. นายสุรพงษ มั่นมะโน กลุมพฒั นาการศึกษานอกโรงเรียน 2. นายศภุ โชค ศรีรัตนศลิ ป กลมุ พัฒนาการศึกษานอกโรงเรยี น 3. นางสาววรรณพร ปทมานนท กลุมพัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรียน 4. นางสาวศรญิ ญา กลุ ประดษิ ฐ กลมุ พฒั นาการศึกษานอกโรงเรียน 5. นางสาวเพชรนิ ทร เหลอื งจติ วัฒนา กลุม พฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรยี น

197 ผพู ิมพตนฉบบั คะเนสม กลมุ พัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรยี น 1. นางสาวปยวดี เหลอื งจติ วฒั นา กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน 2. นางสาวเพชรินทร กววี งษพ พิ ฒั น กลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรียน 3. นางสาวกรวรรณ ธรรมธษิ า กลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรียน 4. นางสาวชาลินี บา นชี กลุมพัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรยี น 5. นางสาวอลิศรา ศรรี ัตนศลิ ป กลมุ พัฒนาการศึกษานอกโรงเรยี น ผูออกแบบปก นายศุภโชค

198 คณะที่ปรึกษา ผูพฒั นาและปรับปรงุ คร้งั ท่ี 2 นายประเสรฐิ นายชยั ยศ บุญเรอื ง เลขาธิการ กศน. นายวชั รนิ ทร อม่ิ สวุ รรณ รองเลขาธิการ กศน. นางวทั นี จาํ ป รองเลขาธกิ าร กศน. นางชุลพี ร จันทรโอกุล ผูเช่ียวชาญเฉพาะดานพฒั นาสื่อการเรียนการสอน นางอญั ชลี ผาตนิ ินนาท ผูเ ชย่ี วชาญเฉพาะดา นการเผยแพรทางการศกึ ษา นางศทุ ธินี ธรรมวธิ กี ุล หวั หนาหนว ยศกึ ษานเิ ทศก งามเขตต ผูอํานวยการศกึ ษานอกโรงเรยี น ผูพฒั นาและปรบั ปรงุ ครง้ั ที่ 2 นายสุรพงษ มน่ั มะโน กลมุ พัฒนาการศึกษานอกโรงเรยี น นายศภุ โชค ศรรี ตั นศิลป กลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรียน นายกติ ตพิ งศ จนั ทวงศ กลุมพฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรียน นางสาวผณินทร แซองึ้ กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรยี น นางสาวเพชรินทร เหลอื งจิตวัฒนา กลุมพัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรียน

199 คณะผูปรบั ปรุงขอมูลเกย่ี วกบั สถาบันพระมหากษัตรยิ ป  พ.ศ. 2560 ท่ปี รึกษา จาํ จด เลขาธกิ าร กศน. หอมดี ผตู รวจราชการกระทรวงศกึ ษาธิการ 1. นายสรุ พงษ สุขสุเดช ปฏิบตั หิ นาทรี่ องเลขาธกิ าร กศน. 2. นายประเสรฐิ ผูอาํ นวยการกลุมพัฒนาการศกึ ษานอกระบบ หวานนุรกั ษ และการศกึ ษาตามอัธยาศัย 3. นางตรนี ชุ กศน.เขตพญาไท ผูปรับปรุงขอ มูล นางสาวขจี คณะทํางาน 1. นายสุรพงษ มั่นมะโน กลมุ พฒั นาการศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั 2. นายศุภโชค ศรีรัตนศลิ ป กลมุ พัฒนาการศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศัย 3. นางสาวเบญ็ จวรรณ อําไพศรี กลมุ พัฒนาการศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั 4. นางเยาวรตั น ปน มณวี งศ กลุม พัฒนาการศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั 5. นางสาวสลุ าง เพช็ รสวาง กลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศยั 6. นางสาวทิพวรรณ วงคเรือน กลุม พัฒนาการศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย 7. นางสาวนภาพร อมรเดชาวฒั น กลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย 8. นางสาวชมพนู ท สงั ขพชิ ยั กลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศยั