Doksiri দকচিৰি দ্বিভাষিক ই আলোচনী মাৰ্চ সংখ্যা ২০২২ Anu Mé:lod, Anu Lékor

Mising Agom Gomlab dírbí-dírlab unjerra du:monam léga:pé দ্বিভাষিক ই আলোচনী www.doksiri.com Doksiri: দকচিৰি: E-magazine [email protected] Anu Mé:lod, Anu Lékor দকচিৰিDoksiri মিচিং আৰু অসমীয়া দ্বিভাষিক ই আলোচনী দকচিৰি প্ৰথম বছৰ ।। নৱম সংখ্যা ।। মাৰ্চ, ২০২২ সম্পাদক তপন লাল

মুখ্য কাৰ্যালয় সম্পাদনা সমিতি DOKSIRI দকচিৰি কাৰ্চাং নগৰ, ক্ৰাইষ্ট কিং হাই স্কু ল সমীপত, গোগামুখ, উপদেষ্টা ধেমাজি - ৭৮৭০৩৪ হোৱাট্চএপ - ৮৬৩৮৬৮১৮৮৪ গোবিন নৰহ কালিনাথ পাংগিং ই মেইল - [email protected] প্ৰগ্ৰেছ মেদক ত্রিৰঞ্জন টাইড ভৱ দলে জুৱেল পেগু নিৰ্মল নৰহ সম্পাদক মিচিং আৰু অসমীয়া ভাষাৰ মাহেকীয়া তপন লাল সভাপতি দ্বিভাষিক ই আলোচনী অনুপ টায়ে উপ সভাপতি নৱজ্যোতি চিন্তে সদস্য / সদস্যা Anu Mé:lod, Anu Lékor অশ্বিনী পেগু, মনেশ মেদক, ডি. টি. পি., অংগসজ্জা, ডিজাইনঃ তপন লাল দীপাংকৰ টায়ে, ৰূপম মিলি, নিৰ্মল প্রেমে, ধৰিত্ৰ মিগম বেটু পাতঃ বৰপেটা কীৰ্তন ঘৰৰ প্ৰৱেশদ্বাৰ, ইণ্টাৰনেট মেদক, নিৰঞ্জন নৰহ, চেনিমাই ফটোগ্ৰাফাৰঃ মনেশ মেদক পলেং, মুনমী দলে, ৰাজীৱ ফটোৰ উৎসঃ ইণ্টাৰনেট মেদক, ৰাকেশ মিলি, নয়ন জ্যোতি পাংগিং

সম্পাদনা সমিতি গোবিন নৰহ, উপদেষ্টা কালিনাথ পাংগিং, উপদেষ্টা প্ৰগেছ মেদক, উপদেষ্টা ত্ৰিৰঞ্জন টাইড, উপদেষ্টা ভৱ দলে, উপদেষ্টা জুৱেল পেগু, উপদেষ্টা নিৰ্মল নৰহ, উপদেষ্টা অনুপ টায়ে, সভাপতি তপন লাল, সম্পাদক নৱজ্যোতি চিন্তে, উপ সভাপতি

সদস্য/সদস্যা অশ্বিনী পেগু মনেশ মেদক দীপাংকৰ টায়ে ৰূপম মিলি নিৰ্মল প্ৰেমে ধৰিত্ৰ মিগম মেদক নিৰঞ্জন নৰহ চেনিমাই পলেং মুনমী দলে ৰাজীৱ মেদক ৰাকেশ মিলি নয়নজ্যোতি পাংগিং

সূচীপত্ৰ Tarong ৭। সম্পাদকীয়ঃ Gomsar Ju:wel Pe:gu Bhaigeswar Pogag 9. Agom Migang Taburam Taíd Newton Pe:gu 17. Miksi Jili: Pínma:né Tani:dé 22. Lo:dém Mé:pol Turnané Lambé Nirmol Perme: 24. Do:lung Mo:lusé:m Napí-Narémonam Légapé Ager Tarong Raju Kr. Noro 26. Mising Leke Dírbí Magbo Dugnam Odokké Yage:sullad প্ৰৱন্ধ ২৮। অই নিঃতমৰ তাৎপর্য ডাঃ জৱাহৰ জ্যোতি কু লি ৩১। মিচিং ভাষা শিকোঁ আহক কালিনাথ পাংগিং ৩৩। খিলঞ্জীয়াৰ (!) চৰকাৰৰ দিনতে ভূ মিহীন খিলঞ্জীয়াৰ বিননি ৰয়েল পেগু ৩৮। মিচিং সমাজ আৰু জাতীয় সংগঠন জাতিৰাম কামান ৪৩। মিচিং ভাষা-শিক্ষা খগেন পেগু ৪৫। গ্ৰন্থ নষ্ট হোৱাৰ কাৰণ সমূহ মিনু হাজৰিকা ৪৬। কণ্ডাৰ গুঃমৃনৰ ইতিবৃ্‌ত্ত ( মিচিং প্ৰৱজনৰ চমু ইতিহাস ) হৰিচৰণ পেগু কেৰিয়াৰঃ ৭৭। ডি টি পি অপাৰেটৰ আৰু গ্রাফিক ডিজাইনাৰ ড° বুলজিৎ বুঢ়াগোহাঁই Su:k Po:lo:sok Mé:tom এই মাহৰ কবিতাঃ Someswar Medak, Dusyonto Noro, জীৱন নৰহ, স্বপ্নালী কলিতা, ড° ৰঘুনাথ Jiten Noro, Kriahno Dole:, Joya Medak কাগয়ুং, ৰুনাল্ডো টাইদ, যতীন মিলি, চিন্ময় Dole:, Anuj Yein, Tuniram Medak, Lili ডেকা, কৰৱী ভূ ঞা, টম মেদক, গায়ত্ৰী দেৱী Dole:, Raj Tilok Medak, Tapan Lal, বৰঠাকু ৰ, দীপ হেষ্টিং বৰি, ঝৰ্নালী শৰ্মা Nayan Jyoti Pangging, Jahan Dole:, বৰকটকী, ত্ৰিৰঞ্জন টাইড, ববী দত্ত, নৱজিৎ Karsang Takar, KK Pogag, Nirmali দেউৰী, অশোক কু মাৰ দলে, জুনু বুঢ়াগোহাঁঞি Pegu নাথ, লক্ষী প্ৰসাদ ৰেগন, অনুভৱ প্ৰিয়ম মিৰি, অনুস্মিতা ফু কন, অত্ৰেয়ী গোস্বামী, নন্দেশ্বৰ মিলি, ঋতুপৰ্ণা গগৈ, অমৰজিৎ কু মাৰ পাঠক নিৰ্মল নৰহ, গুনোজিৎ দাস

সূচীপত্ৰ Tarong Do:míg অণুগল্প 53. Mé:dír Miksi ২৭। দায়িত্ববোধ Horish Dole: অংশুমান ভূঞা 86. De:lum Doppiyong ৩০। পৰিধি Tuladoi Pa:yeng Taíd পাপৰি শইকীয়া বৰা ২৭। শিক্ষা প্ৰকৃ তিঃ অংকু ৰিতা ফু কন ৮১। অৰ্কিড প্ৰগ্ৰেছ মেদক অনুভৱঃ ২১। ধূলিৰ ধুমুহাত ফাগুনৰ ‌অৱগুন্ঠন কৰবী ভূ ঞা গল্পঃ Do:déng ৮৩। ঐচেঙৰ সপোন ৮৪। পোহৰৰ গান জুৰিতি মিলি পেগু 82. Taléng Kuppong Bhobo Dole: মিনাক্ষী কলিতা অনুবাদ কবিতা ৭৯। ফ্লৰেন্টিন স্মাৰনদাচ্ ৰ নটা কবিতাৰ অসমীয়া অনুবাদ ৰঞ্জিত ভট্টাচাৰ্য ৮০। ভয় কিশোৰ কু মাৰ দাস ৪৯। দকচিৰিৰ অতিথি OHOM MIGOM LOKKÉ GOMLAB PENSON 2021 PA:NÉ PO:PÉKÉ MAK LOKKÉ KÉBA: NÉBÍNG KALINATH PANGING সাক্ষাৎ গ্ৰহণ ড° অভিজিৎ পায়েং Nok Asin Mé:bodém Atsarsuko Okum Po:lo po:lo Annyi Agomlok lenné Misingéla: Axomiya I: Lusar মিচিং আৰু অসমীয়া ভাষাৰ মাহেকীয়া দ্বিভাষিক ই আলোচনী Anu Mé:lod, Anu Lékor

Nébíngké Lupénam সম্পাদকীয় ....... Ayang Í:rdí Pakuang (প্ৰেমৰ উৎসৱ ফাকু ৱা) Pakua:dé Bhard mo:rumlok Doul í:rdí (দৌলোৎসৱ) manggom Doul Jattra (দৌল যাত্ৰা) atí atí. leke:lokkébo Hindu Yelam Tani:é Doul í:rdídokké leke: lukéng moírbomnam aipé mé:bonam í:rdí ako. do:yingé bojerungké kadung. Odo Pakuang a:yemílo appíng tani:lok asiné ara:ngído Krisho (কৃ ষ্ণ) ké la: i:jíg i:jígla mé:po ménganouki aki:é Radha(ৰাধা) ké aro ayang agod do:yungé kadung. Krishoké lang Radha bí:pagdag. Mé:po ménganki aki: bí:mílo ké do:ying kímíloi ngolu ayang agod-é ngolum angupé donam tí:namko émna mé:do. Émpila pakua:sémsin lagimang. Pakua:lo ngolu appíngéi isorké binam aro ayang í:rdí(প্ৰেমৰ mé:dír-mé:songém, mirém-opaném, উৎসৱ) émna moírdag. ajjou-botténém aglíng-ge:língém Doul dém isor Krishno ké tetgéngé. sapka:mínsumapé mé:pouki akoné Ginmur po:lo:lok kartang (ফাগুনৰ পূৰ্ণিমা) yumédo krishno mé doul do akoném lí:né gené i:jígné(ৰঙীন) tedmogela Angkum ni:tom(ভক্তিমূলক গীত) mola mé:po ménganki pakuang yanyo:ém(আবিৰ) manggom moírnamdém ngolu doul í:rdí émdo. yanyo(i:né) yonnusunam asi:ém Odokké isor Krishno mé kumka:pé pirrumka:mínsula moírnam ager mondirdopé gínamdém doul jattrang tarungém ido. Lí:né gené i:né pakuang émdo. yonníkkamínsu:pala ngolukké ang- Bharod mo:rumlok angu angu amírésin mé:pola du:dag. Appíngé mimo:lo moírkampé ngolukké ohom lékola mé:poki pakuang mimo:so:sin í:r pongkírpé doul í:rdí yonníkkamínsu:la, ngolu édém moírnam ager tarungém ai kangkanpé Yanyo(i:né) Í:rdí (ৰঙৰ উৎসৱ) moírdag. manggom Mé:po Í:rdí (আনন্দৰ উৎসৱ) Ohom mimo:so Mahapurush Srimanta émna ludo. Sankardev (মহাপুৰুষ শ্ৰীমন্ত শঙ্কৰদেৱ) bí dítag 21 do doul í:rdí:ém molenpongka. Pakuadém ngolu angu angu aminki Odok lédupé daktok ohomsok Borpeta sémpésin ludo - Ayang í:rdí(প্ৰেমৰ উৎসৱ), Kombong í:rdí(বসন্ত উৎসৱ), Yanyo(i:né) í:rdí(ৰঙৰ উৎসৱ), Mé:po í:rdí(আনন্দৰ উৎসৱ), Polgu í:rdí (ফল্গুৎসৱ), Bírdug í:rdí(ঋতু উৎসৱ) Doksiri দকচিৰি ।। মাৰ্চ , ২০২২ ৭

Mo:dom(বৰপেটা জিলা) lo Mathuram lékola pakuangém yonníkka:mínsudo. Das Burha Ata (মথুৰাম দাস বুঢ়া আতা) Sé:koi akoném bojeko pakuang bí doul í:rdí moírnam ager tarungém yanyo:ém (আবিৰ) yonnígdaggom aglí:sa:mapé yirr yirra yonka:mínsudag. irobbomka. Édé molen ilen dokké leke: Léddarpé Pakua:sok lí:né-gené, ilod gílodki silopé doul í:rdí moírnam yasi:né-yakané yanyo:é kapé kangan ka:yumoudagji édémípé tani: asin ager tarungém itíbomna dung. Ngolu kídísé:sin geyom geyomla kangkan ka:yumla, mé:po ménganna, léko appíngéi kindag Pakuang émyemílo lakkola du:téika émna mé:lígdung. Sa: Hotro Lu:jar (সত্ৰ নগৰী) Tapan Lal Barpeta(বৰপেটা) tani:é mé:po ménganki Nébíng (সম্পাদক) asin arang ara:bo í:r pongkírla Doksiri দকচিৰি ko:ka:lokké miné-míjíng(কেঁ চুৱাৰ পৰা বুঢ়া-বুঢ়ীলৈ) lopé pakso: so:la du:dag. Doul dém aíké agomlok bulu deul (দেউল) émnasin ludag. Pakuang a:yemílo Barpeta mo:dumlo lí:né gené yanyo: la: Holi ni:tom (হোলী গীত) do:mír ésaré sargobomna du:dag. Ginmur po:lo:lok kartang (ফাগুন মাহৰ পূৰ্ণিমা) lo doul í:rdí a:yemílo longé angngo:kopé moírnam ager tarungém idag. Édém ngolu ya:me doul (ডেকা দৌল) émdo. Odokké Gallíng po:lo:lok kartang (চ'ত মাহৰ পূৰ্ণিমা) lo a:yemílo longé aumkopé moírnam ager tarungém idag édém ngolu míjíng doul (বুঢ়া দৌল) émna ludo. A:poné longédém gundo jattra (গোন্ধ যাত্ৰা), annyiné longédém bor doul (ভৰ দৌল) dokéé aumné longé dém (সুৱেৰি অৰ্থাৎ ফাকু ৱা) pakuang émna ludo. Pakuang agom dém ako annyi agomoukok adamlamang. Ara:pé gasum agomé bojeko kadung. Ékédag dékédag Pakua:sé aropakkpéi ngolukké mé:po í:rdíko manggom Ayang í:rdíko. Kapila:né odo longédo ngolu aí:kangkiném mépaggela appíngé Doksiri দকচিৰি ।। মাৰ্চ , ২০২২ ৮

GOMSAR AGOM MIGANG TABURAM TAÍD Juwel Pe:gu (5 Mars 2022 dok Dodgang Léga:pé Adman) T pe:le viii lo pola du:dodo oné abbo sila urdagém o:rí:pé kipérung mé:né, asudoukko murkong atí ajuka:la ponamé aíém kinsuné, kene:pé ager gerra ngettetkangai. Émpidogom kene:pé Mising-Ohomiya éla: English agom- porila 1958 do Gauhati University gomlablo lutékkandopé gerkanné ara:lokké matriculation anka:lo high 2nd ménggénam kin-go migom, gompir divisionlok pa:sto. Édé adído Ohom kumsung adné, tadgénam kinbur migurlok ‘Poor but meritorious students írmi:dok aminéi— Taburam Taídé. scholarship’ pa:la odokké aí ami akolok Andé:pé Tabu Taíd sa:rpé kin-génam írtané írmi:dém otagai 1 Agosto 1942 do Lakhimpurlok Gunahuti Oyengiya do:lu:do. Bík abudok aminém po:sum Ubang Taíd éla: anédok aminém po:sum Déuti Taíd émtagai. Ané-abudok omé annyikola: ao angngoko lukanna appí:pé kínítko kané omma:dok ménggénam Taíd sa:rbí akké:nai. Mising Agom Kéba:lok ‘Agom Migang’ ménggé yammin pa:né Taburam Taídbí 1946 do do:lung kérangké Tamonsuk LP schoollo igurki Posim bonggoké Norendrapurlok ponamém irobka. 1950 do LP ém kangkanpé pongabla scholarshipém Ramakrishna Missionlo ISc pa:to. Bangkí bangkí ajuka:lo a:budla du:dogom bí 1951 do suk North (Intermediate of Science) courselo Lokhimpur Govt. Higher Secondary Schoollo ME éla: High schoolém poripé aminém adlíkka. Calcutta University aminém adlíkka. Émpige:la 1955 do ara:lokké 1960 do ISc anka:lo high 1st divisionlok tadgédopé pa:sto. Émpige:la édé adído ukum érang ngasod odokké Doksiri দকচিৰি ।। মাৰ্চ , ২০২২ ৯

AGOM MIGANG TABURAM TAÍD aíké méngkamki Scienceém mépagge:la léga:pé meritki State overseas Calcutta Universitydo Artslo aminém adlíkto. 1963 do Englishlok Honours scholarship pa:to. Émpige:la ukum pa:la high 2nd classlok BA ém pa:sto. BA pongabge:la béttéya:pé ponam érang ajukangki PhD degree mége:la ma:nyíng ka:la murkong ngasotki dítag léga:pé Ghilamora Higher Secondary Applied linguisticlok Post graduate Schoollo poyírnépé ika. Odokké migurloksin merit scholarship pangka. diplomaém 1974 do Reading University, Poraikolo pa:nam éla: merit scholarship pa:nam murkongém mokumsula Delhi UK lokké pa:sto. Odokkésin Training in Universitylo English subjectém popé aminém adlíkto. 1966 do Delhi distance education léga:pé 1982 do University lokké high 2nd classlok MA ém pa:sto. London Universitylokké British council Ménggénam Taíd sa:rbí MA ém fellowship émsin pangka. Lukanko tadgédopé pongabge:la asudou longé léga:pé North Lokhimpur éla: ménggénam Taíd sa:rbí 1969 do Ghilamora collegelo poyírnépé ika. Lédupé odo adído anupé molennam Ohomsok ST lok ICS/IFS pa:sarpo:nai. Dhemaji collegelo asudou longékopé poyírnépé ige:la:sin dítakkopé Émpige:la medical groundlok migur Dhokuakhona collegelok du:pongarné poyír ru:tum (principal) pésin agerém agerlo gía:la:toma. gerka. Édémpé ila du:dodo kinjernam ‘Cotton college’lo Englishlok poyírné Professor Taíd sa:rbí 14 dítakko (lecturer) pé pa:to odokké 3 Agosto 1967 do agerlo gerangka. Asud dítakko ngatpé collegelo poyírnépé ige:la lédupé pakkíné poyírnépé ager gerdag lédupé 1978 do édé Cotton collegeí:do poyírné Ohom migurlok kin-go pe:le (education írmi (professor) pé pa:sangka. Ngoluk kinkampé tadgénam kin-go migom Taíd department) lo migom ager gerka. sa:rbí Ohomso tribal ope:lok poyírné írmi:pé batpongarné amidéíai. Lukankampé Deputy Director DPI Cotton collegelo ager gerra du:do (1981), Inspector of School- Kamrup 1973 do competitive basislo Ohom migurlok PG diploma éla: PhD degree District (1984), Joint Director DPI (1989), du:pongarné Director- ABILAC (Anundaram Baruah Institute of Language, Art & Culture, 1990-97), Director- SCERT (State Council of Educational Research and Training, 1993-97), Director- Higher Education (1995-96), Director- Secondary Education (2002) Chairmen- SEBA (Secondary Education Board of Assam, 1996-2002), Chairman- State Selection Board Assam, Principal éla: Lecturer balenné mibang (1997-2002) édémbulumpiné Ohom migurlok ménggé-mé:tinnam yammin- kungke:kídí:do agerém gerka. Édémpé kinpun kinjerki, gerpun gerjongki ager gerra Taíd sa:rbí 2004 lok Phrebuari:do Doksiri দকচিৰি ।। মাৰ্চ , ২০২২ ১০

AGOM MIGANG TABURAM TAÍD Migur agerlokké gerngasuto. (National Council of Educational Po:sum Taíd sa:rbí collegelo Research and Training) Project on state poyírnépé ila du:dodoi Lokhimpur Ghilamora lok po:sum Seniram studies in school education (for state of Sayengia:kéla: Lolita Sayengia:ké omé Basonti:ké lédulo midangém da:to. Assam), Chairman- Zonal committee Bínyík turjonsukolo Ao Milondo Taíd odokké Omé Miranda Taídmé oto. Su CBSE (Central Board of Secondary Po:sum Taíd sa:rké Ao-yaméng, Omé- Magbo, Oténki írga:né ako kin-go Education, India) NE Zone, Member- kinjí:né ope:-érangé kadung. Ménggénam Taíd sa:rbí abarungko Executive Committee of Asom Sahitya ménggé-mé:tinnam réngam kébang- mibang, gíkum-dungkumlo:sin ager Sabha, Chairman- Executive gerka. Mising réngamké lu:jar kétinsula ba:lenpo:nam mikuné mibang 1968 do Committee, ABILAC, Member- Sahitya ba:lennam ‘Takam Guwahati Mising Kébang’ké du:pongarné Kébang abupé Akademy Oral Literature Centre, NE (Nébíng- Agom Migang Nahendra Pa:dun), 18 Epril 1972 do ba:lennam Zone, Academic Consultant- Krishna ‘Mising Agom Kébang’ (MAK) ké ba:lenna du:pongarné Kébang abupé 8 Kanta Handiqui State Open University dítakko du:yarra dungka. Édé adído Kéba: Nébí:pé dungngai Agom Migang édé yammin-kungke:kídí:do Nahendra Pa:dunbí. du:namkídí:dé lutég lukanpénamé. Migur mibang-mirung kídí:dok ara:lo— Member- Education Reform Odokkésin ‘English language Commission of Assam-1993, Member– Publication Board Assam, Member- teaching and learning for school Regional Committee (Assam) Sahitya Akademy and National Book Trust, teachers and school students’ émnam Member- Committee on Grants for Tribal Art & Culture, Govt. of India, Guwahati Radiolo poyírnamko 1970 do Member- Academic Council, Assam University, Silchar, Member- Executive ika. 1995 do ‘Mising Bhasha Siksha’ Council, Gauhati and Dibrugarh University, Consultant- NCERT émnam poyírnam tarungkosin Guwahati éla: Dibrugarh Rediolokké ilenka. Director of Cultural Affairs Ohomké molennam su:paglo:lpé akko:ko la:lennam ‘Long playing disé’dok Directorpé ige:la ni:tom tomnépésin ika. Ménggénam Taíd sa:rbí tadgénam mo:pun Ritadebi Médokmé jonsula ‘Asi jili jili:ko’ émnam ni:tomémsin rediolo mogotka. Bharot Rotno Dr. Bhupen Hajarikaké ‘Miri Jiyori’ émnam TV filmdok script émsin atka. Agom Migang Taíd sa:rbí school ponépé pola du:dodokkéboi gomlab adnamém irobdungngai. High schoollo du:dodo ‘Miromigol’ émnam lusardok nébí:pé du:la gomlab mé:bon ope:lok luyumém pa:dungai. College-University Doksiri দকচিৰি ।। মাৰ্চ , ২০২২ ১১

AGOM MIGANG TABURAM TAÍD lo pola du:do:do bangkí bangkí lutad- adílo bangkí bangkí lutad-lusarlo adman lusarro tébégla aré kané gomsar, lésíg sígla adnam attém adlenka. ‘Linguistic English-Ohomiya gomsarlok tíkum of the Tibeto-Burman Area’ émnam Research paper aumko Americaké ‘Glimpses’ éla: ‘Ekuki Nibondho’ California University lokké publishedka. Édé paper aumdé Taíd sa:rmé Mo:písok émnam lésíg sígla adman potin tadgénam midumpé badmoto. Édémpiné adnamki Mising agomsémsin scientific bornyidém MAK é (2007) la:lenka. alamlok bomjarnammém léngkanto. Mising agomém adman alamlo kabopé Ohom migurlok ABILAC ké igurki bomjarnam légangé agom adlam éla: bé:lamém antagla adman ‘Mising 1999 dokké adrobnam 680 pagené Bhashar Banan Podhoti’(1983) dé bík ajjoudogom aiya:pagné potinko. Édé ‘Mising Gompir Kumsung/A Mising banan podhoti kinbégnané atég pogo-potiné. Pobug pogolok poné Dictionary of the Mising Language’ Mising ko:kang manamém ka:la ‘Poman Moman’(1984) émnam mé:tom émnam compiledla editnam gompir potinémsin atka. Publication Board of Assamké la:lennam ‘Bani Kanta Kakati, kumsung potindé Taíd sa:rké turdaglok The Man and his Works’ (1987) émnam aré kané English turyíng potindém agom-gomlab lottalo:pé béttépagya:né Compiled dokké editla aí kinjarém léngkanto. ‘English for Schools (class bilennamko. Gomlam alam kinjíng éla: viii to xii) on English Grammar and Composition’ émnam potin dé:sin poné kinbur burkanné Mising-Assamese- ko:kang léga:pé Taíd sa:rké aré kané adlennammé. Takam Mising Agom English Gompir kumsu:dé Mars 2010 Poyírnéké la:lennam ‘A Dictionary of Mising Language’ (1995) dé bík do lenka. MAK ké ‘Mising atpongarnam Gompir kumsung potiné. Ko:kang léga:pé Lakshminath Gomnu/Mising Poribhasha’ émnam Bezbaroa:ké ‘Buri Ai Hadhu’dém Misi:pé atsonsunamémsin ika. Édé Gomnu la:len-tíkumnan potindé:sin do:yíng potindém MAK é (2005) la:lenka. Ménggénam Taíd sa:rbí sí:sang Agom Migang Taíd sa:rké ru:lenbola ru:tum luyírnépé du:la la:lennam aipé aré kané potinko. Édé potindé 2003 do lenbug lenpongka odokké su:pakpé léppi:kopé lenjarnammé ika:bo. MAK ké la:lennam ‘Mising Gomlam Potin’ aléb-I (2015), ABILAC ké la:lennam 363 pagené ‘An Introduction to Mising Phonology and Grammer (2016), MAK ké la:lennam 226 pagené ‘Mising Gomlam Potin’ appíng aléb (2017), Sahitya Akademi:ké la:lennam ‘Mising Folks Tales’ (2018), Ohom Migurlok Director of Information and Public Relationké la:lennam ‘The Scheduled Tribes of Assam’ (2019) édébulu Agom Migang Taíd sa:rké sí:tog adílok kinbur alam kané adlennamki agom- gomlab aríglo:pé aré kané bilennammé. Doksiri দকচিৰি ।। মাৰ্চ , ২০২২ ১২

AGOM MIGANG TABURAM TAÍD Lukanko, Mising Folk Tales émnam bé:jub alamki Mising agomlok ‘spelling Leke do:yíng tíkumnam potindo ngokkéla: akon akon adnélok Mising system’ molen-adlennam, Mising agomlok adla tíkumnam leke do:yíngém ilíktag. Taíd sa:rbí baum-ba:pi:kopé Gomnu la:lenkolo ru:tum dunggur- Ni:tom éla: Mé:tomémsin a:ng okandopé adlentag. ‘Lékoda Lígangé’ lugurnépé inam, Mising agomlok émnam arainé mé:tomdé Mising réngamlo aipé mé:bonamko. Édé lukéng lenpongarné-kayí:suné Gompir kané mé:tomdé Mising mé:tom aríglo adí-to:dílo:pé lounna du:yaryé émna Kumsung adlennam, Mising éla: ngolu mé:do. Englishlo gomrí:né gomlam potin Gerri-gerkam éla: gerjo:né migur migompé obod gínépé ige:la:sin adman, ba:nyi-baumko lésíg sígla kinjernam Taíd sa:rbí turdaglo kin-go, agom-gomlab, dírbí-dírlab adlen- atkannam Ohomiya-English potin molenno du:né midum kísapé abako ménggé yammin-amaném pa:to. adman édémbulum lukanna agom- Odokbuluk ara:lo MAK lok ‘Agom Migang’ ménggé yammin (28 April gomlab lottalo:pé abarungko adlen- 2017), Ohom migurlok cultural departmentké ‘Sukapha Aman’ (2011), molennam moimangém lé:la gíkang. Bík Ohom Sahityo Sobhaké ‘Basudeb Jalan Aman (2011), Sahitya Akademi:ké aré kané gomlab agerkídí:dé Mising- ‘Bhasha Sanman Aman’ (2012), Kaziranga Universityké ‘Doctorate Ohomiya-English gomlab aríglo:pé Degrre’ ménggé yammin (2019) bikan odokké ABILAC lok ‘Anundoram atégné amanpé angunna du:yé. Pola Borooah Aman (2019) tomkan édébulu. du:dodokkébo kinburné kinnam Agom Migang Taíd sa:rbí aín bí:ríg gíbo:né Takam Guwahati Mising léngkanki béttépé ponamém tadgédopé Kéba:dok ba:lenna du:pongarné Kébang abupé du:nam , Mising réngamké pongato. Collegelo poyírnépé iroblokké béttépagya:né agom-gomlab mibang Mising Agom Kébangké du:pongarné Ohom migurlok kin-go aleblok aipé Kébang abupé du:nam, agom gomlam alamki Mising abíg molennam, lujub- mé:tinsunam yammin-kungke:lo tadgéla gerjongki ager gerténgém gerabnam, Bharot migurlok annyi-aum mibang- miru:lok togélígnamém bérokpé gerpínné midumdé ngoluk appíngké lo:dí kumgésunamé, lo:dí mé:pa:tínamé. Mising agom-gomlabém angunné béda:lok gíbonammém ige:la:sin Ohomiya gomlab arígémsin jarsetsunamki parí: rí:la jarmoto. Tatpo:danna High schoollo du:do adílo Professor Tabu Taíd sa:rké aminém tatkítagai. Ohom migurké kin- go aléblok bétténé migomé émna kindungai, émpige:la aninnokké ríksukímangai. Lédupé collegelo ponam irobdokké ngolu pongkog-po:roglo adman-panamki Mising Agom Kéba:lo Doksiri দকচিৰি ।। মাৰ্চ , ২০২২ ১৩

AGOM MIGANG TABURAM TAÍD a:to. Aba dítakko Murkongselek Bangke bélamlok sígbomyépé émna ngo mé:lígdung. Mising agom-gomlab gísa:- Agom Kéba:lok Nébí:pé du:nam léga:pé jarsa:monamdok gerbug ager kídí:dém gerbotobo, léduké kídí:dém nolu agerro ngolu Mising Agom Kéba:lok gídum- angkanné alamlok gíbomlangka émna ngolum luyírra ludagai. Misingké dungkumlo Mising agom-gomlablok lutékpénam kin-go kinpo:né Po:sum Sunaram Pa:nyang Kotoki:ké adnam daggurné Taíd sa:rmé ríksupé iropkang. dokké 1935 do:bo la:lennam ‘Miri Jatir Buronji’ poku potindém tísí:la Sa:rké kinbur-aburné agomkídí:démsin photographically la:lenkunam léga:pé sar:bí ngolum ríksumíloi aipé ainé kinbékpé iropkang. Bangke Nébí:lokké agerko itoku émna lutí lutíl ludagai. Juwelbí o:koi addaggom adbínbírínna gíyarra Mising Agom Kéba:lok Ki:ni addag émna akon-asag kéra:lo ngolum tomyumdungngai. Ngoluk ‘Mising Ager ajon, Lénnyiko Kéba: Nébíng ajon, Homaj Honskriti aru Porompora’ émnam potindém podag lédupé sa:rbí Potin la:lenné ba:pe: miba:lok Nébíng, ISBN ilíkki aipé lagiru:nam lugéng mé:yumsukanné potinko émna Ohom Migurlok Pogo potin adlenné lutomdagai. Sa:rké ayang-aséng éla: luyír léga:pé sa:rbí ngoluk lo:dí ope: édémbulum lukanna abako aré kané mé:pa:pénampé badyé. tolíglo ngolu ager gerpa:to. Édémpé Abako anka:-méngka:dag lédupé lujub-bé:jub alamki moyinnam ‘Roman’ gerdolo Taíd sa:rmésin aipé aninnokké abíkki Mising abígém molennam éla: Panini:ké polotki ponam la:namdo a:ngki ríksunamko pa:ropto. Kinjub éla: sa:rké gerta gerguré lukanpénamé. Mising agom Kébangésin mé:pum lujupki torné émpige:la rémagné a:ng mé:térdo ru:pum ru:tér rungkanto. Ohom migurésin 30 Oktubor 1985 do géné midumkai ménggénam Taíd sa:rbí. Mising agomém poyírla:dopé tolíkto. Dok lédulo Mising du:téng asudouko LP Kin-go, agom-gomlab, réngam-dírbílok iskullo poyírnam ageré lenropkang. Édémpé 30 dítakko ngatpé poyírra appíng lutagloi luposudolo sa:rké du:dag lédupé lídémpé migur migé annyikolok luyatki Mising abíglo lujubné luloddé:la ka:jubné dumsígdé ngolum mé:motsumodagi. Longéko sa:rmé luka— “Sa:r no Mising Agom- gomlab éla: ngoluk réngam turlodlok léga:pé béjéko gerto. Édébulu nok momidma:nam lounpé unna du:yé.” Odo sa:rbí ngolum ludagai— “Turdaksé émpé gípakkang, éddíko adlennam gomlab ager ipé mé:tungaji, odokkídíko gerra:toma. Turdaksok sí:tog ayírso sé:bulu ajjouko ika:l ka:nammumko. Yélam, réngam du:lam, migur bélamlo ngoluk réngamsokké béjéko gerpénammé kadung. Émpige:la ngo su:pag odogbuluk tayé:lo luyírko lula:ma:bo. Turdugé gítogla, amírésin ésa:ma:bo. Réngam mé:boné sí:sa:né noluk ope:dé édémbulum kaboné Doksiri দকচিৰি ।। মাৰ্চ , ২০২২ ১৪

AGOM MIGANG TABURAM TAÍD Panini:ké polodém mépagla English lukanna sa:rké lédulo lupo- polodém anupé la:nga:namlok moyadé lusarka:minsu dungngai. Sa:rmé ngolu lenropkang. Édémpé migur migélok kinmodungngai réngam migé sogablo du:né Mising Agom Kébang annyikolok moyadné mogurki ope:ko lottalo gerkanlok gertagém molento. jubma:né ager ajoné Agom Kéba:lo:pé Ménggénam Taíd sa:r koloksin luyírém gía:nam agomdém. Sa:rbí lukandém koto odokké luyatki polod potennamlok a:ngki ménga:la mé:dírra ludagai— tolígém la:to. Sa:rbí anu polodém ika:la “Appíng ageré méngkamdémpé 100% ka:la:do émna tolíkto odokké kéba:lok ko kaboma:pésin ila:do. Émpidogom ru:séglo tolíg amin jíggodém jíglíkto. asudoukodaggom ainé du:lung éla: Édé ru:ségdok po:lo píngo-píkéng ka:poné gerlung dokké gíyarnam lédupé sa:rké ukumlo longéko ngolu gílamlo Mising Agom Kébangém sé a:ngki luposuddom kina:to— Bojé sí:tog adíso ka:lí:tungai. Émpige:la dítakko atkum-mokumna molennam Agom Kéba:lok silo-mélok du:lam- Mising abíglok polodém lídémpé gílamsok agomém annyi-aumlok asutko angumonamdém lédupé sa:bí taddung-ka:dung upayé kama, su:pag mé:mi:langkul idagakui. Sa:rbí ludagai amírésin anpoma. Odogbuluk lumín- — “Siddí dítagém settingla du:né mé:mínpésin bo:l éla: addé kama, kapé agerkoném aiyo:pé anka:-luka:ma:pé iyén. Appí:dém ka:la-tadla:sin ake andé:n adílo angumomílo labdémpéyam lugé:lo aipé kínggí:pé lulíngésin luksandé béjéya:yénéi, asinso mé:moko kama:pé idungkubo.” a:dungku. Odokkésin ako abíg ako Réngamké ménggésunamlok polotki molennam Mising abíglo Ng éla: lé:mokísané sa:rké onan longngém Ny polod ponam abíg annyidém ako moírnam légangé sa:rké sí:tok ayírro abíglo:pé moyinsula:ma:dolo:pé Mising ‘Mising People’s Justiée Forum’ émnam abígé bíkpídné abíglo:pé pí:la:ma:yé. miba:dé gerropka. 1 Agosto 2017 do Édé agerdé ngok adíso kaboma:yébo, Punjabari:lok ‘Srimonto Songkordeb léduké ope:épag mé:mi:-sagmi:la Kolaketro’lo sa:rké 76né onané longé ka:pa:yéku émna simango:do po:lo odokké 1 Agosto 2018 do Soimaillok píkéng po:pé ngolum ludagai.” Sangghor restaurantlo 77né onané Aí réngam légangé o:koi gerrí:n longngém aipé mé:né réngamké a:ngki Mising Agom Kébang gídumsunamki moírka. Dítag annyidok ba:lennamlo daggurra du:yarra 8 dítakko tarung annyidoi ngolum gognam léga:pé du:pongarné Kébang abu kungke: gíbekto. Dungkumlo sa:rké turténg éla: dunggurka sa:rbí. Édémpila pongkog- gerténg lukanna Misi:pé adman potatko po:roglo adí pa:yém silo-méloké Agom ornamém ige:la:sin asudouko Kéba:lok gíyarnam éla: du:yarnamlok agomémsin lupa:to. Édé onan longé Doksiri দকচিৰি ।। মাৰ্চ , ২০২২ ১৫

AGOM MIGANG TABURAM TAÍD moírnam dungkumlo sa:rbí turdaglok লেখা আহ্বান pa:nam kinbég éla: aíké bojéko agomém মিচিং আৰু অসমীয়া ভাষাৰ মাহেকীয়া দ্বিভাষিক ই আলোচনী Doksiri দকচিৰি ৰ বাবে নিম্নোক্ত lukansuka. Gíbídné édé শিতান সমূহৰ লেখা বিচৰা হৈছে - dungkumdokkisin ngolu sa:rké turdag মিচিংশিতান:- Gomsar, Métom, Do:déng, Do:míg, Do:yar, Do:sog éla: kinbur burné kinbégkídí:dém béjéko atí atí kinsetpé kinna:to. অসমীয়া শিতান :- প্ৰৱন্ধ, কবিতা, গল্প, অণুগল্প, গ্রন্থ আলোচনা, কেৰিয়াৰ, অনুভৱ, নীলা খামৰ চিঠি, ভ্রমণ Édémpéi dítag ako lédupé কাহিনী, উপন্যাস, সাক্ষাৎকাৰ আদি। Guwahati:lok Namcare hospitallo kinam লেখক লেখিকাসকললৈ অনুৰোধ: ka:la du:nam léga:pé 1 Agosto 2019 do ১/ লেখা পঠিয়াওঁতে নিজৰ নাম ঠিকনা, ফোন নম্বৰ লগতে লেখনিৰ শিতান শিৰোনাম আদি উল্লেখ sa:rké 78né onané longé ba:namém কৰিবলৈ নাপাৰিব। ka:pa:toma. Abarungko aipé mé:né, ২/ লেখা সমূহ আমাৰ সুবিধার্থে Doc's format নতুবা ইউনিকোডত text কৰি আমাৰ kíngabla:ma:namko mé:líksuné odokké WhatsApp নম্বৰ 8638681884 নাইবা takam réngamké kumnamém আমাৰ ই মেইল kumsanmola 17 Agosto 2019 dok rokom [email protected] adílo Guwahati:lok Apollo পঠিয়াব। ৩/ লেখা সমূহ সর্বাধিক ১৫০০ শব্দৰ ভিতৰত পঠিয়াব লাগিব। (International) hospitallo kinam ka:la du:doloi Mising Agom-gomlablok léppír pírsa:moné, Ohomlo kin-go éla: réngam turté:lok kintaru:pé kinburné midumdé nganamém ngapinsukang. Longkondo sa:rké simangém Ohom migurké igurki odokké bangkí bangkí kélung-kébangké idumsunamki Dhemaji Gogamukhlo ‘mimong ménggé’ki yunamém ika. Silo ngolu mé:pa:lo ngoluk agom- gomlab aríglo Agom Migang ménggé yamminki rodípé mé:pa:pénam, kínggí:pé kinburné-yírmégla yíryumouné lo:dí ménggénam sa:rdém a:ng ara:boksin aipé ara:bokké kumtaru:pé kumtomdung. Sa:rké iji- yalodé Do:nyi Po:lo dungkolo ésar bi:bi:la dungka:langka— édémo: mé:tomlígdung. লেখা প্ৰেৰণৰ অন্তিম দিনঃ প্রতি মাহৰ ২০ তাৰিখ Doksiri দকচিৰি ।। মাৰ্চ , ২০২২ ১৬

GOMSAR MIKSI JILI: PÍNMA:NÉ TANI:DÉ Bhaigeswor Pogag JNV,Goju,Bordumsa,Changlang, Arunachal Pradesh. No dogné,Obonori dogné.Kede: dung.Kekono:lok Jongkibísin nommíng ara:do:sin unné.Mo:né sí:lung ara:lokké toka:la dung.Duktatko mílíkpé mo:lung mo:jar,do:lung lu:jar émla.Obonori Kumud bí:gom nommíng ka:boné.Ané abu mépagla no mibo toka:la dung.Nommíng rupuapé mimo:lo du:la mo:pí ruwad ka:poné.Asi goglíkpé émna.Obonori réngamé jili jiliko, Miksi jili jiliko,Asi jili: toka:la dung nokké ngi:tom a:bangko píndogom, Miksi jili: tatkupé émla.Nokké nappa:lok néné pínmoma:né.Aropé no kakuma:la po:nung nu:bonamko tatkupé réngamké miksi jili:dé édílo:sin émna.Réngamé nom jé:la gokkí píntokumang.Bornoi pín- dung,jé:la jé:pangkumang.Kula gokkí yepé,Obonoriyé pín-yepé.Nom mé:pa: dung kula kupangkumang.Émdogom mé:pa:la kapkolo réngamké miksé jili:dé réngamé yumdí rodípé nommíng yumma píntokumang.Nom mí:pa siyarra dung ma:bomna dung.Obonori rékamém takamé réngamé.Silosin Obonori pi:ro Do:nyi-Po:lo léngka:boné. Nokké pi:soné,sullido sa:né Jaubon amíngé Mising réngamé nom toka:la dung.Nom toka:bomla dung.No édílo lékoda gílad-yeku émna réngamé mé:la Gunahuti:so:pé gílad-yekuji dung.Nokké Do:nyi auném léngkan émla.Gunahuti Panoi bí kekonsé toka:la bonamdém,Nokké Po:lo lolad Doksiri দকচিৰি ।। মাৰ্চ , ২০২২ ১৭

MIKSI JILI: PÍNMA:NÉ TANI:DÉ latkanbonamdém Mising réngamé Déuti Taíd émtagai.Bí 1967 dítagdo mitpansulamang.Nokké manbonam mida: moka.Bíkké mime dok aminém Gumrag gumrag kekonélok Basonti Sa:yengiya émtagai.Buluké gumragdé,Gumrag gumrag kekonsok do:lung agebdo Gunahuti émnam gumrag ragnamdé,silosin gír gíraila Obonori a:nélokké bitkené asi Korongko bé:tíla dung.Nokké dumdum dumpag dungai émdag.Édé asi korongdok aduddé dagdungtok gumragdé, amindokki Gunahuti émna lukang.Su daktogbok gumragdé yamríksula édé abu:dém Obonor a:né Yakadoiké anédém yummi do:mi metpakto.Gunahuti Korong ru:yi ru:yido kama:dopé silosin kabnam yirnamé kolabati kodla,Nya:nyur takom pimanna katokumang.Lékodag gumragém bí ko:ka lokkéboi ni:tom ba:ri mojo manbiteikuka,Oi: ni:tomko mobiteikuka dagai.So:bo Menjeg rakila,kede: sulli émna toka:bomna dung.Édé yakadoiké yonsula sí:sangko,Pi:mug pi:ro yirkolo anédok toka:bomnam Tani:dé sé:kon yirmínné ko:dé Mising réngamsok émna tatpénamé kamang.Bím po:dírai. Bím oko do:ludém longé kolo kangkinma:né Asom mimoso odokké pumo pu:yudla,Sibug rakedé ketpagla Adi: Mising réngam ara:so kamang.Édé do:ludok moima:déméi angu Tani:dé Mising agom légapé Mising mopakto.Édé ko:kalokkébo pinyo agom,Gomlabém kumda lí:sab ji:né,mé:ji mé:labné odokké atug radné dí:saboné.Bím Mising réngamsok Tani:dok amindé Agom Migang Po:sum agomém mo:pí lolad ka:bonam légapé Taburam Taídbí. Mising régamé opínsok abu kísapé Bí Pobug Iskulém buluké do:lu:do mé:nggésudag.Bím Asom mimongso du:né Tamonsuk Pobug Iskuldokké poyirné,Potin adné,Agom kinji:né,Pogo gíropka.Bí 1946 dítag dokké 1950 kin-go iyirné,Migom agerné,Ni:tom dítagdo:pé ditag tangngoko Pobugdo tomné,Ni:tom adné,Gomli: Gomlab porige:la dítag 1951 dokké 1957 do:pé labji:né,Pinyo burné,Réngam ager gerné Lokhimpur Sorkari Hai Iskuldo dítag odokké Mising régamsim mo:pí kínítko porika.Dítag 1958 do bí édé léngkanboné émna takamé kindo.Bíkké Iskulí:dokké Metrik anka:dém labgurbonamki Mising agomsé mirém déngkoto.Bí phast dibhijon pa:la pa:jla rémsa:dung.Édé Mising réngamsim bím poyirné mastor kídarégom aipé miksém pínmo:ma:pé lé:nané Tani:dok aséngkang.Bí Metrigdém aipé pa:jla amindé Agom Migang Po:sum Taburam mé:pokang émdaggom bottapé porinam Taíd bí.Bím otagai gíné 1942 takkído légapé mé:dírpénampé ikang.Kapila Obonori robénglok Gunahuti Tamonsuk émyém Obonori a:nédé buluké dungko do:lu:do.Bíkké abudok aminém uyu mo:tagdém sibug raketpé Ubang Taíd odokké anédok aminém uyu ketpakto.Pu:mo assé moyudla bottané Doksiri দকচিৰি ।। মাৰ্চ , ২০২২ ১৮

MIKSI JILI: PÍNMA:NÉ TANI:DÉ ngasotpé ikangai.Émpila bí bím sukkémpé ga:ri gurré bojeko murkong bidumsula porainé Tani: kamangai.Lokhimpur amo:lokké manggom poripékoko magopé ikang. anínya:pagné stesondéi Morihoni dé ai. Édé adído aipé porijo:né ommangé Bíkké Kolikotabo porinamdém ka:la bojeya:pé Injinaring ém poriban-ya amme mé:dungai Taburam Taíd ké ané dungai émdag.Émpila Taburam Taíd abudé aipé mirém du:pé émna.Bíkké ané bí:gom Injinaring poripé émna mé:la abudé mirémí:ma:la Kolikotabo Jorhat Injinaring kole:jdo poripé poripa:to émna bí lusu dungai.Bí mé:dungai.Odo anupé édé kole:jdém Kole:jdém Kolikota Biswo Bidyaloy moleno: tungai émdag.Bí NEFA(North- bokké pokurto.Édé Kolikota Biswo East Frontier Agency) supakké Bidyaloy do bí 1958 dokké 1963 Orunasol mimongsok pogo kin-go dítagdo:pé porito.Bi:E(B.A) dém aré mimag morobné appíngké ané émna kadopé pa:jge:la Em.E(M.A) dém kinnam Indira Miri mé ríksukka.Bí no murkong ngasod kala porilama:pé ila ainé kinné ko:woué.Ainé kole:skolo okumpé gílatkupé ikang.Bí poritoka émna luyirka.Jorhat kole:sso gísa:langkula Poyirnépé ila agerém supakpé poyirnéi kamada émna dítakko gerkaku.Me:lamdo Em.E(M.A) luboto.Bi odo Lakyo Doley kolopé porikupé mé:la Delhipé gítoku.Bí M.A kampopé do:jik allíkbitagai. dém Delhi Biswo Bidyaloy bokké 1966 Bíkké magbo po:sum Rotneswor dítagdo annyi:nané ape: kokki Pérme: bí porainam légapé aipé pokurtoku.Odok me:lamdo ditag 1973 mé:dungai.Bíkké magbo Ram Krishno dokké 1974 dítag ara:do Applied Ashram lok Tani: kídarké lédulo Linguistic lok PG Diploma ngém luposuka.Bím Kolikotabok Reading University ,London bo poka Norendropur,Belgoriya odokk Belur odokké dítag 1982 do Certificate course émnam du:téng aumdok bitagai.Bí in Distance Teaching émnamkosin Norenropur Ashramdo poripébong émna poka.Bíkké digri-diplomangém alla lula oddí: porika.Bím Asom migomlok adamlama. iskularsippé binam murkong aman Bí ditag 1970 do UPSC émpiné bottané kídardém Ashromém bipénam an-kado:sin aipé pas:tagai.Bí kinamko idungai.Odok arépé bíkké kole:jdo a:la édé agerdém Méponampé ikang.Bí éddíko lagidungaji takamdém Ashromé bíkké asin mé:ngkídémpéi pongabgela ka:si mosi: dungai.Bí kolikotapé migom agerémsin asin mé:líksukampé gípodagém Lokhimpur dokké yobné gerka.Bí ditag 1963 takkí ara:do ga:riki yoptokka.Odokké me:lam Ghilamora Hai Iskuldo poyirnépé ila kídardo lérgari ki Jorhat Morihoni agerém gerropka.1966 dítagdo Em.E steson lokké gídungai.Édé adído pokur gela North Beng kole:j,Démaji Doksiri দকচিৰি ।। মাৰ্চ , ২০২২ ১৯

MIKSI JILI: PÍNMA:NÉ TANI:DÉ kole:jlo poranipésin ika.Dhokuakhana ainé opínko émna mo:pí mo:rumém kole:jdo poyirné ru:tum abupé igela léngkanboto.Bíkké adnam atíékké ditag 1967 dokké Guati Koton Kole:jbo sémpé 1.Miro- Ingraji pe:ledok prophesar pé agerém Migol(Tíkunam)1956,Mising Agom ad- gerkaku. yir 1971,Poman-Moman 1984,Mising 1981 dítag dokké 1984 dítagdo:pé Bhashar Banan-Podditi 1983,Bani Kanta A.P.S.C ankado aila poyirnam agerdém Kakoti-The Man and his works mépaggekula Asom migom ara:lok 1988(Tíkumnam),A Dctionary of the D.D.P.I pé ila agerém gerkaku.Dítag Mising Language (Mising Agom 1984 dokké 1989 takkído:pé bí Kamrup Poyirné kídarké mo:dumdok Iskul ka:si:népé odokké la:lenbonam)1995,Ya:yoke Do:ying 1990 dítagdokké 2000 do:pé (tíkumnam)2005,Ekuki Nibondo SEBA,SCERT lok ru:tumpé agerém 2007,Glimps 2007,Msing Gompir gerka.Bí oko ager dém geryeji Kumsung (Nébíng) 2010,Mising takamdém migomé ka:líg mé:líksudopé Gomlam potin(I)2015,English for gerdungai.Émpila bí bojeko migom School-English Grammar and agerém ka:si: mosi:pa:dungai.Bí 1989 composition, Mising Folk Tales do Anandoram Barooah Institute of 2013,An Introduction to Mising Language ,Art & Culture dok la:enboné Phonology and Grammar 2016,The Ru:tumpé ila bojeko agerém gerto.State Scheduled Tribe of Assam 2017,Mising Selection Board dok Ru:tumpé ditag Gomlam potin 2017 kídarsé buluo:mang 1997 dokké 2004 dítagdo:pé agerém angu angu lutad lusar odokké gobekona bérokpé gerka.Odokkésin bojeko angu kané adnamé bojeko okai okailo osig angu botta bottané kébang kídardok ager oriksula dung.Édém bulum Agom ajonpé du:la agerém gerka. kébang su makum langkula mosi:la Agom Migang Taburam Taídbí Mising lé:ngkupé émna ru:séktungku. agom kéba:dok du:pongarné odokké Bíkké turadag takamdo migom ager bílen badlenbon abupé ditag 1972 dokké odokké réngam agerém bojeko 1980 do:pé dungka.Bí Mising agomsém gerto.Bíkké ager gerjubla gernam légapé kapé mo:píso turra du:mo:layen émna migom é:lang bangkí bangkí kélu bojeko ager tarungém la:lenbola agom kébang kídaré bojeko botta bottané légapé agerém gerka.Bí bíkké turdag toyumnam amaném lang yammíném takamdo Mising réngamsok légapé bitung.Odok buluk ako annyikopé agerém bojeko gerboto.Bí luségla lukan kítung.Agom Migang lusar,Mé:tom,Do:ying,Do:déng,Gomsar, 2007 (MAK),Sukapha Aman 2011 Gomlam,Pogo potin,Dírbí dírlab kané (Asom Migom lokké),Obonori Aín atí atí potiném alla Mising réngamsém 2012(Gunahuti mo:tak lokké binam Doksiri দকচিৰি ।। মাৰ্চ , ২০২২ ২০

MIKSI JILI: PÍNMA:NÉ TANI:DÉ Yammín),Bhasha Sanman 2012(Sahityo অনুভৱ ধূলিৰ ধুমুহাত ফাগুনৰ Akademi),Basudeb Jalan Aman (Asom ‌অৱগুন্ঠন Sahityo Sobha)Assam কৰবী ভূঞা shresta(Siksha,The গোলাঘাট Telegraph,LIC),Anandoram Barooah সময় আহে পাৰভঙা স্মৃতিৰ পৰশ লৈ। প্ৰতিটো Awards(ABILAC), odokké Ph.D ঋতুয়ে মোহছন্ন কৰি ৰাখে ন-ন আয়োজনেৰে। লঠঙা Yammín(KKHOSU) . শীতৰ উমাল ৰ’দালি। ঠৰঙা শেতেলীৰ কথকতা ভাঙি ফাগুন আহে ৰঙাকৈ। শীতে বাট বুলে ফাগুন অহাৰ Mising réngamsok aibonam légapé পথেৰে। প্ৰকৃতিৰ পৰিবৰ্তন হয়,গছবোৰে গা-পখালে। সৰাপাতত ফাগুনৰ ৰং লাগে। হালধীয়া সৰাফুলবোৰ turdag takamém lo:dípé ager gerboné বননি শুৱাই সৰি পৰে,তাৰে এপাহ বুটলি জাক গাভৰুৰ মাজৰে এজনীৰ খোপাত গুজি কোনো ডেকাই আটাহ odokké Mising agomsém mo:pí lolad মাৰে। ka:boné Agom Migang Taburam Taídbí ফাগুন মানেই জোনাকৰ জোৰোণ। ফাগুন ৰঙেৰে ৰাগিয়াল।পলাস, মদাৰ, কৃষ্ণচূড়াৰ আবিৰত যৌৱনৰ takamém mépagla gíné 2019 dítagdok চিলা উৰে । ফাগুন আহে ছন্দময় গতিৰে হৃদয়ত প্ৰেমৰ জোৱাৰ আনে। ধূলিৰ ধুমুহাত ফাগুনে জোকাই গাভৰুৰ 17 Agostodo uyu amo:pé gíkangku.Bí আচল খহাই। চাৰিওফালে ৰঙৰ আয়োজন,ৰঙবোৰে আকাশত জুই ছটিয়াই। লিগাংৰ নিশাচৰ ৰাতিটোত 77 dítakko turla du:to.Bí uyu amo:pé গুমৰাগৰ সুৰ ভাহে,কনেংৰ মনৰ কথা বুজি পোৱা সময় এইয়া। শিমলু ফুলৰ ভাজত মনবোৰত বা লাগে, বসন্তক gídokudodo bíkké mimé odokké আদৰা কচৰৎ কৰে ফাগুনে। নৈখন তৰাং হয়,গোমোঠা ডাৱৰৰ লগত নীলাবোৰৰ ঠেহ লাগে। ফাগুন আহে নতুন ommang Miranda Taíd lang Milindo সৃষ্টিৰ আৱহগীত হৈ। ফাগুনে সোৱৰাই স্মৃতিৰ দৰিয়ালিত নৱনতুন চিন্তাৰ উন্নেষণ। কোনে‌ কয় ফাগুন খৰাং ! Taíd bínyim dong amo:so mépagla কোনে কয় ফাগুন ৰুক্ষ! ফাগুন উন্মুক্ত ,পছোৱাৰ খেলাত আনমনা হয় মনৰ আবেগ। পাৰভঙা gíkangku.Bíkké amírdém Gugamukh ২৩ পৃষ্ঠাত lu:jarlo du:né Abutani lottalo mosi:la lé:tung. Doksiri দকচিৰি ।। মাৰ্চ , ২০২২ ২১

GOMSAR LO:DÉM MÉ:POL TURNANÉ LAMBÉ Newton Pegu Jonai,Dhemaji Mé:podé okkon?Sidé mo:diso turra mé:podém pangkíman.Ajjidagdo: du:né appíng taniye lo:nyiko: turra ngolum sé:kaibí ti:né-ti:pangém,donam- du:dakso: lo:dém mé:pol turra du:lí:dag.Émpigel appíng taniye lo:dém tí:namém bimí:loi ngolu aipé mé:pol turramang.Kapila émyemílo: appíng taniye lo:dém mé:pol turnan mé:po:daggai.Tani ako: lambé:dém kinna:mang pa:la:mang. édí:lailokké:bong baik rénam ma:nyiko: Ngok mé:lotpé mé:podém ba:nyikopé topansula:dag. Abangko: Amír kané ma:la dungngai longéko bí édé mé:po,Akondé Asinbolog mé:po. Appíng taniye amír kané mé:pom ma:nyidém aro:mola:to.Odo: longédo bí pangkí:tag.Sidé mo:písé édémpin taniye ako:sin kamang sé:ko:bí amír kané aipé mé:po:kang.Édé mé:po:kilídém amír kané mé:po émdo:.Amír kané mé:podém sogabgel taniye lo:dém mé:pol turra du:la:mang.Amír kané mé:po:dé lo:dém du:yarmang.Kapila émyemílo: saikel dugge:la:sin tani ako: Doksiri দকচিৰি ।। মাৰ্চ , ২০২২ ২২

LO:DÉM MÉ:POL TURNANÉ LAMBÉ mé:pola turra du:la:dag.Tanilokké ২১ পৃষ্ঠাৰ পৰা ma:nying ma:namé ma:téré kamang.Silo কথাবোৰ ফাগুনে লৈ যায় আপোনজনৰ কাষলৈ।কাণে কাণে বিৰবিৰাই বেথা বোৰে। saik el du:míl yampo: baik rélí:ye; odok শৈশৱৰ দিনবোৰত ফাগুনৰ ৰং বোৰে বাৰুকৈয়ে মোক lédí:pé soka ba:pik kanéko: জোকাইছিল।“ গাঁৱৰ জীয়াৰী সপোন সুন্দৰী, গাওঁতে সপোন ৰচো মই,মাটিতেই সৰগ ৰচো মই দেৱতাই ৰ la:líye.Tanilokké mé:téré লাগি চাই”। কাৰণ ফাগুনৰ আবেলিপৰত বহল পথাৰখনত চিলা উৰুৱাই দূৰলৈ উৰা মৰা হেঁপাহ kamang.Taniye ammem léngkanna aipé জাগিছিল। ফাগুনৰ প্ৰেমত পৰি ডায়েৰী পৃষ্ঠাত আবিৰ আঁকিছিল মনৰ আউল লগা কথাবোৰে। ঘৰৰ mé:dag odokké mé:podag.Taniye amír পাচচোতালত সৰাপাতে পোহাৰ মেলিছিল। আইয়ে বাহনিৰে সৰাপাতক ঠেলে। ফাগুনৰ পছোৱাজাকৰ দিশত kané mé:podog lédílo: dugmínna দৌৰি বতাহে গা কপোৱা সেই ৰাগিলগা সময়বোৰ । এতিয়া সাক্ষী হিচাপে স্মৃতিবোৰ আছেগৈ।প্ৰতি বছৰে Asinbolog mé:podém ফাগুন‌আহে , পাৰভঙা আবেগ অনুভৱ লৈ।বছৰে বাগৰ সলায়, ব্যস্ততাৰ অজুহাতত অতীতৰ দৰে ফাগুনক mitpangédakkung.Amír kané mé:podog অনুভৱ কৰা নহয়,লিখা নহয় মনৰ কথাবোৰ।মনতে শেষ হয় বহু কাহিনী। তথাপি ফাগুন প্ৰিয়,সৰাপাত বুটলি pa:nam mé:podé du:yarné জীৱন জিনাৰ অদম্য হাৱিয়াস।সৰাফুলৰ সুগন্ধ লৈ,শিমুলৰ তেজাল ৰঙত জীৱনটো ৰঙীন কৰা প্ৰতিজ্ঞা mé:pomang.Asinbolog pa:nan কৰো। ফাগুন প্ৰতিশ্ৰুতিৰ প্ৰতীক ই প্ৰেমৰ সৌধ গঢ়ে প্ৰত্যেকৰ হৃদয়ত। ফাগুনৰ মতলীয়া ৰঙত প্ৰতিজনৰ mé:podé:pag du:yarné mé:po. Taniye অন্তৰত উজ্জীৱিত হয় নৱ চেতনাৰ উন্মেষ। বুকুৰ পৰা বৈ থাকক অনামী লহৰত। ফাগুন আহক সদায়ে édí longélo:pé asinbolokki তেজৰঙাকৈ। mé:pola:ma:ji édé longédo:pé lo:dém mé:pol turra:ma:ye.Taniye lodém mé:pol turna:pé asinbolokki mé:pokinpa:ye. Su:pak agom ako: taula:do - Asinbolog mé:po:dém ngolu kapé panggé:la lo:dém mé:pol turra:yen? Appíng taniye Asinbolog mé:podém sogabgel lo:dém mé:pol turramang.Kapila émyemilio: appíng taniye lo:dém mé:pol turna:né lambédém kinmang,Turnamsé okkon kinmang.Turdakso mé:po-mé:dírko: du:dagrung.Turra dungko: lambé:do mé:po kapé du:dakji médírresin édémí:pé du:dag,kapnam-yirnam, pa:nam-pa:ma:namko: du:dag.Odok amin néméi Turnam émtag. Émpila Mé:po-médír appí:dém ngolu lérékpé sogabgel turra dungko: lambédo gíbatla gípé:nampé idag.Odopak ngolu turra dungko lambédog gíbatla gíla:ye,tanipé batlaye,Lo:dém mé:pola turra du:laye. Doksiri দকচিৰি ।। মাৰ্চ , ২০২২ ২৩

GOMSAR DO:LUNG MO:LUSÉ:M NAPÍ- NARÉMONAM LÉGAPÉ AGER TARONG Nirmol Perme: Siro ngo mé:padungku leke tani:lok du:dagdolpé ngasodémo: lunam agomsém-Ngolu sí:lung aralo ka:bégdung.Siro se: tani:é émna lusuné sí:sala donam-tínam légangé adjokosin ,appíngémyam kinné-pa:né émna ngasodém pa:tomang,anu-anu bírduglo mé:suné a:íké í:rgang légapé molennam anu-anu a:yé-apíémbulum to:dí-to:dílo milennam mo:lungdé,mojarné mo:pí dopatíla dungai.Naréné ésar mo:lusém mo:yudlíkpé émna oksijenémbulum dodungai,ansíngo:né idung.Édémpila aso-asopé sé: mo:písé ésarémbulum pa:dungai,pa:tang asi,a:né- kémo jíng-jínga:dung. a:bulok asisém tílídagdoloi Do:lung Mo:lung napí-narémonam tídungai,tídaggom oko kinamésin légapé bottéru:pakné ager tarongko a:mangai.Su:pak se: mo:dinné kinlam la:dagdo kéiké binam do:yíngkídísém to:díso ka:bégdung takam tani:lok kinponamdé aidag- mé:dír ngasodém,lené miksíko díla Ako (1) Asi Molung = Asisé takam kapnamém.Donam-tínamsokké ager- gíturnélok yaloé.Apinsém longéko gertínsukolopé,kémoné ayírsokké longé domapé du:layépé,asisém adjokosin ayírlopé ,tedla dungkosokké dagla tíma:pé du:lamang.A:né-a:bung, Doksiri দকচিৰি ।। মাৰ্চ , ২০২২ ২৪

DO:LUNG MO:LUSÉ:M NAPÍ-NARÉMONAM LÉGAPÉ AGER TARONG tangkídílo naréma:né koksikídídém pédulo sorgoné dé:mígkídídé naréné yoblíkla lé:la,sokgíngké tapumé lenna ésar lédído yedlusugel ésarsém naréngo:la du:né asisém mobulpakdag. mobulpakdag.Sé: asisém péyi:-péttangé Bím Mosíngkunam Agerdé=Ísíngém déngala ,so:bo-menjek,sumyo- bojeru:ngko lepa:yé.Ísíngkídídé si:tumébulu gía:la tíngkolo kinamém yogmopé ila sorgoné mikkí a:modag odokké rammodag. ,dé:mígkídídém ísíng anné kídídé Bím mosíngkunam agerdé dopakbidag.Odokké ísíng kídídé ngolum =Naréma:né koksikídídém asilo naréné ésar oksijenémbulum bidag. yoblíkpa:mayé,aimané attar Tayotolok lusarbinam a:um-nané ijubné lénggéngkolo yoblíkla lé:payé.Asisém do:yingkídísém ngolu takamé kennamdé napí-narépé mopula lé:payé. aidag.Do:lung-Mo:lung napí - Anyi:(2)Among Molung=Ngolu tani: narémonam légapé ngolu rélígpé kisapé méngkinsuma:la gejíkné mo:lulo lenpayé.Lédí mokudsula du:mílo du:né ísíngém tékpaka:mla ísíng sí:lung kaboma:yé.Ékéma:mílo sé: donam amolo pédong-asi kakuma:la a:ínémpiné koksedsé aropé lékoném kokpén- amongé siro do:sanpakdung.Aré kané kokrénpakyéku.Ngolu appíngé sa:tur pinbugkídídé kakumapé ila donam ansulai,sé: mo:písém mosíng- koksedésin siro kokpansudung.Siro ka:silai.Do:lung Mo:lung napí- takam turnéké dungko okumé kama:pé narémonam légapé sé: bottéru:pakné ila bulu bikér-biérdung.Siro buluké ager tarosém \"TAKAM MISING dungko amongém ímí ukpé- PORIN KÉBANG\"sé:m onané ukpakbomna gídung.Odokké yila:ké(16)nané dísang longédo sé: ménggésunam mirígkídílok aríg do:lung napí-narémonam ager tarosém amongém do:nyi ka:nam aba:la kamagné aginpé gerbomtíla gílai,Do:lung- amongé mo:san kisapé ipakdung. Mo:lusém lodísém gejíkmolaje. Bím Mosíngkunam agerdé-=Ngolu appíngé méngkinsugel bojeru:ngko ísíngém le:gel mo:pí mo:lusém gejíkla du:mopayé,odolopak takam turnékídísé bojeru:ngko mé:poko pa:yéku. A:um(3) Ésar Molung=Ésarsé kama:pé imílo mo:písok du:né takam turnékídísé adjokosin turla du:mayé.Ésarsém mobulnékídídé-Gari:-motorlok lenné yogmo mikkí,botté-botténé mo:rémlok lenné yogmo mikkí odokké lambé- Doksiri দকচিৰি ।। মাৰ্চ , ২০২২ ২৫

GOMSAR MISING LEKE DÍRBÍ MAGBO DUGNAM ODOKKÉ YAGE:SULLAD Mg. Raju Kumar Narh Mo:písok bangkí bangkí tani: opín- gínam émdo. Yamné la:sa:dag longkondo ko:érangé ko:néng érangém opé: lokkéi yamné dugnam-gínam- lutatsukapé gído. Édém duktad gínam la:nam, kédan-abír bírsunam atílo aí- émdo.Édé longédém ko:néng éra:dé aíké ilod-gilod atíko atégru:pé kédan-abír bírsunam léga:pé édílo kasudung. Édémpí:pé yamné langkurdag adum-alag bipénampé iye:ji édé do:ying me:lampé du:né/juné gínam-gíkunam atí appíngém ru:ségla lulígdoku. Odo gílod alodégom aí aíké suapé longédo ko:éra:dé adum-alíg bido:do kasunamém anpang-ka:pa:dag. oko oko attarém bompa:yeji édé appí:dém lupo-tausula gídoku. Odokkí Édé bangkí bangkí ope:opín kídí:dok kédan-abír bírsunam lédu:Pé ko:- ju:né gílod gíkampé Mising ko:nédé ané-abu okumdo:pé gílatkunam réngamkégom aí sukampí atékru:pí ju:né yage-sullad manggom ju:ne/du:né émna gíkunam gílamko kasudung. ludo. Juné/du:né gíladokudo magbodé gonro ugon gége:la gípénampé idag Lekelo Mising réngam ara:lo mímbír- odokké apong ki:líng pumsuko yame:é ka:líg mé:líksuyemílo odokké jo:bomna gípénampé idag. Jo:bomnam ané-abué:sin édém tolígye:mílo magbo- appong kídí:dém okum koktogdo jo:la dugla du:dungai édém magbo dugnam lédo. Apong ki:ling-pumsu:dém émdo. Magbo dugnamdé ato-ayo gíbokunam mímbír-yamé kídí:dém éra:dok yabnédém pa:nam léga:ngé jo:bommodo. Bulum ju:né ya;me- éra:do ager gerrésula du:dag. Bík ager mímbír émdo. Odok lédup:pé yumédém gernamdém ka:líg-mé:líg sumílo bím bulu appíngé érang-éra:lo gíla guye- buluk omédém yamnépé bido. pa:némsin orgo:namko kado. Odo Émdaggom lédu lédu:pé Mising réngam yumédo do:lu:lok mímbír-ya:me:é ara:lo:sin bojéko anu-anuyamné gínam- gíkumsula jun:né/du:né mímbírkokki la:nam do:yingé kakangku. Édé la:nam yumé yirman-so:maném modo. Leke:lo gínam kídí:dé-Sola-la:nam, dugla- do:lu mímbír-yame:é ju:né mímbír- la:nam, kumsu-jo:sul-lanam, odokké ya:melok lédu:lo aipé ír-pongkírpé Midang da:la atí atí:é. Édémpé la:nam-gínam appí:dém Mising réngam ara:lo yamné la:nam- Doksiri দকচিৰি ।। মাৰ্চ , ২০২২ ২৬

MISING LEKE DÍRBÍ MAGBO DUGNAM ODOKKÉ YAGE:SULLAD so:man-yirmaném monamko kadungai. Su-su:yang édé yirman so:mandé অণুগল্প kakuma:pé idungku:bo. Odokké okolai- okolai kadunggom leke yirman- so:manlokké angu-angu:la gídungku. দায়িত্ববোধ Édémpila lupé lumílo édébulu gu:nying- ka:nyi:né dírbípí idungku:bo. Kapéné অংশুমান ভূঞা sukké mímbír ya:me:é ír-pongkírpé so:man-yirmandém mége:la, ju:né চামতা,নলবাৰী minom kídí:dém nígre:-ba:re:la kaggu- tadgu:ma:pé inam agerém ka:padung. Édémpiné agerém gernamkokki su- মন কাবেৰীৰো আছিল কিন্তু তাই মন সামৰি থৈছিল। su:yang ju:né minom gínam légap:pé সিদিনা মনটো মৰহি গৈছিল। mímbír-ya:me:ésin mala pa:mapé idungkubo. কাবেৰীৰ মৰহি যোৱা মনটো আজি কিন্তু উজ্বলি উঠিছে।তিনিযুৰি উজ্জ্বল চকুৱে তাইৰ মনটোকো Mising réngamlok dírbí ara:lo উজলাই তুলিছে। édémpiné ggu:nying-pétnyi:né inam- gínam kídí:dé gía:mílo lédu:-lédupé édé তাই মন সামৰাৰ বাবেই দেউতাকৰ শৰীৰটোৱে leke dírbí bélamdé missing réngam ৰাতি কষ্ট পোৱা নাছিল।মাকৰ গাৰপৰা ফটা চাদৰখনো ar:lokké aso: aso:pé yokpagyékubo. আঁ‌তৰিছিল।মৰমৰ ভায়েকটোৱেও সপোন চুবলৈ আৰু Sémpé ako-akopé missing dírbíé এঢাপ আগবঢ়াৰ সুবিধা পাইছিল। yogampé émmílo mising réngamé:sin yokpagye. Kapé émyémílo dírbí kama:mílo réngamsok turgo bélam শিক্ষা kama:ye. Réngam turyarpé dírbí:é turyarla du:pa:ru:ye. Édémpila mising réngam ngo kumpa:dung réngam turnam অংকু ৰিতা ফু কন léga:pé appíngé rélékpé méngkin- kangkinla appíng réngam dírbí agerém দেৰগাঁও gergab-germosulai. Misng réngam írroi./missing dírbí írroi. চাৰিওটা সন্তানকে সু-শিক্ষিত কৰি প্ৰতিস্থিত কৰা প্ৰণতি দেৱীৰ শয্যাগত অৱস্থাত দুয়োজন পুতেকে আলোচনা কৰিছে- \" আজিকালি চুটিবোৰ তেনেই কম । মায়ে সোনকালে আমাক আজৰি কৰি দিয়াহেঁতেন ভাল আছিল !\" Doksiri দকচিৰি ।। মাৰ্চ , ২০২২ ২৭

প্ৰ ৱ ন্ধ অই নিঃতমৰ তাৎপর্য ডাঃ জৱাহৰ জ্যোতি কু লি মিচিং জনগােষ্ঠীৰ লােকগীতৰ মালাকুঞ্জৰ ভিতৰত নিজৰ জীৱনসংগীও লাভ কৰিব পাৰে। ভালপােৱাৰ গভীৰ প্রণয় সম্পর্কীয় কথাৰে পৰিপূৰ্ণ অই নিঃতমবােৰ ঐনিতম হ’ল সবাতােকৈ আপােন আৰু জনপ্রিয় গীত। ডেকাডেকেৰীৰ প্রাণােচ্চল মনত কামনা বাসনাৰ তৰংগ আনবােৰ লােকগীত যেন আঃবাং আৰু কাবানৰ জাগ্রত কৰি তােলে। পিছতেই ৰচনা আৰু ব্যৱহাৰৰ শাৰীত এইগীতবােক হ’ব পৰা যায়। আবাল-বৃদ্ধ-বনিতা সকলােৰে অতি অন্যান্য লােকগীতবােৰৰ ৰচক আৰু ৰচনা কাল মৰমৰ এইবােৰ গীত মিচিং সমাজৰ কিছুমান সামাজিক নির্ণয় কৰিব নােৱাৰাৰ দৰে অই নিঃতমবােৰৰাে উৎসৱ পাৰ্বনৰ বাহিৰেও বিভিন্ন পৰিবেশতাে গায়। ৰচনাকাল জনা নাযায়। তথাপি কালৰ সোঁতেও ইয়াৰ এইবােৰ গীতত প্রকাশ পায় চিন্তাভাৱনাৰ প্ৰাচুৰ্য্যভৰা সার্বজনীয়তা আৰু জনপ্রিয়তাৰ প্ৰভাৱ পেলাব পৰা নাই। অনুভূতি। স্বতঃস্ফূর্তভাৱে নিগৰি আহে প্রেম-পীৰিতিৰ মিচিং জনগােষ্ঠীৰ সামাজিক সাংস্কৃতিক দিশবােৰাে হিয়াভৰা অই নিঃতমবােৰ। বহুদিশত প্রতিফলিত হােৱাকৈ গােৱা এই গীতবােৰ ৰঞ্চ প্রতিদিনে জনপ্রিয়তাৰ দিশত আগবাঢ়ি যােৱাহে আক্ষৰিক অর্থত অই নিঃতমক চমুকৈ নিজৰ অতি পৰিলক্ষিত হৈছে। প্রতিবছৰে ফেনে ফুটুকাৰে নতুন মৰমৰ বা আপােনজনক উদ্দেশ্য কৰি, গােৱা গীত বুলিব বন্যাৰে বাৰিষাৰ ঢল অহাদি নিত্য নতুন অই নিঃতমৰ পাৰি। অই মানে মৰমৰ, নি মানে নিচুকনি আৰু তম ৰচনা আজি এক অবিৰত পৰম্পৰা। মানে যাক উদ্দেশ্য কৰি নিচুকণি দিয়া হৈছে। অসমীয়া বনগীত, বিহুঙ্গীত আদিৰ সমার্থক হিচাপেও ইয়াক ক'ব মিচিং ডেকাগাভৰুৱে মনৰ প্রেম-পিৰীতিৰ পাৰি যদিও অই নিঃতমৰ অৰ্থৰ ব্যাপকতা সুৰ আৰু কথাবােৰ অইনিঃতমৰে প্রায়ে প্রকাশ কৰে। যৌৱনৰ প্ৰকাশভংগীয়ে স্বকীয়তা প্রদান কৰিছে। এইবােৰ গীত আকুল আহ্বান, লগহৈ কথা পতাৰ বাসনা, চেনেহীৰ গাই মনৰ বেদনা, দুখ, হর্ষ, বিষাদ আদি সাময়িকভাৱে ৰূপগুণ বর্ণনা, মনৰ আনন্দ নিৰানন্দ আদি কথাবােৰ হলেও উপশম কৰিব পাৰে। অই নিঃতমৰ যােগেদি এইবােৰ গীতেৰে প্ৰকাশ কৰে। তদুপৰি । অইনিঃতমত যৌৱন বসন্তৰ কোৱাল বন্যাত সাতুৰি নাদুৰি ফুৰা ঠাই পায় সমাজৰ সাময়িক পৰিস্থিতি, প্রাকৃতিক দুর্যোগ, ডেকাগাভৰুৱে নিজৰ প্রিয়জনক লাভ কৰিবৰ বাবে বিলাই বিপত্তি আদি। আকুল আহ্বান জনায়। সেইমতে বহু প্রেমিক প্রেমিকাই অইনিঃতমবােৰ গােৱাৰ কোনাে বিশেষ ঋতু নাই। যিকোনাে পৰিস্থিতিতে ইয়াক গাব পাৰি। সাধাৰণতে অই নিঃতমবােৰ পঃৰাগ উৎসৱ, আলি আই নৃগাং, বিহু, সমজুৱাভাৱে পথাৰত কৃষিকৰ্মৰ কৰাৰ সময়ত, গৰখীয়াই পথাৰত গৰু মহ চৰাওতে, ধানদোৱা, বন নিৰােৱাৰ সময়তাে অই নিঃতম গাব পাৰে। কেতিয়াবা গাভৰু ছােৱালীয়ে তঁতশালতাে অই নিঃতম নিম্নস্বৰত গােৱা দেখা যায়। | অই নিঃতমৰ বৈশিষ্টবােৰৰ ভিতৰত এটা হৈছে ইয়াৰ ৰচক বা গাওঁতাসকলৰ পাৰদৰ্শিতা। Doksiri দকচিৰি ।। মাৰ্চ , ২০২২ ২৮

অই নিঃতমৰ তাৎপর্য সম্পূৰ্ণৰূপে অশিক্ষিত গাঁৱলীয়া ডেকাডেকেৰীয়ে (৩) (৪) আচৰিত ধৰণে অই নিঃতম ৰচনা কৰি গাব পাৰে। পূবৰ বেলিয়ে নেচাই থাকিব পাৰাে প্রতিবছৰে নতুনকৈ লিপিবদ্ধ নােহােৱাকৈ অই নিঃতম পশ্চিমত যায় মাৰ নেভাবি নােৱাৰাে থাকিব কণ্ঠস্থ কৰি গাব পৰাটো সঁচাকৈ লেখত ল'বলগীয়া। তােমালৈ মৰমবােৰ মনত পৰিলে তােমালৈ মৰহী নগৈ অন্তহীন হ'ব। উৰি যাও লাগে মনটি। এইবিধ গীতৰ আন এটি তাৎপর্যপূর্ণ দিশ হৈছে ইয়াৰ সুৰবােৰ। প্ৰতিটো অই নিঃতমৰ সুৰ বেলেগ (৫) (৬) বেলেগ লগতে প্রতিজন গায়কৰ সুৰবােৰাে একে নহয়। দুভাগ নিশা সময়ত তােমাক ধুনীয়াকৈ হাজাৰ হাজাৰ অই নিঃতম গীতৰ হাজাৰটা সুৰেই থাকিব তােমাক দেখি সপােনত কোনেনাে সৰজিলে লাগিব। অর্থ আৰু সুৰৰ সংমিশ্ৰণত শ্ৰোতাৰ মন অভিভূত কাষত নেপাই তােমাক হাঁহিৰ মিছিকিয়াই হৈ নেথাকে। অই নিঃতমৰ দীঘলীয়া সুৰৰ আৰম্ভণিয়ে ভাগৰিছে দেহা কান্দোনত। কৰিছে বলিয়া দেহা মােৰ। কোনােবা অমিচিং শ্রোতাৰাে মন ক্ষন্তেকীয়া ভাৱেও নিশ্চয় প্রভাৱ পেলাব। বৃদ্ধ-বৃদ্ধাও এইবােৰ গীত শুনি (৭) (৮) তাহানিৰ কথাবােৰ মনত পৰে ক্ষন্তেকৰ বাবে হলেও দুখ মনত পৰিছে তােমালৈ উৰণীয়া চৰাইৰ দৰে বেদনা পাহৰি মনবােৰ আনন্দৰে উপচাই দিয়ে। অই দেহা মােৰ জ্বলিছে উৰি যাও কৰে মন নিঃতমৰ সুৰ আৰু অৰ্থৰ স্বতঃস্ফুত আকর্ষণেই হৈছে মলয়া বতাহ হৈ মৰমৰ চেনেহীক ইয়াৰ অন্য এক বৈশিষ্ট। কাষ পাও যেন লাগিছে। সদায় কাষত পাবৰ মন। অই নিঃতমৰ শ্ৰেণীবিভাজন কৰাটো সহজ সাধ্য (৯) (১০) নহয় বুলিয়েই ক’ব লাগিব। ইয়াক ভাৱ আৰু অৰ্থৰ সুগন্ধি ফুলপাহ হৈ বেদনাৰ অশ্রু নুটুকিবা ভিত্তিত অইনিঃতমক নৃগা, আমৰাগ, বৃৰদূক নিঃতম ফুলিছিলাে। একেথােপাতে পাহৰিম বুলি নেভাবিবা আদিত ভাগ কৰা দেখা যায়। তথাপি অইনিঃতম মেঘে ঢাকা জোনৰ দৰে উঠি অহা বসন্তত অইনিঃতমেই। ইয়াৰ লগত সংযােজিত সৰল এৰি গ'লা তুমি মােক। তােমাক নেপাহৰিম মই। শব্দবিন্যাস, ছন্দ আৰু সুৰ লগাই গাব পৰা গুণবােৰ হৈছে অই নিঃতমৰ আংগিক সৌন্দর্যবােৰৰ প্রকাশ। (১১) (১২) কালৰ সোঁতত অই নিঃতমৰ ৰচনাৰ প্রয়ােভৰ হৈছে, কপৌ নহ'লাে মই দুপাখিৰে বৰনৈ পানী দেখি নতুন সুৰ সংযােজিত হৈছে, চিন্তাধাৰাৰাে আমূল উৰি গৈ চাবলৈ দুহাত তুলি পিবৰ মন পৰিবর্তনেও ইয়াত প্রভাৱ পেলাইছে। অন্যান্য ভাষা মন যায় যেতিয়াই হাতৰ ফাকে ফাকে দেখাে বিশেষকৈ অসমীয়া ভাষাৰ শব্দৰাে প্রয়ােগ হােৱা অই তােমাৰ কাষ পাবলৈ। তােমাৰ মিঠা মুখনি। নিঃতম শুনিবলৈ পােৱা গৈছে। অই নিঃতমৰ ৰচনা, সুৰ আদিত খাচ মিচিং শব্দ প্রয়ােগ অক্ষুন্ন ৰখাটোৱেই ইয়াৰ (১৩) (১৪) বৈশিষ্ট হােৱা উচিত। তলত অই নিঃতম গীতৰ নৈৰ সোঁত বাঢ়িছে নৈৰ সোঁতে সোঁতে কেইফাকিমানৰ ভাবানুবাদ দাঙি ধৰিলাে। ঢৌ তুলি তুলি মনটিও মােৰ বৈছে চেনেহীক মনত পৰিছে মিঠা তােমাৰ কথাৰে চকুলাে টুকি টুকি। মােৰ মনটিও নাচিছে (১) (২) (১৫) (১৬) নৈৰ পানী এসুতি তুমি মােৰ চেনেহী উৰাজাহাজ উৰিছে বৈ যােৱা সোঁত দেখিছাে চকুৰ পানী এসঁতি অন্তৰ ভৰা তােমালৈ মৰম ঘূৰি থকা পাখি জানাে দেখি নদীখন দেখা নাই নৈৰ পানী শুকাব এৰি যােৱা যদি তুমি তােমাক বুলি চিনাইছাে তােমাক দেখা পালেও চকুৰ পানী নুশুকায়।। মই থাকিমনাে ক’ত? চকুলাে জানাে দেখিছা তুমি। মনৰ কথা পােৱা নাই। Doksiri দকচিৰি ।। মাৰ্চ , ২০২২ ২৯

অই নিঃতমৰ তাৎপর্য (১৭) (২৪) মন জানাে পাব পাৰি। ইত্যাদি মিচিং জনগােষ্ঠীৰ এইবিধ আপুৰুগীয়া লােকগীতৰ বৰবিহ খাব পাৰাে ইমান বৃষ্টিৰ পাছতাে পূর্ণাঙ্গ পর্যায়ৰ অধ্যয়ন আৰু চৰ্চাৰ প্রয়ােজন অনস্বীকার্য। ভাতৰ পাতত ঢালি কচুপাতত পানী নাই ইয়াৰ প্রকৃত ৰূপ, সুৰ আদিৰাে বিশদ আলােচনা সকলােৱে কামনা কৰে। অতীতৰ অই নিঃতমবােৰৰ এৰিব নােৱাৰাে তােমাক ইমান বিননিৰ অন্ততাে ৰচনা আৰু সুৰবােৰ সংৰক্ষণৰ অভাৱত আজি প্রায় শুনি নােপােৱাকৈ দুষ্প্রাপ্য হৈ পৰিছে। বর্তমান অনাতাঁৰ এপলকৰ বাবেও। তােমাৰ মােলৈ মৰম নাই। আদিত প্রচাৰিত অই নিঃতমবােৰৰাে সুৰ আৰু ৰচনাত ত্রুটি পূর্ণভাবেও প্রচাৰিত হােৱা বুলিয়েই ধৰিব লাগিব। (১৮) (২৫) তথাপি অই নিঃতমবােৰ প্রকৃত বৈশিষ্ট্য থকাকৈ ৰচনা কৰি গােৱাটো সমাজে কামনা কৰে। তােমাক কেনেকৈ এৰিম অবিৰাম বানৰ সোঁতত অণুগল্প তােমাক কেনেকৈ পাহৰিম গৰা খহনীয়া বাঢ়িছে পৰিধি বৰনৈ শুকাই দুবৰি গজিলেহে তােমাৰ কথা নেপাই পাপৰি শইকীয়া বৰা গোলাঘাট তােমাক পাহৰিম মই। নকন্দা মনাে কান্দিছে সৰুৰে পৰাই সি আকাশলৈ চাই বৰ ভাল পায় । (১৯) (২৬) আজৰি সময় পালেই বহি বহি আকাশলৈ চাই থাকে ! বসন্তৰ দুৱাৰ দলিত নৈৰ কাষত নেথাকো দেউতাকক বাৰে বাৰে সোধে -- আকাশখন ইমান বহল ! কোনখিনিৰ পৰা কোনখিনিলৈ আছে দেউতা ? মই প্রেমৰ জ্ঞান পালাে মই গৰা খহনীয়া নেদেখাে কেতিয়াবা আকাশখন চুব পাৰিমনে? গভীৰ মমতাৰে দেউতাকে তাক সাৱটি কয় --- পাৰিবি সোণ ।ভাল কাম তােমাৰ মৰমত আচ্ছন্ন তােমাৰ কাষত নেথাকো কৰিলে ভাল মানুহ হ'লে আকাশখন চুব পাৰিবি । পাহৰিম কেনেকৈ মই। দেহা দহি নমৰাে অনেক বছৰ পাৰ হৈ গ'ল ।কালি দেউতাক চিৰদিনৰ বাবে গ'লগৈ ।দেউতাকৰ নিথৰ দেহটোলৈ চাই থাকোতে (২০) (২৭) হঠাতে তাৰ অনুভৱ হ'ল --- \"আকাশখন বহুত বহল নহয় !!\" প্রাণে ভাল পােৱাৰ পাছত চেনেহী বুলি চিঞৰিলাে এৰিছা কিয় তুমি মােক মাত এষাৰ নেপালাে ওখ চাপৰ বাটেৰেই গৈছাে এবাৰ উলটি চালে হাবাথুৰি বিচাৰি তােমাক। মাত এষাৰাে নেমাতিলে। (২১) (২৮) সূর্যোদয়ক আবৰিছে বৰনৈ পাৰ হ'ব খুজিলে কলা আকাশৰ ডাৱৰে টুলুঙা নাৱত নুঠিবা তােমাক নেপাই মােৰ মােক যদি পাব খােজা জুপুকা মাৰিছে মনটিও। আনৰ কথা নশুনিবা। (২২) (২৯) পাহাৰৰ কাষেদি গলে এবাৰ জনমৰ পাছত জুৰিৰ সোঁত দেখা যায় পুনৰ জনম নােপােৱা লগপােৱা ঠাইত গলে বসন্ত পাৰ হ'লে দুচকুত লােতক বয়। আকৌ ঘূৰাই নেপাবা। তােমাৰ বাবে চিন্তি মই মােৰ চেনেহী মনদি শুনা দিনে ৰাতি পাহৰি আবিয়ৈ হৈ থাকি। দেহা মােৰ এতিয়া যেন হিয়া ঢাকুৰি নেকান্দিবা। শুকান বৰালী মাছ। (৩০) (২৩) বৈ যােৱা সোঁতক আকাশৰ তৰাক কোনে গণিব উভতাব জানাে পাৰি আমাৰ পীৰিতি কোনে জানিব কথা নােকোৱা চেনেহীৰ Doksiri দকচিৰি ।। মাৰ্চ , ২০২২ ৩০

প্ৰ ৱ ন্ধ মিচিং ভাষা শিকোঁ আহক (Mising Agom Kinla:i Kaje) কালিনাথ পাংগিং Ponam-3 তোমাৰ/ আপোনাৰ গাঁওখন ক’ত৷ পাঠ-৩ Ngok do:lu:dé Gejerangé (ঙক Gomyar দঃলুদৗ গেজেৰাঙৗ)- মোৰ গাঁও গেজেৰা৷ বাক্য Silo Do:nyi longngé - (চিল দঃঞি (Sentence) লংঙৗ) আজি দেওবাৰ৷ Yampokolokké a:m gadyebo - Lukéng kadopé langkumsunam (য়ামপকলককৗ আঃম গাদয়ে) অহা কালিৰ পৰা ধান gompirém Gomyar émdo.Lukéng দাব৷ kama:mílo édém Gomyar émmang. Noluk Ali A:ye Líga:do gumrag so:donéi? - (নলুক আলি আঃয়ে লৃগাঃদ গুমৰাগ Lukan– চঃদনৗই) তোমালোকৰ/ আপোনালোকৰ আলি আঃয়ে অৰ্থ প্ৰকাশ কৰা শব্দৰ সমষ্টিয়েই বাক্য৷ অৰ্থ প্ৰকাশ লৃগাঙত গুমৰাগ নাচেনেকি? নকৰিলে তাক বাক্য বুলি নকয়৷ উদাহৰণ– Romen-bí pogolo:pé gíkang-(ৰমেনবৃ É, ngoluk Ali A:ye Líga:lo পগলঃপৗ গৃকাং) ৰমেনে পঢ়াশালিলৈ গ’ল৷ gumrag so:do -(অৗ, ঙলুক আলি আঃয়ে Do:mírté takaré karrendung-(দঃমৃৰতৗ লৃগাঃল গুমৰাগ চঃদ) হয়, আমাৰ আলি আঃয়ে তাকাৰৗ কাৰৰেনদুং)আকাশত তৰা ওলাইছে৷ লৃগাহঙত গুমৰাগ নাচ নাচে৷ Gulab ahpuné pundung-(গুলাব আপ্পুনৗ পুন্দ‌ুং) গোলাপ ফুল ফুলিছে৷ Noluk mo:dumdok aminé Gomyarlok lukanékké- বাক্যৰ কেইটামান okkon? - (নলুক মঃদুমদক আমিনৗ অককন) উদাহৰণ– তোমালোকৰ/ আপোনালোকৰ জিলাখনৰ নাম কি? No apin dotobon -(ন আপিন দতবন ?) তুমি/ আপুনি ভাত খালেনে? Ngoluk mo:dumsok É, ngo apin dotobo - (অৗ, ঙ আপিন দতব’) amíné/aminé Majuli-é - (ঙলুক মঃদুমচক হয়, মই ভাত খালোঁ৷ আমৃনৗ/আমিনৗ মাজুলীঅৗ) আমাৰ জিলাখনৰ নাম Nok do:lu:dé okolon - নক দঃলুদৗ অকলন মাজুলি৷ Nok Aki: kinamdé aikangkun? - (নক আকিঃ কিনামদৗ আইকাংকুন) তোমাৰ / আপোনাৰ পেটৰ বিষটো ভাল হ’লনেকি? É, Ngok aki: kinamsé aikangku - Doksiri দকচিৰি ।। মাৰ্চ , ২০২২ ৩১

মিচিং ভাষা শিকোঁ আহক - (অৗ, ঙক আকিঃ কিনামচৗ আইকাংকু) হয়, মোৰ Karmug-bí minné kopagém réla পেটৰ বিষটো ভাল হ’ল৷ dodung– (কাৰমুগবৃ মিননৗ কপাগৗম ৰৗলা দদুং) কাৰমুগে পকা কল কিনি খাইছে৷ Menjeg a:ré:lok monam pempa kangkítang? - (মেনজৗগ আঃৰৗঃলক মনাম Bí dukandok kopag rédung – পেমপা কাংকৃতাং) মহৰ শিঙৰ পেঁপা দেখিছানে? (বৃ দুকানদক কপাগ ৰৗদুং) তেওঁ / সি দুকানৰ পৰা কল কিনিছে৷ Ma, Menjeg a:ré:llok monam pempa kangkímang-(মা, মেনজৗগ Sé gomyar baumsém Gerné আঃৰৗঃলক মনাম পেমপা কাংকৃমাং) নাই, মহৰ শিঙৰ পেঁপা দেখা নাই৷ lang Gergolo orpansula kangkílai .এই তিনিটা বাক্যক উদ্দেশ্য আৰু বিধেয়ত ভাগ কৰি No oi-ni:tom mokindon / চাব পাৰোঁ৷ mokindonéya? - (ন অই নিঃতম মকিনদন/ মকিনদনৗয়া) তুমি / আপুনি অই-নিঃতম গাব জানেনে? Gerné Gergo É, ngo oi-ni:tom mokindo - (অৗ, ঙ উদ্দেশ্য বিধেয় অই নিঃতম মকিনদ) হয়, মই অই-নিঃতম গাব জানো৷ Kopag mindung Nok ta:tobí édílo sikan ?- (নক তাঃতবৃ অৗদৃল চিকান) তোমাৰ / আপোনাৰ ককা কেতিয়া কল পকিছে৷ মৰিলে? Karmug-bí minné kopagém Ngoluk ta:tobí ménnyi:bo sikang - (ঙলুক তাঃতবৃ মৗনয়িব চিকাং) আমাৰ ককাই যোৱা réla dodung. বছৰেই মৰিলে৷ কাৰমুগে পকা কল কিনি খাইছে৷ A:m gaddu:bon? - (আঃম গাদদুবন) ধান দাইছেনেকি? Bí dukandok kopag Ma, gadma:da -(মা, গাদমাঃদা) নাই, rédung দোৱা নাই৷ তেওঁ/ সি দুকানৰ পৰা কল কিনিছে৷ Nolukké gaddu:bo:néi? -(নলুককৗ গাদদুঃবঃনৗই) তোমালোকৰ / আপোনালোকৰ Sé gomyar aumsok Kopag, দাইছেনেকি? Karmug-bí odokké Bí gompir Appíng Gomyarlo aléb annyiko du:dag. Édé aléb annyidé– 1. aumsé Gernr odokkè mindung, Gerné odokké Gergo. Gomyarlok du:né édé aléb annyidém minné kopagém réla dodung, orpansula kangkílai, –সকলো বাক্যত দুটা ভাগ থাকে৷ এই দুটা হ’ল–ৰ৷ উদ্দেশ্য আৰু ২৷ dukandok kopag rédung kídí:sé বিধেয়৷ বাক্যত থকা সেই ভাগ দুটাক ভাগ কৰি চাওঁ৷ Gergoé.–এই তিনিটা বাক্যত কল, কাৰমুগে, তেওঁ/ Kopag mindung –(কপাগ মিনদুং) কল পকিছে৷ সি -বোৰ উদ্দেশ্য আৰু পকিছে, পকা কল কিনি খাইছে, দুকানৰ পৰা কল কিনিছে আদিবোৰ বিধেয়ক৷্ৰমশঃ...... Doksiri দকচিৰি ।। মাৰ্চ , ২০২২ ৩২

প্ৰ ৱ ন্ধ খিলঞ্জীয়াৰ (!) চৰকাৰৰ দিনতে ভূমিহীন খিলঞ্জীয়াৰ বিননি ৰয়েল পেগু অসমৰ ভূমিপুত্ৰসকলৰ ভূমি সমস্যাই দিনে দিনে কৃষকসকলেই গ্ৰাম্য অৰ্থনীতিৰো বুনিয়াদ গঢ়োতা খনিকৰ। কিন্তু বৰ্তমান ভূমিহীন কৃষক সংখ্যাধিক অধিক জটিল হৈ আহিছে। খিলঞ্জীয়া অসমীয়া ভূমিপুত্ৰ সমস্যাই চিন্তাৰ কাৰণ হৈ পৰিছে। বিশেষকৈ বানপানী ৰাইজৰ ভূমি অধিকাৰ সুৰক্ষিত হোৱাৰ বিপৰীতে আৰু গৰাখহনীয়াৰ লগতে বিভিন্ন প্ৰাকৃতিক দুৰ্যোগৰ ভূমিহীন ভূমিপুত্ৰৰ সংখ্যা দিনে দিনে বৃদ্ধি পাইছে। ভূমি কৱলত পৰি অসমৰ ভূমিপুত্ৰ খিলঞ্জীয়া মানুহে স্থানচ্যুত হৈছে ভূমিপুত্ৰ খিলঞ্জীয়া ৰাইজৰ জন্মস্বত্ব অধিকাৰ। হৈ ভূমিহীন হ'বলগা হৈছে। দ্ৰুত নগৰিকৰণ, ভূমিক সাৰথি কৰিয়েই ভূমিপুত্ৰ খিলঞ্জীয়া কৃষক ৰাইজে উদ্যোগিকৰণৰ ফলটো কৃষক ৰাইজে স্থানচ্যুত হৈ জীৱন চৰ্যা কৰি আহিছে। গ্ৰাম্যপ্ৰধান অসমত বৰ্তমানেও ভূমিহীন অঘৰী জীৱন যাপন কৰিব লগীয়া হৈছে। ভূমিৰ কৃষি কাৰ্যই জীয়াই থকাৰ প্ৰধান সম্বল। কৃষক ৰাইজে অবিহনে সপোন দেখিব নোৱৰা ভূমিপুত্ৰ খিলঞ্জীয়া সেউজীয়া পথাৰত সোণোৱালী সপোন ৰচি অসমীয়া ৰাইজৰ সপোনবোৰ অকালতে মৰহি গৈছে। চৰকাৰে চহা জীৱনৰ সংস্কৃতিক বৰ্ণময় আৰু সমৃদ্ধ কৰি ৰাখিছে। খিলঞ্জীয়া ৰাইজক ভূমি পট্টা প্ৰদান কৰাৰ কথা সততে গ্ৰাম্য সমাজে স্বকীয় সংস্কৃতিৰ বাহক আৰু ধাৰক। Doksiri দকচিৰি ।। মাৰ্চ , ২০২২ ৩৩

খিলঞ্জীয়াৰ (!) চৰকাৰৰ দিনতে ভূমিহীন খিলঞ্জীয়াৰ বিননি কৈ আহিছে। কিন্তু চৰকাৰৰ কথা আৰু কামৰ বিসংগতি তথা বন বিভাগৰ হৃদয়ৰ বৰফ গলা নাই। মাটি-ভেটি সৰ্বজনবিদিত। অনুসূচিত জনজাতি বনবাসী আৰু তথা জাতি সুৰক্ষাৰ শ্ল'গানেৰে ৰাজপাট দখল কৰা অন্যান্য পৰম্পৰাগত বনবাসী (বন অধিকাৰ চৰকাৰৰ দিনত বান-খহনীয়াত সৰ্বস্বান্ত ৰাইজে বহু আইন)-2006 ৰ অধীনত ভূমিপুত্ৰ খিলঞ্জীয়া জনজাতি প্ৰতিকূল পৰিস্থিতিৰ মাজত এটুকুৰা ভূমিৰ বাবে, জীয়াই আৰু অন্যান্য পিছপৰা শ্ৰেণীৰ ৰাইজক ভূমি পট্টা প্ৰদান থকাৰ বাবে দশক দশক ধৰি অবিৰত সংগ্ৰাম চলাই কৰা কথা সততে কৈ আহিছে। কিন্তু সেয়াও বিভিন্ন ৰঙা থাকিব লগা হোৱা ঘটনাই অসমত ভূমিপুত্ৰৰ চৰম ফিটাৰ মেৰপাকত বন্দী। হালুৱা-বনুৱা-শ্ৰমিকসকলেই বিপৰ্যয়ৰ অৱস্থাকে প্ৰতিপন্ন কৰিছে। দশক দশকজুৰি দেশ আৰু জাতিৰ ধৰণী ধৰোতা। এই অন্নদাতা কৃষক- কিয় সমাধান হোৱা নাই লাইকা-দধীয়াৰ পুনৰ শ্ৰমিক ৰাইজক জন্মস্বত্ব ভূমি অধিকাৰ পৰা বঞ্চিত কৰি সংস্থাপনৰ দাবী ? কিয় বাৰে বাৰে প্ৰতাৰিত ল'বলগা কেতিয়াও দেশ আৰু জাতিৰ প্ৰগতিৰ সোপান ৰচনা হৈছে ভূমিপুত্ৰ লাইকা-দধীয়াবাসী ? বাংলাদেশক ভূমি কৰিব নোৱাৰে। এৰি দিব পাৰে, ধৰ্মৰ নামত বাংলাদেশীক নাগৰিকত্ব দিব পাৰে তেন্তে লাইকা-দধিয়াৰ উদ্বাস্ত্ত ভূমিপুত্ৰক কিয় খিলঞ্জীয়াৰ (!) চৰকাৰৰ দিনতে ভূমিহীন চৰকাৰে পুনৰ সংস্থাপন দিব নোৱাৰে ? খিলঞ্জীয়াৰ বিননি শুনা গৈছে। খিলঞ্জীয়াৰ চৰকাৰৰ দিনত ভূমিপুত্ৰৰ বিপৰ্যয় সীমা নোহোৱা হৈছে। লাইকা- লাইকা-দধীয়াবাসীক পুনৰ সংস্থাপন চৰকাৰৰ দায়িত্ব দধীয়াবাসীৰ পৰা আৰম্ভ কৰি আমচাং, ধেমাজি, নহয় নেকি ? এনে অযুত প্ৰশ্নৰ উত্তৰ জানো চৰকাৰৰ জোনাই, শদিয়া আদি বিভিন্ন ঠাইত ভূমিহীন খিলঞ্জীয়াৰ ওচৰত আছে ? উল্লেখযোগ্য যে বিগত 2021 চনৰ লাঞ্ছনা-বঞ্চনা আৰু দুৰ্দশাৰ অবৰ্ণনীয় কাহিনী বিদ্যমান। পুহমহীয়া হাড় কপোৱা প্ৰচণ্ড জাৰৰ মাজতো লাইকা- আজিও অনিশ্চিত হৈ আছে লাইকা-দধীয়াবাসীৰ পুনৰ দধীয়াৰ উদ্বাস্ত্ত ভূমিপুত্ৰ ৰাইজে পুনৰ সংস্থাপনৰ দাবীত সংস্থাপন। প্ৰাক্তন মুখ্যমন্ত্ৰী সৰ্বানন্দ সোণোৱালে গঠন তিনিচুকীয়া জিলা উপায়ুক্ত কাৰ্যালয়ৰ সমীপত মুকলি কৰি দিয়া বিশেষ সমিতিয়েও আশা কৰামতে তৎপৰতা আকাশৰ তলত টিৰ্পালৰ চালি সাজি প্ৰচণ্ড শীতকো দেখুৱা পৰিলক্ষিত নহ'ল বুলি আন্দোলনকাৰী লাইকা- নেওচি পুনৰ সংস্থাপনৰ দাবীত অৱস্থান কৰে। কিন্তু দধীয়াবাসীৰ মাজত গুৰুত্বপূৰ্ণ অভিযোগ উত্থাপিত হৈছে। কৌশলেৰে ধ্বংস কৰা হ'ল এই আন্দোলন ! এই কিয় এনেদৰে বাৰে বাৰে প্ৰতাৰিত, প্ৰবঞ্ছিত হ'বলগা সৰ্বস্বান্ত মানুহখিনিৰ পুনৰ সংস্থাপনৰ বিষয়টো আজিও হৈছে ভূমিপুত্ৰ লাইকা-দধীয়াবাসী। লাইকা-দধীয়াৰ অনিশ্চিত হৈ ৰ'ল। কৰ্তৃপক্ষৰ নাই অকণো মানৱীয়তাৰ উদ্বাস্ত্ত ভূমিপুত্ৰ জনতাই পুনৰ সংস্থাপনৰ দাবীত চলি অনুকম্পা। খিলঞ্জীয়াৰ চৰকাৰ বুলি জহাই ফুৰা এইখন থকা আন্দোলনে অসমৰ বিবেকৱান প্ৰতিগৰাকীৰ চৰকাৰৰ দিনত ভূমিপুত্ৰ খিলঞ্জীয়া লাইকা-দধীয়াবাসীৰ মানুহৰ হৃদয় চুই যোৱাৰ লগতে চৰকাৰৰ বিৰুদ্ধে এই দহাৰ বাবে জগৰীয়া কোন ? লাইকা-দধীয়াবাসীৰ হৃদয়ে হৃদয়ে উপজিছে চৰম ঘৃণাভৰা ধিক্কাৰ। লাইকা- পুনৰ সংস্থাপনৰ আন্দোলনে কেইবাদশক অতিক্ৰম দধীয়াৰ উদ্বাস্ত্ত ভূমিপুত্ৰই পুনৰ সংস্থাপনৰ দাবীত কৰিছে যদি প্ৰতাৰিত লাইকা-দধিয়াবাসীয়ে আজিও সুদীৰ্ঘ বছৰ ধৰি সংগ্ৰাম কৰি আহিছে। বিগত বৰ্ষত পুনৰ সংস্থাপনৰ লাভ কৰিবলৈ সক্ষম নোহোৱা আঁৰত পুহমহীয়া হাড় কপোৱা প্ৰচণ্ড জাৰৰ মাজতো লাইকা- দধিয়াবাসীৰ ভূমিহীন ভূমিপুত্ৰ ৰাইজে পুনৰ সংস্থাপনৰ দাবীত তিনিচুকীয়াৰ লেজাইহোলাত অস্থায়ী শিবিৰত প্ৰায় দুমাহ দিন ধৰি গণ অৱস্থান কাৰ্যসূচী ৰূপায়ণ কৰে। লাইকা-দধীয়াবাসীৰ এই পুনৰ সংস্থাপনৰ আন্দোলনত ইতিমধ্যে দুগৰাকী মহিলাই কৰুণ মৃত্যুক সাৱতি ল'বলগা হৈছে। কিন্তু ইয়াৰ পিছতো চৰকাৰ, প্ৰশাসন Doksiri দকচিৰি ।। মাৰ্চ , ২০২২ ৩৪

খিলঞ্জীয়াৰ (!) চৰকাৰৰ দিনতে ভূমিহীন খিলঞ্জীয়াৰ বিননি কি ৰহস্য নিহিত হৈ আছে ? উল্লেখযোগ্য যে অসমৰ বনগাঁওবাসীৰ চৰকাৰী সা-সুবিধাসমূহ খৰ্ব কৰিবলৈ ভিতৰতে বহুলভাৱে চৰ্চিত দুখন বনগাঁৱৰ নাম হ'ল- আৰম্ভ কৰে। ক্ৰমে লাইকা-দধিয়াবাসী ৰাইজ অন্তহীন লাইকা-দধিয়া। উজনি ব্ৰহ্মপুত্ৰৰ পাৰত অৱস্থিত ডিব্ৰু- সমস্যাৰ চাকনৈয়াত পৰে। লাইকা-দধিয়া বনগাঁৱৰ ছৈখোৱা ৰাষ্ট্ৰীয় বন্যপ্ৰাণী উদ্যানৰ অন্তৰ্গত লাইকা আৰু অস্তিত্ব বিপন্ন হৈ উঠে। ইপিনে লোহিত নদীৰ বান- দধিয়া বনগাঁৱৰ সহজ-সৰল ৰাইজে অনিশ্চিত খহনীয়াত বছৰি সৰ্বস্বান্ত হৈ ভূমিহীন হৈ পৰে লাইকা- ভৱিষ্যতক বুকুত সাবটি কেইবাদশক পাৰ কৰিব লগা দধিয়াৰ জনগণ। ফলত লাইকা-দধিয়াবাসীয়ে বিগত হৈছে। ডিব্ৰু-ছৈখোৱা ৰাষ্ট্ৰীয় বন্যপ্ৰাণী উদ্যানৰ বুকুত 2005-06 চনৰ পৰা তেওঁলোকক উপযুক্ত অন্য অৱস্থিত বন্যাৰ্ত-বুভুক্ষুৰ লাইকা-দধিয়া বনগাঁওবাসীৰ ঠাইত পুনৰ সংস্থাপনৰ বাবে চৰকাৰৰ ওচৰত দাবী ৰাইজে জীয়াই থকাৰ সম্বল হেৰুৱাই পেলোৱা উপক্ৰমৰ জনাই পুনৰ সংস্থাপনৰ সংগ্ৰাম আৰম্ভ কৰে। মিচিং হৈছে। উল্লেখযোগ্য যে ১৯৫০ চনৰ প্ৰলয়ংকৰী জনগোষ্ঠীৰ ছাত্ৰ সংগঠন টি এম পি কেৰ তিনিচুকীয়া ভূমিকম্পৰ ফলত বিধ্বস্ত হোৱা তাহানিৰ কেইবাখনো জিলা সমিতিৰ নেতৃত্বত লাইকা-দধিয়াৰ পুনৰ গাঁৱৰ ৰাইজক ডিব্ৰু সংৰক্ষিত বনভূমিত চৰকাৰে সংস্থাপনৰ আন্দোলনৰ যোগেদি তিনিচুকীয়া জিলা সংস্থাপন দি বনগাঁও হিচাপে স্বীকৃতি দিয়ে। এয়াই উপায়ুক্ত, ডিব্ৰুগড় জিলাৰ উপায়ুক্তৰ লগতে বন লাইকা আৰু দধিয়া বনগাঁও। লাইকা পমুৱা, লাইকা বিভাগ, বনমন্ত্ৰী, মুখ্যমন্ত্ৰীৰ ওচৰত বাৰম্বাৰ আবেদন- পাঁচিদিয়া আৰু লাইকা ৰিগবি গাঁৱৰ সমষ্টিয়েই হৈছে নিবেদনৰ পিছতো আজিকোপতি পুনৰ সংস্থাপন নেপালে লাইকা বনগাঁও। আনহাতে দধিয়া চাৰিসুঁতি, দধিয়া কুলি লাইকা-দধিয়াবাসীয়ে। বিগত 2017 চনৰ শেষৰ ফালে গাঁও, দধিয়া মহমৰা আৰু দধিয়া টেঙাবাৰী গাঁৱৰ তদানীন্তন বনমন্ত্ৰীগৰাকীয়ে আঠ মাহৰ ভিতৰত লাইকা- সমষ্টিয়েই হৈছে দধিয়া বনগাঁও। 2018 চনত বন দধিয়াবাসীক পুনৰ সংস্থাপনৰ প্ৰতিশ্ৰুতি প্ৰদান কৰিছিল। বিভাগে জি পি এছ পদ্ধতিৰে পিয়ল কৰামতে লাইকাত কিন্তু সেয়াও সময়ত গৈ ফুটুকাৰ ফেনত পৰিণত হ'ল। 572 ঘৰ পৰিয়াল আৰু 3,022 জনসংখ্যা আছে। বছৰি হোৱা বিধ্বংসী বানপানী আৰু গৰাখহনীয়াত (বৰ্তমান লাইকাৰ 572 টা পৰিয়ালৰ 109 টা উদ্ধাস্তু লাইকা আৰু দধিয়া বনগাঁৱৰ ৰাইজে ডিব্ৰু- পৰিয়াল তিনিচুকীয়া জিলা জাগুনৰ নাফাই বনাঞ্চলৰ ছৈখোৱাৰ বুকুত আধুনিক মানৱ সভ্যতাৰ স্পৰ্শ নামচিক তাপুত অনিশ্চিত ভৱিষ্যতক বুকুত সাবটি নোপোৱাকৈয়ে জীয়াই থাকিব লগা হৈছে। শেহতীয়াকৈ অস্থায়ীভাৱে আশ্ৰয় লৈ আছে)। ইপিনে দধিয়াত 906 বনগাঁও লাইকা-দধিয়াবাসীয়ে অন্তহীন অভাৱ, ঘৰ পৰিয়াল আৰু 3,843 গৰাকী জনসংখ্যা আছে। অভিযোগ আৰু সমস্যাৰ গৰাত পৰি মানুহ হিচাপে উল্লেখযোগ্য যে প্ৰশাসনিক দিশৰ পৰা লাইকা বনগাঁও জীয়াই থকাৰ সম্বল হেৰুৱাই পেলোৱাৰ উপক্ৰম হৈছে। তিনিচুকীয়া জিলাৰ অন্তৰ্গত আৰু দধিয়া বনগাঁও ব্ৰহ্মপুত্ৰ আৰু ডিব্ৰু নদীৰ বান-খহনীয়াত ঘৰ-ভেটি, ডিব্ৰুগড় জিলাৰ অন্তৰ্গত। ১৯৮৬ চনত ডিব্ৰু অৰণ্য আৰু শস্যপথাৰ হেৰুৱাই সৰ্বস্বান্ত হৈ পৰিছে লাইকা- ছৈখোৱা অৰণ্যক একত্ৰিত কৰি ডিব্ৰু-ছৈখোৱা ৰাষ্ট্ৰীয় দধিয়াবাসী। তদুপৰি দুৰ্বিষহ যাতায়াত, স্বাস্থ্য, শিক্ষা অভয়াৰণ্য ঘোষণা কৰা হয় আৰু তাৰ সমান্তৰালভাৱে আদি মানুহ হিচাপে জীয়াই থকাৰ মৌলিক সা-সুবিধাৰ বনগাঁও লাইকা-দধিয়াবাসীক সকলো চৰকাৰী সা- ভীষণ অভাৱৰ মাজেৰে জীয়াই থকা লাইকা-দধিয়াবাসী সুবিধা প্ৰদান কৰাৰ প্ৰতিশ্ৰুতি চৰকাৰে প্ৰদান কৰে। পুনৰ সংস্থাপন কেতিয়া হ'ব? এয়াই তেওঁলোকৰ বাবে পিছলৈ ১৯৯৯ চনত ডিব্ৰু-ছৈখোৱা ৰাষ্ট্ৰীয় অভয়াৰণ্যক আজিও লাখ টকীয়া প্ৰশ্ন। বনগাঁও লাইকা আৰু ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান ৰূপে চৰকাৰে ঘোষণা কৰে। যিহেতু বন দধিয়াবাসীৰ এশ শতাংশই ভূমিপুত্ৰ খিলঞ্জীয়া মিচিং আইনমতে ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যানৰ ভিতৰত মানুহৰ বসতি জনগোষ্ঠী লোক। বৰ্তমান ৰাজ্য চৰকাৰত মিচিংসকলৰ সম্পূৰ্ণৰূপে নিষিদ্ধ সেয়ে বন্যপ্ৰাণী সুৰক্ষা আইনৰ কথা চাৰিগৰাকী বিধায়ক আছে। ইয়াৰে এগৰাকী মন্ত্ৰীও। দোহাই দি চৰকাৰে ক্ৰমান্বয়ে লাইকা আৰু দধিয়া ফলত মন্ত্ৰী ডা: ৰণোজ পেগুৰ লগতে বাকী মিচিং Doksiri দকচিৰি ।। মাৰ্চ , ২০২২ ৩৫

খিলঞ্জীয়াৰ (!) চৰকাৰৰ দিনতে ভূমিহীন খিলঞ্জীয়াৰ বিননি বিধায়কসকলেও চৰকাৰৰ ওচৰত তীব্ৰ হেঁচা দি বন্যাৰ্ত পঞ্চায়তক মাত্ৰ এখন জৰীপবিহীন গাঁও হিচাপে চৰকাৰী লাইকা আৰু দধিয়া বনগাঁওবাসীৰ পুনৰ সংস্থাপনৰ নথিত আছে। কিন্তু অমৰপুৰ এখন পূৰ্ণাংগ পঞ্চায়ত। ডেৰ পদক্ষেপ লোৱাটো সকলোৰে কাম্য।মিচিং স্বায়ত্তশাসিত কুৰিৰো অধিক জনবসতিপূৰ্ণ গাঁৱেৰে পৰিপূৰ্ণ অমৰপুৰ পৰিষদেও লাইকা-দধিয়াবাসীক পুনৰ সংস্থাপনত পঞ্চায়তত বিশ হেজাৰৰো অধিক জনসংখ্যা আছে। কিন্তু আপোচহীন ভূমিকাৰে যথোচিত পদক্ষেপ গ্ৰহণ কৰাটো এই অমৰপুৰ পঞ্চায়তৰ ডেৰ কুৰিৰো অধিক গাঁৱৰ বিশ সকলোৰে কাম্য। লাইকা-দধিয়াৰ মিচিং ৰাইজক পুনৰ হেজাৰ ৰাইজে স্বাধীনতাৰ সাত দশকৰ পিছটো ভূমি সংস্থাপনৰ বাবে ৰাজ্য চৰকাৰৰ লগতে মিচিং পট্টা পোৱা নাই। একেদৰেই আন জৰীপবিহীন গাঁও আৰু স্বায়ত্তশাসিত পৰিষদেও দায়বদ্ধ। মানৱীয় দৃষ্টিৰেই বনাঞ্চলত বাস কৰা শ শ খিলঞ্জীয়া ৰাইজে তথাকথিত বন্যাৰ্ত লাইকা-দধিয়াবাসীক পুনৰ সংস্থাপন দিয়াটো খিলঞ্জীয়াৰ চৰকাৰৰ দিনটো ভূমি অধিকাৰ পৰা বঞ্চিত। চৰকাৰৰে দায়িত্ব। ইপিনে 2016-17 বৰ্ষৰ বাজেটত তদানীন্তন বিত্তমন্ত্ৰী তথা বৰ্তমানৰ মুখ্যমন্ত্ৰী হিমন্ত বিশ্ব অৰণ্য সুৰক্ষা তথা সংৰক্ষণ প্ৰতিজন সচেতন শৰ্মাই লাইকা-দধিয়াবাসীৰ পুনৰ সংস্থাপনৰ নাম দহ নাগৰিকেই সমৰ্থন কৰে আৰু কৰা উচিত। অৰণ্যৰ কোটি টকা ধাৰ্য কৰিয়েই দায়িত্ব সামৰিলে। কাজেই প্ৰতিজোপা গছ-লতা, বন্য জীৱ-জন্তু, চৰাই-চিৰিকটিৰ ৰাজ্য চৰকাৰে লাইকা-দধিয়াবাসীক পুনৰ সংস্থাপনৰ সুৰক্ষাৰ দায়িত্ব জীৱশ্ৰেষ্ঠ মানুহৰ, চৰকাৰৰ। একেদৰেই নিশ্চিত ব্যৱস্থা গ্ৰহণ কৰি নিজৰ জাতি-মাটি-ভেটি বান-খহনীয়া, প্ৰাকৃতিক দুৰ্যোগত সৰ্বস্বান্ত হৈ বনাঞ্চলত সুৰক্ষাৰ শ্ল'গানক বাস্তৱ ৰূপ দান কৰক। লাইকা- আশ্ৰয় গ্ৰহণ কৰা উদ্বাস্ত্ত খিলঞ্জীয়া মানুহৰ পুনৰ দধিয়াবাসীৰ পুনৰ সংস্থাপনত সাম্প্ৰতিক বিভেদ তথা সংস্থাপনৰ দায়িত্ব গণতান্ত্ৰিক চৰকাৰ। কিন্তু আমচাঙত বিভাজনৰ ৰাজনীতি নকৰি সৰ্বগ্ৰহণযোগ্য নীতি গ্ৰহণ ভূমিপুত্ৰ খিলঞ্জীয়া ৰাইজে অনিশ্চিত ভৱিষ্যতক বুকুত কৰাটো চৰকাৰৰ দায়িত্ব। ডিব্ৰু-ছৈখোৱা ৰাষ্ট্ৰীয় বন্যপ্ৰাণী সাবটি দিন ৰাতি পাৰ কৰিব লগা হৈছে। বিভিন্ন বাতৰি উদ্যানৰ সুৰক্ষাৰ বাবেও বনগাঁও লাইকা-দধিয়াক অন্য কাকতৰ প্ৰকাশ কৰা তথ্যমতে আমচাঙত আশ্ৰয় গ্ৰহণ উপযুক্ত ঠাইত পুনৰ সংস্থাপন দিয়াটো সময়োচিত কৰা মানুহখিনিৰ সৰহভাগেই বানবিধ্বস্ত ধেমাজি, আহ্বান। কিন্তু লাইকা-দধিয়াবাসীৰ পুনৰ সংস্থাপন লখিমপুৰ, মাজুলী, ঢকুৱাখনা আদিৰ। এই জনজাতীয় কেতিয়া হ'ব ? চৰকাৰৰ হাতত আছে উত্তৰ? আছেনে লোকসকলে বছৰ বছৰ ধৰি বানপানী-গৰাখহনীয়াত সদ্ইচ্ছা চৰকাৰৰ ? এডোখৰ ভূমিৰ বাবে ভূমিহীন আপোন ঘৰ ভেটি , কৃষি ভূমি হেৰুৱাই অৱশেষত ভূমিপুত্ৰ ৰেৱতী পাৱ আৰু কস্মিকা মৰাঙৰ দৰে আৰু জীৱনৰ মমতাত আমচাং বনাঞ্চলত থিতাপি লোৱা। এই অধিক লোক জীৱন ত্যাগ কৰাৰ আগতে চৰকাৰে খিলঞ্জীয়া উদ্বাস্ত্ত মানুহখিনিক চৰকাৰে পুনৰ সংস্থাপনৰ লাইকা-দধিয়াবাসীক পুনৰ সংস্থাপন দিয়ক। অন্যথাই বিকল্প ব্যৱস্থা গ্ৰহণ নকৰাকৈ অমানৱীয়ভাৱে বাৰম্বাৰ পৰিস্থিতি অধিক অৱনতি ঘটিলে চৰকাৰেই জগৰীয়া উচ্ছেদ কাৰ্য চলোৱাটো এখন জনকল্যাণকামী চৰকাৰৰ হ'ব। চৰিত্ৰ হ'ব নোৱাৰে। আমচাঙৰ খিলঞ্জীয়া মানুহখিনি উচ্ছেদ হ'লেই অৰণ্যখন সুৰক্ষিত হ'বনে? সঁচাকৈয়ে ইপিনে তিনিচুকীয়া জিলাৰ শদিয়া মহকুমাত অৰণ্যখন সুৰক্ষাৰ বাবেই আমচাঙত উচ্ছেদ চলিছিল গৰিষ্ঠ সংখ্যক খিলঞ্জীয়াই দেশৰ স্বাধীনতাৰ সাত দশকৰ নে? খিলঞ্জীয়াক উচ্ছেদৰ পৰবৰ্তী সময়ত চৰকাৰৰ পিছটো ভূমি পট্টা পোৱা নাই। শদিয়া মহকুমাত 123 আশীষধন্য কোনো বহুজাতিক কোম্পানীৰ হাঁতোৰা খন ৰাজহ গাঁও আছে। তদুপৰি অমৰপুৰ, আপাৰ নাচাই আমচাঙত নপৰিবনে বা এদিন সন্দেহভাজন বাংলাদেশী গাঁও, গড়গাঁও, অসমীয়া নাচাই, মুগলপুৰ আদি13 খন নাগৰিকৰ হাতত আমচাং বিপন্ন নহ'ব তাৰ কি নিশ্চয়তা জৰীপবিহীন গাঁও-এলেকাৰ লগতে ছখন বনাঞ্চলৰ আছে। ৰাজ্য চৰকাৰে উচ্ছেদৰ পূৰ্বে আমচাঙত বাস কৰা ভূমিত প্ৰজন্ম প্ৰজন্ম ধৰি বহু পৰিয়ালে বসবাস কৰি খিলঞ্জীয়া লোকসকলৰ এক সঠিক জৰীপ কৰি পুনৰ আহিছে। উল্লেখযোগ্য যে শদিয়াৰ বৃহত্তৰ অমৰপুৰ সংস্থাপনৰ বিকল্প দিহা কৰাটোহে কল্যাণকামী চৰকাৰৰ Doksiri দকচিৰি ।। মাৰ্চ , ২০২২ ৩৬

খিলঞ্জীয়াৰ (!) চৰকাৰৰ দিনতে ভূমিহীন খিলঞ্জীয়াৰ বিননি প্ৰথম দায়িত্ব আৰু কৰ্তব্য হোৱা উচিত। কিন্তু এই সুবিধাসমূহ ৰাইজে সঠিককৈ পাইছা নে - ই বানবিধ্বস্ত ধেমাজি জিলাত মুঠ 960 খন ৰাজহ লাখ টকীয়া প্ৰশ্ন। ইপিনে অসমত সকলো জিলাতে হেজাৰ হেজাৰ কৃষকৰ দখলত জলডুবা মাটি আছে। কিন্তু গাঁও, 362 খন জৰীপবিহীন গাঁও আৰু 226 খন বন কৃষকৰ জলডুবা মাটিৰ পট্টা প্ৰদানৰ চৰকাৰী নিৰ্দেশনা গাঁও আছে। ধেমাজি জিলাৰ জোনাই ৰাজহ চক্ৰত ৰাজহ নাই। জলডুবা মাটিৰ পোনপটীয়া পট্টা প্ৰদান বা শ্ৰেণী গাঁও 197 খন, জৰীপবিহীন গাঁও 170 খন, বন গাঁও পৰিবৰ্তন কৰি পট্টা প্ৰদান ব্যৱস্থা গ্ৰহণ কৰাটো কাম্য। 151খন, চিচিবৰগাঁও ৰাজহ চক্ৰত জৰীপবিহীন গাঁও 110 খন, বন গাঁও 55 খন, ধেমাজি ৰাজহ চক্ৰত অসমৰ সকলো জিলাতে ভূমি জৰীপ সম্পূৰ্ণ কৰি জৰীপবিহীন গাঁও 11 খন, বন গাঁও 8 খন আৰু ৰাইজক ভূমি পট্টা প্ৰদান কৰিব লাগে। ভূমিহীন ভূমিপুত্ৰ গোগামুখ ৰাজহ চক্ৰত জৰীপবিহীন গাঁও 71 খন আৰু খিলঞ্জীয়া কৃষক ৰাইজক উপযুক্ত ভূমিত পুনৰ বন গাঁও 12 খন আছে। ইয়াৰে জৰীপবিহীন গাঁও আৰু সংস্থাপনৰ ব্যৱস্থা গ্ৰহণ কৰিব লাগে। যুগ যুগ ধৰি বন গাঁৱৰ শ শ কৃষক ৰাইজে আজিকোপতি ভূমি পট্টা বনাঞ্চলত বাস কৰা জনজাতীয় আৰু অন্যান্য পিছ পৰা পোৱা নাই। ধেমাজি জিলা জোনাই মহকুমাৰ 12,923 শ্ৰেণীৰ ৰাইজক বন অধিকাৰ আইনৰ অধীনত ভূমি হেক্টৰ বনভূমি আগুৰি থকা একালৰ হাতী মহলাৰ বাবে অধিকাৰ প্ৰদান কৰাৰ লগতে প্ৰয়োজন সাপেক্ষে বন বিখ্যাত গালী সংৰক্ষিত বনাঞ্চলখন বৰ্তমান এশ শতাংশ গাঁওসমূহ ৰাজহ গাঁও লৈ পৰিবৰ্তন কৰাৰ বিষয়টো ধ্বংস হৈ জনাৰণ্যলৈ পৰিণত হ'ল। এই গালী সংৰক্ষিত চৰকাৰে বিবেচনা কৰিব লাগে। অসমত বিভিন্ন জিলাত বনাঞ্চলত যুগ যুগ ধৰি ভূমিপুত্ৰ খিলঞ্জীয়া ৰাইজে প্ৰস্তাৱিত সংৰক্ষিত বনাঞ্চল আছে। এই প্ৰস্তাৱিত বসবাস কৰি আহিছে। বৰ্তমান গালী সংৰক্ষিত বনাঞ্চলত সংৰক্ষিত বনাঞ্চলসমূহ জীৱ-বৈচিত্ৰ্যৰ ভঁৰাল। কিন্তু বহু চাৰিখন পঞ্চায়তৰ লগতে বিভিন্ন স্কুল-কলেজ, অনুষ্ঠান- প্ৰস্তাৱিত সংৰক্ষিত বনাঞ্চলৰ অস্তিত্ব আজি বিপন্ন। প্ৰতিষ্ঠান গঢ়লৈ উঠিছে। কিন্তু আজিকোপতি তাৰ বহু অসমৰ বন সুৰক্ষাৰ স্বাৰ্থতে এই প্ৰস্তাৱিত সংৰক্ষিত ৰাইজে ভূমি পট্টা পোৱা নাই। একেদৰে জামজিং, বনাঞ্চলসমূহ সংৰক্ষিত বনাঞ্চললৈ উন্নীতকৰণ কৰি চেঙাজান আদি সংৰক্ষিত বনাঞ্চল জনাৰণ্যলৈ ৰূপান্তৰ যথাযত সুৰক্ষা তথা ৰক্ষণাবেক্ষণ ব্যৱস্থা গ্ৰহণ কৰিব হ'ল। অনুসূচিত জনজাতি বনবাসী আৰু অন্যান্য লাগে। ইপিনে যিসমূহ প্ৰস্তাৱিত সংৰক্ষিত বনাঞ্চল পৰম্পৰাগত বনবাসী ( বন অধিকাৰ আইন)-2006 সম্পূৰ্ণকৈ জনাৰণ্যলৈ পৰিণত হৈছে পুনৰ জৰীপ কৰি মতে বনাঞ্চলত তিনিটা প্ৰজন্ম বা 75 বছৰ বাস কৰা প্ৰয়োজনীয় পদক্ষেপ গ্ৰহণ কৰিব লাগে। আনহাতে জনজাতীয় ৰাইজে ভূমি অধিকাৰ লাভ কৰে। কিন্তু এই অসমৰ বিভিন্ন জিলাৰ ৰাজহ চক্ৰৰ কাৰ্যালয়ত বহু ভূমি অধিকাৰৰ পৰাও বঞ্চিত শ শ ভূমিপুত্ৰ। মুঠতে সংক্ৰান্তীয় আবেদন নিষ্পত্তি নোহোৱাকৈ আছে। ৰাজহ খিলঞ্জীয়াৰ চৰকাৰৰ দিনতে বিপৰ্যস্ত খিলঞ্জীয়া ভূমিপুত্ৰ। আদালতৰ জৰিয়তে এই ভূমি সম্পৰ্কীয় আবেদন নিষ্পত্তি কৰি খিলঞ্জীয়া ভূমিহীন ৰাইজক ভূমি পট্টা প্ৰদান বৰ্তমান বিজেপি ৰাজ্য চৰকাৰে 'মিছন বসুন্ধৰা ' কৰিব লাগে। চৰকাৰে কেৱল ভাষণ আৰু শ্ল'গানতে আঁচনি প্ৰৱৰ্তন কৰিছে। পূৰ্বেও কংগ্ৰেছৰ চৰকাৰৰ দিনত খিলঞ্জীয়াপ্ৰেমী নহয়, ভূমিপুত্ৰ খিলঞ্জীয়া ৰাইজক ভূমি 'ধৰিত্ৰী 'আচঁনি আছিল। চৰকাৰৰ অভিলাষী আঁচনি 'মিছন পট্টা প্ৰদান কৰি প্ৰকৃত খিলঞ্জীয়াৰ চৰকাৰৰ পৰিচয় বসুন্ধৰা'ৰ অধীনত উত্তৰাধিকাৰী সূত্ৰে নামজাৰি, দলিল দিয়ক। সূত্ৰই নামজাৰি, বিবাদমুক্ত বাটোৱাৰা, একচনীয়া পট্টাৰ ম্যাধিকৰণ, মাটিৰ শ্ৰেণীৰ পৰিবৰ্তন, ৰাজহ নথিৰ পৰা ম'বাইল : ৯৯৫৪৬৩৮৯৬৭ দখল বা স্বত্ববিহীন পট্টাৰ নাম কৰ্তন, আবণ্টিত মাটিৰ ম্যাদিকৰণ, ভূমি নথিৰ সংশোধনী (নাম আৰু মাটিকালি) ভূমি নথিত পট্টাদাৰৰ ম'বাইল নম্বৰ অন্তৰ্ভুক্তকৰণ আদি সুবিধাসমূহ প্ৰদানৰ কথা কৈছে। Doksiri দকচিৰি ।। মাৰ্চ , ২০২২ ৩৭

প্ৰ ৱ ন্ধ মিচিং সমাজ আৰু জাতীয় সংগঠন জাতিৰাম কামান মি চিং সকলৰ জাতীয় সংগঠন বুলি ক'লে বৰ্তমানে প্ৰশাসনিক অনুষ্ঠান বা স্বায়ত্ব শাসিত পৰিষদৰ সনাপিটিকা হলে জাতিটোৰ সৰ্বাংগীন উন্নয়ণৰ স্বাৰ্থতকৈ চলি থকা ছয় জাতীয় সংগঠন যেনে - স্বায়ত্ব শাসিত পৰিষদে পৰিষদীয় ৰাজনৈতিক অভিষ্ট 1.MBK(Mising Ba:né Kébang), সাধনত অগ্ৰাধিকাৰ লাভ কৰে।সেই বিষয়ে স্থানান্তৰত 2.MAK(Mising Agom Kébang), সবিশেষ আলোচনা আগবঢ়াম।প্ৰথমে বিশদ আলোচনা 3.TMPK(Takam Mising Porin কৰা হওঁক জাতীয় সংগঠনৰ বিষয়ে। Kébang), 4.MDK(Mising Dírbí Kébang), 5.TMMK(Takam Mising ১৯২৪ চনতেই জন্ম লাভ কৰা মিচিং জাতীয় Mimé Kébang) আৰু 6.MMK (Mising সভা,পৰৱৰ্তী কালত ১৯৩৫ চনত পূৰ্ণাংগ ৰূপ লোৱা Mimag Kébang)কে বুজা হয়। এই ছয় সদৌ অসম মিৰি সন্মিলনেই ১৯৫৬ চনত বাঃনৗ কৗবাং অৰাজনৈতিক জাতীয় সংগঠন সমূহেই হল মিচিং নামে পৰিচিত হয়।মিচিং সংগঠন বুলি ক'লে সেই সকলৰ জাতীয় সংগঠন।মিচিং জাতীয় সংগঠনৰ উপৰিও তাহানিৰ পৰা চলি অহা বাঃনৗ কৗবাঙেই হল MAC(Mising Autonomous Council) মিচিংসকলৰ প্ৰধান অৰাজনৈতিক অভিভাৱক সংগঠন। হল মিচিং ৰাইজৰ সৰ্বাংগীন উন্নতিৰ প্ৰতি লক্ষ্য ৰাখি মিচিং সমাজক একত্ৰিকৰণ প্ৰক্ৰিয়াত বাঃনৗ কৗবাঙৰ চৰকাৰে আগবঢ়োৱা এখনি প্ৰশাসনিক অনুষ্ঠান। এক উল্লেখনীয় অৱদানৰ কথা নুই কৰিব নোৱাৰি যদিও আৰ্থ সামাজিক ভাৱে মিচিং সমাজক আগুৱাই নিয়াত জাতীয় সংগঠন সমূহৰ চৰিত্ৰ সদায়েই নিৰপেক্ষ আৰু কিমান অগ্ৰণী ভূমিকা পালন কৰি আহিছে এয়া সন্দেহৰ অৰাজনৈতিক,বিপৰীতে প্ৰশাসনিক গোটৰ চৰিত্ৰ হল আৱৰ্তত!আমি জনা বুজা হোৱাৰে পৰা যিমান বাঃনৗ ৰাজনৈতিক আশীষপুষ্ট। কাজেই জাতীয় সংগঠনৰ লগত কৗবাঙৰ অধিৱেশন দেখি আহিছোঁ সেইবোৰলৈ লক্ষ্য ৰাখিলে দেখা যায় যে বাঃনৗ কৗবাঙৰ সভাপতি পদক লৈ অধিৱেশনস্থলীত খোৱা কামোৰা,বাক্ বিতণ্ডা আৰু ৰাজনৈতিক কূট কৌশল ৰচনা কৰাহে পৰিলক্ষিত হোৱা যেন লাগে!শতবৰ্ষ গৰকিব ধৰা বাঃনৗ কৗবাঙে এতিয়ালৈকে মিচিং সমাজৰ বাবে উল্লেখযোগ্য কৰ্মসূচী হাতত লৈছে বুলি মনে নধৰে আৰু তেনে দৃষ্টান্তমূলক কাম কৰিছে বুলিও ক'ব নোৱাৰি। ১৯৬৬ চনত কুলাজানত অনুষ্ঠিত হোৱা বাঃনৗ কৗবাঙেই হল উল্লেখনীয় বাঃনৗ কৗবাং।কাৰণ,সেই বাঃনৗ কৗবাঙতেই তদানীন্তন প্ৰধানমন্ত্ৰী,প্ৰয়াত ইন্দিৰা গান্ধীয়ে Doksiri দকচিৰি ।। মাৰ্চ , ২০২২ ৩৮

মিচিং সমাজ আৰু জাতীয় সংগঠন পদাৰ্পণ কৰি ঐতিহ্যমণ্ডিত কৰি তুলিছিল। মিচিং সাজ পাৰ আৰু মিচিং অইনিঃতমৰ কথাহে প্ৰথমে কাজেই,কুলাজানৰ বাঃনৗ কৗবাঙক মিচিং সমাজে মনলৈ আহে। বড়ো জনগোষ্ঠীৰ দৰে মিচিং জাতীয় সাজ ঐতিহাসিক বাঃনৗ কৗবাং হিচাপে গন্য কৰি আহিছে। পোছাক সৰ্বাত্মক ৰূপত পৰিধান কৰাত সক্ষম হোৱা ইন্দিৰা গান্ধীৰ উপস্থিতিত বাঃনৗ কৗবাঙে কি চকুত লগা নাই এতিয়াও।বড়ো জনগোষ্ঠীৰ দখনা এতিয়া অসম ঐতিহাসিক সিদ্ধান্ত গ্ৰহন কৰিছিল সেই কথা জনা তথা ভাৰতৰ এটা পৰিচিত সুন্দৰ সাজ পাৰ। নাযায়।প্ৰধানমন্ত্ৰীৰ উপস্থিতিত সেই বাঃনৗ কৗবাঙতেই বড়োসকলৰ দৰে দেউৰী মহিলাও নিজা সাজ পোছাক যদি কুলাজান-ডিবৰু সংযোগী দলঙৰ প্ৰস্তাৱ গ্ৰহন কৰি ৰাজহুৱা স্থানত সুন্দৰভাৱে পৰিধান কৰি আহিছে। ধাৰাবাহিক ভাৱে দাবী উত্থাপন কৰি থকা হলে হয়তু আমাৰ মিচিং জীয়ৰী বোৱাৰীও মিচিং ৰিহা এতিয়‍াৰ বগীবিল-কাৰেং চাপৰি সংযোগী সাঁকোৰ মেখলা,ৰিঃবি গাছেং আদি ৰাজহুৱা ভাৱে পৰিধান কৰি ক্ৰেডিট বাঃনৗ কৗবাঙেই লব পাৰিলেহেঁতেন! আহিছে কিন্তু উৎসৱ পাৰ্বন আৰু সভাই সমিতিতহে সীমিত থকা পৰিলক্ষিত হয়। মিচিং জীয়ৰীয়ে নিজ হাতে বাঃনৗ কৗবাঙৰ পাছতেই ১৮ এপ্ৰিল, ১৯৭২ চনত বোৱা ৰংচঙীয়া মেখেলা চাদৰে যথেষ্ট জনপ্ৰিয়তা লাভ গঠন হোৱা মিচিং সাহিত্য সভা বা মিচিং আগম কৗবাং কৰিছে। ইয়াক ৰাষ্ট্ৰীয় পৰ্য্যায়ত প্ৰচলন কৰিবলৈ হস্ত হল মিচিংসকলৰ দ্বিতীয়টো উল্লেখযোগ্য জাতীয় তাঁত শিল্পৰ উদ্যোগ গঢ়ি তুলি বাণিজ্যিক দিশত সংগঠন। বড়ো সাহিত্য সভাৰ তুলনাত মিচিং আগম আগবঢ়ালেহে ইয়াৰ গুণাগুণ বৃদ্ধি পাব।এতিয়াও মিচিং কৗবাঙেও মিচিং ভাষাৰ উত্তৰণত বিশেষ উল্লেখনীয় সমাজত নিপুন শিল্পীৰ অভাৱ নাই।প্ৰয়োজনীয় সংসাধন কিবা এটা কৰিছে বুলি ধৰিব নোৱাৰি।কাৰণ,আজি আৰু উদ্যোগৰ অভাৱত মিচিং জাতীয় সাজপাৰে দেশীয় পৰ্য্যন্ত মিচিং ভাষা নিচেই চালুকীয়া অৱস্থাতহে আছে। বজাৰত খোপনি পুতিব পৰা নাইকিয়া। মিচিং জীয়ৰীয়ে এতিয়াও দোৱনীয়া চৰিত্ৰত আছে বুলি ক'লেও অত্যুক্তি ৰিঃবি গাছেং পৰিধান কৰাৰ দৰে মিচিং বোৱাৰী সকলে কৰা নহব নিশ্চয়। ৰাজহুৱা স্থানত মেখলাৰে মেঠনি মাৰি কঁকালত সেউজীয়া ৰঙৰ সুন্দৰ চানেকিৰে বোৱা ছেগৰেক তৃতীয়টো গুৰুত্বপূৰ্ন জাতীয় সংগঠনটো হল চালুকীয়া পৰিধান কৰিব পাৰে। কিন্তু ছেগৰেক(কঁকালত মৰা অৱস্থাত সদৌ অসম- অৰুনাচল মিৰি ছাত্ৰ সন্মিলন বিশেষ ধৰণৰ কাপোৰ)পৰিধান লাহে লাহে কমি আহিব নামে জন্ম লভা ছাত্ৰ সংগঠনে পৰৱৰ্তী সময়ত ১৯৭১ ধৰিছে। নগৰ চহৰতটো নায়েই আনকি গাওঁসমূহতো চনৰ ১৬ অক্টোবৰত TMPK(টাকাম মিচিং পৰিন বোৱাৰীসকলে ছেগৰৗক পৰিধান কৰিবলৈ এৰিছে লাহে কৗবাং)বুলি আত্মপ্ৰকাশ কৰে। আশীৰ দশকলৈকে মিচিং লাহে। এগে গাচৰ আৰু ছেগৰেক মিচিং মহিলা ছাত্ৰ সংগঠনো সৰ্বাত্মক ৰূপত আত্ম প্ৰকাশ ঘটা নাছিল। তিৰোতাৰ বাবে এবিধ সুন্দৰ পোছাক। গাদু বা জীম তাৰ পৰৱৰ্তী দশক সমূহত টিএমপিকেয়ে ক্ৰমান্বয়ে কাপোৰ আৰু তাপুম গাছৰ বা এৰি ছাদৰ ক্ৰমান্বয়ে মিচিং অধ্যুষিত অঞ্চলত ব্যাপক জনপ্ৰিয়তা লাভ বিলুপ্ত হব ধৰিছে। দৃৰবৃ কৗবাঙে এটা ইতিবাচক কৰ্মসূচী কৰিবলৈ সক্ষম হয়। একৈশত TMPK য়ে সোনালী তৈয়াৰ কৰিব পাৰে পৰম্পৰাগত মিচিং সাজ- জয়ন্তী বৰ্ষ গৰকিব।ASSU,AJYCP আৰু ABSU পোছাকবোৰ সংৰক্ষণ আৰু সংবৰ্ধনৰ বাবে। দৰে TMPKও জাতীয় ছাত্ৰ সংগঠন স্বৰূপে আত্ম প্ৰতিষ্ঠা লাভ কৰিবলৈ সক্ষম হোৱা এটা বলিষ্ঠ সংগঠন। মিচিং গীতৰ আটাইতকৈ জনপ্ৰিয় গীতটোৱেই হল এয়া মিচিং সমাজৰ বাবে সুখৰ বতৰা। অইনিঃতম। বাকী মিচিং লোকগীত সমূহৰ চৰ্চাৰো প্ৰয়োজনীয়তা আছে কিন্তু আমি ইয়াত অইনিঃতমৰ ১৯৮০ চনত প্ৰতিষ্ঠা লভা MDK বা মিচিং দৃৰবৃ বিষয়েহে আলোকপাত কৰিছোঁ। ধ্ৰুপদী মিচিং সংগীত কৗবাঙো মিচিং সমাজৰ এটি উল্লেখনীয় সংগঠন। মিচিং যেনে_কাবান,আঃবাং, লেৰেলি,ছেল্লয়া আদি গীত আছে ক'লা কৃষ্টি,জাতীয় পৰম্পৰাৰ বিকাশ সাধনত মিচিং দৃৰবৃ সেইবোৰৰো চৰ্চাৰ প্ৰয়োজনীয়তা আছে। কৗবাঙে কিছু অগ্ৰণী ভূমিকা লৈ আহিছে যদিও এয়া যথেষ্ট নহয়। মিচিং ক'লা সংষ্কৃতি বুলি ক'লে পৰম্পৰাগত Doksiri দকচিৰি ।। মাৰ্চ , ২০২২ ৩৯

মিচিং সমাজ আৰু জাতীয় সংগঠন আকৌ আহিছোঁ অইনিঃতমলৈ।মিচিং অইনিঃতম MMK ৰ নেতৃবৰ্গ সচেতন হোৱা প্ৰয়োজন। শুদ্ধৰূপত চৰ্চা কৰি থাকিলে অইনিঃতমক ৰাষ্ট্ৰীয় ইয়াৰোপৰিও মিচিং কথাছবি,সংগীত নাটক আদিৰ পৰ্য্যায়তো জনপ্ৰিয় কৰি তুলিব পাৰি। অইনিঃতমৰ এটা বেলেগ মিঠা সুৰ আৰু আমেজ আছে।ভাষাটো বুজি উন্নতি কল্পে MAA বা মিচিং আৰ্টিষ্ট এচছিয়েশ্যন নাপালেও অইনিঃতমে বাকী অনামিচিং শ্ৰোতাকো নামে সংস্থা এটাও আছে কিন্তু এয়া মিচিং জাতীয় সন্মোহিত কৰিব পাৰে। মাথোঁ অইনিঃতমক বজৰুৱা সংগঠনৰ অন্তৰ্ভুক্ত নহয়। পৰিধিৰ বাহিৰত থাকিও কিন্তু আৰু বিকৃত কৰিব নালাগে। সেইক্ষেত্ৰত দৃৰবৃ কৗবাঙৰ MAA এ সাংষ্কৃতিক দিশত বহু কিছু কাম কৰা বিশেষ কৰণীয় আছে। আৰু এটা গুৰুত্বপূৰ্ণ জাতীয় পৰিলক্ষিত হৈছে। সংগঠন হল ১৯৯০ চনত গঠন হোৱা TMMK বা তাকাম মিচিং মিমৗ কৗবাং বা সদৌ মিচিং মহিলা লগতে মিচিং জনগোষ্ঠীৰ প্ৰতিটো খেলৰ অপৃন কৗবাং সংগঠন। মিচিং মিমৗ কৗবাঙৰ কৰণীয় বহুখিনি আছে। সমূহ।পৰিয়াল পৰিজনৰ সম্প্ৰীতি তথা বংশানুক্ৰমিক মিচিং নাৰীসকলক জাগৰণ অনাত মিমৗ কৗবাঙে দীনপঞ্জী প্ৰস্তুতিত অপৃন কৗবাং সমূহে গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰিব পাৰে কিন্তু মিচিং নাৰী পালন কৰি আহিছে। সংগঠনে তেনে উল্লেখনীয় ভূমিকা পালন কৰিছে বুলি আমাৰ মনে নধৰে। মিচিং নাৰী শিক্ষাৰ লগতে গাঁৱে উপসংহাৰঃ- গাঁৱে হস্ত তাঁত শিল্পৰ ক্ষুদ্ৰ উদ্যোগ,হাঁহ কুকুৰা,গৰু ছাগলী পালনৰ ক্ষেত্ৰত বিশেষ উদ্যোগ নাৰী সংগঠনে এতিয়া আচল কথালৈ আহি আলোচনাটিৰ মুখনি লব পাৰে।নাৰী সংগঠনৰ অগ্ৰণী ভূমিকাহে মিচিং নাৰীৰ মাৰোঁহক।আমি আগতেই উনুকিয়াই আহিছোঁ যে উত্তৰণ ঘটাব পাৰে। প্ৰত্যেকটো জাতীয় সংগঠনৰ চৰিত্ৰ অৰাজনৈতিক হোৱা উচিত। প্ৰতিটো জাতীয় সংগঠনৰেই আছে নিজস্ব পৃথক মিচিং মহিলাসকল স্বভাৱগত ভাৱে কৰ্মপটু,পৈনত সত্বা আৰু প্ৰত্যেকৰে বৈশিষ্ট্য বেলেগ বেলেগ। যিকোনো শিপিনী আৰু হাঁহ কুকুৰা গাহৰি পালনত সিদ্ধহস্ত। সংগঠনে নিজস্ব অস্তিত্বৰে মহিমামন্বিত হৈ স্বতন্ত্ৰ ভাৱে উপযুক্ত infrastructure ৰ অভাৱত মিচিং সমাজৰ কাম কৰিলেহে সেই সেই সংগঠনৰ নিজা নিজা মহিলাসকল গ্ৰাম্য অৰ্থনীতিত স্বাৱলম্বী হব পৰা গৰিমা অটুট থাকিব অদূৰ ভৱিষ্যতে। জাতীয় সংগঠন নাই,যদিও তেওঁলোক কৰ্মপটু।মিমৗ কৗবাঙেহে মিচিং সমূহে নিজা নিজা ফিল্ডত আন্তৰিকতাৰে কাম কৰিলে মহিলাসকলত নৱজাগৰণ আনিব পাৰিব। সংগঠন সমূহ নিশ্চয় নিজ লক্ষ্য আৰু উদ্দেশ্য সাধনত সফলতা লাভ কৰিব পাৰিব। তাৰবাবে কিন্তু বাস্তৱসন্মত ১৯৯৩ চনত গঠন হোৱা MMG বা মিচিং মিমাগ কৰ্মসূচী থাকিব লাগিব আৰু ৰাজনৈতিক মেৰপেচৰ পৰা কৗবাং(মিচিং সংগ্ৰাম পৰিষদ)ৰ বিষয়ে বিশেষ বহলাই সম্পূৰ্ণ মুক্ত হব লাগিব। আলোচনা নকৰোঁ কিন্তু সেইবুলি মিমাগ কৗবাঙৰ দায়িত্ব আৰু কৰ্তব্য নাই বুলি ক'ব নোৱাৰি। দৰাচলতে মিমাগ কথাই কথাই যিকোনো কাৰ্য্যসূচী প্ৰস্তুত কৰিবলৈ বা কৗবাঙৰ কৰণীয় খিনি মুটামুটি TMPK ৰ ছত্ৰছায়াতেই যিকোনো পৰিকল্পনাক বাস্তৱায়িত কৰিবলৈ উমৈহতীয়া হয়। যিকোনো জাতীয় অস্তিত্বৰ স্বাৰ্থত মিমাগ কৗবাঙে মঞ্চৰ প্ৰয়োজন নহয়। আগম কৗবাঙৰ কাম হল সমুখ সমৰত ভৰি দিয়াতো কৗবাঙৰ দায়িত্ব আৰু কৰ্তব্য একাত্মভাৱে ভাষা সাহিত্য চৰ্চা কৰা আৰু পাঠ্যপুথি কিন্তু MMK ৰ স্থিতি কেতিয়াবা কেতিয়াবা ৰাজনৈতিক প্ৰণয়ন কৰা। দৃৰবৃ কৗবাঙৰ কাম হল ক'লা কৃষ্টি উদ্দেশ্য প্ৰণোদিত হয় বাবে MMK ৰ ভূমিকাত সংষ্কৃতিৰ বিকাশ সাধন কৰা। ঠিক তেনেকৈ মিমৗ সন্দিহান হব লগা হয় কিছু কিছু ক্ষেত্ৰত। এইখিনিতে কৗবাঙৰ কাম হল নাৰী সমাজত জাগৰণ অনা আৰু MMKৰ ভূমিকা হব লাগে ন্যস্ত স্বাৰ্থৰহিত আৰু পৰিন কৗবাঙৰ কাম হল বিদ্যাতনিক দিশত মনোনিবেশ ৰাজনৈতিক ভাৱে প্ৰৰোচিত হব নালাগে। সেইক্ষেত্ৰত কৰা আৰু প্ৰয়োজনত ছাত্ৰ সমাজৰ প্ৰয়োজনীয় দাবী পুৰণৰ বাবে সংগ্ৰাম কৰা,যিটো সম্পূৰ্ণৰূপে আৰু শুদ্ধৰূপত ছাত্ৰ আন্দোলন হব লাগিব। আমাৰ বোধেৰে মিচিং বাঃনৗ কৗবাঙে পূৰ্বৰ চৰিত্ৰ Doksiri দকচিৰি ।। মাৰ্চ , ২০২২ ৪০

মিচিং সমাজ আৰু জাতীয় সংগঠন হেৰুৱা যেন লাগিছে।বাঃনৗ কৗবাং হল মিচিঙৰ ভাষ্যই আমাক ভৱাই তুলিলে!তেওঁৰ ভাষ্য হুবহু আটাইতকৈ জ্যেষ্ঠ সংগঠন আৰু অভিভাৱক স্বৰূপ। এনেধৰণৰ আছিল__\"আমি আগতে ভাৱিছিলোঁ MAC বাঃনৗ কৗবাং জ্যেষ্ঠ নাগৰিকৰ দ্বাৰা পৰিচালিত হব লাগে খন অকল মিচিংসকলৰ বুলি;কিন্তু এতিয়া জানিব আৰু এই কৗবাঙৰ যোগেদি আমাৰ ধৰ্মীয় পৰম্পৰা,প্ৰথা পাৰিছোঁ যে MAC খন অকল মিচিঙৰ নহয়,অনামিচিং আৰু সামাজিক ৰীতি-নীতি,নীতি -নিয়ম আদিৰ বাবে সকলৰ বাবেও;গতিকে আমিও এম এ চিৰ মানুহ। নীতি নিৰ্ধাৰন হব লাগে।এলান্ধু কলীয়া নীতি নিয়মৰ আমিও এম এ চিৰ পৰা সা সুবিধা পাইছোঁ\"। এয়া কিছু সাল সলনি ঘটাই যুগৰ লগত খাপ খুৱাকৈ যুগধৰ্মৰ আছিল তেওঁৰ বক্তব্য।MAC ৰ প্ৰতিনিধিৰ বাবে আমিও লগত চলিব পৰাৰ সুন্দৰ পৰিৱেশ এটা গঢ়ি তোলাৰ ভোটদান কৰিছোঁ। কিন্তু ভোটাৰ লিষ্টত অকল মিচিং মাৰ্গদৰ্শন বাঃনৗ কৗবাঙে বিধিগত ভাৱে দিব পাৰে, যিটো ভোটাৰেহে আছে। অকল মিচিং ভোটাৰেৰে নিৰ্বাচিত মঞ্চ হব লাগে বয়োজ্যেষ্ঠ আৰু জ্ঞানোশ্ৰেষ্ঠ বয়োবৃদ্ধ পৰিষদখন কেনেকৈ সকলো জনগোষ্ঠীৰ পৰিষদ হল প্ৰতিনিধি সকলক লৈ। তাকেহে বুজি নাপালোঁ! কিন্তু দেখা গৈছে যে প্ৰায়বোৰ বিষয়ত ই যি কি নহওঁক,মিচিং স্বায়ত্ব শাসিত পৰিষদখন উমৈহতীয়াভাৱে সঘনে সভামঞ্চত উপবিষ্ট হোৱা দেখা এটা প্ৰশাসনিক গোট।মিচিং অধ্যুষিত অঞ্চলৰ সৰ্বাংগীন যায়। পৰিণতি স্বৰূপে যিকোনো agenda ৰ উন্নতি কল্পে গঠন কৰা অসম চৰকাৰৰ অধীনৰ স্বায়ত্ব শাসিত এটা পৰিষদ।কবলৈ গ'লে মিচিং সকলৰ concrete and specified decision স্বাধিকাৰৰ বাবে প্ৰতিষ্ঠা কৰা এখন মিনি চৰকাৰ সদৃশ। লোৱাত হীনদেৰি হৈ যায় ইচ্ছাকৃত বা অনিচ্ছাকৃত ভাৱে। MAC খন সম্পূৰ্ণ ৰাজনৈতিক অনুষ্ঠান। নানা মুনিহৰ নানান মত অমতৰ বাবে কেতিয়াবা ৰাজনৈতিক,অৰ্থনৈতিক আৰু প্ৰশাসনিক ক্ষমতাসম্পন্ন কেতিয়াবা মিটিঙৰ সিদ্ধান্তবোৰ বেবেৰিবাং হৈ যায়। এটা পৰিষদ।কিন্তু হলেও স্বতন্তৰীয়া বিধান পৰিষদ নহয়। ইয়াৰ একমাত্ৰ কাৰণ হল সামূহিক মতানৈক্য।কথাটো অসম চৰকাৰৰ অনুগ্ৰহত চলা এটা প্ৰসাৰিত প্ৰশাসনিক এনেকুৱা পৰ্য্যায় পায়গৈ যে___Everybodys গোট কেৱল মিচিং অধ্যুষিত অঞ্চলক লৈ।তথাপি MAC ৰ কৰণীয় বহুখিনি আছে। পৰিষদখনক ৰাজ্য চৰকাৰে business becomes nobodys দিয়া অনুদান একেবাৰে কম বুলিও কব নোৱাৰি। business ৰ দৰে হৈ পৰে। চৰকাৰৰ আৰ্থিক অনুদানক যদি সুপৰিকল্পিত ভাৱে সদ্ ব্যৱহাৰ কৰে তেন্তে সেইখিনি টকাৰে বহু উন্নয়ণ মূলক তাৰোপৰি জাতীয় সংগঠনৰ উমৈহতীয়া মঞ্চবোৰ কাম কৰিব পাৰি। কেতিয়াও ৰাজনৈতিক উদ্দেশ্য প্ৰণোদিত হব নালাগে অথবা ৰাজনৈতিক ভাৱে প্ৰৰোচিত হব নালাগে। আমি জাক জমকতাৰে ব্যয়বহুল ভাৱে সভা, অনুষ্ঠান আকৌ দোহাৰিছো যে জাতীয় সংগঠনবোৰ অধিৱেশন আদি পতাৰ বাবে ব্যয় কৰা টকাবোৰ অৰাজনৈতিক সংস্থা যেতিয়া সদায়েই ৰাজনৈতিক পৰিষদীয় উন্নয়ণমূলক কামত খটুৱালে মিচিং গ্ৰাম্য মেৰপেচৰ পৰা আতঁৰত অৱস্থান কৰাতো সংগঠনটোৰ দুখীয়া সমাজে আৰ্থিকভাৱে বহুকিছু সকাহ পাব।সেই বাবে বা জাতিটোৰ বাবে মঙ্গলজনক। বুলি আমি সভা সমিতি নাপাতিবলৈ কোৱা নাই। অৰ্থনৈতিক ভাৱে সৰ্বস্বান্ত হোৱা মিচিং সমাজে পেটত সদৌ শেষত MAC,অৰ্থাৎ মিচিং অট'নমাচ গামোছা বান্ধি ৰাজকীয় অনুষ্ঠান পতাৰহে আমি কাউন্সিল বা মিচিং স্বায়ত্ব শাসিত পৰিষদৰ কথাৰে পক্ষপাতী নহয়। সামৰিছোঁ। স্বায়ত্ত-শাসিত পৰিষদখনে একান্তভাৱে পৰিষদৰ এম এ চি খন সম্পূৰ্ণ মিচিং স্বায়ত্ব শাসিত পৰিষদ কামত মনোনিৱেশ কৰিলে, দক্ষতাৰে পৰিষদখন নে জনজাতীয় স্বায়ত্ব শাসিত পৰিষদ এয়া আমাৰ জ্ঞাত পৰিচালনা কৰিলে অনাগত দিনত পৰিষদখন অধিক নহয়।News portal RNEWS ৰ এংকৰ(চিত্ৰকৰ) শিৰোমনি দলেয়ে পৰিচালনা কৰা সাক্ষাৎকাৰ অনুষ্ঠান এটিত এগৰাকী অনা মিচিং ব্যক্তিৰ Doksiri দকচিৰি ।। মাৰ্চ , ২০২২ ৪১

মিচিং সমাজ আৰু জাতীয় সংগঠন সক্ৰিয় হোৱাৰ অৱকাশ আছে।পৰিষদ সক্ৰিয় হৈ সংগঠনেই দেশৰ জনসাধাৰণৰ দ্বাৰা নিৰ্বাচিত হৈ দেশৰ থাকিলেহে উন্নয়ণৰ কামবোৰ ত্বৰান্বিত হব।পৰিষদখন জনসাধাৰণৰ বাবে কাম কৰিবলৈ বাধ্য,যিহেতু নিষ্ক্ৰিয় হলেই জানিব যে উন্নয়ণ স্থবিৰ হৈছে। তেওঁবিলাক ৰাইজৰ প্ৰতিনিধি।কিন্তু জাতীয় সংগঠন সমূহ হল জাতিটোৰ অতন্দ্ৰ প্ৰহৰি আৰু জাতিটোৰ প্ৰতিভূ স্বায়ত্ত-শাসিত পৰিষদে জাতীয় সংগঠনবোৰৰ পৰা স্বৰূপ।তেনে জাতীয় সংগঠনবোৰ যদি ৰাজনৈতিক ভাৱে কিছু আতঁৰত থাকিলেহে পৰিষদীয় কামত একাগ্ৰচিত্তে প্ৰৰোচিত হয় অথবা সংগঠনবোৰক ৰাজনৈতিক অস্ত্ৰ নিজকে ন্যস্ত ৰাখিব পাৰিব।ঠিক তেনেকৈ জাতীয় হিচাপে যদি ব্যৱহাৰ কৰা হয়,তেতিয়া জাতীয় সংগঠন সংগঠনবোৰেও সমদূৰত্বত অৱস্থান কৰি সাংগঠনিক বোৰে নিজস্ব চৰিত্ৰ হেৰুৱাই পেলায় আৰু নিজস্ব সত্বা কামত আত্ম নিয়োগ কৰা উচিত।তেহে নিজ নিজ আৰু স্বকীয়তা বিসৰ্জন দিব লগা হয়।কাজেই সেই সেই ক্ষেত্ৰসমূহ আগুৱাই নিব পাৰিব সুন্দৰভাৱে। জাতীয় সংগঠনবোৰৰ গৰিমাত ম্লান পৰে। গতিকে যিকোনো জাতীয় সংগঠনেই সৰ্বতোপ্ৰকাৰে ৰাজনৈতিক অৱশ্যে MAC য়ে সকলো জাতীয় সংগঠনৰ বাবে মেৰপেচৰ পৰা আতঁৰত থকাতো বাঞ্চনীয়।ৰাজনীতিৰ বাজেটত কিছু কিছু fund allot কৰিব লাগে পথাৰখন বৰ বহল।ৰাজনীতি খেলিবলৈ সাধাৰণ ৰাইজ সাংগঠনিক কামৰ বাবে আৰু লগতে আচঁনিসমূহ আছে।কিন্তু জাতীয় সংগঠনক লৈ ৰাজনীতি কৰা সমীচিন ৰূপায়ণৰ বাবে। নহয়। জাতীয় সংগঠনৰ প্ৰাক্তন নেতাদ্বয় ৰাষ্ট্ৰীয় বিজেপি ৰাজনীতিৰ মেৰপেচৰ পৰা মুক্ত জাতীয় সংগঠনৰ কন্ঠ দলৰ মন্ত্ৰী বিধায়ক হল যেতিয়া পৰিষদৰ কামো সুচল হল মুক্ত সিংহৰ গৰ্জন!বিপৰীতে ৰাজনীতিত লেতু সেতু হব আৰু সংগঠনৰ দাবীবোৰো পুৰণ হোৱাত হীনদেৰি হোৱা সংগঠনৰ কন্ঠ হল পিঞ্জৰাবদ্ধ বাঘৰ গোজৰণি। হব নালাগে। গুজৰি গুমৰিহে থাকিব পাৰে,একো কৰিব নোৱাৰে।কিন্তু কিন্তু এটা কথা জানিব যে বিজেপি দলৰ মন্ত্ৰী বিধায়কে পিঞ্জৰামুক্ত সিংহই বিচৰামতে ইচ্ছানুযায়ী অনায়াসে জাতীয় সংগঠনসমূহৰ শ্ৰুতলিপিত কেতিয়াও কাম চিকাৰ কৰিব পাৰে। নকৰে। ৰাজনীতি আৰু জাতীয় সংগঠন সদায়ে পৃথক সত্বা। ৰাইজে মনত ৰখা দৰ্কাৰ যে ৰাষ্ট্ৰীয় ৰাজনৈতিক দুয়ো নিৰাপদ দূৰত্বত অৱস্থান কৰিলে দুয়োটিৰ বাবে দলৰ মন্ত্ৰী বিধায়ক,স্বায়ত্ত-শাসিত পৰিষদ আৰু জাতীয় শুভ আৰু জাতিটোৰ বাবে মঙ্গলজনক॥ সংগঠন সমূহ প্ৰত্যেকেই একো একোটি বেলেগ বেলেগ সত্বা।ৰাষ্ট্ৰীয় দলৰ মন্ত্ৰী বিধায়ক,স্বায়ত্ত-শাসিত পৰিষদ আপোনাৰ নতুন গ্ৰন্থৰ আৰু জাতীয় সংগঠনসমূহক লৈ খিছিৰি পঘাব নোৱাৰি। প্ৰত্যেকৰে লক্ষ্য আৰু উদ্দেশ্য পৃথক পৃথক।খিছিৰি বিজ্ঞাপনৰ বাবে যোগাযোগ পঘালেই বিপদ অনিবাৰ্য্য। কচু ঢেকীয়‍াৰ লগত জাতিলাউ সিজোৱাৰ দৰে কথা।নিমিলা শাকৰ লগত নিমিলা কৰকঃ পাচলিৰ আঞ্জা। ৮৬৩৮৬৮১৮৮৪ ৰাজনৈতিক দল,নেতা প্ৰতিনিধিৰ লগত জনসাধাৰনৰ যেনেদৰে সম্পৰ্ক আছে ঠিক তেনেকৈ জনগোষ্ঠীয় সংগঠন সমূহৰো সমাজৰ লগত ওতঃপ্ৰোত সম্বন্ধ আছে। কিন্তু জনগোষ্ঠীয় সংগঠন সমূহৰ চৰিত্ৰ অৰাজনৈতিক হব লাগে।ৰাজনৈতিক পৃষ্ঠপোষকতাত অনুষ্ঠান প্ৰতিষ্ঠান আদি গঢ়ি উঠাতো দোষনীয় নহয় কিন্তু নামত অৰাজনৈতিক সংগঠন সমূহ কামে কাজে ৰাজনীতিৰ লগত লেতু সেতু হব নালাগে।যিকোনো ৰাজনৈতিক দল Doksiri দকচিৰি ।। মাৰ্চ , ২০২২ ৪২

প্ৰ ৱ ন্ধ মিচিং ভাষা-শিক্ষা খগেন পেগু যোৱা সংখ্যাৰ পৰা নিয়োজিত ব্যাকৰণ নজনা Proof reader জনৰ৷ সি যি কি নহওক, মিচিং ভাষাত শব্দৰ নৱম খণ্ড (তৃতীয় ভাগ) মাজৰ দুটা ধ্বনিৰ আগৰটোৱে পাছৰটোক প্ৰভাৱিত কৰি Progressive Assimillation (প্ৰগত সমীভৱন) সলনি কৰি দিয়াৰ উদাহৰণ বহুত আছে৷ যথা— মিচিং ভাষাৰ শব্দৰ মাজত ওচৰা ওচৰিকৈ দুটা (i) m-l>mn ধ্বনি থাকিলে দুই ধৰণে ক্ৰিয়া কৰে৷ এক, আগৰ ধ্বনিয়ে পাছৰ ধ্বনিক প্ৰভাৱিত কৰি Ém+la=Émna—বুলি সলনি কৰি দিয়ে৷ ইয়াক ইংৰাজীত Progressive Tum-la=Tumna—বিবুদ্ধি হৈ৷ (জেইল বা Assimillation আৰু অসমীয়াত প্ৰগত সমীভৱন ফাটেকত) ভৰাই৷ বোলে৷ Sum-len=Sumnen—জাপ দি ওলা দুই, পাছৰ ধ্বনিয়ে আগৰ ধ্বনিটো প্ৰভাৱিত Kum-líg=Kumníg—(ভগৱানৰ ওচৰত কৰি সলনি কৰি দিয়ে৷ ইয়াক ইংৰাজীত কাৰোবাৰ ভালৰ বাবে) সেৱা কৰ্ Regressive Assimillation আৰু অসমীয়াত Jum-níg jum-lígla=Jumníg jumnígla পৰাগত সমীভৱন বোলে৷ —গাৰ শক্তিৰে জোৰ দি জোৰ দি আমি ইতিমধ্যে মিচিং ভাষাৰ A:m+li:=A:mni:—ধানৰ কঠিয়া৷ কঠিয়া৷ Regressive Assimillation বা পৰাগত ইত্যাদি৷ সমীভৱনৰ বিষয়ে আলোচনা কৰিলোঁ৷ এতিয়া ওচৰা ওচৰিকৈ থকা এটা শব্দ বা বাক্যৰ আলোচনা কৰিম Progressive মাজৰ দুটা ধ্বনিৰ মাজতো এনে সমীভৱন সংঘটিত Assimillation বা প্ৰগত সমীভৱনৰ বিষয়ে৷ হয়৷ যথা— অৱশ্যে 'মিচিং ভাষাৰ বানান পদ্ধতি' তৃতীয় সংস্কৰণ, 2003 ত Progressive Motum-la:ma:yé=Motumna:ma:yé — বাধা দি ৰাখিব নোৱাৰিব Assimillationটোকো Regressive Gítum-la:ma:yé=Gítumna:ma:yé—গৈ ৰখাব নোৱাৰিব Assimillation বুলিয়ে ভুলকৈ ছপা কৰা হৈছে, Di:tum-la:ma:yé=Di:tumna:ma:yé— খুঁটা বা গোঁজ পুতি ৰখাব নোৱাৰিব যিটো এটা Blunder mistake, অমাৰ্জনীয় Agom+lokké=Agomnokké—ভাষাৰ বা কথাৰ৷ ইত্যাদি৷ দোষ৷ ইয়াৰ শুধৰণী দি স্পষ্ট নকৰিলে আগলৈ অগ্ৰজৰ লগতে অনুজ বা নৱপ্ৰজন্মকো ভুলপথে পৰিচালিত কৰাটো খাটাং৷ আমি ক'ব পাৰোঁ, সেয়া টাবুৰাম টাইদৰ ভুল নহয়; ভুল প্ৰকাশন প্ৰতিস্থান মিচিং আগম কৗবাং Doksiri দকচিৰি ।। মাৰ্চ , ২০২২ ৪৩

মিচিং ভাষা-শিক্ষা অৱশ্যে দুটা শব্দৰ ওচৰা ওচৰিকৈ থকা দুটা ধ্বনিৰ Ta:ng+lok=Ta:lok—কাঁইটৰ বুলিহে কওঁ৷ মাজত Progressive Assimillationৰ লগতে তেনেকৈ কিছুমানে Miting+lo=Mitingno, Regressive Assimilationও লক্ষ্য কৰা Mising+lo=Misingno আদি কয়, আমি যিটো যায়৷ যথা— Mití:lo—মিটিঙত, Misí:lo—মিচিং ইত্যাদিহে কওঁ৷ অৱশ্যে Ba:ng+lo=Ba:ngno—ভাঙত ইত্যাদি৷ Kébang+nébíng=Kéba: nébíng— সাধাৰণ সম্পাদক (b) কিছুমান Loan wordৰ ক্ষেত্ৰতো Do:lung+dokkém=Do:lu:dokkém— ng-lo =ngno দেখা যায়৷ যথা— গাঁওখনৰ পৰা(লৈ আহিছোঁ)৷ ইত্যাদি৷ Beng+lo=Bengno—বেংকত এইক্ষেত্ৰত নিবন্ধ দীঘল হোৱাৰ আশংকাত Geng+lo=Gengno—গেঙত বা গেঙৰ মাজত বহলকৈ আলোচনা কৰাৰ পৰা বিৰত থাকিলোঁ৷ Teng+lok=Tengnok—টেংকৰ৷ ইত্যাদি৷ (ii) n-l>nn টাবুৰাম টাইদ ছাৰৰ বানান পদ্ধতিত নিজৰ ফালৰ পৰা আৰু এটা দেখুৱাইছে৷ যথা— Tun-la=Tunna—জুপিয়াই থাকি Kun-líg=Kunníg—টোপোলা বান্ধি পঠা (v) n-y=nny Pan-lu=Pannu—(মাছ আদি জালত) সান- মিহলিকৈ লাগি ধৰ্ Ban-yag(Ko:yag)=Bannyag—(নৈৰ গঢ়া Pun-líg=Punníg—উলু খেৰ আদিৰ কাইটীয়া আদি) খহি ফালি যা পোখা Ben-yag=Bennyag—ভাগি যা (সাধাৰণতে Séngon+la=Séngonna—বেঙা মেলি৷ Bedyag বুলি কোৱা হয়৷) ইত্যাদি৷ Len-yé=Lennyé—ওলাব; প্ৰকাশ পাব Pén-yo=Pénnyo(Pényo+é=Pénnyo) (iii) r-l>rr —তাৰু Man+yir=Mannyir—বাদ্য বজাবলৈ শিকা Tur-la=Turra—জীয়াই থাকি Kunnyo—পাতেৰে টোপোলা নাবান্ধিবা Kar+len=Karren—কাচিজোন অাকাশত দেখা Ménnyíng—যোৱাবছৰ দে৷ বাকলি গুচাই ভিতৰৰ গুটি আদি উলিয়া Konnyíng—যোৱা বছৰৰ আগৰ বছৰ Kur-led=Kurred—নখেৰে আজুৰি তললৈ পেলা Lunnyíng—অহাবছৰ Gur-líg=Gurríg—চিপৰাং আদিৰে খুচি মাটিৰে Gonnyab—তেনেই ঠেক আৰু চুটি ধুতি৷ লেংটি, সৈতে ঠেলি পঠা৷ গৰু-ম'হ আদিয়ে শিঙেৰে খুচি পঠা৷ পাহাৰীয়া মানুহে পিন্ধে৷ ইত্যাদি৷ Yír-lad=Yírrad—হাঁহিয়াতৰ পাত্ৰ কৰ্ ইত্যাদি৷ (iv) ng-l=ngno (a) Ta:ng+lok=Ta:ngnok(Dunamé)— কাঁইটে বিন্ধা অৱশ্যে এনেকৈ কিছুমানেহে কয়৷ আমি Doksiri দকচিৰি ।। মাৰ্চ , ২০২২ ৪৪

প্ৰ ৱ ন্ধ গ্ৰন্থ নষ্ট হোৱাৰ কাৰণ সমূহ মিনু হাজৰিকা কি তাপ আমাৰ সকলোৰে প্ৰিয় ৷ কেতিয়াবা ছিলভাৰ ফিছ : ৰূপালী বৰণৰ দেখিবলৈ পাওঁ আমাৰ ভাল লগা কিতাপ সমূহ বহু দিন দেখাত মাছৰ হ’লে নষ্ট হৈ যোৱা ৷ কিতাপ নষ্ট হোৱাৰ বাহ্যিক কাৰণ নিচিনা আধা সমূহ হ’ল --- ভৌতিক , ৰাসায়নিক, জৈৱিক আৰু ইঞ্চিমান দৈৰ্ঘ্যৰ প্ৰাণীবিধৰ নেজডাল তিনিভাগত বিভক্ত অণুজৈৱিক ৷ ৷ সেমেকা আন্ধাৰ পৰিবেশত ইহঁতে অতি সোনকালে পোহৰ , তাপ আৰ্দ্ৰতা , ধূলি আদি ভৌতিক কাৰক ৷ বংশবৃদ্ধি কৰে ৷ কাগজৰ উপৰিভাগ ইহঁতে খাই নষ্ট কৰি পোহৰ আমাৰ জীৱনৰ বাবে অতি আৱশ্যক কিন্তু পেলায় ৷ কিতাপৰ বাবে পোহৰ হানিকাৰক ৷ পোহৰত থকা পইতাঁচোৰা: সৰ্বভক্ষী প্ৰাণী , খাবলৈ একো বাকী অতিবেঙুনীয়া ৰশ্মি জৈৱিক পদাৰ্থৰ ৰাসায়নিক নাৰাখে ৷ কাগজ , চামৰা , আঠা , কাপোৰ ইত্যাদি অৱক্ষয়ৰ প্ৰধান কাৰণ ৷ সকলো ই খাই পেলায় ৷ অতিমাত্ৰা তাপে কিতাপৰ চিয়াঁহী , ৰং আদিত নষ্ট কৰে বুক ওৱৰ্ম : কিতাপৰ উপৰিভাগ ইহঁতে খাই পেলায় আৰু কাগজে ইয়াৰ স্বাভাৱিক ক্ষমতা হেৰুৱাই পেলায় ৷ আৰু সৰু সুৰঙ্গ কৰি ভিতৰলৈ সোমাই যায় বংশ বৃদ্ধি আৰ্দ্ৰতা কিতাপৰ প্ৰধান শত্ৰু ৷ আৰ্দ্ৰতাই কাগজ সেমেকা কৰি কিতাপৰ যিকোনো অংশই খাই নষ্ট কৰি পেলায় ৷ কৰি তোলে আৰু কাগজে প্ৰসাৰণ সংকোচনৰ তাৰতম্য উই : উই পৰুৱা অকল কিতাপৰে শত্ৰু নহয় , কাঠৰ হেৰুৱাই পেলায় ৷ আচবাব-পত্ৰ , বেৰ , মজিয়া আদি সকলো নষ্ট কৰে ৷ ধূলি-বালি আমাৰ বায়ুমণ্ডলৰ এক সহজ লভ্য আৰু অণুজৈৱিক কাৰক : খালী চকুৰে দেখা বা নেদেখা হানিকাৰক বস্তু ৷ ই কিতাপ লেতেৰা কৰে আৰু কিছুমান অণুজীৱয়ো কিতাপৰ ওপৰত বিক্ৰিয়া কৰি বেছিদিন লেতেৰা হৈ থাকিলে ইয়াৰ কণাসমূহ কিতাপত সেইবোৰৰ বিভিন্ন প্ৰকাৰে হানিবিঘিণি ঘটায় ৷ ভেঁকুৰ , স্থায়ী বাসিন্দা হৈ ইয়াৰ চেলুল’জ , চিয়াঁহী , ৰং আদিত বেক্টেৰিয়া আদিয়েই হৈছে এই অণুজীৱ সমূহৰ ভিতৰত ক্ৰিয়া কৰি কাগজ বা কিতাপৰ স্বাভাৱিক জীৱনকাল হ্ৰাস প্ৰধান ৷ পোৱাত সহায় কৰে ৷ আচলতে গ্ৰন্থসমূহ ভালদৰে সংৰক্ষণ কৰি ৰাখিবলৈ আমাৰ বায়ুমণ্ডলত বিভিন্ন ৰাসায়নিক পদাৰ্থৰে সদায়ে চাফচিকুণ কৰি থাকিব লাগে ৷ মাজেসময়ে ইটো প্ৰদূষিত হৈ আছে ৷ এইবোৰৰ ভিতৰত ছালফাৰ-ডাই- আলমাৰিৰ পৰা সিটো আলমাৰিলৈ স্থানন্তৰ কৰি থাকিব লাগে ৷ আৰু আটাইতকৈ ভাল ঘৰটো পুথিভঁৰাল অক্সাইড , কাৰ্বন মন’ক্সাইড ইত্যাদিয়ে চিয়াঁহী আৰু হিচাপে ৰাখিব লাগে ৷ তেতিয়াহে আমি গ্ৰন্থসমূহ কিছুমান বহু লাংশী নষ্ট কৰে ৷ জৈৱিক কাৰণ সমূহৰ সংৰক্ষণ কৰি ৰাখিব পাৰিম ৷ কিতাপ নষ্ট হোৱা দেখা যায় ৷ যেনে -= ৰ’ডেন্ট(নিগনি , শহা, এন্দুৰ, কেৰ্কেটুৱা আদি) Doksiri দকচিৰি ।। মাৰ্চ , ২০২২ ৪৫

প্ৰ ৱ ন্ধ কণ্ডাৰ গুঃমৃনৰ ইতিবৃত্ত (মিচিং প্ৰৱজনৰ চমু ইতিহাস) হৰিচৰণ পেগু আৰম্ভণিঃ বংশ বা অপৃন বুলিলে সাধাৰণতে এটা নিৰ্দিষ্ট ডাঙৰীয়াৰ ৰূপ হিচাপে গন্য কৰি পিতৃ পিণ্ডাদি সমৰ্পিত কৰা হয় । এটা গুঃমৃনৰ উত্তৰসুৰীৰ মাজৰে কোনো মহান বৃত্তৰ মাজত একেটা নীতি নিয়ম ডোলেৰে আবৃত্ত, আত্মাক কোনো বংশৰ আদি-মূল হিচাপে গণ্য কৰি সেই একেটা ৰক্তৰ উত্তৰসূৰী পৰিয়াল বৃক্ষকে বুজা যায় । নামেৰেই বংশৰ পৰিচয় দিয়া দেখা যায় যাক আমি অপৃন শব্দৰ আভিধানিক অৰ্থ হৈছে একেলগে জন্মলাভ অপৃন বুলি অভিহিত কৰিছো । অৱশ্যে গুঃমৃনৰ কোনজন কৰা কুটুম্ব । ইংৰাজী clan বা lineage শব্দক উত্তৰসুৰীক অপৃনৰ প্ৰতিষ্ঠাপক হিচাপে গন্য কৰা হয় অপৃনৰ সমাৰ্থক হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰি । ইয়াৰ অথবা কাৰ নামক কেতিয়া কেনেকৈ উপাধি হিচাপে পৰা অপৃন শব্দই বংশ ,কূল , পৰিয়াল অথবা খেল আদি গ্ৰহণ কৰা হয় তাৰ কোনো ধৰা-বন্ধা বৈজ্ঞানিক নীতি শব্দবোৰক সাঙুৰি লৈছে বুলি সিদ্ধান্তলৈ আহিব পাৰি । নিয়ম আমাৰ মিচিঙৰ অপৃন সকলৰ মাজত নাই । মিচিং সকলৰ অপৃনক বৰ্ণহিন্দু সকলৰ বৈদিক আনহাতে বংশৰ উপৰিপুৰুষ গুঃমৃন দেৱতাৰ ওপৰতো গোত্ৰোদ্ভৱ বংশলতাৰ সৈতে তুলনা কৰিব পাৰি । বৰ্ণ আন এক গুঃমৃন আমাৰ মাজত বিদ্যমান যাক গুঃমৃন হিন্দু সকলে নিজকে কোনো পৌৰাণিক বিশিষ্ট ঋষিৰ চয়িন হিচাপে জনা যায় । গুঃমৃন চয়িনক গুঃমৃন বত্তে পৰা উৎপত্তি হোৱা বুলি বিশ্বাস কৰি সেইমতে সেই হিচাপে পূজা অৰ্চনা কৰে । চেঃদি মেঃলৰ প্ৰত্যক্ষ সৃষ্ট ঋষিৰ নামেৰে গোত্ৰ বিচাৰ কৰে । যেনে পৰাশৰ গোত্ৰ , বুলি মান্য কৰি আজিও মিচিং সকলে নিজৰ মেৰামৰ গাৰ্গ গোত্ৰ , অস্তি গোত্ৰ ইত্যাদি । তেনেকৈ আমাৰ মিচিং এটা চুক গুঃমৃন চয়িনৰ নামত সমৰ্পিত কৰি প্ৰতিদিনে সকলেও নিজ নিজ উপৰিপুৰুষ কোনো মহান আত্মাৰ আপঙেৰে অভিষেক কৰে । এই গুঃমৃন চয়িং আৰু বংশৰ নামেৰে নিজৰ অপৃন নিৰূপণ কৰে । অৱশ্যে গুঃমৃন আৰু উপৰিপুৰুষ গুঃমৃনজন একেজনেই নহয় । অপৃন হয়তো একে নহয় অথবা দুয়ো সমাৰ্থক নহয় । কিন্তু দুয়োৰে নিগূঢ় সম্পৰ্ক আছে । মিচিং জাতিৰ বহুকেইটা ফৈদ আছে আৰু প্ৰতিটো ফৈদৰে নিজা নিজা গুঃমৃন , অপৃন আদি আছে । মিচিং সকলৰ অপৃনৰ ওপৰত গুঃমৃন । অপৃনে প্ৰত্যেকৰে নিজা নিজা বংশাৱলী উপবংশাৱলী আছে । বংশাৱলীক বুজোৱাৰ বিপৰীতে গুঃমৃন শব্দই এতিয়ালৈ প্ৰায় বাৰটা ফৈদৰ মিচিং ঠেঙুলি চিনাক্ত হৈ গোত্ৰদেৱতাক সূচায় যাৰ অৰ্থ হৈছে বংশ প্ৰৱৰ্তক উপৰি আছে । তাৰে প্ৰধান ফৈদবোৰ হৈছে দেলু, পাগৰঃ , ময়ৃং পুৰুষৰ সন্তানৰ শৃংখল । অৰ্থাৎ কোনো অপৃনৰ গুঃমৃন , চাঃয়াং , অয়ান , দামবুগ , চামুগুৰিয়া , বিহিয়া , মানে হৈছে তেওঁলোকৰ দূৰ অতীতৰ উপৰি পিতৃ পুৰুষ । তামাৰ , বংকোৱাল , চমুৱাং আৰু বেবেজীয়া । অৱশ্যে গুঃমৃনৰ ওপৰত দেৱত্ব আৰোপ কৰা হয় আৰু ইয়াক Doksiri দকচিৰি ।। মাৰ্চ , ২০২২ ৪৬

কণ্ডাৰ গুঃমৃনৰ ইতিবৃ্‌ত্ত (মিচিং প্ৰৱজনৰ চমু ইতিহাস) মিচিং বুদ্ধিজীৱী সকলে এতিয়াও এই বিষয়ত ঐক্যবদ্ধ চঃব গুঃমৃন --- দলে , মিছং , কাগয়ুং হোৱা দেখা পোৱা নাই । মিচিঙৰ প্ৰথম বুৰঞ্জীবিদ চঃদ গুঃমৃন -- - পাইট হিচাপে খ্যাত সোনাৰাম পাঞাং কটকীদেৱে চমুৱা জঃব গুঃমৃন ----- তাকু ,বংকোৱাল , বিহিয়া আৰু বেবেজীয়াক মিচিঙৰ ঠেঙুলি জঃতিৰ গুঃমৃন ---- পাতিৰ হিচাপে ৰখা নাই । বৌদ্ধিক মহলত এতিয়াও মিচিঙৰ ন তঃৰি গুঃমৃন -- বৰি ৰ পৰা দহটাহে ফৈদহে আছে বুলি চিহ্নিত কৰা হৈছে । পাংকং গুঃমৃন --- পায়েং যিকি নহওক ন দহ বা বাৰটাৰ সঠিককৈ কোনটো শুদ্ধ পেদং গুঃমৃন --- চুংক্ৰাং , য়িৰাং এয়া বৌদ্ধিক মহলৰ বিচাৰ্যৰ বিষয় । পাংকং মিয়ং গুঃমৃন -- ঙাটে এতিয়ালৈ মিচিং সমাজত প্ৰচলিত গুঃমৃন সমূহ হৈছে বমি গুঃমৃন -- কুলি , কুটুম , কমান , কাৰ্দং (?), মিলি , কণ্ডাৰ , বমি , চঃব , বকি , মিয়ঃ পাংকং মিয়ং , লঃয়িং পাঃদুন (?) , কুম্বাং , দাঃচাং , পাঃচুং । , লংগৃং , পেদং , তঃৰি , বজু , লঃৰৃন , বনুং , জঃব , বঃকি গুঃমৃন ---- ৰেগন লঃয়, বজুম , লৃংকুং ,জঃতিৰ , পবাং , কেনতু , কেব্ব/ বজু গুঃমৃন --- পাঃদী বৰাং , পাংকং , লেগ' , কেঃদ', য়ঃব আদি । বনুং গুঃমৃন ----- মঃৰাং এতিয়ালৈকে এই চৌব্বিছটা গুঃমৃনৰ নামোল্লেখ পোৱা বজুম গুঃমৃন --- তাৰাগ গৈছে । ইয়াৰে মাজৰ সৰ্ববৃহৎ গুঃমৃনটো কণ্ডাৰ গুঃমৃন । লংগৃং গুঃমৃন --- পাংগৃং , পগাগ , নৰহ , চিন্তে , কণ্ডাৰ গুমৃনত প্ৰায় চৌব্বিছটা সৰু বৰ পাঃদুন আৰু লাগাছু । ঠেঙুলি(বংশাৱলী) সন্নিৱিষ্ট হৈ আছে । প্ৰধানত পেগু লঃয়ঃ গুঃমৃন---- টাইদ অপৃনৰ কেন্দ্ৰস্থল কণ্ডাৰ গুঃমৃনে চৌব্বিছোধিক বংশ লঃয়িং গুঃমৃন -----চাৰহ , পাৱ উপাধি লৈ মিচিং সকলৰ সৰ্ববৃহৎ গোত্ৰ হিচাপে লৰিন গুঃমৃন---- মঃডি পৰিচিত হৈ আছে । লৃংকং গুঃমৃন----তায়ে , য়েইন য়ঃব গুঃমৃন----টাৱে মিচিং সংস্কৃতিৰ আলেখ্য পুথিখনৰ শ্ৰদ্ধেয় নাহেন্দ্ৰ পাদুন লেগ' গুঃমৃন--- লেগ' ছাৰৰ গুঃমৃন বা গোত্ৰদেৱতা শীৰ্ষক প্ৰৱন্ধটিৰ আধাৰত (অৱশ্যে এই তালিকাত সমূহ উপাধি অন্তৰ্ভুক্ত হোৱা আৰু সোনাৰাম পাংঞাং কটকীদেৱৰ মিৰি জাতিৰ নাই । ) বুৰঞ্জীৰ আধাৰত তথা কিছু নিজস্ব সংযোজনেৰে মিচিং সকলৰ কোনটো গুমৃনৰ অন্তৰ্গত কোন কোন উপাধি ওপৰত উল্লিখিত গুঃমৃননামাত যথেষ্ট আহোঁৱাস আছে । আছে তলত উল্লেখ কৰা হ'ল । কেইবাটাও উপাধি একাধিক গুঃমৃনৰ অংশবিশেষ হিচাপে দেখা পোৱা যায় । সেইবোৰৰ পৰা এটা কথা কণ্ডাৰ গুঃমৃন -- গুপিত , গুদাং , কাৰী , মেধি , মিলিং প্ৰমাণিত হয় যে আদিতে দুয়োটা গুঃমৃন হয় একে এৰাং , কমাৰ , পাটগিৰি , পাতিৰি , পাঠৰী , উচাপেগু , গোত্ৰৰ অন্তৰ্গত আছিল নহয় ইটোৱে সিটোৰ নিকটৱৰ্তী গাঁওবুঢ়া , জন্তিয়া , দমদম পেগু , বান্দেনা পেগু , কতি হিচাপে বসবাস কৰিছিল । আকৌ এনে একাংশ বংশ বা , চন্দি , চকীয়াল , দয়িত পেগু , সাতোলা পেগু , অপৃন আছে যিয়ে সঠিককৈ নিজৰ গুঃমৃনৰ কথা কব জেকতুম পেগু , চুকতাম পেগু , জঃক পেগু , বৰুৱা নোৱাৰে । কাজেই এনে একাংশ বংশই নিজৰ নিকটতম পেগু , আপৃগুদাং পেগু আদি । প্ৰভাৱশালী গুঃমৃনৰ অংশ হিচাপে নিজকে পৰিচয় দি কেঃদ / কেঃয়ৃ গুঃমৃন --- টায়েং আহিছে । প্ৰতিটো গুঃমৃনত একাধিক উপাধি আছে । কেব্ব বৰাং গুঃমৃন -- দাঃচাং (বমি) মিচিঙৰ উপাধিৰ সংখ্যাও তেনেই তাকৰ নহয় । উপাধিৰ কেঃন্তু গুঃমৃন --- মেদক দিশৰ পৰা বিভিদ বৈচিত্ৰতা বিদ্যমান মিচিং সমাজ । Doksiri দকচিৰি ।। মাৰ্চ , ২০২২ ৪৭

কণ্ডাৰ গুঃমৃনৰ ইতিবৃ্‌ত্ত (মিচিং প্ৰৱজনৰ চমু ইতিহাস) এতিয়ালৈকে আমি প্ৰায় শতাধিক মিচিং উপাধি সংগ্ৰহ এক অগ্ৰণী গুঃমৃন হিচাপে প্ৰৱজনৰ ইতিহাসৰ নেতৃত্ব কৰিবলৈ সক্ষম হৈছো । নিসন্দেহে আৰু অধিক উপাধি বহন কৰাৰ জনশ্ৰুতিমুলক সাক্ষ্য তথা কিছু কিছু থকাৰ পৰা নুই কৰিব নোৱাৰি । তাৰ কেইটামান মিচিং ঐতিহাসিক সমল কণ্ডাৰসকলৰ সপক্ষে আছে কাজেই উপাধি ইয়াত সন্নিৱিষ্ট কৰিবলৈ প্ৰয়াস কৰিছো । আমি কণ্ডাৰ গুঃমৃনৰ ইতিহাসক মিচিং প্ৰৱজনৰ ইতিহাসৰ সৈতে সংপৃক্ত কৰি অধ্যয়নৰ প্ৰয়াস কৰিম । কপ্তাক , কমান , কাগয়ুং , কাৰ্দং , কাৰ্কি , কাৰ্তাগ তাৰো আগতে কণ্ডাৰ সকলৰ মুঠ ঠালৰ সংখ্যা আৰু ,কাৰি , কেদং , কামতি , কুলি , কুম্বাং , কুটুম , গাম , ইহতৰ নাম বৃতান্ত উল্লেখ কৰি লব বিচাৰিছো । গাতাগ , গাঃৰে , গাঃচি , গামবুঢ়া , গুদাং , গুপিত , ঙাটে , চাৰহ , চুংক্ৰাং , চিৰাং , চায়েঙীয়া , চাংমাই , আমি এই লেখাৰ আৰম্ভণিতে কৈ আহিছো যে চকিয়াল , চিন্তে , চিৰাম ,চন্দি , চানং জিমে , জেকতুম মিচিং গুঃমৃন সকলৰ ভিতৰত সবাতোকৈ বিশাল , জঃব* , জঃদি , তাকু , তায়ে, টাইদ , টাৱ ,টাহু , টাই গুঃমৃনটোৱেই হ'ল কণ্ডাৰ গুঃমৃন । এই গুঃমৃনৰ ভিতৰত , টায়েং , টায়ুং , তাঞ(Tanyo) , তাৰাক , টাপে , প্ৰায় চৌব্বিছটা সৰু বৰ বংশ অন্তৰ্ভুক্ত হৈ আছে । মিচিং দাও , দাং , দাঃলং ,দলে ,দাৰিগ , দামৰঃ , দাপাক , সকলৰ সৃষ্টিতত্বৰ বিৱৰ্তনৰ পম খেদি অধ্যয়ন কৰিলে দাউক , দাঃচাং , নৰহ , পাৱ , পাও , পাওগাম , পাৱে আমি পাও যে মিচিং সকলৰ সৃষ্টিৰ আদিমতম স্তৰটো ,পাতিৰি , পাতিৰ , পাঠৰী , পাটগিৰি ,পাগদুং ,পাঃজে আছিল কেয়ুম । সেই কেয়ুমৰ পৰাই ক্ৰমে য়ুমকা , ,পাঞং , পাংঞাং ,পাঃদুন , পাংগৃং ,পায়েং , পামে , কাঃচি ,চিয়াং ,আনব' , বমুগ ,মুকচেং , চেঃদি-মেঃল' , পামেগাম , পাদি , পাহাদি , পাঃচুং , পাইত , পাঃচাৰ , দিঃলৃং ,লৃঃতুং , তুঃয়ে , য়েপে আৰু পেদং নানেৰ পেৰতিন ,পেৰমে , পাঃয়ন , পায়ুন ,পেগু , পগাগ , উৎপত্তি হৈছে । পলেং , পাচুম ,পাগদিক ,পাঃচা , বাঃচৃং , বৰি , বকাৰ সেই পেদঙৰ পৰাই কণ্ডাৰৰ জনক মহান কাৰ্কৰ উৎপত্তি ,বৰাং , মেধি , মেদক , মিলি , মিলিং ,মিৰাং , মৰাং হৈছে - কেয়ুম > য়ুমকা > কাঃচি >চিয়াং > য়ানব ,মডি , মঃয়ং , মিপুন , মিচং ,মিৰি , মেঃগু , ৰেগন , (আনব') > বঃমুগ > মুকচেং > চেঃদি-মেলঃ > দিঃলৃং ৰুঃতুম , ৰাতান, ৰিবা , ৰৃচং , লাগাছু , লাচন , লেঃতুম > লৃঃতুং > তুয়ে > য়েপে > পেদং ; পেদং > দঃচিং > , লেঃদাং , লেগ' , লয়িং , য়েইন , য়িৰাং ,ইৰিং চিঃদাং > দংকা > কাৰ্ক > কণ্ডাৰ । অৰ্থাৎ বৰষুণ মাতৃৰ পৰাই ক্ৰম বিবৰ্তিত হৈ মানুহৰূপী কেইটামান অনামিচিং উপাধি যি সকলে মিচিং হৈ কাৰ্ক - কণ্ডাৰলৈ উত্তৰণ ঘটিছে। পেদং নানেৰ পৰা কাৰ্ক- আছে সেইবোৰ হৈছে বৰুৱা পেগু , আগৰৱালা , কণ্ডাৰলৈ বিৱৰ্তনৰ পথত নিশ্চয় হাজাৰ হাজাৰ বছৰৰ পানীখোৱা পেগু , ফুকন , ঘোঁৰাবৰুৱা , আহমেদ , সিং সময় লৈছে । কণ্ডাৰ গুঃমৃনৰ প্ৰধান দুটা শাখা হৈছে , ছেত্ৰী , শীল, কছাৰী, কোঁৱৰ , গগৈ, গোসাঁই, গুপিত আৰু গুদাং । একাংশ সুত্ৰই দাৱী কৰিব খোজে যে সন্দিকৈ, গোৱালা আৰু বহুতো । বিশেষকৈ যোৰহাট গুপিত আৰু গুদাঙৰ পৰাই পৰ্যায়ক্ৰমে আন আন কণ্ডাৰ জিলাৰ কাকতীচুক গাঁৱখনৰ অধিক সংখ্যক উপাধিয়েই গুঃমৃনৰ অপৃন সকলৰ সৃষ্টি হৈছে । অনামিচিং উপাধিৰে সংযুক্ত । (কণ্ডাৰ পুৰুষনামা - হৰেন্দ্ৰনাথ পেগুৰ সম্পাদনা ) । (মিচিং উপাধি সমূহ শ্ৰদ্ধেয় জুৱেল পেগুদেৱৰ মিচিং গুপিত আৰু গুদাঙক বাদ দি আন কণ্ডাৰ গোত্ৰীয় জনগোষ্ঠী: খেল-গোত্ৰ আৰু উপাধি বিচাৰ ,ডাঃ উপাধি সমূহ হৈছে -- কাৰী , মেধি , মিলিং এৰাং , ঘনকান্ত দলেদেৱৰ গমলাব আকুন , মিচিং সংস্কৃতিৰ কমাৰ , পাটগিৰি , পাতিৰি , পাঠৰী , উচাপেগু , আলেখ্য ও বিভিন্ন উপাধিৰ বন্ধু বৰ্গৰ পৰা সংগৃহীত ) । গাঁওবুঢ়া , জন্তিয়া , দমদম পেগু , বান্দেনা পেগু , কতি , চন্দি , চকীয়াল , দয়িত পেগু , সাতোলা পেগু , এতিয়া আমি আহিম কণ্ডাৰ পেগুসকলৰ ইতিবৃ্ত‌্ত জেকতুম পেগু , চুকতাম পেগু , জঃক পেগু , বৰুৱা তথা প্ৰৱজনৰ ইতিহাসলৈ । পেগু , আপৃগুদাং পেগু আদি । কণ্ডাৰ গুঃমৃনৰ প্ৰৱজনৰ ইতিহাস মিচিং প্ৰৱজনৰ ইতিহাসৰ পৰা পৃথক নহয় । যিহেতুহে মিচিং জনগোষ্ঠীৰ Doksiri দকচিৰি ।। মাৰ্চ , ২০২২ ৪৮

সা ক্ষা ৎ কা ৰ OHOM MIGOM LOKKÉ GOMLAB PENSON 2021 PA:NÉ PO:PÉKÉ MAK LOKKÉ KÉBA: NÉBÍNG KALINATH PANGING-MÍ LUPOSUNAM Luposuné Dr. Abhijit Pa:yeng (Mising agom gomlab léga:pé a:ng tolígla ager gerbomna gíné po:péké MAK lokké kéba: nébíng Mg. Kalinath Panging-mí Ohom migom lokké gomlab penson 2021 toyumna Mising agom gomlab mé:boné Mising réngamé aipé mé:yum sudung. Odok léga:pé bím luposunamlok do:ying-do:mo:ko poriné ope:lo:pé tolíktung.) Abhijit : Sa:r, kumpa:sudung. bitun ? Kalinath : É, Kumríksudung. Kalinath : Kapin potindok léga:pé bitu:song, kinna:tomang. Émdaggom Abhijit : Nom Mising agom gomlab “Ayang Abung” émnam Ohomiya do:yar potindém lu:la bitu:son ! léga:pé Ohom migomé Gomlab Penson Abhijit : Mising agom gomlab léga:pé 2021 ki toyum tung émna kinna Mising a:ng tolígdanna inam-gínamém édílokké kapé mégangka:n ? agom gomlab mé:bon kísapé aipé Kalinath : Lupé lumílo Agom Migang Nahendra Pa:dun sa:rké dítag 1981 mé:po:dung. Nokkolo:pé asé:lígdung. dokké dítag 1986 do:pé lenné “Lutad” émnam Mising agomlok Lutad lennam Sém kinpa:la nokké asin ara:lo adídokké ngo nérkíkpé Mising agomém adnam-ponamém iropto. mé:nga:nam do:yingékké kísarsukí. Abhijit : Mising Agom gomlab bélamlo Kalinath : Ohom migomé ngom Gomlab nokké ka:yi-tadyi:sunamdé se:kon ? Kalinath : Mising Agom gomlablo ngok penson 2021 binam léga:pé ngo aipéi mima:pé ka:yisunamdé Agom Migang Tabu Taíd, Agom Migang Nahendra mé:podung. Bulukkélo:p ngo a:ng aséngko bidung. Aro agomdém lumílo Mising agomlok sorsa:nam léga:pé sém ngom bima:népan, Ohomiya agomloksin Gomlab sorsa: mola:pag bitu:némpé mé:dag. Abhijit : Nom oko potindok léga:pé Ohom migomé Gomlab Penson 2021 Doksiri দকচিৰি ।। মাৰ্চ , ২০২২ ৪৯

Pa:dun odokké Dr. Bidyeswor Dole: Abung (Upanyas, 2016), Do:dí Díyir sa:rbulu. Do:déng (Do:déng tíkum, 2017), Kramabivartita Mising Bhashar Lipi - Abhijit : Nokké su:lo:pé la:lennam Eti Chamu Itihas (2019), Mising Agom potiné édíko ika:bon ? Potin kídarrokké Kébangar Chamu Itihas (2021) atí atí. aminém lukan kítoi. Kalinath : Su:lo:pé ngokké atékpé Abhijit : Mising Agom gomlab lokké la:lennam potin 13 kopé idu:bo odokké alamé kasa:du:bo émna mé:dagnéi ? Nébí:pé bílennam potin (ako-annyiko Alam kama:damílo kapé imílo nérkíkpé dumsula) 16-ko idu:bo. Potin kídarroké - Ni:tom Kélíng (Mé:tom potin, 1996), alam kasa:ye émna mé:dang. Asin Songkid (Mé:tom po:tin, 2012), Gamig Mimang (Mising GK, 2013), Kalinath : Arodém lumílo Mising agom Ané Kéréng Gompod (Gomsar tíkum, 2013), Mising Miyum (Atsonsunam gomlablokké aiyo:p alamé kama:da. do:yar, 2015), Obonori Poriya Panging Ope: (2015), Noiporiya Sanskritir itho- Ager de:kko gerpénammé Itho (Prabandha sankalan, 2016), Ayang kadu:da.Gomlab Alam kanam léga:pé ngolu bojéko agerém gérpa:yeda. Mising agom sorsa:n kídíngé angunné réngamlok gomlab alamém ka:yirsula agerém gérpa:ye, ngoluk aísuan réngam Doksiri দকচিৰি ।। মাৰ্চ , ২০২২ ৫০