Ταξιδεύοντας στην Ευρώπη

Μοραβίας και της γενέτειράς του, Βοημίας. Μερικά από τα γνωστότερα έργα του είναι η Συμφωνία του Νέου Κόσμου, οι Σλαβονικοί Χοροί. Φραντς Κάφκα (Franz Kafka,1883-1924), ένας από τους πιο σημαντικούς λογοτέχνες του 20ού αιώνα. Εβραϊκής καταγωγής, γεννήθηκε στην Πράγα και έγραψε όλα τα βιβλία του στη γερμανική γλώσσα, επίσημη γλώσσα της Αυστροουγγρικής Αυτοκρατορίας. Τα χρόνια που ακολούθησαν το θάνατό του, εδραιώθηκε η θέση του στην παγκόσμια λογοτεχνία, χαρακτηρίστηκε ως ο σπουδαιότερος μοντερνιστής γερμανόφωνος πεζογράφος και το έργο του έχει αναλυθεί εκτενώς. Ανάμεσα στα σημαντικότερα έργα του περιλαμβάνονται η νουβέλα Η Μεταμόρφωση (1915) και τα μυθιστορήματα Η Δίκη (1925), Ο Πύργος (1926) και Αμερική (1927). Μίλαν Κούντερα (Milan Kundera, 1929-). Τσέχος συγγραφέας με γαλλική υπηκοότητα. Γεννήθηκε στο Μπρνο της πρώην Τσεχοσλοβακίας και ζει στη Γαλλία από το 1975. Έγινε ιδιαίτερα γνωστός με τα έργα του «Η Αβάσταχτη Ελαφρότητα του Είναι», «Το Βιβλίο του Γέλιου και της Λήθης» και «Το Αστείο». Έχει συγγράψει τόσο στην τσέχικη όσο και στη γαλλική γλώσσα. Κατόπιν λογοκρισίας, η κυκλοφορία των έργων του ήταν απαγορευμένη στη γενέτειρά του έως και την πτώση της Κομμουνιστικής κυβέρνησης κατά τη Βελούδινη Επανάσταση του 1989. Παραδοσιακή κουζίνα Η Τσέχικη κουζίνα είναι τυπική της Κεντρικής Ευρώπης, με Γερμανικές, Αυστριακές, Πολωνικές και Ουγγρικές επιρροές. Είναι πολύ χορταστική, με κρέμες, ντάμπλινγκ (ζύμη στον ατμό σε διαφορετικές γεύσεις), γαρνιτούρες με πατάτες και ρύζι μαζί με κάποια βαριά σάλτσα, ενώ τα πιάτα σερβίρονται συνήθως με κάποια λαχανικά ή λάχανο τουρσί. Πέρα από τις επιρροές που δέχεται από τους γειτονικούς λαούς, διατηρεί έναν δικό της χαρακτήρα και έχει τις ιδιαίτερες πινελιές της. Μερικά διάσημα τσέχικα πιάτα είναι τα εξής: Knedlo zelo vepro (τυπικό πιάτο) ντάμπλινγκ, λάχανα τουρσί και ψητό χοιρινό. Svickova na smetane, μοσχαρίσιο φιλέτο με ελαφρώς γλυκιά σάλτσα λαχανικών και κρέμα γάλακτος, συνοδεύεται από τα ντάμπλιγκ. Πολλές φορές γαρνίρεται με λεμόνι κούμαρα και σαντιγί. Pecena kachna s houskovymi knedliky a se zelim, ψητή πάπια με ντάμπλιγκ και γλυκόξινο βραστό λάχανο. Veprove koleno χοιρινό κότσι (βραστό ή ψητό), συνήθως συνοδεύεται με ψωμί Ως επιδόρπιο συνηθίζεται τσέχικη μηλόπιτα (Strudl), διάφορα κέικ και τούρτες. Οι Τσέχοι δεν πίνουν πολύ νερό, αλλά προτιμούν ανθρακούχο νερό ή σόδα. Οι Τσέχικες μπύρες είναι διάσημες σε όλο τον κόσμο. Η γνωστότερη είναι η Πίλσνερ και προέρχεται από τη Βοημία. Προκειμένου να απολαύσετε την καλύτερη παραδοσιακή Τσέχικη κουζίνα κατευθυνθείτε στα ακόλουθα εστιατόρια: U Sádlů, La Degustation, CzecHouse και U Maltézských Rytířů. Επίσης ένα από τα καλύτερα εστιατόρια Γαλλικής κουζίνας στην Πράγα είναι το Céleste και βρίσκεται στον τελευταίο όροφο του «Κτηρίου που Χορεύει», το οποίο είναι ένα από τα πιο γνωστά, σύγχρονα αξιοθέατα της Πράγας. Από εδώ θα έχετε εξαιρετική θέα όλης της πόλης. 101

ΟΥΓΓΑΡΙΑ ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Η πρωτεύουσα της Oυγγαρίας είναι η Βουδαπέστη, ενώ άλλες μεγάλες πόλεις είναι το Debrecen, Miskolc, Szeged, Pécs, Győr. Ο πληθυσμός της είναι 10.062.000, ενώ η έκτασή της 93.030 τετρ. χλμ. Το πολίτευμά της είναι η Προεδρευόμενη Κοινοβουλευτική Δημοκρατία. Η επίσημη γλώσσα είναι τα Ουγγρικά. Όσον αφορά στη θρησκεία το 39,9 % είναι Ρωμαιοκαθολικοί. Το νόμισμά της είναι το φιορίνι (HUF). Έτος προσχώρησης στην ΕΕ: 2004 Η Ουγγαρία βρίσκεται στην Κεντρική Ευρώπη και συνορεύει με την Αυστρία στα δυτικά, τη Σερβία, την Κροατία και τη Σλοβενία στα νότια και στα νοτιοδυτικά, τη Ρουμανία στα νοτιοανατολικά, την Ουκρανία στα βορειοανατολικά και τη Σλοβακία στον βορρά. Τα 2/3 της Ουγγαρίας αποτελούνται από εύφορες πεδιάδες, ενώ η χώρα περιβάλλεται από τις Άλπεις, τα Καρπάθια και τις Δειναρικές Άλπεις. Η Ουγγαρία δεν είναι ηφαιστειογενής ή σεισμογενής χώρα. Μεγαλύτεροι ποταμοί που διασχίζουν τη χώρα είναι ο Τίσα (579 χλμ.) και ο Δούναβης (417 χλμ.), που διασχίζει και τη Ποταμός Δούναβης, Βουδαπέστη Βουδαπέστη. Μεγαλύτερη λίμνη στα δυτικά της χώρας είναι η λίμνη Μπάλατον (592 τετρ. χλμ.). Στις όχθες της χτίστηκαν πολλές μικρές πόλεις που αποτελούν τα θέρετρα της πρωτεύουσας της Ουγγαρίας, της Βουδαπέστης. Η ιδιάζουσα γεωγραφική θέση της Ουγγαρίας, το ανάγλυφο του εδάφους και οι κλιματολογικές ιδιαιτερότητες Λίμνη Μπάλατον ευνόησαν την ανάπτυξη πλούσιας και ποικίλης χλωρίδας και πανίδας. Μοναδικό στην Ευρώπη δημιούργημα της φύσης αποτελεί η στέπα της Μεγάλης Ουγγρικής Πεδιάδας, με το ιδιαίτερα πλούσιο οικοσύστημα και τα Μεγάλη Ουγγρική Πεδιάδα σπάνια φυσικά φαινόμενα. ΙΣΤΟΡΙΑ Η άφιξη των Ούγγρων, Mihály Munkácsy (1844–1900) Οι Ούγγροι (ή Μαγυάροι) κατάγονται απ’την περιοχή του Εικονίζεται η είσοδος των ουγγρικών φύλων στο Καυκάσου. Μετά από περιπλανήσεις αιώνων στις στέπες της λεκανοπέδιο των Καρπαθίων Ανατολικής Ευρώπης, οι Ούγγροι έφτασαν στην οριστική πατρίδα τους, το λεκανοπέδιο των Καρπαθίων, το 896 μ.Χ., όπου εγκαταστάθηκαν στον χώρο που κάποτε ανήκε στο κράτος των Αβάρων και το 1000 μ.Χ., με τη στέψη του βασιλιά Αγίου Στεφάνου, ίδρυσαν δικό τους χριστιανικό κράτος. Η Ουγγαρία γνώρισε μεγάλη οικονομική άνθηση τον 12ο αιώνα μ.Χ., καθώς έγινε κέντρο εμπορίου και ενδιάμεσος σταθμός όσων ταξίδευαν στους Άγιους Τόπους είτε ως προσκυνητές είτε 102

ως πολεμιστές. Η ανάπτυξή της ανακόπηκε τον 13ο αιώνα από την επιδρομή των Μογγόλων και στις αρχές του 16ου αιώνα από την προέλαση των Οθωμανών. Το 1526 στη μάχη του Μοχάτς οι Ούγγροι ηττήθηκαν από τους Οθωμανούς, η βασιλική πρωτεύουσα, Βουδαπέστη, αλώθηκε και, ενώ η Βούδα παρέμεινε διοικητικό κέντρο, η Πέστη κατά ένα μεγάλο μέρος έμεινε εγκαταλελειμμένη μέχρι την κατάκτησή της από τους Αψβούργους το 1686. Περίπου 150 χρόνια αργότερα, οι Ούγγροι έδιωξαν του Οθωμανούς με τη βοήθεια των Αυστριακών, που όμως Οχυρωμένη Πέστη και Βούδα επί τουρκικής προσάρτησαν την περιοχή στη χώρα τους, σχηματίζοντας κυριαρχίας (1617) Χαλκογραφία την Αυστροουγγρική Αυτοκρατορία. Ακολούθησαν αρκετές εξεγέρσεις των Ούγγρων εναντίον των Αυστριακών. Τελικά, επιτεύχθηκε το 1867 ο ιστορικός Συμβιβασμός Αυστριακών και Ούγγρων και ιδρύθηκε η Δυαδική Μοναρχία της Αυστροουγγαρίας με τις δύο πρωτεύουσες, τη Βιέννη και τη Πέστη-Βούδα. Το 1873 η Βούδα και η Πέστη ενώθηκαν έτσι δημιουργήθηκε η πόλη της Βουδαπέστης. Στα πενήντα περίπου χρόνια από τον Συμβιβασμό έως και τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο σημειώθηκε ραγδαία άνοδος της αστικής τάξης και θεαματική ανάπτυξη της βιομηχανίας και του Το εθνόσημο της Αυστροουγγαρίας, που εμπορίου, ενώ παράλληλα η πνευματική αναγέννηση άρχισε να συμβόλιζε τη διπλή ένωση της Αυστρίας γίνεται αισθητή σε όλους τους τομείς του πολιτισμού. Μαζί με τη (αριστερά) και της Ουγγαρίας (δεξιά), υπό τη Βιέννη, η Βουδαπέστη έγινε το κυριότερο κέντρο του Jugendstil, δυναστεία των Αψβούργων (κέντρο). αντίστοιχου της αρ νουβό. Το τέλος του Α΄ Παγκόσμιου πολέμου σηματοδότησε την κατάλυση της δυαδικής μοναρχίας της Αυστρίας. Στη θέση της δημιουργήθηκαν τα κράτη της Αυστρίας, της Τσεχοσλοβακίας και της Ουγγαρίας με τη Συνθήκη του Αγίου Γερμανού, που υπογράφτηκε στις 10 Σεπτεμβρίου 1919. Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, η Ουγγαρία βρέθηκε στο πλευρό της Γερμανίας. Το 1945 τα σοβιετικά στρατεύματα κατέλαβαν τη Βουδαπέστη και το 1948 στη χώρα εγκαθιδρύθηκε κομμουνιστικό καθεστώς. Η Ουγγαρία παρέμεινε για 46 ολόκληρα χρόνια στη ζώνη επιρροής της Σοβιετικής Ένωσης. Το 1999 προσχώρησε στο ΝΑΤΟ και την 1η Μαΐου 2004 έγινε πλήρες μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ ΣΤΗ ΒΟΥΔΑΠΕΣΤΗ, ΤΟ ΔΙΑΜΑΝΤΙ ΤΟΥ ΔΟΥΝΑΒΗ Η Βουδαπέστη, η πόλη των περισσότερων από δύο εκατομμύρια ανθρώπων είναι, χωρίς υπερβολή, το κέντρο της ψυχαγωγίας, της τέχνης, του αθλητισμού, και της νυχτερινής ζωής της Ουγγαρίας. Το όνομα της πόλης προέρχεται από τις δύο πόλεις, τη Βούδα (Buda) και την Πέστη (Pest), στις αντίστοιχες όχθες του Δούναβη, οι οποίες διαφέρουν όσο η μέρα με τη νύχτα. Η μεσαιωνική Βούδα είναι χτισμένη σε λόφους, από τους οποίους δύο -ο Λόφος του Κάστρου και ο Λόφος του Gellért- σχεδόν πατούν στον ποταμό, ενώ αντίπερα η σύγχρονη Πέστη είναι επίπεδη. Η Βουδαπέστη είναι στις δόξες της τις πρώτες πρωινές ώρες, όταν ο ήλιος 103

σηκώνεται αργά από τη μεριά του κάμπου και χύνει απαλό το φως του στο περίγραμμα της Πέστης. Τότε τα τζάμια στον Λόφο του Κάστρου πετούν χρυσές σπίθες. Αλλά η Βουδαπέστη προσφέρει μαγευτικό θέαμα και τη νύχτα: η Γέφυρα των Αλυσίδων φοράει μια φωτεινή γιρλάντα και τα δημόσια κτήρια, η Βουλή, η Όπερα, τα Ανάκτορα και η Συνοικία του Κάστρου λούζονται στο φως των προβολέων. Οι τουριστικές εξορμήσεις ξεκινούν συνήθως από την περίφημη συνοικία του κάστρου (Var) στη Βούδα. Ο πιο εντυπωσιακός τρόπος να την προσεγγίσετε είναι με το τελεφερίκ (Siklo), τα βαγόνια του οποίου αποτελούν πιστά αντίγραφα αυτών που χρησιμοποιούνταν από το 1870. Φτάνοντας στην κορυφή απολαμβάνετε τη θέα της περίφημης Γέφυρας των Αλυσίδων, που αποτελεί ένα από τα πιο δημοφιλή αξιοθέατα τη Βουδαπέστης. Η καταπληκτική αυτή γέφυρα, που ενώνει την Πέστη και τη Βούδα πάνω από το Δούναβη, ήταν η πρώτη ένωση Αλυσιδωτή Γέφυρα των δύο αυτών πόλεων. Η γέφυρα χτίστηκε το 1839-1849 κατ’ εντολή του κόμη Σέτσενιι (Sjecheny), έχει μήκος 380 μέτρα και υποστηρίζεται από δύο πύργους. Ξεκινώντας την περιήγησή σας στη Pal Szinyei Merse, Βούδα να θυμάστε ότι εδώ υπάρχουν τα πιο Πικ νικ τον Μάιο (1873) σπουδαία αξιοθέατα της πόλης. Το Κάστρο του Λόφου ή Várhegy υψώνεται 48 μέτρα πάνω από τον Δούναβη. Τα θεμέλια του κάστρου τέθηκαν τον 13ο αιώνα μετά από τις εισβολές των μογγολικών φυλών στην Ουγγαρία. Μέσα του κρύβει τη μακραίωνη ιστορία της Βουδαπέστης. Το Κάστρο περιβάλλει το Βασιλικό Ανάκτορο, το οποίο διαθέτει 203 δωμάτια και σήμερα στεγάζει διάφορα μουσεία, μεταξύ αυτών το Ιστορικό Μουσείο της Βουδαπέστης και την Εθνική Πινακοθήκη. Mihaly Munkacsy, Στις έξι μόνιμες συλλογές της Εθνικής Πινακοθήκης, Pal Szinyei Merse, Ο Νυσταγμένος μπορείτε να δείτε έργα από τα πρώτα χρόνια του Μεσαίωνα Αερόστατο (1878) ταξιδιώτης (1869) μέχρι σήμερα. Επίσης, θα διαπιστώσετε ότι η Πινακοθήκη κρύβει ορισμένες πραγματικά ενδιαφέρουσες εκπλήξεις από Ούγγρους ιμπρεσιονιστές και εξπρεσιονιστές (Π. Σ. Μέρσε, Μ. Μουνκάτσι κ.ά). Βγαίνοντας από την Πινακοθήκη και περνώντας από την εντυπωσιακή Πύλη των Λεόντων, θα βρεθείτε στη βορειοδυτική αυλή του Βασιλικού Ανακτόρου. Εκεί θα συναντήσετε την πολύ όμορφη Κρήνη του Ματθία (1904), που παρουσιάζει το βασιλιά Ματθία Κορβίνο και την αγαπημένη του Ιλόνκα. Η περιήγησή σας στον εξωτερικό χώρο του Ανακτόρου θα ολοκληρωθεί στη βόρεια είσοδό του. Εντυπωσιάζει η διακοσμητική πύλη με την επιβλητική Κλίμακα των Αψβούργων, καθώς επίσης το γιγαντιαίο μπρούτζινο άγαλμα του μυθικού αετούΤουρούλ (Turul), που κραδαίνει στα πόδια του ένα σπαθί και φρουρεί το παλάτι. Πρόκειται, 104

σύμφωνα με το μύθο, για το «πτηνό» που τεκνοποίησε τη γιαγιά του μετέπειτα πρίγκιπα Αρπάντ, δημιουργώντας την ομώνυμη δυναστεία, που κυβέρνησε για πρώτη φορά τα ουγγρικά εδάφη. Το άγαλμα φιλοτεχνήθηκε το 1905 για τα 1.000 χρόνια από την εισβολή των Μαγυάρων (896). Στην περιήγησή σας στη συνοικία του κάστρου μπορείτε να συμπεριλάβετε έναν μικρό περίπατο στην περιοχή βόρεια του παλατιού, όπου θα συναντήσετε τη νεογοτθική εκκλησία του Ματίας (από το όνομα του βασιλιά «Ματίας του Δίκαιου», που διέταξε την κατασκευή της στα τέλη του 15ου αιώνα). Αξίζει να την επισκεφθεί κανείς τις Κυριακές στις 10 το πρωί για να ακούσει τη λειτουργία στα Λατινικά, να θαυμάσει τα βιτρό, τις τοιχογραφίες και τα σύμβολα του βασιλικού παρελθόντος. Αυτός ο νέο-γοτθικός ναός 700 ετών, έργο των πιο διάσημων καλλιτεχνών της εποχής, στεγάζει συλλογή και αντικείμενα από βασιλικές στέψεις που πραγματοποιήθηκαν κατά καιρούς καθώς επίσης και θησαυρούς ιπποτών! Μπροστά από το ναό του Αγίου Ματίας, αποτελεί σημείο αναφοράς για τους περισσότερους τουρίστες ο νεο- ρωμαϊκού ρυθμού Προμαχώνας των Ψαράδων, που χτίστηκε στα τέλη του 19ου αιώνα (1895-1902). Ονομάστηκε έτσι, γιατί η συντεχνία των ψαράδων ήταν αυτή που είχε αναλάβει τη φύλαξή του στα μεσαιωνικά χρόνια. Ο πύργος περιστοιχίζεται από 7 πυργίσκους που αντιπροσωπεύουν τις 7 φυλές των Mαγυάρων, λαού που κατέφτασε στην περιοχή τον 9ο αιώνα. Το σημείο προσφέρει θαυμάσια θέα. Μπορείτε από εδώ να δείτε τη Γέφυρα της Αλυσίδας, το νησάκι Margarita, που «αναπαύεται» στους κόλπους του ποταμού, και το κτήριο του Κοινοβουλίου. Οι ώρες σας θα περάσουν σίγουρα ευχάριστα στις γραφικές πλατειούλες, τα στριφογυριστά σοκάκια και τις αλέες της συνοικίας του κάστρου με την εξαίσια πανοραμική θέα. Οι ταβέρνες του Κάστρου με τη ζεστή ατμόσφαιρα προσφέρουν απολαυστικά εδέσματα της ουγγρικής κουζίνας. Νότια της συνοικίας του Πύργου εκτείνεται ο Λόφος Γκέλερτ, μια από τις ελκυστικότερες περιοχές της πόλης. Ο λόφος πήρε το όνομα του επισκόπου Γκέλερτ που μαρτύρησε εδώ κατά τον 11ο αιώνα. Σήμερα θεωρείται ο πολιούχος της Βουδαπέστης και το άγαλμά του δεσπόζει στην κορυφή του λόφου. Αξίζει να ανεβείτε στην κορυφή του λόφου, ύψους 140 μέτρων, από όπου θα απολαύσετε πανοραμική θέα της Βουδαπέστης. Πλησίον του λόφου βρίσκεται το 100 χρόνων περίφημο ξενοδοχείο Γκέλερτ (Gellert) με τα ξακουστά λουτρά. Το ξενοδοχείο και τα λουτρά χτίστηκαν το 1912-1918 σε στυλ αρ-νουβό και περιλαμβάνουν εσωτερικές και εξωτερικές εντυπωσιακές εγκαταστάσεις λουτρών με ιαματικά νερά. Ακόμη και εάν δεν μένετε στο ξενοδοχείο, 105

μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τις εγκαταστάσεις αναψυχής και τα λουτρά του ξενοδοχείου. Η είσοδος των λουτρών είναι από τη δεξιά πλευρά της κεντρικής εισόδου του ξενοδοχείου. Υπάρχει μια πρόληψη που λέει ότι, όταν περνούμε με ένα πλοίο κάτω από κάποια γέφυρα, πρέπει να κάνουμε μια ευχή και η ευχή μας θα γίνει πραγματικότητα. Στη Βουδαπέστη θα μπορούσαμε να κάνουμε εννέα ευχές! Μαζί με τις δύο σιδηροδρομικές γέφυρες, συνολικά 9 γέφυρες ενώνουν τις όχθες του Δούναβη. Αν περάσετε από τη Βούδα στην Πέστη, θα συναντήσετε και εκεί ιστορικές συνοικίες, χώρους αναψυχής και φημισμένα αξιοθέατα. Για το πέρασμα ας προτιμήσετε την πρώτη χρονολογικά γέφυρα, τη Γέφυρα των Αλυσίδων που ανεγέρθηκε το 1849 με συμβολή, μεταξύ άλλων, του πλούσιου Έλληνα εμπόρου Γεωργίου Σίνα. Ένας σύντομος περίπατος θα σας οδηγήσει στο κτήριο του Κοινοβουλίου. Είναι το μεγαλύτερο κτήριο της χώρας, νεογοτθικού ρυθμού, χτισμένο μεταξύ 1884-1902. Βασίζεται στο σχέδιο του Κοινοβουλίου του Λονδίνου και εντυπωσιάζει με τους νεογοτθικούς πυργίσκους, τις λίθινες δαντέλες, τα 88 αγάλματα στο εξωτερικό του, το μεγάλο κλιμακοστάσιο με την μπαρόκ τεχνοτροπία του εσωτερικού χώρου, τις τοιχογραφίες, τα βιτρό, τα γκομπλέν και τους πίνακες ζωγραφικής. Αυτό το μνημειώδες Κοινοβούλιο δίνει ένα καλό αντίβαρο ως προς το κάστρο της Βούδας στην απέναντι όχθη του Δούναβη. Η Βασιλική του Αγίου Στεφάνου είναι ορατή σε όλη τη Βουδαπέστη. Έξοχα φωτισμένη τη νύχτα είναι το πιο φωτογραφημένο αξιοθέατο της πόλης. Ο θόλος με τα 96 του μέτρα, έχει ακριβώς το ίδιο ύψος με το Κοινοβούλιο. Χτίστηκε μεταξύ του 1851- 1905, σε σχήμα ελληνικού σταυρού. Τα πιο χαρακτη- ριστικά σημεία του είναι ο αναγεννησιακός θόλος (μπορείτε να ανεβείτε στην κορυφή για φωτογραφίες) και το εκκλησιαστικό όργανο που περιλαμβάνει 5.898 αυλούς. Η ραχοκοκαλιά της Πέστης είναι η λεωφόρος Άντρασυ (Andrassy). Περπατώντας τον πολυσύχναστο αυτό δρόμο θα συναντήσετε την Κρατική Όπερα της Βουδαπέστης. Η μεγαλοπρεπής κύρια είσοδος, η επίχρυση θολωτή οροφή του φουαγιέ, οι νωπογραφίες και το βασιλικό θεωρείο της κεντρικής αίθουσας θα σας εντυπωσιάσουν, όπως επίσης και οι εξαιρετικές παραστάσεις που ανεβαίνουν στην κεντρική σκηνή. Οι Ούγγροι συνηθίζουν να λένε με περηφάνεια: «Η Αυστρία μας έδωσε λεφτά για την όπερα, με τον όρο να είναι μικρότερη από τις Βιέννης. Αλλά βέβαια αυτή είναι πιο όμορφη!». 106

Στην Πλατεία των Ηρώ- ων δεσπόζει το Μνημείο της Χιλιετίας. Στις κολόνες του υπάρχουν αγάλματα φη- μισμένων Ούγγρων ηγετών και πολιτικών, ενώ στην κο- ρυφή της μεγάλης κεντρικής στήλης διακρίνεται η μορφή του Αρχάγγελου Γαβριήλ. Η πλατεία είναι η είσοδος για το Πάρκο, ένα τεράστιο χώρο πρασί- νου και αναψυχής για τους κατοίκους της Βουδαπέστης. Περιλαμβάνει τα λουτρά Σέτσενιι, το μεγαλύτερο συ- γκρότημα ιαματικών λουτρών στην Ευρώπη, ένα επιβλητικό κάστρο και μια καταγάλανη λίμνη, που το καλο- καίρι προσφέρεται για ρομαντικές βαρκάδες και το χειμώνα μετατρέπεται σε παγοδρόμιο! Δυτικά της πλατείας Ηρώων βρίσκεται ένα μνημειώδες κτήριο, αντίγραφο του Ναού του Δία στην Ολυμπία. Πρόκειται για το Μουσείο Καλών Τεχνών, που στεγάζει θαυμάσια έργα γνωστών ζωγράφων (Μαντόνα Έστερχαζι του Ραφαήλ, Γυναίκες στην Τραπεζαρία του Τουλούζ-Λοτρέκ κ.ά.). Πριν φύγετε από τη Βουδαπέστη, επισκε- φθείτε το νησί της Μαργαρίτας. Το νησί της Μαργαρίτας έχει μήκος 3χλμ και πλάτος 500 μέ- τρα και αποτελεί ένα από τα πιο δημοφιλή μέρη αναψυχής των κατοίκων της Βουδαπέστης. Σας προτείνουμε την Άνοιξη και το Καλοκαίρι να το γυρίσετε με ποδήλατο (αυ- τοκίνητα δεν κυκλοφορούν!) και να γνωρίσετε τα όμορφα πάρκα, τα λουτρά και τους χώρους ψυχαγωγίας του. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ Μουσική Φράντς Λίστ 107 Η Ουγγαρία είναι χώρα με μεγάλη μουσική παράδοση, η δε παραδοσιακή της μουσική ενέπνευσε μεγάλους Ούγγρους συνθέτες. Σημαντικοί Ούγγροι μουσικοί είναι: Ο Φράντς Λιστ (1811-1886), ρομαντικός συνθέτης και σπουδαίος πιανίστας,

ο Μπ. Μπάρτοκ (1881-1945), ένας από τους σημαντικότερους συνθέτες του 20ου αιώνα, ο Ζ. Κόνταλυ (1882-1967), εθνομουσικολόγος, μουσικοπαιδαγωγός και μαέστρος. Σύγχρονη πρέσβειρα παραδοσιακής ουγγρικής μουσικής με χρήση πενταφθογγικής κλίμακας στη jazz είναι η γνωστή στην Ελλάδα Μάρτα Σεμπάστιαν (Martha Sebestyen). Λογοτεχνία Ο Ίμρε Κέρτες (Ιmre Κertesz) (1929-) είναι Ούγγρος συγγραφέας εβραϊκής καταγωγής, επιζών του Ολοκαυτώματος, που βραβεύτηκε με το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας το 2002. Γνωστό έργο του «Το Μυθιστόρημα ενός ανθρώπου δίχως πεπρωμένο» (1975), στο οποίο περιγράφεται η εμπειρία ενός δεκαπεντάχρονου παιδιού στα στρα- τόπεδα συγκέντρωσης, είναι εμπνευσμένο από τα προσωπικά του βιώματα. Άλλοι διάσημοι Ούγγροι είναι ο Άλμπερτ Ζεντ Γκιόργκι, που ανακάλυψε την ύπαρξη της βιτα- μίνης C, και ο βραβευμένος με Όσκαρ σκηνοθέτης Ίστβαν Σάμπο. Παραδοσιακή κουζίνα Πρωταγωνιστής στην ουγγρική κουζίνα είναι η πάπρικα, το «κόκκινο χρυσάφι», όπως αποκαλεί- ται. Διάσημη, επίσης, είναι τη σούπα «γκούλας» με βοδινό κρέας, καρότο, πατάτα και σέλινο, που είναι εξαιρετικά δημοφιλής τις κρύ- ες μέρες του χειμώνα. Τυπικό φαγη- τό είναι και το «χορτομπάγκι», δη- λαδή τηγανίτες, γεμισμένες με κρέας (συνηθέστερα κοτόπουλο ή βοδινό) και πάπρικα. Συχνά οι Ούγγροι τρώ- νε και το «πόρκολτ» (σημαίνει τσι- γαριστό), που παρασκευάζεται με χοιρινό, μοσχαρίσιο ή βοδινό κρέ- ας. Μοναδικά ουγγρικά γλυκά είναι το «ντόμπος», κέικ με παντεσπάνι και καραμέλα, και το «σόμλο», είδος αφράτου κέικ με σοκολατένια σος, κα- ρύδια και σαντιγί. Από τα τραπέζια των Ούγ- γρων δεν απουσιάζουν ποτέ τα κρασιά, για τα οποία η χώρα φημίζεται. Το πιο δημοφιλές λευκό κρασί είναι το Τοκάι (tokaji), «το κρασί των βασιλιάδων και ο βασιλιάς των κρασιών», όπως χαρακτηρίστηκε από τον Λουδοβίκο τον ΙΔ΄. 108

ΚΡΟΑΤΙΑ ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Η πρωτεύουσα της Κροατίας (στα κροατικά Hrvatska), είναι το Ζάγκρεμπ, ενώ άλλες σημαντικές πόλεις είναι το Ντουμπρόβνικ, το Σπλιτ, η Ριγιέκα και η Πούλα. Ο πληθυσμός της το 2009 ήταν 4.489.409. Το πολίτευμά της είναι Δημοκρατία. Η επίσημη γλώσσα της είναι τα Κροατικά. Χρησιμοποιείται το λατινικό αλφάβητο. Γενικά, οι άνθρωποι εξακολουθούν να χρησιμοποιούν τρεις βασικές διαλέκτους, τη στοκαβιανή, τη σακαβιανή, και τη καζκαβιανή. Μια διάλεκτος παρόμοια με τα βενετσιάνικα μιλιέται στις ακτές. Η επικρατούσα θρησκεία είναι η Ρωμαιοκαθολική, ενώ υπάρχει μια μουσουλμανική μειονότητα, κυρίως Βόσνιων και μια προτεσταντική, κυρίως Ούγγρων. Η κοινότητα των Ορθόδοξων έχει περιοριστεί εξαιτίας της μείωσης των Σέρβων. Το νόμισμά της είναι το Κούνα. Η Κροατία βρίσκεται στη νοτιοανατολική Ευρώπη στη Βαλκανική χερσόνησο και συ- νορεύει στα βόρεια με την Ουγγαρία και τη Σλοβενία, στα ανατολικά με τη Σερβία και τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, ενώ στα νότια με το Μαυροβούνιο. Στα δυτικά βρέχεται από την Αδρι- ατική θάλασσα. H Κροατία υπήρξε σταυροδρόμι λαών και πολιτισμών. Πύλη των Βαλκανίων, σημείο συνάντησης της Κεντρικής Ευρώπης με τη Μεσόγειο, παραμένει πάνω απ’όλα μια χώρα με Σλάβικη ταυτότητα, παρά τη στενή συγγένειά της με τη γειτονική «λατινική» Ιταλία. Η χώρα δεν είναι μεγάλη, έχει έκταση 56.542 τετρ. χλμ., αλλά το περιβάλλον της παρουσιάζει μεγάλη ποικιλία. Αποτελείται από τρία είδη εδάφους. Μεγάλο μέρος της είναι ορεινό (40%) με κορυφές που φτάνουν τα 2.000 μέτρα. Σημαντική οροσειρά που διασχίζει την Κροατία είναι οι Δειναρικές Άλπεις. Ανάμεσα στους ποταμούς Δράβο, Σάβο και Δούναβη βρίσκεται το Παννονικό Λεκανοπέδιο, μια αρκετά μεγάλη και σημαντική πεδιάδα. Η Κροατία διαθέτει πλούσιο οριζόντιο διαμελισμό με πολλούς κολπίσκους, δαντελωτές ακτές και 1.185 νησιά, άλλα μακρόστενα, άλλα ολοστρόγγυλα, κάποια απλές βραχονησίδες που ξεπετάγονται μέσα από την τιρκουάζ θάλασσα. Από αυτά τα 66 είναι κατοικημένα. Τα μεγαλύτερα νησιά της Κροατίας είναι το Κρκ, το Τσρες, το Ραμπ, το Χβαρ, το Παγκ, το Κόρτσουλα. Το μήκος της κροατικής παραλιακής γραμμής στην Αδριατική θάλασσα ανέρχεται στα 1.778 χλμ. και με τις παραλιακές γραμμές των νησιών 6.176 χλμ. Εκτός από τα αμέτρητα νησιά και ακτές η Κροατία διαθέτει και πολλές περιοχές φυσικού κάλλους, όπως τον Εθνικό Δρυμό Λιμνών Πλίτβιτσε, τον Εθνικό Δρυμό Κρκα, τον Εθνικό Δρυμό Μλιετ, τον Εθνικό Δρυμό Κόρνατι κ.λπ. 109

Ο Εθνικός Δρυμός Λιμνών Πλίτβιτσε είναι ένα θαύμα της φύσης στην καρδιά της Κροατίας που ιδρύθηκε το 1949 και ανακηρύχθηκε Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO το 1979. Μέσα στο πάρκο υπάρχουν 16 λίμνες που περιβάλλονται από δάση. Οι εντυπωσιακοί καταρράκτες δημιουργούν ένα μαγικό θέαμα από χρώματα. ΙΣΤΟΡΙΑ Γύρω στο 1200 π.Χ. ινδοευρωπαϊκά φύλα εγκαταστάθηκαν στη λεκάνη της Παννονίας, τα μεγαλύτερα νησιά και τις ακτές. Τον 4ο π.Χ. αιώνα οι Κέλτες εγκαταστάθηκαν στην περιοχή λόγω του υπερπληθυσμού στη Γαλατία. Οι Ρωμαίοι κατέκτησαν την περιοχή σε διαφορετικές εποχές και με διαφορετικούς τρόπους. Οι Ρωμαίοι ίδρυσαν αρχικά τις πόλεις Πόρετς, Ρόβινι και Πούλα στην Ίστρια οι οποίες απέκτησαν ιδιαίτερη σπουδαιότητα τον 2ο αιώνα μ.Χ. Οι Κροάτες, ένα σλάβικο φύλο πιθανότατα από το σημερινό Ιράν, έφθασαν στην περιοχή της σημερινής Κροατίας στις αρχές του 7ου αιώνα μ.Χ. Οργάνωσαν το κράτος τους σε δύο δουκάτα από τον 9ο αιώνα. Οι πρώτες κροατικές πόλεις (Ντουμπρόβνικ, Ζάνταρ, Σπλιτ, Τρογκίρ) χτίστηκαν τον 8ο και στις αρχές του 9ου αιώνα δίπλα στις βυζαντινές. Ο Τόμισλαβ έγινε ο πρώτος βασιλιάς το 925, αναβιβάζοντας την Κροατία στο καθεστώς του βασιλείου. Το Βασίλειο της Κροατίας διατήρησε την κυριαρχία του σχεδόν για δύο αιώνες, φθάνοντας στο απόγειό του κατά τη βασιλεία των Βασιλιάδων Πέτερ Κρέζιμιρ και Ντμίταρ Ζβόνιμιρ. H Kροατία συνήψε μία προσωπική ένωση με την Ουγγαρία το 1102. Το 1527 για να αντιμετωπίσει την Οθωμανική απειλή το Κροατικό Κοινοβούλιο εξέλεξε στον Κροατικό θρόνο το Φερδινάνδο Α΄ του Οίκου των Αψβούργων. Το 1914, με τη δολοφονία του αρχιδούκα Φραγκίσκου Φερνινάνδου στο Σεράγεβο ξέσπασε ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος που οδήγησε στη διάλυση της Αυτοκρατορίας των Αψβούργων. Οι Κροάτες πλήρωσαν ακριβά την ανάμειξή τους στον πόλεμο. Το 1918, μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η Κροατία περιελήφθη στο βραχύβιο Κράτος των Σλοβένων, Κροατών και Σέρβων, που μετατράπηκε στο Βασίλειο της Γιουγκοσλαβίας, υπό τη σερβική δυναστεία των Καραγεώργεβιτς. Kατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου υπήρξε ένα φασιστικό Κροατικό κράτος-μαριονέτα. Μετά τον πόλεμο η Κροατία έγινε ιδρυτικό μέλος και ομόσπονδο συστατικό μέρος του σοσιαλιστικού κράτους της Δεύτερης Γιουγκοσλαβίας υπό τον στρα- τάρχη Τίτο. Ο Τίτο με δυσκολία διατήρησε την ενότητα των διαφόρων εθνοτήτων. Μετά το θάνατό του, το 1980, εμφανίστηκαν σημάδια έντασης στις σχέσεις τους. Η πτώση του Τείχους του Βερολίνου το 1989 και η διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης στα τέλη του 1991 έπεισαν τη Σλοβενία, την Κροατία και το Π.Γ.Δ.Μ. να κηρύξουν την ανεξαρτησία τους, μετά το δημοψήφισμα της απόσχισης. Μια Στρατάρχης Τίτο ομάδα Σέρβων, όμως, με τη στήριξη του Γιουγκοσλαβικού Λαϊκού Στρατού από το Βελιγράδι ξεσηκώθηκε με αποτέλεσμα να ξεσπάσει πόλεμος. Στη Σλοβενία ο πόλεμος κράτησε μόλις έξι μέρες, ενώ στην Κροατία οι μάχες ήταν μακρόχρονες, σχεδόν τέσσερα χρόνια. Κατεστραμμένο σπίτι στο Βούκοβαρ Στις 15 Ιανουαρίου 1992 η Κροατία κέρδισε την αναγνώριση στον πόλεμο 1991-1995 από τα μέλη της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας και στη συνέχεια των Ηνωμένων Εθνών. Ο πόλεμος τέλειωσε ουσιαστικά το 1995 με αποφασιστική νίκη της Κροατίας τον Αύγουστο. Οι απομένουσες κατεχόμενες περιοχές αποδόθηκαν στην 110

Κροατία με τη Συμφωνία του Έρντουτ τον Νοέμβριο του 1995, με τη διαδικασία να ολοκληρώνεται τον Ιανουάριο του 1998. Από το 2009 η Κροατία είναι μέλος του ΝΑΤΟ και τον Ιούνιο του 2011 ανακοινώθηκε ότι τερματίστηκαν οι ενταξιακές συνομιλίες της με την Ευρωπαϊκή Ένωση και αναμένεται να γίνει το 28ο μέλος της ΕΕ την 1η Ιουλίου 2013. ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ ΣΤΟ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΟ ΖΑΓΚΡΕΜΠ Η πόλη αποτελείται από δύο συνοικίες: τα δύο παλαιότερα τμήματα, το Κάπτολ και το Γκράντετς βρίσκονται στο ψηλότερο σημείο στη Γκόρνι Γκραντ (Άνω Πόλη) και την Ντόνι Γκραντ (Κάτω Πόλη) μ’ εκτεταμένες σύγχρονες συνοικίες και βιομηχανικές περιοχές. Το Ζάγκρεμπ είναι μια πόλη με ποικίλη και πλούσια πολιτιστική και καλλιτεχνική ζωή, μια πόλη όπου συναντιούνται η ανατολική με τη δυτική Ευρώπη. Τριάντα μόνιμα και εποχιακά θέατρα και θεατρικές σκηνές, τριάντα περίπου μουσεία, μεγάλος αριθμός γκαλερί, καθώς και Άποψη της πόλης του Ζάγκρεμπ. πολλά θεατρικά, μουσικά και χορευτικά φεστιβάλ, τοποθετούν Στο βάθος ο Καθεδρικός του Αγίου Στεφάνου το Ζάγκρεμπ στον κατάλογο των καλλιτεχνικών πόλεων. Από τις κλασικές έως τις εναλλακτικές μορφές τέχνης, από τους ερασιτέχνες στους επαγγελματίες, από τις ιδιωτικές στις κρατικές αίθουσες, μέσα από πληθώρα καλλιτεχνικών εκφράσεων, αντικατοπτρίζονται τα συναισθήματα των κατοίκων του Ζάγκρεμπ. Το Κροατικό Εθνικό Θέατρο (Hrvatsko narodno kazalište) είναι ο εθνικός οίκος μπαλέτου, όπερας και θεάτρου. Από τις αίθουσες συναυλιών, η πιο γνωστή είναι η Αίθουσα Συναυλιών του Βάτροσλαβ Λισίνσκι (Vatroslav Lisinski), η οποία πήρε το όνομά της από τον συνθέτη της πρώτης κροατικής όπερας. Το Μουσείο της Πόλης του Ζάγκρεμπ (Muzej Κροατικό Εθνικό Θέατρο Grada Zagreba) αποδίδει με ένα σύγχρονο τρόπο τα ιστορικά τεκταινόμενα στο Ζάγκρεμπ, από την προϊστορία μέχρι σήμερα. Το Μουσείο Τέχνης και Χειροτεχνίας (Muzej za umjetnosti obrt) ιδρύθηκε μαζί με την ομώνυμη σχολή στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα, προκειμένου να διαφυλαχθούν οι αξίες των παραδοσιακών εθνικών τεχνών. Μια μοναδική συλλογή από αντικείμενα τέχνης Μουσείο της Πόλης του Ζάγκρεμπ διάφορων περιόδων και περιοχών εκτίθενται στο Μουσείο Μίμαρα (Muzej Mimara), δωρεά του Άντε Μίμαρα στην πόλη του Ζάγκρεμπ. Η Πινακοθήκη του Στρόσμαγιερ (Strossmayerova Galerija) με έργα Κλασικών Ζωγράφων (Old Masters) είναι μια συλλογή γνωστών Ευρωπαίων ζωγράφων, η οποία είναι σημαντική για γνωριμία με την τέχνη από το 15ο έως και το 19ο αιώνα. Στην ίδια γειτονιά βρίσκεται και η Σύγχρονη Πινακοθήκη (Moderna galerija), η οποία περιλαμβάνει έργα ζωγράφων του 19ου και 20ού αιώνα. Η πόλη εισήλθε στον 21ο αιώνα με το νέο κτήριο του Μουσείου σύγχρονης τέχνης (Muzej suvremene umjetnosti), το οποίο μόλις πρόσφατα άνοιξε τις πόρτες του. Στην Άνω Πόλη, στο πρώην μοναστήρι των Ιησουϊτών, βρίσκεται η Πινακοθήκη Κλόβιτσεβι Ντβόρι (Galerija Klovićevi dvori). Στο Εθνικό Μουσείο Ναϊφ Τέχνης (Muzej naivne umjetnosti) μπορείτε να δείτε τα συναισθήματα, τη ζωτικότητα και τον συμβολισμό στα έργα ερασιτεχνών δημιουργών. ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ ΣΤΙΣ ΔΑΝΤΕΛΩΤΕΣ ΑΚΤΕΣ ΤΗΣ ΔΑΛΜΑΤΙΑΣ ΝΤΟΥΜΠΡΟΒΝΙΚ: «ΤΟ ΜΑΡΓΑΡΙΤΑΡΙ ΤΗΣ ΑΔΡΙΑΤΙΚΗΣ» Δαντελωτές ακτές, γαλαζοπράσινα νερά, μικρά και μεγαλύτερα νησιά, 1.185!, και μια πόλη-μνη- μείο στο Νότο, που είναι γνωστή και ως το «Μαργαριτάρι της Αδριατικής», το Ντουμπρόβνικ! 111

Ένας τόπος που μόλις πριν από λίγα χρόνια βίωσε τη φρίκη του πολέμου. Από το φθινόπωρο του 1991 μέχρι τον Μάιο του 1992 το Ντουμπρόβνικ βομ- βαρδιζόταν ανηλεώς από τον γιουγκο- σλαβικό στρατό. Στο διάστημα αυτό περισσότερες από 2.000 βόμβες και πύραυλοι έπεσαν στην πόλη, κατα- στρέφοντας κάποια από τα σημαντι- κότερα σύμβολα του δαλματικού πο- λιτισμού. Ένας κόσμος που έχει φροντίσει όχι απλώς να επουλώσει τις πληγές του, αλλά και να ξαναφτιάξει τον τόπο του για να συνεχίσει από εκεί που σταμάτησε. Η UNESCO και η Ευρωπαϊκή Ένωση συνέστησαν μια ειδική επιτροπή για την ανοικοδόμηση της πόλης και σε μικρό διάστημα οι περισσότερες ζημιές αποκαταστάθηκαν. Πανέμορφη αυτή η γωνιά της Ευρώπης, με επισκέπτες φανατικούς εδώ και δεκαετίες, κατάφερε πάλι να σταθεί ξανά πλάι στους δημοφιλέστερους καλοκαιρινούς προορισμούς, όπως ακριβώς και ολόκληρη η Κροατία ανάμεσα στις υπόλοιπες χώρες. Με ατμόσφαιρα καθαρά μεσαιωνική, μνημεία αυθεντικά και πολυτάραχη ιστορία, η παλιά πόλη του Ντουμπρόβνικ έχει τη σπάνια δυνατότητα να κάνει τις εικόνες των μακρινών, αλλοτινών εποχών να φαντάζουν στα μάτια του υποψιασμένου επισκέπτη σαν μια ολοζώντανη πραγματικότητα. Περιχαρακωμένο και ενισχυμένο από αγέρωχα πέτρινα τείχη που το προστάτευαν μέσα στους αιώνες από τους επίδοξους πορθητές του, διαθέτει ανεκτίμητης αξίας ιστορικούς και καλλιτεχνικούς θησαυρούς και φιγουράρει από το 1979 στον κατάλογο των μνημείων της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO. Κανένα όχημα δεν κυκλοφορεί μέσα στην παλιά πόλη (Stari Grad), οι στέγες των σπιτιών είναι όλες σκεπασμένες με χαρακτηριστικά κoκκινο-πορτοκαλί κεραμίδια (τα Kupa), ενώ κατοικίες, δρόμοι, αρχοντικά και εκκλησίες είναι κτισμένα όλα με το ίδιο ομοιόμορφο υπόλευκο μάρμαρο. Τα στοιχεία αυτά σε συνδυασμό με τη ζωντανή αύρα του μεσαιωνικού παρελθόντος, δικαιολογούν απόλυτα τα λεγόμενα του Γάλλου λόγιου Paul Garde, που είχε παρομοιάσει το Ντουμπρόβνικ με μια «μισάνοιχτη μπιζουτιέρα». Αξιοθέατα στο Ντουμπρόβνικ Τα μεσαιωνικά τείχη του Ντουμπρόβνικ θεωρούνται από τα πιο καλοδιατηρημένα στον κόσμο και σ’ αυτά οφείλει κατά κύριο λόγο τη φήμη του. Ο περίπατος στα τείχη, από όπου η θέα στην πόλη και στη θάλασσα είναι απαράμιλλη, είναι η μεγαλύτερη τουριστική ατραξιόν της πόλης. Τα τείχη χτίστηκαν τον 10ο αιώνα και επεκτάθηκαν με το πέρασμα των χρόνων. Ο φόβος από πιθανές επιδρομές των Τούρκων, υποχρέωσε τους κατοίκους να ενισχύσουν τον 15ο αιώνα τα τείχη της πόλης. Το Ντουμπρόβνικ βρέθηκε, έτσι, να προστατεύεται από τείχη Πύργος Μίντσετα που έχουν μήκος 1.940 μ. και ύψος που φτάνει σε ορισμένα σημεία τα 25 μ. Ο γερός Πύργος Μίντσετα, τμήμα του αμυντικού τείχους, προστάτευε την πόλη από τους χερσαίους εισβολείς. Περπατώντας στα σοκάκια του Ντουμπρόβνικ, οπωσδήποτε θα βρεθείτε στην Πλατεία της Λότζια, πολιτικό και οικονομικό κέντρο του Ντουμπρόβνικ. Να δείτε 112

οπωσδήποτε το Πρυτανικό Μέγαρο, τη Μεγάλη Κρήνη του Ονόφριο, ένα από τα γνωστότερα μνημεία της πόλης, την εκκλησία του Αγίου Βλασίου, τον Καθεδρικό κ.λπ. Ο φαρδύς δρόμος που διασχίζει την πόλη από τα ανατολικά προς τα δυτικά, ενώνοντας τις δύο πύλες, είναι Μεγάλη Κρήνη του Ονόφριο γνωστός ως Στράντουν (ή Πλάτσα). Δεν είναι, όμως, μόνο ο μνημειακός πλούτος της καστροπολιτείας που έλκει τους επισκέπτες. Οι ειδυλλιακές παραλίες της Στράντουν περιοχής, με τα σμαραγδένια νερά και τον καταπληκτικό βυθό, προσφέρονται για κολύμπι, ηλιοθεραπεία, καταδύσεις και θαλάσσια σπορ. Αποδράσεις στα νησιά Με ορμητήριο το Ντουμπρόβνικ μπορείτε να κάνετε ημερή- σιες εκδρομές σε περισσότερο και λιγότερο κοντινά νησιά των Δαλματικών Ακτών, όπως το πανέμορφο νησί Κόρτσουλα, γενέ- τειρα του Μάρκο Πόλο, το γειτονικό Χβαρ, το νησί της λεβάντας, με το ενετικό κάστρο και τους καλλιτεχνικούς θησαυρούς ή το Μλιετ, με το κανάλι που ενώ- Κόρτσουλα νει τις δύο λίμνες θαλασσινού νερού. Στο Μλιετ επισκεφτείτε οπωσδήποτε τον Εθνικό Δρυμό με μανγκούστες που εισήχθησαν εδώ στα τέλη του 19ου αιώνα για να σκοτώσουν τα φίδια, φώκιες, δελφίνια κ.λπ. Πρόκειται άλλωστε για ένα νησί που αναφέρεται σε αμέτρητους μύθους. Εδώ, βρίσκεται και το μικρό νησάκι της Παναγίας, που είναι η έδρα του μοναστηριού των Βενεδικτίνων. Το νησί Βις είναι γνω- Μλιετ στό για τα τοπία, τα κρασιά και τις τοποθεσίες που ενδείκνυνται για καταδύσεις. Επισκεφτείτε, επίσης, την πόλη Τσάβτατ, την ελληνική αποικία Επιδαύρου που καταστράφηκε από τους Άβαρους τον 7ο αιώνα. Έχει όμορφες παραλίες και πλούσια βλάστηση. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ Γλυπτική-Αρχιτεκτονική Η γλυπτική στην Κροατία έχει αρχαίες ρίζες. Ντόπια πετρώματα χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή σημαντικών ρωμαϊκών μνημείων, όπως το μαγευτικό ρωμαϊκό αμφιθέατρο στην Πούλα και το εκπληκτικό Ανάκτορο του Διοκλητιανού στην πόλη Σπλιτ, το οποίο εκθέτει τα τείχη του με μεγαλοπρέπεια, θυμίζοντας παλιές εποχές της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, καλώντας τους τουρίστες να εξερευνήσουν την αρχαία ιστορία της χώρας και να κάνουν μια στάση στην πόλη αυτή. Η γλυπτική έφτασε ξανά στο ζενίθ της με τον Ιβάν Μέστροβιτς, έναν από τους σημαντικότερους γλύπτες του 20ου αιώνα. Έργα του φιλοξενούνται στην Πινακοθήκη Μέστροβιτς στο Ζάγκρεμπ. Αν βρεθείτε στο Πόρετς, Άποψη του ανακτόρου Ρωμαϊκό αμφιθέατρο Βασιλική του Ευφρασίου στην περιοχή Ίστριας και του Διοκλητιανού στο Σπλιτ της Πούλας στο Πόρετς Κβάρνερ, μην παραλείψετε να δείτε τη Βασιλική του Ευ- φρασίου, αυτό το βυζαντινό αριστούργημα του 6ου αιώνα με τα υπέροχα ψηφιδωτά σε χρυσό φόντο. 113

Μουσική-Φεστιβάλ Η Κροατία, αυτή η όχι τόσο γνωστή χώρα, πέρα από την απίστευτη φυσική της ομορφιά, προσφέρει στους κατοίκους της, αλλά και στους τουρίστες, ένα πλούσιο πρόγραμμα σε συναυλίες, θεατρικές παραστάσεις και χορό. Η κροατική μουσική, όπως και η ίδια η χώρα, έχει τρεις σημαντικές επιρροές: από τη Μεσόγειο στις παράκτιες περιοχές, από τα Βαλκάνια ειδικά στον ορεινά και ηπειρωτικά μέρη, και από την κεντρική Ευρώπη στα κεντρικά και βόρεια μέρη της χώρας. Έχει μακρά παράδοση στη λαϊκή μουσική. Πολλά φεστιβάλ λαμβάνουν χώρα καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου. Οι επιλογές κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού είναι περισσότερες. Το «Θερινό Φεστιβάλ Ντουμπρόβνικ» είναι ένα ετήσιο φεστιβάλ που διεξάγεται στην πόλη μεταξύ 10 Ιουλίου και 25 Αυγούστου. Είναι ένα μοναδικό περιβαλλοντικό φεστιβάλ με πλούσιο πρόγραμμα κλασικής μουσικής, θεάτρου, όπερας και χορού. Οι εκδηλώσεις γίνονται τόσο σε κλειστούς όσο και σε ανοιχτούς χώρους, με τη συμμετοχή καταξιωμένων καλλιτεχνών από πολλές χώρες. Στο ρωμαϊκό αμφιθέατρο της Πούλας λαμβάνουν χώρα δύο σπουδαία φεστιβάλ, σχεδόν όλο το καλοκαίρι, το «Φεστιβάλ Όπερας Πούλα» και το «Διεθνές Φεστιβάλ Θεάτρου» με τη συμμετοχή ευρωπαϊκών θιάσων. Θαυμάσιο είναι, επίσης, και το «Καλοκαίρι του Σπλιτ», ένα από τα πιο γνωστά φεστιβάλ όπου θα έχετε την ευκαιρία να «Καλοκαίρι του Σπλιτ» ακούσετε μελωδικά κροατικά τραγούδια! Παραδοσιακή Κουζίνα Δαλματικές ακτές και ολόφρεσκο ψάρι ή θαλασσινά είναι έννοιες ταυτόσημες.Τα ψάρια, γίνονται κυρίως ψητά, μάλιστα το ψήσιμο στα κάρβουνα των ψαριών και των κρεάτων θεωρείται μεγάλη τέχνη στην Κροατία. Γίνονται επίσης βραστά σε πολλές και ενδιαφέρουσες σούπες, αλλά και τηγανητά. Καλαμαροσαλάτες, ριζότο με μελάνι σουπιάς, στρείδια και μύδια αρωματισμένα με μαϊντανό, σκόρδο, κρασί και ελαιόλαδο συναντά κανείς παντού στα παραθαλάσσια χωριά. Στις τοπικές σπεσιαλιτέ περιλαμβάνονται και πιάτα, όπως το visovacka begavica (αρνάκι Pašticada μαγειρεμένο μέσα σε γάλα), τα mlinci (τηγανίτες που σερβίρονται με γαλοπούλα), η manestra (σούπα με καπνιστό κρέας, φασόλια, ζυμαρικά και λαχανικά), pašticada (μοσχαρίσιο κρέας και λαχανικά εποχής που σιγοβράζονται σε κρασί), strukli (πουγκάκια τυριού που τα βράζουν και μετά τα ψήνουν). Ο επισκέπτης της Κροατίας δεν πρέπει να παραλείψει να δοκιμάσει τα περίφημα κροατικά κρασιά, ειδικά τα κόκκινα. Η καλλιέργεια του αμπελιού εισήχθηκε από τους Έλληνες, Strukli όμως, το μικροκλίμα της περιοχής ευνόησε τις αμπελοκαλλιέργειες, οι ντόπιοι καλλιεργητές εκσυγχρόνισαν τις καλλιέργειες, αλλά και την τυποποίηση των οίνων, με αποτέλεσμα σήμερα τα κρασιά της Κροατίας, με επικεφαλής τα Postup, Faros, Babic, Bogdanusa και Dignak, να θεωρούνται από τα πιο αναγνωρίσιμα διεθνώς. Η Bevenda είναι ένα είδος κρασιού που πίνεται ανακατεμένο με νερό, ενώ το Bogdanusa είναι ένα γνωστό γλυκό κρασί, κάτι σαν τα δικά μας μοσχάτα. Η Κροατία φημίζεται, επίσης, και για τις μπύρες της που είναι εφάμιλλες με τις καλύτερες ευρωπαϊκές. Προτιμήστε την Ozujsko pivo και την Kariovacko pivo που είναι εξαιρετικές. 114

Ψυχαγωγία Το σύγχρονο φαινόμενο της εξόδου για καφέ έχει τις ρίζες του σε μια μακρά και πλούσια παράδοση στο Ζάγκρεμπ και όχι μόνο. Το πέταλο και η κεντρική πλατεία στο παρελθόν ήταν σημαντικά σημεία της κοινωνικής ζωής του Ζάγκρεμπ. Σήμερα, αυτός ο χώρος εκτείνεται σε ολόκληρο το κέντρο της πεζοδρομημένης ζώνης και πέραν αυτής. Για όλα τα γούστα και για όλες τις ηλικίες υπάρχει κάτι. Στις καφετέριες γύρω από την πλατεία του Κυβερνήτη Γιόσιπ Γιέλατσιτς (Trg bana Josipa Jelačića) συχνάζουν, συνήθως, εξέχουσες προσωπικότητες. Την Πλατεία του Πρεράντοβιτς (Preradović), ανέκαθεν γνωστή ως Πλατεία των λουλουδιών (Cvjetni trg), αγαπούν οι καλλιτέχνες και οι νέοι, αλλά και οι πιο ηλικιωμένοι. Η Οδός Τκάλτσιτσεβα (Tkalčićeva), η οποία κατά το παρελθόν χώριζε το Γκράντετς (Gradec) με το Κάπτολ (Kaptol) και ήταν γεμάτη από ταβέρνες, σήμερα, είναι ένας τόπος συνάντησης και εξόδου για όλη την οικογένεια. Το Ζάγκρεμπ είναι μια πόλη για αγορές με φαντασία και-από τα μικρά παραδοσιακά μικρομάγαζα στην οδό Ίλιτσα (Ιlica), τη διασημότερη οδό του Ζάγκρεμπ, μέχρι τα μεγάλα εμπορικά κέντρα ο καθένας μπορεί να βρει κάτι για τον εαυτό του. Αγορές Πορσελάνες, χειροποίητες δαντέλες, κεραμικά, κοσμήματα, υδατογραφίες, διάφορα παραδοσιακά χειροτεχνήματα και κούκλες με παραδοσιακές φορεσιές είναι μερικά από τα αναμνηστικά που μπορείτε να αγοράσετε από την Κροατία. 115

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ • Μπαμπινιώτης Γ.: Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας. Κέντρο Λεξικολογίας, Αθήνα, 1998 • Ελληνική Εκπαιδευτική Εγκυκλοπαίδεια, Παγκόσμια Γεωγραφία Γ΄, Εκδοτική Αθηνών • Εγκυκλοπαίδεια Δομή, 5ος τόμος, Εκδόσεις Δομή, 1970 • Ιστορία Ελληνικού Έθνους, Εκδοτική Αθηνών, Αθήνα, 1970 • National geographic, 500 ταξίδια ζωής, τόμος 1, Ελληνική Έκδοση Τέσσερα ΠΙ Α.Ε. • Ασλανίδη Α., Ζαφειρακίδη Γ., Καλαϊτζίδη Δ. : Γεωγραφία Β΄ Γυμνασίου. ΟΕΔΒ, Αθήνα, 2010 • Explorer, Οδηγοί του κόσμου • Ευρώπη, Μεγάλα ταξίδια με χαμηλό κόστος, Εκδόσεις Όραμα • Dk eyewitness travel guides • Boardam, J., The Oxford History of Classical Art, Oxford University Press, 2012 • http://www.wikipedia.org • http://www.ξενοδοχεία.gr/greece-culture/traditions-greece.htm • http://www.kids-world-travel-guide.com/ • http://www.cityofathens.gr/episkeptes • http://www.visiteurope.com/Discover/Countries/ • http://kids.nationalgeographic.com/kids/places/ • http://www.visitgreece.gr/ • http://www.musicportal.gr/greek_traditional_music/ • http://www.worldtravelguide.net/malta • http://phila-travel.com.gr/ • http://www.tripadvisor.com • http://europa.eu/about-eu/countries/member-countries/ • http://www.europe-hotels.gr/gr/malta/index_guide.htm • http://www.travelplorer.gr/ViewTravelGuide • http://www.maltahotels.com.mt/event/Ghana_Fest_-_Folk_Music_Festival • http://www.ethnos.gr/entheta • http://www.pameparisi.gr/sight • http://www.taxidologio.gr • http://famouspoetsandpoems.com/country/France/French_poets.htm8/ • http://www.greekbooks.gr/ugo-viktor.person • http://plethronbooks.gr/authors/paul-valery • http://www.zagreb-touristinfo.hr/brosura • http://www.chorwacjawczasy.com/el/cusine/croatian.html • http://www.travelpassion.gr/gourmettravel/2589-gourmet-travel-to-croatia.html • http://www.visiteurope.com/Discover/Countries/Switzerland • http://www.ducksters.com/geography/country • http://www.swiss-switzerland.com/things-to-do-in-switzerland • http://www.athinorama.gr/travel/world/destination • http://www.proorismos.gr/ • http://mayfair.eu/destinations_gr/austria • http://www.xenostravel.com • http://www.travelstyle.gr/portal/gr/destination_articles • http://www.pamediakopes.gr/DestinationGuides/Madrid/madrid-sightseeing-guide-gr.asp • http://www.taxidologio.gr/london.html • http://www.cyprusinfo.gr/kyprosplirofories/index.html • http://europa.eu/kids-corner/countries/ • http://www.livepedia.gr/ • http://www.lonelyplanet.com • http://wikitravel.org/en/Europe • http://www.worldtravelguide.net/ 116



Πολιτιστική Εταιρεία IEKEM