Ταξιδεύοντας στην Ευρώπη

La Sagrada Familia Γεννήθηκε στη Βαρκελώνη, όπου βρίσκονται και τα πιο σημαντικά έργα του, τα οποία ξεχωρίζουν για τον σχεδιασμό τους. Η La Sagrada Familia είναι ένα από τα πιο διάσημα έργα του Γκαουντί στη Βαρκελώνη. Πρόκειται για μια γιγαντιαία Βασιλική που βρίσκεται υπό κατασκευή από το 1882. Άλλο ένα έργο του είναι το πάρκο του Γκουέλ στον λόφο «el Carmel». Περιέχει δημιουργήματα του Γκαουντί, όπως συντριβάνια με Πάρκο του Γκουέλ δράκους, όλα διακοσμημένα με το πολύχρωμο μαρμάρινο μωσαϊκό που χαρακτηρίζει την πόλη της Βαρκελώνης. La Pedrera O Gaudí εκτός από το ναό και το πάρκο έφτιαξε και διάφορα σπίτια στους πλούσιους της εποχής. Σήμερα αυτά τα σπίτια έχουν γίνει αξιοθέατα της πόλης. Το Casa Batlló μοιάζει να έχει γίνει από κρανία και κόκαλα, ενώ το La Pedrera είναι κατασκευασμένο από πέτρα, που σχηματίζει εντυπωσιακές καμπύλες. Λογοτεχνία Η ισπανική λογοτεχνία έχει πλούσια παράδοση και δυνατή αλληλεπίδραση με τη Λατινική Αμερική. Το κλασσικότερο έργο της ισπανικής λογοτεχνίας είναι ο Δον Κιχώτης του Μιγκέλ Θερβάντες. Ο Μιγκέλ ντε Θερβάντες ήταν Ισπανός λογοτέχνης, ποιητής και θεατρικός συγγραφέας. Το έργο του ανήκει χρονικά στη «χρυσή εποχή» (περ. 1492-1648) της Ισπανίας, κατά την οποία παρατηρήθηκε μία εξαιρετική άνθιση στις τέχνες, ενώ ο ίδιος αποτελεί έναν από τους μείζονες λογοτέχνες παγκοσμίως. Το διασημότερο μυθιστόρημά του, ο Δον Κιχώτης, συγκαταλέγεται στα κλασικά έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Είναι μεταφρασμένο σε περισσότερες από εξήντα γλώσσες και έχει υποβληθεί σε συστηματική ανάλυση και κριτικό σχολιασμό από το 18ο αιώνα. Από τους σύγχρονους συγγραφείς σημαντικοί θεωρούνται οι Χουάν Ραμόν Χιμένεθ (Νόμπελ λογοτεχνίας 1956), Καμίλο Χοσέ Θέλα (Νόμπελ λογοτεχνίας 1989), Πίο Μπαρόχα κ.ά. Ήθη και έθιμα Χριστουγεννιάτικα Έθιμα Η Χριστουγεννιάτικη περίοδος ξεκινάει στην Ισπανία με τη μεγάλη κλήρωση της 22ης Δεκεμβρίου. Για τους Ισπανούς τα Χριστούγεννα είναι η πιο σημαντική εορτή του χρόνου και ακολουθείται από την Πρωτοχρονιά, η οποία ονομάζεται «Noche Vieja», και την 6η Ιανουαρίου την «Dia de Reyes». Η παραμονή των Χριστουγέννων ή αλλιώς «Noche Buena» είναι το βράδυ που μαζεύεται όλη η οικογένεια. Τα δωμάτια διακοσμούνται με κλαδιά από πεύκα, μπεζ και κόκκινα αλεξανδριανά και αναμμένα κεριά, δίνοντας μια κατάνυξη και ένα χρώμα στην ατμόσφαιρα. Μετά το τραπέζι των Χριστουγέννων στο οποίο προσφέρονται τοπικές σπεσιαλιτέ, ακολουθεί η Λειτουργία των Χριστουγέννων. Η εορταστική περίοδος ολοκληρώνεται στις 6 Ιανουαρίου, την μέρα των Θεοφανείων, κατά τη διάρκεια της οποίας οι Τρεις Μάγοι φέρνουν τα δώρα στα παιδιά, 51

πάντα σύμφωνα με την παράδοση.Στις 5 Ιανουαρίου στη διάρκεια μιας μεγάλης παρέλασης, της «Cabalgata de Reyes», άνθρωποι ντυμένοι σαν τους Τρεις Μάγους και άλλες μορφές της Θρησκείας μοιράζουν γλυκά στα παιδιά. Πασχαλινά Έθιμα Την Κυριακή του Πάσχα, στην Ισπανία, κυρίως στην περιοχή της Καταλονίας, της Αραγονίας και της Βαλένθιας, οι νονοί, μετά τη λειτουργία, προσφέρουν στα βαφτιστήρια τους τη «Mona» (λέξη που προέρχεται από τα αραβικά). Είναι, κατά κανόνα, ένα παραδοσιακό γλυκό, ένα είδος γλυκού ψωμιού (αλεύρι, μαγιά, γάλα, αυγό, βούτυρο, ζάχαρη) σαν το δικό μας τσουρέκι, το οποίο διακοσμείται με αυγά βραστά, άλλοτε βαμμένα, άλλοτε σοκολατένια. Άλλη εκδοχή μπορεί να είναι μία τούρτα που τη στολίζουν με ‘φιγούρες’ που αρέσουν στα παιδιά και συνοδεύεται με ένα σοκολατένιο αυγό. Φεστιβάλ Τόνοι παραγινομένης ντομάτας χρησιμοποιούνται σαν πολεμοφόδια στις περίφημες Ντοματομαχίες στην πόλη Bunol στην Ισπανία.Το καθιερωμένο φεστιβάλ ντομάτας, το οποίο γίνεται κάθε χρόνιο την τελευταία Τετάρτη του Αυγούστου συγκεντρώνει κάθε χρόνο χιλιάδες επισκέπτες. Ταυρομαχίες Μπορεί να προκαλεί τις έντονες αντιδράσεις των φιλοζωικών οργανώσεων σε όλο τον κόσμο, ωστόσο το Φεστιβάλ του Σαν Φερμίν στην Παμπλόνα της βόρειας Ισπανίας, παραμένει μία δημοφιλής ατραξιόν και μία ιδιαίτερη παραδοσιακή γιορτή. Το «αιματηρό» έθιμο γιορτάζεται από το 1591 και προσελκύει κάθε χρόνο χιλιάδες τουρίστες που παρακολουθούν μαινόμενους ταύρους να τρέχουν στα σοκάκια της γραφικής πόλης και να καταλήγουν σε αρένες με αποφασισμένους ταυρομάχους. Παραδοσιακή κουζίνα Το γκασπάτσο είναι μια παραδοσιακή σούπα της Ισπανίας. Πρόκειται για μια κρύα, κάπως πηχτή σούπα με βάση τη ντομάτα, η οποία συνηθίζεται πολύ το καλοκαίρι στη ζεστή Ανδαλουσία, ως δροσιστικό πιάτο. Φτιάχνεται με ντομάτες, σκόρδο, ελαιόλαδο και ξύδι, στα οποία καμιά φορά προστίθεται τριμμένο ψωμί. Η παέγια είναι ένα παραδοσιακό φαγητό της Ισπανίας. Στην ουσία είναι ένα πιλάφι από ρύζι με σαφράν, μέσα στο οποίο συνδυάζεται κρέας, ή συνηθέστερα, θαλασσινά και λαχανικά. Συχνά περιέχει κοτόπουλο, χοιρινό κρέας ή κουνέλι (Ανάμικτη Παέγια). Μόλις τρία συστατικά αρκούν για να συνθέσουν, ίσως, το πιο χορταστικό ισπανικό πιάτο, την τορτίγια. Αυγά, πατάτες και κρεμμύδια κομμένα σε ροδέλες-επιβάλλεται να αργοτηγανιστούν σε ελαιόλαδο, ώσπου να ρουφήξουν όλο το λάδι. 52

ΓΑΛΛΙΑ ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Η πρωτεύουσα της Γαλλίας είναι το Παρίσι, ενώ άλλες μεγάλες πόλεις της είναι η Μασσαλία, η Λυών, η Τουλούζ, η Νίκαια, το Μπορντό, το Στρασβούργο, η Λιλ, η Ναντ και η Ρουέν. Ο πληθυσμός το 2011 ήταν 65.821.885. Το πολίτευμα της Γαλλίας είναι η Κοινοβουλευτική Δημοκρα- τία. Η επίσημη γλώσσα της είναι τα Γαλλικά, ενώ η θρησκεία που επικρατεί είναι το Χριστιανικό ρωμαιοκαθολικό δόγμα, ανεπί- σημα όμως, διότι στη Γαλλία δεν υπάρχει επίσημη θρησκεία. Άλλες θρησκείες που εκπροσωπούνται είναι η προτεσταντική, η ιουδαϊκή, η μουσουλμανική και η Χριστιανική ορθόδοξη. Το νόμισμα της είναι το Ευρώ, που αντι- κατέστησε το φράγκο (μέχρι το 1999). Η Γαλλία είναι η μεγαλύτερη χώρα της Ευρώπης. Συνορεύει βόρεια με το Βέλγιο και το Λουξεμβούργο, βορειοανατολικά με τη Γερμανία, ανατολικά με την Ελβετία και την Ιταλία, νότια με την Ισπανία και την Ανδόρρα. Βορειοδυτικά βρέχεται από τη Βόρεια θάλασσα, δυτικά από τη Μάγχη και τον Ατλαντικό και νότια από τη Μεσόγειο θάλασσα. Το τοπίο της παρουσιάζει μεγάλη ποικιλία. Σπουδαιότερα βουνά είναι οι Γαλλικές Άλπεις που βρίσκονται στα νοτιοανατολικά της χώρας, με ψηλότερη κορυφή το «Λευκό Όρος» (4.810 μ.), ακολουθούν τα Πυρηναία, η οροσειρά του Ιούρα και τα Βόσγια. Οι κυριότερες πεδινές περιοχές Λευκό Όρος (Mont Blanc) της Γαλλίας είναι: το πράσινο λεκανοπέδιο, οι πεδινές εκτάσεις της 53

Καμπανίας, της Νορμανδίας, η πεδιάδα της Αλσατίας. Σπουδαιότερος ποταμός είναι ο Σηκουάνας, που χαρακτηρίζεται σαν «υδάτινη λεωφόρος». Ξεκινά από το Ανατολικό τμήμα της και ρέει προς τα Βορειοδυτικά. Περνά από το Παρίσι και χύνεται στη θάλασσα της Μάγχης, στη Χάβρη. Ο Ροδανός είναι δυσκολότερα πλωτός και οι εκβολές του σχηματίζουν μεγάλο Δέλτα. Η Γαλλία έχει ποικιλία κλιμάτων, εξαιτίας της μεγάλης της επαφής με τις θάλασσες που την περιβρέχουν και τις πλαισιώσεις της από ηπειρωτικές περιοχές. Οι δραστηριότητες που μπορούν να αναπτυχθούν στη Γαλλία είναι ποικίλες. Πρώτα απ’ όλα η αλιεία, μιας και βρέχεται από τρεις θάλασσες. Ακόμη, η κτηνοτροφία και η γεωργία, αφού έχει πολ- λές πεδιάδες. Τέλος, πολύ αναπτυγμένη είναι και η βιομηχανία. Οι κυριότεροι βιομηχανικοί κλάδοι είναι η αυτοκινητοβιομηχανία, η αεροναυπηγική, η τεχνολογία τωv πληρoφoριώv, τα ηλεκτρονικά, η χημική βιομηχανία, η φαρμακοβιομηχανία και ο κλάδος της μόδας. Κύρια προϊόντα που παράγο- νται είναι το κρασί, η σαμπάνια, το αυτοκίνητο, τα αρώματα κ.ά. Γαλλικά κρασιά Η πιο γνωστή οινοποιητική περιοχή είναι η Καμπανία (Champagne) που παράγει τη γνωστή μας σαμπάνια. Η περιοχή αυτή βρίσκεται βορειο- ανατολικά του Παρισιού και κρατάει τα σκήπτρα της οινοποιίας χάρη στην τυχαία ανακάλυψη του μοναχού Ντομ Περινιόν (Dom Pérignon), o οποίος κατάλαβε ότι το διοξείδιο του άνθρακα παίζει σημαντικό ρόλο στην παρα- γωγή του κρασιού. Οι πιο γνωστές ετικέτες από αυτή την περιοχή είναι η Dom Pérignon, η Moët et Chandon, η Ruinart, η Krug, η Pommery, η Veuve Clicquot και η Mumm μεταξύ άλλων. Μία άλλη περιοχή που χρόνια διεκδικεί τα πρωτεία από τη Καμπανία είναι η περιοχή του Μπορντό (Bordeaux). Οι κυριότερες ποικιλίες που καλ- λιεργούνται εδώ είναι η Merlot, η Cabernet- Sauvignon, η Cabernet-Franc, η Sémillon, και Τα διάσημα Château Pétrus η Sauvignon που δίνουν τις γνωστές ετικέτες στην περιοχή Bordeaux του Château Margaux, Château Pétrus, Château Penin. Άρωμα Γαλλίας... Η Γαλλία αποτέλεσε τη βάση της ανάπτυξης της σύγ- χρονης βιομηχανίας αρωμάτων. Τα πιο πολύτιμα ια- ματικά βότανα και αρώματα εντοπίζονται στο γαλλικό Νότο: στο Montpellier και στην Grasse της Προβη- γκίας. Τα γαλλικά αρώματα αντιπροσωπεύουν μεγά- λο μέρος των παγκόσμιων εξαγωγών, αφού τέσσερις από τις οκτώ μεγαλύτερες εταιρείες στον κόσμο είναι γαλλικές. Τρεις είναι οι γνωστότερες αρωματοποιίες στον κόσμο: Η αρωματοποιία Galimard, που ιδρύθηκε το 1747, η αρωματοποιία Molinard από το 1849, η αρωματοποιία Fragonard, με εγκαταστάσεις στην Grasse από το 1926. ΙΣΤΟΡΙΑ Το μεγαλύτερο μέρος της Γαλατίας, που περιελάμβανε ολόκληρη τη σημερινή Γαλλία, το Βέλγιο, και την Ολλανδία, είχε καταληφθεί το 51 π.Χ. από τον Ιούλιο Καίσαρα. Κατά τη διάρκεια της Ρωμαι- οκρατίας ιδρύθηκαν διάφορες πόλεις και κατασκευάστηκαν δρόμοι, γέφυρες και υδραγωγεία. Τον 3ο αιώνα μ.Χ., η Γαλατία δέχθηκε για πρώτη φορά τις εισβολές διάφορων γερμανικών φύλων. Οι 54

εισβολείς ήταν, κυρίως, Φράγκοι, Βουργουνδοί και Βησιγότθοι. Το δυτικό τμήμα της χώρας αποτέ- λεσε τη Φραγκία, η οποία υπήρξε ο πυρήνας της σημερινής Γαλλίας. Κατά την περίοδο 1420-30 μία νεαρή χωριατοπούλα, η Ζαν ντ’ Αρκ, εμφανίστηκε στη γαλλική αυλή, λέγοντας πως πήρε από τον Θεό τη διαταγή να μπει η ίδια επικεφαλής του γαλλικού στρατού και να στεφθεί ο Κάρολος, ο νόμιμος κληρονόμος του θρόνου, Βασιλέας της Γαλλίας στη Ρεμς. Η Ζαν ντ’ Αρκ ανέλαβε πράγματι την ηγεσία του στρατού, με αποτέλεσμα να εμψυχωθούν οι Γάλλοι. Όμως, προ- δόθηκε και βρήκε τραγικό θάνατο. Ο Κάρολος στέφθηκε βασιλέας Ζαν ντ΄ Αρκ ως Κάρολος Ζ΄. Οι Γάλλοι ως το 1450 πέτυχαν την ανακατάληψη του μεγαλύτερου μέρους της χώρας. Με τις αρχές του 18oυ αιώνα συμπίπτει και η άνοδος στο θρόνο του Λουδοβίκου ΙΕ΄. Φαινομενικά, η βασιλική εξουσία ήταν ισχυρή και ακμαία, αλλά κάτω από την ψεύτικη αυτή εικόνα κρύβονταν και ενεργούσαν καταλυτικές δυνάμεις. Αποτέλεσμα του Επταε- τούς πολέμου ήταν να νικηθεί η Γαλλία από την Αγγλία και να χάσει τα περισσότερα από τα εδάφη της στη Βόρεια Αμερική. Το 1774 ανέβηκε στο θρόνο ο Λουδοβίκος ΙΣΤ΄, ο οποίος βρήκε τον λαό δυ- σαρεστημένο εξαιτίας των δυσμενών συνθηκών. Το γεγονός αυτό, σε συνδυα- σμό με την εμφάνιση μιας μαζικής και μορφωμένης αστικής τάξης, προκάλε- σε διάφορες διαμαρτυρίες και εξεγέρσεις, που κατέληξαν σε επανάσταση το 1789. Στις 14 Ιουλίου 1789 καταλήφθηκε από τον λαό του Παρισιού η Βαστίλη, μια παλιά φυλακή, που συμβόλιζε τις καταπιέσεις του παλιού καθεστώτος. Τον Αύγουστο εκδόθηκε από την εθνοσυνέλευση η Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Λουδοβίκος ΙΣΤ΄ Τον Σεπτέμβριο του 1792 η Γαλλία ανακηρύχτηκε δημοκρατία, ενώ λίγους μήνες μετά αποκεφαλίστηκε ο Λουδοβίκος ΙΣΤ΄ και η γυναίκα του Μαρία Αντουανέτα. Την εξουσία πήραν στα χέρια τους ριζοσπάστες ηγέτες, όπως ο Μαξιμιλιανός Ροβεσπιέρος, οι οποίοι άρχισαν να εξοντώ- νουν όλους τους πολέμιους της επανάστασης. Το 1799 ανέλαβε τη διακυβέρνηση της Γαλλίας ο Ναπολέοντας Βοναπάρτης, ο οποίος το 1804 αυτοανακηρύχτηκε αυτοκράτορας, νίκησε τους περισσότερους εχθρούς της χώρας του και κατόρθωσε να επεκτείνει το βασίλειο του. Κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο η Γαλλία πήρε μέρος στην Αντάντ και Ναπολέων Βοναπάρτης πολέμησε στο πλευρό των Άγγλων κατά της Αυστροουγγαρίας. Με την είσοδο των ΗΠΑ στον πόλεμο και με τη βοήθεια των Άγγλων και των Αμερικανών οι Γάλλοι κατόρθωσαν να απωθήσουν τους Γερμανούς από το γαλλικό έδαφος. Το 1919, με τη Συνθήκη των Βερσαλλιών, η Γαλλία ανέκτησε την Αλσατία και τη Λωραίνη. Κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο η Γερμανία εισέβαλε στη Γαλλία από τα σύνορα του Βελγίου, αχρηστεύοντας τη μεγάλη αμυντική γραμμή Μαζινό. Τον Ιούνιο του 1940 ο Στρατάρχης Φιλίπ Πεταίν υπέγραψε ανακωχή με τους Γερμα- νούς, με αποτέλεσμα την κατοχή ενός μεγάλου τμήματος της χώρας. Η μεγάλη μάζα πήρε ενεργά μέρος στο αντιστασιακό μέτωπο. Ο στρατηγός Σαρλ Ντε Γκωλ τέθηκε επικεφαλής του κινήματος των «Ελεύθερων Γάλλων». Μετά την απελευθέρωση έγινε προσωρινός πρωθυπουργός. Η Γαλλία υπήρ- Σαρλ ντε Γκωλ ξε από τα ιδρυτικά μέλη της ΕΟΚ (1952). Τα γεγονότα της Αλγερίας, το 1958, δι- αδέχτηκε η Πέμπτη Δημοκρατία του Σαρλ Ντε Γκωλ. Ψηφίστηκε νέο σύνταγμα και ο Ντε Γκωλ παρέμεινε πρόεδρος για 11 χρόνια, με το όνειρο να μετατρέψει τη Γαλλία σε μια «ηγετική δύναμη» στην Ευρώπη. Το 1969 απορρίφθηκε η πρότασή του για νέες συνταγματικές μεταρρυθμίσεις και μετά από αυτό παραιτήθηκε. Οι Γάλλοι εξέλεξαν δεύτερο πρόεδρο της Πέμπτης Δημοκρατίας τον Ζωρζ Πομπιντού. 55

ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ ΤΟΥ ΦΩΤΟΣ: ΠΑΡΙΣΙ Το Παρίσι είναι μια πόλη, όπου κάποιος, κάτοικος ή επισκέπτης, δύσκο- λα θα πλήξει. Είναι μια πόλη γεμάτη μουσεία, πάρκα, επιβλητικές εκκλη- σίες, πλατείες κ.λπ. Ένα σωρό δραστηριότητες, ακούσματα και θεάματα πραγματοποιούνται σχεδόν σε κάθε σημείο αυτής της μαγικής πόλης. Η περιήγηση μπορεί να ξεκινήσει από τα δύο νη- σάκια στο Σηκουάνα, Ιλ ντε λα Σιτέ και Ιλ Σαιν Λουί. Το Ιλ ντε λα Σιτέ κατοικήθηκε πριν από 2.000 χρόνια από κέλτικα φύλα, ένα από τα οποία ήταν οι Παρίσιοι, που έδωσαν τελικά το όνομά τους στην πόλη. Εδώ, λοιπόν, βρίσκεται η επιβλητική Παναγία των Παρισίων. Μπροστά της βρίσκεται το σημείο μηδέν από το οποίο μετριούνται όλες οι αποστάσεις της Γαλλίας. Στο νησάκι Παναγία των Παρισίων βρίσκονται, επίσης, η ιστορική Κονσιερζερί, η οποία κατά την Επανάσταση στέγασε 4.000 κρατούμενους, ανάμεσά τους και η Μα- ρία Αντουανέτα, και η μαγευτική Σαιν-Σαπέλ, ένα από τα αρχιτεκτονικά αρι- στουργήματα του δυτικού κόσμου, με τα έξοχα παράθυρα-βιτρό. Αν θέλει κά- ποιος να ξεκουραστεί πίνοντας ένα καφεδάκι, μπορεί να επισκεφθεί την 17ου αιώνα γοητευτική και γραφική Σαιν Σαπέλ Πλατεία Ντοφίν, η οποία βρίσκεται ανατολικά της Πον Νεφ. Η Πον Νεφ, παρά το όνομά της, (Νέα Γέφυρα) είναι η πιο παλιά γέφυρα στο σημερινό Παρίσι, ένα μέρος που κάποιος μπορεί να ηρεμήσει Πλατεία Ντοφίν με θέα τον Σηκουάνα. Διασχίζοντας τη γέφυρα Σαιν Λουί οδηγούμαστε στο Ιλ Σαιν Λουί, κομψή περιοχή κατοικιών κατά τον 17ο αιώνα. Η βόλτα μπορεί να συνεχιστεί στη συνοικία Λε Μαραί, όπου βρίσκε- ται η πλατεία των Βοσγίων, μία από τις ομορφότερες και πιο συμμετρικές πλατείες του κόσμου, γεμάτη με γκαλερί και εστιατόρια. Ο Βίκτωρ Ουγκό έζησε στο μεγαλύτερο οίκημα της πλατείας από το 1832 μέχρι το 1848. Στο Μαραί βρίσκονται, επίσης, το Μουσείο Καρναβαλέ, αφιερωμένο στην Πλατεία των Βοσγίων ιστορία του Παρισιού, το Μουσείο Πικάσο, το επιβλητικό Δημαρχείο και η Εθνική Όπερα της Βαστίλης. Αν κάποιος είναι λάτρης του τσαγιού, εδώ θα βρει ένα από τα περίφημα «Mariage frères», με πολλές ποικιλίες τσαγιού, τις οποίες μπορεί να δοκιμάσει ή να αγοράσει. Αν πάλι βρεθείτε στο Μαραί Κυριακή πρωί, μην παραλείψετε να πάτε για brunch στο «Le café du marche», όπου θα γευτείτε πολλές γλυκές και αλμυρές γεύσεις. Η βόλτα συνεχίζεται στην περιοχή Μπομπούρ και Λε Αλ, όπου βρίσκονται η Δημοτική Αγορά, με πολλά υπόγεια καταστήματα, το Κέντρο Πομπιντού, όπου στεγάζεται το Εθνικό Κέντρο Πομπιντού μουσείο Μοντέρνας Τέχνης και η Πλατεία Ιγκόρ Στραβίνσκι με τα μοντέρ- να γλυπτά. Αν είστε λάτρης της μπύρας, κάντε ένα διάλειμμα για φαγητό στο «Au trappiste», μια μπυραρία με ιστορία κοντά στο Κωδωνοστάσιο του Αγίου Ιακώβου στο Le Châtelet. Επόμενος σταθμός η συνοικία του Κεραμεικού. Μερικά από τα αξιοθέ- ατα: Μουσείο του Λούβρου, όπου εκτίθενται 35.000 έργα τέχνης, συμπε- ριλαμβανομένων της Αφροδίτης της Μήλου, της Νίκης της Σαμοθράκης, και της Μόνα Λίζα του Λεονάρντο ντα Βίντσι. Μουσείο Ορανζερί: εδώ εκτίθεται η συλλογή με τα νούφαρα Λούβρο του Κλοντ Μονέ, καθώς και έργα των Ρενουάρ, Σεζάν, Σουτίν κ.λπ. Πλας ντε λα Κονκόρντ, Πλας Βαντόμ, Κρήνη του Μολιέρου κ.λπ. Αξίζει να περπατήσετε στον αναδιαμορφωμένο κήπο του Κεραμεικού, που εκτείνεται από το Λούβρο έως τα Ηλύσια Πεδία. Περπατήστε στην Οδό Κήπος του Κεραμεικού 56

Ριβολί και μην παραλείψετε να δοκιμάσετε την καλύτερη ζεστή σοκολάτα στο καφέ «Angélina». Συνοικία Σαιν-Ζερμαίν-ντε-Πρε: δρόμοι γεμάτοι με κόσμο, μαγαζιά και καφέ. Εδώ βρίσκονται μεγάλοι εκδοτικοί οίκοι και ο οίκος μόδας του Ιβ Σαιν-Λοράν. Αξίζει να περπατήσετε στη Μπουλβάρ Σαιν-Ζερμαίν και να επι- σκεφτείτε το Μουσείο Εζέν Ντελακρουά, το Μου- σείο Ορσαί, με τη μεγαλύτερη συλλογή τέχνης του κό- σμου της περιόδου 1848-1904. Να δείτε οπωσδήποτε την εκκλησία Σαιν-Ζερμαίν-ντε-Πρε, την αρχαιότερη Μουσείο Ορσαί εκκλησία-μοναστήρι του Παρισιού, που έχει διασωθεί. Σαιν-Ζερμαίν-ντε-Πρε Η περιοχή είναι γνωστή και για τα διάσημα καφέ της. Πιείτε καφέ ή σοκολάτα στο Λε ντε Μαγκό, όπου σύ- χναζε ο Έρνεστ Χεμινγουέι και αργότερα φιλόσοφοι της δεκαετίας του 1950, ή στο καφέ ντε Φλορ, όπου ο Ζαν-Πολ Σαρτρ και η Σιμόν ντε Μπουβουάρ ανέπτυ- ξαν τη θεωρία του υπαρξισμού. Καφέ ντε Φλορ Περιήγηση στο Καρτιέ Λατέν: περπατήστε στη Λε ντε Μαγκό Μπουλβάρ Σαιν Μισέλ και επισκεφτείτε το Πάνθεον και την εκκλησία Σαιν-Σεβερέν, όπου στους γραφικούς δρόμους γύρω της βρίσκονται ελ- ληνικά εστιατόρια, η λεγόμενη Μικρή Αθήνα. Συνεχίστε στη συνοικία του Λουξεμβούργου, όπου βρίσκεται η εκκλησία του Σαιν-Συλπίς και ο πανέ- Κήπος Λουξεμβούργου μορφος κήπος του Λουξεμβούργου. Φυσικά από τη βόλτα σας δεν μπορεί να λείψει η συνοικία Ενβαλίντ, όπου βρίσκονται το Μουσείο Ροντέν και ο Πύργος του Άιφελ. Κατεβείτε με το μετρό στο σταθμό Trocadero και περπατήσετε μέχρι τον πύργο του Άιφελ, καθώς, η θέα από το Palais de Chaillot είναι φοβερή. Περπα- τήστε στη λεωφόρο Ηλυσίων Πεδίων και θαυμάστε την Αψίδα του Θριάμβου. Στη συνοικία της Όπερας βρίσκονται η εντυ- πωσιακή εκκλησία Λα Μαντλέν, η Όπερα Νασιονάλ ντε Παρί Γκαρνιέ, το Μουσείο κέρινων ομοιωμάτων Γκρεβέν. Εδώ βρί- σκονται, επίσης, τα γνωστά πολυκαταστήματα «Au printemps» και «Galleries Lafayette», όπου μπορείτε να κάνετε τις αγορές σας. Η επίσκεψη στο λόφο της Μονμάρ- τρης είναι τουλάχιστον επιβεβλημένη. Η Μονμάρτρη και η τέχνη είναι έννοιες ταυτόσημες. Μέχρι τα τέλη του 19ου αι- ώνα η περιοχή αποτελούσε τη Μέκκα Πλας ντυ Τερτρ καλλιτεχνών, συγγραφέων, ποιητών. Πε- ριηγηθείτε στην Πλας ντυ Τερτρ, όπου καλλιτέχνες εκθέτουν τα έργα τους Πύργος τουΆιφελ και πιθανώς να σας κάνουν και το πορτραίτο σας, καθώς και στα γύρω δρομάκια με τα καφέ και τα τουριστικά μαγαζιά. Επισκεφτείτε το Εσπάς Νταλί Μονμάρτρ με τα 330 έργα του Σαλβαντόρ Νταλί, την εκκλησία Σάκρε-Κερ, από όπου η θέα του Παρισιού είναι συναρπαστική. Στην περιοχή υπάρχουν και τα δύο διάσημα καμπαρέ, το Μουλέν Ρουζ και το Μουλέν ντε 57 Σάκρε-Κερ

λα Γκαλέτ. Στη Μονμάρτρη έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του ο Ανρί ντε Τουλούζ-Λω- τρέκ (1864-1901), σημαντικός καλλιτέχνης του μετα-ιμπρεσιονισμού, ενώ θεωρείται από πολλούς και ο επίσημος εικονογράφος της νυχτερινής ζωής εκείνης της εποχής–της λεγόμενης Μπελ Επόκ– στα καμπαρέ του Παρισιού. Θεωρείται γνωστός, κυρίως, για τις αφίσες που φιλοτέχνησε για το Μουλέν Ρουζ. Μετά από όλα αυτά τα αξιοθέατα, θα μπορούσατε, για να χαλαρώσετε, να κάνετε μια «κρουα- ζιέρα» στον Σηκουάνα με τα γνωστά bateaux mouches, που θα σας προσφέρει μια διαφορετική οπτική της πρωτεύουσας. Τέλος, αν έχετε χρόνο μπορείτε να επισκεφτείτε στην ευρύτερη περιοχή του Παρισιού το Πάρκο της Βιλέτ, όπου περιλαμβάνεται μουσείο επιστημών, εκθεσιακό περίπτε- ρο, σφαιρικό σινεμά κ.λπ., τον Καθεδρικό ναό Σαιν-Ντενί, τη Λα Ντεφάνς, τη Ντίσνεϊλαντ, τις Βερσαλλίες. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ Ποίηση-Λογοτεχνία Τα γαλλικά ονομάστηκαν «η γλώσσα του Μολιέρου», του θεατρικού συγγραφέα (1622-1673) που πρωτοστάτησε στη δημιουργία της Κομεντί Φρανσαίζ. Η Γαλλία είναι πατρίδα ορισμένων από τους σημαντικότερους Ευρωπαίους στοχαστές και συγγραφείς. Αναφέρονται ενδεικτικά κάποιοι από τους πιο σημαντικούς Γάλλους συγγραφείς. Ο Ονορέ ντε Μπαλζάκ (1799–1850) θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους μυθιστοριο- γράφους όλων των εποχών. Έφερε εις πέρας ένα μνημειώδες έργο, την «Ανθρώπινη Κωμωδία», μία συλλογή μυθιστορημάτων που φιλοδοξούν να περιγράψουν σχεδόν εξαντλητικά τη γαλλική κοινωνία της εποχής του. Ο Βίκτωρ Ουγκώ (1802-1885) ήταν ποιητής και μυθιστο- ριογράφος που ηγήθηκε της ρομαντικής κίνησης στη γαλλική λογοτεχνία. Γνωστά έργα του είναι «Η Παναγία των Παρισίων», «οι Άθλιοι». Ο Σαρλ Μπωντλαίρ (1821- 1867) ήταν ένας από τους σημαντικότερους ποιητές της γαλλικής, αλλά και της πα- γκόσμιας, λογοτεχνίας. Το πιο γνωστό έργο του σήμερα είναι τα «Άνθη του Κακού». Ο Ιούλιος Βερν (1821-1882) έγραψε επιστημονική φαντασία. Τα πιο διάσημα έργα Βίκτωρ Ουγκώ του είναι οι «20.000 λεύγες κάτω από τη θάλασσα» και «ο γύρος του κόσμου σε 80 μέρες». Ο Μαρσέλ Προυστ (1871-1922) είναι ο συγγραφέας του «Αναζητώντας το χαμένο χρόνο» (13 τόμοι). Ο Αλμπέρ Καμύ (1913-1960) ήταν Γάλλος φιλόσοφος και συγγραφέας, ιδρυτής του Theatre du Travail (1935). Γνωστά μυθιστορήματά του «Ο Ξένος» και «Η Πα- νούκλα». Τιμήθηκε το 1957 με το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας. Ο Ζαν-Πωλ Σαρτρ (1905-1980) ήταν ο γνωστότερος εκπρόσω- Αλμπέρ Καμύ πος του υπαρξισμού. Θεωρούσε ότι οι διανοούμενοι πρέπει να Ζαν-Πωλ Σάρτρ παίζουν ενεργό ρόλο στην κοινωνία. Αποστρεφόταν τις επίσημες τελετές και για αυτό το λόγο, το 1964, αρνήθηκε να παραλάβει το βραβείο Νόμπελ λογοτεχνίας. Ζωγραφική-Γλυπτική-Αρχιτεκτονική Ο Ζαν-Λουί-Τεοντόρ Ζερικώ (1791-1824) υπήρξε καθοριστική μορφή του Γαλλικού Ρομαντι- σμού. Ο Ευγένιος Ντελακρουά (1798-1863) ήταν, επίσης, ρομαντικός ζωγράφος του 19ου αιώνα, που εμπνεύστηκε από ιστορικά γεγονότα, όπως η Ελληνική και η Γαλλική Επανάσταση. Τους τελευταίους δύο αιώνες η Γαλλία ανέδειξε σημαντικούς ζωγράφους, όπως τον Ρενου- άρ, τον Μονέ, τον Σεζάν, τον Γκωγκέν, τον Ματίς κ.λπ. Ο Κλοντ Μονέ Η σφαγή της Χίου (Ντελακρουά) (1840-1926) υπήρξε πρωτοπόρος του κινήματος των ιμπρεσιονιστών. Τον απασχολούσε, κυρίως, η εντύπωση του εξωτερικού φωτός και της ατμόσφαιρας. Το έργο του «Εντύπωση: ο ήλιος που ανατέλλει» είναι ο πίνακας που έδωσε το όνο- 58

μά του στον Ιμπρεσιονισμό. O Πιερ Ογκύστ Ρενουάρ (1841-1919) ήταν, επίσης, ένας από τους σημαντικούς εκπροσώπους του ιμπρεσι- ονισμού. Ο Εντουάρ Μανέ (1832-1883) θεωρείται ένας από τους θεμελιωτές της μοντέρνας τέχνης κι ένα από τα πιο γνωστά έργα του είναι «το πρόγευμα στη χλόη». Ο Εντγκάρ Ντεγκά (1834-1917) ήταν ζωγράφος, χαράκτης και γλύπτης, από τους σημαντικότερους του 19ου αιώνα. Κορίτσια στο πιάνο (Ρενουάρ) Εντύπωση (Μονέ) Ο Πωλ Σεζάν (1839–1906) αντιπροσωπεύει τη μετάβαση από τον ιμπρεσιονισμό στο κίνημα του κυβισμού. Ο Πωλ Γκωγκέν (1848–1903) ήταν εκπρόσωπος του ρεύματος του μετα-ιμπρεσι- ονισμού και έντονα πειραματικός καλλιτέχνης που επηρέασε τα ρεύματα της μοντέρνας τέχνης. Ο Ανρί Ματίς (1869-1954) θεωρείται ιδρυτής του καλλιτε- χνικού κινήματος του φοβισμού, καθώς και μία από τις σημαντικότερες μορφές της μοντέρνας τέχνης. Ο Ογκύστ Ροντέν (1840-1917) είναι ένας από τους μεγαλύτερους γλύπτες του 19ου αιώνα επηρεα- σμένος από τον Μιχαήλ Άγγελο. Είναι γνωστός για τα έργα του «Η πύλη της κολάσεως», «Ο σκεπτόμενος», «το φιλί». Ο πιο σπουδαίος αρχιτέκτονας του Μεσαί- ωνα, ο Πιερ ντε Μοντρέιγ, έχτισε την Παναγία των Παρισίων και τη Σαιν-Σαπέλ. Ο Γουστάβος Άιφελ (1832-1923) ήταν μηχανικός και αρχιτέκτονας και έγινε γνωστός χτίζοντας γέφυρες. Ο Άιφελ ήταν διά- σημος από τα μεγαλοφυή του σχέδια και την άριστη τεχνογνωσία του στις σιδηροκατασκευές. Μουσική-Κινηματογράφος-Θέατρο Ο σκεπτόμενος (Ροντέν) H Εντίθ Πιάφ, η μικροκαμωμένη τραγουδίστρια που ξεκίνησε από τους δρό- Εντίθ Πιάφ μους του Παρισιού, είναι ίσως η πιο σημαντική παρουσία στη γαλλική σκηνή των βαριετέ. Τραγούδια όπως το La vie en rose (1946) και το Non, je ne regrette rien (1960), εκτόξευσαν τη φήμη της στη Γαλλία, αλλά και σε όλο τον κόσμο. Άλλοι σπουδαίοι Γάλλοι τραγουδιστές είναι ο Σαρλ Αζαναβούρ, η Δαλιδά, ο Τζο Ντα- σέν, ο Σαλβαντόρ Ανταμό. Στη Γαλλία διέπρεψαν και έλληνες τραγουδιστές, όπως η Νάνα Μούσχουρη και o Ζωρζ Μουστακί. Διάσημοι σκηνοθέτες του γαλλι- κού κινηματογράφου είναι ο Ζαν-Λυκ Γκοντάρ, Ρομάν Πολάνσκι, ο Έλλη- νας Κώστας Γαβράς, ο Ισπανός Λουίς Μπουνιουέλ κ.ά. Οι πιο δημοφιλείς ηθοποιοί που Γαλλικές ταινίες διέπρεψαν στη Γαλλία είναι οι Λουί ντε Φυνές, Ζαν-Πωλ Μπελμοντό, Ζεράρ Ντεπαρτιέ, Αλαίν Ντελόν, Μπριζίτ Μπαρντό, Κατρίν Ντενέβ, Ιζαμπέλ Ατζανί, Ζαν Ρενό, Ώντρυ Τοτού, ο Έλληνας Γιώργος Χωραφάς, Υβ Μοντάν, Σιμόν Σι- νιορέ, Μαριόν Κοτιγιάρ κ.ά. Οι δύο τελευταίες έχουν τιμηθεί Το διάσημο ζευγάρι Σιμόν με Όσκαρ Α΄ Γυναικείου ρόλου. Σινιορέ-Υβ Μοντάν Αλαίν Ντελόν 59

Τα μεγαλύτερα θέατρα της χώρας βρίσκονται στο Παρίσι. Το Γαλλικό Θέ- ατρο (Theatre français) είναι το εθνικό θέατρο με κλασικό, κυρίως, περιε- χόμενο. Ιδρύθηκε το 1680 και εκεί παίζονται κατεξοχήν τα έργα του Μολιέ- ρου. To Μουλέν Ρουζ χτίστηκε το 1889. Το όνομα του θεάτρου αυτού σημαίνει «Κόκκινος Μύλος», Όπερα του Παρισιού που είναι και το σήμα κατατεθέν του. Υπάρχει, επίσης, και η Όπερα του Παρισιού, η οποία ιδρύ- θηκε το 1875, καθώς και το θέατρο των Ηλυσίων Πεδίων. Φεστιβάλ-Εορτές-Ψυχαγωγία Η ημέρα κατάληψης της Βαστίλης γιορτάζεται στις 14 Ιουλίου πάντα μεγαλοπρεπώς, με στρατιωτικές παρελάσεις στη λεωφόρο των Ηλυσίων πεδίων ενώπιον του Γάλλου προέδρου και των καλε- σμένων του, καθώς και με άλλες ποικίλες εορταστικές εκδηλώσεις σε όλα τα σημεία της Γαλλίας. Το ετήσιο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Εορτασμός 14ης Ιουλίου του Παρισιού που πραγματοποιείται στα τέλη Μαρτίου, μπορεί να μην έχει την ίδια λάμψη με το εντυπωσιακό Φεστιβάλ των Καννών, αλλά η παρισινή εκδο- χή είναι πιο φιλική για το κοινό. Ανάλογα με την εποχή υπάρχουν ποικίλες εκδηλώσεις, θεάματα και αθλητικές δραστηριότητες που μπορεί κάποιος να παρακολουθήσει ή να συμμετέχει. Παραδοσιακή Κουζίνα Η γαλλική κουζίνα είναι από τις εκλεκτότερες στην Ευρώπη, άλλωστε η μαγειρική και το φαγητό αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της γαλλικής κουλτούρας και του γαλλικού τρόπου ζωής. Εκτός από τη γαλλική κουζίνα θα συναντήσετε ιταλική, ελληνική, λιβανέζικη και ινδική. Επίσης, υπάρχουν και αρκετά κινέζικα, βιετναμέζικα και βορειοαφρι- Boeuf bourguignon κανικά εστιατόρια. Τα πιο γνωστά κλασικά πιάτα Le bistrot des oies της Γαλλίας είναι «coq au vin» (κόκορας κρασάτος), «boeuf bourguignon» (μοσχάρι α λα μπουργκινιόν), Cassoulet «cassoulet» (πιάτο με φασόλια, λουκάνικο και πά- πια), «blanquette de veau» (μοσχαράκι με καρότα, μανιτάρια κ.λπ.), «fondues» και από γλυκά «fondant au chocolat». Τα εστιατόρια που σας προτείνου- με είναι: «le petit saint benoît» (4 Rue Saint-Benoît 75006 Paris), «la réserve de Quasimodo» (4 rue de la Colombe 75004 Paris) και «le bistrot des oies» με La Place Royale επιλεγμένα κρασιά (2 rue Marie et Louise or 33 rue Bichat, Paris), «La Place Royale» (2 bis, place des Vosges 75004 Paris). Αν θέλετε κάτι γρήγορο, μπορείτε να γευματίσετε σε καφενεία, σε μπαρ, σε μπρασερί, μπιστρό και ζαχαροπλαστεία. Το πιο γρή- γορο και πρακτικό φαγητό που θα μπορούσατε να φάτε στο Παρίσι είναι η κρέπα. 60

ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ (ΑΓΓΛΙΑ) ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Η Αγγλία είναι η μεγαλύτερη από τις χώρες που αποτελούν το Ηνωμένο Βασίλειο της Μεγάλης Βρετανίας και Βορείου Ιρλανδίας. Πολλές φορές το όνομά της χρησιμοποιείται λανθασμένα αντί του ονόματος του Ηνωμένου Βασιλείου. Το Ηνωμένο Βασίλειο περιλαμβάνει τέσσερις περιοχές: την Αγγλία, τη Σκωτία, την Ουαλία και τη Βόρεια Ιρλανδία. Η πρωτεύουσα της Αγγλίας, το Λονδίνο, είναι και πρωτεύουσα του Ηνωμένου Βασιλείου. Άλλες μεγάλες πόλεις της Αγγλίας είναι το Μάντσεστερ, το Λίβερπουλ και το Νιούκασλ. Ο πληθυσμός το 2011 ήταν 53.013.000. Το πολίτευμα της Αγγλίας είναι Βασιλευόμενη Κοινοβουλευτική Δημοκρατία. Η επίσημη γλώσσα της είναι τα αγγλικά. Το νόμισμα της Αγγλίας είναι η λίρα. Θρησκεία: Οι Βρετανοί είναι στην πλειονότητά τους προτεστάντες. Ο αγγλικανισμός εγκαθιδρύθηκε στην Αγγλία το 1534, όταν διακόπηκαν οι σχέσεις με τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία και οργανώθηκε η Εκκλησία της Αγγλίας ως επίσημη θρησκεία. Η Μεγάλη Βρετανία είναι το μεγαλύτερο νησί των Βρετανικών Νήσων, ενός αρχιπελάγους που βρίσκεται βόρεια και δυτικά της ηπειρωτικής Ευρώπης, στο βόρειο Ατλαντικό Ωκεανό. Η γεωγραφική της θέση οριοθετεί μικρότερες εκτάσεις του Ατλαντικού Ωκεανού. Έτσι, στα ανατολικά βρέχεται από τη Βόρεια Θάλασσα, στα δυτικά από τη Θάλασσα της Ιρλανδίας και στα νότια από το στενό της Μάγχης. ΙΣΤΟΡΙΑ Το Βασίλειο της Αγγλίας ήταν, από το 927 ως το 1707, ένα ανεξάρτητο κράτος, το οποίο βρισκόταν στα βορειοδυτικά της Ευρώπης, στη Βρετανία. Γεωγραφικά, αποτελείτο κατά το μεγαλύτερο μέρος του από την περιοχή της Αγγλίας, και είναι τμήμα του σημερινού Ηνωμένου Βασιλείου. Συνόρευε βόρεια με το Βασίλειο της Σκωτίας, και, αρχικά, και με το βασίλειο της Ουαλίας. Το βασίλειο αρχικά διοικούνταν από Αγγλοσάξωνες, απογόνους των γερμανικών φύλων που εισέβαλαν τον 5ο αιώνα στο νησί. Ως έτος ίδρυσής του θεωρείται το 927, οπότε με τη συνθήκη της γέφυρας του Ίμοντ, ο βασιλιάς Έθελσταν αναγνωρίστηκε από άλλους βασιλείς του νησιού ως επικυρίαρχος και υιοθέτησε τον τίτλο Rex Anglorum (Βασιλιάς των Άγγλων). Νορμανδική περίοδος Σταθμό στην ιστορία της Αγγλίας αποτέλεσε η κατάκτησή της από τον Νορμανδό Γουλιέλμο τον Κατακτητή, με τη συντριπτική νίκη του, το 1066, επί των Αγγλοσαξώνων στη μάχη του Χέιστινγκς. Η νορμανδική κατάκτηση εισήγαγε στην Αγγλία, μεταξύ άλλων, τη φεουδαρχία και τη ρομανική γλώσσα των κατακτητών, τα νορμανδικά. Από τότε άρχισαν να εισρέουν στο αγγλικό λεξιλόγιο πολλές λέξεις λατινικής προέλευσης, στοιχείο που διατηρείται μέχρι 61

σήμερα στην αγγλική γλώσσα. Υπό τη διοίκηση των Νορμανδών, το βασίλειο αναδείχθηκε σταθερά σε ένα από τα ισχυρά κράτη της Δυτικής Ευρώπης. Μαζί με άλλα βασίλεια της Ευρώπης, η Αγγλία συμμετείχε στις σταυροφορίες, με γνωστότερο ηγέτη τον Ριχάρδο τον Λεοντόκαρδο. Τον Ριχάρδο διαδέχθηκε ο αδελφός του, Ιωάννης, ο οποίος εξέδωσε τη Μάγκνα Κάρτα. Τους επόμενους αιώνες, η Αγγλία ήταν αντίπαλος της Γαλλίας στον εξουθενωτικό εκατονταετή πόλεμο (1337-1453), ο οποίος ήταν και μια από τις αιτίες του συνακόλουθου πολέμου των δύο Ρόδων (1455-1485), μιας εμφύλιας σύγκρουσης μεταξύ δύο αριστοκρατικών οίκων, αυτών του Λάνκαστερ και της Υόρκης. Σε αυτήν τη σύγκρουση νικητής αναδείχθηκε τελικά ο Ερρίκος Τυδώρ, ο οποίος είχε δεσμούς με τους Λάνκαστερ και ήταν ο πρώτος βασιλιάς του οίκου των Τυδώρ. Περίοδος των Τυδώρ Ερρίκος Η’ Ελισάβετ Α΄ Τον Ερρίκο Ζ΄ διαδέχθηκε ο γιος του, Ερρίκος Η΄, κατά τη διάρκεια της βασιλείας του οποίου συνέβη το κομβικής σημασίας γεγονός της Μεταρρύθμισης. Ο ίδιος ο Ερρίκος ήρθε σε σύγκρουση με τον πάπα, και αυτοανακηρύχθηκε κεφαλή της Εκκλησίας της Αγγλίας, αποκλείοντας έτσι τον πάπα από την ανάμειξή του στα εκκλησιαστικά ζητήματα της Αγγλίας. Από την περίοδο της βασιλείας του ξεκινούν θρησκευτικές αναταραχές σχετιζόμενες με τη Μεταρρύθμιση, οι οποίες θα κλονίζουν συχνά το βασίλειο μέχρι τον 18ο αιώνα. Η σημαντικότερη διάδοχος του Ερρίκου είναι η Ελισάβετ Α΄, η οποία βασίλεψε για πολλά χρόνια και συγκαταλέγεται στους σημαντικότερους μέχρι σήμερα μονάρχες της Βρετανίας. Η ελισαβετιανή περίοδος θεωρείται ως ο «χρυσός αιώνας» της Αγγλίας, με μεγάλη άνοδο των γραμμάτων και των τεχνών, με Ουίλλιαμ Σαίξπηρ κύριο εκπρόσωπο τον Ουίλλιαμ Σαίξπηρ. Περίοδος των Στιούαρτ Η Ελισάβετ πέθανε άτεκνη το 1603. Τη διαδέχτηκε ο μακρινός συγγενής της, βασιλιάς Ιάκωβος ΣΤ΄ της Σκωτίας, ο οποίος μετά την ανάρρησή του στον αγγλικό θρόνο έλαβε το όνομα Ιάκωβος Α΄ της Αγγλίας. Ο Ιάκωβος ανήκε στην οικογένεια των Στιούαρτ, και, έτσι, εγκαινίασε μια νέα δυναστεία στον αγγλικό θρόνο, αυτή των Στιούαρτ. Κατά τη βασιλεία του ιδρύθηκαν οι πρώτες επιτυχημένες αγγλικές αποικίες στη βόρεια Αμερική.Το 1642 ξέσπασε στην Αγγλία ο καταστροφικός Αγγλικός Εμφύλιος Πόλεμος, εξαιτίας της σύγκρουσης του Καρόλου Α΄, γιου του Ιακώβου, με το κοινοβούλιο. Ο Κάρολος τελικά ηττήθηκε και αποκεφαλίστηκε το 1649. Από τότε μέχρι το 1660, δεν υπήρχε μονάρχης στην Αγγλία, η οποία διοικείτο από κοινοβούλιο, με προεξέχουσα μορφή τον νικητή του αγγλικού εμφυλίου Όλιβερ Κρόμγουελ. Το 1660 έλαβε χώρα παλινόρθωση της μοναρχίας μετά από πρόσκληση του κοινοβουλίου προς τον εξόριστο στην Ολλανδία Κάρολο, γιο του εκτελεσθέντος Καρόλου Α΄. Το βασίλειο της Αγγλίας έπαψε να υφίσταται το 1707, καθώς με τις Πράξεις της Ένωσης του ίδιου έτους, τα βασίλεια της Αγγλίας και της Σκωτίας συγχωνεύθηκαν στο Βασίλειο της Μεγάλης Βρετανίας. Στη διάρκεια του 17ου και 18ου αιώνα, η Αγγλία κατέκτησε τεράστια εδάφη στις Ινδίες και την Αμερική, αφού συνέτριψε τον γαλλικό στόλο και εξασφάλισε την κυριαρχία των θαλασσών. Βιομηχανική Επανάσταση Περί τα μέσα του 18ου αιώνα άρχισε στην Αγγλία μια εξέλιξη, η οποία μετέτρεψε αυτή τη χώρα σε κέντρο της σύγχρονης τεχνολογίας. Αυτή η εξέλιξη οδήγησε στην εκμηχάνιση της παραγωγής, ένα φαινόμενο που ήταν μέχρι τότε άγνωστο στην Ιστορία. Η εκμηχάνιση έδωσε, με τις αλλεπάλληλες δομικές και λειτουργικές βελτιώσεις και τις 62

αναδράσεις και κλιμακώσεις, οι οποίες προκαλούσαν αλυσιδωτά νεότερες βελτιώσεις, τη θέση της στην εκβιομηχάνιση και αυτή με τη σειρά της το έναυσμα για τη βιομηχανική επανάσταση. Η βιομηχανική επανάσταση ήταν ένα ιδιαίτερα σύνθετο σύστημα τεχνικών, οικονομικών και κοινωνικών ανακατατάξεων, οι οποίες οδήγησαν τις ευρωπαϊκές κοινωνίες από την αγροτική στη βιομηχανική μορφή τους. Το νεότευκτο οικονομικό σύστημα του καπιταλισμού οδήγησε αρχικά, από τη μία πλευρά τους ιδιοκτήτες των μέσων παραγωγής σε οικονομική ανάπτυξη και πλούτο και από την άλλη πλευρά, μετέτρεψε τους εργαζόμενους σε θύματα εκμετάλλευσης και οικονομικής εξαθλίωσης. Βικτωριανή Εποχή Η Αλεξανδρίνα Βικτωρία (1819-1901) ήταν Βασίλισσα του Ηνωμένου Βασιλείου Μεγάλης Βρετανίας και Ιρλανδίας και Αυτοκράτειρα των Ινδιών. Η περίοδος της βασιλείας της διήρκεσε εξήντα τρία χρόνια και υπήρξε η πλέον μακρέτειος στην ιστορία της Γηραιάς Αλβιόνας. Η Βικτωρία ήταν η πρώτη Βρετανή μονάρχης που είδε το όνομά της να δίνεται στη χρονική περίοδο της βασιλείας της ενόσω βρισκόταν ακόμη στη ζωή. Μέσα στο διάστημα, που χαρακτηρίζεται ως Βικτωριανή Εποχή, με την έκρηξη της βιομηχανικής επανάστασης και τη σημαντική εδαφική επέκταση της Βρετανικής Αυτοκρατορίας, άλλαξαν ριζικά οι οικονομικές και κοινωνικές δομές του Ηνωμένου Βασιλείου. Κατά τη Βικτωριανή εποχή η πόλη απέκτησε μεγάλη ισχύ στο εμπόριο, στη βιομηχανία, στις επιστήμες και στις τέχνες. Το 1979 η Μάργκαρετ Θάτσερ γίνεται η πρώτη πρωθυπουργός της χώρας και με την πολιτική της απογοητεύει τους φτωχούς της χώρας. Το 1997 ο Τόνι Μπλερ αναλαμβάνει τη διακυβέρνηση της χώρας. ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ ΣΤΟ ΚΟΣΜΟΠΟΛΙΤΙΚΟ ΛΟΝΔΙΝΟ Η πόλη έχει καταφέρει να είναι μια από τις μεγαλύτερες και ομορφότερες πρωτεύουσες του κόσμου. Πολυφυλετική και πολυπρόσωπη η πόλη του Λονδίνου παραμένει ένας προορισμός, που καταφέρνει να ανανεώνει το ταξιδιωτικό ενδιαφέρον χάρη στη μοναδική ατμόσφαιρα, τα πρωτοπόρα μουσεία, τα πάρκα, τα πολύχρωμα παζάρια και το πολύπλευρο γαστρονομικό τοπίο. Ξεκινάμε την περιήγησή μας με το παλαιότερο μουσείο στον κόσμο, Βρετανικό Μουσείο το Βρετανικό Μουσείο, που διαθέτει ιδιαίτερα πλούσια συλλογή από θησαυρούς και δείγματα τέχνης από κάθε γωνιά του πλανήτη. Εκεί θα δείτε ποικιλία εκθεμάτων, από αιγυπτιακές σαρκοφάγους μέχρι τα μάρμαρα του Παρθενώνα. Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Το εντυπωσιακό μουσείο Φυσικής Ιστορίας είναι ένας χώρος εκπαιδευτικός και συνάμα μαγικός για παιδιά και μεγάλους, μια απίστευτη διαδραστική εγκυκλοπαίδεια για το περιβάλλον, τον άνθρωπο και το διάστημα. Εκεί θα βρείτε από δεινόσαυρους και απολιθώματα εκατομμυρίων ετών μέχρι θραύσματα μετεωριτών! Ένα ακόμα μουσείο που πρέπει οπωσδήποτε να επισκεφτείτε είναι το Μουσείο Κέρινων Ομοιωμάτων Μαντάμ Τισώ, όπου θα μπορέσετε να δείτε τα κέρινα ομοιώματα πολλών και διάφορων αγαπημένων σας δημοσιοτήτων. Για όσους αγαπάνε την τέχνη, η Tate Modern είναι η κύρια Tate Modern πινακοθήκη μοντέρνας τέχνης του Ηνωμένου Βασιλείου και ένα από 63

τα πιο αγαπημένα αξιοθέατα για τους επισκέπτες του Λονδίνου. Στεγάζεται σε έναν πρώην σταθμό παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και παρουσιάζει εκθέσεις διεθνούς μοντέρνας τέχνης από το 1900 έως σήμερα. Στις εκθέσεις συμπεριλαμβάνονται έργα σημαντικών καλλιτεχνών του 20ου αιώνα, όπως του Πικάσο και του Νταλί. Στις όχθες του ποταμού Τάμεση, στο ανατολικό Λονδίνο, δεσπόζει ένα από τα πιο φημισμένα μνημεία στον κόσμο - ο Πύργος του Λονδίνου. Επί σχεδόν χίλια χρόνια, αυτό το μεγάλο φρούριο, παλάτι και φυλακή έπαιξε σημαντικό ρόλο στην ταραχώδη ιστορία της Αγγλίας. Για όσους αγαπάνε το θέατρο, το θέατρο Shakespeare Globe Theatre Γκλόουμπ (Γήινη Σφαίρα) του Ουίλιαμ Σαίξπηρ είναι ένα προσεγμένο ακριβές αντίγραφο του πραγματικού θεάτρου της ελισαβετιανής εποχής. Παραστάσεις διοργανώνονται μόνο τους θερμότερους καλοκαιρινούς μήνες, αλλά το θέατρο στεγάζει μόνιμη έκθεση, αφιερωμένη στη ζωή και την εποχή του Σαίξπηρ. Ωστόσο, η καρδιά του θεατρικού Λονδίνου χτυπά στην Theatreland (γη του θεάτρου) στην περιοχή West End στο κέντρο της πόλης. Φιλοξενεί περίπου 40 θέατρα, τα περισσότερα εκ των οποίων είναι βικτωριανής ή εδουαρδιανής περιόδου. Στις σκηνές τους έκαναν πρεμιέρα μερικές από τις μεγαλύτερες επιτυχίες, όπως τα μιούζικαλ του Andrew Lloyd Weber. Πολλές παραγωγές έχουν γράψει Ιστορία με την πολυετή βιωσιμότητά τους, όπως οι Άθλιοι (Les Miserables) που παίζονταν για 21 χρόνια αλλά και η Ποντικοπαγίδα (Mousetrap), που ανέβηκε για πρώτη φορά το 1952 και συνεχίζει να παίζεται. Η πόλη έχει πολλά πάρκα που αξίζει να επισκεφτείτε: το Χάιντ Παρκ και τους κήπους του Κένσινγκτον, τα μικρότερα βασιλικά πάρκα του Γκριν Παρκ και του πάρκου Σαιντ Τζέιμς. Το Χάιντ Παρκ, ειδικότερα, είναι δημοφιλές για τον αθλητισμό και μερικές φορές τις υπαίθριες συναυλίες που πραγματοποιούνται εκεί. Μια βόλτα στα πάρκα σίγουρα θα σας ξεκουράσει. Στη συνέχεια, μπορεί κανείς να επισκεφτεί και τα Ανάκτορα του Μπάκιγχαμ, των αρχών του 19ου αιώνα, όπου κατοικεί ο εκάστοτε Μονάρχης. Το κοινοβούλιο του Ηνωμένου Κοινοβούλιο Ανάκτορα του Μπάκιγχαμ Βασιλείου είναι χτισμένο στη βόρεια όχθη του Τάμεση στην καρδιά της πόλης. Όμως, το σήμα κατατεθέν όχι μόνο του Λονδίνου, αλλά και του Ηνωμένου Βασιλείου είναι το Μπίγκ Μπέν! Ο πύργος του ρολογιού βρίσκεται στην άκρη του κοινοβουλίου. Το επιβλητικό αυτό ρολόι είναι το μεγαλύτερο στο είδος του παγκοσμίως και από την 7η Σεπτεμβρίου 1859 λειτουργεί αδιάκοπα κρατώντας με τους χτύπους της καμπάνας London Eye των 14,5 τόνων τους Μπίγκ Μπέν Λονδρέζους πάντα στην ώρα τους. Απέναντι από το Κοινοβούλιο και το Μπιγκ Μπεν, βρίσκεται μια τεράστια ρόδα- παρατηρητήριο, το «Μάτι του Λονδίνου», γνωστό ως London eye, που προσφέρει μοναδική θέα σε όλο το Λονδίνο. 64

Επίσης, βρίσκονται στην πόλη και αρκετοί ιστορικοί ναοί, όπως ο Καθεδρικός Ναός του Αγίου Παύλου που κτίστηκε το 17ο αιώνα και φημίζεται για το σπουδαίο του θόλο και το Αβαείο του Ουεστμίνστερ. Το Αβαείο είναι διάσημο παγκοσμίως ως τόπος ταφής των Βρετανών βασιλιάδων και ως μέρος που γίνονται οι στέψεις και άλλες τελετές. Μέσα στο χώρο του Αβαείου υπάρχει ο χώρος των ποιητών, όπου βρίσκονται τα μνημεία που τιμούν τους εξέχοντες της λογοτεχνίας, όπως ο Σαίξπηρ και ο Ντίκενς. Επίσης υπάρχουν οι τάφοι της βασίλισσας Ελισάβετ Α’, του βασιλιά Εδουάρδου του εξομολογητή και πολλών άλλων μοναρχών. Το Αβαείο του Ουέστμινστερ είναι μια πανέμορφη εκκλησία και Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς με ιστορία σχεδόν χιλίων χρόνων. Άλλος ένας σημαντικός τάφος στο Αβαείο είναι του Άγνωστου Στρατιώτη, τον οποίο επισκέπτονται συχνά διάφοροι ηγέτες για να του αποδώσουν τιμές. Στη Δυτική Άκρη του Λονδίνου, γύρω από την πλατεία Λέστερ γίνονται οι παγκόσμιες κινηματογραφικές πρεμιέρες. Επίσης, εκεί βρίσκεται και η πλατεία Πικαντίλι με γιγάντιες πινακίδες νέον. Στην περιοχή βρίσκονται και πολλοί κινηματογράφοι, μπαρ, κλαμπ, εστιατόρια, ενώ στα ανατολικά είναι το Κόβεντ Γκάρντεν. Το Κόβεντ Γκάρντεν είναι μία από τις γνωστότερες αγορές της Ευρώπης: πλακόστρωτο αίθριο, τοξωτές καμάρες, πλανόδιοι καλλιτέχνες και ταχυδακτυλουργοί, εστιατόρια, καφέ και άνθρωποι από κάθε πλευρά του πλανήτη. Οι αγορές του Λονδίνου προσφέρουν μία πληθώρα αγαθών από όλο το κόσμο και για όλα τα βαλάντια. Τα μεγάλα πολυκαταστήματα του Λονδίνου όπως τα διάσημα Selfridges, Harrods και Harvey Nichols θα Harrods σας εντυπωσιάσουν με τα πολυτελή προϊόντα τους, ενώ εάν είστε λάτρεις της μόδας θα βρείτε όλα τα καταστήματα γνωστών εταιρειών στις οδούς Oxford Street και Bond Street. Εάν πάλι ψάχνετε κάτι πιο ιδιαίτερο υπάρχουν οι υπαίθριες αγορές στην οδό Portobello και στο Camden Town. Στη Βρετανική πρωτεύουσα μπορεί κανείς να βρει εστιατόρια με ποικιλία εδεσμάτων, δεδομένης της πολυπολιτισμικότητας της πόλης. Έτσι, στην Τσάινα Τάουν λειτουργούν πολλά κινέζικα εστιατόρια, ενώ στο Σόχο υπάρχουν ελληνικά και ιταλικά. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ Ποίηση-Λογοτεχνία Ο Ουίλλιαμ Σαίξπηρ(1564-1616), Άγγλος ποιητής Ουίλλιαμ Σαίξπηρ και θεατρικός συγγραφέας, θεωρείται ευρέως ως ο σημαντικότερος συγγραφέας που έγραψε στην αγγλική γλώσσα και ένας από τους σημαντικότερους δραματουργούς παγκοσμίως. Συχνά αποκαλείται εθνικός ποιητής της Αγγλίας και «Βάρδος του Έιβον». Μερικά από τα έργα του είναι τα εξής: Ο Ρωμαίος και η Ιουλιέτα, Άμλετ, Η τρικυμία, Ο Οθέλος, Ο έμπορος της Βενετίας, Μάκβεθ, και ακόμα πολλά. Η Έμιλι Τζέιν Μπροντέ (1818-1848) ήταν Αγγλίδα συγγραφέας, γνωστή από το μοναδικό της μυθιστόρημα, Ανεμοδαρμένα Ύψη, το οποίο θεωρείται ένα από τα 65

Κάρολος Ντίκενς κλασικά έργα της αγγλικής λογοτεχνίας. Ο Κάρολος Ντίκενς (1812-1870) υπήρξε ένας από τους πιο διάσημους Άγγλους μυθιστοριογράφους. Θεωρείται ένας από τους καλύτερους συγγραφείς της Βικτωριανής Εποχής (19ος αιώνας). Μερικά από τα έργα του είναι τα εξής: Μεγάλες προσδοκίες, Όλιβερ Τουίστ, Ιστορία δύο πόλεων, Ντέιβιντ Κόπερφηλντ και άλλα πολλά. Ζωγραφική-Γλυπτική Ο Τζόζεφ Μάλλορντ Ουίλλιαμ Τέρνερ ήταν Άγγλος Ρομαντικός ζωγράφος τοπίων, του οποίου η τεχνοτροπία λέγεται ότι έθεσε τις βάσεις στον Ιμπρεσιονισμό. Ένας από τους πιο διάσημους και δοξασμένους βρετανούς καλλιτέχνες και ο σημαντικότερος συνεχιστής της «ανθρωπιστικής παράδοσης» στη γλυπτική είναι ο Χένρι Μουρ. Ο Χένρυ Μουρ (1898–1986) ήταν ο σημαντικότερος Άγγλος γλύπτης του εικοστού αιώνα, και μια μορφή της παγκόσμιας πρωτοπορίας, γνωστός κυρίως για τις μεγάλες αφηρημένες ανθρώπινες φιγούρες. Μουσική-Κινηματογράφος-Θέατρο Σύγχρονοι ηθοποιοί: Ρέιτσελ Βάις, Κέιτ Γουίνσλετ, Ναόμι Γουότς, Ντάνιελ Κρεγκ, Τζουντ Λο, Ορλάντο Μπλουμ, Κλάιβ Όουεν, Ρόμπερτ Πάτινσον, Κόλιν Φερθ. Ο Harry Potter πρωτοδημιουργήθηκε από την J.Κ.Rowling η οποία άρχισε να γράφει την ιστορία του Χάρι Πότερ σε πολύ δύσκολες ώρες. Ο Χάρι Πότερ εξελίχθηκε σε βιβλίο φαινόμενο. Τα δικαιώματα μετάφρασης πουλήθηκαν σε ολόκληρο τον κόσμο και τα βραβεία ακολούθησαν το ένα μετά το άλλο. Οι 5 πρώτες ταινίες έχουν κάνει ρεκόρ εισητηρίων παντού όπου προβλήθηκαν.Τα βιβλία έχουν πουλήσει περισσότερα από 350 εκατομμύρια αντίτυπα σε όλο τον κόσμο, κυκλοφορούν σε 200 χώρες και έχουν μεταφραστεί σε 63 γλώσσες παγκοσμίως Πάνω από 50 χρόνια ο James Bond βρίσκεται στην πρώτη θέση των αγγλικών ταινιών και είναι ένα από τα πράγματα για τα οποία οι Άγγλοι είναι περήφανοι και γι αυτό άλλωστε αναφέρθηκε και του έκαναν και αφιέρωμα στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2012 στο Λονδίνο. Ο πρώτος ηθοποιός που ενσάρκωσε επιτυχώς τον Bond ήταν o Sean Connery ο οποίος πρωταγωνίστησε σε επτά συνολικά ταινίες Μποντ. Charlie Chaplin Ο Σερ Τσαρλς Σπένσερ Τσάπλιν ο νεότερος, γνωστότερος με το υποκοριστικό Τσάρλι και, στην Ελλάδα κυρίως, με το προσωνύμιο «Σαρλό», υπήρξε Άγγλος ηθοποιός και σκηνοθέτης, που μεγαλούργησε στις πρώτες δεκαετίες του Χόλυγουντ. Είναι χρονικά η πρώτη παγκόσμια αναγνωρίσιμη φιγούρα της κινηματογραφικής τέχνης, κυρίως μέσω του χαρακτήρα Σαρλό που ενσάρκωνε στις πρώτες ταινίες του. 66

Φεστιβάλ στην Αγγλία Η Αγγλία είναι εξίσου φημισμένη για τα φεστιβάλ της.Το μουσικό φεστιβάλ Glanstonbary είναι ένα από τα μεγαλύτερα και πιο δημοφιλή μουσικά φεστιβάλ του κόσμου και κάθε χρόνο που περνάει η επιρροή του στο κοινό αυξάνεται.Πραγματοποιείται εδώ και 41 χρόνια στη μικρή πόλη Γκλανσονμπάρι, στη Νοτιοδυτική Αγγλία με δημιουργό τον Μαικλ Ιβις. Κάθε χρόνο, το καλοκαίρι συγκεκριμένα, η περιοχή ‘’ασφυκτιά’’ από τουρίστες που έχουν πάει στην Αγγλία για να παρακολουθήσουν το φεστιβάλ. Στο Λονδίνο διεξάγεται και το ετήσιο καρναβάλι στο Νότινγκ Χιλ, που αποτελεί το μεγαλύτερο πλανόδιο καρναβάλι στον κόσμο και λαμβάνει χώρα κάθε καλοκαίρι. Με την ονομασία «Boat Race», που σημαίνει λεμβο- δρομία, φέρεται ταυτόσημα ο πιο διάσημος αγώνας κω- πήλατης λεμβοδρομίας του κόσμου. Στον αγώνα αυτό συμμετέχουν αντίπαλες αθλητικές ομάδες κωπηλατών των Πανεπιστημίων της Οξφόρδης και του Καίμπριτζ. Πραγματοποιείται κάθε χρόνο την άνοιξη, στον ποταμό Τάμεση στο Λονδίνο. Εθνικές εορτές H Νύχτα του Γκάι Φωκς (Guy Fawkes Night ή Bonfire Night) Πριν από 407 χρόνια, στις 5 Νοεμβρίου, γράφτηκε το τέλος για την Συνωμοσία της Πυρίτιδας μετά τη σύλληψη του Γκάι Φώκς. Η Συνωμοσία της Πυρίτιδας οργανώθηκε το 1605 από μία ομάδα Καθολικών. Ανάμεσα στους συνωμότες πιο γνωστός είναι ο Άγγλος στρατιώτης, Γκάι Φωκς. Είχαν μοναδικό σκοπό τους τη δολοφονία του βασιλιά Ιακώβου Α’ της Αγγλίας, της οικογένειας του αλλά και πολλών μελών τις αριστοκρατίας. Από τότε η μορφή του Γκάι Φώκς σηματοδοτούσε την αρχή κάποιας «επανάστασης» Η 5η Νοεμβρίου έχει καθιερωθεί και γιορτάζεται στη Βρετανία ως η Νύχτα του Γκάι Φωκς (Guy Fawkes Night ή Bonfire Night). Παραδοσιακή Κουζίνα Το φιλέτο ψαριού με τηγανητές πατάτες, είναι ιδιαίτερα δημοφιλές στο Ηνωμένο Βασίλειο. Ένα «αγγλικό πρωινό» σήμαινε ανέκαθεν μπέικον και αυγά με ψητή ντομάτα στο γκριλ και ίσως λουκάνικο ή σαλάμι, ψημένο ψωμί και μαρμελάδες, καθώς και ένα φλιτζάνι τσάι. Το τσάι είναι θεσμός στην Αγγλία και συνήθως πίνεται κατά τις τέσσερις το απόγευμα. Συνοδεύεται με λεμόνι και γάλα. 67

ΟΛΛΑΝΔΙΑ ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Η πρωτεύουσα της Ολλανδίας είναι το Άμστερνταμ, ενώ άλλες μεγάλες πόλεις είναι το Ρόττερνταμ, η Χάγη και η Ουτρέχτη. Ο πληθυσμός της το 2010 ήταν 16.481.139. Το πολίτευμά της είναι η Βασιλευομένη Κοινοβουλευτική Δημοκρατία. Η επίσημη γλώσσα της είναι τα Ολλανδικά, ενώ οι θρησκείες που επικρατούν είναι η Ρωμαιοκαθολική και η Προτεσταντική (40% των κατοίκων της δεν προσδιορίζεται ως ακόλουθος καμίας θρησκείας). Το νόμισμά της είναι το Ευρώ, που αντικατέστησε το Φιορίνι Ολλανδίας (από το 1999). Περιοχές της Ολλανδίας πάνω από το επίπεδο της θάλασσας Η Ολλανδία βρίσκεται στη βορειοδυτική Ευρώπη και περιβάλλεται από τη Βόρεια Θάλασσα, το Βέλγιο και τη Γερμανία. Η μισή χώρα βρίσκεται λιγότερο από ένα μέτρο πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, ενώ το 1/4 κάτω από το επίπεδο της θάλασσας, γι’ αυτό και ανήκει στις ονομαζόμενες Κάτω Χώρες. 3.000 χιλιόμετρα φραγμάτων προστατεύουν τη χώρα. Το ψηλότερο σημείο της χώρας είναι το Φάαλσερμπερχ στα νότια της χώρας, στα σύνορα με το Βέλγιο και τη Γερμανία και έχει υψόμετρο μόλις 321 μέτρα. Το χαμηλότερο σημείο της χώρας βρίσκεται στο δήμο Νίουερκερκ αν ντεν Άισελ και βρίσκεται 6,76 μέτρα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας, αποτελώντας έτσι το χαμηλότερο σημείο της Ευρώπης. Το τοπίο είναι γενικά πιο λοφώδες στα ανατολικά και νότια της χώρας. Περιλαμβάνει ηπειρωτικά εδάφη και αρκετά νησιά κυρίως απέναντι από τις βόρειες ακτές της (Φρεισικά νησιά). Όσον αφορά στον οριζόντιο διαμελισμό της έχει αβαθείς ακτές, οι οποίες είναι επικίνδυνες για ναυσιπλοΐα. Ο οριζόντιος διαμελισμός των ακτών είναι πολύπλοκος. Οι σημαντικότεροι ποταμοί της χώρας είναι ο Ρήνος, ο Μάας και ο Σχέλντε. Η Ολλανδία είναι, επί της ουσίας, το δέλτα που δημιουργούν αυτά τα τρία ευρωπαϊκά ποτάμια. Το κλίμα είναι ωκεάνιο με δυτικούς ανέμους ως επί το πλείστον. Οι βροχές είναι άφθονες όλο τον χρόνο (εκτός του χειμώνα), ενώ οι θερμοκρασίες είναι σχετικά ήπιες το χειμώνα και δροσερές το καλοκαίρι. Χιονοπτώσεις συμβαίνουν κυρίως από τις αρχές Δεκεμβρίου έως και τα τέλη Φεβρουαρίου. Βροχές έχει όλον τον υπόλοιπο χρόνο και κυρίως τους καλοκαιρινούς μήνες. 68

Όσον αφορά στις βιομηχανικές δραστηριότητες, οι Κάτω Χώρες ειδικεύονται στην επεξεργασία τροφίμων, την παραγωγή χημικών προϊόντων, τη διύλιση πετρελαίου, τον ηλεκτρικό και ηλεκτρονικό εξοπλισμό. Η χώρα έχει δυναμικό γεωργικό τομέα και φημίζεται για το εμπόριο φυτών και λουλουδιών. Το λιμάνι του Ρόττερνταμ είναι Ρόττερνταμ το πιο πολυσύχναστο της Ευρώπης και μέχρι πρόσφατα το μεγαλύτερο λιμάνι παγκοσμίως και εξυπηρετεί πολλές περιοχές, ακόμη και της Γερμανίας και της Κεντρικής Ευρώπης. Το λιμάνι βρίσκεται στις όχθες του ποταμού Νιούβε.Οι σημαντικότερες δραστηριότητες για το λιμάνι του Ρόττερνταμ είναι η πετροχημική βιομηχανία και οι εμπορικές μεταφορτώσεις γενικότερων φορτίων. Η μορφολογία του εδάφους και το υγρό κλίμα ευνοούν την καλλιέργεια σιτηρών για την παραγωγή κτηνοτροφών και σε αυτό στηρίζεται η ανάπτυξη της εκτροφής αγελάδων. Στην Ολλανδική οικονομία ο ρόλος της αλιείας είναι σημαντικός, τόσο ως προς την ποιότητα όσο και προς την ποσότητα των αλιευμάτων, καθώς η αλιεία συνέβαλε στην επικέντρωση του ενδιαφέροντος των κατοίκων στη θάλασσα, όπου επί αιώνες βασίστηκε η οικονομική ζωή της χώρας. Ανεμόμυλοι Οι ανεμόμυλοι κυριαρχούν στο τοπίο της Ολλανδίας από τον 13ο αιώνα. Είχαν διάφορες χρήσεις, όπως το άλεσμα του καλαμποκιού, η παραγωγή λαδιού κ.λπ. Επειδή μεγάλο μέρος της Ολλανδίας είναι κάτω από τη στάθμη της θάλασσας, η πιο σημαντική λειτουργία τους ήταν η αποξήρανση των λιμνών και των βάλτων. Το αποτέλεσμα ήταν η δημιουργία γόνιμων εκτάσεων, γνωστές ως πόλντερ. Από τους χιλιάδες ανεμόμυλους που υπήρχαν στην ολλανδική ύπαιθρο σήμερα σώζονται γύρω στους 950. Πολλοί απ’ αυτούς λειτουργούν. Ολλανδία: «η χώρα της τουλίπας» Στα λουλούδια που καλλιεργούνται στην Ολλανδία συγκαταλέγονται γλαδιόλες, ανεμώνες, υάκινθοι, ντάλιες κ.λπ. Το λουλούδι που καλλιεργείται, όμως, περισσότερο είναι οι τουλίπες. Φυτεύτηκαν για πρώτη φορά από το 1593 από τον Κάρολο Κλούσιους. Το Μπλουμπολενστρεεκ, έκτασης 30 χλμ., είναι η πιο σημαντική περιοχή καλλιέργειας βολβών στην Ολλανδία. Η ΙΣΤΟΡΙΑ Στην αρχαιότητα υποτάχτηκαν στους Ρωμαίους (επί 400 χρόνια) και στους Φράγκους. Κατά τον μεσαίωνα οι δούκες της Βουργουνδίας πέτυχαν την ενοποίηση της χώρας, με την ένωση των διάφορων φέουδων. Μερικές ολλανδικές πόλεις έγιναν μεγάλα εμπορικά κέντρα κατά το 14ο αιώνα μ.Χ. Αργότερα περιήλθαν στο Φίλιππο Β΄ της Ισπανίας. Ο καλβινισμός, όμως, ανέτρεψε με τη διάδοσή του την ισορροπία των πολιτικών δυνάμεων και οι Ολλανδοί δεν ήθελαν πια την εξουσία των Ισπανών καθολικών. Με ηγέτη τον Γουλιέλμο, πρίγκιπα της Οράγγης, έγινε επανάσταση, που οδήγησε στην ανεξαρτησία της χώρας (1568-1581). Επακολούθησε «ο χρυσός αιώνας» της Ολλανδίας, ο 17ος αιώνας μ.Χ. Η χώρα έγινε μεγάλη ευρωπαϊκή δύναμη με βλέψεις αποικιοκρατικές, παρά τη μικρή εδαφική της έκταση. Το δημοκρατικό καθεστώς καταργήθηκε (1650) και η χώρα μεταβλήθηκε σε κράτος εμπορικής ανεξαρτησίας. Γουλιέλμος Ο Γουλιέλμος Γ΄ της Οράγγης, ανεβαίνοντας στον αγγλικό θρόνο (1688), υπέταξε της Οράγγης τα συμφέροντα της Ολλανδίας στην Αγγλία. Κατά το τέλος του 18ου αι. μ.Χ. (1795) 69

εισέβαλαν οι Γάλλοι, που ίδρυσαν την Μπαταβική Δημοκρατία, που αργότερα τη μετέτρεψαν σε βασίλειο και τελικά την προσάρτησαν στην αυτοκρατορία της Γαλλίας. Κατόπιν με το Βέλγιο η Ολλανδία αποτέλεσε το Βασίλειο των Κάτω Χωρών, με βασιλιά το Γουλιέλμο Α΄ της (1815), αλλά το 1830 το Βέλγιο αποσπάστηκε και έγινε ανεξάρτητο. Οι Γερμανοί κατέλαβαν τη χώρα από τις αρχές του Β΄ Παγκόσμιου πολέμου (1939-1945). Μετά το τέλος του πολέμου η Ολλανδία αναγνώρισε την ανεξαρτησία των πρώην αποικιών της, όπως της Ινδονησίας (1945) και της Δ΄ Νέας Γουινέας (που παραχωρήθηκε στην Ινδονησία) και αργότερα της Ολλανδικής Γουιάνας (σήμερα Σουρινάμ). Το 1949 η χώρα μπήκε στο ΝΑΤΟ, ενώ το 1952 Βασίλισσα Βεατρίκη συμμετείχε ως ιδρυτικό μέλος στη σύσταση της Ε.Ο.Κ. Από το 1980 βασίλισσα της Ολλανδίας ήταν η Βεατρίκη. Το 2013 νέος βασιλιάς έγινε ο Γουλιέλμος-Αλέξανδρος, Γουλιέλμος-Αλέξανδρος και Βεατρίκη μετά την παραίτηση της μητέρας του Βεατρίκης από το θρόνο. ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ ΣΤΗ «ΒΕΝΕΤΙΑ ΤΟΥ ΒΟΡΡΑ»: ΑΜΣΤΕΡΝΤΑΜ Άμστερνταμ Το Άμστερνταμ είναι μία πόλη που προσφέρει επιλογές για όλους. Εντυπωσιακή αρχιτεκτονική, γραφικότατα κανάλια που το διασχίζουν, πλούσια ποικιλία διασκέδασης, ιδιαίτερα φιλικούς κατοίκους και μία αίσθηση ελευθερίας να περιβάλλει τη ζωή στην πόλη. Τα περισσότερα από 150 κανάλια και οι πολλές μεσαιωνικές γέφυρες δικαιολογούν το προσωνύμιο «Βενετία του Βορρά» που αποδόθηκε στην πόλη. H πρωτεύουσα της Ολλανδίας, ιδρύθηκε τον 12ο αιώνα, ως μικρό αλιευτικό χωριό και οφείλει το όνομά του στο φράξιμο (dam) του ποταμού Άμστελ που διαρρέει την πόλη. Αναπτύχθηκε από τον 14ο αιώνα για να φτάσει στο απόγειο της δόξας του τον 17ο αιώνα που ονομάστηκε και «Χρυσή εποχή». Τα πλούτη που συνέρρεαν από τις αποικίες και το εμπόριο κατέστησαν την πόλη την πιο πλούσια στην Ευρώπη για εκείνη την περίοδο. Το Άμστερνταμ υπήρξε, επίσης, σημαντικό κέντρο τεχνών. Σημαντικοί καλλιτέχνες, όπως ο Ρέμπραντ και ο Βαν Γκογκ δημιούργησαν εδώ τα αριστουργήματά τους. Στις μέρες μας το Άμστερνταμ είναι νεανικό και κεφάτο, διατηρεί όμως την παράδοση και το μοναδικό του ύφος. Πόλη της διασκέδασης και της ελευθερίας, αλλά και με αξιοθαύμαστο πλήθος από μουσεία και αξιοθέατα. To Άμστερνταμ είναι χωρισμένο σε επτά συνοικίες-περιοχές. τη Συνοικία Μουσείων, την Άουντε Ζάιντε, τη Νιούβε Ζάιντε, την Πλάνταζ, τη Δυτική, Κεντρική και Ανατολική Περιφέρεια Καναλιών. 70

Στη Συνοικία των Μουσείων έχετε τη δυνατότητα να δείτε τα μουσεία του Άμστερνταμ, όπως το Ρέικσμουζεουμ, το Μουσείο Βαν Γκογκ, το Μουσείο Στεντελέικ κ.ά. Το Ρέικσμουζεουμ, το μεγαλύτερο μουσείο της Ολλανδίας, φιλοξενεί πιθανότατα την καλύτερη συλλογή έργων Ρέικσμουζεουμ ολλανδικής τέχνης στον κόσμο, περίπου 5.000 πίνακες, που ξεκινάει από τα πρώιμα θρησκευτικά έργα και φτάνει ως τα αριστουργήματα της Χρυσής Εποχής. Ανάμεσά τους υπάρχουν έργα των Ρέμπραντ, Βερμέερ, Φρανς Χαλς κ.ά, Νυχτερινή περίπολος (1652) καθώς και μια αξιόλογη συλλογή από γλυπτά και γκραβούρες. Να δείτε Ρέμπραντ οπωσδήποτε το έργο «Νυχτερινή περίπολος» του Ρέμπραντ. Μουσείο Βαν Γκογκ: Λίγοι είναι οι καλλιτέχνες που προκάλεσαν τόσα πάθη όσα και ο Βίνσεντ Βαν Γκογκ (1853-1890). Το μουσείο εγκαινιάστηκε το 1973 και εκτός από τη μεγάλη συλλογή από πίνακες και σχέδια του Βαν Γκογκ, μπορείτε να δείτε 850 περίπου γράμματα του ίδιου στον αδερφό του Τέο, καθώς και έργα άλλων Ολλανδών ζωγράφων του 19ου αιώνα. Βίνσεντ Βαν Γκογκ Στο Μουσείο Στεντελέικ παρουσιάζεται μοντέρνα τέχνη με έργα των (αυτοπροσωπογραφία Πικάσο, Σαγκάλ, Μοντριάν, Σεζάν, Ματίς, Καντίνσκι, Γουόρχολ, αλλά και διάφορα γλυπτά. Στη Άουντε Ζάιντε (Παλιά Πλευρά) αξίζει να 1887) επισκεφτείτε την Άουντε Κερκ, που χρονολογείται πριν από το 1300, το Μουσείο Ρέμπραντ και το Εβραϊκό Ιστορικό Μουσείο. Το τριώροφο σπίτι όπου έζησε από το 1911 για 20 χρόνια ο Ρέμπραντ λειτουργεί ως Μουσείο Ρέμπραντ. Περιέχει συλλογή από χαλκογραφίες και σχέδια, καθώς και Άουντε Κερκ μια σειρά από αυτοπροσωπογραφίες. Στη Νιούβε Ζάιντε Μουσείο (Νέα Πλευρά) να δείτε οπωσδήποτε το Ιστορικό Μουσείο Ρέμπραντ του Άμστερνταμ, τη Νιούβε Κέρκ, το Μπέχαϊνχοφ και το Κόνικλεϊκ Παλάις. Η κεντρική πλατεία Νταμ (Dam), που βρίσκεται εδώ, είναι σημείο αναφοράς για την πόλη. Μοναδικό μνημείο αρχιτεκτονικής από τον 15ο ως τον 20ο αιώνα με τα βασιλικά ανάκτορα Κόνικλεϊκ Παλάις (Βασιλικά Ανάκτορα) να κυριαρχούν και περιτριγυρισμένη από διάφορα καταστήματα, Γύρω από την πλατεία Νταμ όπως το De Bijenkorf, στο οποίο μπορείτε να πραγματοποιήσετε τις αγορές σας. Ο Κόνσταντιν Χουίγκενς αποκάλεσε Κόνικλεϊκ Παλάις (Βασιλικά Ανάκτορα) «Όγδοο Θαύμα του Κόσμου» και, πράγματι, αυτό το καταπληκτικό κτήριο του 17ου αιώνα παραμένει το πιο μεγαλοπρεπές οικοδόμημα της πόλης. Στην πλατεία βρίσκεται και το Ιστορικό μουσείο του Άμστερνταμ που προσφέρει μια μοναδική ευκαιρία αναδρομής σε μια πόλη με 750 χρόνια ιστορίας και θα σας εφοδιάσει με αμέτρητες πληροφορίες και γνώσεις για τους περιπάτους σας στην πόλη. Το Μπέχαϊνχοφ χτίστηκε ως καταφύγιο για μια καθολική αδελφότητα γυναικών που ζούσαν ως μοναχές. Περιλαμβάνει σειρές από ωραιότατα σπίτια με το Χετ Χάουτεν Χούις, το παλιότερο σπίτι του Άμστερνταμ (από το 1420). Ο περίπατος γύρω από τα κανάλια του Άμστερνταμ είναι ιδανική επιλογή Magere brug για να θαυμάσει κανείς την ομορφιά της Ολλανδικής πρωτεύουσας. Περιστοιχισμένα από υπέροχα παραδοσιακά κτίσματα του 17ου αιώνα προσφέρουν χαλάρωση και χορταίνουν το βλέμμα. Μία ρομαντική βαρκάδα στα κανάλια κάτω από τις πολλές μεσαιωνικές γέφυρες επιβάλλεται για τους ερωτευμένους. Διασημότερη γέφυρα η Magere brug, που συνδέει τις όχθες του ποταμού Άμστελ και το όνομά της που σημαίνει μικρή ή λεπτή, οφείλεται στο μέγεθος που αρχικά είχε. Από το 2003 επιτρέπεται η διέλευση 71

μόνο σε πεζούς και ποδήλατα ενώ συχνά «ανοίγει» για να επιτρέψει τη διέλευση των πλοιαρίων του ποταμού. Αξίζει να επισκεφτείτε το σπίτι της Άννας Φρανκ στην Πρίνσενγκραχτ, στη δυτική περιφέρεια καναλιών, όπου η δεκατριάχρονη Άννα Φρανκ άρχισε να κρατάει ημερολόγιο τον Ιούλιο του 1942. Στο σπίτι κρυβόταν με την οικογένειά της για να γλιτώσει από τους διωγμούς των ναζί. Στο δωμάτιό της υπάρχουν φωτογραφίες κινηματογραφικών αστέρων. Το ημερολόγιο εκδόθηκε το 1947. Σημείο αναφοράς στη διασκέδαση της πόλης είναι η ΗμερολόγιοΆννας Φρανκ ΣπίτιΆννας Φρανκ Ρέμπραντπλεϊν (πλατεία Ρέμπραντ) που είναι γεμάτη με μπαράκια, καφετέριες και εστιατόρια. Μπορείτε, επίσης, να βρείτε παραδοσιακά μπαράκια με ζωντανή Ολλανδική μουσική. Εκεί υπάρχουν το café Schiller και το De Kroon, που είναι η επιτομή των γκραν καφέ, χρονολογείται από το 1898. Εξίσου ζωντανή και πολύβουη και η πλατεία Λέιντσεπλεϊν, Λέιντσεπλεϊν γνωστή για την έντονη νυχτερινή ζωή και τη Ρέμπραντπλεϊν μοναδική γοητεία που ασκεί στους νέους απ’ όλες τις γωνιές της γης. Η πλατεία διαμορφώθηκε τον 17ο αιώνα ως πάρκο στα προάστια της πόλης. Κάτι διαφορετικό: Νοικιάστε ένα ποδήλατο: Θα σας κάνει να γνωρίσετε τα «κρυμμένα» σοκάκια του Άμστερνταμ κι αν μη τι άλλο να νιώσετε σαν Ολλανδοί! Το ποδήλατο είναι το ιδανικό μέσο μεταφοράς στο Άμστερνταμ. Υπάρχει ένα εξαιρετικό δίκτυο λωρίδων για ποδηλάτες. Εκδρομή στο Χάαρλεμ: Αν έχετε χρόνο κάντε μια εκδρομή στο Χάαρλεμ, το οποίο περιλαμβάνει 1149 μνημεία της ολλανδικής παραδοσιακής κληρονομιάς, που το κατατάσσουν στην 6η θέση στη χώρα. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ Μουσική-Κινηματογράφος Στη μουσική οι πρώτες προσπάθειες για τη δημιουργία μιας εθνικής μουσικής σχολής, στα νεότερα χρόνια, θα ξεκινήσουν με τους Άλφονς Ντιέπενμπροκ (1862-1921), Μπέρναρντ Σβέερς και Γιαν Ουάγκενααρ. Σήμερα η χώρα διαθέτει μία από τις καλύτερες, σε παγκόσμιο επίπεδο, συμφωνικές ορχήστρες, την Ορχήστρα Κοντσέρτχεμπάου. Τα εμβατήρια της Ολλανδίας έχουν χαρακτηριστικά εισαγωγικά, που συνήθως παίζουν τα τρομπόνια, κρουστά και τούμπες. Γνωστοί Ολλανδοί συνθέτες είναι ο Willy Schootemeyer, ο Adriaan Maas, ο Johan Wichers και ο Hendrik Karels. Γνωστοί Ολλανδοί καλλιτέχνες είναι η Μαρίσκα Βέρες, ο Σίντο Μάρτενς, ο Κέες Προύις και ο Ρόμι. Αν και με μικρή κινηματογραφική παραγωγή, η Ολλανδία ανέδειξε σκηνοθέτες με σημαντική καριέρα τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό με γνωστότερο, ίσως, τον Πολ Φερχόφεν, που σταδιοδρομεί στη κινηματογραφική βιομηχανία του Χόλιγουντ. Ζωγραφική Η ιστορία των Κάτω Χωρών έχει να επιδείξει μεγάλους ζωγράφους. Η ολλανδική ζωγραφική, που έδωσε τα πρώτα λαμπρά της δείγματα με το έργο του Ιερώνυμου ντε Μπος (π. 1450-1516), 72

θα φτάσει στο απόγειό της τον 17ο αιώνα μ.Χ. Σ’ αυτόν τον αιώνα θα ζήσουν και θα ακμάσουν οι δύο από τους σπουδαιότερους ζωγράφους της χώρας, ο Χάρμενς Βαν Ρέιν Ρέμπραντ (1606-1669) και ο Γιαν Βερμέερ, οι οποίοι άνοιξαν νέους δρόμους για την ευρωπαϊκή και παγκόσμια τέχνη. Σύγχρονοί τους και, επίσης, σημαντικοί είναι ο Φρανς Χαλς, που αναγνωρίζεται ως ο πρώτος «μοντέρνος» καλλιτέχνης Υπηρέτρια που χύνει που εισήγαγε νέο ρεαλισμό στη ζωγραφική, ο Γιάκομπ φαν το γάλα (1658) Ρόισνταλ, ο Πιέτερ ντε Χόοχ, ο Γιαν φαν Γκόγιεν, ο Γιαν Στέεν Γιαν Βερμέερ και πολλοί άλλοι. Σε νεότερες εποχές θα ξεχωρίσουν οι Το υπνοδωμάτιο ζωγράφοι Βίνσεντ Βαν Γκογκ (1853-1890) και ακόμη πιο του Βαν Γκογκ στην Αρλ (1888) πρόσφατα θα ξεχωρίσουν οι Πιέτ Μοντριάν, Χέντρικ Σαμπό, οι οποίοι θα δημιουργήσουν μια παράδοση στη σύγχρονη ολλανδική τέχνη. Αρχιτεκτονική Σπίτια κατά μήκος των καναλιών Στο Άμστερνταμ η αρχιτεκτονική θεωρείται ότι έχει «καλούς τρόπους», καθώς η γοητεία της έγκειται κυρίως στις ιδιαίτερες λεπτομέρειες. Από το 15ο αιώνα οι κανονισμοί πολεοδομίας, τα μεγέθη των οικοπέδων και η αστάθεια του εδάφους υπαγόρευσαν την κατασκευή των προσόψεων των κτηρίων από τούβλα ή αμμόλιθο για τη μείωση του βάρους. Οι ιδιοκτήτες έβαζαν στα σπίτια τους την προσωπική τους σφραγίδα, όπως τριγωνικές στέγες, διακοσμημένα πλαίσια στις πόρτες και παράθυρα με ποικίλα σχέδια. Τα σπίτια γύρω από τα κανάλια Σίνγκελ, Κάιζεργκραχτ, Χέρενγκραχτ, Ρέγκουλιερσγκραχτ και Πρίνσενγκραχτ είναι εξαιρετικά δείγματα της αρχιτεκτονικής της «Χρυσής Εποχής» (17ος αιώνας). Σημαντική είναι η συμβολή της Ολλανδίας στις αναζητήσεις της πρωτοπορίας του 20ου αιώνα, ιδίως των αρχών του και μέχρι το 1930, οπότε με το έργο των Χέντρικ Πέτρους Μπερλάγκε, Πιέτερ Ουντ, Μίχελ ντε Κλερκ και άλλων τέθηκε επικεφαλής ριζοσπαστικών αρχιτεκτονικών κινημάτων. Ολλανδοί στοχαστές Δύο σημαντικοί Ολλανδοί στοχαστές, που με το έργο τους επηρέασαν την ανθρώπινη σκέψη, ήταν ο Έρασμος και ο Σπινόζα. Ο Έρασμος ή Erasmus Desiderius (1466-1536) έμεινε στην ιστορία ως φιλόλογος, θεολόγος και μεγάλος ουμανιστής, σε μία περίοδο μάλιστα όπου η ελεύθερη σκέψη και τα υποτυπώδη ανθρώπινα δικαιώματα μόλις άρχισαν να διαφαίνονται στον ορίζοντα. Υπήρξε πολυγραφότατος, διακεκριμένος για τη γλαφυρότητα και ιδιαίτερα την καυστικότητά του. Το έργο του διαπνέεται από φιλειρηνισμό, Έρασμος ανθρώπινες αξίες, ενοποίηση του ευρωπαϊκού πολιτισμού. Σπουδαιότερα από τα έργα του είναι: «Μωρίας εγκώμιον», οι περίφημοι «Οικογενειακοί διάλογοι» ή «Διάλογοι με οικειότητα», το «Adagia»- μια συλλογή σχολιασμένων ελληνικών και λατινικών ρητών-το «εγχειρίδιο του χριστιανού στρατιώτη». Ο Βενέδικτος ντε Σπινόζα ή καλύτερα γνωστός ως Μπαρούχ Σπινόζα (1632-1677) συγκαταλέγεται στις σημαντικότερες μορφές του ορθολογιστικού ρεύματος που κατέκλυσε την Ευρώπη του 17ου αιώνα. Σπινόζα 73

Θεωρείται εν γένει συνεχιστής των ιδεών του Καρτέσιου, παρά τις αντιδράσεις του στην καρτεσιανή δυαρχία, αλλά και στοχαστής που προσπάθησε να συμφιλιώσει τον μεσαιωνικό αριστοτελισμό με τα δεδομένα μιας νέας επιστημονικής σκέψης. Ήθη και Έθιμα-Εορτές Η περίοδος των Χριστουγέννων στην Ολλανδία ξεκινάει με μια παράδοση η οποία αρχικά δεν είχε καμία σχέση με τα Χριστούγεννα. Η ημέρα εορτής του Αγίου Νικολάου αποτελεί τη κορύφωση της εορταστικής περιόδου. Σύμφωνα με τον θρύλο, ο Άγιος Νικόλαος, ο οποίος ονομάζεται Σίντερκλαας (SinterKlaas) καταφθάνει στην Ολλανδία τον Νοέμβριο, τρεις βδομάδες πριν από τα γενέθλιά του. Το πλοίο του είναι φορτωμένο με δώρα, το υποδέχεται στο λιμένα η Βασίλισσα Βεατρίκη συνοδευόμενη από πλήθος κόσμου. Τις ημέρες που ακολουθούν ο SinterKlaas γυρίζει όλη τη Χώρα μαζί με τον βοηθό του τον Zwarten Piet (Μαύρο Πιτ).Τα παιδιά στην Ολλανδία παίρνουν τα δώρα τους στις 5 Δεκεμβρίου. Τα Χριστου- γεννιάτικα δένδρα στολίζονται παντού, αφού έχει φύγει από τη χώρα ο SinterKlaas. Στην Ολλανδία στις 30 Απριλίου γιορτάζουν την ημέρα των Βασιλισσών, ή αλλιώς Κόνινγκινεταγκ (Κoninginnedag), όπως λέγεται. Tη μέρα αυτή στο Άμστερνταμ λαμβάνει χώρα το Orange Festival που έχει πάρει το όνομα του από το πορτοκαλί χρώμα, καθώς, αυτό είναι το χρώμα της βασιλικής οικογένειας. Σε αυτό το φεστιβάλ λοιπόν, εκτός του ότι είναι προτιμότερο, αν και όχι υποχρεωτικό, να φοράς πορτοκαλί χρώμα, οι δρόμοι, τα πάρκα και άλλοι χώροι, οποιοιδήποτε μπορείτε να φανταστείτε γεμίζουν με αγάλματα φτιαγμένα από πορτοκάλια... Παραδοσιακή Κουζίνα Η παραδοσιακή ολλανδική κουζίνα βασίζεται σε απλά και θρεπτικά συστατικά. Ανάμεσα στις γνωστότερες ολλανδικές σπεσιαλιτέ είναι η ωμή ρέγγα, το καπνιστό χέλι και η μπιζελόσουπα, καθώς και μεγάλη ποικιλία τυριών, όπως το ένταμ και το γκούντα. Γενικά τα θαλασσινά, όπως η ρέγγα, τα μύδια, τα χέλια, τα στρείδια και γαρίδες είναι ευρέως διαθέσιμα. Το Kibbeling είναι μια τοπική λιχουδιά που αποτελείται από μικρά κομμάτια των κακοποιημένων λευκών ψαριών και έχει γίνει εθνικό fast food. Τυπικά ολλανδικά πιάτα είναι το stamppot, πιάτο με πουρέ από πατάτες, λαχανικά και καπνιστό Kibbeling λουκάνικο, η erwtensoep, θρεπτική σούπα με αρακά, Stamppot λουκάνικο και μπέικον, άσπρα σπαράγγια με ζαμπόν και λιωμένο βούτυρο. Η Ινδονησιακή κουζίνα είναι ευρέως διαδεδομένη από τότε που η Ινδονησία ήταν ολλανδική αποικία. Erwtensoep Τα Cookies παράγονται σε μεγάλο αριθμό και τείνουν να περιέχουν πολύ βούτυρο, καθώς και γέμιση κάποιου είδους, ως επί το πλείστον αμύγδαλου. Oι pannenoeken (τηγανίτες) με το παχύρευστο σιρόπι (stroop) είναι ένα από τα πιο δημοφιλή επιδόρπια. Το εθνικό ποτό της Ολλανδίας είναι η μπύρα. Οι κυριότερες μάρκες είναι η Heineken και η Grolsch. To πιο δημοφιλές ποτό είναι το jenever, ένα ελαφρώς λιπαρό ολλανδικό τζιν. Το αdvocaat είναι ένα παραδοσιακό ολλανδικό αλκοολούχο ποτό φτιαγμένο από αυγά, ζάχαρη και κονιάκ. 74

ΕΛΒΕΤΙΑ ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Η πρωτεύουσα της Ελβετίας είναι η Βέρνη, ενώ μεγαλύτερη πόλη η Ζυρίχη. Άλλες σημαντικές πόλεις είναι η Βασιλεία, η Γενεύη , η Λωζάνη και η Λουκέρνη. Ο πληθυσμός το 2008 ήταν 7.780.200, ενώ έχει έκταση 41.285 τετρ. χλμ. Το πολίτευμά της είναι η ομοσπονδια- κή κοινοβουλευτική δημοκρατία. Η Ελβετία χωρίζεται σε 26 καντόνια, κάθε ένα από τα οποία απολαμβάνει την αυτονομία του στο πλαίσιο της Ελβετικής Ομοσπονδίας, καθώς έχει δικό του φο- ρολογικό, νομικό, οικονομικό και εκπαιδευτικό σύστημα. Η χώρα κυβερνάται από την ομοσπονδιακή συνέλευση, κοινο- βούλιο με δυο σώματα: το αιρετό Ομοσπονδιακό Συμβούλιο και το Συμβούλιο των Καντονιών. Ο γλωσσικός και θρησκευτικός καταμερισμός είναι σαφής. Η χώρα χωρίζεται σε τρεις γλωσσικές περιοχές. Σχεδόν τα 2/3 των κατοίκων της Ελβετίας μιλούν Γερμανικά, το 1/5 Γαλλικά και το 1/10 Ιταλικά. Συγκεκριμένα, στη βόρεια, ανατολική και κεντρική Ελβετία κυριαρχούν τα γερμανικά, στη δυτική τα γαλλικά και στη νότια τα ιταλικά. Υπάρχει και η ρομανσική γλώσσα, η οποία μιλιέται από μια μικρή μειονότητα στο Γκράουμπυντεν. Η Ελβετία είναι μοιρασμένη μεταξύ προτεσταντών και καθολικών, ενώ υπάρχουν λίγοι Εβραίοι και μουσουλμάνοι. Το νόμισμα της Ελβετίας είναι το ελβετικό φράγκο. Η Ελβετία είναι μια χώρα της δυτικής Ευρώπης. Συνορεύει δυτικά με τη Γαλλία, νότια και νοτιοανατολικά με την Ιταλία, βόρεια και βορειοανατολικά με τη Γερμανία και ανατολικά με την Αυστρία και το Λιχτενστάιν. Αποτελείται από τρεις ξεχωριστές γεωγραφικές περιοχές που εκτείνονται από τα νοτιοδυτικά προς τα βορειοανατολικά της χώρας. Η πρώτη είναι η οροσειρά του Ιούρα, που βρίσκεται στα βορειοδυτικά και κατά μήκος των συνόρων με τη Γαλλία. Το κεντρικό οροπέδιο του Μίτελαντ και τις Άλπεις, τη μεγαλύτερη περιοχή της χώρας, στα νότια και ανατολικά. Η αλπική περιοχή σχηματίζεται από 3 διακλαδώσεις των Κεντρικών Άλπεων και είναι οι Πεννικές Άλπεις, οι Βερνικές Άλπεις και οι Ραιτικές Άλπεις. Το κλίμα της είναι ψυχρό και ξηρό, αν και σε ορισμένες περιοχές βρέχει σχεδόν 150 μέρες το χρόνο. Το κλίμα της είναι γενικά υγιεινό. Την ιδιότητα αυτή, του κλίματος της χώρας τους, εκμεταλλεύτηκαν οι Ελβετοί ιδρύοντας πολλά αναπαυτήρια και έτσι παλαιότερα η Ελβετία αποτέλεσε θεραπευτικό κέντρο για τις παθήσεις των πνευμόνων και των νεύρων. Το έδαφός της είναι, κυρίως, ορεινό, ενώ διαρρέεται από αρκετούς σημαντικούς ποταμούς, όπως ο Ρήνος, ο Ροδανός και ο Άαρ. Ο Άαρ είναι ο πιο σημαντικός ελβετικός ποταμός, αφού ολόκληρη η πορεία του γίνεται μέσα στο έδαφος της Ελβετίας. Οι ποταμοί της Ελβετίας, επειδή πηγάζουν από παγετώνες, είναι χειμαρρώδεις και γι’ αυτό τον λόγο στο μεγαλύτερο μέρος τους δεν είναι πλωτοί. Επίσης, η Ελβετία είναι χώρα με αρκετές λίμνες. Η πιο γνωστή είναι η λίμνη Λεμάν ή λίμνη Γενεύης, στη βόρεια όχθη της οποίας βρίσκεται η Λωζάνη και στο νοτιοδυτικό άκρο της 75

η Γενεύη. Άλλες σημαντικές λίμνες είναι η Νεσατέλ, η Λουγκάνο και η Λίμνη Γενεύης Ματζόρε στα σύνορα με την Ιταλία, η λίμνη της Ζυρίχης και η λίμνη της Λουκέρνης. Η ελβετική οικονομία βασίζεται στις τράπεζες, στο διεθνές εμπόριο, στην παροχή υπηρεσιών, στην κατασκευαστική βιομηχανία, στη γεωργία, στα χειμερινά σπορ και στον τουρισμό. Το βιοτικό επίπεδο είναι υψηλό, η ανεργία χαμηλή και το κατά κεφαλήν εισόδημα είναι από τα υψηλότερα παγκοσμίως. Άλπεις Πριν από 70 εκατομμύρια χρόνια η Μικροπλάκα της Αδριατικής, άρχισε να κινείται προς το βορρά και συγκρούστηκε με την Ευρασιατική Πλάκα. Ενώ ο ωκεάνιος πυθμένας που βρισκόταν ανάμεσά τους ολίσθησε προς τα κάτω, η Αδριατική μικροπλάκα ανυψώθηκε κατακόρυφα, δημιουργώντας τιςΆλπεις. Τα απομεινάρια της εποχής των πάγων, οι Αλπικοί Παγετώνες, συνεχίζουν, καθώς Μάτερχορν κινούνται να διαβρώνουν τις πλαγιές και τις κοιλάδες. Οι κοιλότητες που αφήνουν πίσω τους μετατρέπονται σε λίμνες. Το Μάτερχορν είναι η γνωστότερη κορυφή της Ελβετίας. Φτάνει τα 4.478 μ., προκαλώντας δέος. Ελβετικά Σαλέ Χαρακτηριστικό όλων των αλπικών περιοχών είναι το σαλέ, το οποίο αρχικά ήταν το σπίτι των βοσκών. Παρά τις διάφορες παραλλαγές σε γενικές γραμμές τα σαλέ είναι φτιαγμένα από ξύλο και έχουν σχήμα τετράγωνο. Η στέγη μπορεί να είναι ξύλινη, από πέτρες ή από πλάκες. Τα σαλέ μπορεί να διαθέτουν, επίσης, και μπαλκόνια. ΙΣΤΟΡΙΑ Η περιοχή της σημερινής Ελβετίας κατοικήθηκε για πρώτη φορά το 500 π.Χ. από τους Ραίτιους στα ανατολικά και τους Ελβέτιους, κελτικό φύλο, στα δυτικά. Η σύγχρονη Ελβετία γεννήθηκε μόλις το 1848, ενώ η ιστορία της αρχίζει το 1291, όταν τρία μικρά καντόνια- το Σβυτς, το Ούρι και το Ούντερβαλντ- συμμάχησαν εναντίον των Αψβούργων. Τα χρόνια που ακολούθησαν η Ελβετική ομοσπονδία άρχισε να μεγαλώνει και το 1513 τα καντόνια έφταναν τα 13. Το θρησκευτικό και πολιτικό κίνημα για τη μεταρρύθμιση της Ρωμαιοκαθολική Εκκλησίας, που ξεκίνησε από τη Γερμανία το 16ο αιώνα, είχε δύο σπουδαίους μεταρρυθμιστές στην Ελβετία, τον Ούλριχ Ζβίγγλιο στη Ζυρίχη και τον Ιωάννη Καλβίνο στη Γενεύη. Το 1798 εισβάλλει ο Ναπολέων, καταργούνται τα 13 καντόνια της Ομοσπονδίας και ιδρύεται η Ελβετική δημοκρατία. Η Ελβετική Ομοσπονδία ανασυστάθηκε το 1803 και άλλα 6 καντόνια προσαρτήθηκαν. Μετά την ήττα του Ναπολέοντα το Ιωάννης Καλβίνος συνέδριο της Βιέννης το 1815 επικυρώνει την ουδετερότητα της Ελβετικής Ομοσπονδίας. Άλλα τρία καντόνια- το Βαλαί, το Νεσατέλ και η Γενεύη- ενώνονται. Το 1848 ψηφίστηκε νέο σύνταγμα, το οποίο μετέτρεψε τη χαλαρή ομοσπονδία των καντονιών σε ένωση με Ομοσπονδιακή Συνέλευση. Η Βέρνη επιλέχθηκε για πρωτεύουσα. Κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο η Ελβετία διατηρεί την ουδετερότητά της. Κατά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο η εισβολή έμοιαζε αναπόφευκτη μιας και η χώρα ήταν περικυκλωμένη, τελικά, όμως διακήρυξε την ανεξαρτησία της. Αν και δεν ενεπλάκη ευθέως στον Πόλεμο, έπαιξε άλλου είδους 76

ρόλο. Εδώ γίνονταν κρυφές συναντήσεις εκπροσώπων των Συμμάχων και του Άξονα. Μετά το τέλος του Πολέμου, σε αντίθεση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, η Ελβετία διαχωρίζει τη θέση της από τη νέα τάξη πραγμάτων των μεταπολεμικών χρόνων. Η χώρα αρνείται ακόμα και σήμερα να ενταχθεί την Ευρωπαϊκή Ένωση. Το 2002 η Ελβετία ψήφισε υπέρ της ένταξής της στα Ηνωμένα Έθνη. ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ ΣΤΗ ΓΡΑΦΙΚΗ ΒΕΡΝΗ Η πρωτεύουσα της Ελβετίας θυμίζει περισσότερο ένα γραφικό χωριό παρά μια πρωτεύουσα ανεπτυγμένου κράτους. Φυσικά δε λείπει τίποτα σύγχρονο από την πόλη η οποία λειτουργεί με την ακρίβεια ...ελβετικού ρολογιού! Είναι μια από τις μικρότερες πρωτεύουσες της Ευρώπης, χτισμένη πάνω στον ποταμό Άαρ. Το ιστορικό της κέντρο είναι ένα σπάνιο δείγμα αυτούσια διατηρημένης μεσαιωνικής αρχιτεκτονικής και για το λόγο αυτό έχει ανακηρυχθεί ολόκληρο ως μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς από την UNESCO. Απουσιάζουν τελείως οι σύγχρονες κατασκευές, και το πράσινο κυριαρχεί, σε αντίθεση με πολλές άλλες πρωτεύουσες που το τσιμέντο έχει κατακτήσει το φυσικό περιβάλλον. Περπατήστε στους δρόμους της Παλιάς Πόλης (Άλτσταντ) και χαθείτε στο χρόνο! Να δείτε οπωσδήποτε τον Καθεδρικό Ναό, έξοχο δείγμα υστερογοτθικού ρυθμού, το Τσίτγκλογκε- ο πύργος του ρολογιού, σήμα κατατεθέν της Βέρνης, το Αϊνστάινχαους στον αριθμό 49 της Κράμγκασε, όπου έζησε ο Αϊνστάιν από το 1903 έως το 1905-σήμερα είναι μουσείο. Επισκεφτείτε το Κούνστμουζέουμ, το μουσείο καλών Τεχνών της Βέρνης, όπου στεγάζονται έργα από τον 14ο έως τον 20ο αιώνα. Εδώ θα δείτε έργα των ελβετών ζωγράφων Πάουλ Κλέε, Φέρνιναντ Χόνλτερ, καθώς και των Ντελακρουά, Μανέ, Μονέ, Σεζάν, Μπρακ, Πικάσο. Η Βέρνη διαθέτει Πανεπιστήμιο, ενώ εδώ έχουν την έδρα τους η Ομοσπονδιακή Συνέλευση και αρκετοί διεθνείς οργανισμοί. ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ ΣΤΗ ΛΙΜΝΗ ΤΗΣ ΓΕΝΕΥΗΣ Η λίμνη Λεμάν ή Γενεύης περικλείεται στα δυτικά από την οροσειρά του Ιούρα, στα νότια από της Γαλλικές Άλπεις και στα βορειοανατολικά από το οροπέδιο του Μίτελαντ. Είναι η μεγαλύτερη λίμνη των Άλπεων. Διάσπαρτα στις όχθες της υπάρχουν πολλά χωριά και πόλεις, όπως η Γενεύη και η Λωζάνη. Τα παραλίμνια θέρετρα Βεβέ και Μοντρέ στη βορει- Μοντρέ οδυτική όχθη της λίμνης αποτελούν τα στολίδια της Ελ- βετικής Ριβιέρας και βρίσκονται ανάμεσα στη Λωζάνη και στη Βιλνέβ. Στο Μοντρέ υπάρχει άγαλμα προς τιμήν του τραγουδιστή των Queen Freddie Mercury, του οποί- ου υπήρξε η δεύτερη πατρίδα και πέθανε εδώ το 1991. Εντυπωσιακό είναι, επίσης, το γοτθικό κάστρο Βυφλάν-λε-Σατό, χτισμένο τον 15ο αιώνα. Λωζάνη Η Λωζάνη, στη βόρεια όχθη της λίμνης, είναι μια από τις ωραιότερες πόλεις της Ελβετίας. Είναι χτισμένη σε τρεις λόφους που υψώνονται κλιμακωτά από την όχθη της λίμνης. Το επίκεντρό της είναι η Πλας Σεν Φρανσουά, όπου βρίσκεται η εκκλησία του Αγίου Φραγκίσκου. Από την 77

πλατεία ξεκινούν πανέμορφοι δρόμοι, όπως η ρι νι Μπουρ με τα παλιά σπίτια, όπου φιλοξενούνται σήμερα μπουτίκ, γκαλερί, κοσμηματοπωλεία. Επισκεφτείτε τον πανέμορφο Γοτθικού ρυθμού Καθεδρικό Ναό της Νοτρ-Νταμ. Περπατήστε γύρω από τη λίμνη και απολαύστε τη μαγεία του τοπίου! Γενεύη Η κοσμοπολίτισσα της Ελβετίας υποδέχεται τους επισκέπτες σε ένα υπέροχο σκηνικό δίπλα στη λίμνη Λεμάν με τα ιστιοπλοϊκά, με τον Ροδανό ποταμό να τη χωρίζει στα δύο και φόντο τις Άλπεις. Στη γαλλόφωνη περιοχή της χώρας, ευρωπαϊκή έδρα των Ηνωμένων Εθνών, πολυάριθμων διεθνών οργανισμών και γενέτειρα του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού, η Γενεύη διαδραματίζει αναμφισβήτητα καίριο ρόλο στην παγκόσμια σκηνή. Περιπλανηθείτε στα πλακόστρωτα δρομάκια της Παλιάς Πόλης (από το 16ο αιώνα), στα πολυάριθμα καταπράσινα πάρκα, στον παραλίμνιο με τα πολυτελή ξενοδοχεία και το σιντριβάνι-σύμβολο της πόλης, το Jet d’Eau. Επισκεφτείτε οπωσδήποτε το Ζαρντέν Ανγκλέ, που βρίσκεται στην άκρη της παλιάς πόλης και έχει θέα στη λίμνη. Στην είσοδό του υπάρχει ένα μεγάλο ρολόι από λουλούδια, το Ορλόζ Φλερί, το οποίο φτιάχτηκε το 1955 για να τιμηθεί η παράδοση ωρολογοποιίας στην Ελβετία. Περιηγηθείτε στην Πλας ντι Μπουρ-ντε-Φουρ, η οποία κοσμείται από μια κρήνη του 18ου αιώ- να και πλαισιώνεται από σπίτια του 16ου αιώνα. Επισκεφτείτε τον Καθεδρικό Ναό του Αγίου Πέτρου. Μια βόλτα στο Παρκ ντε Μπαστιόν επιβάλλεται. Εκεί θα δείτε το Τείχος της Μεταρρύθμισης, που κατασκευάστηκε το 1909, με την ευκαιρία των 400 χρόνων από τη γέννηση του Καλβίνου. Το μνημείο κοσμείται με ανάγλυφα που παρουσιάζουν την ιστορία της Μεταρρύθμισης. Τέλος, το Μουσείο Τέχνης και Ιστορίας φιλοξενεί μια τεράστια συλλογή πινάκων, γλυπτών και έργων τέχνης που καλύπτουν μια μακρά περίοδο από τους προϊστορικούς χρόνους μέχρι τα μέσα του 20ου αιώνα. Η Γενεύη είναι, επίσης, παράδεισος για ψώνια. Εδώ, θα βρείτε καταστήματα με εκθαμβωτικά κοσμήματα, ρολόγια πολυτελείας, ρούχα επώνυμων σχεδιαστών, γκαλερί, παλαιοπωλεία. Οι παραστάσεις (όπερα, κλασική μουσική, μπαλέτο) και τα φεστιβάλ, η νυχτερινή ζωή και, βέβαια, οι άπειρες δυνατότητες για αθλητικές δραστηριότητες στην ευρύτερη περιοχή ανεβάζουν ακόμη περισσότερο τον πήχη σε έναν ούτως ή άλλως δημοφιλή ταξιδιωτικό προορισμό. ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ ΤΗΣ ΕΛΒΕΤΙΑΣ: ΖΥΡΙΧΗ Η Ζυρίχη διαθέτει πάρα πολλές τράπεζες και βιομηχανίες, αλλά και μια γοητευτική με- σαιωνική πόλη, επιβλη- τικούς καθεδρικούς ναούς, μουσεία, γκα- λερί κ.λπ. που την κα- θιστούν θελκτικότατη στους ταξιδιώτες του 78

κόσμου-και όχι μόνο για «επαγγελματικούς λόγους». Η Ζυρίχη είναι η μεγαλύτερη πόλη της Ελβετίας και πρωτεύουσα του ομώνυμου καντονίου. Το όνομά της (Z­rich) προέρχεται πιθανόν από την κελτική λέξη Turus, υπόθεση που στηρίζεται στην ανακάλυψη ενός τάφου του 2ου αιώνα, πάνω στον οποίο αναγράφεται η λέξη Turicum, ενώ αξίζει να αναφέρουμε ότι εντάχθηκε πέμπτη στην ελβετική συνομοσπονδία το 1351. Με το υγρό στοιχείο να κυριαρχεί, καθώς τόσο ο ποταμός Limmat όσο και η λίμνη της Ζυρίχης καθορίζουν τη γεωγραφία της πόλης, η ελβετική μητρόπολη, περιτριγυρισμένη κατά τ’ άλλα από κατάφυτους λόφους, διαθέτει τόσο πολλά αξιοθέατα που δεν θα καθίσετε σε ησυχία όσες μέρες κρατήσει η επίσκεψή σας. Επιπλέον, η πόλη φιλοξενεί συνεχώς σειρά εκδηλώσεων, παραστάσεων, εκθέσεων, για τις οποίες καλό είναι να ενημερωθείτε πριν ξεκινήσετε το ταξίδι σας. Φορέστε το ελβετικό σας ρολόι, οργανώστε το χρόνο σας, και γνωρίστε την πόλη! ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ Τέχνες Η Ελβετία είναι χώρα με ιδιαίτερα ανεπτυγμένο πολιτισμό και αποτέλεσε από το 17ο αιώνα σπουδαίο πνευματικό κέντρο. Ο γνωστότερος Ελβετός διανοούμενος είναι, ίσως, ο φιλόσοφος και Ζαν-Ζακ Ρουσσώ κοινωνιολόγος Ζαν-Ζακ Ρουσσώ (1712-1778), που γεννήθηκε στη Γενεύη, αλλά πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στη Γαλλία. Από τους νεότερους ξεχωρίζουν οι γερμανικής καταγωγής θεατρικοί συγγραφείς Μαξ Φρις και Φρίντριχ Ντύρενματ και ο Έρμαν Έσε, ο οποίος τιμήθηκε με το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1955. Ο Ερρίκος Ιωάννης Ντυνάν ήταν Ελβετός συγγραφέας και φιλάνθρωπος (1828-1910). Μεταξύ των έργων του περιλαμβάνονται «Η ανασυσταθείσα Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία», «Η δουλεία παρά των Μουσουλμάνων και στις Η.Π.Α.» κ.ά. Έγινε, όμως, γνωστότερος από τη φιλανθρωπική του δράση. Το 1864 ίδρυσε τον Διεθνή Ερυθρό Σταυρό και το 1901 τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης. Υπάρχουν και αρκετοί Ελβετοί ζωγράφοι και αρχιτέκτονες διεθνούς φήμης. Ερρίκος Ιωάννης Ντυνάν Ο Λε Κορμπυζιέ, ο οποίος υπήρξε ο μεγαλύτερος ίσως αρχιτέκτονας του 20ου αιώνα, ο γλύπτης Αλμπέρτο Τζιακομμέτι από το Γκράουμπυντεν, καθώς και οι ζωγράφοι Πάουλ Κλέε και Φέρνιναντ Χόνλτερ. Επιστήμες Ο Λέοναρντ Όιλερ (1707–1783) ήταν πρωτοπόρος Ελβετός μαθηματικός Λέοναρντ Όιλερ και φυσικός. Έκανε σημαντικές ανακαλύψεις, σε τομείς όπως ο απειροελάχιστος λογισμός και η θεωρία γραφημάτων. Επίσης καθιέρωσε τη μοντέρνα μαθηματική ορολογία και σημειογραφία, κυρίως στον τομέα της μαθηματικής ανάλυσης, όπως την έννοια της μαθηματικής συνάρτησης. Επίσης είναι φημισμένος για τη δουλειά του στη μηχανική, τη ρευστοδυναμική, την οπτική και την αστρονομία. Στη Βέρνη ο Aϊνστάιν ανέπτυξε τη θεωρία της σχετικότητας και έντεκα Ελβετοί Χημικοί έχουν τιμηθεί με βραβείο Νόμπελ. Το Ομοσπονδιακό Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Ζυρίχης (ETH) και το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πυρηνικών Ερευνών (CERN) κοντά στη Γενεύη τοποθετούν την Ελβετία στην πρώτη γραμμή της έρευνας. 79

Ήθη και Έθιμα-Φεστιβάλ-Εορτές Οι Ελβετοί ψυχαγωγούνται με ποικίλες εκδηλώσεις, όπως εντυπωσιακά θεάματα, όπου συμμετέχουν ολόκληρες πόλεις, και φεστιβάλ ζωγραφικής, μουσικής καθώς και κινηματογράφου. Ιδιαίτερα φημισμένα είναι το Φεστιβάλ Κλασικής Μουσικής της Λουκέρνης, που γίνεται από μέσα Αυγούστου μέχρι μέσα Σεπτεμβρίου και συμμετέχουν ορχήστρες από όλο τον κόσμο, και το Διεθνές Φεστιβάλ Τζαζ της Βέρνης, που πραγματοποιείται αρχές Μαΐου και διαρκεί πέντε μέρες. Άλλα φεστιβάλ είναι το Φεστιβάλ Τζαζ του Μοντρέ, που γίνεται τις δύο πρώτες εβδομάδες του Ιουλίου και περιλαμβάνει τζαζ, μπλουζ, ρέγκε, ροκ και σόουλ μουσική, και η γιορτή Φετ ντι Σολέιγ που γίνεται στα τέλη του Απριλίου στη Λωζάνη, όπου διοργανώνεται καρναβάλι με μουσικές και παζάρια. Η Ελβετία γιορτάζει σύσσωμη την Εθνική Εορτή (1 Αυγούστου) για να τιμηθεί η ίδρυση της Ελβετικής Ομοσπονδίας το 1291. Η γιορτή του Αγίου Νικολάου γιορτάζεται από όλους τους Ελβετούς στις 6 Δεκεμβρίου. Την ημέρα αυτή διοργανώνονται παρελάσεις και πανηγύρια. Χειμερινά σπορ και όχι μόνο Η Ελβετία χάρη στο ορεινό έδαφος και τις συχνές χιονοπτώσεις προσφέρεται για χειμερινά σπορ. Από τον Νοέμβριο μέχρι τον Μάρτιο η χώρα φιλοξενεί σημαντικές αθλητικές εκδηλώσεις, όπως παγκόσμια πρωταθλήματα χειμερινών σπορ. Κάποια από αυτά είναι το σνόουμπορντ, το αγωνιστικό έλκηθρο, καταβάσεις, κρος-κάντρι σκι, άλματα κ.λπ. Πέρα από το γεγονός πως η Ελβετία πρωταγωνιστεί στα χειμερινά σπορ και οι Ελβετοί διακρίνονται στους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες, η χώρα είναι γνωστή και για άλλα αθλήματα. Ως χώρα με πολλές λίμνες διοργανώνονται αγώνες ιστιοπλοΐας. Επίσης, η Ελβετία είναι η γενέτειρα του διάσημου τενίστα Ρότζερ Φέντερερ. Παραδοσιακή Κουζίνα Το fondue, οι σοκολάτες και τα τυριά κατέχουν πρωταγωνιστικό ρόλο στην Ελβετική γαστρονομία! Γενικά, η ελβετική κουζίνα είναι, όπως και η ίδια η χώρα, αποτέλεσμα της ανάμειξης διαφορετικών πολιτισμών. Το fondue, σπεσιαλιτέ της γαλλόφωνης Ελβετίας, είναι παραδοσιακό χειμερινό φαγητό. Σερβίρεται ζεστό σε σκεύος, στο οποίο βουτάτε μπουκιές ψωμιού στερεωμένες σε πιρούνι. Τα τυριά που χρησιμοποιούνται είναι, συνήθως, έμενταλ και γκριγιέρ. Η Raclette είναι μαλακό τυρί στερεωμένο πάνω από τη φωτιά, ώστε σιγά-σιγά να λιώνει. συνοδεύεται με πατάτες. Υπάρχουν περισσότερα από 400 ελβετικά τυριά, όπως emmental, Gruyère, Tête de Moine κ.λπ. To μισό γάλα που παράγεται στην Ελβετία προορίζεται για τα τυροκομεία. Στις ιταλόφωνες περιοχές το μενού περιλαμβάνει κυρίως πίτσες, ζυμαρικά και ριζότο, ενώ στις γερμανόφωνες προτιμάται το Rosti, είδος πίτας με πατάτες. Τα πιο διάσημα επιδόρπια στην Ελβετία είναι φυσικά φτιαγμένα με την εξαιρετική ελβετική σοκολάτα, η οποία περιέχει κακάο σε μεγάλες ποσότητες. Μην παραλείψετε να δοκιμάσετε την πλούσια κρεμώδη μους σοκολάτας με την ελαφρώς πικρή γεύση. Τα ελβετικά κρασιά είναι από τα καλύτερα της Ευρώπης, δεν είναι όμως τόσο γνωστά γιατί δεν εξάγονται. Το καλύτερο κόκκινο ελβετικό κρασί είναι το Dôle, ενώ το πιο δημοφιλές λευκό είναι το αρωματικό Fendant. 80

ΙΤΑΛΙΑ ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Η πρωτεύουσα της Ιταλίας είναι η Ρώμη, ενώ άλλες μεγάλες πόλεις της είναι η Φλωρεντία, η Βενετία, η Νάπολι, το Μιλάνο, η Σιένα, η Πίζα, η Βερόνα και πολλές άλλες . Ο πληθυσμός το 2011 ήταν 59.464.644 . Το πολίτευμα της Ιταλίας είναι η Προεδρευόμενη Κοινοβου- λευτική Δημοκρατία. Η επίσημη γλώσσα της είναι τα Ιταλικά, ενώ η θρησκεία που επικρατεί είναι η καθολική, αλλά υπάρχουν μειονότητες προτεσταντών και ορθοδόξων. Το νόμισμά της είναι το Ευρώ, που αντικατέστησε την ιταλική λιρέτα. Η Ιταλία αποτελείται κυρίως από μία μεγάλη χερσόνησο σε σχήμα μπότας, που εισχωρεί στην Μεσόγειο, ανάμεσα στην Αδριατική θάλασσα, το Ιόνιο πέλαγος και το Τυρρηνικό πέλαγος. Τα Απέννινα όρη διαμορφώνουν τη ραχοκοκαλιά της χερσονήσου, και φτάνουν ως τα βόρεια όπου ενώνονται με Κολοσσαίο τις Άλπεις. Εκεί βρίσκεται και η μεγάλη πεδιάδα του ποταμού Πάδου. Η χώρα έχει επίσης 2 μεγάλα νησιά, τη Σικελία και τη Σαρδηνία. Το ψηλότερο σημείο είναι το Λευκό Όρος με υψόμετρο 4.810 μέτρα, αλλά για την Ιταλία κυρίως γνωστά είναι τα ηφαίστεια του Βεζούβιου κοντά στη Νάπολη και της Αίτνας στη Σικελία. ΙΣΤΟΡΙΑ Το ηφαίστειο του Βεζούβιου Αρχαιότητα Η ιστορία της Ιταλίας είναι στενά συνδεδεμένη με τον πολιτισμό της περιοχής της Μεσογείου αλλά και της Ευρώπης γενικότερα. Η Ιταλική χερσόνησος κατοικείται ήδη από τα προϊστορικά χρόνια. Γύρω στον 8ο αι. π.Χ. οι Έλληνες ίδρυσαν αποικίες στη νότιο Ιταλία και τη Σικελία, ενώ στην κεντρική, κυρίως, Ιταλία κυριαρχούσαν οι Ετρούσκοι. Τον 5ο αι. π.Χ. οι Γαλάτες εγκαταστάθηκαν στην πεδιάδα του Πάδου. Τον 3ο αι. π.Χ. ολόκληρη Ιταλία ενώθηκε από τους Ρωμαίους και μέχρι την πτώση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας η ιστορία της χερσονήσου ταυτίστηκε με αυτήν της Ρώμης. H Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, αφού πέτυχε την κατάκτηση του μεγαλύτερου τμήματος του τότε γνωστού κόσμου, γνώρισε έως τα τέλη του 4ου αιώνα μ.Χ. μια μακρόχρονη περίοδο οικονομικής ανάπτυξης και ειρήνης (Pax Romana). Αναγέννηση Από το 14ο αιώνα πολλοί δήμοι μετατράπηκαν σε σινιορίες και πριγκιπάτα. Η άνοδος της αστικής τάξης και η ανάπτυξη του εμπορίου στις ιταλικές πόλεις συνέβαλε στο μετασχηματισμό 81

της μεσαιωνικής κοινωνίας και οδήγησε στην οικονομική ευμάρεια και στην ανάπτυξη των τεχνών, που έφτασε στο απόγειό της κατά την περίοδο της Αναγέννησης. Οι μεγάλες πολιτικές και στρατιωτικές δυνάμεις της εποχής, όπως η Βενετία, η Φλωρεντία και η έδρα του παπισμού,η Ρώμη, ευνοούν την άνθηση και την ανανέωση της λογοτεχνίας, της ζωγραφικής, της αρχιτεκτονικής, της γλυπτικής και των επιστημών, προσανατολιζόμενες προς τα κλασικά πρότυπα της αρχαιότητας. Οι πόλεις αυτές διαδραματίζουν πρωτεύοντα ρόλο στις τέχνες και τα γράμματα, ενώ το έργο καλλιτεχνών, όπως ο Πετράρχης, ο Βοκάκιος, ο Τζιότο, ο Μιχαήλ Άγγελος, ο Λεονάρντο ντα Τιτσιάνο Βίντσι, ο Ραφαήλ και ο Τιτσιάνο ακτινοβολεί σε Λεονάρντο ντα Βίντσι ολόκληρο τον ευρωπαϊκό χώρο. 20ός αιώνας Τον 20ό αιώνα η χώρα βρήκε ξανά την ισορροπία της με την κυβέρνηση του Τζιολίτι, που υπήρξε ένας από τους τους πιο ικανούς πολιτικούς της Ιταλίας. Με τον πόλεμο ενάντια στην Οθωμανική Αυτοκρατορία και την κατάκτηση της Λιβύης και των Δωδεκανήσων ξεκινά μια περίοδος αποικιοκρατικής και επεκτατικής πολιτικής. Μετά από μια διακήρυξη ουδετερότητας (1η Αυγούστου 1914), κάτω από τις πιέσεις των επεμβατικών ρευμάτων, η κυβέρνηση εισχώρησε στην Τριπλή Συμμαχία (Αγγλία-Γαλλία-Ρωσία) και κήρυξε τον πόλεμο στην Αυστρία, ελπίζοντας να επιτύχει σημαντικά εδαφικά οφέλη. Ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος τελείωσε με νίκη το 1918 και στην Ιταλία αποδόθηκαν το Τρεντίνο, η Ίστρια και η Ζαντάρ. Στη Μεσοπολεμική περίοδο, παρά την εδαφική επέκταση, οι Ιταλοί έμειναν απογοητευμένοι από τη μεταχείριση των Συμμάχων, ενώ στην ηθική κρίση προστέθηκε και η οικονομική. Μετά από μια γενική απεργία και κατάληψη των εργοστασίων, η συνταγματική κρίση οδήγησε σε ένα αυταρχικό και αντιδημοκρατικό καθεστώς, στον φασισμό και την ανακήρυξη του Μπενίτο Μουσολίνι ως πρωθυπουργού. Η Ιταλία έκανε την είσοδό της στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο στο πλευρό της Ναζιστικής Γερμανίας του Χίτλερ τον Ιούνιο του 1940, όταν η Γαλλία είχε ήδη ηττηθεί. Μετά τις νίκες των Συμμάχων και την εισβολή τους στη Σικελία, η ιταλική πολιτική οδηγήθηκε σε μεταστροφή και ο Μουσολίνι συνελήφθη το 1943. Στις 13 Οκτωβρίου της ίδιας χρονιάς η Ιταλία κήρυξε τον πόλεμο στη Γερμανία και αναγνωρίστηκε από τους Συμμάχους ως συνεμπόλεμος. Από την πλευρά του ο Μουσολίνι, που ελευθερώθηκε από τους Γερμανούς, ανακήρυξε στο Σαλό την Ιταλική Κοινωνική Δημοκρατία. Η χώρα βρέθηκε χωρισμένη στα δύο: στο νότο που ήταν στα χέρια των Συμμάχων και κάτω από την κυβέρνηση του Βίκτορα Εμμανουήλ Γ΄και το υπόλοιπο στα χέρια των Γερμανών και των φασιστών. Η απελευθέρωση πραγματοποιήθηκε στις 25 Απριλίου 1945. Μεταπολεμική περίοδος Η εξωτερική πολιτική του Ντε Γκάσπερι οδήγησε την Ιταλία στην είσοδο στην Ατλαντική Συμμαχία και στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα. Το 1955 η χώρα έγινε αποδεκτή στον ΟΗΕ. Η Ιταλία σήμερα είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωζώνης, του ΝΑΤΟ, του Συμβουλίου της Ευρώπης, του ΟΗΕ (για τη διετία 2007-2008 συμμετέχει ως μη-μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του Οργανισμού) και της ομάδας G8 των οκτώ πλουσιοτέρων χωρών. ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ ΣΤΗΝ ΑΙΩΝΙΑ ΠΟΛΗ: ΡΩΜΗ Η Ρώμη είναι μια πόλη με σπουδαία ιστορία και αξιοσημείωτη προσφορά στην επιστήμη, τον πολιτισμό και τις τέχνες. Γι’ αυτό το λόγο, καθώς και για τα πολυάριθμα και εξαιρετικής ομορφιάς 82

μνημεία της, της έχει αποδοθεί η προσωνυμία «η αιώνια πόλη». Το ιστορικό της κέντρο έχει καταχωριστεί στη λίστα των Μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO από το 1980. Αντικρίζοντας κανείς ένα ένα τα αξιοθέατα στη Ρώμη καταλαβαίνει γιατί αυτή η πόλη ονομάστηκε «Αιώνια». Τα μνημεία είναι τόσο εντυπωσιακά και μεγαλόπρεπα που υποχρεώνουν χιλιάδες κόσμου να έρθει στη Ρώμη να τα φωτογραφίσει και να τα δει από κοντά. Στα περισσότερα μνημεία της Ρώμης γίνεται αναφορά στους Έλληνες αρχιτέκτονες και φιλοσόφους που μεγαλούργησαν στη Ρώμη και άλλαξαν τη ζωή και το επίπεδο των Ρωμαίων. Ξεκινάμε την περιήγησή μας από τη Βασιλική του Αγίου Πέτρου, όπου ο Πάπας εκφωνεί τους λόγους του σε χιλιάδες πιστούς. Πρόκειται για μια τεραστίων διαστάσεων εκκλησία που μοιάζει περισσότερο σε μουσείο, καθώς περιλαμβάνει αμέτρητα αγάλματα και οι αγιογραφίες. Βασιλική του Αγίου Πέτρου Επόμενη στάση το Κολοσσαίο. Το Κολοσσαίο είναι ίσως το πιο εντυπωσι- ακό κτήριο της ρωμα- ϊκής αυτοκρατορίας. Αρχικά γνωστό ως το Αμφιθέατρο του Φλα- βιανού, το Κολοσσαίο ήταν το μεγαλύτερο κτήριο της εποχής. Μπορεί η θεόρατη δομή του να έχει πε- ριέλθει σε ερείπια στις μέρες μας, αλλά ακόμη Κολοσσαίο παραμένει ένα επιβλη- τικό και όμορφο θέα- μα. Οι διαστάσεις του κτίσματος είναι εκπληκτικές .Το Κολοσσαίο θα μπορούσε να φιλοξενήσει περίπου 55.000 θεατές, οι οποίοι θα εισέρχονταν στο κτήριο μέσω των 80 εισόδων. Είχε τέσσερις ορόφους με τον τελευταίο όροφο να διαθέτει καθίσματα για τις κατώτερες τάξεις και τις γυναίκες. Οι αυτοκράτορες χρησιμοποιούσαν το Κολοσσαίο για να ψυχαγωγείται το κοινό με αγώνες παρέ- χοντας ελεύθερη είσοδο. Συνήθως ξεκινούσαν με κωμικές πράξεις και τελείωναν με μονομαχίες μεταξύ των ζώων και μονομάχων ή μεταξύ μονομάχων. Οι διαγωνιζόμενοι ήταν συνήθως δούλοι, αιχμάλωτοι πολέμου ή κατάδικοι. Δεν πρέπει να παραλείψετε την Φοντάνα ντι Τρέβι, το πιο διάσημο και αναμφισβήτητα το πιο όμορφο συντριβάνι της Ρώμης. Αυτό το εντυπωσιακό μνημείο δεσπόζει στη μικρή πλατείαΤρέβι που βρίσκεται στην περιοχή του Quirinale. Ο θρύλος λέει ότι θα επιστρέψετε στη Ρώμη, εάν πετάξετε ένα κέρμα μέσα στο νερό. Πρέπει να το πετάξετε πάνω από τον ώμο σας με την πλάτη σας προς το νερό. Η Πλατεία της Ισπανίας (Piazza di Spagna) είναι ένα από τα πιο δημοφιλή σημεία συνάντησης στη Ρώμη. Είναι επίσης ένα από τα πιο όμορφα σημεία της πόλης. Ο συνδυασμός της μνημειώδους 83

σκάλας–η διάσημη Ισπανική Σκάλα, ενός οβελίσκου και μιας όμορφης εκκλησίας είναι μοναδικός. Η Πιάτσα ντι Σπάνια είναι συνδεδεμένη με μία μεγάλη σκάλα με τη γαλλική εκκλησία της Τρινιτά ντε Μόντι που βρίσκεται στην κορυφή του λόφου. Η κομψή σκάλα υψώνεται 37 μέτρα πάνω από την πλατεία και αποτελείται από δώδεκα διαφορετικές σκάλες. Έχει παράτυπη αν και συμμετρική δομή. Είναι ιδιαίτερα όμορφη το Μάιο, οπότε είναι διακοσμημένη με τις ανθισμένες αζαλέες. Στη συνέχεια, χτισμένο πάνω από Η Σκαλινάτα 1800 χρόνια πριν, το υπέροχο Πάνθεον στην Πιάτσα ντι Σπάνια της Ρώμης στέκεται ακόμα ως υπενθύμιση της μεγάλης ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Με τους χοντρούς τοίχους του και τις μεγάλες μαρμάρινες κολόνες, το Πάνθεον εντυπωσιάζει τους επισκέπτες. Αυτό που θα σας αφήσει άφωνους όμως είναι ο 43 μέτρα ψηλός τρούλος του. Ήταν ο μεγαλύτερος τρούλος στον κόσμο μέχρι το 1436, όταν στη Φλωρεντία τελείωσε η κατασκευή της Μητρόπολης. Piazza Navona Η Piazza Navona, βρίσκεται στο ιστορικό κέντρο της Ρώμης, δυ- τικά από το Πάνθεον. Είναι μία από τις πιο ζωντανές πλατείες της Ρώμης, με πολλές υπαί- θριες καφετέριες, εστι- ατόρια και νυχτερινά κέντρα στη γειτονιά. Ο επισκέπτης της Ρώμης, επίσης, έχει τη δυνατότητα γρήγορα και άμεσα να δει άλλη μία χώρα. Για την ακρί- βεια, μία από τις μικρότερες σε έκταση χώρες του κόσμου, το Κράτος της πόλης του Βατικανού. Εκεί βρίσκεται η έδρα της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας και φυσικά ο εκάστοτε Πάπας. Στο μουσείο του Βατικανού είναι η περίφημη Καπέλα Σιστίνα. Σε όποια πόλη της Ιταλίας και αν βρίσκε- σαι, θα καθίσεις σε ένα cafe για να ξεκουραστείς και εκεί θα απολαύσεις ένα τέλειο cappuccino, espresso ή latte macchiato. Θέλεις μετά τον καφέ ένα παγωτό; Παντού υπάρχει μία gelateria που μπορείς να φας Ιταλικό παγωτό. Για τους λάτρεις της μόδας, η Ρώμη είναι ένα εξαιρετικό μέρος για ψώνια, με καταστήματα διάσημων σχεδιαστών και εντυπωσιακά πολυκαταστήματα σε όλη την πόλη. Στην Piazza di Spagna ξεκινάει η Via dei Condotti. Αυτή η οδός είναι μία από τις πλουσιότερες της Ιταλίας και ένας από τους καλύτερους δρόμους για ψώνια στη Ρώμη. Η Via dei Condotti είναι η έδρα 84

των κορυφαίων σχεδιαστών της Ιταλίας, όπως των Armani, Prada, Versace, Dolce & Gabbana και Gucci και άλλων αξιοσημείωτων ονόματων. Σημαντικές Πόλεις στην Ιταλία Νάπολη Η Νάπολη είναι πόλη και σημαντικό λιμάνι της Νότιας Ιταλίας, στην περιφέρεια της Καμπανίας, πρωτεύουσα της ομώνυμης επαρχίας. Είναι η τρίτη μεγαλύτερη πόλη της Ιταλίας μετά τη Ρώμη και το Μιλάνο με πληθυσμό 963.522 κατοίκους. Η Νάπολη διαθέτει μεγάλο αριθμό μουσείων. Μερικά από αυτά είναι: το Μουσείο Ορυκτολογίας με ευρήματα και ορυκτά από όλο τον κόσμο και το Ορυκτολογικό Μουσείο της Καμπανίας με σχεδόν 3.500 δείγματα. Το Μουσείο Ανθρωπολογίας φιλοξενεί μούμιες και ευρήματα από όλο τον κόσμο, ανάμεσα στα οποία και από την Τροία, καθώς και ένα ανθρώπινο παλαιολιθικό σκελετό. Βερόνα Η Βερόνα είναι πόλη στη βόρεια Ιταλία και έδρα της επαρχίας της Βερόνας, στην όχθη του ποταμού Άντιτζε. Η Βερόνα έγινε γνωστή λόγω της ρομαντικής ιστορίας του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ, Ρωμαίος και Ιουλιέτα. Το σπίτι της Ιουλιέτας είναι ένας από τους πιο αγαπημένους προορισμούς για όσους επισκέπτονται τη πόλη. Εκεί οι τουρίστες έχουν την ευκαιρία να φωτογραφηθούν με το άγαλμα της νεαρής ηρωίδας και να δουν από κοντά το περιβόητο Το μπαλκόνι της Ιουλιέττας μπαλκόνι, όπου διαδραματίζεται η πιο γνωστή σκηνή του έργου. Πίζα Η Πίζα είναι η ιστορική πόλη της ΒΔ Ιταλίας με τον ξακουστό κεκλιμένο πύργο που κτίστηκε όλος από μάρμαρο στη διάρκεια της περιόδου από το 1172 μέχρι το 1350. Αποτελείται από 6 ορόφους και επειδή κτίστηκε σε έδαφος χαλαρό, παρουσιάζει κλίση προς τα νότια που σταδιακά αυξάνεται. Έχει ύψος 56 μ. Πολλοί επισκέπτες της Ιταλίας πηγαίνουν στην Πίζα ειδικά για να θαυμάσουν το εξαιρετικής αρχιτεκτονικής και τεχνικής μνημείο αυτό. Βενετία Η Βενετία είναι μια πόλη ξεχωριστή, μια πόλη μαγική που προσελκύει πολλούς τουρίστες ολόκληρο τον χρόνο.  Είναι κτισμένη πάνω σε εκατόν δέκα εφτά μικρά νησάκια και διαθέτει εκατόν πενήντα κανάλια που συνδέονται με τετρακόσιες εννιά γέφυρες. Κατά τη διάρκεια μιας επίσκεψής σας στη Βενετία αξίζει πραγματικά να περιπλανηθείτε 85

στις πλατείες της, αλλά και να χαθείτε μέσα στα μυστηριώδη δρομάκια της, θαυμάζοντας την τόση ομορφιά του τόπου. Το βέβαιο είναι ότι θα ανακαλύψετε πολλά από αυτά που έχει να προσφέρει η Βενετία, ακόμα κι αν χαθείτε μέσα στους δρόμους της πόλης που πολλές φορές μοιάζουν με λαβύρινθο. Η βόλτα με γόνδολα, άρρηκτα συνδεδεμένη με τη Βενετία, προσφέρει μια αξέχαστη ρομαντική εμπειρία. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ Ποίηση-Λογοτεχνία Τζιοζουέ Αλεσάντρο Τζουζέπε Καρντούτσι (1835-1907) ήταν Ιταλός ποιητής, ο οποίος θεωρήθηκε ένας από τους μεγαλύτερους της Ιταλίας. Η επίδρασή του ήταν σημαντική και χαρακτηρίστηκε ως ο ανεπίσημος εθνικός ποιητής της σύγχρονης Ιταλίας.Το 1906 έγινε ο πρώτος Ιταλός που κέρδισε το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας. O Ουμπέρτο Έκο είναι σύγχρονος Ιταλός λόγιος, ακαδημαϊκός καθηγητής και συγγραφέας. Τα πιο γνωστά του μυθιστορήματα είναι το «Όνομα του Ρόδου» και το «Εκκρεμές του Φουκώ». Ζωγραφική-Γλυπτική- Αρχιτεκτονική Ο Μικελάντζελο ντι Λοντοβίκο Μπουοναρότι Σιμόνι (1475-1564), γνωστός περισσότερο ως Μιχαήλ Άγγελος, ήταν γλύπτης, ζωγράφος, αρχιτέκτονας και ποιητής της Αναγέννησης. Σήμερα αναγνωρίζεται ως ένας από τους σπουδαιότερους δημιουργούς στην ιστορία της τέχνης. Αυτός ήταν ο δημιουργός της Καπέλα Σιξτίνα στο Βατικανό. Ο Αλεσσάντρο ντι Μαριάνο Φιλιπέπι (1444/1445–1510), γνωστός περισσότερο ως Σάντρο Μποτιτσέλλι ήταν διακεκριμένος Ιταλός ζωγράφος της Αναγέννησης. Αποτέλεσε έναν από τους πιο γνωστούς και επιτυχημένους καλλιτέχνες της εποχής του. Ένας από τους πλέον δημοφιλείς πίνακές του είναι η Γέννηση της Αφροδίτης . Ο Λεονάρντο ντα Βίντσι (1452-1519) ήταν Ιταλός αρχι- τέκτονας, ζωγράφος, γλύ- πτης, μουσικός, εφευρέτης, μηχανικός, ανατόμος, γε- ωμέτρης και επιστήμονας που έζησε την περίοδο της Αναγέννησης. Μεταξύ των πιο διάσημων έργων του βρίσκονται η Μόνα Λίζα και ο Μυστικός Δείπνος. Αντόνιο Βιβάλντι Μουσική-Θέατρο Η μουσική επιρροή των Ιταλών συνθετών Παλεστρίνα, Κλάουντιο Μοντεβέρντι, Αρκάντζελο Κορέλλι και Αντόνιο Βιβάλντι αποδείχτηκε τεράστια. Τον 19ο αιώνα, η ιταλική ρομαντική όπερα άνθησε με συνθέτες, όπως οι Τζοακίνο Ροσίνι, Τζουζέπε Βέρντι και Τζάκομο Πουτσίνι. Ιταλική Όπερα Η όπερα αποτελεί μουσικό θεατρικό είδος, είναι δηλαδή μουσική σύνθεση που περιλαμβάνει 86

συγχρόνως και σκηνική δράση. Οι διάλογοι των ηθοποιών της όπερας αποδίδονται με τη μορφή τραγουδιού, ενώ η θεατρική παράσταση εκτυλίσσεται παρουσία ενός μουσικού συνόλου. Ως είδος θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα μουσικά επιτεύγματα του Δυτικού πολιτισμού και παραμένει ένα από τα πιο δημοφιλή μουσικά είδη. Οι Ιταλοί όμως, έχουν -εκτός των άλλων- και μια πολύ πλούσια μουσική παράδοση, με τραγούδια που έχουν μείνει ανεξίτηλα στο χρόνο και έχουν αγαπηθεί σε όλες τις γωνιές του κόσμου. Ο Λουτσιάνο Παβαρόττι (1935-2007) ήταν παγκοσμίως γνωστός Ιταλός τενόρος, ονομαστός για τη δεξιοτεχνία του στους υψηλότερους φθόγγους της έκτασης του τενόρου, για την οποία είχε κερδίσει το προσωνύμιο «βασιλιάς των υψηλών ντο». Φεστιβάλ-Ψυχαγωγία Το Φεστιβάλ Ιταλικού Τραγουδιού ή πιο γνωστό ως Φεστιβάλ του Σαν Ρέμο είναι διαγωνισμός τραγουδιού της Ιταλίας, που διεξάγεται από το 1951 στο Σαν Ρέμο. Θεωρείται ο προπομπός του Διαγωνισμού Τραγουδιού της Eurovision. Το Πάλιο της Σιένας στην Τοσκάνη της Ιταλίας (Palio di Siena) είναι μια παραδοσιακή μεσαιωνική ιπποδρομία που γίνεται γύρω από την Piazza del Campo δυο φορές κάθε χρόνο, στις 2 Ιουλίου και 16 Αυγούστου. Η εκδήλωση αυτή παρακολουθείται από πλήθος κόσμου και είναι ευρέως γνωστή. Το Φεστιβάλ Βενετίας είναι το αρχαιότερο Φεστιβάλ Κινηματογράφου στον κόσμο. Ξεκίνησε το 1932 ως «Esposizione Internazionale d’Arte Cinematografica» (Διεθνής Έκθεση της Τέχνης του Κινηματογράφου) και από τότε διεξάγεται ετησίως, στα τέλη Αυγούστου με αρχές Σεπτέμβρη, στο νησί Λίντο στη Βενετία. Οι προβολές των ταινιών γίνονται στο ιστορικό Palazzo del Cinema. Είναι ένα από τα πιο αναγνωρισμένου κύρους κινηματογραφικά φεστιβάλ και αποτελεί μέρος της φημισμένης Μπιενάλε της Βενετίας, μιας μεγάλης έκθεσης μοντέρνας τέχνης που λαμβάνει χώρα κάθε δύο χρόνια.Τα βασικά βραβεία του φεστιβάλ είναι ο Χρυσός Λέοντας που απονέμεται στην καλύτερη ταινία του φεστιβάλ, και το Κύπελλο Βόλπι, που απονέμεται στους καλύτερους ηθοποιούς (για ανδρικό και γυναικείο ρόλο). Παραδοσιακή Κουζίνα Η ιταλική κουζίνα είναι μία από τις πιο πλούσιες και πιο δημοφιλείς του κόσμου. Χαρακτηριστικά ιταλικά φαγητά είναι η πίτσα και τα μακαρόνια. Η ιταλική πίτσα έχει λεπτή ζύμη και συνήθως περιορισμένο αριθμό υλικών ανά πίτσα. Τo σπαγγέτι είναι είδος λεπτού, χωρίς τρύπα, μακαρονιού το οποίο διεθνώς αναγνωρίζεται ως Ιταλικής προέλευσης. Πολλές ιταλικού τύπου μακαρονάδες κανονικά φτιάχνονται με «σπαγ- γέτι» όπως η καρμπονάρα, η μπολονέζ και η ναπολιτάνα. 87

ΑΥΣΤΡΙΑ ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Η πρωτεύουσα της Αυστρίας είναι η Βιέννη, ενώ άλλες μεγάλες πόλεις είναι το Γκρατς, το Λιντς και το Σάλτσμουργκ. Ο πληθυσμός της είναι 8.300.000, ενώ η έκτασή της 83.870 τετρ. χλμ. Το πολίτευμά της είναι η Ομοσπονδιακή Προεδρευόμενη Δημοκρατία. Η επίσημη γλώσσα είναι τα Γερμανικά, ενώ η επί- σημη θρησκεία είναι ο Ρωμαιοκαθολισμός (85%). Το νόμισμά της είναι το Ευρώ (από το 1999), που αντικατέστησε το σελίνι. Έτος προσχώρησης στην ΕΕ: 1995 Η Αυστρία είναι ηπειρωτική χώρα της κεντρικής Ευρώπης. Βόρεια συνορεύει με την Τσεχία και τη Γερμανία, ανατολικά με τη Σλοβακία και την Ουγγαρία, νότια με τη Σλοβενία και την Ιταλία και δυτικά με το Λιχτενστάιν και την Ελβετία. Οι κυριότερες οροσειρές της Αυστρίας είναι οι Άλπεις, οι οποίες καλύπτουν περίπου τη μισή της έκταση, και η οροσειρά του Ψηλού Τάουερν, με την υψηλότερη κορυφή της χώρας. Τα περισσότερα ποτάμια της Αυστρίας πηγάζουν από τις Άλπεις και κατεβαίνουν από ορμητικές πλαγιές. Ο ποταμός Δούναβης διανύει στην Αυστρία 350 χιλιόμετρα και είναι πλωτός. Η λεκάνη του Δούναβη είναι η πιο εύφορη πεδιάδα της Αυστρίας. Η Αυστρία βρίσκεται μακριά από τα όρια των λιθοσφαιρικών πλακών, επομένως δεν έχει ηφαίστεια, ούτε μεγάλο αριθμό σεισμών. Το κλίμα της Αυστρίας είναι κυρίως μεταβατικό, με συχνές βροχοπτώσεις. Στις Άλπεις, ειδικά, τα ύψη βροχής και χιονιού είναι μεγάλα. Στα ανατολικά το κλίμα είναι πιο κρύο, με παγωμένους χειμώνες, ενώ στα δυτικά πιο ήπιο, με δροσερά καλοκαίρια και ήπιους χειμώνες. Τα χιόνια δε λιώνουν πάνω από τα 3.000 μέτρα και ενδέχεται να χιονίζει ακόμη και το καλοκαίρι. Στην Αυστρία έχει αναπτυχθεί η κτηνοτροφία, η υλοτομία και η παραγωγή χαρτιού, καθώς η μισή έκταση της χώρας καλύπτεται από δάση. Επίσης, μικρό μέρος του πληθυσμού της ασχολείται με τη γεωργία. ΙΣΤΟΡΙΑ Το αρχικό όνομα της Αυστρίας ήταν Ostarrîchi, σύμφωνα με κείμενα του 996 μ.X. Η Αυστρία κατοικήθηκε πρώτη φορά στα τέλη της λίθινης εποχής και το 400 π.Χ. από φυλές Κελτών. Τον 1ο αιώνα π.Χ. αποτέλεσε ρωμαϊκή επαρχία και τελικά τον 8ο αιώνα μ.Χ. ο Φράγκος αυτοκράτορας Καρλομάγνος την προσάρτησε στην Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Το 1156 η χώρα αποτέλεσε δουκάτο, ενώ από τον 13ο αιώνα, υπό τη Αφροδίτη του Βίλεντορφ, Ύστερη Λίθινη Εποχή, διακυβέρνηση της δυναστείας των Αψβούργων, ως το 1806, η Βιέννη, Μουσείο Φυσικής Ιστορίας της Βιέννης 88

έδρα της εν λόγω δυναστείας, έγινε κύρια ευρωπαϊκή πόλη και κέντρο της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Η εισβολή των Οθωμανών στην Ουγγαρία οδήγησε σε μακροχρόνιο πόλεμο μεταξύ της Αυστρίας και της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Η σύγκρουση με τους Τούρκους τελείωσε με τη Συνθήκη του Κάρλοβιτς (Carlowitz) το 1699, η οποία σήμανε και την επιστροφή όλης της Ουγγαρίας υπό τον αυστριακό έλεγχο. Η μακροχρόνια βασιλεία της Μαρίας Θηρεσίας (1740- Πολιορκία της Βιέννης από τους Οθωμανούς. 1780) αποτέλεσε μια περίοδο ηρεμίας και Η ήττα των Οθωμανών το 1683 στη Βιέννη σήμαινε την ευημερίας. Η ίδια μάλιστα πρωτοστάτησε στην αποφυγή της οθωμανικής κυριαρχίας στην Κεντρική Ευρώπη. ανάπτυξη της Βιέννης ως μουσικής πρωτεύουσας της Ευρώπης. Το 1804 ιδρύθηκε η Αυτοκρατορία της Αυστρίας. Το 1814, η Αυστρία ήταν μέρος της συμμαχίας που κατέλαβε τη Γαλλία και έδωσε τέλος στους Ναπολεόντειους πολέμους. Με αυτόν τον τρόπο, καθιερώθηκε Η αυτοκράτειρα με το Συνέδριο της Βιέννης (1814-1815) ως μία από τις τέσσερις Μαρία Θηρεσία. κυρίαρχες δυνάμεις στην Ευρώπη (Αυστρία, Ρωσία, Πρωσία και Βρετανία). Το 1867 η Αυστριακή αυτοκρατορία μετασχηματίστηκε σε Το Συνέδριο της Βιέννης 1814-1815. Αυστροουγγρική αυτοκρατορία, η οποία για πολλές δεκαετίες υπήρξε σημαντική δύναμη της Ευρώπης και εξουσίασε ένα μεγάλο μέρος της Κεντρικής Ευρώπης. Μάρτιος 1938. Ο Χίτλερ εισέρχεται Η πτώση της ήρθε κατά τη διάρκεια του πρώτου παγκόσμιου πολέμου. στη Βιέννη και κηρύσσει τηνΆνσλους. Το 1938 ο Χίτλερ κήρυξε την Άνσλους (ένωση της Αυστρίας με τη Γερμανία) και την προσάρτησε στο τρίτο Ράιχ. Η αποχώρηση της Αυστρίας από το τρίτο Ράιχ εγκρίθηκε το 1945. Το 1955 η χώρα επανάκτησε την ανεξαρτησία της με την κατάρτιση της Αυστριακής Κρατικής Συνθήκης. Σήμερα, η Αυστρία είναι μια αναπτυγμένη χώρα και μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης από το 1995. ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ ΣΤΗΝ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΚΗ ΒΙΕΝΝΗ Η πρώτη εντύπωση που σχηματίζει κάποιος, όταν αντικρίζει τη Βιέννη, είναι η αίσθηση της χλιδής και της μεγαλοπρέπειας. Η Βιέννη, για χιλιάδες χρόνια υπήρξε στο προσκήνιο της Ευρώπης και αυτό φαίνεται σε κάθε γωνιά της. Σας αρέσουν οι περίπατοι σε δροσερά και ολάνθιστα πάρκα υπό τους ήχους κλασικής μουσικής; Ονειρεύεστε την πόλη, όπου τα περισσότερα μουσεία είναι συγκεντρωμένα σχεδόν στο ίδιο οικοδομικό τετράγωνο; Εάν ναι, τότε έχετε επιλέξει τον ιδανικό ταξιδιωτικό προορισμό. Την αρχοντική Βιέννη! Τα περισσότερα αξιοθέατα της Βιέννης είναι συγκεντρωμένα γύρω από μια μεγάλη λεωφόρο, τη Ringstrasse, η οποία κατασκευάστηκε κατ’ εντολή του Φραγκίσκου Ιωσήφ (1857-1865). Παράλληλα, το οργανωμένο δίκτυο συγκοινωνιών (το τραμ, το μετρό και τα τρόλεϊ, τα οποία είναι πάντα στην ώρα τους), σας διευκολύνουν να γνωρίσετε μέρος και των υπολοίπων μνημείων έξω από το ιστορικό κέντρο της πόλης. Πάρτε ένα ενισχυμένο πρωινό και ξεκινήστε! Πρώτος σταθμός, το κέντρο της πόλης, η συνοικία του Αγίου Στεφάνου (Stephanplatz), όπου δεσπόζει ο Καθεδρικός του Αγίου Στεφάνου. Εντυπωσιακή είναι η είσοδος του γοτθικού αυτού ναού του 13ου αιώνα, η Πύλη των Γιγάντων, όπως και η σκεπή του με τα σχεδόν 250.000 γυαλιστερά πλακίδια σε διάταξη ψηφιδωτού, που φέρουν το σύμβολο της Δυναστείας των Αψβούργων, τον διπλό αετό. Τη σημασία που είχε ο μητροπολιτικός ναός αποδεικνύουν οι λειψανοθήκες κάποιων από τους Αψβούργους στην κρύπτη του κεντρικού ιερού. Πολύ καλή επιλογή είναι να ανέβει κάποιος στο 89

βόρειο πύργο του ναού απ’ όπου θα έχει πανοραμική άποψη της πόλης. Ακριβώς απέναντι από την είσοδο του ναού θα σας ξαφνιάσει ευχάριστα ένα σύγχρονο ασύμμετρο κτήριο από γυαλί και γαλαζοπράσινο μάρμαρο, το Haas Haus (Χάας Χάους). Το κτήριο έχει προεξέχουσα δομή στην κορυφή, που θυμίζει βατήρα καταδύσεων και στο εσωτερικό του ένα γιαπωνέζικο γεφυράκι. Η περιοχή ωστόσο γύρω από τον ναό έχει διατηρήσει τη μεσαιωνική της μορφή, περιλαμβάνοντας γραφικά στενά και αυλές. Επίσης οι ήσυχοι αυτοί δρόμοι είναι γεμάτοι βιβλιοπωλεία και γκαλερί (Schulerstrasse, Grünangersrasse). Συνεχίζετε την περιήγησή σας στην πλατειά, πεζοδρομημένη οδό Graben. Μπορείτε να απολαύσετε τη βόλτα σας και να κάνετε τα ψώνια σας στα όμορφα καταστήματα της κεντρικής αυτής οδού. Στρίψτε στην Kohlmarkt, δρόμο με ιδιαιτέρως καλαίσθητες προσόψεις καταστημάτων και στο τέλος του δρόμου, στο δεξί σας χέρι θα δείτε τη βιτρίνα του γνωστού παραδοσιακού καφενείου-ζαχαροπλαστείου Demel (Ντέμελ)! Η θεσπέσια διακόσμηση της βιτρίνας θα σας προϊδεάσει για τα εξαιρετικά γλυκά που προσφέρονται εντός! Προσοχή. Η φήμη του εν λόγω ζαχαροπλαστείου είναι τόσο μεγάλη, ώστε σε περιόδους μεγάλης τουριστικής κίνησης χρειάζεται να έχετε κάνει κράτηση, προκειμένου να βρείτε θέση. Μην ξεχάσετε να πάρετε συσκευασμένα γλυκά για τους αγαπημένους σας. Θα εκτιμήσουν ιδιαιτέρως την προσφορά σας! Βγαίνοντας ικανοποιημένοι από το ζαχαροπλαστείο, θα δείτε στα δεξιά σας μια γραφική πλατεία, την Μιχαέλερπλατς (Michaelerolatz), η οποία φιλοξενεί συχνά μουσικά φεστιβάλ. Η καμπυλωτή πρόσοψη της Πτέρυγας Μιχαήλ φέρει στην κορυφή της έναν εντυπωσιακό θόλο με χρυσή διακόσμηση, ευδιάκριτο από μακριά, που μπορεί να σας διευκολύνει στον προσανατολισμό σας. Η εντυπωσιακή αυτή είσοδος σάς οδηγεί στο σύμπλεγμα του Χόφμπουργκ, το αυτοκρατορικό παλάτι, το οποίο στεγάζει σήμερα διάφορα μουσεία: την Αυστριακή Εθνική Βιβλιοθήκη, τη Χειμερινή Σχολή Ιππασίας και τα γραφεία του προέδρου της Αυστρίας. Στα κτήρια αριστερά της πρόσοψης βρίσκεται η Χειμερινή Σχολή Ιππασίας, η οποία ιδρύθηκε το 1572 από τους Αψβούργους. Σήμερα στο εσωτερικό της μπορείτε να παρακολουθήσετε ογδοντάλεπτες επιδείξεις με τα περίφημα κατάλευκα άλογα Lipizzaner είτε από το θεωρείο της αυλής είτε από ψηλότερα διαζώματα. Στη συνέχεια, μπορείτε να επισκεφθείτε τα Δημόσια Διαμερίσματα στο επιβλητικό ανάκτορο του Χόφμπουργκ (Alte Hofburg), το οποίο ήταν η έδρα της αυστριακής εξουσίας επί έξι αιώνες. Στο χειμερινό αυτοκρατορικό παλάτι Hofburg, που χρησιμοποίησε σαν κατοικία ο Φραγκίσκος Ιωσήφ με τη σύζυγο του, αυτοκράτειρα Σίσι, είναι αποτυπωμένη όλη η ζωή των αυτοκρατόρων της δυναστείας των Αψβούργων που κυβέρνησαν για 600 περίπου χρόνια και άφησαν ανεξίτηλα τα ίχνη τους στην Αυτοκράτειρα Ελισάβετ όψη της πόλης. Στο εσωτερικό, τα πορτραίτα, τα σαλόνια, οι κρεβατοκάμαρες, (Σίσι), Ηofburg, Μεγάλη οι χώροι υποδοχής, τα σερβίτσια και άλλα αντικείμενα, με το χρυσό να κυριαρχεί, αίθουσα υποδοχής. αποτυπώνουν πλήρως τη μεγαλοπρέπεια της δυναστείας. Το αυτοκρατορικό παλάτι 90

αποτελεί σήμερα την επίσημη προεδρική κατοικία. Αριστερά του ανακτόρου, στην Χέλντενπλατς (Heldenplatz), θα συναντήσετε ένα ογκώδες καμπυλωτό οχυρό. Πρόκειται για το Νόιε Μπουργκ (Neue Burg), επέκταση του Χόφμπουργκ. Το 1938 ο Αδόλφος Χίτλερ στεκόταν στην κεντρική βεράντα αυτού του κτηρίου, για να εξαγγείλει την Άνσλους σε δεκάδες χιλιάδες Βιεννέζους. Σήμερα, στεγάζει το Μουσείο Έφεσος, τη Συλλογή Παλαιών Μουσικών Οργάνων και το Εθνολογικό Μουσείο. Ώρα για ξεκούραση σε έναν δροσερό κήπο απέναντι από το Νόιε Μπούργκ, τον Φόλσγκάρτεν (Volksgarten), ο οποίος διαμορφώθηκε μετά την καταστροφή των τειχών της πόλης από τον Ναπολέοντα, το 1820. Θα εντυπωσιαστείτε από το σχηματισμό των φυτών, τα καλαίσθητα σιντριβάνια και τους ατέλειωτους ροδόκηπους. Κάθε τριανταφυλλιά έχει και ένα καλλιτεχνικό όνομα (Οθέλλο, Μανέ κ.ά.) και έχει φυτευτεί στη μνήμη ενός αγαπημένου προσώπου. Ανάμεσα στα πανέμορφα φυτά ξεπροβάλλει και ένας αρχαιοελληνικός ναός! Είναι ο Ναός του Θησέα, έργο του Πέτερ φον Νόμπιλε (1823). Απολαύστε τα αρώματα, τα χρώματα, τα κελαηδίσματα των πουλιών γύρω από τα σιντριβάνια στις καρεκλίτσες του κήπου, ακούγοντας ευχάριστα τους πλανόδιους μουσικούς να παίζουν κλασική μουσική! Βγαίνοντας από τον κήπο θα συναντήσετε στην ίδια ευθεία (Dr Karl-Lueger-Ring) το επιβλητικό κτήριο του Εθνικού Θεάτρου (Burgtheater), χτισμένο επί Μαρίας Θηρεσίας. Στο εσωτερικό του αξίζει να δείτε τις δύο εντυπωσιακές συμμετρικές σκάλες στη Βόρεια και Νότια Πτέρυγα, που οδηγούν στο φουαγέ, καθώς και την τοιχογραφία οροφής, το Άρμα του Θέσπιδος, του Γκούσταβ Κλίμτ (1886-1888). Απέναντι από το Εθνικό Θέατρο ανοίγεται μια ευχάριστη διαδρομή στην Ιστορία και την Τέχνη. Θα εντυπωσιαστείτε αρχικά από το κτήριο του Νέου Δημαρχείου (Rathausplatz), ιδιαίτερα εάν το δείτε το βράδυ φωταγωγημένο. Είναι γοτθικού ρυθμού με ένα τεράστιο κεντρικό πύργο στην πρόσοψη, που καταλήγει στο άγαλμα ενός ιππότη. Επίσης, έχει λεπτεπίλεπτη πέτρινη διακόσμηση σαν κέντημα. Αν επισκεφθεί κανείς τη Βιέννη τα Χριστούγεννα, ο χώρος του Δημαρχείου, αποτελεί το απόλυτο αξιοθέατο. Εδώ γίνεται το χριστουγεννιάτικο Bazar (Christkindlmarkt) με χειροποίητα μοναδικά χριστουγεννιάτικα στολίδια. Κάτω από το Δημαρχείο μπορείτε να απολαύσετε το γεύμα σας σε ένα δημοφιλές εστιατόριο, το Βίνερ Ράτχαουσκελερ. Γνωρίστε το ιστορικό Πανεπιστήμιο της Βιέννης, το οποίο ιδρύθηκε το 1365. Στην κεντρική αυλή του υπάρχουν προτομές σημαντικών καθηγητών του Πανεπιστημίου, όπως του Σ. Φρόιντ. Στην ίδια λεωφόρο, ακολουθώντας αντίθετη κατεύθυνση δεσπόζει το Κοινοβούλιο. Θα το αναγνωρίσετε από την αρχαιοελληνική του πρόσοψη και από το άγαλμα της Παλλάδας στην κρήνη της Αθηνάς. Είναι έργο νεοκλασικού στιλ του αρχιτέκτονα Θεόφιλου Χάνσεν (ο οποίος σχεδίασε στην Αθήνα το κτήριο Ιλίου Μέλαθρον). H πλάγια πλευρά του, στη Lerchenfeldr Strasse, κοσμείται από αγκαλιασμένες Καρυάτιδες. Σίγουρα όχι τόσο κομψές όσο αυτές του 5ου αιώνα π.Χ. στο Ερεχθείο της Ακρόπολης των Αθηνών! Επόμενος σταθμός, το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας που περιμένατε. Θα εντυπωσιαστείτε από την ποικιλία των εκθεμάτων και την ανάλογη διακόσμηση του 91

κτηρίου. Εδώ εκτίθενται ορυκτολογικά, γεωλογικά και ζωολογικά ευρήματα, όπως σκελετοί δεινοσαύρων, αντικείμενα από την εποχή του Χαλκού, συλλογή πολύτιμων λίθων, καθώς επίσης εξαφανισμένα είδη πτηνών και ζώων. Στο ίδιο οικοδομικό τετράγωνο βρίσκεται το Μουσείο Ιστορίας της Τέχνης. Πρόκειται για ένα δημοφιλές και πολύ πλούσιο σε εκθέματα μουσείο. Στεγάζει πινακοθήκη, αιγυπτιακή συλλογή, ελληνορωμαϊκές αρχαιότητες, γλυπτά, νομίσματα και μετάλλια. Χρειάζεται λοιπόν χρόνος αλλά και σωματικές αντοχές για να θαυμάσετε όλα τα εκθέματά του. Αξίζει να σταθείτε στο πορτρέτο του βασιλιά Τουθμωσή Γ΄, να δείτε γνωστούς πίνακες όπως Κυνηγοί στο χιόνι (1565) του Π. Μπέργκελ, Το εργαστήρι του καλλιτέχνη (1665) του Γ. Βερμέερ, η Σουζάνα στο λουτρό (1555) του Τιντορέτο, Καλοκαίρι (1563) του Τζ. Αρτσιμπόλντο, αλλά και να παρατηρήσετε την ίδια διακόσμηση του εσωτερικού του μουσείου. Τι γοητευτικό που υπάρχει στη Βιέννη «Συνοικία Μουσείων»! Ακόμη και αν δεν τα επισκεφθείτε όλα (Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Παιδικό Μουσείο ΖΟΟΜ κ.ά.) μπορείτε να σταθείτε στην Κεντρική Αυλή, «τη μεγαλύτερη αί- θουσα συναυλιών της Βιέννης», να παρακολουθήσετε διάφορες εκδηλώσεις και να θαυμάσετε την περίπλοκη αρχιτεκτονική του συγκροτήματος. Ώρα για ξεκούραση σε έναν ακόμη παραδεισένιο κήπο, τον Μπούργκαρτεν. Εδώ βρίσκεται το Μνημείο Μότσαρτ (1896) πίσω από ένα ολάνθιστο κόκκινο κλειδί του σολ. Οι όμορφες λιμνούλες και το μεγάλο γυάλινο θερμοκήπιο, μέσα στο οποίο αναπτύσσεται ένας τροπικός κόσμος φυτών στην αυλή του ανακτόρου, συμβάλλουν στην γραφικότητα του κήπου. Βγαίνοντας θα συναντήσετε άλλο ένα μουσείο–θησαυρό! Πρόκειται για την Αλμπερτίνα, που στεγάζει μια από τις καλύτερες συλλογές γκραβούρων, σχεδίων και υδατογραφιών στον κόσμο. Εδώ θα θαυμάσετε έργα των Ντίρερ, Μικελάντζελο, Ρούμπενς, Μoνέ, Πικάσο κ.ά. Σιγά–σιγά βραδιάζει... Φορέστε τα επίσημά σας και ετοιμαστείτε για μια αξέχαστη παράσταση στην Όπερα! Τα εισιτήρια πρέπει να τα έχετε κλείσει καιρό πριν από την παράσταση. Γύρω από την όπερα θα συναντήσετε υπαλλήλους με κοστούμια εποχής που διαφημίζουν στους περαστικούς τις προσεχείς παραστάσεις. Ακόμη και αν δε βρείτε εισιτήριο, μην απογοητευτείτε. Θαυμάστε το φωταγωγημένο, νεοαναγεννησιακού ρυθμού κτήριο της Κρατικής Όπερας της Βιέννης και παρακολουθήστε την παράσταση από τη γιγαντοοθόνη, έξω από την Όπερα. Εάν πάλι βρείτε το μαγικό εισιτήριο, ανεβείτε αργά την επιβλητική μαρμάρινη σκάλα που οδηγεί από την κυρίως είσοδο στον πρώτο όροφο και στο φουαγέ αναζητήστε την προτομή του Μάλερ, έργο του Ροντέν (1909). Η σκηνή της Όπερας την τελευταία Πέμπτη του Καρναβαλιού της Βιέννης, επεκτείνεται, ώστε να δημιουργηθεί χώρος για τον Χορό της Όπερας. Είναι 92

ένα ακριβό κοσμικό γεγονός, στο οποίο κορίτσια ντυμένα στα λευκά με τους συνοδούς τους ανοίγουν τον χορό. Για όσους επιζητούν πιο έντονους ρυθμούς, τα νυχτερινά κλαμπ σίγουρα θα τους ενθουσιάσουν. Από τη νυχτερινή διασκέδαση δεν λείπουν και οι λάτιν ρυθμοί που προσελκύουν όλο και περισσότερους νέους τα τελευταία χρόνια. Άλλες προτάσεις, εφόσον ο χρόνος σας το επιτρέπει, είναι τα δύο Ανά- κτορα του Belvedere, δημόσιες πινακοθήκες σήμερα, στην ομώνυμη πλούσια συνοικία της Βιέννης. Το Belvedere ήταν το θερινό ανάκτορο του πρίγκιπα Ευγένιου, χάρη στους χειρισμούς του οποίου συνετρίβησαν το 1683 οι Τούρκοι. Τα δύο παλάτια συνδέονται με έναν κήπο τριών επιπέδων που περιλαμβάνει μικρούς τεχνητούς καταρράκτες, αγάλ- ματα, καλοσχηματισμένους ανθώνες. Εάν ο χρόνος σας είναι περιορισμένος, σας προτείνουμε να επισκεφθείτε τουλάχιστον το Άνω Μπελβε- ντέρε και τους κήπους. Η ίδια η μπαρόκ αρχιτεκτονική του κτηρίου θα σας εντυπωσιάσει πριν ακόμη επισκεφθείτε τις συλλογές του στο εσωτερικό του. Από την πλούσια συλλο- γή που στεγάζει ξεχωρίζουν τα γνωστά έργα του Γκούσταβ Κλιμτ, όπως το Φιλί, Ιουδήθ Ι , το Πρωινό του Σώματος του Κυρίου του Φ. Γ. Βάλντμίλερ και πολλά ακόμη. Ώρα για διασκέδαση! Μπείτε στο γραφικό τραμ με προορισμό το Πράτερ! Η διαδρομή θα αποτελέσει άλλη μια γνωριμία με διάφορες συνοικίες της Βιέννης. Το Πράτερ βρίσκεται στα περίχωρα της Βιέννης και χαρακτηρίζεται από το ομώνυμο εντυπωσιακό πάρκο. Εδώ υπάρχει ένα από τα μεγαλύτερα και παλαιότερα λούνα παρκ της Ευρώπης, με το γιγάντιο τροχό του (Riesenrad) να μετρά περισσότερα από 110 χρόνια ιστορίας προσφέροντας στους επιβάτες εκπληκτική θέα στο πάρκο και το λούνα παρκ. Ένας πραγματικός παράδεισος διασκέδασης για μικρούς και μεγάλους. Το μοναδικό λούνα παρκ στο οποίο οδηγείς τα συγκρουόμενα αυτοκίνητα υπό τη μελωδία των βαλς του Στράους! ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ Μουσική Η Αυστρία έχει πλούσιο καλλιτεχνικό υπόβαθρο που πηγάζει από την άφθονη ιστορική της κληρονομιά. Ο πλούτος των καλλιτεχνικών στοιχείων της ποικίλλει από τα Αυστριακά ιστορικά μνημεία έως την ποικιλομορφία των σύγχρονων πολιτιστικών εκδηλώσεων. Η κλασική μουσική είναι πα- ντού, στις όπερες, στους ναούς, ακόμη και στα πάρκα ή τις πλα- τείες! Η παρακολούθηση μιας παράστασης κλασικής μουσι- κής επιβάλλεται, όταν κάποιος επισκέπτεται την πόλη του Μό- τσαρτ. Στις μέρες μας οι διά- σημες Αυστριακές ορχήστρες, όπως η Salzburg Mozarteum Παιδική χορωδία της Βιέννης 93

Orchestra, η Φιλαρμονική Ορχήστρα της Βιέννης και η Συμφωνική Ορχήστρα της Βιέννης κοσμούν τις Αυστριακές αίθουσες συναυλιών και προσελκύουν χιλιάδες επισκέπτες από όλο τον κόσμο, ιδιαίτερα η πρωτοχρονιάτικη συναυλία της Φιλαρμονικής Ορχήστρας της Βιέννης (Neujahrs Konzert) στο κτήριο του Συλλόγου Μουσικών (Musikverein) που μεταδίδεται παγκο- σμίως τηλεοπτικά. Διάσημοι Αυστριακοί συνθέτες είναι ο Φραντς Γιόζεφ Χάυντν (1732–1809), ο «πατέρας» της συμφωνίας και του κουαρτέτου εγχόρδων. Επίσης, ο Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ (1756- 1791) συνέθεσε περισσότερα από 600 έργα, μουσική δωματίου, συμφωνική και εκκλησιαστική μουσική, καθώς και μικρότερες συνθέσεις: παραλλαγές, φαντασίες, σονάτες, άριες κ.ά. Ο Φραντς Πέτερ Σούμπερτ (1797–1828) υπήρξε εξαιρετικά παραγωγικός σε όλη τη διάρκεια της σύντομης ζωής του. Συνέθεσε περισσότερα από εξακόσια Λήντερ (lieder, ρομαντικά τραγούδια) καθώς και πολλές συμφωνίες, σονάτες, έργα μουσικής Β. Α. Μότσαρτ δωματίου, θρησκευτικά έργα, μερικές όπερες και πολλά άλλα έργα. Η Βιέννη υπήρξε και η πρωτεύουσα των βαλς, Γιόχαν Στράους, Stadpark, Βιέννη με κύριο εκφραστή τον Γιόχαν Στράους (1825-1899). Ζωγραφική Γ. Κλιμτ, Αδάμ και Εύα (1917/18) Ο Γκούσταφ Κλιμτ (1862–1918) διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της Αρ Νουβό (Art Nouveau). Το ύφος του Κλιμτ συνδυάζει στοιχεία του συμβολισμού και της Αρ Νουβό, με παράλληλες επιρροές από την αρχαία ελληνική, μυκηναϊκή και αιγυπτιακή αγγειογραφία. O ερωτισμός που κυριαρχεί στα έργα του προκάλεσε αρκετές φορές αντιδράσεις, όπως στην περίπτωση των πινάκων που φιλοτέχνησε για το Πανεπιστήμιο της Βιέννης. Παραδοσιακή κουζίνα Το βιεννέζικο σνίτσελ είναι, ίσως, το πιο γνωστό αυστριακό πιάτο παγκοσμίως. Το γκούλας (goulash), κόκκινη σούπα με κομματάκια μοσχαριού, πατάτες και λαχανικά, είναι επίσης από τα γνωστότερα πιάτα της χώρας. Οι Αυστριακοί αγαπούν πολύ και το tafelspitz. Είναι μια λεπτοκομμένη φέτα βραστού μοσχαριού που σερβίρεται με βολβούς ή λαχανικά, βραστές πατάτες, λίγη σάλτσα και πολτό μήλου. Επίσης, στους δρόμους της πόλης θα βρείτε πολλά kiosks (περίπτερα), που πουλάνε hot dogs με διαφόρων τύπων λουκάνικα. Η Βιέννη φημίζεται για τα γλυκά της. Γνωστή είναι η βιεννέζικη τούρτα Sachertorte, με στρώση μαρμελάδας κάτω από παχιά σοκολάτα, η Esterázyrtorte, ιδιαιτέρως γλυκιά με ελαφριά κρούστα λευκής σοκολάτας, η Apfelstrudel, μήλα και σταφίδες τυλιγμένα σε λεπτό φύλλο πασπαλισμένο με άχνη ζάχαρη, και πολλοί ακόμη πειρασμοί, που μπορείτε να τους γευτείτε σε γνωστά καφέ-ζαχαροπλαστεία, όπως το Ντέμελ, το Τσεντράλ, το Λάντμαν κ.ά. Δοκιμάστε, επίσης, βιεννέζικο καφέ. Είναι διάσημος και ο θρύλος λέει ότι έγινε παράδοση μετά τη λύση της πολιορκίας από τους Τούρκους, οι οποίοι φεύγοντας άφησαν πίσω τους τεράστιες ποσότητες καφέ. 94

ΤΣΕΧΙΑ ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Η πρωτεύουσα της Τσεχίας είναι η Πράγα, ενώ άλλες μεγάλες πόλεις είναι το το Μπρνο , η Οστράβα και το Πίλσεν. Ο πληθυσμός της είναι 10.562.214 κάτοικοι (2011) , ενώ η έκτασή της 78.866 τετρ. χλμ. Το πολίτευμά της είναι η Προεδρευόμενη Κοινοβουλευτική Δημοκρατία. Η επίσημη γλώσσα είναι η Τσεχική. Όσον αφορά στη θρησκεία το 39,9 % της χώρας είναι άθεοι, το 39,2% της χώρας είναι Ρωμαιοκαθολικοί, το 0,7% Προτεστάντες και το 13,2% άλλες θρησκείες. Το νόμισμά της είναι η Τσέχικη κορόνα. Έτος προσχώρησης στην ΕΕ: 2004 Το μεγαλύτερο μέρος του εδάφους της Τσεχίας είναι ορεινό. Μπορούμε να χωρίσουμε τη χώρα σε 3 γεωγραφικά τμήματα. Προς τα δυτικά βρίσκεται η Βοημία, ένα εκτεταμένο υψίπεδο, που διαρρέεται από τον ποταμό Έλβα και έχει τα Σουδητικά όρη, τα Μεταλλοφόρα όρη, το Βοημικό Δρυμό και τα Υψώματα της Μοραβίας. Στο κέντρο βρίσκεται η Μοραβία, μια μεγάλη λωρίδα κατά το πλείστον λοφώδης, που διασχίζεται από πολλές οροσειρές. Προς τα βόρεια της Μοραβίας βρίσκεται η Σιλεσία, της οποίας το έδαφος είναι περιορισμένης έκτασης, αλλά περιέχει πλούσια ανθρακοφόρα κοιτάσματα. Η χώρα διαρρέεται από πολλούς ποταμούς, οι σπουδαιότεροι των Μολδάβας, Πράγα οποίων είναι τρεις: ο Έλβας, ο Δούναβης, ο Όντερ. Ο Έλβας ανήκει στην Τσεχία μόνο κατά τον άνω ρου του και δέχεται εντός αυτής πολλούς παραποτάμους, οι σπουδαιότεροι από τους οποίους είναι ο Μολδάβας, ο Όρε κι ο Γίζερα. Ο Έλβας μαζί με τον Δούναβη, αρδεύουν το μεγαλύτερο μέρος της χώρας. Οι μεγαλύτερες λίμνες της Τσεχίας είναι η Μέλαινα στην οροσειρά Σουμάβα, η Στρμπα και η μεγάλη Χιντς στα όρη Τάτρα. Μέλαινα λίμνη Το κλίμα είναι εύκρατο ηπειρωτικό με σχετικά θερμά καλοκαίρια και κρύους, νεφελώδεις χειμώνες με χιόνι. Η μέση ετήσια θερμοκρασία στο μεγαλύτερο μέρος της χώρας φτάνει στους 8° C. Οι βροχές πέφτουν κατά κανονικά διαστήματα και είναι συχνότερες στην περιοχή των Καρπαθίων. ΙΣΤΟΡΙΑ Η Τσέχικη Δημοκρατία βρίσκεται σε περιοχή που είχε κατοικηθεί ήδη από την παλαιολιθική εποχή. Οι Κέλτες και η Κύριλλος και Μεθόδιος φυλή τους, οι Βοϊοί, έδωσαν στη χώρα το όνομα «Bohemia» (Βοημία). Από τον 6ο αι. άρχισαν να έρχονται στην περιοχή οι σλάβικες φυλές που δημιούργησαν την Ηγεμονία της Μεγάλης Μοραβίας. Ο ηγεμόνας της, ο Ραστισλάβος, κάλεσε το 863 μ.Χ. τη χριστιανική βυζαντινή αποστολή των αδελφών Κύριλλου και Μεθόδιου από τη Θεσσαλονίκη με σκοπό την 95

εξάπλωση του χριστιανισμού, της σλαβικής γραφής και μόρφωσης. Μετά από τη διάλυση της Μεγάλης Μοραβίας επικράτησαν στην εξουσία οι Τσέχοι, οι οποίοι με την κυριαρχία των ηγεμόνων και βασιλιάδων της δυναστείας των Πρεμυσλιδών οδήγησαν το Τσέχικο κράτος σε μια αδιάκοπη πορεία εξέλιξης. ΧρυσήεποχήστηντσέχικηιστορίααποτελείηδιακυβέρνησητηςδυναστείαςτωνΛουξεμβούργων. Κυρίως κατά τη βασιλεία του πιο διάσημου μονάρχη, Καρόλου Δ΄(1346- 1378), Τσέχου βασιλιά και αυτοκράτορα της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, το τσέχικο βασίλειο έγινε ένα σύγχρονο και ελκυστικό εμπορικό, πoλιτιστικό και πολιτικό κέντρο της Ευρώπης. Η Πράγα, ως πρωτεύουσα, γνώρισε μεγάλη χωροταξική ανάπτυξη, επταπλασιάστηκε σε έκταση και με τους 40.000 κατοίκους της συγκατελέγετο στις μεγαλύτερες πόλεις της Ευρώπης. Την ίδια εποχή, στην Πράγα ιδρύθηκε το πρώτο Πανεπιστήμιο της Κεντρικής Ευρώπης (1348), και άρχισε η ανέγερση του Ναού του Αγίου Βίτου που αποτελεί κόσμημα γοτθικού ρυθμού παγκοσμίως, καθώς και της πιο παλιάς γέφυρας της Πράγας-της Γέφυρας του Καρόλου. Ιστορικό έμβλημα του Ορόσημο στην πνευματική ακμή της τσέχικης ιστορίας θεωρείται το έργο και Πανεπιστημίου της Πράγας η διδασκαλία του μεταρρυθμιστή Ιωάννη Χους (1372-1415), η οποία άνοιξε το δρόμο για την ευρωπαϊκή θρησκευτική μεταρρύθμιση. Η επέκταση των Οθωμανών Τούρκων σημάδεψε την ιστορία του τσέχικου βασιλείου. Κατά τη διάρκεια των επιθέσεών τους ενάντια στους Ούγγρους, σκοτώθηκε ο βασιλιάς των Ούγγρων και των Τσέχων, Λουδοβίκος των Γιαγκελόνων. Στον τσέχικο θρόνο τον αντικατέστησε το 1526 η δυναστεία των Αψβούργων (1526-1918) και το τσέχικο βασίλειο έγινε μέρος της Αυτοκρατορίας τους. Κατά τη διακυβέρνηση του Ροδόλφου Β’, Τσέχου βασιλιά και λάτρη των τεχνών και των επιστημών, η Πράγα έγινε ξανά ένα από τα σημαντικότερα κέντρα της ευρωπαϊκής μόρφωσης. Πορτραίτο του Ροδόλφου, Οι μεταρρυθμιστικές προσπάθειες όμως καταπιέστηκαν, στις αρχές του Τζουζέπε Αρτσιμπόλντο (1590) τριακονταετούς πολέμου, το 1620. Το τσέχικο κράτος κατακτήθηκε, έχασε το δικαίωμα της εκλογής του κυβερνήτη του και οι χώρες του τσέχικου στέμματος προσαρτήθηκαν στην Αυτοκρατορία των Αψβούργων. Για δύο αιώνες το βασίλειο της Τσεχίας εξαφανίζεται από τον πολιτικό χάρτη της Ευρώπης ως ανεξάρτητη οντότητα. Η ιδιαίτερα δυναμική πολιτιστική, οικονομική και εν συνεχεία πολιτική ανάπτυξη του τσέχικου έθνους σημειώθηκε στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα. Οφειλόταν στο σφοδρό κύμα της εθνικής αναγέννησης της χώρας και στη χειραφέτηση του τσέχικου στοιχείου, που υποστηρίχθηκαν και από τη βιομηχανική επανάσταση. Ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος έληξε με την ήττα της Αυστροουγγαρίας και Βάτσλαβ Χάβελ, τη δημιουργία της Τσεχοσλοβακίας, με πρωτεύουσα την Πράγα. Μετά το Πράγα 17-11-1989 τέλος του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου η χώρα περιήλθε στη σφαίρα επιρροής της Σοβιετικής Ένωσης. Το 1989, μετά την πτώση του Τείχους του Βερολίνου και τη Βελούδινη Επανάσταση στους δρόμους της Πράγας (17-11-1989), κατέρρευσε το κομμουνιστικό καθεστώς στην Τσεχοσλοβακία. Το 1993 ιδρύθηκε η Τσέχικη Δημοκρατία με πρόεδρο της Δημοκρατίας τον Βάτσλαβ Χάβελ. Η σύγχρονη πολιτική κατεύθυνση της Τσέχικης Δημοκρατίας επισφραγίστηκε με την ένταξή της στην Βορειοατλαντική Συμμαχία (ΝΑΤΟ) το 1999. Από τον Μάιο του 2004 η χώρα γίνεται ισότιμο μέλος της Ε.Ε. ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ ΣΤΗΝ ΕΠΤΑΛΟΦΗ ΠΡΑΓΑ «Είναι το ομορφότερο κόσμημα στην πέτρινη κορώνα του κόσμου» είπε ο Γκαίτε για την Πράγα. Πράγματι, η Πράγα είναι μία πόλη που δύσκολα ο επισκέπτης θα αποφύγει να την ερωτευτεί. 96

Δίκαια χαρακτηρίζεται από πολλούς η ομορφότερη της Ευρώπης. Το ταξίδι στην Πράγα είναι μία εμπειρία ζωής, γεμίζει το μυαλό με τόσο όμορφες παραστάσεις που δύσκολα λησμονιούνται. Η πρώτη εντύπωση που σχηματίζει ο επισκέπτης είναι ότι μεταφέρεται σε μία άλλη εποχή, ενώ η αίσθηση ότι από το επόμενο σοκάκι θα εμφανιστεί ο ιππότης πάνω στο άλογό του είναι διάχυτη. Ολόκληρη η Πράγα είναι ένα αρχιτεκτονικό στολίδι. Η καρδιά της Πράγας είναι η Παλιά Πόλη και η κεντρική πλατεία της (Stare Mesto). Σημαντικό μέρος της ιστορίας της Πράγας αντανακλάται στα κτήρια γύρω από την πλατεία της Παλιάς Πόλης. Στη βόρεια πλευρά δεσπόζει η λευκή πρόσοψη της μπαρόκ εκκλησίας του Αγίου Νικολάου, ενώ στην ανατολική υπάρχουν δύο υπέροχα δείγματα αρχιτεκτονικής: το Ανάκτορο της Πέτρινης Καμπάνας, ένα αναστηλωμένο γοτθικό ανάκτορο, και το ροκοκό Ανάκτορο Γκολτς-Κίνσκι. Το ημικύκλιο συμπληρώνει μια σειρά κτηρίων με προσόψεις σε απαλά χρώματα. Μια σειρά πολύχρωμων σπιτιών ρομαντικού ή γοτθικού ρυθμού, με εντυπωσιακά εμβλήματα, κοσμεί τη νότια πλευρά της Παλιάς Πόλης. Ιδιαίτερα εντυπωσιακό είναι το τετράγωνο μεταξύ των οδών Σέλετνα και Τσέλετσνα. Η πλατεία αποτελούσε ανέκαθεν κεντρικό σημείο της πόλης. Σήμερα υπάρχουν εδώ πολλά εστιατόρια, καφέ, καταστήματα και αίθουσες τέχνης. Ο επισκέπτης δεν σταματά να βγάζει επιφωνήματα ενθουσιασμού σε κάθε γωνιά. Εκτός από την υποβλητική ατμόσφαιρα, πόλος έλξης των τουριστών είναι το αστρονομικό ρολόι που τοποθετήθηκε εκεί το 1410. Λέγεται ότι λόγω της ομορφιάς του, τύφλωσαν το δημιουργό του, ώστε να μην το επαναλάβει πουθενά αλλού. Μην παραλείψετε να είστε εκεί στην αλλαγή της ώρας, μία ολόκληρη παράσταση εκτυλίσσεται από τα αγαλματίδια που κινούνται. Επίσης ο πύργος του Δημαρχείου σε νεογοτθική μορφή, ύψους 69,5 μέτρων, που χτίστηκε τον 14ο αιώνα, είναι ανοικτός και προσφέρει μια ανεπανάληπτη θέα στην πόλη. Στην πλατεία, δίπλα στο μέρος που γεννήθηκε ο Φ. Κάφκα, δεσπόζει ο καθεδρικός ναός του Αγίου Νικολάου, ένα από τα καλύτερα δείγματα ρυθμού μπαρόκ στον κόσμο. Στο εσωτερικό του θα δείτε τεράστια αγάλματα θρησκευτικών διδασκάλων, εντυπωσιακά βιτρό, τοιχογραφίες και τοξωτά παράθυρα, ενώ μπορείτε να παρακολουθήσετε κάποιο κονσέρτο εκκλησιαστικής μουσικής (Μπαχ, Χάιντν κ.ά.), συνοδεία εκκλησιαστικού οργάνου. Στη μέση της πλατείας βρίσκεται το άγαλμα του Γιαν Χους, θρησκευτικού φιλοσόφου και μεταρρυθμιστή, που προτίμησε να πεθάνει παρά να απαρνηθεί τα πιστεύω του. Μέσω της πανέμορφης λεωφόρου των Παρισίων (Parizska), φτάνετε στην Εβραϊκή Συνοικία με τα δικά της ιδιαίτερα αξιοθέατα. Οι πρώτοι Εβραίοι ήρθαν στην Πράγα ήδη την εποχή του μεσαίωνα. Αρχικά 97

υπήρχαν εδώ δύο κοινότητες: Εβραίοι της Δύσης και Εβραίοι της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Οι δύο οικισμοί σταδιακά ενώθηκαν και δημιουργήθηκε ένα κλειστό γκέτο. Επί αιώνες υπήρχαν πολλές διακρίσεις, που υποχώρησαν με τη μεταρρύθμιση της ανεξιθρησκίας το 1784 επί αυτοκράτορα Ιωσήφ Α΄, από τον οποίον και το όνομα της συνοικίας, Γιόζεφοβ (Josefov). Από το λαβυρινθώδες γκέτο δεν έχει απομείνει σήμερα τίποτα εκτός από 6 συναγωγές, το νεκροταφείο και το δημαρχείο. Λίγο πιο κάτω βρίσκεται η περίφημη Γέφυρα του Καρόλου στον ποταμό Μολδάβα, που ενώνει την παλιά με την καινούρια πόλη (Nove Mesto). Είναι η παλαιότερη και διασημότερη από τις 17 γέφυρες που καλύπτουν το Μολδάβα, κορυφαίο έργο της αρχιτεκτονικής του μεσαίωνα. Το μήκος της πεζογέφυρας είναι 515 μ., το πλάτος 9,5 μ. και στηρίζεται σε 16 πυλώνες. Τα τριάντα αγάλματα που την κοσμούν, στην πλειοψηφία τους μπαρόκ ρυθμού, τη μεταμόρφωσαν σε υπαίθρια γλυπτοθήκη. Σύμφωνα με την παράδοση, οι αμμόλιθοι ενισχύθηκαν με λάσπη και ωμά αυγά. Ανηφορίζοντας τη γραφική οδό Nerudova, ξαφνικά θα βρεθείτε μπροστά στην κεντρική είσοδο του Κάστρου της Πράγας, απ’ όπου θα αντικρίσετε μια μοναδική θέα της πόλης από ψηλά! Το Κάστρο της Πράγας δεν είναι απλώς ένα αξιοθέατο, είναι «ο καθρέφτης της τσέχικης ιστορίας». Επίσης είναι ένα κάστρο από τα μεγαλύτερα και παλαιότερα στον κόσμο, το οποίο ιδρύθηκε τον 9ο-13ο αιώνα και χρησιμοποιείται σήμερα ως έδρα του Προέδρου της Δημοκρατίας. Θα εντυπωσιαστείτε από τα υπέροχα οικοδομήματα, τους ναούς και τα παλάτια. Ξεχωριστή παρουσία στο κάστρο είναι ο καθεδρικός ναός του Αγίου Βίτου, ο μεγαλύτερος γοτθικού ρυθμού στην Ευρώπη. Χτίστηκε το 14ο μ.Χ. αιώνα επί βασιλείας του Καρόλου του Δ΄. Το μέγεθός του είναι εντυπωσιακό και είναι χαρακτηριστικό ότι δεν θα μπορέσετε να τον φωτογραφίσετε στο σύνολο του ύψους του, εκτός αν είστε επαγγελματίας φωτογράφος! Αξίζει επίσης να επισκεφθείτε την Πινακοθήκη του Κάστρου, όπου εκτίθενται πίνακες ευρωπαϊκής και τσέχικης τέχνης του 16ου-18ου αιώνα. Το Χρυσό Σοκάκι είναι διακριτικά χωμένο στα βορειοανατολικά τείχη του κάστρου. Αυτός ο στε- νός, μικρός δρόμος, με τα κουκλίστικα, πολύχρωμα σπιτάκια, πήρε το όνομά του από τους χρυσοχόους της Πράγας που ζούσαν εδώ κατά το 17ο αιώνα. Ο Αυτοκράτορας Ροδόλο- φος Β΄ ήταν ένθερμος οπα- δός του αλχημισμού και κατά τη διάρκεια της βα- σιλείας του συχνά ζητούσε τις υπηρεσίες ορισμένων επιφανών αλχημιστών. Η αλχημεία ήταν η προ- σπάθεια να εφαρμοστούν 98

στη μαγεία οι επιστημονικές αρχές, με κύριο στόχο να μετατραπούν τα απλά μέταλλα σε χρυσό, αλλά και να ανακαλυφθούν τα μυστικά της αιώνιας ζωής. Παρά τη σχέση του με την αλχημεία, το όνομα «Χρυσό Σοκάκι» στην πραγματικότητα προέρχεται από τους χρυσοχόους που ζούσαν στην περιοχή και όχι από τους ίδιους τους αλχημιστές. Το μεγαλύτερο μέρος της σημερινής ομορφιάς του δρόμου οφείλεται στα έργα που πραγματοποιήθηκαν από την Αυτοκράτειρα Μαρία Θηρεσία. Κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα, ο δρόμος αποτέλεσε εστία καλλιτεχνών και άλλων δημιουργικών ανθρώπων του πνεύματος, με τον Φραντς Κάφκα στο νούμερο 22 να είναι από τους πιο διάσημους κατοίκους. Στην αριστερή όχθη του Μολδάβα, έξω από το κάστρο, την προσοχή σας τραβάει το Μικρό Μέρος (Μάλα Στράνα)-τόπος διαμονής της αριστοκρατίας και πέρασμα πομπών στη στέψη ηγεμόνων. Είναι μια περιοχή που ιδρύθηκε το 1257 και σχεδόν κανένα κτήριο δεν έχει ανεγερθεί εδώ από τα τέλη του 18ου αιώνα. Προσφέρει υπέροχη θέα στο ποτάμι και την Παλιά Πόλη και οι ανηφορικοί, στενοί δρόμοι, τα μπαρόκ ανάκτορα και τα σκαλάκια δημιουργούν μια ρομαντική ατμόσφαιρα. Στην πλατεία του Μικρού Μέρους δεσπόζει η μπαρόκ εκκλησία του Αγίου Νικολάου. Ήσυχη και πανέμορφη περιοχή της συνοικίας είναι το νησί Κάμπα, η «Βενετία της Πράγας», μόνο που αντί για γόνδολες κυκλοφορούν κανό! Η περιήγησή σας στην Πράγα μπορεί να συνεχιστεί στη Νέα Πόλη, όπου δεσπόζει το Εθνικό Μουσείο και η Κρατική Όπερα. Η κεντρική πλατεία Βέντσεσλας της Νέας Πόλης δημιουργήθηκε το 14ο αιώνα από το μεγάλο αστικό σχέδιο του αυτοκράτορα Καρόλου Δ΄, ο οποίος μεταμόρφωσε το μεσαιωνικό αλογοπάζαρο σε μια πελώρια λεωφόρο-πλατεία. Εδώ έλαβαν μέρος οι διαδηλώσεις κατά του ναζισμού το 1938, ο προπηλακισμός των ρώσικων αρμάτων το 1968, οι λαϊκές κινητοποιήσεις της Βελούδινης Επανάστασης το 1989. Σήμερα, αυτή η βασική αρτηρία της Νέα Πόλης, μήκους 750 μ., περιζώνεται από πολλά ξενοδοχεία, καφέ και εστιατόρια. Εδώ συγκεντρώνονται οι Πραγιανοί στις 31 του Δεκέμβρη για να κάνουν την αλλαγή του χρόνου. Δύο κοντινές σχετικά εκδρομές που αξίζει να κάνετε είναι οι ακόλουθες: Αρχικά στο Τσέκι Κρουμλόβ, μια πόλη που προστατεύεται από την UNESCO για την αρχιτεκτονική, και όχι μόνο, κληρονομιά της. Επίσης, το Κάλοβι Βάρι είναι μια κοσμοπολίτικη λουτρόπολη με παραμυθένια ατμόσφαιρα, θέρετρο των ευγενών του 18ου αιώνα, η οποία διατηρεί ακόμα την αίγλη της. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ Διασκέδαση – Ψυχαγωγία – Αγορές Ένα από τα πιο δημοφιλή θεάματα στην Πράγα είναι το Μαύρο Θέατρο. Το θέαμα είναι πρωτόγνωρο και τα παιχνίδια του φωτός με το σκοτάδι σίγουρα θα σας εντυπωσιάσουν. Οι ρίζες της Τζαζ στην Πράγα ανάγονται όχι μόνο στην αμερικανική παράδοση αλλά και σε διάσημους προπολεμικούς μουσικούς τζαζ της πόλης. Υπάρχουν στην Πράγα πολλά κλαμπ, όπου δίνονται ζωντανές συναυλίες κάθε βράδυ. Η ατμόσφαιρα 99

εκεί είναι πολύ ζεστή και φιλική. Προτιμήστε τα μικρά μαγαζιά από τα δημοφιλή clubs και αναμειχτείτε με τους ντόπιους. Όσο για τις αγορές σας, θα βρείτε κρύσταλλα Βοημίας σε σχετικά καλές τιμές και διάφορα χειροποίητα αναμνηστικά μεταξύ των οποίων ξεχωρίζουν οι μαριονέτες. Φεστιβάλ Το Ignis Brunensis στο Μπρνο, πρωτεύουσα της Μοραβίας, είναι ένα διεθνές φεστιβάλ πυρο- τεχνημάτων και αερόστατων, μοναδικό στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη. Παγκοσμίως γνω- στές εταιρείες πραγματοποιούν φαντασμαγορικά σόου πυροτεχνημάτων με συνοδεία μουσικής για τέσσερις ημέρες. Επίσης στα τέλη Μαΐου πολύχρωμα και πολυσχεδή αερόστατα απ’ όλη την Ευρώπη καταφθάνουν στο Μπρνο και οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να απολαύσουν μία βόλτα. Μουσική -Λογοτεχνία Μπέντριχ Σμέτανα (Bedřich Smetana 1824-1884). Τσέχος μουσικο- συνθέτης του Ρομαντισμού. Είναι γνωστός για το συμφωνικό ποίημά του Vltava (Μολδάβας), το δεύτερο από τα 6 της συλλογής Má vlast («Η χώρα μου»), και για την όπερά του Η ανταλλαγμένη νύφη. Ο Σμέτανα ήταν ο πρώτος συνθέτης που έγραψε μουσική σε συγκεκριμένα τσέχικα θέματα και χαρακτήρα. Πολλές από τις όπερές του είναι βασισμένες σε τσεχικούς μύθους. Χρησιμοποίησε πολλούς τσεχικούς ρυθμούς χορού και οι μελωδίες του μερικές φορές μοιάζουν με τα λαϊκά τραγούδια της Τσεχίας. Άσκησε μεγάλη επιρροή στον Αντονίν Ντβόρζακ, ο οποίος χρησιμοποίησε επίσης τσεχικά θέματα στα έργα του. Κάθε χρόνο, στην επέτειο του θανάτου του, ξεκινάει το Διεθνές μουσικό φεστιβάλ της Πράγας. Αντονίν Λέοπολντ Ντβόρζακ (Antonín Leopold Dvořák 1841-1904). Τσέχος συνθέτης της ρομαντικής περιόδου, που χρησιμοποίησε στο έργο του το μουσικό ιδίωμα και τις μελωδίες της 100