ประวัติเกาะช้าง

แหลง่ เรียนรู้ เรื่อง ประวัติความเปน็ มาของเกาะชา้ ง ศนู ยก์ ารศึกษานอกระบบ และการศึกษาตามอธั ยาศัยอาเภอเกาะชา้ ง

คำนำ จำกแนวทำงกำรขับเคล่ือนกำรดำเนินงำน สำนักงำน กศน. ประจำปี งบประมำณ พ.ศ. 2563 จนถึงปัจจุบัน กำรเผยแพร่กิจกรรมกำรทำงำนโดยกำร ประชำสัมพันธ์และกำรสื่อสำรเพ่ือกำรรับรู้ถึงแนวทำงกำรจัดกำรศึกษำออนไลน์ ของ กศน. กำรจัดกิจกรรมต่ำงๆ ควรต้องประชำสัมพันธ์และกำรสื่อสำรให้ หนว่ ยงำนและสถำนศึกษำ ผู้เรียน และประชำชน รับรู้ถึงแนวทำงกำรจัดกำรศึกษำ ในเชิงกว้ำงทำงสังคมและเป็นที่ยอมรับ เพื่อสร้ำงกระแสให้ประชำชนและทุกภำค ส่วนของชุมชนเห็นควำมสำคัญ และเข้ำมำมีส่วนร่วมในกำรดำเนินกิจกรรม “ศูนยก์ ำรเรียนรูส้ ำหรบั ทกุ ชว่ งวยั กศน.” และกิจกรรมทกุ ดำ้ นอย่ำงเป็นรปู ธรรม ดังน้ันห้องสมุดประชำชนอำเภอเกำะช้ำง จึงได้จัดทำเอกสำรเผยแพร่ ในรูปแบบ E-BOOK เพ่ือสำมำรถนำไปเผยแพร่ประชำสัมพันธ์ต่อไปและสำมำรถ นำไปใชป้ ระโยชน์ในโอกำสขำ้ งหนำ้ ตอ่ ไป หอ้ งสมดุ ประชำชนอำเภอเกำะช้ำง ธนั วำคม 2563

สำรบญั เรือ่ ง หน้ำ ความเปน็ มาและความสาคญั 1 เกาะชา้ งฝ่ังตะวันตก หรอื เกาะช้างเลี้ยวขวา 6 เกาะช้างใต้ 7 ชว่ งเวลาท่ีเหมาะสมสาหรบั การทอ่ งเที่ยวบนเกาะชา้ ง ภมู ปิ ญั ญา อาชพี ดัง้ เดมิ ของชุมชนเกาะช้าง 8 9

1 ควำมเป็นมำและควำมสำคญั อาเภอเกาะช้างมีประวัติความเป็นมาอันยาวนาน เดิมเกาะช้างเป็นเกาะที่ไม่มีชุมชนตั้งถ่ินฐานอาศัย เป็นเพียง ท่าจอดเรือหลบลมมรสุมแหล่งเสบียงอาหารและน้าจืดเท่าน้ัน มีเรือสาเภาจากเมืองจีนเดินทางเข้ามาค้าขาย ผ่านเมืองญวน เมืองเขมร เมืองเกาะกง และเข้ามาถึงเมืองตราด เรือสาเภา จะมาพักหลบคลื่นมรสุมในระหว่างเดือน พฤษภาคม – ตุลาคม หมู่เกาะช้าง บริเวณบ้านด่านใหม่ บ้านคลองสน อ่าวสลักเพชร หรืออ่าวสลัด และอ่าวบางเบ้า จากการสอบถามผู้เฒ่าผู้แก่ท่ีมีชีวิต อยู่บนเกาะช้างเป็นเวลานาน หรือมีบรรพบุรุษเป็นคนจีน เช่ือว่า ชาวจีนมากับเรือสาเภาจะเป็นกลุ่มแรกท่ีมาอาศัยต้ังถ่ินฐานทามา หากินอย่บู นเกาะชา้ ง

2 ในปี 2440 ได้จัดต้ังอาเภอขึ้น ใช้ชื่อว่าอาเภอ เกาะช้าง ตั้งอยู่ที่บ้านด่านใหม่ ตาบลเกาะช้าง พ้ืนท่ีของอาเภอ เกาะช้างในสมัยนั้นรวมถึงตาบลแหลมงอบ สาเหตุที่ต้ังเป็น บ้านด่านเพราะเป็นแหล่งรวมของการค้าขาย เรือสาเภาจีนจะนา สนิ คา้ จากเมอื งจีนมาลงขายส่วนหน่ึงและแลน่ ต่อไปในเมอื งกรุง ในปี 2450 ย้ายท่ีว่าการอาเภอเกาะช้าง ไปอยู่ฝั่ง แหลมงอบ เน่ืองจากเรือสาเภาจีนเดินทางเข้ามาค้าขายน้อยลง ประชาชนจากตาบลแหลมงอบไม่ค่อยเดินทางมาอาเภอเกาะช้าง การติดต่อกับอาเภอเกาะช้างมีความลาบากเพราะคลื่นแรงเกือบ ตลอดปี ทางราชการจึงย้ายที่ว่าการอาเภอเกาะช้างไปตั้งอยู่ที่ฝ่ัง ตาบลแหลมงอบแต่ยงั ใชช้ ่ือว่าอาเภอเกาะช้างอยู่

3 ในปี 2484 ได้เกิดสงครามระหว่างทหารไทยและ ฝรั่งเศส โดยโดนโจมตีอย่างหนัก เป็นผลทาให้เรือรบแห่งราชนาวี ไทยหลายลาไม่สามารถต่อสู้ได้ต่อ ถ้าไม่มีหน่วยเรือรบแห่งราชนาวี ไทยขัดขวางไว้ในวันนั้น จังหวัดตราดอาจจะถูกเรือของฝร่ังเศส ทาลายทั้งหมดก็เป็นได้ สาหรับซากเรือรบหลวงขณะนี้ยังจมอยู่ บริเวณยุทธนาวีเกาะช้างคร้ังน้ัน ซึ่งทางจังหวัดตราดได้จัดงาน “ยทุ ธนาวเี กาะชา้ ง วนั ที่ 17 มกราคม” เป็นประจาทกุ ปี เพ่ือราลึก ถงึ วีรกรรมของทหารเรอื เหล่าน้ัน

4 ในปี 2537 ได้จัดต้ังเป็นก่ิงอาเภอเกาะช้าง โดยอาเภอ แหลมงอบได้แบ่งแยกออกเป็น 2 ตาบล คือ ตาบลเกาะช้าง มี 4 หมู่บ้าน และตาบลเกาะช้างใต้ มี 5 หมู่บ้าน เน่ืองจาก เกาะช้างมีสถานธรรมชาติท่ีสวยงาม มีน้าตก หาดทราย ทิวเขา เขยี วขจี เกิดโรงแรม รีสอรท์ ขนึ้ มากมาย และในปี 2550 กิ่งอาเภอเกาะช้าง ได้ยกฐานะ เป็นอาเภอเกาะชา้ ง

5 เกาะชา้ งเป็นเกาะหน่งึ ในอุทยานแหง่ ชาติหมู่เกาะชา้ ง ทมี่ ีเกาะเล็ก เกาะน้อยรวมกนั กวา่ 40 เกาะ มีเน้ือทปี่ ระมาณ 429 ตารางกโิ ลเมตร มีสภาพปา่ อุดมสมบรู ณ์ พืน้ ที่กลางเกาะเป็นภูเขา สลบั ซบั ซ้อนและปา่ ดิบชน้ื มที ่รี าบอยู่ตามขอบเกาะกอ่ นถงึ ชายหาด ของอ่าวต่าง ๆ ทรี่ าบเหลา่ น้สี ว่ นใหญ่เปน็ สวนมะพร้าว สวนยางพารา และสวนผลไม้อื่น ๆ สว่ นยอดเขาท่สี ูงที่สุดบนเกาะชา้ ง ยอดเขาสลัก เพชร มคี วามสงู 744 เมตร อันเป็นแหล่งกาเนดิ น้าตกและธารนา้ หลายสายทหี่ ล่อเลย้ี งวถิ ีชวี ติ ของผคู้ นบนเกาะ เกาะชา้ งมีสถานทีท่ อ่ งเทย่ี วมากมายหลายแห่ง มีนา้ ตกที่ขึ้นชื่อ และมหี าดทรายท่สี วยงาม อีกท้ังยังมปี ระวตั ิศาสตรแ์ ละการตาม รอยเสด็จประพาสของ ร.5 ท่ีเสดจ็ มาท่ีนีถ่ ึง 12 ครงั้ รวมท้งั ความ สมบรู ณ์ของปา่ ชายเลน และเสน่ห์ของวิถชี วี ติ แบบชาวเกาะ อกี หน่งึ จดุ ทเ่ี ดน่ ก็คอื เวลานอนเล่นทีช่ ายหาดของเกาะช้างจะไมร่ ้สู กึ เหนียว ตัวเหมือนทะเลทอ่ี ื่น

6 เกาะชา้ งมสี ถานท่ีท่องเที่ยวมากมายหลายแหง่ มีน้าตกท่ี ขน้ึ ชือ่ และมหี าดทรายทสี่ วยงาม อีกท้งั ยังมีประวตั ศิ าสตร์และ การตามรอยเสด็จประพาสของ ร.5 ท่ีเสด็จมาทน่ี ถี่ ึง 12 คร้ัง รวมทัง้ ความสมบูรณ์ของปา่ ชายเลน และเสน่ห์ของวถิ ชี วี ติ แบบชาวเกาะ อีกหนึง่ จุดทีเ่ ดน่ ก็คอื เวลานอนเล่นทช่ี ายหาดของเกาะชา้ งจะไมร่ ู้สึก เหนยี วตัวเหมอื นทะเลทีอ่ นื่

7 เกาะช้างถกู แบ่งออกเปน็ 2 ฝ่ัง ซ่ึงมีธรรมชาติและ ความสวยงามทีไ่ มแ่ พก้ นั ยังมคี วามสาคัญทางประวัติศาสตร์ให้ได้ คน้ หามากมาย เกำะช้ำงฝั่งตะวนั ตก หรือ เกำะช้ำงเล้ียวขวำ เป็นโซนท่องเท่ียว ทคี่ ึกคักมากทสี่ ดุ เต็มไปด้วยทพ่ี กั ช่ือดังมากมาย มชี ายฝ่ัง หาด ทรายให้เล่นนา้ ตง้ั แตเ่ หนอื จรดใต้ ชายหาดที่ได้รบั ความนิยมได้แก่ หาดทรายขาว หาดคลองพรา้ ว และ หาดไก่แบ้ มจี ุดชมววิ ทส่ี วย และสูงท่ีสุดอย่ใู นพ้ืนท่ีของซีววิ รีสอรท์ อกี ท้งั ยงั มีของขวญั จาก ธรรมชาตมิ ากมายทรี่ อให้เราไปสัมผัส เช่น ทะเลแหวกทีเ่ กาะมันใน และ หมเู่ กาะเลก็ ๆนา่ รกั ที่ซุกซอ่ นอยู่ใกล้นดิ เดยี ว หรือจะเปลีย่ น บรรยากาศน่ังเรืออกไปตกหมึกตอนกลางคนื ก็สนุกไปอีกแบบ หากต้องการซื้อของฝากอาหารทะเลสดๆ แนะนาใหไ้ ปทีอ่ า่ วบาง เบา้ ท่ตี ง้ั อย่สู ุดปลายเกาะช้างฝั่งนี้

8 ส่วนเกำะชำ้ งใต้ คือตาบลหนึ่งท่ีอยใู่ นเขตการปกครอง ของกิง่ อาเภอเกาะช้าง จ.ตราด กนิ อาณาเขตคลอบคลุม โลนลีบ่ ีช (หาดท่านา้ ) , อ่าวใบลาน , อ่าวบางเบา้ , อา่ วสลักเพชร, อา่ วสลักคอก และมี 5หม่บู ้าน ได้แก่ บา้ นบางเบ้า บ้านสลักแพชร บา้ นเจ็กแบ้ บา้ นสลกั คอก แบะบ้านสลกั เพชรเหนอื ซ่งึ ส่วนนม้ี ีสถานท่ที อ่ งเท่ยี ว สาคัญๆ มากมายท่ีทกุ ท่านท่ีเคยมาเกาะชา้ งแล้วอาจจะยงั ไม่เคยไป ทิศเหนือ ตดิ กับ ต.เกาะชา้ ง กิ่ง อ.เกาะช้าง จ.ตราด ทิศใต้ ตดิ กบั ทะเลอ่าวไทย ก่งิ อาเภอเกาะกูด จ.ตราด ทิศตะวันออก ติดกบั อา่ วไทย อาเภอแหลมงอบ จ.ตราด ทศิ ตะวันตก ตดิ กับ อ่าวไทย

9 ชว่ งเวลำที่เหมำะสมสำหรับกำรทอ่ งเทีย่ วบนเกำะช้ำง ช่วงเดือนตลุ าคม – เมษายนจะเป็นช่วงท่ีเหมาะในการเที่ยว เกาะช้างเพราะมีคล่ืนลมทส่ี งบ ส่วนช่วงเวลาระหวา่ งเดือน พฤษภาคม-กันยายน เปน็ ชว่ งฤดมู รสมุ โดยเฉพาะชว่ งเดอื น พฤษภาคมทะเลจะมคี ล่นื ลมแรง สว่ นเดือนสิงหาคมฝนจะตกมาก ทีส่ ุด นักทอ่ งเท่ยี วจึงควรตรวจสอบสภาพอากาศและคลน่ื ลมก่อน การเดนิ ทาง อย่างไรกด็ ีเกาะช้างเป็นเกาะทสี่ ามารถเทีย่ วได้ตลอด ท้งั ปี ไมว่ ่านกั ท่องเทย่ี วจะมาในชว่ งฤดูไหน คณุ จะสามารถสมั ผัสได้ ถึงความงดงามของธรรมชาติท่แี ตกตา่ งกันไปในแตล่ ะช่วงฤดู ถา้ ตดั สนิ ใจไม่ไดว้ า่ จะมาเท่ียวฤดูไหนดี เป็นไปไดก้ ็มาเทยี่ ว เกาะช้างท้ังฤดูร้อน ฝนและหนาวไปเลย

10 ภู มิ ปัญ ญำ อ ำ ชี พ ดั้ง เดิ ม ข อ ง ชุ ม ช น เ ก ำ ะ ช้ ำ ง การอาชีพชาวเกาะ มีการทาสวนมะพร้าว การประมงและการหา สินค้าของปา่ ตามป่าเขาเปน็ พ้ืนแตเ่ ฉพาะทเ่ี กาะช้าง

11 ภู มิ ปัญ ญำ อ ำ ชี พ ด้ัง เดิ ม ข อ ง ชุ ม ช น เ ก ำ ะ ช้ ำ ง นอกจากนี้ยังมีการประกอบอาชีพทาสวนยางพารารับเบอร์ กับสวนผลไม้เบ็ดเตล็ดบ้างเพราะพื้นท่ีเกาะช้างมีพื้นท่ีราบ ทานา ทาสวนได้มาก ดังนั้นการเลี้ยงสัตว์ส่วนใหญ่จะเลี้ยงไว้เป็นพาหนะ หรือใช้ในการทานา เช่นกระบือ ที่เกาะช้างสมัยก่อนมีการเลี้ยงไว้ มาก เพราะนอกจากจะใช้ไถนา การลากเข็นไม้แล้ว ยังมีการขาย กระบือส่งไปบนฝ่ัง ทางแขวงจังหวัดตราดอีกด้วย สัตว์จาพวกท่ี เลยี้ งเพื่อเปน็ อาหารมี สกุ ร เปด็ ไก่ เล้ียงกนั ทัว่ ไป

12 ที่ปรึกษำ นายภาสกร ชมภบู ตุ ร ผู้อานวยการ กศน.อาเภอแหลมงอบ รักษาการในตาแหนง่ ผ้อู านวยการ กศน.อาเภอเกาะช้าง นางสาวกติ ตวิ รา ภวู านร ครผู ชู้ ่วย นายมนตรี ศรีบญุ เรอื ง ครผู ู้ช่วย นางสาววาสนา อยุ้ อลงกรณ์ ครอู าสาฯ นางกาญจนา พณิ เสนาะ ครู กศน.ตาบล ช่ำงภำพ นางสาวพรกมล ขนรกุล บรรณารกั ษ์ คณะผจู้ ดั ทำ นางสาวพรกมล ขนรกุล บรรณารักษ์ แหลง่ ที่มำของขอ้ มูล 1. http://kohchang.guru เว็บประวตั เิ กาะชา้ ง 2. นายฉลาด ขนรกุล ชาวบ้าน บ้านด่านใหม่ หมู่ 2 ตาบล เกาะช้าง อาเภอเกาะชา้ ง จงั หวดั ตราด 3. นายวัชระ มันทวิล ผู้นาชุมชน หมู่ 3 บ้านคลองสน ตาบล เกาะช้าง อาเภอเกาะชา้ ง จังหวัดตราด