ธ.ค.62 ตำบลด่านทับตะโก อ.จอมบึง จ.ราชบุรี

กศน.ตำบลด่ำนทับตะโก ศนู ย์กำรศกึ ษำนอกระบบและกำรศกึ ษำตำมอธั ยำศยั อำเภอจอมบึง สำนกั งำนสง่ เสริมกำรศกึ ษำนอกระบบและกำรศกึ ษำตำมอธั ยำศัยจังหวัดรำชบรุ ี สำนกั งำนสง่ เสริมกำรศกึ ษำนอกระบบและกำรศกึ ษำตำมอัธยำศัย สำนักงำนปลดั กระทรวงศกึ ษำธิกำร กระทรวงศึกษำธิกำร

คำนำ ด้วย กศน.ตำบลด่ำนทับตะโก ได้ดำเนินกำรจัดทำภูมิปัญญำในท้องถ่ินให้กับประชำชนในพื้นท่ี ตำบลด่ำนทับตะโก เพื่อเพ่ิมพูนควำมรู้ซ่ึงควำมรู้และทักษะกำรในกำรดำเนินชีวิตแบบพอเพียง สำมำรถเรียนรู้ และฝึกฝนได้ทั้งจำกกำรศึกษำด้วยตนเองและรับกำรถ่ำยทอดจำกคนอ่ืน กำรนำภูมิปัญญำมำเผยแพร่เพ่ือให้ ประชำชนในพ้ืนที่ได้นำไปใช้และเรียนรู้ เพ่ือเพ่ิมอำชีพและประสบกำรณ์ให้กับตนเองและครอบครัว ให้มีกำร เจริญเติบโตอย่ำงต่อเน่ืองและเก้ือกูลในกำรผลิตซึ่งกันและกัน โดยกำรใช้ทรัพยำกรที่มีอยู่และไม่มีสำรพิษ เช่น ดิน น้ำ แสงแดด อย่ำงเหมำะสมเกิดประโยชน์สูงสุง มีควำมสมดุลย์ของสภำพแวดล้อมอย่ำงต่อเนื่อง และเกิดผลในกำรเพ่ิมพูนควำมอุดมสมบูรณ์ของทรัพยำกร ธรรมชำติด้วย กศน.ตำบลด่ำนทับตะโก หวังวำ่ เอกสำรเลม่ นคี้ งมป้ี ระโยชน์ตอ่ ผอู้ ่ำนปละผ้ปู ฎบิ ตั งิ ำนตอ่ ไป กศน.ตำบลดำ่ นทบั ตะโก ธนั วาคม 2562

สำรบญั หนำ้ คานา 1 สารบัญ 4 กศน.ตาบลด่านทับตะโก 7 10 - ภูมปิ ญั ญาขนมกลว้ ยฉำบ 3 รส ปลอดสำร : คุณวัน คะณำ - ภูมิปญั ญาไม้กวำดทำงมะพร้ำว : คุณลำใย ผลบุรีรตั น์ - ภมู ิปัญญากำรเล้ียงไก่ชน : คณุ สมควร ทองบำงหลวง คณะผู้จัดทา

1 แบบบนั ทกึ ชุดข้อมลู คลังปัญญา-ภูมปิ ญั ญาท้องถนิ่ ตาบลดา่ นทับตะโก อาเภอจอมบึง จังหวัดราชบรุ ี ชื่อภมู ปิ ัญญา : ขนมกล้วยฉาบ 3 รส ปลอดสาร ชื่อ นางวัน นามสกุล คะณา วนั เดือนปเี กิด - พ.ศ. 2494 ทอ่ี ยู่ปจั จุบนั (ท่สี ามารถติดต่อได)้ บา้ นเลขท่ี 6 หมู่ที่ 17 ตาบล/แขวง ด่านทบั ตะโก อาเภอ/เขต จอมบงึ จังหวัด ราชบรุ ี รหสั ไปรษณยี ์ 70150 โทรศัพท์ 061 – 6821734 Line ID - E-mail address - Facebook - ความเปน็ มาของบุคคลคลงั ปญั ญา คุณวัน คะณา ( ป้าวัน ) เป็นชำวบ้ำน ท่ีอยู่ในชุมชนบ้ำนโปร่งแก หมู่ 17 ตำบลด่ำนทับตะโก อำเภอจอมบึง จังหวัดรำชบุรี พ้ืนของชมุ ชนบ้ำนโปร่งแกน้ัน เปน็ พื้นที่เกษตรกรรม ชำวบ้ำนส่วนใหญ่ทำกำร ปลูกผัก ปลูกอ้อย ปลูกกล้วย บ้ำนของป้ำวันนั้น พ้ืนท่ีส่วนใหญ่นั้นจะปลูกกล้วยน้ำว้ำ กล้วยหอม ซึ่งมี ช่วงหนึ่งที่กล้วยเกิดกำรล้นตลำดทำให้ขำยไม่ได้ ป้ำวันจึงคิดท่ีจะนำกล้วยที่ขำยไม่ได้มำแปรรูปเพ่ือเพ่ิมมูลค่ำ และสร้ำงรำยได้ให้กับตนเองและครอบครัว บวกกับป้ำวันเป็นคนท่ีมีควำมรู้ควำมสำมำรถมำกกมำย และ หลำกหลำยในเร่ืองของกำรทำขนม อำทิ เช่น กำรทำขนมดอกจอก ขนมเบ้ือง ขนมครกชำววัง ขนมกล้วย ป้ำวันจึงมีกำรนำกล้วยท่ีสุกไปทำเป็นขนมกล้วย และนำไปตำกแดด เพ่ือทำเป็นกล้วยตำก ส่วนกล้วยที่ดิบน้ัน ป้ำวันได้นำไปทำเป็นกล้วยฉำบ กล้วยฉำบเคลือบน้ำตำล เพื่อออกมำขำยในชุมชน จำกกำรนำออกมำขำยสู่ ทอ้ งตลำดในชุมชนน้ัน ได้รบั กำรยอมรับไดไ้ มม่ ำกนัก หลังจำกกำรออกมำขำยได้สักระยะหนึ่ง ป้ำวันก็นำควำม คิดเห็นของลูกค้ำแต่ละคนมำปรับใช้ในกำรคิดสูตรทำกล้วยรูปแบบต่ำง ๆ และรสชำดต่ำง ๆ ให้สอดคล้องกับ ควำมต้องกำรของตลำด โดยเริ่มจำกกำรทำกล้วยม้วน กล้วยฉำบรสเค็ม กล้วยฉำบเคลือบน้ำตำล กล้วยอบ กรอบ กล้วยอบเนย แต่ขนมทีไ่ ดร้ ับกำรนิยมมำกที่สุดคือ กล้วยฉำบ ปัจจุบันป้ำวันไม่ต้องนำขนมท่ีทำออกมำ ขำยเองแลว้ เพรำะมีลกู ค้ำโทรมำสง่ั ซื้อและมำรบั ขนมเองทบี่ ้ำนของป้ำวัน ปัจจุบันกล้วยฉำบไดม้ ีกำรพัฒนำจน เป็น กล้วยฉำบ 3 รส ปลอดสำร และได้รับควำมนิยมอย่ำงมำก ซึ่งปัจจุบันนี้ป้ำวันต้องทำขนมกล้วยฉำบ สง่ แทบทกุ วัน เพ่ือให้เพยี งพอกับลกู ค้ำ จุดเดน่ ของภูมิปัญญาทอ้ งถนิ่ - เปน็ สถานท่ีถา่ ยทอดความรู้ - เปน็ แหล่งศกึ ษาดูงาน - เป็นแหล่งฝึกทดลองงานดา้ นคหกรรม วัตถดุ ิบทีใ่ ชป้ ระโยชน์ในการผลิตที่เกิดจากภูมิปญั ญา ซง่ึ พน้ื ท่ีอ่นื ไม่มี - กลว้ ยท่นี ามาแปรรูปปลกู ดว้ ยวธิ กี ารไมใ่ ช้สารเคมี - การใช้ปุ๋ยคอกในการปลูกกลว้ ยแทนสารเคมี

2 รายละเอยี ดของภูมิปญั ญาท้องถ่ิน - รูปแบบการถ่ายทอดความรู้ด้านการศึกษาดูงาน ด้านการอบรมให้ความรู้ ฝึกปฎิบัติในพ้ืนท่ีจริง ประโยชน์ท่ไี ดร้ ับจากภมู ิปญั ญาคือสามารถนาไปปฎิบัติได้จริง รปู แบบและลักษณะการถ่ายทอด การประชาสมั พนั ธ์ เผยแพร่ภูมิปัญญาทอ้ งถ่ิน ยังไม่เคยมีการเผยแพร/่ ใช้เฉพาะบคุ คล เคยเผยแพรเ่ ฉพาะในชมุ ชน มีการเผยแพร่ผา่ นสือ่ มวลชนและสือ่ อนื่ อยา่ งแพร่หลาย มกี ารดงู านจากบคุ คลภายนอกจานวน........ครัง้ จานวน........คน มกี ารนาไปใช้ อน่ื ๆ ( ระบุ ) ลักษณะของภมู ิปัญญาทอ้ งถน่ิ การพฒั นาตอ่ ยอดภมู ิปัญญาให้เป็นนวัตกรรม คณุ คา่ และความภาคภูมิใจ ภูมิปัญญาทอ้ งถิน่ /นวตั กรรมทคี่ ิดค้นข้ึนมาใหม่ ภูมิปัญญาทอ้ งถิ่นด่ังเดมิ ไดร้ ับการถา่ ยทอดมาจาก ภูมปิ ัญญาท้องถิ่นท่ไี ดพ้ ฒั นาและต่อยอด แบบเดิมคอื กลว้ ยท่ีขายไมไ่ ด้หรอื ล้นตลาดจะปลอ่ ยให้สุก แล้วนาไปตากแดด ทาเปน็ กลว้ ยตาก การพัฒนานาต่อยอดคือ การทากล้วยฉาบ 3 รส น้ัน ก็เหมือนการทากล้วยฉาบ โดยท่ัวไปจะมี ข้ันตอนและวิธีการท่ีคล้ายๆ กัน คือข้ันตอนแรกเริ่มด้วยการคัดเลือกกล้วยน้าว้า ท่ีแก่จัด นามาปอกเปลือก แล้วนามาหั่นเป็นแว่นๆ แต่เดิมจะใช้มีดหั่นตามยาวหรือขวางก็ได้ แต่ปัจจุบันนิยมนามาไสกับกบไสน้าแข็ง เพราะจะทาให้ได้แว่นกล้วยฉาบท่ีมีความหนาเท่าๆ กัน อีกทั้งเป็นการประหยัดเวลาด้วย จากนั้นนามาแกะแยก ช้ินออกเพ่ือให้ยางกล้วยแห้ง เอาไปทอดน้ามันท่ีร้อนจัดจนกรอบ แล้วตักใส่ที่พักให้สะเด็ดน้ามัน เม่ือทอดกล้วย หมดแล้ว เอากะทะใสน่ ้าตาล เนย น้าเล็กน้อย พรอ้ มด้วยเกลือพอมีรสเค็ม ตั้งไฟให้น้ารอ้ นจดั เคยี่ วจนส่วนผสม เหนียวเป็นยางมะตูม เอากล้วยที่ทอดแล้วลงคลุกกับน้าตาล ซึ่งชาวพัทลุง จะเรียกวิธีการน้ีว่า \"หราน้าผึ้ง\" หรือ \"ฉาบน้าตาล\" ฉาบจนน้าตาลเกาะติดกล้วยและแห้ง ท้ิงไวใ้ ห้เย็นแล้วจึงบรรจุภาชนะเก็บได้ กล้วยฉาบ 2 ชนิด คือ กล้วยฉาบรสหวาน และกล้วยฉาบรสเค็ม กล้วยฉาบท้ัง 2 ชนิดนี้ มีขั้นตอนและ วิธีการทาอย่างเดียวกัน จะแตกต่างกันเล็กน้อย ตรงที่กล้วยฉาบรสเค็มไม่ต้องใช้น้าตาลเป็นส่วนผสมเท่านั้น การทากล้วยฉาบ เป็น วัฒนธรรมการถนอมอาหารที่ได้กระทาสืบต่อกันมานาน นอกจากจะทากันในครัวเรือน เพ่ือบริโภคกันเองแล้ว ปัจจุบนั ยงั ไดม้ ีการพฒั นาปรับปรงุ วธิ ีการไปสูก่ ารจาหน่าย และได้พัฒนาเป็นอุตสาหกรรมในครอบครัว

3 รูปภาพเจ้าของภมู ปิ ญั ญา นางวนั คะณา ( เจา้ ของภูมปิ ัญญา ขนมกล้วยฉาบ 3 รส ปลอดสารพิษ ) รปู ภาพภมู ปิ ญั ญา กล้วยฉาบ 3 รส ปลอดสาร ขนั้ ตอนวิธกี ารทากลว้ ยฉาบ 3 รสปลอดสาร

4 แบบบันทกึ ชดุ ข้อมูลคลงั ปญั ญา-ภมู ปิ ญั ญาทอ้ งถน่ิ ตาบลด่านทับตะโก อาเภอจอมบึง จังหวดั ราชบรุ ี ชอ่ื ภมู ิปัญญา : ไม้กวาดทางมะพร้าว ชอื่ นางลาใย นามสกลุ ผลบรุ รี ัตน์ วนั เดือนปีเกิด 1 กันยายน พ.ศ. 2509 ทอ่ี ยู่ปจั จุบัน (ทสี่ ามารถติดต่อได)้ บ้านเลขท่ี 43/1 หมทู่ ี่ 17 ตาบล/แขวง ด่านทับตะโก อาเภอ/เขต จอมบึง จงั หวดั ราชบรุ ี รหสั ไปรษณยี ์ 70150 โทรศพั ท์ 087-0987210 Line ID 092 – 2737904 E-mail addrese - Faceboo นกแขกเต้า เฒา่ แตก่ าย ความเป็นมาของบคุ คลคลงั ปญั ญา คุณลำใย ผลบุรีรัตน์ ( พ่ีใย ) มีอำชีพทำกำรเกษตรกรรม ปลูกผัก ปลูกอ้อย ซ่ึงไม่เพียงพอกับ รำยจ่ำยของครอบครัว พ่ีใยจึงหำอำชีพอื่น ๆ เสริมเพ่ือเพิ่มรำยได้ให้กับครอบครัวของตนเอง โดยกำรเลี้ยงไก่ ไข่ พี่ใยได้เข้ำรว่ มเรียนวิชำชพี ชั้นเรียน วิชำกำรทำไม้กวำดทำงมะพร้ำว ไม้กวำดออ่ น กบั ทำง กศน.ตำบลดำ่ น ทับตะโก จนสำมำรถทำขำยสู่ท้องตลำดได้ ซึ่งถึอได้ว่ำ พี่ใย น้นั ประสบควำมสำเร็จในเรื่องของกำรทำไม้กวำด ทำงมะพร้ำว ไม้กวำดอ่อน พี่ใยพัฒนำฝีมือมำตลอดจนปัจจุบัน ถือได้ว่ำเป็นผู้มีควำมรู้ควำมชำนำญในเร่อื งกำร ทำไม้กวำด พี่ใยไดท้ ำกำรชวนเพ่ือนบ้ำนในชุมชนบำ้ นโปร่งแก มำเข้ำร่วมเปน็ กล่มุ เพื่อทำกำรจัดต้ังกลุ่มในกำร ทำไม้กวำดทำงมะพร้ำว ไม้กวำดอ่อน ส่งขำยชุมชนตำบลด่ำนทับตะโก ปัจจุบันสำมำรถจัดตั้งกลุ่มไม้กวำด จนสำมำรถทำกำรผลิตสินค้ำ ออกขำยได้ตำมควำมต้องกำรของตลำด กลุ่มไม้กวำดบำ้ นโปร่งแก ผลติ ไม้กวำด จนเป็นท่ียอมรับของคนในชุมชนและหน่วยงำนต่ำง ๆ จนกระทั้งได้รับงบประมำณสนันสนุนจำก พัฒนำชุมชน ในเร่อื งของกำรตอ่ ยอดและขยำยผล ในเรอื่ งของไม้กวำด จดุ เด่นของภูมปิ ัญญาทอ้ งถน่ิ - เป็นสถานที่ถ่ายทอดความรู้ - เปน็ แหลง่ ศึกษาดูงาน - เปน็ แหล่งฝึกทดลองงานด้านหตั ถกรรมหญ้าแฝก วัตถุดิบท่ีใชป้ ระโยชนใ์ นการผลิตที่เกิดจากภมู ิปัญญา ซ่ึงพื้นทอี่ ่นื ไมม่ ี - ก้านไม้กวาดทางมะพร้าวมียาว เหนีย่ ว - ด้ามไมก้ วาดทาจากไม้ไผ่ป่าชุมชน รายละเอยี ดของภูมิปญั ญาท้องถิ่น - รูปแบบการถ่ายทอดความรู้ด้านการศึกษาดูงาน ด้านการอบรมให้ความรู้ ฝึกปฎิบัติในพื้นท่ีจริง ประโยชนท์ ีไ่ ดร้ บั จากภูมปิ ญั ญาคือสามารถนาไปปฎบิ ตั ไิ ดจ้ รงิ

5 รปู แบบและลกั ษณะการถา่ ยทอด การประชาสมั พนั ธ์ เผยแพร่ภมู ิปญั ญาทอ้ งถิ่น ยงั ไมเ่ คยมกี ารเผยแพร่/ใช้เฉพาะบคุ คล เคยเผยแพรเ่ ฉพาะในชมุ ชน มกี ารเผยแพรผ่ า่ นสอ่ื มวลชนและสื่ออ่ืนอย่างแพร่หลาย มกี ารดงู านจากบุคคลภายนอกจานวน........ครงั้ จานวน........คน มกี ารนาไปใช้ อ่ืน ๆ ( ระบุ ) ลักษณะของภมู ิปัญญาท้องถ่นิ การพฒั นาต่อยอดภมู ิปัญญาใหเ้ ป็นนวตั กรรม คณุ คา่ และความภาคภูมใิ จ ภมู ปิ ญั ญาทอ้ งถ่นิ /นวตั กรรมท่คี ดิ ค้นขนึ้ มาใหม่ ภูมิปัญญาท้องถ่ินดง่ั เดมิ ไดร้ ับการถ่ายทอดมาจาก ภูมปิ ญั ญาท้องถิ่นท่ีได้พฒั นาและตอ่ ยอด แบบเดิมคอื กา้ นทางมะพร้าวมาเหลาแล้วมัดเปน็ กา แลว้ ใสด่ ้ามเลย การพัฒนานาต่อยอดคือ นาก้านมะพร้าวท่ีเหลาและผึ่งแดดให้แห้งสนิทแล้วมามัดรวมกันเป็นมัดเล็ก ๆ ประมาณ 6 มัดนาก้าน จากนั้นตัดโคนก้านให้เป็นระเบียบเสมอกัน ส่วนไม้ไผ่ที่เตรียมไว้ให้นามาตอกตะปู บริเวณปลายไม้ 2 จุด โดยแต่ละจุดควรห่างกันประมาณ 10 เซนติเมตร และที่สาคัญต้องตอกให้เหลือหัวตะปู โผล่ไวป้ ระมาณ 1 เซนติเมตร แล้วนาเชือกหรอื ลวดมามดั กบั หวั ตะปูด้วยเสร็จแลว้ ใหเ้ อากา้ นมะพร้าวท่เี ราแบ่งไว้ เป็นมัด ๆ มาล้อมปลายด้ามไม้ไผ่ โดยให้โคนก้านสูงกว่าตะปูเล็กน้อย แล้วนาเชือกหรือลวดที่เราผูกติดกับหัว ตะปูไว้ทั้งสองจุดมามัดรอบก้านมะพร้าวให้แน่นชิดติดกัน อาจมัดด้วยลวดทับอีกชั้นหรือตอกตะปูให้แน่น ปอ้ งกันไมใ่ หท้ างมะพร้าวขยับขณะใช้งาน แลว้ นาไปขายท่รี า้ นคา้ ของชมุ ชน

6 รูปภาพเจ้าของภูมิปญั ญา นางลาไย ผลบุรีรัตน์ ( เจ้าของภูมปิ ัญญา ไม้กวาดทางมะพรา้ ว ) รูปภาพภมู ิปญั ญา ขณะกาลังไม้กวาดทางมะพรา้ ว ไมก้ วาดทางมะพรา้ วพร้อมจาหนา่ ย

7 แบบบันทกึ ชุดขอ้ มลู คลังปญั ญา-ภมู ิปญั ญาท้องถน่ิ ตาบลด่านทับตะโก อาเภอจอมบึง จังหวัดราชบรุ ี ชื่อภมู ิปัญญา การเล้ยี งไก่ชน ช่ือ นายสมควร นามสกลุ ทองบางหลวง วนั เดือนปเี กิด 4 มกราคม พ.ศ. 2515 ทอ่ี ยู่ปัจจบุ ัน (ทีส่ ามารถตดิ ต่อได้) บ้านเลขท่ี 9/2 หมู่ท่ี 17 ตาบล/แขวง ดา่ นทบั ตะโก อาเภอ/เขต จอมบึง จงั หวัด ราชบรุ ี รหัสไปรษณีย์ 70150 โทรศพั ท์ 061-6833602 Line ID - E-mail addrese - Facebook - ความเปน็ มาของบคุ คลคลงั ปัญญา คณุ สมควร ทองบำงหลวง ( ผู้ใหญ่บำ้ นหมู่ 17 ) ตำบลดำ่ นทบั ตะโก อำเภอจอมบึง จงั หวดั รำชบรุ ี เป็นผูใ้ หญ่บำ้ นทมี่ ีควำมรู้ ควำมสำมำรถหลำยด้ำนแตม่ ีอยู่หน่ึงด้ำนท่ีเปน็ ควำมช่นื ชอบมำตั้งแตย่ งั เยำว์วยั น้นั คือ กำรเลี้ยงไกช่ น ผ้ใู หญ่มีควำมสนใจและควำมชำนำญทำงดำ้ นนีม้ ำก โดยกำรเร่มิ สะสมไก่ชนจำก 1 ตวั จนปัจจุบัน ไดเ้ ลย้ี งไก่ชนไวจ้ ำนวนมำกมำย เพอ่ื เอำไว้ขำยและเอำไวช้ นกนั เอง ผูใ้ หญ่มคี วำมร้ดู ้ำนกำรเลย้ี งไกช่ น กำรให้ อำหำรไก่ ให้ยำไก่ และกำรปฐมพยำบำลเบื้องตน้ ให้กบั ไก่ เวลำที่ไก่ไปชนมำหรือได้รับบำดเจ็บ กำรเล้ยี งไกช่ น นั้นสำมำรถทำเปน็ อำชีพเสริมหรอื อำชพี หลักได้ ซึ่งไกช่ นบำงสำยพันธุ์ทีม่ ีคุณสมบัติพร้อมสำมำรถขำยได้ต้ังแต่ รำคำ 5,000 บำท ไปจนถึงรำคำสงู ถึงตัวละ 2.5 แสนบำท แต่ต้องอำศัยควำมทม่ี ีใจรักในกำรเลีย้ งไก่ชน โดย อำจจะเริ่มตน้ จำกไก่พื้นเมืองสำยพนั ธไ์ุ ก่ชนที่นยิ มเล้ียงค่อนขำ้ งแพรห่ ลำยคอื ไกช่ นพนั ธสุ์ ีเทำหมำบ้ำ ซ่งึ ถือเปน็ สำยพนั ธุโ์ หด เวลำไปตกี นั คู่ตอ่ สูถ้ ึงขั้นตำยคำเวทีอยำ่ งเดียว นอกจำกน้กี ย็ ังมไี ก่ชนสำยพันธเุ์ ดอื ดน่งิ ทีช่ อบจกิ หวั จิกตวั จนเปน็ แผลลึก ถือเปน็ พนั ธไ์ุ กช่ นท่ีคนไทยนยิ มเล้ียงมำกเชน่ กัน เพรำะเป็นไก่พื้นเมอื งของไทยแท้ กำร เลย้ี งออกชน ถือเป็นศลิ ปะอย่ำงหนง่ึ วิธีกำรเลีย้ งไก่ชนน้ันจะแตกต่ำงจำกกำรเลี้ยงไก่ไข่ หรอื กำรเล้ียงไกบ่ ้ำน ธรรมดำทั่วไป ตรงทก่ี ำรเลยี้ งไกช่ นต้องดูแลอย่ำงใกล้ชิด และตอ้ งพำไปออกสงั เวียน เพื่อเปน็ กำรซ้อมภำยในตวั เมือ่ ได้เลอื กไกช่ นมำแล้ว ไมว่ ่ำจะเปน็ ไกส่ ำยพนั ธุ์อะไรก็แล้วแต่ ตอ้ งมสี ถำนที่พร้อมพ้ืนท่ีเล้ียงไก่ชน มพี ้นื ทีป่ ล่อย ให้ไก่ได้เดิน อย่ำงน้อยควรมคี วำมกว้ำง 2 เมตร ยำว 4 เมตร และควรทจี่ ะมีคอนให้ไก่เกำะ เพื่อที่ไก่จะไดบ้ นิ เกำะคอน เปน็ กำรออกกำลงั กำยไปในตัว เล้ำปล่อย ควรมีอำกำศท่ีถำ่ ยเทไดส้ ะดวก มแี สงแดดอ่อนๆส่องถึง ได้ ภำชนะท่ใี สอ่ ำหำรควรจัดที่ใหด้ ูเรียบรอ้ ย เช็คนำ้ ที่ไก่กิน อยำ่ ใหข้ ำดหรือหมดและเป็นน้ำสะอำด เทคนคิ กำรเลี้ยงไก่ชน ผ้เู ล้ยี งควรหมนั่ สงั เกตไก่อย่ำงละเอียดในกำรออกกำลังกำยให้ไก่ชน เพรำะไกช่ นแต่ละตัวมีควำม แขง็ แรงของร่ำงกำยต่ำงกนั กำรเตะมุ้งนำน ๆ อำจทำใหไ้ กช่ นขำเสยี ได้ ไกช่ นสำยพนั ธุ์พมำ่ คือคู่ปรบั สำคัญของ ไกส่ ำยพนั ธ์ุไทย เช่น ไก่ไทยป่ำก๋อย หรือ ไกล่ ูกผสมที่มลี ีลำชน้ั เชิงบกุ ตี จำเปน็ อยำ่ งย่ิงที่จะตอ้ งหำไก่นวม หรอื ไก่ ปลำ้ ท่เี ป็นไก่ม้ำล่อ เพ่อื ฝึกกำรวง่ิ หรือเรยี กอีกอย่ำงว่ำฝึกกำรออกกำลังกำยปอด เพรำะระบบหำยใจไก่เลย้ี งชน จำเป็นอย่ำงมำก

8 จดุ เดน่ ของภูมปิ ัญญาท้องถ่นิ - เปน็ สถานที่ถา่ ยทอดความรู้ - เปน็ แหล่งศกึ ษาดูงาน วตั ถดุ ิบท่ีใชป้ ระโยชนใ์ นการผลติ ทเี่ กดิ จากภมู ปิ ัญญา ซ่ึงพื้นทอี่ ืน่ ไมม่ ี - ไกช่ นพ้นื บา้ นทีท่ าการเพาะเลยี้ งเอง ผสมพนั ธเ์ อง - สมุนไพรท่นี ามาทาการผสมอาหารใหไ้ กช่ นกนิ รายละเอียดของภมู ปิ ัญญาท้องถนิ่ - รูปแบบการถ่ายทอดความรู้ด้านการศึกษาดูงาน ด้านการอบรมให้ความรู้ ฝึกปฎิบัติในพ้ืนท่ีจริง ประโยชน์ทีไ่ ดร้ บั จากภมู ิปัญญาคอื สามารถนาไปปฎิบัติไดจ้ ริง รูปแบบและลักษณะการถา่ ยทอด การประชาสมั พันธ์ เผยแพร่ภมู ปิ ญั ญาทอ้ งถน่ิ ยงั ไมเ่ คยมกี ารเผยแพร่/ใช้เฉพาะบคุ คล เคยเผยแพรเ่ ฉพาะในชมุ ชน มีการเผยแพร่ผา่ นส่ือมวลชนและส่อื อนื่ อย่างแพร่หลาย มกี ารดงู านจากบุคคลภายนอกจานวน........ครง้ั จานวน........คน มีการนาไปใช้ อื่น ๆ ( ระบุ ) ลกั ษณะของภมู ปิ ญั ญาท้องถ่ิน การพัฒนาตอ่ ยอดภมู ิปัญญาให้เป็นนวัตกรรม คณุ ค่า และความภาคภูมใิ จ ภูมิปัญญาท้องถน่ิ /นวัตกรรมทีค่ ิดค้นขึน้ มาใหม่ ภมู ปิ ญั ญาท้องถ่ินดง่ั เดมิ ได้รบั การถ่ายทอดมาจาก ภมู ปิ ญั ญาท้องถิ่นท่ไี ด้พัฒนาและตอ่ ยอด แบบเดมิ คือ เลีย้ งไก่ดว้ ยการใหข้ ้าวเปลอื กตอนเช้า และทาขมนิ้ การพัฒนานาต่อยอดคือ ในข้ันตอนของการเพาะพนั ธุ์ใหไ้ ด้ลูกไก่ชนท่ีมีลักษณะดี คุณชานาญ บอกว่า จะคัดเลือกดูตามความเหมาะสมโดยการเพาะพันธุ์ไก่ชนก็เหมือนการเสี่ยงโชค บางคอกได้ลูกไก่ท่ีมีลักษณะดี หลายตัว ดังนน้ั การเพาะพนั ธุแ์ ตล่ ะครั้งจะมกี ารลุ้นอย่เู สมอ ซึ่งพอ่ พนั ธ์ุทใ่ี ช้ผสมพันธ์ุจะเลอื กให้มอี ายุ 1 ปี ผ่าน การชนและลงสนามแขง่ ขันจนไดร้ บั รางวัลมาบา้ ง ส่วนแม่พนั ธ์ุใช้ไกส่ าวทีม่ ีอายุ 8 เดือนข้ึนไป “การเพาะพันธุ์ไก่ ชน บางครั้งกต็ ้องใช้จนิ ตนาการ ว่าเราจะใชแ้ ม่พันธุ์สายพันธ์ุแบบนี้ แล้วเราต้องการนาพ่อพนั ธ์ุแบบไหนมาผสม เข้าด้วยกัน เพ่ือให้ได้ลูกไก่ออกมาแบบน้ี ก่อนที่จะจับคู่ผสมพันธุ์ 1 สัปดาห์ จะทาการบารุงพ่อแม่พันธุ์ให้มี โครงสร้างท่ีสมบูรณ์ก่อน ให้กินอาหารพร้อมกับฉีดยาบารุง หลังจากจับคู่แล้วแม่พันธุ์ก็จะให้ไข่ออกมา ใช้เวลา ฟักประมาณ 21 วัน พอได้ลูกไก่ออกมาเป็นตัว จะปล่อยให้แม่ไก่เลี้ยงลูกประมาณ 1 เดือน จากน้ันก็แยกแม่ไก่ ออกมาทาการบารุงและจบั คู่ผสมพนั ธ์ุเหมือนเดิม

9 รูปภาพเจ้าของภมู ปิ ัญญา นายสขุ เกษม ขนุ พิทักษ์ ( เจ้าของภมู ปิ ัญญา งานป้ันโต๊ะลายไม้) รูปภาพภูมปิ ัญญา การจับไก่ชน พอ่ พนั ธ์ แม่พันธ์ไกช่ น

10 คณะผจู้ ัดทำ ที่ปรึกษำ แจ้งหม่นื ไวย์ ผอ. กศน.อำเภอจอมบึง นำยนพรัตน์ ศรีพรหมทอง ครผู ู้ช่วย นำงศนั สนุ ีย์ รำ่ ง/เรียบเรยี งและจัดพิมพ์ นำงมัณฑนำ นิลอร่ำม ครู กศน.ตำบลดำ่ นทบั ตะโก

11 ปกหลงั