บทที่ 1

1 บทท่ี 1 ความรู้เบอื้ งต้นเกยี่ วกับคอมพวิ เตอรแ์ ละอุปกรณ์ โทรคมนาคม เทคโนโลยสี ารสนเทศ (Information Technology: IT) หรอื เทคโนโลยสี ารสนเทศและการสอ่ื สาร (Information and Communication Technologies: ICTs) กค็ อื เทคโนโลยสี องดา้ น หลกั ๆ ทป่ี ระกอบดว้ ย เทคโนโลยรี ะบบคอมพวิ เตอร์ และเทคโนโลยสี อ่ื สารโทรคมนาคมทผ่ี นวกเขา้ ดว้ ยกนั เพอ่ื ใชใ้ นกระบวนการจดั หาจดั เกบ็ สรา้ งและเผยแพรส่ ารสนเทศในรปู ตา่ งๆไมว่ า่ จะเป็นเสยี งภาพภาพเคลอ่ื นไหว ขอ้ ความหรอื ตวั อกั ษร และตวั เลข เพอ่ื เพมิ่ ประสทิ ธภิ าพ ความถกู ตอ้ ง ความแมน่ ยา และความรวดเรว็ ใหท้ นั ตอ่ การนาไปใชป้ ระโยชน์เทคโนโลยสี ารสนเทศ ปัจจุบนั หน่วยงานตา่ ง ๆ ทงั้ ภาครฐั และเอกชนไดน้ าเทคโนโลยี สารสนเทศ ไปประยกุ ตก์ นั อยา่ งกวา้ งขวาง งานประยกุ ตท์ ส่ี าคญั อยา่ งหน่งึ กค็ อื การสรา้ งระบบสารสนเทศแบบตา่ ง ๆ มกี ารนาเคร่อื งมอื และอุปกรณ์ เชน่ คอมพวิ เตอร์ ระบบการสอ่ื สารโทรคมนาคมไปใชใ้ นหน่วยงานหรอื ธุรกจิ ตา่ ง ๆ มงุ่ ไปทก่ี ารคดิ คน้ วธิ กี ารจดั เกบ็ ขอ้ มลู จากแหลง่ ขอ้ มลู การจดั ระบบขอ้ มลู ใหผ้ ใู้ ช้ สามารถใชข้ อ้ มลู รว่ มกนั ไดอ้ ยา่ งรวดเรว็ รวมถงึ การจดั ทารายงาน ตลอดจนการ จดั ทาผลลพั ธข์ องขอ้ มลู ใหส้ ามารถคน้ คนื ไดอ้ ยา่ งมปี ระสทิ ธภิ าพ

2 บทบาทความสาคญั เทคโนโลยสี ารสนเทศในประเทศไทย เทคโนโลยสี ารสนเทศเรม่ิ ใชง้ านในประเทศไทยเมอ่ื ไมน่ านมาน้ีเอง โดยในปี พ.ศ.2507 มกี ารนาคอมพวิ เตอรเ์ ขา้ มาใชใ้ นประเทศไทยเป็นครงั้ แรก และในขณะนนั้ เทคโนโลยสี ารสนเทศยงั ไมแ่ พรห่ ลายนกั จะมเี พยี งการใชโ้ ทรศพั ท์ เพ่อื การตดิ ตอ่ สอ่ื สารและนาคอมพวิ เตอรม์ าชว่ ยประมวลผลขอ้ มลู งานดา้ น สารสนเทศอ่นื ๆ สว่ นใหญ่ ยงั คงเป็นงานภายในสานักงานทย่ี งั ไมม่ อี ปุ กรณ์และ เครอ่ื งมอื ดา้ นเทคโนโลยมี าชว่ ยมากนักเมอ่ื มกี ารประดษิ ฐค์ ดิ คน้ อุปกรณ์ชว่ ยงาน สารสนเทศ เชน่ เครอ่ื งถ่ายเอกสาร โทรสาร และไมโครคอมพวิ เตอร์ อาชพี ของ ประชากรกป็ รบั เปลย่ี นมาสงู่ านดา้ นสารสนเทศมากขน้ึ สานักงานเป็นแหลง่ ทม่ี ี การใชเ้ ทคโนโลยสี ารสนเทศมากทส่ี ดุ เชน่ การใชค้ อมพวิ เตอรท์ าบญั ชเี งนิ เดอื น และบญั ชรี ายรบั รายจา่ ยการตดิ ตอ่ สอ่ื สารภายในและภายนอกโดยใชโ้ ทรศพั ท์ และโทรสาร การจดั เตรยี มเอกสารดว้ ยการใชเ้ ครอ่ื งถ่ายเอกสารและคอมพวิ เตอร์ งานดา้ นสารสนเทศมแี นวโน้มขยายตวั ทค่ี อ่ นขา้ งสดใสเพราะเทคโนโลยดี า้ นน้ี ไดร้ บั การสง่ เสรมิ สนับสนุนอยา่ งเตม็ ท่ี มกี ารวจิ ยั และพฒั นาใหเ้ กดิ ผลติ ภณั ฑใ์ หม่ ออกมาตอบสนองความตอ้ งการของมนุษยอ์ ยตู่ ลอดเวลา เทคโนโลยที ใ่ี ชใ้ น ระบบสารสนเทศ ทก่ี าลงั ไดร้ บั ความสนใจอยา่ งมากในขณะน้ี คอื เทคโนโลยสี อ่ื ประสม (Multimedia) ซง่ึ รวมขอ้ ความ ภาพ เสยี ง และวดี ที ศั น์เขา้ มาผสมกนั เทคโนโลยนี ้ีกาลงั ไดร้ บั การพฒั นาในอนาคตเทคโนโลยแี บบสอ่ื ประสมจะชว่ ย เสรมิ และสนบั สนุนงานดา้ นสารสนเทศใหก้ า้ วหน้าตอ่ ไป เป็นทค่ี าดหมายวา่ อตั รา การเตบิ โตของผทู้ างานดา้ นเทคโนโลยสี ารสนเทศ จะมมี ากขน้ึ แนวโน้มของเทคโนโลยสี ารสนเทศคอ่ ย ๆ กลายมาเป็นระบบรวม โดยใหค้ อมพวิ เตอรร์ ะบบหน่ึงทางานพรอ้ มกนั ไดห้ ลาย ๆ อยา่ ง นอกจากใช้ ประมวลผลขอ้ มลู ดา้ นบญั ชแี ลว้ ยงั ใชง้ านจดั เตรยี มเอกสารแทนเครอ่ื งพมิ พด์ ดี ใชร้ บั สง่ ขอ้ ความหรอื จดหมายกบั คอมพวิ เตอรท์ อ่ี ยหู่ า่ งไกลซง่ึ อาจอยคู่ นละซกี โลกในลกั ษณะทเ่ี รยี กวา่ “ไปรษณียอ์ เิ ลก็ ทรอนิกส์ ” (Electronic Mail หรอื E- Mail)

3 ระบบสารสนเทศ ระบบสารสนเทศ หมายถงึ ระบบทอ่ี าศยั เทคโนโลยคี อมพวิ เตอร์ เขา้ มาจดั การกบั ขอ้ มลู ในองคก์ ร เพอ่ี ใหบ้ รรลุเป้าหมายทต่ี อ้ งการอยา่ งมี ประสทิ ธภิ าพ ประกอบดว้ ย บคุ ลากร ฮารด์ แวร์ ซอรฟ์ แวร์ เครอื ขา่ ยการสอ่ื สาร และทรพั ยากรดา้ นขอ้ มลู สาหรบั จดั เกบ็ รวบรวม ปรบั เปลย่ี น และเผยแพร่ สารสนเทศเพอ่ื การนามาใชป้ ระโยชน์ในองคก์ ร องคป์ ระกอบของระบบสารสนเทศประกอบด้วยดงั นี้ 1.Hardware หมายถงึ อปุ กรณ์ทเ่ี กย่ี วขอ้ งในการจดั กระทากบั ขอ้ มลู ทงั้ ทเ่ี ป็น อปุ กรณ์คอมพวิ เตอร์ และอปุ กรณ์อน่ื ๆ เช่น เครอ่ื งคอมพวิ เตอร์ เครอ่ื งคดิ เลข 2. Software หมายถงึ ชุดคาสงั่ หรอื เรยี กใหเ้ ขา้ งา่ ยวา่ โปรแกรมทส่ี ามารถสงั่ การใหค้ อมพวิ เตอรท์ างาน ในลกั ษณะทต่ี อ้ งการภายใตข้ อบเขต ความสามารถทเ่ี ครอ่ื งคอมพวิ เตอร์ หรอื โปรแกรมนัน้ ๆ

4 3. User หมายถงึ กลุ่มผคู้ นทท่ี างานหรอื เกย่ี วขอ้ งกบั ระบบสารสนเทศ 4. Data หมายถงึ ขอ้ เทจ็ จรงิ ตา่ ง ๆ ทอ่ี าจอยใู่ นรปู แบบต่าง ๆ ไมว่ า่ จะเป็นตวั หนังสอื แสง สี เสยี ง สญั ญาณอเิ ลก็ ทรอนิกส์ ภาพ วตั ถุ หรอื หลาย ๆ อยา่ งผสมผสานกนั ซง่ึ ขอ้ มลู ทด่ี จี ะตอ้ งตรงกบั ความตอ้ งการของผใู้ ช้ 5. Procedure หมายถงึ ขนั้ ตอน กระบวนการตา่ ง ๆ ในการปฏบิ ตั งิ านในระบบ สารสนเทศ เมอ่ื ทงั้ 5 สว่ นดงั กลา่ วขา้ งตน้ ทางานประสานกนั สง่ ผลใหข้ อ้ มลู เกดิ การประมวลผล และนาไปใชป้ ระโยชน์ นัน่ กค็ อื สารสนเทศนัน่ เอง ซง่ึ สารเสนทศน้ีจะเป็นสารสนเทศทด่ี ี จะตอ้ งเป็นสารสนเทศทม่ี คี วามถกู ตอ้ งตรงกบั ความตอ้ งการของผใู้ ชแ้ ละทนั เวลาในการ ใชง้ าน กลา่ วโดยสรปุ กค็ อื กระบวนการสารสนเทศเป็นกระบวนการทท่ี าใหเ้ กดิ สารเสน เทศขน้ึ มานัน่ เอง ซง่ึ จะตอ้ งประกอบดว้ ยองคป์ ระกอบสาคญั 5 สว่ น นัน่ คอื

5 ระดบั ผใู้ ช้สารสนเทศ สามารถแบง่ ผใู้ ชร้ ะบบสารสนเทศตามการบรหิ ารจดั การไดเ้ ป็น 3 ระดบั คอื 1. ระดบั สงู เกย่ี วขอ้ งกบั ผบู้ รหิ ารระดบั สงู ซง่ึ มหี น้าทใ่ี นการกาหนดนโยบาย และวางแผนใหอ้ งคก์ รบรรลุเป้าหมายทต่ี อ้ งการ แหล่งสารสนเทศทน่ี ามาใชจ้ ะ เป็นขอ้ มลู ทช่ี ว่ ยในการตดั สนิ ใจไดง้ า่ ยขน้ึ โดยมที งั้ สารสนเทศภายในและ ภายนอกองคก์ ร เพอ่ื วเิ คราะหแ์ นวโน้มและสถานการณ์โดยรวม 2. ระดบั กลาง เกย่ี วขอ้ งกบั ผใู้ ชง้ านในงานระดบั การบรหิ ารและจดั การองคก์ ร ซง่ึ มหี น้าทร่ี บั นโยบายมาจากผบู้ รหิ ารระดบั สงู มาสานต่อใหไ้ ดบ้ รรลุเป้าหมายท่ี กาหดไวร้ ะบบสารสนเทศทใ่ี ชม้ กั ไดม้ าจากแหล่งขอ้ มลู ภายใน เช่น รายงาน ยอดขาย ระบบสารสนเทศจงึ จาเป็นตอ้ งจดั อนั ดบั ทางเลอื กแบบต่างๆไว้ โดยใช้ คา่ ทางสถติ มิ าช่วยพยากรณ์ หรอื ทานายทศิ ทางไวด้ ว้ ย 3. ระดบั ปฏิบตั ิการ ผใู้ ชก้ ลมุ่ น้ีจะเกย่ี วขอ้ งกบั การผลติ หรอื การปฏบิ ตั งิ านหลกั ขององคก์ ร เช่น การผลติ หรอื ประกอบสนิ คา้ งานทวั่ ไปทไ่ี มจ่ าเป็นตอ้ งใชก้ าร วางแผนหรอื ระดบั การตดั สนิ ใจมากนกั ขอ้ มลู หรอื สารสนเทศในระดบั น้ี จะถกู นาไปประมวลผลในระดบั กลางและระดบั สงู ตอ่ ไป

6 ประเภทของเทคโนโลยีสารสนเทศ 1.เทคโนโลยคี อมพวิ เตอร์ คอมพวิ เตอรเ์ ป็นเครอ่ื งอเิ ลก็ ทรอนิกสท์ ส่ี ามารถ จดจาขอ้ มลู ต่าง ๆ และปฏบิ ตั ติ ามคาสงั่ ทบ่ี อก เพอ่ื ใหค้ อมพวิ เตอรท์ างานอยา่ ง ใดอยา่ งหน่ึงให้ คอมพวิ เตอรน์ นั้ ประกอบดว้ ยอุปกรณ์ต่าง ๆ ต่อเชอ่ื มกนั เรยี กวา่ ฮารด์ แวร์ (Hardware) และอุปกรณ์ฮารด์ แวรน์ ้ีจะตอ้ งทางานรว่ มกบั โปรแกรมคอมพวิ เตอรห์ รอื ทเ่ี รยี กกนั วา่ ซอฟตแ์ วร์ (Software) กระบวนการการจดั การระบบสารสนเทศ เพ่อื ใหไ้ ดส้ ารสนเทศ ตามตอ้ งการอยา่ งรวดเรว็ ถกู ตอ้ ง แมน่ ยา และมคี ณุ ภาพ ดงั แผนภาพ ต่อไปน้ีคอื 2. เทคโนโลยที างดา้ นการสอ่ื สารคมนาคม เทคโนโลยสี อ่ื สารโทรคมนาคม ใช้ ในการตดิ ตอ่ สอ่ื สารรบั /สง่ ขอ้ มลู จากทไ่ี กล ๆ เป็นการสง่ ของขอ้ มลู ระหวา่ ง คอมพวิ เตอรห์ รอื เครอ่ื งมอื ทอ่ี ยหู่ ่างไกลกนั ซง่ึ จะชว่ ยใหก้ ารเผยแพรข่ อ้ มลู หรอื สารสนเทศไปยงั ผใู้ ชใ้ นแหล่งตา่ ง ๆ เป็นไปอยา่ งสะดวก รวดเรว็ ถกู ตอ้ ง ครบถว้ น และทนั การณ์ ซง่ึ รปู แบบของขอ้ มลู ทร่ี บั /สง่ อาจเป็นตวั เลข (Numeric Data) ตวั อกั ษร (Text) ภาพ (Image) และเสยี ง (Voice)เทคโนโลยที ใ่ี ชใ้ นการ สอ่ื สารหรอื เผยแพรส่ ารสนเทศ ไดแ้ ก่ เทคโนโลยที ใ่ี ชใ้ นระบบโทรคมนาคมทงั้ ชนิดมสี ายและไรส้ าย เชน่ ระบบโทรศพั ท์ โมเดม็ แฟกซ์ โทรเลข ดาวเทยี ม วทิ ยกุ ระจายเสยี ง วทิ ยโุ ทรทศั น์ เคเบล้ิ ใยแกว้ นาแสง และคลน่ื ไมโครเวฟ เป็น ตน้

7 3. เทคโนโลยรี ะบบสอ่ื สาร หมายถงึ ระบบการสอ่ื สาร และเครอื ขา่ ย ทเ่ี ป็นสว่ นเช่อื มในการแลกเปลย่ี นขอ้ มลู อเิ ลค็ ทรอนิคสใ์ นรปู แบบขอ้ มลู ดจิ ติ อล เช่น เครอื ขา่ ยโทรศพั ทด์ จิ ติ อล ระบบสอ่ื สารเคเบลิ ใยแกว้ (fiber optic system) รวมถงึ เครอื ขา่ ยคอมรพวิ เตอรร์ ะบบ WAN (wide area network) เช่น เครอื ขา่ ย Internet เป็นตน้ เทคโนโลยสี ารสนเทศสามารถจาแนกตามลกั ษณะการใช้งานได้เป็น 6 รปู แบบ 1. เทคโนโลยที ใ่ี ชใ้ นการเกบ็ ขอ้ มลู เช่น ดาวเทยี มถา่ ยภาพทางอากาศ กลอ้ งดจิ ติ อล กลอ้ งถ่ายวดี ที ศั น์ และเครอ่ื งเอกซเรย์ เป็นตน้ 2. เทคโนโลยที ใ่ี ชใ้ นการบนั ทกึ ขอ้ มลู จะเป็นสอ่ื บนั ทกึ ขอ้ มลู ตา่ ง ๆ เช่น เทปแมเ่ หลก็ จานแมเ่ หลก็ จานแสงหรอื จานเลเซอร์ และบตั รเอทเี อม็ เป็นตน้ 3.เทคโนโลยที ใ่ี ชใ้ นการประมวลผลขอ้ มลู ไดแ้ ก่ เทคโนโลยคี อมพวิ เตอรท์ งั้ ฮารด์ แวร์ และซอฟตแ์ วร์ 4. เทคโนโลยที ใ่ี ชใ้ นการแสดงผลขอ้ มลู เช่น เครอ่ื งพมิ พ์ จอภาพ และพลอตเตอร์ เป็น ตน้ 5. เทคโนโลยที ใ่ี ชใ้ นการจดั ทาสาเนาเอกสาร เชน่ เครอ่ื งถ่ายเอกสาร ไมโครฟิลม์ เป็น ตน้ 6. เทคโนโลยสี าหรบั ถา่ ยทอดหรอื สอ่ื สารขอ้ มลู ไดแ้ ก่ ระบบโทรคมนาคมตา่ ง ๆ เชน่ โทรทศั น์ วทิ ยกุ ระจายเสยี ง โทรเลข และระบบเครอื ขา่ ยคอมพวิ เตอรท์ งั้ ระยะใกลแ้ ละ ไกล