ฤดูกาลที่แตกต่าง

ฤดูกาลที่แตกตา่ ง เกิดไดใ้ นหลายแบบด้วยกนั เช่น การหมุน รอบตวั เองของโลกและรอบดวงอาทิตย์ การ เปลีย่ นแปลงแนววงโคจรของโลกรอบดวง อาทติ ย์ ซ่ึงมผี ลต่อภูมิอากาศ เนอื่ งจากการ กระจายของพลงั งานรงั สีดวงอาทิตย์ท่ตี กลง มายงั ผวิ โลกตามละติจดู ต่าง ๆเปลย่ี นแปลง ตามไปด้วย คอื จะทาให้ฤดกู าลในภูมอิ ากาศ ตา่ ง ๆ บนพืน้ ผวิ โลกเปล่ียนแปลงไปดว้ ยอยา่ ง เปน็ ลูกโซ่ ห้องสมุดประชาชน “เฉลมิ ราชกุมารี” อาเภอดอนเจดยี ์ สุพรรณบรุ ี ขอบคุณทมี่ า ... scimath.org

ฤดกู าลท่ี แตกต่าง

\"อากาศเปลยี่ นแปลงบ่อย ดูแลสขุ ภาพกนั ดว้ ยนะ\" ประโยคแสดงความห่วงใย ทห่ี ลาย ๆ คนอาจใชก้ นั บอ่ ย และถ้าพดู ถงึ เร่ือง ของสภาพอากาศ ก็คงต้องทาความเขา้ ใจเก่ียวกบั เร่อื งของฤดูกาล ซงึ่ เปน็ สาระสาคญั ของสภาพภูมอิ ากาศในแบบตา่ ง ๆ มาดูกนั วา่ ฤดูกาลตา่ ง ๆ มี ความเกย่ี วขอ้ งกนั กับสภาพภูมอิ ากาศอยา่ งไรบา้ ง สภาพภมู ิอากาศ คอื รูปแบบในระยะยาวของสภาพอากาศ (Weather) ในพื้นทเ่ี ฉพาะหนง่ึ ๆ หรอื อธิบายไดอ้ กี อย่างหนงึ่ วา่ เป็น คา่ เฉลยี่ ของสภาพอากาศ (Weather) ในภูมภิ าคหนงึ่ ๆ ในชว่ งเวลาหนงึ่ ๆ ซง่ึ ในแตล่ ะพ้ืนทจี่ ะมลี กั ษณะภมู อิ ากาศท่ีแตกต่างกนั ออกไป ตาม ตาแหนง่ หรอื ภูมปิ ระเทศของพน้ื ที่นัน้ ๆ ซงึ่ เรามักให้เรยี กภูมอิ ากาศที่ เปล่ียนแปลงไป เป็นฤดูกาลตา่ ง ๆ เชน่ ฤดรู อ้ น ฤดหู นาว และฤดูฝน การศกึ ษาเกี่ยวกับสภาพภมู อิ ากาศ ในทางวทิ ยาศาสตรเ์ ราจะ พจิ ารณาไปท่ี คา่ เฉลยี่ ของนา้ ฝน อณุ หภมู ิ ความช้นื สมั พัทธ์ ความเรว็ ลม หรอื การตรวจวดั สภาพอากาศอ่นื ๆ ทต่ี อ่ เนื่องเปน็ ระยะเวลานานในพนื้ ที่ เฉพาะหนง่ึ ๆ เช่น จากการตดิ ตามขอ้ มลู ปรมิ าณน้าฝน ระดับนา้ ในแมน่ า้ อา่ งเกบ็ น้าและขอ้ มลู จากดาวเทยี ม เป็นต้น

ภาพสภาพอากาศชว่ งเวลากลางวนั ทม่ี า https://pixabay.com, Congerdesign สภาพภมู ิอากาศส่วนใหญ่เกยี่ วข้องกับธรรมชาติของโลก ถา้ สภาพ ภูมิอากาศของโลกเปลี่ยนแปลงเร็วขนึ้ กจ็ ะทาใหเ้ กดิ ความเส่ียงทจี่ ะเกิด ผลกระทบตอ่ ส่ิงแวดลอ้ มมากยิ่งข้ึนเช่น อุณหภูมขิ องโลกสงู ข้ึนทาให้ ฤดกู าลตา่ ง ๆ เปลย่ี นแปลงไป การเปล่ียนแปลงสภาพภมู อิ ากาศสามารถ เกิดขน้ึ ไดโ้ ดยจากทัง้ ธรรมชาตแิ ละมนษุ ย์

การเปล่ียนแปลงอนั เกิดจากธรรมชาติ เกิดได้ในหลายแบบดว้ ยกนั เช่น การหมุนรอบตวั เองของโลกและ รอบดวงอาทิตย์ การเปล่ียนแปลงแนววงโคจรของโลกรอบดวงอาทิตย์ ซงึ่ มีผลตอ่ ภูมอิ ากาศ เนอื่ งจากการกระจายของพลังงานรงั สดี วงอาทติ ย์ท่ตี ก ลงมายังผวิ โลกตามละติจดู ตา่ ง ๆเปลี่ยนแปลงตามไปด้วย คอื จะทาให้ ฤดูกาลในภมู ิอากาศตา่ ง ๆ บนพ้ืนผวิ โลกเปลีย่ นแปลงไปดว้ ยอย่างเปน็ ลูกโซ่ ตวั อยา่ งการเปลีย่ นแปลงอนั เกดิ จากธรรมชาติ 1. การเปลย่ี นแปลงของพลังงานจากดวงอาทติ ย์ พลงั งานดวง อาทติ ยเ์ ป็นสาเหตจุ ากภายนอกโลกท่มี ผี ลต่อการเปลยี่ นแปลงภูมอิ ากาศ พลงั งานดวงอาทติ ย์มีการเปลี่ยนแปลงทัง้ ในดา้ นปริมาณและดา้ นคณุ ภาพ ซ่งึ ย่อมมผี ลกระทบต่อภมู อิ ากาศของโลก การเปลยี่ นแปลงของพลงั งาน รงั สดี วงอาทิตย์มีขอ้ เสนอมากมายเกย่ี วกับการเปล่ียนแปลงภมู อิ ากาศอนั เน่ืองมาจากการผนั แปรพลงั งานดวงอาทิตย์สว่ นใหญจ่ ะแสดงถึง ความสมั พันธก์ ับวงจรการเกดิ จุดดับบนดวงอาทิตย์ (Sunspot) และหมอก ทปี่ ดิ ก้นั ระหวา่ งโลกกับดวงอาทิตย์ (Nebulae) 2. การเกดิ ระเบิดของภูเขาไฟ การระเบดิ ของภเู ขาไฟจะพน่ กา๊ ซ และเศษวัสดุทลี่ ะเอยี ดมากๆจานวนมหาศาลเขา้ สูบ่ รรยากาศการระเบดิ ที่ รนุ แรงมากๆจะมกี าลงั มากพอท่ีจะพ่นเศษวัสดตุ า่ งๆเหล่านขี้ น้ึ ไปไดส้ งู มาก ถึงบรรยากาศช้ันสตราโตสเฟยี รซ์ ึง่ จะกระจายแผ่ออกไปท่วั โลกและยังคง ล่องลอยอยใู่ นบรรยากาศนานหลายเดอื นหรอื อาจนานมากเป็นปอี ทิ ธิพลที่ สาคัญประการแรกทเี่ กิดจากเถา้ ถา่ นภูเขาไฟคือเปน็ ตวั การขวางกั้น พลังงานรังสีดวงอาทิตย์ที่แผ่ลงมายงั ผิวพน้ื โลกใหล้ ดนอ้ ยลงมผี ลทาให้ อณุ หภูมิในบรรยากาศชน้ั โทรโพสเพยี รล์ ดต่าลง

การเปลยี่ นแปลงอันเกิดจากกิจกรรมของมนษุ ย์ การเปลี่ยนแปลงอันเกดิ จากกจิ กรรมมนุษย์นัน้ มผี ลสืบเน่อื งมาจาก ประชากรโลกเพ่ิมขึ้นอย่างรวดเรว็ แตพ่ น้ื ท่ีอยูอ่ าศัยไมข่ ยาย ทาให้เกดิ ปญั หาความแออดั ของประชากรตอ่ หนว่ ยพื้นที่ ยงั กอ่ ใหเ้ กดิ ปัญหาการขาด แคลนพลังงานและทรัพยากรธรรมชาติท่ีเสอื่ มถอย จากการตัดไมท้ าลาย ปา่ ทาลายสมดลุ ธรรมชาติอันเปน็ แหล่งผลิตกา๊ ซออกซิเจนและยังเปน็ ตวั ชว่ ยในการดดู ซับก๊าซเรอื นกระจก เนือ่ งจากปริมาณความตอ้ งการใช้ พลังงานเพิ่มสงู ข้ึนตามจานวนของประชากรโลก ประกอบกบั การขยายตวั ทางเศรษฐกิจและอุตสาหกรรม ทาให้ความต้องการใชพ้ ลังงานในทกุ ดา้ น เพ่มิ สูงขึน้ อยา่ งรวดเรว็ ซงึ่ นน่ั ก็หมายถงึ การเพ่ิมขนึ้ ของก๊าซเรือนกระจกใน ชัน้ บรรยากาศ ทาให้โลกรอ้ นมากย่งิ ขน้ึ ส่งผลกระทบตอ่ สภาพภมู อิ ากาศ และโอกาสทีภ่ ัยธรรมชาติจะเกิดขึน้ ในมุมตา่ งๆ ของโลกน่นั เอง สภาพอากาศ (Weather)และภูมอิ ากาศ (Climate) แตกต่างกนั อยา่ งไร นอกจากสภาพโดยท่วั ไปทเ่ี ราหมายถงึ อุณหภมู ิ ความชืน้ เมฆ หมอก ลม ฝน และทศั นวิสยั การรู้เรือ่ งลมฟา้ อากาศ (Weather) เปน็ การ เรยี นรู้สภาพของอากาศในชว่ งระยะเวลาหน่ึงซ่งึ เปลยี่ นแปลงไปตาม วนั เวลาและสถานที่ เชน่ ลมฟา้ อากาศทก่ี รงุ เทพมหานครในวนั นี้ อุณหภูมสิ ูง ถึง 40 องศาเซลเซยี ส นอกจากนี้ เรากค็ วรท่จี ะเข้าใจเกยี่ วกบั การเรยี นรู้ สภาพอากาศทเี่ กดิ ขึน้ เปน็ ประจาตอ่ เนื่องเปน็ เวลานาน ๆ ซง่ึ เราเรยี กว่า ภมู อิ ากาศ (Climate) เช่น สภาพอากาศที่มีคา่ ปานกลางของแต่ละพื้นท่ี เช่น ภูมิอากาศของกรุงเทพมหานครมีอณุ หภมู เิ ฉลย่ี 27 องศาเซลเซยี ส และนี่คอื ความแตกตา่ งของสภาพอากาศและภมู อิ ากาศนัน่ เอง

จากท่กี ลา่ วไปนนั้ เราอาจสรุปได้วา่ อากาศมคี วามแตกตา่ งกนั เนอื่ งจากองค์ประกอบ 3 อยา่ งคือ อุณหภูมิ ความชืน้ และความกดอากาศ โดยองค์ประกอบดังกลา่ วเกดิ จากการไดร้ บั รังสีจากดวงอาทติ ย์ และ องคป์ ระกอบทัง้ หมดจะแตกตา่ งกัน

แหลง่ ทมี่ า environnet. (2559, 25 สงิ หาคม). สาเหตุของการเปล่ียนแปลงสภาพ ภูมอิ ากาศ. สืบค้นเมื่อ 28 พฤษภาคม 2562, จาก http://www.environnet.in.th/archives/389 Amki Green. (2561, 20 กรกฎาคม). ความแตกตา่ งของสภาพอากาศ (Weather) และภมู ิอากาศ (Climate). สืบคน้ เมอ่ื 28 พฤษภาคม 2562, จาก https://www.trueplookpanya.com/knowledge/content/67824/-blo- sciear-sci- อณศุ ร พมุ่ พวง. (2561, 10 พฤษภาคม). สภาพอากาศ (Weather)และ ภูมอิ ากาศ (Climate) แตกตา่ งกนั อยา่ งไร. สบื ค้นเมอ่ื 28 พฤษภาคม 2562, จาก http://www.geo2gis.com/index.php/geography/2016-01-29-05- 50-19/226-weather-and-climate-2