เอกสารประกอบการเรยี น วิชาการงานอาชีพ 4 ง22102 ม.2 ม.2 ม.2 นางอรษา ทองขาว ครชู านาญการ นายชนนิ ทร์ แทง่ ทอง ครูผ้ชู ว่ ย โรงเรียนมหาวชริ าวุธ จังหวัดสงขลา สานักงานเขตพื้นทีก่ ารศึกษเาอกมสารัธประยกอบมการศเรียึกน วษชิ ากาารสงานงอาชขพี 4ลรหาัสวชิ สา ง2ต2102ูล สาหรบั นกั เรยี นระดบั ช้นั มธั ยมศกึ ษาปีที่ 2 โรงเรียนมหาวชริ าวุธ จังหวดั สงขลา ครูผู้สอนนายชนนิ ทร์ แท่งทอง
โรงเรยี นมหาวชริ าวธุ จงั หวัดสงขลา สานักงานเขตพื้นทีก่ ารศกึ ษเาอกมสารธัประยกอบมการศเรียึกน วษชิ ากาารสงานงอาชขพี 4ลรหาสั วิชสา ง2ต2102ูล สาหรบั นกั เรยี นระดับช้นั มธั ยมศึกษาปที ่ี 2 โรงเรียนมหาวชริ าวุธ จังหวดั สงขลา ครูผู้สอนนายชนนิ ทร์ แท่งทอง
เอกสารประกอบการเรียน ง22102 การงานอาชีพ 4 ช้นั มธั ยมศึกษาปที ี่ 2 ภาคเรยี นที่ 2 ปกี ารศกึ ษา 2564 ผ้จู ดั ทา นางอรษา ทองขาว ตาแหนง่ ครชู านาญการ นายชนินทร์ แทง่ ทอง ตาแหน่ง ครผู ู้ชว่ ย ชื่อ………………………………............................ชั้น……………… เลขที่…………… โรงเรยี นมหาวชริ าวธุ จังหวัดสงขลา สานกั งานเขตพ้ืนทกี่ ารศึกษามัธยมศึกษาสงขลา สตูล เอกสารประกอบการเรยี น วิชาการงานอาชพี 4 รหัสวชิ า ง22102 สาหรบั นกั เรียนระดับช้นั มธั ยมศึกษาปที ่ี 2 โรงเรยี นมหาวชริ าวุธ จังหวดั สงขลา ครผู ู้สอนนายชนินทร์ แท่งทอง
ก คานา เอกสารประกอบการเรยี น รายวิชา ง22102 การงานอาชพี 4 จัดทาขึ้นตามตวั ชว้ี ดั และมาตรฐานการ เรียน หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560) สาหรับ นักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปี่ที่ 2 โดยมีเป้าหมายเพื่อใช้เป็นสื่อประกอบการเรียนการสอน เพื่อพัฒนา คุณภาพด้านความรู้และสมรรถนะสาคัญของนักเรียนให้ได้มาตรฐานตามที่กาหนดไว้ในหลักสูตรแกนกลาง พุทธศักราช 2551 อีกทั้งพัฒนานักเรียนให้มีคุณลักษณะอันพึงประสงค์ และบรรลุตามพระบรมราโชบาย ดา้ นการศึกษาของในหลวงรัชการท่ี 10 มงุ่ สร้างพน้ื ฐานให้ผเู้ รยี นมีทศั นคติที่ถูกต้องตอ่ บา้ นเมือง มพี น้ื ฐานชีวิต ที่มั่นคง มีงานทา มีอาชีพ และเป็นพลเมืองดี เพื่อให้สามารถดารงชีวิตอยู่ร่วมกับผู้อื่นในสังคมไทยและสังคม โลกอย่างมีความสุข โดยยึดแนวคิดการจัดการเรียนรู้ที่เน้นนักเรียนเป็นสาคัญ เน้นให้นักเรียนได้เรียนรู้ด้วย การปฏิบัติ (Active Learning) ส่งเสริมให้นักเรียนตระหนักและเห็นแนวทางในการประกอบอาชีพสุจริต สามารถนาความรู้ ทกั ษะ ไปประยกุ ตใ์ ช้ในชวี ติ ประจาวันได้อย่างมปี ระสทิ ธิภาพและย่ังยนื เอกสารประกอบการเรียน รายวิชา ง22104 การงานอาชีพ 4 ประกอบด้วย คาอธิบายรายวิชา โครงสร้างรายวิชา กาหนดคะแนนการวัดผลและประเมนิ ผล เนื้อหาสาระ แบบฝึกทักษะ ขอขอบคุณผู้เกี่ยวข้องทุกฝ่าย ที่สนับสนุนและอานวยความสะดวกในการจัดทาเอกสารประกอบการ เรยี น ทาให้เอกสารประกอบการเรยี นเลม่ น้ี สาเร็จลุล่วงไปด้วยดี นางอรษา ทองขาว นายชนนิ ทร์ แทง่ ทอง เอกสารประกอบการเรียน วชิ าการงานอาชพี 4 รหสั วชิ า ง22102 สาหรบั นักเรียนระดับชน้ั มธั ยมศกึ ษาปที ี่ 2 โรงเรียนมหาวชริ าวุธ จังหวดั สงขลา ครผู ูส้ อนนายชนินทร์ แท่งทอง
สารบญั ข เร่อื ง หนา้ คานา ก สารบัญ ข คาอธบิ ายรายวิชา ง โครงสร้างรายวิชา จ ตารางวิเคราะหโ์ ครงสรา้ ง ฉ มาตรฐานการเรยี นร้/ู ตวั ชวี้ ดั ชั้นปี ช จุดประสงค์การเรียนรู้ ซ แนวคิดหลัก ฌ แบบทดสอบก่อนเรียน ญ หน่วยที่ 1 ความรเู้ บ้ืองตน้ เกี่ยวกับงานชา่ งและการเสริมสรา้ งประสบการณ์อาชีพ 1 ใบความรู้ที่ 1 ความรูเ้ บอื้ งตน้ เก่ียวกับงานช่าง 4 ใบงานท่ี 1 ความรู้เบอื้ งต้นเกี่ยวกบั งานชา่ ง 5 ใบความรทู้ ี่ 2 ลกั ษณะของงานช่าง 15 ใบงานท่ี 2 ลกั ษณะของงานช่าง 16 ใบความรทู้ ี่ 3 ความปลอดภยั ในการปฏบิ ตั ิงาน 21 ใบงานท่ี 3 ความปลอดภัยในการปฏิบตั งิ าน 22 ใบความรู้ที่ 4 การปฐมพยาบาลเบอ้ื งตน้ ในงานช่าง 21 ใบงานท่ี 4 การปฐมพยาบาลเบ้ืองต้นในงานชา่ ง 27 ใบความรู้ท่ี 5 การเสริมสรา้ งประสบการณ์อาชีพ 34 ใบงานท่ี 5 การเสริมสร้างประสบการณอ์ าชีพ หน่วยที่ 2 เครื่องมือช่างและการปฏบิ ตั ิงานชา่ ง 35 ใบความรู้ที่ 6 เคร่ืองมอื ช่างและการปฏิบัตงิ านช่าง 43 ใบงานท่ี 6 เครื่องมือสาหรบั วัด 39 ใบความรูท้ ี่ 7 เครื่องมอื สาหรับตดั ผา่ 43 ใบงานที่ 7 เคร่ืองมือสาหรบั ตัดผ่า 44 ใบความรู้ท่ี 8 เคร่ืองมอื สาหรับตอก 46 ใบงานที่ 8 เครื่องมือสาหรับตอก 47 ใบความรทู้ ี่ 9 เคร่ืองมอื สาหรับขนั และไข 51 ใบงานท่ี 9 เครื่องมือสาหรบั ขันและไข เอกสารประกอบการเรยี น วิชาการงานอาชีพ 4 รหสั วชิ า ง22102 สาหรับนักเรยี นระดบั ชั้นมธั ยมศึกษาปีที่ 2 โรงเรียนมหาวชิราวุธ จงั หวดั สงขลา ครผู ู้สอนนายชนนิ ทร์ แท่งทอง
สารบัญ (ตอ่ ) ค เรอื่ ง หนา้ ใบความรทู้ ่ี 10 เครื่องมือสาหรบั จบั ยดึ 52 ใบงานที่ 10 เครือ่ งมอื สาหรบั จับยึด 56 ใบความรูท้ ี่ 11 เครอื่ งมอื สาหรบั ไสตกแต่ง 57 ใบงานท่ี 11 เครือ่ งมือสาหรับไสตกแต่ง 61 ใบความรทู้ ่ี 12 เครอ่ื งมือสาหรับเจาะ 62 ใบงานท่ี 12 เครอ่ื งมอื สาหรบั เจาะ 65 ใบความรู้ที่ 13 การออกแบบชิ้นงานและการปฏิบัตงิ านช่าง 66 ใบงานท่ี 13 การออกแบบช้ินงาน 69 70 แบบทดสอบหลงั เรียน 72 บรรณานุกรม เอกสารประกอบการเรยี น วิชาการงานอาชพี 4 รหัสวชิ า ง22102 สาหรับนักเรียนระดบั ช้นั มัธยมศกึ ษาปีท่ี 2 โรงเรยี นมหาวชริ าวุธ จังหวดั สงขลา ครูผู้สอนนายชนนิ ทร์ แท่งทอง
ง คาอธบิ ายรายวชิ าพื้นฐาน รหัสวิชา ง22102 ชอื่ วชิ าการงานอาชีพ 4 กลมุ่ สาระการเรียนรูก้ ารงานอาชพี ชั้นมธั ยมศกึ ษาปที ี่ 2 ภาคเรียนท่ี 2 เวลา 20 ชว่ั โมง จานวน 0.5 หนว่ ยกิต ค้นคว้า นาเสนอ และบันทึกข้อมูล เพื่อพัฒนาการทางาน วางแผน และสรุปแนวทาง การแก้ปัญหา ในการทางาน ให้เหตุผลและแสดงความคิดเห็น ในการทางานและใช้ทรัพยากรในการปฏิบัติงาน อย่าง ประหยัดและคุ้มค่า อธิบายการเสริมสร้างประสบการณ์อาชีพ ระบุ และบอกวิธีปฏิบัติ การเตรียมตัวเข้าสู่ อาชพี อภปิ รายทกั ษะทจี่ าเป็นในการประกอบอาชพี ทสี่ นใจ โดยใช้ทักษะการแสวงหาความรู้ ทักษะการปฏิบัติ ทักษะการทางานร่วมกัน ทักษะการแก้ปัญหาใน การทางาน มจี ติ สานกึ ในการทางานและใช้ทรพั ยากรในการปฏบิ ัตงิ านอยา่ งประหยัดและคุ้มค่า เพ่ือให้นักเรียนมีความสามารถในการสื่อสาร ความสามารถในการคิด ความสามารถในการแก้ปัญหา ความสามารถในการใช้ทักษะชีวิต และความสามารถในการใช้เทคโนโลยี มีความรักชาติ ศาสน์ กษัตริย์ ซ่ือสัตย์สุจริต มีวินัยใฝ่เรียนรู้ อยู่อย่างพอเพียง มุ่งมั่นในการทางาน รักความเป็นไทย และมีจิต สาธารณะบรรลุตามพระบรมราโชบายด้านการศึกษาของในหลวงรัชกาลท่ี 10 มุ่งสร้างพ้ืนฐานให้ผู้เรียนมี ทัศนคตทิ ีถ่ กู ต้องต่อบ้านเมือง มีพื้นฐานชีวติ ทม่ี ัน่ คง มีงานทา มอี าชีพและเปน็ พลเมืองดี รหสั ตัวชีว้ ัด ง 1.1 ม.2/1 ม.2/2 ม.2/3 ง 2.1 ม.2/1 ม.2/2 ม.2/3 รวมทั้งหมด 6 ตวั ชีว้ ดั เอกสารประกอบการเรยี น วิชาการงานอาชีพ 4 รหัสวชิ า ง22102 สาหรบั นกั เรยี นระดับชัน้ มัธยมศกึ ษาปีที่ 2 โรงเรียนมหาวชริ าวุธ จงั หวดั สงขลา ครผู ้สู อนนายชนนิ ทร์ แท่งทอง
โครงสรา้ งรายวชิ า จ รหัสวิชา ง 22102 รายวชิ า การงานอาชีพ 4 ชัน้ มธั ยมศึกษาปีที่ 2 จานวน 20 ชั่วโมง สัดสว่ นคะแนน ระหวา่ งเรยี น 60 : กลางภาค 20 :ปลายภาค 20 = 100 หนว่ ยการเรียนรู้ท่ี มาตรฐานการเรียนรู้/ สาระสาคัญ เวลา คะแนน ตัวชวี้ ดั (ชวั่ โมง) 50 1.ความรเู้ บื้องต้นเก่ียวกับ 1. ความหมาย ความสาคญั งานช่าง และการเสริมสร้าง ง 1.1 และประโยชนข์ องงานช่าง 10 50 ประสบการณอ์ าชพี ม 2/1 2. ลกั ษณะของงานชา่ ง ม 2/2 3. หลกั ความปลอดภยั ใน 10 100 2.เครอ่ื งมอื งานชา่ ง และการ ม.2/3 การปฏิบตั งิ านช่าง ปฏบิ ัติงานช่าง 4. การเสรมิ สรา้ ง 20 ง 2.1 ประสบการณอ์ าชพี ม 2/1 5. การเตรยี มตวั เขา้ สูอ่ าชพี ม 2/2 6. ทกั ษะพืน้ ฐานทจี่ าเป็นใน ม 2/3 การประกอบอาชพี 1. ความหมาย ความสาคญั ง 1.1 และประโยชนข์ อง ม 2/1 เคร่ืองมือช่าง ม 2/2 2. ประเภท วิธีการใช้ ความ ม.2/3 ปลอดภัย และการเกบ็ รกั ษา เครอ่ื งมือชา่ ง รวม 3. การปฏิบตั ิงานช่าง เอกสารประกอบการเรยี น วิชาการงานอาชีพ 4 รหัสวชิ า ง22102 สาหรับนกั เรยี นระดบั ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปที ี่ 2 โรงเรยี นมหาวชิราวธุ จงั หวดั สงขลา ครผู ู้สอนนายชนนิ ทร์ แท่งทอง
ฉ ตารางวิเคราะห์โครงสรา้ งรายวชิ า ง 22102 การงานอาชพี 4 สดั สว่ นคะแนน ระหวา่ งภาค : ปลายภาค 80 : 20 หน่วยการเรยี นร้ทู ่ี มาตรฐานการ เวลา(ช่ัวโมง) คะแนน ภาระงาน/ 10 50 ช้นิ งาน/ทดสอบ 1.ความรู้เบื้องต้น เรียนร/ู้ ตวั ช้ีวัด - บอร์ดงานช่าง/ เก่ียวกบั งานชา่ ง 50 วิดีโอแนะนาอาชพี และการเสรมิ สรา้ ง ง 1.1 งานชา่ ง ประสบการณอ์ าชพี ม 2/1 60 (10 คะแนน) ม 2/2 20 - แผนผงั ความคดิ ม.2/3 20 กิจกรรม 5 ส (10 100 คะแนน) ง 2.1 - อาชพี ในฝัน (10 ม 2/1 คะแนน) ม 2/2 - สอบกลางภาค ม 2/3 (20 คะแนน) -ชิ้นงาน 2.เครือ่ งมอื งานชา่ ง ง 1.1 10 (30 คะแนน) และการปฏบิ ตั งิ าน ม 2/1 -สอบปลายภาค ชา่ ง ม 2/2 20 (20 คะแนน) ม.2/3 30 นาที 30 นาที รวม ทดสอบ ระหว่างภาค ทดสอบ ปลายภาค รวม เอกสารประกอบการเรียน วิชาการงานอาชีพ 4 รหสั วชิ า ง22102 สาหรับนกั เรียนระดับชัน้ มัธยมศึกษาปีที่ 2 โรงเรียนมหาวชริ าวุธ จังหวดั สงขลา ครูผู้สอนนายชนินทร์ แท่งทอง
ช มาตรฐานการเรยี นรู้/ตัวชวี้ ัดชั้นปี มาตรฐาน ง 1.1 เขา้ ใจการทางาน มีความคดิ สรา้ งสรรค์ มีทักษะกระบวนการทางาน ทกั ษะการจัดการ ทกั ษะกระบวนการแกป้ ญั หา ทกั ษะการทางานรว่ มกนั และทักษะการแสวงหา ความรู้ มีคุณธรรม และ ลกั ษณะนิสยั ในการทางาน มีจติ สานกึ ในการใช้พลงั งาน ทรพั ยากร และ สง่ิ แวดลอ้ ม เพ่ือการดารง ชวี ิตและ ครอบครัว ตัวชว้ี ัดชนั้ ปี ง 1.1 ม.2/1 วิเคราะหข์ น้ั ตอนการทางานตามกระบวนการทางาน ง1.1 ม.2/2 ใช้ทกั ษะกระบวนการกลมุ่ ในการทางานดว้ ยความเสียสละ ง 1.1 ม.2/3 ตัดสนิ ใจแกป้ ัญหาการทางานอย่างมเี หตุผล สาระที่ 2 การอาชพี มาตรฐาน ง 2.1 เข้าใจ มีทกั ษะท่ีจาเป็น มปี ระสบการณ์ เห็นแนวทางในงานอาชพี ใชเ้ ทคโนโลยี เพื่อพฒั นา อาชีพ มีคุณธรรม และมเี จตคตทิ ี่ดตี ่ออาชีพ ตวั ชีว้ ดั ช้ันปี ง 2.1 ม.2/1 อธบิ ายการเสริมสรา้ งประสบการณ์อาชีพ ง 2.1 ม.2/2 ระบกุ ารเตรยี มตัวเขา้ สอู่ าชพี ง 2.1 ม.2/3 มีทกั ษะพื้นฐานทจ่ี าเป็นสาหรบั การประกอบอาชีพทีส่ นใจ เอกสารประกอบการเรยี น วิชาการงานอาชพี 4 รหสั วิชา ง22102 สาหรับนกั เรียนระดับช้ันมธั ยมศกึ ษาปที ี่ 2 โรงเรียนมหาวชริ าวธุ จงั หวดั สงขลา ครูผู้สอนนายชนินทร์ แท่งทอง
จุดประสงคก์ ารเรียนรู้ ซ ดา้ นความรู้ (K) 1. บอกความหมาย ความสาคัญและประโยชน์ของงานชา่ งพืน้ ฐานต่อการดารงชวี ติ ได้ 2. อธบิ ายลกั ษณะของงานช่างได้ 3. อธิบายความปลอดภัย และหลักความปลอดภยั ในการปฏบิ ัตงิ านช่างได้ 4. อธิบายวธิ ีการปฐมพยาบาลในงานช่างได้ 5. อธบิ ายการเสริมสร้างประสบการณ์อาชีพได้ 6. ระบกุ ารเตรยี มตวั เขา้ ส่อู าชพี ได้ 7. อธบิ ายทักษะพืน้ ฐานท่ีจาเปน็ สาหรบั การประกอบอาชพี ที่สนใจได้ ดา้ นทักษะกระบวนการ (P) 1. วาดภาพรณรงค์ความปลอดภัยในงานชา่ งเพือ่ หลกี เลยี่ งการเกิดอบุ ัตเิ หตไุ ด้ 2. สืบคน้ ข้อมลู ความรู้เบ้อื งต้นเกยี่ วกบั งานช่างและเสรมิ สรา้ งประสบการณ์อาชีพได้ ด้านคุณลกั ษณะอนั พึงประสงค์ (A) 1. บนั ทึกผลการจดั กิจกรรมและนาเสนอเร่ือง ความรู้เบื้องตน้ เกี่ยวกับงานช่างและ เสริมสร้างประสบการณ์อาชีพไดต้ รงตามการปฏิบัติจรงิ ไม่ลอกงานผูอ้ ่ืน 2. ตัง้ ใจเรยี นร่วมกนั ปฏิบตั ิกิจกรรมกล่มุ และสบื ค้นขอ้ มลู เพ่ิมเติมจากแหลง่ เรียนรู้ 3. มงุ่ ม่นั ในการปฏิบัตกิ จิ กรรมความรเู้ บื้องต้นเกยี่ วกับงานชา่ งและเรื่องเสรมิ สร้างประสบการณ์ อาชีพ ดา้ นสมรรถนะสำคัญของผ้เู รียน (C) 1. นาเสนอผลงานการปฏิบัตกิ จิ กรรม เพื่อการถา่ ยทอดความรู้ ความคดิ ความเข้าใจของตนเองมีโดย ใช้ภาษาอย่างเหมาะสม 2. มีความสามารถในการคิดวเิ คราะห์คิดเปน็ ระบบเพื่อสร้างองค์ความรเู้ รือ่ งความรเู้ บื้องตน้ เกี่ยว กบั งานชา่ งและเสริมสร้างประสบการณอ์ าชีพ 3. แก้ปญั หาขณะปฏิบตั ิกิจกรรมโดยใชเ้ หตผุ ล 4. ปฏิบตั กิ จิ กรรมร่วมกับผู้อนื่ ดว้ ยความสมั พนั ธ์อันดี เอกสารประกอบการเรียน วิชาการงานอาชพี 4 รหัสวชิ า ง22102 สาหรบั นกั เรียนระดบั ช้ันมธั ยมศกึ ษาปีที่ 2 โรงเรยี นมหาวชิราวธุ จังหวดั สงขลา ครูผูส้ อนนายชนนิ ทร์ แท่งทอง
ฌ แนวคดิ หลัก งานช่างมคี วามสาคัญตอ่ การดาเนนิ ชีวิตของมนุษยใ์ นด้านตา่ ง ๆ มนษุ ยจ์ ึงต้องมคี วามรู้ เกย่ี วกบั งาน ช่างเพ่อื ท่ีจะสามารถใช้ทกั ษะในงานชา่ งมาช่วยในการ ดแู ลรักษาเคร่ืองใช้ภายในบา้ น ให้ใชไ้ ดใ้ นระยะยาวซ่ึง จาเป็นต้องรู้จักวิธีการบารุงรักษาหรือดัดแปลงเคร่ืองอานวยความสะดวก เหล่านั้น เพ่ือช่วยประหยัด ค่าใช้จ่ายรวมทั้งเพ่ือให้มีรูปแบบหรือวิธีการใช้ท่ีแปลกใหม่อีกด้วย ดังนั้นงานช่างจึงเข้ามามีบทบาทในการ ซอ่ มแซมและดดั แปลงเครือ่ งอานวยความสะดวกต่าง ๆ การประกอบอาชีพเป็นการทางานท่ีช่วยให้มีรายได้ในการใช้จ่ายในชีวิตประจาวันซึ่งควร เรียนรู้ เก่ียวกับการจัดประสบการณ์อาชีพการเตรียมตัวเข้าสู่อาชีพและมีทักษะพ้ืนฐานท่ีจาเป็น สาหรับการ ประกอบอาชพี ทีส่ นใจ เอกสารประกอบการเรยี น วิชาการงานอาชีพ 4 รหัสวชิ า ง22102 สาหรบั นักเรียนระดับชัน้ มธั ยมศึกษาปที ี่ 2 โรงเรียนมหาวชิราวุธ จงั หวดั สงขลา ครูผ้สู อนนายชนนิ ทร์ แท่งทอง
ญ แบบทดสอบก่อนเรยี น ความรู้เบ้อื งตน้ เกย่ี วกับงานชา่ งและ การสรา้ งเสรมิ ประสบการณ์อาชพี คาชี้แจง : จงทาเครื่องหมาย ทบั ขอ้ ที่ถกู ทส่ี ุดเพียงขอ้ เดียว ความสาคัญของงานช่างมีลักษณะตรงกบั ข้อใด ก. ทาให้รายไดล้ ดน้อยลง ข. ไมส่ ามารถพึ่งพาตนเองได้ ค. ช่วยทาใหม้ กี ารเพิ่มรายจา่ ย ง. ซ่อมโต๊ะเกา้ อีแ้ ละทาสีในบา้ นได้ ขอ้ ใดคือลักษณะของงานไม้ ก. การก่ออิฐ ข. การต่อท่อประปา ค. การซอ่ มรถจักรยาน ง. การซอ่ มบารุงรักษาเฟอรน์ ิเจอร์ การปฏิบัติเพื่อใหเ้ กิดนสิ ัยทด่ี ใี นการทางานชา่ งขอ้ ใดท่ีมคี วามสาคญั ทส่ี ดุ ก. รจู้ กั รักษาความสะอาด ข. รูจ้ กั ระมดั ระวังเคร่ืองแต่งกาย ค. มวี นิ ัยในการปฏิบตั ิงานทุกขนั้ ตอน ง. ประหยัดค่าใชจ้ า่ ยในการจัดซ้ือในการจดั หาอปุ กรณ์ ข้อใดคือความหมายของงานช่าง ก. งานพนื้ ฐานเกี่ยวกับการซ้ือ การขาย การผลิต ข. งานพืน้ ฐานเกีย่ วกับการสรา้ ง การผลิต การซอ่ ม ค. งานพ้นื ฐานเก่ยี วกับการรับเหมา การผลติ การซ่อม ง. งานพ้นื ฐานเก่ียวกบั การซอื้ การแลกเปลี่ยน การซ่อม ขอ้ ใดเปน็ งานเขียนแบบทางสถาปัตยกรรม ก. แบบบ้าน ข. แบบไฟฟา้ ค. แบบงานโลหะ ง. แบบเครื่องยนต์ เอกสารประกอบการเรียน วชิ าการงานอาชีพ 4 รหัสวชิ า ง22102 สาหรับนกั เรียนระดบั ช้นั มธั ยมศึกษาปีที่ 2 โรงเรียนมหาวชริ าวุธ จังหวดั สงขลา ครูผู้สอนนายชนนิ ทร์ แท่งทอง
ฎ ในกรณีท่ผี ูป้ ่วยถกู ไฟฟ้าดดู และหมดสติ ใบหน้าซีดควรปฐมพยาบาลขนั้ แรกอยา่ งไร ก. จับชพี จรดูวา่ ยังเตน้ อยู่หรอื ไม่ ข. ทาการผายปอดด้วยการเป่าลมทางปาก ค. ถอดเสื้อผา้ ของผู้ป่วยเพื่อให้หายใจสะดวก ง. สารวจดูวา่ ผู้ปว่ ยมบี าดแผลและเลือดไหลหรือไม่ การปฐมพยาบาลผ้ปู ว่ ยประสบอบุ ตั ิเหตุกระดูกหักนั้น มีประโยชนม์ ากทส่ี ุดในแงใ่ ด ก. ช่วยใหผ้ ้ปู ่วยรอดชวี ิตทุกราย ข. ช่วยใหป้ ว่ ยไม่พิการตลอดชวี ิต ค. ช่วยให้ผู้ปว่ ยระมัดระวงั ตวั มากขนึ้ ง. ช่วยให้แพทย์รักษาอาการไดง้ า่ ยข้ึน การประกอบอาชพี ที่สอดคลอ้ งกับสาขาทเ่ี รียนมาจะสง่ ผลอย่างไร ก. ได้ผลตอบแทนสงู ข. เกิดความเบ่ือหน่ายต่องานได้ง่าย ค. เล่ือนตาแหนง่ เร็วกว่าคนทจี่ บต่างสาขากัน ง. เรยี นรงู้ านได้รวดเรว็ และงานทที่ ามีประสิทธิภาพ การสมคั รงานดว้ ยวิธใี ดมีโอกาสถกู เรยี กสัมภาษณ์เร็วท่ีสดุ ก. สง่ จดหมายสมัครงาน ข. ฝากประวตั ิไวก้ ับบริษัทจดั หางาน ค. เข้าไปสมคั รงานกบั หน่วยงานโดยตรง ง. สมคั รผ่านเวบ็ ไซด์หางานทางอนิ เทอร์เน็ต การเพิ่มเติมความรู้ในอาชีพที่ทาต้องใชท้ ักษะในข้อใด ก. ทกั ษะการจัดการ ข. ทักษะการทางานร่วมกนั ค. ทกั ษะการแสวงหาความรู้ ง. ทกั ษะกระบวนการแก้ปัญหา เอกสารประกอบการเรียน วิชาการงานอาชีพ 4 รหสั วิชา ง22102 สาหรบั นักเรียนระดับช้ันมัธยมศึกษาปที ่ี 2 โรงเรียนมหาวชริ าวุธ จังหวดั สงขลา ครูผสู้ อนนายชนนิ ทร์ แท่งทอง
1 หน่วยท่ี 1 เรื่องความรเู้ บื้องต้นเกย่ี วกับงานช่าง และการเสรมิ สรา้ งประสบการณ์อาชีพ ใบความรู้ที่ 1 เรือ่ งความรู้เบ้ืองต้นเก่ียวกบั งานชา่ ง การดารงชีวิตในยุคปัจจุบันทุกครอบครัวมีสิ่งของเครื่องใช้ต่าง ๆ ที่คอยอานวยความสะดวก ในการ ดาเนินชีวิตในแต่ละวัน โดยผู้ใช้จะต้องมีความรู้ความเข้าใจ ในการใช้สิ่งอานวยความสะดวกเหล่าน้ันได้อย่าง ถูกตอ้ งและปลอดภัย เชน่ การใช้และการบารงุ รกั ษา การดดั แปลง การซอ่ มแซม การประกอบและ การติดต้งั หรือการสรา้ ง และผลติ ชิน้ งานข้ึนมาใช้เอง ก็จาเปน็ ต้องมีทกั ษะทางงานชา่ ง ดังน้ันงานช่างจงึ มีความสาคญั ตอ่ การดารงชวี ิตของมนุษย์ จงึ จาเป็นตอ้ งมีความรู้เก่ยี วกับงานช่างเพื่อ ท่จี ะสามารถใช้ทกั ษะในงานช่าง มาดแู ลรักษาเคร่ืองใชภ้ ายในบ้านให้ใช้งานในระยะยาวจาเปน็ ต้องรู้จัก วธิ กี าร บารุงรกั ษาหรือดัดแปลง เพื่อช่วยประหยดั ค่าใช้จา่ ย รวมท้ังเพื่อใหม้ ีรูปแบบ หรือวธิ ีการใชท้ ี่แปลกใหม่อีกด้วย งานชา่ งจงึ เขา้ มามบี ทบาทในการซ่อมแซม ดดั แปลง หรือประดิษฐ์สง่ิ ต่าง ๆ 1.ความหมาย ความสำคัญของงานชา่ งพ้นื ฐาน ความหมายและความสาคัญ ชา่ ง หมายถงึ ผู้ชานาญในการฝมี ือ หรือศลิ ปะอย่างใดอย่างหนงึ่ งานช่าง หมายถึง การทางานของช่าง หรือสิ่งที่เกิดจากการทางานของช่าง ผู้ที่เป็นช่างมักมีคา ต่อท้าย เพื่อบอกประเภทหรือสาขาของงานที่ทา เช่น ช่างไฟฟ้า ช่างไม้ ช่างปูน ช่างเขียนแบบ ช่างยนต์ ช่างเสริมสวย งานชา่ ง หมายถึง การนาความรู้พ้นื ฐานเกยี่ วกบั วัสดุ อปุ กรณ์ เครือ่ งมือ วธิ กี ารทางาน ตลอดจน กระบวนการทางเทคโนโลยี สิ่งแวดล้อมมาใช้ในการบารุงรักษา ซ่อมแซม ติดตั้งเครื่องมือ เครื่องใช้ อย่าง เป็นระบบ เอกสารประกอบการเรียน วชิ าการงานอาชีพ 4 รหสั วชิ า ง22102 สาหรบั นักเรียนระดบั ชัน้ มัธยมศึกษาปที ่ี 2 โรงเรียนมหาวชิราวุธ จงั หวดั สงขลา ครูผูส้ อนนายชนินทร์ แท่งทอง
2 งานช่างพื้นฐาน หมายถึง งานช่างเบื้องต้นที่ทุกคนสามารถทาได้ด้วยตนเอง งานช่าง พื้นฐานส่วน ใหญ่จึงเป็นงานเกี่ยวกับงานซ่อมแซมแกไ้ ขส่ิงของเครื่องช้ในบ้านทีช่ ารดุ เสียหายเล็กๆ น้อยๆ หรือสร้างสิ่งของ เครื่องใช้ง่าย ๆ ไม่ยุ่งยากสลับซับซ้อนมากนักเช่นการเดิน สายไฟฟ้าในบ้าน การเดินสายโทรศัพท์ การ เปลยี่ นกอ๊ กนา้ การต่อท่อประปาการซ่อมแซม โต๊ะ เกา้ อี้ รัว้ กนั สาด ผนังและถนนหรือทางเดินเท้าภายใน บ้าน เปน็ ต้น 2. ประโยชน์ของงานชา่ งพ้นื ฐาน งานช่างพื้นฐานจัดเป็นงานช่างที่เน้นหนักในด้านความเป็นอยู่โดยเฉพาะ อาคารบ้านเรือน เครื่องมือ เครื่องใช้ภายในบ้าน การซ่อมแซม ดัดแปลง การบารุงรักษา ได้อย่างถูกต้องและ เหมาะสม ส่งผลให้มีอายุใน การใช้งานยาวนานทาให้ประหยัดและเป็นการฝึกนิสัยที่ดีแก่สมาชิกใน ครอบครัว และเป็นพื้นฐานของการ คน้ พบความสามารถ ความถนัดและสนใจเพอ่ื ใหเ้ กดิ การตัดสนิ ใจเลอื กเรยี น ในระดับต่อไป 2.1 ประโยชน์ของงานชา่ งพนื้ ฐาน ประโยชนโ์ ดยตรง ได้แก่ การประหยัดคา่ ใช้จ่าย ประหยดั เวลา ควบคมุ ดแู ลการทางานได้ เลือกใช้ เครอื่ งมือไดถ้ กู ประเภทและปลอดภัย ซอ่ มแซมไดด้ ้วยตนเอง ยืดอายกุ ารใช้งานของเครือ่ งมือ เครอื่ งใช้ ประโยชน์โดยอ้อม ได้แก่ การใช้เวลาว่างให้เกิดประโยชน์ เกิดความสนุกสนานเพลิดเพลิน เกิด ความรู้ความชานาญ เป็นพื้นฐานและแนวทางศึกษาต่อหรือประกอบอาชีพ เสริมสร้างลักษณะนิสัยที่ดีให้แก่ ตนเอง รู้จักวิธีการทางานที่ถูกวิธีและมีประสิทธิภาพ ทาให้ชีวิตสมดุลเนื่องจากช่วยผ่อนคลายความตึงเครียด ทาใหเ้ กิดความสมดลุ ด้าน ร่างกายและจติ ใจ เอกสารประกอบการเรยี น วชิ าการงานอาชีพ 4 รหสั วิชา ง22102 สาหรบั นักเรยี นระดบั ชัน้ มธั ยมศกึ ษาปีท่ี 2 โรงเรียนมหาวชริ าวุธ จงั หวดั สงขลา ครูผูส้ อนนายชนนิ ทร์ แท่งทอง
3 2.2 ประโยชน์งานช่างต่อการดารงชีวติ มดี ังนี้ 2.2.1ช่วยใหเ้ กดิ การพัฒนาความร้พู ้นื ฐานและทกั ษะทางงานชา่ ง เพือ่ เป็นแนวทางในการ ศึกษาตอ่ หรอื ประกอบอาชีพ เชน่ ชา่ งไม้ ช่างปูน ชา่ งไฟฟ้า ชา่ งเช่อื มโลหะ เป็นต้น 2.2.2 ช่วยส่งเสริมให้เกิดการประดิษฐ์คิดค้นนวัตกรรมและการปรับปรุง ซ่อมแซม ดัดแปลง แกไ้ ขของเก่าให้ใชง้ านได้ เป็นการประหยดั ค่าใช้จา่ ยในครอบครวั ไดเ้ ปน็ อย่างดี 2.2.3 ช่วยส่งเสรมิ ใหเ้ กดิ การทางานรว่ มกันเป็นหมู่ มคี วามรบั ผดิ ชอบในหน้าที่ขณะปฏบิ ัติงาน ด้วยความคล่องตวั และมที ศั นคติทด่ี ตี อ่ อาชีพช่าง 2.2.4 ช่วยสง่ เสรมิ ส่งิ แวดลอ้ ม โดยการแปรสภาพสง่ิ ของที่ไมใ่ ช้ประโยชน์แลว้ นามาสรา้ งสรรค์ เปน็ ส่ิงของใหม่ ๆ 2.2.5 มสี ว่ นชว่ ยสง่ เสริมคณุ ธรรมจริยธรรม โดยเฉพาะการปลูกฝงั ให้เป็นผ้มู ีความอดทน ขยนั ขนั แขง็ มคี วามซอื่ สตั ยส์ ุจริต เปน็ ตัวอย่างท่ีดีของสังคมต่อไป เอกสารประกอบการเรยี น วชิ าการงานอาชพี 4 รหัสวิชา ง22102 สาหรบั นักเรยี นระดับชน้ั มธั ยมศกึ ษาปีท่ี 2 โรงเรียนมหาวชิราวธุ จังหวดั สงขลา ครูผูส้ อนนายชนนิ ทร์ แท่งทอง
4 ใบงานท่ี 1 ความรเู้ บอื้ งต้นเก่ียวกับงานช่าง คาชี้แจง : ใหน้ กั เรียนตอบคาถามต่อไปน้ีใหส้ มบรู ณ์ท่ีสดุ จงบอกความหมายของงานช่างพน้ื ฐาน ........................................................................................... ................................................................................... ............................................................................................................................. ................................................. ............................................................................................................................. ................................................. .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ................................................. ............................................................................................................................. ................................................. จงอธิบายประโยชนใ์ นทางตรงและทางอ้อมของงานชา่ งพนื้ ฐาน ............................................................................................................................. ................................................. ............................................................................................................................. ................................................. ........................................................................................................................................................................... ... ............................................................................................................................. ................................................. ............................................................................................................................. ................................................. จงอธบิ ายประโยชนข์ องงานชา่ งต่อการดารงชวี ติ ของมนุษย์ ............................................................................................................................. ................................................. .................................................................................. ............................................................................................ ............................................................................................................................. ................................................. ............................................................................................................................. ................................................. .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ................................................. จงยกตัวอยา่ งงานชา่ งทีน่ ักเรยี นได้พบเหน็ ในชุมชน .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ................................................. ............................................................................................................................. ................................................. ........................................................................................................................................................................ ...... ............................................................................................................................. ................................................. ............................................................................................................................. ................................................. เอกสารประกอบการเรยี น วิชาการงานอาชพี 4 รหัสวชิ า ง22102 สาหรับนกั เรียนระดับช้ันมัธยมศึกษาปีท่ี 2 โรงเรียนมหาวชิราวธุ จังหวดั สงขลา ครผู ้สู อนนายชนนิ ทร์ แท่งทอง
ใบความรู้ที่ 2 ลกั ษณะของงานช่าง 5 งานช่างจาแนกตามลักษณะงานไดด้ งั นี้ 1.งานเขียนแบบ เป็นการถ่ายทอดจนิ ตนาการ ความคิดสร้างสรรค์ ของวศิ วกรหรือ นักออกแบบ ให้ ออกมาเป็นรปู เปน็ ร่างบนกระดาษ รปู รา่ งที่เกิดขน้ึ จากการลากเส้นหลาย ๆ อยา่ ง เช่น เสน้ ดงิ่ เสน้ โคง้ เสน้ เอยี ง เสน้ นอน มาประกอบกันเกดิ เปน็ รปู ร่างเรียกวา่ แบบ หรือ แบบงาน สามารถนาไปสรา้ งผลติ ภณั ฑต์ ่าง ๆ เช่น ส่ิงของอปุ กรณ์ เครื่องมอื เครื่องใช้ เคร่ืองจักรตา่ ง ๆ เป็นตน้ งานเขียนแบบสามารถแบง่ ได้ดงั น้ี 1. เขยี นแบบเคร่ืองกล 2. เขยี นแบบงานโยธา และก่อสรา้ ง 3. เขยี นแบบไฟฟา้ 4. เขยี นแบบงานสถาปตั ยกรรม 5. เขียนแบบงานเฟอนิเจอร์ 6. เขียนแบบงานอเิ ลคทรอนิกส์ 7. เขยี นแบบโครงสร้างงานเหล็ก 8. เขยี นแบบงานท่ออุตสาหกรรม งานเขียนแบบ เอกสารประกอบการเรียน วิชาการงานอาชพี 4 รหัสวชิ า ง22102 สาหรบั นักเรยี นระดับช้ันมัธยมศกึ ษาปที ่ี 2 โรงเรยี นมหาวชิราวุธ จงั หวดั สงขลา ครผู ูส้ อนนายชนินทร์ แท่งทอง
6 2. งานไฟฟ้า ชีวิตประจาวันของมนุษย์ จะเกี่ยวข้องกับของใช้ที่เป็นเครื่องใช้ไฟฟ้า เพราะ เครอื่ งใช้ไฟฟ้าใหค้ วามสะดวก ความสุขสบาย อยา่ งไรกต็ าม หากใช้ไม่เปน็ หรือใช้ไม่ถกู ตอ้ ง กย็ อ่ มมโี ทษเช่นกัน การใช้จึงต้องคานึงถึงเรื่องความปลอดภัย ความประหยัดและอายุการใช้งาน งานไฟฟ้าที่เป็นงานที่ต้องใช้ ความรู้ ทักษะ และประสบการณ์ของการนาเอาพลังงานไฟฟ้ามาใช้ ในลักษณะของการเปลี่ยนเป็นรูปอื่น ๆ เช่น แสงสว่าง ความร้อน พลังงานกล งานไฟฟ้าในงานช่างพื้นฐาน สามารถปฏิบัติได้ทั้งชายและหญิง เพราะ เปน็ งานทเ่ี ก่ียวข้องกับชวี ิตประจาวนั ซง่ึ จะต้องรจู้ ักเคร่ืองมือเคร่ืองใช้ วธิ ีใช้ การเกบ็ บารุงรักษา ตลอดจนวัสดุ อปุ กรณ์ สามารถจดั หาและนามาใชไ้ ดอ้ ยา่ งประหยัดและปลอดภัย งานไฟฟ้า ลักษณะของงานที่ทา ทางานทางเทคนิคภายใต้การแนะนา และการควบคุมของวิศวกรไฟฟ้า และอิเล็กทรอนิกส์ โดยใช้ ทฤษฎี อิเล็กทรอนิกส์หลักของวงจรไฟฟ้า วิธีการทดสอบ ไฟฟ้า คณิตศาสตร์ทางวิศวกรรมและวิชาการท่ี เกี่ยวข้องกันมาใช้ในการผลิตการ ก่อสร้าง การติดตั้ง การทดสอบ การใช้ และการบารุงรักษา การ พัฒนา การแกไ้ ข เปลยี่ นแปลง การซอ่ มระบบอิเล็กทรอนิกส์ อปุ กรณ์ และ สว่ นประกอบต่างๆทางานติดตั้ง ซอ่ มบารุง ควบคุมการทางานของระบบไฟฟา้ เคร่ืองใชไ้ ฟฟ้า หม้อแปลงไฟฟ้า เคร่อื งกลไฟฟ้า เครื่องทาความ เย็น และเคร่อื งปรบั อากาศภายในอาคาร และในงานอตุ สาหกรรมชา่ งเทคนิคไฟฟ้าจะปฏิบตั ิงานในลักษณะผู้ ควบคุมงาน ผู้ช่วยวิศวกร ในการออกแบบ เขยี นแบบติดตั้งและซ่อมบารุงระบบไฟฟ้าแสงสว่าง ระบบไฟฟ้า ทั้งภายในและ ภายนอกอาคาร ระบบไฟฟ้าในงานอุตสาหกรรม อาจควบคุมชา่ งและคนงานที่ทางานเกี่ยวกับ การสรา้ ง การติดต้งั และการซ่อมระบบหรืออปุ กรณ์ไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์ เอกสารประกอบการเรยี น วชิ าการงานอาชพี 4 รหัสวชิ า ง22102 สาหรับนกั เรยี นระดบั ชน้ั มัธยมศึกษาปที ี่ 2 โรงเรียนมหาวชริ าวุธ จงั หวดั สงขลา ครูผูส้ อนนายชนนิ ทร์ แท่งทอง
7 ชา่ งเทคนคิ ไฟฟา้ มีหนา้ ทีร่ บั ผดิ ชอบงาน ดงั น้ี 1. ปรบั แตง่ ควบคมุ และตรวจเชค็ เครอ่ื งควบคุมไฟฟา้ กระแสสลับ เช่น ชดุ ควบคมุ มอเตอร์ โดยคอนแทค เตอรแ์ ละชุดควบคมุ อินเวนเตอร์แบบตา่ งๆ เป็นตน้ 2. เดนิ สายไฟฟา้ ระบบจา่ ยพลังงาน และควบคุมเคร่อื งจักรในโรงงาน 3. ตรวจเช็ค ซ่อมแซม และติดตง้ั เคร่ืองจักร ทางไฟฟ้า เชน่ หมอ้ แปลงไฟฟา้ มอเตอร์ไฟฟา้ อปุ กรณ์ ตรวจเช็ค และอุปกรณ์ควบคุมการทางานในกระบวนการผลติ ของงานอุตสาหกรรม 4. ซ่อมแซมและบารุงรักษาเคร่ืองมือ เครอ่ื งใชท้ างอเิ ล็กทรอนิกส์ เชน่ เครอื่ งมือวัดกระแส เครือ่ งมือ วดั แรงดัน เคร่ืองมอื วัดความตา้ นทาน เป็นต้น 5. ปฏิบัติงานอื่นๆ ท่ีเกี่ยวข้องหรือไดร้ บั มอบหมาย คณุ สมบัตขิ องชา่ งเทคนิคไฟฟา้ - สาเร็จการศึกษาระดับมัธยมศกึ ษาปที ่ี 3 หรือเทยี บเทา่ หรอื ระดบั ประกาศนยี บัตรวชิ าชพี (ปวช.) - ทางานในระดบั ชา่ งฝมี ือ หรือ ระดบั ประกาศนยี บัตรวิชาชพี ชัน้ สูง (ปวส.) ทางานในระดับช่างเทคนคิ - มรี า่ งกายแข็งแรง ไม่เป็นโรคทีเ่ ปน็ อปุ สรรคต่องานอาชพี - มคี วามอดทน ขยันหมั่นเพยี ร สามารถทางานกลางแจ้ง - มคี วามคิดริเรมิ่ สร้างสรรค์ ชอบการคดิ คานวณ มีความละเอยี ดรอบคอบ - มคี วามเปน็ ผู้นา และมีมนษุ ย์สมั พนั ธ์ทดี่ ี - มีความมัน่ ใจในตนเองสามารถแก้ไขปัญหาเฉพาะหนา้ ได้ งานไฟฟ้า เอกสารประกอบการเรยี น วชิ าการงานอาชีพ 4 รหสั วชิ า ง22102 สาหรบั นกั เรียนระดบั ชน้ั มธั ยมศกึ ษาปีที่ 2 โรงเรียนมหาวชริ าวธุ จงั หวดั สงขลา ครผู ูส้ อนนายชนนิ ทร์ แท่งทอง
8 3. งานช่างยนต์ เป็นงานที่ต้องอาศัยความรู้ ความสามารถในการซ่อมแซมและบารุงรักษายานยนต์ ดังนั้น จึงต้องมีการเรียนรู้ในเรื่องของเครื่องยนต์เป็นหลัก ในปัจจุบันยานยนต์ที่นิยมใช้ได้แก่ รถยนต์ รถจักรยานยนต์ ซึง่ จะมีคา่ ใชจ้ ่ายในการใช้งานและการดแู ลรกั ษามาก การยืดอายกุ ารใช้งาน การดแู ลตรวจเชค็ จะชว่ ยลดค่าใชจ้ า่ ยและอบุ ัตเิ หตจุ ากการใช้งานของเคร่อื งยนต์ได้ งานชา่ งยนต์ ลักษณะงานท่ีทา 1. ทาหนา้ ทซ่ี ่อม หรือฟติ เครอื่ งยนต์ โดยสอบถามอาการจากลกู ค้า แล้วตรวจสอบ วิเคราะหอ์ าการ ขอ้ ขดั ขอ้ ง โดยอาศัยหรือใชเ้ ครื่องมอื ในการตรวจสอบ 2. กาหนดขั้นตอนการซอ่ ม ศึกษาคูม่ ือการซ่อมยางรถดว้ ยแมแ่ รงหรอื ไฮโดรลิก ถอดชน้ิ สว่ นออกมาซอ่ ม เชน่ เครือ่ งยนต์ ระบบรองรับนา้ หนัก ระบบส่งถ่ายกาลัง ระบบไฟฟา้ รื้อชน้ิ สว่ นออกมาซอ่ มหรือเปล่ยี นอะไหล่ เช่น ลกู สบู กา้ นสูบ เกียร์ วาลว์ ลูกปน้ื คาบูเรเตอร์ เยนเนอเรเตอร์ พัดลม เบรค โช๊คอัพ 3. ต้งั ศนู ยล์ อ้ แกไ้ ขข้อขดั ขอ้ ง วงจรไฟฟ้า หรืองานบริการรถยนต์ เปลยี่ นหัวเทียนทองขาว เตมิ นา้ กล่ัน เตมิ นา้ มันเครอ่ื ง นา้ มนั เกียร์ 4. บริการไสก้ รองอากาศ การลองเครื่องยนต์ อาจใช้เครอื่ งกลึง เครอ่ื งเจียร์ เครอื่ งเจาะ เครอื่ ง ซ่อม เคร่ืองเชือ่ ม และบดั กรี ฯลฯ 5. ซ่อมหรอื ให้บริการ และซอ่ มรถโดยสาร รถสนิ คา้ รถบรรทกุ และยานยนต์อื่นๆ 6. ตรวจยานพาหนะทเี่ สีย เพอ่ื ให้ทราบถึงลักษณะและส่งิ ทเี่ สยี ถอดชิน้ สว่ นตา่ งๆ ออก เช่น ระบบจดุ ระเบดิ เครอื่ งกาเนิดไฟฟา้ กระปกุ เฟือง พวงมาลยั กระปกุ เกยี ร์ เปลยี่ นสว่ นที่เสยี เปลี่ยนผ้าเบรค เปล่ียน บุ๊ซ และสว่ นประกอบพวงมาลยั 7. ทางานอืน่ ๆ ที่เก่ยี วกบั การซอ่ ม เปล่ยี นนา้ มนั เคร่อื งยนต์ และระบบสง่ ถา่ ยกาลงั หล่อลน่ื ตามข้อต่างๆ ขันชน้ิ สว่ นทห่ี ลวมให้แนน่ ซ่ึงคนทางานตอ้ งเปน็ คนส้งู านละเอยี ด มคี วามจาดีในการถอดประกอบเคร่ืองยนต์ไดค้ รบ ทุกช้นิ หลงั จากทาการแก้ไขปรบั เปลยี่ นชนิ้ ส่วนอะไหล่ เคร่อื งยนตแ์ ล้ว ลักษณะงานเปน็ งานทหี่ นกั ตอ้ งใชแ้ รงมาก จึง ตอ้ งใช้เครอ่ื งมอื ต่างๆ เข้าช่วยในการซ่อมแซม โดยเฉพาะรถยนต์ รถบรรทุก ช่างจะต้องเปน็ ผมู้ ีประสบการณ์ ความรู้ เกี่ยวกบั เครอื่ งยนต์ ในการซ่อมแซมเป็นอย่างดี มคี ุณธรรม ความรบั ผิดชอบต่องานสูง เนน้ ท่คี วามปลอดภัยในการ ทางาน ทั้งตนเองและผใู้ ชบ้ รกิ าร 8. ปรบั และทางานอ่นื ๆ ทเ่ี กี่ยวกับการทาให้ยานพาหนะคงอยูใ่ นสภาพที่ดี อาจเชอื่ มประสาน และบัดกรี 9. ให้คาแนะนาเบื้องตน้ ตอ่ ลูกค้าทม่ี าใชบ้ ริการ ในการดูแลรักษารถยนตใ์ หอ้ ย่ใู นสภาพดี เอกสารประกอบการเรยี น วิชาการงานอาชพี 4 รหัสวชิ า ง22102 สาหรบั นักเรยี นระดับชนั้ มัธยมศึกษาปที ่ี 2 โรงเรยี นมหาวชิราวธุ จังหวดั สงขลา ครูผสู้ อนนายชนินทร์ แท่งทอง
9 4. งานโลหะ งานโลหะเป็นงานที่ต้องอาศัยทักษะ แรงกาย ความอดทน ความประณีตและบางครั้ง ตอ้ งใช้ เทคนิค วธิ ีการ และประสบการณใ์ นการทางานค่อนข้างสูง ผลงานจงึ จะมีคุณภาพและมีความปลอดภัย ในการทางานส่วนประกอบของอาคารบ้านเรือน อุปกรณ์เครื่องใช้ภายในบ้านหลายชนิด ทาด้วยโลหะ หรือ โลหะเป็นส่วนประกอบ เช่น รางน้า ลูกกรง ประตู หม้อ กระทะ ถังน้า เครื่องเรือน เป็นต้น เครื่องใช้แต่ละ อยา่ งใช้โลหะต่าง ๆ กนั เชน่ ทองแดง ทองเหลอื ง เหล็ก อะลูมเิ นยี ม มีรูปแบบต่าง ๆ กันตามลักษณะของการ ใช้งาน เคร่อื งใช้โลหะทุกอย่าง เมื่อใช้นานวันย่อมมีการชารุดเสยี หายต้องบารุงรักษา เพื่อให้ใช้งานต่อไปได้อีก งานช่างโลหะบางชนดิ เชน่ งานช่างโลหะแผ่น สามารถนามาสร้างสรรคเ์ ป็นเครื่องใช้เคร่ืองตกแต่งภายในบ้าน ได้ งานโลหะ งานโลหะ สามารถ จาแนกได้ 6 ประเภท ดงั นี้ 1. งานโลหะแผน่ เชน่ แผน่ มงุ หลังคา เฟอร์นเิ จอร์ต่างตเู้ ก็บของๆโต๊ะทางานเป็นตน้ 2. งานเคาะข้ึนรปู โลหะ เชน่ ตัวถงั รถยนต์ ตัวถงั จักรยานยนต์ เปน็ ตน้ 3. งานเหลก็ ดดั ขน้ึ รูป เชน่ โครงหลังคา เหลก็ ดดั ประตหู น้าต่าง เปน็ ตน้ 4. งานเชอ่ื มโลหะ เช่น เชอ่ื มโลหะดว้ ยไฟฟา้ เชือ่ มโลหะดว้ ยแกส๊ เป็นตน้ 5. งานหลอ่ โลหะ เชน่ แมพ่ มิ พ์งานต่าง ๆ ชนิ้ ส่วนเครอื่ งจักร เครือ่ งมอื เครอื่ งใช้ตา่ ง ๆ เป็นต้น 6. งานผลติ ภณั ฑอ์ ะลูมิเนยี มเช่น โครงฝา้ เพดาน วงกบประตหู นา้ ต่าง มุ้งลวด เปน็ ต้น เอกสารประกอบการเรยี น วชิ าการงานอาชพี 4 รหัสวิชา ง22102 สาหรบั นกั เรียนระดับชัน้ มัธยมศึกษาปีท่ี 2 โรงเรยี นมหาวชิราวุธ จงั หวดั สงขลา ครผู ู้สอนนายชนินทร์ แท่งทอง
10 5. งานประปา ระบบประปาและระบบการระบายน้าเสียในอาการบ้านเรือน เป็นสิ่งจาเป็นอย่างยิ่ง สาหรับชีวิตประจาวัน ระบบประปาและระบบการระบายน้าโสโครกที่มีประสิทธิภาพมีผลต่อสุขภาพและ อนามัยของผู้อาศัย งานประปาจึงมีความสาคัญและเป็นงานที่เกี่ยวข้องกับการวัด การตัดต่อท่อ ข้อท่อ มี ความสามารถในการซ่อมแซม แก้ไขปัญหาที่อาจจะเกิดขึน้ ในระบบประปาและระบบการระบายน้าต่าง ๆ งานประปา ลกั ษณะการต่อระบบท่อน้าประปา จะมีการต่อ 2 แบบ คือ 1. การต่อแบบฝงั ท่อใต้ดิน หรือใต้พื้น ผนงั อาคาร เปน็ แบบถาวร ยากตอ่ การซ่อมแซมต่อเตมิ 2. การต่อแบบไม่ไดฝ้ งั ท่อน้า ซ่ึงแบบนีต้ ้องวางแนวทอ่ ให้เหมาะสม เพื่อป้องกันไม่ใหม้ ีแรงมากระทบ ท่อน้าให้แตกได้ เป็นการต่อแบบช่ัวคราว สามารถต่อเพ่ิมเติมหรอื ขยายในภายหลังได้ง่าย เอกสารประกอบการเรยี น วิชาการงานอาชีพ 4 รหสั วิชา ง22102 สาหรบั นกั เรียนระดบั ชั้นมธั ยมศกึ ษาปีท่ี 2 โรงเรยี นมหาวชริ าวุธ จงั หวดั สงขลา ครูผสู้ อนนายชนนิ ทร์ แท่งทอง
11 6. งานไม้ งานไม้เปน็ งานช่างทใ่ี ช้ฝมี ือและความคดิ สร้างสรรค์ ชา่ งไม้ต้องมีความอดทน ขยนั มีความ รับผดิ ชอบสงู สามารถนาทรัพยากรธรรมชาตทิ ่เี ปน็ ไมม้ าประดิษฐ์สง่ิ ของตา่ ง ๆ ได้อยา่ งเหมาะสมท้ังน้จี ะต้องมี ทกั ษะในการใชเ้ ครื่องมือและวสั ดุ จึงจะสามารถปฏบิ ัตไิ ด้ทั้งชายและหญิง เชน่ การซ่อมบารุงรกั ษา เฟอรน์ เิ จอร์หรอื สว่ นประกอบของอาคารบ้านเรอื น เปน็ ตน้ งานไม้ งานไม้ จาแนก ตามลกั ษณะงานได้ 3 ประเภท ดังน้ี 1. งานไมก้ อ่ สรา้ ง เช่น งานไมก้ อ่ สร้างอาคารบา้ นเรือนตา่ ง ๆ งานไม้ท่วั ไป 2. งานไมค้ รภุ ัณฑป์ ระเภทเฟอรน์ เิ จอร์ และตกแตง่ ภายใน เชน่ ตู้ เตยี ง โต๊ะ เก้าอี้ เคานเ์ ตอร์เปน็ ตน้ 3. งานไม้แกะสลักเป็นงานไม้ทต่ี ้องใช้ความประณตี ด้วยการแกะสลัก เชน่ ประตู หนา้ ต่าง ภาพ ประดบั ผนงั เป็นตน้ เอกสารประกอบการเรยี น วิชาการงานอาชพี 4 รหัสวชิ า ง22102 สาหรบั นกั เรียนระดบั ชัน้ มัธยมศึกษาปที ่ี 2 โรงเรยี นมหาวชริ าวธุ จังหวดั สงขลา ครผู ู้สอนนายชนนิ ทร์ แท่งทอง
12 7. งานปนู เปน็ งานหลกั ในงานก่อสรา้ ง อาคารสมัยก่อน งานก่อสรา้ งจะใช้ไม้เปน็ หลกั ปัจจบุ ันไมม้ ี จานวนน้อย ราคาสูง นอกจากนี้ยังชว่ ยในการต่อเติมซ่อมแซมสิ่งก่อสรา้ ง เหมาะสาหรบั งานที่ไม่ใหญ่นัก เช่น การก่ออิฐ ทาขอบไม้ การเทปูนทางเดิน เป็นต้น งานปนู งานปูน จาแนกตามลกั ษณะของงานได้ 4 ประเภท ดงั นี้ 1. งานปนู โครงสร้าง เป็นส่วนทใ่ี ชร้ องรบั นา้ หนักของอาคารเชน่ ฐานราก เสา คาน ตง พ้ืน เปน็ ตน้ 2. งานปูนประณีต เป็นงานละเอยี ดใชใ้ นการตกแต่งทาลวดลายตา่ ง ๆ เช่น งานทาบัว งานทาลวดลาย เปน็ ต้น 3. งานปูนเฟอร์นเิ จอร์ เชน่ โตะ๊ เกา้ อี้ ม้านัง่ หินขัดเปน็ ตน้ 4. งานปนู สขุ ภณั ฑ์ เช่น งานปกู ระเบื้องห้องนา้ หอ้ งครวั และงานระบบท่อน้า เปน็ ต้น เอกสารประกอบการเรียน วิชาการงานอาชีพ 4 รหสั วิชา ง22102 สาหรับนักเรยี นระดบั ชน้ั มัธยมศกึ ษาปที ่ี 2 โรงเรียนมหาวชิราวธุ จงั หวดั สงขลา ครผู ้สู อนนายชนินทร์ แท่งทอง
13 8. งานสี สเี ป็นงานข้นั สดุ ทา้ ยของงานชา่ งหลายแขนง เชน่ งานไม้ งานปูน และงานโลหะ เป็นต้น เพอื่ ตกแตง่ งานทส่ี าเร็จแลว้ ใหด้ เู รียบร้อยสวยงาม และยังชว่ ยใหง้ านแตล่ ะชนิ้ มีความคงทนถาวรย่ิงข้นึ ยืดอายุการ ใชง้ านใหย้ าวนาน งานสีมหี ลักวธิ ีการของเคร่ืองมือเครื่องใช้ และ วัสดทุ ต่ี อ้ งศึกษาจงึ จะสามารถทางานได้อย่าง มีประสิทธภิ าพ เปน็ งานที่ทาได้ทั้งชายและหญิง งานสี งานสแี บง่ ออกได้ 2 ประเภท ดงั น้ี 1. งานทาสีปิดลายไม้ เช่นการทาสีหรอื วัสดุอน่ื แลว้ มองไม่เห็นลายไม้ 2. งานเคลือบผิวโชวล์ ายไม้ เชน่ การทาแลกเกอร์ เชลแล็ก ยรู ิเทน เมื่อทาแล้วสามารถมองเหน็ ลายไม้ สีนา้ อะครีลิก เหมาะสาหรบั ใช้ทาภายในอาคาร ในสว่ นที่เเป็นพนื้ ผวิ ฉาบปูน อฐิ คอนกรตี ไฟเบอรซ์ เี มนต์ เป็นตน้ โดยสนี า้ อครีลกิ จากแต่ละบริษัทจะมีคุณภาพของเนื้อสีแตกต่างกันไป ซงึ่ สามารถจาแนกไดด้ งั นี้ - สีนา้ อะครลี คิ แท้ 100 % ใชท้ าภายในเท่าน้ัน นอกเสยี จากจะมกี ารผสมสารบางตัวในการยดึ เกาะและทนทานตอ่ สภาวะอากาศต่าง ๆ ได้ เช่น สีนา้ อะครีลิกแท้ TM 100% เนื้อสจี ะให้ฟลิ ์มสีกึง่ เงา เนือ้ สีเรียบเนียนไมส่ ะทอ้ นแสง ลดการยดึ เกาะของฝนุ่ สี นา้ อะคริลิกเรซนิ 100 % ให้สที าความสะอาดตัวเองได้ดว้ ยการชะลา้ ง และลดการกอ่ ตวั ของคราบสกปรกบนผนังจาก น้าฝน การยดึ เกาะของสีดี ไม่ลอกรอ่ น สนี า้ อะครีลกิ ผลิตจากสารอลี าสโตเมอรคิ อคริลิก 100 % ให้ฟลิ ์มสที ย่ี ืดหยุน่ เหมาะสาหรับการปกปิดพน้ื ผิว แตกลายงา ปอ้ งกนั การกัดกรอ่ นของผวิ คอนกรีต และโครงสรา้ งของเหล็กภายในได้ - สีน้าอะครีลกิ ทีม่ ีฟลิ ม์ สมี ีประกาย (Shimmering Emulsion) โดยจะให้ลักษณะสเี ปน็ ประกายเห็นไดช้ ัดแตกตา่ งจากสที ั่วไป เหมาะสาหรบั ไลฟส์ ไตลข์ องคนรนุ่ ใหมท่ ตี่ ้องการความ แตกตา่ งของสสี นั - สีน้าอครีลิกผสมสารเทฟลอ่ น ซ่งึ จะมีประสทิ ธภิ าพในการเคลอื บและปอ้ งกันพน้ื ผวิ ใหป้ ราศจากฝุน่ ผง หรือสิ่งสกปรก ปลอดภายจากความชืน้ โดยทง้ั น้ี สีนา้ อะครีลกิ ทกุ ตัวในปจั จบุ นั มีการมุ่งเนน้ ในเรื่องของการเช็ดทาความสะอาดไดง้ า่ ย ปอ้ งกันการเกดิ ตะใคร่ น้าและเช้ือรา ทนทานตอ่ ความเปน็ ดา่ งของพ้นื ผวิ ได้ดี ท่ีสาคญั ปราศจากสารปรอท สารตะกวั่ ให้ความปลอดภายแก้ ผอู้ ยู่อาศัย เอกสารประกอบการเรยี น วชิ าการงานอาชีพ 4 รหสั วชิ า ง22102 สาหรับนกั เรยี นระดบั ชน้ั มัธยมศกึ ษาปีท่ี 2 โรงเรียนมหาวชริ าวธุ จังหวดั สงขลา ครผู ้สู อนนายชนินทร์ แท่งทอง
สนี ้ามัน 14 เปน็ สีที่ใชส้ าหรับทาภายในและภายนอกในส่วนทเ่ี ป็นงานไม้ งานโลหะ และงานทัว่ ไปท่ีต้องการความ คงทนเปน็ พิเศษ เชน่ ประตูหน้าต่าง เฟอรน์ ิเจอร์ ฯลฯ โดยท่ัวไปผลิตจากสารเรซนิ ที่แต่ละแบรนดจ์ ะมีสูตร ผสมที่แตกตา่ งกนั ไป เนอื้ สีจะใหค้ วามงามมากกว่าเนอื สแี บบอะครีลิกและไม่มกี ารผสมสารปรอท สารตะกวั่ ใน เนอื้ สี ให้ความปลอดภายในการนาไปใช้ สาหรับในปัจจุบัน มีหลากหลายทางเลอื กในการใข้สใี ห้เมาะกบั ารูปแบบการตกแตง่ ตา่ ง ๆ จึงมบี รษิ ทั สหี ลายแหง่ ทมี่ ศี ูนยใ์ นการผสมสีตามความต้องการของลูกค้า ซ่ึงสามารถใหผ้ สมสตี ามสั่งไดต้ ้ังแต่ขนาดควอทซ์ และขนาดเป็นแกลลอน ตามขนาดพน้ื ท่ีทตี่ ้องการนาไปใช้ ดงั นั้นจึงควรศึกษาถึงขนาดพื้นท่ีให้เรยี บรอ้ ยก่อนส่งั การผสมสีในทกุ คร้งั เอกสารประกอบการเรยี น วิชาการงานอาชพี 4 รหสั วชิ า ง22102 สาหรับนกั เรยี นระดบั ช้ันมธั ยมศกึ ษาปีท่ี 2 โรงเรียนมหาวชิราวธุ จงั หวดั สงขลา ครูผสู้ อนนายชนินทร์ แท่งทอง
ใบงานท่ี 2 15 ลักษณะของงานช่าง คาชแ้ี จง : ใหน้ ักเรียนตอบคาถามต่อไปน้ีให้สมบรู ณ์ทส่ี ดุ จงอธบิ ายลกั ษณะของงานชา่ งพื้นฐาน ซ่งึ จาแนกได้ตามลกั ษณะงานดังน้ี 1.1 ช่างเขยี นแบบ ...................................................................................................................................................................... ........ .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. 1.2 ชา่ งไฟฟา้ ........................................................................................................................................... ................................... .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. 1.3 ช่างยนต์ .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. 1.4 ชา่ งโลหะ .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. 1.5 ชา่ งไม้ .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................ .................. .............................................................................................................................................................................. งานชา่ งใดบา้ งท่ีนกั เรียนนาไปใช้ในชีวิตประจาวนั พร้อมทง้ั อธบิ ายลกั ษณะการนาไปใช้ ........................................................................................................................................................................ ...... ............................................................................................................................. ................................................. ............................................................................................................................. ................................................. .............................................................................................................................................................. ................ ................................................................................................................... ........................................................... เอกสารประกอบการเรยี น วชิ าการงานอาชพี 4 รหสั วิชา ง22102 สาหรับนักเรยี นระดับชน้ั มธั ยมศึกษาปีท่ี 2 โรงเรียนมหาวชิราวุธ จังหวดั สงขลา ครผู ู้สอนนายชนินทร์ แท่งทอง
ใบความรูท้ ่ี 3 ความปลอดภยั ในการปฏบิ ัติงาน 16 ความปลอดภัยในการปฏิบตั ิงาน การปฏิบัติงาน สิ่งสาคัญประการหนึ่งที่ต้องคานึงถึงคือ ความปลอดภัย เพราะหากเกิดอันตรายจาก การปฏิบตั ิงาน ผลเสยี ทเ่ี กิดขึน้ อาจจะนาความเดอื นร้อนท้ังต่อตนเองหรือต่อผู้อ่นื บางครั้งหากเกิดความรุนแรง ความเสียหายที่เกิดขึ้นอาจถึงทุพพลภาพ หรือ ถึงแก่ชีวิตฉะนั้นผู้ปฏิบัติงานควรให้ความสาคัญและ คานงึ ถงึ ดังคาที่วา่ “ปลอดภยั ไว้กอ่ น” ความปลอดภัย (Safety) หมายถึง สภาวะที่ปราศจากอบุ ตั เิ หตุในโรงงาน หรอื สภาวะท่ปี ลอดภยั จาก ความเจ็บปวด การบาดเจ็บ เจ็บป่วย ทรัพย์สินเสียหาร และ ความสูญเสียเนื่องจากกระบวนการผลซึ่งการจะ รวมถึงการป้องกนั ไม่ใหเ้ กดิ อุบตั ิเหตุในโรงาน และการดาเนินการให้สญู เสยี นอ้ ยท่ีสดุ เมอ่ื เกดิ อุบัตเิ หตขุ ึ้น ความปลอดภยั ในการทางาน คอื สภาพทป่ี ลอดภัยจากอุบัติภัยต่างๆอนั จะเกิดแก่รา่ งกาย ชีวิต หรือ ทรัพย์สนิ ในขณะทีป่ ฏิบตั งิ าน ซ่งึ ก็คือ สภาพการทางานทีถ่ กู ตอ้ งโดยปราศจาก \"อบุ ัติเหต\"ุ ในการทางาน สาเหตุทท่ี าใหเ้ กดิ อันตรายจากการทางาน หลกั ใหญ่ของสาเหตุทท่ี าให้เกดิ อันตรายจากการทางาน สามารถแบ่งออกได้ 3 ประการ ดงั น้ี -เกิดจากผปู้ ฏิบตั เิ อง มีจานวนสูงทีส่ ดุ คอื 88% ของการเกิดอุบตั ิเหตุทกุ ครั้ง เชน่ การแตง่ กายของ ผปู้ ฏิบัติงานไม่รัดกุม ชายเส้ือร่มุ รา่ ม สวมใส่เคร่ืองประดับ รา่ งกายของผูป้ ฏิบตั งิ านไมป่ กติ มคี วามเครยี ด ออ่ นเพลีย เจบ็ ปว่ ย -เกิดจากเครอื่ งมือ วัสดุอุปกรณ์ มีจานวนเพียง 10% ของการเกิดอุบัตเิ หตุทุกครั้ง เช่น เคร่อื งมือ หรอื เครอื่ งจักรท่ใี ช้มีสภาพไม่พรอ้ มจะใชง้ าน ชารดุ หรืออุปกรณ์บางอย่างหมดอายุ -เกิดจากธรรมชาติ มีจานวนเพียง 2 % เป็นสาเหตุที่เกิดขึ้นโดยธรรมชาติ นอกเหนือการควบคุมได้ เชน่ พายุ นา้ ทว่ ม ฟ้าผา่ เป็นต้น เอกสารประกอบการเรยี น วิชาการงานอาชพี 4 รหัสวิชา ง22102 สาหรบั นกั เรียนระดับช้ันมัธยมศึกษาปที ่ี 2 โรงเรยี นมหาวชิราวธุ จังหวดั สงขลา ครผู สู้ อนนายชนนิ ทร์ แท่งทอง
17 .แนวทางในการปฏบิ ตั ิงานเพอื่ ให้เกิดความปลอดภยั 1. มสี ติ ในการปฏบิ ตั ิงานต้องมสี ติระลึกไวเ้ สมอว่า คิดกอ่ นทาและปลอดภยั ไวก้ ่อน 2. ต้องสะอาด โต๊ะบรเิ วณท่ีปฏิบัตงิ านจะต้องสะอาด 3. เปน็ สัดส่วน เก็บเครื่องมือ วสั ดุ อุปกรณ์ ให้เป็นสดั ส่วนเพอ่ื สะดวกในการหยิบใชง้ าน 4. ตัดกระแสไฟฟา้ ป้องกันอันตราย หากปฏบิ ัตงิ านไฟฟา้ ควรตัดกระแสไฟฟา้ ให้เรียบร้อย เพ่ือป้องกนั อนั ตราย 5. ตอ่ สายดิน อปุ กรณ์ เครอื่ งใชไ้ ฟฟา้ จะต้องมีการต่อสายดินเพื่อป้องกนั ไฟร่ัว 6. อยา่ นาเครื่องมอื ทม่ี คี มใส่กระเป๋าเส้ือหรือกางเกงขณะปฏิบตั งิ าน 7. อยา่ ใช้ไขควงแทนสิ่ว หรือสกัด 8. อยา่ ใชค้ ้อนหรอื ตะไบที่มดี ้ามหลวมหรอื แตก และ อย่าใช้ตะไบแทนคอ้ น 9. กอ่ นและหลงั ปฏิบัติงานควรตรวจสภาพเครอ่ื งมืออุปกรณ์ และทาความสะอาดทกุ ครง้ั .การปอ้ งกันอุบตั เิ หตุ อุบตั ิเหตุเกิดขึน้ ไดท้ ุกเวลา วิธีการทด่ี ที ส่ี ดุ คือ การป้องกนั ก่อนทจี่ ะเกิดข้ึนโดยการ ลดหรือปอ้ งกันอบุ ัตเิ หตุ สามารถกระทาไดด้ ังน้ี - ตรวจสอบเครอ่ื งมือเคร่ืองใช้และบารุงรกั ษาให้อยู่ในสภาพพรอ้ มใช้งาน - มคี วามพร้อมในทุก ๆ ดา้ น ของร่างกายขณะปฏิบตั ิงาน - จัดบรเิ วณปฏบิ ัตงิ านให้เรียบร้อย ไม่มีสงิ่ กดี ขวางหรอื บดบงั แสงสวา่ ง - ขณะปฏิบตั งิ านในที่สงู ตอ้ งมีเครอื่ งปอ้ งกนั เช่น เขม็ ขัดนิรภัย - หากปฏิบัติงานใกล้ วตั ถุไวไฟ ควรมอี ุปกรณ์ เชน่ ถังดับเพลิงวางไวใ้ กล้ ๆ เอกสารประกอบการเรียน วชิ าการงานอาชีพ 4 รหัสวชิ า ง22102 สาหรบั นักเรยี นระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 โรงเรียนมหาวชริ าวุธ จังหวดั สงขลา ครผู ู้สอนนายชนินทร์ แท่งทอง
18 หลักความปลอดภัยในการปฏิบัตงิ าน การปฏบิ ัตงิ านเราควรยึดหลัก 5 ส. อนั ได้แก่ สะสาง สะดวก สะอาด สขุ ลักษณะ และสรา้ งนิสัย สะสาง Seiri (เซริ) (ทาใหเ้ ปน็ ระเบียบ) คือ การแยกระหว่างของทีจ่ าเปน็ ต้องใชก้ ับของทไ่ี ม่จาเป็น ต้องใช้ ขจัดของท่ีไมจ่ าเป็นต้องใชท้ ิ้งไป สะดวก Seiton (เซตง) = สะดวก (วางของในที่ทคี่ วรอย)ู่ คือ การจดั วางของทีจ่ าเป็นต้องใชใ้ หเ้ ป็น ระเบียบสามารถหยิบใชง้ านได้ทันที สะอาด Seiso (เซโซ) = สะอาด (ทาความสะอาด) คือการปัดกวาดเช็ดถูสถานท่ีสิ่งของ อปุ กรณ์ เคร่ืองมือ เคร่อื งจักร ให้สะอาดอยู่เสมอ สขุ ลักษณะ Seiketsu (เซเคทซ)ึ = สภาพหมดจด สะอาดตา ถูกสขุ ลกั ษณะ (รักษาความสะอาด) คือ การ รกั ษาและปฏบิ ตั ิ 3ส. ได้แก่ สะสาง สะดวก และสะอาดใหด้ ีตลอดไป สร้างนสิ ยั Shitsuke (ซทึ ซเึ คะ) = การอบรม สร้างนิสัยในการปฏิบัตงิ านตามระเบียบวนิ ัย ขอ้ บงั คบั อยา่ ง เคร่งครัด (ฝึกให้เปน็ นสิ ยั ) คือ การรกั ษาและปฏิบัติ 4ส. หรอื สง่ิ ที่ กาหนดไว้แล้วอยา่ งถูกต้องจนติดเป็นนิสัย เอกสารประกอบการเรยี น วิชาการงานอาชพี 4 รหสั วชิ า ง22102 สาหรับนักเรยี นระดบั ชั้นมัธยมศกึ ษาปีที่ 2 โรงเรียนมหาวชริ าวุธ จงั หวดั สงขลา ครผู สู้ อนนายชนินทร์ แท่งทอง
รูปแบบของเครอ่ื งหมายเพ่ือความปลอดภัยและการปฐมพยาบาลเบอื้ งต้นในงานช่าง 19 รปู แบบของเคร่ืองหมายเพื่อความปลอดภัยและสที ีใ่ ชแ้ บ่งเปน็ 4 ประเภท ตามจดุ ประสงค์ของ การแสดงความหมายตามตารางขา้ งล่าง ให้แสดงสัญลักษณ์ภาพไว้ตรงกลางของเคร่อื งหมายโดยไม่ทบั แถบขวางสาหรบั เครื่องหมายห้าม ในกรณีที่ไม่มสี ัญลกั ษณภ์ าพทเ่ี หมาะสมสาหรบั สื่อความหมายตามทต่ี ้องการ ให้ใชเ้ ครอื่ งหมาย ท่ัวไปสาหรบั เคร่ืองหมายปลอดภัยแตล่ ะ่ ประเภท รวมกับเครอ่ื งหมายเสรมิ รูปแบบเครื่องหมายของความ ปลอดภยั ประเภท รูปแบบ สที ่ใี ช้ หมายเหตุ 1. เครอื่ งหมายหา้ ม 1) สพี น้ื : สขี าว พ้นื ที่ของสีแดงต้องมี 2. เครอ่ื งหมายบงั คับ 2) สีของแถบตาม อย่างน้อยรอ้ ยละ 35 ของ ขอบวงกลมและ พื้นที่ แถบขวาง : สแี ดง 3) สขี องสัญลกั ษณ์ ภาพ : สีดา 1) สีพืน้ : สฟี ้า พน้ื ทีข่ องสีฟา้ ต้องมีอย่าง 2) สขี อง นอ้ ยร้อยละ 50 ของพ้ืนที่ สัญลักษณ์ภาพ : สขี าว 3. เคร่อื งหมายนิเทศ 1) สพี ้นื : สีเขยี ว พ้ืนทข่ี องสีเขียวต้องมี เกี่ยวกบั ภาวะปลอดภัย 2) สขี องสญั ลกั ษณ์ อย่างน้อยร้อยละ 50 ของ ภาพ : สีขาว พื้นท่ี 4. เคร่อื งหมายเตือน 1) สีพ้ืน : สเี หลอื ง พ้ืนที่ของสเี หลืองต้องมี 2) สีองแถบตาม อย่างน้อยร้อยละ 50 ของ ขอบ : สีดา พนื้ ที่ 3) สีของสัญลกั ษณ์ ภาพ : สีขาว เอกสารประกอบการเรียน วิชาการงานอาชพี 4 รหสั วิชา ง22102 สาหรับนกั เรียนระดบั ชั้นมธั ยมศกึ ษาปที ่ี 2 โรงเรียนมหาวชริ าวธุ จังหวดั สงขลา ครูผสู้ อนนายชนนิ ทร์ แท่งทอง
20 เอกสารประกอบการเรยี น วิชาการงานอาชพี 4 รหสั วิชา ง22102 สาหรับนกั เรยี นระดบั ชน้ั มัธยมศกึ ษาปที ่ี 2 โรงเรียนมหาวชิราวุธ จังหวดั สงขลา ครผู สู้ อนนายชนนิ ทร์ แท่งทอง
ใบงานท่ี 3 21 เรื่อง ความปลอดภัยในการปฏิบัตงิ าน คาชี้แจง : ใหน้ ักเรียนตอบคาถามต่อไปนี้ใหส้ มบูรณ์ที่สุด ใหน้ ักเรยี นอธิบายความหมายของความปลอดภัยในการปฏิบัตงิ าน และสาเหตขุ องการเกิดอบุ ัติเหตุ ...……………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ให้นักเรียน อธิบายหลกั การและวิธีการของกจิ กรรม 5 ส ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ใหน้ ักเรียนอธบิ ายเคร่อื งหมายเพ่ือความปลอดภัยและสี ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… เอกสารประกอบการเรยี น วิชาการงานอาชีพ 4 รหัสวชิ า ง22102 สาหรบั นกั เรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปที ่ี 2 โรงเรยี นมหาวชริ าวุธ จังหวดั สงขลา ครผู ู้สอนนายชนนิ ทร์ แท่งทอง
ใบความรูท้ ี่ 4 การปฐมพยาบาลเบือ้ งต้นในงานช่าง 22 การปฐมพยาบาลเบ้ืองต้นในงานชา่ ง เมอ่ื เกิดอบุ ัติเหตุข้นึ ในขณะทางานอยู่ ส่งิ ท่ีต้องคานึงถงึ อันดบั แรก คือการปฐมพยาบาลผู้ปว่ ยท่ีไดร้ ับ บาดเจ็บจากอุบัติเหตุที่เกิดขึ้น เช่น ในกรณีถูกของมีคมบาด ควรปฐมพยาบาลด้วยการห้ามเลือดก่อน หลังจากน้นั จงึ ทาความสะอาดแผลและทาแผลถา้ เปน็ แผลใหญล่ กึ โลหติ ไหลออกมามากควรนาสง่ สถานีอนามัย หรอื โรงพยาบาลในขณะทเี่ ดนิ ทางควรปฐมพยาบาลผู้ปว่ ยเบื้องต้นดว้ ยการหา้ มเลอื ดเพื่อปอ้ งกนั การเสยี เลอื ด มากก่อนท่ีจะถึงแพทย์ การปฐมพยาบาล (First Aid) หมายถึง การใหค้ วามช่วยเหลือตอ่ ผู้บาดเจบ็ ณ สถานท่ีเกิดเหตุ โดย ใชอ้ ปุ กรณ์เทา่ ทห่ี าได้ ก่อนท่จี ะนาสง่ โรงพยาบาล ควรมีความร้พู อสังเขป ดงั น้ี หลกั การชว่ ยเหลือชีวิตยามฉุกเฉนิ สามารถกระทาได้ ดงั นี้ 1. อย่าให้ผู้คนล้อมตวั ผู้ปว่ ย ให้ผูป้ ว่ ยอย่ใู นทีป่ ลอดโปร่ง มีแสงสว่างพอควร จะได้ทาการปฐม พยาบาลไดส้ ะดวก 2. ใหน้ อนน่ิง ๆ ในท่าท่ีถูกต้อง การพยาบาล 3. คอยสงั เกตชีพจร การหายใจและอาการปว่ ยไว้ตลอดเวลา 4. ก่อนนาผปู้ ่วยไปพบแพทย์ควรไดร้ บั การปฐมพยาบาลเรียบร้อยแลว้ 5. การเคล่ือนยา้ ยผู้ปว่ ยหรอื นาส่งโรงพยาบาลควรปฏบิ ัตใิ ห้ถูกต้องตามวิธีการ 6. ในการนาผปู้ ว่ ยไปพบแพทย์หรอื นาส่งโรงพยาบาลควรมีรายงานเกย่ี วกบั ผู้ป่วยและการ ปฐมพยาบาลมาก่อน เพ่ือความสะดวกท่ีแพทยจ์ ะทาการรักษาตอ่ ไป 7. ถ้าผู้ป่วยอาการสาหัส อยา่ รกั ษาผปู้ ว่ ยด้วยตนเอง ควรปรึกษาแพทย์ หรอื นาสง่ โรงพยาบาล โดยดว่ น การปฐมพยาบาลผู้ป่วยทีเ่ กิดบาดแผล สามารถกระทาได้ ดงั นี้ 1. ถา้ ผู้ป่วยเปน็ ลมหรอื หมดสติต้องรบี แก้ไขให้ฟ้นื สู่สภาพปกติ และทาความสะอาดบาดแผล หลงั จากนนั้ จึงหา้ มเลือด 2. เมื่อโลหิตหยุดไหลแล้วควรล้างแผลให้สะอาดดว้ ยแอลกอฮอล์ 3. ถ้าเกดิ บาดแผลเล็กน้อยเช่น แผลรอยถลอก รอยขดี ข่วนเมอื่ ทาความสะอาดบาดแผลแล้วควร สย่ าแผลสดอกี ครงั้ 4. ถ้าเกิดบาดแผลฉกรรจ์ ควรปฐมพยาบาลไปพร้อม ๆ กับการนาสง่ โรงพยาบาล โดยเรง่ ด่วน เอกสารประกอบการเรียน วิชาการงานอาชีพ 4 รหัสวิชา ง22102 สาหรบั นักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปที ่ี 2 โรงเรียนมหาวชริ าวุธ จงั หวดั สงขลา ครูผสู้ อนนายชนนิ ทร์ แท่งทอง
23 การชว่ ยเหลอื ผไู้ ดร้ ับเศษวัสดหุ รือสารแปลกปลอมเข้าตา กรณสี ารพษิ เขา้ ตา ซง่ึ จะทาไดเ้ กดิ ระคายเคือง ของเยื่อตา อาจมผี ลทาให้ตาบอดได้ - ลา้ งตาดว้ ยน้าสะอาดมาก ๆ นาน ๆ - ใหผ้ บู้ าดเจบ็ นอนตะแคง เอาตาข้างทีถ่ ูกสารพิษลงขา้ งลา่ ง - เปดิ เปลือกตาแลว้ เทน้าจากหัวตามาด้านหางตา (อย่าให้นา้ กระเด็นเข้าอกี ข้างหนง่ึ ) - ห้ามขยต้ี า ปดิ ตาดว้ ยผ้าสะอาดแลว้ รบี นาสง่ โรงพยาบาล การชว่ ยเหลือผ้บู าดเจ็บถูกไฟไหม้หรือนา้ รอ้ นลวก แผลไฟไหม้น้ารอ้ นลวกคือแผลท่ีถูกความรอ้ นจากไฟหรอื นา้ รอ้ น เกดิ ขึ้นใน 3 ลักษณะ -ทาลายเฉพาะหนงั กาพร้าผวิ หนงั จะแดงไมพ่ องและหายเองไดภ้ ายใน 2 – 3 วัน -ทาลายหนังกาพรา้ หนงั แท้เกดิ บวมแดงปวดแสบปวดร้อน มีตุ่มพองมี น้าเหลือง -ทาลายเนือ้ ถึงกระดูก เกิดการทาลายเน้ือแผลอย่างรุนแรง ตอ้ งปฐมพยาบาล ดงั นี้ ใชน้ ้าแขง็ หรอื ความเย็นประคบ ปิดแผลด้วยผ้าสะอาด หา้ มเจาะตุ่มพองและหา้ มใสย่ าลงในแผล ถ้าเป็นแผลบรเิ วณแขนหรือขาใหย้ กอวัยวะนั้นให้สงู เพือ่ ลดอาการบวม ถา้ แผลพุพองแดงใหท้ าความสะอาดบาดแผลเหมอื นวธิ ีการทาแผล เอกสารประกอบการเรียน วิชาการงานอาชพี 4 รหัสวชิ า ง22102 สาหรับนกั เรียนระดับชัน้ มธั ยมศกึ ษาปที ่ี 2 โรงเรียนมหาวชริ าวธุ จังหวดั สงขลา ครผู ู้สอนนายชนินทร์ แท่งทอง
24 การชว่ ยเหลือผู้บาดเจบ็ ทปี่ ระสบอนั ตรายจากไฟฟา้ ไดแ้ ก่ การช่วยเหลอื ผบู้ าดเจบ็ และการช่วยเหลอื ผู้บาดเจบ็ ท่หี มดสติ ซ่งึ การปฐมพยาบาลสามารถทาได้ดงั นี้ หากพบผ้ถู ูกกระแสไฟฟา้ ดูดใหร้ บี ตัดกระแสไฟฟา้ ทนั ที เช่น คทั เอาท์ หรอื เต้าเสยี บ ใช้ไมแ้ ห้งหรือฉนวนไฟฟ้าเข่ียอปุ กรณ์ไฟฟ้าให้พน้ จากผูท้ ีถ่ ูกกระแสไฟฟ้าดูด หรือใช้ผา้ แห้งเชอื ก ดงึ ผู้ปว่ ยออกจากจุดที่เกิดเหตโุ ดยเรว็ เพอื่ ทาการปฐมพยาบาลเบอ้ื งต้น ปฐมพยาบาลข้ันต้นโดยการวางผู้ปว่ ยใหน้ อนหงาย แล้วช้อนคอผ้ปู ว่ ยให้แหงนข้ึน ตรวจดวู ่ามสี ิง่ อดุ ตนั ในชอ่ งปากหรือไม่ หากพบให้นาออกและชว่ ยเปา่ ปาก โดยใชน้ ้วิ ง้างปากและบบี จมกู ของผปู้ ่วย ชว่ ยเหลือผู้บาดเจ็บหมดสติ เอกสารประกอบการเรยี น วชิ าการงานอาชพี 4 รหสั วิชา ง22102 สาหรบั นกั เรยี นระดับชัน้ มัธยมศกึ ษาปที ี่ 2 โรงเรียนมหาวชริ าวุธ จงั หวดั สงขลา ครผู ้สู อนนายชนินทร์ แท่งทอง
25 เอกสารประกอบการเรยี น วิชาการงานอาชพี 4 รหสั วิชา ง22102 สาหรับนกั เรยี นระดบั ชน้ั มัธยมศกึ ษาปที ่ี 2 โรงเรียนมหาวชิราวุธ จังหวดั สงขลา ครผู สู้ อนนายชนนิ ทร์ แท่งทอง
26 ใบงานท่ี 4 เรื่อง การปฐมพยาบาลเบ้ืองต้นในงานช่าง คาชแี้ จง : ใหน้ ักเรียนตอบคาถามต่อไปนใี้ หส้ มบูรณท์ ่สี ดุ สถานการณ์ วิธปี ฐมพยาบาล อบุ ตั ิเหตุ 1.เกดิ อุบัตเิ หตุ .......................................................................................................................................................... แบบฉุกเฉนิ .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... 2.เกิดบาดแผล .......................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ............................. .......................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ............................. 3.สงิ่ .......................................................................................................................................................... แปลกปลอม .......................................................................................................................................................... เข้าตา .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... 4.ถูกไฟไหม้ .......................................................................................................................................................... หรอื น้าร้อนลวก ............................................................................................................................. ............................. .......................................................................................................................................................... ...................................................................................... .................................................................... 5.ถูกกระแส .......................................................................................................................................................... ไฟฟ้าดูด ......................................................................................................................................... ................. .......................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ............................. ......................................................................................................................................................... 6.การช่วยฟ้ืน .......................................................................................................................................................... คนื ชีพขั้น ............................................................................................................................. ............................. พ้ืนฐาน (CPR) .......................................................................................................................................................... ...................................................................................................... .................................................... ................................................................................................................................................. ......... ........................................................................................................................... ............................... เอกสารประกอบการเรยี น วิชาการงานอาชีพ 4 รหัสวิชา ง22102 สาหรบั นกั เรยี นระดับชน้ั มัธยมศึกษาปีที่ 2 โรงเรยี นมหาวชิราวุธ จังหวดั สงขลา ครูผสู้ อนนายชนินทร์ แท่งทอง
27 ใบความรทู้ ี่ 5 การเสริมสรา้ งประสบการณอ์ าชพี . การจัดประสบการณอ์ าชพี มนุษย์เราเกิดมาตอ้ งมกี ารประกอบอาชีพเพื่อการดารงชวี ติ ในประจาวนั จงึ มีความจาเปน็ ตอ้ งมี ประสบการณใ์ นอาชพี ท่ตี นเองถนดั และมคี วามสนใจเพือ่ เขา้ สกู่ ารประกอบอาชพี ได้อยา่ งมีความสุข นอกจากน้ี ควรมีประสบการณ์ดา้ นแรงงาน แหล่งของงาน ความร้คู วามสามารถที่ จาเปน็ และผลตอบแทนพงึ ไดจ้ าก การประกอบอาชีพนัน้ ๆ ประสบการณ์อาชีพ หมายถงึ การได้เห็นและไดฝ้ ึกปฏิบัติกิจกรรมเกี่ยวกับอาชีพทีต่ นเองถนัด และ สนใจ เช่น การทาโครงงานอาชีพ การช่วยเหลือผู้ปกครองในการประกอบอาชีพ การศึกษา ดูงานในสถาน ประกอบการ จนมีความรู้ มีทักษะหรือมีประสบการณ์ในอาชีพนั้น ๆ การจัด ประสบการณ์อาชีพควรจะมี ความรู้ ความเข้าใจในเรอื่ งต่าง ๆ ดงั น้ี 1.1 สถานการณ์แรงงาน จากสถานการณ์แรงงานทั้งภาคเกษตร ภาคอุตสาหกรรมมีอัตรา การจ้าง งานเป็นไปตามภาวะเศรษฐกิจของประเทศและเศรษฐกิจโลก จากผลการวิจัยของกองวิจัย ตลาดแรงงาน พบวา่ แนวโนม้ ความตอ้ งการแรงงาน มีปริมาณเพ่ิมมากขนึ้ ทกุ ปีโดยเฉพาะในภาคการผลติ ทง้ั ทางด้านเกษตรกรรม อุตสาหกรรม และบรกิ าร 1.1.1 มุมมองของบริษัท องค์กร ผู้ประกอบการ และนายจ้างต่าง ๆ ในภาวะเศรษฐกิจตกต่า องค์กรหรือนายจ้างจะมีการควบคุมพนักงานและเริ่มมองหาบุคลากรที่มีความสามารถสูงเพื่อพัฒนาให้เป็น ทมี งานทีม่ ีคุณภาพรองรับการขยายกจิ การต่าง ๆ ในช่วงภาวะเศรษฐกิจดขี ึ้น 1.1.2 มุมมองของผู้สมัครงาน สิ่งแรกที่ผู้สมัครงานให้ความสาคัญเป็นอันดับต้น ๆ คือ และ ความก้าวหน้าความมั่นคงในการทางานโดยต้องการทางานในองค์กรหรือหน่วยงานที่ใหญ่ เพราะมีแนวโน้มท่ี จะ ไมม่ กี ารเปล่ยี นงาน 1.2 ประกาศรับ สมัครงาน ประกาศรับสมัครงานเป็นการที่หน่วยงาน หรือสถานประกอบการทั้ง ภาครัฐและเอกชนประกาศให้สาธารณชนทราบวา่ มีความประสงค์จะรับสมัครบุคคลเข้าทางานในตาแหน่ง\\งาน ต่าง ๆ ส่วนมากจะประกาศผ่านสื่อต่าง ๆ ทั้งป้ายประกาศรับสมัครงาน หนังสือพิมพ์ วารสาร วิทยุ โทรทัศน์ อินเทอร์เน็ตงานวันนดั พบแรงงาน บรษิ ทั จดั หางานรวมถึงการประกาศผา่ นสียงตามสายในหม่บู ้านและชุมชน เอกสารประกอบการเรียน วชิ าการงานอาชพี 4 รหัสวชิ า ง22102 สาหรับนักเรียนระดับชนั้ มัธยมศกึ ษาปที ่ี 2 โรงเรียนมหาวชริ าวุธ จังหวดั สงขลา ครผู สู้ อนนายชนนิ ทร์ แท่งทอง
28 1.3 ความรู้ความสามารถของตนเอง การท่ีจะตดั สินใจสมัครงานในตาแหนง่ หนา้ ทใ่ี ด หนว่ ยงาน ใดก็ตาม ส่ิงสาคัญเป็นอันดับแรกที่ต้องพิจารณา คือ ความรู้ ความสามารถและทักษะ เกี่ยวกับการทางานใน อาชพี นนั้ ๆ เชน่ ความสามารถในการใช้เคร่ืองมือและอปุ กรณ์สานกั งาน ความสามารถในการใชค้ อมพิวเตอร์ ความสามารถในการ ใช้ภาษาเฉพาะของอาชีพ ความสามารถ ด้านการประชาสัมพันธ์ รวมไปถึงความอดทน ความสมบูรณ์ของร่างกาย หรือการใชอ้ วยั วะต่าง ๆ เป็นพิเศษ เช่น การใช้สายตาการใช้หูฟงั สาหรับความรูค้ วามสามารถและทกั ษะในการทางานรวมถงึ การใชภ้ าษาสามารถปรบั ปรุงและพฒั นา ไดพ้ ัฒนาไดด้ ว้ ยการฝกึ หดั ทดลองปฏิบตั ิซึ่งบางหนว่ ยงานหรือสถานประกอบการอาจมีการทดลองงานหรือ การฝกึ งานก่อนบรรจุเข้าทางาน ดังนั้นกอ่ นท่ีจะสมคั รเขา้ ทางานในสาขาอาชีพใดจะต้องเตรียมความพร้อมใน เรอ่ื งความรู้ความสามารถ ทักษะอาชพี นั้นให้พรอ้ มเพ่ือสรา้ งโอกาส ให้กับตนเองในการทางานทีช่ อบและถนัด มากข้นึ 1.4 ผลตอบแทน หากเป็นการประกอบอาชีพอิสระผลตอบแทนจะอยู่ในรูปของรายได้ ท่ีอาจเป็น ค่าจ้าง เงินเดือนสวัสดิการ และผลประโยชน์อ่ืนๆซึ่งหน่วยงานหรือสถานประกอบการ กาหนดไว้ โดยที่ พนักงานผู้รับจ้างจะต้องปฏิบัติหน้าท่ีตามที่ได้รับมอบหมาย โดยใช้วิชาความรู้ ทักษะ ความชานาญตาม ตาแหน่งของงานและตามสญั ญาจา้ งกอ่ นตดั สินใจสมัครงานจึงต้องมีข้อมลู เกยี่ วกับรายได้หรอื คา่ ตอบแทนจาก การประกอบอาชีพท่ีอาจคิดเป็นรายได้เฉลี่ยต่อเดือนหรือต่อปี การจัดประสบการณ์อาชีพในร ะหว่างเรียน ให้แก่นักเรียนในโรงเรียนจึงเป็น การเสริมสร้างประสบการณ์อาชีพให้แก่เยาวชนเพื่อเตรียมตัวเข้าสู่อาชีพใน อนาคตเพราะ การเตรยี มตวั ทด่ี ีจะช่วยให้สามารถตดั สินใจเลือก อาชีพที่ดีและเหมาะสมกับความสามารถ ความถนัด ความสนใจของตนเอง มีความสุขในการทางาน มีรายได้ เพียงพอตอ่ การเลย้ี งชวี ติ และ ครอบครัว อีกทัง้ มีคณุ ภาพชีวติ ทดี่ ขี ึน้ ทัง้ การประกอบอาชีพ อสิ ระและอาชีพรับจ้าง เอกสารประกอบการเรียน วิชาการงานอาชพี 4 รหัสวชิ า ง22102 สาหรับนกั เรยี นระดบั ชัน้ มัธยมศกึ ษาปที ่ี 2 โรงเรยี นมหาวชิราวธุ จงั หวดั สงขลา ครผู สู้ อนนายชนินทร์ แท่งทอง
2. การเตรียมตัวเข้าสู่อาชีพ 29 การเตรียมตัวเข้าสู่อาชีพเป็นการเตรียมความพร้อมก่อนเข้าสู่อาชีพ เนื่องจากปัจจุบัน สภาพสังคม เศรษฐกิจ และตลาดแรงงานเปล่ียนแปลงไปอย่างมาก เพ่ือเตรียมตัวนักเรียนสู่อาชีพในอนาคตจึงจาเป็นตอ้ ง ฝกึ ฝนการทางานและศึกษาคณุ สมบัติที่จาเป็นดังน้ี 2.1 การเตรียมตัวเพอ่ื การหางานทา นักเรยี นสามารถทาใหไ้ ด้ตามความตอ้ งการเหมาะสมกับความรู้ ความสามารถ ของตนเองมแี นวทาง ดังน้ี 2.1.1 สารวจตนเอง เปน็ การพจิ ารณาความสนใจ ความถนัด ความรู้ความสามารถ และ ทักษะ ความชานาญของตนเองวา่ เก่ียวข้องกบั อาชีพทตี่ นเองสนใจหรอื ไม่ ถ้าขาดคณุ สมบัตขิ ้อใดกค็ วรศึกษาเพ่มิ เติม จากการอา่ นหนังสือ เรยี นพเิ ศษ หรือเรียนร้ดู ว้ ยตนเองจากแหลง่ เรียนร้ตู า่ ง ๆ เช่น ห้องสมดุ ภมู ปิ ญั ญาท้องถิ่น สถานประกอบการ อินเทอร์เนต็ เป็นต้น 2.1.2 สารวจตลาดแรงงาน เป็นการพจิ ารณาความตอ้ งการของอาชีพในลาดแรงงาน ในชว่ ง เวลา ท่ตี นเองต้องการหางาน การสารวจตลาดแรงงานอาจดไู ดจ้ ากประกาศรับสมัครงานใน หนังสอื พมิ พ์ เว็บไซด์ใน อินเทอร์เนต็ เป็นตน้ 2.1.3 หางานจากแหล่งงานต่าง ๆ เป็นการหางานจากแหล่งที่มีงานจานวนมากให้ เลือกในหลาย สาขาอาชีพ เช่น หนังสือพิมพ์สมัครงาน เว็บไซด์หางานและสมัครงานในอินเทอร์เน็ต เว็บไซด์ของหน่วยงาน บริษทั หรอื องค์กรท่ีเปดิ รับสมัครงานเอง เปน็ ตน้ 2.2 คณุ สมบตั พิ ื้นฐานทจ่ี ำเปน็ ของผู้ประกอบอาชีพ โดยทัว่ ไปมดี งั นี้ 2.2.1จบการศกึ ษาตามทรี่ ะบุไว้ในประกาศรับสมคั รงาน 2.2.2อายุของผรู้ บั จ้างต้องอยใู่ นวยั แรงงาน คือ ไม่น้อยกวา่ 15 ปี 2.2.3เพศ อาจกาหนดตามลกั ษณะของงานทที่ และหากเปน็ เพศชายตอ้ งผา่ นการคดั เลือกรบั ราชการทหารมาแล้วหรอื ได้รับการยกเวน้ ตามพระราชบัญญัตริ บั ราชการทหาร 2.2.4 ประสบการณใ์ นการทางานหลกั ฐานทใ่ี ช้ประกอบคือใบรับรองการผา่ นงาน หรือ แฟม้ สะสมผลงาน 2.2.5 มคี วามสามารถพเิ ศษ เชน่ การใชค้ อมพวิ เตอร์ การพิมพ์งาน การขบั รถ การพูด และ เขียนภาษาตา่ งประเทศ 2.2.6 ตอ้ งไมเ่ ป็นโรคติดต่อร้ายแรงตามประกาศของกระทรวงสาธารณสขุ 5 โรค คือ 1. โรคเร้ือนในระยะตดิ ต่อ หรือในระยะทป่ี รากฏอาการเป็นท่รี งั เกียจของสงั คม 2. วณั โรคในระยะอันตราย 3. โรคเท้าช้างในระยะท่ปี รากฏอาการเป็นทร่ี ังเกยี จของสังคม 4. โรคตดิ ยาเสพตดิ ใหโ้ ทษ 5. โรคพษิ สรุ าเร้อื รัง เอกสารประกอบการเรียน วชิ าการงานอาชีพ 4 รหสั วชิ า ง22102 สาหรับนักเรยี นระดับชั้นมธั ยมศึกษาปีท่ี 2 โรงเรยี นมหาวชิราวธุ จังหวดั สงขลา ครผู สู้ อนนายชนนิ ทร์ แท่งทอง
30 2.2.7 มีมนษุ ยสมั พันธ์ท่ีดี 2.2.8 มคี วามเป็นผูน้ า 2.2.9 มคี วามขยนั มีความซ่ือสตั ย์ และมีความรบั ผดิ ชอบ 3. คุณสมบตั ิทนี่ ายจ้างตอ้ งการ คุณสมบัตทิ ีน่ ายจา้ งต้องการ 6 ทักษะท่นี ายจา้ ง ต้องการมดี ังนี้ 1. ผู้ทเี่ ปน็ นักส่ือสารทด่ี ี ไมใ่ ชแ่ คพ่ ูดเกง่ อย่างเดียว ต้องมที ักษะในการฟังต้องฟังอย่างตงั้ ใจเสยี ก่อน จงึ จะโต้ตอบได้อยา่ งถูกตอ้ ง ถามคาถามได้อย่างเหมาะสม ถ่ายทอด ความคดิ ออกไปสผู่ ฟู้ ังไดอ้ ยา่ งถกู ต้อง ผสู้ ง่ สารกับผู้รับสารเขา้ ใจตรงกนั ต่าง ๆ ได้อยา่ งอธบิ ายส่ิงชดั เจน สามารถคยุ กับคนที่ไมค่ นุ้ เคยได้อยา่ งไม่ เคอะเขนิ จูงใจผอู้ ื่นให้คลอ้ ยตามได้ และสามารถเจรจาหรือ ตอ่ รองไดป้ ระสบความสาเรจ็ 2. ผู้ท่ีทางานเป็นทีมมักจะเป็นคนยืดหยุ่นและประนีประนอมได้ดี จึงสามารถ เข้ากับคนได้ทุก ประเภท เปิดกวา้ งสาหรบั ความคดิ เหน็ ของผู้อนื่ และมกี ารแลกเปล่ียนข้อมลู กับผอู้ น่ื อยู่เสมอ อกี ทั้งยงั เป็น คนซอ่ื สตั ย์ จรงิ ใจ ไม่เอาเปรียบผู้อ่ืน ยดึ มั่นและทาตามคารับปากไว้ ทาให้ผอู้ ่นื ไว้วางใจ ในขณะเดียวกนั กไ็ วใ้ จผู้อนื่ ดว้ ย 3. ผู้ที่เป็นนักแก้ปัญหาตัวยง จะมองเห็นปัญหาก่อนท่ีมันจะกลายเป็นเร่ืองใหญ่ ท้ังยังรู้จักมองด้วย มุมมองท่ีแตกต่าง จึงสามารถเห็นและจัดการกับปัญหาได้ก่อนผู้อื่น คุณสมบัติเช่นนี้ไม่กลัวที่จะเผชิญหน้ากับ ปัญหา จึงไม่เคยคิดปัดปัญหาไปให้ผู้อื่น เมื่อเกิดความ ผิดพลาดขึ้นก็เรียนรู้จากความผิดพลาดของตัวเอง และ พยายามทางหนทางใหม่ ๆ ในการแก้ปญั หา อยา่ งไมย่ ่อท้อ 4. ผู้ทม่ี คี วามคดิ ริเร่ิมคนทม่ี คี ณุ สมบัตเิ ชน่ นมี้ ีแนวโนม้ สูงทจ่ี ะเป็นผ้นู า เพราะรตู้ วั เองวา่ ต้องทาอะไร โดยไม่ต้องมีใครบอกให้ทาชอบท่ีจะคิดสร้างสรรค์ ชอบทดลอง ปรารถนาท่ีจะเรียนรู้สิ่งใหม่ ๆ ไม่เพียงเฉพาะ กับตวั เองเท่านัน้ แตย่ ังเปน็ ตัวตัง้ ตวั ตีใหผ้ ้อู ืน่ ทาเชน่ กนั 5. ผทู้ ่ีมกี ษะในการบริหารจัดการ สามารถ วางแผนงาน และจัดลาดบั ความสาคญั ของส่ิงตา่ ง ๆ ได้ดี รู้ว่าอะไรควรทาก่อนอะไรควรทาทหี ลัง มคี วามสามารถในการทางานหลายอย่างในเวลาเดียวกนั และสามารถ ทางานเสร็จตรงเวลา อกี ทัง้ ยงั มคี วามสามารถในการประสานงานกับผู้อืน่ ไดด้ ี 6. ผู้ทส่ี ามารถปรบั ตัวเขา้ กับสถานการณแ์ ละบคุ คลได้ดี เปน็ คนเรยี นรู้เรว็ ไม่ยดึ ตดิ กับตัวเอง พร้อม เปดิ รบั ความคิดใหม่ ๆ เสมอ จงึ ไม่กลวั ทจี่ ะลองทาสงิ่ ท่ีแตกต่า สามารถจดั การกับความเปลี่ยนแปลงได้ดี เอกสารประกอบการเรียน วชิ าการงานอาชีพ 4 รหัสวิชา ง22102 สาหรบั นักเรียนระดับชนั้ มัธยมศึกษาปที ี่ 2 โรงเรียนมหาวชริ าวุธ จงั หวดั สงขลา ครูผู้สอนนายชนินทร์ แท่งทอง
31 4. ทักษะทจ่ี ำเป็นต่อการประกอบอาชพี 4.1 ทกั ษะกระบวนการทางาน คือ การลงมือทางานดว้ ยตนเอง โดยมุ่งเน้นในการฝกึ วธิ ีทางานอยา่ ง สม่าเสมอ ท้ังการทางานเป็นรายบุคคล และการทางานเป็นกลุ่ม ซ่ึงสามารถทางาน ได้บรรลุตามเป้าหมาย โดยกระบวนการทางาน มีขั้นตอนต้ังแต่ การวิเคราะห์งาน การวางแผน การทางาน การปฏิบัติงาน และการ ประเมนิ ผลการทางาน ดงั นี้ 1. การวิเคราะห์งาน คอื การแจกแจงงานท่ีจะทาว่าเป็นงานประเภทใด หรือ ลักษณะใด ตอ้ ง ใช้เครื่องมือและอุปกรณ์อะไรบ้าง มีขั้นตอนการปฏิบัติอย่างไรกล่าวคือฝึกให้ ผู้เรียนมองงานโดยภาพรวม ออกมาวา่ จะต้องทาอย่างไร 2. การวางแผนในการทางาน คือ การวางแผนว่าจะใช้วัสดุอุปกรณ์อะไร ในการทา งานครั้งนี้ ตอ้ งใช้เงินในการลงทนุ มากน้อยอย่างไร กาลงั งานในการทางานอย่างไรจะทาคนเดยี วหรือต้องทาหลายคน ถา้ ทาหลายคนจะแบ่งหนา้ ที่กนั อย่างไร ตลอดจนกาหนดวธิ ีการ ทางานใหเ้ ป็นขัน้ ตอนจนงานสาเรจ็ 3. การปฏิบัติงาน คือ การให้ผู้เรียนได้ทางานตามลาดับข้ันตอนท่ีวางแผนไว้ฝึก ให้มีลักษณะ นิสัยที่ดีในการทางาน โดยเริ่มจากการนา 5 ส. มาใช้ในกระบวนการทางานหลัก การใช้คุณธรรม จริยธรรม การสร้างสัมพันธภาพในการทางาน เช่น พูดจาสุภาพ เหมาะสม มีน้าใจ เอ้ือเฟ้ือเผื่อแผ่ ขยันอดทน ซื่อสัตย์ ฯลฯ และสามารถตรวจสอบการทางาน ของตนเป็นระยะ 4. การประเมินผลการทางาน คอื การประเมนิ ผลท้ังการวางแผนกอ่ นการทางาน ขณะปฏบิ ัติงาน และเมื่องานสาเร็จแล้ว โดยขั้นตอนในการวางแผนก่อนการทางาน ให้ประเมินว่า ได้วางแผนไว้รอบคอบรัดกุม หรือไม่ จะต้องเตรียมอะไรบ้าง ตรวจสอบดูแผน ที่วางไว้ว่าเป็นไปได้ หรือไม่ ขณะปฏิบัติให้ประเมินว่าวิธีการ ทางานเป็นอย่างไรบ้าง มีข้อบกพร่องที่จะต้องปรับปรุง อย่างไร และเมื่องานสาเร็จให้ประเมินว่าผลงานที่ออกมา เปน็ ไปตามจุดมุง่ หมายหรอื ไม่ มีขอ้ ข้อเสยี อยา่ งไร เพอื่ จะได้แก้ไขและปรับปรงุ ผลงานของตนใหด้ ีข้นึ 4.2 ทกั ษะกระบวนการทางานรว่ มกับผู้อ่ืน ทักษะการทางานร่วมกบั ผอู้ ืน่ หมายถึง การทางานเป็นกล่มุ สามารถทางานรว่ มกับผ้อู น่ื ได้อยา่ งมี ความสุข โดยม่งุ เนน้ ใหผ้ ู้เรียนไดท้ าอยา่ งมีกระบวนการทางานและฝกึ ในการทางานกลุม่ ดงั น้ี 1. รูจ้ กั บทบาทหนา้ ทภี่ ายในกลุม่ เปน็ การให้ผู้เรยี นรูจ้ ักการทรู้จกั างานรว่ มกนั บทบาทหน้าที่ ที่ตนเอง ต้องรับผิดชอบ ฝึกความเป็นผู้นา ผู้ตาม โดยหมุนเวียนสับเปลี่ยนบทบาทหน้าท่ีกันไปตามความ เหมาะสม 2. มที ักษะในการฟงั การพดู การแสดงความคิดเหน็ และการอภปิ รายในกล่มุ 3. มีคุณธรรมในการทางานร่วมกัน เป็นการสร้างให้ผู้เรียนสามารถทางานและอยู่ร่วมกันใน สังคมได้อย่างมีความสุขไม่ก่อให้เกิดความขัดแย้งคณุ ธรรมท่ีสาคญั ที่ควรฝึก ได้แก่ ความรับผิดชอบในการทางาน ความเอ้อื เฟอ้ื เผื่อแผ่สมาชกิ ในกลุ่ม การไมเ่ อาเปรยี บ ผูอ้ ่นื ฯลฯ 4. สรุปผลโดยการจดั ทารายงาน เปน็ การฝกึ ใหผ้ เู้ รยี นรู้จักสรุปผลและฝึกใหเ้ ขียนรายงานจาก การปฏิบัติ เพ่อื นาเสนอหนา้ ชั้นเรยี นหรือสง่ ครผู ู้สอน 5. นาเสนอรายงาน เป็นการนาผลการปฏิบัติงานกลุ่มรายงานหน้าชั้นเรียนหรือ จัดนิทรรศการ เปน็ ตน้ เอกสารประกอบการเรียน วชิ าการงานอาชพี 4 รหสั วชิ า ง22102 สาหรับนกั เรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปที ่ี 2 โรงเรยี นมหาวชริ าวุธ จงั หวดั สงขลา ครผู ู้สอนนายชนนิ ทร์ แท่งทอง
32 4.3 ทักษะกระบวนการทำงานกล่มุ ทกั ษะกระบวนการทางานกลุ่ม มขี ้นั ตอนดังน้ี 1. การเลอื กหวั หนา้ กลุ่ม โดยการลงคะแนนเสยี งดว้ ยเหตผุ ลและการหมุนเวียนผลัดเปล่ียนกัน ในการทางาน ในแต่ละครั้ง 2 การกาหนดเป้าหมาย ให้ตกลงกันว่าเป้าหมายและวตั ถุประสงค์ในการทางานคืออะไร อยทู่ ่ใี ด 3. การวางแผนการทางาน มีการร่วมกันวางแผนว่าจะทาอะไรบ้าง ทาอะไร ก่อนหลังจะ ทางานกนั อย่างไร 4. แบง่ งานกนั ทาตามความสามารถและความถนัดของแตล่ ะคน 5. ลงมอื ปฏบิ ัติงานตามบทบาทหนา้ ท่ี และขั้นตอนการปฏบิ ัตงิ านตามท่วี างแผนไว้ 6. ประเมนิ ผลและปรับปรุงการทางานงานท่ีทามีผลงานอะไร มขี อ้ ดี ข้อเสีย อย่างไรมีขน้ั ตอน การทางานอยา่ งไร จะปรับปรุงการทางานอย่างไร 4.4 ทกั ษะกระบวนการแกป้ ัญหา เป็นกระบวนการที่ต้องการให้ผเู้ รียนไดเ้ กิดความคิด วิธกี ารแกป้ ัญหา มขี ้ันตอนดังนี้ 1. สังเกต ผเู้ รียนศกึ ษาข้อมลู รบั รู้ และทาความเข้าใจในปัญหานนั้ และเลือก แก้ปัญหาท่ีสาคัญ 2. วิเคราะห์ ผู้เรียนจัดลาดับข้อมูล หาความสาคัญ และสาเหตุของแต่ละปัญหา และความ เหมาะสม 3. สร้างทางเลือก เปดิ โอกาสใหผ้ ู้เรียนแสวงหาทางเลือกในการแก้ปญั หาอยา่ งหลากหลาย ซง่ึ อาจมีการทดลอง ค้นคว้า ตรวจสอบ เพื่อเป็นข้อมูลประกอบ กรณีท่ีผู้เรียน ทากิจกรรมกลุ่มควรกาหนด หน้าท่ใี นการทางาน 4. ประเมินทางเลือกพิจารณาข้อมูลทางเลือกต่าง ๆ แล้วประเมินทางเลือก ผู้เรียน ต้อง วางแผนปฏิบตั งิ าน เพ่อื รายงานและตรวจสอบความถูกต้อง ของทางเลอื กนอกจากทักษะทีเ่ ปน็ พ้ืนฐาน ในการทางานโดยท้ัวไปแล้ว ผู้ท่ีจะสามารถทางานช่างอย่างมีประสิทธิภาพเกิดผลสัมฤทธ์ิตามวัตถุประสงค์ และเปา้ หมายทผี่ ้ทู างานชา่ งตั้งไว้ 4.5 ทกั ษะการแสวงหาความรู้ เป็นการค้นควา้ หาความรู้ และสามารถสร้างความรใู้ หม่ เพ่มิ เติมได้ อาจมาจากการคิด การศึกษา การทดลอง การค้นคว้า หรือปฏิบัติด้วยตนเอง แล้วนามา วิเคราะห์เพื่อให้เกิด ความรู้ใหม่ ซึ่งสัมพันธ์กับความรู้เดิมท่ีมีอยู่ โดยการศึกษาค้นคว้านั้น ว่าจะมาจากแหล่งความรู้ใดอาจเป็น ความรู้ในห้องเรียน ความรู้ตามป้ายสถานท่ีต่าง ๆ ไปจนส่ือ อ่ืน ๆ และการสืบค้นข้อมูลทางเครือข่าย อินเทอร์เน็ต เป็นต้น เราสามารถฝึกฝนทักษะการแสวงหา ความรู้ได้ โดยเร่ิมจากความสนใจ หรือความ ต้องการของตนเอง แลว้ อาจขอคาปรกึ ษาหารือ ชว่ ยเหลือจากบุคคลอน่ื ๆ เพ่อื ให้ได้ขอ้ มูลทสี่ นใจหรอื ตอ้ งการ ทกั ษะการแสวงหาความรูด้ ้วยตนเอง สามารถฝกึ ฝนไดจ้ ากการปฏบิ ัตติ ่อไปน้ี เอกสารประกอบการเรียน วชิ าการงานอาชพี 4 รหัสวชิ า ง22102 สาหรับนักเรยี นระดบั ช้นั มธั ยมศึกษาปีท่ี 2 โรงเรียนมหาวชริ าวุธ จงั หวดั สงขลา ครผู สู้ อนนายชนินทร์ แท่งทอง
33 1. กาหนดปัญหาในการสบื ค้นข้อมูลความรู้ คือการตั้งหัวข้อ ตั้งประเดน็ ใน การศึกษาค้นคว้า กาหนดขอบเขตของหัวข้อหรือประเด็นท่ีต้องการจะค้นคว้า พยายามอธิบายและ แสดงความคิดเห็นต่อ หวั ข้อทต่ี ้องการจะสืบค้นขอ้ มลู ความรู้ 2. การวางแผนในการสืบค้นข้อมูลความรู้ คือเมื่อคิดหาหัวข้อหรือประเด็น ที่เราต้องการจะ สืบค้นได้แลว้ ควรวางแผน กาหนดเป้าหมายว่าจะสืบคน้ ขอ้ มูลความรู้จากทใ่ี ดอย่างไร 3. การดาเนินการสืบค้นข้อมูลความรู้ตามแผน คือการกาหนดไว้ดาเนินการ สืบค้นข้อมูล ความร้ใู นหวั ขอ้ ท่ตี อ้ งการ ตามแผนงานท่ีวางไว้ 4. การวเิ คราะหข์ อ้ มลู จากการสบื คน้ ความรู้ คือการนาข้อมลู ต่าง ๆ ทีไดค้ ้นหา หรือได้ มา พจิ ารณาอยา่ งละเอียดถึงองคป์ ระกอบและความสัมพนั ธ์ของข้อมูล รวมไปถงึ การจาแนก จัดกลุ่ม และจัด ลาดบั ขอ้ มูล 5. การสรุปผลจากการสืบคน้ ความรู้และบนั ทกึ และการบันทึกจดั เกบ็ เมื่อ วิเคราะห์ขอ้ มูล ได้ออกมาตามขอบเขตของหัวข้อที่กาหนดไว้ต้ังแต่เริ่มต้น ควรบันทึก จัดเก็บข้อมูลท่ีรวบรวมมาได้ต่าง ๆ ใน รปู แบบท่ีง่ายต่อการค้นหา เชน่ จัดเกบ็ ไว้ในคอมพิวเตอร์ หรอื สื่อบนั ทกึ ข้อมลู ชนดิ ต่าง ๆ จดบันทึกไว้ใน สมดุ ถา่ ยสาเนาเอกสารเก็บไวใ้ นแฟ้ม เปน็ ตน้ 4.6 ทักษะการจัดการ เปน็ ความสามารถของบุคคลหนง่ึ ที่สามารถจะจัดระบบงาน และ ระบบคนให้ ระบบตนให้ทางานให้สาเร็จตามเป้าหมายอย่างมีประสิทธิภาพ ซึ่งครอบคลุมต้ังแต่ข้ันตอนการวางแผนงาน การจดั องค์กร การจัดหาคน การแบ่งหน้าท่ีปฏบิ ัติงาน การควบคมุ การปฏิบัติงาน ให้เป็นไปตามท่ีกาหนด ไป จนถึงการติดตามและประเมนิ ผล ทกั ษะการจัดการแบง่ ออกได้เปน็ 2 กลุ่ม ดังนี้ 1. การจัดการระบบงาน (การทางานเดี่ยว)โดยสามารถจัดสรรเวลาการทางานให้ เป็นระบบ ปฏิบัติงานตามกฎระเบียบแบบแผน และข้ันตอนต่าง ๆ รวมถึงการเป็นผู้ท่ีมองการณ์ไกล ฉลาด มีไหวพริบ รอบรู้ ทันคนเหตุการณ์ มีความคิดริเร่ิมสร้างสรรค์และ กระตือรือร้นในการแสวงหา ข้อเท็จจริง มีความมุ มานะท่ีจะปฏบิ ัตงิ านใหส้ าเรจ็ ตามเป้าหมาย รจู้ กั ปรับตวั ให้เข้ากับสภาพแวดลอ้ มทีแ่ ปลกใหม่อย่เู สมอ 2. การจัดการระบบคน (การทางานกลุ่ม) โดยมีความสามารถในการคัดเลือกคน เข้าทางาน แบ่งปัน จัดสรรคนให้เหมาะสมกับงาน มีความสามารถในการสร้างบรรยากาศในการทางานสามารถชักจูง เพื่อนร่วมงานให้มีเป้าหมายเดียวกัน ร่วมมือ ร่วมใจกันทางานจนสาเร็จ รวมถึง การเป็นคนท่ีมีมนษุ ยสัมพันธ์ มีความขยัน อดทน ซ่ือสัตย์และยุติธรรม เพ่ือให้เพ่ือนร่วมงาน เกิดความพอใจ และเสมอภาค ยินดีท่ีจะ ทางานดว้ ยความเตม็ ใจ เอกสารประกอบการเรียน วชิ าการงานอาชีพ 4 รหัสวชิ า ง22102 สาหรบั นกั เรยี นระดับชั้นมธั ยมศกึ ษาปีที่ 2 โรงเรียนมหาวชิราวธุ จังหวดั สงขลา ครูผ้สู อนนายชนนิ ทร์ แท่งทอง
34 ใบงานที่ 5 การเสรมิ สร้างประสบการณ์อาชพี คาชี้แจง : ให้นกั เรียนตอบคาถามต่อไปน้ใี หส้ มบูรณท์ สี่ ุด ใหน้ ักเรยี นอธิบายความหมายของประสบการณ์อาชพี ............................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................ .................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................. แนวทางการเตรียมตวั เข้าสู่อาชีพ มีอะไรบา้ ง พร้อมอธบิ าย ............................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................ .................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................. ใหน้ ักเรียนอธิบาย คณุ สมบัตทิ ่นี ายจา้ งต้องการ ............................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................ .................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................. ให้นกั เรียนอธิบาย ทกั ษะที่จาเปน็ ต่อการประกอบอาชีพ ............................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................ .................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................. เอกสารประกอบการเรยี น วชิ าการงานอาชีพ 4 รหสั วชิ า ง22102 สาหรบั นักเรียนระดบั ช้นั มธั ยมศึกษาปีท่ี 2 โรงเรียนมหาวชริ าวธุ จงั หวดั สงขลา ครผู สู้ อนนายชนินทร์ แท่งทอง
หนว่ ยที่ 2 เครอื่ งมอื งานชา่ งและการปฏิบัตงิ านช่าง 35 ใบความรู้ที่ 6 เคร่ืองมือ วสั ดุ และอปุ กรณ์งานชา่ ง .เครอ่ื งมือ วัสดุ และอุปกรณ์งานช่าง ความหมายของเครื่องมืองานช่าง การทางานช่าง สิง่ ทีส่ าคญั คือ เคร่ืองมือ เพราะเครื่องมือจะช่วยให้การทางานสะดวกและรวดเรว็ ข้ึน ซง่ึ เครอ่ื งมือท่ใี ชใ้ นงานช่างตา่ งๆ ไม่ว่าจะเปน็ งานบารงุ รักษา งานตดิ ตั้ง งานซ่อมแซม/ดัดแปลง หรอื งานผลิต สว่ นใหญจ่ ะใช้เครอื่ งมือวัด ตัด ตอก เจาะ ไส ประกอบการเชื่อมประสาน เครื่องมอื งานชา่ ง หมายถงึ สง่ิ ทใ่ี ชใ้ นการซ่อม สร้าง และดัดแปลงเกี่ยวกบั งานชา่ ง เชน่ การดดั การ ตอก การวดั การเจาะ การไส การติดตง้ั ประเภทของเครื่องมืองานช่าง เครือ่ งมือทีจ่ าเปน็ ในงานชา่ งพน้ื ฐานที่ทุกคนควรรูแ้ ละสามารถนาไปใชป้ ระกอบการปฏบิ ัติงาน ซอ่ มแซมเครื่องใช้ต่างๆ ภายในบา้ น สามารถแยกออกเปน็ ประเภทใหญ่ๆ ไดด้ ังนี้ เครอ่ื งมือสาหรบั วัด เครอื่ งสาหรบั วัด มดี งั นี้ ไมบ้ รรทัด ใช้สาหรบั วดั ระยะสั้นๆ และขีดเส้น ไมบ้ รรทดั การบารุงรกั ษา ทาความสะอาดหลงั เลิกใช้งาน เกบ็ รักษาใหเ้ รยี บร้อย เอกสารประกอบการเรียน วชิ าการงานอาชีพ 4 รหัสวิชา ง22102 สาหรบั นกั เรียนระดบั ชนั้ มัธยมศึกษาปที ่ี 2 โรงเรยี นมหาวชิราวธุ จังหวดั สงขลา ครผู สู้ อนนายชนินทร์ แท่งทอง
36 . ตลับเมตร ใช้สาหรบั วดั ระยะมีลกั ษณะเปน็ ตลับส่ีเหลี่ยมขนาดพอจบั มือ ตัวตลบั ทาดว้ ยโลหะหรือพลาสตกิ สว่ น แถบวดั ทาดว้ ยเหล็กบางเคลือบสี ปลายแถบวัดจะมีขอเก่ียวเลก็ ๆ ติดอยู่ ตลับเมตร การใช้ตลบั เมตร ใชม้ ือจับปลายเทปแล้วตงึ ออกจากตลับ ใชข้ อปลายเทปเก่ียวหวั ไมท้ ตี่ รงและได้ฉาก ทาเคร่อื งหมายตามระยะทีต่ ้องการ การบารงุ รักษา ระวังรักษาขอเก่ยี วปลายเทปไม่ใหห้ ัก เมื่อจะปล่อยเส้นเทปกลับมี่เดิมต้องค่อยๆผ่อน ถ้าปล่อยให้กลับเร็วเกินไปปลายของเกี่ยวอาจชารุด เสียหายได้ ทาความสะอาดหลังเลกิ ใช้งานแล้วเก็บใหเ้ ปน็ ระเบียบ .ฉาก เป็นเคร่อื งมือวดั ละเอียดทใี่ ช้ทางตรงหรือตงั้ ไดฉ้ ากของงาน รวมทงั้ วดั มุมต่างๆ ฉากมี 2 ชนดิ คือ ฉากตาย ยดึ ตดิ กันตายตัวใช้วัดมุม 90 องศา และ 45 องศา ฉากเป็น ใชว้ ัดมมุ ตา่ งๆ สามารถถอดแยกออกจากกันได้ ฉากตาย 90 องศา เอกสารประกอบการเรยี น วชิ าการงานอาชีพ 4 รหัสวิชา ง22102 สาหรับนกั เรียนระดบั ชนั้ มัธยมศึกษาปที ี่ 2 โรงเรยี นมหาวชิราวธุ จังหวดั สงขลา ครูผู้สอนนายชนนิ ทร์ แท่งทอง
Search
