b-sc-22003

46 30. ขอ ใดตอ ไปน้ี ไมใช หลกั การสาํ คญั ในการจดั การขยะมูลฝอย ก. การกําจัด ข. การยอยสลาย ค. การเกบ็ รวมรวมและขนสง ง. กระบวนการใชประโยชนดว ยวธิ กี ารตา ง ๆ 31. ขอใดตอไปนใ้ี หความหมายของ Reuse ไดถูกตอง ก. ซอมหรอื แกไ ข ข. ใชซ ํา้ ผลิตภณั ฑ ค. หลกี เลยี่ งขยะพษิ ง. การใชน อยหรือลดการใช 32. ขอ ใดตอไปน้ใี หความหมายของ Recycle ไดถกู ตอง ก. ซอ มหรือแกไข ข. หลกี เลย่ี งขยะพิษ ค. แปรรูปนํากลบั มาใชใ หม ง. การใชน อยหรอื ลดการใช 33. การใชถุงผาไปจายตลาดตรงกับหลกั การจดั การขยะขอ ใด ก. Reduce ข. Refill ค. Return ง. Recycle 34. ขอ ใด ไม จัดวาเปน การปฏบิ ัติตามหลกั Reduce เพอ่ื ลดปริมาณขยะ ก. บี เลอื กซ้อื สนิ คา ทีม่ อี ายุการใชง านสูง ข. ดี เลอื กซื้อแชมพูสระผมทีบ่ รรจุเปนซองแบง ขาย ค. เอ ซื้อนา้ํ ยาปรบั ผา นมุ และนา้ํ ยาลา งจานชนดิ เติม ง. ซี เลือกซ้อื ผลิตภณั ฑท สี่ ามารถนํากลบั มาใชใหมไ ด

47 35. ถงั รองรับขยะมูลฝอยที่เปน ขยะพิษหรอื ขยะอนั ตรายเปน ถงั สใี ด ก. ถงั สีฟา ข. ถงั สแี ดง ค. ถังสเี ขยี ว ง. ถงั สีเหลือง 36. ขอใดเปนวธิ กี ารกาํ จดั ขยะทถี่ ูกสขุ ลักษณะ ก. ทงิ้ ขยะรวมกัน ทกุ ประเภท ข. ทง้ิ เศษอาหารเพือ่ ใชท าํ ปุยหมกั ค. ทงิ้ ไวข าง ๆ ทางใกลกับตน ไมใหญ ง. ท้งิ ขยะโดยขุดหลมุ ฝงใกลก บั แมนํ้า 37. เทคโนโลยกี ารกําจดั วสั ดุเหลอื ท้ิงดวยการเผา แบบใดท่เี กิดการเผาไหมไ ดอยา งสมบรู ณท ส่ี ดุ ก. เตาเผาแบบถังเผา ข. เตาเผาแบบเชิงตะกอน ค. เตาเผาแบบตะกรบั เคลอื่ นท่ี ง. ถูกทกุ ขอ 38. ขอ ใดอธิบายเทคโนโลยกี ารกาํ จัดวสั ดเุ หลือทิง้ ดว ยการเผาไดถกู ตอ งทส่ี ุด ก. เปนกระบวนการกาํ จดั วัสดเุ หลอื ทิง้ ท่ใี ชค วามริน้ สูง ข. สิ่งทเ่ี หลือจากการเผา คอื ความรอ น ข้ีเถา และแกสปลองไฟ ค. แกส ปลอ งไฟตองถกู ทําใหส ะอาดกอนปลอยสชู ัน้ บรรยากาศ ง. ถกู ทุกขอ 39. ขยะในขอใด นํามาทาํ การคัดแยก เพ่ือสง ตอไปรีไซเคิลได ก. ขวดพลาสติก แกวนา้ํ ขวดโคก ข. เปลือกลกู อม เศษเหล็ก ขวดแกว ค. เศษกระดาษทิชชู เปลอื กลูกอม กระดาษแข็ง ง. ถุงขนมขบเค้ียว กระดาษลงั กระดาษหนังสือพิมพ

48 40. ขอใดกลา วถกู ตอ ง ในการคดั แยกวัสดุ ก. เราควรคดั แยกวัสดุ เพ่ือใหง า ยตอ การนําไปรีไซเคิลและการกาํ จัดอยางถกู วิธี ข. เราควรแยกวสั ดุ เพราะกฎหมายบงั คับ ค. เราไมควรแยกวสั ดุ เพราะจะทําใหไดร บั เชือ้ โรค ง. ถกู ทกุ ขอ 41. ทานมีวธิ ีการคดั แยกกระดาษอยา งไร เพ่อื นาํ ไปรีไซเคลิ หรือนาํ ไปขายใหไดร าคาสูง ก. แยกประเภทกระดาษ เชน กระดาษหนังสือพิมพ กระดาษรวม กลองกระดาษ ข. แยกกระดาษรวม โดยดึงรบิ บิ้น เทปกาว และสติ๊กเกอรต า ง ๆ ออก ค. แยกกระดาษถายเอกสาร โดยดงึ สติกเกอร ลวดเสยี บออก ง. ถกู ทกุ ขอ 42. ขอใดปฏิบัตไิ ดถูกตอ งกอ นนาํ ขยะไปรีไซเคิล ก. ขวดแกว ทมี่ สี คี วรนํามาคละรวมกนั กอ น ข. ฝาและจกุ ของขวดแกว ควรปดไวใ นสภาพเดมิ ค. ไมควรท้งิ กนบุหรล่ี งในขวดแกว ตองทําความสะอาดกอ นรวบรวม ง. ไมทําใหกลอ งกระดาษลกู ฟกู แบน กอนนาํ มารไี ซเคิลควรใหอยใู นสภาพเดมิ 43. ขอ ใดปฏบิ ัติ ไมถกู ตอง ในการคดั แยกวสั ดุ ก. ควรแยกสีของแกว เพอ่ื งายตอ การสง ตอไปรีไซเคิล ข. นาํ วสั ดุอันตราย โยนลงในถังขยะทว่ั ไป เพือ่ นาํ ไปทิง้ ค. แยกขวดและฝาพลาสตกิ ออกจากกัน เทนําออกใหห มด กอ นนาํ ไปเก็บ ง. หลงั บรโิ ภคเครอื่ งดม่ื แลว ลางกระปอ งดว ยน้าํ เล็กนอ ย เพือ่ ไมใ หเกิดกล่นิ

49 44. ขอ ใดเปน สญั ลักษณที่ติดบนผลติ ภณั ฑ มคี วามหมายวา นาํ ไปรไี ซเคลิ ได ก. ข. ค. ง. 45. ขอใดคือสญั ลักษณท ต่ี ิดอยูบนผลติ ภัณฑทีท่ าํ จากวสั ดุรีไซเคิล ก. ข. ค. ง.

50 46. ขอ ใดเปน สญั ลักษณร ไี ซเคิลพลาสตกิ ก. ข. ค. ง. 47. ขอใดเปน สัญลกั ษณรีไซเคิลแกวใสไมม สี ี ก. ข. ค. ง. 48. สัญลักษณต อ น้ี เปนสัญลกั ษณรีไซเคิล ในขอ ใด ก. เปนพลาสตกิ ทส่ี ามารถนํามารไี ซเคิลขวดน้าํ พลาสตกิ ชนิดออน ใชไดค ร้งั เดยี ว ข. เปนพลาสติก ท่ีสามารถนํากลับมารีไซเคิลเปนถงุ พลาสตกิ ทอพลาสตกิ ค. เปนพลาสติก ท่ีสามารถนํากลบั มารีไซเคิล เปน ถงุ รอ นใสอ าหาร ง. ถูกทกุ ขอ

51 49. ขอ ใดอธบิ ายความหมาย คําวา วสั ดุอันตราย ไดถกู ตอง ก. คือผลติ ภัณฑท่เี สอื่ มสภาพหรอื ปนเปอ นสารเคมีอันตรายตางๆ เชน หลอดไฟ ข. คือผลิตภัณฑท ี่สามารถนําไปรไี ซเคิลได เปน ประโยชนแ กมนษุ ย ค. คอื ผลิตภัณฑทเี่ สอื่ มสภาพ ไมมีสารเคมปี นเปอน ขายไดร าคาสูง ง. ถูกทุกขอ 50. ขยะอันตราย มีกปี่ ระเภท อะไรบา ง ก. มี 4 ประเภท ขยะทว่ั ไป ขยะเปยก ขยะแหง ขยะอนั ตราย ข. มี 4 ประเภท ขยะทั่วไป ขยะเปยก ขยะแหง ค. มี 3 ประเภท ขยะตดิ เช้ือ ขยะมีพิษ ขยะอิเลก็ ทรอนกิ ส ง. มี 3 ประเภท ขยะมีพิษ ขยะแหง ขยะเปย ก 51. ขอ ใด คือ ขยะอันตราย ทั้งหมด ก. ถานไฟฉาย กระปองยาฆา แมลง หลอดฟลอู อเรสเซนต ข. กระปองยาฆา แมลง เปลือกลูกอม กระดาษแข็ง ค. ขวดพลาสติก แกว น้าํ ขวดโคก ง. หลอดไฟ เศษกระดาษ ตะปู 52. ขอใด คอื ขยะอเิ ล็กทรอนิกส ทัง้ หมด ก. ซากเคร่อื งใชไฟฟา แบตเตอรี่ อปุ กรณอเิ ล็กทรอนิกส ข. ถา นไฟฉาย กระปองยาฆาแมลง หลอดฟลูออเรสเซนต ค. หลอดฟลอู อเรสเซนต กระปอ งยาฆาแมลง เข็มฉดี ยา ง. ตะปู ถานไฟฉาย กระปองสเปรยบ รรจุสี 53. แหลงกําเนิด ขยะตดิ เช้อื ทพ่ี บสวนใหญม าจากทใ่ี ด ก. ครวั เรือน ข. ชมุ ชน ตลาดสด ค. โรงงานอุตสาหกรรม ง. โรงพยาบาล สถานพยาบาล

52 54. แหลง กําเนิด ขยะติดเชอ้ื ทพี่ บสวนใหญม าจากท่ีใด ก. ครัวเรือน ข. ชุมชน ตลาดสด ค. โรงงานอุตสาหกรรม ง. โรงพยาบาล สถานพยาบาล 55. ผูทีไ่ ดรับสารตะกัว่ เขาสรู า งกาย จะมอี าการอยางไร ก. กลามเน้ือกระตุก โมโหงาย หงดุ หงิด ข. ปวดศรษี ะ ออนเพลยี ชกั กระตกุ หมดสติ ค. ปวดศรีษะ งวงนอน เกิดตะคริวทีข่ า สมองสับสน ง. เกิดการระคายเคืองตอ ผวิ หนงั คัน บวม เปนลม 56. ขอใด ไมใ ช วธิ กี ารจัดการขยะอิเล็กทรอนิกส ดว ยหลัก 3R ก. ยดื อายกุ ารใชงานผลิตภณั ฑ โดยการซอ ม ปรบั ปรุงใหทนั สมัย ข. ลดการบรโิ ภคตัง้ แตแรก ไมซ ้อื ของฟุมเฟอย ค. ขายเพ่ือนําไปรีไซเคลิ ง. ถูกทกุ ขอ 57. ขอใดเปน สัญลกั ษณ ท่ีบงช้ีวา ผลติ ภณั ฑหรือภาชนะเปนขยะอนั ตราย ก. ข. ค. ง.

53 58. เราควรเลอื กใชส งิ่ ของใด มาประยกุ ตใชง าน เพ่ือไมท ําลายส่งิ แวดลอ ม ก. กลอ งโฟม ข. กระดาษ ค. ใบตอง ง. พลาสตกิ 59. ใคร ควรมหี นาทีใ่ นการจดั การขยะชุมชน ก. เทศบาล ข. ผูน ําชุมชน ค. ทุกคนในชุมชน ง. เจาหนา ทส่ี ถานประกอบ 60. วธิ ีใดท่จี ะชวยลดปญ หาวัสดทุ ี่เปน พษิ กบั สง่ิ แวดลอม ก. หลกี เลี่ยงการใชผ ลติ ภณั ฑท่ีมีสารอนั ตราย ข. เลอื กใชส ารสกดั จากธรรมชาตแิ ทนสารเคมีสังเคราะห ค. เลือกใชสนิ คา ที่มมี าตรฐานในการรักษาสิ่งแวดลอม ง. ถูกทกุ ขอ

54 เฉลยกิจกรรมการเรียนรูหนว ยที่ 1 วสั ดศุ าสตรรอบตวั คําชแ้ี จง : ใหผเู รียนศกึ ษาจากเอกสารชุดวิชาและแหลงเรียนรตู า งๆ แลว ทาํ กิจกรรมตอ ไปนี้ 1. สรปุ ความหมายของวัสดุศาสตรแ ละเขยี นชอ่ื วสั ดุที่อยรู อบตวั เราในรปู ภาพวงกลมดา นลา งน้ี คําตอบ วัสดุศาสตร (Materials Science) หมายถงึ การศกึ ษาองคความรทู เ่ี ก่ยี วของ กบั วสั ดุ ท่นี าํ มาใชประกอบกันเปน ช้ินงาน ตามการออกแบบ มีตวั ตน สามารถสัมผัสได โดยวัสดุ แตละชนิดจะมีสมบัติเฉพาะตัว ไดแก สมบัติทางฟสิกส สมบัติทางเคมี สมบัติทางไฟฟา และ สมบตั ิเชิงกล

55 2. จงโยงเสน รปู ภาพวสั ดดุ านซา ยมือใหตรงกบั ประเภทวสั ดดุ า นขวามือ 1. ก.วสั ดุโลหะจาํ พวกเหลก็ 2. ข.วัสดุนอกจาํ พวกเหลก็ 3. ค.อินทรียสาร 4. ง.อนนิ ทรยี ส าร 5. จ.วสั ดอุ นิ ทรยี ส ารสังเคราะห 6. ฉ.วสั ดอุ นนิ ทรยี ส ารสังเคราะห

56 3. ใหผ ูเรยี นศึกษาคนควาเพ่มิ เตมิ จากวีดทิ ศั น เรอื่ ง วัสดุและสมบัติของวัสดบุ นเว็บไซต โดยสืบคนไดที่ https://www.youtube.com/watch?v=TeWcjmks6sQ แลวสรปุ ความหมายของสมบัติของวสั ดุ คาํ ตอบ วสั ดุ (Materials) คือ ส่ิงของท่ีนํามาใชทาํ ส่ิงของเคร่ืองใชต าง ๆ ทไี่ ดจ าก ธรรมชาติ หรือ มนษุ ยส รา งขึน้ นน่ั เอง ถาสงั เกตรอบๆตวั เราก็จะพบมากมายเลยทเี ดียว วสั ดุ แบงออกเปน 2 ประเภท ไดแ ก 1.วัสดธุ รรมชาติ เปน วสั ดุที่เกดิ ข้ึนเองตามธรรมชาติ แบงเปน 2 ประเภท ไดแก วัสดุ ทไ่ี ดจ ากสิง่ มชี ีวิต ไดแก ขนสัตว เปลอื กหอย และวัสดุจากสง่ิ ไมมีชีวิต ไดแกห ิน ทราย ฝาย เปนตน 2. วัสดุสงั เคราะห เกดิ จากการนําแรธ าตุ และสารเคมี มาผานกระบวนทางวิทยาศาสตร โดยการทาํ ปฏกิ ริ ยิ าทางเคมี เพือ่ ใหเ กิดเปนวสั ดุข้ึน ไดแ ก พลาสติก โฟม ยาง เปน ตน ความแขง็ ของวสั ดุ หมายถึง ความทนทานตอการตดั ขีดขว นของวัสดุ วัสดุทีม่ ีความแข็ง มากจะสามารถทนทานตอ การขีดขว นไดมาก และเม่ือถกู ขีดขว น จะไมเกดิ รอย บนวสั ดุชนิดน้ัน ความเหนยี ว หมายถึง ลกั ษณะท่ีดงึ ขาดยาก ไมหัก ไมขาด เมือถกู ดงึ ยืด ทบุ ตี เพื่อให มรี ปู รา งเปลย่ี นไปตามเดิม ความยดื หยุนของวัสดุ หมายถงึ ลักษณะของวัสดทุ ่สี ามารถกลับรปู ทรงเดิมได หลงั จาก แรงทีม่ ากระทาํ ตอ วตั ถุนนั้ หยุดกระทาํ การนาํ ความรอน หมายถงึ การถา ยเทพลังงานความรอน จากอนุภาคหนงึ่ สูอ นุภาคหนึ่ง และถา ยทอดกันไปเร่ือยๆภายในเน้อื ของวัตถุ วัสดุแตละชนิดสามารถนําความรอ นไดแตกตาง กนั วสั ดทุ ี่นาํ ความรอนไดด ี จะถายเทพลงั งานความรอนไดเร็ว เมอื่ วัสดุชนดิ นน้ั ไดร ับความรอน ที่บริเวณใดบริเวณหนึ่ง จะถายโอนพลงั งานความรอนสบู ริเวณอนื่ ดว ย การนําไฟฟาของวัสดุ หมายถงึ สมบัติในการยอมใหป ระจุไฟฟา ไหลผา นได วัสดุบางชนิด ยอมใหก ระแสไฟฟาไหลผา นไดด ี ไดแก ทองแดง เหล็ก เปนตน แตวัสดุบางชนิด ไมยอมให กระแสไหลผานได ไดแก ไม พลาสติก เปน ตน ความหนาแนนของวัสดุ หมายถึง ปริมาณสารทม่ี ีอยใู น 1 หนวยปรมิ าตร ความ หนาแนน เปนสมบตั ิเกี่ยวกบั ของเน้ือในวัตถุ วัสดุที่มเี นอ้ื แนน จะมคี วามหนาแนน มากกวา วัสดุ ที่เนอ้ื โปรง เชน ฟองนํา้ กับดนิ

57 4. ใหผูเ รียนศกึ ษาคน ควา เพม่ิ เตมิ จากวดี ิทัศน เร่ืองสมบัตขิ องวัสดดุ า นความแขง็ ความเหนยี วและสภาพยืดหยนุ โดยสืบคน ไดท่ี https://www.youtube.com/watch?v=rd-GC0Zymng แลว รวมกลุม จํานวน 3-5 คน ทาํ การทดลองเปรียบเทียบและสรปุ สมบตั ขิ องวัสดทุ างกายภาพ พรอ มยกตวั อยา ง 1) สมบตั ิของวัสดดุ านความแข็ง คําตอบ เม่ือนาํ วัสดชุ นดิ หนึ่ง ไปขูดบนวสั ดุอีกชนดิ หนง่ึ ถา ทําใหว ัสดุที่ถูกขูด เกิดรอย แสดงวา วัสดทุ ่ีถกู ขดู นน้ั มคี วามแข็งนอ ยกวาวัสดุท่ใี ชขูด แตถาวัสดทุ ่ีถูกขูดไมเกดิ รอย แสดงวา วัสดทุ ีถ่ ูกขูดนน้ั มีความแขง็ มากกวา วัสดทุ ีใ่ ชข ดู 2) สมบัติของวสั ดดุ านความเหนยี ว คาํ ตอบ ระหวา งการทดลองเสนเอน็ กับเสนดา ยในการรบั นา้ํ หนักถงุ ทราย พบวา เสน เอ็นและเสน ดา ย มีสมบัติความเหนียวที่แตกตา งกนั เสน เอ็นมีความเหนยี วมากกวา เสน ดา ย เนือ่ งจากเสน เอ็นสามารถรับน้ําหนกั หรอื แรงดึงจากถุงทรายจนวัสดขุ าดพอดี ได มากกวา เสนดาย ความเหนียวของวสั ดุ คอื ความสามารถของวสั ดทุ ่ที นทานตอ แรงกระทาํ ที่ทําใหเนอ้ื วัสดุ แยกขาดแยกขาดจากกนั พอดี 3) สมบตั ิของวัสดดุ า นความยืดหยนุ คาํ ตอบ จากผลการทดลอง อธิบายไดวา เสนเอ็นสามารถยืดและหดกลับทีเ่ ดมิ ไดด กี วาเสน เอ็นยดื เม่ือแขวนถุงทรายบนขอเก่ยี ว พบวา เสน เอน็ มีความยามมากกวา เดมิ แตเมื่อ นาํ ถงุ ทรายออกพบวา ความยาวของเสนเอน็ หลังแขวนถงุ ทราย เทากับความยาวกอนแขวนถงุ ทราย แตเม่ือทาํ การทดลอง เชนเดียวกันกับเสน เอ็นยืด พบวา ความยาวของเสน เอ็นยืด กอน และหลงั แขวนถุงทรายไมเทากัน จากการทดลอง เสนเอ็นหรือเสนเอ็นยืด มีสภาพยืดหยุนมากกวา สภาพยดื หยนุ ของวัสดุ หมายถึง เม่ือออกแรงกระทาํ ตอ วัสดแุ ลว ทาํ ใหวสั ดนุ ั้น เกดิ การเปลี่ยนเปลีย่ นรูปรางหรอื ความยาว แตเ มื่อหยดุ ออกแรงกระทํา วัสดสุ ามารถกลบั คืน สภาพเดิมได

58 5. ใหผ ูเรยี นศกึ ษาคน ควา เพิ่มเติมจากวดี ีทัศน เร่ืองการนําความรอ นโดยสืบคนไดท่ี https://www.youtube.com/watch?v=aZHRPPK4lI4แลวรวมกลมุ จาํ นวน 3-5 คน สรุปผลการทดลองและเรยี งลาํ ดับวัสดุนําความรอน ท่ีไดจากผลการทดลองจากมากที่สุดไปหา นอยท่ีสุด สรปุ ผลการทดลอง คาํ ตอบ จากการทดลองการนาํ ความรอนของวัสดุ ทั้ง 5 ชนดิ โดยสังเกต การละลายของดินนาํ้ มนั ทต่ี ิดทปี่ ลายของวสั ดแุ ตล ะชนิด พบวา ทองแดง เหล็ก อะลมู ิเนียม สามารถนําความรอนไดดี ซ่งึ ทองแดงจะนําความรอ นไดดที ส่ี ดุ สวนทนี่ ําความรอ นไดไมดี คอื ไม และแกว สรุปผลการทดลอง วัสดแุ ตล ะชนิดนาํ ความรอ นไดไมเทากัน ทองแดง เหลก็ อะลมู เิ นียม นําความรอนไดด ี โดยทองแดงนําความรอ นไดด ีกวา เหล็ก และอะลูมิเนียม สวน ไม และแกว นําความรอนไดไมดี แสดงวา ทองแดง เหล็ก อะลมู เิ นยี ม เปนตัวนําความรอ น สวน ไมและแกว เปนฉนวนไฟฟา

59 6. ใหผ ูเรียนศึกษาคน ควา เพมิ่ เติมจากวดี ิทัศน เรอื่ งสมบตั ทิ างไฟฟาโดยสบื คนไดท ่ี https://www.youtube.com/watch?v=icSr3glb3CIแลวรวมกลมุ จํานวน 3-5 คน สรปุ องคความรูท่ีไดร ับ สรปุ คําตอบ สมบัติทางไฟฟา คือ ความสามารถในการนําไฟฟา ของสาร สารตา ง ๆ มีความสามารถในการนําไฟฟา มากนอยแตกตา งกัน และถานําสมบัตทิ างไฟฟา มาเปน เกณฑใ น การแบง สาร เราจะสามารถจาํ แนกสาร ออกไดเปน 2 ประเภท คอื ตัวนําไฟฟา และฉนวนไฟฟา สารทมี่ ีสมบตั เิ ปน ตวั นําไฟฟา คือ สารทยี่ อมใหก ระแสไฟฟา ไหลผาน ซึ่งสว น ใหญจะเปน ของแขง็ เชน โลหะตา ง ๆ ไดแก เงนิ ทองแดงทองคํา อะลูมเิ นียม สวนสารทเี่ ปน ของเหลว สามารถนําไฟฟาได เชน นา้ํ เกลอื นาํ้ อดั ลม น้าํ สมสายชู สารทีอ่ ยใู นสถานะแกส จะ ไมนาํ ไฟฟา ยกเวน อยใู นสถานะความดันต่ํามาก ๆ แกสจะสามารถนําไฟฟา ได ฉนวนไฟฟา คอื สารท่ไี มย อมใหกระแสไฟฟาไหลผา น เชน ของแข็งท่เี ปนอโลหะ เชน แกว ไม พลาสตกิ ผา แตข องเหลวบางชนิด มีสมบตั ิ เปน ฉนวนไฟฟาดว ยเชนกัน เชน นํ้า บรสิ ทุ ธ์ิ และเอทานอล วัสดทุ นี่ าํ ไฟฟา วสั ดุท่ไี มนาํ ไฟฟา แกว เงิน ไม ทองแดง พลาสติก ทองคาํ ผา อะลมู ิเนียม

60 เฉลยกิจกรรมการเรียนรูหนว ยที่ 2 การใชประโยชนและผลกระทบจากการใชวัสดุ คําชีแ้ จง : ใหผเู รยี นศกึ ษาจากเอกสารชดุ วชิ า และแหลงเรยี นรตู าง ๆ แลว ทํา กิจกรรม ตอ ไปน้ี 1. อธบิ ายประโยชนของวัสดปุ ระเภทโลหะจาํ พวกเหลก็ โดยบนั ทึกขอ มลู ลงใน ชอ งของตารางทกี่ ําหนดให ชนดิ ของเหลก็ นาํ มาใชป ระโยชน เน่อื งจาก ตัวอยาง นําไปใชก บั ช้นิ สว นประเภท เปนเหล็กกลา ไรสนมิ เหลก็ กลา ไรสนิม เสือ้ ลูกปน ตลับลกู ปน สามารถชบุ แขง็ ได ทนการ ชน้ิ สว นปม นํา้ เปนตน เสยี ดสแี ละการกดั กรอ นไดด ี เหล็กเหนยี ว อตุ สาหกรรมการกอสรางอาคาร มคี วามแขง็ แรง เหลก็ ไรส นิม เหลก็ กลาผสม ถนน สะพาน อตุ สาหกรรมบรรจุ ทนทานตอการกัดกรอ น ภณั ฑ อตุ สาหกรรมเครอื่ งจักรกล อุตสาหกรรมยานยนต อุตสาหกรรมไฟฟา และใชผลิต เครอื่ งใชใ นครวั เรือนตาง ๆ โรงงานอตุ สาหกรรมการผลิต ทนทานตอการกดั กรอ น อตุ สาหกรรมการผลิตอาหารและ นาํ ไฟฟา นาํ ความรอ น เครือ่ งดื่ม อุปกรณเครื่องมอื ความเปน เหลก็ เครอ่ื งใชในครัวเรือน ท่เี กี่ยวกบั ทนตอ ชว งอุณหภมู ิท่ีกวาง อาหาร มคี วามแขง็ แรง เหนยี ว อุตสาหกรรมยานยนต มีความแขง็ แรงทนทานตอ อุตสาหกรรมเครอื่ งจักรกล เชน การกัดกรอ นการสึกเหรอ ทน เฟองเกียร เพลาสง กาํ ลงั เพลาขอ ตอความรอ น ทนตอการ เหว่ยี ง เสยี ดสี

61 2. อธบิ ายประโยชนของวสั ดปุ ระเภทโลหะนอกจาํ พวกเหลก็ โดยบันทกึ ขอ มูล ลงในชอ งของตารางทก่ี ําหนดให ชนิดของโลหะ นํามาใชป ระโยชน เนอื่ งจาก ตัวอยาง ใชเ ปน อุปกรณไ ฟฟา เชน สานไฟฟา มคี ณุ สมบตั เิ หนยี วยืดตวั ไดด ี ทองแดงบริสทุ ธ์ิ หัวแรงบดั กรี ทอ สงนา้ํ ยาในเคร่ืองทํา สามารถรดี ไดเ ปนแผน บาง อะลูมิเนียม ความเยน็ ใชใ นงานเช่ือมประสานและ ถึง 0.01 มม. ถาเปนเสน ทองเหลอื ง ตะกว่ั ภาชนะใสข องตาง ๆ และยงั ใชเ ปน ลวดรีดได 0.02มม. และ ดีบกุ ทองแดงประสมเพอ่ื เพ่ิมคณุ สมบตั ิเดน สามารถนําไปหลอ ใหเปน ของทองแดงในโลหะประสมตาง ๆ รปู รา งตา ง ๆ ตามตองการ อตุ สาหกรรมเคมี การผลติ ไฟฉาย อุปกรณ ทนทานตอการกัดกรอนของ ไฟฟา สายเคเบลิ เครอื่ งใชใ นครัวเรือน กรดและดาง การนาํ ไฟฟา การทาํ ใหโลหะอน่ื งายตอ การขึน้ รูป ชิ้นสวนเคร่อื งมอื กล ชิ้นสว นนาฬิกา ทนตอการกัดกรอนไดดตี อ อปุ กรณไ ฟฟา งานการแปรรปู ตา ง ๆ อุตสาหกรรมแบตเตอร่ี อุตสาหกรรม ทนทานตอการกดั กรอนของ ไฟฟา และอเิ ล็กทรอนิกส เปน ฉนวน กรดและดาง การนําไฟฟา ปอ งกนั รงั สี การทาํ ใหโ ลหะอืน่ งายตอ การข้ึนรปู อุตสาหกรรมไฟฟาและอเิ ล็กทรอนิกส ทนทานตอการกัดกรอนของ อุตสาหกรรมเหลก็ แผนเคลอื บ ใชผ ลิต กรดและดาง การนําไฟฟา เคร่อื งใชในครวั เรอื น บรรจุภัณฑ การทําใหโลหะอื่นงายตอ เครอื่ งประดับ เชน แจกัน เหรียญตรา การขนึ้ รปู ตา ง ๆ

62 3. อธบิ ายประโยชนของวัสดปุ ระเภทพลาสตกิ ทสี่ ามารถนํามารไี ซเคลิ ได โดยบนั ทกึ ขอ มลู ลงในชอ งของตารางทก่ี ําหนดให สญั ลักษณ ชนิดพลาสตกิ ประโยชนก ารใชงาน ตัวอยา ง โพลิเอทธลิ ีนเทเรฟทาเลต ภาชนะบรรจุน้าํ อดั ลม (Polyethylene เสน ใยสาํ หรบั ทาํ เสอ้ื กนั หนาว พรม terephthalate) โพลเิ อทธลิ ีนความหนาแนนสูง บรรจุภัณฑส าํ หรบั นา้ํ ยาทําความสะอาด (High density polyethylene) แชมพสู ระผม แปง เดก็ และถุงหหู ิว้ ขวดใสนา้ํ ยาซักผา โพลิไวนิลคลอไรด ทอ น้าํ ประปาสายยางใสแผน ฟลม สาํ หรบั หอ (Poly (vinyl chloride ) อาหาร มา นในหอ งอาบนํ้า แผน กระเบอื้ งยาง แผน พลาสตกิ ปูโตะ แผน พลาสติกปโู ตะ ขวดใสแ ชมพสู ระผม โพลิเอทธลิ นี ความหนาแนนตาํ่ ฟล ม สาํ หรับหออาหารและหอของ (Low density polyethylene ) ถุงใสข นมปง และถงุ เยน็ สําหรับบรรจุ อาหาร ถงุ ดาํ สาํ หรับใสขยะ ถงุ หูหว้ิ ถงั ขยะ โพลิโพรพลิ ีน (Polypropylene ) กลอง ชาม จาน ถัง ตะกรา กระบอก สําหรับใสน า้ํ แชเยน็ กลองแบตเตอรี่รถยนต ชิ้นสว นรถยนต เชน กันชน และกรวย สําหรบั น้ํามนั

สัญลักษณ ชนดิ พลาสตกิ 63 โพลสิ ไตรีน (Polystyrene ) ประโยชนก ารใชงาน ภาชนะบรรจุของใช เชน เทปเพลง สาํ ลี หรือของแหง ถาดโฟมสําหรับบรรจอุ าหารไมแขวนเสื้อ กลองวดี ีโอ ไมบรรทดั หรอื ของใชอ ื่นๆ พลาสติกอนื่ ๆ นอกเหนือจาก มักจะนํากลับมารีไซเคิลเปนขวดน้ํา กลอง พลาสตกิ ทั้ง 6 ชนิด และถุงบรรจุอาหาร กระสอบปยุ และ ทอ่ี าจจะนําพลาสติกหลายชนดิ ถุงขยะ มาผสมกนั อาจจะเปนพลาสตกิ ประเภทที่มสี วนผสมของสาร BPA โพลีคารบ อเนต หรือ พลาสติกชวี ฐาน (bio-based plastics)

64 4. ใหเติมขอ มลู ขยะมูลฝอยที่มาจากแหลง กําเนดิ ตา ง ๆ ตามแผนภาพทกี่ าํ หนดให แหลง กาํ เนิดขยะมูลฝอย ครัวเรอื น เกษตรกรรม อุตสาหกรรม สถานพยาบาล หลอดไฟ ยาฆาแมลง สารตะก่ัว ขยะตดิ เชื้อ ไดแก ถานไฟฉาย ไดแก มลู ลัตว ไดแก สารปรอท ไดแ ก ผาพันแผล แกว ปุย สารหนู เข็มฉีดยา กากตะกอนนํ้ามนั ดบิ สารกมั มันตรงั สี พลาสตกิ สารเคมี เศษอวัยวะผูปว ย กระเบอื้ ง นํา้ ทง้ิ จากการทําปศุสัตว นา้ํ ท้งิ โรงงานทอผาสี 5. บอกผลกระทบของขยะมูลฝอยดงั นี้ ผลกระทบตอสุขภาพ คาํ ตอบ ความเสย่ี งตอการเกิดโรคการไดรับสารอันตรายบางชนิดเขา ไปใน รางกาย อาจทําใหเ จ็บปวยเปน โรคตา งๆ จนอาจถึงตายไดพ ิษของขยะอนั ตรายสามารถเขาสู รา งกายของเราได ทางการหายใจ ทางผวิ หนัง การเกบ็ รวบรวมและการกําจัดขยะมลู ฝอยไมด ี หรือปลอยปละละเลยทาํ ใหมขี ยะ มลู ฝอยเหลอื ทิ้งคา งไวใ นชมุ ชน จะเปน บอเกิดของเช้ือโรคตาง ๆ เชน ตบั อกั เสบ เช้ือไทฟอยด ผลกระทบตอระบบนเิ วศ คําตอบทาํ ใหเ กิดมลพิษของนา้ํ มลพษิ ของดนิ มลพษิ ของอากาศ ระบบนิเวศถูกทาํ ลายเน่ืองจากขยะสวนที่ขาดการเก็บรวบรวม หรอื ไมนาํ มากาํ จัดใหถูกวธิ ี ปลอ ยทง้ิ คา งไวใ นพื้นท่ีของชุมชน เมื่อมฝี นตกลงมาจะไหลชะนาํ ความสกปรก เชื้อโรค สารพิษ

65 จากขยะไหลลงสูแหลงน้ํา ทําใหแหลงน้าํ เกิดเนา เสียไดห ากสารอันตรายซึมหรือไหลลงสพู ้นื ดนิ หรอื แหลง นํา้ จะไปสะสมในหว งโซอาหาร เปนอันตรายตอสตั วน้ําและพืชผัก เม่ือเรานาํ ไป บรโิ ภคจะไดร บั สารนัน้ เขาสูร างกายเหมือนเรากินยาพิษเขาไปอยา งชา ๆ ถา มกี ารเผาขยะมูลฝอยกลางแจง เชน การเผาพลาสตกิ ถาการลกุ ไหมไ ม สมบูรณ จะกอใหเกิดกา ซคารบอนมอนอกไซด (CO) ที่จดั เปน กาซพษิ ออกมาดว ย ทาํ ใหเ กิดควันมสี ารพิษทาํ ใหค ณุ ภาพของอากาศเสีย เปน ตน 6. จงกาเครือ่ งหมายหนาขอความที่เห็นวา ถกู ตอ ง และกาเครอ่ื งหมาย  หนาขอความ ท่เี หน็ วาผดิ เก่ียวกบั การเลอื กซ้อื สนิ คา ทเ่ี ปนมติ รตอ สง่ิ แวดลอ ม ………….. 1. ใชว ัสดทุ มี่ ผี ลกระทบตอสงิ แวดลอมนอ ย เชน วัสดุทไี่ มม พี ษิ วัสดหุ มุนเวียนทดแทนได วัสดุรไี ซเคิล และวสั ดทุ ใ่ี ช พลงั งานตาํ่ ในการจัดหามา ………….. 2. ใชว สั ดทุ ี่มนี า้ํ หนกั เบา ขนาดเลก็ มีจาํ นวนประเภท ของวัสดุนอ ย ………….. 3. เปน วัสดทุ ใี่ ชท รพั ยากรและพลังงานอยางมีประสิทธิภาพ ในการผลิต ใชพ ลงั งานทส่ี ะอาด ลดการเกดิ ของเสียจาก กระบวนการผลิต และลดขน้ั ตอนของกระบวนการผลติ ………….. 4. ใชเสน ทางการขนสง ท่ปี ระหยดั พลังงานทีส่ ุด …………. 5. ใชพ ลงั งานสงู ………….. 6. ทนทาน ซอ มแซม รักษา ปรับปรุงตอ เติมได ไมตอ ง เปลี่ยนบอย ………….. 7. มีการออกแบบใหน ําสนิ คา หรือชิ้นสวนกลับมาใชซ้าํ หรอื หมนุ เวยี นใชใหมไดงาย …………. 8. สง ผลกระทบตอสงิ่ แวดลอมมากในชวงใดของวฏั จกั รชวี ิต

66 เฉลยกิจกรรมการเรียนรูหนวยท่ี 3 การจดั การวสั ดทุ ่ีใชแลว คาํ ช้แี จง : ใหผูเ รยี นศกึ ษาจากเอกสารชดุ วชิ า และคนควา เพิ่มเตมิ จากส่ือและแหลง เรียนรตู าง ๆ แลวทํากิจกรรมตอ ไปนี้ 1. เขียนรายงานหอ ขอ เรอ่ื ง “หลกั 3 R ในการจดั การวัสดุท่ใี ชแลว ในชีวติ ประจาํ วัน” 2. อธบิ ายหลกั สาํ คญั ในจดั การวสั ดุที่ใชแ ลวในรูปภาพวงกลมดา นลางน้ี การเกบ็ รวบรวมวัสดุและการขนสง เพื่อท่ีจะ นําเอาวสั ดุท่ีใชแลว ออกจากแหลง กาํ เนดิ เพือ่ ลด ผลกระทบตอ สขุ ภาพอนามยั และสิง่ แวดลอ ม กระบวนการใชป ระโยชนด วยวธิ ีการ หลักการสาํ คญั ตาง ๆ เพื่อการใชประโยชนจ ากขยะ 3 ประการ มลู ฝอยในรูปแบบการนํากลบั มาใช ใหม เชน การทําปยุ หรอื การนํามา ในการจดั การวัสดุ ผลติ พลังงาน หรอื จะนํารูปแบบการ ลด คดั แยก และใชป ระโยชนจ าก การกําจดั มวี ตั ถุประสงค เพื่อกาํ จดั สวนท่ี ขยะมลู ฝอยใหเกดิ ประโยชนส ูงสุด เหลอื จากการใชป ระโยชน ในปจ จุบนั โดยการใชหลัก 3R ตามความ วธิ กี ารจํากดั ขยะอยางงาย ๆ มี 2 วิธี โดย เหมาะสม การเผาไหม และการฝงกลบ ซึ่งทง้ั 2 วธิ ี ตองทําใหถูกตองตามหลกั สขุ าภิบาล เพ่อื ปองกนั ปญ หาที่จะเกดิ ขนึ้ กับส่ิงแวดลอม

67 3. ใหน ักศกึ ษานาํ ตวั อกั ษรทอ่ี ยดู า นหนาคาํ ตอบดานขวามือมาเติมลงในชองวา ง ดา นซายมือ ใหถ ูกตอง ………ง………1. เปลอื กสม ก. 5 วัน – 1 เดือน .........ฉ........2. กนกรองบุหรี่ ข. 3 เดือน .........ฌ........3. ถงุ พลาสติก ค. 2 - 5 เดือน .........ก.........4. เศษพืชผกั ง. 6 เดือน .........ณ.........5. โฟม จ. 5 ป .........ฐ.........6. ผาออมเด็กชนดิ สาํ เรจ็ รปู ฉ. 12 – 15 ป .........ช.........7. รองเทา หนัง ช. 25 – 40 ป .........ญ.........8. ขวดพลาสติก ซ. 80 – 100 ป ..........ค........9. เศษกระดาษ ฌ. 450 ป ..........ซ.......10. กระปองอลมู เิ นียม ญ. 450 ป ..........ข.......11. ใบไม ฐ. 500 ป ..........จ.......12. กลองนมเคลอื บพลาสตกิ ณ. ไมยอ ยสลาย

68 4. อธบิ ายวธิ กี ารมสี ว นรวมในการลดปริมาณขยะทเ่ี กดิ ขึ้นในครอบครวั และชุมชน ดวยหลัก 3R คาํ ตอบ เราควรมสี วนรวมในการลดปริมาณขยะท่ีจะเกิดขึน้ โดยเรม่ิ ตนจาก ครอบครวั โดยตวั เราตองตระหนัก เหน็ ความสําคัญ และมสี วนรว มลงมอื ปฏิบัติในการลด ปรมิ าณขยะในครัวเรือน โดยนําหลกั การลดปรมิ าณขยะดว ยหลัก 3R ดังน้ี Reduce การใชน อ ยหรือลดการใช ดังนี้ 1) หลีกเลีย่ งการใชส ่ิงของฟมุ เฟอ ย ใชถ งุ ผาแทนถงุ พลาสติก 2) เลือกใชสินคาท่มี ีคุณภาพ มีอายุการใชง านไดย าวนาน 3) เลือกใชผลติ ภณั ฑทส่ี ามารถนํากลับมาใชใ หมได 4) หลีกเลย่ี งการใชส ารเคมีภายในบาน Reuse ใชซ้ํา ดงั นี้ 1) เลอื กใชผลติ ภัณฑทใี่ ชไ ดนาน เชน แกว ใส หรือแกวเซรามิค เมอ่ื ใชแ ลว ลา งทาํ ความสะอาด พึ่งแดดใหแ หง นํากลบั มาใชซํา้ ไดอ กี 2) ใชก ระดาษใหครบ 2 หนา เพอื่ ความประหยดั และลดปรมิ าณขยะ Recycle การแปรรูปนาํ กลับมาใชใหม ดังน้ี 1) จัดใหม ีภาชนะรองรับขยะในครวั เรือน กอ นทิง้ ขยะคิดกอ นทกุ ครั้ง ทง้ิ ขยะ ใหถ กู ที่ และมีการคัดแยกขยะ เพอ่ื รวบรวม คดั แยกขยะในแตล ะชนิด ซึง่ สามารถนาํ ไปขาย เปนการสรา งรายไดเสริม และเปนการสง ตอ ไปยงั โรงงานอุตสาหกรรมแปรรูป เพอื่ ผลติ นาํ กลับมาใชใ หมไ ด นับวา เปน การชว ยลดปริมาณขยะไดอกี วิธี 2) นาํ ขยะที่คัดแยกไว บางชนิดมาใชประโยชน เชน นําขวดโคกมาประดษิ ฐเปน แจกนั ปลกู ตนไม สรา งความรม รื่นในครอบครัว

69 5. จงกาเครื่องหมาย หนาขอความทเี่ หน็ วา ถกู ตอง และกาเครอื่ งหมาย หนา ขอความทเี่ หน็ วา ผดิ เกีย่ วกบั การจดั การวัสดุ ………….. 1. การกาํ จัดวสั ดุ มีวธิ กี ารกําจดั อยา งงา ย 2 วธิ ี คือ การเผาไหม และการฝง กลบ ………….. 2. โฟมเปนวสั ดทุ ่ีไมย อ ยสลาย จงึ ควรหลกี เลีย่ งการใชโฟม ………….. 3. การนํายางรถยนตม าประดิษฐเปนมานง่ั กระถางยางรถยนต เปนการชวยลดปรมิ าณขยะ ………….. 4. ภาชนะรองรบั ขยะ สเี ขยี ว รองรบั ขยะอันตราย ………….. 5. ภาชนะรองรับขยะ สแี ดง รองรับขยะท่วั ไป ………….. 6. เราควรทงิ้ หลอดฟลูออเรสเซนต ลงในถงั ขยะสีเขยี ว เพือ่ นาํ ไป ทาํ การรีไซเคิล ………….. 7. เตาเผาแบบเชิงตะกอน เปน เตาเผาแบบงายที่สดุ สาํ หรับ เผาเศษวัสดุในครัวเรือนขนาดเลก็ ไมค วรทาํ ในชุมชน ………….. 8 เตาเผาแบบตะกรับเคล่อื นที่ ทําใหเศษวัสดทุ ี่ถกู เผาไหม ถูกเผาไดส มบูรณ มากกวา เตาเผาแบบเชิงตะกอน

70 เฉลย กิจกรรมการเรียนรูห นวยที่ 4 การคัดแยกขยะและรีไซเคิลวัสดุ คาํ ช้แี จง : ใหผูเ รียนศกึ ษาคน ควาเพ่มิ เตมิ จากสอื่ และแหลงเรยี นรตู า งๆ ตามที่ แนะนําไวทายหนว ยการเรยี นรใู นชุดวิชา แลว ทาํ กจิ กรรมตอ ไปนี้ 1. จงอธบิ ายวธิ กี ารคดั แยกขยะวัสดแุ ตละประเภท และการนําไปใชป ระโยชน ประเภทของวสั ดุ วธิ ีการคดั แยก การนาํ ไปใชป ระโยชน กระดาษ พลาสตกิ - แยกประเภทกระดาษ เชน - การแยกประเภทกระดาษ กระดาษสํานกั งาน กระดาษ ทําใหง า ยตอ การนําไปรีไซเคิล หนงั สือพมิ พ กลองกระดาษ โดย และขายไดร าคาสูง อาจมัดรวมกนั ในแตละประเภท - ดงึ รบิ บ้ิน สตก๊ิ เกอร ลวดเสียบ ออกจากกระดาษ - แยกประเภทพลาสตกิ โดยสงเกต - เพอื่ งายตอการสง ตอ ไป จากสญั ลกั ษณบรรจุภณั ฑป ระเภท รไี ซเคิล ขวดพลาสตกิ ขวดพลาสติก บางชนดิ สามารถนํากลับมา - นาํ ฝาออก เมนํ้าออกใหหมด หลอมข้นึ รปู กลบั มาใชใหมไ ด - ถาขวดสกปรก ควรลา งสง่ิ สกปรก โดยดจู ากเครอ่ื งหมายรไี ซเคิล ออกใหห มด และมตี ัวเลขอยูข างใน - แยกขวดสแี ละขวดใสออกจากกนั ขวดแกว - นําฝาขวดออก เพราะไมส ามารถ - ควรแยกสขี องขวดแกว นําไปรีไซเคลิ รวมกบั แกว ได เพราะราคาขายจะไดร าคาสูง - หลังการบรโิ ภค ควรลา งดวยนา้ํ - ขวดแกว จะถกู คัดแยกสี เลก็ นอย นาํ มาผานกระบวนการ - ควรแยกสขี องขวดแกว รีไซเคลิ โดยผานกระบวนการ เกบ็ ใสในกลองกระดาษ เพื่อ หลอมใหม ปองกนั การแตกหกั

71 ประเภทของวสั ดุ วธิ กี ารคดั แยก การนําไปใชป ระโยชน อะลูมเิ นยี ม - ฝาปด และกระปอ ง ดงึ แยกเก็บ - นาํ กระปองไปรีไซเคลิ ตา งหาก เปนการชวยลดปรมิ าณขยะ - หลังจากท่ีบรโิ ภคเครือ่ งดม่ื แลว ลดมลพษิ ใหกับส่ิงแวดลอ ม ใหเ ทของเหลวออกใหหมด เพือ่ ไมใ หเกดิ กลนิ่ และปองกนั แมลง - ไมควรทงิ้ เศษวสั ดุลงในขวด - ควรเหยียบกระปอ งใหแบน เพื่อ ประหยดั พืน้ ท่ีในการจดั เกบ็ 2. เติมคาํ ลงในชองวางใหต รงกับสญั ลกั ษณข องภาพ สญั ลักษณที่ตดิ อยูบนผลิตภัณฑความหมายวา นาํ ไปรไี ซเคิลได สัญลักษณท่ตี ิดอยบู นผลติ ภณั ฑความหมายวา ทําจากวัสดรุ ไี ซเคลิ สญั ลักษณท ต่ี ดิ อยบู นผลติ ภัณฑค วามหมายวา กระดาษผสม สวนมากจะนํามารีไซเคลิ เปนกระดาษ สําหรับแมกกาซีน หนังสือพิมพ หรอื ซองจดหมาย เปน ตน

72 สัญลกั ษณท ตี่ ิดอยบู นผลติ ภัณฑความหมายวา สญั ลกั ษณก ารรไี ซเคลิ เหล็ก สัญลักษณทีต่ ิดอยูบ นผลิตภณั ฑค วามหมายวา สัญลกั ษณการรีไซเคิล แกว ผสม ทีเ่ กิดจากวสั ดุตา ง ๆ

73 3. โยงเสนจบั คสู ญั ลกั ษณก ับรูปภาพพลาสตกิ รไี ซเคลิ ตอ ไปนใี้ หต รงกนั 1. ก. 2. ข. 3. ค. 4. ง. 5. จ. 6. ฉ. 7. ช.

74 4. จงกาเครอ่ื งหมาย หนาขอ ความท่เี หน็ วา ถกู ตอ ง และกาเครอ่ื งหมาย  หนา ขอ ความทเี่ ห็นวาผดิ เกยี่ วกบั การคดั แยกและรวบรวมวัสดุ ………….. 1. การคดั แยกวัสดุ เพอื่ ใหส ามารถนํากลบั มาใชประโยชนได ………….. 2. การคัดแยกวัสดุเปนหนาท่ีขององคการปกครองสวนทองถิ่น ………….. 3. ควรแยกวัสดทุ ี่คัดแยกในถงั รองรับวสั ดแุ ยกประเภท ทีห่ นวยงานราชการกาํ หนด ………….. 4. จดั เก็บวัสดุทท่ี าํ การคัดแยก ไวโรงครัว เพอื่ ความสะดวก ………….. 5. การจัดเกบ็ วัสดอุ ันตราย เปนสัดสว นแยกตางหากจากวัสดุ อืน่ ๆ ………….. 6. ภาชนะหรอื ถงั ทเี่ ก็บวัสดุอันตราย ตอ งปดฝามดิ ชิด ไมร ัว่ ไหล ………….. 7. พลาสตกิ ควรแยกขวดใสและขวดสี งายตอการนาํ ไปรไี ซเคลิ หรอื ประดษิ ฐเ ปน ดอกไม แจกนั และขาย ………….. 8. กอ นทิง้ แกว นา้ํ กาแฟลงในถังขยะ ควรเทน้าํ ออกจากแกว ให หมดกอนทง้ิ แกวกาแฟ เพื่อปองกนั การเนาของเคร่ืองดื่ม ………….. 9. การคดั แยกขวดแกวควรแยกสีของแกว จะขายไดราคาดี ………….. 10. ไมค วรทิ้งเศษวสั ดุลงในขวดแกว กอนทง้ิ ลงในถังขยะ ………….. 11. ควรเหยยี บกระปอ งใหแบน เพอื่ ประหยดั พ้นื ทใ่ี นการจดั เก็บ ………….. 12. การคดั แยกกระดาษ ตอ งนาํ ลวดเสยี บ เทปกาวออกใหหมด

75 5. ใหผ ูเรยี นทํารายงานการคดั แยกขยะในครวั เรอื น ที่ผเู รียนไดทาํ ใน 1 เดือน ตามหวั ขอตอ ไปน้ี 5.1 ประเภทของขยะ 5.2 วธิ ีการคดั แยก 5.3 ประโยชนท ี่ไดร บั จากการคดั แยกขยะ แนวตอบ ผูเรยี นศึกษา หนว ยการเรียนรูที่ 4 การคดั แยกและการรไี ซเคิลวสั ดแุ ละ สื่อการเรียนรอู ืน่ ๆ เชน อนิ เตอรเน็ต หองสมุดประชาชน เปนตน

76 เฉลย กิจกรรมการเรียนรูห นวยที่ 5 การจดั การวสั ดอุ นั ตราย คําชแี้ จง : ใหผ ูเรียนศกึ ษาจากเอกสารชดุ วิชา และคนควาเพ่มิ เติมจากสอ่ื แหลง เรียนรตู า งๆ แลวทาํ กจิ กรรมตอ ไปนี้ 1. จงบอกความหมายของวสั ดุอนั ตราย พอสังเขป คําตอบ วสั ดอุ ันตราย หรือ วสั ดุทไ่ี มใ ชแ ลว คือ ผลิตภัณฑท เ่ี สื่อมสภาพ หรอื ปนเปอ น วตั ถุสารเคมอี ันตรายชนิดตาง ๆ ท่ีมีลักษณะเปนสารพิษไวไฟ สารเคมีทกี่ ัดกรอ นได สาร กมั มันตรังสีหรอื เชือ้ โรคตาง ๆ ท่ีทําใหเ กิดอันตราย แก บคุ คล สัตว พืช สิง่ แวดลอม เชน ถานไฟฉาย หลอดฟลอู อเรสเซนต แบตเตอรร ี่โทรศัพทเ คลื่อนท่ี กระปอ งบรรจุสี สารเคมี ภาชนะบรรจุสารกาํ จัดศตั รพู ืช 2. ใหเ ติมขอมูลตัวอยา งขยะอนั ตราย แตล ะประเภท ลงในชอ งสเี่ หลย่ี ม ตามแผนภาพ ทก่ี าํ หนดให ขยะอันตราย ขยะติดเชอ้ื ขยะมพี ษิ ขยะอิเล็กทรอนกิ ส ผา พันแผล ถานไฟฉาย ซากเครอ่ื งใชไ ฟฟา เขม็ ฉดี ยา หลอดฟลอู อเรสเซนต ซากอิเล็กทรอนิกส เศษอวยั วะ แบตเตอรี่ อปุ กรณอเิ ลก็ ทรอนกิ ส ทห่ี มดอายุ

77 3. บอกแนวทางในการจดั การขยะมพี ษิ พอสงั เขป คาํ ตอบ 1) จดั หาภาชนะรองรับของเสยี อันตรายท่มี ีฝาปด ไมร่วั ซึมและเหมาะสมกับ ประเภทของของเสียอันตราย 2) ไมท ง้ิ ของเสยี อนั ตรายประเภทนา้ํ มนั เครื่อง ทนิ เนอร นํ้ามนั สน น้ํายาฟอก ขาวนา้ํ ยาทําความสะอาด นาํ้ ยาลางรปู หมึกพมิ พ ของเสียติดเช้ือ สารเคมีจากหอ งปฏิบัติการ หลอดฟลูออเรสเซนต ถานไฟฉาย ฯลฯ รวมไปกบั ขยะมูลฝอยท่วั ไป 3) ไมทงิ้ ขยะมพี ิษ ลงพื้น ไมฝ ง ดนิ ไมทิง้ ลงทอ ระบายนํ้าหรือแหลง นาํ้ 4) แยกเกบ็ ของเสยี อันตรายไวใ นภาชนะเดิมท่ีรว่ั ซมึ เพือ่ รอหนว ยงานทอ งถิ่น มาเกบ็ ไปกาํ จดั หรอื 5) นําไปทง้ิ ในภาชนะทีท่ อ งถ่ินจัดทําให หรือนาํ ไปทิง้ ในสถานท่ีท่ีกาํ หนด 4. เติมคําลงในชอ งวางใหต รงกบั สญั ลกั ษณข องภาพ สญั ลกั ษณทีต่ ดิ อยบู นผลติ ภณั ฑค วามหมายวา สารไวไฟ จะพบเหน็ บนภาชนะท่บี รรจุกา ซหุงตม นํา้ มันเชอ้ื เพลงิ ทนิ เนอร ผลกาํ มะถัน สญั ลกั ษณท ี่ติดอยูบนผลติ ภัณฑความหมายวา สารมพี ษิ จะพบเห็นบนภาชนะบรรจุภณั ฑป ระเภท นาํ้ ยาลางหอ งนา้ํ สารฆา แมลง สารปรอทในหลอดฟลอู อ เรสเซนต สัญลกั ษณท ีต่ ิดอยูบนผลิตภัณฑความหมายวา สารกดั กรอน จะพบเหน็ บนภาชนะบรรจุนํา้ กรด ในแบตเตอร่รี ถยนต หรือ น้ํายาทาํ ความสะอาด

78 5. จงบอกผลกระทบตอ สขุ ภาพ เม่อื สารพษิ จากวัสดเุ ขาสูรา งกาย โดยบนั ทกึ ขอ มูล ลงในชอ งของตารางทก่ี าํ หนดให ผลติ ภณั ฑ สารพษิ ผลกระทบตอ สุขภาพ เมื่อสารพษิ เขา สรู างกาย - ปวดศรีษะ งวงนอน ออ นเพลยี สารแมงกานีส ซึมเศรา - อารมณแ ปรปรวน จติ ใจไมส งบ ประสาทหลอน - เกดิ ตะคริวทแี่ ขน ขา ถานไฟฉาย - สมองสับสน สมองอักเสบ สารปรอท - เกิดการระคายเคืองตอผวิ หนัง - เหงอื กบวม อกั เสบ เลอื ดออกงาย หลอดฟลอู อเรสเซนต ปวดทอง ทอ งรวงอยา งรุนแรง - กลามเนอ้ื กระตกุ หงดุ หงดิ โมโห งา ย สารตะกว่ั - ปวดศรีษะ ออนเพลีย ตวั ซดี - ปวดทอ ง ปวดกลา มเน้อื - ความจําเสอ่ื ม ชกั กระตุก หมดสติ แบตเตอรรี่ ถยนต สารพิษอืน่ ๆ - เกิดการระคายเคืองตอ ผวิ หนัง สเปรย คนั หรอื บวม - ปวดศรีษะ หายใจขัด เปนลม

79 6. จงกาเครอ่ื งหมาย หนาขอความท่เี ห็นวา ถูกตอง และกาเครอื่ งหมาย  หนาขอ ความที่เหน็ วา ผดิ เกีย่ วกบั วธิ กี ารทจ่ี ะชว ยลดปญ หาวัสดุทเ่ี ปน พิษตอส่ิงแวดลอ ม ………….. 1. เลิกหรอื หลีกเลยี่ งการใชผ ลิตภัณฑท ีม่ ีสารอันตราย ………….. 2. เลือกใชส นิ คาท่มี มี าตรฐานในการรกั ษาสง่ิ แวดลอ ม เชน สังเกตฉลากเขยี ว ………….. 3. เลือกซ้ือสนิ คาตามคําโฆษณาวาดีจริง ไมท ําลายสงิ่ แวดลอ ม ………….. 4. เลือกใชส ารสกดั จากธรรมชาตแิ ทน สารเคมสี ังเคราะห ………….. 5. เลอื กใชผลิตภัณฑท ่ีมคี ุณภาพ อายุการใชงานยาวนาน ………….. 6. การจัดเก็บวสั ดุอนั ตราย เปน สดั สว น ใหพ น กบั มือเด็ก ………….. 7. การจัดเก็บวสั ดอุ ันตราย เปนสดั สว นแยกตางหากจากวสั ดุอน่ื ………….. 8. กาํ จัดวสั ดุอนั ตรายเอง ดว ยการเผา บริเวณหลงั บาน ………….. 9. จัดเกบ็ วสั ดุอันตรายในภาชนะ ปด ฝาใหส นทิ ปอ งกันการ แตกหกั รั่วซึม ………….. 10. ตอ งทงิ้ วสั ดุอันตรายในภาชนะรองรับขยะสีนาํ้ เงิน รวมกับ ขยะทว่ั ไป เพือ่ ลดตนทุนการขนสง

80 7. ใหผ ูเ รียนเขยี นแนวปฏบิ ัติในการลดปญ หาวสั ดทุ ี่เปนพษิ ตอ สิง่ แวดลอ ม ที่ผเู รยี นไดป ฏบิ ัตใิ น ภาคเรยี นน้ี มาพอสังเขป แนวตอบ ผเู รยี นศกึ ษาคนควา หนวยที่ 5 การจดั การวัสดอุ ันตราย เรอื่ งท่ี 3 วิธกี าร ที่จะชว ยลดปญ หาวัสดทุ เี่ ปนพษิ ตอสิ่งแวดลอม และสอ่ื การเรยี นรูอื่น ๆ เชน อินเตอรเน็ต หอ งสมุดประชาชน เปนตน

81 เฉลย แบบทดสอบกอ นเรียน 1. ข. เปนการศกึ ษาองคค วามรูที่เกย่ี วขอ งกับวสั ดุทีน่ ํามาประกอบกนั เปน ชิ้นงาน 2. ก. เหลก็ ทองแดง 3. ง. ไม เสนใย 4. ก. ความทนทานตอการขีดขว น 5. ก. วัสดุ ก แข็งกวา วสั ดุ ข 6. ค. เหลก็ ทองแดง แกรไฟต 7. ค. ทนความรอ น 8. ข. ยางรัดของ 9. ข. เหล็ก 10. ค. ความยืดหยุน 11. ก. นําไฟฟา ไดด ี 12. ก. พลาสตกิ ไม ผา 13. ก. สมบตั ิของวสั ดุ 14. ค. แขง็ แรง และทนความรอนไดด ี 15. ง. ขอ ก และ ขอ ข ถูก 16. ค. กระทะ 17. ข. ทองแดง 18. ง. ทุกขอ เปนแหลง กําเนิดขยะมูลฝอย 19. ข. หวงโซอ าหารถกู ทาํ ลาย 20. ง. นาํ ขยะไปปลอ ยลงน้ํา เพือ่ ใหชุมชนไมมีขยะ 21. ก. การเพมิ่ ข้ึนของอุณหภูมบิ นโลก 22. ก. เกิดข้ึนเองตามธรรมชาติ 23. ง. ตอ งใชอ ยา งประหยดั และจําเปน เพราะทาํ ลายยาก 24. ค. การนาํ ขยะพลาสตกิ มาเผาไฟ 25. ง. สรางจติ สํานึกใหค นรักและหวงแหนทรัพยากรธรรมชาติ 26. ง. ความรอนจะสลายสารออกมาปนออกมาปนกับอาหารได 27. ง. ถกู ทุกขอ

82 เฉลย แบบทดสอบกอ นเรียน (ตอ ) 28. ง. ขยะเปยกนาํ ไปหมกั ทาํ ปยุ 29. ง. ถูกทุกขอ 30. ข. การยอยสลาย 31. ข. ใชซ ้ําผลติ ภัณฑ 32. ค. แปรรูปนาํ กลบั มาใชใ หม 33. ก. Reduce 34. ข. ดี เลอื กซอ้ื แชมพูสระผมทบ่ี รรจุเปน ซองแบงขาย 35. ข. ถังสแี ดง 36. ข. ท้ิงเศษอาหารเพื่อใชท ําปยุ หมกั 37. ค. เตาเผาแบบตะกรับเคลอื่ นท่ี 38. ง. ถกู ทุกขอ 39. ก. เราควรคัดแยกวัสดุ เพอ่ื ใหงายตอการนาํ ไปรไี ซเคิลและการกําจัดอยางถูกวิธี 40. ก. ขวดพลาสติก แกวนํ้า ขวดโคก 41. ง. ถูกทุกขอ 42. ข. นาํ วสั ดอุ นั ตราย โยนลงในถงั ขยะทั่วไป เพ่อื นําไปท้ิง 43. ค. ไมควรท้งิ กนบุหรล่ี งในขวดแกว ตอ งทาํ ความสะอาดกอนรวบรวม 44. ง. 45. ง. 46. ก. 47. ง.

83 เฉลย แบบทดสอบกอนเรยี น (ตอ) 48. ก. เปนพลาสติก ท่ีสามารถนํามารีไซเคิลขวดนํ้าพลาสติกชนิดออ น ใชไดค รั้งเดยี ว 49. ก. คือผลิตภณั ฑทีเ่ สือ่ มสภาพหรอื ปนเปอ นสารเคมอี ันตรายตา งๆ เชน หลอดไฟ 50. ค. มี 3 ประเภท ขยะติดเชื้อ ขยะมีพษิ ขยะอิเลก็ ทรอนกิ ส 51. ก. ถานไฟฉาย กระปองยาฆา แมลง หลอดฟลอู อเรสเซนต 52. ก. ซากเครอื่ งใชไฟฟา แบตเตอรี่ อุปกรณอิเลก็ ทรอนิกส 53. ง. โรงพยาบาล สถานพยาบาล 54. ค. จัดหาภาชนะรองรบั ของเสยี อันตราย มีฝาปดมิดชิด ไมร ว่ั ซึม 55. ข. ปวดศรษี ะ ออ นเพลีย ชกั กระตุก หมดสติ 56. ค. ขายเพื่อนําไปรีไซเคิล 57. ข. 58. ค. ใบตอง 59. ง. ถูกทุกขอ 60. ค. ทุกคนในชุมชน

84 เฉลย แบบทดสอบหลงั เรียน 1. ข. เปนการศกึ ษาองคความรูท ่ีเก่ียวขอ งกบั วัสดุทน่ี ํามาประกอบกนั เปน ชิน้ งาน 2. ก. ความทนทานตอ การขีดขวน 3. ง. ไม เสนใย 4. ก. เหลก็ ทองแดง 5. ก. วสั ดุ ก แขง็ กวาวัสดุ ข 6. ค. เหลก็ 7. ข. ยางรดั ของ 8. ค. เหลก็ ทองแดง แกรไฟต 9. ค. ทนความรอน 10. ข. ความยืดหยุน 11. ข. นาํ ไฟฟา ไดดี 12. ก. พลาสตกิ ไม ผา 13. ก. สมบัติของวสั ดุ 14. ค. แข็งแรง และทนความรอ นไดด ี 15. ง. ขอ ก และ ขอ ข ถูก 16. ค. กระทะ 17. ข. ทองแดง 18. ง. ทกุ ขอเปนแหลง กาํ เนิดขยะมลู ฝอย 19. ข. หว งโซอาหารถกู ทาํ ลาย 20. ก. การเพิม่ ข้ึนของอุณหภมู บิ นโลก 21. ง. นําขยะไปปลอยลงนํ้า เพื่อใหช มุ ชนไมมขี ยะ 22. ก. เกดิ ขึ้นเองตามธรรมชาติ 23. ง. ตอ งใชอยา งประหยัดและจําเปนเพราะทําลายยาก 24. ค. การนาํ ขยะพลาสตกิ มาเผาไฟ 25. ง. ความรอนจะสลายสารออกมาปนออกมาปนกับอาหารได

85 เฉลย แบบทดสอบหลังเรียน (ตอ) 26. ง. ถกู ทุกขอ 27. ง. ขยะเปย กนาํ ไปหมกั ทาํ ปุย 28. ง. สรางจติ สํานึกใหค นรักและหวงแหนทรัพยากรธรรมชาติ 29. ง. ถูกทุกขอ 30. ข. การยอ ยสลาย 31. ข. ใชซ้ําผลิตภัณฑ 32. ค. แปรรูปนํากลับมาใชใ หม 33. ก. Reduce 34. ข. ดี เลอื กซอื้ แชมพูสระผมท่บี รรจเุ ปน ซองแบง ขาย 35. ข. ถังสีแดง 36. ข. ท้ิงเศษอาหารเพ่อื ใชท าํ ปยุ หมัก 37. ค. เตาเผาแบบตะกรับเคลอื่ นที่ 38. ง. ถูกทกุ ขอ 39. ก. ขวดพลาสติก แกว นา้ํ ขวดโคก 40. ก. เราควรคดั แยกวัสดุ เพื่อใหง ายตอการนําไปรีไซเคิลและการกาํ จัดอยา งถกู วิธี 41. ง. ถกู ทกุ ขอ 42. ค. ไมควรทิ้งกนบุหรลี่ งในขวดแกว ตอ งทําความสะอาดกอ นรวบรวม 43. ก. นําวัสดอุ ันตราย โยนลงในถังขยะทว่ั ไป เพื่อนาํ ไปทิ้ง 44. ง. 45. ง. 46. ก.

86 เฉลย แบบทดสอบหลังเรยี น (ตอ) 47. ง. 48. ก. เปน พลาสติก ทส่ี ามารถนาํ มารไี ซเคลิ ขวดน้ําพลาสติกชนิดออ น ใชไดคร้งั เดียว 49. ก. คือผลติ ภณั ฑทเี่ สอ่ื มสภาพหรอื ปนเปอ นสารเคมีอันตรายตา งๆ เชน หลอดไฟ 50. ค. มี 3 ประเภท ขยะติดเช้ือ ขยะมีพษิ ขยะอิเล็กทรอนกิ ส 51. ข. ถา นไฟฉาย กระปองยาฆาแมลง หลอดฟลอู อเรสเซนต 52. ก. ซากเครอื่ งใชไฟฟา แบตเตอรี่ อปุ กรณอ เิ ลก็ ทรอนิกส 53. ก. จดั หาภาชนะรองรับของเสียอนั ตราย มีฝาปดมดิ ชิด ไมร่ัวซมึ 54. ง. โรงพยาบาล สถานพยาบาล 55. ข. ปวดศรษี ะ ออนเพลีย ชกั กระตุก หมดสติ 56. ค. ขายเพอ่ื นาํ ไปรีไซเคลิ 57. ข. 58. ค. ใบตอง 59. ค. ทกุ คนในชมุ ชน 60. ง. ถูกทุกขอ

87 คณะผูจัดทาํ ท่ีปรกึ ษา ผูอํานวยการสถาบัน กศน. ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ นายวเิ ชยี รโชติ โสอบุ ล รองผอู ํานวยการสถาบัน กศน. ภาคตะวันออกเฉียงเหนอื นายทรงเดช โคตรสิน ผเู ชย่ี วชาญเนอื้ หา อาจารยประจาํ วชิ าฟส กิ ส คณะวิทยาศาสตร นายฐิติพงษ อนุ ใจ มหาวทิ ยาลัยราชภัฏอบุ ลราชธานี ผเู ชย่ี วชาญดา นเทคโนโลยี ครู วิทยฐานะครชู าํ นาญการพิเศษ นายสทิ ธพิ ร ประสารแซ สถาบนั กศน. ภาคตะวนั ออกเฉียงเหนือ ครู วทิ ยฐานะครูชาํ นาญการพิเศษ นายไพจิตร ผดุ เพชรแกว สถาบัน กศน. ภาคตะวนั ออกเฉียงเหนือ ครู วทิ ยฐานะครูชํานาญการพเิ ศษ นายสชุ าติ สุวรรณประทีป สถาบนั กศน. ภาคตะวันออกเฉยี งเหนือ ครู วทิ ยฐานะครูชํานาญการพเิ ศษ นายสมชาย คําเพราะ สถาบัน กศน. ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ผูเชีย่ วชาญดา นวดั และประเมินผล ครู วทิ ยฐานะครูชํานาญการพเิ ศษ นางสาวนาลีวรรณ บญุ ประสงค สถาบัน กศน. ภาคตะวันออกเฉยี งเหนอื ครู วทิ ยาฐานะครูชํานาญการพิเศษ นางสาวฉนั ทลกั ษณ ศรผี า สถาบนั กศน. ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ครู วทิ ยฐานะครูชํานาญการพเิ ศษ นางแสงจนั ทร เขจรศาสตร สถาบนั กศน. ภาคตะวันออกเฉียงเหนอื

88 คณะบรรณาธกิ าร ตรวจสอบความถูกตอ งและพสิ จู นอกั ษร นายฐติ ิพงษ อุนใจ อาจารยป ระจาํ วชิ าฟส ิกส คณะวทิ ยาศาสตร นางลัดดา คมั ภรี ะ มหาวทิ ยาลยั ราชภัฏอุบลราชธานี นางสาววิภานิตย สขุ เกษม ครู วิทยฐานะครชู ํานาญการพิเศษ นางนิทรา วสุเพญ็ สถาบัน กศน. ภาคตะวนั ออกเฉียงเหนือ นางสวุ มิ ล ทรงประโคน ครู วิทยฐานะครชู าํ นาญการพิเศษ นางทวภี รณ บุญลา สถาบนั กศน. ภาคตะวันออกเฉยี งเหนือ นางสาวธนาภรณ แสงใส ครู วิทยฐานะครูชาํ นาญการพเิ ศษ นางศรัญญา โนนคเู ขตโขง สถาบัน กศน.ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ นางอรัญญา บัวงาม ครู วิทยฐานะครูชาํ นาญการพเิ ศษ สถาบัน กศน. ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ครู วิทยฐานะครูชาํ นาญการพิเศษ สถาบนั กศน. ภาคตะวนั ออกเฉียงเหนอื ครู กศน.อําเภอวาปปทมุ ครู สถาบัน กศน. ภาคตะวันออกเฉียงเหนอื ขาราชการบาํ นาญ สถาบัน กศน. ภาคตะวนั ออกเฉียงเหนอื ผูเขยี น/รวบรวม/เรยี บเรยี ง ครู นางสาวธนาภรณ แสงใส กศน.อําเภอวาปปทมุ จังหวดั มหาสารคาม ผอู อกแบบปก กลุมพฒั นาการศึกษานอกระบบและ นายศุภโชค ศรีรัตนศลิ ป การศกึ ษาตามอธั ยาศยั