6ช่องทางการเข้าสู่อาชีพ-อช11001

1 1

เอกสารสรุปเนอ้ื หาท่ีตอ งรู รายวิชา ชอ งทางการเขา สอู าชีพ ระดับประถมศึกษา รหัส อช11001 หลกั สูตรการศึกษานอกระบบระดับการศกึ ษาขนั้ พืน้ ฐาน พุทธศกั ราช 2551 สํานกั งานสงเสรมิ การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศยั สาํ นักงานปลดั กระทรวงศึกษาธกิ าร กระทรวงศึกษาธิการ หา มจําหนาย หนังสือเรยี นนี้จดั พมิ พด วยเงินงบประมาณแผน ดินเพือ่ การศกึ ษาตลอดชีวติ สาํ หรบั ประชาชน ลขิ สทิ ธเ์ิ ปนของสาํ นักงาน กศน.สํานกั งานปลดั กระทรวงศึกษาธิการ



สารบญั หนา คาํ นํา สารบัญ คําแนะนําการใชเ อกสารสรปุ เนอ้ื หาทต่ี อ งรู บทที่ 1 การงานอาชพี ...........................................................................................................1 เร่อื งที่ 1 ความสําคัญและความจาํ เปนในการประกอบอาชีพ ..................................... 1 เร่ืองท่ี 2 งานอาชพี ในชมุ ชน สังคม ประเทศและภูมภิ าค 5 ทวีป ................................. 2 เรอ่ื งท่ี 3 การจดั การงานอาชพี ในชุมชน สงั คม ประเทศและภมู ภิ าค 5 ทวีป ................15 เร่อื งที่ 4 คณุ ธรรม จริยธรรม...........................................................................................27 เรอื่ งที่ 5 การอนุรกั ษพ ลงั งานและสงิ่ แวดลอมในการทํางานอาชพี ในชุมชน สงั คม ประเทศ และภูมิภาค 5 ทวีป...........................................................................................28 แบบฝก หดั ........................................................................................................................30 บทท่ี 2 ชอ งทางการเขาสูอาชพี ...........................................................................................34 เร่ืองที่ 1 ความจําเปน ในการมองเห็นชอ งทางการประกอบอาชีพ...................................34 เร่ืองท่ี 2 ความเปน ไปไดใ นการเขาสูอาชพี ......................................................................34 เรือ่ งที่ 3 การลาํ ดับอาชีพและเหตุผล...............................................................................39 แบบฝก หดั ........................................................................................................................42 บทท่ี 3 การตดั สนิ ใจเลือกอาชพี ..........................................................................................45 การตัดสนิ ใจเลอื กอาชีพตามศักยภาพ..............................................................................45 แบบฝก หัด........................................................................................................................48 เฉลยแบบฝก หัด ...................................................................................................................51 บรรณานกุ รม........................................................................................................................57 คณะผจู ัดทํา .........................................................................................................................58

คําแนะนําการใชเอกสารสรปุ เนื้อหาทตี่ องรู หนังสอื สรุปเนอ้ื หาที่ตอ งรูหนงั สอื เรียนรายวชิ า ชอ งทางการเขา สอู าชพี เลม นี้ เปนการ สรปุ เน้ือหาจากหนงั สือเรียนรายวิชาบงั คบั สาระการประกอบอาชพี รายวิชา ชอ งทางการเขาสู อาชพี อช11001 ระดบั ประถมศึกษา หลกั สูตรการศึกษานอกระบบระดับการศึกษาข้ันพ้ืนฐาน พุทธศักราช 2551 (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2554) เพ่ือใหนักศึกษาไดเรียนรูและทําความเขาใจ ในเน้ือหาสาระของรายวิชา ชองทางการเขาสูอาชีพ อช11001 ท่ีสําคัญ ๆ ไดสะดวกและ สามารถเขา ใจย่ิงขึ้น ในการศึกษาหนังสือสรุปเนื้อหาที่ตองรูหนังสือเรียนรายวิชา ชองทางการ เขา สอู าชีพ เลมน้ี นักศกึ ษาควรปฏิบตั ิ ดงั น้ี 1. ศึกษาหนังสอื เรียนรายวิชา ชองทางการเขาสูอาชีพ อช11001 สาระการประกอบ อาชีพ หลักสูตรการศึกษานอกระบบระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 (ฉบบั ปรับปรุง พ.ศ. 2554) ระดบั ประถมศึกษา ใหเขาใจกอน 2. ศึกษาเนอ้ื หาสาระของหนงั สอื สรปุ เน้ือหาที่ตองรูหนงั สือเรียนรายวิชา ชองทางการ เขาสูอาชพี อช11001ใหเ ขา ใจอยางถอ งแท พรอ มทัง้ ทาํ แบบฝกหัดทายบททีละบท และตรวจ คําตอบจากเฉลยแบบฝกหัดทา ยเลม ใหครบ 3 บท 3. หากนักศึกษาตองการศึกษารายละเอียดเน้ือหาสาระรายวิชา ชองทางการเขาสู อาชีพ อช11001 เพ่ิมเติมสามารถศึกษาคนควาไดจากสื่ออื่น ๆ ในหองสมุดประชาชน อินเทอรเ น็ต หรือครูผูส อน

1 บทท่ี 1 การงานอาชพี เรือ่ งท่ี 1 ความสาํ คญั และความจาํ เปน ในการประกอบอาชพี 1.1 ความหมายของอาชพี อาชพี หมายถึง การประกอบอาชพี ท่ีสุจรติ ทําใหเกิดรายไดห รอื คาตอบแทน โดย ใชแ รงงาน ความรู ทกั ษะ อปุ กรณ เครอ่ื งมอื สถานท่ี วิธีการ และไมเปนโทษหรือสงผลกระทบ เสยี หายตอ ชมุ ชน สังคม และประเทศชาติ 1.2 ความสาํ คัญและความจําเปนในการประกอบอาชพี การประกอบอาชีพมีความสําคัญและความจําเปนตอการดํารงชีวิต เพราะการ ประกอบอาชีพ ทําใหเกิดรายไดหรือคาตอบแทนเพ่ือการเลี้ยงชีพ และนําไปใชเพ่ือพัฒนา ปจ จัยพืน้ ฐานในการดํารงชวี ิต ไดแ ก ท่ีอยูอาศัย อาหาร เคร่ืองนุงหม ยารักษาโรค และปจจัย อื่น ๆ ตามความตองการของแตละบุคคล ท้ังน้ี การประกอบอาชีพมีความสําคัญในหลายมิติ ไดแก 1.2.1 เพื่อตนเอง การประกอบอาชีพทําใหเกิดรายไดเพื่อนํามาใชสอยในการ ดําเนนิ ชวี ติ และตอบสนองความตอ งการของตนเอง 1.2.2 เพื่อครอบครัว การประกอบอาชพี ทําใหเกิดรายไดเพ่ือนํามาใชในการดูแล สมาชกิ ภายในครอบครวั ใหมกี ารเปนอยทู ี่ดีขนึ้ 1.2.3 เพื่อชมุ ชน การประกอบอาชีพทําใหประชาชนในชุมชน สังคมใชเวลาเพ่ือ การประกอบอาชีพสรา งรายไดใ หแกตนเองและครอบครัวสงผลใหช ุมชนมีความเขม แข็ง 1.2.4 เพ่ือประเทศชาติ การประกอบอาชีพทําใหประชาชนในประเทศชาติมีการ ประกอบอาชีพ มีรายได สงผลใหป ระเทศชาติมีความเจริญและความมง่ั คงทางเศรษฐกิจ สรุปไดว า การประกอบอาชีพมีความสําคัญและความจําเปนเพราะการประกอบ อาชีพทําใหเ กิดรายได ใชเวลาวางใหเกิดประโยชน และสรางสรรคผลผลิตใหแก ชุมชน สังคม ประเทศชาติ

2 เร่ืองที่ 2 งานอาชพี ในชุมชน สงั คม ประเทศและภูมภิ าค 5 ทวปี 2.1 งานอาชีพในชมุ ชน การเปลี่ยนแปลงทางดานสังคมและส่ิงแวดลอม ความเจริญกาวหนาทางดาน เทคโนโลยี มีผลตอชีวิตความเปนอยู โดยเฉพาะมีผลตอการประกอบอาชีพของคนในหมูบาน ชมุ ชน และประเทศ ไดแก การเกิดอาชพี ใหม และการอนุรักษอาชีพเดิมใหอยูในทองถ่ิน ดังนั้น เพอ่ื ใหการประกอบอาชีพสามารถดาํ เนนิ การตอไปไดอยา งมัน่ คง ผูประกอบการอาชีพ จึงตองมี ความเขาใจในกระบวนการสรางงานอาชพี มีรายละเอยี ดดังนี้ 2.1.1 การสรางอาชีพจากชอ งวา งระหวางอาชีพ โดยอาศัยชองวางระหวางอาชีพ 2 อาชีพ เชน อาชพี ขยายลาํ ไมไ ผ โดยซ้อื จากแหลงปลกู ไปขายใหกับแหลง ทาํ เคร่อื งจกั สาน 2.1.2 การสรางอาชีพจากผลของการประกอบอาชีพ โดยอาศัยผลพลอยไดจาก อาชพี เดิม เชน ทําภาชนะใสของจากทางมะพราวโดยใชสวนตางๆ จากตนมะพราวท่ีปลูกเปน อาชีพอยูแ ลว 2.1.3 การสรางอาชีพจากทรัพยากรทองถ่ิน เปนการสรางอาชีพใหม โดยการนํา ทรัพยากรทีม่ ีอยูในทองถนิ่ มาใชใ หเปนประโยชน เชน การทําอิฐจากดินเหนียวที่มีอยูในทองถ่ิน การผลิตปลาหมึกแหง โดยใชทรพั ยากรทางทะเลในทอ งถ่นิ 2.1.4 การสรางอาชีพจากความตองการของตลาด เปนการสรางอาชีพใหม โดย อาศัยขอมูลทางการตลาด เชน เล้ียงกบเพราะตลาดมีความตองการมาก หรือปลูกผักปลอด สารพิษ เพราะผูบรโิ ภคมีความตองการบริโภคเพ่ือการดแู ลสุขภาพ 2.1.5 การสรางอาชีพท่ีขาดแคลนในทองถ่ิน เปนการสรางอาชีพใหม โดยอาศัย ขอมูลในทองถ่ิน เชน อาชีพรับซอมมอเตอรไซค เพราะชางในหมูบานขาดแคลน ชางซอม โทรศัพทมือถือ เพราะทกุ คนมโี ทรศัพทมือถือและมีโอกาสที่จะชาํ รุดเสียหาย จึงตองการซอมดวย ความรวดเร็ว ชางซอ มบาํ รุงเครื่องปรับอากาศ เพราะปจจบุ นั เกือบทกุ หลงั คาเรอื นติดต้ังเคร่ืองปรับอากาศ แต ชา งซอ มบาํ รงุ เครื่องปรบั อากาศมีจาํ กัด จึงเปน ชอ งวางท่สี ามารถตัดสินใจดําเนินงานอาชีพได 2.1.6 ประกอบอาชีพตามบรรพบุรุษ พอแม ปูยา ตายาย ทําอาชีพอะไร รุนลูก รนุ หลานก็จะดําเนนิ การตอ เชน อาชีพขายกวยเต๋ียว ถามีชื่อเสียงก็จะขายตอจนกระทั่งรุนลูก รุนหลาน หรืออาชีพคา ขายทว่ั ๆ ไป

3 2.1.7 ประกอบอาชีพตามสภาพภมู ิประเทศ ซึ่งในประเทศไทยประกอบดวยสภาพ พื้นท่ี ท่ีเปนภูเขา ที่ราบลุม ท่ีดอน ดังน้ันการเพาะปลูกจึงขึ้นอยูกับสภาพพื้นที่ เชน ท่ีราบลุม สามารถทาํ นาได อยใู กลท ะเลสามารถประกอบอาชีพดา นประมง หรอื บางทําเลสามารถจัดเปน แหลงทอ งเที่ยวได 2.1.8 ประกอบอาชีพตามนโยบายของรัฐบาลหรอื ของผปู ระกอบการเอง เปนการ ประกอบอาชพี ในพื้นท่ี ทยี่ ังไมเ คยมกี ารประกอบอาชีพน้นั มากอน เชน การนํายางพาราไปปลูก ทางภาคอีสาน ซึง่ แตเ ดิมยางพาราจะนยิ มปลกู ทางภาคใตเปนสว นใหญ 2.2 การประกอบอาชีพ ในโลกน้ีมีอาชีพท่ีหลากหลายและทุกคนตองมีอาชีพ เพื่อใหมีรายไดเล้ียงตนเอง และครอบครัว ทั้งน้ี การมีอาชีพเปนของตนเองตองอาศัยปจจัยหลายอยางประกอบรวมกัน ไดแก ความรคู วามสามารถ เงินทุน ความเหมาะสมของสถานท่ีและสภาพแวดลอม แรงงาน ท้ังน้ี ปจจุบันไดมีการแบงลักษณะงานอาชีพออกเปน 5 กลุมอาชีพ ไดแก กลุมอาชีพ เกษตรกรรม กลุมอาชีพพาณิชยกรรม กลุมอาชีพอุตสาหกรรม กลุมอาชีพดานความคิด สรา งสรรค กลุม อาชีพดานอํานวยการและอาชีพเฉพาะทาง โดยแตละกลุมอาชีพมีรายละเอียด ดงั น้ี 2.2.1 กลมุ อาชพี เกษตรกรรม คอื การประกอบอาชีพในดานการเกษตรเก่ียวกับ การปลูกพืช เล้ียงสัตว การประมง โดยนําองคความรู เทคโนโลยี/นวัตกรรม มาใชในการ ประกอบอาชีพใหสอดคลองกับศักยภาพหลักของพื้นท่ี คือ ดานทรัพยากรธรรมชาติ ดาน ภูมอิ ากาศ ดานภูมิประเทศ ดานศิลปะ วัฒนธรรม ประเพณี และวิถีของแตละพ้ืนที่ และดาน ทรัพยากรมนุษยในแตละพ้ืนที่ อาชีพดานการเกษตร เชน เกษตรอินทรีย เกษตรผสมผสาน เกษตรทฤษฎีใหม วนเกษตร ธุรกิจการเกษตร ฟารม ปศุสัตว การเล้ียงปลาในกระชัง แปรรูป ผลผลิตทางการเกษตร เปน ตน 2.2.2 กลมุ อาชพี พาณชิ ยกรรม คือ งานอาชพี ทม่ี ีขอบขา ยเกย่ี วกบั ดานพาณิชยก รรม เชน ผูใหบริการจาํ หนา ยสินคาท้ังแบบคา ปลกี และคา สงใหแกผูบริโภคท้ังท่ีมีหนารานเปน สถานทจี่ ัดจําหนาย เชน หางรา น หา งสรรพสินคา ซปุ เปอรสโตร รา นสะดวกซอ้ื และการขายท่ี ไมมีหนาราน เชน การขายผานส่ืออิเล็กทรอนิกส ซ่ึงปจจุบันเปนท่ีนิยมของผูประกอบอาชีพ เพราะมีการลงทุนนอย หรือเรียกวา พาณิชยอิเล็กทรอนิกส (E-COMMERCE) หมายถึง การดําเนินธุรกิจทุกรูปแบบท่ีเกี่ยวของกับการซ้ือขายสินคาและบริการ ผานคอมพิวเตอรและ ระบบสอ่ื สารโทรคมนาคมหรอื สอ่ื อเิ ล็กทรอนกิ ส

4 2.2.3 กลุมอาชีพอุตสาหกรรม คือ การประกอบอาชีพที่อาศัยองคความรู เทคโนโลยี/นวัตกรรม เก่ียวกับงานชาง ไดแก ชางไฟฟา ชางไม ชางยนต ชางประปา ชางปูน และชา งเชอื่ มใหส อดคลองกบั ความตอ งการของตลาดในประเทศและตางประเทศ รวมถึงความ เหมาะสมตามศกั ยภาพหลกั ของพนื้ ท่ี 2.2.4 กลุมอาชพี ดา นความคิดสรางสรรค เปนอาชีพท่ีอยูบนพื้นฐานของการใช องคความรู การศึกษา การสรางสรรคงาน และการใชทรัพยสินทางปญญา นํามาเช่ือมโยงกับ พืน้ ฐานทางวฒั นธรรม และเทคโนโลย/ี นวัตกรรมสมยั ใหม โดยการตอยอดหรือการพัฒนาอาชีพ ในกลมุ อาชีพเดิม คอื กลมุ อาชีพเกษตรกรรม กลมุ อาชพี อุตสาหกรรม กลุมอาชีพพาณิชยกรรม กลุมอาชีพคหกรรม กลุมอาชีพหัตถกรรม และกลุมอาชีพศิลปกรรม เชน แฟชั่นเสื้อผา เคร่ืองประดับ เครื่องสําอาง ทรงผม สปาสมุนไพร การออกแบบส่ือ/ภาพยนตร/โทรทัศน เครื่องใชไฟฟา เฟอรนิเจอร วัสดุกอสรางแบบประหยัดพลังงาน เซรามิก ผาทอ จักสาน แกะสลกั รถยนตพ ลังงานทางเลือก ขากลอตั โนมตั เิ พ่อื ผูพกิ าร การทอ งเที่ยวเชิงวัฒนธรรม เปน ตน โดยมีจุดมุงหมายเพื่อหลีกเลี่ยงการผลิตสินคาท่ีตองตอสูดานราคาโดยใชหลักการของ เศรษฐกจิ สรา งสรรค คอื แนวคิดและแนวปฏิบัติท่ีสรางข้ึนเพ่ือเพ่ิมมูลคาของสินคาและบริการ โดยไมต องใชท รัพยากรมากนักแตใ ชความคดิ สตปิ ญญาและความคดิ สรา งสรรคไ ดมากขึ้น 2.2.5 กลุมอาชีพดานอํานวยการและอาชีพเฉพาะทาง เปนงานอาชีพท่ีมี ทศิ ทางเติบโตในสังคมมากข้ึน เชน ธุรกิจบรกิ ารทอ งเท่ียว ธุรกิจบริการสุขภาพ ธุรกิจบริการโล จสิ ตกิ ส ธรุ กิจภาพยนตร ธรุ กจิ การจัดประชุมและแสดงนิทรรศการ ธุรกิจบริการที่ปรึกษาดาน อสังหาริมทรพั ย ทป่ี รึกษาทางธุรกจิ ในอนาคต กลมุ อาชพี ดา นอํานวยการและอาชีพเฉพาะทาง จะมีความตองการเจาหนาที่ บุคคล พนักงาน เพ่ือควบคุมและปฏิบัติงานที่มีความรู ความสามารถ และทกั ษะฝมอื เปนจํานวนมาก โดยผูประกอบอาชีพในกลุมนี้ ตองมีองคความรู มรี ะบบการบรหิ าร ระบบการจดั การ และมเี ครอื ขายทจี่ ะสามารถระดมทรพั ยากรสนับสนุนงาน อาชพี ได ท้ังน้ีสามารถสรปุ ไดว า 1. กลมุ อาชพี ในปจจบุ ันมี 5 กลุมอาชพี ไดแก กลมุ อาชีพเกษตรกรรม กลุมอาชีพ พาณิชยกรรม กลุมอาชีพอุตสาหกรรม กลุมอาชีพดานความคิดสรางสรรค กลุมอาชีพดาน อาํ นวยการและอาชีพเฉพาะทาง 2. การประกอบอาชีพใหประสบความสาํ เรจ็ ตองคาํ นึงถึงความเหมาะสมเกี่ยวกับ ขอมลู เกีย่ วกบั ตนเอง สังคมสง่ิ แวดลอ ม และวชิ าการ

5 3. การดําเนินงานอาชีพเกษตรกรรม กลุมอาชีพพาณิชยกรรม กลุมอาชีพ อตุ สาหกรรมใหประสบความสําเรจ็ ผปู ระกอบการตองมีองคความรู ใชเ ทคโนโลยี นวัตกรรม ใน การดําเนินงานอาชีพ 4. การดําเนินงานอาชีพในกลุมอาชีพดานความคิดสรางสรรค เชน ผูผลิตน้ํามัน นวดสมุนไพร สําหรับสปาใหป ระสบความสําเร็จ ตอ งมี 4.1 ดานความรู ไดแก ความรูดานสมุนไพร ความเหมาะสมของสมุนไพรกับ สรีระสว นตา ง ๆ ของรางกายมนษุ ย ความรใู นเรอื่ งธรุ กจิ การทาํ สปา 4.2 ดา นการสรางสรรคงาน ไดแก ความคิดสรางสรรคในการออกแบบบรรจุ ภัณฑ และการปรุงแตง กล่นิ โปรโมชัน่ ใหม ๆ ทด่ี งึ ดูดความสนใจของลูกคา 4.3 ดานตอยอดกลมุ อาชพี เดิม ไดแ ก ปลูกพืชสมุนไพรปลอดสารพิษ การผลิต สมุนไพรเก่ียวกบั ดานอน่ื ๆ ท่ผี บู ริโภคสนใจ เชน สมนุ ไพรเกย่ี วกบั การดูแลสุขภาพ 5. การดําเนินงานอาชีพในกลุมอาชีพดานอํานวยการและอาชีพเฉพาะทาง เชน ผดู าํ เนินงานธุรกิจบรกิ ารสขุ ภาพดวยธรรมชาติ ใหประสบผลสําเรจ็ ตองมี 5.1 ความรู ไดแก ความรูในดานธุรกิจ การดูแลสุขภาพ ความสัมพันธของ สุขภาพกับธรรมชาติ 5.2 การบรหิ าร ไดแก การบรหิ ารงาน บริหารคน 5.3 การจัดการ ไดแก การจัดการกระบวนลําดับขั้นตอนการดําเนินงานทาง ธุรกิจสุขภาพดวยธรรมชาติ และระบบบริการ 5.4 เครือขาย ไดแก ภายในชุมชนทองถิ่นนั้น ๆ มีกลุมอาชีพเกี่ยวกับเกษตร ธรรมชาติ แหลง เรยี นรู ภมู ิปญ ญา ทเี่ กี่ยวของและสนบั สนนุ ธุรกิจไดห รอื ไมอยางไร 2.3 การประกอบอาชพี ในภมู ภิ าค 5 ทวปี ภูมิภาคของโลกประกอบดว ย 5 ภมู ิภาค ไดแก เอเชยี อเมริกา ยุโรป ออสเตรเลีย แอฟรกิ า ซ่ึงแตล ะภมู ิภาคจะมลี ักษณะการประกอบอาชีพที่แตกตางกัน เพราะมีความแตกตาง กันทางสภาพบริบทของพื้นท่ี ไดแกทรัพยากรธรรมชาติและพื้นท่ี ลักษณะภูมิอากาศ ภูมิประเทศ ศิลปะ วฒั นธรรม ประเพณี วถิ ชี ีวิต และการดาํ รงชีวติ ของประชาชน ดังน้ัน ในการ ประกอบอาชีพ ผูประกอบการจาํ เปน ตอ งเขา ใจในความแตกตา งของสภาพพน้ื ทีด่ ังกลาว เพราะ ในอนาคตการติดตอทางการคาจะสามารถเชื่อมโยงติดตอซ้ือขายไดอยางไมมีขอบเขตจํากัด ถาผูประกอบการอาชีพมีความเขาใจในความแตกตางของลักษณะงานอาชีพในแตละภูมิภาค แลวจะทําใหผ ูป ระกอบการอาชพี สามารถแขง ขันไดในเวทีโลก

6 โดยในแตละภูมิภาคของโลก มีลักษณะของการประกอบอาชีพตามรายละเอียด ดงั น้ี ภูมภิ าคเอเชีย ภมู ภิ าคเอเชยี สว นใหญของประเทศในภูมิภาคเอเชียประกอบอาชีพเกษตรกรรม เปนหลัก ไดแ ก การปลูกพชื การเลี้ยงสตั ว การประมง ปาไม รวมถึงงานอาชีพทางดานเหมือง แร และอุตสาหกรรมดวย โดยในแตละอาชีพท่ีประกอบการในภูมิภาคเอเชีย มีลักษณะการ ประกอบอาชพี ดังน้ี 1. งานอาชพี ดานเกษตรกรรม 1.1)การปลกู พชื เปนอาชีพเกษตรกรรมทป่ี ระชาชนสวนใหญในแตล ะประเทศ ของภูมิภาคเอเชียดําเนินการประกอบเปนอาชีพ แตมีความแตกตางกันไปตามลักษณะ ภูมอิ ากาศ ภมู ปิ ระเทศ และการดาํ รงชีวติ ของประชากร โดยประเทศในเขตพ้นื ทรี่ าบทมี่ ีปริมาณ นํ้าฝนเพียงพอ และประชากรอาศัยอยูอยางหนาแนน จะมีการดําเนินการประกอบอาชีพการ ปลูกพืชเพ่ือเลี้ยงตนเอง สวนในเขตพื้นท่ี ที่มีภูมิอากาศแบบปาดิบชื้น มีประชากรอยูบางเบา จะประกอบอาชีพเกษตรกรรมปลูกพืชแบบเลื่อนลอย ทั้งน้ีในพ้ืนที่ท่ีเปนทุงหญามีระบบ ชลประทาน สว นใหญจ ะประกอบอาชีพปลกู พืชพรอมการเล้ยี งสตั ว โดยพ้นื ท่ใี ดของประเทศท่อี ยใู นเขตอากาศหนาว เขตทะเลทราย และเขต ภเู ขาจะเปน พ้ืนทีท่ ไ่ี มส ามารถประกอบอาชพี เกษตรกรรมปลูกพชื ได สําหรับพืชเศรษฐกิจท่ีสําคัญนิยมปลูกในประเทศของภูมิภาคเอเชีย เชน ขา วเจา ขา วโพด มะพรา ว ปาลมน้าํ มัน มะกอก ชา ฝา ย ปอ ปาน ยางพารา เปนตน 1.2) การเลี้ยงสัตว อาชีพเกษตรกรรม การเลี้ยงสัตว เปนอีกอาชีพหนึ่งท่ี ประชาชนในประเทศตาง ๆ ของภูมิภาคเอเชียนิยมประกอบอาชีพ แตมีความแตกตางกันไป ตามสภาพภูมิประเทศ และภูมิอากาศ โดยในประเทศท่ีมีอากาศแหงแลงแถบเอเชียตะวันตก เฉียงใต และตอนกลางของภูมิภาค ซึ่งมีลักษณะพ้ืนที่เปนทุงหญากึ่งทะเลทราย ประชากรใน เขตดังกลาวจึงนิยมเลี้ยงสัตวแบบเรรอน ไดแก อูฐ แพะ แกะ โค มา และจามรี โดยการเลี้ยง สัตวในลักษณะดังกลาว เปนการประกอบอาชีพเพื่อตองการนมและเน้ือนํามาใชเปนอาหาร สวนในเขตอากาศรอ นชน้ื และอบอนุ ประชากรจะนิยมเล้ียงสัตวเพื่อการบริโภคและการสงเปน สินคาออก ไดแ ก สุกร ไก เปด และยงั จะนิยมเลีย้ งโค กระบอื และมา เพ่อื การใชงานดวย 1.3) การประมง การประกอบอาชีพประมงของภูมิภาคเอเชีย มีการ ดําเนินการประกอบอาชีพประมงใน 2 ลักษณะ ไดแก ประมงนํ้าจืด และประมงทางทะเล

7 การประกอบอาชีพประมงนํ้าจืด สวนใหญจะนิยมทําอาชีพประมงควบคูกับการปลูกพืช โดยเฉพาะพืชผัก สําหรับการประกอบอาชีพประมงทางทะเล มีการประกอบอาชีพในเขต นานน้ําแถบชายฝงตะวนั ออกของภมู ิภาคเอเชีย ตั้งแตอาวไทยไปจนถึงชองแคบเบริง ที่กระแส นํ้าอุนกุโรชิโว ไหลมาบรรจบกับกระแสน้ําเย็นโอยาชิโว เพราะเปนแหลงที่มีอาหารสมบูรณ ทําใหมสี ตั วน า้ํ อยเู ปน จํานวนมาก โดยประเทศญี่ปุนเปนประเทศท่ีมีการประกอบอาชีพประมง ทางทะเลมากที่สุดในโลก นอกจากการประกอบอาชีพประมงทางทะเลแลว ตามแนวชายฝง ทะเล ยังมีการประกอบอาชีพการเล้ียงหอยประเภทตาง ๆ รวมถึงสาหรายทะเล ซ่ึงการ ประกอบอาชพี เชน น้จี ะกระจายโดยทว่ั ไปในประเทศที่มีพนื้ ทีช่ ายฝง ทะเล 1.4)ปา ไม อาชพี ปา ไม มกี ารดาํ เนินงานอาชพี ใน 2 ลักษณะตามเขตภมู อิ ากาศ คือ ปาไมในเขตรอน จะเปนปาไมประเภทไมเน้ือแข็ง ในเขตประเทศ ไทย พมา ลาว กัมพูชา เวยี ดนาม อนิ เดีย และในประเทศกลมุ หมูเกาะ สวนปา ไมใ นเขตหนาวจะเปนปาตนสน เพื่อการ นาํ ไมส นมาใชท ําเปนกระดาษและลังไม 1.5)เหมืองแร ภูมิภาคเอเชีย เปนภูมิภาคที่อุดมไปดวยแรธาตุนานาชนิด เนือ่ งจากมสี ภาพภูมิประเทศเปน เทือกเขาท่ีมีอายุแตกตางกัน แรธาตุสําคัญที่มีการขุดข้ึนมาใช ประโยชน ไดแก เหล็ก ถา นหนิ ดบี ุก น้าํ มนั แมงกานสิ เพชร พลอย เปนตน 2. งานอาชีพอุตสาหกรรม ในภูมิภาคเอเชีย การประกอบอาชีพดาน อุตสาหกรรม สวนใหญจะเปนอุตสาหกรรมแบบหัตถกรรม หรืออุตสาหกรรมในครัวเรือน ในลักษณะงานฝมือ ของทรี่ ะลกึ เชน ผา ทอ เคร่ืองโลหะ เครื่องแกะสลัก เคร่ืองจักสาน เปนตน ประเทศอุตสาหกรรมช้ันนําในเอเชีย ไดแก ประเทศญี่ปุน เกาหลีใต ไตหวัน อินเดีย และ สงิ คโปร โดยถกู จดั ใหเปน ประเทศในกลุมอตุ สาหกรรมใหม ภูมิภาคอเมรกิ า เน่อื งจากภูมภิ าคอเมริกา ประกอบดว ย เขตอเมริกาใต และอเมริกาเหนือ ซึ่งทั้ง 2 เขต มคี วามแตกตา งกันทงั้ ในดา นภมู ิประเทศ ภมู ิอากาศ และวิถกี ารดํารงชีวิตคอนขางสูง ทําให การประกอบอาชีพของท้งั 2 เขต จงึ มคี วามแตกตางกนั ดังนี้ 1. งานอาชพี ดานเกษตรกรรม 1.1)การปลูกพชื กาแฟ - อเมริกาใต ปลูกมากในประเทศบราซิล มีมากถึงรอยละ 50 ของโลก และยงั มีการปลูกในประเทศโคลัมเบีย และเอกวาดอร

8 - อเมริกาเหนือ ไมม ีการปลูก โกโก - อเมริกาใต ปลูกเพ่ือนํามาทําเปนช็อกโกแลต เคร่ืองดื่มและขนมหวาน นิยมปลกู ในประเทศบราซิล เอกวาดอร - อเมรกิ าเหนอื ไมมีการปลูก ขา วโพด - อเมริกาใต เปนพชื ท่ีปลกู มากในประเทศบราซิล รวมถึงประเทศอารเจนตินา เวเนซูเอลา เปรู และโคลัมเบีย - อเมริกาเหนือ ขาวโพด เปนพืชเศรษฐกิจของประเทศสหรัฐอเมริกา ปลกู มากในแถบภาคกลางของประเทศ ขาวสาลี - อเมรกิ าใต นยิ มปลกู ในประเทศบราซิล อารเจนตินา ชิลี - อเมริกาเหนือ ปลูกมากในประเทศสหรัฐอเมริกา และแคนาดา โดยประเทศสหรัฐ อเมริกาจะปลูกขาวสาลีฤดูหนาว ประเทศแคนาดา จะปลูกขาวสาลีฤดูใบ ไมผลิ ออ ย - อเมรกิ าใต ปลูกมากในประเทศบราซิล - อเมริกาเหนอื ไมมีการปลกู กลวย - อเมริกาใต ปลกู มากในประเทศเอกวาดอร - อเมริกาเหนอื ไมมกี ารปลกู ฝาย - อเมริกาใต ปลกู มากในประเทศบราซิล อารเจนตินา - อเมริกาเหนอื ปลกู มากในบรเิ วณลมุ แมน ้าํ มิสซสิ ซิปป ภาคตะวันตกของ รัฐแอริโซนา และแคลิฟอรเ นีย ถั่วเหลอื ง - อเมรกิ าใต ไมมกี ารปลูก - อเมริกาเหนือ ปลูกมากในเขตทร่ี าบภาคกลางของประเทศสหรฐั อเมริกา

9 ยาสบู - อเมริกาใต ไมมกี ารปลูก - อเมริกาเหนือ เปนพืชเศรษฐกิจท่ีสรางชื่อเสียงใหแกประเทศ สหรฐั อเมรกิ า ปลกู มากในเขตภาคตะวันออกของประเทศสหรฐั อเมริกา ขาวเจา - อเมริกาใต ไมม ีการปลกู - อเมริกาเหนือ ปลกู มากในเขตภาคใตข องประเทศสหรัฐอเมรกิ า ผักและผลไม - อเมรกิ าใต ไมม กี ารปลกู - อเมริกาเหนือในภาคตะวันออกของประเทศสหรัฐอเมริกา มีการปลูก เชอรรี แอปเปล สตรอวเบอรรี ภาคใต ปลูกสม สับปะรด ชายฝงตะวันตกเฉียงใต ปลูกองุน มะกอก สม มะนาว 1.2)การเล้ียงสตั ว ในเขตอเมริกาใต และอเมริกาเหนือ มีการเลย้ี งสัตว ไดแ ก - โคเน้ือ นิยมเล้ียงในเขตอเมริกาใต ประเทศบราซิล อารเจนตินา และ อุรุกวัย สวนในเขตอเมริกาเหนือ นยิ มเลย้ี งในแถบตะวนั ตกของประเทศ และจะเล้ียงเปนฟารม ปศุสตั วข นาดใหญ - โคนม ในเขตอเมริกาใตไมมีการเลี้ยงโคนม สวนในเขตอเมริกาเหนือ นิยมเล้ียงแถบเขตท่ีราบภาคกลาง และภาคตะวันออกของประเทศสหรัฐอเมริกา โดยพื้นที่ ดงั กลาว จะมกี ารปลกู ขาวโพด และถ่วั เหลอื ง เพ่ือนาํ มาใชเ ปน อาหารสตั วดว ย - แกะ นิยมเลี้ยงในเขตอเมริกาใต ประเทศอุรุกวัย โดยมีการเล้ียงจํานวน มากเปนอันดบั 2 ของโลก ในเขตอเมริกาเหนือนิยมเลี้ยงในภาคตะวันตก และตะวันตกเฉียงใต ของประเทศสหรฐั อเมรกิ า - สุกร นิยมเลี้ยงในเขตอเมริกาใต ประเทศเปรู และบราซิล สวนเขต อเมรกิ าเหนือ นยิ มเลยี้ งในเขตทีเ่ ลยี้ งโคนม โดยใชห างนมนาํ มาเลีย้ งสกุ ร 1.3)ปาไม เขตอเมริกาใต เปนแหลงไมเนื้อแข็งที่มีอยูอยางอุดมสมบูรณและ กวา งขวาง แตนํามาใชประโยชนไ ดน อ ย เพราะการคมนาคมไมสะดวก สําหรับเขตอเมริกาเหนือ สวนใหญประกอบอาชีพปา ไม ทส่ี ว นใหญเปน ไมเ นอื้ ออน 1.4)เหมืองแร เขตอเมรกิ าใตและอเมริกาเหนือ มแี รธาตุทสี่ าํ คญั ไดแ ก

10 ถานหิน - อเมรกิ าใต ไมมที รัพยากรและการผลิต - อเมริกาเหนือ มีมากแถบเทือกเขาดานตะวันตกของประเทศ สหรฐั อเมริกา เหลก็ - อเมริกาใต มีมากในประเทศบราซิล โดยมีการผลิตมากเปนอันดับ 2 ของโลกรวมถงึ เวเนซูเอลา โบลิเวีย ชลิ ี - อเมรกิ าเหนือ มมี ากทบ่ี ริเวณเทือกเขาเมซาบี รฐั มินนโิ ซตา ทองคาํ - อเมรกิ าใต มมี ากในประเทศบราซิล - อเมรกิ าเหนอื มแี หลงผลิตท่ีสําคัญ อยทู ีเ่ ทอื กเขารอ็ กกี้ ทองแดง - อเมรกิ าใต มีมากเปน อันดับ 1 ของโลกในประเทศชิลี รวมท้ังในประเทศ บราซลิ และเปรู - อเมริกาเหนอื มแี หลง ผลิตทสี่ าํ คัญ อยูทเ่ี ทอื กเขารอ็ กก้ี บอกไซต - อเมรกิ าใต ไมมีทรพั ยากรและการผลติ - อเมริกาเหนือ เปนแรธาตุที่นํามาใชเพ่ือการผลิตอลูมิเนียม มีมากท่ีรัฐ อารคนั ซอ ดีบกุ - อเมริกาใต มีมากที่ประเทศโบลเี วยี โดยมกี ารผลติ ดีบุกมากเปนอันดับ 2 ของโลก - อเมรกิ าเหนือ ไมมีทรพั ยากรและการผลิต สังกะสี - อเมรกิ าใต มกี ารผลิตมากในประเทศเปรู บราซิล และอารเจนตินา - อเมรกิ าเหนือ ไมม ที รพั ยากรและการผลิต

11 นาํ้ มนั - อเมริกาใต มีการผลิตมากท่ีสุด ที่ประเทศเวเนซูเอลา เปนประเทศท่ีมี การผลิตมากทส่ี ุด และยงั มีในประเทศบราซิล โบลิเวยี เอกวาดอร - อเมริกาเหนือ มีแหลงผลิตทางตอนเหนือของรัฐอะแลสกา และภาค กลางตอนลา งของประเทศแคนาดา 2. งานอาชีพอุตสาหกรรม ในเขตอเมริกาใต จะเปนอุตสาหกรรมเบา เชน การผลิตนํ้าตาล อาหารกระปอง โดยประเทศที่มีอุตสาหกรรมเจริญกาวหนาเปนอุตสาหกรรม ขนาดใหญ ไดแ ก ประเทศบราซิล และอารเ จนตนิ า เปน การผลติ เหล็กกลา นํ้ามันและปโตรเคมี สวนอเมริกาเหนือ มีความกาวหนามากทางอุตสาหกรรม โดยเฉพาะการผลิตในอุตสาหกรรม หลัก ภูมิภาคยโุ รป การประกอบอาชพี ของประเทศในภมู ิภาคยุโรป มลี ักษณะการประกอบอาชีพ ดงั นี้ 1. งานอาชีพดานเกษตรกรรม 1.1) การปลูกพืช การประกอบอาชีพเกษตรกรรมดานการปลูกพืชของภูมิภาค ยุโรป สวนใหญปลูกในยุโรปตะวันออกและภาคใตของประเทศอังกฤษ ภาคเหนือและภาค ตะวันตกของประเทศฝร่ังเศส รวมถึงตอนเหนือของประเทศเยอรมัน พืชท่ีสําคัญและมีผลตอ เศรษฐกจิ ไดแ ก ขาวสาลี ปลกู มากในประเทศยูเครน ฝร่งั เศส อิตาลี สเปน โรมาเนีย บัลกาเรีย เยอรมัน ฮงั การี ขา วโอต ขาวบารเ ลย ถ่วั มนั ฝรง่ั ปลูกไดโดยทว่ั ไปของประเทศตาง ๆ ในภูมิภาค ยุโรป องนุ สม มะกอก มะนาว แอปเปล ปลกู มากในประเทศทีม่ ลี กั ษณะอากาศแบบ เมดิเตอรเรเนยี น ไดแก ประเทศอติ าลี ฝรั่งเศส สเปน กรีซ 1.2)การเลี้ยงสัตว สัตวเศรษฐกิจที่นิยมเล้ียง ไดแก กวางเรนเดียร โคเน้ือ โคนม แพะ แกะ มาและสุกร โดยการเลี้ยงสัตวเศรษฐกิจดังกลาว ข้ึนอยูกับความเหมาะสมของ ลกั ษณะภมู ิประเทศและภมู อิ ากาศของประเทศตาง ๆ ในภูมิภาคยโุ รป 1.3)การประมง แหลงทําการประมงท่ีสําคัญในภูมิภาคยุโรป ไดแก ทะเลเหนือ โดยเฉพาะบรเิ วณกระแสนาํ้ อุน แอตแลนติกเหนือบรรจบกับกระแสน้ําเย็นกรีนแลนดตะวันออก ทําใหมีอาหารสมบูรณ ปลาชุกชุม ประเทศท่ีประกอบอาชีพประมงในเขตนี้ ไดแก ประเทศ

12 นอรเวย ไอรแ ลนด และสหราชอาณาจกั ร ทะเลดาํ ทะเลสาบแคสเปยน และแมน ้ําโวลกา มีการ จับปลาสเตอรเจียน นํามาทาํ เปนไขป ลาคารเวยี ร 1.4)ปาไม อาชีพปาไม มีการประกอบอาชีพอยางจริงจังในประเทศฟนแลนด สวเี ดน รัสเซีย นอรเวย สวนใหญนิยมปลูกปาไมเปนไมในเขตหนาว ไดแก ปาไมสน เพ่ือนํามาใชทําเปนเย่ือ กระดาษ 1.5)เหมอื งแร ภมู ภิ าคยุโรปเปนแหลงแรทส่ี าํ คัญจํานวนมาก ไดแ ก นํ้ามันและกาซ ธรรมชาตทิ ่บี ริเวณทะเลเหนือ และรอบทะเลสาบแคสเปย น โดยแรที่สําคัญทางเศรษฐกิจ ไดแก แรบอกไซต มกี ารขดุ ข้ึนมาเพื่อนํามาถลุงเปนอลูมิเนียม มีมากในประเทศฝรั่งเศส ยูโกสลาเวีย ฮังการี และเทือกเขาคูราล ในประเทศรัสเซีย แรโพแทช นํามาใชในอุตสาหกรรมปุยและสบู มมี ากในประเทศฝรงั่ เศส เยอรมนั สเปน และรสั เซีย 2. งานอาชีพอุตสาหกรรม ในภูมิภาคยุโรป ถือไดวาเปนภูมิภาคแหงอุตสาหกรรม ประชากรสวนใหญจะประกอบอาชพี อยูในภาคอุตสาหกรรม แหลง อตุ สาหกรรมในภมู ิภาคยุโรป จะอยูแถบยุโรปตะวันตก เชน ประเทศฝรั่งเศส สหราชอาณาจักร เยอรมัน เนเธอรแลนด รวมถงึ ประเทศในแถบยุโรปตะวันออก ไดแกรสั เซีย ยเู ครน เบลารุส ภูมภิ าคออสเตรเลีย การประกอบอาชีพของภมู ภิ าคออสเตรเลยี มลี ักษณะการประกอบอาชีพ ดังนี้ 1. งานอาชพี ดานเกษตรกรรม 1.1)การปลูกพืช เกษตรกรรมการปลูกพืช ถือวาเปนอาชีพหลักของภูมิภาค ออสเตรเลยี โดยในการดําเนินการอาชีพเกษตรกรรมปลูกพืช เกษตรกรมีการนําเคร่ืองจักรกล เขา มาชว ยในการทาํ การเกษตร เนอ่ื งจากพื้นที่ของออสเตรเลยี มคี วามแหงแลง และใชในการขุด น้ําบาดาล พชื ทสี่ าํ คัญและมีผลตอเศรษฐกิจไดแก ขาวสาลี เปนพืชเศรษฐกิจที่สําคัญที่สุดของ ภูมิภาคออสเตรเลีย นอกจากนั้นยังมีการปลูกขาวเจา กลวย ออย สับปะรด องุน และสม กระจายในพ้ืนที่ภูมภิ าคออสเตรเลีย ตามความเหมาะสมของสภาพภมู ปิ ระเทศ และภมู อิ ากาศ 1.2)การเลี้ยงสตั ว การเล้ียงสตั ว ในภูมิภาคออสเตรเลียนิยมเล้ียงสัตว ไดแก แกะ เปนการเล้ียงไวเพื่อการใชขน โคเนื้อ มีการเล้ียงในบริเวณทุงหญาสะวันนา และโคนม มีการ เลยี้ งในบรเิ วณเขตอากาศอบอนุ 1.3)การประมง ภูมภิ าคออสเตรเลีย โดยเฉพาะฝงตะวันออก เปนบริเวณท่ีมีปลา จํานวนมาก ไดแก ปลาทูนา ปลาฉลาม ปลาแซลมอน ปลากระบอก รวมท้ังมีการเล้ียงหอยมุก

13 ทเี่ กาะเทอรส เตย แตงานอาชีพดา นประมง มีปญหาไมสามารถจับปลาที่มีชุกชุมไดมาก เพราะ ขาดแรงงาน 1.4)ปา ไม ภูมิภาคออสเตรเลีย มีการประกอบอาชีพปาไม ประเภทปายูคาลิปตัส โดยมกี ารปลูกมากในแถบตะวันออกของภมู ิภาคออสเตรเลีย 1.5)เหมอื งแร ภูมิภาคออสเตรเลีย เปน แหลงแรท่ีสําคญั จํานวนมาก ไดแก - เหล็ก มีมากท่รี ฐั เวสเทริ น ออสเตรเลีย - ถานหนิ มีมากที่ซดิ นยี  นวิ คาสเซิล - ทองคํา มมี ากที่เวสเทิรน ออสเตรเลีย - ดบี ุก มมี ากท่รี ฐั ควนี สแลนด 2. งานอาชีพอุตสาหกรรม ในภูมิภาคออสเตรเลีย มีการดําเนินงานอาชีพ อุตสาหกรรมการเกษตรเปนสวนใหญ ไดแก การผลิตสิ่งทอ นํ้าตาล นม เนย อาหารกระปอง ดานอุตสาหกรรมอื่น มีการผลิตเครื่องใชไฟฟา การตอเรือสวนใหญภาคอุตสาหกรรมจะ ประกอบการในแถบตะวนั ออกเฉยี งใตของภมู ิภาคออสเตรเลีย ภูมภิ าคแอฟริกา การประกอบอาชพี ของภมู ิภาคแอฟรกิ า มีลักษณะการประกอบอาชีพ ดังนี้ 1. งานอาชพี ดา นเกษตรกรรม 1.1)การปลูกพืช ภูมิภาคแอฟริกา พื้นที่สวนใหญเปนทะเลทราย ดินขาดความ อุดมสมบูรณ ประชากรจะปลูกพืชไดเฉพาะบริเวณท่ีเปนท่ีราบดินตะกอนของปากแมน้ําสาย ตาง ๆ ทําใหผลผลติ ทไี่ ดไ มเ พยี งพอตอการบรโิ ภคของประชาชนในภมู ภิ าค ทัง้ นี้ แหลงปลูกและ พชื ท่สี าํ คัญของภมู ิภาคแอฟรกิ า ไดแ ก แหลงปลูกพืชเมืองรอนในเขตรอนชื้น บริเวณลุมนํ้าคองโก ชายฝงแอฟริกา ดานตะวันออก และดานตะวันตก พืชที่นิยมปลูก ไดแก โกโก ปาลมนํ้ามัน กาแฟ ถั่วลิสง ออย ยางพารา เผือก และมนั ลมุ แมน้าํ ไนล เปนพน้ื ท่อี ากาศรอน แหงแลง สวนใหญปลูก ฝาย ชา อินทผาลัม ขาวฟา ง เขตเมดิเตอรเรเนียน บริเวณดานเหนือสุดและดานใตสุดของภูมิภาค มีการ ปลูกสม องนุ มะกอก และขาวสาลี

14 เขตอบอนุ ชน้ื บริเวณดานตะวันออกเฉียงใตของภูมิภาค มีการปลูกผลไม ขาว สาลี ขาวโพด 1.2)การเลย้ี งสตั ว ในภมู ภิ าคแอฟริกา มีการเลี้ยงสตั วและการลาสัตวป า ดงั น้ี - โคเขายาว เล้ียงไวเพื่อใชแรงงาน ใชเน้ือเปนอาหาร และเปนการแสดง ฐานะทางสังคม สว นใหญจ ะเลยี้ งในเขตภาคตะวนั ออก และภาคใตข องภูมิภาค - โคเนื้อ และโคนมพันธุตา งประเทศ นยิ มเลี้ยงในเขตทม่ี ีภูมอิ ากาศอบอนุ ช้ืน - แพะ แกะ เปนการเลีย้ งแบบเรรอน ในเขตทะเลทราย - อูฐ เลย้ี งไวเพื่อใชเ ปนพาหนะ และอาหาร นิยมเล้ียงในเขตทะเลทราย การลาสตั วปาโดยชนพน้ื เมือง สตั วปา ท่เี ปน ที่นยิ มในการลาเพื่อนํามาจําหนาย ไดแก งาชาง และนอแรด 1.3)เหมืองแร ภูมิภาคแอฟริกา เปนภูมิภาคท่ีมีแหลงแรเปนจํานวนมาก โดยเฉพาะเพชร มปี ริมาณมากกวาทกุ ภูมิภาค โดยแรธ าตุทีส่ ําคญั อ่ืน ไดแ ก - ถานหนิ มีมากทีส่ าธารณรัฐแอฟรกิ าใต - นํา้ มันปโตรเลียม มีมากทท่ี ะเลทรายสะฮารา ประเทศแอฟริกาเหนือ ลิเบีย แอลจีเรีย อียิปต ไนจีเรยี - กาซธรรมชาติ มีมากในท่ีลุมของแอฟริกาเหนือ และแอฟริกาตะวันตก โดยประเทศแอลจเี รยี มีปรมิ าณกา ซธรรมชาตมิ ากท่สี ุดแหงหนง่ึ ของโลก - ทองคํา มีมากท่ีสาธารณรฐั แอฟรกิ าใต - ทองแดง มีมากที่ประเทศซาอรี  (คองโก) 2. งานอาชีพอุตสาหกรรม ในภูมิภาคแอฟริกา มีการดําเนินงานอาชีพดาน อุตสาหกรรม โดยเฉพาะท่สี าธารณรฐั แอฟรกิ าใต สรปุ ไดว า ตามสภาพภูมิอากาศตามเสน รงุ (แนวนอนรอบโลก) จะมีลักษณะภูมิอากาศ ท่ีเหมือนกนั หรือใกลเคียงกันทาํ ใหม กี ารประกอบอาชีพที่ใกลเคียงกัน ดังน้ัน ประเทศไทยอยูใน เขตสภาพภูมิอากาศรอนชน้ื อาชพี จงึ มคี วามสัมพนั ธก ับทวีปตา ง ๆ ท่ีมลี ักษณะภูมิอากาศรอนชื้น เชน เดยี วกัน ไดแก ทวีปอเมริกาใต ทวีปแอฟริกา โดยเฉพาะอาชีพเกษตรกรรมดานพืชจะสามารถ ปลูกกาแฟ ขาวโพด ออย กลวย ฝาย ยางพารา ปาลมน้ํามัน ถั่ว มัน ไดเชนเดียวกับประเทศ ไทย ดังนั้น การจัดการการผลิต การจัดการการตลาด หากประเทศไทยจะจําหนายผลผลิต ใหกับประทศในทวีปอเมริกาใตและทวีปแอฟริกาจะทําไดยาก จึงควรพิจารณาการจําหนาย

15 ผลผลิตในประเทศตาง ๆ ในทวีปยุโรป ออสเตรเลีย หรือประเทศในทวีปเอเชีย ที่อยูในเขต หนาวจะทําใหส ามารถเจาะตลาดจําหนายได เร่อื งท่ี 3 การจดั การอาชีพในชุมชน สงั คม ประเทศและภูมิภาค 5 ทวีป 3.1 กระบวนการของการจัดการการผลติ กระบวนการของการจัดการการผลติ มีความสําคญั จาํ เปน อยา งยิ่งในการประกอบ อาชีพ ดงั น้ัน เพ่อื ใหการดําเนนิ การประกอบอาชีพเปน ไปอยางมีระบบ จึงตองมีข้ันตอนที่แสดง ถึงกระบวนการของการจัดการการผลิต กําหนดไวอยางชัดเจน เพ่ือใหผูประกอบการอาชีพ สามารถปฏิบัติตามไดอยางถูกตอง ท้ังนี้ ผูประกอบการอาชีพ จําเปนตองมีความเขาใจและ สามารถจัดระบบการบริหารจัดการใหมีประสิทธิภาพ เพราะเปนการกําหนดแนวทางการ สื่อสารในการบริหารจัดการการประกอบอาชีพ การดําเนินงาน การประเมิน การควบคุม การติดตามตรวจสอบ การแกปญหา ทั้งน้ี กระบวนการของการจัดการการผลิต ถือไดวาเปน เครื่องมอื ในการสรา งนวัตกรรม รวมถึงสามารถพยากรณสิ่งท่ีจะเกิดขึ้นจากกระบวนการของการ จัดการการผลติ ได โดยสามารถแสดงแผนภาพท่ีแสดงถึงข้ันตอนสําคัญของกระบวนการของการ จดั การการผลติ ได ดงั นี้

16 ทรัพยากรการจดั การ หนา้ ทีการจดั การ ผลลพั ธ์ . คน . การวางแผน . สินคา้ 2. เงิน 2. การจดั องคก์ ร 2. บริการ . วสั ดุอปุ กรณ์ . การจดั คนเขา้ ทาํ งาน . วธิ ีการ . การอาํ นวยการ . การควบคุม จากแผนภาพขางตน ปจจัยนําเขา ไดแก คน เงิน วัสดุอุปกรณ และวิธีการ หรือทาง ธุรกิจ เรยี ก ปจ จยั นําเขานว้ี า 4 Ms นาํ เขาสกู ระบวนการโดยผูประกอบการมีหนาที่การจัดการ 5 ประการ คือ การวางแผน การจัดองคกร การจัดคนเขาทํางาน การอํานวยการ และการ ควบคุม จากการดาํ เนินงานตามกระบวนการมุง หวังใหเ กิดผลลัพธ ไดแก สินคาตาง ๆ หรืออาจ อยใู นรูปของการบริการ จากแผนภาพจงึ อธิบาย กระบวนการของการจัดการการผลิต ไดวา กระบวนการของ การจดั การการผลิต เปน การวเิ คราะหลกั ษณะขอบขาย ท่ีเกี่ยวของกับองคประกอบการจัดการ การผลิต ไดแก การวางแผน การจัดทําโครงการ การใชวัสดุอุปกรณ การใชแรงงาน การใช สถานท่ี และการใชทุน โดยองคประกอบการจัดการการผลิต มีรายละเอียดในแตละ องคประกอบดงั นี้ 3.1.1 การวางแผน การวางแผน เปน จุดเรมิ่ ตนของการทํางาน เพอื่ ใหเกิดผลบรรลุวัตถุประสงคของ องคกร โดยกําหนดกจิ กรรมไวชดั เจนวา จะใหใครทําอะไร ทาํ ทีไ่ หน ทาํ เมอื่ ใด เพราะอะไร ดวยวิธใี ด และเมอ่ื พบปญ หาหรอื อปุ สรรคทค่ี าดวาจะเกดิ ขน้ึ แลว จะแกไ ขอยา งไร

17 1) ความสําคญั ของการวางแผน การวางแผน เปนการกําหนดแนวทางวาจะทําอะไร เมื่อใด อยางไร โดยใช ทรัพยากรตาง ๆ ขององคกร ทําใหเห็นถึงความชัดเจนที่จะดําเนินไปสูความสําเร็จตาม วัตถุประสงคท ่ีตองการ หากการดําเนินการใดปราศจากการวางแผนจะกอใหเกิดปญหาตาง ๆ ขน้ึ ดงั นี้ 1.1) เกิดความสับสนวาจะตอ งทําอะไร กอน-หลัง ทําเม่ือใด ทาํ อยา งไร 1.2) เกิดความเส่ียงตอความสําเร็จ เพราะไมทราบแนวทางวาจะมีโอกาส สําเรจ็ ตามวตั ถปุ ระสงคไดอยา งไร 1.3) เกดิ ความสญู เสยี ในการใชทรพั ยากรตา ง ๆ ซ่ึงนํามาใชอยางไมเหมาะสม ไมมีประสิทธภิ าพสงู สุดและการสญู เสยี เวลา 1.4) เกิดการทาํ งานท่ีหลงทิศทาง เบี่ยงเบนออกจากวัตถุประสงคท ่กี าํ หนดไว 1.5) ไมสามารถติดตามความกาวหนาของงานและไมสามารถประเมิน ผลงานได 2) ลกั ษณะของแผนที่ดี ลักษณะของแผนทีด่ ีควรประกอบดว ยลกั ษณะดงั ตอไปนี้ 2.1) มีวัตถุประสงคหรือเปาหมายที่ชัดเจน เขาใจงาย วัตถุประสงคหรือ เปา หมายตองไมมากจนไมสามารถกาํ หนดแผนงานทรี่ ัดกุมได 2.2) ตองครอบคลุมรายละเอียดและสามารถปฏิบัติใหสําเร็จไดตาม วตั ถุประสงคห รอื เปาหมายที่กาํ หนด 2.3) มีความยดื หยุน และ สามารถปรับใชก บั สถานการณท ่ีเปลีย่ นแปลงไปได 2.4) มรี ะยะเวลาการดําเนนิ การทแ่ี นน อน 2.5) มีการกําหนดบทบาทหนา ทขี่ องผปู ฏิบตั ติ ามแผนชดั เจน 2.6) ผูท่ีเกย่ี วขอ งกับแผนมสี ว นรว มในการวางแผนชดั เจน 2.7) ใชข อมลู เปน พื้นฐานในการตัดสนิ ใจทกุ ข้นั ตอน 3.1.2 การจดั ทําโครงการ 1) ความหมายของโครงการ โครงการ หมายถึง การดําเนินงานทมี่ ขี อบเขตท่จี าํ กัด โดยมงุ หวงั ความสําเร็จ ของงานเปนสําคญั ภายใตข อบเขตและระยะเวลาที่กาํ หนด

18 2) ความสาํ คัญของโครงการ การดําเนินโครงการ มีการใชทรัพยากรตาง ๆ ท่ีเก่ียวพันกับคาใชจาย ท่ีเกิดขึ้น ดังนั้น การกําหนดงานโครงการ จึงตองมีการจัดทํางบประมาณใหครอบคลุมการ ดําเนินงานตลอดโครงการ นอกจากนั้น ตองมีการกําหนดระยะเวลาเร่ิมตนและส้ินสุดของ โครงการ เพราะหากการดําเนินโครงการเสร็จส้ินตามระยะเวลาที่กําหนด จะมีผลใหการใช จายเงนิ เปน ไปตามวงเงนิ งบประมาณท่กี ําหนด แตใ นทางกลับกนั หากการดําเนนิ งานโครงการมี การเลอื่ นกําหนดระยะเวลาการสิน้ สุดออกไป จะมีผลทําใหต อ งเพ่มิ งบประมาณคาใชจ า ย ดังนั้น การดําเนินงานโครงการจึงตองมีการควบคุมเวลาใหการดําเนินงานแลวเสร็จตามระยะเวลา ทกี่ ําหนด เพอื่ ควบคมุ ตนทนุ คาใชจ า ยและผลกระทบทอี่ าจเกิดขึ้นได 3) ลักษณะของงานโครงการ ลักษณะของงานโครงการ สามารถอธบิ ายและแยกลกั ษณะของงานโครงการ ไดด ังน้ี 3.1) งานโครงการ เปนงานทม่ี ีกําหนดระยะเวลาทแ่ี นนอนมีระยะเวลาเริ่มตน และระยะเวลาส้นิ สุด ซึ่งแตกตางจากการดาํ เนนิ การประจําซึ่งจะมแี ตก ารกําหนดระยะเวลาเริ่มตน เทานั้น ระยะเวลาในการดําเนินการของโครงการ มีระยะเวลาแตกตางกันตามลักษณะของเนื้อ งาน โดยบางโครงการมีเนื้องานนอย ก็จะมีการกําหนดการใชระยะเวลาที่ส้ันตั้งแต 1 สัปดาห ถงึ 1 ป เชน โครงการจัดงานคอนเสิรต หารายได โครงการสรา งสะพานลอยสาํ หรบั คนขา มถนน 3.2) งานโครงการมีการบริหารแยกออกจากงานประจํา ลักษณะของงาน โครงการจะมกี ารจัดสรรงบประมาณและทรัพยากรแยกออกจากหนว ยงานประจํา บางโครงการ มกี ารแยกจากหนวยงานประจําอยางเดน ชดั ไดแก งานโครงการพิเศษ ซ่ึงจะมีงบประมาณของ โครงการโดยตรง มกี ารจดั สรรทรัพยากรเพื่อใชในโครงการโดยตรง สวนบางโครงการอาจจะมี การแยกจากหนวยงานเปน บางสว นและดาํ เนินการควบคูกบั หนว ยงานประจํา โครงการลักษณะ นี้จะมีงบประมาณท่ีใชในโครงการเทาท่ีจําเปนและทรัพยากรสวนหนึ่งจะใชรวมกับหนวยงาน ประจํา ไดแ ก แผนงานโครงการตาง ๆ 3.3) งานโครงการจะมีผูบริหารโครงการรับผิดชอบงานโครงการโดยตรง เพ่ือใหการดําเนินงานโครงการมีความเดนชัด มีผูทําหนาท่ีจัดการและตัดสินใจโดยตรง ทําให งานมีความกาวหนาตามลําดับ หากงานโครงการไมเปนไปตามแผนงานก็สามารถระบุ ผรู ับผดิ ชอบได

19 3.4) งานโครงการมีการประเมินผลงานท้ังโครงการเม่ือส้ินสุดโครงการ งาน โครงการจะเกย่ี วขอ งกับรายรับและรายจา ยท่ีเกดิ ขึ้นในการดําเนินการ เม่ือสิ้นสุดโครงการจะมี การประเมินถึงผลงานที่ไดรับวาเปนไปตามวัตถุประสงคของโครงการหรือไม และมีรายรับ รายจายเปนอยางไรเพื่อประเมินวาโครงการมีความสําเร็จมากนอยเพียงใด แตกตางจากการ ดาํ เนินงานประจาํ ซึ่งจะมีการประเมินผลตามระยะเวลาชวงหนึ่ง เชน 1 เดือน 3 เดือน หรือ 1 ป เปนการวัดผลสําเร็จในชวงเวลาหนึ่งเทานั้น ไมใชการวัดผลสําเร็จตลอดอายุของการ ดาํ เนนิ การ การเขยี นโครงการประกอบอาชพี มีหัวขอดงั น้ี ในการดาํ เนินการประกอบอาชีพก็เชนเดียวกัน เพ่ือใหการดําเนินการประกอบ อาชพี เปนไปอยางมีระบบ สามารถควบคุมการดาํ เนนิ งาน และสามารถประเมินผลความสําเร็จ ได จําเปนที่ผูประกอบการอาชีพตองดําเนินการจัดทําโครงการ ซึ่งในการจัดทําโครงการ ประกอบอาชพี น้นั มีรายละเอยี ดทต่ี อ งระบไุ วด งั นี้ 1. ช่อื โครงการ ควรตั้งช่ือโครงการทสี่ ่อื ความหมายไดชดั เจน เชน โครงการเล้ียง ววั เนอ้ื โครงการผลติ ปยุ และดนิ ปลกู ตนไม โครงการจําหนา ยเครอ่ื งดืม่ กาแฟสําเรจ็ รูป เปนตน 2. เหตุผล/แรงจูงใจในการทําโครงการ ใหเขียนถึงเหตุผลที่เลือกทําโครงการ นั้น เชน เปนอาชีพท่ีเปนความตองการของตลาด/ชุมชน หรือตัวผูประกอบอาชีพมีความ ถนดั ความสนใจในอาชพี นน้ั ๆ อยา งไร เปน ตน 3. วัตถุประสงค ใหเขียนวัตถุประสงคในการทําโครงการนั้น ๆ ใหชัดเจน เชน เพ่ือใหมีประสบการณในการทําอาชีพนั้น ๆ หรือเพ่ือศึกษาความเปนไปไดของตนเองในการ ประกอบอาชีพน้นั ๆ 4. เปาหมาย ควรกําหนดเปาหมายในเชิงปริมาณและคุณภาพใหชัดเจน เชน การเล้ยี งเปด เนอื้ จะเลยี้ งรนุ ละกี่ตัว 5. ระยะเวลาดาํ เนนิ โครงการ ใหระบุระยะเวลาตั้งแตเริ่มตนจนสิ้นสุดโครงการ วา ใชเ วลาดาํ เนนิ การนานเทาไร เริ่มตนโครงการเมอ่ื ใด จะส้นิ สุดโครงการเม่ือใด 6. สถานที่ประกอบการ เปนการระบุสถานที่ที่จะดําเนินงานอาชีพให ชัดเจน 7. การดําเนินงาน ใหเขียนแสดงข้ันตอนการดําเนินงานอยางละเอียดในทุก ขั้นตอน ต้ังแตข้ันวางแผน (ใหกําหนดปจจัยนําเขาในการประกอบอาชีพวา มีอะไรบาง ใหกําหนดข้ันตอนการดําเนินการอาชีพวา จะมีขั้นตอนการดําเนินงานอาชีพอยางไร) ขั้นการ

20 ปฏิบัติการตามแผน (ใหระบุวาในแตละขั้นตอนของการปฏิบัติงาน จะปฏิบัติอยางไร) และขั้น ประเมนิ ผล (ใหระบุวาจะประเมินผลอยางไร ชว งระยะเวลาใด) 8. ปญหาและแนวทางแกไข ใหระบุปญหาที่คาดวาจะเกิดข้ึนกับการประกอบ อาชพี พรอมระบุแนวทางการแกไ ขหากเกดิ ปญหานน้ั จริงในระหวา งการดําเนินงานอาชพี 9. ผลที่คาดวาจะไดรับ แสดงใหเห็นถึงผลของการดําเนินงานในการประกอบ อาชีพในดานตาง ๆ เชน ดานความรูและประสบการณท่ีไดรับ ดานกําไร และความพึงพอใจ ตา ง ๆ 10. ผูรับผิดชอบดําเนินการ ระบุช่ือผูที่เปนเจาของกิจการ หรือผูรับผิดชอบ โครงการ 3.1.3 การใชวัสดอุ ุปกรณ เครอ่ื งมอื หมายถงึ สง่ิ ตาง ๆ ท่ีมนุษยคิดคนขึ้นหรือประดิษฐขึ้นมาใชเพ่ือความ สะดวกรวดเรว็ ประหยดั เวลาและแรงงาน วสั ดุ หมายถึง ส่ิงที่ใชแลวสิ้นเปลืองและหมดไป เชน เน้ือสัตว เกลือ ขาว พริก ข้หี นู กระเทียม อุปกรณ หมายถึง สิ่งที่ใชแลวยังคงเหลือ สามารถใชไดอีก เชน เครื่องบดเน้ือ เคร่ืองชั่ง อุปกรณเคร่อื งครัวตา ง ๆ ไดแ ก มีด เขยี ง ถาด กะละมงั หมอ เตา 3.1.4 การใชแรงงาน แรงงาน หมายถงึ บุคคลท่ผี ปู ระกอบการจา งใหมาปฏิบัติงานตามความสามารถ ของแตละบุคคล ซ่ึงมีทั้งแรงงานประเภทท่ีมีความชํานาญงานหรือแรงงานท่ีมีฝมือ แรงงาน ประเภทไรฝมือท่ีตองใชกําลังแรงงานในการปฏิบัติงาน เชน คนงานแบกหาม และแรงงาน ประเภทวชิ าการทตี่ อ งใชค วามรู ทักษะ ความคิด เพื่อชว ยในการวางแผน กําหนดนโยบาย และ ประเมินผลใหธุรกิจดําเนินไปอยางเปนระบบ ราบรื่น และประสบความสําเร็จตามแผนงาน ที่กําหนดไว ดังน้ัน เจาของกิจการหรือผูประกอบการ จึงจําเปนจะตองเลือกบุคคลที่มีความรู ความสามารถมาชวยทํางานตามความถนัดของแตละบุคคล เพื่อใหงานเปนไปอยางมี ประสิทธิภาพ ทั้งน้ี นายจางจะตองจายเงินเดือน คาจาง คาคอมมิชช่ัน และสวัสดิการอื่น ๆ ใหแ กบุคคลอยา งเหมาะสม สรุปไดวา แรงงาน เปนความสามารถของมนุษยท ่ถี ูกนํามาใชใ นการผลิต เพ่ือทํา ใหเกดิ เปนสินคา หรือการบริการข้ึนมา แรงงานจึงนับเปนทรัพยากรที่สําคัญที่สุด ถาปราศจาก แรงงานที่จะมาชวยในการทํางานแลว ยอมจะไมสงผลตอความสําเร็จของงานน้ัน ๆ ได และ

21 เม่ือมกี ารจางแรงงานแลว ผูวาจางหรอื ผูประกอบการ ตองจายคาตอบแทนแรงงานเปนคาจาง ซงึ่ จะมากหรือนอ ยขึน้ อยกู บั ความสามารถและชนดิ ของงานน้ัน ๆ 3.1.5 การใชส ถานท่ี สถานท่ี หมายถึง อาคาร บรเิ วณท่ีประกอบอาชีพธุรกจิ ของผูป ระกอบการ 3.1.6 การใชท ุน ทุน มคี วามหมายท่แี ตกตางกันไปตามลักษณะของงานอาชีพ และมีความสําคัญ อยา งย่ิงตอ การดาํ เนินงานอาชีพ สามารถเสนอขอมลู ไดดังน้ี ทุน หมายถึง เงนิ ทนุ สว นตวั ของเจา ของกิจการ หรอื เงนิ จากหุนสวนธุรกิจท่ีไดมี การตกลงรวมกนั ไว เพื่อนํามาใชใ นการดาํ เนนิ ธุรกจิ รวมกัน ทนุ หมายถงึ ปจจัยตาง ๆ ในการผลิตท่ีนํามาใชในการสรางสินคาหรือบริการ ทมี่ นุษยเ ปนผผู ลิตสินคาและบริการนั้น ๆ ข้ึน และรวมถึง ทุน หมายถึง สินคาหรือการบริการ ทผี่ ปู ระกอบการรบั มาหรอื จัดหามา โดยใชเงินหรือเงนิ ทนุ ไปจัดซอ้ื มา ในสว นของการเงินและการบญั ชี ทุน หมายถงึ ความมงั่ คง่ั ทใ่ี ชในการเปดกิจการ เพราะทุนเปนหน่ึงในปจจัยในการผลิต โดยมีความหมายรวมถึง ที่ดิน แรงงาน องคกร ผูประกอบการ การบริหารจดั การ ทง้ั นี้ ทนุ ยังสามารถพิจารณาไดจ ากคณุ สมบตั ดิ งั ตอไปนี้ 1) คณุ สมบตั ขิ อง ทุน ทส่ี ามารถนาํ ไปผลิตสนิ คาอืน่ ๆ ได อยูในรูปของปจจัยใน การผลิต 2) คุณสมบัติของ ทุน ท่ีเปนปจจัยในการผลิตท่ีเกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ เชน พ้นื ท่ที างภูมศิ าสตร และทรัพยากรทางธรรมชาติ เชน แรธาตุ 3) คุณสมบัติของ ทุน ที่ไมไดถูกใชในการผลิตเปนหลัก เชน ดอกเบี้ยเงินกู (ยกเวนคา เสื่อมราคา) สรุปไดวา การวางแผน มีความสําคัญตอการประกอบอาชีพ ผูประกอบจะ ดําเนนิ งานอาชพี ใหประสบความสําเรจ็ ได ตองมกี ารวางแผนและกําหนดเปาหมายใหเหมาะสม มคี วามเปนไปได โดยมีรายละเอียดดงั นี้ 1. กระบวนการจดั การการผลิต ประกอบดวย ปจจัยนําเขา กระบวนการ และ ผลผลิต 2. ปจ จยั นาํ เขา ประกอบดวย คน เงนิ วสั ดุอปุ กรณ วิธกี าร

22 3. กระบวนการ ประกอบดวย การวางแผน การจัดการ การบริหารงาน การอํานวยการ การควบคุม 4. ปจ จัยนาํ ออกในการประกอบอาชพี ไดแ ก สนิ คาหรอื บรกิ าร 5. การวางแผน หมายถึง การกําหนดแนวทางวาจะทําอะไร เมื่อใด อยางไร โดยใชทรัพยากรตาง ๆ ขององคกร ทําใหเห็นถึงความชัดเจนที่จะดําเนินการไปสูความสําเร็จ ตามวัตถุประสงคท ่ีตอ งการ 6. โครงการประกอบอาชีพ หมายถึง งานหรือกิจกรรมท่ีจะนําไปสูการปฏิบัติ โดยมีการดาํ เนินการในขอบเขตท่กี ําหนด โดยมงุ หวงั ความสําเรจ็ ของงานอาชีพเปนสาํ คัญ 7. สวนประกอบที่สําคัญที่สุดของโครงการประกอบอาชีพ ไดแก เหตุผล/ แรงจงู ใจในการประกอบอาชพี เปาหมาย วัตถปุ ระสงคใ นการประกอบอาชพี 3.2 การจัดการการตลาด 3.2.1 การกําหนดทศิ ทางการตลาด การจดั การการตลาดใหเหมาะสมกับการดาํ เนินธรุ กจิ ผูป ระกอบการจะตอง ศึกษาใน 2 เรื่อง คือ พฤติกรรมผูบริโภค และ สถานการณทางการตลาด เพราะเปน การศึกษาสภาพแวดลอมภายในและภายนอกของกิจการ ดวยการวิเคราะหจุดออน จุดแข็ง โอกาส และอปุ สรรคในการทํางาน ประกอบดว ย 1) การศึกษาจุดแข็ง เปนการศึกษาปจจัยภายในองคกรที่เปนขอดีหรือจุด แข็งของสนิ คา หรือบรกิ ารทีด่ ําเนนิ การ 2) การศึกษาจุดออน เปนการศึกษาปจจัยภายในองคกรที่เปนขอเสียหรือ ปญหาที่เกิดจากสินคาหรือบริการท่ีดําเนินการหรือขอเสียหรือปญหาที่เกิดจากองคประกอบ ทางการผลติ การตลาด 3) การศึกษาโอกาส เปนการศึกษาปจจัยภายนอกองคกรท่ีมีผลใหเกิดขอ ไดเปรียบหรอื ส่ิงท่ีเอ้อื ประโยชนต อ สนิ คา หรอื บรกิ ารท่ีดาํ เนินการ 4) การศกึ ษาอุปสรรค เปนการศึกษาปจ จัยภายนอกองคกรที่มีผลกอใหเกิด ปญหา อปุ สรรคตอ สินคา หรอื บรกิ ารท่ีดาํ เนนิ การ 3.2.2 การหาความตองการของตลาด ความจําเปน หมายถึง ความตองการข้ันพ้ืนฐาน ซ่ึงเปนตัวผลักดันใหเกิด พฤติกรรมเพ่ือสนองความตองการ โดยความตองการขั้นพ้ืนฐานในการดํารงชีวิตของมนุษย ไดแ ก ปจ จยั 4 ประกอบดว ย ท่ีอยูอาศัย อาหาร เสือ้ ผาเคร่อื งนุงหม และ ยารักษาโรค

23 ความตองการ หมายถึง ความตองการอยากได อยากมี อยากเปน แตถาไม มีกไ็ มเ ดอื ดรอนแกช ีวิต เปนการแสดงออกทางพฤติกรรม ซึ่งถูกหลอหลอมจากสภาพแวดลอม และบุคลิกสวนตวั เชน ตอ งการรถยนตใหมย หี่ อดงั แทนรถยนตคันเกา ทใ่ี ชอ ยู การตลาด หมายถงึ การจดั จําหนายสินคาและบริการ เพื่อสรางใหเกิดการ แลกเปลีย่ นสินคาหรือบรกิ ารกบั เงินตรา มีผลใหผ บู รโิ ภคไดรับความสขุ ความพอใจ และองคกร บรรลุวัตถปุ ระสงคของการจําหนายสินคาหรือบริการ โดยการตลาด เปนกระบวนการวางแผน เพื่อการจําหนายสินคาหรือบริการ ที่นําสูการปฏิบัติ คือ การจําหนายสินคาหรือบริการ ดวยการกําหนดราคาทเี่ หมาะสม การสง เสริมการตลาด คือ การจัดกจิ กรรมเพ่ือการกระตุนการ ขายหรอื การบริการ เชน การแจกสินคา เพ่อื ทดลองใช การลดราคา การซอื้ 1 แถม 1 เปน ตน 3.2.3 การขนสง การขนสง หมายถึง การเคล่ือนยายบุคคล ส่ิงมีชีวิตหรือสิ่งของ จากที่หนึ่ง ไปอกี ท่หี น่งึ โดยอาศัยอปุ กรณใ นการขนสงตามความตองการ เกิดประโยชน และไมทําใหส่ิงท่ี เคลื่อนยายเกิดความเสียหาย ดังนั้น ผูประกอบธุรกิจ ตองเลือกวิธีการขนสงใหเหมาะสมกับ ธุรกิจของตนเอง ซง่ึ สามารถจาํ แนกการขนสงได 5 ประเภท ดังน้ี 1) การขนสงทางนํ้า เปนวิธีการขนสงท่ีเกาแกมีมาแตสมัยโบราณ โดยการ ใชแมนํ้าลําคลองเปนเสนทางลําเลียงสินคา รวมถึงการขนสงทางทะเล ซึ่งสวนใหญใชสําหรับ การขนสงสนิ คา ระหวา งประเทศ การขนสงทางนํ้าน้ีเหมาะสมกับการขนสงสินคาที่มีขนาดใหญ ปริมาณมากและเปนสินคาท่ียากแกการเสียหาย เชน ทราย แร ขาวเปลือก เคร่ืองจักร ยางพารา เปนตน 2) การขนสงทางบก จาํ แนกเปน 2 ประเภท ไดแก 2.1) การขนสง ทางรถไฟ เปน เสนทางการลาํ เลียงสินคาที่สําคัญที่สุดของ ประเทศไทย ดาํ เนินงานโดยการรถไฟแหงประเทศไทย ซึ่งถือวาเปนรัฐวิสาหกิจ เหมาะกับการ ขนสงสินคาหนัก ปริมาณมากและใชระยะทางในการขนสงสินคาไกล อัตราคาบริการไมแพง มกี ารกาํ หนดเวลาออกและถึงจุดหมายปลายทางในระยะเวลาแนนอนและมีความปลอดภัยจาก การเสียหายของสนิ คา 2.2) การขนสง ทางรถยนตหรอื รถบรรทุก เปนเสนทางการลําเลียงสินคา ท่ีถือวาเปนหัวใจของการขนสงทางบก ปจจุบันไดมีการสรางถนน ขยายถนนเพ่ือเชื่อมตอ ระหวางจังหวัดตาง ๆ อยางท่ัวถึง โดยการขนสงทางรถยนตหรือทางรถบรรทุก สามารถ

24 แกปญหาในดานการจาํ หนายสนิ คาของผผู ลติ หรอื ผูคา ไดเ ปน อันมาก เพราะเปน การขนสงสินคา ท่ีสะดวก รวดเรว็ สามารถสงสนิ คา ไปถงึ ผูใชไดโดยตรง 3) การขนสงทางอากาศ เปนเสนทางการลําเลียงสินคาท่ีมีความสําคัญมาก ในปจจุบัน โดยเฉพาะการขนสง ระหวา งประเทศ เพราะสามารถทาํ การขนสงไดรวดเร็วกวาการ ขนสงประเภทอ่ืน ๆ ใชระยะเวลานอยในการขนสง สะดวก และปลอดภัย เหมาะสมกับการ ขนสงสินคาประเภทท่ีมีความเสียหายงาย เชน ผัก ผลไม ดอกไม เปนตน หรือสินคา ท่ีมีการสัง่ จองมาและมคี วามเรงดวนในการนําไปใชงาน ทัง้ น้ี การขนสงทางอากาศ ไมเหมาะกับ การขนสงสินคาท่ีมีขนาดใหญ นํ้าหนักมาก มีราคาถูก และไมมีความเรงดวนในการใชงาน เพราะคา ขนสงทางอากาศมีอัตราคาขนสง แพงกวาการขนสงประเภทอ่นื 4) การขนสงทางทอ เปนการขนสงสิ่งของประเภทของเหลวและกาซผาน สายทอ เชนนํ้าประปา นํ้ามัน กาซธรรมชาติ เปนตน ซึ่งการขนสงทางทอจะแตกตางกับการ ขนสง ประเภทอ่ืน คอื อปุ กรณทีใ่ ชใ นการขนสงไมต องเคลือ่ นที่ โดยเสน ทางขนสงทางทออาจจะ อยบู นดนิ ใตดนิ หรือใตน้ํา ขน้ึ อยกู บั สภาพภูมปิ ระเทศ ประเทศแรกท่ีใชระบบการขนสงทางทอ คือ ประเทศสหรัฐอเมริกา ใชส ําหรับขนสงสินคาประเภทเชอ้ื เพลงิ ปจจุบันประเทศไทยใชระบบ การขนสง ทางทอ สําหรบั สนิ คาประเภทน้าํ มันเช้ือเพลงิ และกา ซธรรมชาติ 5) การขนสงระบบคอนเทนเนอร เปนการพัฒนาการขนสงอีกข้ันหน่ึง โดยการบรรจุสินคา ท่ีจะขนสง ลงในตูห รอื กลองเหล็กขนาดใหญ ท่ีเรยี กวา คอนเทนเนอร แลว ทําการขนสง โดยรถบรรทกุ รถไฟ เรอื หรือเคร่ืองบิน ไปยังจุดหมายปลายทางโดยไมมีการ ขนถายสินคา ออกจากตูระหวา งทําการขนสง เที่ยวนั้น การกาํ หนดวิธกี ารขนสง สินคา จงึ ตองพิจารณาใหเหมาะสมกับลักษณะ ประเภท ของสนิ คา ความปลอดภัย ความเรงดวน เพราะวิธีการขนสงแตละประเภทมีขอจํากัดในดาน ระยะเวลา และคา ขนสงทแ่ี ตกตางกนั หากตดั สนิ ใจเลือกวิธีการขนสงสินคาท่ีไมเหมาะสม อาจ สงผลตอ ความเสียหายของสินคา ความลาชาของสินคา ตนทุนการขนสงที่แพงขึ้นโดยไมจํา เปนได 3.2.4 การขาย 1) ความสําคัญของการขาย การขายมีความสาํ คัญ ดงั น้ี 1.1) ชวยใหเกิดธุรกิจอุตสาหกรรมการผลิต รวมถึงกอใหเกิดนวัตกรรม ใหม ๆ และการพัฒนาสนิ คาเพ่ือตอบสนองความตองการของลูกคา อยางแทจรงิ

25 1.2) ชวยใหธุรกิจบรรลผุ ลสาํ เรจ็ คอื ไดยอดขาย ไดกําไร สามารถขยาย กิจกรรมใหเจรญิ เตบิ โตตอไปได 1.3) ชวยใหเกิดการจางงาน ในภาวะที่อัตราการวางงานสูง โดยใน ปจจุบันงานดานการขายมีบทบาทในการจางงานอยางตอเน่ือง ทําใหคนมีรายไดและความ เปนอยูดีข้ึน 1.4) ชวยลดปญหาของสังคม โดยเฉพาะปญหาสังคมที่เกิดจากปญหา การวางงาน เชน ปญหายาเสพติด ปญหาสุขภาพจิต เปนตน หากคนมีงานทําก็จะสามารถ แกป ญ หาดงั กลาวได 3.2.5 การกําหนดราคาขาย ราคา มีความหมายท้ังในลักษณะของผูซอื้ และในลกั ษณะของผขู าย ดงั นี้ ราคาในลักษณะของผูซ้ือ คือ จํานวนเงินท่ีผูซื้อจาย เพื่อแลกเปลี่ยนกับ สินคา หรอื บริการทผ่ี ซู ื้อเตม็ ใจ ราคาในลกั ษณะของผขู าย คอื มลู คาที่ผขู ายกําหนดไวสําหรับสนิ คาหรือ บรกิ ารที่เสนอขาย ดังนน้ั การกําหนดราคา จึงขนึ้ อยูกบั ปจจัยตอไปนี้ 1) ตนทุน ตนทุนในการผลิตสินคา เชน วัตถุดิบ คาแรงงานในการผลิต ตนทนุ ทางการตลาด เชน คา โฆษณา คานายหนา 2) สภาพของตลาด 3) คูแ ขงขัน 4) กฎหมายหรอื พระราชบญั ญตั ิ 5) สภาพทางเศรษฐกจิ สาเหตทุ ท่ี าํ ใหราคาสินคาหรอื บรกิ ารมีความแตกตางกัน เน่อื งจาก 1) ปริมาณการซ้อื ถามกี ารซื้อมากราคาจะตํ่า ถามกี ารซือ้ นอ ยราคาจะสงู 2) ลักษณะของการซ้ือ ถาผูคาสงหรือผูคาปลีกเปนผูซื้อสินคาดวยตนเอง ราคาจะตํ่า แตถา ผูบริโภค เปนผูซ้อื สินคาดวยตนเองราคาจะสูง 3) สภาพภมู ศิ าสตร ถาระยะทางในการขนสงสินคาใกล ราคาจะต่ํา แตถา ระยะทางในการขนสง สนิ คาไกล ราคาจะสงู เพราะตอ งมรี ายจายในการขนสงเพิ่มข้นึ

26 3.2.6 การทาํ บัญชปี ระเภทตาง ๆ บญั ชรี ายรบั -รายจาย คือ แบบบันทกึ รายการรับ และรายการจายท่ีเกิดข้ึน จรงิ โดยบญั ชีรายรับ-รายจา ย จะมสี ว นประกอบ ดังน้ี 1) ช่อื บญั ชีรายรับ-รายจาย 2) ประจําเดือน....................................... พ.ศ. ……………… 3) วนั เดือนปที่เกดิ รายรบั หรือรายจาย 4) รายการรบั เงนิ หรือจา ยเงนิ ท่เี กิดขึ้นในแตล ะวนั 5) จํานวนเงนิ ท่รี ับ หรอื จายจรงิ 6) ยอดรวมรายรบั และรายจายทงั้ หมด 7) ยอดเงนิ คงเหลือ เมอื่ รายรบั สงู กวา รายจาย ตวั อยาง การจดั ทําบัญชรี ายรบั -รายจา ย ของนายดาํ (1) ประจําเดอื น พฤษภาคม 2559 (2) วนั เดอื นป (3) รายการ (4) รายรับ (5) รายจา ย (5) คงเหลอื (7) 1 พ.ค. 2559 2 พ.ค. 2559 เงินเดือน 5,000 3,500 3 พ.ค.2559 คาเชา บาน 1,500 3,400 14 พ.ค.2559 คา อาหาร 100 3,390 15 พ.ค. 2559 คา รถ 10 3,240 25 พ.ค. 2559 คา อาหาร 150 3,000 30 พ.ค. 2559 คา เสอ้ื ผา 240 2,950 31 พ.ค. 2559 คา อาหาร 50 2,920 คารถ 30 2,920 รวม (6) 5,000 2,080 จากบญั ชรี ายรับรายจา ยจะเห็นวา นายดาํ มีรายรบั ทั้งหมด 5,000 บาท และรายจาย ท้งั หมด 2,080 บาท ในเดอื นพฤษภาคม 2559 นายดาํ มีเงินคงเหลือ 2,920 บาท (5,000 – 2,080)

27 เรือ่ งท่ี 4 คุณธรรม จรยิ ธรรม คณุ ธรรม จรยิ ธรรมในการประกอบอาชพี มีผลตอความม่ันคงของอาชีพเปนอยางมาก ผูขายและผูซื้อจะตองมีคุณธรรม จริยธรรมตอกัน จึงจะสามารถทําการคาขายรวมกันไดเปน เวลานาน 4.1 ความหมายของคณุ ธรรม จรยิ ธรรม คุณธรรม หมายถึง สภาพคณุ งามความดี จรยิ ธรรม หมายถงึ ธรรมที่เปนขอ ประพฤตปิ ฏิบัติ คณุ ธรรม จริยธรรม หมายถงึ การประพฤติปฏบิ ตั ิท่ดี ี ท่ชี อบ ท้งั กาย วาจา และใจ การประพฤติปฏิบัติเปนไปดวยความจริงใจ ไมแสแสรง เปนไปโดยธรรมชาติของแตละบุคคล คุณธรรม จริยธรรม ท่ีตองการในการประกอบอาชีพท่ีคนสวนใหญยอมรับวาเปนความดี เชน ความซื่อสัตย ความรับผดิ ชอบ ความตรงตอ เวลา เปนตน 4.2 คณุ ธรรม จรยิ ธรรมในการประกอบอาชพี มดี งั นี้ 4.2.1 ความรับผิดชอบ หมายถึง ความสํานึกในหนาที่ ไมทอกับงาน สามารถ ปฏิบตั งิ านไดส ําเรจ็ ยอมรบั ผลแหงการกระทํา จะตองเปนคนที่เอาใจใสรอบคอบในการทํางาน มีความตั้งใจจริงมีพันธะผูกพันในการจะปฏิบัติหนาที่การงานของผูรวมงานใหเปนไปตาม เปา หมายขององคก ร 4.2.2 ประหยัด คอื การรูจักเก็บออม ถนอมใชทรัพยสิน ส่ิงของใหเกิดประโยชน คุมคา ไมฟ ุมเฟอย ฟงุ เฟอ คดิ กอนใช คดิ กอนซื้อ 4.2.3 การอดออม คือ การประหยดั ไมฟุม เฟอ ยในการใชจ า ย 4.2.4 สะอาด คือ การปราศจากความมัวหมอง ทั้งกาย ใจ และสภาพแวดลอม ท่ีเจริญตา ทาํ ใหเกิด ทอ่ี ยอู าศยั ส่ิงแวดลอ มถูกตอ งตามสุขลักษณะ 4.2.5 ความประณีต คือ ความละเอียดลออ เรียบรอยงดงาม เชน งานฝมือท่ีทํา อยา งประณีต งานปรงุ อาหารทท่ี ําอยางสดุ ฝม ือดวยของดี มีคณุ ภาพ 4.2.6 ความขยัน คือ ความต้ังใจเพียรพยายามทําหนาที่การงานอยางตอเนื่อง สมํ่าเสมอ มีความพยายาม ไมทอถอย กลาเผชิญอุปสรรค รักงานท่ีทํา ตั้งใจทําหนาท่ีอยาง จรงิ จัง 4.2.7 ความซ่อื สตั ย คอื การประพฤติปฏิบัติอยางตรงไปตรงมา ไมเอนเอียง ไมมี เลหเหลี่ยม มีความจรงิ ใจ และไมค ดิ หลอกลวงใคร

28 4.3 จรรยาบรรณวิชาชีพผูประกอบธุรกิจหรือนักธุรกิจ ผูประกอบอาชีพมีบทบาท สําคัญในการพัฒนาสังคมและเศรษฐกิจ ดังน้ัน ผูประกอบอาชีพหรือนักธุรกิจ จึงจําเปนตอง ปฏิบตั ติ นใหเปนแบบอยา งทีด่ ี เพื่อใหเกิดความศรทั ธาและเกิดการยอมรบั ของสงั คมตอวิชาชีพ ในการประกอบอาชีพแตละอาชีพผูประกอบการอาชีพตองมีคุณธรรมจริยธรรม ทุกอาชีพ เชน ใหบริการตัดเย็บเสื้อผา ควรมีคุณธรรม การตรงตอเวลา และความรับผิดชอบ เปน ตน เรื่องท่ี 5 การอนุรักษพลังงานและส่ิงแวดลอมในชุมชน สังคม ประเทศ และภูมิภาค 5 ทวีป การอนุรักษทรัพยากรธรรมชาติ หมายถึง การใชทรัพยากรธรรมชาติ ดวยวิธีการ ที่ฉลาด เหมาะสม และประหยัด เพ่ือใหเกิดประโยชนและคุณคามากที่สุด ท้ังนี้ การอนุรักษ ทรัพยากรธรรมชาติ ยงั หมายถึง การปรับปรงุ ของเสียใหสามารถนํากลับมาใชใหมไ ด เพ่ือใหเกิด การสูญเสียนอ ยทส่ี ดุ การอนรุ ักษส่งิ แวดลอม หมายถึง การใชสิ่งแวดลอมอยางชาญฉลาด ไมกอใหเกิดพิษ ภัยตอ สังคม สว นรวม ดาํ รงไวซึง่ สภาพเดิมของส่ิงแวดลอมทางธรรมชาติ รวมท้ัง หาทางกําจัด และปอ งกันมลพิษส่ิงแวดลอ มท่ีเกิดขึน้ ดว ย การอนุรกั ษพ ลงั งาน หมายถงึ การใชพลังงานใหเกิดประสิทธิภาพสูงสุด มีการพัฒนา และนาํ พลังงานจากแหลง ใหม ๆ มาใชเพอื่ ทดแทนและมกี ารปอ งกันการสญู เสยี พลงั งาน วธิ กี ารอนุรักษพ ลงั งาน สามารถสรปุ ไดดังนี้ 1) การใชพลังงานทดแทนโดยเฉพาะพลังงานธรรมชาติ เชน พลังงานแสงอาทิตย พลังงานลม พลังงานน้ํา และอน่ื ๆ 2) การวิจัยและพัฒนาพลังงาน เชน การวิจัยการเพ่ิมประสิทธิภาพเช้ือเพลิง เชน การเปลีย่ นแปลงโครงสรา งทําใหเช้ือเพลงิ ใหพลังงานไดม ากข้ึน 3) การเผยแพรความรูสูสังคมในการประหยัดและอนุรักษพลังงาน เชน การเลือกใช อุปกรณแ ละเครือ่ งมอื ทม่ี ปี ระสิทธภิ าพ เชน ใชห ลอดไฟฟาชนดิ LED เคร่อื งใชไฟฟาเบอร 5 4) การใชพลังงานอยางประหยัดและคุมคาโดยการสรางคานิยมและจิตสํานึกในการ ประหยัดพลังงาน

29 5) การหมุนเวียนกลับมาใชใหม โดยการนําวัสดุท่ีชํารุดนํามาซอมใชใหม การลดการ ท้งิ ขยะท่ีไมจาํ เปนหรือการหมุนเวียนกลบั มาผลติ ใหม (Recycle)

30 แบบฝกหัด ใหผ ูเรียนตอบคําถามตอ ไปนี้ 1. จงอธบิ ายความหมายของคาํ วา “อาชพี ” ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... 2. ปจจบุ นั งานอาชีพแบง เปน 5 กลุม ไดแกอะไรบา ง ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... 3. ทําไมภาคกลางของประเทศไทยจงึ นยิ มปลกู ขาว ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... 4. ภาคใตของประเทศไทยควรปลกู อะไรดีท่สี ุด เพราะอะไร ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... 5. ภาคตะวันออกสามารถปลกู พชื ได เชน เดียวกับภาคใด เพราะอะไร ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................

31 6. ทวีปใดสามารถปลกู ยางพาราไดเ หมือนประเทศไทย ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... 7. ถา ตอ งการสง กาแฟไปขายตา งประเทศ ควรจาํ หนายใหก บั ประเทศในทวปี ใด ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... 8. การประกอบอาชพี ในรปู แบบใดท่ีมกี ารลงทุนนอ ยท่สี ดุ ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... 9. จงบอกองคป ระกอบทีส่ ําคัญในการประกอบอาชีพธุรกิจรับจัดงาน ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... 10. จงบอกขอมลู ทสี่ าํ คัญท่ีตองนาํ มาใชในการจัดการงานอาชพี ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................

32 11. ขอมลู ตนเองในการจดั การงานอาชพี ไดแกอะไรบา ง ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... 12. ระบบการวางแผนท่ีดีประกอบดวยส่ิงใดบาง ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... 13. ความมุงหวงั ของการจดั ทําโครงการพจิ ารณาในประเด็นใด ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... 14. การขนสง ดวยวธิ ใี ดเหมาะสมกับการขนสง ดอกไม ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... 15. วิธีการใดทเี่ หมาะสมกับการเปดตัวสนิ คา ใหม ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................

33 16. ชา งรบั เปลีย่ นทรงเส้ือผา ควรมีคุณธรรมใด ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... 17. ผปู ระกอบอาชีพขายอาหาร ควรมีคุณธรรมใด ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... 18. ผปู ระกอบอาชพี แปรรปู ผลผลิตปลาแดดเดยี ว ปลาตากแหง ปลาเค็ม ควรจดั การอยางไร เพื่อไมทําลายส่งิ แวดลอ ม ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... 19. ผปู ระกอบการอาชพี ขายอาหาร ควรกระทําอยางไรเพื่อชวยการอนรุ ักษท รัพยากร ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... 20. ทา นมีแนวทางการอนุรกั ษพลงั งานและสงิ่ แวดลอ มอยา งไรบา ง ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................

34 บทที่ 2 ชอ งทางการเขาสอู าชีพ เรอ่ื งท่ี 1 ความจาํ เปนในการมองเหน็ ชองทางการประกอบอาชีพไดอ ยางเหมาะสมกบั ตนเอง การมองเห็นชองทางการประกอบอาชีพ เปนการศึกษากระบวนการผลิต กระบวนการ ตลาดและอน่ื ๆ ทเ่ี กี่ยวของ และนํามาพิจารณาวา อาชีพนี้จะสามารถยึดเปนอาชีพของตนเองได หรือไม ดังนั้น การมองชองทาง การประกอบอาชีพเทากับการมีวิสัยทัศนกวางไกล ทําใหลด ความเสย่ี งในการประกอบอาชพี ในอนาคตได เรอ่ื งที 2 ความเปน ไปไดใ นการเขาสูอาชพี การเขาสูอาชีพ จําเปนที่ผูจะเขาสูอาชีพตองเขาใจในปจจัยการดําเนินงานอาชีพ ซง่ึ ประกอบดวย การลงทุน การตลาด กระบวนการผลิต การขนสง การบรรจุหีบหอ การแปร รูป ผลกระทบตอชุมชนและสภาพแวดลอม ความรูความสามารถ โดยปจจัยการดําเนินงาน อาชีพแตล ะปจจัย สามารถอธิบายไดด ังนี้ 1. การลงทนุ “การลงทุน” หมายถึง เปนการออมเพื่อใหไดรับผลตอบแทนท่ีมากขึ้น ซ่ึงเรา จะตอ งยอมรบั ความเสย่ี งทเ่ี พ่มิ ข้นึ เชน กัน การตัดสินใจนําเงินออมมาลงทุนเราจึงตองพิจารณา อยา งรอบคอบ และศึกษาหาขอมูลทเ่ี กยี่ วขอ งเปนอยา งดี เพ่ือใหไ ดรับผลตอบแทนที่คาดหวังไว และเพอื่ ลดความเสีย่ งที่เกิดขนึ้ จากการลงทุน 2. การตลาด การตลาด หมายถงึ กิจกรรมทางธุรกิจที่จะทําใหสินคาจากผูผลิตไปสูมือผูบริโภค และทําใหผูบริโภคเกิดความพึงพอใจที่ไดบริโภคสินคาหรือบริการนั้น อันเปนผลทําใหธุรกิจ ประสบความสําเร็จตามวตั ถุประสงคของธุรกิจนัน้ ๆ อกี ดว ย การขาย หมายถึง กระบวนการในการชวยเหลือ โนมนาว ชักจูงใจ โดยใชบุคคล หรือไมใ ชบุคคล กไ็ ด เพ่อื ใหล กู คาคาดหวังตดั สนิ ใจซอื้ สินคาหรอื บรกิ ารนัน้ ๆ

35 การจัดการดานตลาด หมายถึง การวิเคราะห การวางแผน การปฏิบัติงาน และ การควบคุม การดําเนินงานการตลาดจากผูผลิตถึงผูบริโภค โดยมีผลประโยชนจากการ แลกเปล่ียนสนิ คาหรือการบริการกบั กลมุ ผซู ้ือเปน การตอบแทน หนาที่การตลาด เปนกิจกรรมการตลาดท่ีทําใหสินคาหรือบริการเคลื่อนยายจาก ผผู ลติ ไปยังผูบ ริโภคโดยวธิ กี ารตา ง ๆ เชน การแลกเปลี่ยน โดยการซ้ือ-ขาย การกระจายสินคา เก่ียวของกับการขนสง การเก็บรักษา การอํานวยความสะดวกทางการตลาด เชน ขอมูล ทางการตลาด ขอมลู เกย่ี วกับผูบริโภค ลักษณะของการตลาด การตลาดเปนมากกวา การขายและการสงเสริมการขาย จุดมุงหมายของการตลาด ทสี่ าํ คัญจะตอ งทาํ ใหก ารขายเปน เร่อื งงา ย แนวคิดหลักการตลาด ประกอบดวย 1. ความจาํ เปน ความตองการ และความตอ งการซือ้ สนิ คา 2. สินคาหรือบริการ 3. คุณคา ความพึงพอใจ และคณุ ภาพ 4.. การแลกเปลีย่ น การติดตอธุรกิจ และแนวการสรางความสมั พนั ธท ่ดี ี 5. ตลาด องคประกอบของการตลาด 1. วเิ คราะหเก่ียวกับความจําเปน ความตองการ และความตองการซ้ือของผูบ รโิ ภค 2. ธุรกจิ ตอ งเสนอสินคาหรือบรกิ าร เพือ่ สนองตอบความตองการของผบู ริโภค 3. สนิ คาหรือบรกิ ารนัน้ ตองมคี ณุ คา ทาํ ใหลกู คาพึงพอใจและมีคณุ ภาพ 4. สนิ คา หรือบรกิ ารจะมีการแลกเปล่ยี น การติดตอธุรกิจและการสรางความสัมพันธ อนั ดกี ับลกู คา 5. ตลาดเปาหมาย ตอ งมีลกั ษณะ 4 ประการ 5.1 มคี วามจาํ เปนหรอื ความตอ งการ 5.2 มีเงินหรอื มีอํานาจซื้อ 5.3 มีความเต็มใจท่ีจะซ้อื 5.4 มอี ํานาจในการตดั สนิ ใจซื้อ

36 การแขงขนั ทางการตลาด นอกจากจะศึกษาขอมูลของกลุมลูกคาและขอมูลของคูแขงแลว จะตองมีการ แขง ขนั ดานอน่ื ๆ ดวย ไดแ ก 1. สินคาหรือบริการ สินคาตองมีคุณภาพถูกใจผูบริโภค มีประโยชนตอการ นาํ ไปใช 2. ราคา ราคาสินคาตองเหมาะสมกับคุณภาพ ไมตั้งราคาเกินความจริง และตอง พจิ ารณาจากราคาของคแู ขง ดวยไมส ูงและไมต ่ําเกินไป 3. ชอ งทางการจําหนาย พิจารณาวาจะจําหนายอยางไร วิธีการใดสินคาจึงจะถึง ผูบริโภคไดอยา งปลอดภัยและยังคงคุณภาพ เชน บริการถึงบานผา นการขายตรง หรือ ขายปลีก ทางอินเทอรเ นต็ 4. การสง เสรมิ การขาย เปนกรรมวิธีการขายทสี่ ามารถดงึ ดูดใจใหลกู คา เชน การลด แลก แจก แถม หรือใหลองเอาสินคาไปใชกอน หรือขายควบกับสินคาชนิดอ่ืน ๆ การโฆษณาตาง ๆ ขอ มลู ทใี่ ชใ นการตดั สินใจทางการตลาด 1. ขอมูลผูบริโภค ตองรูวาผูบริโภคมีรสนิยมอยางไร และมีอํานาจในการซ้ือมาก นอยเพยี งใด 2. ขอมูลคูแ ขง ตองรูวาคแู ขงขนั เปน ใคร ขายอะไร จุดเดน ของสินคา กําลังทําอะไร ถาสามารถมขี อ มลู ผูบ ริโภคและขอมลู คแู ขง ขันมากเทาไร จะทําใหผ ปู ระกอบการอาชีพสามารถ ตัดสนิ ใจไดถ ูกตอง การคิดตนทนุ การผลติ การคิดตนทนุ การผลิตของผูป ระกอบอาชพี นยิ มคดิ ตน ทุนในรอบปหรือตอรอบการ ผลิต ขึ้นอยูกับลักษณะของผลผลิต โดยการคิดตนทุนการผลิตจะพิจารณาท้ังตนทุนท่ีใชไปใน ลกั ษณะเงินสดและทไ่ี มเ ปน เงนิ สด ซงึ่ ประกอบดว ย ตน ทนุ ผนั แปร 1. ตนทนุ ผนั แปรที่เปนเงินสด 1.1 คาวัสดุ อุปกรณในการประกอบอาชีพ เชน วัสดุอุปกรณอาชีพการเกษตร เชน ปุย พันธุพืช พันธุสัตว คาน้ํามัน และคาแรงซอมเครื่องจักร วัสดุ อุปกรณในอาชีพรับจาง ซักรดี เส้อื ผา เชน ผงซกั ฟอก น้าํ ยาซักแหง

37 1.2 คาจางแรงงาน เปนคาจางแรงงานในการผลิต เชน คาแรงซอมเครื่องจักร คา แรงงาน ไถดนิ คาจา งลูกจา งในรา นอาหาร 1.3 คาเชา ท่ดี นิ เปนคา เชา ท่ดี นิ ในการประกอบธุรกจิ เชน คาเชา นา 1.4 คาเสียโอกาสของเงินทุน หมายถึง คาชดเชยท่ีเจาของธุรกิจนําเงินสดของ ตนไปลงทนุ แทนการไดรับ “ดอกเบ้ีย” เม่ือนําเงินไปฝากธนาคาร ดังนั้น การคิดตนทุนจะตอง ใชอัตราดอกเบย้ี เงนิ ฝากมาคดิ เปนตน ทุนการผลติ ดวย 1.5 คา ใชจา ยอน่ื ๆ 2. ตน ทนุ ผนั แปรทไ่ี มเ ปน เงนิ สด ไดแก 2.1 คาแรงงานในครวั เรือน เปน แรงงานในครัวเรือน สวนใหญธรุ กิจ ในครอบครัว ไมค อ ยมีการนาํ แรงงานมาคดิ เปน ตนทุน ทําใหไ มท ราบตน ทุนที่แทจริง โดยการคิด คา แรงในครัวเรอื น ใหคดิ ในอัตราคาแรงงานในทอ งถน่ิ นั้น ๆ 2.2 คาเสียโอกาสของที่ดิน กรณีที่เจาของกิจการมีท่ีดินเปนของตนเอง ใหคิด ตน ทนุ ตามอัตราคา เชา ทด่ี นิ ในทองถิ่นหรอื บริเวณใกลเคยี ง ตน ทุนคงท่ี 1. ตน ทุนคงท่ีทเี่ ปน เงินสด เปนจาํ นวนเงินที่ตอ งจา ย เปนคาดอกเบ้ยี เงินกู เพ่ือนาํ มาใชในการทําธรุ กจิ 2. ตนทนุ ท่ีไมมเี งินสด ไดแก คาเส่ือมราคาของอุปกรณ อาคาร โรงเรืยน หมายถึง การเสื่อมของเคร่ืองจักร อุปกรณตาง ๆ อาคาร โรงเรือน ที่ลดลงตามอายุการ ใชงาน การคิด ตนทนุ จะคิดจากการเฉล่ียจํานวนเงินที่ซือ้ ไป เชน ซื้อรถไถนามา 1 คัน ราคา 10,000 บาท คาดวา จะใชงานได 5 ป วิธีการคิดคาเส่อื มราคาตอป นาํ ราคารถไถนา 10,000 บาท หารดวย 5 ป นั่นคอื คาเสือ่ มราคา = 10,000 5 = 2,000 บาทตอ ป ดังน้ัน ใหนําคาเส่ือมราคาของรถไถนาปละ 2,000 บาท มาคิดเปนตนทุนการ ผลิตทกุ ปภ ายใน 5 ป 3. กระบวนการผลติ กระบวนการผลิต หมายถึง กระบวนการผลิตสินคา การใหบริการ ตามความ ตองการของผูบริโภค ซึ่งประกอบไปดวย ลูกคา ตลาดแรงงาน สังคม ประเทศชาติ และ

38 ประชาคมโลก โดยมวี ิธีการในการควบคุมดูแลการผลิตอยางมีคุณภาพที่ไดมาตรฐาน และการ สรางคณุ ลกั ษณะท่โี ดดเดน ของสินคา หรือบริการ 4. การขนสงสนิ คา การขนสง หมายถึง การเคลื่อนยายสินคาจากท่ีหน่ึงไปยังอีกท่ีหน่ึง ซ่ึงเปนหนาที่ ของผผู ลติ ทีจ่ ะใหผ บู รโิ ภคในดานเวลา และสถานที่ สงผลใหสินคามีมูลคาเพ่ิมขึ้นเพราะหลักใน การจัดการขนสงมีอยูวา “มูลคาสินคาท่ีเพิ่มขึ้นหลังจากขนสงไปแลวจะตองสูงกวาคาขนสง” ซงึ่ มสี ินคา บางชนิดที่คาขนสงสูงกวาราคาตัวสินคาจริงมาก เชน การขนหิน ทราย ยิปซัม ถาน หนิ แตม ีสนิ คา บางชนดิ ท่คี า ขนสง ถกู กวาราคาสนิ คาจรงิ เชน การขนทองคํา เพชร พลอย และ ยา เปนตน ซึง่ การขนสงหลัก ๆ ประกอบดวย 3 ชองทาง ดังนี้ การขนสงทางบก ประกอบดวยทางรถยนต รถไฟ โดยการขนสงทางบกดวย รถยนต เหมาะสําหรับการขนสงสินคาท่ีตองการนําสงผูบริโภคดวยความรวดเร็ว ปจจุบันการ ขนสง ทางบกดวยรถยนต มีความสะดวกสบายมากขึ้น เพราะมีการตัดเชื่อมถนนไปทั่วทุกพ้ืนท่ี ราคาการขนสง ขึน้ อยกู ับระยะทางและความเรง ดว นของระยะเวลา สําหรับการขนสงสินคาทาง รถไฟ คา ขนสงมีราคาไมแพง เหมาะกับการขนสงสินคาที่มีปริมาณและนํ้าหนักมากๆ เชน หิน ปนู ทราย เปนตน การขนสง ทางเรือ มคี า ใชจายต่าํ แตล า ชา เหมาะกับการขนสงสนิ คา ที่มีปริมาณและ นํ้าหนกั มาก ๆ เชน เคร่ืองจักรกล รถยนต สวนใหญการขนสงสินคาทางเรือ จะนิยมใชในกรณี สง สินคาไปขายตางประเทศ การขนสงทางอากาศ มีความรวดเร็ว แตเสียคาใชจายสูงมาก เหมาะสําหรับการ ขนสงสินคาขนาดเล็ก นาํ้ หนักเบา ซึง่ การขนสงสินคา แตละวธิ ี มีขอดี ขอเสียตางกัน นักการตลาดท่ีดีตองรูจักเลือกใช วิธีการขนสงท่ีเหมาะสมกับสินคาและบริการที่มีประสิทธิภาพ ซ่ึงข้ึนอยูกับวัตถุประสงคของ ตนเอง เชน ตองการความรวดเร็ว หรือตองการราคาถูก หรือตอ งการความสะดวก 5. การบรรจุหบี หอ การบรรจหุ บี หอ นอกจากใชปองกันความเสียหายของผลิตภัณฑแลว ยังใชในการ สงเสริมการขายอีกดวย ซึ่งการบรรจุหีบหอ ถือวามีความสําคัญมากท้ังสําหรับผูขายและ ผูบ ริโภค เพราะการบรรจุหีบหอท่ีดี ทําใหสามารถเก็บรักษาไดงาย ประหยัดเน้ือท่ี และทําให ผบู รโิ ภคมองเห็นความแตกตางของสนิ คาไดชดั เจน ในปจจุบันการบรรจุหีบหอมีความสมัยใหม สวยงาม และสนบั สนนุ การตลาดเปนอยางดีดว ย โดยมกี ารใชบารโ คดในสนิ คาทจี่ ําหนา ย

39 ซ่ึงผขู ายสามารถใชเครอ่ื งมอื อเิ ล็กทรอนกิ สอ า นรหัสบารโคดไดสะดวก สามารถท่ีจะนําไปใชใน การควบคมุ ทง้ั ในเรื่องการแยกหมวดหมสู ินคา และการชาํ ระเงนิ 6. การแปรรูป การแปรรูป หมายถึง การนําผลผลิตทางการเกษตรซึ่งมีอยูในรูปวัตถุดิบมาผาน กระบวนการดา นวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยีเพ่อื การแปรสภาพ ใหไดผลผลิตที่สามารถบริโภค มอี ายกุ ารเก็บยืนยาวขึ้น และเปน การสรางความโดดเดนในผลิตภัณฑ 7. ผลกระทบตอชมุ ชน และสภาพแวดลอ ม ผลกระทบ หมายถึง ผลท่ีไดรับหรือเกิดจากการกระทํา ท่ีกอใหเกิดทั้งผลดีหรือ ผลเสยี ตอ ธุรกิจได ทั้งในระยะสั้นหรือระยะยาว แตโดยสวนใหญ เมื่อพูดถึงคําวา “ผลกระทบ ที่เกิดข้ึน” จะมีความหมายในแงผลเสียท่ีเกิดจากการดําเนินธุรกิจ ท้ังน้ี ผลกระทบ ท่ีผูประกอบการควรใหความสําคัญอยางยิ่ง คือ ผลกระทบที่เกิดกับสภาพแวดลอม เพราะ ผลกระทบทีเ่ กิดกับสภาพแวดลอ ม จะสง ผลตอ การดาํ รงชวี ติ ของผูคนโดยรอบท้ังในวงแคบและ วงกวา ง 8. ความรู ความสามารถ ความรู ความสามารถ หมายถึง ทักษะที่สําคัญหรือความจําเปนในการผลิต หรือ การปฏบิ ัตงิ านใหมปี ระสทิ ธภิ าพในความเปน ไปไดใ นการพัฒนาอาชพี เรือ่ งท่ี 3 การลาํ ดับอาชพี และเหตผุ ล องคป ระกอบและปจ จัยสาํ คัญของความเปนไปไดในการประกอบอาชีพในชมุ ชนสงั คม ท่ีตนอยูอ าศัย กอ นการตดั สินใจเลือกประกอบอาชีพ ใหพิจารณาความเปนไปไดแ ละเหมาะสม กบั ตนเอง สภาพแวดลอ มของชุมชน สงั คม ความรทู างวิชาการ การตดั สนิ ใจเลือกอาชพี มีองคป ระกอบทสี่ ําคญั ดงั ตอ ไปน้ี 1. ขอมูลประกอบการตดั สนิ ใจ ซึ่งจะพิจารณาขอมูล 3 ดาน คอื 1) ขอมูลเกี่ยวกับตนเอง คือ ขอมูลตาง ๆ ที่เกี่ยวกับการประกอบอาชีพที่ตนเอง มีอยู เชน เงินทุน ท่ีดิน อาคารสถานที่ แรงงาน เครื่องมือ เคร่ืองใช วัสดุ อุปกรณ ความรู ทักษะตาง ๆ ท่ีจะนํามาใชในการประกอบอาชีพนั้น ๆ

40 2) ขอมูลเก่ียวกับสภาพแวดลอมและสังคม เชน ผูท่ีจะมาใชบริการ (ตลาด) สวน แบงของตลาด ทําเล การคมนาคม ทรพั ยากรท่จี ะเอื้อที่มีในทองถน่ิ แหลงความรู ตลอดจนผลที่ จะเกิดขนึ้ ตอชมุ ชน 3) ขอมูลทางวิชาการ ไดแก ความรูทางเทคนิคตาง ๆ ที่จําเปนตออาชีพนั้น ๆ เชน การตรวจซอ มแกไข เทคนคิ การบริการลกู คา ทกั ษะงานอาชพี ตา ง ๆ ฯลฯ 2. ความถนัด โดยทั่วไปมนษุ ยแตละคนจะมีความถนัดแตกตางกันไป เชน ความถนัด ในการทําอาหาร ความถนัดในการประดิษฐ ฯลฯ ผูที่มีความถนัดจะชวยใหการทํางาน น้นั เปน ไปไดอ ยางสะดวก รวดเร็ว คลองแคลว รวมทั้งยังชวยใหมองเห็นลูทางในการตัดสินใจ เลือกอาชพี ไดด แี ละเหมาะสมกวา คนท่ไี มม คี วามถนัด 3. เจตคติท่ีดีตองานอาชีพ เปนความรูสึกภายในของแตละคนท่ีมีตองานอาชีพ ไดแก ความรัก ความศรัทธา ความภูมิใจ ความจริงใจ ฯลฯ ความรูสึกตาง ๆ เหลานี้จะเปน แรงผลักดันใหคนเกดิ ความมานะอดทน มงุ มั่น ขยัน กลาสู กลาเสี่ยง ทําใหประสบความสําเร็จ ในการประกอบอาชีพได ตัวอยาง การตดั สินใจเลอื กอาชีพ กรณที ่ี 1 นายดาํ มีความรูความสามารถในดา นซอมเครอื่ งปรบั อากาศ และ เครื่องใชไฟฟา มีทนุ 200,000.-บาท มบี านในพน้ื ท่ี 1 ไร อาศัยอยู ในเมือง มสี มาชิกในครอบครวั 5 คน กรณที ี่ 2 ครอบครัวนางสาย มสี มาชิก 6 คน ประกอบดวย ตา ยาย พอ แม ลูก 2 คน มีอาชีพทําสวนผลไม 50 ไร สวนผลไมอยใู นเขตพ้ืนที่ทีม่ ีการคมนาคม สะดวก กรณีที่ 3 นางสาวสดุ สวย เรยี นจบใหมชอบคาขาย ตองการทําอาชีพขายสินคา ออนไลน

41 รายการ/ขอ มลู นายดํา นางสาย นางสาวสุดสวย กําหนดชนิดสนิ คา / ชา งซอม ทําสวน ขายสินคา ออนไลน บริการ เคร่อื งปรบั อากาศ ปจจัยในการผลติ ราคาอะไหล สภาพ ปยุ สารเคมีท่ใี ช แหลง เงนิ ทนุ อากาศ แรงงาน แรงงานมีจํากดั เปน สินคา ปจ จัยท่ีมคี วามผนั แปร การจดั การการ พยายามลดตนทนุ ในการ พยายามลดตน ทุน สรางเพจขายสินคา ผลิต ผลิต ใชส นิ คาทมี่ ีคุณภาพ โดยการลดการใช บนเฟสบุค สารเคมี ลดการใชป ุย การจัดการตลาด อยใู นชุมชนและออกไป ผลผลติ ปลอดสารเคมี จัดโปรโมช่ันขาย บริการในพื้นท่ี มกี าร สดใหม มีบรรจภุ ณั ฑ สนิ คา รับประกนั หลงั การบริการ ทสี่ วยออก ความรู ความรดู านไฟฟา และการ มปี ระสบการณใ นการ มีความรแู ละ ความสามารถใน ซอ มเคร่อื งปรับอากาศ ทําสวน ประสบการณใน การประกอบอาชพี ดานคอมพิวเตอร

42 แบบฝกหัด ใหผูเรียนตอบคาํ ถามตอ ไปนี้ 1. กระบวนการเห็นชองทางการประกอบอาชีพกอ นการตดั สินใจเลือกอาชีพประกอบดว ย อะไรบาง ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... 2. จงอธบิ ายความจําเปนในการมองเห็นชอ งทางในการประกอบอาชีพไดเหมาะสมกับตนเอง ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... 3. สมชายมีความรดู า นการทาํ ขนมเคก หากตอ งการประกอบอาชีพทําขนมเคก ขาย ควรให ความสนใจกบั การศึกษาขอมลู ดา นใด ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... 4. องคป ระกอบของการตลาดประกอบดว ยอะไรบาง ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................

43 5. จงอธบิ ายความหมายของคาํ วา “ตน ทุนผนั แปร” ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... 6. จงอธิบายความหมายของคาํ วา “ตน ทุนคงท่”ี ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... 7. ถาทา นตองการประกอบอาชีพเลย้ี งสุกร ควรเลือกสถานทีใ่ นลักษณะใด ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... 8. ถา ทา นตองการประกอบอาชพี การปลูกผกั ควรเลือกสถานทใ่ี นลกั ษณะใด ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... 9. จงอธบิ ายการเขาสอู าชีพของตนเองโดยใหเ หมาะสมกบั พ้ืนทีบ่ รบิ ทของตนเอง ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................

44 10. ใหผ เู รียนลําดับอาชพี ทคี่ ิดวา จะสามารถประกอบอาชีพท่เี หมาะสมกบั ตนเองและชุมชนได พรอมท้งั ใหเหตผุ ลในการลาํ ดับอาชพี ทเ่ี ลอื ก จาํ นวน 3 อาชพี ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................

45 บทที่ 3 การตดั สนิ ใจเลอื กอาชีพ การตดั สนิ ใจเลือกอาชพี ตามศกั ยภาพ การตัดสินใจท่ีจะดําเนินการส่ิงใดสิ่งหนึ่ง ตองมีขอมูลประกอบการตัดสินใจ ซ่ึงประกอบดวย ขอมูลดานตัวเอง สภาพแวดลอมและสังคม และวิชาการ นอกจากนี้ ยังมี วิธีการวิเคราะหศักยภาพตาง ๆ ที่เก่ียวของวามีการตัดสินใจเลือกอาชีพ มีความเหมาะสม หรือไม โดยแนวทางในการตัดสินใจเขาสูอาชีพใหเหมาะสมน้ัน ควรมีความเขาใจในการ วเิ คราะหศ ักยภาพทงั้ 5 ดาน ดงั น้ี 1. ศกั ยภาพของทรพั ยากรธรรมชาติในแตล ะพื้นที่ ทรัพยากรธรรมชาติ หมายถึง สิ่งที่เกิดข้ึนเองตามธรรมชาติ ซ่ึงมนุษยสามารถ นาํ ไปใชใ หเ กิดประโยชนตอชีวิตประจําวัน และการประกอบอาชีพ ทรัพยากรธรรมชาติ ไดแก ปาไม แมน ้ํา ลาํ คลอง อากาศแรธาตุตาง ๆ โดยทรพั ยากรธรรมชาตบิ างชนิดใชแลวหมดไป เชน แรธ าตุตา ง ๆ ทรัพยากรธรรมชาติบางชนิดมนุษยส ามารถสรางข้ึนมาทดแทนใหมได เชน ปาไม เมื่อมนุษยตัดไปใชประโยชนแลวก็สามารถปลูกทดแทนขึ้นใหมได ดังนั้น การประกอบอาชีพ ตองพจิ ารณาวา ทรัพยากรที่จะตองนํามาใชในการประกอบอาชีพในพ้ืนท่ีมีหรือไม มีเพียงพอ หรือไม ถาไมมี ผปู ระกอบการตอ งพจิ ารณาใหมวา จะประกอบอาชีพที่ตัดสินใจเลือกไวหรือไม หรือพอจะจัดหาทรัพยากรธรรมชาติในพื้นท่ีใกลเคียงเพื่อนํามาใชในการประกอบอาชีพได หรือไม ทั้งนี้ ผูประกอบการ จะตองเสียคาขนสงเปนตนทุนเพิ่มข้ึน จะมีความคุมคากับการ ลงทุนหรือไม เชน ตัดสินใจจะประกอบอาชีพจักสานตะกราจากไมไผ แตในพ้ืนที่ไมมีตนไผ ซึ่งตองพิจารณาแลววา จะประกอบอาชีพนี้ไดหรือไม ถาตองการประกอบอาชีพนี้จริง ๆ เน่ืองจากตลาดมีความตองการมาก จึงตองคิดหาเพ่ือซื้อไมไผจากแหลงอ่ืน ซ่ึงจะทําใหตนทุน การผลติ สงู ขน้ึ ในกรณเี ชนนี้ รายไดจ ากการประกอบอาชีพน้ี จะมีความคุมคาหรือไม เปนส่ิงที่ ตอ งคิดใหร อบคอบกอนการตดั สนิ ใจและดําเนินงานอาชีพ 2. ศกั ยภาพของพน้ื ท่ตี ามลักษณะภูมิอากาศ ในแตละพื้นท่ีจะมีลักษณะภูมิอากาศแตกตางกัน เชน ประเทศไทยภาคกลางมี อากาศรอน ภาคใตมีฝนตกเปน เวลานาน ภาคเหนือมอี ากาศเยน็ โดยเฉพาะการประกอบอาชีพ เกษตรกรรมตองข้ึนอยูกับสภาพภูมิอากาศเปนสวนใหญ เชน การปลูกล้ินจี่ ลําไย ตองการ