ເທັກນິກທາງເຄມີ

ວທິ ະຍາໄລຄຫູ ຼວງນາໍ້ ທາ 2019



຃າໍ ຌໍາ ຎຶມໄ ຽວມົັໄ ຌແີໄ ຈ຾ໄ ຎມາ຅າກຽຨກະ຦າຌຎະຽ຋ຈແ຋຋ໃ ມີ ຆີ ໃ ລໃ າ ຽ຋ກັ ຌກິ ຋າຄຽ຃ມີ ຂຨຄ຋ໃ າຌ ຩ຦ ຎະຽ຦ຣຈິ ຦ີ ແຑ຿ຣຈ ຑາກລຆິ າຽ຃ມີ ຃ະຌະລ຋ິ ະງາ຦າຈ ມະວາລ຋ິ ະງາແ຤຦ະ຤ຌິ ຋ຨຌລ຿ິ ຤ຈ, ຅ຈຸ ຎະ຦ຄ຺ ເຌກາຌ຾ຎຎຶມໄ ຽວົມັໄ ຌ,ີໄ ງຨໄ ຌລໃ າຎຶມໄ ຽວົມັໄ ຌມີໄ ຽີ ຌຨໄ ເຌ຋ໃ ຽີ ໝາະ຦ມ຺ ຦າໍ ຤ຍັ ຌກັ ຩຼຌ-ຌກັ ຦ກຶ ຦າ, ຃ູຨາ຅າຌ຋ໃ ຉີ ຨໄ ຄກາຌຽ຋ກັ ຌກິ ຑຌໄ ຊາຌຉໃ າຄໂ຋ໃ ເີ ຆເໄ ຌກາຌຎະຉຍິ ຈັ ກາຌ຋ຈ຺ ຤ຨຄ຋າຄຽ຃ມຽີ ຆໃ ຌັ : ຩູ຅ໄ ກັ ຽຩຈັ ລຼກຢໃ າຄ຤ະຨຼຈຩຨຍ຃ຨຍ ຾຤ະ ຎຨຈແຑ, ຩູຽໄ ຊຄິ ລ຋ິ ຎີ ຨໄ ຄກຌັ ຾຤ະ ຾ກແໄ ຂຨຸຍຈັ ຉຽິ ວຈ, ຩູຽໄ ຊຄິ ແຑຨຌັ ຉະ຤າງ຋ໃ ຾ີ ຨຍ຾ຐຄຢໃ ູເຌ຋າຈຽ຃ມ,ີ ຉະວົຨຈຩຨຈ຦າມາຈເຆຨໄ ຸຎະກຨຌ ວົ ຉຈິ ຉຄັໄ ຨຸຎະກຨຌ຋ໃ ຽີ ໝາະ຦ມ຺ ກຍັ ຂະຍລຌກາຌ຋ຈ຺ ຤ຨຄ, ຽຆໃ ຄິ ຏູ຋ໄ ຈ຺ ຤ຨຄ ຋ຸກ຃ຌ຺ ຅າໍ ຽຎັຌຉຨໄ ຄຩູ ໄ ຾຤ະ ເຆເໄ ວຊໄ ກລ຋ິ ,ີ ຉຨໄ ຄຽຐິກຐ຺ຌ ຾຤ະ ຎະຉຍິ ຈັ ຉາມຽ຋ກັ ຌກິ ຋ໃ ຊີ ກຉຨໄ ຄ, ຽຑໃ ຨເວຽໄ ກຈີ ຋ກັ ຦ະເຌກາຌຎະຉຍິ ຈັ ກາຌ຋ຈ຺ ຤ຨຄ. ຦ໍາ຤ຍັ ຽຌຨໄ ເຌວກົັ ເຌຎຶມໄ ຽວມົັໄ ຌ຾ີໄ ຍໃ ຄຨຨກຽຎັຌ 4 ຉຨຌ຃: ຉຨຌ຋ໃ ີ 1 ຃ລາມຎຨຈແຑເຌວຨໄ ຄ຋ຈ຺ ຤ຨຄ ຉຨຌ຋ໃ ີ 2 ຽ຋ກັ ຌກິ ກາຌເຆຨໄ ຸຎະກຨຌ, ຉຨຌ຋ໃ ີ 3 ຽ຋ກັ ຌກິ ກາຌ຋ຈ຺ ຤ຨຄ ຾຤ະ ຉຨຌ຋ໃ ີ 4 ຽ຋ກັ ຌກິ ກາຌຎຸຄ຾ຉໃ ຄ ຋າຈ຤ະ຤າງ. ເຌ຾ຉໃ ຤ະຉຨຌແຈ຾ໄ ງກກໃ າລຽຎັຌວລ຺ ຂໍງໄ ໃ ຨງໂຨກີ ວົາງວລ຺ ຂໍໄ ຾຤ະ ມຩີ ູຍຑາຍຎະກຨຍຽຎັຌ຦ໃ ລຌ ວົາງ, ຽ຋ກັ ຌກິ ຋າຄຽ຃ມຉີ ໃ າຄໂເຌໜຄັ ຦ຽວົມັໄ ຌຽີໄ ຎັຌຽ຋ກັ ຌກິ ຽຍຨໄ ຄຉຌ຺ໄ ຋ໃ ຏີ ູຽໄ ຂາ຺ໄ ວຨໄ ຄ຋ຈ຺ ຤ຨຄ຋າຄຽ຃ມ຃ີ ລຌຩູ,ໄ ຽຑໃ ຨ ຅ະແຈຽໄ ຐິກຽຩຈັ ເວຊໄ ກຉຨໄ ຄຉຄັໄ ຾ຉໃ ຃ຄັໄ ຋ໍາຨຈິ , ຋ໃ ຅ີ ະຽຎັຌຎະ຿ວງຈຉໃ ໍແຎເຌຨະຌາ຃ຈ຺ . ຏູ຾ໄ ຎວລຄັ ຢໃ າຄວງໃ ຄິ ລໃ າຎຶມໄ ວລ຺ ຌ຅ີໄ ະມຽີ ຎັຌຎະ຿ວງຈ຾ຈໃ ຌກັ ຩຼຌ-ຌກັ ຦ກຶ ຦າ, ຃-ູ ຨາ຅າຌເຌກາຌຎະຉຍິ ຈັ ກາຌ຋ຈ຺ ຤ຨຄຽ຃ມ,ີ ຩູ຅ໄ ກັ ຽ຋ກັ ຌກິ ຉໃ າຄໂ຋ໃ ກີ ໃ ຼລຂຨໄ ຄກຍັ ກາຌ຋ຈ຺ ຤ຨຄ ຾຤ະ ຦າມາຈຎະຉຍິ ຈັ ແຈຽໄ ຎັຌຢໃ າຄຈ,ີ ຆໃ ລງ຦ໃ ຄ຺ ຽ຦ມີ ກາຌ຋ຈ຺ ຤ຨຄແຈຩໄ ຍັ ໝາກຏຌ຺ ຾຤ະ ຃ຸມໄ ຃ໃ າ.

ລາຣະຍາຌ ພາກ຋ໃ I ຃຤າຠຎວຈແພເຌ຦ວໄ ຄ຋ຈ຺ ຣວຄ 1 1. ຂ຃ໄ ຤ຌຎະຉຍິ ຈັ ເຌ຦ວໄ ຄ຋ຈ຺ ຣວຄ 1 2. ຂ຃ໄ ຤ຌຎະຉຍິ ຈັ ຽຠໃ ວ຋າຈຽ຃ຠຉກ຺ ຽຨໃ ງ 4 3. ວຌັ ຉະຣາງ຅າກ຋າຈຽ຃ຠ 5 4. ກາຌຽກຈວຸຍຈັ ຉຽິ ຦ຈ ຾ຣະ ຤຋ິ ຾ກແໄ ຂ 18 5. ກາຌຎວໄ ຄກຌັ ວຸຍຈັ ຉຽິ ຦ຈເຌ຦ວໄ ຄ຋ຈ຺ ຣວຄ 20 22 ພາກ຋ໃ II ຽ຋ກັ ຌກິ ກາຌເຆວໄ ຸຎະກວຌ 22 23 1. ຽ຋ກັ ຌກິ ກາຌເຆຉໄ ະກຼຄ຾ກ໅ລ 28 2. ຽ຋ກັ ຌກິ ກາຌເຆຆໄ ຄິ ຆໃ ຄັ 29 3. ຽ຋ກັ ຌກິ ກາຌເຆຽໄ ຃ໃ ວຄຽຆຌັ ຉຢຟິ຤ (Centrifuge) 32 4. ຽ຋ກັ ຌກິ ກາຌເຆຽໄ ຈລຆຽິ ຃ຽຉ (Desiccator) 33 5. ຽ຋ກັ ຌກິ ກາຌຽ຅າະ຅ກຸ ງາຄ ຾ຣະ ຅ກຸ ແຠກໄ ໅ວກ 34 6. ຽ຋ກັ ຌກິ ກາຌເຆຂໄ ຤ຈຍຣຠິ າຈ 37 7. ຽ຋ກັ ຌກິ ກາຌເຆຎໄ ິ຾ຎັຈ 32 8. ຽ຋ກັ ຌກິ ກາຌເຆຎໄ ິ຾ຎັຈວຈັ ຉາ຿ຌຠຈັ 44 9. ຽ຋ກັ ຌກິ ກາຌເຆຍໄ ຤ິ ຽຢຈ 45 10. ຽ຋ກັ ຌກິ ກາຌຣາໄ ຄຽ຃ໃ ວຄ຾ກ຤ໄ ຋ໃ ເຆເໄ ຌກາຌ຋ຈ຺ ຣວຄ 47 11. ຽ຋ກັ ຌກິ ກາຌ຋າ຃຤າຠລະວາຈຽ຃ໃ ວຄ຾ກ຤ໄ ຋ໃ ເຆເໄ ຌກາຌ຋ຈ຺ ຣວຄ 48 12. ຽ຋ກັ ຌກິ ກາຌຽຨຈັ ເ຦ຽໄ ຃ໃ ວຄ຾ກ຤ໄ ເ຦຾ໄ ຦ຄໄ 49 13. ຽ຋ກັ ຌກິ ກາຌຉຈັ ຾ກ຤ໄ 50 14. ຽ຋ກັ ຌກິ ກາຌຣຍ຺ ຃ຠ຺ ຾ກ຤ໄ ຋ໃ ຉຈັ 51 15. ຽ຋ກັ ຌກິ ກາຌຽຨຈັ ຦ວົ ຈ຾ກ຤ໄ ກຌ຺ໄ ກຠ຺ ຾ຣະ ກຌ຺ໄ ຾ຍຌ 52 16. ຽ຋ກັ ຌກິ ກາຌຄ຦ວົ ຈ຾ກ຤ໄ 52 17. ຽ຋ກັ ຌກິ ກາຌຉໃ ຾ກ຤ໄ ຾ຍຍຆໃ 54 18. ຽ຋ກັ ຌກິ ກາຌຉໃ ຾ກ຤ໄ ຾ຍຍ຿ຉ຋ ຾ຣະ ຿ຉ຤າງ 54 56 ພາກ຋ໃ III ຽ຋ກັ ຌກິ ກາຌ຋ຈ຺ ຣວຄ 57 57 1. ຽ຋ກັ ຌກິ ກາຌຌາ຋າຈ຋ໃ ຽຎັຌຂວຄ຾ຂຄວວກ຅າກຂ຤ຈ 2. ຽ຋ກັ ຌກິ ກາຌຊວກຂວຄ຾຦຤ົ ຦ົ ຋າຈຣະຣາງວວກ຅າກຂ຤ຈ 3. ຽ຋ກັ ຌກິ ກາຌຊວຈຂວຄ຾຦ົ຤ ຦ົ ຋າຈຣະຣາງວວກ຅າກຍກິ ຽກ ຦ົ ພາຆະຌະວໃ ຌໂ 4. ຽ຋ກັ ຌກິ ກາຌຊວກ຋າຈຣະຣາງ຅າກຎິ຾ຎັຈ ຦ົ ຦ວົ ຈມວຈ 1

5. ຽ຋ກັ ຌກິ ກາຌລໃ ຌັ ຦ົວຈ຋ຈ຺ ຣວຄ 58 6. ຽ຋ກັ ຌກິ ກາຌຎະລຠ຺ ຋າຈຣະຣາງເຌ຦ົວຈ຋ຈ຺ ຣວຄ 59 7. ຽ຋ກັ ຌກິ ກາຌຣະຽ຦ງຂວຄ຾຦຤ົ ຦ົ ຋າຈຣະຣາງ 59 8. ຽ຋ກັ ຌກິ ກາຌຣະຽ຦ງຂວຄ຾຦ົ຤ ຦ົ ຋າຈຣະຣາງພາງເຉ຃ໄ ຤າຠຈຌັ ຉໃ າ 61 9. ຽ຋ກັ ຌກິ ກາຌເ຦຃ໄ ຤າຠຨວໄ ຌຂວຄ຾຦ົ຤ ຦ົ ຋າຈຣະຣາງ຋ໃ ຍໃ ຉຈິ ແຟ 62 10. ຽ຋ກັ ຌກິ ກາຌຉຠ຺ໄ ຂວຄ຾຦ົ຤ ຦ົ ຋າຈຣະຣາງ 63 11. ຽ຋ກັ ຌກິ ກາຌເຆ຦ໄ ົວຈ຃ະຎິຣຣາຢຆວກ຦າ຅ຈຸ ຨວໄ ຌຽຎໃ ວງ 64 12. ຽ຋ກັ ຌກິ ກາຌຆວກ຦າ຅ຈຸ ຟ຺ຈຂວຄຂວຄ຾຦ົ຤ 66 13. ຽ຋ກັ ຌກິ ກໃ ຼ຤ກຍັ ກາຌຉວຄ 68 14. ຽ຋ກັ ຌກິ ກາຌຉວຄຈ຤ໄ ງ຾ຨຄຈຄຶ ຈູຈຂວຄ຿ຣກ 73 15. ຽ຋ກັ ຌກິ ກາຌຉວຄຈ຤ໄ ງ຾ຨຄລູຌງາກາຈ 75 16. ຽ຋ກັ ຌກິ ກາຌຽຨຈັ ຏກຶ ຾຦ຄໄ 76 17. ຽ຋ກັ ຌກິ ກາຌກາຌຽຨຈັ ຉ຤຺ ພາຣະຣາງວຄ຺ ຃ະ຋າຈເ຦ຎໄ າລະ຅າກຌາໄ 76 18. ຽ຋ກັ ຌກິ ກາຌກໃ ຌັ ຾ຍຍຄໃາງ 79 19. ຽ຋ກັ ຌກິ ກາຌວໃ າຌຍຣຠິ າຈຂວຄຂວຄ຾຦຤ົ 81 20. ຽ຋ກັ ຌກິ ກາຌແຉຽຉຢຈ 82 21. ຽ຋ກັ ຌກິ ກາຌລະກຈັ 85 22. ຽ຋ກັ ຌກິ ກາຌຽຣວກຉ຤຺ ພາຣະຣາງເຌກາຌລະກຈັ 87 23. ຽ຋ກັ ຌກິ ກາຌລະກຈັ ຈ຤ໄ ງຆ໅ວກຽຣຈັ 88 24. ຽ຋ກັ ຌກິ ຃ຣາ຿຃ຢຠາ຿຋ກຢາຟ 89 25. ຽ຋ກັ ຌກິ ຽຎຽຎ຿຃ຢຠາ຿຋ກຢາຟ 90 26. ຽ຋ກັ ຌກິ ຋ຌິ ຽຣຽງ຿຃ຢຠາ຿຋ກຢາຟ 92 ພາກ຋ໃ IV ຽ຋ກັ ຌກິ ກາຌຎຸຄ຾ຉໃ ຄ຋າຈຣະຣາງ 95 1. ຽ຋ກັ ຌກິ ກາຌຎຸຄ຾ຉໃ ຄ຋າຈຣະຣາງເຌ຦຤຺ ໜໃ ຤ງຽຎຽຆຌັ ຿ຈງຌາໄ ໜກັ 95 2. ຽ຋ກັ ຌກິ ກາຌຎຸຄ຾ຉໃ ຄ຋າຈຣະຣາງເຌ຦຤຺ ໜໃ ຤ງຽຎຽຆຌັ ຿ຈງຍຣຠິ າຈ 96 3. ຽ຋ກັ ຌກິ ກາຌຎໃ ຼຌ຃຤າຠຽຂຠັໄ ຂຸຌໄ ຂວຄ຋າຈຣະຣາງ຅ຽຎຽຆຌັ ຿ຈງຌາໄ ໜກັ ຽຎັຌຽຎຽຆຌັ ຿ຈງຍຣຠິ າຈ 97 4. ຽ຋ກັ ຌກິ ກາຌຎຸຄ຾ຉໃ ຄຍຣຠິ າຈເຌ຦຤຺ ໜໃ ຤ງ຿ຠຣາຨຢ໌ 98 5. ຽ຋ກັ ຌກິ ກາຌຎຸຄ຾ຉໃ ຄ຋າຈຣະຣາງເຌ຦຤຺ ໜໃ ຤ງ຿ຠຣາຢ຋໌ ໃ ຠຍຣຠິ າຈຍໃ ຾ຠໃ ຌ 1000 ml 99 6.ຽ຋ກັ ຌກິ ກາຌຎຸຄ຾ຉໃ ຄ຋າຈຣະຣາງເຌ຦຤຺ ໜໃ ຤ງ຿ຠຣາຢ຅໌ າກ຋າຈຣະຣາງ຋ໃ ຠ຃຤າຠ ຽຂຠັໄ ຂຸຌໄ ຦ົາງກ຤ໃ າ 101 7. ຽ຋ກັ ຌກິ ກາຌຎຸຄ຾ຉໃ ຄ຋າຈຣະຣາງເຌ຦຤຺ ໜໃ ຤ງ຿ຠ຾ຣຣ 101 8. ຽ຋ກັ ຌກິ ກາຌຎຸຄ຾ຉໃ ຄ຋າຈຣະຣາງເຌ຦຤຺ ໜໃ ຤ງຌຢຠ໌ າຣ 102 2

9. ຽ຋ກັ ຌກິ ກາຌຎຸຄ຾ຉໃ ຄ຋າຈຣະຣາງເຌ຦ວໄ ຄ຋ຈ຺ ຣວຄ 104 10. ຽ຋ກັ ຌກິ ກາຌຎຸຄ຾ຉໃ ຄ຋າຈຣະຣາງວຌິ ຈຽິ ຃ຽຉ 116 11. ຽ຋ກັ ຌກິ ກາຌຎຸຄ຾ຉໃ ຄ຋າຈຣະຣາງຍຟັ ຽຟຢ໌ 118 ຍຌັ ຌາຌຸກຠ຺ 122 123 ພາກຏະຌ຤ກ 123 ພາກຏະຌ຤ກ ກ ຉ຤຺ ຦ງໄ ຾ຣະ ລຌັ ງາຣກັ ຋ໃ ຌງິ ຠ຺ ເຆໄ ພາກຏະຌ຤ກ ຂ ຉາຉະຣາຄຉໃ າຄໂ 126 3

ຑາກ຋ໃ 1 ຃ທາຓຎບຈແຑເຌນບໄ ຄ຋ຈ຺ ຖບຄ ຃ທາຓຎບຈແຑເຌນບໄ ຄ຋ຈ຺ ຖບຄ຅ະຽກຈຂຌໄ ແຈ,ໄ ຉບໄ ຄແຈປໄ ຍັ ຃ທາຓປໃ ທຓຓ຅ື າກຏູ຋ໄ ຈ຺ ຖບຄ຋ຸກ຃ຌ຺ ຆໃ ທງກຌັ ຎບໄ ຄກຌັ ບຌັ ຉະຖາງ ຾ຖະ ບຸຍຈັ ຉຽິ ນຈ຋ໃ ຅ະຽກຈຂຌໄ , ຊາໄ ນາກທໃ າ຅ະຎະຉຍິ ຈັ ແຈ຾ໄ ຍຍຌຏໄ ູ຋ໄ ຈ຺ ຖບຄຉບໄ ຄຓ຃ທາຓປູ຃ໄ ທາຓຽຂາ຺ໄ ເ຅ ຉໃ ຃ທາຓປູຑໄ ຌືໄ ຊາຌຉໃ ກາຌຎະຉຍິ ຈັ ເຌນບໄ ຄ຋ຈ຺ ຖບຄຽຆໃ ຌັ : ເນປໄ ູຖໄ ະຍຼຍຂຍໄ ຄັ ຃ຍັ ນົື ຃າ຾ຌະຌາເຌກາຌຽຂາ຺ໄ ນບໄ ຄ຋ຈ຺ ຖບຄ ຾ຖະ ຉບໄ ຄຎະຉຍິ ຈັ ຉາຓດໃ າຄຽຂຓັໄ ຄທຈ, ປູຽໄ ຊຄິ ບຌັ ຉະຖາງ຋ໃ ຾ບຍ຾ຐຄດໃ ູເຌ຋າຈຽ຃ຓ, ຍໃ ຽປຈັ ທຼກຈທໄ ງ຃ທາຓຎະໝາຈ ຂາຈຘະຉ,ິ ຂາຈ຃ທາຓຽຎັຌຖະຍຼຍປຼຍປບໄ ງ ຾ຖະ ບໃ ຌື ໂ. ຘໃ ຄິ ຽນໃ າົ຺ ຌຓໄ ຃ທາຓຘາ຃ຌັ ນົາງ຋ໃ ຏູ຋ໄ ຈ຺ ຖບຄຉບໄ ຄຘກຘາເນຓໄ ຃ທາຓຽຂາ຺ໄ ເ຅ດໃ າຄຽຖກິ ຽຆໃ ຄິ ກໃ ບຌ຋ໃ ຅ະຎະຉຍິ ຈັ ກາຌ຋ຈ຺ ຖບຄ. 1. ຂ຃ໄ ທຌຎະຉຍິ ຈັ ເຌນບໄ ຄ຋ຈ຺ ຖບຄ ກາຌປຼຌທຆິ າຽ຃ຓຌບກ຅າກ຅ະປຼຌຑາກ຋ຈິ ຘະຈ຾ຖທໄ , ຅ະຉບໄ ຄປຼຌຑາກຎະຉຍິ ຈັ ຃ຼຄ຃ໃ ູກຌັ ແຎ. ຑບໄ ຓຌຽໄ ຑໃ ບື ເນຽໄ ກຈ຃ທາຓຽຂາ຺ໄ ເ຅ເຌຽຌບືໄ ເຌຽຑໃ ຓນາົ ງຂຌໄ , ກາຌປຼຌຑາກຎະຉຍິ ຈັ ຌບກ຅າກ຅ະຆໃ ທງຽຘຓຑາກ຋ຈິ ຘະຈຈໃ ຄັ ກໃ າທ ຾ຖທໄ , ງຄັ ຆໃ ທງຽຐິກຌແິ ຘກາຌຽປຈັ ທຼກບກຈທໄ ງຽຆໃ ຌັ : ຽຐິກເນປໄ ູ຅ໄ ກັ ກາຌຽປຈັ ທຼກຈທໄ ງ຃ທາຓຖະບຼຈປບຍ຃ບຍ, ປູ຅ໄ ກັ ຃ຈິ , ປູ຅ໄ ກັ ຉຈັ ຘຌິ ຍຌັ ນາຈທໄ ງຉຌ຺ ຽບຄ, ປູ຅ໄ ກັ ຃ຌ຺ໄ ຃ທາໄ ເຌຘໃ ຄິ ຋ໃ ຉບໄ ຄກາຌດາກ຅ະປູ ໄ ຾ຖະ ປູ຅ໄ ກັ ຽປຈັ ທຼກຈທໄ ງ ຃ທາຓຎບຈແຑຽຎັຌຉຌ຺ໄ . ຈທໄ ງຽນຈຏຌ຺ ຌ,ໄ ກາຌປຼຌຑາກຎະຉຍິ ຈັ ຉທ຺ ຅ຄິ ຅ໃ ຄກໃ ເນຽໄ ກຈຎະ຿ນງຈຉໃ ຏູປໄ ຼຌນາົ ງໂ, ງບໄ ຌ ແຈຽໄ ຎຈ຿ບກາຈເນ຋ໄ ຸກ຃ຌ຺ ແຈຽໄ ຐິກຐ຺ຌຉທ຺ ຽບຄ ຾ຖະ ຘະ຾ຈຄ຃ທາຓຘາຓາຈຑຽິ ຘຈຂບຄຉຌ຺ ບບກຓາ. ຿ຈງ຋ໃ ທ຺ ແຎ຾ຖທໄ ກາຌປຼຌຑາກຎະຉຍິ ຈັ ຉທ຺ ຅ຄິ ຓກັ ຅ະຽປຈັ ເຌນບໄ ຄ຋ຈ຺ ຖບຄຘະຽໝ, ຽຑໃ ບື ເນກໄ າຌ຋ຈ຺ ຖບຄແຈຏໄ ຌ຺ ຈ ນົື ຍໃ ຓ຃ທາຓຏຈິ ຑາຈ ຾ຖະ ຽກຈ຃ທາຓຎບຈແຑຉໃ ຏູ຋ໄ ຈ຺ ຖບຄຽບຄ, ຅ໃ ຄຂຘະຽໜຂ຃ໄ ທຌຎະຉຍິ ຈັ ຋ໃ ທ຺ ໂແຎເຌນບໄ ຄ຋ຈ຺ ຖບຄຈໃ ຄັ ຉໃ ແຎຌ:ິໄ 1) ຉບໄ ຄ຃ຈິ ຽຊຄິ ດໃ ູຘະຽໝທໃ ານບໄ ຄ຋ຈ຺ ຖບຄຽຎັຌຘະຊາຌ຋ໃ ຽປຈັ ທຼກ, ຉບໄ ຄຽປຈັ ກາຌ຋ຈ຺ ຖບຄຈທໄ ງ຃ທາຓຉຄັໄ ເ຅ດໃ າຄ ຅ຄິ ຅ຄັ . 2) ຉບໄ ຄປກັ ຘາ຃ທາຓຽຎັຌຖະຍຼຍຽ຋ຄິ ຿ຉະ຋ຈ຺ ຖບຄ, ງບໄ ຌກາຌ຋ຈ຺ ຖບຄ຅ະຏຈິ ຑາຈແຈຄໄ ໃາງຊາໄ ຽ຋ຄິ ຿ຉະ຋ຈ຺ ຖບຄຍໃ ຓ຃ທາຓຽຎັຌຖະຍຼຍຽຆໃ ຌັ : ບາຈ຅ຍັ ນົບຈ຋ຈ຺ ຖບຄຏຈິ ນົື ເຌກຖະຌ຋ໃ ຽປຈັ ເນ຋ໄ າຈຽ຃ຓຉກ຺ ຽປໃ ງຉບໄ ຄຒາໄ ທ຋າ຃ທາຓ ຘະບາຈ຋ຌັ ຋, ຽ຃ໃ ບື ຄ຾ກທໄ ນົື ບຸຎະກບຌ຋ໃ ເຆເໄ ຌກາຌ຋ຈ຺ ຖບຄ຾ຖທໄ ຉບໄ ຄຖາໄ ຄເນຘໄ ະບາຈ, ຾ຖທໄ ຽກຍັ ຽຂາ຺ໄ ຉູນໄ າກຍໃ ແຈເໄ ຆໄ ຋ຈ຺ ຖບຄບກ. ຌບກ຅າກຌກໄ າຌປກັ ຘາ຃ທາຓຽຎັຌຖະຍຼຍຽ຋ຄິ ຿ຉະ຋ຈ຺ ຖບຄງຄັ ຘາຓາຈຆໃ ທງນຸົຈຏໃ ບຌບຸຍຈັ ຉຽິ ນຈ ຾ຖະ ງຄັ ຽຎັຌກາຌຆໃ ທງຎະດັຈຽທຖາເຌກາຌ຃ຌ຺ໄ ນາຘໃ ຄິ ຂບຄ຋ໃ ຉບໄ ຄກາຌບກຈທໄ ງ. 3) ຉບໄ ຄບໃ າຌ຃ໃ ູຓຎື ະຉຍິ ຈັ ກາຌ຋ຈ຺ ຖບຄກໃ ບຌ຋ໃ ຅ະຎະຉຍິ ຈັ ກາຌ຋ຈ຺ ຖບຄຌຌັໄ ໂ ຾ຖະ ຑະງາງາຓ຋າ຃ທາຓຽຂາ຺ໄ ເ຅ ຽຊຄິ ຂຌັໄ ຉບຌກາຌ຋ຈ຺ ຖບຄເນ຾ໄ ຅ໃ ຓ຾຅ຄໄ , ຊາໄ ນາກທໃ າຓ຃ທາຓຘຄ຺ ແຘເຌຂຌັໄ ຉບຌເຈ, ຅ະຉບໄ ຄຊາຓບາ຅າຌຏູ຃ໄ ທຍ຃ຸຓ ຘາກໃ ບຌ, ກໃ ບຌ຋ໃ ຅ະຖຄ຺ ຓຎື ະຉຍິ ຈັ ກາຌ຋ຈ຺ ຖບຄ. 1

ກາຌບໃ າຌ຃ໃ ູຓຎື ະຉິຍຈັ ກາຌ຋ຈ຺ ຖບຄຓາກໃ ບຌ຋ໃ ຅ະຎະຉຍິ ຈັ ກາຌ຋ຈ຺ ຖບຄຌຌັໄ , ຊທື ໃ າຓຎະ຿ນງຈນົາງ຅ະຆໃ ທງ ຎະດັຈຽທຖາເຌກາຌ຋ຈ຺ ຖບຄ ຾ຖະ ຏູ຋ໄ ຈ຺ ຖບຄ຅ະຽປຈັ ກາຌ຋ຈ຺ ຖບຄຈທໄ ງ຃ທາຓຽຂາ຺ໄ ເ຅. 4) ນາໄ ຓຽປຈັ ກາຌ຋ຈ຺ ຖບຄເຈໜໃ ຄ, ຋ໃ ຌບກຽໜບື ແຎ຅າກກາຌ຋ຈ຺ ຖບຄ຋ໃ ຓແທເໄ ຌ຃ໃ ຓູ ຋ື ຈ຺ ຖບຄ ນົື ຋ໃແຈປໄ ຍັ ຓບຍ ໝາງ຅າກຏູ຃ໄ ທຍ຃ຸຓຽ຋ໃ າ຺ ຌຌັໄ . ຾ຉໃ ຊາໄ ນາກຉບໄ ຄກາຌຽປຈັ ກາຌ຋ຈ຺ ຖບຄເຈໜໃ ຄ, ຋ໃ ຌບກຽໜບື ແຎ຅າກໜຄັ ຘ຃ື ໃ ູຓື ນົື ຋ໃ ບາ຅າຌຓບຍໝາງເນ,ໄ ຅ະຉບໄ ຄແຈປໄ ຍັ ບະຌຸງາຈ຅າກບາ຅າຌຏູ຃ໄ ທຍ຃ຸຓຘາກໃ ບຌ. 5) ບຸຎະກບຌຉໃ າຄໂ຋ໃ ຌາຓາເຆເໄ ຌກາຌ຋ຈ຺ ຖບຄຉບໄ ຄຘະບາຈ, ຃ທາຓຽຎິຽໄ ຎືບໄ ຌຽຎັຌຎັຈເ຅ຘາ຃ຌັ ດໃ າຄໜໃ ຄ຋ໃ ຽປຈັ ເນໄ ຏຌ຺ ກາຌ຋ຈ຺ ຖບຄຏຈິ ຑາຈ ນົື ຃າຈຽ຃ໃ ບື ຌແຎ຅າກ຃ທາຓຽຎັຌ຅ໃ ຄິ . 6) ບຸຎະກບຌ ນົື ຽ຃ໃ ບື ຄຓບື ໃ ຌື ໂຽຆໃ ຌັ : ຃ຼຄຘາຓຂາ, ຍໃ ບຌ຅ຍັ ນົບຈ຋ຈ຺ ຖບຄ ຾ຖະ ບໃ ຌື ໂ, ຋ໃ ຌາຓາເຆເໄ ຌກາຌ຋ຈ຺ ຖບຄຌຌັໄ ໂ຅ະຉບໄ ຄຌາແຎຽກຍັ ແທຍໄ ໃ ບຌຽກໃ າ຺ ນຄົັ ຅າກຘາຽຖຈັ ກາຌ຋ຈ຺ ຖບຄ຾ຖທໄ . 7) ຃ທຌຽປຈັ ກາຌ຋ຈ຺ ຖບຄເຌນບໄ ຄ຋ຈ຺ ຖບຄຉາຓຽທຖາ຋ໃ ກາໜຈ຺ ຽ຋ໃ າ຺ ຌຌັໄ , ຍໃ ຃ທຌຽປຈັ ທຼກເຌນບໄ ຄ຋ຈ຺ ຖບຄຑຼຄ ຃ຌ຺ ຈຼທ, ງບໄ ຌທໃ າຊາໄ ນາກຽກຈບູຍຈັ ຉຽິ ນຈຂຌໄ ຅ະຍໃ ຓເຏປູ ໄ ຾ຖະ ຍໃ ຘາຓາຈຆໃ ທງແຈ຋ໄ ໃ ທຄ຋ຌັ ຽທຖາແຈ.ໄ 8) ຽຓໃ ບື ຉບໄ ຄກາຌເຆ຋ໄ າຈຖະຖາງ຋ໃ ກຼຓແທ,ໄ ຉບໄ ຄນຌົິ ບບກ຅າກຂທຈເຘໃ ຍກິ ຽກ (Beaker) ກໃ ບຌ, ຿ຈງນຌົິ ບບກ ຓາຎະຓາຌຽ຋ໃ າ຺ ກຍັ ຅າຌທຌ຋ໃ ຉບໄ ຄກາຌ຅ະເຆ,ໄ ຍໃ ຉບໄ ຄນຌົິ ບບກຓານາົ ງຽກຌແຎງບໄ ຌ຅ະຽປຈັ ເນຘໄ ຌິໄ ຽຎືບຄ຋າຈຽ຃ຓ຿ຈງ ຍໃ ຓຎະ຿ນງຈ. ຊາໄ ຋າຈຖະຖາງ຋ໃ ນົຌິ ບບກຓາ຾ຖທໄ ຌຽໄ ນບົື , ເນຊໄ ບກຘໃ ທຌ຋ໃ ຽນົບື ຌຖໄ ຄ຺ ເຌບໃ າຄ, ຍໃ ຉບໄ ຄຊບກກຍັ ຖຄ຺ ແຎ ເຌຂທຈຉໃ ຓື ບກ, ຋ຄັ ຌຽໄ ຑໃ ບື ຎບໄ ຄກຌັ ກາຌຎະຎ຺ຌກຌັ (Contamination). 9) ຊາໄ ບາຆຈິ ນົື ຍາຽຆ ນົື ຋າຈຽ຃ຓ຋ໃ ຽຎັຌບຌັ ຉະຖາງຊືກຏິທໜຄັ ນົື ຽຘບືໄ ຏາໄ ຉບໄ ຄປຍປບໄ ຌຖາໄ ຄບບກຈທໄ ງຌາໄ ຋ຌັ ຋, ງບໄ ຌຓ຋າຈຽ຃ຓນົາງຆະຌຈິ ຆຓຏໃ າຌຽຂາ຺ໄ ແຎເຌຏິທໜຄັ ແຈດໄ ໃ າຄແທທາ ຾ຖະ ຽກຈຽຎັຌຑຈິ ຂຌໄ ຓາແຈ,ໄ ຽຆໃ ິຄ ຾ຉໃ ຖະ຃ຌ຺ ຅ະຓ຃ທາຓປູຘໄ ກ ນົື ຽກຈຑຈິ ຾ຉກຉໃ າຄກຌັ . 10) ນາໄ ຓ຋ຈ຺ ຖບຄຆຓິ ຋າຈຽ຃ຓ ນົື ຋າຈຖະຖາງ, ງບໄ ຌ຋າຈຽ຃ຓຘໃ ທຌນົາງຽຎັຌຑຈິ ບາຈຽກຈບຌັ ຉະຖາງແຈ,ໄ ຌບກ຅າກທໃ າ຅ະແຈປໄ ຍັ ຃າຘໃ ຄັ ຅າກບາ຅າຌຏູ຃ໄ ທຍ຃ຸຓເນຎໄ ະຉຍິ ຈັ . 11) ນາໄ ຓເຆຓໄ ຅ື ຍັ ຋າຈຽ຃ຓເຈໂດໃ າຄຽຈຈັ ຂາຈ ຾ຖະ ຑະງາງາຓຍໃ ເນຘໄ ໃ ທຌບໃ ຌື ໂຂບຄປໃ າຄກາງຊກື ຋າຈຽ຃ຓຽນໃ າົ຺ ຌຈໄ ທໄ ງ. ຌບກ຅າກທໃ າ຅ະແຈປໄ ຍັ ຃າຘໃ ຄັ ຅າກບາ຅າຌຏູ຃ໄ ທຍ຃ຸຓເນຎໄ ະຉຍິ ຈັ . 12) ນາໄ ຓຊບກຌາໄ ຖຄ຺ ເຌບາຆຈິ ຽຂຓັໄ ຂຸຌໄ ຉໃ າຄໂ, ຾ຉໃ ຃ໃ ບງໂຊບກບາຆຈິ ຽຂຓັໄ ຂຸ ຌໄ ຖຄ຺ ເຌຌາໄ ຾ຍຍຆາໄ ໂ ຑບໄ ຓກຍັ ຃ຌ຺ ຉະນບົ ຈຽທຖາ. 13) ຽຓໃ ບື ຉບໄ ຄກາຌ຅ະຈຓ຺ ຋າຈຽ຃ຓ, ນາໄ ຓຌາ຋າຈຽ຃ຓຓາຈຓ຺ ຿ຈງກຄ຺ , ຃ທຌເຆຓໄ ຑື ຈັ ກໃ ຌິ ຋າຈຽ຃ຓຌຌັໄ ຽຂາ຺ໄ ຈຄັ ຑຼຄຽຖກັ ຌບໄ ງ (ຍໃ ຉບໄ ຄຘູຈ຾ປຄໂ) ຿ຈງຊນື ບົ ຈ຋ໃ ເຘໃ ຋າຈຽ຃ຓແທນໄ ໃ າຄໂ. 14) ບກ຺ ຆຈິ (Oxides) ຂບຄ຋າຈຍາຄຆະຌຈິ ຽຎັຌ຾ກ໅ຘຑຈິ ຽຆໃ ຌັ : ບກ຺ ຆຈິ ຓາຈ, ຌ຿ຉຕ຾ຆຌ ຾ຖະ ຾ກ໅ຘປາ຿ຖ ຾ຆຌ (Halogen), ຾ກ໅ຘປ຿ຈຕຆຸຌຒ຺ທ (Hydrogen sulfide) ກໃ ຽຎັຌ຾ກ໅ຘຑຈິ ຽຆໃ ຌັ ຈຼທກຌັ , ກາຌ຋ຈ຺ ຖບຄເຈໜໃ ຄ຋ໃ ກໃ ຼທຂບໄ ຄກຍັ ຾ກ໅ຘຽນໃ າົ຺ ຌ຃ໄ ທຌຽປຈັ ເຌຉູຈໄ ູຈ຃ທຌັ . 15) ນາໄ ຓຊຓິໄ ຋າຈ຾ຂຄຉໃ າຄໂ຋ໃ ຍໃ ຉບໄ ຄກາຌຽຆໃ ຌັ : ແຓຂໄ ຈແຒ ນົື ຽ຅ງໄ ຉບຄ຋ໃ ເຆ຾ໄ ຖທໄ ຾ຖະ ບໃ ຌື ໂ ຖຄ຺ ເຌບາຄຌາໄ ດໃ າຄ ຽຈຈັ ຂາຈ, ຃ທຌຊຓິໄ ເຌກະຉໃ າຂຽໄ ນງບືໄ ຋ໃ ຅ຈັ ແທເໄ ນ.ໄ 2

16) ນາໄ ຓຌາ຾ກທໄ ບໃ ບຌຽຆໃ ຌັ : ກະຍບກຉທຄ (Measuring cylinder), ຅ທງ຾ງກ (Glass funnel) ແຎເນໄ ຃ທາຓປບໄ ຌ, ງບໄ ຌ຅ະຽປຈັ ເນຖໄ ະຖາງເຆທໄ ຼກຍໃ ແຈ.ໄ 17) ນາໄ ຓຌາຍກິ ຽກ຋ໃ ເຆເໄ ຌນບໄ ຄ຋ຈ຺ ຖບຄຓາເຆຉໄ ກັ ຌາໄ ຈໃ ຓື , ຽຊຄິ ທໃ າ຅ະຽຍໃ ຄິ ຘະບາຈກໃ ຉາຓ, ງບໄ ຌບາຈຓ຋າຈຽ຃ຓ ຉກ຺ ຃າໄ ຄດໃ ູ. 18) ນົຄັ ກາຌ຋ຈ຺ ຖບຄ຾ຉໃ ຖະ຃ຄັໄ ຉບໄ ຄຖາໄ ຄຓເື ນຘໄ ະບາຈ ຿ຈງຘະຽຑາະດໃ າຄງໃ ຄິ ກໃ ບຌກຌິ ບານາຌ ງບໄ ຌເຌຽທຖາຽປຈັ ກາຌ຋ຈ຺ ຖບຄບາຈຓ຋າຈຽ຃ຓ຋ໃ ຽຎັຌບຌັ ຉະຖາງຉຈິ ດໃ ູກໃ ແຈ.ໄ 19) ນາໄ ຓຘູຍດາເຌນບໄ ຄ຋ຈ຺ ຖບຄ ງບໄ ຌກາຌຘູຍດາບາຈຽປຈັ ເນ຋ໄ າຈ຋ໃ ຉຈິ ແຒແຈຄໄ ໃາງຉຈິ ແຒແຈໄ ນົື ບາຈຽປຈັ ເນໄ ບະຌຸຑາກ຋າຈຽ຃ຓ຋ໃ ຖະຽນງກາງຽຎັຌບາງຊກື ຽຏາ຺ ເຌຽທຖາຘຸຍດາ ຾ຖທໄ ຊກື ຈຈູ ຽຂາ຺ໄ ແຎເຌຎບຈ. 20) ນາໄ ຓກຌິ ບານາຌເຌນບໄ ຄ຋ຈ຺ ຖບຄ ງບໄ ຌບາຈຓ຋າຈຽ຃ຓຎະຎ຺ຌກຍັ ບານາຌ຋ໃ ປຍັ ຎະ຋າຌຽຂາ຺ໄ ແຎຽຆໃ ຌັ : ບາຈດໃ ູ ເຌຑາຆະຌະເຘໃ ບານາຌ, ຑາຆະຌະ຋ໃ ເຘໃ ຌາໄ ຘາຖຍັ ຈໃ ຓື ນົື ຋ໃ ຓຂື ບຄ຋ໃ າຌ, ຽຆໃ ຄິ ຋າຈຽ຃ຓຍາຄຆະຌຈິ ຓຑຈິ ນົື ຽຎັຌ ບຌັ ຉະຖາງຉໃ ຘຸຂະຑາຍແຈ.ໄ 21) ຽຓໃ ບື ຽຘບືໄ ຏາໄ ຋ໃ ເຘໃ ດໃ ູຉຈິ ແຒ, ນາໄ ຓ຾ຖໃ ຌ, ຉບໄ ຄຑະງາງາຓຈຍັ ແຒກໃ ບຌ ຿ຈງຌບຌກຄິໄ ຖຄ຺ ຽ຋ຄິ ຑຌືໄ ຾ຖທໄ ຍບກເນໄ ໝໃ ຽູ ຑບື ຌຆໃ ທງ຿ຈງເຆຏໄ າໄ ໜາໂ ຃ຸຓປບຍຉທ຺ ນົື ເຆຏໄ າໄ ຽຆຈັ ຉທ຺ ຋ໃ ຎຼກ຃ຸຓຽ຋ຄິ ຾ຎທແຒເນຈໄ ຍັ ກໃ ແຈ.ໄ 22) ຽຓໃ ບື ຽກຈແຒແໝເໄ ຌນບໄ ຄ຋ຈ຺ ຖບຄ, ຅ະຉບໄ ຄປຍຓບຈຉະກຼຄເຌນບໄ ຄ຋ຈ຺ ຖບຄເນໝໄ ຈ຺ ຾ຖະ ຌາ຋າຈຽ຃ຓ຋ໃ ຉຈິ ແຒຄໃາງບບກແຎເນນໄ ໃ າຄ຅າກແຒນາົ ງ຋ໃ ຘຸຈ ຽຆໃ ຄິ ຏູຎໄ ະຉຍິ ຈັ ກາຌ຋ຈ຺ ຖບຄ຋ຸກ຃ຌ຺ ຃ທຌ຋ໃ ຅ະຉບໄ ຄປູ຾ໄ ນໃ ຄົ ຋ໃ ຽກຍັ ຽ຃ໃ ບື ຄ ຈຍັ ຽຑຄ ຾ຖະ ປູ຅ໄ ກັ ທ຋ິ ເຆ,ໄ ຋ຄັ ຌຽໄ ຑໃ ບື ຘະຈທກເຌກາຌຌາຓາເຆແໄ ຈ຋ໄ ໃ ທຄ຋ຌັ ຽທຖາ. 23) ຊາໄ ນາກທໃ າຏູ຋ໄ ຈ຺ ຖບຄຽກຈບຸຍຈັ ຉຽິ ນຈເຌຽທຖາ຋າກາຌ຋ຈ຺ ຖບຄ, ຉບໄ ຄຖາງຄາຌບຸຍຈັ ຉຽິ ນຈ຋ໃ ຽກຈຂຌໄ ຋ຸກ຃ຄັໄ ຉໃ ບາ຅າຌຏູ຃ໄ ທຍ຃ຸຓ, ຍໃ ທໃ າ຅ະຽກຈນົາງ ນົື ຌບໄ ງຽ຋ໃ າ຺ ເຈກໃ ຉາຓ. 24) ກໃ ບຌຌາຽບາ຺ ຋າຈຖະຖາງເຌຂທຈແຎເຆ,ໄ ຅ະຉບໄ ຄຽຍໃ ຄິ ຆໃ ຋ື າຈຽ຃ຓຽ຋ຄິ ຘະຖາກຉຈິ ຂທຈ຋າຈຖະຖາງດໃ າຄຌບໄ ງ ຘບຄ຃ຄັໄ , ຽຑໃ ບື ເນ຾ໄ ຌໃ ເ຅ທໃ າເຆ຋ໄ າຈຽ຃ຓ຋ໃ ຉບໄ ຄກາຌຍໃ ຏຈິ . 25) ຽຓໃ ບື ຅ະເຆ຋ໄ າຈຽ຃ຓ຋ໃ ຽຎັຌບຌັ ຉະຖາງ ນົື ຋າຈ຋ໃ ທໃ ບຄແທຉໃ ຎະຉກິ ຖິ ງິ າ ນົື ຋າຈ຋ໃ ຓກໃ ຌິ ຽໝຌັ ຽຆໃ ຌັ : ຾ຍຌ຿ຆ ບຖກົຕທ຺ (Benzoyl chloride), ຒ຺ຈຘະຒຖຈັ ຉຕກົຕທ຺ (Phosphorous tri-chloride), ຿ຍົຓຓຌິ (Bromine) ຾ຖະ ບໃ ຌື ໂ ຅ະຉບໄ ຄຎະຉຍິ ຈັ ເຌຉູຈໄ ຈູ ຃ທຌັ . 26) ຑາຆະຌະ຾ກທໄ ຋ໃ ປບໄ ຌ຅ະຽຍໃ ຄິ ຃ກື ຍັ ຑາຆະຌະ຾ກທໄ ຋ໃ ຽດັຌ, ຈໃ ຄັ ຌຌັໄ ຃ທຌເນຽໄ ທຖາຈຌ຺ ຌາຌຑຘຓ຺ ຃ທຌເຌກາຌ ເນຑໄ າຆະຌະ຾ກທໄ ຋ໃ ປບໄ ຌຽດັຌຖຄ຺ . 27) ຌາໄ ຋ໃ ເຆເໄ ຌກາຌຽກຈຎະຉິກຖິ ິງາຽ຃ຓ຅ະຉບໄ ຄເຆຌໄ າໄ ກໃ ຌັ ຋ຸກ຃ຄັໄ , ຾ຉໃ ຍໃ ຉບໄ ຄເຆຒໄ ຸ ຓຽຒືບງຽກຌ຃ທາຓ຅າ ຽຎັຌຽຆໃ ຌັ : ເຆຖໄ າໄ ຄບຸຎະກບຌຽຎັຌຉຌ຺ໄ . ງບໄ ຌທໃ າກທໃ າ຅ະກໃ ຌັ ແຈຉໄ ບໄ ຄເຆຽໄ ທຖາ ຾ຖະ ຃ໃ າເຆ຅ໄ ໃ າງນາົ ງ. 28) ຽຓໃ ບື ເຆ຃ໄ ບຌຽຈຌຽຆ (Condenser) ນາໄ ຓຽຎຈຌາໄ ຽຂາ຺ໄ ຃ບຌຽຈຌຽຆ຾ຍຍ຾ປຄໂ, ງບໄ ຌ຅ະຽປຈັ ເນຘໄ ູຌຽຘງຌາໄ ແຎ຿ຈງຍໃ ຓຎະ຿ນງຈ, ຃ທຌຽຎຈຌາໄ ຽຂາ຺ໄ ຃ບຌຽຈຌຽຆ຾ຍຍຽຍາ຺ ໂກໃແຈ.ໄ 29) ຽທຖາຉຓ຺ໄ ຋າຈຖະຖາງ ນົື ເນ຋ໄ າຈຽກຈຎະຉກິ ຖິ ງິ າກຌັ ເຌນົບຈ຋ຈ຺ ຖບຄ, ຅ະຉບໄ ຄນຌັ ຎາກນບົ ຈ຋ຈ຺ ຖບຄ ບບກນໃ າຄ຅າກຉທ຺ ຽບຄ ຾ຖະ ນໃ າຄ຅າກ຃ຌ຺ ບໃ ຌື ໂຑບໄ ຓ. 3

30) ກາຌ຋ຈ຺ ຖບຄເຈໂ຋ໃ ຽປຈັ ເນຽໄ ກຈຘູຌງາກາຈ, ຑາຆະຌະ຋ໃ ເຆ຅ໄ ະຉບໄ ຄໜາຑ຋ໃ ຅ະ຋ຌ຺ ຉໃ ຃ທາຓຈຌັ ຑາງຌບກ ແຈ.ໄ 31) ຂທຈຍຌັ ຅຋ຸ າຈຖະຖາງ ນົື ບຸຎະກບຌບໃ ຌື ໂ຋ໃ ຓຉທ຺ ຋າຖະຖາງບຄ຺ ຃ະ຋າຈຍຌັ ຅ດຸ ໃ ູ, ນາໄ ຓເຆຈໄ ບຌບຈັ ຎິຈຎາກ ຂທຈດໃ າຄຽຈຈັ ຂາຈ, ງບໄ ຌຉທ຺ ຋າຖະຖາງບຄ຺ ຃ະ຋າຈກຈັ ງາຄແຈຽໄ ປຈັ ເນ຋ໄ າຈຖະຖາງຽຎິຽໄ ຎືບໄ ຌ ຾ຖະ ຅ະຽບາ຺ ຈບຌບຈັ ງາຄ ບບກ຅າກຂທຈແຈງໄ າກງບໄ ຌຈບຌບຈັ ຽຍບືໄ ຄຖໃ ຸຓຍທຓ. 32) ນາໄ ຓຊຓິໄ ຿ຖນະຌາຉບບຓ຋ໃ ຽນົບື ຅າກກາຌ຋ຈ຺ ຖບຄຖຄ຺ ເຌບໃ າຄຌາໄ , ງບໄ ຌ຅ະຽກຈຎະຉກິ ຖິ ງິ າກຍັ ຌາໄ ດໃ າຄປຸ ຌ ຾ປຄ, ຅ະຉບໄ ຄ຋າຖາງຈທໄ ງຽນາົ຺ໄ (Alcohol) ຘາກໃ ບຌ, ຾ຖທໄ ຅ໃ ຄຊບກຖຄ຺ ເຌບໃ າຄຌາໄ . 33) ຽຓໃ ບື ກາຌ຋ຈ຺ ຖບຄເຈໜໃ ຄເຆ຋ໄ າຈ຋ໃ ຽຎັຌບຌັ ຉະຖາງ ນົື ຽຎັຌກາຌ຋ຈ຺ ຖບຄ຋ໃ ບາຈຖະຽຍຈແຈ,ໄ ຏູ຋ໄ ຈ຺ ຖບຄ຃ທຌ ເຘໃ ຾ທໃ ຌຌຖິ ະແຑຽຑໃ ບື ຎບໄ ຄກຌັ ບຌັ ຉະຖາງ຋ໃ ບາຈ຅ະຽກຈຂຌໄ . 34) ຽຓໃ ບື ຘາຽຖຈັ ກາຌ຋ຈ຺ ຖບຄ, ຉບໄ ຄ຋າ຃ທາຓຘະບາຈຑຌືໄ ຿ຉະ຋ຈ຺ ຖບຄ, ກທຈຘບຍຽ຃ໃ ບື ຄເຌຉູ ໄ ຾ຖະ ເຘໃ ກະ຾຅ ປຼຍປບໄ ງ, ຾ຖທໄ ຖາໄ ຄຓເື ນຘໄ ະບາຈກໃ ບຌບບກ຅າກນບໄ ຄ຋ຈ຺ ຖບຄ. 35) ຉບໄ ຄ຃ຈິ ດໃ ູຘະຽໝທໃ າ, ຉບໄ ຄຽປຈັ ກາຌ຋ຈ຺ ຖບຄຈທໄ ງ຃ທາຓຖະຓຈັ ຖະທຄັ ຋ໃ ຘຸຈ, ຃ທາຓຎະໝາຈຂາຈຘະຉບິ າຈ ກໃ ເນຽໄ ກຈບຌັ ຉະຖາງຉໃ ຉທ຺ ຽບຄແຈ.ໄ 2. ຂ຃ໄ ທຌຎະຉຍິ ຈັ ຽຓໃ ບື ຋າຈຽ຃ຓຉກ຺ ຽປໃ ງ ຽຓໃ ບື ຋າຈຽ຃ຓຉກ຺ ຽປໃ ງບາຈຽກຈບຌັ ຉະຖາງແຈນໄ າກຍໃ ຖະຓຈັ ຖະທຄັ ເນຈໄ , ຋ຄັ ຌງໄ ບໄ ຌ຋າຈຽ຃ຓຍາຄຆະຌຈິ ຽຎັຌຑຈິ ຉໃ ປໃ າຄກາງຽຓໃ ບື ຊກື ກຍັ ຏທິ ໜຄັ ນົື ຘູຈຈຓ຺ , ຍາຄຆະຌຈິ ຉຈິ ແຒແຈຄໄ ໃາງ. ຈໃ ຄັ ຌຌັໄ ຽຓໃ ບື ຋າຈຽ຃ຓຉກ຺ ຽປໃ ງ຅ະຉບໄ ຄປຍຽກຍັ ກທາຈເນປໄ ຼຍປບໄ ງ຋ຌັ ຋, ຉໃແຎຌ຅ໄ ະຂກໃ າທຽຊຄິ ຂ຃ໄ ທຌຎະຉຍິ ຈັ ຽຓໃ ບື ຋າຈຽ຃ຓ຾ຉໃ ຖະຆະຌຈິ ຉກ຺ ຽປໃ ງ. 1) ຋າຈ຋ໃ ຽຎັຌ຋າຈ຾ຂຄ (Solid, Dry substance) ຽຓໃ ບື ຋າຈຽ຃ຓ຋ໃ ຽຎັຌ຋າຈ຾ຂຄຉກ຺ ຽປໃ ງ, ຃ທຌເຆງໄ ູ ກທາຈຖທຓກຌັ ເຘໃ ເຌຍໃ ທຄຉກັ ນົື ຽ຅ງໄ ຾ຂຄກໃ ບຌ ຾ຖທໄ ຅ໃ ຄຌາແຎເຘໃ ເຌຑາຆະຌະ. 2) ຋າຈຖະຖາງ຋ໃ ຽຎັຌບາຆຈິ (Acid solutions) ຽຓໃ ບື ບາຆຈິ ຉກ຺ ຽປໃ ງ຅ະຉບໄ ຄປຍປບໄ ຌຽປຈັ ເນຽໄ ຅ບື ຅າຄຈທໄ ງຌາໄ ກໃ ບຌ ຾ຖທໄ ຿ປງ຿ຆຈາ຾ບຘ (Soda ash) ນົື ຌາຉແຍ຃າ຿ຍຌຈັ ນົື ຋າຈຖະຖາງຍາຽຆ, ຽຑໃ ບື ຽປຈັ ເນບໄ າຆຈິ ຽຎັຌກາຄ, ຉໃ ຅າກຌຌັໄ ຅ໃ ຄຖາໄ ຄຈທໄ ງຌາໄ ເນຘໄ ະບາຈ. ຂ຃ໄ ທຌຖະທຄັ : ຽຓໃບື ຊບກຌາໄ ຖຄ຺ ຽ຋ຄິ ບາຆຈິ ຽຂຓັ ໄ ຂຸຌໄ ຋ໃຉກ຺ ຽປໃ ງຽຆໃຌັ : ບາຆຈິ ຓາຈຽຂຓັ ໄ ຂຸຌໄ , ຅ະຓ຃ທາຓປບໄ ຌຽກຈຂຌໄ ນາົ ງ ຾ຖະ ບາຆຈິ ບາຈ຅ະຒ຺ຄໄ ບບກຓາ, ຅ໃຄ຃ທຌ຃ໃ ບງໂຊບກຌາໄ ຖຄ຺ ແຎ຅າຌທຌນົາງ, ຽຑໃບື ເນບໄ າຆຈິ ຽ຅ບື ຅າຄ ຾ຖະ ຃ທາຓປບໄ ຌ຋ໃຽກຈຂຌໄ ຖທຓ຋ຄັ ກາຌຒ຺ຄໄ ຅ະຌບໄ ງຖຄ຺ . 3) ຋າຈຖະຖາງ຋ຽຎັຌຍາຽຆ (Alkali solutions): ຽຓໃ ບື ຋າຈຽ຃ຓ຋ໃ ຽຎັຌຍາຽຆຉກ຺ ຽປໃ ງ຅ະຉບໄ ຄຊບກຌາໄ ຖຄ຺ ແຎ, ຽຑໃ ບື ນຸົຈ຃ທາຓຽຂຓັໄ ຂຸຌໄ ຂບຄຍາຽຆ຾ຖທໄ ຽຆຈັ ເນ຾ໄ ນຄໄ ຿ຈງເຆແໄ ຓ຋ໄ ໃ ຓຐບງຓຈັ ຋ໃ ຎາງຘາຖຍັ ຈູຈຆຍັ ຌາໄ ຽ຋ຄິ ຑຌືໄ (Mop) ຑະງາງາຓຍໃ ເນຒໄ ຺ຄໄ ຽທຖາຽຆຈັ , ຽຌໃ ບື ຄ຅າກ຋າຈຖະຖາງຍາຽຆ຅ະຽປຈັ ເນຑໄ ຌືໄ ຓໃ ຌື , ຽຓໃ ບື ຖາໄ ຄຈທໄ ງຌາໄ ນາົ ງໂ຃ຄັໄ ຾ຖທໄ ງຄັ ຍໃ ໝຈ຺ , ຃ທຌເຆຂໄ ຆໄ າງ຿ປງຍຖຽິ ທຌ຋ໃ ຍາຽຆຉກ຺ ຽປໃ ງ຾ຖທໄ ຽກຍັ ກທາຈຆາງບບກແຎ, ຅ະຆໃ ທງ຾ກຍໄ ຌັ ນາຌແໄ ຈ.ໄ 4

4) ຋າຈ຋ໃ ຖະຽນງຄໃາງ (Volatile solvents): ຽຓໃ ບື ຋າຈຽ຃ຓ຋ໃ ຖະຽນງຄໃາງຉກ຺ ຽປໃ ງ຅ະຖະຽນງກາງຽຎັຌບາງ ດໃ າຄແທທາ, ຍາຄຆະຌຈິ ຉຈິ ແຒແຈຄໄ ໃາງ, ຍາຄຆະຌຈິ ຽຎັຌບຌັ ຉະຖາງຉໃ ຏທິ ໜຄັ ຾ຖະ ຎບຈ, ກາຌ຋າ຃ທາຓຘະບາຈ຋າຈຖະ ຽນງຄໃາງຽປຈັ ແຈຈໄ ໃ ຄັ ຌ:ໄ ກ. ຊາໄ ຋າຈ຋ໃ ຉກ຺ ຽປໃ ງຓຎະຖຓິ າຌຌບໄ ງ, ເຆຏໄ າໄ ຓຌ຺ ນົື ຽຘຈຏາໄ ຽຆຈັ ຊູບບກ. ຂ. ຊາໄ ຋າຈ຋ໃ ຉກ຺ ຽປໃ ງຌຌັໄ ຓຎະຖຓິ າຌນາົ ງ, ຽປຈັ ເນ຾ໄ ນຄໄ ຿ຈງເຆແໄ ຓ຋ໄ ໃ ຓຐບງຓຈັ ຋ໃ ຎາງຘາຖຍັ ຽຆຈັ ຊູ, ຽຓໃ ບື ຽຆຈັ ຾ຖທໄ ກໃ ຌາຓາເຘໃ ຊຄັ ຽກຍັ ຾ຖະ ຘາຓາຈຌາແຎເຆບໄ ກແຈຉໄ າຓຉບໄ ຄກາຌ. 5) ຋າຈ຋ໃ ຽຎັຌຌາໄ ຓຌັ (Oil substance): ຋າຈຑທກຌຽໄ ຆຈັ ບບກແຈ຿ໄ ຈງເຆຌໄ າໄ ນົາງໂ, ຽຓໃ ບື ຽຆຈັ ບບກ຾ຖທໄ ຑຌືໄ ຍຖຽິ ທຌ຋ໃ ຋າຈຉກ຺ ຽປໃ ງ຅ະຓໃ ຌື , ຅ໃ ຄຉບໄ ຄຖາໄ ຄຈທໄ ງ຾ຒັຍ (ຘະຍູຐໃ ຸ ຌ) ບກ຃ຄັໄ ໜໃ ຄ, ຽຑໃ ບື ເນ຋ໄ າຈ຋ໃ ຉຈິ ດໃ ູບບກແຎເນໝໄ ຈ຺ . 6) ຋າຈຍານບົ ຈ (Mercury): ຽຌໃ ບື ຄ຅າກ຋າຈຍາ ນົບຈຍໃ ທໃ າ຅ະດໃ ູເຌປູຍ຾ຍຍເຈຖທໄ ຌ຾ຉໃ ຽຎັຌບຌັ ຉະຖາງຉໃ ຘໃ ຄິ ຋ໃ ຓຆທຈິ ຋ຄັ ຌຌັໄ , ງບໄ ຌຽຎັຌບຌັ ຉະຖາງຉໃ ຖະຍຍ຺ ຎະຘາຈ, ຽປຈັ ເນຓໄ ບາກາຌ຋າຄຎະຘາຈຽຆໃ ຌັ : ກາໄ ຓຆຌໄ ຽຉຌັໄ , ຓຌຄຄ຺ , ຃ທາຓ຅າຽຘໃ ບື ຓ, ຊາໄ ແຈປໄ ຍັ ຽຂາ຺ໄ ແຎເຌຎະຖຓິ າຌນາົ ງໂ, ບາຈ ຽປຈັ ເນ຾ໄ ຂຌຂາຑກິ າຌ ນົື ຽຊຄິ ຉາງແຈ.ໄ ຈໃ ຄັ ຌຌັໄ ກາຌ຋ຈ຺ ຖບຄ ເຈ຋ໃ ກໃ ຼທຂບໄ ຄກຍັ ຋າຈຍານົບຈຉບໄ ຄເຆ຃ໄ ທາຓຖະຓຈັ ຖະທຄັ ເນນໄ າົ ງ, ເຌກຖະຌ຋ໃ ຋າຈຍານບົ ຈຽປໃ ງທ຋ິ ກາຌ຋ໃ ຊກື ຉບໄ ຄ ຃ທຌຎະຉຍິ ຈັ ຈໃ ຄັ ຌ:ໄ ກ. ກທາຈ຋າຈຍານົບຈຓາກບຄຖທຓກຌັ . ຂ. ຽກຍັ ຋າຈຍານບົ ຈ຿ຈງເຆຽໄ ຃ໃ ບື ຄຈຈູ (ຽຍໃ ຄິ ປູຍຑາຍ຋ໃ 1) ຃. ຊາໄ ຍຖຽິ ທຌ຋າຈຍານົບຈຉກ຺ ຽປໃ ງຓປບງ຾ຉກ, ຅ະຓ຋າຈຍານົບຈຽຂາ຺ໄ ແຎດໃ ູ຋າຄເຌ຅ໃ ຄຘາຓາຈຽກຍັ ຍານົບຈ ຿ຈງເຆຽໄ ຃ໃ ບື ຄຈູຈຈໃ ຄັ ກໃ າທແຈ,ໄ ຃ທຌຎິຈປບງ຾ຉກຌຌັໄ ຈທໄ ງຂຽໄ ຏິຄໄ ຋າຑຌືໄ ໜາໂ, ຽຑໃ ບື ກຌັ ກາຌຖະຽນງຂບຄຍານົບຈ ນົື ບາຈເຆຐໄ ໃ ຸ ຌຓາຈ຿ປງຖຄ຺ , ຍານບົ ຈ຅ະຎໃ ຼຌຽຎັຌ຋າຈຎະຘຓ຺ ຆຸຌຒ຺ທ (Sulfide) ຾ຖທໄ ຽກຍັ ກທາຈບກ຃ຄັໄ ໜໃ ຄ. 3. ບຌັ ຉະຖາງ຅າກ຋າຈຽ຃ຓ ຽຌໃ ບື ຄ຅າກ຋າຈຽ຃ຓ຋ຸກຆະຌຈິ ຓບຌັ ຉະຖາງດໃ ູເຌ຿ຉຂບຄຓຌັ ນາົ ງຌບໄ ງ຾ຉກຉໃ າຄກຌັ , ຏູຎໄ ະຉຍິ ຈັ ກາຌ຋ຈ຺ ຖບຄຽ຃ ຓ຃ທຌ຋ໃ ຅ະຉບໄ ຄປູບໄ ຌັ ຉະຖາງ຅າກ຋າຈຽ຃ຓຽນໃ າົ຺ ຌຑໄ ບໄ ຓ, ຽຑໃໃ ບື ຅ະເນບໄ ຌັ ຉະຖາງ຋ໃ ຅ະຽກຈຂຌໄ ຌບໄ ງຖຄ຺ ນົື ຍໃ ຓ. ທ຋ິ ໜໃ ຄ຋ໃ ຅ະນຸົຈບຌັ ຉະຖາງ຅າກ຋າຈຽ຃ຓແຈກໄ ໃ ຃:ື ຊາໄ ຽຎັຌແຎແຈຑໄ ະງາງາຓນກົ ຖຼໄ ຄ຋າຈ຋ໃ ຽຎັຌຑຈິ , ຾ຉໃ ຊາໄ ນາກ຅າຽຎັຌຉບໄ ຄເຆກໄ ໃ ຃ທຌເຆຈໄ ທໄ ງ຃ທາຓຖະຓຈັ ຖະທຄັ ນົື ຆບກນາທ຋ິ ຎບໄ ຄກຌັ ແທກໄ ໃ ບຌຽຆໃ ຌັ : ກາຌເຆບໄ າຆຈິ ຽຂຓັໄ ຂຸ ຌໄ ເຌກາຌ຋ຈ຺ ຖບຄ຅ະຉບໄ ຄຊບກບາຆຈິ ຽຂຓັໄ ຂຸ ຌໄ ເຌຉູຈໄ ູຈ຃ທຌັ ນົື ຊາໄ ນາກທໃ າຏຌ຺ ຂບຄຎະຉກິ ຖິ ງິ າ຅ະຽກຈ຾ກ໅ຘຑຈິ , ກໃ ຉບໄ ຄຽປຈັ ເຌຉູຈໄ ຈູ ຃ທຌັ ຽຎັຌຉຌ຺ໄ . 5

ບຌັ ຉະຖາງ຅າກ຋າຈຽ຃ຓຉໃ ຘຸຂະຑາຍຂບຄ຃ຌ຺ ຌຌັໄ ຽກຈ຅າກ຋າຈຽ຃ຓຽຂາ຺ໄ ແຎເຌປໃ າຄກາງ, ຽຆໃ ຄິ ຽຂາ຺ໄ ແຈໄ 3 ຋າຄ຃:ື ຋າຄຎາກ, ຋າຄຈຄັ ຾ຖະ ຋າຄຏທິ ໜຄັ . ຽຓໃ ບື ຋າຈຽ຃ຓຽຂາ຺ໄ ແຎເຌປໃ າຄກາງບາຈຽປຈັ ເນຽໄ ກຈບຌັ ຉະຖາງແຈນໄ ົາກນາົ ງດໃ າຄ ຽຆໃ ຄິ ຾ຖທໄ ຾ຉໃ ຆະຌຈິ ຾ຖະ ຎະຖຓິ າຌຂບຄ຋າຈຽ຃ຓຖທຓ຋ຄັ ແຖງະຽທຖາ຋ໃ ແຈຘໄ າຏຈັ ນົື ຘູຈຈຓ຺ ຋າຈຌຌັໄ ໂຈທໄ ງ. ຋າຈຽ຃ ຓຍາຄຆະຌຈິ ຽຓໃ ບື ຽຂາ຺ໄ ແຎເຌປໃ າຄກາງບາຈຊກື ຋າຖາງແຈ,ໄ ຍາຄຆະຌຈິ ບາຈຊກື ຂຍັ ຊໃ າງບບກຓາ຋າຄຎັຈຘະທະ, ຍາຄ ຆະຌຈິ ບາຈຽກຈຎະຉກິ ຖິ ງິ າກຍັ ຋າຈບໃ ຌື ໂແຈ຋ໄ າຈເໝໃ ຽກຈຂຌໄ ຾ຖະ ບາຈບບກຖຈິ ຽຓໃ ບື ຓ຃ທາຓຽຂຓັໄ ຂຸຌໄ ນົາງຑ. ຈທໄ ງ ຽນຈຏຌ຺ ຌກໄ າຌເຆ຋ໄ າຈຽ຃ຓ຅ໃ ຄ຅າຽຎັຌ຅ະຉບໄ ຄຘກຘາເນຽໄ ຂາ຺ໄ ເ຅ດໃ າຄຽຖກິ ຽຆໃ ຄິ ຽຊຄິ ບຌັ ຉະຖາງ຋ໃ ຅ະຽກຈຂຌໄ , ຽຑໃ ບື ນາ຋າຄ ຎບໄ ຄກຌັ ແທກໄ ໃ ບຌ. ຉາຉະຖາຄ 1: ຉທ຺ ດໃ າຄ຋າຈຽ຃ຓ຋ໃ ຽຎັຌບຌັ ຉະຖາງຉໃ ບະແທງະທະຂບຄປໃ າຄກາງ຿ຈງກຄ຺ ບະແທງະທະ ຋າຈຽ຃ຓ ຏທິ ໜຄັ Aluminium chloride anhydrous Ammonium sulfide Aminophenol Acetic anhydride Benzenesulfonyl chloride Benzyl bromide Bromobenzene Butyl acetate Butyl alcohol Ethylene dioxide Hexanoic acid Hydrogen Hydrogen halide Methylamine Nickel Nitroanilines Phosphorous pentaoxide Sodium sulfide ຎບຈ Acraldehyde Allyl bromide ຖະຍຍ຺ ນາງເ຅ Allyl alcohol Benzyl chloride Boron trifluoride Bromomethane 2-Butanone Chlorosulfonic acid Phosphorouspentachloride Dimethylsulfate Hydrogen sulfide Phosphoroustrichloride Acetyl acetone 2-4-5-Trichlorophenol Acetic anhydride Acetyl bromide Allyl chloride Acetic acid p - Benzoquinone Acetyl chlorid Benzoyl chloride Ammonia Chromium trioxide Benzyl bromide Cyclohexane Bromine Cyclohexanone Cresols Cyclohexanol 6

ຉາ Ethanethiol Ethyl acetate Fluorine Hexane ຉຍັ Hydrogen halide Methylamine ນທ຺ ເ຅ Nitroethane Oxalic acid ຘະໝບຄ Phenol Phosphorous pentachloride Phosphorous trichloride Sodium peroxide Stannic chloride Acetyl bromide Acetic acid Acetaldehyde Acetic anhydride Acetone Acetyl chloride Allyl chloride Allyl bromide Allyl alcohol Ammonia Ammonium sulfide Aniline Benzene p - Benzoquinone Benzyl bromide Benzoyl peroxide Benzoyl chloride Bromine Bromobenzene Chloroform Chromium trioxide Cresols Cyclohexanone Dimethylsulfate Ethanethiol Ethyl acetate Fluorine Formic acid Hydrogen peroxide Hydrogen halide Iodine Methylamine Nitroethane Oxalic acid Phenol Phosphorous pentachloride Phosphorous trichloride Sodium peroxide Sodium sulfide Sulfuric acid Toluene Bromoethane Ethyl acetate Pentachloroethane Xylenol 2- 4- 5-Trichlorophenol Acetone Aniline Ammonium sulfide Acetaldehyde Benzene Allyl chloride Carbon disultide Aniline Chloroform Bromoethane N - Ethylaniline Carbon tetrachloride Methoxyethane Ethylamine Pentachloroethane Hydrogen sulfide N - Methylaniline Propan - 2 - ol 7

ແຉ Trimethylamine Pyridine ຽຖບື ຈ Allyl alcohol Ethyl acetate Xylenols 2 - 4 -5 - Trichlorophenol Acetaldehyde Benzene Carbon monoxide N - Ethylaniline 2 – Methoxyethanol N - Methylaniline Pentachloroethane Xylene ບຌັ ຉະຖາງຂບຄ຋າຈຽ຃ຓຽຎັຌ຃ຸຌຖກັ ຘະຌະຘະຽຑາະຉທ຺ ຂບຄ຋າຈຽ຃ຓ຾ຉໃ ຖະຆະຌຈິ ຋າຈຽ຃ຓຍາຄຆະຌຈິ ຓຑຈິ ນົາງຓຖກັ ຘະຌະກຈັ ນຼໄ ຌ, ບາງຽຎັຌບຌັ ຉະຖາງ, ຽປຈັ ເນຖໄ ະ຃າງຉາ ຾ຖະ ຖະຍຍ຺ ນາງເ຅ ຾ຖະ ບໃ ຌື ໂ. ຍາຄຆະຌຈິ ຓ ຑຈິ ຌບໄ ງ຾ຉໃ ຉຈິ ແຒແຈຄໄ ໃາງ ນົື ຖທຓກຍັ ຋າຈຍາຄຆະຌຈິ ຅ະຖະຽຍຈແຈ.ໄ ຂຓໄ ູຌຽນໃ າົ຺ ຌຽໄ ປາ຺ ຃ທຌ຅ະຉບໄ ຄຘກຘາແທ,ໄ ຽຓໃ ບື ຌາ ຋າຈຽ຃ຓຽນໃ າົ຺ ຌຌັໄ ຓາເຆ຅ໄ ະແຈເໄ ຆຈໄ ທໄ ງ຃ທາຓຖະຓຈັ ຖະທຄັ ຾ຖະ ນາ຋າຄຎບໄ ຄກຌັ ບຌັ ຉະຖາງແທກໄ ໃ ບຌ, ຅ະຽຎັຌທ຋ິ ໜໃ ຄ ຋ໃ ຆໃ ທງນຸົຈບຌັ ຉະຖາງ຋ໃ ຅ະຽກຈຂຌໄ ຾ກໃ ຉທ຺ ຽປາ຺ ແຈ,ໄ ບຌັ ຉະຖາງ຋ໃ ທ຺ ໂແຎ຋ໃ ຽກຈ຅າກ຋າຈຽ຃ຓຌຌັໄ ບາຈ຾ຍໃ ຄບບກແຈໄ ຈໃ ຄັ ຌ:ໄ A. ຋າຈ຋ໃ ຽຂາ຺ໄ ກຌັ ຍໃ ແຈໄ (Incompatible chemical) ຓ຋າຈຽ຃ຓຍາຄຆະຌຈິ ຽຓໃ ບື ຎະຘຓ຺ ກຍັ ຋າຈບໃ ຌື ຅ະຽກຈ ຎະຉກິ ຖິ ງິ າປຸຌ຾ປຄ, ຖະຽຍຈ, ຖຸກຉຈິ ແຒ ນົື ເນ຾ໄ ກ໅ຘຑຈິ ແຈ.ໄ ຈໃ ຄັ ຌຌັໄ ຅ໃ ຄຍໃ ຃ທຌເນ຋ໄ າຈຽ຃ຓຽນໃ າົ຺ ຌຎໄ ະຘຓ຺ ກຌັ ງບໄ ຌ຅ະ ຽກຈບຌັ ຉະຖາງຂຌໄ ແຈ,ໄ ຋າຈ຋ໃ ຍໃ ຃ທຌຎະຘຓ຺ ກຌັ ຘະ຾ຈຄແທເໄ ຌຉາຉະຖາຄຂາໄ ຄຖໃ ຸຓຌ:ໄ ຉາຉະຖາຄ 2 ຉທ຺ ດໃ າຄ຋າຈຽ຃ຓ຋ໃ ຎະຘຓ຺ ກຌັ ຍໃ ແຈໄ ຋າຈຽ຃ຓ ຍໃ ຃ທຌຎະຘຓ຺ ກຍັ ຋າຈຽ຃ຓ ຍໃ ຃ທຌຎະຘຓ຺ ກຍັ Acetylene Chlorine Acetic acid Chromic acid Bromine Alkaline metals Nitric acid Chloride dioxide Copper Hydroxyl compounds Copper Fluorine Ethylene glycol Silvcr Perchloric acid Mcrcury Peroxide Permanganates Ammonia Water Methane Tetrachloromethane Phosphirne (or other chlorinated Hydrogen sulfide hydrocarbons ) Acetylene Carbon dioxide Hydrogen peroxide The halogen 8

Ammonium Mercury Flammable liquid Ammonium nitrate anhydrous Chlorine Calcium Chromic acid Ammonium nitrate lodine Bromine Hydrogen peroxide Aniline Hydrofluoric acid Bromine ( anhydrous) Nitric acid Acid Carbon (activated) Metal powders Sodium peroxide Chlorates Flammable liquid Chlorates The halogen Nitrites Sulfer Fluorine Isolate from everything Nitric acid Hydrogen peroxide Hydrocarbon Fluorine Ammonia Acetylene (Butane, Propane Chlorine Butadiene Methane benzene gasoline Bromine Propane (or other petroleum gases) turpentine etc) Chromic acid Hydrogen Sodium carbide Sodium peroxide Turpentine Benzene Hydrocyanic acid Nitric acid Calcium hypochlorite All oxidizing agents Alkali Ammonia salt Acids Hydrofluoric acid Ammonia Metal powders Sulfur (anhydrous) (aqueous or anhydrous) Hydrogen peroxide Copper Chromium Iron Most metals or their salt Alcohols Acetone Organic material Aniline Nitro methane Flammable liquid Combustible material Hydrogen sulfide Fuming nitric acid Oxidizing gases 9

Chromic acid Acetic acid Iodine Acetylene Naphthalene Mercury Ammonia Chlorine Camphor Nitric acid (aqueous or anhydrous) Oxalic acid Glycerin (concentrated) Hydrogen Perchloric acid Turpentine Acetylene Alcohol Sodium Fulminic acid Potassium Flammable liquid Sodium peroxide Ammonia Potassium chlorate In general Acetic acid Potassium Same as for bromine Sulfuric acid Aniline permanganate Flammable liquids Chromic acid Silver Flammable gases Hydrocyanic acid Silver Hydrogen sulfide Mercury Ammonium Acetic anhydride compounds Bismuth and its alloys Tetrachloromethane Alcohol Carbon dioxide Paper water Wood Ethyl or methyl Tetrachloromethane alcohol Carbon dioxide Glacial acetic acid Water Acetic anhydride Sulfuric and other Benzaldehyde acids Carbon disulfide Glycerin Glycerin Ethylene glycol Ethylene glycol Benzaldehyde Ethyl acetate Sulfuric acid Methyl acetate Acetylene Furfural Oxalic acid Potassium chlorate Tataric acid Potassium perchlorate Potassium permanganate or 10

compounds with similar light metals sush as sodium lithium) B. ຋າຈແທແຒ (Flammable) ໝາງຽຊຄິ ຋າຈຽ຃ຓ຋ໃ ແທແຒຖຸກຉຈິ ແຒແຈຄໄ ໃາງ, ຋າຈແທແຒຓ຋ຄັ ຋ໃ ຽຎັຌ຋າຈ຾ຂຄ, ຋າຈ຾ນທົ ຾ຖະ ຾ກ໅ຘ. ຋າຈ຾ຂຄແທແຒ຅ະຓບຌັ ຉະຖາງຌບໄ ງກທໃ າ຋າຈ຾ນທົ ຾ຖະ ຾ກ໅ຘ, ຘາຖຍັ ຋າຈ຾ນົທແທແຒຌຌັໄ ຓກັ ຅ະຓຖກັ ຘະຌະຖະຽນງກາງຽຎັຌບາງແຈຈໄ , ງບໄ ຌຓ຅ຈຸ ຎະກາງແຒ (Flash point) ຉໃ າ (຅ຈູ ຎະກາງແຒ ໝາງ ຽຊຄິ ບຸຌນະຑູຓ຋ໃ ຋າຈຽ຃ຓຘາຓາຈເນບໄ າງຖະຽນງແຈຑໄ ຼຄຑ຋ໃ ຅ະຎະຘຓ຺ ກຍັ ບາກາຈ ຾ຖທໄ ຖຸກຽຎັຌແຒ ນົື ຖະຽຍຈຽຓໃ ບື ຊກື ຅ຈູ ) ຽຓໃ ບື ບາງຉຈິ ແຒ຅ະຖຸກຖາຓແຎນາຉຌ຺ໄ ຉແຈ.ໄ ຋າຈຽ຃ຓຎະຽຑຈຌຊໄ ທື ໃ າຽຎັຌບຌັ ຉະຖາງນາົ ງ ຾ຖະ ຊາໄ ນາກທໃ າຓ ຅ຈຸ ຎະກາງແຒຉໃ າກທໃ າ ນົື ເກ຃ໄ ຼຄກຍັ ບຸຌນະຑູຓນບໄ ຄຽ຋ໃ າ຺ ເຈ, ບຌັ ຉະຖາງກໃ ຅ະງໃ ຄິ ຓນາົ ງຂຌໄ ຽ຋ໃ າ຺ ຌຌັໄ ຽຆໃ ຌັ ຿ຉຖ຾ູ ບຌ (Toluene) ຓ຅ຈຸ ຎະກາງແຒ຋ໃ 4 ຅ະຖຸກຉຈິ ແຒແຈຄໄ ໃາງກທໃ າຽຓຉາ຿ຌຖ (methanol) ຽຆໃ ຄິ ຓ຅ຈຸ ຎະກາງແຒ 16 . ຿ຈງ຋ໃ ທ຺ ແຎ຾ຖທໄ ຋າຈ຋ໃ ຅ຈັ ທໃ າແທແຒນົາງ຅ະຓ຅ຈຸ ຎະກາງແຒຉໃ າກທໃ າ 22 , ຘໃ ທຌ຋າຈ຋ໃ ຅ຈັ ທໃ າແທແຒຌຌັໄ ຅ະຓ຅ຈຸ ຎະກາງແຒຖະນທໃ າຄ 22 - 66 ຉໃ ແຎຌ຅ໄ ະຂງກ຺ ຉທ຺ ດໃ າຄ຋າຈແທແຒເຌຉາຉາຖາຄ 3. ຉາຉະຖາຄ 3 ຉທ຺ ດໃ າຄ຋າຈແທແຒ ຋າຈຽ຃ຓ ຅ຈຸ ຎະກາງແຒ ( ) ຖກັ ຘະຌະ Acetal -20 ແທແຒນາົ ງ Acetaldehyde -38 ແທແຒນົາງ Acetic acid 43 ແທແຒ Acetic anhydride 54 ແທແຒ Acetone -18 ແທແຒນາົ ງ Acetonitrile 6 ແທແຒນາົ ງ Acetylacetone 34 ແທແຒ Acetylene - ແທແຒນາົ ງ Acrolein -26 ແທແຒນົາງ Allyl alcohol 21 ແທແຒນາົ ງ Allyl bromide -1 ແທແຒນົາງ Allyl chloride -32 ແທແຒນາົ ງ Allyl iodide ແທແຒນົາງ Amyl alcohol 19-43 ແທແຒ iso-Amyl nitrate 10 ແທແຒນາົ ງ 11

Benzene -11 ແທແຒນົາງ Benzylamine 63 ແທແຒ Benzyl chloride 60 ແທແຒ Bromo benzene 51 ແທແຒ Buta-1 , 3-diene -7 ແທແຒນົາງ Butane -60 ແທແຒນາົ ງ Butan-2-ol 24-29 ແທແຒ 2-Butanone -7 ແທແຒນາົ ງ Butyl acetate 27 ແທແຒ Butyl acrylate 49 ແທແຒ Carbon disulfide -30 ແທແຒນາົ ງ Chlorobenzene 29 ແທແຒ Chloroethane -50 ແທແຒນາົ ງ 2-Chloroethanol 60 ແທແຒ Chloromethane 0 ແທແຒນາົ ງ Chloropropane -18 ແທແຒນົາງ Chloronaldehyde 13 ແທແຒນົາງ Cyclohexane -20 ແທແຒນົາງ Cyclohexanol 68 ແທແຒ Cyclohexanone 44 ແທແຒ Cyclohexene -60 ແທແຒນາົ ງ Cyclohexylamine 32 ແທແຒ Dibutyl ether 25 ແທແຒ 1 – 2 – Dichloroethane 13 ແທແຒນາົ ງ Diethylamine -26 ແທແຒນົາງ Diisobutylene 22 ແທແຒນົາງ Diisopropylamine -1 ແທແຒນົາງ Dimethyl ether -41 ແທແຒນົາງ 1 - 4-Dioxan 12 ແທແຒນາົ ງ Ethanethiol 21 ແທແຒນາົ ງ Ethanol 12 ແທແຒນົາງ 12

Ethyl acetate -4.4 ແທແຒນາົ ງ Ethyl benzene 15 ແທແຒນົາງ Ethyl butyrate 26 ແທແຒ Ethylene oxid -15 ແທແຒນົາງ Ethyl formate -20 ແທແຒນາົ ງ Ethyl nitrate 10 ແທແຒນາົ ງ Heptane -4 ແທແຒນາົ ງ Hexane -23 ແທແຒນາົ ງ Hydrogen cyanide -18 ແທແຒນາົ ງ Isoprene -53 ແທແຒນາົ ງ Isopropyl acetate 4 ແທແຒນາົ ງ Methane thiol -18 ແທແຒນາົ ງ Methanol 10 ແທແຒນາົ ງ Methyl acetate -9 ແທແຒນາົ ງ Methylamine 0 ແທແຒນາົ ງ Methyl formate -19 ແທແຒນາົ ງ Methylpropene -7 ແທແຒນາົ ງ Nitromethane 35 ແທແຒ Paraldehyde 17 ແທແຒນາົ ງ Pentane -49 ແທແຒນາົ ງ Pentan-2-one 7 ແທແຒນົາງ Pentyl acetate 25 ແທແຒ Petroleum ether -17 ແທແຒນົາງ Piperidine 16 ແທແຒນົາງ Propane -104 ແທແຒນົາງ Propene -108 ແທແຒນົາງ Propanal -9 ແທແຒນາົ ງ Propionic acid 54 ແທແຒ Pyridine 20 ແທແຒນົາງ Styrene 31 ແທແຒ Tetrahydrofuran -17 ແທແຒນາົ ງ 13

Toluene 4.4 ແທແຒນົາງ Triethylamine -7 ແທແຒນາົ ງ Vinyl bromide -8 ແທແຒນາົ ງ Xylenes 17 ແທແຒນາົ ງ C. ຋າຈກຈັ ນຼໄ ຌ (Corrosive) ໝາງຽຊຄິ ຋າຈຽ຃ຓ຋ໃ ຘາຓາຈກຈັ ຏທິ ໜຄັ ນົື ຋າບຌັ ຉະຖາງຉຽຌບືໄ ຽງໃ ບື ຂບຄ ປໃ າຄກາງຽຓໃ ບື ຘາຏຈັ , ຽປຈັ ເນຽໄ ຎັຌປບງແໝໄ ນົື ຃ຌັ , ຋າຈກຈັ ນຼໄ ຌຘໃ ທຌນົາງແຈ຾ໄ ກໃ ຋າຈຑທກບາຆຈິ ຾ຖະ ຍາຽຆຉໃ າຄໂ ຿ຈງຘະຽຑາະບາຆຈິ ຾ຖະ ຍາຽຆ຋ໃ ຓ຃ທາຓຽຂຓັໄ ຂຸ ຌໄ ຘູຄໂ, ຅ະຘະ຾ຈຄ຃ຸຌຖກັ ຘະຌະແຈຈໄ . ຈໃ ຄັ ຌຌັໄ ເຌກາຌຽຂາ຺ໄ ນບໄ ຄ຋ຈ຺ ຖບຄ, ຅ໃ ຄຍໃ ຃ທຌເນປໄ ໃ າຄກາງ ນົື ຘໃ ທຌເຈຘໃ ທຌໜໃ ຄຂບຄປໃ າຄກາງຘາຏຈັ ຋າຈຽນໃ ົາ຺ ຌໄ ຾ຖະ ຊາໄ ນາກປູທໄ ໃ າຊກື ຋າຈຽ຃ຓ຅ະ ຉບໄ ຄປຍປບໄ ຌຖາໄ ຄບບກຈທໄ ງຌາໄ ຋ຌັ ຋. ຋າຈກຈັ ນຼໄ ຌຌບກ຅າກ຅ະຽຎັຌ຋າຈຑທກບາຆຈິ ຾ຖະ ຍາຽຆຉໃ າຄໂ຾ຖທໄ ຋າຈຽ຃ຓຍາຄຆະຌຈິ ກໃ ຓຖກັ ຘະຌະກຈັ ນຼໄ ຌແຈຽໄ ຆໃ ຌັ : Acetyl bromide Dimethyl sulfate Acetyl chloride Disulfur dichloride Aluminium chloride anhydrous Fluorine Ammonia solution Formic acid Ammonium sulfide solution Fuming sulfuric acid Benzenesulfonyl chloride Hexanoic acid Benzoyl chloride Hydrazine solutions Benzylamine Hydrazine salt Chloroacetyl chloride Hydroiodic acid 2-chlorobenzaldehyde Hydrobromic acid Chlorosulfonic acid Hydrochloric acid Dichloroacetic acid Hydrofluoric acid 2 , 4-Dichlorophenol Hydrogen cyanide Diketen Hydroxylammonium salts Iodoacetic acid Silver nitrate Isobutyric acid Sodamide Mercaptoacetic acid Sodium ethoxide Nitric acid Sodium methoxide Nitrogen tetraoxide Sodium hydroxide Orthophosphoric acid Sodium hypochloride solution 14

Osmic acid Sodium peroxide Perchloric acid Sodium sulfide Phosphorous pentachloride Sulfur dichloride Phosphorous trisulfide Sulfuric acid Phosphorous pentasulfide Sulfuryl chloride Phosphorous pentoxide Thionyl chloride Phosphorous trichloride Trichloroacetic acid Phosphoryl chloride Trichloroacetyl chlorid Potassium hydroxide Trifluoroacetic acid Propionic acid Trimethylchlorosilane Propionyl chloride Xylenols D. ຋າຈຽ຃ຓ຋ໃ ເນບໄ າງຽຎັຌຑຈິ ໝາງຽຊຄິ ຋າຈຽ຃ຓ຋ໃ ເນບໄ າງຽຆໃ ຄິ ຽຓໃ ບື ຘູຈຈຓ຺ ຽຂາ຺ໄ ແຎເຌປໃ າຄກາງ຅ຌ຺ ຓຎະຖຓິ າຌ ນົາງຑ, ຅ະຽຎັຌບຌັ ຉະຖາງ ນົື ຽຎັຌຑຈິ ຉໃ ປໃ າຄກາງແຈ.ໄ ຾ຉໃ ຃ທາຓປຸຌ຾ປຄ ຾ຖະ ຖກັ ຘະຌະຂບຄກາຌຽກຈຑຈິ ຌຌັໄ ຅ະ ຾ຉກຉໃ າຄກຌັ ບບກແຎຉາຓຆະຌຈິ ຂບຄບາງຂບຄ຋າຈຽ຃ຓ ຾ຖະ ຃ທາຓຉາໄ ຌ຋າຌຉໃ ຋າຈຽ຃ຓຂບຄ຾ຉໃ ຖະ຃ຌ຺ ຉໃແຎຌຂໄ ງກ຺ ຉທ຺ ດໃ າຄ຋າຈຽ຃ຓ຋ໃ ເນບໄ າງຽຎັຌຑຈິ ຈໃ ຄັ ຌ:ໄ Acetonitrile Chlorophenols Acetyl bromide Chloropropanes Acetyl chloride Chromyl chloride Acrolein Cyclohexylamine Aldrin Dichloromethane Allyl alcohol 2, 5-dichloronitrobenzel Allyl bromide N, N-diethylaniline Allyl chloride Diethyl ether Allyl iodide Diethyl sulfate 2-Aminoethanol N, N-dimethylaniline Ammonium sulfide solution Dimethyl ether iso-Amyl nitrite Dimethyl sulfate Aniline Dinitrobenzene Benzene 2, 4-dinitrotoluene Benzonitrile Ethanethiol Benzyl bromide N-ethylaniline Bromoethane Ethylbenzene 15

Bromomethane Iodomethane Butyl acetate 2-Methoxyethanol Butylamine Methyl acetate Carbondisulfide Methyl propionate Carbon tetrachloride N-Methylaniline Chloroanilines Methyl formate Chlorobenzene Nitrobenzene 2-Chloroethanol Nitrophenols Chloroform Nitrotoluenes Pentachloroethane Toluidines Propylamine 2, 4-trichlorobenzene mine Pyridine Trichloroethylene Tetrachloroethylene Vinyl cyanide Toluene Xylenes ຉາຉະຖາຄ 4 ປູຍຘຌັ ງາຖກັ ຽ຋ຄິ ຘະຖາກ຋ໃ ຉຈິ ດໃ ູຑາຆະຌະຍຌັ ຅຋ຸ າຈຽ຃ຓ ປູຍຘຌັ ງາຖກັ (Pictograms) ຎະຽຑຈ຋າຈຽ຃ຓ຋ໃ ເຆຘໄ ຌັ ງາຖກັ - ທຈັ ຊຸຖະຽຍຈ - ຋າຈ຋ໃ ຽກຈຎະຉກິ ຖິ ງິ າແຈຽໄ ບຄ - ຋າຈຽຎບກ຺ ຆຈິ ບຄ຺ ຃ະ຋າຈ - ຋າຈແທແຒ (຾ກ໅ຘ, ຋າຈ຾ນົທ, ຋າຈ຾ຂຄ). - ຋າຈ຋ໃ ຽກຈຎະຉກິ ຖິ ງິ າແຈຽໄ ບຄເຌບາກາຈ. - ຋າຈ຋ໃ ຽກຈ຃ທາຓປບໄ ຌແຈຽໄ ບຄ. - ຋າຈ຋ໃ ຘາຏຈັ ຌາໄ ຾ຖທໄ ເນ຾ໄ ກ໅ຘແທແຒ. - ຋າຈຽຎບຈ຺ ຆຈິ ບຄ຺ ຃ະ຋າຈ. - ຋າຈບກ຺ ຆແຈ ນົື ຋າຈຽຖໃ ຄັ ກາຌຉຈິ ແຒ (຾ກ໅ຘ, ຋າຈ຾ນທົ , ຋າຈ຾ຂຄ). - ຍໃ ຉຈິ ແຒ຾ຉໃ ຆໃ ທງເນ຋ໄ າຈບໃ ຌື ຽກຈກາຌຖຸກແໝໄ ແຈຈໄ ຂຌໄ . 16

- ຽຎັຌ຋າຈ຋ໃ ຘາຓາຈເນບໄ ກ຺ ຆ຾ຆຌບບກຓາຽຖໃ ຄັ ກາຌຖຸກແໝ,ໄ ຽຓໃ ບື ຘາຏຈັ ກຍັ ຋າຈແທແຒ ຽຆໃ ຌັ ແປ຿ຈຕ຾ຆຌຽຎບກ຺ ຆຈິ , ກາຖກຕົ ທ຺ , ບາ຿ຓຌ ບບຓຌຉຕຈັ . - ຾ກ໅ຘຑາງເຉ຃ໄ ທາຓຈຌັ . - ບາຈຽກຈຖະຽຍຈແຈ,ໄ ຽຓໃ ບື ຊກື ກະ຋ຍ຺ ດໃ າຄ຾ປຄ ນົື ແຈປໄ ຍັ ຃ທາຓປບໄ ຌຘູຄ຅າກຑາງຌບກ ຽຆໃ ຌັ ຾ກ໅ຘບກ຺ ຆ຾ຆຌ, ຾ກ໅ຘຌ຿ຉຕ຾ຆຌ຾ນົທ, ບາງ ກາກ຿ຍຌກິ . - ທຈັ ຊຸກຈັ ນຼໄ ຌ. - ຓຖກັ ຘະຌະເຌກາຌ຋າຖາງຽຌບືໄ ຽງບື ຂບຄຘໃ ຄິ ຓ ຆທຈິ ແຈຍໄ າຄຆະຌຈິ , ຓບາງຖະຽນງ຋ໃ ຽປຈັ ເນໄ ຽກຈ຃ທາຓຖະ຃າງຽ຃ບື ຄຉໃ ຉາ ຾ຖະ ຖະຍຍ຺ ຋າຄ ຽຈຌນາງເ຅ ຉທ຺ ດໃ າຄຽຆໃ ຌັ : ບາຆຈິ ຓາຈ, ບາ ຆຌິ ຉຕກິ , ຌາຉປຈຕກ຺ ຆຈິ ຽຎັຌຉຌ຺ໄ - ຃ທາຓຽຎັຌຑຈິ ແທທາປຸຌ຾ປຄ (ຽຎັຌບຌັ ຉະຖາງ ຽຊຄິ ຆທຈິ ) - ທຈັ ຊຸຖທຓຉທ຺ ກຍັ ບກ຺ ຆ຾ຆຌຽຆໃ ຌັ : ບະຖູຓຌ ບບຓຌຉຕຈັ , ບາ຿ຓຽຌບບຓຌຉຕຈັ ຽຎັຌຉຌ຺ໄ . - ກາຌຖະ຃າງຽ຃ບື ຄຉໃ ຈທຄຉາ, ຏທິ ໜຄັ . - ກາຌຽປຈັ ເນແໄ ທຉໃ ກາຌກະຉຸຌໄ ບາກາຌ຾ຑຉໄ ໃ ຏທິ ໜຄັ . - ບາຈ຅ະ຃າງຽ຃ບື ຄຉໃ ຋າຄຽຈຌນາງເ຅ ນົື ຽປຈັ ເນໄ ຽນຄາ຺ ຌບຌ ນົື ຓຌຄຄ຺ . - ຃ທາຓຽຎັຌຑຈິ ປາໄ ງ຾ປຄ. 17

- ກາຌກໃ ຓະຽປຄັ . - ກາຌຽປຈັ ເນແໄ ທຉໃ ກາຌກະຉຸຌໄ ບາກາຌ຾ຑຉໄ ໃ ຖະຍຍ຺ ຋າຄຽຈຌິ ນາງເ຅. - ຃ທາຓຽຎັຌຑຈິ ຉໃ ຖະຍຍ຺ ຘຍຑຌັ . - ຃ທາຓຽຎັຌຑຈິ ຉໃ ຖະຍຍ຺ ບະແທງະທະຽຎ຺າໄ ໝາງ ດໃ າຄຘະຽຑາະຽ຅າະ຅ຄ຺ . - ກາຌກໃ ເນຽໄ ກຈກາຌກາງຑຌັ ຂບຄຽຆຖຘຍຑຌັ . - ຃ທາຓຽຎັຌບຌັ ຉະຖາງ຅າກກາຌຘາຖກັ (ກໃ ຌິ ຾ຘຍຈຄັ ). - ຃ທາຓຽຎັຌບຌັ ຉະຖາງຉໃ ຘໃ ຄິ ຾ທຈຖບໄ ຓເຌຌາໄ (຋ຄັ ແທທາປຸ ຌ຾ປຄ ຾ຖະ ຃ໃ ບງປຸ ຌ຾ປຄຂຌໄ ຽຖບືໄ ງໂ). 4. ກາຌຽກຈບຸຍຈັ ຉຽິ ນຈ ຾ຖະ ທ຋ິ ຾ກແໄ ຂ ບຸຍຈັ ຉຽິ ນຈບາຈຽກຈຂຌໄ ແຈເໄ ຌນບໄ ຄ຋ຈ຺ ຖບຄ, ຊາໄ ນາກທໃ າຏູ຋ໄ ຈ຺ ຖບຄຽປຈັ ຈທໄ ງ຃ທາຓຎະໝາຈຂາຈຘະຉິ ນົື ຂາຈ ຃ທາຓຖະຓຈັ ຖະທຄັ , ຂາຈ຃ທາຓຽບາ຺ ເ຅ເຘໃ ເຌຽຖໃ ບື ຄ຋ໃ ຋ຽປຈັ ກາຌ຋ຈ຺ ຖບຄ. ທ຋ິ ຋າຄໜໃ ຄ຋ໃ ຅ະຆໃ ທງນຸົຈກາຌຽກຈບຸຍຈັ ຉິ ຽນຈກໃ ຃ຏື ູຈໄ າຽຌຌກາຌ຋ຈ຺ ຖບຄ຅ະຉບໄ ຄບໃ າຌຂ຃ໄ ທຌຎະຉຍິ ຈັ ເຌນບໄ ຄ຋ຈ຺ ຖບຄຘາກໃ ບຌ ຾ຖະ ຎະຉຍິ ຈັ ຉາຓດໃ າຄຽຂຓັໄ ຄທຈ, ກາຌຽກຈບຸຍຈັ ຉຽິ ນຈເຌນບໄ ຄ຋ຈ຺ ຖບຄຌຌັໄ ຓແຈນໄ າົ ງກຖະຌ, ຅ະຂ຾ງກກໃ າທບບກຽຎັຌຂໂໄ ຑບໄ ຓ຋ຄັ ທ຋ິ ຾ກແໄ ຂຈໃ ຄັ ຌ:ໄ a) ແຒແໝໄ ຽຌໃ ບື ຄ຅າກກາຌ຋ຈ຺ ຖບຄ຋າຄຽ຃ຓເຌນບໄ ຄ຋ຈ຺ ຖບຄຌຌັໄ , ຍາຄ຃ຄັໄ ຅ະຉບໄ ຄເຆຉໄ ະກຼຄ຾ກ໅ຘຈທໄ ງ, ກາຌເຆໄ ຉະກຼຄ຾ກ໅ຘຌຌັໄ ນາກທໃ າ຾ຎທແຒດໃ ູເກກໄ ຍັ ຋າຈ຋ໃ ຉຈິ ແຒຄໃາງ ນົື ຋າຈ຋ໃ ຓ຅ຈຸ ຎະກາງແຒ (Flash point) ຉໃ າ, ຿ບກາຈຓ຋ໃ ຅ະຽກຈແຒກໃ ງໃ ຄິ ນົາງຂຌໄ ຈທໄ ງ, ຅ໃ ຄຉບໄ ຄຽປຈັ ກາຌ຋ຈ຺ ຖບຄຈທໄ ງ຃ທາຓຖະຓຈັ ຖະທຄັ ຾ຖະ ຍໃ ເນ຋ໄ າຈ຋ໃ ຉຈິ ແຒຄໃາງດໃ ູເກແໄ ຒ. ທ຋ິ ຾ກແໄ ຂຽຓໃ ບື ຽກຈບຸຍຈັ ຉຽິ ນຈແຒແໝ,ໄ ຘໃ ຄິ ຋າບຈິ ຋ໃ ຃ທຌຽປຈັ ກໃ ຃ຉື ບໄ ຄປຍປບໄ ຌຓບຈຉະກຼຄເຌນບໄ ຄ຋ຈ຺ ຖບຄເນໄ ໝຈ຺ , ຾ຖທໄ ຌາ຋າຈ຋ໃ ຉຈິ ແຒຄໃາງບບກ຅າກນບໄ ຄ຋ຈ຺ ຖບຄເນນໄ ໃ າຄ຋ໃ ຘຸຈ, ຽຑໃ ບື ຍໃ ເນ຋ໄ າຈຽນໃ າົ຺ ຌຽໄ ຎັຌຽຆບືໄ ແຒແຈ.ໄ ເຌກຖະຌ ຋ໃ ຽກຈແຒແໝຽໄ ຖກັ ຌບໄ ງຽຆໃ ຌັ : ຽກຈເຌຍກິ ຽກ ນົື ຑາຆະຌະ຾ກທໄ ບໃ ຌື ໂ຋ໃ ເຆເໄ ຌກາຌ຋ຈ຺ ຖບຄ, ຅ະຓບຈແຒ຋ໃ ຽກຈຌແໄ ຈໄ ຿ຈງເຆຏໄ າໄ ຽຆຈັ ຿ຉ຋ໃ ຎຼກ຃ຸຓ, ຾ຉໃ ຊາໄ ນາກທໃ າແຒຖຸກຖາຓບບກຓາຽ຋ຄິ ຿ຉະ຋ຈ຺ ຖບຄ ນົື ຽກຈເຌຍຖຽິ ທຌກທາໄ ຄ, ຅ະຉບໄ ຄ ເຆຽໄ ຃ໃ ບື ຄຈຍັ ຽຑຄຽຂາ຺ໄ ຆໃ ທງ຋ຌັ ຋. b) ຾ກທໄ ຍາຈ ຽຌໃ ບື ຄ຅າກບຸຎະກບຌ຋ໃ ເຆເໄ ຌກາຌ຋ຈ຺ ຖບຄ, ຘໃ ທຌນົາງຽຎັຌບຸຎະກບຌ຅າຑທກຽ຃ໃ ບື ຄ຾ກທໄ ຽຆໃ ຄິ ຾ຉກ ແຈຄໄ ໃາງ. ຊາໄ ບຸຎະກບຌຽນໃ າົ຺ ຌ຾ໄ ຉກຏູ຋ໄ ຈ຺ ຖບຄບາຈຊກື ຾ກທໄ ຍາຈແຈ,ໄ ກາຌຘຼຍນົບຈ຾ກທໄ ນົື ຽ຋຿ຓຓຽິ ຉຖຄ຺ ເຌຈບຌບຈັ ງາຄ, ຊາໄ ນາກ຾ກທໄ ນກັ ບາຈ຅ະ຾຋ຄຓແື ຈຽໄ ຆໃ ຌັ ຈຼທກຌັ , ຅ໃ ຄຽນຌັ ແຈທໄ ໃ າບຌັ ຉະຖາງ຋ໃ ຽກຈ຅າກ຾ກທໄ ຍາຈຌຌັໄ ຓແຈນໄ າົ ງ, 18

ຏູ຋ໄ ຈ຺ ຖບຄ຅ະຉບໄ ຄຖະຓຈັ ຖະທຄັ ຍໃ ເນບໄ ຸຎະກບຌຑທກ຾ກທໄ ຾ຉກ ນົື ນກັ , ນາກຑຍ຺ ຽນຌັ ຃ທຌຽກຍັ ກທາຈ຿ຈງແທຽຑໃ ບື ຎບໄ ຄກຌັ ບຌັ ຉະຖາງ຋ໃ ຽກຈຂຌໄ . ທ຋ິ ຾ກແໄ ຂຽຓໃ ບື ຽກຈບຸຍຈັ ຉຽິ ນຈ຾ກທໄ ຍາຈຓ,ື ຉບໄ ຄ຋າກາຌນາໄ ຓຽຖບື ຈ຿ຈງແທ, ຿ຈງເຆຌໄ ທິໄ ຓື ນົື ຏາໄ ຋ໃ ຘະບາຈກຈ຺ ຖຄ຺ ຽ຋ຄິ ຍາຈ຾ຏ, ຊາໄ ຽຖບື ຈງຄັ ບບກນົາງເນງໄ ກ຺ ຘໃ ທຌ຋ໃ ຽຖບື ຈບບກຘູຄກທໃ າຘໃ ທຌບໃ ຌື ໂຂບຄປໃ າຄກາງ, ຾ຖທໄ ນາໄ ຓຽຖບື ຈ ຿ຈງເຆຏໄ າໄ ນົື ຽຆບື ກປຈັ ຖະນທໃ າຄຍາຈ຾ຏກຍັ ນທ຺ ເ຅, ຾ຉໃ ຉບໄ ຄ຾ກບໄ ບກຽຎັຌຍາຄ຃ຄັໄ ຃າທ຅ຌ຺ ຽຖບື ຈດຸຈແນົ, ຾ຖທໄ ຋າ ຃ທາຓຘະບາຈຍາຈ຾ຏຈທໄ ງຽນາົ຺ໄ , ເຘໃ ດາ, ຎິຈຍາຈ຾ຏ, ຊາໄ ນາກ຾ຏເນງໃ ຾ຖະ ຽຖກິ ຃ທຌແຎນາໝ. c) ຋າຈຽ຃ຓຊືກຏິທໜຄັ ຽປາ຺ ປູ຾ໄ ຖທໄ ທໃ າ, ຋າຈຽ຃ຓ຋ຸກຆະຌຈິ ຓບຌັ ຉະຖາງ຾ຉໃ ນົາງຌບໄ ງ຾ຉກຉໃ າຄກຌັ , ຍາຄ ຆະຌຈິ ບບກຖິຈກຈັ ນຼໄ ຌຉໃ ຘໃ ຄິ ຂບຄ ຾ຖະ ຽຌບືໄ ຽງໃ ບື ຽຎັຌບຌັ ຉະຖາງຉໃ ຏິທໜຄັ , ຍາຄຆະຌຈິ ເນບໄ າງ຋ໃ ຖະຽນງຽຎັຌ ບຌັ ຉະຖາງຉໃ ຖະຍຍ຺ ນາງເ຅, ຍາຄຆະຌຈິ ແທແຒຽຎັຌຑຈິ ນົື ຖະຽຍຈແຈ,ໄ ຍາຄຆະຌຈິ ຘາຓາຈຆຓຏໃ າຌຽຂາ຺ໄ ແຎເຌຏທິ ໜຄັ ຽປຈັ ເນຽໄ ກຈບຌັ ຉະຖາງແຈນໄ ົາກນົາງ. ຈທໄ ງຽນຈຏຌ຺ ຌຏໄ ູ຋ໄ ຈ຺ ຖບຄ຅ໃ ຄຍໃ ຃ທຌເນ຋ໄ າຈຽ຃ຓຊກື ຏທິ ໜຄັ ນົື ຽຘບືໄ ຏາໄ . ຊາໄ ປູທໄ ໃ າຊກື ຋າຈຽ຃ຓ, ຍໃ ທໃ າ຅ະຽຎັຌຆະຌຈິ ເຈກໃ ຉາຓ຅ະຉບໄ ຄປຍປບໄ ຌຖາໄ ຄຍຖຽິ ທຌຌຌັໄ ຋ຌັ ຋ຈທໄ ງຌາໄ ນົາງໂ, ຽຑໃ ບື ຍໃ ເນ຋ໄ າຈຽ຃ຓຓ຿ບກາຈ຋າຖາງຽຆຖຏທິ ໜຄັ ນົື ຆຓຽຂາ຺ໄ ແຎເຌຏທິ ໜຄັ ແຈ.ໄ d) ຋າຈຽ຃ຓຽຂາ຺ໄ ຉາ ຽທຖາຽປຈັ ກາຌ຋ຈ຺ ຖບຄນາໄ ຓກຓ຺ໄ ນົື ຽຍໃ ຄເກຽໄ ກຌແຎ, ບາຈຽປຈັ ເນບໄ າງຂບຄ຋າຈຽ຃ຓຽຂາ຺ໄ ຉາ ນົື ຋າຈຽ຃ຓຐ຺ຄໄ ຊກື ຉາແຈ.ໄ ທິ຋຾ກແໄ ຂຽຓໃ ບື ຽກຈບຸ ຍັຈຉິຽນຈ຅າກ຋າຈຽ຃ຓຽຂ຺າໄ ຉາກໃ ຃ື ຅ະຉບໄ ຄຖາໄ ຄຉາ຋ັຌ຋ຈທໄ ງຌາໄ ຅າຌທຌນົາງໂ, ຑະງາງາຓຓຌື ຉາ ຾ຖະ ກະຑຍິ ຉາເຌຌາໄ ຈຌ຺ ໂ, ຊາໄ ຋າຈຽ຃ຓ຋ໃ ຽໄ ຎັຌຍາຽຆຽຂາ຺ໄ ຉາຽຆໃ ຌັ : ຌາຉຕປຈຕກ຺ ຆຈິ , ບາ຿ຓຌບບຓ ຾ຖະ ບໃ ຌື ໂ, ຅ະຽຎັຌບຌັ ຉະຖາງຉໃ ຉານົາງກທໃ າບາຆຈິ , ຅ະຉບໄ ຄປຍປບໄ ຌຖາໄ ຄຈທໄ ງ຋າຈບາຆຈິ ຍົຕກິ (Boric acid) ຋ໃ ຽ຅ບື ຅າຄ, ເຌກຖະຌ຋ໃ ບາຆຈິ ຽຂາ຺ໄ ຉາເນຖໄ າໄ ຄຈທໄ ງ຋າຈຖະຖາງຌາຉຍ຃າ຿ຍຌຈັ ຋ໃ ຽ຅ບື ຅າຄ. e) ກາຌຘູຈບາງ ນົື ຾ກ໅ຘຑຈິ ຽຓໃ ບື ຘູຈບາງຂບຄ຋າຈຽ຃ຓ ນົື ຾ກ໅ຘຑຈິ , ຽຆໃ ຄິ ບາຈຽກຈຂຌໄ ຅າກກາຌ຋ຈ຺ ຖບຄ ນົື ຋າຈ຋ໃ ເຆເໄ ຌກາຌ຋ຈ຺ ຖບຄກໃ ຉາຓ, ຎ຺ກກະຉ຅ິ ະຓບາກາຌຉໃ າຄໂຽກຈຂຌໄ ຽຆໃ ຌັ : ທຌິ ທຼຌ, ຎທຈປາກ, ນາງເ຅ຉຈິ ຂຈັ , ຽ຅ຍັ ນທ຺ ຾ຖະ ບໃ ຌື ໂ, ຽຆໃ ຄິ ຾ຖທໄ ຾ຉໃ ຑຈິ ຂບຄ຋າຈຽ຃ຓຌຌັໄ ໂ, ນາກບາງຌຌັໄ ກຈັ ຽຌບືໄ ຽງໃ ບື ກໃ ຅ະຽປຈັ ເນຖໄ ະ຃າງຉໃ ຖະຍຍ຺ ນາງເ຅ຈທໄ ງ. ທ຋ິ ຾ກແໄ ຂກໃ ຃ື ຽຓໃ ບື ປູທໄ ໃ າຘູຈບາງຂບຄ຋າຈຽ຃ຓ, ຅ະຉບໄ ຄປຍປບໄ ຌບບກແຎ຅າກຍໃ ບຌຌຌັໄ ຾ຖະ ແຎດໃ ູເຌຍໃ ບຌ຋ໃ ຓ ບາກາຈຍຖິຘຸ ຈ, ນາກຑຍ຺ ທໃ າຓຏູນໄ າງເ຅ຽບາ຺ ຾ກ໅ຘຑຈິ ຽຂາ຺ໄ ແຎນົາງ຅ຌ຺ ໝຈ຺ ຘະຉິ ນົື ຆໃ ທງຉທ຺ ຽບຄຍໃ ແຈ,ໄ ຅ະຉບໄ ຄປຍ ປບໄ ຌຌາບບກ຅າກຍໃ ບຌຌຌັໄ ຋ຌັ ຋, ຽຆໃ ຄິ ຏູຽໄ ຂາ຺ໄ ແຎຆໃ ທງຉບໄ ຄເຘໃ ໜາໄ ກາກຎບໄ ຄກຌັ ຾ກ໅ຘຑຈິ ນົື ເຆຽໄ ຃ໃ ບື ຄຆໃ ທງນາງເ຅. f) ກາຌກຌື ກຌິ ຋າຈຽ຃ຓ ຽຌໃ ບື ຄ຅າກບຸຎະກບຌຍາຄດໃ າຄຏູ຋ໄ ຈ຺ ຖບຄເຆຎໄ າກຈຈູ , ຋າຈຽ຃ຓບາຈຑຸຄຽຂາ຺ໄ ຎາກແຈ,ໄ ນາກ ຋າຈຽ຃ຓຌຌັໄ ຽຎັຌ຋າຈຑຈິ ກໃ ງໃ ບຓ຅ະຽກຈບຌັ ຉະຖາງຉໃ ຏູ຋ໄ ຈ຺ ຖບຄ. ທ຋ິ ຾ກແໄ ຂຽຓໃ ບື ກຌື ກຌິ ຋າຈຽ຃ຓຽຂາ຺ໄ ແຎກໃ ຃:ື ຅ະຉບໄ ຄປຍປບໄ ຌຖາໄ ຄຎາກເນຘໄ ະບາຈຽຎັຌບຌັ ຈຍັ ຋າບຈິ ຾ຖະ ຉບໄ ຄ ຘຍື ເນປໄ ູທໄ ໃ າກຌື ຋າຈນງຄັ ຖຄ຺ ແຎ, ຉໃ ຅າກຌຌັໄ ກໃ ເນຈໄ ໃ ຓື ຌາໄ ນົື ຌຓ຺ ນົາງໂ, ຽຑໃ ບື ຽປຈັ ເນຑໄ ຈິ ຽ຅ບື ຅າຄ, ຾ຖທໄ ຽປຈັ ເນບໄ າ຅ຼຌ ຿ຈງເຆຌໄ ທິໄ ກຈ຺ ຿຃ຌຖຌໄ ນົື ກບກແຂໃ ຂາທຎໃ ບງເນບໄ າ຅ຼຌ຅ຌ຺ ກທໃ າ຅ະຓຌາໄ ເຘໂບບກຓາ. 19

5. ກາຌຎບໄ ຄກຌັ ບຸຍຈັ ຉຽິ ນຈເຌນບໄ ຄ຋ຈ຺ ຖບຄ ບຸຍຈັ ຉຽິ ນຈ຋ໃ ຽກຈ຅າກນບໄ ຄ຋ຈ຺ ຖບຄຘໃ ທຌນົາງຌຌັໄ , ຓຘາຽນຈຓາ຅າກຉທ຺ ຍຸກ຃ຌ຺ ຽຎັຌຏູກໄ ະ຋າ, ຽຆໃ ຄິ ບາຈຽປຈັ ຈທໄ ງ຃ທາຓຎະໝາຈຂາຈຘະຉິ ນົື ຃ທາຓຓກັ ຄໃາງຽຆໃ ຌັ : ຍໃ ຎະຉຍິ ຈັ ຉາຓຖະຍຼຍ຃າຘໃ ຄັ ຾ຖະ ຃າ຾ຌະຌາ ນົື ຽປຈັ ເຌຘໃ ຄິ ຍໃ ແຈປໄ ຍັ ບະຌຸງາຈ຅າກບາ຅າຌຏູ຃ໄ ທຍ຃ຸຓ, ກາຌເຆບໄ ຸຎະກບຌ ນົື ຉຈິ ຉຄັໄ ບຸຎະກບຌ຋ໃ ຍໃ ຽໝາະຘຓ຺ ຊກື ຉບໄ ຄກຍັ ຂະຍທຌ ກາຌ຋ຈ຺ ຖບຄ ນົື ເຆບໄ ຸ ຎະກບຌຏິຈຎະຽຑຈກໃ ກເນຽໄ ກຈບຸ ຎະຉຽິ ນຈຂຌໄ ແຈ.ໄ ຌບກ຅າກຌກໄ າຌຍໃ ເຆຽໄ ຃ໃ ືບຄຎໄບຄກຌັ ບຌັ ຉະຖາງ, ກໃ ຊແື ຈທໄ ໃ າຽຎັຌຘາຽນຈຂບຄກາຌຽກຈບຸຍຈັ ຉຽິ ນຈຈທໄ ງຽຆໃ ຌັ ຈຼທກຌັ . ຈໃ ຄັ ຌຌັໄ ນົກັ ກາຌຎບໄ ຄກຌັ ບຸຍຈັ ຉຽິ ນຈ ເຌນບໄ ຄ຋ຈ຺ ຖບຄ຋ໃ ຘາ຃ຌັ ກໃ ຃:ື ຅ະຉບໄ ຄເນ຃ໄ ທາຓປູ຃ໄ ທາຓຽຂາ຺ໄ ເ຅຾ກໃ ຏູ຋ໄ ຈ຺ ຖບຄຽຎັຌຎະຽຈຌັ ຘາ຃ຌັ ເຌຽຖໃ ບື ຄຉໃ າຄໂຈໃ ຄັ ຌ:ໄ 1) ກາຌຎະຉຍິ ຈັ ຉາຓຖະຍຼຍຂຍໄ ຄັ ຃ຍັ ນົື ຃າ຾ຌະຌາ ຖະຍຼຍຂຍໄ ຄັ ຃ຍັ ຉໃ າຄໂ຋ໃ ກາໜຈ຺ ແທເໄ ຌກາຌຽຂາ຺ໄ ນບໄ ຄ຋ຈ຺ ຖບຄ , ຊແື ຈທໄ ໃ າຽຎັຌກາຌຎບໄ ຄກຌັ ບຸຍຈັ ຉຽິ ນຈແຈ,ໄ ງບໄ ຌຊາໄ ນາກທໃ າຏູ຋ໄ ຈ຺ ຖບຄຎະຉຍິ ຈັ ຉາຓຖະຍຼຍຂຍໄ ຄັ ຃ຍັ ຾ຖທໄ ບຸຍຈັ ຉຽິ ນຈ ກໃ ຅ະຍໃ ຽກຈຂຌໄ , ຈໃ ຄັ ຌຌັໄ ຏູ຋ໄ ຈ຺ ຖບຄ຅ໃ ຄ຃ທຌຎະຉຍິ ຈັ ຉາຓຖະຍຼຍຂຍໄ ຄັ ຃ຍັ ດໃ າຄຽຂຓັໄ ຄທຈ, ຽຑໃ ບື ຎບໄ ຄກຌັ ບຌັ ຉະຖາງ຅າກ ບຸຍຈັ ຉຽິ ນຈ. ເຌນທ຺ ຂ຋ໄ ໃ 1. ຽຖໃ ບື ຄຂ຃ໄ ທຌຎະຉຍິ ຈັ ເຌນບໄ ຄ຋ຈ຺ ຖບຄຽຎັຌຂ຾ໄ ຌະຌາຽຑໃ ບື ຎບໄ ຄກຌັ ບຌັ ຉະຖາງ ຾ຖະ ບຸຍຈັ ຉຽິ ນຈຌຌັໄ ຽບຄ, ຅ໃ ຄຽນຌັ ແຈທໄ ໃ າຖະຍຼຍຂຍໄ ຄັ ຃ຍັ ຉໃ າຄໂ຋ໃ ເຆເໄ ຌນບໄ ຄ຋ຈ຺ ຖບຄຽຎັຌຘໃ ຄິ ຘາ຃ຌັ ນົາງ, ຏູ຃ໄ ທຍ຃ຸຓ຅ະຉບໄ ຄຽຂຓັໄ ຄທຈຽບາ຺ ເ຅ເຘໃ ເນ຋ໄ ຸກ຃ຌ຺ ຎະຉຍິ ຈັ ຉາຓຖະຍຼຍດໃ າຄຽຂຓັໄ ຄທຈ, ບຌັ ຉະຖາງ຋ໃ ຽກຈຂຌໄ ຅າກບຸຍຈັ ຉຽິ ນຈກໃ ຅ະຌບໄ ງຖຄ຺ ນົື ຍໃ ຓ. 2) ຃ທາຓຽຎັຌຖະຍຼຍປຼຍປບໄ ງຂບຄນບໄ ຄ຋ຈ຺ ຖບຄ ຃ທາຓຽຎັຌຖະຍຼຍປຼຍປບໄ ງຽຆໃ ຌັ : ກາຌ຅ຈັ ທາຄຘໃ ຄິ ຂບຄ ຉໃ າຄໂເນຽໄ ຎັຌໝທຈໝໃ ູເຌຍໃ ບຌ຋ໃ ຽໝາະຘຓ຺ , ຌບກ຅າກ຅ະຽປຈັ ເນຄໄ ໃາງ ຾ຖະ ຅ຍັ ເຆຍໄ ໃ ຏິຈ຾ຖທໄ ງຄັ ຅ະຆໃ ທງຎໄບຄກຌັ ບຸຍຈັ ຉຽິ ນຈແຈບໄ ກ຋າຄໜໃ ຄຈທໄ ງ. ຋ຄັ ຌງໄ ບໄ ຌກາຌທາຄຽ຃ໃ ບື ຄນກ຺ ຽນບືໄ ຍໃ ຽຎັຌຖະຍຼຍປຼຍປບໄ ງ, ຽທຖາງໃ າຄບາຈຘະຈຸຈ ນກ຺ ຖຓ຺ໄ , ຽຎັຌຽນຈເນຽໄ ກຈບຸຍຈັ ຉຽິ ນຈແຈ,ໄ ກາຌຉຈິ ຉຄັໄ ຽ຃ໃ ບື ຄຓື ນົື ບຸຎະກບຌ຋ໃ ເຆເໄ ຌກາຌ຋ຈ຺ ຖບຄກໃ ຽຆໃ ຌັ ຈຼທກຌັ , ຃ທຌຉຄັໄ ເນດໄ ໃ ູເຌຍຖຽິ ທຌ຋ໃ ຽໝາະຘຓ຺ ຓ຃ທາຓຽຎັຌຖະຍຼຍປຼຍປບໄ ງ, ຍໃ ກຈຂທາຄກາຌຎະຉຍິ ຈັ ກາຌ຋ຈ຺ ຖບຄ. 3) ກາຌເນ຃ໄ ທາຓປູ຃ໄ ທາຓຽຂາ຺ໄ ເ຅຾ກໃ ຏູ຋ໄ ຈ຺ ຖບຄ ເຌຍາຄກຖະຌບຸຍຈັ ຉຽິ ນຈຽກຈຂຌໄ ແຈງໄ ບໄ ຌ຃ທາຓຍໃ ປູ຋ໄ ຌັ ກາຌ ຂບຄຏູ຋ໄ ຈ຺ ຖບຄຽຆໃ ຌັ : ຍໃ ປູທໄ ໃ າ຋າຈຘບຄຆະຌຈິ ຌຌັໄ ຎະຘຓ຺ ກຌັ ຍໃ ແຈ຅ໄ ະຖະຽຍຈປຸ ຌ຾ປຄ, ຾ຉໃ ກໃ ຌາຓາຎະຘຓ຺ ກຌັ , ຅ໃ ຄຽກຈ ບຸຍຈັ ຉຽິ ນຈຂຌໄ ແຈ.ໄ ຽຑໃ ບື ຾ກແໄ ຂຍຌັ ນາຌ຅ໄ າຽຎັຌ຅ະຉບໄ ຄເນ຃ໄ ທາຓປູ຃ໄ ທາຓຽຂາ຺ໄ ເ຅຾ກໃ ຏູ຋ໄ ຈ຺ ຖບຄຈທໄ ງ, ຿ຈງຘະຽຑາະ ດໃ າຄງໃ ຄິ ຽຖໃ ບື ຄບຌັ ຉະຖາງຂບຄ຋າຈຽ຃ຓ, ຋າຈຽ຃ຓຎະຘຓ຺ ກຌັ ຍໃ ແຈ,ໄ ຋າຈຽ຃ຓ຋ໃ ຉຈິ ແຒຄໃາງ ຾ຖະ ບໃ ຌື ໂ. ຖທຓ຋ຄັ ທ຋ິ ຎະຉຍິ ຈັ ຋ໃ ຊກື ຉບໄ ຄ, ຽຑໃ ບື ຏູ຋ໄ ຈ຺ ຖບຄ຅ະແຈຽໄ ຑໃ ຓ຃ທາຓຖະຓຈັ ຖະທຄັ ນົາງຂຌໄ , ຅ະຽຎັຌ຋າຄໜໃ ຄ຋ໃ ຅ະຆໃ ທງຎບໄ ຄກຌັ ບຸຍຈັ ຉຽິ ນຈ຅າກກາຌ຋ຈ຺ ຖບຄແຈ.ໄ 4) ຅ຈັ ກຼຓບຸຎະກບຌຎບໄ ຄກຌັ ບຸຎະກບຌຎບໄ ຄກຌັ ຅ະຆໃ ທງນຸົຈບຸຍຈັ ຉຽິ ນຈເຌນບໄ ຄ຋ຈ຺ ຖບຄແຈ,ໄ ຅ໃ ຄ຅າຽຎັຌ຅ະ ຉບໄ ຄ຅ຈັ ກຼຓແທຽໄ ຆໃ ຌັ : ບຸຎະກບຌຈຍັ ຽຑຄ, ບຸຎະກບຌ຋ໃ ຆໃ ທງຎບໄ ຄກຌັ ບຌັ ຉະຖາງ຋ໃ ຽກຈກຍັ ປໃ າຄກາງແຈ຾ໄ ກໃ : ຽຘບືໄ ຃ຸຓ, ໜາໄ ກາກ, ຾ທໃ ຌຌຖິ ະແຑ, ຊຄ຺ ຓື ຾ຖະ ບໃ ຌື ໂຽຎັຌຉຌ຺ໄ . ບຸຎະກບຌຽນໃ ົາ຺ ຌ຃ໄ ທຌຽກຍັ ແທເໄ ຌຍໃ ບຌ຋ໃ ຅ຍັ ເຆຄໄ ໃ າງ ຾ຖະ ດໃ ູເຌ ຘະຑາຍຈ. 20

ຉາຓ຋ໃ ກໃ າທຓາຂາໄ ຄຽ຋ຄິ ຌຊໄ ແື ຈທໄ ໃ າ, ຽຎັຌຘໃ ທຌໜໃ ຄ຋ໃ ຅ະຆໃ ທງຎບໄ ຄກຌັ ບຸຍຈັ ຉຽິ ນຈເຌນບໄ ຄ຋ຈ຺ ຖບຄແຈ,ໄ ຽຆໃ ຄິ ຘາຽນຈ ຂບຄບຸຍຈັ ຉຽິ ນຈຌຌັໄ ຓາ຅າກຍຸກ຃ຌ຺ ຽຎັຌຏູກໄ ະ຋າຈໃ ຄັ ກໃ າທ຾ຖທໄ , ຈໃ ຄັ ຌຌັໄ ເຌກາຌຽຂາ຺ໄ ນບໄ ຄ຋ຈ຺ ຖບຄເຈໂກໃ ຉາຓ, ຂເນຏໄ ູ ໄ ຋ຈ຺ ຖບຄ຃ຈິ ດໃ ູຘະຽໝທໃ າ, ຉບໄ ຄ຋າກາຌ຋ຈ຺ ຖບຄຈທໄ ງ຃ທາຓຖະຓຈັ ຖະທຄັ ຋ໃ ຘຸຈ, ຃ທາຓຎະໝາຈຂາຈຘະຉ຅ິ ະຽປຈັ ເນໄ ຽກຈບຌັ ຉະຖາງຉໃ ຉທ຺ ຽບຄແຈ.ໄ 21

ຑາກ຋ໃ II ຽ຋ກັ ຌກິ ກາຌເຆບໄ ຸຎະກບຌ ເຌກາຌ຋ຈ຺ ຖບຄຽ຃ຓ຅ະຉບໄ ຄເຆບໄ ຸຎະກບຌຑຌືໄ ຊາຌນາົ ງຆະຌຈິ ຽຆໃ ຌັ : ກາຌເຆຉໄ ະກຼຄ, ຆຄິ ຆໃ ຄັ , ຂທຈຍຖຓິ າຈ, ຎິ ຾ຎັຈ, ຍທິ ຽຕຈ, ຽຈຘກິ ຽ຃ຽຉ (Desiccator), ນບົ ຈດບຈ ຾ຖະ ບໃ ຌື ໂ. ບຸຎະກບຌຑຌືໄ ຊາຌເຌກາຌຘກຘາທຆິ າຽ຃ຓຑາກ ຎະຉຍິ ຈັ ຽນໃ ົາ຺ ຌ.ໄ ຏູ຋ໄ ຈ຺ ຖບຄ຋ຸກ຃ຌ຺ ຅າຽຎັຌຉບໄ ຄປູ ໄ ຾ຖະ ເຆເໄ ນຊໄ ກື ທ຋ິ , ຉບໄ ຄຐກຐ຺ຌ ຾ຖະ ຎະຉຍິ ຈັ ຉາຓຽ຋ກັ ຌກິ ຋ໃ ຊກື ຉບໄ ຄ, ຅ຌ຺ ກະ຋ໃ ຄັ ຽກຈ຃ທາຓຆາຌາຌຘາຓາຈເຆແໄ ຈດໄ ໃ າຄ຃ໃ ບຄ຾຃ທໄ , ຉໃແຎຌ຅ໄ ະຂກໃ າທຽຊຄິ ຽ຋ກັ ຌກິ ກາຌເຆບໄ ຸຎະກບຌ ຍາຄຆະຌຈິ ຋ໃ ເຆເໄ ຌນບໄ ຄ຋ຈ຺ ຖບຄ຋ໃ ທ຺ ແຎ. 1. ຽ຋ກັ ຌກິ ກາຌເຆຉໄ ະກຼຄ຾ກ໅ຘ ຉາຓຎ຺ກກະຉຉິ ະກຼຄ຾ກ໅ຘ຋ໃ ເຆເໄ ຌນບໄ ຄ຋ຈ຺ ຖບຄ຋ໃ ທ຺ ແຎຓ 2 ຾ຍຍ຃:ື ຉະກຼຄ຾ຍຍຍຸຌຽຘຌັ (Bunsen burner) ຾ຖະ ຉະກຼຄ຾ຍຍຽ຋ຖທິ (Tirrill burner), ຉະກຼຄ຾ຍຍຍຸຌຽຘຌັ ຘາຓາຈຎັຍຎະຖຓິ າຌຂບຄບາກາຈແຈ,ໄ ຘໃ ທຌຉະກຼຄ ຾ຍຍຽ຋ຖທິ ຈກທໃ າຉະກຼຄ຾ຍຍຍຸຌຽຘຌັ ຽຘຌັໄ ຆໃ ຋ື ໃ ຘາຓາຈຎັຍແຈ຋ໄ ຄັ ຎະຖຓິ າຌຂບຄບາກາຈ ຾ຖະ ຾ກ໅ຘຽຆບືໄ ແຒ, ຉະກຼຄ ຋ຄັ 2 ຾ຍຍຌຓໄ ຖກັ ຘະຌະຈໃ ຄັ ປູຍ຋ໃ 2 ຉໃ ແຎຌ຅ໄ ະຂຽທາ຺ໄ ຽຊຄິ ຽ຋ກັ ຌກິ ຋ໃ ທ຺ ໂແຎກໃ ຼທກຍັ ກາຌເຆຉໄ ະກຼຄ຾ກ໅ຘ. ປູຍຑາຍ຋ 2 ຖກັ ຘະຌະຂບຄຉະກຼຄ຾ກ໅ຘ (ກ) ຉະກຼຄ຾ຍຍຽ຋ຖທ (ຂ) ຉະກຼຄ຾ຍຍຍຸຌຽຘຌັ 1) ຘທຓຎາງຘາງດາຄຈາໄ ຌໜໃ ຄກຍັ ຘໃ ທຌ຋ໃ ຈບຌບຈັ ຓາ຅າກຊາຌຂບຄຉະກຼຄ, ຘໃ ທຌຎາງບກຈາໄ ຌໜໃ ຄຂບຄຘາງ ດາຄຉໃ ກຍັ ຋ໃ ຾ກ໅ຘຽຆບືໄ ແຒ, ຽຆໃ ຄິ ຉາຓຎ຺ກກະຉ຅ິ ະດໃ ູຽ຃ໃ ຄິ ກາຄ຿ຉະ຋ຈ຺ ຖບຄ. 2) ຎິຈຆໃ ບຄ຋າຄຽຂາ຺ໄ ຂບຄບາກາຈ຋ໃ ຊາຌຂບຄຉະກຼຄເນ຾ໄ ຅ຍຈ. 3) ຅ຈູ ແຓຂໄ ຈແຒແຎຖຊາໄ ແທ຋ໄ ໃ ນທ຺ ຉະກຼຄ, ຾ຖທໄ ຽຎຈ຾ກ໅ຘຽຆບືໄ ແຒຽຂາ຺ໄ ຓາເຌຉະກຼຄ, ເຌຽທຖາຈຼທກຌັ ກໃ ຃ໃ ບງໂ ຽຎຈຆໃ ບຄ຋າຄຽຂາ຺ໄ ຂບຄບາກາຈ຋ໃ ຊາຌຂບຄຉະກຼຄ຾ຖທໄ ຎັຍເນແໄ ຈ຾ໄ ຎທແຒຍໃ ຓຘ (Non-luminous flame) ຽຆໃ ຄິ ຽຎັຌ຾ຎທແຒ຋ໃ ເນ຃ໄ ທາຓປບໄ ຌຘູຄ. 22

4) ກາຌຓບຈຉະກຼຄ຾ກ໅ຘຽປຈັ ແຈ຿ໄ ຈງນຸົຈຎະຖຓິ າຌຂບຄ຾ກ໅ຘ຋ໃ ຽຂາ຺ໄ ເຌຉະກຼຄເນຌໄ ບໄ ງຖຄ຺ ຿ຈງກາຌຎັຍກ໅ບກ ຾ກ໅ຘ, ຅ຌ຺ ກະ຋ຄັໄ ຾ຎທແຒ຋ໃ ນທ຺ ຉະກຼຄຽຖໃ ບື ຌຖຄ຺ ຓາຽກຈ຋ໃ ຊາຌຉະກຼຄ, ຾ຖທໄ ຅ໃ ຄຎິຈກ໅ບກ຾ກ໅ຘ຋ຌັ ຋. ຂ຃ໄ ທຌຖະທຄັ 1. ກາຌຘທຓຘາງດາຄກຍັ ຋ໃ ຾ກ໅ຘຂບຄຉະກຼຄຽຆບື ໄ ແຒ຋ໃ຿ຉະ຋ຈ຺ ຖບຄຉບໄ ຄຘທຓເນ຾ໄ ໜຌໄ , ນາກຘາງດາຄນຸຈົ ຽທຖາ ເຆຉໄ ະກຼຄແຒບາຈ຅ະຖຸກແໝແໄ ຈ.ໄ 2. ກາຌ຅ຈູ ແຓຂໄ ຈແຒແຎຖຊາໄ ແທ຋ໄ ໃນທ຺ ຉະກຼຄ຋ໃ຅ະຽຎຈ຾ກ໅ຘ, ນາໄ ຓເຆທໄ ຋ິ ໃ ງໃ ບຌແຓຂໄ ຈແຒ຅າກແຖງະຘູຄຽໜບື ກທໃ າຉະກຼຄ, ຽຑາະທໃ າ຅ະຽປຈັ ເນ຾ໄ ກ໅ຘ຋ໃ ບບກ຅າກຉະກຼຄຉຈິ ແຒເຌຖະຈຍັ ຘູຄ, ບາຈຽກຈບຌັ ຉະຖາງແຈ.ໄ 3. ຘຂບຄ຾ຎທແຒ ຾ຖະ ຖກັ ຘະຌະຂບຄ຾ຎທແຒ, ຂຌໄ ດໃ ູກຍັ ບຈັ ຉາຘໃ ທຌຂບຄ຾ກ໅ຘຽຆບື ໄ ແຒ ຾ຖະ ບາກາຈ຋ໃຽຂາ຺ ໄ ຓາ ເຌຉະກຼຄຈໃຄັ ຉໃແຎຌ:ໄ ກ. ຊາໄ ຎະຖຓິ າຌຂບຄ຾ກ໅ຘຽຆບື ໄ ແຒນົາງກທໃ າຎະຖຓິ າຌຂບຄບາກາຈ຋ໃ ຽຂາ຺ ໄ ຓາເຌຉະກຼຄ, ຋ຄັ ໂ຋ໃ ຽຎຈເນບໄ າກາຈ ຏໃ າຌຽຂາ຺ ໄ ແຎດໃ າຄຽຉຓັ ຋ໃ຾ຖທໄ ນົື ຽຎັຌກາຌຎໃ ບງເນ຾ໄ ກ໅ຘຽຆບື ໄ ແຒຏໃ າຌຽຂາ຺ ໄ ແຎເຌຉະກຼຄນົາງ຿ຑຈແຎຌຌັ ໄ ຽບຄ. ຾ຎທແຒ຋ໃ ແຈ຅ໄ ະຍໃ ຘະໝໃ າຘະຽໝ ນົື ຽກຈຓຆໃ ບຄທໃ າຄຖະນທໃ າຄ຾ຎທແຒກຍັ ນທ຺ ຉະກຼຄ, ຽຆໃຄິ ຾ຎທແຒ຅ະຽຎັຌຘຓໃ ທຄ (violet) ຾ຖະ ຍາຄ຃ຄັ ໄ ຾ຎທແຒ຋ໃຽກຈຂຌໄ ຅ະຽຉຌັ ໄ ຾ຖະ ບາຈຓບຈຈຍັ ແຈ.ໄ ຂ. ຊາໄ ຎະຖຓິ າຌຂບຄ຾ກ໅ຘຽຆບື ໄ ແຒນົາງກທໃ າຎະຖຓິ າຌຂບຄບາກາຈ຋ໃ ຽຂາ຺ ໄ ຓາເຌຉະກຼຄ, ຿ຈງຍໃແຈຽໄ ຎຈຆໃ ບຄ຋າຄ ເນບໄ າກາຈຽຂາ຺ ໄ ຓາເຌຉະກຼຄ ນົື ຽຎຈຑຼຄຽຖກັ ຌບໄ ງ, ຅ະແຈ຾ໄ ຎທແຒຘຽນົບື ຄ, ຾ຎທແຒຘຽນົບື ຄຌຍໄ ໃ ຽໝາະຘຓ຺ ຋ໃ ຅ະເຆເໄ ຌ ກາຌ຋ຈ຺ ຖບຄ, ງບໄ ຌບຸຌນະຑູຓຂບຄ຾ຎທແຒຍໃ ຘູຄຑ຅ະຓຂຽໄ ຓາ຺ ຅ຍັ ບຸຎະກບຌ຋ໃ ເຆ຋ໄ ຈ຺ ຖບຄ ຾ຖະ ຽປຈັ ເນຉໄ າໜາຄຖທຈ (wire guaze) ຽຎຽຑແທກທໃ າຎ຺ກກະຉ,ິ ຽຌໃບື ຄ຅າກກາກຍບຌເຌ຾ຎທແຒຽກຈຎະຉກິ ຖິ ງິ າກຍັ ຽນົກັ ຽກຈ຋າຈຎະຘຓ຺ ຑທກ ຃າແຍ (Carbide). ຃. ຊາໄ ຎະຖຓິ າຌຂບຄ຾ກ໅ຘຽຆບື ໄ ແຒຌບໄ ງກທໃ າຎະຖຓິ າຌຂບຄບາກາຈນົາງ, ຾ຎທແຒ຅ະຽກຈເຌຉະກຼຄ, ຽບຌໄ ທໃ າ ຾ຎທແຒງບໄ ຌກຍັ (Struck back), ຽຆໃຄິ ຊາໄ ຽກຈຂຌໄ ຈຌ຺ ໂ຅ະຽປຈັ ເນຉໄ ະກຼຄປບໄ ຌ຾ປຄ, ຽຎັຌຘາຽນຈຽປຈັ ເນ຿ໄ ຖນະ຋ໃ ຆໃ ບຄ຋າຄຽຂາ຺ ໄ ຂບຄ຾ກ໅ຘຽຆບື ໄ ແຒເຌຉະກຼຄນົບຓ຾ນົທແຈ,ໄ ຘາງດາຄບາຈ຅ະຖະຖາງ ຾ຖະ ຖຸກຽຎັຌແຒ. ຌບກ຅າກຌງໄ ຄັ ຽກຈ຾ກ໅ຘ຿ຓ຿ຌບກ຺ ຆຈິ ກາກຍບຌ (CO) ຽຆໃຄິ ຽຎັຌ຾ກ໅ຘຑຈິ ບກຈທໄ ງ. ຄ. ຊາໄ ຎະຖຓິ າຌຂບຄ຾ກ໅ຘຽຆບື ໄ ແຒຓບຈັ ຉາຘໃ ທຌຽໝາະຘຓ຺ ກຍັ ບາກາຈ, ຋ໃ ຏໃ າຌຽຂາ຺ ໄ ແຎເຌຉະກຼຄ຅ະແຈ຾ໄ ຎທແຒ ຽກບື ຍຍໃ ຓຘ, ຽຎັຌ຾ຎທແຒ຋ໃ ຓບຸຌນະຑູຓຘູຄ, ຽຆໃຄິ ກາຌເຆຉໄ ະກຼຄເຌກາຌ຋ຈ຺ ຖບຄ຋ໃ ທ຺ ໂແຎ຅ະຉບໄ ຄຎັຍເນຓໄ ຾ຎທແຒ ເຌຖກັ ຘະຌະຌຘໄ ະຽໝ, ຌບກ຅າກ຅ະຖະຍຸແທເໄ ຌກາຌ຋ຈ຺ ຖບຄທໃ າເນເໄ ຆ຾ໄ ຎທແຒຘຽນບົື ຄ. 2. ຽ຋ກັ ຌກິ ກາຌເຆຆໄ ຄິ ຆໃ ຄັ ເຌກາຌ຋ຈ຺ ຖບຄ຋າຄຽ຃ຓ຅ະຉບໄ ຄເຆຆໄ ຄິ ຆໃ ຄັ ດໃ ູຘະຽໝ, ຽຖໃ ຓຉຄັໄ ຾ຉໃ ກາຌກຼຓ຋າຈຖະຖາງ຋ໃ ເຆເໄ ຌກາຌ຋ຈ຺ ຖບຄ, ຅ະຉບໄ ຄຆໃ ຄັ ຋າຈຽຑໃ ບື ກຼຓ຋າຈຖະຖາງ, ກາຌຆໃ ຄັ ນາຌາໄ ໜກັ ຂບຄ຋າຈ຋ໃ ແຈ຅ໄ າກຎະຉກິ ຖິ ງິ າ ນົື ກາຌຆໃ ຄັ ຋າຈຽ຃ຓຽຑໃ ບື ຉໃ ຓື ຖຄ຺ ແຎເຌຎະຉກິ ຖິ ງິ າຽຎັຌຉຌ຺ໄ . ຈທໄ ງຽນຈຏຌ຺ ຌ຅ໄ ໃ ຄ຅າຽຎັຌຉບໄ ຄປູຽໄ ຋ກັ ຌກິ ກໃ ຼທກຍັ ກາຌເຆຆໄ ຄິ ຆໃ ຄັ , ຅ະຂ຾ງກກໃ າທ ຽຎັຌຂໂໄ ຈໃ ຄັ ຉໃ ແຎຌ:ໄ 23

1) ຆະຌຈິ ຂບຄຆຄິ ຆໃ ຄັ ຆຄິ ຆໃ ຄັ ຊຽຎັຌບຸຎະກບຌຑຌືໄ ຊາຌເຌນບໄ ຄ຋ຈ຺ ຖບຄ຋ໃ ທ຺ ແຎ, ຎັຈ຅ຍຸ ຌັ ຓຽ຃ໃ ບື ຄຆໃ ຄັ ນົາງຆະຌຈິ , ຾ຉໃ ຖະຆະຌຈິ ຓນາົ ງ຾ຍຍ, ຽຆໃ ຄິ ຓຏູຏໄ ະຖຈິ ຓາ຅າໜໃ າງນົາກນົາງ, ຆຄິ ຆໃ ຄັ ຾ຉໃ ຖະຆະຌຈິ ຓ຃ທາຓຽໝາະຘຓ຺ ກຍັ ທຼກ຾ຉໃ ຖະຎະຽຑຈ, ຅ໃ ຄ຃ທຌຽຖບື ກເຆເໄ ນຊໄ ກື ຉບໄ ຄ, ຾ຉໃ ຊາໄ ຅ະ຾ຍໃ ຄຽ຃ໃ ບື ຄຆໃ ຄັ ຉາຓນກົັ ກາຌຽປຈັ ທຼກ຾ຖທໄ ບາຈ຾ຍໃ ຄຽຎັຌ 2 ຆະຌຈິ ເນງໃ ໂ຃:ື Mechanical balance ຾ຖະ Electrical balance. A. Equal-arm balance ຽຎັຌຽ຃ໃ ບື ຄຆໃ ຄັ ຋ໃ ຓ຾ຂຌ 2 ຈາໄ ຌງາທຽ຋ໃ າ຺ ກຌັ , ຽຓໃ ບື ທຈັ ຾຋ກແຖງະ຅າກ຅ຈຸ ໝຸຌ (Fulcum), ຽຆໃ ຄິ ຽຎັຌຘຌັ ຓຈ (Knife edge), ຽທຖາ຋ໃ ຾ຂຌຆຄິ ຆໃ ຄັ ດໃ ູເຌຘຓ຺ ຈໃ ຸຌ. ຽຓໃ ບື ເຘໃ ຋າຈ ນົື ທຈັ ຊຸຽຑໃ ບື ຆໃ ຄັ ນາ ຌາໄ ໜກັ ຽ຋ຄິ ຅າຌຈາໄ ຌໜໃ ຄຂບຄຽ຃ໃ ບື ຄຆໃ ຄັ ຃ທາຓຍໃ ຘຓ຺ ຈໃ ຸຌ຅ະຽກຈຂຌໄ ຋ຌັ ຋, ຾ປຄ຋ໃ ຽກຈຂຌໄ ຌໄ (F1) ຓ຃ໃ າຽ຋ໃ າ຺ ກຍັ ຌາໄ ໜກັ ຂບຄ຋າຈ຃ຌູ ກຍັ ຃ທາຓງາທຂບຄ຾ຂຌຆຄິ ຆໃ ຄັ . ຘໃ ທຌ຅າຌບກຈາໄ ຌໜໃ ຄກໃ ຉບໄ ຄເຘໃ ຉຸຓໄ ຌາໄ ໜກັ ຽຑໃ ບື ຎັຍເນ຾ໄ ຂຌ ຽ຃ໃ ບື ຄຆໃ ຄັ ດໃ ູເຌຘຓ຺ ຈໃ ຸຌ (F2) ຌຌັໄ ກໃ ຉບໄ ຄຽປຈັ ເນຓໄ ຾ປຄ຋ໃ ກະ຋ຍ຺ ຽ຋ໃ າ຺ ກຌັ ຋ຄັ ຘບຄຈາໄ ຌ. ຈໃ ຄັ ຌຌັໄ ຽຓໃ ບື ຆຄິ ຆໃ ຄັ ດໃ ູເຌ ຖກັ ຘະຌະຈໃ ຸຌຈໃ ຼຄບາຈຂຼຌແຈທໄ ໃ າ F1 = F2 (ຽຓໃ ບື F1 ຾ຖະ F2 ຽຎັຌ຾ປຄ຋ໃ ກຄ຺ ກຌັ ຂາໄ ຓກຌັ ), ຾ຉໃ ຽຌໃ ບື ຄ຅າກ຾ຂຌ ຋ຄັ ຘບຄຈາໄ ຌຂບຄຆຄິ ຆໃ ຄັ ງາທຽ຋ໃ າ຺ ກຌັ . ຈໃ ຄັ ຌຌັໄ , ຌາໄ ໜກັ ຋ຄັ ຘບຄຈາໄ ຌ຅ໃ ຄຽ຋ໃ າ຺ ກຌັ ຈທໄ ງ. ຉໃ ແຎຌ຅ໄ ະຂກໃ າທຽຊຄິ ທ຋ິ ກາຌເຆຽໄ ຃ໃ ບື ຄຆໃ ຄັ ຾ຍຍ Equal-arm balance: ກ. ຉຈິ ຉຄັໄ ຆຄິ ຆໃ ຄັ ເນດໄ ໃ ູເຌ຾ຌທຖະຈຍັ ກໃ ບຌ຿ຈງກາຌຎັຍຘະກູ (Screw) ດໃ ູ຋ໃ ຂາຉຄັໄ , ຾ຖທໄ ນາ Rest point (Zero point) ຂບຄຆຄິ ຆໃ ຄັ , ຽຓໃ ບື ຍໃ ຓທຈັ ຊຸດໃ ູຽ຋ຄິ ຅າຌ, ຎໃ ບງ Pan arrest ຾ຖທໄ ຎັຍເນຽໄ ຂຓັ ຆໄ (Pointer) ຋ໃ ຽຖກ 0 ຽ຋ຄິ Zero scale. ຂ. ທາຄຂທຈຍຌັ ຅຋ຸ າຈ (ບາຈເຆໄ Crucible ຾຋ຌຂທຈຍຌັ ຅຋ຸ າຈກໃ ແຈ)ໄ ຽ຋ຄິ ຅າຌ຋າຄຆາໄ ງຓື ຾ຖະ ທາຄຉຸຓໄ ຌາໄ ໜກັ ຽ຋ຄິ ຅າຌ຋າຄຂທາຓຂື ບຄຆຄິ ຆໃ ຄັ ຿ຈງເຆ຃ໄ ຓ (Forceps). ຃. ຊາໄ ຽຂຓັ ຆ,ໄ ຆຓໄ າ຋າຄຆາໄ ງຂບຄ Zero scale ຘະ຾ຈຄທໃ າຂທຈຆໃ ຄັ ຋າຈໜກັ ກທໃ າຉຸຓໄ ຌາໄ ໜກັ , ຉບໄ ຄງກ຺ Beam arrest ຂຌໄ ຽຑໃ ບື ຉຄ຾ຂຌຽ຃ໃ ບື ຄຆໃ ຄັ , ຾ຖທໄ ຅ໃ ຄຉໃ ຓື ຉຸຓໄ ຌາໄ ໜກັ ບກ. 24

ຄ. ຊາໄ ຽຂຓັ ຆ,ໄ ຆຓໄ າ຋າຄຂທາຂບຄ Zero scale ຘະ຾ຈຄທໃ າຂທຈຆໃ ຄັ ຋າຈຽຍາ຺ ກທໃ າຉຸຓໄ ຌາໄ ໜກັ , ຉບໄ ຄງກ຺ Beam arrest ຂຌໄ ຽຑໃ ບື ຉຄ຾ຂຌຽ຃ໃ ບື ຄຆໃ ຄັ , ຾ຖທໄ ຽບາ຺ ຉຸຓໄ ຌາໄ ໜກັ ບບກ. ຘ. ຽຓໃ ບື ຌາໄ ໜກັ ຋ຄັ ຘບຄຈາໄ ຌເກ຃ໄ ຼຄກຌັ ນົື ເຌກຖະຌ຋ໃ ຉຸຓໄ ຌາໄ ໜກັ ຍໃ ຘາຓາຈຽປຈັ ເນ຾ໄ ຂຌ຋ຄັ 2 ຈາໄ ຌດໃ ູເຌໜາໄ ຑຼຄ ແຈ,ໄ ເນຽໄ ຖໃ ບື ຌ Rider ແຎຓາຽຑໃ ບື ຎັຍເນຌໄ າໄ ໜກັ ຋ຄັ 2 ຈາໄ ຌຽ຋ໃ າ຺ ກຌັ . ຆ. ຍຌັ ຋ກຌາໄ ໜກັ ຋ຄັ ໝຈ຺ ຋ໃ ຆໃ ຄັ ແຈ,ໄ ເຌຂໄ ຄ. ງ. ຌາ຋າຈບບກ຅າກຂທຈເຘໃ ຋າຈ ນົື Cruible. ຈ. ກາຌຆບກນາຌາໄ ໜກັ ຂບຄ຋າຈຽປຈັ ແຈ຿ໄ ຈງຌາຌາໄ ໜກັ ຋ໃ ຆໃ ຄັ ແຈ຃ໄ ຄັໄ ຋າບຈິ , ຖຍ຺ ບບກ຅າກຌາໄ ໜກັ ຋ໃ ຆໃ ຄັ ແຈ຃ໄ ຄັໄ ນຄົັ . ຉ. ຽຓໃ ບື ເຆຆໄ ຄິ ຆໃ ຄັ ຘາຽຖຈັ ຾ຖທໄ , ຉບໄ ຄ຋າ຃ທາຓຘະບາຈ຅າຌຉຸຓໄ ຌາໄ ໜກັ ບບກ, ຽຖໃ ບື ຌ Rider ເນດໄ ໃ ູ຋ໃ ຉາ຾ໜໃ ຄ ຘູຌ (0). ໝາງຽນຈ: ກາຌຉໃຓື ຋າຈ, ກາຌຉໃຓື ຉຸຓໄ ຌາໄ ໜກັ , ກາຌຽບາ຺ ຂທຈເຘໃ ຋າຈບບກ ນົື ກາຌຌາຉຸຓໄ ຌາໄ ໜກັ ບບກ຅າກຆຄິ ຆໃຄັ , ຉບໄ ຄຉຄ຾ຂຌ ຾ຖະ ຅າຌຂບຄຆຄິ ຆໃຄັ ຾ຉໃ ຖະ຃ຄັ ໄ , ຽຑໃບື ຎບໄ ຄກຌັ ຃ທາຓຽຘງນາງ຋ໃບາຈຽກຈຂຌໄ ຅າກຘຌັ ຓຈ. B. Triple-beam balance ຽຎັຌຽ຃ໃ ບື ຄຆໃ ຄັ ຆະຌຈິ Mechanical balance ບກຆະຌຈິ ໜໃ ຄ, ຖາ຃າຊກື ເຆຄໄ ໃາງ, ຾ຉໃ ຓ ຃ທາຓແທຌບໄ ງ, ຋ໃ ຽບຌໄ ທໃ າ Triple-beam ກໃ ງບໄ ຌຓ຾ຂຌຈາໄ ຌຂທາ 3 ຾ຂຌ, ຽ຋ຄິ ຾ຂຌ຾ຉໃ ຖະ຾ຂຌ຅ະ຾ຍໃ ຄຂຈຍບກຌາໄ ໜກັ ແທ຾ໄ ຉກຉໃ າຄກຌັ ຽຆໃ ຌັ : 0 – 1.0 g, 0 – 10 g, 0 – 100 g. ຌບກ຅າກຌຽໄ ຋ຄິ ຾ຂຌ຾ຉໃ ຖະ຾ຂຌງຄັ ຓຉຸຓໄ ຌາໄ ໜກັ ຽຖໃ ບື ຌແຎຓາແຈບໄ ກຈທໄ ງ, ຾ຂຌ຋ຄັ 3 ຌຉໄ ຈິ ກຍັ ຽຂຓັ ຆບໄ ຌັ ຈຼທກຌັ (ປູຍຑາຍ຋ໃ 4). ຉໃ ແຎຌ຅ໄ ະຽທາ຺ໄ ຽຊຄິ ທ຋ິ ກາຌເຆຆໄ ຄິ ຆໃ ຄັ ຾ຍຍ Triple-beam ກ. ຉຄັໄ ຽ຃ໃ ບື ຄຆໃ ຄັ ເນດໄ ໃ ູຖທຄຌບຌ, ຾ຖທໄ ຎັຍເນ຾ໄ ຂຌຆຄິ ຆໃ ຄັ ດໃ ູເຌຖທຄຌບຌ຿ຈງໝຸຌ Balancing screw ເນຽໄ ຂຓັ ຆຆໄ ໃ ື ຂຈ 0 ເຌກາຌຎັຍເນຂໄ ຈກຄ຺ ກຍັ 0 ຌ,ໄ ຊາໄ ຖຊາໄ ເນຽໄ ຂຓັ ດຸຈຽໜໃ ຄັ ກຄ຺ ກຍັ ຂຈ 0 ຉບໄ ຄເຆຽໄ ທຖານົາງ, ຽຑໃ ບື ຾ກຍໄ ຌັ ນາຌບໄ າຈ ຘຄັ ຽກຈຽຍໃ ຄິ ກາຌ຾ກທໃ ຄຂບຄຽຂຓັ ຆ,ໄ ຊາໄ ຽຂຓັ ຆ຾ໄ ກທໃ ຄຂຌໄ ຽ຋ຄິ ຾ຖະ ຖຄ຺ ຖໃ ຸຓຽ຋ໃ າ຺ ໂກຌັ ກໃ ຊທື ໃ າດໃ ູກຄ຺ ຂຈ 0 ແຈ.ໄ 25

ຂ. ທາຄຂທຈຍຌັ ຅ຸ (ບາຈເຆໄ Crucible ຾຋ຌຂທຈຍຌັ ຅຋ຸ າຈກໃ ແຈ)ໄ ຽ຋ຄິ ຅າຌຽ຃ໃ ບື ຄຆໃ ຄັ , ຾ຖທໄ ຽຖໃ ບື ຌຉຸຓໄ ຌາໄ ໜກັ ຽ຋ຄິ ຾ຂຌ຋ຄັ 3 ຽຑໃໃ ບື ຎັຍເນຽໄ ຂຓັ ຆກໄ ຄ຺ ກຍັ ຂຈ 0 ບໃ າຌຌາໄ ໜກັ ຽ຋ຄິ ຾ຂຌຆຄິ ຆໃ ຄັ ຅ະຽຎັຌຌາໄ ໜກັ ຂບຄຂທຈຍຌັ ຅຋ຸ າຈ. ຃. ຊາໄ ຉບໄ ຄກາຌຆໃ ຄັ ຋າຈຉາຓຌາໄ ໜກັ ຋ໃ ຉບໄ ຄກາຌ, ກໃ ຍທກຌາໄ ໜກັ ຂບຄ຋າຈກຍັ ຌາໄ ໜກັ ຂບຄຂທຈຍຌັ ຅,ຸ ຋າຈ຋ໃ ແຈໄ ເຌຂໄ ຂ ຾ຖທໄ ຽຖໃ ບື ຌຉຸຓໄ ຌາໄ ໜກັ ຽ຋ຄິ ຾ຂຌ຋ຄັ 3 ເນກໄ ຄ຺ ກຍັ ຌາໄ ໜກັ ຋ໃ ຉບໄ ຄກາຌ. ຄ. ຉໃ ຓື ຋າຈ຋ໃ ຉບໄ ຄກາຌຆໃ ຄັ ຖຄ຺ ເຌຂທຈຍຌັ ຅຋ຸ າຈ, ຅ຌ຺ ຽຂຓັ ຆດໄ ໃ ູກຄ຺ ກຍັ ຂຈ 0 ຑຈ, ຅ະແຈຌໄ າໄ ໜກັ ຂບຄ຋າຈຉບໄ ຄ ກາຌ. ຅. ຌາຂທຈຍຌັ ຅຋ຸ າຈບບກ຅າກ຅າຌຂບຄຆຄິ ຆໃ ຄັ , ຾ຖທໄ ຽຖໃ ບື ຌຉຸຓໄ ຌາໄ ໜກັ ຋ຸກບຌັ ເນດໄ ໃ ູ຋ໃ 0 ຋າ຃ທາຓຘະບາຈຆຄິ ຆໃ ຄັ ນາກທໃ າຓ຋າຈຽ຃ຓຉກ຺ ຽປໃ ງຽ຋ຄິ ຅າຌ ນົື ຍຖຽິ ທຌບບໄ ຓປບຍຆຄິ ຆໃ ຄັ . ໝາງຽນຈ: ກາຌຆບກນາຌາໄ ໜກັ ຂບຄ຋າຈບາຈຆບກນາຌາໄ ໜກັ ຋ຄັ ຂທຈຍຌັ ຅຋ຸ າຈ ຾ຖະ ຋າຈຖທຓກຌັ ກໃ ບຌກໃ ແຈ,ໄ ຾ຖທໄ ຆໃຄັ ຂທຈຍຌັ ຅຋ຸ າຈດໃ າຄຈຼທຉາຓນົຄັ , ຉໃ ຅າກຌຌັ ໄ ກໃ ຽບາ຺ ຌາໄ ໜກັ ຋ຄັ 2 ຃ຄັ ໄ ຖຍ຺ ກຌັ , ຏຌ຺ ຋ໃ ແຈ຅ໄ ະຽຎັຌຌາໄ ໜກັ ຂບຄ຋າຈ ຋ໃຉບໄ ຄກາຌ. C. ຆຄິ ຆໃ ຄັ ຾ຍຍຽບຽຖກັ ຿຋ຕຌກິ (Electronic balance) ບາຈຑຍ຺ ດໃ ູເຌປູຍ຾ຍຍຂບຄຆຄິ ຆໃ ຄັ ຽ຋ຄິ ຅າຌຆໃ ຄັ ດໃ ູຈາໄ ຌຽ຋ຄິ ນົື ຾ຍຍ຾຋ຌ຋ໃ ຌາໄ ໜກັ ຓາຈຉະຊາຌ. ເຌຎັຈ຅ຍຸ ຌັ ຌງິ ຓ຺ ເຆນໄ ົາງຂຌໄ ຽຖບືໄ ງໂ, ງບໄ ຌຓຖາ຃າຊກື ຖຄ຺ ຽຓໃ ບື ຋ຼຍກຍັ ຆຄິ ຆໃ ຄັ ຾ຍຍກຌ຺ , ຓ຃ທາຓຊືກຉບໄ ຄເຌກາຌຆໃ ຄັ ຘຸຄຽຊຄິ 0.00001 ກຕາຓ, ເຆທໄ ຼກຄໃ າງ ຾ຖະ ຓຖະຍຍ຺ ແຓ຿຃ຕ຿ຑຕຽຆຘຽຆ, ຆໃ ທງຽຘຓຎະຘຈິ ຋ຑິ າຍເຌກາຌຽປຈັ ທຼກຉທ຺ ດໃ າຄ: ຓຖະຍຍ຺ ຌຍັ ຅າຌທຌທຈັ ຊຸ຋ໃ ເຘໃ ຖຄ຺ ແຎຆໃ ຄັ , ຓຖະຍຍ຺ ຃ຈິ ແຖໃ ຋ໃ ຘາຓາຈ ຎໃ ຼຌນທ຺ ໜໃ ທງກາຌຆໃ ັຄ, ຽ຃ໃ ືບຄຆໃ ັຄຽບຽຖັກ຿຋ຕຌິກ຾ຍຍ຅າຌຆໃ ັຄດໃ ູຈາໄ ຌຽ຋ິຄ ຾ຖະ ເຆນໄ ົັກກາຌຂບຄ຾ປຄຆ຺ຈເຆໄ (Compensating force) ຓທ຋ິ ກາຌຌາເຆຈໄ ໃ ຄັ ຉໃແຎຌ:ໄ  ຎັຍຆຄິ ຆໃ ຄັ ເນຉໄ ຄັໄ ດໃ ູຽ຋ຄິ ຑຌືໄ ຑຼຄ຋ໃ ຂະໜາຌກຍັ ຑຌືໄ ຿ຖກ.  ຽຎຈກະ຾ຘແຒຒາໄ ຽຑໃ ບື ບໃ ຸຌຆຄິ ຆໃ ຄັ ຎະຓາຌ 5-10 ຌາ຋.  ກຈ຺ ຎໃ ຸຓຎັຍຘູຌ.  ກຈ຺ ຎໃ ຸຓຎັຍຽ຃ໃ ບື ຄເນຊໄ ກື ຉບໄ ຄ  ທາຄຑາຆະຌະຆໃ ຄັ ຽ຋ຄິ ຅າຌຆໃ ຄັ  ກຈ຺ ຎໃ ຸຓນກັ ຌາໄ ໜກັ ະຑາຆະຌະ (ຎໃ ຸຓ TARE).  ເຘໃ ທຈັ ຊຸຖຄ຺ ເຌຑາຆະຌະຆໃ ຄັ ຅ຌ຺ ແຈຌໄ າໄ ໜກັ ຋ໃ ຉບໄ ຄກາຌ.  ຎິຈກະ຾ຘແຒຒາໄ ຾ຖະ ຋າ຃ທາຓຘະບາຈ຅າຌຆໃ ຄັ ຾ຖະ ຍຖຽິ ທຌຖໃ ຸຓ຅າຌຆໃ ຄັ . 26

B. ຂຏໄ ຈິ ຑາຈ຅າກກາຌຆໃ ຄັ ຌາໄ ໜກັ ກາຌຆໃ ຄັ ຌາໄ ໜກັ ຂບຄທຈັ ຊຸ ນົື ຋າຈຽ຃ຓເຈໜໃ ຄບາຈ຃າຈຽ຃ໃ ບື ຌແຎ຅າກຌາໄ ໜກັ ຋ໃ ຾຋຅ໄ ຄິ ຂບຄທຈັ ຊຸ ນົື ຋າຈຌຌັໄ ໂແຈ,ໄ ຃ທາຓ຃າຈຽ຃ໃ ບື ຌບາຈຽກຈ຅າກຘໃ ຄິ ຉໃ າຄໂຈໃ ຄັ ຉໃ ແຎຌ:ໄ ກາຌຎໃ ຼຌ຾ຎຄ຃ທາຓຆໃ ຸຓ ນົື CO2 ຂບຄ຋າຈເຌຽທຖາຆໃ ຄັ (Change in moisture or CO2), ຋າຈຍາຄ ຆະຌຈິ ຘາຓາຈຈູຈຌາໄ ນົື ບາງກາກ຿ຍຌກິ ຅າກບາກາຈເຌຖະນທໃ າຄກາຌຆໃ ັຄຌາໄ ໜກັ ແຈ,ໄ ຽປັຈເນຌໄ າໄ ໜກັ ຋ໃ ຆໃ ຄັ ແຈໄ ຃າຈຽ຃ໃ ບື ຌແຎ຅າກຌາໄ ໜກັ ຋ໃ ຾຋຅ໄ ຄິ ຂບຄ຋າຈຌຌັໄ , ທ຋ິ ຾ກແໄ ຂ຾ຓໃ ຌ ຃ທຌເນ຋ໄ າຈ຋ໃ ຌາຓາຆໃ ຄັ ຌຌັໄ ດໃ ູເຌຖະຍຍ຺ ຋ໃ ຎິຈ຾ໜຌໄ (Close system). ກາຌຖະຽນງຂບຄ຋າຈເຌຽທຖາຆໃ ຄັ (Volatility of sample) ກາຌຆໃ ຄັ ຋າຈ຋ໃ ຖະຽນງຄໃາງ຋ໃ ບຸຌນະຑູຓ ນບໄ ຄ຅ະແຈຌໄ າໄ ໜກັ ຂບຄ຋າຈຌບໄ ງກທໃ າຌາໄ ໜກັ ຉທ຺ ຅ຄິ , ງບໄ ຌເຌຂະຌະ຋ໃ ຆໃ ຄັ ຋າຈ຋າຈຖະຽນງບບກແຎ, ຈໃ ຄັ ຌຌັໄ ກາຌຆໃ ຄັ ຋າຈ຋ໃ ຓຖກັ ຘະຌະ຾ຍຍຌ຅ໄ ໃ ຄ຃ທຌເນ຋ໄ າຈດໃ ູເຌຖະຍຍ຺ ຋ໃ ຎິຈ຾ໜຌໄ ຽຆໃ ຌັ ຈຼທກຌັ . ບຸຌນະຑູຓຂບຄ຋າຈເຌຽທຖາ຋ໃ ຆໃ ຄັ (Temperature) ຊາໄ ຋າຈ຋ໃ ຆໃ ຄັ ຓບຸຌນະຑູຓ຋ໃ ຘູຄ຅ະຽປຈັ ເນບໄ າກາຈ ຍຖຽິ ທຌ຅າຌຂບຄຽ຃ໃ ບື ຄຆໃ ຄັ ປບໄ ຌ ຾ຖະ ຅ະຈຌັ ຅າຌເນຖໄ ບງຘູຄຂຌໄ , ຽຎັຌຘາຽນຈຽປຈັ ເນຌໄ າໄ ໜກັ ຋ໃ ຆໃ ຄັ ແຈຌໄ ບໄ ງກທໃ າຌາໄ ໜກັ ຉທ຺ ຅ຄິ ຂບຄ຋າຈຌຌັໄ , ຽຑໃ ບື ຾ກແໄ ຂຂຏໄ ຈິ ຑາຈຌ຅ໄ ໃ ຄ຃ທຌຆໃ ຄັ ຋າຈ຋ໃ ຓບຸຌນະຑູຓຽ຋ໃ າ຺ ກຍັ ບຸຌນະຑູຓຂບຄນບໄ ຄ຋ຈ຺ ຖບຄ. ກາຌຖບງຉທ຺ ຂບຄ຅າຌເຌຂະຌະຆໃ ຄັ (Buoyancy) ຽຌໃ ບື ຄ຅າກຍຖຽິ ທຌບບໄ ຓປບຍ຅າຌຆໃ ຄັ ຽຎັຌບາກາຈຽຆໃ ຄິ ຊທື ໃ າຽຎັຌຂບຄແນົ (Fluid) ຅ະຆໃ ທງຆູງູໝໄ ຌູ ຂບຄຽ຃ໃ ບື ຄຆໃ ຄັ ແທແໄ ຈ,ໄ ຽປຈັ ເນຌໄ າໄ ໜກັ ຂບຄທຈັ ຊຸ ນົື ຋າຈ຋ໃ ຆໃ ຄັ ແຈຌໄ ບໄ ງກທໃ າ ຌາໄ ໜກັ ຉທ຺ ຅ຄິ ຂບຄທຈັ ຊຸ ນົື ຋າຈຌຌັໄ ຘະຽໝ ນົື ຌາໄ ໜກັ ຋ໃ ຾຋຅ໄ ຄິ ຂບຄທຈັ ຊຸ຅ະນົາງກທໃ າຌາໄ ໜກັ ຋ໃ ຆໃ ຄັ ເຌບາກາຈຌຌັໄ ຽບຄ. ຾ຉໃ ຘາຖຍັ ກາຌຆໃ ຄັ ທຈັ ຊຸຌບໄ ງໂ ນົື ຋າຈ຋ໃ ຓຎະຖຓິ າຌຑຼຄຽຖກັ ຌບໄ ງ, ຂຏໄ ຈິ ຑາຈຽກຈ຅າກກາຌຖບງຉທ຺ ຂບຄ຅າຌຆໃ ຄັ ຽຆໃ ຄິ ຍໃ ຓຏຌ຺ ກະ຋ຍ຺ ງຄັ ນົາງ຅ໃ ຄຍໃ ຅າຽຎັຌຉບໄ ຄ຃າຌຄຽຊຄິ . C. ກາຌເຆໄ ຾ຖະ ກາຌຍາຖຸຄປກັ ຘາຆຄິ ຆໃ ຄັ ກາຌເຆຆໄ ຄິ ຆໃ ຄັ ຉບໄ ຄຖະຓຈັ ຖະທຄັ ຍາຖຸຄປກັ ຘາເນຈໄ , ນາກຽຎຽຑຽຘງນາງ ກາຌຆໃ ຄັ ຌາໄ ໜກັ ບາຈ຃າຈຽ຃ໃ ບື ຌ຅ຌ຺ ຍໃ ຘາຓາຈຌາຓາເຆທໄ ຼກ, ຈທໄ ງຽນຈຏຌ຺ ຌຏໄ ູເໄ ຆຆໄ ຄິ ຆໃ ຄັ ຃ທຌຎະຉຍິ ຈັ ຈໃ ຄັ ຌ:ໄ ຉບໄ ຄຉຈິ ຉຄັໄ ຆຄິ ຆໃ ຄັ ດໃ ູຍໃ ບຌ຋ໃ ຾ໜຌໄ ໜາ, ໝຌັໄ ຃ຄ຺ , ຍໃ ເນຓໄ ກາຌຘໃ ຌັ ຘະຽ຋ບື ຌ ຾ຖະ ຊາຌຂບຄຆຄິ ຆໃ ຄັ ຉບໄ ຄດໃ ູເຌ ໜາໄ ຑຼຄ. ກໃ ບຌຆໃ ຄັ ຉບໄ ຄຎັຍເນຽໄ ຂຓັ ຂບຄຆຄິ ຆໃ ຄັ ດໃ ູ຋ໃ ຂຈ 0 ຑຈ (Check balance zero). ຽທຖາຆໃ ຄັ ຉບໄ ຄຆໃ ຄັ ດໃ ູຽ຃ຄິ ກາຄຂບຄຆຄິ ຆໃ ຄັ ຘະຽໝ, ຽຑໃ ບື ຍໃ ເນກໄ າຌຆໃ ຄັ ບໃ າຌຌາໄ ໜກັ ຏຈິ ຑາຈ (Paraalax error) ນາໄ ຓທາຄທຈັ ຊຸ ນົື ຋າຈ຋ໃ ຅ະຆໃ ຄັ ຽ຋ຄິ ຅າຌຽ຃ໃ ບື ຄຆໃ ຄັ ຿ຈງກຄ຺ , ງບໄ ຌ຋າຈຽ຃ຓບາຈຽປຈັ ເນ຅ໄ າຌຽຎຽຑຽຘງ ນາງແຈ,ໄ ທ຋ິ ຊກື ຉບໄ ຄກ຃຅ື ະຉບໄ ຄເຘໃ ຋າຈຽ຃ຓຽ຋ຄິ ຾ກທໄ ໜາໄ ຿ຓຄ (Watch glass) ນົື ຂທຈຆໃ ຄັ ຋າຈ (Weighting bottle) or Crucible, ນາໄ ຓເຆຽໄ ຅ງໄ ປບຄ຋າຈຽ຃ຓເຌກາຌຆໃ ຄັ ຋າຈດໃ າຄຽຈຈັ ຂາຈ. ກາຌຆໃ ຄັ ຋າຈ຋ໃ ກຈັ ຿ຖນະ຅ະຉບໄ ຄເຘໃ ຋າຈເຌຂທຈຆໃ ຄັ ຋າຈຓຐາຎິຈຘະໜຈິ ຾ໜຌໄ . ນາໄ ຓຌາທຈັ ຊຸ ນົື ຋າຈຽ຃ຓ຋ໃ ງຄັ ປບໄ ຌດໃ ູແຎຆໃ ຄັ , ງບໄ ຌຌາໄ ໜກັ ບາຈ຅ະຎໃ ຼຌ຾ຎຄຽຌໃ ບື ຄ຅າກຽນໃ ບື ຋ໃ ຉຈິ ດໃ ູ ຋ໃ ຌທິໄ ຓ,ື ທ຋ິ ຋ໃ ຊກື ຉບໄ ຄກໃ ຃ເື ຆ຃ໄ ຓ຅ຍັ ນົື ເຆຽໄ ຅ງໄ ຑຍັ ຽຎັຌ຾ຏໃ ຌຌບໄ ງໂ຃າຈປບຍຂທຈຆໃ ຄັ ນົື ຉຸຓໄ ຌາໄ ໜກັ . ຽຓໃ ບື ຆໃ ຄັ ຌາໄ ໜກັ ປຼຍປບໄ ງ຾ຖທໄ , ນາກຓ຋າຈຽ຃ຓຉກ຺ ຽປໃ ງດໃ ູຽ຋ຄິ ຅າຌຆໃ ຄັ , ຉບໄ ຄ຋າ຃ທາຓຘະບາຈ຋ຌັ ຋. ນາໄ ຓຆໃ ຄັ ຋າຈ຋ໃ ຓຌາໄ ໜກັ ນົາງກທໃ າ຃ທາຓຘາຓາຈຂບຄຆຄິ ຆໃ ຄັ ຋ໃ ຅ະຆໃ ຄັ ແຈ.ໄ 27

ຽຓໃ ບື ຆໃ ຄັ ຘາຽຖຈັ ປຼຍປບໄ ງ຾ຖທໄ ຃ທຌ຅ຈັ ຽ຃ໃ ບື ຄຆໃ ຄັ ເນດໄ ໃ ູເຌຖກັ ຘະຌະຽຈຓ຋ຽຆໃ ຌັ : ຽບາ຺ ຉຸຓໄ ຌາໄ ໜກັ ບບກ ນົື ຽຖໃ ບື ຌຉຸຓໄ ຌາໄ ໜກັ ຓາດໃ ູ຋ໃ ຂຈ 0 ຽຎັຌຉຌ຺ໄ . ຉບໄ ຄປກັ ຘາຽ຃ໃ ບື ຄຆໃ ຄັ ເນຘໄ ະບາຈດໃ ູຘະຽໝ, ນຄົັ ຅າກເຆ຋ໄ ຸກ຃ຄັໄ ຃ທຌ຃ຸຓຆຄິ ຆໃ ຄັ ຽຑໃ ບື ຎບໄ ຄກຌັ ຐໃ ຸ ຌຖະບບຄ. 3. ຽ຋ກັ ຌກິ ກາຌເຆຽໄ ຃ໃ ບື ຄຽຆຌັ ຉຕຒິທ ຽ຃ໃ ບື ຄຽຆຌັ ຉຕຒິທ (Centrifuge) ຽຎັຌຽ຃ໃ ບື ຄຓ຋ື ໃ ເຆ຾ໄ ງກຏກບບກ຅າກ຋າຈຖະຖາງ, ຿ຈງບາແຘ຾ປຄ຾ກທໃ ຄໜຘູຌ ກາຄ຋ໃ ຽກຈ຅າກກາຌໝຸຌດໃ າຄແທທາ, ຽ຃ໃ ບື ຄຽຆຌັ ຉຕຒິທຊຽື ຎັຌບຸຎະກບຌຑຌືໄ ຊາຌ຋ໃ ຘາ຃ຌັ ຋ໃ ເຆເໄ ຌນບໄ ຄ຋ຈ຺ ຖບຄ, ຽຆໃ ຄິ ຓ ດໃ ູນາົ ງ຾ຍຍ, ຾ຉໃ ຖະ຾ຍຍຓ຃ທາຓຽໝາະຘຓ຺ ກຍັ ທຼກ຾ຉໃ ຖະຎະຽຑຈ, ຋ໃ ຌງິ ຓ຺ ເຆເໄ ຌນບໄ ຄ຋ຈ຺ ຖບຄ຋ໃ ທ຺ ແຎຌຌັໄ ຓດໃ ູ 2 ຾ຍຍ຃:ື ຾ຍຍ຋ໃ ໝຸຌຈທໄ ງແຒຒາໄ ຾ຖະ ຾ຍຍ຋ໃ ໝຸຌຈທໄ ງຓ.ື ຽ຃ໃ ບື ຄຽຆຌັ ຉຕຒິທ຾ຍຍ຋ໃ ໝຸຌຈທໄ ງແຒຒາໄ ຓຖກັ ຘະຌະຉາຓ (ປູຍຑາຍ຋ໃ 6) ຽຎັຌຽ຃ໃ ບື ຄຽຆຌັ ຉຕຒິທ຾ຍຍ຋າຓະຈາຓ ຂະໜາຈຌບໄ ງ, ຘາຓາຈງກ຺ ນົື ຽ຃ໃ ບື ຌງາໄ ງແຈຄໄ ໃາງຓທ຋ິ ກາຌເຆຈໄ ໃ ຄັ ຌ:ໄ a) ຾ຍໃ ຄ຋າຈ຾ນທົ ຋ໃ ຉບໄ ຄກາຌ຅ະ຾ງກຏກບບກຽຎັຌ 2 ຘໃ ທຌເຘໃ ເຌນບົ ຈຽຆຌັ ຉຕຒິທ (Centrifuge tube) ເນໄ ຓຌາໄ ໜກັ ເກ຃ໄ ຼຄກຌັ ນົື ຍຌັ ຅຋ຸ າຈ຾ນົທ຋ໃ ຓຍຖຓິ າຈເກ຃ໄ ຼຄກຍັ ຋າຈ຾ນົທ຋ໃ ຉບໄ ຄກາຌ຾ງກຏກເຌນົບຈ ຽຆຌັ ຉຕຒິທບກນົບຈໜໃ ຄກໃແຈ.ໄ ປູຍຑາຍ຋ໃ 6 ຽ຃ໃ ບື ຄຽຆຌັ ຉຕຒິ ທິ ຾ຍຍໝຸຌຈທໄ ງແຒຒາໄ ຆະຌຈິ ຋າຓະຈາ (ປູຍຑາຍຆາໄ ງຓື ) ຾ຖະ ຾ຍຍໝຸຌຈທໄ ງຓື (ປູຍຑາຍ ຂທາຓ)ື . b) ທາຄນບົ ຈຽຆຌັ ຉຕຒິທ຋ຄັ 2 ນບົ ຈຖຄ຺ ເຌຽ຃ໃ ບື ຄຽຆຌັ ຉຕຒິທເຌ຋ຈິ ຋າຄກຄ຺ ກຌັ ຂາໄ ຓກຌັ (ຽຍໃ ຄິ ປູຍຑາຍ຋ໃ 7) ຋ຄັ ຌໄ ຽຑໃ ບື ເນຌໄ າໄ ໜກັ ຋ຄັ ຘບຄຈາໄ ຌຘຓ຺ ຈໃ ຸຌກຌັ ເຌຖະນທໃ າຄໝຸຌ, ຽຆໃ ຄິ ຅ະຆໃ ທງຎບໄ ຄກຌັ ກາຌຒ຺ຄໄ ຂບຄ຋າຈຖະຖາງແຈ.ໄ c) ຽຎິຈຘະທຈິ ໝຸຌຽ຃ໃ ບື ຄຽຆຌັ ຉຕຒິທຎະຓາຌ 1-2 ຌາ຋ ນົື ນົາງກທໃ າຌ,ໄ ຊາໄ ຏກຌຌັໄ ຽຎັຌຏກຽຍາ຺ ຾ຖະ ຓຂະໜາຈ ຌບໄ ງ, ຾ຉໃ ຊາໄ ຽຎັຌຏກໜກັ ຾ຖະ ຓຂະໜາຈເນງໃ ບາຈເຆຽໄ ທຖາຌບໄ ງກທໃ າຌກໄ ໃແຈ.ໄ d) ຎິຈຘະທຈິ ນົື ດຸຈໝຸຌຽ຃ໃ ບື ຄຽຆຌັ ຉຕຒິທ, ຽ຃ໃ ບື ຄຽຆຌັ ຉຕຒິທ຅ະໝຸຌຆາໄ ຖຄ຺ , ຅ຌ຺ ກະ຋ຄັໄ ດຸຈດໃ ູກຍັ ຍໃ ບຌ. 28

e) ຽຓໃ ບື ຏກຉກ຺ ດໃ ູກຌ຺ໄ ນບົ ຈຽຆຌັ ຉຕຒິ ິທ຅ຌ຺ ໝຈ຺ ຾ຖທໄ , ຃ໃ ບງໂຖຌິ ຋າຈຖະຖາງຘໃ ທຌຽ຋ຄິ ຊຓິໄ ເນໝໄ ຈ຺ ນົື ບາຈເຆໄ ນບົ ຈດບຈ (Dropper) ນົື ຎິ຾ຎັຈ (Pipet) ຈຈູ ຋າຈຖະຖາງເຘໂຘໃ ທຌຽ຋ຄິ ບບກກໃແຈໄ (ຽຍໃ ຄິ ປູຍ຋ໃ 8). ປູຍຑາຍ຋ໃ 8 ກາຌຊບກ຋າຈ຾ນທົ ບບກ຅າກນບົ ຈ຋ຈ຺ ຖບຄ (ປູຍຑາຍຆາໄ ງຓ)ື ຾ຖະ ກາຌເຆນໄ ບົ ຈດບຈ ນົື ຎິ຾ຎັຈຈູຈ ຋າຈຖະຖາງເຘໂບບກ຅າກນບົ ຈ຋ຈ຺ ຖບຄ (ປູຍຑາຍຂທາຓ)ື f) ຖາໄ ຄຏກ຋ໃ ແຈ຅ໄ າກກາຌຽຆຌັ ຉຕຒິ ິທຈທໄ ງຌາໄ , ຃ຌ຺ ຋າຈຖະຖາງຈທໄ ງ຋ໃ ບຌ຾ກທໄ , ຾ຖທໄ ຌາແຎຽຆຌັ ຉຕຒິ ິທ ຾ຖະ ຎະຉຍິ ຈັ ຉາຓຂໄ (e), ກາຌຖາໄ ຄຏກ຃ທຌຖາໄ ຄຈທໄ ງຌາໄ ນົາງໂ຃ຄັໄ , ຽຑໃ ບື ເນຏໄ ກຘະບາຈ, ຿ຈງເຆຌໄ າໄ ຽ຋ໃ ບື ຌບໄ ງ, ຅ະຈກທໃ າກາຌຖາໄ ຄຏກ຃ຄັໄ ຈຼທ຾ຉໃ ເຆຌໄ າໄ ຎະຖຓິ າຌນົາງ. ຂ຃ໄ ທຌຖະທຄັ : ນາໄ ຓເນຽໄ ຃ໃບື ຄຽຆຌັ ຉຕຒິ ິທດຸຈ຋ຌັ ຋຋ຌັ ເຈເຌຂະຌະ຋ໃ ຓ຃ທາຓແທຘູຄ, ງບໄ ຌ຅ະຽປຈັ ເນ຋ໄ າຈຖະຖາງ ຉກ຺ ຽປໃ ງ ຾ຖະ ນົບຈຽຆຌັ ຉຕຒິ ິທບາຈ຾ຉກແຈ.ໄ 4. ຽ຋ກັ ຌກິ ກາຌເຆຽໄ ຈຘຆຽິ ຃ຽຉ ຽຈຘຆຽິ ຃ຽຉ (Desiccator) ຽຎັຌຑາຆະຌະ຋ໃ ຽປຈັ ຈທໄ ງ຾ກທໄ ນົື ຿ຖນະ຋ໃ ຓຐາຎິຈ, ຑາງເຌຓ຋າຈຈູຈ຃ທາຓຆໃ ຸຓ຋ໃ ທາຄແທຘໄ ໃ ທຌຖໃ ຸຓຂບຄຽຈຘຆຽິ ຃ຽຉ ຾ຖະ ຓ຾ຏໃ ຌກະຽຍບືໄ ຄ ນົື ຾ຏໃ ຌ຿ຖນະ຋ໃ ຽ຅າະຽຎັຌປູທາຄ຃ຌັໄ ຋າຈຈູຈ຃ທາຓຆໃ ຸຓຽບາ຺ ແທ,ໄ 29

ຽຑໃ ບື ເນຑໄ າຆະຌະ ນົື ຃ຕູຆຽິ ຍຖິ ຋ໃ ທາຄດໃ ູຽ຋ຄິ ຾ຏໃ ຌກະຽຍບືໄ ຄຊກື ກາ຅ຈັ ຃ທາຓຆໃ ຸຓບບກແຎຈທໄ ງ຋າຈຈູຈ຃ທາຓຆໃ ຸຓ, ຉທ຺ ຽຈຘຆຽິ ຃ຽຉ ຾ຖະ ຐາ຅ະທາຄ຋ຍັ ຉຈິ ກຌັ ຍຖຽິ ທຌຂບຍ຋ໃ ຽຎັຌຑຌືໄ ຾ກທໄ (ground glass) ຂບຄ຋ຄັ ຘບຄຘໃ ທຌ, ປູຍຑາຍ຋ໃ 9 (ກ), ຘະ຾ຈຄຘໃ ທຌຎະກບຍຂບຄຽຈຘຆຽິ ຃ຽຉ ຾ຖະ ປູຍຑາຍ຋ໃ 9 (ຂ), ຘະ຾ຈຄກາຌເຘໃ ຋າຈຈູຈ ຃ທາຓຆໃ ຸຓຖຄ຺ ເຌຽຈຘຆຽິ ຃ຽຉ ຋ໃ ຓາ (ຘຸທຌັ ແຆງະຘຈິ 2543, ໜາໄ 28) ຿ຈງຓ຋າຈນໃ ຖົ ຌືໄ ຽຆໃ ຌັ : ທາຘະຖຌິ (Vaseline) ນົື ກຕຘ (grease) ຋າຍຖຽິ ທຌຂບຍຐາ ຾ຖະ ຂບຍຉທ຺ ຽຈຘຆຽິ ຃ຽຉ, ຽຑໃ ບື ເນຉໄ ຈິ ກຌັ ຘະໜຈິ ຾ໜຌໄ ຈໃ ຄັ ປູຍຑາຍ຋ໃ 9 (ກ), ຘະ຾ຈຄຘໃ ທຌຎະກບຍຂບຄຽຈຘຆຽິ ຃ຽຉ ຾ຖະ ປູຍຑາຍ຋ໃ 9 (ຂ), ຘະ຾ຈຄກາຌເຘໃ ຋າຈຈຈູ ຃ທາຓຆໃ ຸຓຖຄ຺ ເຌຽຈຘ ຆຽິ ຃ຽຉ. ຖາງຖະບຼຈກາຌເຆໄ Desiccator ຾ຖະ ຋າຈຈູຈ຃ທາຓຆໃ ຸຓຓຈໃ ຄັ ຌ:ໄ 4.1. ກາຌເຆຽໄ ຈຘຆຽິ ຃ຽຉ ຽຈຘຆຽິ ຃ຽຉຽຎັຌບຸຎະກບຌ຋ໃ ເຆຘໄ າຖຍັ ຽກຍັ ຋າຈ ນົື ຑາຆະຌະເຌຍຌັ ງາກາຈ຋ໃ ຾ນຄໄ ນົື ເຆຽໄ ກຍັ ຃ຕູຆຽິ ຍຖ (຋ໃ ບາຈຓຏກ) ຋ໃ ຏໃ າຌກາຌຽຏໃ າ຺ , ຾ຖທໄ ຉບໄ ຄກາຌຽປຈັ ເນຽໄ ດັຌ຿ຉຖຄ຺ ຋ໃ ບຸຌນະຑູຓນບໄ ຄ, ຽຑໃ ບື ຆໃ ຄັ ນາຌາໄ ໜກັ ຋ໃ ຃ຄ຺ ຋ໃ . ຈໃ ຄັ ຌຌັໄ ບາກາຈຑາງເຌຽຈຘຆຽິ ຃ຽຉ຅ໃ ຄຉບໄ ຄ຾ນຄໄ ຽຑໃ ບື ຎບໄ ຄກຌັ ຍໃ ເນຘໄ ໃ ຄິ ຋ໃ ດໃ ູຑາງເຌຽຈຘຆຽິ ຃ຽຉຈູຈ຃ທາຓຆໃ ຸຓ຅າກບາກາຈຑາງ ເຌຽຈຘຆຽິ ຃ຽຉແຈ,ໄ ກາຌຽຎຈ-ຎິຈຐາຽຈຘຆຽິ ຃ຽຉ ຾ຖະ ກາຌຽ຃ໃ ບື ຌງາໄ ງຽຈຘຆຽິ ຃ຽຉຎະຉຍິ ຈັ ຈໃ ຄັ ຌ:ໄ 4.1.1. ກາຌຽຎຈ-ຎິຈຐາຽຈຘຆຽິ ຃ຽຉ ຓທ຋ິ ກາຌຎະຉຍິ ຈັ ຈໃ ຄັ ຌ:ໄ 4.1.1.1. ກາຌຽຎຈຐາຽຈຘຆຽິ ຃ຽຉຽປຈັ ແຈ຿ໄ ຈງຽຖໃ ບື ຌຐາບບກ຅າກຉທ຺ ຈໃ ຄັ ປູຍຑາຍ຋ໃ 10, ຓຆື າໄ ງ຅ຍັ ຽຈຘ ຆຽິ ຃ຽຉ, ເຌຂະຌະ຋ໃ ຓຂື ທາ຅ຍັ ຘໃ ທຌຽ຋ຄິ ຂບຄຐາ ຾ຖະ ເຆຌໄ ທິໄ ນທ຺ ຾ຓໃ ຓຈື ຌັ ຐາ, ເຆຓໄ ຂື ທາ຃ໃ ບງໂຽຖໃ ບື ຌຐາບບກຉທ຺ ຽຈຘຆຽິ ຃ຽຉເນກໄ ທາໄ ຄຑ຋ໃ ຅ະຽບາ຺ ທຈັ ຊຸ ນົື ຑາຆະຌະຽຂາ຺ໄ ນົື ບບກ຅າກຽຈຘຆຽິ ຃ຽຉຽ຋ໃ າ຺ ຌຌັໄ . ຊາໄ ຓ຃ທາຓ຅າຽຎັຌຉບໄ ຄຽຎຈ ຐາບບກທາຄ, ເນທໄ າຄຐານຄາງຂຌໄ ຾ຖະ ທາຄເຌຍໃ ບຌ຋ໃ ຎບຈແຑ, ຍໃ ເນຐໄ າໝຸຌຉກ຺ ຾ຉກ, ຖະທຄັ ຍໃ ເນຂໄ ຐໄ ໃ ຸ ຌ ນົື ຘໃ ຄິ ຽຎິໄ ຽຎືບຌຉຈິ ຋ໃ ຂບຍຐາ ນົື ຂບຍຉທ຺ ຽຈຘຆຽິ ຃ຽຉ຋ໃ ຋າທາຘະຖຌແທ.ໄ 30

ປູຍຑາຍ຋ໃ 10 ຖກັ ຘະຌະກາຌຽຎຈຐາຽຈຘຆຽິ ຃ຽຉ 4.1.1.2. ກາຌຎິຈຐາຽຈຘຆຽິ ຃ຽຉ ຽປຈັ ແຈ຿ໄ ຈງຈຌັ ຐາຽຂາ຺ໄ ນາ຿ຉ, ເນກໄ ຍັ ຓາດໃ ູເຌຉໃ າ຾ໜໃ ຄຽກໃ າ຺ , ຉບໄ ຄດັຍຐາ ເນທໄ າຘະຖຌິ ຋າແທຍໄ ຖຽິ ທຌຂບຍ຋ໃ ຽໄ ຎັຌຑຌືໄ ຾ກທໄ , ກະ຅າງຉທ຺ ດໃ າຄຘະໝໃ າຘະຽໝ, ຅ຌ຺ ຐາ ຾ຖະ ຉທ຺ ຽຈຘຆຽິ ຃ຽຉ຾ຌຍຉຈິ ກຌັ ຘະໜຈິ ຾ໜຌໄ (ຘຄັ ຽກຈຽນຌັ ປບງຉໃ ເຘຽຎັຌຽຌບືໄ ຈຼທກຌັ ) ຊາໄ ຉບໄ ຄກາຌເຘໃ ຋າຈ ນົື ຑາຆະຌະ຋ໃ ຽຏໃ າ຺ ແທ຅ໄ ຌ຺ ປບໄ ຌ຾ປຄເຌຽຈຘຆຽິ ຃ຽຉ, ຽຑໃ ບື ບຍ຺ ແຖໃ ຃ທາຓຆໃ ຸຓ, ຎິຈຐາຽຈຘຆຽິ ຃ ຽຉເນ຾ໄ ໜຌໄ , ຾ຖທໄ ຎະແທ຅ໄ ຌ຺ ຋າຈ ນົື ຑາຆະຌະຽດັຌຖຄ຺ , ຑາງເຌຽຈຘຆຽິ ຃ຽຉ຅ະຽກຈຘູຌງາກາຈຽປຈັ ເນຽໄ ຎຈຐາຍໃ ແຈ.ໄ ຈໃ ຄັ ຌຌັໄ ຅ໃ ຄ຃ທຌຽຎຈ-ຎິຈຐາ 2-3 ຃ຄັໄ , ນຄົັ ຅າກເຘໃ ຋າຈ ນົື ຑາຆະຌະຖຄ຺ ແຎ຾ຖທໄ , ຽຑໃ ບື ຎບໄ ຄກຌັ ຍໃ ເນຽໄ ກຈຘູຌງາກາຈ. 4.1.2. ກາຌຽ຃ໃ ບື ຌງາໄ ງຽຈຘຆຽິ ຃ຽຉ ເຌກຖະຌ຋ໃ ຉບໄ ຄກາຌຽ຃ໃ ບື ຌງາໄ ງຽຈຘຆຽິ ຃ຽຉ, ຽຑໃ ບື ຌາທຈັ ຊຸ຋ໃ ບຍ຺ ດໃ ູຑາງ ເຌແຎຆໃ ຄັ ຌາໄ ໜກັ ເຌນບໄ ຄຆຄິ ຆໃ ຄັ ຾ຖະ ຅າຽຎັຌຉບໄ ຄຆໃ ຄັ ດໃ າຄທໃ ບຄແທ, ຽຑໃ ບື ຎບໄ ຄກຌັ ຍໃ ເນ຃ໄ ຕູຆຽິ ຍຖຈູຈ຃ທາຓຆໃ ຸຓ຅າກ ບາກາຈຑາງຌບກ. ກາຌຽ຃ໃ ບື ຌງາໄ ງ຅ະຉບໄ ຄຽປຈັ ຈທໄ ງ຃ທາຓຖະຓຈັ ຖະທຄັ , ຍໃ ເນຽໄ ກຈກາຌຉກ຺ ຾ຉກຂບຄຐາ, ຽຆໃ ຄິ ຌບກ຅າກ຅ະຽປຈັ ເນຽໄ ຃ໃ ບື ຄຽຘງນາງ຾ຖທໄ , ງຄັ ບາຈຽກຈບຌັ ຉະຖາງ຾ກໃ ຏູຊໄ ບື ກຈທໄ ງ. ກາຌຽ຃ໃ ບື ຌງາໄ ງຽຈຘຆຽິ ຃ຽຉຽປຈັ ແຈໄ 2 ຖກັ ຘະຌະ຃:ື 4.1.2.1. ເຆຓໄ ຋ື ຄັ ຘບຄຽຍບືໄ ຄ຅ຍັ ຈາໄ ຌຂາໄ ຄຂບຄຽຈຘຆຽິ ຃ຽຉຖະນທໃ າຄຐາກຍັ ຉທ຺ ຂບຄຽຈຘຆຽິ ຃ຽຉ, ເນຌໄ ທິໄ ນທ຺ ຿ຎຓໄ ກື ຈ຺ ດໃ ູຽ຋ຄິ ຐາ, ຌທິໄ ບໃ ຌື ໂ຋ໃ ຽນບົື ຅ຍັ ຖໃ ຸຓຐາ ຾ຖະ ຉທ຺ ຽຈຘຆຽິ ຃ຽຉ, ຾ຖທໄ ງກ຺ ຽຈຘຆຽິ ຃ຽຉຽຑໃ ບື ຽ຃ໃ ບື ຌງາໄ ງ. 4.1.2.2. ເຆຓໄ ຽື ຍບືໄ ຄໜໃ ຄບຸຓໄ ຉທ຺ ຽຈຘຆຽິ ຃ຽຉຘໃ ທຌຓບື ກຽຍບືໄ ຄໜໃ ຄ຅ຍັ ຐາແທຍໄ ໃ ເນຽໄ ຖໃ ບື ຌຉກ຺ . 4.2. ຋າຈຈຈູ ຃ທາຓຆໃ ຸຓ ຋າຈຈຈູ ຃ທາຓຆໃ ຸຓ (desiccant) ຋ໃ ຌາຓາເຆຽໄ ຈຘຆຽິ ຃ຽຉຓນາົ ງຆະຌຈິ , ຾ຉໃ ຖະຆະຌຈິ ຓຎະຘຈິ ຋ຑິ າຍ ຾ຖະ ຂຈໄ ,ິ ຂຽໄ ຘງ຾ຉກຉໃ າຄກຌັ . ຆຖິ ກິ າຽ຅ຖຽຎັຌ຋າຈຈູຈ຃ທາຓຆໃ ຸ ຓ຋ໃ ຌງິ ຓ຺ ເຆກໄ ຌັ ນົາງ, ຽຌໃ ບື ຄ຅າກເຆຄໄ ໃ າງ, ຘະຈທກ, ຎະດັຈ ຾ຖະ ເຆທໄ ຼກແຈ຃ໄ ຸຓໄ ຃ໃ າ, ຆຖິ ກິ າຽ຅ຖຓຖກັ ຘະຌະຽຎັຌຽຓຈັ ຌບໄ ງໂ, ກຓ຺ ໂ ນົື ຽຎັຌນຖໃ ຼຓ, ຃າໄ ງ຃ນື ຌເຘ, ຍໃ ຓຘ. ຽຓໃ ບື ຌາຓາຽຎັຌ຋າຈຈຈູ ຃ທາຓຆໃ ຸຓ຅ະຎະຘຓ຺ ກຍັ ຿຃ຍາຌຌຉຕຈັ , ຽຑໃ ບື ເຆຽໄ ຎັຌບຌິ ຈຽິ ຃ຽຉຖະຈຍັ ຃ທາຓຆໃ ຸຓ຋ໃ ຈູຈຽຂາ຺ໄ ແຎ, ຊາໄ ຖະຈຍັ ຃ທາຓຆໃ ຸຓເຌຆຖິ ກິ າຽ຅ຖຌບໄ ງ, ຖກັ ຘະຌະຂບຄຆຖິ ກິ າຽ຅ຖ຅ະ຾ນຄໄ ຾ຖະ ຓຘຒາໄ ຘຈ຺ , ຾ຉໃ ຊາໄ ຆຖິ ກິ າຽ຅ຖຈູຈ ຃ທາຓຆໃ ຸຓແທຘໄ ຂບຄຆຖິ ກິ າຽ຅ຖ຅ະຎໃ ຼຌຽຎັຌຘຍທ຺ ຾ຖະ ຘາຓຈຌາຆຖິ ກິ າຽ຅ຖກຍັ ຓາເຆແໄ ຈບໄ ກ, ຿ຈງຌາແຎບຍ຺ ແຖໃ ຃ທາຓ ຆໃ ຸຓ຋ໃ ບຸຌນະຑູຓ 150 , ຘຂບຄຆຖິ ກິ າຽ຅ຖ຅ະຎໃ ຼຌກຍັ ຓາຽຎັຌຘຒາໄ ຘຈ຺ ບກ຃ຄັໄ . ຘາຖຍັ ຋າຈຽ຃ຓຆະຌຈິ ບໃ ຌື ໂ, ຋ໃ ຓ຃ຸຌຖກັ ຘະຌະເຌກາຌຈູຈ຃ທາຓຆໃ ຸຓ ຾ຖະ ຌາຓາເຆແໄ ຈຉໄ ທ຺ ດໃ າຄຽຆໃ ຌັ : ຾ບຌ ປຈຕຈິ ກາຌຆກົຕທ຺ , ກາຌຆຆຸຌຒັຈ, ກາຌຆບຈ຺ ຆຈິ , ຒ຺ຈຘະຒຖຈັ , ຾ຎຌຉາບຈ຺ ຆຈິ , ຾ບຌປຈຕຈິ ຓາຽດຆບບຓຽຎກຕົ ທ຺ ຾ຖະ ຽຍຕບບຓກົຕທ຺ ຽຎັຌຉຌ຺ໄ . ຽຊຄິ ຾ຓໃ ຌທໃ າ຋າຈຽ຃ຓຽນໃ າົ຺ ຌ຅ໄ ະຓຎະຘຈິ ຋ຑິ າຍເຌກາຌຈຈູ ຆໃ ຸຓແຈຎໄ າຌກາຄ຅ຌ຺ ຽຊຄິ 31

ຖະຈຍັ ຈ, ຾ຉໃ ຂຽໄ ຘງ຋ໃ ຑຍ຺ ຋ໃ ທ຺ ແຎ຾ຓໃ ຌ ຋າຈຽກຈກາຌຎໃ ຼຌຘະຑາຍຽຓໃ ບື ເຆທໄ ຼກແຎ຾ຖທໄ , ຽປຈັ ເນໝໄ ຈ຺ ຃ຸຌຖກັ ຘະຌະເຌ ກາຌຈຈູ ຆໃ ຸຓ ຾ຖະ ຍໃ ຘາຓາຈຌາກຍັ ຓາເຆເໄ ໝໃ ແຈບໄ ກ (ຽຆໃ ຌັ : ຒ຺ຈຘະຒຕຈັ ຾ຎຌຉາບກ຺ ຆຈິ ຾ຖະ ກາຌຆກຕົ ທ຺ ). 5. ຽ຋ກັ ຌກິ ກາຌຽ຅າະຈບຌບຈັ ງາຄ ຾ຖະ ຈບຌບຈັ ແຓກໄ ບ໅ ກ ເຌກາຌ຋ຈ຺ ຖບຄຍາຄ຃ຄັໄ ຅າຽຎັຌ຅ະຉບໄ ຄເຆຈໄ ບຌບຈັ ຘາຖຍັ ຎິຈຂທຈບຸຎະກບຌ ນົື ນົບຈ຋ຈ຺ ຖບຄ, ຈບຌບຈັ ຋ໃ ເຆໄ ເຌກາຌ຋ຈ຺ ຖບຄຌຓໄ 2 ຆະຌຈິ ຃:ື ຈບຌບຈັ ງາຄ (Rubber stopper) ຾ຖະ ຈບຌບຈັ ແຓກໄ ໅ບກ (Cork stopper), ຽຆໃ ຄິ ຍາຄ຃ຄັໄ ຅າຽຎັຌ຅ະຉບໄ ຄເຆຈໄ ບຌບຈັ ຋ໃ ຓປູຽຑໃ ບື ຘຼຍນົບຈ຾ກທໄ , ຽ຋຿ຓຓຽິ ຉ ນົື ຅ທງຐັກຍທ຺ . ຈໃ ຄັ ຌຌັໄ ຅າຽຎັຌ຅ະຉບໄ ຄຽ຅າະ ປູຈບຌບຈັ ເນຓໄ ຂະໜາຈຑຽໝາະກຍັ ຂະໜາຈຂບຄບຸຎະກບຌ຋ໃ ຅ະຘຼຍຖຄ຺ ແຎເຌຈບຌບຈັ , ກາຌຽ຅າະຈບຌບຈັ ຓຽ຋ກັ ຌກິ ຋ໃ ຘາ຃ຌັ ຈໃ ຄັ ຌ:ໄ 1. ຉບໄ ຄຽຖບື ກ຅ກູ ງາຄ ນົື ຈບຌບຈັ ແຓກໄ ກ໅ບກເນຓໄ ຂະໜາຈຽໝາະຘຓ຺ ຋ໃ ຅ະບຈັ ບຸຎະກບຌຌຌັໄ ໂ, ຿ຈງຓນົກັ ກາຌ ¼ດໃ ູທໃ າ: ຈບຌບຈັ ຋ໃ ຓຂະໜາຈຽໝາະຘຓ຺ , ຑຈກຍັ ຎາກບຸຎະກບຌຎະຓາຌ ຘໃ ທຌ ຾ຖະ ດໃ ູຽ຋ຄິ ຎາກ ¾ບຸຎະກບຌຎະຓາຌ ຘໃ ທຌຂບຄ຃ທາຓງາທຈບຌບຈັ ຋ຄັ ໝຈ຺ . 2. ຉບໄ ຄຽຖບື ກນບົ ຈຽ຅າະເນຓໄ ຂະໜາຈຽ຋ໃ າ຺ ກຍັ ບຸຎະກບຌ຋ໃ ຉບໄ ຄກາຌຘຼຍຖຄ຺ ເຌຈບຌບຈັ . 3. ກາຌຽ຅າະຈບຌບຈັ : ຉບໄ ຄທາຄຈບຌບຈັ ຖຄ຺ ຽ຋ຄິ ຾ຏໃ ຌແຓບໄ ໃ ບຌ, ນາໄ ຓທາຄຽ຋ຄິ ຿ຉະ຋ຈ຺ ຖບຄ ນົື ຾ຏໃ ຌຽນົກັ , ງບໄ ຌ ຅ະຽປຈັ ເນນໄ ົບຈຽ຅າະຽຘງ຃ຓ຺ ແຈ.ໄ 4. ຅ຍັ ຈບຌບຈັ ເນ຾ໄ ໜຌໄ ຾ຖທໄ ເຆນໄ ົບຈຽ຅າະກຈ຺ ຖຄ຺ ຽ຋ຄິ ຈບຌບຈັ ຽຍາ຺ ໂ, ຑບໄ ຓ຋ຄັ ໝຸຌແຎຑບໄ ຓ, ເຌຂະຌະໝຸຌ ນາໄ ຓກຈ຺ ຾ປຄດໃ າຄຽຈຈັ ຂາຈ ຾ຖະ ຉບໄ ຄຑະງາງາຓເນນໄ ົບຈຽ຅າະຉຄັໄ ຆາກກຍັ ຑຌືໄ ຉະນົບຈຽທຖາ. 5. ຽບາ຺ ນົບຈຽ຅າະບບກ຅ະແຈຈໄ ບຌບຈັ ຋ໃ ຓປູຘາຖຍັ ຘຼຍນົບຈ຾ກທໄ ຽ຋຿ຓຓຽິ ຉ ນົື ຅ທງຐັກຍ຺ທ, ກາຌຘຼຍ ບຸຎະກບຌຈໃ ຄັ ກໃ າທຽຂາ຺ໄ ແຎເຌປູຂບຄຈບຌບຈັ ຋ໃ ຽ຅າະແທ,ໄ ຃ທຌຎະຉຍິ ຈັ ຈໃ ຄັ ຌ:ໄ ປູຍຑາຍ຋ໃ 11 ຖກັ ຘະຌະກາຌຘຼຍບຸຎະກບຌ຋ໃ ຊກື ທ຋ິ , ຿ຈງຓ຋ື ຄັ ຘບຄ຅ຍັ ຈບຌບຈັ ກຍັ ບຸຎະກບຌ຋ໃ ຅ະຘຼຍດໃ ູເກກໄ ຌັ (ປູຍຑາຍຆາໄ ງຓ)ື ຾ຖະ ກາຌຘຼຍບຸຎະກບຌຖຄ຺ ເຌປູຈບຌບຈັ ຋ໃ ຏຈິ ທ຋ິ , ຿ຈງຓ຋ື ຄັ ຘບຄຽຍບືໄ ຄ຋ໃ ຅ຍັ ຈບຌ ບຈັ ກຍັ ບຸຎະກບຌ຋ໃ ຅ະຘຼຍດໃ ູນໃ າຄກຌັ , ຽຓໃ ບື ເຆ຾ໄ ປຄກຈ຺ ນາົ ງໂບຸຎະກບຌຌຌັໄ ບາຈ຅ະນກັ ຾ຖະ ຎັກຓແື ຈໄ (ປູຍຑາຍຽຍບືໄ ຄຂທາ) 32

5.1. ຉບໄ ຄກທຈຽຍໃ ຄິ ຃ຌື ບກ຃ຄັໄ ໜໃ ຄທໃ າ, ຂະໜາຈຂບຄປູກຍັ ຂະໜາຈຂບຄບຸຎະກບຌ຋ໃ ຅ະຘຼຍຖຄ຺ ແຎເຌປູຓຂະໜ າຈຽໝາະຘຓ຺ ຈ ນົື ຍໃ , ຍໃ ຃ທຌເນ຃ໄ ຍັ ຾ໜຌໄ ຽກຌແຎ. 5.2. ກໃ ບຌຘຼຍບຸຎະກບຌຖຄ຺ ເຌປູຈບຌບຈັ ຃ທຌເຆຌໄ າໄ ຋າກໃ ບຌ ຾ຖະ ຊບກຌາໄ ຖຄ຺ ເຌປູຈບຌບຈັ ຈທໄ ງ ນົື ບາຈ ເຆກໄ ຖຽຆຕຌິ (Glycerin) ຾຋ຌຌາໄ ກໃ ແຈ,ໄ ຋ຄັ ຌຽໄ ຑໃ ບື ເນກໄ າຌເຘໃ ບຸຎະກບຌຖຄ຺ ເຌປູຈບຌບຈັ ຘະຈທກນົາງ ຂຌໄ . 5.3. ເຆຓໄ ຂື ທາ຅ຍັ ບຸຎະກບຌ຋ໃ ຘຼຍ, ຘໃ ທຌຓຆື າໄ ງ຅ຍັ ຈບຌບຈັ ຿ຈງຓຏາໄ ຃ຸຓຓ,ື ຽຑໃ ບື ຎບໄ ຄກຌັ ຍໃ ເນ຾ໄ ກທໄ ຾ຉກນກັ ຾຋ຄຓ.ື 5.4. ຽຑໃ ບື ຎບໄ ຄກຌັ ຍໃ ເນບໄ ຸຎະກບຌ຋ໃ ຘຼຍນກັ , ຓ຋ື ຄັ ຘບຄຽຍໃ ບື ຄ຅ະຉບໄ ຄຊເື ກໂໄ ກຌັ , ຾ຖທໄ ຃ໃ ບງໂຈຌັ ຽຍາ຺ ໂຑບໄ ຓ ກຍັ ໝຸຌຈບຌບຈັ ນົື ບຸຎະກບຌ຋ໃ ຅ະຘຼຍແຎຑບໄ ຓ (ຽຍໃ ຄິ ປູຍຑາຍ຋ໃ 11). 6. ຽ຋ກັ ຌກິ ກາຌເຆຂໄ ທຈຍຖຓິ າຈ ຂທຈຍຖຓິ າຈ (Volumetric flask) ຽຎັຌຽ຃ໃ ບື ຄຓ຋ື ໃ ເຆກໄ າຌກຼຓ຋າຈຖະຖາງຓາຈຉະຊາຌ (Standard solution) ນົື ຋າຈຖະຖາງ຋ໃ ຓ຃ທາຓຽຂຓັໄ ຂຸ ຌໄ ຌບໄ ງກທໃ າ຋າຈຖະຖາງຽຈຓແຈ.ໄ ຂທຈຍຖຓິ າຈຓນົາງຆະຌຈິ ຽຆໃ ຌັ : ຂະ ໜາຈ 50 ຓຖ, 100 ຓຖ, 250 ຓຖ, 500 ຓຖ, 1,000 ຓຖ ຾ຖະ 2,000 ຓຖ ຽຎັຌຉຌ຺ໄ . ປູຍຑາຍ຋ໃ 12 ຖກັ ຘະຌະຂບຄຂທຈຍຖຓິ າຈ ຖກັ ຘະຌະຂທຈຍຖຓິ າຈຽຎັຌຂທຈງາທ຋ໃ ຓຂຈຍບກຍຖຓິ າຈຽ຋ຄິ ຃ຂທຈຑຼຄຂຈຈຼທ, ຽຓໃ ບື ຉບໄ ຄກາຌກຼຓ຋າຈ ຖະຖາງ, ຿ຈງ຋ໃ ທ຺ ແຎ຾ຖທໄ ຅ະຌາ຋າຈຌຌັໄ ຖະຖາງເຌຍກິ ຽກກໃ ບຌ, ຾ຖທໄ ຊບກຖຄ຺ ເຌຂທຈຍຖຓິ າຈ຿ຈງເຆ຅ໄ ທງຉບຄ (ບາຈຖະຖາງ຋າຈເຌຂທຈຍຖຓິ າຈກໃ ແຈ)ໄ , ຖາໄ ຄຍກິ ຽກນົາງໂ຃ຄັໄ ຈທໄ ງຉທ຺ ຑາຖະຖາງ຾ຖທໄ ຊບກຖຄ຺ ເຌ຅ທງຉບຄ, ຽຑໃ ບື ຖາໄ ຄ຋າຈ຋ໃ ຉຈິ ດໃ ູເຌຂທຈຍຖຓິ າຈ຅ຌ຺ ໝຈ຺ , ຉໃ ຅າກຌຌັໄ ກໃ ຉໃ ຓື ຉທ຺ ຑາຖະຖາຖຄ຺ ແຎເນຓໄ ຍຖຓິ າຈຽຊຄິ ຂຈຍບກຍຖຓິ າຈກາຌ ກຼຓ຋າຈຖະຖາງ ຿ຈງເຆຂໄ ທຈຍຖຓິ າຈຓຽ຋ກັ ຌກິ ກາຌຎະຉຍິ ຈັ ຈໃ ຄັ ຌ:ໄ 33

1. ຖະຖາງເຌຂທຈຍຖຓິ າຈເນຓໄ ຍຖຓິ າຈຎະຓາຌ 3/4 ຂບຄຂທຈ, ຎິຈຈບຌບຈັ ຂທຈ຾ຖທໄ ໝຸຌຂທຈຍຖຓິ າຈ ຈທໄ ງຓ,ື ຽຑໃ ບື ເນ຋ໄ າຈເຌຂທຈຖະຖາງ຅ຌ຺ ໝຈ຺ (ເຌກຖະຌ຋າຈຉທ຺ ດໃ າຄຽຎັຌ຋າຈ຾ຂຄ) ນົື ເນ຋ໄ າຈຎະຘຓ຺ ຽຎັຌຽຌບືໄ ຈຼທກຌັ (ເຌກຖະຌ຋ໃ ຋າຈຉທ຺ ດໃ າຄຽຎັຌ຋າຈ຾ນົທ). 2. ຉໃ ຓື ຉທ຺ ຑາຖະຖາງຖຄ຺ ເຌຂທຈຍຖຓິ າຈເນຘໄ ໃ ທຌ຿຃ຄໄ ຽທາ຺ໄ ຉໃ າຘຸຈຂບຄ຋າຈຖະຖາງດໃ ູຍໃ ບຌຂຈຍບກຍຖຓິ າຈ, ກາຌ ບໃ າຌຍຖິຓາຈຉບໄ ຄເນຖໄ ະຈຍັ ຘາງຉາດໃ ູເຌຖະຈັຍຈຼທກັຌກັຍຂຈຍບກຍຖຓິ າຈ, ຽຑໃ ບື ຎໄບຄກັຌກາຌຽກຈ Parallax error. 3. ຎິຈຈບຌບຈັ ຂທຈຍຖຓິ າຈ຾ຖທໄ ຃ທາໄ ຂທຈ຅າກຽ຋ຄິ ຖຄ຺ ຖໃ ຸຓ, ຽປຈັ ຾ຍຍຌໄ 2-3 ຃ຄັໄ , ຽຑໃ ບື ເນ຋ໄ າຈຖະຖາງຎະຘຓ຺ ຽຎັຌຽຌບືໄ ຈຼທກຌັ ຾ຖະ ຓຽຌບືໄ ຋າຈຽ຋ໃ າ຺ ຋ຼຓກຌັ ຋ຸກຘໃ ທຌ. 4. ຅າກຂໄ 3 ຎຌໄ ຂທຈຍຖຓິ າຈເນດໄ ໃ ູເຌຖກັ ຘະຌະຽຈຓ຋, ຾ຖທໄ ຅ຍັ ຃ຂທຈໝຌູ ແຎຓາຎະຓາຌ 1/4 ປບຍ, ຽປຈັ ຆາໄ ຅ຌ຺ ໝຌັໄ ເ຅ທໃ າ຋າຈຖະຖາງຎະຘຓ຺ ຽຎັຌຽຌບືໄ ຈຼທກຌັ . 7. ຽ຋ກັ ຌກິ ກາຌເຆຎໄ ິ຾ຎັຈ ຎິ຾ຎັຈ (Pipet or Pipette) ຋ໃ ເຆດໄ ໃ ູເຌນບໄ ຄ຋ຈ຺ ຖບຄ຋ໃ ທ຺ ແຎຓດໃ ູ 2 ຾ຍຍ຃:ື Volumetric pipet or Transfer pipet ຾ຖະ Measuring pipet, ຾ຉໃ ຖະ຾ຍຍຓນົາງຂະໜາຈ. ຈໃ ຄັ ຌຌັໄ ຅ໃ ຄ຃ທຌຽຖໃ ບື ຄເຆຎໄ ິ຾ຎັຈເນຽໄ ໝາະຘຓ຺ ກຍັ ຍຖິ ຓາຈຂບຄ຋າຈຖະຖາງ຋ໃ ຅ະຈຈູ , ຎິ຾ຎັຈ຋ຄັ 2 ຾ຍຍຍ ຓຖກັ ຘະຌະຈໃ ຄັ ປູຍຑາຍ຋ໃ 13. ປູຍຑາຍ຋ໃ 13 ຖກັ ຘະຌະ Volumetric or Transfer pipet (ປູຍຑາຍ ກ) ຾ຖະ Measuring pipet (ປູຍຑາຍ ຂ) 34

Volumetric pipet ຽຎັຌຎິ຾ຎັຈ຋ໃ ຓຍຖຓິ າຈ຾ຌໃ ຌບຌ຃ໃ າຈຼທຽ຋ໃ າ຺ ຌຌັໄ , ກາຌເຆຎໄ ິ຾ຎັຈຆະຌຈິ ຌຘໄ າຖຍັ ຘໃ ຄ຺ ຏໃ າຌ ຘໃ ທຌຂບຄ຋າຈຖະຖາງ, ຋ໃ ຓຍຖຓິ າຈຉາຓຂະໜາຈຂບຄຎິ຾ຎັຈ, ງບໄ ຌຓຂຈຍບກຍຖຓິ າຈຑຼຄຂຈຈຼທ. ຽຓໃ ບື ຎໃ ບງ ຋າຈຖະຖາງບບກ຅າກຎິ຾ຎັຈ຾ຖທໄ , ນາໄ ຓຽຎໃ ຺າ຋າຈຖະຖາງ຋ໃ ຉກ຺ ຃າໄ ຄດໃ ູ຋ໃ ຎາງຂບຄຎິ຾ຎັຈ, ຾ຉໃ ຃ທຌ຾ຉະຎາງຎິ຾ຎັຈ ກຍັ ຂາໄ ຄຑາຆະຌະຽໜບື ຖະຈຍັ ຋າຈຖະຖາງເຌຑາຆະຌະຌຌັໄ , ຎະຓາຌ 30 ທຌິ າ຋, ຽຑໃ ບື ເນ຋ໄ າຈຖະຖາງ຋ໃ ດໃ ູ຋າຄເຌຎິ ຾ຎັຈແນົບບກຓາບກ, ຘາຖຍັ ຋າຈຖະຖາງ຋ໃ ຽນົບື ດໃ ູເຌຎິ຾ຎັຈຌຌັໄ ຍໃ ຾ຓໃ ຌຍຖຓິ າຈຂບຄ຋າຈຖະຖາງ຋ໃ ຅ະທຈັ . ເຌກຖະຌຂບຄ Measuring pipet ຅ະຓຂຈຍບກຍຖຓິ າຈຉໃ າຄໂແທ,ໄ ຅ໃ ຄເຆແໄ ຈດໄ ໃ າຄກທາໄ ຄຂທາຄ຃:ື ຘາຓາຈເຆໄ ຾຋ຌ Volumetric pipet ແຈ.ໄ ຉໃແຎຌຂໄ ກໃ າທຽຊຄິ ຽ຋ກັ ຌກິ ກາຌເຆຎໄ ິ຾ຎັຈ຋ໃ ທ຺ ໂແຎ: 1. ກໃ ບຌເຆຉໄ ບໄ ຄຖາໄ ຄຎິ຾ຎັຈເນຘໄ ະບາຈ, ຾ຖທໄ ຖາໄ ຄຈທໄ ງຌາໄ ກໃ ຌັ , ຿ຈງຈູຈຌາໄ ກໃ ຌັ ຽຂາ຺ໄ ແຎ຅ຌ຺ ຽກບື ຍຽຉຓັ , ຎໃ ບງເນໄ ແນບົ ບກຓາ຅ຌ຺ ໝຈ຺ , ຘຄັ ຽກຈຽຍໃ ຄິ ທໃ າຊາໄ ຍໃ ຓດບຈຌາໄ ຉຈິ ຈດໃ ູຑາງເຌຘະ຾ຈຄທໃ າຎິ຾ຎັຈຘະບາຈຈ຾ຖທໄ . 2. ຽຓໃ ບື ຅ະຌາຎິ຾ຎັຈ຋ໃ ຎຼກແຎເຆທໄ ຈັ ຍຖຓິ າຈ, ຃ທຌຖາໄ ຄຎິ຾ຎັຈຈທໄ ງ຋າຈຖະຖາງ຋ໃ ຅ະທຈັ 2-3 ຃ຄັໄ , ຿ຈງເຆໄ ຋າຈຖະຖາງ຃ຄັໄ ຖະຽ຋ໃ ບື ຽຖກັ ຌບໄ ງ, ຑະງາງາຓເນ຋ໄ າຈຖະຖາງຊກື ຏທິ ຎິ຾ຎັຈດໃ າຄ຋ໃ ທ຺ ຽຊຄິ . 3. ຅ໃ ຓຸ ຎິ຾ຎັຈຖຄ຺ ເຌ຋າຈຖະຖາງ, ເນຎໄ າງຎິ຾ຎັຈດໃ ູຉໃ າກທໃ າຖະຈຍັ ຋າຈຖະຖາງຉະນບົ ຈຽທຖາ຋ໃ ຈູຈ. 4. ຈຈູ ຋າຈຖະຖາງເນຂໄ ຌໄ ຓາເຌຎິ຾ຎັຈ຾ຍຍຆາໄ ໂ, ຿ຈງເຆຽໄ ຃ໃ ບື ຄຈູຈກະຽຎາະດາຄ ນົື ເຆຎໄ າກຈູຈກໃ ແຈ,ໄ ຽຓໃ ບື ຋າຈ ຖະຖາງຌຌັໄ ຽ຅ບື ຅າຄ ຾ຖະ ຍໃ ຽຎັຌ຋າຈຑຈິ . ປູຍຑາຍ຋ໃ 14 ຖກັ ຘະຌະກາຌຈຈູ ຋າຈຖະຖາງ຿ຈງເຆໄ Safety flask ຂ຃ໄ ທຌຖະທຄັ : 1. ຊາໄ ຋າຈຖະຖາງຽຎັຌ຋າຈຑຈິ ນົື ຽຎັຌບາຆຈິ ຾ປຄ, ຍາຽຆ຾ປຄ, ນາໄ ຓເຆຎໄ າກຈຈູ ດໃ າຄຽຈຈັ ຂາຈ, ຉບໄ ຄ ເຆຽໄ ຃ໃບື ຄຈູຈ ນົື ຽຍາ຺ ໄ ດາຄຉໃ ເຘໃ ຘໃ ທຌຽ຋ຄິ ຂບຄຎິ຾ຎັຈ 35

2. ຂະຌະຈູຈ຋າຈຖະຖາງ, ຊາໄ ຎາງຎິ຾ຎັຈດໃ ູຽ຋ຄິ ຋າຈຖະຖາງຽຓໃບື ເຈ, ຽທຖາຌຌັ ໄ ຋າຈຖະຖາງເຌຎິ຾ຎັຈ ຅ະຑໃ ຸຄຽຂາ຺ ໄ ຎາກ ນົື ຽຍາ຺ ໄ ງາຄ຋ຌັ ຋. 3. ຽຓໃບື ຈູຈ຋າຈຖະຖາງຂຌໄ ຓາຽຊຄິ ຃ຂບຄຎິ຾ຎັຈ ນົື ດໃ ູຽ຋ຄິ ຽຍາ຺ ໄ ຽຖກັ ຌບໄ ງ, ຃ທຌຈູຈຽຍາ຺ ໂ, ງບໄ ຌນາກທໃ າ ຈູຈ຾ປຄຽກຌແຎ຅ະຽປຈັ ເນ຋ໄ າຈຖະຖາງຑໃ ຸຄຽຂາ຺ ໄ ຎາກແຈ.ໄ 5. ຽຓໃ ບື ຋າຈຖະຖາງຂຌໄ ຓາດໃ ູຽ຋ຄິ ຂຈຍບກຍຖຓິ າຈ (Calibration mark) ເຌຎິ຾ຎັຈ, ເຆຌໄ ທິໄ ຆຎໄ ິຈຎາງຎິ຾ຎັຈ ເນ຾ໄ ໜຌໄ ຋ຌັ ຋, ຅ຍັ ກາໄ ຌຎິ຾ຎັຈຈທໄ ງນທ຺ ຿ຎຓໄ ື ຾ຖະ ຌທິໄ ກາຄ. 6. ຉຄັໄ ຎິ຾ຎັຈເນຆໄ ໃ ຾ື ຖທໄ ຃ໃ ບງໂຏໃ ບຌຌທິໄ ຆ,ໄ ຽຑໃ ບື ເນ຋ໄ າຈຖະຖາງຘໃ ທຌ຋ໃ ຽກຌຂຈຍບກຍຖຓິ າຈແນົບບກແຎ, ຅ຌ຺ ກະ຋ຄັໄ ຋າຈຖະຖາາງດໃ ູຆໃ ຂື ຈຍບກຍຖຓິ າຈຑຈ, ຎິຈຌທິໄ ຆເໄ ນ຾ໄ ໜຌໄ , ຾ຉະຎາງຎິ຾ຎັຈກຍັ ຈາໄ ຌຂາໄ ຄຂບຄຑາຆະຌະ຋ໃ ເຘໃ ຋າຈຖະຖາງ, ຽຑໃ ບື ເນ຋ໄ າຈຖະຖາງ຋ໃ ຉຈິ ດໃ ູ຋ໃ ຎາງຎິ຾ຎັຈໝຈ຺ ແຎ. ປູຍຑາຍ຋ໃ 15 ຽ຋ກັ ຌກິ າຌຊໃ າຌຽ຋຋າຈຖະຖາງ຿ຈງເຆຎໄ ິ຾ຎັຈ (volumetric pipette) 7. ຎໃ ບງ຋າຈຖະຖາງເຌຎິ຾ຎັຈຖຄ຺ ເຌຑາຆະຌະ຋ໃ ກຼຓແທ຿ໄ ຈງງກ຺ ຌທິໄ ຆຂໄ ຌໄ , ເນ຋ໄ າຈຖະຖາງແນົຖ຺ຄຉາຓ ຎ຺ກກະຉຉິ າຓ຾ປຄ຿ຌຓໄ ຊໃ ທຄຂບຄ຿ຖກ຅ຌ຺ ໝຈ຺ , ຾ຖທໄ ຾ຉະຎາງຎິ຾ຎັຈກຍັ ຈາໄ ຌຂາໄ ຄຂບຄຑາຆະຌະ, ຽຑໃ ບື ຋າຈຖະຖາງ ດບຈຘຸຈ຋າໄ ງແນຖົ ຄ຺ ແຎ. 36

8. ນາໄ ຓຽຎໃ ຺າຎິ຾ຎັຈ ນູົື ຽປຈັ ຘໃ ຄິ ບໃ ຌື ຋ໃ ຅ະຽປຈັ ເນ຋ໄ າຈຖະຖາງ຋ໃ ຽນົບື ດໃ ູ຋ໃ ຎາງຎິ຾ຎັຈແນົບບກຓາ, ງບໄ ຌຍຖຓິ າຈ ຂບຄ຋າຈຖະຖາງ຋ໃ ຽນົບື ຌຍໄ ໃ ຾ຓໃ ຌຍຖຓິ າຈຂບຄ຋າຈຖະຖາງ຋ໃ ຅ະທຈັ . ໝາງຽນຈ: 1. ກາຌຎັຍຍຖຓິ າຈຂບຄ຋າຈຖະຖາງເນດໄ ໃ ູຆໃຂື ຈຍບກຍຖຓິ າຈຌຌັ ໄ , ຅ະຉບໄ ຄຍໃ ຓຒບຄບາກາຈຍຖຽິ ທຌຎາງ ຂບຄຎິ຾ຎັຈ. 2. ຂະຌະ຋ໃຎໃ ບງເນ຋ໄ າຈຖະຖາງແນົບບກ຅າກຎິ຾ຎັຈ, ນາໄ ຓຽຎໃ ຺າດໃ າຄຽຈຈັ ຂາຈ, ງບໄ ຌກາຌຽຎໃ ຺າບາຈຽປຈັ ເນໄ ຐາຈາໄ ຌເຌຂບຄຎິ຾ຎັຈຽຎິຽໄ ຎືບໄ ຌ ຾ຖະ ງຄັ ຽປຈັ ເນ຋ໄ າຈຖະຖາງ຋ໃ ຉຈິ ດໃ ູກຍັ ຐາຈາໄ ຌເຌຂບຄຎິ຾ຎັຈ຾ຉໃ ຖະ ຃ຄັ ໄ ຾ຉກຉໃ າຄກຌັ ຈທໄ ງ, ຽປຈັ ເນຍໄ ຖຓິ າຈຂບຄ຋າຈຖະຖາງ຋ໃ຅ະທຈັ ແຈຓໄ ຃ໃ າຍໃ ຽ຋ໃ າ຺ ກຌັ , ຽຓໃບື ຽປຈັ ຆາໄ . 3. ຍຖຓິ າຈຂບຄ຋າຈຖະຖາງ຋ໃ ຉຈິ ດໃ ູ຋ໃ ຐາຈາໄ ຌເຌຎິ຾ຎັຈ຅ະນົາງ ນົື ຌບໄ ງຂຌໄ ດໃ ູກຍັ ກາຌ຃ຄຂບຄ຋າຈ ຖະຖາງ຋ໃ ແນົຖຄ຺ ຓາ, ຽຆໃຄິ ຃ໃ າຌ຅ໄ ະຎໃ ຼຌແຎຉາຓຓູຓ຋ໃ ຊຎື ິ຾ຎັຈ, ຾ຉໃ ຿ຈງ຋ໃ ທ຺ ແຎ຾ຖທໄ ຊາໄ ຉຄັ ໄ ຎິ຾ຎັຈເຌ ຋າຄຖທຄຉຄັ ໄ ຅ະເນ຃ໄ ໃ າ຋ໃເກ຃ໄ ຼຄກຌັ ນາົ ງ. 4. ນົຄັ ຅າກຌາຎິ຾ຎັຈແຎເຆ຾ໄ ຖທໄ , ຅ະຉບໄ ຄ຋າ຃ທາຓຘະບາຈ຾ຖທໄ ຖາໄ ຄຈທໄ ງຌາໄ ກໃຌັ ນົາງໂ຃ຄັ ໄ (ຊາໄ ທໃ າດາກ ເນຘໄ ະບາຈນົາງຂຌໄ ຾ຓໃ ຌເຆຽໄ ນາົ຺ ໄ ປທຈຌບໄ ງໜໃຄ຾ຖທໄ ຅ໃຄຌາແຎຽປຈັ ເນ຾ໄ ນຄໄ ). 8. ຽ຋ກັ ຌກິ ກາຌເຆຎໄ ິ຾ຎັຈບຈັ ຉາ຿ຌຓຈັ Automatic pipette ຽໝາະຘາຖຍັ ຈູຈ຋າຈ຋ໃ ຓຎະຖຓິ າຌຌບໄ ງໂ (< 1 mL) ຽຌໃ ບື ຄ຅າກຘະຈທກ ຾ຖະ ຊກື ຉບໄ ຄ ກທໃ າກາຌເຆໄ glass pipete. ປູຍຑາຍ຋ໃ 16 ຖກັ ຘະຌະຂບຄຎິ຾ຎັຈບຈັ ຉາ຿ຌຓຈັ ປູຍຑາຍ຋ໃ 17 ຎິ຾ຎັຈບຈັ ຉາ຿ຌຓຈັ ຾ຉໃ ຖະຂະໜາຈ 37

- ນາໄ ຓຎັຍຍຖຓິ າຈຽກຌຂຈຉໃ າຘຸຈ ຾ຖະ ຽ຋ຄິ ຘຸຈ P-100-10 to 100 L P-1000-100 to 1000 L - ນາໄ ຓ຅ໃ ຓຸ pipette ເຌ຋າຈຖະຖາງ ຿ຈງຍໃ ຓ tip ຘທຓ຋ໃ ຎາງ - ນາໄ ຓບຼຄ pipette ເຌຖະຈຍັ ຂະໜາຌກຍັ ຑຌືໄ ຋ໃ ງຄັ ຓ຋າຈດໃ ູເຌ tip 1. ຽຖບື ກຂະໜາຈຎິ຾ຎັຈເນກໄ ຄ຺ ນຍັ ຍຖຓິ າຈ຋ໃ ຉບໄ ຄກາຌທຈັ , ຉທ຺ ຽຖກຽ຋ຄິ ຎິ຾ຎັຈຓນທ຺ ໜໃ ທງຽຎັຌ microli- ter ( L) 2. ຎັຍຍຖຓິ າຈ຋ໃ ຉໄ ບໄ ຄກາຌ຿ຈງໝຸຌ຋ໃ ຎໃ ຸຓຎັຍຍຖຓິ າຈຽ຋ຄິ ຿ຉ automatic pipette ຉທ຺ ດໃ າຄ: ທ຋ິ ກາຌບໃ າຌ຃ໃ າຍຖຓິ າຈ຅າກຎິ຾ຎັຈ 38

ປູຍຑາຍ຋ໃ 18 ທ຋ິ ກາຌບໃ າຌ຃ໃ າຍຖະຓາຈ຅າກຎິ຾ຎຈັ ໝາງຽນຈ: ເຌນບໄ ຄ຋ຈ຺ ຖບຄນາໄ ຓຌກັ ຘກຘາຎັຍຎໃ ຼຌຍຖຓິ າຈຽບຄ, ຾ຉໃ ກທຈຘບຍທໃ າຍຖຓິ າຈຂບຄຎິ຾ຎັຈ຋ໃເນແໄ ທ,ໄ ກຄ຺ ກຍັ ຋ໃຉບໄ ຄກາຌນູົຍື ໃ . 3. ຽຖບື ກ pipette tip ເນກໄ ຄ຺ ກຍັ ຂະໜາຈຂບຄຎິ຾ຎັຈ, ຿ຈງຘທຓຽຂາ຺ໄ ກຍັ ຎາງຂບຄ automatic pipette (ຍໃ ເນນໄ ົທຓ ນົື ຾ໜຌໄ ຅ຌ຺ ຽກຌແຎ). ປູຍຑາຍ຋ໃ 19 Tip ຘາຖຍັ automatic pipette ຂະໜາຈ 10 – 100 L (ຘຽນົບື ຄ) ຾ຖະ ຂະໜາຈ 100 – 1000 L (ຘຒາໄ ) ໝາງຽນຈ: - ນາໄ ຓຈຈູ ຋າຈຖະຖາງຈທໄ ງ automatic pipette ຿ຈງຍໃ ຌາເຆໄ pipette tip !!! - ນາໄ ຓ຅ຍັ ນົື ຽປຈັ ເນ ໄ pipette tip ຽຎິຽໄ ຎືບໄ ງຖະນທໃ າຄກາຌເຆໄ 4. ກາຌຈຈູ ຾ຖະ ຎໃ ບງຌາໄ ດາ 4.1. ທ຋ິ ກາຌຈຈູ ຌາໄ ດາ ປູຍຑາຍ຋ໃ 20 ທ຋ິ ກາຌກຈ຺ plunger ຽຑໃ ບື ຽປຈັ ເນຽໄ ກຈຑາທະຘູຌງາກາຈເຌຎິ຾ຎັຈ 39

- ຖະຈຍັ ຋ໃ ກຈ຺ ຓດໃ ູຘບຄຖະຈຍັ (ຘາຓາຈປູຘໄ ກແຈ຅ໄ າກກາຌຉາໄ ຌ຋າຌຉໃ ກາຌກຈ຺ ) - ເຆຖໄ ະຈຍັ ຋ໃ ຋າບຈິ ຽຑໃ ບື ຈູຈ ນົື ຎໃ ບງ຋າຈຖະຖາງ, ຉາຓຍຖຓິ າຈ຋ໃ ຉບໄ ຄກາຌ, ຾ຖທໄ ຎໃ ບງ plunger ບບກ 4.2. ທ຋ິ ກາຌຎໃ ບງຌາໄ ດາ ຅ຄັ ນທະ຋ໃ 1 ຾ຉະຎາງ tip ກຍັ ຑາຆະຌະປຍັ , ຾ຖທໄ ກຈ຺ plunger ແຎ຅ຌ຺ ຽຊຄິ ຖະຈຍັ ຋ໃ 1 ຅ະຽປຈັ ເນຌໄ າໄ ດາ຅າກ pipette tip ແນົຖຄ຺ ຘໃ ູຑາຆະຌະປຍັ . ຅ຄັ ນທະ຋ໃ 2 ຖຊາໄ ຽຎັຌຽທຖາ 1-2 ທຌິ ຋, ກໃ ບຌ຋ໃ ຅ະກຈ຺ plunger ຖຄ຺ ແຎ຅ຌ຺ ຘຸຈ (ຖະຈຍັ ຋ໃ 2), ຽຆໃ ຄິ ຅ະຽຎັຌກາຌແຖໃ ຌາໄ ດາ຋ໃ ຽນົບື ດໃ ູເຌ pipette tip ຖຄ຺ ຘໃ ູຑາຆະຌະປຍັ ຅ຌ຺ ໝຈ຺ (຃າໄ ງ຃ກື ຍັ ຎິ຾ຎັຈຆະຌຈິ ຾ຉະຽຎໃ ຺າ). ຾ຉະຎາງ tip ຋ໃ ຐາຈາໄ ຌຂາໄ ຄຑາຆະຌະ຋ໃ ປບຄປຍັ (tube) ຃ໃ ບງໂກຈ຺ plunger ຖຄ຺ ແຎ ຽຊຄິ ຖະຈຍັ ຉາໄ ຌ຋າຌ຋າບຈິ , ຖຊາໄ ຋າຈຖະຖາງແນົບບກ຅າກ tip 1-2 ທຌິ າ຋, ຾ຖທໄ ກຈ຺ plunger ຅ຌ຺ ຘຸຈຽຑໃ ບື ແຖໃ ຋າຈຖະຖາງບບກ຅າກ tip. 5. ນົຄັ ຅າກຎໃ ບງຌາໄ ດາ຾ຖທໄ , ກຈ຺ plunger ຃າໄ ຄຎະແທ,ໄ ຑບໄ ຓຈຄ pipette ບບກ຅າກຑາຆະຌະ, ຾ຖທໄ ຃ໃ ບງໂຎໃ ບງ plunger ເນ຃ໄ ຌື ຘໃ ູຉໃ າ຾ໜໃ ຄຽຈຓ. 40

ທ຋ິ ກາຌ຅ໃ ຓຸ ຌາໄ ດາ - ຅ຍັ ເນຘໄ າກກຍັ ຑຌືໄ - ຅ໃ ຓຸ ເນຎໄ າງ ດໃ ູຉໃ າກທໃ າຖະຈຍັ ໜາໄ ຑຼຄ 2-3 ຓຓ, ຃ໃ ບງໂຎໃ ບງ plunger ຅າກຖະຈຍັ ຋ໃ 1 ກຍັ ຃ຌື ຘໃ ູຉໃ າ຾ໜໃ ຄຽຈຓ, ຿ຈງກຈ຺ ຃າໄ ຄຎາງ tip ແທຎໄ ະຓາຌທຌິ າ຋ (ຂຌໄ ດໃ ູກຍັ ຃ທາຓໜຈຂບຄ຋າຈ) ຂ຃ໄ ທຌຖະທຄັ ເຌກາຌເຆຎໄ ິ຾ຎັຈບຈັ ຿ຉ຿ຌຓຈັ - ຊາໄ ຈຈູ ຌາໄ ດາ ຾ຖະ ຑຍ຺ ທໃ າຓຒບຄບາກາຈຎ຺ຌຽຂາ຺ ໄ ຓາ, ເນຽໄ ປຈັ ຃ຌື ຆາໄ ບກ. - ຎໃ ບງ plunger ດໃ າຄແທທາບາຈຽປຈັ ເນຌໄ າໄ ດາຊກື ຈຈູ ຽຂາ຺ ໄ ຘໃ ູຉທ຺ pipette ຽປຈັ ເນຽໄ ກຈ຃ທາຓຽຘງນາງ ຾ຖະ ຽກຈກາຌຎ຺ຌຽຎືບໄ ຌແຈ.ໄ 41

9. ຽ຋ກັ ຌກິ ກາຌເຆຍໄ ທິ ຽຕຈ ຍທິ ຽຕຈ (Buret or Burette) ຽຎັຌບຸຎະກບຌທຈັ ຾຋ກຍຖຓິ າຈ຋ໃ ຓ ຖກັ ຘະຌະ຃າໄ ງ຃ກື ຍັ Measuring pipette ຃ຓື ຂຈຍບກຍຖຓິ າຈຉໃ າຄໂແຈ,ໄ ຍທິ ຽຕຈຓນົາງຂະໜາຈຓຖກັ ຘະຌະຈໃ ຄັ ປູຍຑາຍ຋ໃ 21, ຈໃ ຄັ ຌຌັໄ ຽຓໃ ບື ຅ະຌາຍທິ ຽຕຈແຎເຆ຅ໄ ໃ ຄ຃ທຌຽຖບື ກເນຽໄ ໝາະຘຓ຺ ກຍັ ຖກັ ຘະຌະຂບຄທຼກ຋ໃ ຅ະຌາແຎ ເຆຈໄ ທໄ ງ. ກໃ ບຌເຆຍໄ ທິ ຽຕຈ຅ະຉບໄ ຄຖາໄ ຄເນຘໄ ະບາຈ ຾ຖະ ຉບໄ ຄກທຈຽຍໃ ຄິ ກ໅ບກ ຘາຖຍັ ແຂເນ຋ໄ າຈຖະຖາງແນົຑບໄ ຓ, ທໃ າດໃ ູເຌຘະຑາຍ຋ໃ ເຆທໄ ຼກແຈຈໄ ນົື ຍໃ , ກາຌຖາໄ ຄຍທິ ຽຕຈຎ຺ກກະຉເິ ຆ຾ໄ ຒັຍ (Detergent) ນົື ຊາໄ ຅າຽຎັຌຉບໄ ຄເຆ຋ໄ າຈ ຖະຖາງ຋າ຃ທາຓຘະບາຈ (Cleaning solution).ເຌກຖະຌ຋ໃ ຖາໄ ຄຈທໄ ງ ຾ຒັຍຍໃ ບບກ, ກາຌຖາໄ ຄຉບໄ ຄເຆ຾ໄ ຎຄກາໄ ຌງາທຊແູ ຎຓາ຾ຖທໄ ຖາໄ ຄຈທໄ ງຌາໄ ຎະຎານົາງໂ຃ຄັໄ ຅ຌ຺ ໝຌັໄ ເ຅ທໃ າ຾ຒັຍ ນົື ຋າຈ ຖະຖາງ຋າ຃ທາຓຘະບາຈໝຈ຺ , ຉໃ ຅າກຌຌັໄ ຅ະຉບໄ ຄຖາໄ ຄຈທໄ ງຌາໄ ກໃ ຌັ ຑຼຄຽຖກັ ຌບໄ ງບກ 1-2 ຃ຄັໄ , ກໃ ບຌ຋ໃ ຅ະຌາແຎເຆໄ ທຼກ, ຖກັ ຘະຌະຍທິ ຽຕຈ຋ໃ ຘະບາຈຍໃ ຓດບຈຌາໄ ຌບໄ ງໂຉຈິ ດໃ ູຉາຓຏທິ ໜາໄ ຾ກທໄ ຈາໄ ຌເຌຂບຄຍທິ ຽຕຈ ຾ຖະ ຏທິ ໜາໄ ຌາໄ ຅ະ ຍໃ ຾ຉກ຾ງກ. ຘາຖຍັ ກ໅ບກຎິຈຽຎຈ (stopcock) ຂບຄຍທິ ຽຕຈກໃ ຉບໄ ຄ຋າ຃ທາຓຘະບາຈຽຆໃ ຌັ ຈຼທກຌັ , ບາຈຖາໄ ຄຈທໄ ງ຋າຈ ຖະຖາງ຋າ຃ທາຓຘະບາຈ ນົື ຉທ຺ ຑາຖະຖາງບຄ຺ ຃ະ຋າຈຽຆໃ ຌັ : ຾ຍຌ຾ຆຌ (Benzene) ນົື ບາຽຆຉບຌ (Acetone) ເຆໄ ຘາຖຽຆຈັ ກ໅ບກເນໄ Grease ຋ໃ ຋າແທຽໄ ຈຓ຋ໃ ບບກແຎ, ຾ຖທໄ ຋າ Grease ຋ໃ ກ໅ບກເໝໃ , ກາຌ຋າຌຌັໄ ເນ຋ໄ າຘະຽຑາະຍຖຽິ ທຌ A ຾ຖະ B (ຽຍໃ ຄິ ປູຍ຋ໃ 22), ຿ຈງຍຖຽິ ທຌ A ຋າຉາຓຖທຄຂທາຄ, ຘໃ ທຌຍຖຽິ ທຌ B ຋າຉາຓຖທຄງາທ, ກາຌ຋າ Grease ຉບໄ ຄ຋າຍາຄໂ, ຊາໄ ນາກທໃ າ຋າໜານົາງ຅ຌ຺ ຽກຌແຎ຅ະບຈັ ປູກ໅ບກຂບຄຍທິ ຽຕຈແຈ.ໄ ຽຓໃ ບື ເຘໃ ຋າຈຖະຖາງຖຄ຺ ເຌຍທິ ຽຕຈ, ຅ະຉບໄ ຄຖາໄ ຄຈທໄ ງ຋າຈ ຖະຖາງຌຌັໄ ກໃ ບຌ, ຿ຈງເຆ຋ໄ າຈຖະຖາງຎະຓາຌ 5-10 ຓຖ ໝຸຌ ຍທິ ຽຕຈ, ຽຑໃ ບື ເນ຋ໄ າຈຖະຖາງຎຼກຏິທຈາໄ ຌເຌຂບຄຍທິ ຽຕຈ ຾ຖທໄ ຊບກ຋າຈຖະຖາງຌຊໄ ຓິໄ , ບາຈຽປຈັ ຆາໄ ບກ 1-2 ຃ຄັໄ ນົື ນົາງ ກທໃ າຌກໄ ໃ ແຈ,ໄ ຊບກ຋າຈຖະຖາງຖຄ຺ ເຌຍທິ ຽຕຈເນດໄ ໃ ູຽ຋ຄິ ຖະຈຍັ ຂຈຘູຌຑຼຄຽຖກັ ຌບໄ ງ (ກໃ ບຌຊບກ຋າຈຖະຖາງຖຄ຺ ເຌຍທິ ຽຕຈ ຉບໄ ຄຎິຈກ໅ບກກໃ ບຌຘະຽໝ), ຾ຖທໄ ຎັຍຍຖຓິ າຈເນດໄ ໃ ູຆໃ ຂື ຈຘູຌຑຈ, ກາຌຊບກ຋າຈຖະຖາງຖຄ຺ ເຌຍຄິ ຽຕຈຌຽໄ ຋ກັ ຌກິ ຋ໃ ຊກື ຉບໄ ຄກໃ ຃:ື ຅ະຉບໄ ຄຊບກ຋າຈຖະຖາງຏໃ າຌ຅ທງຉບຄຽຑໃ ບື ຍໃ ເນ຋ໄ າຈຖະຖາງຉກ຺ ຽປໃ ງ, ບກດໃ າຄໜໃ ຄຊາໄ ຊບກ຋າຈຖະຖາງເຘໃ ຍກິ ຽກ ກໃ ບຌ຾ຖທໄ ຅ໃ ຄຊບກຖຄ຺ ເຌຍທິ ຽຕຈ. ຊາໄ ຍກິ ຽກຍໃ ຘະບາຈ຅ະຽປຈັ ເນ຋ໄ າຈຖະຖາງຌຌັໄ ຽຎິຽໄ ຎືບໄ ຌ ນົື ຃ທາຓຽຂຓັໄ ຂຸ ຌໄ ບາຈ ຎໃ ຼຌ຾ຎຄແຈ,ໄ ທ຋ິ ກາຌຽປຈັ ຾ຍຍຌຊໄ ທື ໃ າຽຎັຌກາຌຎະຉຍິ ຈັ ຋ໃ ຏຈິ , ຍໃ ຃ທຌຽປຈັ . ຘະນຸຍົ ຿ຈງນງຽໄ ຋ກັ ຌກິ ກາຌເຆຍໄ ທິ ຽຕຈ຋ໃ ຊກື ຉບໄ ຄ຃ທຌຎະຉຍິ ຈັ ຈໃ ຄັ ຌ:ໄ 1. ກໃ ບຌຌາຍທິ ຽຕຈແຎເຆຉໄ ບໄ ຄຖາໄ ຄຍທິ ຽຕຈເນຘໄ ະບາຈຈທໄ ງຆຌັ ແຖ (຾ຒັຍ) ນົື ຋າຈຖະຖາງ຋າ຃ທາຓຘະບາຈ, ຖາໄ ຄເນຘໄ ະບາຈຈທໄ ງຌາໄ ຎະຎາ຾ຖທໄ ຖາໄ ຄຈທໄ ງຌາໄ ກໃ ຌັ ບກ 2-3 ຃ຄັໄ . 42

2. ຖາໄ ຄຍທິ ຽຕຈຈທໄ ງ຋າຈຖະຖາງ຋ໃ ຅ະເຆຑໄ ຼຄຽຖກັ ຌບໄ ງ 2-3 ຃ຄັໄ , ຾ຖທໄ ຎໃ ບງເນ຋ໄ າຈຖະຖາງຌແໄ ນົບບກ຋າຄຎາງ ຍທິ ຽຕຈ. 3. ກໃ ບຌ຋ໃ ຅ະຊບກ຋າຈຖະຖາງຖຄ຺ ເຌຍທິ ຽຕຈຉບໄ ຄຎິຈຍທິ ຽຕຈກໃ ບຌຘະຽໝ ຾ຖະ ຊບກ຋າຈຖະຖາງຖຄ຺ ເຌຍທິ ຽຕຈ, ຿ຈງຏໃ າຌ຋າຄ຅ທງຉບຄ, ເນຓໄ ຍຖຓິ າຈຽ຋ຄິ ຂຈຘູຌຽຖກັ ຌບໄ ງ, ຽບາ຺ ຅ທງບບກ຾ຖທໄ ຽຎຈກ໅ບກເນ຋ໄ າຈຖະຖາງແນົ ບບກ຋າຄຎາງຍທິ ຽຕຈ, ຽຑໃ ບື ຎັຍເນຍໄ ຖຓິ າຈຂບຄ຋າຈຖະຖາງດໃ ູ຋ໃ ຂຈຘູຌຑຈ (຋ໃ ຍຖຽິ ທຌຎາງຍທິ ຽຕຈ຅ະຉບໄ ຄຍໃ ຓຒບຄ ບາກາຈຽນົບື ດໃ ູ, ນາກຓຒບຄບາກາຈ຅ະຉບໄ ຄຽຎຈກ໅ບກເນ຋ໄ າຈຖະຖາງແຖໃ ບາກາຈບບກແຎ຅ຌ຺ ໝຈ຺ ). 4. ຊາໄ ຎາງຍທິ ຽຕຈຓດບຈຌາໄ ຂບຄ຋າຈຖະຖາງຉຈິ ດໃ ູ, ຉບໄ ຄຽບາ຺ ບບກ຿ຈງເນຎໄ າງຍທິ ຽຕຈ຾ຉະກຍັ ຍກິ ຽກ, ດ຺ຈຌາໄ ກໃ ຅ະແນົບບກແຎ. 5. ກາຌ຅ຍັ ຍທິ ຽຕຈ຋ໃ ຊກື ຉບໄ ຄ, ຓຖກັ ຘະຌະຈໃ ຄັ ປູຍຑາຍ຋ໃ 23, ຊາໄ ນາກທໃ າເຆຍໄ ທິ ຽຕຈຽຑໃ ບື ກາຌແຉຽຉຕຈ ນົື ຊໃ າງ ຽ຋຋າຈເຌຍທິ ຽຕຈຖຄ຺ ຘໃ ູຑາຆະຌະ຋ໃ ປບຄປຍັ ຅ະຉບໄ ຄເນຎໄ າງຍທິ ຽຕຈດໃ ູເຌຑາຆະຌະຌຌັໄ , ຋ຄັ ຌຽໄ ຑໃ ບື ຍໃ ເນ຋ໄ າຈຖະຖາງ ຉກ຺ ຽປໃ ງ. 6. ຽຓໃ ບື ຎໃ ບງ຋າຈຖະຖາງບບກ຅າກຍທິ ຽຕຈ, ຅ຌ຺ ຋າຈຖະຖາງນຸົຈຖຄ຺ ຽຊຄິ ຂຈຍບກຍຖຓິ າຈຘຸ ຈ຋າໄ ງຂບຄຍທິ ຽຕຈຌຌັໄ ໂ, ຉບໄ ຄຒາໄ ທຎິຈຍທິ ຽຕຈ຋ຌັ ຋, ຊາໄ ນາກຎໃ ບງເນ຋ໄ າຈຖະຖາງກາງຂຈຍບກຍຖຓິ າຈຘຸຈ຋າໄ ງຖຄ຺ ຓາ, ຅ະຍໃ ປູຍໄ ຖຓິ າຈ຋ໃ ຾ຌໃ ຌບຌຂບຄ຋າຈຖະຖາງ຋ໃ ຏໃ າຌຍທິ ຽຕຈຖຄ຺ ຓາແຈ.ໄ ປູຍຑາຍ຋ໃ 23 ຖກັ ຘະຌະກາຌ຅ຍັ ຍທິ ຽຕຈ຋ໃ ຊກື ຉບໄ ຄກຍັ ກາຌຊໃ າງຽ຋຋າຈຖະຖາງເຌຍທິ ຽຕຈຖຄ຺ ເຌຑາຆະຌະ຋ໃ ປບຄປຍັ ຋ໃ ຍໃ ຊກື ຉບໄ ຄ (ປຸຍ຋າຄຆາໄ ງຓ)ື ຾ຖະ ຖກັ ຘະຌະກາຌ຅ຍັ ຍທິ ຽຕຈກຍັ ກາຌຊໃ າຌຽ຋຋າຈຖະຖາງ຋ໃ ຊກື ຉບໄ ຄ (ປູຍຂທາຓ)ື 43

ບກດໃ າຄໜໃ ຄ, ເຌກຖະຌ຋ໃ ຉບໄ ຄເຆ຋ໄ າຈຖະຖາງ຋ໃ ຓ຅າຌທຌນົາງ ຾ຖະ ເຆຍໄ ທິ ຽຕຈເຌກາຌຊໃ າງຽ຋, ຽຓໃ ບື ຎໃ ບງ ຋າຈຖະຖາງ຅ຌ຺ ຽຊຄິ ຂຈຍບກຍຖຓິ າຈຘຸຈ຋າໄ ງ຾ຖທໄ , ຉບໄ ຄຎິຈຍທິ ຽຕຈກໃ ບຌ, ຾ຖທໄ ຅ໃ ຄຉໃ ຓື ຋າຈຖະຖາງຖຄ຺ ເຌຍທິ ຽຕຈ, ຎັຍເນຓໄ ຖະຈຍັ ດໃ ູ຋ໃ ຂຈຘູຌເໝໃ , ຉໃ ຅າກຌຌັໄ ກໃ ຎໃ ບງ຋າຈຖະຖາງຖຄ຺ ຓາ຅ຌ຺ ກທໃ າ຅ະແຈຍໄ ຖຓິ າຈຉາຓຉບໄ ຄກາຌ. 10. ຽ຋ກັ ຌກິ ກາຌຖາໄ ຄຽ຃ໃ ບື ຄ຾ກທໄ ຋ໃ ເຆເໄ ຌກາຌ຋ຈ຺ ຖບຄ ຽ຃ໃ ບື ຄ຾ກທໄ (Glass ware) ຋ໃ ເຆເໄ ຌກາຌ຋ຈ຺ ຖບຄ຅າຽຎັຌ຅ະຉບໄ ຄຖາໄ ຄເນຘໄ ະບາຈຘະຽໝ, ຍໃ ຘະຌຌັໄ ຅ະຽປຈັ ເນຏໄ ຌ຺ ກາຌ຋ຈ຺ ຖບຄຏຈິ ຑາຈຘະຽໝ ນົື ບາຈຂາຈຽ຃ໃ ບື ຌແຎ຅າກ຃ທາຓຽຎັຌ຅ໃ ຄິ ແຈ,ໄ ນົກັ ກາຌ຋ໃ ທ຺ ແຎຂບຄກາຌຖາໄ ຄຽ຃ໃ ບື ຄ຾ກທໄ ຋ໃ ເຆເໄ ຌກາຌ຋ຈ຺ ຖບຄຓຈໃ ຄັ ຌ:ໄ 1. ຉບໄ ຄ຋າ຃ທາຓຘະບາຈຽ຃ໃ ບື ຄ຾ກທໄ ຋ຌັ ຋ນົຄັ ຅າກຌາແຎເຆທໄ ຼກ຾ຖທໄ , ຽຑໃ ບື ເນຽໄ ຃ໃ ບື ຄ຾ກທໄ ຾ນຄໄ ກໃ ບຌ຋ໃ ຅ະຌາແຎ ເຆທໄ ຼກເຌ຃ຄັໄ ຉໃ ແຎ, ຊາໄ ນາກທໃ າຽ຃ໃ ບື ຄ຾ກທໄ ຽຎິໄຽຎືບໄ ຌ຅າຽຎັຌຉບໄ ຄຖາໄ ຄກໃ ບຌກາຌ຋ຈ຺ ຖບຄ, ຽປຈັ ເນຽໄ ຘງຽທຖາ, ງບໄ ຌຍໃ ຘາຓາຈ຅ະຖາໄ ຄແຈ຋ໄ ຌັ ຋຋ຌັ ເຈແຈ.ໄ 2. ກາຌ຋າ຃ທາຓຘະບາຈຽ຃ໃ ບື ຄ, ຉບໄ ຄຽປຈັ ຈທໄ ງ຃ທາຓຖະຓຈັ ຖະທຄັ , ຿ຈງຘະຽຑາະຽຎັຌດໃ າຄງໃ ຄິ ຽ຃ໃ ບື ຄ຾ກທໄ ຋ໃ ຓ ຖກັ ຘະຌະຽຎັຌກາໄ ຌງາທຽຆໃ ຌັ : ຂທຈທຈັ ຍຖຓິ າຈ (Volumetric flask), ຎິ຾ຎັຈ (pipette), ຍທິ ຽຕຈ (Burette) ຾ຖະ ບໃ ຌື ໂ. 3. ຉາຓຎ຺ກກະຉກິ າຌຖາໄ ຄຽ຃ໃ ບື ຄ຾ກທໄ ຓກັ ຅ະເຆຘໄ ະຍໃ ູ ນົື ຾ຒັຍ ນົື ຆຌັ ແຖ ນົື ຋າຈຖະຖາງ຋າ຃ທາຓຘະບາຈ, ຈໃ ຄັ ຌຌັໄ ຅ໃ ຄຉບໄ ຄຖາໄ ຄຘະຍູ, ຾ຒັຍ, ຆຌັ ແຖ ນົື ຋າຈຖະຖາງ຋າ຃ທາຓຘະບາຈບບກເນໝໄ ຈ຺ , ງບໄ ຌທໃ າຊາໄ ນາກຓຽນົບື ຉກ຺ ຃າໄ ຄ ດໃ ູ, ບາຈແຎຖຍ຺ ກທຌຎະຉກິ ຖິ ງິ າແຈ.ໄ 4. ເຌກາຌຖາໄ ຄຽ຃ໃ ບື ຄ຾ກທໄ ຋ໃ ເຆເໄ ຌນບໄ ຄ຋ຈ຺ ຖບຄ຋ໃ ທ຺ ໂແຎ, ຎ຺ກກະຉ຅ິ ະຖາໄ ຄຈທໄ ງ຾ຎຄ (Brush), ຿ຈຍເຆຘໄ ະຍໃ ູ, ຾ຒັຍ ນົື ຋າຈຖະຖາງ຋າ຃ທາຓຘະບາຈຈໃ ຄັ ແຈກໄ ໃ າທຓາ຾ຖທໄ , ຾ຖທໄ ຾ຉໃ ກຖະຌ, ຉໃ ຅າກຌຌັໄ ກໃ ຖາໄ ຄຈທໄ ງຌາໄ ເນຘໄ ະບາຈ ຾ຖະ ເຌຂຌັໄ ຘຸ ຈ຋າໄ ງຉບໄ ຄຖາໄ ຄຈທໄ ງຌາໄ ກໃ ຌັ ບກ 1-2 ຃ຄັໄ , ຊາໄ ຽ຃ໃ ບື ຄ຾ກທໄ ຌຌັໄ ຘະບາຈ຅ະຘຄັ ຽກຈຽນຌັ ຌາໄ ຋ໃ ຑຌືໄ ຏທິ ຽ຃ໃ ບື ຄ ຾ກທໄ ຎຼກຘະໝໃ າຘະຽໝຽຎັຌຈຼທກຌັ (Uniformity), ຾ຉໃ ຊາໄ ນາກທໃ າຽ຃ໃ ບື ຄ຾ກທໄ ງຄັ ຍໃ ຘະບາຈ, ຅ະຘຄັ ຽກຈຽນຌັ ຽຎັຌ ດບຈຌາໄ ຓາຉຈິ ຈາໄ ຌຂາໄ ຄຽ຃ໃ ບື ຄ຾ກທໄ ຌຌັໄ (ຽຍໃ ຄິ ປູຍຑາຍ຋ໃ 24). 44