ເອກະສານປະກອບການຮຽນ-ການສອນວິຊາ ເຄມີວິເຄາະ 1 ລະບົບ12+4ສາຍຄູເຄມີສາດປີທີ3 ຫຼັກສູດມ1-ມ7

ພາກທີ I ຄວາມຮເູ້ ບູ້ອງຕນູ້ ກຽ່ ວກບັ ການວິເຄາະເຄ່ິງຈລຸ ະພາກ ບດທີ 1 ບດນາໍ ຄາໍ ວາ່ : “ ວເິ ຄາະ ” ໝາຍເຖງິ ການແຍກອອກເປນັ ຊນູ້ິ ສວ່ ນເພ່ ອຕອູ້ ງການຮວູ້ ່າສ່ ິງນນັູ້ ໆ ປະກອບດວູ້ ຍອນັ ໃດແດ່ ແລະ ມປີ ະລິມານຫຼ າຍ - ໜູ້ອຍເທ່ າໃດ. ໃນການວິເຄາະໃດກ່ ຕໍ າມ ລວູ້ ນແຕມ່ ວີ ທິ ີ ແລະ ຂນັູ້ ຕອນການວເິ ຄາະທ່ ແີ ຕກຕາ່ ງກນັ . 1. ການວເິ ຄາະທາງເຄມີ ການວເິ ຄາະທາງເຄມີ ( Chemical analysis ) ເປນັ ການແຍກທາດເຄມີ ຫຼ ການກວດ ສອບຫາສວ່ ນປະກອບຂອງທາດນນັູ້ ວາ່ ມີທາດໃດແດ່ທ່ ີເປັນອງປະກອບ ລວມທງັ ເປນັ ການວິ ເຄາະຫາປະລມິ ານຂອງທາດ ຫຼ ປະລມິ ານຂອງອງປະກອບຂອງທາດທ່ ີມຢີ ່ໃນທາດປະກອບນນັູ້ ໂດຍອາໄສຄນຸ ລກັ ສະນະທາງກາຍຍະພາບ ແລະ ທາງເຄມຂີ ອງທາດນນັູ້ ໆເປນັ ຫຼ ກັ ເຊ່ ັນ: ການ ລະລາຍສຂີ ອງທາດ ແລະ ການເກດີ ປະຕກິ ລິ ຍິ າກບັ ຣເີ ອເຈນ ( ທາດກວດສອບ ) ຕາ່ ງໆເປັນ ຕນູ້ . ການວເິ ຄາະທາງເຄມແີ ບງ່ ອອກເປນັ 2 ແບບຄ: ການວເິ ຄາະທາງຄນຸ ນະພາບ ແລະ ການ ວເິ ຄາະທາງປະລມິ ານ. 1.1 ການວເິ ຄາະທາງຄຸນນະພາບ ( Qualitative analysis ) ເປນັ ການວເິ ຄາະທາງເຄມີແບບໜ່ ງທ່ ີກຽ່ ວຂອູ້ ງກບັ ການກວດສອບຫ າທາດ, ອງ ປະກອບຂອງທາດ ເພ່ ອໃຫຮູ້ ວູ້ າ່ ໃນທາດປະສມໜ່ ງໆນນັູ້ ມອີ ນັ ໃດເປນັ ອງປະກອບຢ່ເຊ່ ັນ: ການວິ ເຄາະຫາອງປະກອບປະຂອງທາດອະນງຄະທາດ ຈະຕອູ້ ງຊອກໄດວູ້ ່າໃນທາດຕວຢາ່ ງຕ່າງໆ ( Sample) ນນັູ້ ມອີ ອີ ງບວກ ແລະ ອີອງລບໃດແດ່ ເພາະວາ່ ໃນທາດອະນງຄະທາດຕ່າງໆ ປະກອບດວູ້ ຍອອີ ງບວກ ແລະ ອອີ ງລບສະເໝີ ດ່ງັ ນນັູ້ ການວເິ ຄາະຄນຸ ນະພາບຂອງທາດອະ ນງຄະທາດຈ່ ງຕອູ້ ງໄດວູ້ ເິ ຄາະວາ່ ມອີ ນັ ໃດເປນັ ອອີ ງບວກ ແລະ ອນັ ໃດເປັນອອີ ງລບ. ແຕເ່ ນ່ ອງ ຈາກວາ່ ອອີ ງບວກ ແລະ ອອີ ງລບມຫີ ຼ າຍ ເພ່ ອຄວາມສະດວກໃນການວເິ ຄາະອອີ ງຕ່າງໆ ຈ່ ງໄດ ູ້ ແຍກອອີ ງບວກ ແລະ ອອີ ງລບອອກເປນັ ໝວດ ຫຼ ເປັນກ່ມຸ ຕາມຄຸນລກັ ສະນະທ່ ີຄາູ້ ຍຄກນັ ແລວູ້ ແຍກອອີ ງແຕລ່ ະຊະນດິ ພາຍໃນກມຸ່ ດຽວກນັ ອອກຈາກກນັ ອີກຄງັູ້ ໜ່ ງໂດຍໃຊຄູ້ ນຸ ລກັ ສະນະ ຂອງຣເີ ອເຈນຕາ່ ງໆ ທ່ ສີ າມາດຈະແຍກອອີ ງຊະນດິ ນນັູ້ ໆ ອອກຈາກກນັ ໄດ.ູ້ ຕ່ ໍຈາກນນັູ້ ຈະເປັນ ການທດສອບຫາອອີ ງແຕລ່ ະຊະນດິ ດວູ້ ຍຣເີ ອເຈນສະເພາະຕວກ່ຈໍ ະຮໄູ້ ດວູ້ ່າອອີ ງບວກ ແລະ ອີ ອງລບໃນທາດຕວຢາ່ ງເປນັ ອອີ ງຊະນດິ ໃດໄດ.ູ້ ການວເິ ຄາະຄນຸ ນະພາບແບງ່ ໄດຫູ້ ຼ າຍແບບ ຕາມປະລມິ ານຂອງທາດຕວຢ່າງທ່ ີໃຊ ູ້ ແລະ ມຊີ ່ ເອນິູ້ ຕາ່ ງກນັ ດງ່ ັ ນ:ູີ້ 1

1) ມະຫາພາກວເິ ຄາະ ( Macro analysis ) ເປັນການວິເຄາະຄນຸ ນະພາບ ທ່ ີໃຊທູ້ າດ ຕວຢາ່ ງໃນປະລມິ ານຫຼ າຍຊ່ ງປະລມິ ານທາດທ່ ໃີ ຊຈູ້ ະຢໃ່ ນຊວ່ ງລະຫວາ່ ງ 0.1 – 10 ກຣາມ. 2) ການວເິ ຄາະເຄ່ ງິ ຈລຸ ະພາກ ( Semimicro analysis ) ເປນັ ການວເິ ຄາະຄນຸ ນະພາບທ່ ີ ໃຊທູ້ າດຕວຢາ່ ງຢລ່ ະຫວາ່ ງ 10 – 100 ມນິ ລກີ ຣາມ. 3) ການວເິ ຄາະຈລຸ ະພາກ ( Micro analysis ) ເປນັ ການວເິ ຄາະຄນຸ ນະພາບທ່ ີໃຊທູ້ າດ ຕວຢາ່ ງໃນປະລມິ ານນອູ້ ຍ ຊ່ ງປະລມິ ານທາດທ່ ີໃຊຈູ້ ະຢໃ່ ນຊວ່ ງລະຫວາ່ ງ 1 – 10 ມນິ ລກີ ຣາມ 4) ການວເິ ຄາະອະຕິຈລຸ ະພາກ ( Ultramicro analysis ) ເປນັ ການວເິ ຄາະຄນຸ ນະພາບ ທ່ ໃີ ຊທູ້ າດຕວຢາ່ ງໃນປະລມິ ານນອູ້ ຍທ່ ີສດຸ ຄ ໃຊນູ້ ອູ້ ຍກວາ່ 1 ມນິ ລກີ ຣາມ. ການວເິ ຄາະຄນຸ ນະພາບແບບຕາ່ ງໆມຫີ ຼ ກັ ເກນ ແລະ ວທິ ກີ ານວເິ ຄາະຄາູ້ ຍຄກນັ ແຕກ່ ານ ວິ ເຄາະເຄ່ ງິ ຈລຸ ະພາກເປນັ ທ່ ີນຍິ ມກນັ ຫຼ າຍ ເພາະໃຊທູ້ າດຕວຢ່າງ ແລະ ຣີເອເຈນພຽງເລັກ ນອູ້ ຍກ່ສໍ າມາດກວດສອບຫາອງປະກອບໃນທາດຕວຢາ່ ງໄດ ູ້ ປະຢດັ ແລະ ໄດຜູ້ ນດີ. ນອກຈາກ ນໃູີ້ ນຂນັູ້ ຕອນຂອງການວເິ ຄາະກບໍ ່ ໍຈາໍ ເປນັ ຕອູ້ ງໃຊເູ້ ຄ່ ອງມ ຫຼ ອປຸ ະກອນພເິ ສດຕາ່ ງໆ. 1.2 ການວເິ ຄາະປະລມິ ານ ( Quantative analysis ) ເປນັ ການວເິ ຄາະຫາປະລິມານຂອງທາດ ຫຼ ປະລິມານຂອງອງປະກອບທ່ ີມີຢ່ໃນ ທາດປະກອບນນັູ້ ໆ ເຊ່ ັນ: ການໄຕເຕຣດລະຫວາ່ ອາຊດິ ກບັ ບາເຊິ ເພ່ ອຫ າປະລິມານຂອງ ອາ ຊດິ ຫຼ ບາເຊີ ຫຼ ການວິເຄາະຫ າທາດປະລິມານຂອງທາດທ່ ີເປນັ ອງປະກອບທ່ ີມີຢ່ໃນທາດ ອງຄະທາດຊະນດິ ໃດຊະນດິ ໜ່ ງເປນັ ຕນູ້ . ການວເິ ຄາະປະລມິ ານແບງ່ ອອກເປນັ 2 ແບບດງ່ ັ ນ:້ີູ 1) ການວເິ ຄາະແຜນເດມີ ( Classical analysis ) ເປນັ ການວເິ ຄາະປະລມິ ານ ໂດຍໃຊອູ້ ປຸ ະກອນພູ້ນຖານທ່ ີມີຢໃ່ ນຫ ອູ້ ງທດລອງທ່ ວໄປ ເຊ່ ນັ : ບວິ ເຣດ, ຂວດວດັ ແທກບໍລມິ າດ, ບງັູ້ ຮ່າຍ, ປີແປັດ... ການວິເຄາະແບບແຜນເດີມອາດ ແບງ່ ໄດ ູ້ 2 ຊະນດິ ຄ: - ການວເິ ຄາະໂດຍນາໍູ້ ໜກັ ( Gravimetric analysis ) ເຊ່ ນັ : ການຊອກຫາປະລິ ມານຂອງທາດດວູ້ ຍການຕກພກ (Precitationmethod), ການລະເຫ ີຍ ( Volatilization method ) - ການວເິ ຄາະໂດຍບລໍ ິມາດ ( Volumetric analysis ) ເຊ່ ນັ : ການຊອກຫາປະລິ ມານຂອງທາດດວູ້ ຍວທິ ີການໄຕເຕຣດ ( Titration method ) ເປນັ ຕນູ້ . 2) ການວເິ ຄາະໂດຍໃຊອູ້ ປຸ ະກອນ ( Instrumental analysis ) ເປນັ ການວເິ ຄາະຫາປະລມິ ານໂດຍໃຊອູ້ ປຸ ະກອນພເິ ສດ, ມລີ າຄາແພງ ສາມາດຊອກຫ າ ປະລມິ ານຂອງສ່ ງິ ທ່ ຕີ ອູ້ ງການໃນການວເິ ຄາະໄດ ູ້ ເຖິງວາ່ ຈະມຢີ ພ່ ຽງເລັກນອູ້ ຍກ່ ຕໍ າມ ຊ່ ງການວິ ເຄາະແຜນເດມີ ບ່ ໍສາມາດກວດຫ າໄດເູ້ ຊ່ ັນ: ການວິເຄາະໂດຍໃຊໄູ້ ຟຟູ້າ (Electroanalytical method) ແລະ ການວເິ ຄາະໂດຍໃຊເູ້ ທກັ ນກິ ການແຍກ (Separation method) ເປນັ ຕນູ້ . 2

2. ເຕັກນກິ ໃນການໃຊອູ້ ປຸ ະກອນບາງຊະນດິ ໃນວຊິ າເຄມວີ ເິ ຄາະຈະຕອູ້ ງໃຊອູ້ ປຸ ະກອນພູນ້ ຖານຫຼ າຍຊະນິດເຊ່ ັນ: ເຄ່ ອງປ່ ິນ, ຫຼ ອດ ຢອດ, ຕະກຽງກາ໊ ສ... ອປຸ ະກອນພນູ້ ຖານເຫ່ ຼ ານ້ີູ ຜທູ້ ດລອງຕອູ້ ງໃຊໃູ້ ຫ ຖູ້ ກວທິ ີ, ຕອູ້ ງເຝິກຝ ນ ແລະ ປະຕບິ ດັ ຕາມເທກັ ນກິ ທ່ ີຖກຕອູ້ ງຈນເກດີ ຄວາມຊາໍ ນານ ແລະ ໃຊຢູ້ າ່ ງຄ່ອງແຄວູ້ ບ່ ໍຜດິ ພາດ ການທດລອງຈ່ ງຈະໄດຮູ້ ບັ ຜນດີ ແລະ ບ່ ມໍ ອີ ປຸ ະຕເິ ຫດ. 2.1. ຕະກຽງກາ໊ ສ ຕາມປກກະຕິ ຕະກຽງກາ໊ ສທ່ ີໃຊໃູ້ ນຫອູ້ ງທດລອງທ່ ວໄປມີ 2 ແບບ ຄ: ຕະກຽງບນຸ ເສນ ແລະ ຕະກຽງເທຣີ ດິ . ຕະກຽງບນຸ ເສນສາມາດປບັ ບໍລິມາດຂອງອາກາດໄດ,ູ້ ສວ່ ນຕະກຽງ ແບບເທຣີ ດິ ມີປະສິດທິພາບດີກ່ວາຕະກຽງບຸນເສນຢບ່ ອ່ ນວ່າສາມາດປບັ ໄດທູ້ ງັ ບໍລມິ າດຂອງ ອາກາດ ແລະ ເຊອູ້ ເພງີ . ຕ່ ໍສາຍຢາງສນູ້ ໜ່ ງກບັ ສວ່ ນທ່ ຢີ ່ ນອອກມາຈາກຕະກຽງສວ່ ນອກີ ສນູ້ ໜ່ ງ ຂອງສາຍຢາງຕ່ ໍກບັ ເຊອູ້ ເພງີ ໃຫແູ້ ໜູ້ນ ຖາູ້ ສາຍໄຟຫາກຫຼຸ ດໃນຂະນະທ່ ີໃຊຕູ້ ະກຽງໄຟອາດຈະລກຸ ໄໝູ້ໄດ.ູ້ 1) ປດິ ຊອ່ ງອາກາດທ່ ຕີ ະກຽງໃຫແູ້ ໜູ້ນ. 2) ໃຊໄູ້ ມຂູ້ ດີ ໄຟໄປປະໄວທູ້ ່ ີຫວຕະກຽງແລວູ້ ເປດີ ກາ໊ ສເຊອູ້ ເພງີ ເຂູ້າມາໃນຕະກຽງໃນຂະນະ ດຽວກນັ ກ່ເໍ ປດິີ ຊອ່ ງອາກາດທ່ ີຕະກຽງແລວູ້ ປບັ ໃຫໄູ້ ດແູ້ ປວໄຟທ່ ີມສີ ີ ເຊ່ ງິ ເປນັ ແປວໄຟທ່ ີໃຫ ຄູ້ ວາມ ຮອູ້ ນສງທ່ ສີ ດຸ . 3) ການດບັ ຕະກຽງກາ໊ ສປະຕບິ ດັ ໄດ ູ້ ໂດຍການຫຼຸ ດປະລມິ ານຂອງກາ໊ ສທ່ ີເຂູ້າມາໃນຕະກຽງ ໃຫນູ້ ອູ້ ຍລງໂດຍການປບັ ຫວກອ໊ ກກາ໊ ສຈນກະທງັູ້ ແປວໄຟທ່ ີຫວຕະກຽງຫຼຸ ດລງແລວູ້ ປດິ ກອ໊ ກກາ໊ ສ ທນັ ທີ.  ສຂີ ອງແປວໄຟ ແລະ ລກັ ສະນະຂອງແປວໄຟຂນູ້ ກບັ ອດັ ຕາສວ່ ນຂອງກາ໊ ສເຊູ້ອເພີງ ແລະ ອາກາດທ່ ີເຂາູ້ ມາໃນຕະກຽງດງ່ ັ ຕ່ ໍໄປນ:ູ້ີ 1) ຖາູ້ ປະລມິ ານຂອງກາ໊ ສເຊອູ້ ເພງີ ຫຼ າຍກວາ່ ປະລມິ ານຂອງກາ໊ ສທ່ ີເຂາູ້ ມາໃນຕະກຽງທງັູ້ ໆທ່ ີ ເປດີ ອາກາດຜາ່ ນເຂາູ້ ມາເຕັມທ່ ີແລວູ້ ຫຼ ການປ່ອຍໃຫ ກູ້ າ໊ ສາເຊູ້ອເພງີ ຜາ່ ນເຂູ້າໄປໃນຕະກຽງ ຫຼ າຍເກນີ ໄປນນັູ້ ເອງແປວໄຟທ່ ີໄດຈູ້ ະບ່ ໍສະໝ່າໍ ສະເໝີ ຫຼ ເກດີ ມຊີ ອ່ ງຫວາ່ ງລະຫວາ່ ງແປວໄຟກບັ ຫວຕະກຽງເຊ່ ງິ ແປວໄຟຈະເປນັ ສມີ ວ່ ງ ແລະ ບາງຄງັູ້ ແປວໄຟທ່ ີເກີດຂ້ນູ ຈະເຕັູ້ນອອກ ຫຼ ດບັ ໄດ.ູ້ 2) ຖາູ້ ປະລມິ ານຂອງກາ໊ ສເຊອູ້ ເພງີ ຫຼ າຍກວາ່ ປະລິມານຂອງອາກາດ ທ່ ີເຂູ້າມາໃນຕະກຽງ ໂດຍບ່ ໍໄດເູ້ ປດີ ຊອ່ ງໃຫອູ້ າກາດເຂາູ້ ມາໃນຕະກຽງ ຫຼ ເປດີ ເລກັ ນອູ້ ຍຈະໄດແູ້ ປວໄຟສີເຫຼ ອງແປວ ໄຟສເີ ຫຼ ອງນບູ້ີ ່ ເໍ ໝາະສມທ່ ຈີ ະໃຊໃູ້ ນການທດລອງເພາະວາ່ ອນຸ ຫະພມຂອງແປວໄຟບ່ ໍສງພ,ໍ ຈະມີ ຂໝູ້ີ ໍູ້ ຂາງຕດິ ຢຕ່ າມອປຸ ະກອນການທດລອງ. 3) ຖາູ້ ປະລມິ ານຂອງກາ໊ ສເຊອູ້ ເພງີ ນອູ້ ຍກວາ່ ປະລມິ ານຂອງອາກາດຫຼ າຍເກນີ ໄປໄຟຈະເກີດ ໃນຕະ ກຽງເອນູິ້ ວາ່ : ແປວໄຟຢອູ້ ນກບັ ເຊ່ ງິ ຖາູ້ ເກດີ ດນເກນີ ໄປຈະເຮດັ ໃຫ ູ້ ຕະກຽງຮອູ້ ນຈດັ ເປັນ 3

ສາເຫດທ່ ີເຮັດໃຫໂູ້ ລຫະໃນຊອ່ ງທາງເຂາູ້ ຂອງກາ໊ ສເຊອູ້ ເພງີ ໃນຕະກຽງຫຼ ອມແຫຼ ວໄດ,ູ້ ສາຍຢາງ ອາດຈະເປ່ ອຍ ແລະ ລກຸ ເປນັ ໄຟໄດ ູ້ ນອກ 4) ຈາກນຍີູ້ ງັ ເກດີ ກາ໊ ສກາກບອນໂມໂນອກຊດິ ( CO ) ເຊ່ ງິ ເປນັ ກາ໊ ສພດິ ອກີ ດວູ້ ຍ. 2.2 ຫຼ ອດຢອດ ໂດຍທ່ວໄປແລວູ້ ຫຼ ອດຢອດຈະປະກອບດວູ້ ຍ ຫຼ ອດແກວູ້ ປາຍຂາູ້ ງໜ່ ງມີ ລກັ ສະນະ ແຫຼ ມ ແລະ ອກີ ຂາູ້ ງໜ່ ງກວາູ້ ງ. ຫຼ ອດຢອດໃຊປູ້ ະໂຫຍດໃນກລໍ ະນທີ ່ ຕີ ອູ້ ງການຕ່ ມທາດລະລາຍ ພຽງເລກັ ນອູ້ ຍ ຫຼ ການດດທາດລະລາຍພຽງເລັກນອູ້ ຍຈາກພາສະນະ ເຊ່ ິງມີເທັກນກິ ໃນການໃຊ ູ້ ດງ່ ັ ນ:ູີ້ 1) ການບນັ ຈທຸ າດລະລາຍໃນຫຼ ອດຢອດປະຕບິ ດັ ໄດໂູ້ ດຍການບບີ ເປູ້າຢາງຄອ່ ຍໆ ເພ່ ອໄລ່ ອາກາດອອກແລວູ້ ຈມຸ່ ປາຍຫຼ ອດທດລອງລງໄປໃນທາດແຫຼ ວແລວູ້ ປອ່ ຍເປາູ້ ຢາງອອກຄ່ອຍໆ ທາດແຫຼ ວກ່ຈໍ ະໄຫຼ ຂນູ້ ມາໃນຫຼ ອດຢອດ. 2) ການຖາ່ ຍເທທາດລະລາຍ ທ່ ີຢໃ່ ນຫຼ ອດຢອດລງ ໃນພາຊະນະທ່ ີບນັ ຈຸ ທາດລະລາຍອີກ ຊະນດິ ໜ່ ງຈະຕອູ້ ງຈບັ ຫຼ ອດຢອດ ໃຫຢູ້ ເ່ ທິງທາດລະລາຍທ່ ີຕອູ້ ງການຕ່ ມທາດໃນໃນຫຼ ອດຢອດ ລງໄປ ແລະ ເມ່ ອບບີ ເປາູ້ ຢາງທາດລະລາຍທ່ ຢີ ໃ່ ນຫຼ ອດຢອດກ່ຈໍ ະໄຫຼ ອອກ.  ຂຄໍູ້ ວນລະວງັ ໃນການໃຊຫູ້ ຼ ອດຢອດດງ່ ັ ກາ່ ວມດີ ງ່ ັ ນ:ູ້ີ 1) ການດດທາດແຫຼ ວ ຫຼ ທາດລະລາຍເຂາູ້ ໃນຫຼ ອດຢອດຈະຕອູ້ ງລະວງັ ບ່ ໍໃຫທູ້ າດແຫຼ ວ ຫຼ ທາດລະລາຍນນັູ້ ສງຂນູ້ ຈນຮອດເປາູ້ ຢາງເພາະວາ່ ຈະເຮັດໃຫ ູ້ ເບູ້າຢາງເປອູ້ ນ ຫຼ ມີ ທາດຕກ ຄາູ້ ງຢໃ່ ນເບູາ້ ຢາງນນັູ້ ແລະ ທາດບາງຊະນດິ ຍງັ ສາມາດເກດີ ປະຕກິ ລິ ຍິ າກບັ ເບ້າູ ຢາງໄດ.ູ້ 2) ຄວນຈບັ ຫຼ ອດຢອດໃຫຢູ້ ໃ່ ນລກັ ສະນະຕງັູ້ ສະເໝີ ເພ່ ອປອູ້ ງກນັ ທາດແຫຼ ວໄຫຼເຂາູ້ ເບູ້າຢາງ 3) ການຢອດທາດທ່ ີຢໃ່ ນຫຼ ອດຢອດລງໃນທາດອກີ ຊະນດິ ໜ່ ງນນັູ້ ຄວນລະວງັ ຢາ່ ໃຫ ປູ້ າຍ ຂອງຫຼ ອດຢອດຈມຸ່ ລງໃນທາດລະລາຍ ເພາະວາ່ ຈະເຮດັ ໃຫລູ້ ອດຢອດເປິເປູ້ອນຍອູ້ ນມີທາດປະ ປນກນັ 4) ຫຼ ອດຢອດທ່ ີໃຊປູ້ ະຈາໍ ສາໍ ຫຼ ບັ ທາດເຄມແີ ຕລ່ ະຊະນດິ ບ່ ຄໍ ວນໃຊຮວ່ ມກນັ ເພາະທາດເຄມີ ບາງຊະນດິ ອາດຈະເກດີ ປະຕກິ ລິ ຍິ າກນັ ແລະ ສາມາດເຮັດໃຫກູ້ ານທດລອງຜິດພາດໄດ.ູ້ ແຕ່ຖາູ້ ຕອູ້ ງການໃຊດູ້ ດທາດຊະນດິ ໃໝ່ຄວນລາູ້ ງໃຫສູ້ ະອາດກອ່ ນ. 2.3 ອາ່ ງນາໍູ້ ຮອູ້ ນ ອາ່ ງນາໍູ້ ຮອູ້ ນໃຊສູ້ າໍ ຫຼ ບັ ອນຸ່ ທາດລະລາຍໃນຫຼ ອດທດລອງໃຫຮູ້ ອູ້ ນເພ່ ອຕອູ້ ງການເຮັດ ໃຫທູ້ າດລະລາຍເກດີ ປະຕກິ ລິ ຍິ າໄວຂນູ້ ຖາູ້ ບ່ ມໍ ອີ າ່ ງນາໍູ້ ຮອູ້ ນອາດຈະໃຊບູ້ ກິ ເກີແທນກ່ ໄໍ ດໂູ້ ດຍໃສ່ ນາໍູ້ ປະປາໃຫມູ້ ບີ ບລໍ ມິ າດປະມານ 2/3 ຂອງບກິ ເກີ ແລະ ເມ່ ອນາໍູ້ ຟດກ່ ໍປບັ ໄຟໃຫ ອູ້ ອ່ ນລງແຕບ່ ່ ໍ ຄວນປດິ ໄຟທງັູ້ ນກູ້ີ ່ເໍ ພ່ ອໃຫນູ້ າໍູ້ ຮອູ້ ນຢຕ່ ະຫຼ ອດເວລາ. 2.4 ແທ່ງແກວູ້ ເມ່ ອຕອູ້ ງການຄນທາດລະລາຍເພ່ ອຈດຸ ປະສງໃດກ່ຕໍ າມຕະຫຼ ອດເຖິງການເຂ່ຍຫຼ ບດ ທາດທ່ ີເປນັ ທາດແຂງໃນຫຼ ອດທດລອງຫຼ ໃນບກິ ເກຈີ ະຕອູ້ ງໃຊແູ້ ທ່ງແກວູ້ ສະເໝີແທ່ງແກວູ້ ມລີ ກັ ສະ 4

ນະເປນັ ແທ່ງຕນັ ໂດຍປາຍດາູ້ ນໜ່ ງອາດຈະເຮັດເປນັ ລກັ ສະນະກມ ຫຼ ໂຄງູ້ ງເໍ ລກັ ນອູ້ ຍເພ່ ອໃຫ ູ້ ເໝາະສມກບັ ລກັ ສະນະຂອງການໃຊງູ້ ານ. 2.5 ເຄ່ ອງແກວູ້ ເຄ່ ອງແກວູ້ ທ່ ໃີ ຊໃູ້ ນການທດລອງຈາໍ ເປນັ ຕອູ້ ງລາູ້ ງໃຫ ສູ້ ະອາດສະເໝີ ເພາະອາດຈະ ເຮດັ ໃຫຜູ້ ນການທດລອງຜດິ ພາດ ຫຼ ຄາດເຄ່ ອນໄປຈາກຄວາມເປນັ ຈງິ ໄດ.ູ້ ໂດຍທ່ ວໄປການ ລາູ້ ງເຄ່ ອງແກວູ້ ໃນການທດລອງມດີ ງ່ ັ ນ:ີູ້ 1. ຕອູ້ ງທາໍ ຄວາມສະອາດ ເຄ່ ອງແກວູ້ ນນັູ້ ທນັ ທຫີ ຼ ງັ ຈາກໃຊງູ້ ານແລວູ້ ເພ່ ອໃຫເູ້ ຄ່ ອງແກວູ້ ແຫງູ້ ກອ່ ນທ່ ີຈະນາໍ ໄປໃຊງູ້ ານໃນຄງັູ້ ຕ່ ໄໍ ປ 2. ການທາໍ ຄວາມສະອາດເຄ່ ອງແກວູ້ ຕອູ້ ງປະຕບິ ດັ ດວູ້ ຍຄວາມລະມດັ ລະວງັ ໂດຍສະ ເພາະເຄ່ ອງແກວູ້ ທ່ ມີ ລີ ກັ ສະນະເປນັ ກາູ້ ນຍາວເຊ່ ັນ: ຂວດວດັ ບໍລິມາດ, ປີແປດັ , ບິວເລດ, ຫຼ ອດ ທດລອງ... 3. ຕາມປກກະຕກິ ານລາູ້ ງເຄ່ ອງແກວູ້ ມກັ ຈະໃຊສູ້ ະບ, ແຟັບ...ດງ່ ັ ນນັູ້ ຈ່ ງຕອູ້ ງລາູ້ ງສະບ, ແຟັບ ຫຼ ທາດທ່ ີນາໍ ມາລາູ້ ງອອກໃຫໝູ້ ດເພາະຖາູ້ ທາດພວກນຕີູ້ ກຄາູ້ ງຢອ່ າດຈະໄປລບກວນອາດ ຈະເຮດັ ໃຫກູ້ ານທດລອງຜດິ ພາດໄດ.ູ້ 4. ໃນການລາູ້ ງເຄ່ ອແງແກວູ້ ໃນຫອູ້ ງທດັ ລອງທ່ວໆໄປ ປກກະຕິຈະລາູ້ ງດວູ້ ຍແປງໂດຍ ໃຊສູ້ ະບ ຫຼ ຝງຊກັ ຟອກ ແລວູ້ ແຕລ່ ະກລໍ ະນີ ຕ່ ໍຈາກນນັູ້ ກ່ ໍລາູ້ ງດວູ້ ຍນາໍູ້ ໃຫ ສູ້ ະອາດ ແລະ ຂນັູ້ ສດຸ ທາູ້ ຍຈະຕອູ້ ງລາູ້ ງດວູ້ ຍນາໍູ້ ກນ່ ັ 1 – 2 ຄງັູ້ ຖາູ້ ເຄ່ ອງແກວູ້ ສະອາດຈະສງັ ເກດເຫັ ນນາໍູ້ ທ່ ີພູ້ນ ຜວິ ຂອງເຄ່ ອງແກວູ້ ປຽກສະໝ່າໍ ສະເໝີເປນັ ແບບດຽວກນັ ແຕ່ຖູ້າເຄ່ ອງແກວູ້ ຍງັ ບ່ ໍສະອາດຈະສງັ ເກດເຫັນເປນັ ຢອດນາໍູ້ ຕດິ ຢຕ່ າມເຄ່ ອງແກວູ້ ນນັູ້ . 5. ການໃຊແູ້ ປງ ຫຼ ຟອຍລາູ້ ງເຄ່ ອງແກວູ້ ຕອູ້ ງລະມດັ ລະວງັ ໃຫຫູ້ ຼ າຍໆ ເພາະດາູ້ ມແປງ ອາດຈະເຮດັ ໃຫເູ້ ຄ່ ອງແກວູ້ ແຕກໄດ.ູ້ ແປງລາູ້ ງເຄ່ ອງແກວູ້ ນນັູ້ ມຫີ ຼ າຍຊະນດິ ມີຫຼ າຍຂະໜາດ ຄວນເລອກໃຊໃູ້ ຫເູ້ ໝາະກບັ ລກັ ສະນະຂອງເຄ່ ອງແກວູ້ . 3. ເຕັກນກິ ການທດລອງ ການວເິ ຄາະເຄ່ ງິ ຈລຸ ະພາກເປນັ ການວເິ ຄາະຫາອງປະກອບຂອງທາດທ່ ີໃຊທູ້ າດຕວຢ່າງໃນ ປະລມິ ານນອູ້ ຍຄ: ປະມານ 10 – 100 ມນິ ລກີ ຣາມເທ່ ານນັູ້ ເພ່ ອໃຫ ກູ້ ານວິເຄາະໄດຮູ້ ບັ ຜນດີ ແລະ ບ່ ໍຜດິ ພາດຜວູ້ ເິ ຄາະຈ່ ງຄວນຮເູ້ ທັກນກິ ການທດລອງທ່ ສີ າໍ ຄນັ ບາງປະການດງ່ ັ ຕ່ ໄໍ ປນ:ູ້ີ 3.1 ການຕກພກ ການຕກພກເປນັ ວທິ ີການໃຊແູ້ ຍກທາດ ຫຼ ອີອງທ່ ີສນໃຈໂດຍໃຫ ທູ້ າດທ່ ີຕອູ້ ງການ ແຍກເກດີ ປະຕກິ ລິ ຍິ າກບັ ຣເີ ອເຈນທ່ ີຈະເຮັດໃຫ ູ້ ທາດນນັູ້ ຕກພກໄດຂູ້ ຄໍູ້ ວນລະວງັ ກ່ ຄໍ ຈະຕອູ້ ງໃຫ ູ້ ທາດນນັູ້ ຕກພກໄດຢູ້ າ່ ງສມບນ ເພາະວາ່ ອາດຈະໄປລບກວນປະຕິກິລິຍາໃນຕອນຫຼ ງັ ຫຼ ອາດ ຈະໄປຕກພກໃນຂນັູ້ ຕອນອ່ ນໆໄດ.ູ້ ກອ່ ນການຕກພກອາດຈະປບັ ສະພາບອາຊດິ - ບາເຊຂີ ອງທາດລະລາຍໃຫ ເູ້ ໝາະສມກບັ ພກທ່ ີເກດີ ຂນູ້ ເພ່ ອໃຫໄູ້ ອອອນທ່ ສີ ນໃຈຕກພກໄດຫູ້ ຼ າຍທ່ ີສດຸ ຫຼ ຕກພກໄດຢູ້ າ່ ງສມບນເຊ່ ັນ ຖາູ້ ຮ ູ້ 5

ວ່າພກລະລາຍໃນອາຊດິ ຕອູ້ ງປບັ ທາດລະລາຍກອ່ ນການຕກພກໃຫ ເູ້ ປນັ ບາເຊິ ຫຼ ຖູ້າພກ ລະລາຍໃນບາເຊຕິ ອູ້ ງປບັ ທາດລະລາຍໃຫເູ້ ປນັ ອາຊດິ ກອ່ ນການຕກພກເປນັ ຕນູ້ . ຣເີ ອເຈນທ່ ີເຮດັ ໃຫໄູ້ ອອອນທ່ ີສນໃຈຕກພກມຄີ ວາມສາໍ ຄນັ ບ່ ໍໜູ້ອຍກວາ່ ການປບັ ສະພາວະ ອາຊດິ - ບາເຊິ ຂອງທາດລະລາຍ ເພາະຣີເອເຈນທ່ ີເຮັດໃຫ ໄູ້ ດພູ້ ກທ່ ີມຄີ ່າຄງທ່ ີຂອງການ ລະລາຍ ( KSP ) ສງຈະມອີ ອີ ງທ່ ີສນໃຈເຫຼ ອຢໃ່ ນທາດລະລາຍຫຼ າຍ ດງ່ ັ ນນັູ້ : ຈ່ ງຄວນເລອກ ໃຊຣູ້ ເີ ອເຈນທ່ ີຕກພກໄດດູ້ ີ ແລະ ພກມຄີ າ່ ຄງທ່ ີຂອງການລະລາຍຕ່າໍ ອນັ ຈະເຮັດໃຫ ພູ້ ກຕກໄດ ູ້ ຢາ່ ງສມບນ. ການຕກພກດວູ້ ຍກາ໊ ສເຊ່ ັນ: ຊຸນຟວຮີໂດຣແຊນເຮັດໄດໂູ້ ດຍຜ່ານກາ໊ ສນີູ້ລງໃນທາດ ລະລາຍ ເຊ່ ງິ ຈະຕອູ້ ງຜາ່ ນກາ໊ ສລງໄປໃນທາດລະລາຍໃຫ ຫູ້ ຼ າຍເກນີ ພໍທ່ ີຈະເຮັດໃຫ ພູ້ ກຕກຢາ່ ງ ສມບນສະເໝີກ່ຄໍ ເມ່ ອຜາ່ ນກາ໊ ສນລູ້ີ ງໄປຈະບ່ ມໍ ພີ ກຕກເພມູ້ີ ຂນູ້ ອກີ . ການຕກພກດວູ້ ຍຣເີ ອເຈນທ່ ີເປນັ ທາດແຫຼ ວ ຫຼ ທາດລະລາຍນນັູ້ ຄວນຕ່ ມຣີເອເຈນລງໄປ ເທ່ ອລະຢອດຄນດວູ້ ຍແທ່ງແກວູ້ ຢອດຣເີ ອເຈນຕ່ ໍໄປເລອູ້ ຍໆຈນພກບ່ ຕໍ ກເພມີູ້ ຂນູ້ ອກີ . ການກວດສອບວາ່ ພກຕກຢາ່ ງສມບນ ຫຼ ບ່ ໍ ເຮັດໄດໂູ້ ດຍນາໍ ຫຼ ອດທດລອງໄປເຂ້າູ ເຄ່ ອງ ປ່ ນິ ແລວູ້ ຢອດຣີເອເຈນທ່ ີເຮັດໃຫ ຕູ້ ກພກລງໄປຖາູ້ ບ່ ໍມີພກເກີດຂນູ້ ອກີ ສະແດງວ່າພກຕກຢາ່ ງ ສມບນແລວູ້ ແຕຖ່ າູ້ ທາດລະລາຍຂນຸ່ ຈະຕອູ້ ງຕ່ ມຣເີ ອເຈນລງໄປອກີ ຈນພກຕກຢາ່ ງສມບນ. 3.2 ການແຍກພກອອກຈາກທາດລະລາຍ ການແຍກພກອອກຈາກທາດລະລາຍອາດຈະເຮັດໄດຫູ້ ຼ າຍວທິ ີຊ່ ງຜທູ້ ດລອງຈະເລອກ ໃຊໄູ້ ດຕູ້ າມຄວາມເໝາະສມເຊ່ ນັ : ການໃຊເູ້ ຄ່ ອງປ່ ນິ , ການຕອງໂດຍໃຊສູ້ ນຍາກາດ ແລະ ການ ຕງັູ້ ປະໄວໃູ້ ຫຕູ້ ກພກຕາມທາໍ ມະຊາດ. ແຕວ່ ທິ ີທ່ ີສະດວກ ແລະ ວອ່ ງໄວໃນການແຍກພກອອກ ຈາກທາດລະລາຍ ມກັ ນຍິ ມໃຊເູ້ ຄ່ ອງປ່ ນິ ເພາະວາ່ ສາມາດແຍກພກໄດພູ້ າຍໃນເວລາ 1 ຫຼ 2 ນາທີເທ່ ານນັູ້ ເຖິງຢາ່ ງໃດກ່ຕໍ າມການໃຊເູ້ ຄ່ ອງປ່ ນິ ໃຫຜູ້ ນໃນການແຍກບ່ ໍໄດດູ້ ີເທ່ າທ່ ີຄວນກ່ ໍອາດ ຈະໃຊວູ້ ທິ ີອ່ ນກ່ໄໍ ດຕູ້ າມແຕຜ່ ທູ້ ດລອງຈະເຫັນວາ່ ເໝາະສມ. ຫ າກເປັນການແບກພກອອກຈາກ ທາດລະລາຍ ດວູ້ ຍວທິ ີການຕອງຈະຕອູ້ ງເລອກເຈຍູ້ ຕອງໃຫ ເູ້ ໝາະສມກບັ ປະລມິ ານຂອງທາດ ລະລາຍ ເພ່ ອປອູ້ ງກນັ ການສນເສຍຂອງພກທ່ ເີ ກດີ ຈາກການໄຫຼ ອອກນອກເຈຍູ້ ຕອງ ແລະ ການ ດດຊບັ ຂອງເຈຍູ້ ຕອງ ພກບາງຊະນດິ ເປນັ ພກທ່ ໜີ ກັ ຈ່ ງບ່ ໍຈາໍ ເປນັ ຕອູ້ ງແຍກໂດຍໃຊເູ້ ຄ່ ອງປ່ ິນ ຫຼ ການຕອງກ່ໄໍ ດ ູ້ ພຽງແຕຕ່ ງັູ້ ຫຼ ອດທດລອງປະໄວພູ້ ກເຫ່ ຼ ານນັູ້ ກ່ຈໍ ະຕກລງສກ່ ນູ້ ຫຼ ອດ ເມ່ ອລນິ ທາດ ລະລາຍໃສອອກກ່ຈໍ ະສາມາດແຍກພກໄດຕູ້ າມມຄວາມຕອູ້ ງການ. 3.3 ການລາູ້ ງພກ ເປນັ ການເຮັດໃຫສູ້ ່ ງິ ເຈອປນແຍກອອກຈາກພກເພ່ ອໃຫໄູ້ ດພູ້ ກທ່ ີສະອາດໂດຍໃຊນູ້ າໍູ້ ຫຼ ທາດລະລາຍທ່ ີຈະລາູ້ ງພກປະລມິ ານໜູ້ອຍ ແຕລ່ າູ້ ງຫຼ າຍໆຄງັູ້ . ໃນການລາູ້ ງພກທ່ ີໄດຈູ້ າກເຄ່ ອງປ່ ນິ ຫຼ ການຕງັູ້ ປະໄວໃູ້ ຫຕູ້ ກພກ ຕາມທາໍ ມະຊາດເຮັດໄດ ູ້ ໂດຍລນິ ທາດລະລາຍໃສອອກຄອ່ ຍໆ ໃຫໝູ້ ດໂດຍໃຫທູ້ າດແຫຼ ວຢອດສດຸ ທາູ້ ຍແປະກບັ ດາູ້ ນຂາູ້ ງ ຂອງພາສະນະທ່ ີຮອງຮບັ ແລວູ້ ຕ່ ມນາໍູ້ ກນ່ ັ ຫຼ ທາດລະລາຍທ່ ີໃຊລູ້ າູ້ ງພກ 2 – 3 cm3 ຄນດວູ້ ຍ 6

ແທ່ງແກວູ້ ຫຼ ຊນ່ ັ ຄອ່ ຍໆ ເພ່ ອໃຫພູ້ ກທ່ ີຕກຢກ່ ນູ້ ຫຼ ອດທດລອງກະຈາຍອອກ ແລວູ້ ນາໍ ເຂ້າູ ເຄ່ ອງ ປ່ ນິ ອກີ ຄງັູ້ ໜ່ ງ ແລວູ້ ເຮັດການແຍກທາດລະລາຍໃສອອກຄຂນັູ້ ຕອນທາໍ ອດິ ຜທູ້ ດລອງອາດຈະ ເຮັດຊາໍູ້ ເພ່ ອໃຫແູ້ ນໃ່ ຈວາ່ ພກທ່ ີໄດສູ້ ະອາດແທູ້ ຫຼ ບ່ ໍ ໃນການແຍກທາດລະລາຍໃສທ່ ີຢ່ເທິງທາດ ລະລາຍອອກນນັູ້ ນອກຈາກຈະໃຊວູ້ ທິ ີຄອ່ ຍໆລນິ ທາດລະລາຍໃສອອກ ຫຼ ອາດຈະປະຕບິ ດັ ໂດຍ ໃຊຫູ້ ຼ ອດດດທາດລະລາຍໃສອອກກ່ໄໍ ດ ູ້ ສາໍ ຫຼ ບັ ທາດລະລາຍໃສ ຫຼ ນາໍູ້ ທ່ ີລາູ້ ງພກອາດຈະຖອກ ຖິມູ້ ຫຼ ໄປລວມກບັ ທາດລະລາຍທ່ ີແຍກໄວໃູ້ ນຕອນທາໍ ອດິ ກ່ໄໍ ດ ູ້ ແລວູ້ ງແຕກ່ ລໍ ະນ.ີ ສວ່ ນການລາູ້ ງພກທ່ ີທ່ ີຕອູ້ ງໄດໃູ້ ຊບູ້ ງັູ້ ຊີດນາໍູ້ ຊດີ ໄປໃສ່ພກທ່ ີຢເ່ ທິງເຈຍູ້ ຕອງແຕ່ຕອູ້ ງ ຮກັ ສາລະດບັ ນາໍູ້ ໃຫຕູ້ າ່ ໍ ກວາ່ ລະດບັ ຂອບຂອງເຈຍູ້ ຕອງເພ່ ອປອູ້ ງກນັ ບ່ ໍໃກພູ້ ກເບາອອກຈາກເຈຍູ້ ຕອງ ແລະ ອາດເຮດັ ຊາໍູ້ ຫຼ າຍໆຄງັູ້ ຈນແນໃ່ ຈວາ່ ພກທ່ ີໄດສູ້ ະອາດ. 3.4 ການແບງ່ ພກ ກລໍ ະນທີ ່ ີເປນັ ທາດລະລາຍທ່ ີມພີ ກແຂວນລອຍຢ່ຕອູ້ ງຄນ ຫຼ ສ່ນັ ໃຫ ພູ້ ກກະຈາຍທ່ ວ ທາດລະລາຍກອ່ ນ ແລວູ້ ລນິ ອອກມາເປນັ ສວ່ ນໆຕາມຕອູ້ ງການ ແຕ່ຖູ້າເປນັ ພກລວູ້ ນໆບ່ ໍມີທາດ ລະລາຍໃຫຕູ້ ່ ມນາໍູ້ ລງໄປໃນພກແລວູ້ ສນ່ ັ ແລະ ແບງ່ ອອກເປນັ ສວ່ ນໆຕາມຕອູ້ ງການເຊ່ ັນດຽວ ກນັ . 3.5 ການລະລາຍພກ ເມ່ ອຕອູ້ ງການເຮັດໃຫພູ້ ກເປນັ ທາດລະລາຍ ຈະຕອູ້ ງຮກູ້ ອ່ ນວ່າທາດພາລະລາຍໃດ ເໝາະສມໃນການລະລາຍພກນນັູ້ ໄດ ູ້ ຈ່ ງຕ່ ມທາດພາລະລາຍນນັູ້ ລງໄປ ແລວູ້ ຄນດວູ້ ຍແທ່ງແກວູ້ ຫຼ ສນ່ ັ ແຮງໆ ການລະລາຍຂອງພກບາງຊະນິດອາດຈະຕອູ້ ງໃຊຄູ້ ວາມຮອູ້ ນຊວ່ ຍໃນການ ລະລາຍດວູ້ ຍຖາູ້ ພກລະລາຍໝດຈະໄດທູ້ າດລະລາຍໃສ ເຊ່ ງິ ອາດຈະບ່ ໍມີສີ ຫຼ ບ່ ໍມີສີກ່ ໍໄດແູ້ ລວູ້ ແຕຊ່ ະນດິ ຂອງທາດນນັູ້ . 3.6 ການຖອກທາດລະລາຍ ໃນຂະບວນການທດລອງຕາ່ ງໆ ຜທູ້ ດລອງຈະຕອູ້ ງຖອກທາດແຫຼວ ຫຼ ທາດລະລາຍ ທ່ ກີ ຽມໄວໄູ້ ປໃຊສູ້ ະເໝີ ຈ່ ງຈາໍ ເປນັ ຕອູ້ ງຮເູ້ ທກັ ນກິ ກຽ່ ວກບັ ການຖອກທາດລະລາຍຕາມສມຄວນ. 1) ການຖອກທາດລະລາຍອອກຈາກຂວດ: ການຖອກທາດແຫຼ ວ ຫຼ ທາດລະລາຍອອກ ຈາກຂວດລງໃສພ່ າສະນະທ່ ີໃຊທູ້ ດລອງມວີ ທິ ີດງ່ ັ ນ:້ີູ ກ. ການຈບັ ຂວດທາດລະລາຍ: ຄວນຈບັ ດາູ້ ນທ່ ີມີປາູ້ ຍບອກຄວາມເຂມັູ້ ຂນຸູ້ ຫຼ ບອກຊ່ ທາດໃນຂວດ ແລວູ້ ຖອກທາດອອກຈາກຂວດທາງດາູ້ ນກງກນັ ຂາູ້ ມກບັ ປາູ້ ຍທງັູ້ ນູີ້ເພ່ ອປອູ້ ງກນັ ບ່ ໍ ໃຫທູ້ າດລະລາຍໄຫຼ ລງຖກປາູ້ ຍ. ຂ. ການວາງດອນອດັ ຂວດ: ຖາູ້ ດອນອດັ ບ່ ມໍ ຂີ ວັູ້ ນໃຫວູ້ າງດອນນນັູ້ ຫ ງາຍຂນູ້ ແຕ່ຖາູ້ ດອນ ອດັ ມລີ ກັ ສະນະອ່ ນໆ ເຊ່ ນັ : ມສີ ນູ້ ແຫຼ ມ ຫຼ ມສີ ນູ້ ແຫຼ ມ ຫຼ ມີລກັ ສະນະກມຕອູ້ ງຖໄວໃູ້ ຫ ແູ້ ໜູ້ນ ລກັ ສະນະການຈບັ ດອນອດັ ທ່ ີມລີ ກັ ສະນະດງ່ ັ ກາ່ ວມີ 2 ແບບຄ: ຖາູ້ ດອນອດັ ມີປາຍແຫຼ ມ ຫຼ ມີ ສວ່ ນທ່ ີຍາວອອກມາໃຫຈູ້ ບັ ສວ່ ນດງ່ ັ ກາ່ ວຢລ່ ະຫວາ່ ງນວູ້ິ ຊກີູ້ ບັ ນວ້ິູ ກາງໂດຍໃຊນູ້ ູ້ວິ ທງັ ສອງໜີ ບໄວ ູ້ ໃຫແູ້ ໜນູ້ . ແຕຖ່ າູ້ ດອນອດັ ມລີ ກັ ສະນະປາຍກມ ໃຫໃູ້ ຊນູ້ ວູ້ິ ມຈບັ ແລະ ເກບັ ໄວໃູ້ ນມກ່ໄໍ ດ.ູ້ 7

ຄ. ເມ່ ອຖອກທາດແຫຼ ວ ຫຼ ທາດລະລາຍໄດຕູ້ າມຄວາມຕອູ້ ງການແລວູ້ ກອ່ ນທ່ ີຈະນາໍ ຂວດ ທາດອອກ ຄວນຈະໃຫປູ້ າກຂວດບ່ອນນທ່ ີທາດລະລາຍໄຫຼ ອອກມານນັູ້ ແຕະກບັ ພາຊະນະທ່ ີ ຮອງຮບັ ທາດລະລາຍກອ່ ນ ເພ່ ອປອູ້ ງກນັ ບ່ ໍໃຫທູ້ າດລະລາຍໄຫຼ ລງມາຂາູ້ ງຂວດເພາະຈະເຮັດໃຫ ູ້ ເປເິ ປອູ້ ນໄດ ູ້ ຕ່ ຈໍ າກນນັູ້ ໃຫອູ້ ດັ ຂວດທນັ ທ.ີ 2) ການຖອກທາດລະລາຍອອກຈາກຈອກບິກເກີ: ການຖອກທາດແຫຼ ວ ຫຼ ທາດລະລາຍ ທ່ ຢີ ໃ່ ນຈອກບກິ ເກີ ຫຼ ພາສະນະອ່ ນໆ ລງໃນພາສະນະອກີ ຊະນດິ ໜ່ ງນນັູ້ ມວີ ທິ ີດງ່ ັ ນ:ີູ້ ກ. ຈບັ ແທງ່ ແກວູ້ ໃຫສູ້ າໍ ພດັ ກບັ ປາກຂອງຈອກບກິ ເກີ ບລໍ ິເວນທ່ ຈີ ະໃຫ ູ້ ທາດລະລາຍໄຫຼ ອອກມາ. ຂ. ງຽ່ ງຈອກບກິ ເກີ ເພ່ ອໃຫທູ້ າດລະລາຍໄຫຼ ອອກມາຕາມແທ່ງແກວູ້ ລງສ່ ພາສະນະທ່ ີ ຮອງຮບັ . ຄ. ເມ່ ອໄດປູ້ ະລມິ ານຂອງທາດລະລາຍຕາມຕອູ້ ງການແລວູ້ ໃຫ ຈູ້ ບັ ຈອກບິກເກີໃນລວງທ່ ີ ຕງັູ້ ສາກກບັ ພນູ້ ແລະ ໃຫທູ້ າດແຫຼ ວຈາກປາກບກິ ເກີ ໄຫຼ ລງໄປຕາມແທ່ງແກວູ້ ຈນໝດ 3.7 ການປະສມທາດລະລາຍ ການປະສມທາດລະລາຍອາດປະຕບິ ດັ ໄດຫູ້ ຼ າຍວທິ ີດງ່ ັ ນ:ູ້ີ 1) ຖອກທາດລະລາຍຈາກຫຼ ອດໜ່ ງລງໃນອກີ ຫຼ ອດໜ່ ງ ເຊ່ ງິ ມີທາດທ່ ີຕອູ້ ງການປະສມ ກນັ ບນັ ຈຢຸ ແ່ ລວູ້ ຖອກກບັ ໄປກບັ ມາປະມານ 2 – 3 ຄງັູ້ . 2) ຖອກທາດລະລາຍມາລວມກນັ ໃນຫຼ ອດທດລອງແລວູ້ ໃຊມູ້ ເຄາະທ່ ີກນູ້ ຫຼ ອດຄ່ອຍໆ (ວທິ ີນເູ້ິ ໝາະໃນການປະສມທາດລະລາຍທ່ ມີ ຈີ ໍານວນໜູ້ອຍ). 3) ຖອກທາດລະລາຍ ທ່ ີມີປະລມິ ານຫຼ າຍລງໃນທາດລະລາຍທ່ ີມີປະລິມານໜູ້ອຍ ແລວູ້ ໃຊແູ້ ທ່ງແກວູ້ ຄນໃຫທູ້ ່ວ. 4) ຢອດທາດລະລາຍທ່ ມີ ປີ ະລມິ ານໜູ້ອຍລງໃນທາດລະລາຍທ່ ີມີປະລິມານຫຼ າຍແລວູ້ ໃຊແູ້ ທງ່ ແກວູ້ ຄນໃຫທູ້ ່ວ. 3.8 ການຕມູ້ ທາດລະລາຍໃນຫຼ ອດທດລອງ ການຕມູ້ ທາດລະລາຍ ເປນັ ການເລ່ ງັ ປະຕກິ ລິ ຍິ າໃຫເູ້ ກດີ ໄວຂູນ້ ໃນການວເິ ຄາະນິຍມ ຕມູ້ ທາດລະລາຍໃນອາ່ ງນາໍູ້ ຮອູ້ ນໂດຍໃຫ ທູ້ າດລະລາຍໃນຫຼ ອດທດລອງຕາ່ ໍ ກວາ່ ລະດບັ ນາໍູ້ ໃນ ອາ່ ງນາໍູ້ ຮອູ້ ນເລັກນອູ້ ຍ ແລະ ຄວນໃຊແູ້ ທ່ງແກວູ້ ຄນທາດລະລາຍ ເປັນຄງັູ້ ຄາວ ເພ່ ອໃຫ ູ້ ປະຕກິ ລິ ຍິ າເກດີ ຂນູ້ ຢາ່ ງທ່ວເຖງິ ການຕມູ້ ທາດລະລາຍໃນຫຼ ອດທດລອງມີຂຄໍູ້ ວນລະວງັ ຢ່ຫຼ າຍ ໂດຍສະເພາະແມນ່ ການຕມູ້ ຈາກແປວໄຟໂດຍກງອາດເກີດອນັ ຕະລາຍໄດງູ້ າ່ ຍເຊ່ ິງຜທູ້ ດລອງ ຄວນປະຕບິ ດັ ດງ່ ັ ນ:ີູ້ 1) ປະລມິ ານຂອງທາດແຫຼ ວບ່ ໍຄວນເກນີ ເຄ່ ງິ ໜ່ ງຂອງຫຼ ອດທດລອງ. 2) ຈບັ ຫຼ ອດທດລອງດວູ້ ຍອປຸ ະກອນຈບັ ຫຼ ອດທດລອງ ຢາ່ ຈບັ ຫຼ ອດທດລອງດວູ້ ຍມໂດຍກງ (ຖາູ້ ບ່ ມໍ ອີ ປຸ ະກອນຈບັ ຫຼ ອດທດລອງໃຫ ໃູ້ ຊເູ້ ຈຍູ້ ຫຼ ຜາູ້ ທ່ ີກນັ ຄວມຮອູ້ ນໄດແູ້ ລວູ້ ໃຊມູ້ ຈບັ ກ່ ໍໄດ)ູ້ ເພາະຄວາມຮອູ້ ນຈາກແປວໄຟ ແລະ ອາຍຂອງທາດແຫຼ ວອາດຈະເຮດັ ໃຫມູ້ ທນຄວາມຮອູ້ ນບ່ ໍ 8

ໄດ.ູ້ 3) ນາໍ ຫຼ ອດທດລອງໄປໃຫຄູ້ ວາມຮອູ້ ນຈາກແປວໄຟໂດຍໃຊໄູ້ ຟອອ່ ນໆ ແລະ ງຽ່ ງຫຼ ອດທດ ລອງເລກັ ນອູ້ ຍພະຍາຍາມໃຫສູ້ ວ່ ນທ່ ເີ ປນັ ທາດແຫຼ ວໃນຫຼ ອດທດລອງເທ່ ອລະນອູ້ ຍພອູ້ ມທງັ ແກວ່ ງຫຼ ອດທດລອງໄປມາເພ່ ອໃຫທູ້ າດແຫຼ ວໃນຫຼ ອດທດລອງເຄ່ ອນໄຫ ວ ແລະ ໄດຮູ້ ບັ ຄວາມຮອູ້ ນ ເທ່ າທຽມກນັ ທກຸ ສວ່ ນ ແລະ ຍງັ ປອູ້ ງກນັ ບ່ ໃໍ ຫທູ້ າດແຫຼ ວພງຸ່ ອອກມາອກີ ດວູ້ ຍ. 4) ໃນພາສະນະໃຫຄູ້ ວາມຮອູ້ ນແກຫ່ ຼ ອດທດລອງຈະຕອູ້ ງປ່ ິນປາກຫຼ ອດທດລອງອອກຈາກ ຕວເອງ ແລະ ປ່ ນິ ໄປທາງທ່ ີບ່ ໍມຄີ ນ ແລະ ສ່ ງິ ຂອງຕາ່ ງໆ ເພ່ ອປອູ້ ງກນັ ບ່ ໃໍ ຫ ທູ້ າດແຫຼ ວພງຸ່ ອອກ ມາເກດີ ອນັ ຕະລາຍ. 5) ຢາ່ ກມູ້ ເບ່ ງິ ຫຼ ອດທດລອງທ່ ີກາໍ ລງັ ໃຫຄູ້ ວາມຮອູ້ ນເດດັ ຂາດ. 3.9 ການລະເຫຍີ ທາດແຫຼ ວ ຫຼ ທາດລະລາຍ ການລະເຫຍີ ທາດແຫຼ ວ ຫຼ ທາດລະລາຍກ່ ໍ ເພ່ ອໃຫ ທູ້ າດພາລະລາຍລະເຫ ີຍ ອອກ ໄປ ແລະ ທາດຖກລະລາຍກ່ຈໍ ະຕກພກ ໃນຂະບວນການທດລອງອາດໃຊກູ້ ານລະເຫ ີຍເພ່ ອລດຸ ປະລມິ ານຂອງທາດແຫຼ ວໃຫໜູ້ ້ອູ ຍລງໂດຍການໄລທ່ າດລະລາຍທ່ ີລະເຫຍີ ງາ່ ຍອອກໄປຈາກທາດ ລະລາຍການລະເຫຍີ ທາດແຫຼ ວ ຫຼ ທາດລະລາຍມເີ ທກັ ນກິ ທ່ ີຄວນຮດູ້ ງ່ ັ ນ:້ີູ 1) ການລະເຫຍີ ດວູ້ ຍແກວູ້ ໜູາ້ ໂມງ: ປະຕບິ ດັ ໄດໂູ້ ດຍຖອກທາດແຫຼ ວ ຫຼ ທາດລະລາຍລງ ໃນແກວູ້ ໜູາ້ ໂມງແລວູ້ ນາໍ ໄປວາງໄວເູ້ ທິງບກິ ເກທີ ່ ີບນັ ຈນຸ າໍູ້ ຢ່ ຕມູ້ ນາໍູ້ ໃຫຟູ້ ດ ຄວາມຮອູ້ ນຈາກອາຍ ນາໍູ້ ຈະຖ່າຍເທໄປຍງັ ທາດລະລາຍ ເຮດັ ໃຫທູ້ າດພາລະລາຍລະເຫຍີ ອອກໄປຈາກທາດລະລາຍ. 2) ການລະເຫຍີ ດວູ້ ຍຊາມລະເຫຍີ : ເປນັ ການໃຊຊູ້ າມລະເຫຍີ ແທນແກວູ້ ໜ້າູ ໂມງເຊ່ ິງມີເທັກ ນກິ ວທິ ີການແບບດຽວ ກນັ ຊາມລະເຫຍີ ມມີ ຫີ ຼ າຍຂະໜາດ ແລະ ຜະລດິ ຈາກວດັ ສະດແຸ ຕກຕ່າງ ກນັ ເຊ່ ງິ ຜທູ້ ດລອງຈະຕອູ້ ງເລອກໃຊໃູ້ ຫເູ້ ໝາະສມກບັ ປະລມິ ານຂອງທາດລະລາຍ. ການລະເຫຍີ ຂອງທາດແຫຼ ວດວູ້ ຍຊາມລະເຫຍີ ນູ້ີ ນອກຈາກຈະລະເຫຍີ ເທິງອ່າງນາໍູ້ ຮອູ້ ນ ແລວູ້ ອາດຈະໃຫຄູ້ ວາມຮອູ້ ນໂດຍກງ ທ່ ີຊາມລະເຫຍີ ກ່ໄໍ ດ ູ້ ໂດຍນາໍ ຊາມລະເຫ ີຍຕງັູ້ ເທິງຕະແກງ ລວດ ແລະໃຊຄູ້ ວາມຮອູ້ ນຈາກຕະກຽງບນຸ ເສນ. ຖາູ້ ທາດແຫຼ ວທ່ ີນາໍ ມາລະເຫຍີ ມທີ າດທ່ ີໄວໄຟເຊ່ ັນ: ຄາຣບ໌ ອນໄດອອ໊ ກໄຊດ,໌ ອີເທີ, ອະຊີ ໂຕນ ແລະ ອ່ ນໆ. ຈະລະເຫຍີ ໂດຍໃຊຄູ້ ວາມຮອູ້ ນຈາກແປວໄຟໂດຍກງບ່ ໍໄດເູ້ ພາະຈະເຮັດໃຫ ູ້ ເກດີ ໄຟໄໝໄູ້ ດ ູ້ ເພ່ ອຫຼ ກີ ລຽູ້ ງບນັ ຫ ານໂີູ້ ດຍນາໍ ຊາມລະເຫ ີຍຕງັູ້ ເທິງຕະແກງລວດເພ່ ອຫຼ ີກລຽູ້ ງ ບນັ ຫານກ້ີູ ານລະເຫຍີ ຂອງທາດແຫຼ ວທ່ ີມລີ ກັ ສະນະດງ່ ັ ກາ່ ວຄວນລະເຫຍີ ດວູ້ ຍເຕາໄຟຟາູ້ ຫຼ ເປນັ ທາດແຫຼ ວທ່ ີລະເຫຍີ ໄດໃູ້ ນອນຸ ຫະພມທາໍ ມະດາເຊ່ ນັ : ດຊີ ຸນຟວກາກບອນກ່ນໍ າໍ ໄປຕງັູ້ ໄປຕງັູ້ ໄວໃູ້ ນ ຕດູ້ ດຄວັ ນໂດຍບ່ ໍຕອູ້ ງໃຊຄູ້ ວາມຮອູ້ ນ. ຂຄໍູ້ ວນລະວງັ ທ່ ີສາໍ ຄນັ ສາໍ ຫຼ ບັ ການລະເຫຍີ ຂອງທາດແຫຼ ວ ຫຼ ທາດລະລາຍກ່ ຄໍ ຄະນະທ່ ີ ເຮັດການລະເຫຍີ ຢາ່ ເຮດັ ໃຫທູ້ າດລະລາຍຟດ ຫຼ ແຫງູ້ ຈດັ ແລະ ຖາູ້ ທາດລະລາຍມກີ ່ ນິ ທ່ ີເປັນ ອນັ ຕະລາຍຕອູ້ ງປະຕບິ ດັ ຢໃ່ ນຕດູ້ ດຄວັ ນ. 9

3.10 ການທດສອບຄວາມເປນັ ອາຊິດ - ບາເຊິ ຖາູ້ ຕອູ້ ງການຢາກທດສອບຄວາມເປນັ ອາຊດິ - ບາເຊິ ຂອງທາດລະລາຍປະຕບິ ດັ ໄດ ູ້ ໂດຍໃຊແູ້ ທງ່ ແກວູ້ ຄນ ທາດລະລາຍທ່ ີຕອູ້ ງການຈະທດສອບໃຫທູ້ ່ວ ແລວູ້ ນາໍ ປາຍແທ່ງແກວູ້ ທ່ ປີ ຽກ ທາດລະລາຍແຕະກບັ ເຈຍູ້ ລສິ ມດັ ຫຼ ເຈຍູ້ ທດສອບຄວາມເປນັ ອາຊດິ - ບາເຊ.ິ 4. ຫຼກັ ການເບອູ້ ງຕນູ້ ໃນການວິເຄາະທາດຕວຢາ່ ງ ເມ່ ອທາດຕວຢາ່ ງເປນັ ທາດອະນງຄະທາດ ການວເິ ຄາະທາດຕວຢາ່ ງຈ່ ງເປັນການທດສອບ ທາດຕວຢາ່ ງ ຫຼ ທາດທ່ ີໄດຮູ້ ບັ ນນັູ້ ປະກອບດວູ້ ງຍກາຈອີ ງ ແລະ ອານອີ ງອນັ ໃດແດເ່ ຊ່ ງິ ມີວທິ ີ ການທດສອບພນູ້ ຖານດງ່ ັ ນ:ູ້ີ 4.1 ການກວດສອບຄນຸ ລກັ ສະນະທາງດາູ້ ນຄຸນນະພາບ ກ່ອນ ທ່ ີຈ ະເລ່ ີມຕ ນູ້ ວິເຄາ ະທ າດ ຕວຢ່າງ ໃດໆ ຜວູ້ ິເຄ າະຄ ວນ ຈະ ໄດສູ້ ກສ າຄຸນ ລກັ ສະນະທາງກາຍະພາບຂອງທາດນນັູ້ ກອ່ ນເພ່ ອນາໍ ຂມໍູ້ ນທ່ ໄີ ດໄູ້ ປໃຊປູ້ ະກອບໃນການຕດັ ສິນຜນ ການວເິ ຄາະ ສ່ ງິ ທ່ ຄີ ວນຈະກວດສອບຢາງຍ່ ງິ ກ່ຄໍ ສຂີ ອງທາດຕວຢາ່ ງທ່ ີໄດຮູ້ ບັ ເພາະສຂີ ອງທາດ ອາດຈະຊວ່ ຍບອກອອີ ງຂອງທາດນນັູ້ ໆໄດ ູ້ ເນ່ ອງຈາກອີອງບາງຊະນິດມີສສີ ະເພາະຕວ ແລະ ຕາ່ ງຈາກສຂີ ອງອອີ ງອ່ ນໆເຊ່ ນັ : 1) ທາດທ່ ີເປນັ ທາດແຂງມສີ ແີ ຕກຕາ່ ງກນັ ຄ: - ສີດາໍ : ອາດຈະເ ປັນ Ag2S, PbS, HgS, Cu2S, CuS, CuO, Sb2S3, NiS, CoS, MnO2, FeO ຫຼ FeS. - ສຟີ າູ້ : ອາດຈະເປນັ ເກອຮດີ ຣາດຂອງທອງ ແລະ ເກອປາສະຈາກນາໍູ້ ຂອງໂຄບອນ - ສນີ າໍູ້ ຕານ: ອາດຈະເປນັ PbO2, CdO, Bi2O3, CuCrO4 ຫຼ ເກອຮີດຣາດຂອງ Fe2O3. - ສຂີ ຽວ: ອາດຈະເປນັ ເກອຮດີ ຣາດຂອງFe2+, Ni2+, Cr3+ ຫຼ Cu2+ ບາງຊະນດິ . - ສສີ ມູ້ : ອາດຈະເປນັ Sb2S3 ເກອດໂີ ກຣມາດບາງຊະນດິ ແລະ ທາດພວກເຟີໂຣຊີ ຍານາດ. - ສບີ ວ: ອາດຈະເປນັ ເກອຂອງມງັ ການ ຫຼ ເກອຮດີ ຣາດຂອງໂກບານ. - ສແີ ດງ: ອາດຈະເປນັ Pb3O4, Cu2O, HgO, Fe2O3 ແລະ HgI2 ເກອໂກຣມາດ ຫຼ ດໂີ ກຣມາດບາງຊະນດິ . - ສີເຫຼ ອງ: ອາດຈະເປັນ PbO, CdS, SnS2, As2S3 ຫຼ ເຟີໂຣຊີຍານາດບາງ ຊະນດິ . - ສີແດງປນສນີ າໍູ້ ຕານ: ອາດຈະເປນັ HgCO3 2) ທາດທ່ ເີ ປນັ ທາດແຫຼ ວ ກ່ມໍ ສີ ແີ ຕກຕາ່ ງກນັ ເຊ່ ນັ : - ສຟີ າູ້ ຫຼ ສຟີ າູ້ ປນຂຽວ: ອາດຈະເປນັ ອອີ ງ Cu2+ Ni2+, Cr3+ - ສຂີ ຽວ: ອາດຈະເປນັ ອອີ ງ - ສີບວ: ອາດຈະເປນັ ອອີ ງ Mn2+ 10

- ສີບວເຂມັູ້ : ອາດຈະເປນັ ອອີ ງ Co3+ - ສີເຫຼ ອງນາໍູ້ ຕານ: ອາດຈະເປນັ ອອີ ງ Fe3+ - ສີເຫຼ ອງ: ອາດຈະເປນັ ອອີ ງ Fe(CN)36 - ສີແດງສມູ້ : ອາດຈະເປນັ ອອີ ງ Cr2O72 - ສີເຫຼ ອງອອ່ ນ: ອາດຈະເປນັ ອອີ ງ Fe(CN)64 - ສີເຫຼ ອງອອ່ ນ: ອາດຈະເປນັ ອອີ ງ Cr2O42 3) ສຈີ າກແປວໄຟ ອອີ ງຂອງໂລຫະຫຼ າຍຊະນດິ ເມ່ ອນາໍ ໄປເຜາເທິງລວດທອງດາໍ ຂາວຈະໃຫແູ້ ປວໄຟທ່ ມີ ສີ ສີ ະເພາະຕວ ສທີ ີເກດີ ຂນູ້ ນສີູ້ າມາດນາໍ ມາປະກອບໃນການຕດັ ສິນໃຈໄດ ູ້ ວາ່ ກາຈອີ ງນນັູ້ ຄວນເປນັ ຊະນດິ ໃດໄດເູ້ ຊ່ ັນ: - ສແີ ດງອດິ : ອາດຈະເປນັ ອອີ ງ Ca2+ - ສີແດງເຂມັູ້ : ອາດຈະເປນັ ອອີ ງ Li+ - ສມີ ວ່ ງແດງ: ອາດຈະເປນັ ອອີ ງ K+ - ສີແດງເລອດນກ:ອາດຈະເປນັ ອອີ ງ Sr2+ - ສຂີ ຽວອອ່ ນ: ອາດຈະເປນັ ອອີ ງ Ba2+ - ສຂີ ຽວແກ:່ ອາດຈະເປນັ ອອີ ງ Cu2+ - ສຟີ າູ້ : ອາດຈະເປນັ ອອີ ງ Pb2+, Sb2+ ຫຼ Sn3+ - ສີເຫຼ ອງເຂມັູ້ : ອາດຈະເປນັ ອອີ ງ Na+ 4.2 ການເລອກທາດພາລະລາຍ ໃນກລໍ ະນທີ ່ ີທາດຕວຢາ່ ງເປນັ ທາດແຂງ ຈະຕອູ້ ງເຮັດໃຫ ຕູ້ ວຢາ່ ງເປັນທາດລະລາຍ ກອ່ ນຈ່ ງຈະນາໍ ໄປວເິ ຄາະກາຈອີ ງ ແລະ ອານອີ ງໄດ.ູ້ ໃນການເລອກທາດພາລະລາຍນນັູ້ ໃຫ ໃູ້ ຊ ູ້ ທາດຕວຢາ່ ງເລກັ ນອູ້ ຍລະລາຍໃນທາດພາລະລາຍຂາູ້ ງລມຸ່ ນຕູ້ີ າມລາໍ ດບັ ຈນກວາ່ ຈະພບວາ່ ທາດ ຕວຢາ່ ງລະລາຍ ໃນທາດພາລະລາຍຊະນດິ ໃດໂດຍໃຊທູ້ າດພາລະລາຍປະມານ 0.5 cm3 1. ນາໍູ້ ເຢນັ ຖາູ້ ບ່ ໍລະລາຍຕມູ້ ໃຫຮູ້ ອູ້ ນ 2. ອາຊດິ ຮໂີ ດຣກຼຣໍ ກິ ເຈອຈາງ ຖາູ້ ບ່ ໍລະລາຍຕມູ້ ໃຫຮູ້ ອູ້ ນ 3. ອາຊດິ ຮໂີ ດຣກຣຼໍ ກິ ເຂມັູ້ ຂນຸູ້ ຖາູ້ ບ່ ໍລະລາຍຕມູ້ ໃຫຮູ້ ອູ້ ນ 4. ອາຊດິ ນຕີ ຣກິ ເຈອຈາງ ຖາູ້ ບ່ ລໍ ະລາຍຕມູ້ ໃຫຮູ້ ອູ້ ນ 5. ອາຊດິ ນຕີ ຣກິ ເຂມັູ້ ຂນຸູ້ ຖາູ້ ບ່ ໍລະລາຍຕມູ້ ໃຫຮູ້ ອູ້ ນ 6. ອາຊດິ ກດັ ທອງ ຖາູ້ ບ່ ລໍ ະລາຍຕມູ້ ໃຫຮູ້ ອູ້ ນ ການເລອກທາດພາລະລາຍທາດຕວຢາ່ ດງ່ ັ ກາ່ ວນຈີູ້ ະຕອູ້ ງປະຕິບດັ ເປັນຂນັູ້ ໆ ເລ່ ີມຕງັູ້ ແຕ່ ໃຫທູ້ າດຕວຢາ່ ງລະລາຍໃນນາໍູ້ ເຢັນກອ່ ນ ຖາູ້ ບ່ ໍລະລາຍໃຫ ນູ້ າໍ ໄປອນຸ່ ໃນອາ່ ງນາໍູ້ ຮອູ້ ນຖ້າູ ຍງັ ບ່ ໍ ລະລາຍອກີ ສະແດງວາ່ ທາດຕວຢາ່ ງທ່ ໄີ ດຮູ້ ບັ ບ່ ໍລະລາຍທງັ ນາໍູ້ ເຢນັ ແລະ ນາໍູ້ ຮອູ້ ນ ຕອູ້ ງນາໍ ທາດ ຕວຢາ່ ງມາໃໝ່ລະລາຍໃນອາຊດິ ໄຮໂດຣຄຣໍຣກິ ເຈອຈາງທ່ ີເຢນັ ຖາູ້ ບ່ ໍລະລາຍກ່ ໍຕມູ້ ໃຫ ຮູ້ ອູ້ ນ ຖູ້າ ບ່ ລໍ ະລາຍອກີ ໃຫນູ້ າໍ ທາດຕວຢາ່ ງມາໃໝ່ມາທດສອບກບັ ທາດພາລະລາຍຕ່ ໍໆໄປຈນກວາ່ ຈະພບ 11

ວາ່ ທາດຕວຢາ່ ງລະລາຍໃນທາດພາລະລາຍຊະນດິ ໃດ. ເມ່ ອຮວູ້ າ່ ທາດຕວຢາ່ ງລະລາຍໃນທາດພາລະລາຍຊະນດິ ໃດແລວູ້ ກ່ນໍ າໍ ທາດຕວຢ່າງນນັູ້ ມາ ເຮັດເປນັ ທາດລະລາຍເພ່ ອກຽມໄວວູ້ ເິ ຄາະກາຈອີ ງ ແລະ ອານອີ ງໃນບດຕ່ ໍໆໄປ. ໂດຍທ່ວໄປແລວູ້ ທາດທ່ ີສາມາດລະລາຍໄດໃູ້ ນນາໍູ້ ນນັູ້ ໄດແູ້ ກເ່ ກອຕາ່ ງໆດງ່ ັ ຕ່ ໍໄປນ:ູີ້ 1) ເກອນຕີ ຣາດທຸກຊະນດິ ລະລາຍໄດດູ້ ີໃນນາໍູ້ . 2) ເກອອາເຊຕຣາດທກຸ ຊະນດິ ລະລາຍໄດດູ້ ໃີ ນນາໍູ້ ຍກເວັູ້ນ AgC2H3O2 ລະລາຍ ໄດເູ້ ລັກນອູ້ ຍ. 3) ເກອກຼຣໍ ວທຸກຊະນິດລະລາຍໄດດູ້ ີໃນນາໍູ້ ຍກເວັູ້ນແຕ່ AgCl, PbCl2 ແລະ Hg2Cl2 ສາໍ ຫຼ ບັ PbCl2 ລະລາຍໄດດູ້ ໃີ ນນາໍູ້ ຮອູ້ ນ ແຕລ່ ະລາຍໄດເລກັ ນອູ້ ຍໃນນາໍູ້ ເຢນັ . 4) ເກອຊຸນຟາດທຸກຊະນດິ ລະລາຍໄດດູ້ ີໃນນາໍູ້ ຍກເວນັູ້ BaSO4 ແລະ PbSO4 ບ່ ໍ ລະລາຍສວ່ ນ AgSO4, HgSO4 ແລະ CaSO4 ລະລາຍໄດເູ້ ລກັ ນອູ້ ຍ. 5) ເກອບຊີ ນຸ ຟາດ ທກຸ ຊະນດິ ລະລາຍໄດດູ້ ກີ ວາ່ ເກອຊຸນຟາດ 6) ເກອກາກໂບນາດ, ເກອຟສຟາດ, ເກອໂກຣມາດ ແລະ ເກອຊລີ ກີ າດທຸກຊະນດິ ບ່ ລໍ ະລາຍໃນນາໍູ້ ຍກເວັນູ້ ແຕເ່ ກອຂອງນາຕອຼີ ອມ, ກາລອີ ອມ ແລະ ອາໂມນີອອມລະລາຍໄດດູ້ ີ ສາໍ ຫຼ ບັ MgCrO4 ກ່ລໍ ະລາຍໄດດູ້ ເີ ຊ່ ັນດຽວກນັ . 7) ຮດີ ຣກຊດິ ທກຸ ຊະນດິ ບ່ ໍລະລາຍໃນນາໍູ້ ຍກເວັນູ້ ຮດີ ຣກຊດິ ຂອງນາຕຼີອອມ, ກາລີ ອອມ ແລະ ອາໂມນອີ ອມ, ສາໍ ຫຼ ບັ Ba(OH)2 ລະລາຍໄດປູ້ ານກາງ; ສວ່ ນ Ca(OH)2 ແລະ Sr(OH)2 ລະລາຍໄດດູ້ ພີ ຽງເລັກນອູ້ ຍ. 8) ເກອຊນຸ ຟວ ທກຸ ຊະນດິ ບ່ ລໍ ະລາຍໃນນາໍູ້ ຍກເວັ້ນູ ຊຸນຟວຂອງນາຕຼີອອມ, ກາລີ ອອມ, ອາໂມນອີ ອມ, ມາເຢຊອີ ອມ, ກາຊອີ ອມ ແລະ ບາຣອີ ອມ. ສາໍ ຫຼ ບັ Al2S3 ແລະ Cr2S3 ຈະຖກຮໂີ ດຣລດີ ແລະ ຕກພກຮດີ ຣກຊດິ . 9) ເກອນາຕອຼີ ອມ, ກາລອີ ອມ ແລະ ອາໂມນອີ ອມຕາ່ ງໆ ລະລາຍໄດດູ້ ີ ຍກເວັນູ້ Na4Sb2O7, K2Na[Co(NO2)6], (NH4)2[PtCl6], Na3[Co(NO2)6] ແລະ (NH4)[PtCl6] ບ່ ໍ ລະລາຍ. 10) ເກອຂອງເງນິ ທກຸ ຊະນດິ ບ່ ໍລະລາຍໃນນາໍູ້ ຍກເວັນູ້ AgNO3 ແລະ AgClO4 ສວ່ ນ AgC2H3O2 ແລະ Ag2SO4 ລະລາຍໄດເູ້ ລັກນອູ້ ຍ. ສາໍ ລບັ ທາດຕວຢາ່ ງທ່ ລີ ະລາຍໄດໃູ້ ນອາຊດິ ນນັູ້ ຈະຕອູ້ ງປະກອບອອີ ງລບທ່ ີມຄີ ຸນລກັ ສະນະ ເປນັ ບາເຊແີ ກ່ ຫຼ ເປນັ ອອີ ງຂອງອາຊດິ ອອ່ ນ ຊ່ ງຈະເຂ້າູ ຈບັ ກບັ ໂປຣຕງຂອງອາຊິດໄດເູ້ ຊ່ ັນ: ການຊກີ າກໂບນາດບ່ ໍລະລາຍໃນນາໍູ້ ແຕລ່ ະລາຍໃນອາຊດິ ເນ່ ອງຈາກກາກໂບນາດອອີ ງເປນັ ບາ ເຊແິ ກຈ່ ະເຂາູ້ ຮວ່ ມກບັ ໂປຣຕງຂອງອາຊິດ ແລະ ຈະແຕກຕວໄປເປັນບີກາກໂບນາດໄດເູ້ ລັກ ນອູ້ ຍ. ຕວຢາ່ ງທາດປະກອບທ່ ີລະລາຍໄດໃູ້ ນອາຊດິ ນອກຈາກທາດພວກກາກໂບນາດແລວູ້ ໄດ ູ້ ແກ່ ຊນຸ ຟວ(Sulfide), ຊຸນຟີດ(Sulfite), ຟສຟາດ(Phosphate), ອາເຊນາດ(Arsenate), ບໍ 12

ຣາດ(Borate), ໂກຣມາດ(Cromate), ອາເຊນດີ (Arsenite) ແລະ ນຕີ ຣດີ (Nitrite) ເປນັ ຕນູ້ . ທາດຕວຢາ່ ງບາງຊະນດິ ບ່ ລໍ ະລາຍໄດທູ້ ງັ ໃນນາໍູ້ ແລະ ໃນອາຊດິ ຫຼ ໃນທາດພາລະລາຍ ທງັ 6 ຊະນດິ ດງ່ ັ ກາ່ ວແລວູ້ , ດງ່ ັ ນນັູ້ ກອ່ ນທ່ ຈີ ະນາໍ ທາດຕວຢາ່ ງເຫ່ ຼ ານ້ີູ ໄປວິເຄາະຫ າກາຈີອງ ແລະ ອານອີ ງຈະຕອູ້ ງນາໍ ມາຫຼ ອມກບັ ນາຕຼກີ າກໂບນາດ ເພ່ ອປ່ຽນໃຫ ເູ້ ປັນເກອກາກໂບນາດ ກອ່ ນແລວູ້ ເຮດັ ໃຫເູ້ ປນັ ທາດລະລາຍຈ່ ງຈະນາໍ ໄປວເິ ຄາະໄດ.ູ້ ຄາໍ ຖາມ ແລະ ບດເຝກິ ຫດັ : 1. ຄາໍ ວາ່ ວເິ ຄາະ ໝາຍຄວາມວາ່ ແນວໃດ? 2. ເຄມວີ ເິ ຄາະ ແມນ່ ຫຍງັ ? 3. ການວເິ ຄາະທາງເຄມີ ແມນ່ ຫຍງັ ? 4. ການວເິ ຄາະທາງເຄມີ ແບງ່ ອອກເປນັ ຈກັ ແບບ?ຄແບບໃດແດ?່ 5. ເພ່ ນິ ອງີ ໃສ່ຄນຸ ລກັ ສະນະທາງກາຍະພາບ ແລະ ທາງເຄມຫີ ຍງັ ແດ່ຂອງທາດໃນການວເິ ຄາະ ທາງເຄມ?ີ 6. ການວເິ ຄາະທາງຄນຸ ນະພາບ ແມນ່ ການວເິ ຄາະແນວໃດ? (ຈງ່ ຍກຕວຢາ່ ງ) 7. ການວເິ ຄາະທາງດາູ້ ນປະລມິ ານ ແມ່ນການວເິ ຄາະແນວໃດ? (ຈ່ງຍກຕວຢາ່ ງ) 8. ການວເິ ຄາະທາງຄນຸ ນະພາບ ແບງ່ ອອກເປນັ ຈກັ ແບບ?ຄແບບໃດແດ?່ 9. ການວເິ ຄາະເຄ່ ິງຈລຸ ະພາກ ແມນ່ ການວເິ ຄາະແນວໃດ? 10.ການວເິ ຄາະທາງດາູ້ ນປະລມິ ານ ແບງ່ ອອກເປນັ ຈກັ ແບບ?ຄແບບໃດແດ?່ 11.ການວເິ ຄາະແຜນເດມີ ແມນ່ ການວເິ ຄາະແນວໃດ? 12.ການວເິ ຄາະມະຫາພາກ ແມນ່ ການວເິ ຄາະແນວໃດ? 13.ການວເິ ຄາະຈລຸ ະພາກ ແມນ່ ການວເິ ຄາະແນວໃດ? 14.ການວເິ ຄາະອະຕຈິ ລຸ ະພາກ ແມ່ນການວເິ ຄາະແນວໃດ? 15.ການວເິ ຄາະໂດຍໃຊອູ້ ປຸ ະກອນ ແມນ່ ການວເິ ຄາະແນວໃດ? 16.ການວເິ ຄາະແຜນເດມີ ມຈີ ກັ ວທິ ີຄວທິ ໃີ ດແດ?່ 17.ທາດຣອີ າເຈນແມນ່ ທາດແນວໃດ? 18.ດວູ້ ຍເຫດຜນໃດຈ່ ງິ ຕອູ້ ງປບັ ສະພາບຂອງທາດລະລາຍໃຫເູ້ ປນັ ອາຊດິ -ບາເຊ?ິ 19.ເຮາຈະສງັ ເກດແນວໃດຈ່ ງິ ຈະຮວູ້ າ່ ພາຊະນະ ຫຼ ອປຸ ະກອນທ່ ເີ ຮາລາູ້ ງແລວູ້ ນນັູ້ ສະອາດດ?ີ 20.ເຮາມວີ ທິ ກີ ານເລອກທາດພາລະລາຍຄແນວໃດ? 21.ໂດຍທ່ວໄປແລວູ້ ຕະກຽງກາ໊ ສທ່ ໃີ ຊໃູ້ ນຫອູ້ ງທດລອງມຈີ ກັ ແບບ? ຄແບບໃດແດ?່ 22.ການນາໍ ໃຊຫູ້ ຼ ອດຢອດມເີ ຕັກນກິ ຄແນວໃດ? 23.ຂຄໍູ້ ວນລະວງັ ໃນການນາໍ ໃຊຫູ້ ຼ ອດຢອດມຄີ ແນວໃດ? 24.ການປະສມທາດລະລາຍມວີ ທິ ີໃດແດ?່ 13

ພາກທີ II ການວິເຄາະກາຈອີ ງ ບດທີ 2 ການຈດັ ແບ່ງ ແລະ ການແຍກໝວດກາຈອີ ງ 1. ການຈດັ ແບງ່ ໝວດກາຈອີ ງ ກາຈອີ ງເປນັ ອອີ ງທ່ ີມໄີ ຟຟາູ້ ບນັ ຈບຸ ວກເຊ່ ງິ ເກດີ ຈາກການແຕກຕວຂອງເກອ ຫຼ ເກດີ ຈາກ ອາຕອມ ຫຼ ກມຸ່ ອາຕອມເສຍອເີ ລັກຕອນ ເນ່ ອງຈາກກາຈອີ ງມຫີ ຼ າຍ ແລະ ເພ່ ອຄວາມສະດວກ ໃນການວເິ ຄາະ ຈ່ ງໄດຈູ້ ດັ ແບງ່ ກາຈອີ ງອອກເປນັ ໝວດຕາມຣເີ ອເຈນທ່ ີໃຊເູ້ ຮັດໃຫ ຕູ້ ກພກ ເກດີ ເປນັ ທາດປະກອບໃໝ່ທ່ ີມຄີ ນຸ ລກັ ສະນະຄາູ້ ຍໆກນັ ເຊ່ ງິ ໝວດຂອງກາຈອີ ງບ່ ໍຄກບັ ໝວດຂອງທາດ ທຈີ ດັ ໃນຕາຕະລາງທາດມນ ເພາະວາ່ ການແບງ່ ໝວດຂອງກາຈອີ ງນນັູ້ ແມນ່ ອາໄສ ການລະລາຍ (Solubility rule) ຂອງທາດຕາ່ ງໆເຊ່ ງິ ສາມາດແບງ່ ກາຈອີ ງໄດ ູ້ 5 ໝວດດງ່ ັ ນ:ູີ້  ກາຈອີ ງໝວດທີ 1: ເປນັ ອອີ ງຂອງໂລຫ ະທ່ ີຕກພກກຼໍຣວ (Cl-) ໄດແູ້ ກ່: ອີອງ Pb2+, Ag+ ແລະ Hg 2 2 ເອນູ້ີ ກາຈອີ ງໝວດນວີູ້ າ່ : Silver group  ກາຈອີ ງໝວດທີ 2: ເປນັ ອອີ ງຂອງໂລຫະທ່ ຕີ ກພກຊນຸ ຟວ ( S2-) ໃນທາດລະລາຍເຈອຈາງ ໄດແູ້ ກ່: ອອີ ງ Hg2+, Pb2+, Bi3+, Cu2+, Cd2+, As3+, Sb3+ ແລະ Sn4+. ເຮາເອີູ້ນກາຈອີ ງໝ ວດນູີ້ວ່າ: Copper - Asenic group ແບ່ງອອກເປັນ 2 ໝວດຍ່ອຍຄ: ໝວດ 2A (Copper subgroup) ແລະ ໝວດ 2B (Arsenic subgroup).  ກາຈອີ ງໝວດທີ 3: ເປນັ ອອີ ງຂອງໂລຫະທ່ ຕີ ກພກຊນຸ ຟວ( S2-) ຫຼ ຮດີ ຣກຊດິ ( ) ໃນທາດລະລາຍບາ ເຊີ ແລະ ເກອອາໂມນີອອມໄດແູ້ ກ່: ອີອງ Mn2+, Fe2+, Fe3+, Co3+, Ni2+, Al3+, Cr3+ ແລະ Zn2+ ເອນີູ້ ກາຈອີ ງໝວດນວູ້ີ າ່ : Aluminum – Nickle group ແບງ່ ອອກເປນັ 2 ໝວດ ຍອ່ ຍຄ: ໝວດ 3A (Aluminum - subgroup) ແລະ ໝວດ 3B (Nickle subgroup).  ກາຈອີ ງໝວດທີ 4: ເປນັ ອອີ ງຂອງໂລຫະທ່ ຕີ ກພກກາກໂບນາດ ( CO32 ) ໃນທາດລະລາຍບາເຊີ ແລະ ເອ ຕລິ ແອລກຮໍ ໍ (CH3 -CH2 -OH) ໄດແູ້ ກ:່ ອອີ ງ Ba2+, Sr2+, Ca2+ ແລະ Mg2+ ເອນ້ີູ ກາຈີອງ ໝວດນວ້ີູ າ່ : Barium - Magnesium group.  ກາຈອີ ງໝວດທີ 5: ເປນັ ອອີ ງຂອງໂລຫະ ທ່ ບີ ່ ໍຕກພກກບັ ຣເີ ອເຈນໃດໆໄດແູ້ ກອ່ ອີ ງ Na+, K+ ແລະ 14

2. ການແຍກກາຈອີ ງອອກເປນັ ໝວດຕາ່ ງໆ ການແຍກກາຈອີ ງອອກເປນັ ໝວດຕາ່ ງໆ ກອ່ ນການວເິ ຄາະກາຈອີ ງແຕ່ລະຊະນິດດງ່ ັ ກ່າວ ນນູີ້ ບັ ວາ່ ມປີ ະໂຫຍດຫຼ າຍເພາະຈະເຮດັ ໃຫຮູ້ ໄູ້ ດວູ້ າ່ ກາຈອີ ງທ່ ຈີ ະວເິ ຄາະນນັູ້ ຢໃ່ ນໝວດໃດ ເຊ່ ງິ ຈະ ເຮດັ ໃຫກູ້ ານວເິ ຄາະວອ່ ງໄວຂນູ້ ວທິ ີການແຍກກາຈອີ ງໃນທາດລະລາຍຕວຢາ່ ງອອກເປັນໝວດ ຕາ່ ງໆ ດາໍ ເນນີ ເປນັ ຂນັູ້ ຕອນດງ່ ັ ນ:ູ້ີ 1. ນາໍ ທາດລະລາຍຕວຢາ່ ງນນັູ້ ມາ 1 cm3 ໃສ່ໃນຫຼ ອດທດລອງ, ຢອດ 3M HCl ຈາໍ ນວນ 5 ຢອດ. ສງັ ເກດເບ່ ງີ ວາ່ ມກີ ານເກດີ ພກ ຫຼ ບ່ ໍ ຖູ້າເກີດພກ ສະແດງວາ່ ທາດຕວຢ່າງມີ ແຄັດໄອອອນໝວດທີ 1 ແຍກພກໄປວເິ ຄາະ ຕາມຂະບວນການວເິ ຄາະກາຈີອງໝວດທີ 1 ແຕ່ ຖາູ້ ບ່ ເໍ ກດີ ພກໃຫປູ້ ະຕບິ ດັ ການທດລອງຕ່ ໍໃນຂທໍູ້ ີ 2. 2. ນາໍ ທາດລະລາຍທ່ ບີ ່ ໍຕກພກໃນຂໍທູ້ ີ 1 ມາເຮັດໃຫ ເູ້ ປັນບາເຊິໂດຍຕ່ ມ 3M NH4OH ແລວູ້ ຕ່ ມ 3M HCl ຈນທາດລະລາຍເປນັ ອາຊດິ ແລວູ້ ຢອດ CH3CSNH2 (Thioacetamide) ຈາໍ ນວນ 10 ຢອດ ແລວູ້ ນາໍ ໄປໃຫ ຄູ້ ວາມຮອູ້ ນໃນອາ່ ງນາໍູ້ ຮອູ້ ນ ຖາູ້ ເກີດພກສະແດງວາ່ ທາດ ຕວຢາ່ ງມກີ າຈອີ ງໝວດທີ 2 ແຍກພກໄປວເິ ຄາະຕາມຂະບວນການວິເຄາະກາຈີອງໝວດທີ 2 ແຕຖ່ າູ້ ບ່ ເໍ ກດີ ພກໃຫປູ້ ະຕບິ ດັ ການທດລອງຕ່ ໍໃນຂທໍູ້ ີ 3. 3. ນາໍ ທາດລະລາຍ ທ່ ີບ່ ໍຕກພກໃນຂໍທູ້ ີ 2 ມາຕມູ້ ໄລ່ H2S ອອກໃຫ ໝດ ແລວູ້ ຈ່ ິງຕ່ ມ NH4Cl ຈາໍ ນວນ 4 ຢອດ ແລະ 15M NH3 ເທ່ ອລະຢອດຈນທາດລະລາຍເປນັ ບາເຊິ ຈາກນນັູ້ ຕ່ ມ CH3CSNH2 ຈາໍ ນວນ 10 ຢອດນາໍ ໄປໃຫ ຄູ້ ວາມຮອູ້ ນໃນອາ່ ງນາໍູ້ ຮອູ້ ນ ຖູ້າເກດີ ພກສະ ແດງວາ່ ທາດຕວຢາ່ ງມກີ າຈອີ ງໝວດທີ 3 ແຍກພກໄປວເິ ຄາະຕາມຂະບວນການວເິ ຄາະກາຈີອງ ໝວດທີ 3 ແຕຖ່ າູ້ ບ່ ໍເກດີ ພກໃຫປູ້ ະຕບິ ດັ ການທດລອງຕ່ ໃໍ ນຂທໍູ້ ີ 4. 4. ນາໍ ທາດລະລາຍທ່ ບີ ່ ໍຕກພກໃນຂທໍູ້ ີ 3 ເຊ່ ງິ ເປນັ ອາຊດິ ມາເຮດັ ໃຫເູ້ ປັນ ບາເຊີດວູ້ ຍການ ຕ່ ມ 15M NH3 ລງໄປເທ່ ອລະຢອດຈນທາດລະລາຍເປນັ ບາເຊິແລວູ້ ຈ່ ງິ ຕ່ ມທາດລະລາຍ 2M (NH4)2CO3 ຈາໍ ນວນ 10 ຢອດ ແລະ ເຫຼູ້າເລກັ ນອູ້ ຍ ຖາູ້ ເກດີ ພກສະແດງວ່າທາດຕວຢ່າງມີ ກາຈອີ ງໝວດທີ 4 ແຍກພກໄປວເິ ຄາະຕາມຂະບວນການວິເຄາະກາຈອີ ງໝວດທີ 4 ແຕ່ຖາູ້ ບ່ ໍ ເກດີ ພກສະແດງວາ່ ເປນັ ກາຈອີ ງໝວດທີ 5 ນາໍ ທາດລະລາຍໄປວເິ ຄາະຕາມຂະບວນການວິເຄາະ ກາຈອີ ງໝວດທີ 5. ສາໍ ລບັ ລາຍລະອຽດໃນການວເິ ຄາະກາຈີອງແຕ່ລະຊະນດິ ໄດກູ້ າ່ ວໄວໃູ້ ນຫ ວຂໍຂູ້ ະບວນ ການວເິ ຄາະກາຈອີ ງໝວດຕາ່ ງໆດງ່ ັ ຕ່ ໄໍ ປນ:ູ້ີ 15

ແຜນວາດການແຍກກາຈອີ ງໝວດທີ 1 – 5 ທາດລະລາຍຕວຢາ່ ງ ( ກາຈອີ ງໝວດທີ 1 – 5 ) HCl ເຈອຈາງ ພກ ( ກາຈີອງໝວດທີ 1 ) ທາດລະລາຍ ( ກາຈອີ ງໝວດທີ 2 – 5 ) NH4OH ( ໃຫເູ້ ປັນບາເຊິເລັ ກນູອ້ ຍ ) HCl ( ໃຫູ້ເປນັ ອາຊິດເລັ ກນູ້ອຍ ) H2S ( CH3CSNH2 ) ພກ ( ກາຈອີ ງໝວດທີ 2 ) ທາດລະລາຍ ( ກາຈອີ ງໝວດທີ 3 – 5 ) NH4Cl + NH3 ( ເຮັດໃຫເູ້ ປນັ ບາເຊິເລັ ກນູອ້ ຍ ) H2S ( CH3CSNH2 ) ພກ ( ກາຈອີ ງໝວດທີ 3 ) ທາດລະລາຍ ( ກາຈອີ ງໝວດທີ 4 – 5 ) (NH4)2CO3 ໃນ NH3 ພກ ( ກາຈອີ ງໝວດທີ 4 ) ທາດລະລາຍ ( ກາຈອີ ງໝວດທີ 5 ) ຄາໍ ຖາມ ແລະ ບດເຝກິ ຫດັ 1. ກາຈອີ ງໃນເຄມວີ ເິ ຄາະທາງຄຸນນະພາບແບງ່ ອອກເປນັ ຈກັ ໝວດ? ຄໝວດໃດແດ?່ 2. ເພ່ ນິ ອງີ ໃສ່ຄນຸ ລກັ ສະນະໃດຂອງທາດໃນການຈດັ ໝວດຂອງພວກກາຈອີ ງ? 16

3. ພວກກາຈອີ ງໃນກມຸ່ ເງນິ (Silver group) ແມນ່ ອອີ ງບວກປະເພດໃດ? ແລະ ນອນຢໃ່ ນ ກາຈອີ ງໝວດໃດ? 4. ພວກກາຈອີ ງໃນກມຸ່ Copper-Arsenic group ແມນ່ ອອີ ງບວກປະເພດໃດ? ແລະ ນອນ ຢໃ່ ນກາຈອີ ງໝວດໃດ? 5. ພວກກາຈອີ ງໃນກ່ມຸ Barium-Magnesium group ແມນ່ ອອີ ງບວກປະເພດໃດ? ແລະ ນອນຢໃ່ ນກາຈອີ ງໝວດໃດ? 6. ພວກກາຈອີ ງໃນກມຸ່ Aluminium - Nickel group ແມນ່ ອອີ ງບວກປະເພດໃດ? ແລະ ນອນຢໃ່ ນກາຈອີ ງໝວດໃດ? 7. ພວກກາຈອີ ງໃນກມຸ່ Soluble group ແມນ່ ອອີ ງບວກປະເພດໃດ? ແລະ ນອນຢໃ່ ນກາຈີ ອງໝວດໃດ? 8. ກາຈອີ ງໃນໝວດທີ 1 ມອີ ອີ ງໃດແດ?່ 9. ກາຈອີ ງໃນໝວດທີ 2 ມອີ ອີ ງໃດແດ?່ 10.ກາຈອີ ງໃນໝວດທີ 3 ມອີ ອີ ງໃດແດ?່ 11.ກາຈອີ ງໃນໝວດທີ 4 ມອີ ອີ ງໃດແດ?່ 12.ກາຈອີ ງໃນໝວດທີ 5 ມອີ ອີ ງໃດແດ?່ 13.ກາຈອີ ງໃນໝວດທີ 2 ແລະ ກາຈອີ ງໃນໝວດທີ 3 ມລີ ກັ ສະນະຄກນັ ແລະ ແຕກຕາ່ ງກນັ ແນວໃດ? 17

ບດທີ 3 ຄຸນລກັ ສະນະທ່ວໄປຂອງພວກກາຈອີ ງໝວດທີ 1 1. ຄນຸ ລກັ ສະນະຟີຊກິ ຂອງກາຈອີ ງໝວດທີ 1 ກາຈອີ ງໝວດທ່ ີ 1 ເປນັ ອອີ ງຂອງໂລຫະທ່ ີຕກພກກຼລໍ ວເມ່ ອໃຫ ປູ້ ະຕກິ ລິ ຍິ າກບັ ອາຊິດກຼໍຮີ ດຣກິ ເຈອຈາງເຊ່ ງີ ມີ 3 ຊະນດິ ຄ: ອອີ ງ Pb2+ Ag+ ແລະ Hg22+. ພກຂອງກຼຣໍ ວທງັ 3 ຊະນິດ ໄດແູ້ ກ່ PbCl2 AgCl ແລະ Hg2Cl2 ທກຸ ຊະນດິ ມີລກັ ສະນະເປັນສີຂາວບ່ ໍລະລາຍໃນນາໍູ້ ແຕ່ ສາໍ ລບັ PbCl2 ລະລາຍໄດດູ້ ໃີ ນນາໍູ້ ຮອູ້ ນ ( Hg22- = Hg+ Hg+ ) 2. ຄນຸ ລກັ ສະນະເຄມຂີ ອງກາຈອີ ງໝວດທີ 1 ໂລຫະທ່ ີເປນັ ກາຈອີ ງໝວດທ1ີ ໄດແູ້ ກ່ : ຊນ, ເງນິ ແລະ ບາຫຼ ອດ ໂລຫະແຕ່ລະຊະນິດ ມຄີ ວາມສາໍ ຄນັ ດງ່ ັ ນ:ູີ້ 2.1. ຊນ ( Pb ) ເປນັ ໂລຫະທີມີສີເທາ - ສີຟາູ້ ອອ່ ນ, ມຄີ ວາມໜາແໜູ້ນ 11.8 g/cm3 ທ່ ີ 25 ລະລາຍໄດດູ້ ໃີ ນອາຊດິ ນຕີ ຣກິ ເຂມັູ້ ຂນຸູ້ ປານກາງ (8M) ແລະ ໄດກູ້ າ໊ ສອກຊດິ ນໂີ ຕຣແຊນ(ll) 3Pb + 8HNO3 3Pb2+ + 6NO3- + 2NO + 4H2O ອກຊດິ ນໂີ ຕຣແຊນ( ll ) ເປນັ ທາດທ່ ີບ່ ມໍ ສີ ີ ແຕເ່ ມ່ ອລວມກບັ ອກຊແີ ຊນໃນອາກາດຈະຖກ ອກຊໄີ ດດໄ໌ ປເປນັ ກາ໊ ສດອີ ກຊດິ ນໂີ ຕຣແຊນທ່ ີມສີ ແີ ດງ. 2NO + O2 2NO2 ປະຕກິ ລິ ິຍາຂອງອອີ ງຊນ 2 ທາດລະລາຍນຕີ ຣາດຊນ (Pb(NO3)2) ຫຼ ອາຊຕີ ຣາດຊນ (Pb(CH3COO)2) ເຂມັູ້ ຂນຸູ້ 0.25M ໃຊສູ້ ກສາປະຕກິ ລິ ຍິ າຂອງອອີ ງຊນ ( ll ) ໄດດູ້ ງ່ ັ ນ:ີູ້ ປະຕກິ ລິ ຍິ າກບັ ອາຊດິ ກຼຮໍ ດີ ຣກິ ເຈອຈາງ ຫຼ ທາດລະລາຍເກອກຼຣໍ ວ ຈະໄດພູ້ ກ ສຂີ າວຂອງ ກຣຼໍ ວຊນ. Pb2+ + 2Cl- PbCl2 - ຖາູ້ ຕ່ ມທາດລະລາຍ ອາມໂມຍກັ ລງໃນພກກຣຼໍ ວຊນຈະບ່ ເໍ ຮດັ ໃຫສູ້ ຂີ ອງພກປຽ່ ນ ໄປ ແຕຈ່ ະເກດີ ປະຕກິ ລິ ຍິ າການແລກປຽ່ ນ ພກເກີດເປນັ ພກຮດີ ຣກຊດິ ຊນຊ່ ງເປັນພກສຂີ າວຄ ກນັ ກບັ ພກຂອງກຣຼໍ ວຊນ. PbCl2 + 2NH3 + 2H2O Pb(OH)2 + 2NH4+ + 2Cl- ປະຕກິ ລິ ຍິ າກບັ ອາຊດິ ຊນຟລກິ ເຈອຈາງ (ເກອຊຸນຟດັ ) ໃນພກສຂີ າວຂອງຊຸນຟດັ ຊນ ຊ່ ງ ບ່ ໍລະລາຍໃນອາຊດິ ຊນຟລກິ ເຈອຈາງ ຫຼ ທາດລະລາຍເກອຊຸນຟດັ ທ່ ມີ ຫີ ຼ າຍ Pb2+ + SO42- PbSO4 18

- ອາຊດິ ຊນຟລກິ ເຂມັູ້ ຂນຸູ້ ແລະ ຮອູ້ ນສາມາດລະລາຍພກນູ້ີໄດ ູ້ ແຕ່ການລະລາຍ ຈະຫຸຼ ດລງຖາູ້ ມເີ ອຕາໂນນຢໃ່ ນທາດລະລາຍນນັູ້ PbSO4 + H2SO4 Pb2+ + 2HSO4- - ນອກນຊູ້ີ ນຟດັ ຊນຍງັ ລະລາຍໄດໃູ້ ນທາດລະລາຍອາເຊຕາດອາມໂມນອີ ອມ (6M) ແລະ ໃນທາດລະລາຍທາຣຕ໌ ຼາດອາໂມນອີ ອມ ( 6M ) ເກີດອອີ ງເຊ່ ິງຊອູ້ ນອອີ ງເຕຕຣາອາເຊ ໂຕພລມຸ ບາດ( II ) ແລະ ອອີ ງດທີ າຣໂ໌ ຕພລມຸ ບາດ (II) ຕາມລາໍ ດບັ PbSO4 + 4CH3COO- [Pb(CH3COO)4]2- + SO42- PbSO4 + 2C4H4O62- [Pb(C4H4O6)2]2- + SO42 - ອອີ ງເຊ່ ງິ ຊອູ້ ນເຫຼູ້ານູ້ີບ່ ໍໝນັູ້ ຄງເຊ່ ັນ: ເມ່ ອຕ່ ມອີອງໂກຼມມາດລງໄປຈະໄດພູ້ ກສີ ເຫຼ ອງຂອງໂກຼມມາດຊນ ( PbCrO4 ). - ເມ່ ອຕມູ້ ພກຂອງຊນຟດັ ຊນກບັ ກາກໂບນາດນາຕອຼີ ອມ ພກຊນຟດັ ຊນຈະປຽ່ ນໄປ ເປນັ ພກກາກໂບນາດຊນໄດໃູ້ ນປະຕກິ ລິ ຍິ າການແລກປຽ່ ນພກ PbSO4 + CO32- PbCO3 + SO42- - ແຍກພກອອກມາລາູ້ ງດວູ້ ຍນາໍູ້ ຮອູ້ ນເພ່ ອໃຫ ອູ້ ີອງຊນຟດັ ອອກໄປ ຊ່ ງພກທ່ ີໄດນູ້ ້ີູ ລະລາຍໃນອາຊດິ ນຕີ ຣກິ ເຈອຈາງ PbCO3 + 2H+ Pb3+ + H2O + CO2 ປະຕິກິລຍິ າກ ບັ ທາດລະ ລາຍອາມໂມ ຍກັ ໃຫ ພູ້ ກ ສຂີ າວຂອງ ຮີດຣກຊິດຊ ນ (Pb(OH)2) Pb2+ + 2NH3 + 2H2O Pb(OH)2 + 2NH4+ ປະຕກິ ລິ ຍິ າກບັ ທາດລະລາຍຮດີ ຣກຊດິ ນາຕອຼີ ອມ ໃຫພູ້ ກສີຂາວຂອງຮີດຣກຊິດຊນ ຊ່ ງລະລາຍໄດໃູ້ ນອາຊດິ Pb2+ + 2OH- Pb(OH)2 - ພກສາມາດລະລາຍໄດໃູ້ ນທາດລະລາຍຮດີ ຣກຊດິ ນາຕຼີອອມທ່ ີມຫີ ຼ າຍເກີນພໍໄດອູ້ ີ ອງເຊ່ ງິ ຊອູ້ ນອອີ ງເຕຕຣາຮດີ ຣກໂຊພລມຸ ບດັ (II) Pb(OH)2 + 2OH- [Pb(OH)4]2- ດງ່ ັ ນນັູ້ ຮດີ ຣກຊດິ ຊນຈ່ ງມຄີ ນຸ ສມບດັ ເປນັ ອາໍ ໂຟແຕຣິກ(Amphoteric: ທາດຮວ່ ມເພດ) ເພາະສາມາດເກດີ ປະຕກິ ລິ ຍິ າໄດທູ້ ງັ ອາຊດິ ແລະ ບາເຊ.ິ - ເມ່ ອຕ່ ມເປອີ ກຊດິ ຮໂີ ດຣແຊນ ຫຼ ເປອີ ກໂຊດີຊຸນຟາດອາໂມນອີ ອມລງໃນທາດ ລະລາຍອອີ ງເຕຕຣາຮດີ ຣກໂຊພລມຸ ບາຕ(II) ຈະໄດພູ້ ກສດີ າໍ ຂອງດອີ ກຊິດຊນ ເຊ່ ງິ ເກດີ ຈາກຊນ ຖກອກຊດີ ງັ ຈາກເລກອກຊດີ າຊງ +2 ໄປເປນັ +4 [Pb(OH)4]2- + H2O2 PbO2 +2H2O + 2OH- [Pb(OH)4]2- + S2O82- PbO2 + 2H2O + 2SO42- 19

ປະຕກິ ລິ ຍິ າກບັ ທາດລະລາຍ ກາກໂບນດັ ນາຕອຼີ ອມ ໃຫພູ້ ກປະສມສຂີ າວຂອງກາກ ໂບນດັ ຊນ ແລະ ຮດີ ຣກຊດິ ຊນ 2Pb2+ + 2CO32- + H2O Pb(OH)2 + PbCO3 + CO2 - ພກລະລາຍໃນອາຊດິ ນຕີ ຣກິ ເຈອຈາງ ຫຼ ໃນອາຊດິ ອາເຊຕິກໃຫ ກູ້ າ໊ ສດີອກຊິດ ກາກບອນ Pb(OH)2 + PbCO3 + 4H+ 2Pb2+ + 3H2O + CO2 ປະຕກິ ລິ ຍິ າກບັ ທາດລະລາຍຊນຸ ຟດິ ນາຕອຼີ ອມໃຫພູ້ ກສຂີ າວຂອງຊຸນຟິດຊນໃນທາດ ລະລາຍເປນັ ກາງ Pb2+ + SO32- PbSO3 - ພກຊນຟດີ ຊນລະລາຍໄດໜູ້ ູ້ອຍກວາ່ ຊນຟດັ ຊນເຖິງວາ່ ຈະລະລາຍໄດທູ້ ງັ ໃນອາ ຊດິ ນຕີ ຣກິ ເຈອຈາງ ແລະ ໃນຮດີ ຣກຊດິ ນາຕອຼີ ອມໄດກູ້ ່ຕໍ າມ PbSO3 + 2H+ Pb2+ + H2O + SO2 PbSO3 + 4OH- [Pb(OH)4]2- + SO32- ປະຕກິ ລິ ຍິ າກບັ ທາດລະລາຍຮໂີ ດຣແຊນຟດສະຟາດນາຕອຼີ ອມ ໃຫ ພູ້ ກຟດສະຟາດ ຊນ 3Pb2+ + 2HPO42 Pb3(PO4)2 + 2H+ - ພກລະລາຍໃນທາດລະລາຍຂອງອາຊິດແກຕ່ ວຢາ່ ງ: ອາຊດິ ນີຕຣິກ ແລະ ໃນ ທາດລະລາຍຮດີ ຣກຊດິ ນາຕອຼີ ອມ ປະຕກິ ລິ ຍິ າກບັ ທາດລະລາຍຊຍີ ານວກາລອີ ອມ ໃຫ ພູ້ ກສຂີ າວຂອງ ຊີຍານວຊນ Pb(CN)2 Pb(CN)2 Pb2+ + 2CN- ປະຕກິ ລິ ຍິ າກບັ ທາດລະລາຍອອີ ດດວກາລອີ ອມ ໃຫ ພູ້ ກສເີ ຫຼ ອງຂອງອີອດດວຊນ PbI2 PbI2 Pb2+ + 2I- ປະຕກິ ລິ ຍິ າກບັ ທາດລະລາຍໂກຣມາດກາລອີ ອມໃຫ ພູ້ ກສີເຫຼ ອງຂອງໂກຣມາດຊນ ເຊ່ ງິ ພກນເູ້ີ ກດີ ໄດທູ້ ງັ ໃນທາດລະລາຍເປນັ ກາງໃນອາຊິດອາເຊຕິກ ຫຼ ໃນທາດລະລາຍອາໂມນີ ອອມ Pb2+ + CrO42- PbCrO4 - ພກລະລາຍໃນອາຊດິ ນຕີ ຣກິ ຫຼ ໃນທາດລະລາຍຮດີ ຣກຊດິ ນາຕອຼີ ອມ 2PbCrO4 + 2H+ 2Pb2+ + Cr2O72- + H2O PbCrO4 + 4OH- [Pb(OH)4]2- + CrO42- 20

2.2. ເງນິ (Ag) ເງນິ ເປນັ ໂລຫະສຂີ າວ, ມຄີ ວາມໜູ້າແໜູ້ນ 10.5 g/cm3 ທ່ ີ 25 , ລະລາຍໃນ ອາຊດິ ກຮຼໍ ດີ ຣກິ , ອາຊດິ ຊນຟລກິ ເຈອຈາງ ຫຼ ໃນອາຊິດນີຕຣິກເຈອຈາງ (2M), ແຕ່ອາຊິດ ນຕີ ຣກີ ທ່ ີມຄີ ວາມເຂມັູ້ ຂນຸູ້ ຫຼ າຍຂນູ້ (8M) ສາມາດລະລາຍເງນິ ໄດ ູ້ ຫຼ ອາຊດິ ຊນຟຣກິ ທ່ ີເຂັມູ້ ຂນຸູ້ ແລະ ຮອູ້ ນກ່ສໍ າມາດລະລາຍໂລຫະເງນິ ໄດຄູ້ ກນັ . 6Ag + 8HNO3 6 Ag+ + 2NO + 6NO3- + 4H2O 2Ag + 2H2SO4 2Ag+ + SO42- + SO2 + 2H2O ເມ່ ອເງນິ ລະລາຍຢໃ່ ນທາດລະລາຍຈະມໄີ ຟຟາູ້ ບນັ ຈເຸ ປນັ +1 ເຊ່ ງີ ເປນັ ອີອງທ່ ີບ່ ໍມີສ.ີ ທາດ ປະສມຂອງເງນິ (I) ເປນັ ທາດທ່ ໝີ ນັູ້ ຄງ. ທາດປະກອບເງນິ (II) ບ່ ໍໝນັູ້ ຄງ ແຕ່ກ່ ໍນາໍ ມາໃຊປູ້ ະ ໂຫຍດເປນັ ທາດເລ່ ງັ ປະຕກິ ລິ ຍິ າຣດີ ກຕາ່ ງໆໄດ.ູ້ ນຕີ ຣາດເງນິ ເປນັ ເກອຂອງໂລຫະເງນິ ທ່ ີລະລາຍ ໃນນາໍູ້ ໄດດູ້ ຫີ ຼ າຍ. ສາໍ ລບັ ເກອອາເຊຕາດ, ນຕີ ຣດີ (ໄນໄທຣ)໌ ແລະ ຊຸນຟາດເງນິ ລະລາຍນາໍູ້ ໄດ ູ້ ເລກັ ນອູ້ ຍ ສວ່ ນທາດປະສມອ່ ນໆຂອງເງນິ ບ່ ໍລະລາຍ (ຍກເວນັູ້ ທາດປະສມເຊ່ ິງຊອູ້ ນຂອງເງນິ ) ເນ່ ອງຈາກວາ່ ທາດປະສມແຮລວຂອງເງນິ ມຄີ ວາມວອ່ ງໄວຕ່ ໍແສງຫຼ າຍຈ່ ງນາໍ ມາໃຊປູ້ ະໂຫ ຍດໃນ ການຖາ່ ຍຮບພາບ. ປະຕກິ ລິ ຍິ າຂອງອອີ ງເງນິ ທາດລະລາຍນຕີ ຣາດເງນິ (AgNO3) ເຂັມູ້ ຂຸນູ້ 0.1M ໃຊ ູ້ ສກສາປະຕກິ ລິ ຍິ າຂອງອອີ ງເງນິ ດງ່ ັ ນ:ີູ້ ປະຕກິ ລິ ຍິ າກບັ ອາຊດິ ກຮຼໍ ດີ ຣກິ ເຈອຈາງ ໃຫພູ້ ກສຂີ າວຂອງກຣຼໍ ວເງນິ (AgCl) Ag+ + Cl- AgCl - ພກລະລາຍໃນອາຊດິ ກຮຼໍ ດີ ຣກິ ເຂມັູ້ ຂນຸູ້ ໄດອູ້ ອີ ງເຊ່ ງິ ຊອູ້ ນ ອອີ ງດກີ ຼໂໍ ຣອາຣເ໌ ຈນ ຕາດ(I) AgCl + Cl- [AgCl2]- ຖາູ້ ເຈອຈາງທາດລະລາຍນດູີ້ ວູ້ ຍນາໍູ້ ສມຜນຈະປຽ່ ນໄປທາງຊາູ້ ຍຈະໄດພູ້ ກກຼຣໍ ວເງນິ ກບັ ຄນມາ - ທາດລະລາຍອາມໂມຍກັ ເຈອຈາງ ຫຼ ເຂມັູ້ ຂນຸູ້ ສາມາດລະລາຍພກກຼໍຣວເງນິ ໄດອູ້ ີ ອງເຊ່ ງິ ຊອູ້ ນອອີ ງດອີ າໍ ມນິ ເງນິ (I). AgCl + 2NH3 [Ag(NH3)2]+ + Cl- - ທາດລະລາຍຊຍີ ານວກາລອີ ອມສາມາດລະລາຍພກກຼໍຣວເງນິ ໄດອູ້ ອີ ງເຊ່ ິງຊອູ້ ນອີ ອງດຊີ ຍີ າໂນອາສເ໌ ຈນຕາດສ ໌ (I) AgCl + 2CN- [Ag(CN)2]- + Cl- - ທາດລະລາຍທໂີ ອຊນຸ ຟາດນາຕອຼີ ອມກ່ສໍ າມາດລະລາຍພກກຼຣໍ ວເງນິ ໄດເູ້ ກດີ ອີອງ ເຊ່ ງິ ຊອູ້ ນອອີ ງດທີ ີໂອຊນຸ ຟາດໂຕອາຣເ໌ ຈນຕາຕ (I). AgCl + 2S2O32- [Ag(S2O3)2]3- + Cl- 21

- ແສງອາທິດ ຫຼ ລງັ ສອີ ນຸ ຕຣາໄວໂອເລດລະລາຍພກກຼຣໍ ວເງນິ ໄດເູ້ ຊ່ ງິ ຈະປຽ່ນເປັນ ສເີ ທາ ຫຼ ດາໍ ຂອງໂລຫະເງນິ . 2AgCl (hv) 2Ag + Cl2 (ປ/ຍ ນເ້ີູ ກດີ ຂນູ້ ຢາ່ ງຊາູ້ ໆ ແລະ ມກີ ນໄກ ຊບັ ຊອູ້ ນ) ປະຕກິ ລິ ຍິ າກບັ ທາດລະລາຍແອມັ ໂມນຽມໃຫພູ້ ກສນີ າໍູ້ ຕານຂອງອກຊດິ ເງນິ (Ag2O) 2Ag+ + 2NH3 + H2O Ag2O + 2NH2+ ພກລະລາຍໃນທາດລະລາຍອາມໂມຍກັ ທ່ ີມຫີ ຼ າຍເກນີ ເກດີ ອອີ ງເຊ່ ິງຊອູ້ ນອອີ ງດີອາໍ ມນີ ເງນິ (I) ([Ag(NH3)2]+) Ag2O + 4NH3 + H2O 2[Ag(NH3)2]+ + 2OH- ປະຕກິ ລິ ຍິ າກບັ ທາດລະລາຍຮດີ ຣກຊດິ ນາຕອຼີ ອມໃຫພູ້ ກສນີ າໍູ້ ຕານຂອງອກຊດິ ເງນິ 2Ag+ + 2OH- Ag2O + H2O - ພກສະແດງຄນຸ ລກັ ສະນະເປນັ ບາເຊໄິ ດໜູ້ ອູ້ ຍໜ່ ງເມ່ ອເກີິດປະຕກິ ລິ ິຍາການແຍກ ດວູ້ ຍນາໍູ້ Ag2O + H2O 2Ag(OH)2 2Ag+ + 2OH- - ພກລະລາຍໄດໃູ້ ນ ທາດລະລາຍອາມໂມຍກັ ໄດອູ້ ີອງເຊ່ ງິ ຊອູ້ ນອອີ ງດີອາໍ ມນີ ເງນິ (I) ແລະ ໃນອາຊດິ ນຕີ ຣກິ ໄດອູ້ ອີ ງເງນິ . Ag2O + 4NH3 + H2O 2[Ag(NH3)2]+ + 2OH- Ag2O + 2H+ 2Ag+ + H2O ປະຕກິ ລິ ຍິ າກບັ ທາດລະລາຍກາກໂບນາດນາຕຼີອອມໃຫ ພູ້ ກສຂີ າວເຫຼ ອງອອ່ ນຂອງ ກາກໂບນາດເງນິ 2Ag+ + CO32- Ag2CO3 - ເມ່ ອໃຫຄູ້ ວາມຮອູ້ ນພກນຈູ້ີ ະສະຫຼ າຍຕວປຽ່ ນໄປເປັນພກສີນາໍູ້ ຕານຂອງອກຊດິ ເງນິ ແລະ ກາ໊ ສດອີ ກຊດີ ກາກບອນ Ag2CO3 Ag2O + CO2 ປະຕກິ ລິ ຍິ າກບັ ທາດລະລາຍຮໂີ ດຣແຊນຟດສະຟາດນາຕຼອີ ອມໃຫ ພູ້ ກສເີ ຫຼ ອງຂອງ ຟດສະຟາດເງນິ ໃນທາດລະລາຍເປນັ ກາງ 3Ag+ + HPO42- Ag3PO4 + H+ ປະຕກິ ລິ ຍິ າກບັ ທາດລະລາຍຊຍີ ານວກາລອີ ອມໃຫ ພູ້ ກສີຂາວຂອງຊີຍານວເງນິ ໃນ ທາດລະລາຍເປນັ ກາງ Ag+ + CN- AgCN - ຖາູ້ ຕ່ ມທາດລະລາຍຊຍີ ານວກາລອີ ອມຫຼ າຍພຈໍ ະເຮັດໃຫພູ້ ກລະລາຍໄດເູ້ ກີດອີອງ ເຊ່ ງິ ຊອູ້ ນອອີ ງດຊີ ຍີ າໂນອາສເ໌ ຈນຕາດ (I) AgCN + CN- [Ag(CN)2]- 22

ປະຕກິ ລິ ຍິ າກບັ ທາດລະລາຍອອີ ດດວກາລອີ ອມໃຫ ພູ້ ກສີເຫຼ ອງຂອງອອີ ດດວເງນິ (AgI) Ag+ + I- AgI - ລະລາຍໄດຢູ້ າ່ ງໄວໃນທາດລະລາຍອອີ ດດວກາລອີ ອມໃຫ ອູ້ ີອງເຊ່ ິງຊອູ້ ນອອີ ງດຊີ ີ ຍາໂນອາສເ໌ ຈນຕາດ (I) ແລະ ໃນທາດລະລາຍທີໂອຊຸນຟາດນາຕອຼີ ອມໃຫອູ້ ອີ ງເຊ່ ິງຊອູ້ ນອີອງດີ ທີໂອຊນຸ ຟາດໂຕອາຣເ໌ ຈນຕາດ(I) AgI + 2CN- [Ag(CN)2]- + I- AgI + 2S2O32- [Ag(S2O3)2]3- + I- ປະຕກິ ລິ ຍິ າກບັ ທາດລະລາຍໂກຣມາດກາລອີ ອມໃຫ ພູ້ ກສແີ ດງຂອງໂກຣມາດເງນິ ໃນທາດລະລາຍເປນັ ກາງ 2Ag+ + CrO42- Ag2CrO4 - ພກລະລາຍໄດໃູ້ ນອາຊດິ ນຕີ ຣກິ ເຈອຈາງ ໄດທູ້ າດລະລາຍສີສມູ້ ຂອງອອີ ງດີໂກຣ ມາດ ແລະ ອອີ ງເງນິ ແລະ ລະລາຍໄດໃູ້ ນທາດລະລາຍອາມໂມຍກັ ໄດທູ້ າດລະລາຍສີເຫຼ ອງ ຂອງອອີ ງໂກຣມາດ ແລະ ອອີ ງເຊ່ ງິ ຊອູ້ ນ ອອີ ງດອີ າໍ ມນີ ເງນິ (I) 2Ag2CrO4 + 2H+ 4Ag+ + Cr2O72- + H2O Ag2CrO4 + 4NH3 2[Ag(NH3)2]+ + CrO42- ປະຕກິ ລິ ຍິ າກບັ ຊຸນຟວຮໂີ ດຣເເຊນ ໃຫ ພູ້ ກສດີ າໍ ຂອງຊຸນຟວເງນິ ໃນທາດລະລາຍ ເປນັ ກາງ ຫຼ ເປນັ ອາຊດິ ໜ້ອູ ຍໜ່ ງ 2Ag+ + H2S Ag2S + 2H+ - ອາຊດິ ເຂມັູ້ ຂນຸູ້ ແລະ ຮອູ້ ນສາມາດທາໍ ລາຍພກຊຸນຟວເງນິ ໄດ ູ້ ໃຫ ພູ້ ກສຂີ າວ ຂອງມາດ ແລະ ກາ໊ ສອກຊດິ ນໂີ ຕຣແຊນ (II) 3Ag2S + 8HNO3 3S + 2NO + 6Ag+ + 6NO3- + 4H2O 2.3. ບາຫຼ ອດ (Hg) ບາຫຼ ອດ ມລີ ກັ ສະນະເປນັ ຂອງແຫຼ ວທ່ ີອນຸ ຫະພມໃນຫອູ້ ງ, ມສີ ນີ າໍູ້ ເງນິ - ຂາວ, ມີ ຄວາມໜາແໜນູ້ 13.534 g/cm3 ທ່ ີ 25 ບ່ ໍເກດິ ປະຕິກລິ ຍິ າກບັ ອາຊິດກຼໍຮີດຣິກ ຫຼ ອາຊິ ດຊນຟລກິ ເຈອຈາງ (2M) ແຕຈ່ ະເກດີ ປະຕກິ ລິ ຍິ າຢາ່ ງໄວກບັ ອາຊດິ ນຕີ ຣິກທ່ ີເຢັນ ແລະ ເຂມັູ້ ຂນຸູ້ ປານກາງ (8M) ໄດອູ້ ອີ ງບາຫຼ ອດ (I) ແລະ ອາຍອກຊດິ ນໂີ ຕຣແຊນ(II) 6Hg + 8HNO3 3Hg22+ + 2NO + 6NO3 + 4H2O - ແຕໃ່ ນອາຊດິ ນຕີ ຣກິ ເຂມັູ້ ຂນຸູ້ ແລະ ຮອູ້ ນຈະເກີດອີອງບາຫຼ ອດ (II) ແລະ ອາຍ ອກຊດິ ນໂີ ຕຣແຊນ (II) 3Hg + 8HNO3 3Hg2+ + 2NO + 6NO3 + 4H2O - ອາຊດິ ຊນຸ ຟຣກິ ເຂມັູ້ ຂນຸູ້ ແລະ ຮອູ້ ນສາມາດລະລາຍບາຫຼ ອດໄດ ູ້ ຖ້າູ ມີບາຫຼ ອດ ຫຼ າຍເກນີ ຈະໄດຜູ້ ະລດິ ຕະພນັ ເປນັ ອອີ ງບາຫຼ ອດ (I) ແລະ ອາຍດອີ ກຊດິ ຊຸນເຟີ 23

2Hg + 2H2SO4 Hg22+ + SO42- + SO2 + 2H2O ອອີ ງທງັ ສອງຊະນິດຂອງບາຫຼ ອດຄ: ອີອງບາຫຼ ອດ(I) ແລະ ບາຫຼ ອດ(II) ນູ້ເີ ກີດປະຕິ ກລິ ຍິ າກບັ ທາດກວດສອບຕາ່ ງໆໄດແູ້ ຕກຕາ່ ງກນັ ຈ່ ງສາມາດນາໍ ມາໃຊປູ້ ະໂຫ ຍດໃນດາູ້ ນການວິ ເຄາະຄນຸ ນະພາບໄດ ູ້ ອອີ ງບາຫຼ ອດ(I) ໂດຍຈດັ ເປນັ ກາຈີອງໝວດ1 ເຊ່ ິງຈະເວູ້າເຖິງການເກີ ດປະຕກິ ລິ ຍິ າຕ່ ໍໄປນ,ູ້ີ ສວ່ ນອອີ ງບາຫຼ ອດ(II) ເປນັ ກາຈອີ ງໝວດ2 ຈະໄດເູ້ ວູ້າເຖງິ ໃນຫ ວຂກໍູ້ ານວິ ເຄາະກາຈອີ ງໝວດ 2 ປະຕກິ ິລິຍາຂອງອອີ ງບາຫຼ ອດ(I) ທາດລະລາຍນຕີ ຣາດບາຫຼ ອດ(I) (Hg2(NO3)2.H2O) ເຂມັູ້ ຂນຸູ້ 0.05 M ໃຊສູ້ ກສາປະຕິກິລິຍາຂອງອີອງບາຫຼ ອດ(I) ໄດແູ້ ຕ່ຕອູ້ ງເຮັດດວູ້ ຍຄວາມ ລະມດັ ລະວງັ ເພາະທາດປະກອບຂອງບາຫຼ ອດທກຸ ຊະນດິ ເປນັ ພດິ ປະຕກິ ລິ ຍິ າກບັ ອາຊດິ ກຼຮໍ ດີ ຣກິ ເຈອຈາງ (ເກອກຼຣໍ ວ)ໃຫພູ້ ກສຂີ າວຂອງກຼໍຣວທອງ(I) ເຊ່ ງິ ບ່ ລໍ ະລາຍໃນອາຊດິ ເຈອຈາງ ແຕລ່ ະລາຍໄດໃູ້ ນອາຊດິ ກດັ ທອງ Hg22+ + 2Cl- Hg2Cl2 - ທາດລະລາຍອາມໂມຍກັ ສາມາດປຽ່ ນພກນໃ້ີູ ຫເູ້ ປນັ ພກປະສມລະຫ ວ່າງບາຫຼ ອດ (II) ອະມໂິ ນກຣຼໍ ວກບັ ໂລຫະບາຫຼ ອດໄດ ູ້ Hg2Cl2 + 2NH3 Hg + Hg(NH2)Cl + NH4+ + Cl- ປະຕກິ ລິ ຍິ ານເູ້ີ ກດີ ຈາກບາຫຼ ອດ (I) ບາງສວ່ ນປ່ຽນໄປເປນັ ບາຫຼ ອດ (II) ແລະ ອກີ ບາງ ສວ່ ນປຽ່ ນໄປເປນັ ໂລຫະບາຫຼ ອດເຊ່ ງີ ໃຫພູ້ ກທ່ ແີ ຕກຕາ່ ງຈາກປະຕກິ ລິ ຍິ າລະຫວາ່ ງກຣຼໍ ວຊນ ແລະ ກຼຣໍ ວເງນິ (AgCl) ກບັ ທາດລະລາຍອາມໂມຍກັ . - ບາຫຼ ອດ (II) ອະມໂິ ນກຼຣໍ ວເປນັ ພກສຂີ າວເມ່ ອປະສມກບັ ບາຫຼ ອດຊ່ ງມີສີດາໍ ຈະ ເຫັນພກສເີ ທາ-ດາໍ - ກຼຣໍ ວບາຫຼ ອດ (I) ລະລາຍໃນອາຊິດກດັ ທອງໄດທູ້ າດລະລາຍ ກຼໍຣວບາຫຼ ອດ (II) ທ່ ີບ່ ໍແຕກຕວເປນັ ອອີ ງ ແລະ ອາຍນໂີ ຕຣແຊນ 3Hg2Cl2 + 2HNO3 + 6HCl 6HgCl2 + 2NO + 4H2O ປະຕກິ ລິ ຍິ າກບັ ທາດລະລາຍອາມໂມຍກັ ໃຫພູ້ ກສດີ າໍ ຫຼ ເທາ-ດາໍ ເຊ່ ງິ ເປນັ ພກປະ ສມລະຫວາ່ ງໂລຫະບາຫຼ ອດ(ສດີ າໍ )ກບັ ເບສກິ ບາຫຼ ອດ(II)ອະມນີ ໂນນຕີ ຣດັ (ສຂີ າວ) NH2 2Hg22+ + NO3- + 4NH3 + H2O HgO.Hg + 2Hg + 3NH + 4 NO3 - ປະຕກິ ລິ ຍິ ານສີູ້ າມາດໃຊ ູ້ ບອກຄວາມແຕກຕາ່ ງລະຫວາ່ ງອອີ ງບາຫຼ ອດ (I) ແລະ ບາຫຼ ອດ(II) ໄດ ູ້ ເຊ່ ງິ ປະຕກິ ລິ ຍິ າຂອງອອີ ງບາຫຼ ອດ (II) ກບັ ທາດກວດສອບນູ້ີຈະໄດຜູ້ ະລດິ ຕະ ພນັ ເປນັ ພກສຂີ າວຂອງອກຊດິ ບາຫຼ ອດ (II) ແລະ ບາຫຼ ອດ(II)ອະມໂິ ນນຕີ ຣດັ 2Hg2+ + NO3- + 4NH3 + H2O HgO.Hg(NH2)NO3 + 3NH4+ 24

ປະຕກິ ລິ ຍິ າກບັ ທາດລະລາຍຮດີ ຣກຊດິ ນາຕຼອີ ອມໃຫ ພູ້ ກສດີ າໍ ຂອງອກຊິດບາຫຼ ອດ (I) Hg22+ + 2OH- Hg2O + H2O - ພກບ່ ໍລະລາຍໃນທາດລະລາຍຮດີ ຣກຊິດນາຕຼອີ ອມທ່ ີມີຫຼ າຍແຕ່ລະລາຍໄດຢູ້ ່າງ ໄວໃນອາຊດິ ນຕີ ຣກິ ເຈອຈາງ - ເມ່ ອນາໍ ໄປຕມູ້ ສີຂອງພກຈະປຽ່ນເປນັ ສີເທາ ເພາະວ່າເກີດເປນັ ຜະລິດຕະພນັ ປະສມລະ ຫວາ່ ງບາຫຼ ອດ ແລະ ອກຊດິ ບາຫຼ ອດ(II) Hg2O HgO + Hg ປະຕກິ ລິ ຍິ າກບັ ທາດລະລາຍກາກໂບນດັ ນາຕອຼີ ອມ ໃຫພູ້ ກສເີ ຫຼ ອງຂອງກາກໂບນດັ ບາຫຼ ອດ (I) ໃນທາດລະລາຍທ່ ເີ ຢນັ Hg22+ + CO32- Hg2CO3 - ພກຈະປຽ່ ນເປນັ ສເີ ທາດາໍ ຢາ່ ງຊາູ້ ໆເພາະວ່າ ບາຫຼ ອດ (I) ກາກໂບນດັ ປຽ່ ນໄປ ເປນັ ອກຊດິ ບາຫຼ ອດ (II) ແລະ ບາຫຼ ອດ Hg2CO3 HgO + Hg + CO2 (ປະຕກິ ລິ ຍິ າຈະເກດີ ໄວຂນູ້ ເມ່ ອໃຫຄູ້ ວາມຮອູ້ ນ) ປະຕກິ ລິ ຍິ າກບັ ທາດລະລາຍຮໂີ ດຣແຊນຟດສະຟດັ ນາຕຼີອອມໃຫ ພູ້ ກສີຂາວຂອງຮີ ໂດຣແຊນຟດສະຟດັ ບາຫຼ ອດ(I) Hg22+ + HPO42- Hg2HPO4 ປະຕກິ ລິ ຍິ າກບັ ທາດລະລາຍຊີຍານວກາລອີ ອມໃຫ ພູ້ ກສີດາໍ ຂອງບາຫຼ ອດ ແລະ ທາດລະລາຍຂອງຊຍີ ານວບາຫຼ ອດ (II) Hg22+ + 2CN- Hg + Hg(CN)2 ປະຕກິ ລິ ຍິ າກບັ ທາດລະລາຍອອີ ດດວກາລອີ ອມໃຫພູ້ ກສຂີ ຽວຂອງອອີ ດດວບາຫຼ ອດ (I) ເມ່ ອຕ່ ມທາດລະລາຍອອີ ດດວກາລອີ ອມຢາ່ ງຊາູ້ ໆ ແລະ ເຢນັ Hg22+ + 2I- Hg2I2 - ເມ່ ອຕ່ ມທາດກວດສອບນຫູ້ີ ຼ າຍເກນີ ໄປພກອອີ ດດວບາຫຼ ອດ(I) ຈະລະລາຍໄດອູ້ ີ ອງເຊ່ ງິ ຊອູ້ ນອອີ ງເຕຕຣາອອີ ດໂດເມຄີ ວິ ຣາດ(II) ແລະ ພກສດີ າໍ ຂອງບາຫຼ ອດ Hg2I2 + 2I- [HgI4]2- + Hg - ເມ່ ອຕມູ້ ພກອອີ ດດວບາຫຼ ອດ(I) ກບັ ນາໍູ້ ຈະໄດທູ້ າດປະສມລະຫ ວາ່ ງພກສີແດງຂ ອງອອີ ດດວບາຫຼ ອດ (II) ແລະ ພກສດີ າໍ ຂອງບາຫຼ ອດ Hg2I2 HgI2 + Hg ປະຕກິ ລິ ຍິ າກບັ ທາດລະລາຍໂກຣມາກາລອີ ອມໃຫພູ້ ກສແີ ດງຂອງໂກຣມາດບາຫຼ ອດ (I) ໃນທາດລະລາຍທ່ ີຮອູ້ ນ Hg22+ + CrO42- Hg2CrO4 25

- ໃຫປູ້ ະຕກິ ລິ ຍິ ານເູີ້ ກດີ ໃນທາດລະລາຍທ່ ີເຢັນຈະໄດພູ້ ກສີນາໍູ້ ຕານແຕ່ນາໍ ໄປໃຫ ູ້ ຄວາມຮອູ້ ນຈະປຽ່ນເປນັ ພກສແີ ດງຂອງໂກຼມມາດບາຫຼ ອດ (I) ແລະ ຖາູ້ ຕ່ ມຮດີ ຣກຊິດນາຕຼີອອມ ລງໄປຈະໄດພູ້ ກສດີ າໍ ຂອງອກຊດິ ບາຫຼ ອດ (I) Hg2CrO4 + 2OH- Hg2O +CrO42- + H2O ປະຕກິ ລິ ຍິ າກບັ ຊນຟວຮໂີ ດຣແຊນໃຫພູ້ ກສດີ າໍ ເຊ່ ງິ ເປນັ ພກປະສມລະຫວາ່ ງຊນຟວ ບາຫຼ ອດ (II) ກບັ ບາຫຼ ອດປະຕກິ ລິ ຍິ າເກດີ ໃນທາດລະລາຍເປນັ ກາງ ຫຼ ເປນັ ອາຊດິ ເລກັ ໜູ້ອຍ Hg22+ + H2S Hg + HgS + 2H+ 3. ທດິ ສະດີ ແລະ ຫຼກັ ການວເິ ຄາະກາຈອີ ງໝວດທີ 1 ກາຈອີ ງທ່ ີສາໍ ຄນັ ທ່ ຕີ ກພກກຼຣໍ ວໃນໝວດ 1 ເມ່ ອເຕມີ HCl ລງໄປນນັູ້ ມີ 3 ຊະນິດຄ: ອີ ອງ Pb2+ Ag+ ແລະ Hg22+ ສວ່ ນອອີ ງຂອງໂລຫ ະອ່ ນເຊ່ ັນ: ສະຕບີ ອີ ອມ(Sb), ບດິ ສະມດັ (Bi), ໂວມຟຣາມ(W) ແລະ ແທລລອີ ອມ (Tl) ທ່ ມີ ເີ ລກອອກຊີເດເຊິນ +1 ຈະຕກພກນາໍ ແຕ່ ຈະລະລາຍເມ່ ອມປີ ະລມິ ານຂອງ HCl ຫຼ າຍເກນີ ພໍ ຫຼ ງັ ຈາກແຍກກາຈອີ ງໝວດທີ 1 ອອກຈາກທາດລະລາຍແລວູ້ ນາໍ ເອາພກທ່ ີໄດນູ້ ນັູ້ ມາແຍກ ແລະ ວເິ ຄາະເພ່ ອຊອກຫາວາ່ ກາຈອີ ງນນັູ້ ແມນ່ ອອີ ງໃດເຊ່ ງິ PbCl2 ສາມາດແຍກອອກຈາກພກ AgCl ແລະ Hg2Cl2 ໄດງູ້ າ່ ຍດວູ້ ຍນາໍູ້ ຮອູ້ ນ ເນ່ ອງຈາກວາ່ PbCl2 ສາມາດລະລາຍໃນນາໍູ້ ຮອູ້ ນ ໄດ ູ້ ແຕ່ AgCl ແລະ Hg2Cl2 ບ່ ສໍ າມາດລະລາຍ. ສາໍ ລບັ AgCl ກສໍ າມາດແຍກອອກຈາກ Hg2Cl2 ໄດດູ້ ວູ້ ຍການນາໍ ເອາໄປລະລາຍໃນອາມ ໂມຍກັ ເຊ່ ງິ AgCl ຈະລະລາຍກາຍເປນັ ອອີ ງເຊ່ ິງຊອູ້ ນ [Ag(NH3)2]+ ສ່ວນ Hg2Cl2 ເກີດ ປະຕກິ ລິ ຍິ າກບັ ອາມໂມຍກັ ແລວູ້ ກາຍເປນັ ບາຫຼ ອດ ແລະ ບາຫຼ ອດອະມິໂນກຼໍຣວ ເຊ່ ິງມີສດີ າໍ ແລະ ບ່ ໍລະລາຍໃນນາໍູ້ . 4. ຂະບວນການວເິ ຄາະກາຈອີ ງໝວດທີ 1 26

27

5. ປະຕກິ ລິ ຍິ າການວເິ ຄາະກາຈອີ ງໝວດທີ 1 5.1. ປະຕກິ ິລຍິ າການຕກພກກາຈອີ ງໝວດທີ 1 ຊນ, ເງນິ ແລະ ບາຫຼ ອດຈະໃຫພູ້ ກສຂີ າວເມ່ ອເກດີ ປະຕກິ ິລິຍາກບັ ອອີ ງກຼຣໍ ວໃນ ທາດລະລາຍທ່ ີເປນັ ອາຊດິ ມປີ ະຕກິ ລິ ຍິ າເກດີ ຂນູ້ ດງ່ ັ ນ:ູີ້ Pb2+ + 2Cl- PbCl2 Ag+ + Cl- AgCl Hg22+ + 2Cl- Hg2Cl2 5.2. ປະຕກິ ລິ ຍິ າການແຍກຊນອອກຈາກເງນິ ແລະ ບາຫຼ ອດ ເນ່ ອງຈາກພກ PbCl2 ລະລາຍໄດດູ້ ໃີ ນນາໍູ້ ຮອູ້ ນຈ່ ງິ ສາມາດແຍກຊນອອກຈາກເງນິ ແລະ ບາຫຼ ອດໄດຈູ້ ່ ງິ ໃຊນູ້ າໍູ້ ຮອູ້ ນເປນັ ຕວພາລະລາຍ ດງ່ ັ ສມຜນລມຸ່ ນ:ູ້ີ PbCl2 Pb2+ + 2Cl- 5.3. ປະຕິກິລິຍາການວເິ ຄາະຊນ ເມ່ ອ PbCl2 ທາໍ ປະຕກິ ລິ ຍິ າກບັ ໂກຣມາດກາລີອອມຈະໄດພູ້ ກສີເຫຼ ອງຂອງໂກຣ ມາດຊນ(PbCrO4) ເຊ່ ງິ ລະລາຍໃນນາໍູ້ ໄດໜູ້ ູ້ອຍກວາ່ PbCl2 ມປີ ະຕກິ ລິ ຍິ າດງ່ ັ ນ:ູ້ີ PbCl2 + CrO42- PbCrO4 + 2Cl- - PbCrO4 ລະລາຍໃນຮດີ ຣກຊດິ ນາຕຼອີ ອມ ແລະ ຈະຕກພກ PbCrO4 ກບັ ຄນມາ ເມ່ ອເຕມີ ອາຊດິ ອາເຊຕກິ ດງ່ ັ ສມຜນລມຸ່ ນ:້ີູ PbCrO4 + 3OH- HPbO2- + CrO42- + H2O HPbO2- + CrO42- + 3HC2H3O2 PbCrO4 + 3HC2H3O2- + 2H2O 5.4. ປະຕກິ ິລຍິ າການແຍກເງນິ ອອກຈາກບາຫຼ ອດ ຫຼ ງັ ຈາກແຍກ PbCl2 ອອກໄປແລວູ້ ພກທີເຫຼ ອຄ: AgCl ແລະ Hg2Cl2 ເມ່ ອໃຫ ູ້ ປະຕກິ ລິ ຍິ າກບັ ອາມໂມຍກັ ເຂມັູ້ ຂນຸູ້ AgCl ຈະລະລາຍກາຍເປນັ [Ag(NH3)2]+ ສວ່ ນ Hg2Cl2 ຈະໃຫພູ້ ກສດີ າໍ ຂອງ Hg ແລະ ສຂີ າວຂອງ Hg(NH2)Cl ປະຕກິ ລິ ຍິ າການລະລາຍຂອງ AgCl ໃນທາດລະລາຍອາມໂມຍກັ ເປນັ ດງ່ ັ ນ:ູ້ີ AgCl + 2NH3 [Ag(NH3)2]+ + Cl- Hg2Cl2 + 2NH3 Hg + Hg(NH2)Cl + NH4+ + Cl- 5.5. ປະຕກິ ິລຍິ າການວເິ ຄາະເງນິ ເມ່ ອນາໍ ພກທ່ ເີ ຫຼ ອຈາກການແຍກ PbCl2 ອອກໄປແລວູ້ ມາທາໍ ປະຕິກລິ ິຍາກບັ ທາດ ລະລາຍອາມໂມຍກັ ເຂມັູ້ ຂນຸູ້ ເຮັດໃຫພູ້ ກ AgCl ລະລາຍກາຍເປັນອອີ ງ[Ag(NH3)2]+ ແລະ Cl- ດ່ງັ ກ່າວແລວູ້ ຖາູ້ ເຮັດໃຫ ້ທູ າດລະລາ ຍນ້ີູເປນັ ອາຊິດດວູ້ ຍອາຊິດນີຕຣິກ ຈະ ເຮັດໃຫ ອູ້ ີອ ງ [Ag(NH3)2]+ ຖກທາໍ ລາຍ ແລະ ເກດີ ພກສຂີ າວຂອງ AgClກບັ ຄນມາ. [Ag(NH3)2]+ + Cl- + 2H+ AgCl + 2NH4+ 28

5.6. ປະຕກິ ິລຍິ າການວເິ ຄາະບາຫຼ ອດ ພກທ່ ເີ ກດີ ປະຕກິ ລິ ຍິ າລະຫວາ່ ງ Hg2Cl2 ກບັ ທາດລະລາຍອາມໂມຍກັ ເຂັມູ້ ຂຸນູ້ ເປັນ ພກປນລະຫວາ່ ງ Hg ແລະ Hg(NH2)Cl ເຊ່ ງິ ມສີ ເີ ທາ - ດາໍ ເປນັ ສ່ ງິ ທ່ ີບອກໃຫ ຮູ້ ວູ້ າ່ ມີ ອີອງ ບາຫຼ ອດ(I)ໄດ ູ້ ແຕເ່ ພ່ ອຄວາມແນໃ່ ຈຫຼ າຍຂນູ້ ອາດເຮັດໄດໂູ້ ດຍລະລາຍພກປນນດ້ີູ ວູ້ ຍອາຊິດກດັ ທອງ ແລວູ້ ໃຫທູ້ າໍ ປະຕກິ ລິ ຍິ າກບັ ກຣຼໍ ວກ່ວປະຕິກລິ ິຍາການລະລາຍ Hg ແລະ Hg(NH2)Cl ເປນັ ດງ່ ັ ນ:້ີູ 2Hg(NH2)Cl + 6Cl- + 2NO3- + 4H+ 2HgCl42- + 2NO + N2 + 4H2O 3Hg + 12Cl- + 2NO3- + 8H+ 3HgCl42- + 2NO + 4H2O ອອີ ງ HgCl42- ເກດີ ຈາກ ອອີ ງ Hg2+ ເຂາູ້ ລວມຕວກບັ ອອີ ງCl- ທ່ ຫີ ຼ າຍເກນີ ພໍ ແຕຖ່ າູ້ ມີ ອອີ ງ Cl- ນອູ້ ຍຈະເກດີ ພກ HgCl2 ສາໍ ລບັ ປະຕກິ ລິ ຍິ າການຣດີ ວິ ອອີ ງ HgCl 2- ດວູ້ ຍກຼຣໍ ວກ່ວນນັູ້ ທາໍ ອດິ ຈະເກີດພກສີຂາວ 4 ຂອງ Hg2Cl2 ແລະ ຈະປຽ່ ນເປນັ ສດີ າໍ ຂອງ Hg ຖາູ້ ມີ ກຼຣໍ ວກ່ວຫຼ າຍ ດງ່ ັ ສມຜນ: HgCl42- + Sn2+ Hg2Cl2 + SnCl 2- 6 Hg2Cl2 + Sn2+ + 4Cl- 2Hg + SnCl 2- 6 ຄາໍ ຖາມ ແລະ ບດເຝກິ ຫດັ 1. ພວກກາຈອີ ງໝວດທີ 1 ມຄີ ນຸ ລກັ ສະນະຟຊີ ກິ ຄແນວໃດ? 2. ບນັ ດາອີອງທ່ ີນອນຢໃ່ ນໝວດຂອງກາຈອີ ງກມຸ່ ທ່ ີ 1 ມຈີ ກັ ອອີ ງ? ຄອອີ ງໃດແດ?່ 3. ພກກຣຼໍ ວຂອງອອີ ງໂລຫະໃດໃນບນັ ດາອອີ ງທ່ ນີ ອນຢໃ່ ນພວກກາຈີອງກ່ມຸ ທ່ ີ 1 ເຊ່ ງິ ສາມາດ ລະລາຍໃນນາໍູ້ ຮອູ້ ນໄດ?ູ້ 4. ຈງ່ ຂຽນສມຜນເຕມັ ຂອງປະຕກິ ລິ ິຍາຕ່ ໄໍ ປນູ້ີ: ກ. + ເຊ່ ງິ ໄດຈູ້ າກ ຂ. ເຊ່ ງິ ໄດຈູ້ າກ ຄ. + ເຊ່ ງິ ໄດຈູ້ າກ ແລະ ໄດຈູ້ າກ ງ. + ++ ເຊ່ ງິ ໄດຈູ້ າກ ແລະ ໄດຈູ້ າກ ຈ. ເຊ່ ງິ ໄດຈູ້ າກ ສ. + 2 ເຊ່ ງິ ໄດຈູ້ າກ 5. ຈ່ງອາ່ ນຊ່ ທາດ ຫຼ ອອີ ງຕ່ ໍໄປນີູ້ 29

ກ. ຂ. ຄ. ງ. ຈ. ສ. ຊ. ຍ. ດ. ຕ. ຖ. ທ. ນ. ບ. ປ. ຜ. 6. ຖາູ້ ໃຊ ູ້ H2SO4 ເຈອຈາງໃຊແູ້ ທນ HCl ໃນການຕກພກກາຈອີ ງໝວດທີ1 ແລະ ພບວ່າໄດ ູ້ ພກສຂີ າວເກດີ ຂນູ້ ພກສຂີ າວນຄູ້ີ ທາດໃດ? 7. ຈ່ງບອກຣອີ າເຈນທ່ ໃີ ຊໃູ້ ນການແຍກຫຼ ການທດສອບໃນແຕ່ລະຂຕໍູ້ ່ ໄໍ ປນ:ູ້ີ ກ. ການແຍກ Ag+, Pb2+ ແລະ Hg22+ ອອກຈາກກາຈອີ ງອ່ ນໆ ຂ. ການແຍກພກກຼຣໍ ວຂອງກ່ວອອກຈາກພກກຣຼໍ ວຂອງເງນິ ຄ. ການແຍກ ເງນິ ກຼຣໍ ວ ອອກຈາກ ບາຫຼ ອດ(I)ກຣຼໍ ວ ງ. ການທດສອບເພ່ ອຍນຍນັ ວາ່ ເປນັ Pb2+ ຈ. ການທດສອບເພ່ ອຍນຍນັ ວາ່ ເປນັ Ag+ ສ. ການທດສອບເພ່ ອຍນຍນັ ວາ່ ເປັນ Hg22+ 8. ຖາູ້ ນາໍ ທາດລະລາຍຕວຢາ່ ງຊ່ ງຮວູ້ າ່ ມີ ກາຈອີ ງໝວດທີ1 ມາເຕີມອາຊິດ HCl ທ່ ີຮອູ້ ນພບ ວາ່ ບ່ ໍເກດີ ພກ ແຕເ່ ມ່ ອຕງັູ້ ທາດລະລາຍນປີູ້ ະໄວ ູ້ ຈະໄດພູ້ ກສຂີ າວເກດີ ຂູ້ນຜນການວເິ ຄາະນູີ້ ສາມາດສະຫຼຸ ບໄດວູ້ າ່ ໃນທາດລະລາຍຕວຢາ່ ງມກີ າຈອີ ງໃດແດ?່ 9. ໃນການວເິ ຄາະທາດລະລາຍຕວຢາ່ ງທ່ ມີ ກີ າຈີອງໝວດທີ 1 ພບວາ່ ໄດພູ້ ກສີຂາວເກີດຂ້ນູ ເປນັ ຈາໍ ນວນຫຼ າຍ ເມ່ ອຕ່ ມອາຊດິ HCl ລງໄປ ແຕພ່ ກສຂີ າວບາງສວ່ ນລະລາຍໃນນາໍູ້ ຮອູ້ ນ ສວ່ ນພກສຂີ າວທ່ ບີ ່ ລໍ ະລາຍໃນນາໍູ້ ຮອູ້ ນສາມາດລະລາຍໃນອາມໂມຍກັ ໄດໝູ້ ດ ຈາກຜນການ ວເິ ຄາະສາມາດສະຫຼຸ ບໄດວູ້ າ່ ໃນທາດລະລາຍຕວຢາ່ ງກາຈອີ ງຄທາດໃດ? 30

10.ພກກຣຼໍ ວຂອງກາຈອີ ງໝວດທີ1 ທ່ ີບ່ ໍລະລາຍໃນນາໍູ້ ຮອູ້ ນ ແລະ ອາມໂມຍກັ ເປັນພກກຼຣໍ ວ ຂອງກາຈອີ ງທາດໃດ? 11.ກາຈອີ ງຕວຢາ່ ງໜ່ ງສາມາດໃຫພູ້ ກສຂີ າວກບັ HCl ທ່ ີເຢັນຊ່ ງພກນ້ີູບ່ ໍລະລາຍໃນນາໍູ້ ຮອູ້ ນ ແຕລ່ ະລາຍໄດດູ້ ໃີ ນ ອາມໂມຍກັ ຈາກຜນການວເິ ຄາະສາມາດສະຫຼຸ ບໄດວູ້ ່າ ກາຈີອງໃນ ທາດລະລາຍຕວຢາ່ ງນຄ້ີູ ທາດໃດ? 12.ເມ່ ອຕ່ ມ HCl ລງໃນທາດລະລາຍຕວຢາ່ ງ ພບວາ່ ບ່ ໍມກີ ານປຽ່ ນແປງໃດໆເກດີ ຂູນ້ ເລຍີ ຈະ ສະຫຸຼ ບຜນການທດລອງໄດແູ້ ນວໃດ? 13.ກາຈອີ ງໝວດທີ 1 ທ່ ີທາໍ ປະຕກິ ິລິຍາກບັ ທາດລະລາຍໂກຣມາດກາລີອອມ ແລວູ້ ໄດພູ້ ກ ສເີ ຫຼ ອງຄ ທາດໃດ? 14.ຖາູ້ ຕ່ ມ ອາມໂມຍກັ ລງໃສພ່ ກກຼຣໍ ວສຂີ າວຂອງກາຈອີ ງໝວດທີ 1 ພບວາ່ ພກສຂີ າວປ່ຽນເປນັ ສດີ າໍ ຫຼ ສເີ ທາດາໍ ອາດສະຫຼຸ ບໄດວູ້ າ່ ມກີ າຈຂີ ອງທາດໃດ? 15.ຣອີ າເຈນທ່ ອີ າດຈະທດສອບເພ່ ອຢງັູ້ ຢນວາ່ ກາຈອີ ງເປັນ Pb2+ ຄທາດໃດ? ຊ່ ງຈະໃຫ ພູ້ ກ ສຂີ າວ? 16.ອາຊດິ ກດັ ທອງປະກອບດວູ້ ຍອາຊດິ ປນກນັ ແລະ ປນໃນອດັ ຕາສວ່ ນເທ່ າໃດ? 17.ຖາູ້ ນາໍ ເອາ ທາດລະລາຍຕວຢ່າງມາ ຕ່ ມ 6M HCl ພບວ່າ ໄດພູ້ ກສຂີ າວເກດີ ຂນູ້ ຈະ ສະຫຼຸ ບໄດແູ້ ນວໃດ? 18.ພກກຣຼໍ ວຂອງກາຈອີ ງໝວດ 1 ມສີ ດທາງເຄມຄີ ແນວໃດແດ?່ 19.ເມ່ ອພກກຣຼໍ ວເງນິ ລະລາຍໃນອາມໂມຍກັ ຈະໄດອູ້ ອີ ງເຊ່ ງິ ຊອູ້ ນໃດ? 31

ບດທີ 4 ຄຸນລກັ ສະນະທ່ວໄປຂອງພວກກາຈອີ ງໝວດທີ 2 1. ຄນຸ ລກັ ສະນະຟີຊິກຂອງພວກກາຈອີ ງໝວດທີ 2 ກາຈອີ ງໝ່ 2 ເປນັ ອອີ ງຂອງໂລຫະທ່ ີຕກພກຊນຟວໃນທາດລະລາຍອາຊດິ ເຈອຈາງ ຊ່ ງ ເກດີ ຂນູ້ ເມ່ ອຜາ່ ນອາຍຊນຟວຮໂີ ດຣແຊນ (H2S) ລງໃນທາດຕວຢາ່ ງ ຫຼ ທາໍ ປະຕິກລິ ຍິ າກບັ ທີ ໂອອາເຊຕາມດີ (CH2CSNH2). ກາຈີອງໝ່ 2 ໄດແູ້ ກ:່ ອີອງ Hg2+, Pb2+, Bi3+, Cu2+ Cd2+, As3+, Sb3+ ແລະ Sn4+. ພກຊນຟວຂອງກາຈີອງໃນໝ່ ນູ້ີມີສແີ ຕກຕ່າງກນັ ຄ: HgS PbS ແລະ CuS ມສີ ດີ າໍ ; CdS, As2S3 ແລະ SnS2 ມສີ ີເຫຼ ອງ; Bi2S3 ມີສນີ າໍູ້ ຕານດາໍ ແລະ Sb2S3 ມສີ ສີ ມູ້ ແດງ 2. ຄນຸ ລກັ ສະນະທາງເຄມີ ໂລຫະທ່ ີເປັນກາຈີອງໝວດ 2 ມີ: ບາຫຼ ອດ, ບີດສະມດັ , ທອງແດງ, ກາດມອີ ອມ, ອາຊນີ ກິ , ກ່ວ ແລະ ສະຕບີ ອີ ອມ ເຊ່ ງິ ໂລຫະແຕລ່ ະຊະນດິ ມຄີ ນຸ ລກັ ສະນະທ່ ທີ ່ ີສາໍ ຄນັ ດງ່ ັ ນ:້ີູ 2.1. ບາຫຼ ອດ (Hg) ຄນຸ ລກັ ສະນະທ່ ທີ ່ ີສາໍ ຄນັ ໄດເູ້ ວາູ້ ໃນການວເິ ຄາະກາຈອີ ງໝວດ 1 ແລວູ້ ດ່ງັ ນນັູ້ ຈ່ ງຂໍ ເວູາ້ ສະເພາະປະຕກິ ລິ ຍິ າຂອງອອີ ງບາຫຼ ອດ (II) ຄ: ປະຕິກລິ ິຍາຂອງອອີ ງບາຫຼ ອດ (II). ທາດລະລາຍນີຕຣາດບາຫຼ ອດ (II) (Hg(NO3)2 .0,5 H2O) ເຂມັູ້ ຂນຸູ້ 0,05 M ໃຊສູ້ ກສາປະຕກິ ລິ ຍິ າຂອງອອີ ງບາຫຼ ອດ (II) ໄດ ູ້ ແຕ່ຕອູ້ ງເຮັດ ດວູ້ ຍຄວາມລະມດັ ລະວງັ ເພາະທາດປະກອບທາງບາຫຼ ອດທກຸ ຊະນດິ ເປນັ ພດິ . ປະຕກິ ລິ ຍິ າກບັ ຊນຟວຮໂີ ດຣແຊນ ໃຫພູ້ ກສຂີ າວຂອງບາຫຼ ອດ (II) ກໂຼໍ ຣຊນຟວໃນ ທາດລະລາຍອາຊດິ ກຼຮໍ ດີ ຣກິ ເຈອຈາງ ເຊ່ ງິ ເກດີ ໃນຊວ່ ງທາໍ ອດິ ຂອງປະຕກິ ລິ ຍິ າ ພກຈະທາໍ ປະຕິ ກລິ ິ ຍາກບັ ຊນຟວຮໂີ ດຣແຊນ ຕ່ ໍໄປຈນໃນທ່ ສີ ດຸ ໄດພູ້ ກສດີ າໍ ຂອງຊນຟວບາຫຼ ອດ (II) 3Hg2+ + 2Cl- + 2H2S Hg3S2Cl2 + 4H+ Hg3S2Cl2 + H2S 3HgS + 2H+ + 2Cl- - ພກຊນຟວຊນ(II) ເປນັ ພກທ່ ີລະລາຍໃນນາໍູ້ ໄດໜູ້ ູ້ອຍຫຼ າຍ, ບ່ ໍລະລາຍໃນອາຊດິ ນຕີ ຣກິ ເຈອຈາງ, ຮດີ ຣກຊດິ ໂລຫະດງ່ ັ ຕາ່ ງໆ ແລະ ໃນທາດລະລາຍຊນຟວອາໂມນອີ ອມ. - ທາດລະລາຍຊນຟວນາຕອຼີ ອມເຂມັູ້ ຂນຸູ້ 2M ສາມາດລະລາຍພກຊນຟວບາຫຼ ອດ (II) ໄດເູ້ ກດີ ອອີ ງເຊ່ ງິ ຊອູ້ ນ ອອີ ງດຊີ ນໂຟບາຫຼ ອດ (II) HgS + S2- [HgS2]2- - ອາຊດິ ກດັ ທອງ ກ່ສໍ າມາດລະລາຍພກຊນຟວບາຫຼ ອດ (II) ໄດພູ້ ກສີເຫຼ ອງຂອງ ມາດ ແລະ ໄດອູ້ າຍອກຊດິ ນໂີ ຕຣແຊນ(II) ເກດີ ຂນູ້ ນາໍ 3HgS + 6HCl + 2HNO3 3HgCl2 + 3S + 2NO + 4H2O 32

- ກຼຣໍ ວບາຫຼ ອດ (II) ລະລາຍຢໃ່ ນທາດລະລາຍໂດຍບ່ ໍແຕກຕວເປນັ ອີອງ ດງ່ ັ ນນັູ້ ຜນຂອງປະຕກິ ລິ ຍິ ານຈີູ້ ະເຫັນພກສເີ ຫຼ ອງຂອງມາດພຽງຢາ່ ງດຽວຊ່ ງພກຈະຫາຍໄປຢ່າງໄວວາຖາູ້ ນາໍ ທາດລະລາຍນໄ້ີູ ປໃຫຄູ້ ວາມຮອູ້ ນ ເພາະປຽ່ ນໄປເປນັ ອອີ ງຊນຟວ 2HNO3 + S SO42- + 2H+ + 2NO ປະຕກິ ລິ ຍິ າກບັ ທາດລະລາຍອາມໂມຍກັ ໃຫພູ້ ກສຂີ າວຊ່ ງເປັນພກປະສມລະຫ ວ່າງ ອກຊດິ ບາຫຼ ອດ (II) ແລະ ບາຫຼ ອດ (II) ອາມໂິ ນນຕີ ຣດັ 2Hg2+ + NO3- + 4NH3 + H2O HgO.Hg(NH2)NO3 + 3NH4+ ປະຕກິ ລິ ຍິ າກບັ ທາດລະລາຍອອີ ດດວກາລອີ ອມ ໃຫ ພູ້ ກສີແດງຂອງອີອດທອງ (II) ເມ່ ອຕ່ ມທາດລະລາຍ ອອີ ດດວກາລອີ ອມລງໄປຢາ່ ງຊາູ້ ໆ Hg2+ + 2I- HgI2 - ພກຈະລະລາຍຖາູ້ ຕ່ ມທາດລະລາຍອອີ ດດວກາລອີ ອມຫຼ າຍເກີນໄປເກີດເປັນອອີ ງ ເຊ່ ງິ ຊອູ້ ນ ອອີ ງເຕຕຣາອອີ ດໂດບາຫຼ ອດ (II) ເຊ່ ງິ ບ່ ມໍ ສີ ີ HgI2 + 2I- [HgI4]2- ປະຕກິ ລິ ຍິ າກບັ ທາດລະລາຍກຼໍຣວກ່ວ (II) ໃຫ ພູ້ ກສຂີ າວຂອງກຼໍຣວບາຫຼ ອດ (I) ເມ່ ອຕ່ ມທາດລະລາຍກຼຣໍ ວກວ່ (II) ໃນປະລມິ ານປານກາງ 2Hg2+ + Sn2+ + 2Cl- Hg2Cl2 + Sn4+ - ຖາູ້ ຕ່ ມທາດລະລາຍກຣຼໍ ວກ່ວ (II) ຫຼ າຍເກີນໄປກຼຣໍ ວບາຫຼ ອດ (I) ຈະຖກເລດຸກ ເຕໄີ ດພູ້ ກສດີ າໍ ຂອງບາຫຼ ອດ Hg2Cl2 + Sn2+ 2Hg + Sn4+ + 2Cl- ປະຕກິ ລິ ຍິ າເທິງຜວິ ໜູ້າທອງ ຖາູ້ ຍອດທາດລະລາຍນີຕຣາດບາຫຼ ອດ (II) ລງເທິງ ພນູ້ ຜວິ ໜາູ້ ທອງຈະໄດບູ້ າຫຼ ອດທ່ ີເທິງຜວິ ໜູ້າທອງນນັູ້ Cu + Hg2+ Cu2+ + Hg 2.2. ບດິ ສມດັ (Bi) ເປນັ ໂລຫະສຂີ າວ-ແດງຊາໍູ້ , ເປ່ ອຍທ່ ີອນຸ ຫ ະພມ 251.5 , ບ່ ໍລະລາຍໃນອາຊດິ ກຼໍ ຮດີ ຣກິ ເນ່ ອງຈາກມຄີ າ່ ລະດບັ ໄຟຟາູ້ ມາດຕະຖານ (E0) 0.2 ໂວນ, ແຕລ່ ະລາຍໄດດູ້ ີໃນອາຊດິ ນຕີ ຣກິ ເຂມັູ້ ຂນຸູ້ , ອາຊດິ ກດັ ທອງ ແລະ ໃນອາຊດິ ຊນຟຣກິ ເຂມັູ້ ຂນຸູ້ ແລະ ຮອູ້ ນ 2Bi + 8HNO3 2Bi3+ + 6NO3- + 2NO + 4H2O Bi + 3HCl + HNO3 Bi3+ + 3Cl- + NO + 2H2O 2Bi + 6H2SO4 2Bi3+ + 3SO42- + 3SO2 + 6H2O ບດິ ສມດັ ໃນທາດລະລາຍສະແດງໄຟຟາູ້ ບນັ ຈຸໄດທູ້ ງັ +3 ແລະ +5. ບິດສມດັ ທ່ ີມໄີ ຟຟູ້າ ບນັ ຈເຸ ປນັ +3 ຄ: Bi3+ ເປນັ ອອີ ງທ່ ພີ ບຫຼ າຍທ່ ີສດຸ ເພາະວ່າ Bi(OH)3 ເປນັ ບາເຊິອ່ອນ ດ່ງັ ນນັູ້ ເກອຂອງບດິ ສມດັ ຈ່ ງເກດີ ປະຕກິ ລິ ຍິ າການແຍກສະຫຼ າຍດວູ້ ຍນາໍູ້ ໄດງູ້ າ່ ຍ ໄດອູ້ ີອງບິດສມດັ ທີລ (BiO+) 33

Bi3+ + H2O BiO+ + 2H+ ປະຕິກລິ ຍິ າຂອງອອີ ງບດິ ສະມດັ (III). ທາດລະລາຍນຕີ ຣາດບດິ ສະມດັ (III) (Bi(NO3)3. 5H2O) ເຂມັູ້ ຂນຸູ້ 0.2M ໃນອາຊດິ ນຕີ ຣກິ ເຂມັູ້ ຂນຸູ້ ປະມານ 3-4% ໃຊສູ້ ກສາປະຕິກິລິຍາຂອງ ບດິ ສະມດັ (III) ອອີ ງດງ່ ັ ນ:້ີູ ປະຕກິ ລິ ຍິ າກບັ ຊນຟວຮໂີ ດຣແຊນ (H2S) ໃຫພູ້ ກສດີ າໍ ຂອງຊນຟວບດິ ສະມດັ (III) (Bi2S3) 2Bi3+ + 3H2S Bi2S3 + 6H+ - ພກບ່ ໍລະລາຍໃນອາຊດິ ເຈອຈາງ - ເຢນັ ແລະ ໃນທາດລະລາຍຊນຟວອາໂມນີ ອອມທ່ ີເຢນັ , ແຕລ່ ະລາຍໃນອາຊດິ ກຼຮໍ ດີ ຣກິ ເຂມັູ້ ຂນຸູ້ ແລະ ຮອູ້ ນໃຫກູ້ າ໊ ສຊນຟວຮໂີ ດຣແຊນ Bi2S3 + 6HCl 2Bi3+ + 6Cl- + 3H2S - ອາຊດິ ນຕີ ຣກິ ເຈອຈາງ ແລະ ຮອູ້ ນກ່ສໍ າມາດລະລາຍພກຊນຟວບດິ ສະມດັ ໄດ ູ້ ໃຫພູ້ ກສເີ ຫຼ ອງຂອງມາດ ແລະ ກາ໊ ສອກຊດິ ນໂີ ຕຣແຊນ (II) Bi2S3 + 8H+ + 2NO3- 2Bi3+ +3S + 2NO + 4H2O ປະຕກິ ລິ ຍິ າກບັ ທາດລະລາຍອາມໂມຍກັ ໃຫພູ້ ກເກອບາເຊິ ສຂີ າວເຊ່ ີງມອີ ງປະກອບ ແຕກຕາ່ ງກນັ Bi3+ + NO3- + 2NH3 + 2H2O Bi(OH)2NO3 + 2NH4+ ປະຕກິ ລິ ຍິ າກບັ ທາດລະລາຍຮດີ ຣກຊດິ ນາຕຼີອອມໃຫ ພູ້ ກສີຂາວຂອງຮີດຣກຊິດບິດ ສະມດັ (III) Bi3+ + 3OH- Bi(OH)3 - ພກລະລາຍໄດໜູ້ ູ້ອຍຫຼ າຍໃນທາດລະລາຍຮດີ ຣກຊດິ ນາຕອຼີ ອມທ່ ີມີຫຼ າຍເກນີ ຄລະລາຍໄດປູ້ ະມານ 2-3 mg ໃນທາດລະລາຍຮີດຣກຊິດນາຕຼອີ ອມ ເຂມັູ້ ຂຸນູ້ 2M ຈາໍ ນວນ 100 cm3 ແຕລ່ ະລາຍໄດດູ້ ໃີ ນອາຊດິ Bi(OH)3 + 3H+ Bi3+ + 3H2O - ຖາູ້ ນາໍ ພກຮດີ ຣກຊດິ ບດິ ສະມດັ (III) ໄປຕພູ້ ກຈະເສຍນາໍູ້ ອອກໄປ ແລະ ປ່ຽນ ເປນັ ພກສຂີ າວເຫຼ ອງອອ່ ນຂອງຮດີ ຣກຊດິ ບດິ ສມດັ ທີວ Bi(OH)3 BiO.OH + H2O ປະຕກິ ລິ ຍິ າກບັ ທາດລະລາຍອອີ ດດວກາລອີ ອມໃຫພູ້ ກສດີ າໍ ຂອງອີອດດວບິດສະມດັ ເມ່ ອຢອດທາດລະລາຍອອີ ດດວກາລອີ ອມລງໄປຢາ່ ງຊາູ້ ໆ Bi3+ + 3I BiI3 - ພກລະລາຍໃນທາດລະລາຍອອີ ດດວ ກາລອີ ອມທ່ ີມຫີ ຼ າຍເກີນພໍໃຫ ທູ້ າດລະລາຍ ສສີ ມູ້ ຂອງອອີ ງເຊ່ ງິ ຊອູ້ ນ ອອີ ງເຕຕຣາອອີ ດໂດບດິ ສະມດັ (III) BiI3 + I- [BiI4]- 34

- ເມ່ ອນາໍ ພກອອີ ດດວບດິ ສະມດັ (III) ໄປຕມູ້ ກບັ ນາໍູ້ ຈະປຽ່ນເປນັ ພກສີສມູ້ ຂອງອີ ອດດວບດິ ສະມດັ ທວິ BiI3 + H2O BiOI + 2H+ + 2I- ປະຕິກິລິຍາກບັ ນາໍູ້ ເມ່ ອນາໍ ທາດລະລາຍເກອຂອງບດິ ສະມດັ ເຊ່ ັນ: ນີຕຣາດບິດ ສະມດັ (III) ຫຼ ກຼໍຣວບດິ ສະມດັ (III) ເທລງໃນນາໍູ້ ທ່ ີມປີ ະລມິ ານຫຼ າຍຈະໄດພູ້ ກສຂີ າວຕາມ ຊະນດິ ຂອງເກອນນັູ້ ເກດີ ຂນູ້ Bi3+ + NO3- + H2O BiO(NO3) + 2H+ Bi3+ + Cl- + H2O BiO.Cl + 2H+ 2.3. ທອງ (Cu) ທອງເປນັ ໂລຫະອອນ່ ທ່ ມີ ສີ ແີ ດງ, ເປ່ ອຍທ່ ີ 1038 ເພາະວາ່ ທອງມີຄ່າລະດບັ ໄຟຟາູ້ ມາດຕະຖານເປນັ ບວກຄ: + 0.34 ໂວນ ຈ່ ງິ ບ່ ໍລະລາຍໃນອາຊດິ ກຼຮໍ ດີ ຣກິ ແລະ ອາຊດິ ຊນຟລກິ ເຈອຈາງ ເຖິງວາ່ ໃນທາດລະລາຍນນັູ້ ຈະມີອກຊີແຊນລະລາຍຢນ່ າໍ ກ່ ໍຕາມ, ແຕ່ອາຊດິ ນຕີ ຣກິ ເຂມັູ້ ຂນຸູ້ ປາງກາງ (8M) ສາມາດລະລາຍທອງໄດຢູ້ າ່ ງໄວໄດກູ້ າ໊ ສອກຊດີ ນໂີ ຕຣແຊນ (II) 3Cu + 8HNO3 3Cu2+ + 6NO3 + 2NO + 4H2O - ອາຊດິ ຊນຟຣກິ ເຂມັູ້ ຂນຸູ້ ແລະ ຮອູ້ ນ ກ່ລໍ ະລາຍທອງໄດ ູ້ ແຕໃ່ ຫກູ້ າ໊ ສດີອກຊດິ ຊນ ຟເລີ Cu + 2H2SO4 Cu2+ + SO42- + SO2 + 2H2O - ອາຊດິ ກດັ ທອງກ່ສໍ າມາດລະລາຍທອງໄດຢູ້ າ່ ງໄວ ໄດກູ້ າ໊ ສອກຊິດນີໂຕຣແຊນ(II) ຄກບັ ການລະລາຍໃນອາຊດິ ນຕີ ຣກິ ເຂມັູ້ ຂນຸູ້ ປານກາງ 3Cu + 6HCl + 2HNO3 3Cu2+ + 6Cl- + 2NO + 4H2O ທາດປະສມທອງມີ 2 ຊະນດິ ຄ: ທອງ (I) ແລະ ທອງ (II). ທາດປະສມທອງ (I) ເຊ່ ັນ: ອກຊດິ ທອງ (I) (Cu2O) ມສີ ແີ ດງ; ເກອຂອງທອງ (I) ສວ່ ນໃຫ ຍ່ບ່ ໍລະລາຍໃນນາໍູ້ ແຕ່ຈະຖກ ອກຊໄີ ດໄດງູ້ າ່ ຍແລວູ້ ປຽ່ ນໄປເປນັ ທາດປະສມທອງ (II) ເຊ່ ັນ: ອກຊດິ ທອງ(II) (CuO) ເຊ່ ງິ ມີ ສດີ າໍ ; ສາໍ ລບັ ເກອທອງ (II) ນນັູ້ ມກັ ມສີ ຟີ າູ້ ທງັ ທ່ ີເປນັ ທາດແຂງ ແລະ ທາດລະລາຍສີນາໍູ້ ຟູ້າມຢີ ່ ໃນທາດລະລາຍກ່ຄໍ : ອອີ ງເຊ່ ງິ ຊອູ້ ນ ອອີ ງເຮກັ ຊາເອໂຄທອງ(II) ([Cu(H2O)6]2+) ປະຕກິ ິລິຍາຂອງອອີ ງທອງ (II) ທາດປະສມຊນຟາດທອງ (II) (CuSO4.5H2O) ເຂມັູ້ ຂນຸູ້ 0.25 M ໃຊສູ້ ກສາປະຕກິ ລິ ຍິ າຂອງອອີ ງທອງ (II) ໄດດູ້ ງ່ ັ ນູ້ີ ປະຕກິ ລິ ຍິ າກບັ ຊນຟວຮໂີ ດຣແຊນໃຫ ພູ້ ກສດີ າໍ ຂອງຊນຟວທອງ (II) ໃນທາດ ລະລາຍອາຊດິ Cu2+ + H2S CuS + 2H+ - ອາຊດິ ນຕີ ຣກິ ເຂມັູ້ ຂນຸູ້ ແລະ ສາມາດລະລາຍຊນຟວທອງ (II) ໄດພູ້ ກສີເຫຼ ອງ ຂອງມາດ 3CuS + 8HNO3 3Cu2+ + 6NO3- + 3S + 2NO + 4H2O 35

- ຊຍີ ານວກາລອີ ອມກ່ສໍ າມາດລະລາຍຊນຟວທອງ (II) ໄດໃູ້ ຫ ທູ້ າດລະລາຍບ່ ໍມສີ ີ ຂອງອອີ ງເຊ່ ງິ ຊອູ້ ນ ອອີ ງເຕຕຣາຊຍີ າໂນຄປຣາດ (I) ແລະ ອອີ ງດຊີ ນຟວ 2CuS + 8CN- 2[Cu(CN)4]3- + S22- ເມ່ ອຊນຟວທອງ (II) ສາໍ ຜດັ ກບັ ອາກາດ ແລະ ຄວາມຊຸມ່ ຈະຖກອກຊໄີ ດໄປເປນັ ຊນຟາດ ທອງ (II) ໄດ ູ້ ກາຍເປນັ ທາດທ່ ລີ ະລາຍໄດດູ້ ໃີ ນນາໍູ້ CuS + 2O2 CuSO4 ປະຕກິ ລິ ຍິ າກບັ ທາດລະລາຍອາມໂມຍກັ ໃຫພູ້ ກສຟີ າູ້ ຂອງເກອເບຊກິ (ເກອພູ້ນຖານ ຂອງທອງຊນຟາດ) ເມ່ ອຕ່ ມທາດລະລາຍອາມໂມຍກັ ລງໄປຢາ່ ງຊາູ້ ໆ 2Cu2+ + SO42- + 2NH3 + 2H2O Cu(OH)2 .CuSO4 + 2NH4+ - ພກລະລາຍໃນທາດລະລາຍອາມໂມຍກັ ທ່ ີມຫີ ຼ າຍໄດທູ້ າດລະລາຍສຟີ າູ້ ເຂມັູ້ ຂອງອີ ອງເຊ່ ງິ ຊອູ້ ນອອີ ງເຕຕຣາອາໍ ມນີ ທອງ (II) Cu(OH)2.CuSO4 + 8NH3 2[Cu(NH3)4]2+ + SO42- + 2OH- ປະຕກິ ລິ ຍິ າກບັ ທາດລະລາຍຮດີ ຣກຊດິ ນາຕອຼີ ອມໃຫພູ້ ກສຟີ າູ້ ຂອງທອງ (II) ຮີດຣກ ຊດິ ໃນທາດລະລາຍທ່ ີເຢນັ . ພກບ່ ລໍ ະລາຍໃນທາດລະລາຍຮດີ ຣກຊດິ ນາຕອຼີ ອມທ່ ີມຫີ ຼ າຍເກນີ Cu2+ + 2OH- Cu(OH)2 - ເມ່ ອນາໍ ພກໄປໃຫຄູ້ ວາມຮອູ້ ນຈະປຽ່ ນເປນັ ພກສີດາໍ ຂອງອກຊິດທອງ (II) ເພາະ ເກດີ ປະຕກິ ລິ ຍິ າການດງນາໍູ້ Cu(OH)2 CuO + H2O ປະຕກິ ລິ ຍິ າກບັ ທາດລະລາຍອີອດດວກາລີອອມໃຫ ພູ້ ກສຂີ າວຂອງອີອດດວທອງ (I)ແລະ ທາດລະລາຍມສີ ນີ າໍູ້ ຕານ ເພາະເກດີ ຈາກຕອຼີ ອີ ດດວອອີ ງ (ອອີ ດດນີ ) 2Cu2+ + 5I- 2CuI + I3- ປະຕກິ ລິ ຍິ າກບັ ທາດລະລາຍຊຍີ ານວກາລີອອມໃຫ ພູ້ ກສີເຫຼ ອງຂອງຊຍີ ານວທອງ (II) ເກດີ ຂນູ້ ກອ່ ນໃນຕອນທາໍ ອດິ ເມ່ ອເຕມີ ທາດລະລາຍຊຍີ ານວກາລອີ ອມລງໄປຢາ່ ງຊາູ້ ໆ Cu2+ + 2CN- Cu(CN)2 ຕ່ ໍຈາກນນັູ້ ພກຈະລະລາຍຕວຢ່າງໄວ ກາຍເປນັ ພກສຂີ າວຂອງຊຍີ ານວທອງ (I) ແລະ ກາ໊ ສຊຍີ ານວ (ເປນັ ກາ໊ ສທ່ ີມພີ ດິ ຫຼ າຍ) 2Cu(CN)2 2CuCN + (CN)2 - ພກຊຍີ ານວກທອງ (I) ໄຊຍານວລະລາຍໃນທາດລະລາຍຊີຍານວກາລອີ ອມທ່ ີມີ ຫຼ າຍໄດທູ້ າດລະລາຍບ່ ໍມສີ ຂີ ອງອອີ ງເຊ່ ງິ ຊອູ້ ນ ອອີ ງເຕຕຣາຊຍີ າໂນຄປຣາດ (I) CuCN + 3CN- [Cu(CN)4]3- ປະຕກິ ລິ ຍິ າກບັ ທາດລະລາຍທີໂອຊີຍານາດກາລີອອມໃຫ ພູ້ ກສດີ າໍ ຂອງທີໂອຊີຍາ ນາດທອງ (II) Cu2+ + 2SCN- Cu(SCN)2 36

- ພກລະລາຍຕວໄດຢູ້ າ່ ງຊາູ້ ໆປຽ່ ນໄປເປນັ ພກສຂີ າວຂອງທີໂອຊຍີ ານາດທອງ (I) ແລະກາ໊ ສທໂີ ອຊຍີ າໂນແຊນ 2Cu(SCN)2 2CuSCN + (SCN)2 - ທີໂອຊຍີ ານາດທອງ (II) ສາມາດປ່ຽນຮບໄປເປນັ ທີໂອຊຍີ ານາດທອງ (I) ໄດ ູ້ ຢາ່ ງໄວເມ່ ອຕ່ ມຕວລດີ ວິ ທ່ ີເໝາະສມລງໄປເຊ່ ັນ: ທາດລະລາຍອ່ ີມຕວຂອງດີອກຊີດມາດ ເປນັ ຕນູ້ 2Cu(SCN)2 + SO2 + 2H2O 2CuSCN + 2SCN- + SO42- + 4H+ 2.4. ກາດມອີ ອມ (Cd) ກາດມອີ ອມ ເປນັ ໂລຫະທ່ ມີ ສີ ຂີ າວ-ຟາູ້ , ເປ່ ອຍທີ 321 , ລະລາຍໄດຢູ້ ່າງຊາູ້ ໆ ໃນອາຊດິ ເຈອຈາງໃຫກູ້ າ໊ ສຮໂີ ດຣແຊນ Cd + 2H+ Cd2+ + H2 ໃນທາດລະລາຍກາດມີອອມຈະມີໄຟຟູ້າບນັ ຈເຸ ປັນ +2 ເຊ່ ງິ ບ່ ໍມສີ ີ. ທາດປະສມຂອງ ແຄັດມຽນເຊ່ ນັ : ກຼຣໍ ວ, ນຕີ ຣາດ ແລະ ຊນຟາດຂອງກາດມອີ ອມລະລາຍໄດດູ້ ໃີ ນນາໍູ້ ແຕ່ຊນຟວ ກາດມອີ ອມບ່ ລໍ ະລາຍ ປະຕິກິລິຍາຂອງອີອງກາດມີອ ອ ມ (II). ທາດລະລາຍຊນຟາດກາດມີອອມ (CdSO4 .4H2O) ເຂມັູ້ ຂນຸູ້ 0.25 M ໃຊສູ້ ກສາປະຕກິ ລິ ຍິ າຂອງອອີ ງກາດມີອອມ (II) ໄດແູ້ ຕ່ຕອູ້ ງເຮັດ ດວູ້ ຍຄວາມລະວງັ ເພາະທາດປະກອບຂອງກາດມອີ ອມທກຸ ຊະນດິ ເປນັ ພດິ ປະຕກິ ລິ ຍິ າກບັ ຊນຟວຮໂີ ດຣແຊນ ໃຫພູ້ ກສເີ ຫຼ ອງຂອງຊນຟວກາດມອີ ອມ( CdS ) Cd2+ + H2S CdS + 2H+ ປະຕກິ ລິ ຍິ າກບັ ທາດລະລາຍອາມໂມຍກັ ໃຫພູ້ ກສຂີ າວຂອງຮີດຣກຊດິ ກາດມີອອມ (II) ເມ່ ອຕ່ ມທາດລະລາຍອາມໂມຍກັ ລງໄປຢາ່ ງຊາູ້ ໆ Cd2+ + 2NH3 + 2H2O Cd(OH)2 + 2NH4+ - ພກລະລາຍໃນອາຊດິ ດງ່ ັ ນນັູ້ ຖາູ້ ຕ່ ມອາຊດິ ລງໄປສມຜນຈະປຽ່ ນໄປທາງຊາູ້ ຍ - ຖາູ້ ຕ່ ມທາດລະລາຍອາມໂມຍກັ ຫຼ າຍເກນີ ໄປພກຈະລະລາຍໄດໄູ້ ຫ ອູ້ ີອງເຊ່ ິງຊອູ້ ນ ອອີ ງເຕຕຣາອາມນີ ກາດມອີ ອມ (II) ເຊ່ ງິ ບ່ ໍມສີ ີ Cd(OH)2 + 4NH3 [Cd(NH3)4]2+ + 2OH- ປະຕກິ ລິ ຍິ າກບັ ທາດລະລາຍຮດີ ຣກຊດິ ນາຕຼອີ ອມໃຫພູ້ ກສຂີ າວຂອງຮີດຣກຊິດກາດ ມອີ ອມ (II) Cd2+ + 2OH- Cd(OH)2 ປະຕກິ ລິ ຍິ າກບັ ທາດລະລາຍຊຍີ ານວກາລອີ ອມ ໃຫ ພູ້ ກສີຂາວຂອງຊີຍານວກາດມີ ອອມເມ່ ອຕ່ ມທາດລະລາຍຊຍີ ານວກາລອີ ອມ ຢາ່ ງຊາູ້ ໆ Cd2+ + 2CN- Cd(CN)2 37

- ຖາູ້ ຕ່ ມທາດລະລາຍນຫູີ້ ຼ າຍເກນີ ໄປພກຈະລະລາຍໃຫອູ້ ອີ ງເຊ່ ງິ ຊອູ້ ນອີອງເຕຕຣາຊີ ຍາໂນແຄດັ ມາດ (II) Cd(CN)2 + 2CN- [Cd(CN)4]2- ອອີ ງເຊ່ ງິ ຊອູ້ ນນບູ້ີ ່ ມໍ ີສີ ແລະ ບ່ ໍໝັນູ້ ຄງ. ຖ້າູ ຜ່ານກາ໊ ສຊນຟວຮໂີ ດຣແຊນ ລງໃນທາດ ລະລາຍນຈ້ີູ ະໄດພູ້ ກສດີ າໍ ຂອງຊນຟວກາດມອີ ອມ [Cd(CN)4]2- + H2S CdS + 2H+ + 4CN- 2.5. ອາຊນີ ກິ (As) ອາຊນີ ກິ ເປນັ ໂລຫະທ່ ີມສີ ເີ ທາ, ມຜີ ວິ ເຫຼ ອູ້ ມມນັ , ລະເຫດີ ໄດເູ້ ມ່ ອເຮັດໃຫ ຮູ້ ອູ້ ນ, ມີ ກ່ ນີ ຄຜກັ ທຽມ, ເມ່ ອເອາອາຊນີ ກິ ໄປເຜາທ່ ີແປວໄຟສຟີ າູ້ ຈະເກດີ ຄວນັ ສີຂາວຂອງອກຊດິ ອາຊນີ ກິ (III) ອາຊນີ ກິ ເປນັ ໂລຫະທ່ ີບ່ ລໍ ະລາຍໃນອາຊດິ ກຮຼໍ ດີ ຣກິ ແລະ ໃນອາຊິດຊນຟຣກິ ເຈອຈາງແຕ່ ລະລາຍໄດຢູ້ າ່ ງໄວໃນອາຊດິ ນຕີ ຣກິ ເຈອຈາງ ໃຫ ອູ້ ອີ ງອາຊີນກີ (As3+); ແຕຖ່ ູ້າລະລາຍໃນອາ ຊດິ ນຕີ ຣກິ ເຂມັູ້ ຂນຸູ້ , ອາຊດິ ກດັ ທອງ ຫຼ ໃນທາດລະລາຍຮໂີ ປກຣຼໍ ີດນາຕຼອີ ອມໃຫ ອູ້ ີອງອາຊນີ າດ (AsO43-) As + 4H+ + NO3- As3+ + NO + 2H2O 3As + 5NO3(conc) + 2H2O 3AsO43- + 5NO + 9H+ 2As + 5OCl- + 3H2O 2AsO43- + 5Cl- + 6H+ (conc : ຄວາມເຂມັູ້ ຂນຸູ້ ) ທາດປະສມຂອງອາຊນີ ກິ ທ່ ຮີ ຈູ້ ກັ ມີ 2 ຊະນດິ ຄ: ອາຊນີ ກິ (III) ແລະ ອາຊນີ ກິ (V) ທາດ ປະສມອາຊນີ ກິ (III) ເປັນອະນຸພນັ ຂອງອກຊິດອາຊນີ ກິ (III) (As2O3) ຊ່ ງເປັນທາດປະສມ ແອມັ ໂຟແຕຣຄ: ສາມາດເກດີ ປະຕກິ ລິ ຍິ າໄດທູ້ ງັ ອາຊດິ ແລະ ບາເຊີ ສາໍ ລບັ ທາດປະສມອາຊນີ ກິ (V) ນນັູ້ ເປນັ ອະນຸພນັ ຂອງອກຊດິ ອາຊນີ ກິ (V) (As2O5) ຫຼ ເປນັ ອາຊດິ ອາຊນີ ກິ (H3AsO4) ທ່ ີຂາດນາໍູ້ ເຊ່ ງິ ໄດແູ້ ກເ່ ກອຂອງອາຊດິ ອາຊນີ ກິ ເຊ່ ັນ: ອາຊີນາດ ນາຕອຼີ ອມ (Na3AsO4) ຖາູ້ ຢໃ່ ນທາດລະລາຍຈະຢໃ່ ນຮບຂອງອອີ ງອາຊນີ າດ (AsO43+) ປະຕກິ ິລິຍາຂອງອອີ ງອາຊີນິກ (III). ທາດລະລາຍອກຊດິ ອາຊນີ ກິ (III) (As2O3) ຫຼ ທາດລະລາຍອາຊນີ ດີ ນາຕອຼີ ອມ (Na3AsO3) ເຂມັູ້ ຂນຸູ້ 0.1M ໃຊສູ້ ກສາປະຕິກລິ ິຍາຂອງອອີ ງ ອາຊນີ ກິ (III) ໄດ ູ້ ແຕອ່ ກຊິດອາຊີນິກ (III) ບ່ ໍລະລາຍໃນນາໍູ້ ເຢນັ ຕອູ້ ງນາໍ ໄປຕມູ້ ໃຫ ຮູ້ ອູ້ ນ ປະມານ 30 ນາທີ ການລະລາຍກ່ຈໍ ະເກດີ ຂນູ້ ຢ່າງສມບນ ແລະ ເມ່ ອທາດລະລາຍເຢນັ ກ່ ຈໍ ະ ເຮັດໃຫຕູ້ ກພກອກຊດິ ກບັ ຄນມາເພາະທາດປະສມອາຊນີ ກິ ທກຸ ຊະນດິ ເປນັ ພດິ ຄວນລະວງັ . ປະຕກິ ລິ ຍິ າກບັ ຊນຟວຮໂີ ດຣແຊນ ໃຫ ພູ້ ກສີເຫຼ ອງຂອງຊນຟວອາຊນີ ິກ (III) ໃນ ທາດລະລາຍອາຊດິ ແກ່ 2As3+ + 3H2S As2S3 + 6H+ - ພກຂອງຊນຟວອາຊນີ ກິ (III) ບ່ ໍລະລາຍໃນອາຊດິ ກຼໍຮີດຣິກເຂມັູ້ ຂຸນູ້ ແຕລ່ ະລາຍ ໃນອາຊດິ ນຕີ ຣກິ ທ່ ີເຂມັູ້ ຂນຸູ້ ແລະຮອູ້ ນ ໄດອູ້ ອີ ງອາຊນີ າດ ແລະ ກາ໊ ສອກຊດິ ນໂີ ຕຣແຊນ (II) 38

3As2S3 + 28HNO3 + 4H2O 6AsO43- + 9SO42- + 36H+ + 28NO - ນອກຈາກນຊີູ້ ນຟວອາຊນີ ກິ (III) ຍງັ ລະລາຍໄດໃູ້ ນຮີດຣກຊດິ ອລັ ຄາໄລ ແລະ ໃນທາດລະລາຍອາໂມຍກັ ໄດອູ້ ອີ ງອາຊນີ ດີ ແລະ ອອີ ງທໂີ ອອາຊນີ ດີ As2S3 + 6OH- AsO33+ + AsS33- + 3H2O - ທາດລະລາຍຊນຟວອາໂມນອີ ອມກ່ສໍ າມາດລະລາຍພກນີູ້ໄດໃູ້ ຫ ທູ້ ີໂອອາຊນີ ີດອີ ອງຄກນັ As2S3 + 3S2- 2AsS33- ປະຕກິ ລິ ຍິ າກບັ ທາດລະລາຍນຕີ າຼ ດເງນິ ໃຫພູ້ ກສເີ ຫຼ ອງຂອງອາຊນີ ດີ ເງນິ (ແຕກຕ່າງ ກບັ ອອີ ງອາຊນີ າດຊ່ ງໃຫພູ້ ກສນີ າໍູ້ ຕານແດງຂອງອາຊນີ າດເງນິ ) ໃນທາດລະລາຍເປນັ ກາງ AsO33- + 3Ag+ Ag3AsO3 ປະຕກິ ລິ ຍິ າກບັ ທາດລະລາຍຕຼີອີອດດວກາລີອອມຕຼີອີອດດວກາລອີ ອມເປນັ ທາດ ລະລາຍຂອງອອີ ດດວໃນກາລອີ ອີ ດດວ ທາດລະລາຍນີູຈ້ ະໄປອກຊໄີ ດສອ໌ ີອງອາຊນີ ດີ ໃຫ ເູ້ ປັນອີ ອງອາຊນີ າດເຮດັ ໃຫຕູ້ ອຼີ ອີ ດດວເຊ່ ງິ ມສີ ນີ າໍູ້ ຕານຖກຮດີ ວິ ໄປເປນັ ອອີ ດດວໄດທູ້ າດລະລາຍບ່ ໍມສີ ີ AsO33- + I3- + H2O AsO43- + 3I- + 2H+ ປ ະ ຕິກິລິຍ າ ຂ ອ ງອີອ ງອ າ ຊີ ນ າ ດ ທາດລ ະລາດຮໂີ ດຣ ແຊນອາຊນີ າ ດດີນາຕຼອີ ອ ມ (Na2HAsO4 .7H2O) ເຂມັູ້ ຂນຸູ້ 0.1M ໃຊສູ້ ກສາປະຕກິ ລິ ຍິ າຂອງອອີ ງອາຊນີ າດ ໄດດູ້ ງ່ ັ ນ:ີູ້ ປະຕກິ ລິ ຍິ າກບັ ຊນຟວຮໂີ ດຣແຊນບ່ ໍເກດິ ພກທນັ ທີໃນທາດລະລາຍອາຊິດກຼຮໍ ີດຣິກ ເຈອຈາງ ແຕຈ່ ະເກດິ ພກປະສມລະຫວາ່ ງຊນຟວອາຊີນກິ (III) ແລະ ມາດ ຢ່າງຊາູ້ ໆ ແລະ ພກຈະເກດິ ໄວຖາູ້ ທາດລະລາຍຮອູ້ ນ As043- + H2S AsO33- + S + H2O 2AsO33- + 3H2S + 6H+ As2S3 + 6H2O - ຖາູ້ ຕ່ ມອາຊດິ ກຼຮໍ ດີ ຣກິ ເຂມັູ້ ຂນຸູ້ ແລະ ມຫີ ຼ າຍໂດຍຜາ່ ນຊນຟວຮໂີ ດຣແຊນລງໃນ ທາດລະລາຍອອີ ງອາຊນີ າດທ່ ເີ ຢນັ ຈະໄດພກສເີ ຫຼ ອງຂອງຊນຟວອາຊນີ ກິ (V) 2AsO43- + 5H2S + 6H+ As2S5 + 8H2O - ຊນຟວອາຊນີ ກິ (V) ຄກບັ ຊນຟວອາຊີນິກ (III) ຄລະລາຍໄດໃູ້ ນທາດລະລາຍ ຮດີ ຣກຊດິ ອລັ ຄາໄລ, ຊນຟວອາໂມນອີ ອມໃນອາມໂມຍກັ , ໂພລຊີ ນຟວອາໂມນີອອມ ແລະ ໃນ ທາດລະລາຍກາກໂບນາດນາຕອຼີ ອມ ຫຼ ກາກໂບນາດອາໂມນອີ ອມໄດອູ້ ອີ ງອາຊອີ ອມ As2S5 + 6OH- AsS43- + AsO3S3- + 3H2O As2S5 + 3S2- 2AsS43- As2S5 + 6S22- 2AsS43- + 3S32- As2S5 + 3CO32- AsS43- + AsO3S3- + 3CO2 - ຖາູ້ ເຮັດໃຫທູ້ າດລະລາຍນເີູ້ ປນັ ອາຊດິ ດວູ້ ຍອາຊດິ ກຼໍຮີດຣິກ ຊນຟວອາຊນີ ກິ (V) ຈະຕກພກກບັ ຄນມາ 39

2AsS43- + 6H+ As2S5 + 3H2S ປະຕກິ ລິ ຍິ າກບັ ທາດລະລາຍນຕີ າຼ ດເງນິ ໃຫພູ້ ກສນີ າໍູ້ ຕານ - ແດງ ຂອງອາຊນີ າດ ເງນິ (ໃຫຜູ້ ນແຕກຕາ່ ງກບັ ອອີ ງອາຊນີ ດີ ແລະ ຟດສະຟດັ ເຊ່ ງິ ໃຫພູ້ ກສເີ ຫຼ ອງ) ໃນທາດລະລາຍ ເປນັ ກາງ AsO43- + 3Ag+ Ag3AsO4 ປະຕກິ ລິ ຍິ າກບັ ທາດລະລາຍປນທາດມາເຢໃຫພູ້ ກສຂີ າວຂອງອາຊນີ າດມາເຢຊອີ ອມ (ໃຫຜູ້ ນແຕກຕາ່ ງກບັ ອອີ ງອາຊນີ ດີ ເຊ່ ງິ ບ່ ໍເກດີ ປະຕກິ ລິ ຍິ ານ)ູີ້ ໃຫທູ້ າດລະລາຍເປນັ ກາງ ຫຼ ດງ່ ັ ເລັກນອູ້ ຍ AsO43- + Mg2+ + NH4+ MgNH4AsO4 - ເມ່ ອຕ່ ມທາດລະລາຍນຕີ ຣາດເງນິ ທ່ ີມອີ າຊດິ ອາເຊຕກິ ປະສມໜ້ອູ ຍໜ່ ງລງເທິງພກ ມາເຢອາໂມນອີ ອມອາຊນີ າດຈະໄດພູ້ ກສແີ ດງຂອງອາຊນີ າດເງນິ MgNH4AsO4 + 3Ag+ Ag3AsO4 + Mg2+ + NH4+ ປະຕກິ ລິ ຍິ າກບັ ທາດລະລາຍໂມດບິ ດາດອາໂມນີອອມໃຫ ພູ້ ກສີເຫຼ ອງຂອງອາຊີໂນ ໂມດບິ ດາດອາໂມນອີ ອມໃນທາດລະລາຍອາຊດິ ນຕີ ຣກິ ທ່ ຮີ ອູ້ ນ AsO43- + 12MoO42- + 3NH4+ + 24H+ (NH4)3AsMo12O40 +12H2O 2.6. ກ່ວ (Sn) ກວ່ ເປນັ ໂລຫະທີມສີ ຂີ າວ - ຟາູ້ , ເປ່ ອຍທ່ ີ 231.8 , ລະລາຍໃນອາຊດິ ກຼຮໍ ດີ ຣິກ ເຈອຈາງຢາ່ ງຊາູ້ ໆ ແລະ ອາຊດິ ຊນຟຣກິ ໄດ ູ້ ອອີ ງກ່ວ (II) ແລະ ກາ໊ ສຮໂີ ດຣແຊນ Sn + 2H+ Sn2+ + H2 - ອາຊດິ ນຕີ ຣກິ ເຈອຈາງກ່ລໍ ະລາຍກ່ວໄດຢູ້ າ່ ງຊາູ້ ໆຈະໄດອູ້ ອີ ງກ່ວ (II) ແລະ ອີອງ ອາໂມນອີ ອມ 4Sn + 10H+ + NO3- 4Sn2+ + NH4+ + 3H2O - ຖາູ້ ເປນັ ອາຊດິ ນຕີ ຣກິ ເຂມັູ້ ຂນຸູ້ ປະຕກິ ລິ ຍິ າຈະເກີດຢາ່ ງໄວວາ ແລະ ຮຸນແຮງໄດ ູ້ ທາດແຂງສຂີ າວຂອງອກຊດິ ກ່ວ (IV) ຮດີ ຣາດ (SnO2 .xH2O) ຫຼ ອາຊດິ ເມຕາສະແຕນນກິ 3Sn + 4HNO3 + (x-2)H2O 4NO + 3SnO2 .xH2O - ອາຊດິ ຊນຟຣກິ ທ່ ີເຂມັູ້ ຂນຸູ້ ແລະ ຮອູ້ ນສາມາດລະລາຍກ່ວໄດ ູ້ ໄດອູ້ ອີ ງກວ່ (IV) Sn + 4H2SO4 Sn4+ + 2SO42- + 2SO2 + 4H2O - ອາຊດິ ກດັ ທອງກ່ສໍ າມາດລະລາຍກ່ວໄດຢູ້ າ່ ງໄວ ແລະ ໃຫອູ້ ອີ ງກ່ວ (IV) ຄກນັ 3Sn + 4HNO3 + 12HCl 3Sn4+ + 12Cl- + 4NO + 8H2O ປະຕກິ ລິ ຍິ າຂອງອີອງກ່ວ (II). ທາດລະລາຍກຼຣໍ ວກ່ວ (II) (SnCl2 .2H2O) ເຂມັູ້ ຂຸນູ້ 0.25 M ໃຊສູ້ ກສາປະຕກິ ລິ ຍິ າຂອງອອີ ງກວ່່ (II) ໄດເູ້ ຊ່ ງິ ການຕຽມທາດລະລາຍນູຕ້ີ ອູ້ ງລະລາຍ ກຼຣໍ ວກວ່ (II) ໃນອາຊດິ ກຼຮໍ ດີ ຣກິ ເຈອຈາງ 40

ປະຕກິ ລິ ຍິ າກບັ ຊນຟວຮໂີ ດຣແຊນໃຫ ພູ້ ກສີນາໍູ້ ຕານຂອງຊນຟວກ່ວ (II) ໃນທາດ ລະລາຍອາຊດິ ປານກາງ (ທາດລະລາຍທ່ ີມອີ າຊດິ ກຼຮໍ ດີ ຣກິ 0.25-0.3 M ) Sn2+ + H2S SnS + 2H+ - ພກລະໃນອາຊດິ ກຼຮໍ ີດຣກິ ເຂມັູ້ ຂຸນູ້ ໄດ ູ້ ກ່ວ (II) ອີອງແຕຖ່ າູ້ ລະລາຍໃນໂພລິ ຊນຟວອາໂມນອີ ອມໄດອູ້ ອີ ງທີໂອສະແຕນນາດ SnS + S22- SnS32- - ຖາູ້ ຕ່ ມອາຊດິ ລງໃນທາດລະລາຍນຈູ້ີ ະໄດພູ້ ກສເີ ຫຼ ອງຂອງຊນຟວກ່ວ (IV) ແລະ ອາຍຊນຟວຮໂີ ດຣແຊນ SnS32- + 2H+ SnS2 + H2S ປະຕກິ ລິ ຍິ າກບັ ທາດລະລາຍຮດີ ຣກຊດິ ນາຕຼີອອມໃຫ ພູ້ ກສຂີ າວຂອງຮດີ ຣກຊິດກ່ວ (II) Sn2+ + 2OH- Sn(OH)2 - ພກລະລາຍໄດຖູ້ າູ້ ຕ່ ມທາດລະລາຍຮີດຣກຊິດນາຕຼອີ ອມທ່ ີມີຫຼ າຍເກນີ ພໍໄດອູ້ ີອງ ເຊ່ ງິ ຊອູ້ ນ ອອີ ງເຕຕຣາຮດີ ຣກໂຊສະແຕນນາດ (II) Sn(OH)2 + 2OH- [Sn(OH)4]2- ປະຕກິ ລິ ຍິ າກບັ ທາດລະລາຍກຼຣໍ ວບາຫຼ ອດ (II) ໃຫ ພູ້ ກສຂີ າວຂອງ ກຼໍຣວບາຫຼ ອດ (I) Sn2+ + 2HgCl2 Hg2Cl2 + Sn4+ + 2Cl- - ຖາູ້ ມທີ າດລະລາຍກຼຣໍ ວກ່ວ (II) ຫຼ າຍເກີນໄປຈະພກສເີ ທາດາໍ ເພາະພກສຂີ າວ ຂອງກຣຼໍ ວບາຫຼ ອດ (I) ທ່ ເີ ກດີ ຂນູ້ ໃນຕອນທາໍ ອດິ ຖກຣດີ ວິ ຕ່ ໍໄປດວູ້ ຍກຼໍຣວກ່ວ (II) ໄດໂູ້ ລຫ ະ ບາຫຼ ອດເຊ່ ງິ ມສີ ດີ າໍ Sn2+ + Hg2Cl2 2Hg + Sn4+ + 2Cl- ປະຕກິ ິລຍິ າຂອງອີອງກ່ວ (IV). ທາດລະລາຍອາໂມນອີ ອມເຮັກຊາກຼໂໍ ຣສະແຕນນາດ (IV) ((NH4)2 [SnCl6]) ເຂມັູ້ ຂນຸູ້ 0.25 M ສາມາດໃຊສູ້ ກສາປະຕິກິລິຍາຂອງອອີ ງກ່ວ (IV) ໄດ ູ້ ທາດລະລາຍນກີູ້ ຽມໄດໂູ້ ດຍການລະລາຍອາໂມນອີ ອມເຮກັ ຊາກໂຼໍ ຣສະແຕນນາດ (IV) 92g ໃນອາຊດິ ກຼຮໍ ດີ ຣກິ ເຂມັູ້ ຂນຸູ້ 250 cm3 ເຕມີ ນາໍູ້ ເພ່ ອໃຫທູ້ າດລະລາຍມປີ ະລມິ ານເປນັ 1dm3 ປະຕກິ ລິ ຍິ າກບັ ຊນຟວຮໂີ ດຣແຊນໃຫ ພູ້ ກສເີ ຫຼ ອງຂອງຊນຟວກ່ວ (IV) ໃນທາດ ລະລາຍອາຊດິ ເຈອຈາງ (ປະມານ 0.3 M ) Sn4- + 2H2S SnS2 + 4H+ - ທາດລະລາຍຊນຟວອາໂມນີອອມ ແລະ ໂປລຊິ ນຟວອາໂມນີອອມກ່ ສໍ າມາດ ລະລາຍພກນີູ້ ໄດອູ້ ອີ ງທໂີ ອສະແຕນນາດ SnS2 + S2- SnS32- SnS2 + 2S22- SnS32- + S32- 41

- ຖາູ້ ຕ່ ມອາຊດິ ລງໃນທາດລະລາຍນຈູີ້ ະໄດພູ້ ກສີເຫຼ ອງຂອງຊນຟວກ່ວ (IV) ກບັ ຄນມາ SnS32- + 2H+ SnS2 + H2S ປະຕກິ ລິ ຍິ າກບັ ທາດລະລາຍຮດີ ຣກຊດິ ນາຕຼອີ ອມ ໃຫພູ້ ກສຂີ າວຂອງຮດີ ຣກຊດິ ກ່ວ (IV) Sn4+ + 4OH- Sn(OH)4 - ພກລະລາຍໃນທາດລະລາຍ ຮດີ ຣກຊດິ ນາຕຼອີ ອມທ່ ີມີຫຼ າຍໄດອູ້ ີອງເຊ່ ິງຊອູ້ ນອອີ ງເຮັກ ຊາຮດີ ຣກໂຊສະແຕນນາດ (IV) Sn(OH)4 + 2OH- [Sn(OH)6]2- ປະຕກິ ລິ ຍິ າກບັ ຝ່ນຸ ເຫຼັກເຮດັ ໃຫອູ້ ອີ ງກວ່ (IV) ຖກຣດີ ວິ ໄປເປນັ ອອີ ງກວ່ (II) Sn4+ + Fe Fe2+ + Sn2+ 2.7. ສະຕບີ ີອອມ (Sb) ສະຕບີ ອີ ອມ ເປນັ ໂລຫະສຂີ າວ - ຟາູ້ , ເປ່ ອຍທ່ ີ 630 , ບ່ ໍລະລາຍໃນອາຊດິ ກຼໍ ຮດີ ຣກິ ແລະ ໃນອາຊດິ ຊນຟຣກິ ເຈອຈາງ ແຕໃ່ ນອາຊດິ ຊນຟຣກິ ເຂັມູ້ ຂຸນູ້ ແລະ ຮອູ້ ນລະລາຍ ໄດຢູ້ າ່ ງຊາູ້ ໆໄດອູ້ ອີ ງສະຕບີ ອີ ອມ (III) 2Sb + 3H2SO4 + 6H+ 2Sb3+ + 3SO2 + 6H2O - ອາຊດິ ກດັ ທອງກ່ສໍ າມາດລະລາຍສະຕບີ ອີ ອມໄດອູ້ ອີ ງສະຕບີ ອີ ອມ(III) Sb + HNO3 + 3HCl Sb3+ + 3Cl- + NO + 2H2O ສາໍ ລບັ ເກອຂອງສະຕບີ ີອອມ(III) ແລະ ສະຕີບີອອມ(V) ທ່ ີຮຈູ້ ກັ ກນັ ດນີ ນັູ້ ເປນັ ອານຸພນັ ຂອງ ອກຊດິ ສະຕບີ ອີ ອມ(III) (Sb2O3) ແລະ ອກຊດິ ສະຕບີ ອີ ອມ(V) (Sb2O5) ປະຕກິ ລິ ຍິ າຂອງອີອງສະຕບີ ີອອມ (III). ທາດລະລາຍກຣຼໍ ວສະຕບີ ອີ ອມ (III) (SbCl3) ເຂມັູ້ ຂຸນູ້ 0.2 M ໃຊສກສາປະຕກິ ລິ ິຍາຂອງອີອງສະຕີບີອອມ (III) ໄດ ູ້ ໃນການກຽມທາດ ລະລາຍນຕູ້ີ ອູ້ ງລະລາຍກຣຼໍ ວສະຕບີ ອີ ອມ (III) (ຫຼ ອກຊິດສະຕບີ ອີ ອມ (III) ກ່ ໄໍ ດ)ູ້ ໃນອາຊິດກຼໍ ຮດີ ຣກິ ເຈອຈາງ ປະຕກິ ລິ ຍິ າກບັ ຊນຟວຮໂີ ດຣແຊນໃຫ ພູ້ ກສີສມູ້ - ແດງ ຂອງຊນຟວສະຕີບີອອມ (III) ໃນທາດລະລາຍອາຊດິ ປານກາງ 2Sb3+ + 3H2S Sb2S3 + 6H+ - ພກລະລາຍໃນອາຊດິ ເຂມັູ້ ຂນຸູ້ ແລະ ຮອູ້ ນ (ເກດີ ອອີ ງສະຕບີ ອີ ອມ (III)), ໃນໂປ ລຊິ ນຟວອາໂມນອີ ອມ (ເກດີ ອອີ ງທີໂອສະຕບີ າດ) ແລະ ໃນຮດີ ຣກຊດິ ອລັ ຄາໄລ (ເກດີ ອອີ ງ ສະຕບີ ດີ ແລະ ອອີ ງທີໂອສະຕບີ ດີ ) Sb2S3 + 6HCl 2Sb3+ + 6Cl- + 3H2S Sb2S3 + 4S22- 2SbS43- + S32- 2Sb2S3 + 4OH- SbO2- + 3SbS2- + 2H2O 42

- ຖາູ້ ເຮັດໃຫທູ້ າດລະລາຍທໂີ ອສະຕບີ າດເປັນອາຊດິ ດວູ້ ຍອາຊິດກຼຮໍ ີດຣິກ ຈະໄດ ູ້ ພກຊນຟວສະຕບີ ອີ ອມ (V) ແຕໃ່ ນທ່ ີສດຸ ພກນູີ້ ຈະລະລາຍຕວເປນັ ຊນຟວສະຕບີ ີອອມ (III) ແລະ ມາດ 2SbS43- + 6H+ Sb2S5 + 3H2S Sb2S5 Sb2S3 + 2S - ຖາູ້ ເຮດັ ໃຫທູ້ າດລະລາຍມອີ ອີ ງສະຕບີ ດີ ແລະ ອອີ ງທີໂອສະຕບີ ດີ ປນກນັ ຢໃ່ ຫ ູ້ ເປນັ ອາຊດິ ຈະໄດພູ້ ກຂອງຊນຟວສະຕບີ ອີ ອມ (III) SbO2- + 3SbS2- + 4H+ 2Sb2S3 + 2H2O ປະຕກິ ລິ ຍິ າກບັ ທາດລະລາຍຮດີ ຣກຊດິ ນາຕອຼີ ອມ ຫຼ ທາດລະລາຍອາມໂມຍກັ ໃຫ ູ້ ພກສຂີ າວຂອງອກຊດີ ສະຕບີ ອີ ອມ (III) ຮດີ ຣາດ (Sb2O3 .xH2O) 2Sb3+ + 6OH- Sb2O3 + 3H2O - ພກລະລາຍໃນທາດລະລາຍຮດີ ຣກຊດິ ອລັ ຄາໄລເຂັມູ້ ຂຸນູ້ 5M ໄດອູ້ ີອງສະຕບີ ີ ອອມ Sb2O3 + 2OH- 2SbO2- + H2O ປະຕກິ ລິ ຍິ າກບັ ສງັ ກະສ,ີ ກ່ວ, ແລະ ເຫຼັກ ໃຫພູ້ ກສດີ າໍ ຂອງສະຕບີ ອີ ອມ 2Sb3+ + 3Zn 2Sb + 3Zn2+ 2Sb3+ + 3Sn 2Sb + 3Sn2+ 2Sb3+ + 3Fe 2Sb + 3Fe2+ ປະຕກິ ລິ ຍິ າກບັ ທາດລະລາຍອອີ ດດວກາລອີ ອມ ໃຫທູ້ າດລະລາຍສເີ ຫຼ ອງຂອງອີອງ ເຊ່ ງິ ຊອູ້ ນ ອອີ ງເຮັກຊາອອີ ດໂດສະຕບີ າດ (III) Sb3+ + 6I- [SbI6]3- ປະຕກິ ລິ ຍິ າຂອງອອີ ງສະຕີບີອອມ (V) ອອີ ງສະຕບີ ອີ ອມ (V) ເປນັ ອອີ ງທ່ ມີ າຈາກອກຊດິ ສະຕບີ ອີ ອມ(V) ເຊ່ ງິ ມຄີ ນຸ ລກັ ສະນະເປນັ ແອມັ ໂຟແຕເທລີ ກິ ເພາະສາມາດທາໍ ປະຕິກລິ ຍິ າໄດທູ້ ງັ ອາຊດິ ແລະ ບາເຊິ - ໃນອາຊິດ ອກຊິດນຈູີ້ ະລະລາຍໃຫອູ້ ອີ ງສະຕບີ ີອອມ (V) Sb2O5 + 10H+ 2Sb5+ + 5H2O - ຖາູ້ ໃນບາເຊິ ອກຊດິ ນຈູີ້ ະລະລາຍໃຫ ູ້ ອອີ ງສະຕບີ າດ Sb2O5 + 3OH- 2SbO43- + 3H+ SbO43- ເປນັ ສດທ່ ສີ ະແດງເຖງິ ສວ່ ນປະກອບຢ່າງງາ່ ຍດາຍຂອງອອີ ງສະຕີບາດ ແຕ່ໃນ ຄວາມເປນັ ຈງິ ອອີ ງຊະນດິ ນຈູ້ີ ະຢໃ່ ນຮບຮດີ ຣາດ (ຮບແບບທ່ ີມີນາໍູ້ ເປັນອງປະກອບ) ຄ: ອີອງ ເຮັກຊາຮດີ ກໂຊສະຕີບາດ (V) ເຊ່ ິງເກີດຈາກອກຊິດສະຕີບີອອມ (V) ລວມຕວກບັ ຮີດຣກ ຊດິ ອລັ ຄາໄລ Sb2O5 + 2OH- + 5H2O 2[Sb(OH)6]- 43

ປະຕກິ ລິ ຍິ າກບັ ຊນຟວຮໂີ ດຣແຊນ ໃຫ ພູ້ ກສີສມູ້ - ແດງ ຂອງແອນຕີໂມນີ (V) ຊນຟວໃນທາດລະລາຍອາຊດິ ປານກາງ 2Sb5+ + 5H2S Sb2S5 + 10H+ - ພກລະລາຍໃນທາດລະລາຍຊນຟວອາໂມນອີ ອມ ໄດອູ້ ອີ ງທໂີ ອສະຕບີ າດ Sb2S5 + 3S2- 2SbS43- ທາດລະລາຍຮດີ ຣກຊດິ ອລັ ຄາໄລ ກ່ສໍ າມາດລະລາຍພກນໄີູ້ ດເູ້ ຊ່ ັນດຽວກນັ ແຕ່ໃຫ ອູ້ ອີ ງທີ ໂອສະຕບີ າດ (SbSO33-) (ເຊ່ ງິ ເປນັ ອະນພຸ ນັ ຂອງອອີ ງສະຕບີ າດ (SbO43-)) ແລະ ອອີ ງທີໂອ ສະຕບີ າດ (SbS43-) Sb2S5 + 6OH- SbSO33- + SbS43- + 3H2O - ນອກຈາກນພູີ້ ກຊນຟວສະຕບີ ອີ ອມ (V) ຍງັ ລະລາຍໃນອາຊິດກຼຮໍ ດີ ຣິກເຂັມູ້ ຂນຸູ້ ໄດອູ້ ກີ ແລະ ໃຫພູ້ ກສເີ ຫຼ ອງຂອງມາດ 2Sb2S3 + 6H+ 4Sb3+ + 3S + 3H2S ອອີ ງຂອງເກອຕາ່ ງໆ (SbS43-.SbSO33-) ລະລາຍຕວໃນອາຊດິ ໃຫ ພູ້ ກສີສມູ້ - ແດງ ຂອງຊນຟວສະຕບີ ອີ ອມ (V) 2SbS43- + 6H+ Sb2S5 + 3H2S SbSO33- + SbS43- + 6H+ Sb2S5 + 3H2O ປະຕກິ ລິ ຍິ າກບັ ນາໍູ້ ໃຫພູ້ ກສຂີ າວຂອງເກອບາເຊທິ ່ ມີ ອີ ງປະກອບຕາ່ ງໆກນັ ເຊັນ: ພກ ອາຊດິ ສະຕບີ ກິ Sb5+ + 4H2O H3SbO4 + 5H+ - ພກລະລາຍໄດທູ້ ງັ ໃນອາຊດິ ແລະ ບາເຊິ ແຕ່ບ່ ໍລະລາຍໃນກາກໂບນາດອລັ ຄາ ໄລ ປະຕກິ ລິ ຍິ າກບັ ທາດລະລາຍອອີ ດດວກາລອີ ອມ ໃຫອູ້ ອີ ດດວໃນທາດລະລາຍອາຊດິ Sb5+ + 2I- Sb3+ + I2 ປະຕກິ ລິ ຍິ າກບັ ສງັ ກະສີ ຫຼ ກ່ວ ໃຫພູ້ ກສດີ າໍ ຂອງສະຕບີ ອີ ອມ ເຊ່ ງິ ປະຕກິ ິລຍິ າເກດີ ໃນທາດລະລາຍອາຊດິ ກຮຼໍ ດີ ຣກິ 2Sb5+ + 5Zn 2Sb + 5Zn2+ 2Sb5+ + 5Sn 2Sb + 5Sn2+ 3. ທດິ ສະດີ ແລະ ຫກຼ ັ ການວເິ ຄາະກາຈອີ ງໝວດທີ 2 ກາຈອີ ງໝວດທີ 2 ທ່ ຕີ ກພກຊນຟວໃນທາດລະລາຍ HCl ໄດແູ້ ກ່ ອີອງ Hg2+, Pb2+, Bi3+, Cu2+ Cd2+, As3+, Sb3+ ແລະ Sn4+ ສວ່ ນກາຈອີ ງທ່ ີສາມາດຕກພກຊນຟວໃນທາດ ລະລາຍທ່ ເີ ປນັ ບາເຊໄິ ດແູ້ ກ່ ອອີ ງ Mn2+, Fe2+, Fe3+, Co3+, Ni2+, Al3+, Cr3+ ແລະ Zn2+ ຊ່ ງຈດັ ເປນັ ກາຈອີ ງໝວດທີ 3 ດງ່ ັ ນນັູ້ ການຕກພກຊນຟວຂອງກາຈີອງທງັ ສອງໝວດນີຈູ້ ່ ງິ ຂູນ້ ຢ່ ກບັ ຄວາມເຂມັູ້ ຂນຸູ້ ຂອງ ອອີ ງ H+ ແລະ S2- ເຊ່ ງິ ຄວາມເຂມັູ້ ຂນຸູ້ ຂອງ ອອີ ງ H+ ເປນັ ຕວຄວບ 44

ຄມຸ ຄວາມເຂມັູ້ ຂນຸູ້ ຂອງ ອອີ ງ S2- ດງ່ ັ ສມຜນ H2S + H2O H3O+ + S2- ກາຈອີ ງທງັ 13 ຊະນດິ ສາມາດຕກພກຊນຟວນມູ້ີ ຄີ ວາມສາມາດໃນການລະລາຍແຕກຕາ່ ງ ກນັ ຫຼ າຍ ເຊ່ ງິ ສງັ ເກດໄດຈູ້ າກຄາ່ ຄງທ່ ີຂອງການລະລາຍ (Ksp) ດງ່ ັ ນ:ູີ້ ຊນຟວຂອງໝວດທີ 2A ຊນຟວຂອງໝວດທີ 3 ສາໍ ລບັ ຄາ່ ຄງທ່ ີການລະລາຍ ຂອງຊນຟວຂອງກາຈອີ ງ ໝວດ 2B ບ່ ໍໄດສູ້ ະແດງໄວເູ້ ພາະ ມຄີ າ່ ນບູ້ີ ່ ໍແນນ່ ອນ. ຈາກຄາ່ ຄງທ່ ກີ ານລະລາຍຂອງເກອຊນຟວທ່ ແີ ຕກຕາ່ ງກນັ ຢາ່ ງຂາດຂນັູ້ ແບບນີູ້ ຈ່ ິງສາມາດ ແຍກເກອຊນຟວອອກເປນັ 2 ກມຸ່ ຄ: ກມຸ່ ໜ່ ງເປນັ ເກອຊນຟວທ່ ຕີ ກພກໃນທາດລະລາຍທ່ ີເປັນອາ ຊດິ HCl ສວ່ ນອີກກ່ມຸ ໜ່ ງບ່ ໍຕກພກໃນທາດລະລາຍນີູ້ ແຕຕ່ ກພກທາດລະລາຍບາເຊິ ເຊ່ ງິ ຊນຟວທ່ ີຕກພກໃນທາດລະລາຍອາຊດິ ເປນັ ເກອຊນຟວຂອງກາຈອີ ງໝວດທີ 2 ສ່ວນຊນຟວທ່ ີ ຕກພກໃນທາດລະລາຍບາເຊິ ເປນັ ເກອຊນຟວຂອງກາຈອີ ງໝວດທີ 3. ພກຊນຟວ 8 ຊະນດິ ທ່ ີຕກພກເປນັ ກາຈີອງໝວດທີ 2 ຄ: HgS, PbS ,CuS, CdS, As2S3, SnS2, Bi2S3 ແລະ Sb2S3 ເຊ່ ິງ HgS, PbS ,CuS, CdS ແລະ Bi2S3 ມຄີ ນຸ ລກັ ສະນະເປນັ ບາເຊ.ິ ສວ່ ນ As2S3, SnS2 ແລະ Sb2S3 ມຄີ ນຸ ລກັ ສະນະເປນັ ອາຊດິ . ດງ່ ັ ນນັູ້ , ຖາູ້ ໃຫຊູ້ ນຟວຂອງກາຈອີ ງໝວດທີ 2 ທາໍ ປະຕກິ ິລຍິ າກບັ KOH ຊນຟວຂອງ As2S3, SnS2 ແລະ Sb2S3 ຈະລະລາຍແຍກອອກມາຈາກ HgS, PbS ,CuS, CdS ແລະ Bi2S3 ຊ່ ງພກ ພວກນບີູ້ ່ ໍລະລາຍໃນ ທາດລະລາຍ KOH ດວູ້ ຍເຫ ດຜນນຈ້ີູ ່ ງິ ສາມາດແຍກກາຈອີ ງໝວດທີ 2 ອອກເປນັ 2 ກມຸ່ ຍອ່ ຍຄ ຊນຟວຂອງກາຈອີ ງທ່ ີບ່ ລໍ ະລາຍໃນທາດລະລາຍ KOH ຈດັ ເປັນກາຈີ ອງໝວດທີ 2A. ສວ່ ນຊນຟວຂອງກາຈອີ ງທ່ ີລະລາຍ ໃນທາດລະລາຍ KOH ຈດັ ເປນັ ກາຈອີ ງ ໝວດທີ 3A. 4. ຂະບວນການວເິ ຄາະກາຈອີ ງໝວດທີ 2 4.1. ການຕກພກກາຈອີ ງໝວດທີ 2 ທາດລະລາຍໃສໆ ທ່ ໄີ ດຈູ້ າກການແຍກກາຈອີ ງໝວດທີ 1 ອອກໄປແລວູ້ ອາດມກີ າຈີ ອງໝວດ 2 – 5 ຈ່ ງິ ຕອູ້ ງນາໍ ມາວເິ ຄາະຫາຕ່ ໍໄປ ໂດຍເຮດັ ໃຫທູ້ າດລະລາຍນີູ້ ເປັນບາເຊດິ ວູ້ ຍ ທາດລະລາຍອາມໂມຍກັ ເຂມັູ້ ຂນຸູ້ 3M ແລວູ້ ເຕມີ HCl ເຂມັູ້ ຂນຸູ້ 3M ຈນທາດລະລາຍ ເປນັ 45

ອາຊິດ (ທດສອ ບຄວາມ ເປັນອາ ຊດິ - ບ າເຊິ ດວູ້ ຍເຈ ຍູ້ ລສີ ມດັ ) ແລວູ້ ຕ່ ມທາດ ລະລາ ຍ CH3CSNH2 ທ່ ມີ ຄີ ວາມເຂມັູ້ ຂນຸູ້ 1.2M ຖາູ້ ມກີ າຈອີ ງໝວດທີ 2 ຈະໄດພູ້ ກເກດີ ຂນູ້ . ພກທ່ ໄີ ດເູ້ ປນັ ພກຊນຟວຂອງກາຈອີ ງໝວດທີ 2 ອາດເປັນ HgS, PbS ແລະ CuS ມີ ສດີ າໍ ; CdS, As2S3 ແລະ SnS2 ມສີ ເີ ຫຼ ອງ; Bi2S3 ມີສີນາໍູ້ ຕານ - ດາໍ ແລະ Sb2S3 ມສີ ີ ສມູ້ ແດງ ດງ່ ັ ສມຜນລມຸ່ ນ:ູ້ີ - + H2S - + H2S - + H2S - + 3H2S Bi2S3 + 2H2O + - + H2S - + H2S As2S3 + 6H2O - As2S5 + 10H2O - ສາໍ ລບັ ໃນທາດລະລາຍ HCl ຈະຢໃ່ ນຮບຂອງອອີ ງເຊ່ ງິ ຊອູ້ ນ ແລະ Sb2S3 + Sb2S5 + - + H2S ສາໍ ລບັ ອອີ ງ ໃນທາດລະລາຍ HCl ຈະຢໃ່ ນຮບຂອງອອີ ງເຊ່ ງິ ຊອູ້ ນ ເມ່ ອທາໍ ປະຕກິ ລິ ຍິ າກບັ H2S ຈະໃຫພູ້ ກສເີ ຫຼ ອງຂອງ SnS2 ດງ່ ັ ສມຜນລມຸ່ ນ:ູ້ີ SnS2 + 4 4.2. ການແຍກກາຈອີ ງໝວດທີ 2 ອອກເປນັ ກາຈອີ ງໝວດທີ 2A ແລະ 2B ນາໍ ເອາພກຊນຟວຂອງກາຈອີ ງໝວດທີ 2 ມາລະລາຍໃນທາດລະລາຍ KOH ເຊ່ ິງ ພກທ່ ີບ່ ໍລະລາຍ ໄດແູ້ ກ່ HgS, PbS ,CuS, CdS ແລະ Bi2S3 ຈດັ ເປນັ ກາຈອີ ງໝວດທີ 2A ແລະ ພກທ່ ລີ ະລາຍໄດແູ້ ກ່ As2S3, SnS2 ແລະ Sb2S3 ຈດັ ເປນັ ກາຈອີ ງໝວດທີ 2B. ປະຕກິ ລິ ຍິ າການແຍກກາຈີອງໝວດທີ 2 ອອກເປນັ ກາຈີອງໝວດທີ 2A ແລະ 2B ເກດີ ຂນູ້ ດງ່ ັ ສມຜນລມຸ່ ນ:ູ້ີ 2As2S3 + 4 2H2O 2Sb2S3 + 4 3SnS2 + 6 46

4.3. ການແຍກ Hg ອອກຈາກ Pb, Bi, Cu ແລະ Cd ນາໍ ພກຊນຟວຂອງກາຈອີ ງໝວດທີ 2Aໄປລາູ້ ງດວູ້ ຍນາໍູ້ 10 ຢອດ ແລະ ທາດ ລະລາຍNH4NO3 ເຂມັູ້ ຂນຸູ້ 2M ຈາໍ ນວນ 3 ຢອດ ເພ່ ອກາໍ ຈດັ KOH ທ່ ີຫຼ າຍເກນີ ພໍອອກໄປ ຈາກນນັູ້ ນາໍ ເອາພກດງ່ ັ ກາ່ ວ ມາເຕີມ HNO3 ເຂັມູ້ ຂນຸູ້ 3M ຈາໍ ນວນ 10 ຢອດ ປະຕິກລິ ິຍາ ເກດີ ຂນູ້ ດງ່ ັ ນ:ີູ້ - 3PbS + 8HNO3 3Pb2+ + 6NO3- + 3S + 2NO + 4H2O - 3CuS + 8HNO3 3Cu2+ + 6NO3- + 3S + 2NO + 4H2O - 3CdS + 8HNO3 3Cd2+ + 6NO3- + 3S + 2NO + 4H2O - Bi2S3 + 2NO3- + 8H+ 3Bi3+ + 3S + 2NO + 4H2O - HgS + HNO3 No reactions 4.4. ການວິເຄາະບາຫຼ ອດ ລະລາຍພກດວູ້ ຍອາຊດິ ກດັ ທອງ 4 ຢອດ ແລະ ນາໍູ້ 10 ຢອດ ນາໍ ໄປຕມູ້ ໃ ນ ອາ່ ງນາໍູ້ ຟດເປນັ ເວລາ 3 ນາທີ ຫຼ ຫຼ າຍກວ່າແລວູ້ ເຮັດໃຫ ເູ້ ຢັນລງຈາກນນັູ້ ຕ່ ມນາໍູ້ 10 ຢອດ ແລະ 1.0M SnCl2 ຈາໍ ນວນ 2 ຢອດ ຖາູ້ ໄດພູ້ ກສຂີ າວຂອງ Hg2Cl2 ຫຼ ສເີ ທາ - ດາໍ ຂອງ Hgແລະ Hg2Cl2 ສະແດງວາ່ ກາຈອີ ງນເູ້ີ ປນັ ບາຫຼ ອດ ປະຕກິ ລິ ຍິ າເກດີ ຂນູ້ ດງ່ ັ ນ:ູ້ີ - ປະຕກິ ລິ ຍິ າການລະລາຍພກ HgS ໃນອາຊດິ ກດັ ທອງ 3HgS + 12Cl- + 2NO3- + 8H+ 3[HgCl4]2- + 3S + 4H2O - ປະຕກິ ລິ ຍິ າທ່ ເີ ກດີ ຈາກການຕ່ ມ SnCl2 ໃສໃນທາດລະລາຍອອີ ງ [HgCl4]2- 2[HgCl4]2- + Sn2+ Hg2Cl2 + [SnCl6]2- Hg2Cl2 + Sn2+ + 4Cl- 2Hg + [SnCl6]2- 4.5. ການແຍກ Pb ອອກຈາກ Bi, Cu ແລະ Cd ທາດລະລາຍໃສໆທ່ ໄີ ດຈູ້ າກການແຍກພກບາຫຼ ອດອອກໄປແລວູ້ ອາດມອີ ອີ ງ Pb, Bi, Cu ແລະ Cd ນາໍ ມາຕ່ ມ 3M H2SO4 ຈາໍ ນວນ 6 ຢອດ ແລວູ້ ນາໍ ໄປໃຫຄູ້ ວາມຮອູ້ ນຈນມີ ຄວນັ ສຂີ າວປະກດຂນູ້ . ປະຕກິ ລິ ຍິ າເກດີ ຂນູ້ ດງ່ ັ ນ:ູ້ີ Pb2+ + SO42- PbSO4 ຖາູ້ ປະລມິ ານຂອງ H+ ຫຼ າຍເກນີ ໄປ ຈະໄດເູ້ ກອ Pb(HSO4)2 ທ່ ີລະລາຍໄດ ູ້ ດງ່ ັ ສມ ຜນ: PbSO4 + H+ Pb2+ + HSO4- 4.6. ການວເິ ຄາະ ຊນ(Pb) ເນ່ ອງຈາກ PbSO4 ລະລາຍໃນອອີ ງອາເຊຕາດທ່ ີເກີນພໍເກດີ ອາເຊຕາດຊນ ດງ່ ັ ສມ ຜນ: PbSO4 + 4C2H3O2- [Pb(C2H3O2)4]2- + SO42- ເມ່ ອອອີ ງອາເຊຕາດທາໍ ປະຕກິ ລິ ຍິ າກບັ ອອີ ງ CrO42- ຈະໄດພູ້ ກສເີ ຫຼ ອງຂອງ PbCrO4 ສະແດງວາ່ ກາຈອີ ງນເູ້ີ ປນັ ຊນ ດງ່ ັ ສມຜນລມຸ່ ນ:ູ້ີ 47

[Pb(C2H3O2)4]2- + CrO42- PbCrO4 + 4C2H3O2- 4.7. ການແຍກ Bi ອອກຈາກ Cu ແລະ Cd ອອີ ງ Bi3+ ຈະຕກພກຮດີ ຣກຊດິ (BiOOH) ເມ່ ອທາໍ ປະຕິກລິ ິຍາກບັ ອາມໂມຍກັ ທ່ ີ ຫຼ າຍເກນີ ພໍ ແຕ່ ອອີ ງ Cu2+ ແລະ Cd2+ຈະປ່ຽນໄປເປັນອີອງເຊ່ ິງຊອູ້ ນອີອງ [Cu(NH3)4]2+ ແລະ [Cd(NH3)4]2+ ຕາມລາໍ ດບັ ດງ່ ັ ນ:້ີູ BiO+ + NH3 + H2O BiOOH + NH4+ Cu2+ + 4NH3 [Cu(NH3)4]2+ Cd2+ + 4NH3 [Cd(NH3)4]2+ 4.8. ການວເິ ຄາະບີສມດັ (Bi) ລາູ້ ງພກດວູ້ ຍນາໍູ້ 5 ຢອດ ແລວູ້ ຕ່ ມທາດລະລາຍນາຕຣອີ ອມຮີໂດຣແຊນສະແຕນນີດ (NaHSnO2) ລງໄປຈາໍ ນວນ 10 ຢອດ ຖາູ້ ໄດພູ້ ກສດີ າໍ ຂອງບສີ ມດັ ສະແດງວາ່ ພກນນັູ້ ມີບີສ ມດັ ປະຕກິ ລິ ຍິ າເກດີ ຂນູ້ ດງ່ ັ ນ:ູ້ີ Sn2+ + 2OH- Sn(OH)2 Sn(OH)2 + OH- HSnO2- + H2O 2BiOOH + 3HSnO2- + 3OH- + 5H2O 2Bi + 3[Sn(OH)6]2- 4.9. ການວເິ ຄາະທອງ (Cu) ໃນທາດລະລາຍໃສໆອາດມອີ ອີ ງເຊ່ ງິ ຊອູ້ ນຂອງ [Cu(NH3)4]2+ ແລະ [Cd(NH3)4]2+ ລະລາຍຢ່ ແມນ່ ແບງ່ ທາດລະລາຍໃສອອກເປນັ ສອງສວ່ ນເຊ່ ງິ ສວ່ ນໜ່ ງເກບັ ໄວວູ້ ິເຄາະ Cd ໃນ ຫວຂທໍູ້ ີ 4.9 ສາໍ ລບັ ການວເິ ຄາະທອງນນັູ້ ສງັ ເກດເບ່ ິງສີຂອງທາດລະລາຍ ຖ້າູ ທາດລະລາຍມີ ສຟີ າູ້ ເຂມັູ້ ກ່ສໍ ະຫຸຼ ບວາ່ ມີ ທອງ ຫຼ ອາດຈະທດສອບການເກດີ ປະຕກິ ລິ ິຍາກ່ ໍໄດໂູ້ ດຍເຮັດໃຫ ທູ້ າດ ລະລາຍນໃູ້ີ ຫເູ້ ປນັ ອາຊດິ ດວູ້ ຍ 3M HC2H3O2 ເພ່ ີມອກີ 2 ຢອດຕ່ ໍຈາກນນັູ້ ໃຫ ເູ້ ຕີມ 0.1M K4[Fe(CN)6] ຈາໍ ນວນ 4 ຢອດ ຖ້າູ ໄດພູ້ ກສີນາໍູ້ ຕານແດງຂອງ Cu2[Fe(CN)6] ເກດີ ຂ້ນູ ສະແດງວາ່ ກາຈອີ ງນເ້ີູ ປນັ ທອງ ປະຕກິ ລິ ຍິ າເກດີ ຂນູ້ ດງ່ ັ ນ:ູ້ີ - ປະຕກິ ລິ ຍິ າທ່ ເີ ກດີ ຈາກການຕ່ ມHC2H3O2 ລງໄປໃນທາດລະລາຍ [Cu(NH3)4]2+ [Cu(NH3)4]2+ + 4HC2H3O2 Cu2+ + 4NH4+ + 4C2H3O2- - ປະຕິກລິ ຍິ າ ທ່ ີເກີດ ຈາກກ ານຕ່ ມທາດ ລະລາ ຍ K4[Fe(CN)6] ລ ງໄປໃ ນທາ ດ ລະລາຍ Cu2+ : Cu2+ + [Fe(CN)6]4- Cu2[Fe(CN)6] 4.10.ການວເິ ຄາະກາດມອີ ອມ (Cd) ນາໍ ເອາທາດລະລາຍໃສທ່ ແີ ບງ່ ໄວມູ້ າວເິ ຄາະກາດມອີ ອມໂດຍນາໍ ມາເຕມີ NaCN ຈາໍ ນວນ 4 ຢອດ ຫຼ ອາດຫຼ າຍກວາ່ 4 ຢອດກ່ໄໍ ດ(ູ້ ເຕມີ ຈນກວາ່ ທາດລະລາຍບ່ ໍມສີ ຟີ ູ້າ) ຕ່ ໍຈາກນນັູ້ ໃຫຢູ້ ອດ 1.2M CH3CSNH2 ຈາໍ ນວນ 8 ຢອດນາໍ ໄປໃຫ ຄູ້ ວາມຮອູ້ ນໃນອ່າງນາໍູ້ ຮອູ້ ນເປນັ ເວລາ 5 ນາທີ ຖາູ້ ໄດພູ້ ກສເີ ຫຼ ອງຂອງ CdS ສະແດງວາ່ ກາຈອີ ງນເູ້ີ ປນັ ກາດມອີ ອມ. 48

- ປະຕກິ ລິ ຍິ າທ່ ເີ ກດີ ຈາກ ການຕ່ ມ NaCN ລງໃນທາດລະລາຍ [Cd(NH3)4]2+ [Cd(NH3)4]2+ + 4CN- [Cd(CN)4]2- + 4NH3 - ປະຕິດລິ ຍິ າທ່ ເີ ກດີ ຈາກການຕ່ ມ CH3CSNH2 ລງໃນທາດລະລາຍ [Cd(CN)4]2- [Cd(CN)4]2- + H2S CdS + 2HCN+ 4CN- 4.11.ການແຍກ As ອອກຈາກ Sb ແລະ Sn ລາູ້ ງພກດວູ້ ຍນາໍູ້ 10 ຢອດ, ເຕມີ 8M HCl 10 ຢອດ ນາໍ ໄປໃຫຄູ້ ວາມຮອູ້ ນໃນ ອາ່ ງນາໍູ້ ທ່ ີພວມຟດເປນັ ເວລາ 2 ນາທພີ ອູ້ ມທງັ ຄນໄປນາໍ ເຊ່ ງິ ພກຊນຟວຂອງສະຕບີ ີອອມ ແລະ ກ່ວຈະລະລາຍ ແຕຊ່ ນຟວຂອງອາເຊນກິ ບ່ ລໍ ະລາຍ ຈາກນນັູ້ ແຍກພກ ແລະ ທາດລະລາຍອອກ ຈາກກນັ . As2S3 + HCl No reaction Sb2S3 + 6H+ + 12Cl- 2[SbCl6]3- + 3H2S SnS2 + 4H+ + 6Cl- 2[SnCl6]2- + 2H2S 4.12.ການວເິ ຄາະອາເຊນກິ (As) ລາູ້ ງພກດວູ້ ຍສວ່ ນປະສມນາໍູ້ 10 ຢອດ ແລະ 3M HCl 3 ຢອດ ນາໍ ພກມາເຕມີ ນາໍູ້ 10 ຢອດ ແລະ 15M NH3 7 ຢອດ ຄນດວູ້ ຍແທ່ງແກວູ້ ຈນກວາ່ ພກຈະລະລາຍ ຕ່ ໍຈາກນນັູ້ ໃຫເູ້ ຕມີ 3% H2O2 10 ຢອດ ນາໍ ໄປໃຫຄູ້ ວາມຮອູ້ ນໃນອາ່ ງນາໍູ້ ຮອູ້ ນເປັນເວລາ 3 ນາທີເຕີມ 2M NH4NO3 8 ຢອດ ຄນໃຫທູ້ ່ວແລວູ້ ເຕມີ 0.5M Mg(NO3)2 8 ຢອດ ຄນໄວໆປະມານ 2 ນາທແີ ລວູ້ ນາໍ ໄປແຊໃ່ ນອາ່ ງນາໍູ້ ເຢນັ ປະມານ 10 ນາທີ ຫຼ ຫຼ າຍກວາ່ ຖູ້າໄດພູ້ ກສຂີ າວຂອງອາ ໂມນມາເຢຊອີ ອມອາເຊນາດ (NH4MgAsO4) ເກດີ ຂນູ້ ສະແດງວາ່ ມີ ອາເຊນກິ ຫຼ ອາດຈະທດ ສອບຕ່ ໍໄປໄດໂູ້ ດຍການນາໍ ເອາພກໄປລາູ້ ງດວູ້ ຍສວ່ ນປະສມຂອງນາໍູ້ 8 ຢອດ ແລະ 3M NH3 2 ຢອດ ຕ່ ຈໍ າກນນັູ້ ນາໍ ເອາພກ ທ່ ລີ າູ້ ງແລວູ້ ມາເຕມີ 6M HC2H3O2 3 ຢອດ ແລະ ນາໍູ້ 7 ຢອດ ແລວູ້ ເຕມີ 0.5M AgNO3 3 ຢອດ ຖາູ້ ຍງັ ບ່ ໍເກດີ ພກໃຫເູ້ ຕມີ 3M NH3 ເທ່ ອລະຢອດຫາກໄດພູ້ ກສີນາໍູ້ ຕານຂອງ Ag3AsO4 ສະແດງວາ່ ກາຈອີ ງນເູ້ີ ປນັ ອາເຊນກິ - ປະຕກິ ລິ ຍິ າການລະລາຍຕວຂອງ As2S3 ໃນທາດລະລາຍ NH3 2As2S3 + 4NH3 + 2H2O [AsO2]- + 3[AsS2]- + 4NH4+ (1) - ປະຕກິ ລິ ຍິ າທ່ ເີ ກດີ ຈາກການຕ່ ມ H2O2 ໃນທາດລະລາຍ NH3 ໃສທ່ າດລະລາຍ ໃນສມຜນທີ (1) [AsO2]- + 3[AsS2]- + 20NH3 + 28H2O2 4AsO43- + 6SO42- + 20NH4+ + 18H2O - ປະຕກິ ລິ ຍິ າທ່ ີເກດີ ຈາກການຕ່ ມ NH4NO3 ແລະ Mg(NO3)2 ລງໃນທາດລະລາຍ ອີ ອງAsO43- 49

AsO43- + NH4+ + Mg2+ NH4MgAsO4 - ປະຕກິ ລິ ຍິ າທ່ ເີ ກີດຈາກການຕ່ ມ AgNO3 ໃສພ່ ກ NH4MgAsO4 NH4MgAsO4 + 3Ag+ Ag3AsO4 + NH4+ + Mg2+ 4.13.ການວເິ ຄາະສະຕບີ ອີ ອມ (Sb) ນາໍ ເອາທາດລະລາຍທ່ ເີ ກບັ ໄວ ູ້ ເພ່ ອວເິ ຄາະກວ່ ມາເຕມີ 2M (NH4)2C2O4 10 ຢອດຄນດວູ້ ຍແທ່ງແກວູ້ ແລວູ້ ເຕມີ 1.2M CH3CSNH2 5 ຢອດ ໃຫຄູ້ ວາມຮອູ້ ນເປນັ ເວລາ 3 ນາທີ ຖາູ້ ໄດພູ້ ກສສີ ມູ້ ແດງຂອງ Sb2S3 ສະແດງວາ່ ກາຈອີ ງນເ້ີູ ປນັ ສະຕບີ ອີ ອມ, ແຕ່ຜວູ້ ເິ ຄາະ ອາດຈະທດສອບຕ່ ໍໄປເພ່ ອໃຫເູ້ ກດີ ຄວາມແນໃ່ ຈອກີ ກໍໄດ ູ້ ໂດຍນາໍ ເ ອາພກໄປລາູ້ ງດວູ້ ຍນາໍູ້ 10 ຢອດ ຈາກນນັູ້ ລາູ້ ງນາໍູ້ ອກີ 5 ຢອດ ແລະ HCl ເຂມັູ້ ຂນຸູ້ 10 ຢອດ; ໃຫ ຄູ້ ວາມຮອູ້ ນຈນກວ່າ ພກຈະລະລາຍຈນໝດ ແລວູ້ ຕ່ ມນາໍູ້ 2 ມລິ ລີ ດີ ຈາກນນັູ້ ນາໍ ໄປຕມູ້ ດວູ້ ຍແປວໄຟອອ່ ນໆ ເພ່ ອໄລ່ ກາ໊ ສ H2S ອອກໃຫໝູ້ ດ (ໃຊເູ້ ຈຍູ້ ທ່ ຈີ ມຸ່ ທາດລະລາຍອາເຊຕາດຊນ) ຕ່ ໍຈາກນນັູ້ ໃຫ ເູ້ ຕີມນາໍູ້ 20 ຢອດ ຄນດວູ້ ຍແທ່ງແກວູ້ ແລວູ້ ເຮັດໃຫທູ້ າດລະລາຍເປນັ ບາເຊດິ ວູ້ ຍ 3M NH3 ເທ່ ອລະຢອດ ແລວູ້ ຕ່ ມ 6M HC2H3O2 ລງໄປເທ່ ອລະຢອດຄນດວູ້ ຍແທ່ງແກວູ້ ຈນທາດລະລາຍເປນັ ອາຊດິ ແລະ ເຕມີ 6M HC2H3O2 ລງໄປອກີ ; ໃຫຄູ້ ວາມຮອູ້ ນໃນອ່າງນາໍູ້ ຮອູ້ ນເປັນເວລາ 3 ນາທີ ແລວູ້ ຕ່ ມພກ Na2S2O3 2 – 3 ເມດັ ໃນຂະນະທາດລະລາຍທ່ ີພວມຮອູ້ ນ ຈາກນນັູ້ ຕງັູ້ ຖູິ້ມໄວ ູ້ ບດໜ່ ງ ຖາູ້ ເກດີ ພກສສີ ມູ້ ແດງຂອງ Sb2OS2 ສະແດງວາ່ ກາຈອີ ງນແີູ້ ມນ່ ສະຕບີ ອີ ອມ. [SnCl6]2- + 3C2O42- [Sn(C2O4)3]2- + 6Cl- [SbCl6]3- + C2O42- + H2O [SbO(C2O4)]- + 2H+ + 6Cl- [SbO(C2O4)]- + 3H2S Sb2S3 + 2HC2O4- + 2H2O Sb2S3 + 6H+ + 12Cl- 2[SbCl6]3- + 3H2S 2SbO+ + 3S2O32- + 4HC2H3O2 Sb2OS2 + 4SO2 + 4HC2O4- + 2H2O 4.14.ການວເິ ຄາະກວ່ (Sn) ທາດລະລາຍທ່ ີເກດີ ຈາກການເຕມີ 8M HCl ນນັູ້ ເປນັ ທາດລະລາຍຂອງ [SnCl6]2- ແລະ [SbCl6]3- ນາໍ ທາດລະລາຍນມູີ້ າເຕມີ ນາໍູ້ 2 ml ແລວູ້ ໃຫຄູ້ ວາມຮອູ້ ນດວູ້ ຍແປວໄຟອ່ອນໆ ເພ່ ອໄລ່ H2S ອອກໄປໃຫໝູ້ ດ ຕ່ ໍຈາກນນັູ້ ໃຫເູ້ ຕມີ 3M NH3 4 ຢອດ ແລະ ນາໍູ້ 2 ml ແບງ່ ທາດລະລາຍອອກເປນັ ສອງສວ່ ນ ສວ່ ນໜ່ ງເກບັ ໄວເູ້ ພ່ ອວເິ ຄາະ Sb ແລະ ອີກສວ່ ນໜ່ ງເກັບໄວ ູ້ ເພ່ ອວເິ ຄາະກວ່ . ໃສລ່ ວດເຫຼັກ ຫຼ ເຫຼັກຊນ້ິູ ສວ່ ນນອູ້ ຍໆລງໃນທາດລະລາຍທ່ ີຈະວເິ ຄາະກ່ວ ນາໍ ໄປໃຫ ຄູ້ ວາມ ຮອູ້ ນໃນອາ່ ງນາໍູ້ ຮອູ້ ນປະມານ 5 ນາທີ ແລວູ້ ດດເອາທາດລະລາຍໃສໆ ໃນຫຼ ອດທດລອງອອກ ມາ ໃສໃ່ ນຫຼ ອດທດລອງອີກໜ່ ງ ຈາກນນັູ້ ຕ່ ມ HgCl2 ທ່ ີອ່ ມີ ຕວລງໄປ 2 ຢອດ ຖ້າູ ໄດພູ້ ກ ສຂີ າວ ຫຼ ສເີ ທາ - ດາໍ ຂອງ Hg2Cl2 ແລະ Hg ສະແດງວາ່ ກາຈອີ ງນແູ້ີ ມນ່ ກ່ວ. [SnCl6]2- + Fe Sn2+ + 6Cl- + Fe2+ Sn2+ + HgCl2 + 4Cl- Hg2Cl2 + [SnCl6]2- 50