ถอดบทเรียนการกราดยิง

รายงาน ถอดบทเรียน เหตุกราดยิงที่จังหวัดหนองบัวลำภู โดย นางสาวเตือนใจ แสนนา ศึกษานิเทศก์ กลุ่มนิเทศ ติดตามและประเมินผลการจัดการศึกษา สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาหนองบัวลำภู เขต 2 กระทรวงศึกษาธิการ

รายงาน ถอดบทเรียน “เหตกุ ราดยงิ ที่จงั หวดั หนองบวั ลาภู” นางสาวเตือนใจ แสนนา ศกึ ษานเิ ทศก์ กลุ่มนิเทศ ติดตามและประเมนิ ผลการจดั การศกึ ษา สานักงานเขตพืน้ ทีก่ ารศกึ ษาประถมศกึ ษาหนองบัวลาภู เขต 2 กระทรวงศึกษาธกิ าร

ก คำนำ การถอดบทเรียน เหตุการณ์ “กราดยงิ หนองบวั ลาภู” ก่อนอื่นข้าพเจ้าขอแสดงความเสยี ใจอยา่ งสุดซ่ึง ต่อครอบครัวผสู้ ูญเสีย และเป็นกาลังใจให้กับผู้ทีไ่ ด้รับบาดเจ็บ ผู้ท่เี กยี่ วข้องกบั เหตุการณ์ในทุกภาคสว่ น ใน การกา้ วผ่านเหตุการณ์สะเทอื นใจในครงั้ น้ี เนอ้ื หาประกอบด้วย เหตกุ ราดยิงท่ีจงั หวัดหนองบวั ลาภู พ.ศ. 2565 บทความทางวิชาการการถอดบทเรียน การกราดยิง และการถอดบทเรยี นจากเหตุการณ์ทเ่ี กดิ ข้ึน ตามลาดบั จดุ มุ่งหมายของการถอดบทเรียนในคร้ังน้ี เพ่ือเป็นข้อมลู ในการสรา้ งมาตรการระวงั ภยั ป้องกนั ภัย ใน สถานศกึ ษา การมุ่งเน้นใหผ้ ้เู รียนทกุ ระดับชัน้ มีองคค์ วามรู้พ้ืนฐานในการป้องกันตวั การบั มอื กับภยั ฉุกเฉนิ เมื่อ พบเจอกับเหตุการณ์ร้ายทุกรูปแบบ เตือนใจ แสนนา

สำรบญั ข เรื่อง หนำ้ คำนำ ก สำรบัญ ข บทที่ 1 เหตกุ ราดยิงที่จังหวัดหนองบัวลาภู พ.ศ. 2565 1 1 - เหตุกราดยงิ ทีจ่ งั หวดั หนองบัวลาภู พ.ศ. 2565 1 - ประวตั ิของคนรา้ ยผูก้ ่อเหตุ 2 - แรงจูงใจ 3 - ลาดับเหตกุ ารณ์ 4 - ผ้เู สียชวี ติ 5 - ผลสบื เนื่อง 6 - ปฏิกริ ยิ า 9 บทท่ี 2 บทความทางวิชาการการถอดบทเรยี น การกราดยงิ 9 20 - เสวนาวิชาการการถอดบทเรยี น เหตกุ ารณ์ “กราดยิงหนองบัวลาภู” 25 - เสวนาวชิ าการการถอดบทเรยี น เหตกุ ราดยงิ ที่จังหวดั นครราชสมี า พ.ศ. 2563 - เสวนาวชิ าการการถอดบทเรียน ตา่ งประเทศ 29 บทที่ 3 การถอดบทเรยี นจากเหตุการณท์ ีเ่ กิดข้ึน 34 อำ้ งอิง 35 ภำคผนวก

บทที่ 1 เหตกุ ราดยิงท่ีจังหวดั หนองบัวลาภู พ.ศ. 2565 กรณีคนร้ายบุกเข้าไปกอ่ เหตุกราดยงิ ภายในศนู ย์พฒั นาเดก็ เลก็ องค์การบริหารส่วนตาบลอุทยั สวรรค์ อาเภอนากลาง จงั หวัดหนองบัวลาภู เม่อื วันที่ 6 ตุลาคม พ.ศ. 2565 ทาให้มีผเู้ สยี ชีวิต 37 คน ในจานวนนี้ เป็นเด็ก 24 คน และบาดเจ็บอกี อย่างน้อย 10 คน เหตุการณ์น้ีไดเ้ ปน็ ขา่ วไปทัว่ โลก นับเป็นการฆาตกรรม หมูโ่ ดยผกู้ ่อเหตเุ พียงคนเดยี วทร่ี า้ ยแรงทส่ี ดุ ในประวตั ศิ าสตรไ์ ทย แซงหน้าจานวนผเู้ สยี ชีวติ จากเหตุกราดยิงที่ จังหวัดนครราชสีมา พ.ศ. 2563 และตดิ อนั ดบั เหตุกราดยงิ ในโรงเรียนทร่ี า้ ยแรงท่ีสดุ ของโลก ผู้กอ่ เหตลุ งมือใช้มดี และอาวุธปืนประทุษรา้ ยในศูนย์พฒั นาเด็กเลก็ ตาบลอุทยั สวรรค์[ก่อนขบั รถยนต์ หลบหนกี ินพืน้ ที่ 3 หมบู่ ้าน ระหวา่ งทางผกู้ ่อเหตยุ ิงผู้อน่ื เสียชวี ติ และบาดเจ็บหลายคน ทางการตารวจได้สง่ หน่วยปฏบิ ตั ิการพิเศษหนุมานกองปราบ และอรนิ ทราช 26 ไปยงั พ้นื ท่เี กดิ เหตุ สุดท้ายผ้กู ่อเหตฆุ ่าภรรยา ลูกเล้ียงและฆ่าตวั ตายตาม ผู้นาในและตา่ งประเทศ ตลอดจนองค์การระหว่างประเทศหลายคนและแห่งแสดงความเสยี ใจต่อ เหตกุ ารณ์ดังกล่าว ทางการไทยมีมาตรการเยียวยาผู้ได้รับผลกระทบและญาติ ขณะท่มี ีการช้ีว่าควรแก้ไขปญั หา ยาเสพตดิ และการครอบครองอาวุธปืนโดยผู้มปี ัญหาสุขภาพจติ ดา้ นนายกรัฐมนตรสี ่งั ตั้งคณะกรรมการแกไ้ ข ปัญหาปืนและยาเสพติด และกาหนดเป็นวาระแห่งชาติ ประวตั ิของคนร้ายผู้กอ่ เหตุ ส.ต.อ.ปญั ญา คาราบ (ตร.นอกราชการ) น้นั อดตี เคยเปน็ ผบ.หมู่ (ป.) สภ.นาวงั ปัจจบุ นั อายุ 34 ปี บรรจุเปน็ ข้าราชการตารวจ เมอื่ ปี 2555 ตาแหนง่ ผบ.หมู่ (ป.) สภ.ยานนาวา ตอ่ มาย้ายมาดารงตาแหนง่ ผบ.หมู่ (ป.) สภ.นาวงั เมอื่ วนั ท่ี 30 มิถนุ ายน 2562 ตาแหน่งสดุ ทา้ ยในทางราชการคือ ผบ.หมู่ (งานปอ้ งกันและปราบปราม) สภ.นาวัง กอ่ นถูกจับกุมตัว พร้อมของกลางยาบา้ ทาให้ถูกไล่ออกจากราชการเมื่อ 17 ม.ิ ย. 2565 ว่ากนั วา่ หลงั จากย้ายมาที่ สภ.นาวงั เริ่มมพี ฤตกิ รรมเกยี่ วขอ้ งกบั ยาเสพติดจนรา่ งกายซูบผอม มี อารมณ์ฉุนเฉยี ว ซึง่ เพ่ือนข้าราชการตารวจต่างทราบดี และไมม่ ีใครอยากเข้าไปยุง่ เก่ียวด้วย เม่อื ออกปฏิบัติหนา้ ที่ ก็ไมเ่ ชื่อฟังคาสั่งของผู้บังคับบญั ชา เจ้าตัวได้ยอมรับวา่ ได้เสพสารเสพตดิ ต้งั แต่ ตอนเรียนมัธยม แล้วกระท่ัง เม่ือวันที่ 20 มกราคม 2565 “ส.ต.อ.ปญั ญา” ถกู จับกุมพร้อมยาเสพติด และให้ การรับสารภาพ ก่อนจะถกู ไล่ออกจากราชการในเวลาต่อมา

รายงานการถอดบทเรยี น เหตกุ ารณ์ “กราดยงิ หนองบัวลาภู” หนา้ 2 แรงจงู ใจ พล.ต.อ.ดารงศกั ดิ์ กิตตปิ ระภสั ร์ ผบ.ตร. แรงจูงใจมาจากเครียดสะสมและทะเลาะภรรยา เน่ืองจากไม่พบ สารเสพตดิ ในร่างกายผกู้ ่อเหตุ นัน่ หมายความวา่ ผูก้ อ่ เหตุไมไ่ ด้ใชส้ ารเสพติดในรอบ 72 ชั่วโมงทผ่ี า่ นมา ผบ.ตร. ยังเผยถงึ ผลการสอบสวนเบ้ืองต้นพบว่า ช่วงเชา้ ตรู่วนั ก่อเหตุ ผู้ก่อเหตทุ ะเลาะกับภรรยา ภรรยาจงึ ขอให้มารดามารบั จึงสนั นิษฐานไดว้ ่า ผกู้ อ่ เหตุอาจคดิ ว่าภรรยาจะไม่อยดู่ ้วยแล้ว จึงเกดิ เป็นความเครียดสะสม ประกอบกับขาดรายไดจ้ ากการตกงาน แต่ไม่พบหลักฐานวา่ มอี าการทางจิต เพราะเม่ือครั้งไปที่ศาลก็ไม่มีอะไร ผิดปกติ พลตารวจโท พิศาล มขุ แจง้ อดตี หวั หนา้ ภาควิชาอาชญาวิทยา โรงเรยี นนายรอ้ ยตารวจ กลา่ วว่า ความเครียดจากการถกู ให้ออกจากราชการอาจเปน็ แรงจงู ใจให้ก่อเหตุ และตงั้ ข้อสังเกตถึงการกราดยิงในศูนย์ พัฒนาเด็กเล็กซึง่ ไมม่ สี ว่ นเกีย่ วขอ้ งกบั ผู้กอ่ เหตุ พลตารวจเอก ต่อศกั ดิ์ สขุ วิมล รองผู้บัญชาการตารวจแห่งชาติ เสนอว่าผู้กอ่ เหตุเลือกโจมตีไปท่ีเป้าหมาย ออ่ นแอ (soft target) และกล่าวว่า เนอื่ งจากผกู้ ่อเหตุส่วนใหญ่ถูกวิสามัญฆาตกรรม เชน่ เดียวกับกรณนี ้ี การ นาตวั ผู้กอ่ เหตุมาศกึ ษาจึงไมส่ ามารถทาได้ พลตารวจตรี ไพศาล ลอื สมบูรณ์ โฆษกกองบญั ชาการตารวจภูธรภาค 4 ใหค้ วามเห็นไปในทิศทางเดยี วกันกับ ต่อศักดิโ์ ดยกลา่ วว่า \" คนร้ายเล็งว่าเป้าหมายอ่อนแอ ก่อเหตุสาเร็จงา่ ย\" และ \"เบือ้ งตน้ สาเหตมุ าจากเครียด อยากระบาย เกบ็ กด เคียดแค้นจากการถูกไล่ออกจากราชการ ประกอบกบั ท่ีผ่านมามีอาการหลอนยาจากการ เสพยาบา้ \" พันตารวจโท กฤษณพงค์ พูตระกูล ผู้ชว่ ยอธกิ ารบดีและประธานกรรมการคณะอาชญาวทิ ยาและการ บรหิ ารงานยุตธิ รรม มหาวิทยาลยั รังสิต มองวา่ ความเครียดและการเสพยาเสพติดเปน็ ปมู หลงั ของผ้กู ่อเหตุ แต่ ยังตอ้ งวเิ คราะหห์ าสาเหตุกระตนุ้ ทาให้ลงมือต่อไป เพราะเป็นการก่อเหตกุ ับผู้ไม่มสี ว่ นเกย่ี วข้อง เขายังมองวา่ ผู้ ก่อเหตุอาจไมไ่ ด้คิดฆ่าตัวตายตัง้ แตแ่ รกเพราะมีการเผารถตัวเองซึ่งเป็นการทาลายหลักฐาน พลตารวจตรี สุพิศาล ภกั ดนี ฤนาถ สมาชกิ สภาผแู้ ทนราษฎรแบบบญั ชรี ายชือ่ พรรคก้าวไกล และอดตี ผู้ บงั คบั การกองปราบปราม ตั้งขอ้ สงั เกตวา่ การกล่นั แกลง้ บตุ รของผู้ก่อเหตุ อาจเปน็ แรงจงู ใจอยา่ งหนง่ึ อีสานเรคคอรด์ เปดิ เผยบทสมั ภาษณ์คนใกลช้ ิดของปัญญา ทีเ่ ช่อื วา่ การที่เขาถูกให้ออกจากงานและถกู คนใน ท้องถิ่นตงั้ คาถามถึงภูมิหลังของแฟนใหม่ทาให้คิดมาก และกอ่ นหนา้ นี้ผู้ก่อเหตุไมใ่ หล้ ูกไปสถานเลย้ี งเดก็ ท่เี กดิ เหตมุ า 1 เดอื นแลว้ เพราะโดนลอ้ ว่าไมใ่ ช่ลูกแท้ ๆ นอกจากนีป้ ญั ญายงั รู้สึกอดึ อัดกับคาถามว่าเขามียาเสพติด จริงหรือถกู กล่นั แกล้ง

รายงานการถอดบทเรยี น เหตุการณ์ “กราดยงิ หนองบวั ลาภู” หน้า 3 นายทนงศกั ด์ิ สงสุวรรณ์ ผสู้ ่อื ขา่ วช่อง 3 จ.หนองบัวลาภู ท่ีคุ้นเคยกับพน้ื ท่ีเป็นอย่างดี ให้สมั ภาษณ์วา่ \"ตารวจคนน้ีเคยถกู ไล่ออก เพราะพวั พันยาเสพตดิ \" นายทนงศักด์ิ ได้พดู คุยกบั อาจารย์ที่อยใู่ นที่เกิดเหตุระบุวา่ \"ญาตขิ องผู้ก่อเหตุ เคยขอให้นายกฯ วงิ่ เต้นชว่ ยเหลอื เรอื่ งคดีที่เขาโดนคดียาเสพตดิ แต่ทา่ นนายกฯ บอกวา่ ชว่ ยไมไ่ ดเ้ พราะเปน็ เรื่องใหญ่\" โดยหลานนายกฯ อบต. กอ็ ยู่ในศูนยพ์ ฒั นาเด็กเล็กในทเี่ กิดเหตุ และอยใู่ นกล่มุ ผู้เสยี ชวี ติ ด้วย \"ชนใครล้มลง ก็ยงิ ซา้ จนเสยี ชวี ติ \" เขาเล่าเสียงสั่น ลาดับเหตกุ ารณ์ ทที่ าการองค์การบริหารสว่ นตาบลอทุ ัยสวรรค์ เวลาประมาณ 11:24 น. ของวนั ท่ี 6 ตุลาคม พ.ศ. 2565 ส.ต.อ. ปญั ญา คาราบ ขับรถกระบะโตโยต้า วี โก้ สขี าวออกมาจากบ้านพัก และถึงศนู ย์พฒั นาเด็กเลก็ ตาบลอุทัยสวรรคเ์ วลา 12:45 น. จากน้นั ผู้ก่อเหตุใชป้ ืน ซกิ ซาวเออร์ พี350 และปนื ลูกซองท่ตี นไดเ้ ตรียมมายงิ เจา้ หน้าท่อี งค์การบริหารส่วนตาบลอุทัยสวรรค์ และ บุตรชายของเจ้าหนา้ ทร่ี ายดังกลา่ วทีอ่ ยู่ที่ทาการองค์การบริหารส่วนตาบลอทุ ยั สวรรค์ เสียชวี ติ รวม 2 ราย

รายงานการถอดบทเรียน เหตกุ ารณ์ “กราดยงิ หนองบวั ลาภู” หนา้ 4 ศนู ย์พัฒนาเด็กเล็กตาบลอุทัยสวรรค์ เวลาประมาณ 12.45 น. ผกู้ ่อเหตเุ ดนิ เขา้ ก่อเหตภุ ายในศูนย์ฯ โดยในขณะนน้ั เป็นชว่ งพักกลางวันและ เด็กกาลังนอนหลับอยภู่ ายใต้การดแู ลของครูพี่เลี้ยง 6 คน ผู้กอ่ เหตุใช้มีดฟนั ครูพีเ่ ล้ียงทเี่ ห็นเหตุการณ์และ พยายามปิดประตแู ต่ไมส่ าเรจ็ เสียชวี ิต ผู้กอ่ เหตใุ ชป้ ืนกราดยิงต่อภายในศูนย์ฯ สง่ ผลให้มีผู้เสยี ชีวิตในที่เกิดเหตุ รวม 24 ราย แบง่ ออกเป็นเด็กในศนู ย์ฯ 22 ราย ครูพี่เลย้ี งผูห้ ญิง 2 ราย หลังไดร้ ับรายงาน เจา้ หน้าที่ตารวจ ออกไลล่ ่าตามหาผู้ก่อเหตุ 3 หมู่บา้ น หลงั กอ่ เหตุท่ีศูนย์พัฒนาเด็กเล็กตาบลอทุ ยั สวรรค์ ผ้กู ่อเหตุเดนิ ทางกลับไปท่ีบ้านพกั ของตนอีกคร้งั ผู้ กอ่ เหตุถึงบา้ นหนองกุงศรซี งึ่ เปน็ ทางผา่ น ขับรถกระบะพุ่งชนรถจกั รยานยนต์และใช้ปืนยิงผู้สญั จรทางถนนซา้ ส่งผลใหม้ ผี ้เู สยี ชีวิตทันทีและทโ่ี รงพยาบาลรวม 7 ราย จากบา้ นหนองกงุ ศรี ทีบ่ ้านทา่ อุทัยเหนอื มผี ู้ถูกรถ กระบะของผ้กู ่อเหตุชนเสียชีวติ 1 ราย ผกู้ ่อเหตุขบั รถชนคนทหี่ ม่ทู ่ี 12 บ้านทา่ อุทยั เหนือเสียชีวติ อกี 1 ราย นอกจากนี้ ผเู้ หน็ เหตุการณ์ยงั เล่าวา่ ผกู้ อ่ เหตุใชม้ ีดฟันซ้าคนท่ยี งิ ปืนแลว้ กระสนุ ด้าน รวมทง้ั ขับรถถอยมา ทับผเู้ สียหาย ก่อนเข้ามาจอดรถในบ้านพักของตนซงึ่ อยภู่ ายในหมู่ 1 บา้ นท่าอทุ ยั ทีห่ ม่บู ้านแห่งน้ีเขายังสงั หารคนไป อีก 6 คน 3 คนเปน็ คนผา่ นทาง และอีก 3 คนมีบา้ นอยหู่ ่างจากบา้ นของเขาไมเ่ กิน 400 เมตร แต่ไมล่ งมือกบั เพ่อื นบา้ นคนหน่งึ ที่ทาอาชพี ขายสง่ น้าดม่ื สดุ ท้ายจุดไฟเผารถยนตท์ ี่ใชห้ ลบหนี ยงิ สังหารลูกเล้ียงและภรรยา รวมถงึ ตนเองจนถงึ แกค่ วามตาย ผเู้ สียชีวิต ยอดผเู้ สียชีวติ และบาดเจบ็ เสยี ชวี ิตแบ่งตามสถานที่ เดก็ ชาย เดก็ หญงิ ผูช้ าย ผู้หญิง รวม ศนู ย์พัฒนาเด็กเลก็ ฯ 19 3 – 2 24 ท่ที าการ อบต. อทุ ยั สวรรค์ 1 – 1– 2 บ้านทา่ อุทยั (บ้านผู้ก่อเหต)ุ 1 – 11 3 กลางบา้ นท่าอทุ ยั – – –1 1 บา้ นหนองกุงศรี – – 1– 1 ถนนบา้ นทา่ อทุ ยั – – –1 1 เสยี ชีวิตท่ีโรงพยาบาล – – 41 5 3 1 2 4 10 บาดเจบ็ ผู้บาดเจบ็ ถูกสง่ ตัวเข้ารกั ษาในโรงพยาบาลทั้งหมด 15 ราย ผู้เสยี ชีวิตท่โี รงพยาบาลนากลาง 3 ราย และเสียชวี ิตทโี่ รงพยาบาลหนองบัวลาภู 2 ราย

รายงานการถอดบทเรียน เหตกุ ารณ์ “กราดยงิ หนองบวั ลาภู” หนา้ 5 ผลสบื เน่ือง พลเอก ประวิตร วงษส์ ุวรรณ รองนายกรัฐมนตรี รับปากวา่ จะวางมาตรการปราบปรามยาเสพตดิ ให้ เข้มขน้ ยิ่งขึน้ และอา้ งวา่ รัฐบาลไดด้ าเนนิ การมาตลอดอยแู่ ล้ว แมว้ า่ จากการชันสูตรพลกิ ศพของผกู้ ่อเหตุจะไม่ พบสารเสพตดิ ในร่างกาย ภายใน 72 ชวั่ โมงนับตัง้ แต่ท่ีเริม่ การชันสตู ร ทงั้ นี้ ไม่ได้หมายความว่าการใชส้ ารเสพ ติดกอ่ นหนา้ นั้นจะไมส่ ่งผลต่อระบบการคดิ , สมอง และระบบประสาทของผูก้ ่อเหตุ ปลัดกระทรวงมหาดไทยส่งั ตรวจสอบคณุ สมบัตผิ ู้ขอใบอนุญาตใหม้ ีและใช้อาวธุ ปนื อยา่ งไรกต็ าม พลเอก อนุพงษ์ เผ่าจนิ ดา รฐั มนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย ระบวุ ่ามาตรการเพิ่มความปลอดภยั ของศนู ย์ เด็กเล็กทาได้ยาก พร้อมกบั ถามนกั ข่าวกลับวา่ จะใหค้ รูพกปนื หรือไม่ และช้วี ่าอยา่ มองเฉพาะประเด็นเรื่อง อาวุธปืน แต่ให้มองทป่ี ระเดน็ สุขภาพจิตของผู้ก่อเหตุ โดยระบวุ ่า \"เหตุการณ์ทเี่ กดิ ขึ้นครง้ั นผี้ มคิดวา่ เปน็ เรอ่ื งของจติ ใจภายใน คนทกี่ ่อเหตุเช่นนี้ เปน็ คนท่ีมีจิตใจภายใน ข้างในทผี่ ิดปกติ ซง่ึ ก็ต้องหามาตรการที่จะควบคุมให้ได้ ท่สี าคญั ลองคิดดวู า่ เหตกุ ารณ์ครั้งน้ีไม่ได้ใช้อาวธุ ปนื อย่างเดยี ว แต่มีการใช้มดี ด้วย แล้วอย่างน้ีจะต้องใหเ้ ราหา้ มใช้มดี ด้วยหรือ อยา่ ลืมวา่ ครงั้ นีเ้ ขาใชม้ ีดทาร้ายเดก็ ถ้าเรามองผลท่เี กิดขึ้นในขณะน้มี นั ไมใ่ ช่ไปดเู รือ่ งปืนเพยี งอย่างเดยี ว จะต้องดวู ่าทาไมคนถึงมีจิตใจขา้ งในอย่าง น้ีได้ สังคมเราจะต้องทาใหไ้ ม่มีคนเปน็ แบบน้ี เพราะเขาไม่รู้จักความมีเมตตาปราณี ไมร่ ู้ในเรอื่ งจิตใจของคน ซ่ึง เขาไม่มีสิทธจิ์ ะไปทารา้ ยใคร ผมคิดว่าน่าจะเปน็ พน้ื ฐานในตัวของผู้ท่ีกอ่ เหตุ\" ตอ่ มาประยทุ ธ์สั่งตงั้ คณะกรรมการอีกคณะหน่ึงเพื่อกาหนดมาตรการแกไ้ ขปัญหาปืนและยาเสพติด โดย กาหนดเปน็ วาระแห่งชาติ กฤษณพงค์มองวา่ สานักงานตารวจแห่งชาติควรมีการทบทวนนโยบายเรื่องการประเมินสุขภาพจิตของ เจา้ หนา้ ที่ และการพกพาอาวุธปนื ของบุคคลท่มี ีสภาพจิตใจไมป่ กติ รวมท้ังให้คนรอบข้างชว่ ยกันสังเกตอาการ ไปส่งใหก้ บั จติ แพทย์และนักจิตวิทยา ดา้ นรงั สิมันต์ โรม ส.ส. พรรคก้าวไกล เสนอข้อปฏิรปู ตารวจและกองทัพ 4 ข้อเพื่อป้องกันเหตใุ น อนาคต ไดแ้ ก่ การปราบปรามการซ้ือขายตาแหนง่ ทเ่ี ป็นตัวการชักนาให้เกิดธุรกจิ ผิดกฎหมาย มีกระบวนการ ชว่ ยเหลือและดแู ลเจ้าหน้าท่ชี ้ันผู้น้อย ลดตน้ ทุนของผู้ปฏิบตั หิ นา้ ที่เพ่ือป้องกันการซื้อขายปนื ไปเปน็ ของ ส่วนตัว และลดภารกจิ ทไ่ี มจ่ าเป็น เชน่ ตารวจรับใช้ และมีการติดตามหลังเจ้าหน้าทตี่ ้องออกจากราชการ

รายงานการถอดบทเรียน เหตุการณ์ “กราดยงิ หนองบัวลาภู” หนา้ 6 ปฏิกิริยา ➢ ในประเทศ 1. โรงพยาบาลหนองบวั ลาภปู ระกาศขอรับบริจาคโลหติ ซงึ่ มปี ระชาชนเดนิ ทางไปบรจิ าคโลหิตกัน เป็นจานวนมาก 2. พลเอก ประยุทธ์ จันทรโ์ อชา นายกรัฐมนตรี ขอให้มีการลดธงครึง่ เสาตามสถานท่ีราชการทว่ั ราชอาณาจกั รเป็นเวลา 1 วนั เปน็ กรณีพเิ ศษ เพื่อไว้อาลัยให้กับผูส้ ูญเสยี พรอ้ มท้งั กล่าวแสดงความเสยี ใจและ ส่งั การให้หนว่ ยงานทเ่ี กย่ี วข้องเขา้ ช่วยเหลอื ผู้บาดเจ็บ ส่ 3. พลเอก ประวติ ร วงษ์สวุ รรณ รองนายกรัฐมนตรี ไดส้ ่ังการไปยงั พลเอก ณรงค์พนั ธ์ จิตต์แกว้ แท้ ผู้บญั ชาการทหารบก เพื่อแสดงความห่วงใยและแสดงความเสียใจตอ่ ครอบครัวผู้เสียชีวติ ในเหตกุ ารณ์กราดยงิ พร้อมท้ังส่ังการให้ประกาศเชิญชวนกาลังพล ขา้ ราชการ และประชาชนในพื้นที่จังหวดั หนองบัวลาภูกับพ้ืนท่ี ใกลเ้ คยี งรว่ มกันบริจาคโลหิตเพือ่ ช่วยเหลอื ผ้ทู ่ีได้รบั บาดเจ็บจากเหตุการณ์ในคร้ังน้ี 4. นายชวน หลีกภัย ประธานรัฐสภา ได้ทราบขา่ วระบุวา่ \"ขอแสดงความเสยี ใจอย่างยงิ่ มายัง ครอบครวั ญาติพน่ี ้องของผเู้ สียชีวิตและบาดเจ็บ พ่ีน้องชาวหนองบวั ลาภทู ัง้ หมดขอส่งกาลงั ใจและความห่วงใย มายงั ทุก ๆ คน\" 5. นายชชั ชาติ สทิ ธิพันธ์ุ ผู้วา่ ราชการกรุงเทพมหานคร โพสต์ข้อความแสดงความเสยี ใจผ่าน เฟซบ๊กุ ส่วนตัวระบุว่า \"การสูญเสยี ลูกคอื โศกนาฏกรรมที่รุนแรงทส่ี ดุ ของพ่อแม่ ผมขอแสดงความเสยี ใจกับ ครอบครัวผู้สูญเสียและผู้ไดร้ ับบาดเจบ็ ทุกคน และขอเป็นกาลังใจให้พวกเราทุกคนผ่านพน้ ช่วงเวลาท่ีหดหู่ โหดร้ายนไ้ี ปได้ครับ\" 6. พระบาทสมเดจ็ พระวชริ เกล้าเจา้ อยู่หัวทรงรับผูเ้ สยี ชีวติ และผูบ้ าดเจ็บไวใ้ นพระบรมราชานุ เคราะหท์ ้ังหมด และโปรดเกล้าฯ ให้องคมนตรีเดินทางไปเยี่ยมครอบครวั ผู้บาดเจ็บ ณ โรงพยาบาลอดุ รธานี ตอ่ มาพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยูห่ ัวและสมเด็จพระนางเจา้ ฯ พระบรมราชินี เสดจ็ ฯ ทรงเย่ียมในวันท่ี 7 ตลุ าคม พ.ศ. 2565 พระองค์มพี ระราชดารสั ระหว่างการทรงเยย่ี มความตอนหนึ่งวา่ \"รสู้ กึ เสียใจเศรา้ สลดใจมาก ท่มี เี หตุการณแ์ บบนีเ้ กิดขนึ้ ช่วงเวลาแห่งความรสู้ กึ เศรา้ โศกเสยี ใจ ก็ไมท่ ราบจะอธิบายอยา่ งไรใหเ้ ข้าใจ กเ็ ป็น ความรูส้ กึ รว่ ม เปน็ เหตทุ ่ีไม่ดีเกดิ ข้นึ ถ้าเกดิ มีอะไรเดือดร้อนลาบากใหช้ ่วยเหลอื ใหด้ แู ล ขอแสดงความเสยี ใจ และคงไมม่ ีคาไหนมาแทนความเสียใจได้ ก็ขอใหก้ าลงั ใจพวกเราเข้มแขง็ เพื่อใหว้ ิญญาณน้อง ๆ เขาสบายใจ เรากจ็ ะทาพิธีการทาบญุ สวดมนต์ เพ่ืออุทิศสว่ นบุญกุศลให้กบั ผทู้ ่ีจากไป แลว้ กเ็ ป็นขวัญและกาลงั ใจให้ทุกคน เรากเ็ สียใจดว้ ยมาก เราจะต้องทายังไงตอนนี้ เราต้องทาอะไรให้ดีทีส่ ุด เปน็ กาลงั ใจให้ทุกคน\" 7. สมเด็จพระเจ้าลกู เธอ เจ้าฟ้าสิรวิ ณั ณวรี นารรี ตั นราชกญั ญา ทรงโปรดให้เชิญพวงมาลา พระราชทาน และช่อดอกกหุ ลาบสขี าว จานวน 26 ชอ่ ตามจานวนผ้เู สียชีวิต ไปวางท่ีบริเวณจุดเกดิ เหตุ 8. เจา้ พระคณุ สมเดจ็ พระอริยวงศาคตญาณ สมเดจ็ พระสงั ฆราช สกลมหาสังฆปริณายก ทรงปลง ธรรมสังเวช โปรดประทานผา้ ไตร และให้ไวยาวัจกรจดั กัปปิยภัณฑร์ ายละ 20,000 บาท ประทานแก่ครอบครวั ของผเู้ สยี ชีวติ และผู้บาดเจ็บ อนงึ่ มีพระบญั ชาโปรดให้วัดในพน้ื ที่อานวยความสะดวกในการจัดงานศพ และ

รายงานการถอดบทเรยี น เหตกุ ารณ์ “กราดยงิ หนองบัวลาภู” หน้า 7 การสงเคราะหผ์ ู้ได้รับผลกระทบ กับท้ังใหว้ ัดทุกวดั ทว่ั ราชอาณาจักร เจริญพระพุทธมนตเ์ ปน็ กรณีพิเศษหลงั การทาวัตรเยน็ ในวันท่ี 7 ตุลาคม พ.ศ. 2565 ตา่ งประเทศ พระประมขุ ผู้นาต่างประเทศ และองค์การระหวา่ งประเทศหลายแห่งแสดงความเสียพระราชหฤทยั และเสยี ใจต่อเหตกุ ารณ์ท่ีเกิดข้นึ • ลซิ ทรสั ส์ นายกรัฐมนตรีสหราชอาณาจกั ร ได้ทวตี ข้อความแสดงความเสยี ใจต่อเหตุการณ์ ดงั กล่าว โดยทางสหราชอาณาจักรจะอย่เู คียงขา้ งชาวไทยในช่วงเวลาอันเลวรา้ ยนี้ • แอนโทนี แอลบานีส นายกรฐั มนตรอี อสเตรเลยี ทวีตข้อความระบุ \"เป็นเรอ่ื งนา่ สลดท่ีไม่สามารถ เขา้ ใจได้ ชาวออสเตรเลียขอส่งความรักและความเสียใจ\" • กระทรวงการต่างประเทศตรุ กี สง่ สารแสดงความเสียใจอย่างสูงสุดในนามรฐั บาลตุรกี และให้ กาลังใจโดยแสดงจดุ ยนื ร่วมอยู่เคียงขา้ งกับชาวไทย • เจค ซลั ลแิ วน ทปี่ รึกษาความมัน่ คงแห่งชาติสหรฐั แถลงการณใ์ นนาม ทาเนียบขาว ระบุว่า \"เรา ขอประณามการใชค้ วามรุนแรงในครง้ั นี้ และพร้อมทจี่ ะส่งมอบความชว่ ยเหลอื แก่พนั ธมิตรท่ีคบคา้ กัน มายาวนานอย่างประเทศไทยในสิง่ ตา่ ง ๆ ท่ีพวกเขาต้องการ\" • โยชมิ าซะ ฮายาชิ รัฐมนตรวี า่ การกระทรวงการต่างประเทศญปี่ นุ่ ส่งขอ้ ความแสดงความเสยี ใจ อยา่ งสงู สดุ ในนามรฐั บาลญีป่ ุ่น และใหก้ าลังใจโดยแสดงจุดยนื รว่ มอยู่เคยี งข้างกับชาวไทย • ยอน ทอร์การ์ด เอกอัครราชทตู เดนมาร์กประจาประเทศไทยและกัมพชู า ทวีตข้อความแสดงความ เสียใจและกล่าววา่ เหตกุ ารณ์นี้ \"น่าโศกสลด • นาวาฟ อัลอะหม์ ดั อัลญาบริ อัศเศาะบาห์ เจา้ ผูค้ รองรฐั คเู วต มีพระราชสาส์นแสดงความเสยี พระ ราชหฤทยั อย่างสูงสดุ และพระราชทานพรให้ผไู้ ดร้ ับบาดเจ็บทกุ คนมีอาการดขี ้นึ โดยเรว็ • จสั ติน ทรโู ด นายกรัฐมนตรีแคนาดา ได้ทวีตข้อความแสดงความเสยี ใจตอ่ เหตุการณ์ดังกล่าวใน ฐานะพ่อ โดยประชาชนชาวแคนาดาจะอยู่เคียงข้างทุกทา่ น • ชคี ทามมิ บิน ฮาหมัด อัล ธานี เจ้าผ้คู รองรัฐกาตาร์ มพี ระราชสาสน์ แสดงความเสยี พระราช หฤทยั อยา่ งสูงสุด และพระราชทานพรใหผ้ ไู้ ด้รับบาดเจบ็ ทุกคนมีอาการดีขึ้นและหายเป็นปกติโดยเรว็ • แอมานุแอล มาครง ประธานาธบิ ดีฝรัง่ เศส แสดงความเสยี ใจตอ่ เหตุการณผ์ า่ นทางเฟซบุ๊กด้วย ขอ้ ความภาษาไทย ระบุว่า \"ภายหลงั โศกนาฏกรรมอนั โหดร้ายทเี่ กิดข้ึนภายในศนู ย์พฒั นาเด็กเล็กใน ประเทศไทย ผมขอแสดงความเสียใจต่อผเู้ สยี ชวี ติ ทั้ง 37 คน รวมถึงครอบครัวและบุคคลใกลช้ ิดของ ผู้เสยี ชวี ิต ผมขอร่วมแบง่ ปันความโศกเศรา้ กับประชาชนชาวไทยซึ่งเป็นมิตรของประเทศฝร่งั เศส\"[103] • ลี เซียนลุง นายกรัฐมนตรีสิงคโปร์ สง่ จดหมายแสดงความเสยี ใจโดยมีขอ้ ความระบุว่า รู้สึกตกใจ และเศร้าโศกใจหลงั ทราบขา่ ว ขอแสดงความเสียใจอย่างสุดซึง้ ต่อครอบครัวของผูเ้ สียชวี ติ และขอให้

รายงานการถอดบทเรยี น เหตกุ ารณ์ “กราดยงิ หนองบวั ลาภู” หนา้ 8 ผบู้ าดเจ็บทุกคนมีอาการดีขึ้นในเรว็ วนั ทั้งยงั ระบุวา่ เขาขอประณามเหตกุ ารณด์ ังกล่าว และชาว สงิ คโปร์ขอยนื เคยี งข้างประชาชนชาวไทยในชว่ งเวลาทย่ี ากลาบากเช่นน้ี • แอนโทนี บลิงเคน รฐั มนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศสหรฐั ไดท้ วตี ขอ้ ความแสดงความ เสียใจตอ่ เหตุการณท์ ่เี กดิ ขน้ึ โดยรฐั บาลสหรฐั จะอยเู่ คียงข้างประชาชนชาวไทย • แอนน์ ลินเด รฐั มนตรวี า่ การกระทรวงการตา่ งประเทศสวเี ดน ไดท้ วตี ข้อความวา่ \"ดฉิ นั รู้สกึ ตกใจ ท่ไี ด้ทราบถงึ เหตุการณ์กราดยิงท่ศี ูนย์พัฒนาเด็กเล็ก จงั หวัดหนองบวั ลาภู ในประเทศไทย ยังผลใหม้ ี ผเู้ สยี ชวี ติ รวมถงึ เด็ก ๆ จานวนมาก ดฉิ ันขอแสดงความเสยี ใจอยา่ งสุดซ้งึ แก่ผทู้ ่ีไดร้ บั ผลกระทบต่อ เหตุการณ์ท่ีน่าเศรา้ สลดเป็นอย่างยิ่งในคร้งั น้\"ี องค์การระหว่างประเทศ • กองทนุ เพื่อเดก็ แหง่ สหประชาชาติ ได้แถลงการณ์แสดงความเสียใจระบุ \"ศนู ย์พัฒนาเด็กเลก็ ควร เปน็ สถานทีป่ ลอดภัยสาหรับเดก็ ในการเรียนรู้ เล่น และเติบโตในชว่ งเวลาท่ีสาคัญท่ีสดุ ในชวี ติ ของพวก เขา\" • เตโวโดรส อดั ฮาโนม ผูอ้ านวยการใหญ่องค์การอนามยั โลก ได้ทวีตข้อความระบุ \"ข่าวสดุ สลดจาก ไทย ผมเศรา้ ใจมากต่อการเสียชวี ติ ผู้บริสุทธ์จานวนมาก ทีส่ ว่ นใหญ่เปน็ เดก็ ขอสง่ กาลงั ใจไปยัง ครอบครัวเหย่ือและคนไทยทุกคน • สตีเฟน ดจู าร์ริก โฆษกของอังตอนยี ู กแู ตรชึ เลขาธกิ ารสหประชาชาติ เผยว่า กแู ตรึชตกใจและ เศรา้ ใจพร้อมทั้งแสดงความเสียใจตอ่ ครอบครวั ของเหย่ือเคราะหร์ ้าย และขอใหผ้ ู้บาดเจ็บฟ้ืนตัวโดยเร็ว

บทท่ี 2 บทความทางวิชาการการถอดบทเรียน การกราดยิง ในการถอดบทเรยี นทางวิชาการได้แบง่ เน้ือหาในการถอดบทเรียนการกราดยงิ ตามรายละเอียดดังน้ี • เสวนาวชิ าการการถอดบทเรยี น เหตกุ ารณ์ “กราดยงิ หนองบัวลาภู” • เสวนาวิชาการการถอดบทเรยี น เหตกุ ราดยิงที่จังหวดั นครราชสีมา พ.ศ. 2563 • เสวนาวิชาการการถอดบทเรียน ตา่ งประเทศ เสวนาวิชาการการถอดบทเรยี น เหตกุ ารณ์ “กราดยงิ หนองบัวลาภู” นายสมชาย แสวงการ ประธานคณะกรรมาธิการสิทธมิ นษุ ยชน สิทธเิ สรีภาพและการคุ้มครองผู้บรโิ ภค วฒุ สิ ภา โพสต์ข้อความผ่านเฟซบุ๊ก กรณเี หตกุ ราดยิงท่ีศนู ย์พฒั นาเด็กเล็ก อบต.อทุ ยั สวรรค์ จ.หนองบัวลาภู วา่ ต้องถือเป็นภาวะสุ่มเสี่ยงอันตรายอยา่ งยิง่ ของสงั คมไทย ทีอ่ าจจะมคี วามรนุ แรงตามมาไดอ้ ีก เพราะอาจมี คนเช่นนีซ้ กุ ซ่อนอยู่ในมมุ มืด รอเตรยี มกระทาการเลียนแบบทีอ่ าจรนุ แรงขึ้นกวา่ เดิมอีก ปัญหาเร่อื งนจ้ี ึงต้อง รอบคอบมากและต้องแก้ไขจรงิ จงั และตรงจุด เพื่อหยุดความสูญเสียที่อาจเกดิ ตามมาในอนาคตให้ได้ ดังน้ันรัฐบาลและผมู้ หี น้าท่ีเกี่ยวขอ้ ง ควรเรง่ ตรวจสอบให้รอบด้านและกาหนดนโยบายและจัดทาแผน แก้ไขปัญหาน้ีอย่างจรงิ จงั ใน3ประเด็น ประกอบดว้ ย เหตกุ ราดยิงศูนยพ์ ัฒนาเดก็ ไทยเจอภาวะเสี่ยงเกดิ ความรุนแรงซา 3ปมปญั หาต้องเร่งแก้ \"ยาเสพตดิ - ฆ่าตวั ตาย - อาวุธปนื \" 1.ปญั หายาเสพติด การเสพมานานอาจทาลายสมองหรือสร้างภาวะอาการจติ เคียดแคน้ สังคมอย่าง รนุ แรงต้องสรปุ บทเรยี นและอาจต้องทบทวนนโยบายการแกไ้ ขปัญหายาเสพติดแบบยกเครอ่ื ง

รายงานการถอดบทเรียน เหตุการณ์ “กราดยิงหนองบวั ลาภู” หนา้ 10 2.ปญั หาฆา่ ตัวตายและการสังหารหมู่ องคก์ ารอนามยั โลก พบว่าโดยเฉลีย่ แลว้ การเสียชวี ติ จากการ ฆา่ ตัวตายแตล่ ะคร้งั มีผลกระทบต่อคนใกล้เคียงอย่างนอ้ ย 6 คน หากเหตกุ ารณเ์ กิดขน้ึ ในโรงเรยี นหรอื โรงงาน จะมีผลกระทบต่อคนไดเ้ ป็นจานวนรอ้ ยซง่ึ ไม่ไดเ้ ปน็ เรื่องไกลตวั เน่อื งจากความถ่ขี องปญั หามีมากขึน้ กว่าใน อดีต รวมทง้ั ระดับความเครียด ความกดดนั ท่สี งู ขน้ึ ของผูค้ นในสงั คม ในขณะทค่ี วามแข็งแรงของสุขภาพจิตท่ี ลดลง 3. ปัญหาการอนุญาตให้ประชาชนไทยท่ีมอี าวธุ ปืนไดง้ า่ ย จงึ มีอาวธุ ปนื ท่ีจดทะเบยี นในระบบกว่า 10ลา้ นกระบอก ยังไม่นบั รวมปืนเถ่ือนซึ่งอาจมีมากอีกหลายลา้ นกระบอกหากเทยี บเคยี งสดั ส่วนตอ่ ประชากร 67ล้านคน แล้ว เทา่ กบั 6:1 หรอื ทกุ ๆ6คนไทยจะมีอาวุธปนื 1กระบอก ดังน้ัน รฐั บาลควรทบทวนนโยบายเร่ือง หา้ มมีและใช้อาวธุ ปนื การซ้ือขายและการอนุญาตใหม้ ีอาวุธปนื กนั โดยง่ายต้องถกู พจิ ารณาทบทวนอยา่ ง จริงจัง นายองอาจ คล้ามไพบลู ย์ รองหัวหน้าพรรค ประธานคณะกรรมการยทุ ธศาสตร์ กทม. พรรคประชาธิปตั ย์ วนั ที่ 9 ตุลาคม 2565 เวลา 15.30 น. นายองอาจ คลา้ มไพบูลย์ รองหวั หนา้ พรรค ประธาน คณะกรรมการยุทธศาสตร์ กทม. พรรคประชาธิปัตย์ ไดเ้ ป็นประธานกล่าวเปิดการเสวนาพเิ ศษเรื่อง “ถอด บทเรียนกราดยงิ หนองบัวลาภู ... ร่วมหาทางออกดว้ ยกัน” ว่า จากเหตกุ ารณ์กราดยิงท่ีจังหวัดหนองบวั ลาภู นั้น ได้ก่อใหเ้ กดิ ความโศกเศร้า สะเทอื นใจกบั พ่ีนอ้ งประชาชนจานวนมาก พรอ้ มกบั เชื่อวา่ ทกุ คนทีไ่ ด้รบั ทราบ เหตุการณ์กจ็ ะมีความร้สู ึกคล้ายกัน อีกทงั้ เห็นว่าจะเป็นเหตกุ ารณห์ น่ึงที่สังคมไทยจะต้องรว่ มมอื ร่วมใจหา วิธีการแก้ไขปัญหาไมใ่ ห้เกิดเหตกุ ารณ์ลักษณะน้เี กิดขนึ้ อีกในบา้ นเมือง หรือในท่ีใดในโลกน้อี ีกต่อไป ดังนัน้ พวก เราจึงขอเปน็ ส่วนเลก็ ๆ ของสังคม ท่ีจะได้ชว่ ยกนั ถอดบทเรียนเพ่อื ร่วมหาทางออกรว่ มกัน ทั้งน้กี ารเสวนา พเิ ศษดงั กลา่ วดาเนินรายการโดย นางดรุณวรรณ ชาญพิพฒั นชยั รองโฆษกพรรคประชาธิปัตย์ และมี ผทู้ รงคณุ วฒุ ิ 4 ทา่ น มาร่วมกันถอดบทเรยี นและหาทางออก เริ่มจากพลตารวจตรี ดร.วิชัย สงั ข์ประไพ อดตี รองผบู้ ญั ชาการตารวจนครบาล ได้กล่าวถึง สถานการณ์ยาเสพตดิ ในประเทศไทย ที่ขณะนี้มีทั้งผเู้ สพ ผู้คา้ รวมไปถงึ ผูท้ ่ีเกีย่ วข้องกับเรื่องดังกล่าวสงู กวา่

รายงานการถอดบทเรียน เหตุการณ์ “กราดยิงหนองบัวลาภู” หน้า 11 3 ล้านคน ทงั้ ทป่ี ญั หาอาชญากรรมกวา่ 80% มีต้นเหตจุ ากยาเสพตดิ ถือเปน็ การทาให้ประเทศสญู เสียทง้ั บคุ ลากร และงบประมาณไปมากกวา่ แสนล้านบาท จึงอยากให้มกี ารถอดบทเรยี น และวิเคราะหเ์ หตุการณ์ ตอ่ ไป แม้ผู้ก่อเหตุจะเสียชวี ติ ไปแลว้ พร้อมกับไดเ้ สนอแนะว่าอยากใหท้ ุกหนว่ ยงาน มีกระบวนการรบั ฟัง ผู้ใตบ้ งั คบั บัญชา เพ่ือให้ผู้บงั คับบญั ชาได้ทราบปัญหาหรือลักษณะความเครียด และนาไปส่กู ารแก้ไข ป้องกัน ตอ่ ไปอยา่ งจริงจงั นางสาวศิริภา อนิ ทวเิ ชยี ร รองโฆษกพรรคประชาธปิ ตั ย์ ซ่ึงกาลงั ศึกษาปรญิ ญาเอก สาขาอาชญวิทยา ได้มองเหตุการณ์ดังกลา่ วผา่ นสามเหล่ยี มอาชญากรรมวา่ 1. เหยือ่ เปน็ เด็ก ผ้สู งู อายุ ครู ที่ไมม่ ีทกั ษะการป้องกันตัว 2. โอกาส ผู้ก่อเหตุ มีทกั ษะการใชอ้ าวธุ อีกทงั้ มอี าวธุ ในครอบครอง และเคยเก่ียวข้องกับสารเสพติด 3. สถานที่ เปน็ ศนู ยเ์ ด็กเล็ก ไม่มีการรักษาความปลอดภยั และกาลงั อยู่ในชว่ งพักผอ่ น ดังนั้นรัฐหามาตรการทบทวน พรอ้ มกบั เสนอให้มี การฝึกทกั ษะครูพ่ีเล้ยี ง หรือผดู้ ูแล ให้รจู้ ัก แนวทางปอ้ งกนั เหตุอนั ตรายทอ่ี าจเกดิ ขึ้น นอกจากนีย้ งั เสนอใหม้ ีการหามาตรการควบคุมการออกแบบอาคาร เพ่ือให้เกดิ ความปลอดภยั มชี ่องทางออกท่สี ังเกตได้ พร้อมกับเสนอทบทวนกฎหมายการถอื ครองอาวธุ และ จาเปน็ จะต้องมกี ารตรวจสุขภาพจติ ของผคู้ รอบครองอาวุธเปน็ ประจาด้วย นางสาววทนั ยา บุนนาค (มาดามเดยี ร)์ ได้กล่าวจากมุมมองของคนเปน็ แม่ ทีห่ ลังจากทราบ เหตกุ ารณ์ ได้รบั เสยี งสะท้อนจากกลุ่มคนที่มีลูกทุกคนจะพูดเปน็ เสยี งเดียวกันว่าคิดถึงลูก พรอ้ มกับได้สะทอ้ น การนาเสนอเหตุการณส์ ะเทือนขวญั ผ่านสอื่ ทม่ี ีลักษณะเป็นเหมือนเหรียญสองดา้ น เพราะแมจ้ ะเปน็ การ นาเสนอข้อเท็จจริง แต่ลักษณะการนาเสนอกเ็ ขา้ ข่ายเนื้อหารนุ แรง และจากการนาเสนอเนื้อหาดงั กลา่ ว บอ่ ยครงั้ ทาให้เสมือนเปน็ การหลอ่ หลอมให้สังคมอย่กู ับความรุนแรงซ้า ๆ ดังน้นั จึงอยากรณรงค์ใหส้ อ่ื มวลชน บริษัทประชาสมั พันธ์ต่าง ๆ ได้รว่ มกนั คิดหาทางช่วยกนั หาวิธกี ารลดทอนการนาเสนอเรื่องราวที่มงุ่ เน้น ปญั หาดรามา่ ต่าง ๆ หรือนาเสนอมุมของความวบิ ัติในชีวิตคน โดยหวงั ผลเพอ่ื ดงึ ความสนใจหรือเรียกยอดไลค์ แตใ่ ห้กลับมาคิดถึงสงิ่ ทีส่ งั คมควรไดร้ ับประโยชน์จากการนาเสนอเนือ้ หา ขณะท่ีประชาชนเองไมค่ วรเพิกเฉย หรือหวังเพียงแตใ่ หห้ น่วยงานรฐั ออกมาแกไ้ ขปญั หา เหตุการณ์ครั้งน้เี ปน็ เหมือนยอดภเู ขานา้ แขง็ ซง่ึ จะแก้ไข ไมไ่ ด้ ถา้ ไม่เรม่ิ ลงมือจริง เพยี งแต่เราขยบั สงั คมกจ็ ะเปล่ียน ทุกฝา่ ยต้องรว่ มมือรว่ มใจกัน ตงั้ แตก่ ารเลือกเสพ สื่อ ร่วมกันใส่ใจคนรอบขา้ ง สรา้ งสถาบนั ครอบครวั ให้แขง็ แรง

รายงานการถอดบทเรยี น เหตกุ ารณ์ “กราดยิงหนองบัวลาภู” หน้า 12 ดร.นพ.วรตม์ โชตพิ ทิ ยสนุ นท์ โฆษกกรมสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสขุ กล่าวเพมิ่ เติมว่า ในการเสพส่ือ ทัง้ หลาย นอกจากเน้ือหาแลว้ ยังกอ่ ให้เกิดสภาพอารมณท์ ีต่ ามมาดว้ ย ทัง้ จากผูด้ าเนินรายการ จากความเหน็ ในรายการ คอมเมน้ ทต์ า่ ง ๆ สง่ิ เหล่านค้ี วรจะต้องเสพเนื้อหาอยา่ งมีสติ พร้อมกบั ไดฝ้ ากวา่ บทเรียนท่ีถกู ถอด จากเหตุการณ์ จาเป็นจะต้องถูกนาไปปฏบิ ตั ิ และแน่นอนว่าการปฏิบตั ิย่อมยากกวา่ การถอดบทเรยี น นอกจากนข้ี อใหส้ งั คมได้ตระหนักรู้วา่ ในอีก 10 ปี ปญั หาสุขภาพจิตจะย่ิงมเี พม่ิ สูงข้ึน และจะกลายเปน็ ปัญหา ใหญ่ ดงั น้นั สังคมไทยต้องเปลี่ยนวิธคี ดิ การไปพบจิตแพทยไ์ มใ่ ช่เรอ่ื งน่าอาย แต่เป็นการเร่ิมแก้ปญั หาจากจุด เล็กๆ กอ่ นเป็นปญั หาใหญ่ ขอใหเ้ รามีจุดเริ่มตน้ ในการเปลี่ยนแปลงดา้ นสขุ ภาพจติ โดยเริ่มจากตวั เรา คน ใกลช้ ดิ คนรอบขา้ ง คนในชุมชน ขยายออกไปเรื่อย ๆ เพ่ือใหส้ งั คมเราเต็มไปดว้ ยบุคคลที่สนใจด้านสุขภาพจติ และสร้างความสุขได้อย่างแท้จรงิ นางดรณุ วรรณ ชาญพิพฒั นชยั รองโฆษกพรรคประชาธปิ ัตย์ ไดก้ ล่าวปิดทา้ ยว่า การเสวนาในวนั น้ี ต้องการใหเ้ กิดเปน็ สิ่งท่ีปรากฎไดใ้ นเชิงประจักษ์ และไม่ต้องการเหน็ เหตกุ ารณเ์ หล่านี้เกิดข้นึ กบั สังคมอีกต่อไป ทกุ คนต้องช่วยกัน เพราะในที่สดุ แลว้ เหยอ่ื รายต่อไปคือสงั คมไทยน่นั เอง รศ.ดร.สุณีย์ กลั ยะจิตร อาจารยห์ ลักสตู รอาชญาวิทยา และงานยตุ ิธรรม(หลกั สูตรนานาชาต)ิ ภาควิชาสังคมศาสตร์ คณะสังคมศาตร์และมนษุ ยศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล เหตุกราดยิงทเี่ กดิ ขึน้ ใน จ.หนองบวั ลาภู ในชว่ งบา่ ยวันที่ 6 ตุลาคมทีผ่ ่านมากลายเปน็ ขา่ วทสี่ รา้ ง ความสะเทือนใจให้กับคนไทยท้งั ประเทศ โดยเฉพาะคนทีเ่ ป็นพอ่ เป็นแม่ท่ีมีลูกในวัยใกล้ ๆ กัน เดก็ เหลา่ นี้คือ อนาคตของประเทศ ประชาชนผู้บริสทุ ธิ์อีกหลายคนที่ไม่ได้มสี ว่ นเกี่ยวข้องใด ๆ ก็พลอยตกเป็น “เหย่อื ร่วม” แบบไม่ทันไดต้ ้ังตวั ในทางอาชญาวทิ ยาเราจะมีการพดู ถงึ สาเหตุของผกู้ ระทาความผดิ และผูท้ ี่ตกเป็นเหย่อื ในทฤษฎีท่ี เกย่ี วข้องกับเหย่ือวทิ ยาพบวา่ “ผูก้ ระทาความผดิ มกั จะเลือกเหย่ือท่ีออ่ นแอกว่าเสมอ” เหยอ่ื ร่วมก็เปน็ ส่วน หน่ึงของผู้ท่ีอ่อนแอด้วย เพราะไมร่ ู้ถงึ สถานการณร์ ้ายที่จะเกิดข้ึน คนท่เี ปน็ “เหยือ่ ร่วม” จึงเปน็ คนที่

รายงานการถอดบทเรยี น เหตกุ ารณ์ “กราดยิงหนองบัวลาภู” หนา้ 13 “ผู้กระทาความผิด”มงุ่ หวังท่ีจะทาลายล้างโดยที่ไม่ได้คิดว่าคนเหลา่ นั้นคอื เหยอื่ ทางตรงของเขาเองหรอื ไม่ แต่ เหย่ือรว่ มจะเปน็ คนท่ีผูก้ ระทาเลอื กที่จะทาร้าย ระบายความร้สู ึก ด้วยการทาลายลา้ งโดยไมค่ านึงถงึ ความ เสยี หายที่จะเกิดขึ้นตามมา ผู้กอ่ เหตุในคร้งั นอ้ี ยู่ในคาดการณว์ า่ นา่ จะเขา้ ขา่ ยมีพฤติกรรมกระทาผดิ และมีพฤติกรรมเบ่ยี งเบน ตัว เขาเองกต็ กเปน็ เหยอื่ จากสิ่งที่เกิดขึน้ ในช่วงชวี ติ ทผี่ ่านมาของเขาดว้ ย เนอ่ื งจากมีประวัตเิ สพยาเสพตดิ มาตง้ั แต่ ยังเปน็ เยาวชน อย่างไรก็ตาม ผู้กอ่ เหตุมปี ระวัตขิ อ้ งเก่ียวกับยาเสพตดิ มาก่อน และทางานเป็นเจ้าหนา้ ทข่ี องรัฐซงึ่ ต้อง ทางานเกีย่ วกับคดี เชน่ คดยี าเสพติด หากจติ ใจไม่ม่ันคงพอ โอกาสทจ่ี ะกลบั มาใช้ยาเสพติดกเ็ กิดข้นึ ได้ไม่ยาก โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อสานกึ ผิดชอบชั่วดถี ูกทาลายลง เพราะยาเสพติดท่ีมีฤทธ์ทิ าลายสมอง การคดิ การ ตัดสนิ ใจ รวมถึงบุคลกิ ภาพตา่ ง ๆ เร่มิ เปล่ียนแปลงไป ประกอบกบั ความเปน็ เจ้าหนา้ ทีร่ ฐั ทาใหผ้ กู้ ่อเหตมุ ีอาวธุ ปืนส่วนตวั ไวใ้ นครอบครอง จึงทาให้เกิดโศกนาฏกรรมท่ีมีเหย่อื รว่ มมากถงึ 37 ราย คดกี ราดยงิ หลายคดใี นบ้านเราจะพบว่าผกู้ ่อเหตเุ ป็นทหารหรอื ตารวจ ซ่งึ เปน็ เจา้ หน้าที่รัฐ คนเหลา่ น้ี จงึ มอี าวธุ ปืนในครอบครองไม่ว่าจะเปน็ ปนื จากภาครฐั และการครอบครองปนื ส่วนตัว เม่อื มีปญั หา ทสี่ ง่ ผล กระทบตอ่ ความคิดหรือจติ ใจของเขา ปืนจึงกลายเป็นอาวุธสังหารผ้บู รสิ ทุ ธ์ทิ ีอ่ ยรู่ อบข้างไดอ้ ย่างงา่ ยดาย กฎหมายว่าดว้ ยอาวธุ ปนื ในประเทศไทย บ้านเรามพี ระราชบัญญตั ิอาวุธปนื เครื่องกระสุนปนื วัตถรุ ะเบดิ ดอกไมเ้ พลิง และสิ่งเทียมอาวธุ ปืน พทุ ธศกั ราช 2490 มีการปรับปรงุ แก้ไขมาเรื่อย ๆ โดยมีการแก้ไขลา่ สดุ ปี 2522 ในมาตรา 13 กาหนดบคุ คลซ่ึง เปน็ คนไร้ความสามารถ หรือเปน็ คนเสมอื นไรค้ วามสามารถ หรอื ปรากฏว่าเปน็ คนวกิ ลจริต หรือจติ ฟนั่ เฟอื นไม่ สมประกอบ ไม่สามารถขออนุญาตครอบครองอาวุธปืนได้ ประเดน็ คือ กฎหมายไม่ไดก้ าหนดไวอ้ ย่างละเอียด วา่ โรคอะไรทเ่ี กีย่ วข้องกับความวิกลจรติ เมือ่ เปรยี บเทยี บกับประเทศท่ีมกี ฎหมายควบคุมอาวุธปืนเข้างวด เช่น ประเทศเกาหลีใต้ ซึง่ จะกาหนดอยา่ งชดั เจนในกฎหมาย ไม่อนุญาตให้กลุ่มบคุ คลครอบครองและใชอ้ าวุธปนื ทุก ประเภท ดังนี้ บุคคลมคี วามบกพร่องทางจิตใจ บคุ คลทีเ่ ป็นโรคลมบ้าหมู โรคสมองเส่ือม โรคจติ เภท กลุ่มโรค จติ ทีม่ ีความผิดปกตดิ า้ นอารมณ์ โรคอารมณ์แปรปรวน (Bipolar affective disorder) โรคกลุ่มข้อบกพร่อง ทางจติ ทมี่ ีมาแต่กาเนิด (oligophrenia) โรคซึมเศร้า (Depressive disorder) หรอื โรคประจาตวั กลุ่มบุคคลท่ี ตดิ ยาเสพติด ได้แก่ กัญชา สารออกฤทธิ์ต่อประสาทหรือแอลกอฮอล์ ซึ่งกฎหมายของประเทศไทยไม่ได้กาหนด อยา่ งละเอยี ดใหช้ ัดเจนแบบประเทศเกาหลใี ต้ สาหรบั ผทู้ จ่ี ะครอบครองอาวธุ ปืนจะตอ้ งมีการขออนุญาต เกย่ี วกับอาวุธปนื มีการขออนุญาตอยู่ 2 ประเภท คือ 1. ขออนุญาตมแี ละใชอ้ าวุธปนื หรือการขอมีอาวุธปนื ไว้ในครอบครอง ต้องได้รับอนุญาตจากนาย ทะเบียน (กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย) โดยเม่ือไดร้ บั อนญุ าตให้มีและใช้แล้ว จะเรยี กเอกสาร ใบอนญุ าตว่า ใบ ป.4 ซงึ่ จะสามารถครอบครองอาวุธปืนกระบอกนน้ั ได้ตลอดโดยไม่ต้องมาต่อใบอนญุ าตแต่ อย่างใด (เรยี กวา่ ตลอดชีพ จนกวา่ เจ้าของปนื จะเสยี ชีวิต หรอื โอนขายไปให้แก่บคุ คลอ่ืน) 2.การขออนุญาตพาอาวุธปืน หรอื ท่เี รียกว่าใบอนญุ าตพกพาอาวธุ ปนื เรยี กเอกสารการอนุญาตนี้ วา่ ใบ ป.12 ซึง่ ตามกฎหมายบัญญัตวิ ่า มีสทิ ธิขอใบอนุญาตพาอาวธุ ปนื ได้ หากมีคุณสมบตั ิตามท่ีกฎหมาย

รายงานการถอดบทเรยี น เหตุการณ์ “กราดยงิ หนองบวั ลาภู” หน้า 14 กาหนด เชน่ มีความจาเปน็ ในการป้องกนั รักษาทรัพยส์ ิน ไม่เคยมปี ระวตั ิการกระทาความผดิ อาญาและถูก ลงโทษมาก่อน ฯลฯ โดยการพกพาอาวุธปนื ก็ต้องปฏิบตั ภิ ายใตเ้ ง่อื นไขที่กฎหมายกาหนด เชน่ ไม่พกพาไปโดย เปิดเผย ในทช่ี ุมชน และใบอนญุ าตพกพาอาวธุ ปืนน้ี มีอายุ 1 ปีเท่านน้ั หากหมดอายุ ก็ต้องขออนุญาตใหม่ (ซ่ึง ในปจั จุบัน ประชาชนทมี่ ีอาวุธปนื ไวใ้ นครอบครอง กแ็ ทบจะไม่มกี ารขออนญุ าตพกพา เน่ืองจากความยุ่งยาก ของกระบวนการอนุญาตและตรวจสอบ และอายุของใบอนุญาตกเ็ พยี ง 1 ปี) กรณีเจ้าหน้าท่ีทหาร ตารวจ ที่ปฏิบัตหิ นา้ ท่ีในการรักษาความสงบเรียบร้อยนน้ั จะมีอาวธุ ปืนประจา กายสาหรบั ใชใ้ นการปฏบิ ัตหิ น้าท่ี บางคนจะเปน็ อาวธุ ปนื ของทางราชการ แต่บางคนกจ็ ะใชอ้ าวุธปนื ท่ีเปน็ ของ สว่ นตวั โดยใช้สิทธสิ วัสดิการข้าราชการ สามารถซื้ออาวธุ ปนื ได้ในราคาสวสั ดิการ (ราคาปนื จะตา่ กวา่ ราคา ท้องตลาด) ซึง่ ต้องมใี บอนุญาตมีและใช้ (ป.4) เช่นเดียวกับอาวธุ ปนื ตามปกติ อยา่ งกรณีท่ีเกดิ ขึน้ ปนื ก็เป็นปนื ส่วนตวั ของผู้กระทาความผิด เมือ่ ถูกให้พ้นจากราชการผ้กู ระทาก็มีอาวธุ ปนื ไว้ในครอบครองโดยชอบดว้ ย กฎหมาย ดว้ ยการอนุญาตให้มแี ละใชต้ ง้ั แต่เมื่อคร้งั เป็นข้าราชการตารวจ การมอี าวุธปนื ไวใ้ นครอบครองของผู้ ก่อเหตุรายน้ี จงึ ไม่ใชเ่ ร่ืองท่ผี ิดแต่อยา่ งใด เพราะในการอนุญาตให้มแี ละใช้อาวุธปืนในตอนตน้ ว่า เมือ่ อนุญาต แล้ว ก็สามารถครอบครองอาวุธปนื น้ันได้ตลอดไป จนกว่าจะมีการโอนขายต่อไปให้บคุ คลอนื่ จงึ เป็นปจั จัย เสริมท่ีทาใหผ้ ้กู ่อเหตุที่มปี ระวัติการเสพยา สามารถมีอาวุธปนื ไวใ้ นครอบครองได้จนกระทั่งไปก่อเหตดุ ังกล่าว ในต่างประเทศ เช่น ประเทศออสเตรเลยี ในขณะท่ีครอบครองใบอนุญาตอาวธุ ปืนและพัวพนั การก่อ อาชญากรรมทม่ี ีความรุนแรงตามกฎหมายอาญาของประเทศออสเตรเลยี เช่น การก่อการร้าย การคา้ มนุษย์ ยาเสพติด จะถกู ยึดใบอนญุ าตทันทแี ละจะไม่ได้รับอนญุ าตให้ครอบครองอาวธุ ปนื อีกตลอดชีพ นอกจากน้ี กระบวนการคดั กรองผ้ทู ่ีขอมีอาวุธปนื และใช้อาวธุ ปืนจะมีกระบวนการท่เี ปน็ ขั้นตอน ได้แก่ การตรวจสอบ ประวตั ิบคุ คล ประวัติการก่ออาชญากรรม ตรวจสอบสุขภาพจติ เมือ่ ผา่ นขนั้ ตอนแรก จะตอ้ งไปฝึกการใช้อาวธุ ปนื โดยนับเปน็ รายชว่ั โมงในการฝกึ ยิงปนื ขั้นตอนน้ใี ช้ระยะเวลา 1-3 เดือน หรอื มากกวา่ มีการประเมนิ การใช้ อาวุธปืนอยา่ งเขม้ งวด และเมื่อไดร้ บั การอนุญาตมาแล้ว จะมกี ารต่ออายุใบอนุญาต ไม่มีการออกใบอนุญาต ตลอดชพี และในการต่อใบอนุญาตทุกครัง้ ต้องตรวจสุขภาพร่างกาย และสขุ ภาพจติ ใจ ซึ่งเป็นมาตรการ ตรวจสอบเพือ่ ความปลอดภัยในสังคม ในบา้ นเราการขออนญุ าตมีและใชอ้ าวุธปืน หรือใบ ป.4 จะสามารถครอบครองอาวุธปนื กระบอกนั้น ไดต้ ลอดโดยไม่ต้องมาต่อใบอนุญาต เรียกไดว้ ่าเปน็ การขออนุญาตมแี ละใชอ้ าวธุ ปืนตตลอดชีพ ซ่ึงไม่ต่างจาก การมใี บขบั ขีต่ ลอดชีพ หลายประเทศมคี วามเข้มงวด หากมีสภาพจิตใจไม่ปกติ เช่น เป็นไบโพลาร์ มีความ บกพร่องทางจติ แต่กาเนิด เป็นโรคซึมเศรา้ มภี าวะต่อต้านสังคม หรอื มีภาวะท่ีเกดิ จากการใชเ้ สพยาเสพติดก็จะ ไม่ได้รับอนุญาตให้มีและใช้อาวธุ ปืนอาวุธปืนได้ บา้ นเราจึงควรทบทวนกฎหมายนเี้ พ่ิมเติม ควรใหม้ ีการต่อ ใบอนุญาตกนั เป็นระยะ เชน่ เดียวกบั การต่อใบขบั ข่ี และต้องเข้มงวดกับทุกอาชีพ ไม่มีกรณยี กเว้น บทเรียนที่สังคมและภาครฐั ควรเรยี นรู้ หลงั เกดิ เหตุกราดยิงก่อนหน้าเหตุการณ์น้ี สงั คมเกิดความตื่นตระหนกและวางแผนแกไ้ ขกันในระยะ ส้ันเทา่ นัน้ ผคู้ นตืน่ ตัวกนั อย่เู พียงไม่นาน คดีกราดยิงในประเทศไทยคดนี ีไ้ ม่ใชค่ ดแี รก รัฐควรมีแนวปฏบิ ัตทิ ี่

รายงานการถอดบทเรียน เหตุการณ์ “กราดยิงหนองบวั ลาภู” หน้า 15 ชดั เจนไดแ้ ล้ว ประชาชนต้องมคี วามร้วู ่าจะหลบเล่ยี งหลกี เหตุการณล์ กั ษณะนีอ้ ย่างไร ที่ไมใ่ ชก่ ารวิ่งหนีแบบไม่ มีแบบแผนจนทาใหต้ วั เองกลายเป็นจุดสนใจแล้วถูกกราดยิง 1. การใชค้ วามรุนแรงไมไ่ ดเ้ ปน็ การแก้ไขปัญหาทกุ เร่ือง สถาบันครอบครวั คอื สถาบนั ที่สาคญั ทส่ี ดุ ในการหลอ่ หลอมคนคนหนึง่ ทุกปัญหาในบ้านเรา นกั อาชญาวทิ ยาจะมองเรื่องของครอบครัวเปน็ หลกั ก่อน รองลงมาคอื เราจะทาอยา่ งไรใหค้ นคนหนึง่ เปน็ คนดี ไมส่ รา้ งปญั หาให้กับสงั คม 2. ไมค่ วรคาดหวังว่าใครจะปกป้องเรา เราต้องปกป้องตัวเองร่วมด้วย การปอ้ งกนั การตกเปน็ เหยื่อ อาชญากรรม เราจะตกเปน็ เหยอ่ื อาชญากรรมได้งา่ ย ๆ หากไม่รู้จักระมดั ระวังตวั เอง ไม่ควรพาตัวเองไปอยใู่ น สถานที่ที่ไมป่ ลอดภัย ภาครัฐควรให้ความร้กู บั ประชาชน หรือกบั เด็กและเยาวชนอยา่ งสม่าเสมอ ผ่าน เทคโนโลยีการสอื่ สารท่ีเข้าถึงไดง้ ่ายและกระจายในทุกกลุ่ม เชน่ การใช้ YouTube, Facebook, IG, หรือ TikTok โดยสอดแทรกเน้ือหาสาระให้คนได้รู้จกั การปอ้ งกันตวั เองจากการตกเป็นเหย่อื การปอ้ งกันตวั เองในส ถาณการณ์รูปแบบต่าง ๆ 3. การออกนโยบายของภาครัฐเพือ่ ควบคุมการบังคับใชอ้ าวุธปนื ทเ่ี ป็นรูปธรรม และมีมาตรการท่ี เข้มขน้ ตรวจสอบได้ บ้านเรามีสถติ ขิ องการประกอบอาชญากรรมโดยใช้อาวธุ ปืนเกือบทกุ ประเภท ภาครฐั จาเป็นต้องปรับแก้ไขกฎหมายให้ทนั กับสงั คมทเ่ี ปลยี่ นแปลงไป เฝา้ ระวงั การขออนญุ าตมีและใช้อาวุธปืน ใบ ป.4 รวมทง้ั ใบอนญุ าตพกพาอาวธุ ปืน ใบ ป.12 ต้องมกี ารตรวจสอบรายละเอียด ประวตั ิของผู้ขออนญุ าต การ ตรวจสอบทางรา่ งกาย และจิตใจ การฝกึ ซ้อมการใช้อาวธุ ปืนอย่างถูกวิธี รวมถงึ การยิงปืนอย่างปลอดภัย และ การไดร้ บั ใบอนญุ าตใด ๆ ไม่ควรเป็นการใหต้ ลอดชพี หรือต้องมีการตรวจสอบตามระยะเวลาตามกฎหมาย กาหนด 4. ภาครฐั เร่งแก้ไขปัญหายาเสพติดทังระบบ การแก้ไขปัญหายาเสพติดควรเรง่ แก้ไขท้ังระบบ โดยเฉพาะอยา่ งยิ่งกระบวนการบาบัดฟืน้ ฟูผ้เู สพยาเสพติดซึง่ ยังอยู่ในชมุ ชนมกี ารตรวจหาหรือเอกซเรย์พื้นที่ เพือ่ ใหไ้ ดม้ าซ่ึงผ้ตู ดิ ยาและทาการบาบดั ยาเสพตดิ การดาเนินการเชงิ รกุ ในการบาบดั แกไ้ ข ซ่ึงเปน็ แนวนโยบาย ของผบู้ ัญชาการสานกั งานตารวจแหง่ ชาตแิ ละในปัจจบุ ันนเี้ ราคงเหน็ ภาพการสรา้ งชุมชนยง่ั ยนื ทีป่ ราศจากยา เสพตดิ เพิ่มมากยิ่งข้ึน อย่าสร้างทศั นะว่ายาเสพติดหรือผู้เสพยาาเปน็ เรื่องปกตขิ องสังคมไทย

รายงานการถอดบทเรียน เหตกุ ารณ์ “กราดยิงหนองบัวลาภู” หนา้ 16 จากข้อมลู การเสวนาถอดบทเรยี นทางจิตวิทยาเหตุกราดยิงฯ โดยคณะจิตวิทยา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ได้ ให้ข้อมูลถึงปัจจัยทท่ี าให้คนก่อเหตุอาชญากรรมไวว้ า่ ปัจจัยท่ที าให้คนก่อเหตุอาชญากรรม คือ 'มูลเหตจุ งู ใจ + โอกาส' ปจั จัยที่ทาให้คนก่อเหตุอาชญากรรม คือ 'มูลเหตุจงู ใจ + โอกาส' มูลเหตจุ ูงใจ คือ การตัดสนิ ใจของคน พฤติกรรมของคน สว่ นโอกาส คือ ช่วงจังหวะเวลา สถานที่ ท่ี ทาใหป้ ระกอบอาชญากรรมได้ เชน่ การเขา้ ถงึ อาวุธปืน การเข้าถึงสถานท่ี ส่วนมูลเหตขุ องคดนี ี สาเหตุมาจากเครียดอยากระบาย เก็บกด เคยี ดแค้นจากการถูกไล่ออกจาก ราชการ ประกอบกบั ท่ผี ่านมามีอาการหลอนยาจากการเสพยาบ้า, ยาไอซ์ ขณะท่ี โอกาส มาจากผ้กู ่อเหตุเป็น อดีตตารวจสามารถทีจ่ ะเข้าถึงปืนได้ง่าย สถานท่ีก่อเหตุก็สามารถเข้าถงึ ไดง้ ่าย เพราะลูกผู้กอ่ เหตุกเ็ รียนอยทู่ ี่ ศูนย์เด็กเล็กนี้ หากกล่าวถงึ ลักษณะของผกู้ ่อเหตุ ดร.นัทธี จิตสว่าง นักอาชญาวิทยา อดีตอธิบดีกรมราชทณั ฑ์ อธบิ ายไวว้ ่า ส่วนใหญ่ผู้ก่อเหตจุ ะมีลักษณะอยู่ 4 ประการไดแ้ ก่ 1. ถกู Discriminate จากเพ่ือน มีปัญหาด้านปฏิสัมพันธ์กบั คนรอบขา้ ง ไม่มที ี่ปรึกษา แนะนา ทางออกให้ จึงแก้ปัญหาดว้ ยตัวเอง อย่างเช่นกรณที ่โี คราชน้ี มีทหารคนอื่นท่โี ดนโกงเหมือนกนั ถูกกระทา แบบเดียวกัน และมีแนวคิดจะก่อเหตุเหมือนกัน แต่ได้ไปปรึกษาแม่ เมื่อมคี นปรึกษาจงึ ไมไ่ ด้กระทา 2. เป็นคนทถ่ี ูกกระทามาในวัยเด็ก เชน่ คนที่มีปัญหาครอบครัวแตกแยก ถูกกระทาจากพ่อเลย้ี ง แม่ เลีย้ ง ถูกกระทาจากในโรงเรียนหรือที่ทางาน ทาให้เกิดความรสู้ กึ โกรธเกลยี ด เชน่ ในอเมริกา เคยมเี หตเุ ด็ก อายุ 16 ไปกราดยิงเพื่อนในโรงเรียน และได้ให้เหตุผลวา่ เขาเกลยี ดโรงเรียน เกลียดวนั จันทร์เท่านั้น เพราะ เคยถูกปฏเิ สธ และรสู้ ึกว่าไม่ได้รบั ความเป็นธรรม รูส้ กึ กดดัน

รายงานการถอดบทเรยี น เหตกุ ารณ์ “กราดยิงหนองบวั ลาภู” หน้า 17 3. เปน็ ผู้ทนี่ ิยมหรือคลุกคลี เรยี นรูเ้ ก่ียวกับความรุนแรงมาโดยตลอด เชน่ เคยมีผู้ก่อเหตกุ ราดยิงที่ มีพฤติกรรมชอบฆ่าสัตว์ ยิงม้า ยิงสนุ ัข ชื่นชอบสะสมปืน บางรายมีการเขยี นเรยี งความท่ีแสดงถึงความคับ แค้นและการฆาตกรรม 4. มีการเรียนรศู้ ึกษาจากเหตกุ ารณ์ความรนุ แรงท่ผี า่ นมา (อย่างจริงจัง) มีการจดบันทึก และ วางแผนไว้ รศ.พ.ต.ท.ดร.กฤษณพงค์ พูตระกลู ผู้ช่วยอธกิ ารบดแี ละประธานกรรมการคณะอาชญาวิทยา มหาวิทยาลัยรังสิต ใหส้ ัมภาษณไ์ ทยพีบีเอสออนไลน์ เกีย่ วกับเหตกุ ารณ์กราดยิงที่ จ.หนองบวั ลาภู มีผู้เสยี ชวี ติ 37 คน ว่า ขอแสดงความเสียใจกบั ครอบครวั ผูส้ ญู เสยี ซึง่ ไมค่ ิดว่าจะเกิดเหตลุ กั ษณะน้ีข้นึ อีกในสงั คมไทย หลังจาก เหตุการณ์กราดยิงโคราช เม่ือปี 2563 ซง่ึ มีผู้เสียชีวติ 31 คน เหตกุ ารณ์นคี้ งไม่ใชเ่ หตุการณ์สดุ ทา้ ย ดังนนั้ ปฏเิ สธไมไ่ ดว้ า่ ถึงเวลาสงั คมไทยต้องถอดบทเรยี น โดนเฉพาะเร่อื งการครอบครองอาวุธปืน ปญั หายาเสพติด รวมทง้ั เรยี นรกู้ ารรับมือ หากมเี สียงปืนต้องเรียนรู้การเอาตัวรอด วงิ่ ซอ่ น สู้ จากการวเิ คราะหต์ ัวผู้ก่อเหตุ เคยเป็นอดตี ตารวจทถี่ ูกไล่ออกจากราชการ ทาให้เช่ยี วชาญใชอ้ าวธุ ปนื ประกอบกับมีการใช้สารเสพติด จนถูกดาเนินการทง้ั ทางวินัยและทางอาญา จากข่าวท่ีระบวุ า่ ใช้ตั้งแต่มธั ยม อาจทาให้มผี ลตอ่ ระบบสมองโดยตรง สง่ ผลตอ่ ความคิดและการ ตัดสนิ ใจ ในสว่ นนีส้ ามารถตรวจพิสจู น์จากเลือดของผู้กอ่ เหตุได้ ประกอบกบั ความเครียดจากการถูกไล่ออก จากงาน อาจทาให้เกดิ ความคับแคน้ ที่เหมือนระเบิดเวลา แต่ยังตอ้ งศกึ ษาและสบื สวนเชงิ ลึก วา่ อะไรท่เี ป็นตวั กระตุ้นทาให้เกดิ การคบั แคน้ ถึงขัน้ ก่อเหตุกบั ผู้อื่น ทไี่ ม่เกี่ยวขอ้ ง และในศูนย์เดก็ เล็กทีไ่ ม่เกย่ี วกับสายงาน จากข้อมูลทีม่ ีการรายงานจากสอื่ พบวา่ ผู้ก่อเหตุมีพฤติกรรมทีเ่ ป็นสญั ญาณ เชน่ ยิงปนื ขึ้นฟ้า กา้ วรา้ ว ไมเ่ คารพผูบ้ ังคบั บัญชา พวั พันยาเสพติด รวมทั้งมีปัญหาครอบครวั จดุ น้ีเปน็ สญั ญาณท่แี สดงถงึ ปูม หลงั ไดบ้ างสว่ น

รายงานการถอดบทเรียน เหตกุ ารณ์ “กราดยิงหนองบวั ลาภู” หนา้ 18 ความเครยี ดจากการถูกไลอ่ อกจากงาน เสพยาเสพติด แตอ่ ะไรที่เปน็ ตวั ระเบดิ ทาให้เขามากอ่ เหตุ รนุ แรงเช่นน้ี ต้องวเิ คราะหห์ าเหตุให้ชัดเจน การเลือกกอ่ เหตใุ นศนู ย์เด็กเล็ก รศ.พ.ต.ท.ดร.กฤษณพงค์ กล่าววา่ กรณีเด็กเป็นกล่มุ เปราะบาง โอกาสต่อส้ยู าก ประกอบการใช้สาร เสพติดร่วมด้วยก่อนก่อเหตุ และเปน็ สถานท่ีทีเ่ ขาเคยมารู้ทางหนีทีไล่ดี ส่วนการทีไ่ ม่เลือกกอ่ เหตุในสถานตี ารวจท่เี คยทางาน หรือหน่วยราชการ เพราะรูว้ า่ เจา้ หนา้ ทีก่ ็มีอาวุธ โอกาสถกู ตอบโตเ้ ป็นไปไดส้ ูง และเคสน้ีอาจจะไม่คิดถึงขน้ั ฆ่าตวั ตาย เพราะมีการเผารถตัวเอง โดยทวั่ ไปเพ่ือ ทาลายหลักฐานลายน้ิวมอื เลือด ข้อสังเกตเร่อื งการครอบครองอาวุธปืน รศ.พ.ต.ท.ดร.กฤษณพงค์ กลา่ วว่า จากนี้ไปควรตอ้ งสแกนคนทีค่ รอบครองอาวธุ ปนื โดยเฉพาะ ขา้ ราชการอาจตอ้ งมีการตรวจสขุ ภาพจติ ประวัตกิ ารก่ออาชญากรรม หมายความวา่ ต้องตรวจสุขภาพจติ กอ่ น ได้รบั ใบอนุญาตครอบครองอาวธุ ปืน สว่ นปนื ทใ่ี ชก้ ่อเหตเุ ปน็ ปืนส่วนตัว หลังจากออกจากราชการ แตเ่ ร่ืองการหาซอ้ื กระสนุ ปืนท่หี าซ้ือ ตงั้ แต่รับราชการหรือไม่ ควรตอ้ งทบทวนการจากัดการซ้ือกระสุนปืน จึงเป็นช่องว่างท่ีถูกนาไปใช้กอ่ เหตุ ซึ่งใน ญี่ปนุ่ การท่ีคนจะครอบครองและซ้อื กระสนุ ปืน จะมาซ้ือเพ่มิ ต้องนาปลอกท่ีใชแ้ ลว้ มาด้วย ถงึ จะได้กระสนุ ใหม่ ไป ส่วนความแตกตา่ งจากเหตุกราดยิงโคราช เหตกุ ารณ์ครั้งน้ันเปน็ ขา้ ราชการทหาร และใช้อาวธุ ปนื ราชการที่ชงิ มาจากคลงั อาวุธ ส่วนกรณหี นองบัวลาภู เปน็ อดีตข้าราชการตารวจ ความเหมือนกันคอื เปน็ ขา้ ราชการท่ีฝกึ ฝนการใชอ้ าวุธปนื แตค่ วามตา่ งคือเปน็ ขา้ ราชการทถ่ี ูกไลอ่ อกเพราะยาเสพติด ประเดน็ น้ีต้อง ถอดบทเรยี นเรื่องการครอบครองอาวธุ ปนื กระสนุ ปืน แบบถูกกฎหมาย และการไล่ออกจากราชการเพราะยา เสพตดิ แลว้ จบ ควรตอ้ งติดตามตอ่ ถอดบทเรียนเหตุกราดยงิ หนองบัวลาภู จากมุมมอง ‘นกั อาชญาวิทยา-นักจติ วิทยา-นักกฎหมาย’ ➢ สร้างกลไกป้องกันฉกุ เฉินในชมุ ชน ทุกคนต้องร่วมกนั ซึ่งเรื่องยาเสพติดและการปฏิบัติเพ่ือเอาตวั รอดจากสถานการณ์เชน่ น้ี รศ.นพ.สรุ ยิ เดว ทรปี าตี กุมาร แพทย์ผู้เชีย่ วชาญด้านเด็กและวยั รุ่น และผอ.ศูนย์คุณธรรม มีมุมมองคลา้ ยๆ กัน โดยมองว่า ยาเสพตดิ กาลัง โหมโรงเข้ามา แล้วทาให้ย่ิงแย่หนักเข้าไปอีก ซ่ึงบุคคลคนนั้นถา้ สุขภาพทางจิตไม่ดี แตไ่ ด้รับการเยียวยาดูแล เยียวยาทันที และอยู่ในกลไกเฝา้ ระวัง กรณที ่ีจะมีเหตุอะไรเกิดขึ้น วนั น้ันดแู ล้วมสี ญั ญาณทไ่ี มด่ ี จะนามาสู่ กลไกป้องกันฉุกเฉินทันที โดยกลไกป้องกันฉุกเฉินนนั้ ชุมชนแตล่ ะชุมชนต้องไปออกแบบกันเอง ให้เขา้ กบั ชุมชนตวั เอง เชน่ ผูน้ า ท้องถ่ินมีการกาหนดพื้นท่ี ทาแผนที่ในชมุ ชนของตนเอง ว่ามีพนื้ ทีใ่ ดเป็นพนื้ ที่เปราะบางอ่อนไหว อย่างหลัก สากลโลก คือ โรงเรียน สถาบันการศึกษาทุกแหง่ โรงพยาบาล สถานปฏบิ ัติธรรม และแหลง่ ชมุ ชนทมี่ ีคน

รายงานการถอดบทเรยี น เหตกุ ารณ์ “กราดยิงหนองบวั ลาภู” หน้า 19 รวมตัวอยู่เยอะ ล้วนเป็นจดุ เปราะบาง และเม่ือเป็นจุดเปราะบาง จะมีการสร้างระบบเฝ้าระวงั การตรวจอาวธุ หรือแม้กระท่ังการซ้อมแผนฉุกเฉนิ ซ่ึงต้องเป็นนโยบายทั่วประเทศ เพราะสมัยนี้ระบบอินเทอร์เน็ต เป็นสังคม ท่ไี ร้พรมแดน อย่างเหตุการณ์บางอย่างที่เกิดขึ้นในตา่ งประเทศและมนั อาจจะมาเกิดขน้ึ ที่ประเทศเราก็ได้ อย่างเร่ืองกราดยิงไม่เคยมมี าก่อน แต่กลบั มีเหตุการณท์ ี่เกิดขนึ้ ท่ีโคราชและต่อเนื่องมาถึงกรณีน้ี ซ่งึ กช็ ็อกโลก เปน็ เหตุการณท์ ่ีเศร้าสลด ดังน้ันตนเห็นว่า ควรต้องมีการซ้อมแผน วางแผนปฏิบตั ิการการเฝ้าระวังและการ หยุดเหตุการณ์ทันที ➢ อาชพี ท่มี คี วามเส่ียงสูงต้องมีระบบประเมนิ ความเครียด รศ.นพ.สรุ ิยเดว มองว่า เหตุกราดยิงที่เกิดขึ้นในชว่ ง 2-3 ปีหลงั ท่ีคนก่อเหตเุ ป็นทหาร ตารวจน้ัน ไม่ อยากใหไ้ ปเฉพาะเจาะจงกบั อาชพี เพราะเด๋ียวจะกลายเปน็ ว่าเรากาลงั เพ่งเล็งอะไรเปน็ พิเศษหรือไม่ แต่จะขอ ใช้คาว่าอาชีพทมี่ ีความเส่ียงสูง เราต้องยอมรับว่าวา่ อาชีพบางอาชีพอยู่ในความเส่ียงจริงและอยู่ในความเครยี ด จรงิ โดยอาชีพทมี่ ีความเสยี่ งสงู อาจจะต้องประเมินดูบุคลากรภายในแตล่ ะอาชีพจะว่ามีความเครยี ดสะสม ไหม สุขภาวะทางจิตเปน็ อย่างไร และอาจจะต้องมีหน่วยงานท่ีเปน็ ศนู ย์กลางตัง้ ภายในอาชพี นั้น ยกตวั อย่าง เชน่ กรณีตารวจ สานักงานตารวจแห่งชาติอาจจะมีศูนย์กลางหรืออาจจะมีเซนเตอร์ในการทจ่ี ะสามารถเขา้ สู่ กระบวนการดูแลสภาวะทางจติ ใจและน่าจะเปน็ นโยบายที่ครอบคลุมทั้งหมดแล้วสร้างระบบเฝ้าระวังด้วย อย่างไรก็ตาม กลไกการเฝ้าระวงั ที่ดที ่ีสดุ คือครอบครวั จะทาไดด้ ีกวา่ เพื่อนร่วมงานเพราะบางทีอยู่ในท่ีทางาน ก็มีความตึงเครยี ดกันทุกคน แตเ่ วลาที่กลับไปอยู่บา้ นกจ็ ะเห็นพฤติกรรมบางอย่าง เชน่ ก้าวรา้ วหรือไม่ หรือ สามารถดาเนินชีวิตอยู่ได้อย่างปกตดิ ีหรือไม่ หรือว่ามีอะไรทเี่ ป็นเหตุใหส้ งสัยหรือไม่ ซ่ึงกรณคี รอบครวั จะ กลายมาเป็นกรณีของการส่งเสริมและเฝ้าระวังสุขภาวะทางจติ และทุกอาชีพท่ีมีความเสี่ยง ควรจะสร้างกลไก พวกนี้ขึ้นมากับการเข้าถงึ บริการสุขภาวะทางจิตในการคดั กรองและรวมท้ังเฝ้าระวัง นอกจากน้ีอาจจะมแี บบประเมิน อย่างกรณีศูนยค์ ุณธรรมเองมีแบบประเมินความเครียด แบ่งเป็น สี เขยี ว เหลือง แดง เพื่อประเมินความเครยี ด โดยกลไกนี้นอกจากใช้ในที่ทางานแลว้ ให้เกิดขนึ้ ท่ีครอบครวั และ เปดิ เพ่ิมไปในระบบชมุ ชนดว้ ย ให้ชุมชนช่วยเปน็ หเู ป็นตา ใหเ้ ป็นหน้าท่ีของทุกคนในการทีจ่ ะไม่อยู่เฉย ถ้าเห็น ว่ามีคนที่มีพฤติกรรมความเส่ียงที่อยู่ในชุมชนของเรา และเขาไม่ไดเ้ ข้าสู่กระบวนการรักษาหรือไปคยุ แล้วเขา ไม่ได้สนใจด้วย น่าจะต้องบงั คับให้เข้าสู่การบาบัดเข้าสู่กระบวนการรักษาได้หรือไม่

รายงานการถอดบทเรียน เหตุการณ์ “กราดยงิ หนองบวั ลาภู” หนา้ 20 เสวนาวิชาการการถอดบทเรียน เหตุกราดยิงทีจ่ งั หวัดนครราชสีมา พ.ศ. 2563 จฬุ าลงกรณ์มหาวทิ ยาลัย ถอดบทเรยี นทางจิตวิทยา \"เหตุกราดยงิ : ท่มี า ทางแก้ และปอ้ งกนั โดยคณะจิตวิทยา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย รศ.ดร.สมโภชน์ เอยี่ มสุภาษิต นักจิตวทิ ยาการปรบั พฤติกรรม อดีตคณบดีคณะจติ วทิ ยา กล่าวว่า จากเหตุกราดยิงที่จ.นครราชสีมา กล่าวได้วา่ พฤตกิ รรมความรนุ แรงมีอยู่ในตวั ของทุกคน ทุกคนมโี อกาสจะ กระทาความรุนแรงได้ ไม่ว่าจะดว้ ยคาพดู หรอื การกระทารูปแบบต่าง ๆ กต็ าม เพียงแตว่ ่าจะแสดงออกมา เม่อื ไหร่ คนสว่ นมากยังควบคุมตัวเองได้ แต่ปัจจุบนั ก็ค่อนข้างเส่ียง เพราะเราอยู่ในสงั คมทไ่ี ฮเทคโนโลยี หรอื มี การใชเ้ ทคโนโลยสี ูง ทาใหท้ ุกอยา่ งรวดเรว็ ไปหมด จากอดีตท่เี คยฝกึ ให้พูด ให้ทาอะไรแบบคอ่ ยเปน็ คอ่ ยไป กลับกลายเป็นวา่ ตอ้ งทาอะไรใหเ้ รว็ กว่าเดิม โดยท่เี ราไมไ่ ด้คานงึ วา่ ถูกหรือผิด ไม่มีการไตรต่ รอง ยิง่ ตอนนี้สังคม เราไม่ไดส้ อนเด็กใหร้ จู้ กั ควบคุมตนเอง ทาใหเ้ ดก็ ควบคมุ ตนเองไมไ่ ด้ คนไทยมักเลย้ี งลูกใหส้ บายเกนิ ไป จนไม่ รจู้ ักกฏระเบยี บของสังคม คนทีม่ ีแนวโนม้ แสดงพฤตกิ รรมความรนุ แรง ก้าวรา้ ว มกั เป็นคนมองโลกในแง่ร้าย คิดวา่ ตัวเองถูก กระทา ชอบโทษคนอื่น โดยไมม่ องดูตวั เอง คิดแต่ว่าคนอ่นื ทารา้ ยตวั เอง โทษสังคมหมด แล้วก็มีบางคนทค่ี ิดว่า ตวั เองไมม่ ตี วั ตนในสังคม เลยพยายามจะทาให้ตัวเองมีตวั ตน ทาอย่างไรก็ได้ทีจ่ ะไดร้ ับความสนใจ หรอื คนทีไ่ ม่ มีใครอยขู่ า้ งๆ บางคนแยกตัวออกจากสังคม อย่างไรก็ตาม สงั คมเราปล่อยใหเ้ ดก็ เรียนเยอะ แทนท่ีจะพาทา กจิ กรรมรว่ มกันสนุกๆ กเ็ ลยทาให้เด็กบางคนเกดิ ปัญหาขนึ้ มาตอนท่ีเตบิ โต “กรณโี คราช จากการวิเคราะหค์ ดิ ว่าเปน็ กรณที ่ีวางแผน แตต่ ้ังใจหรอื ไม่เปน็ อกี เร่ือง เพราะเขา วางแผนเปน็ เสต็ป ๆ เขาวางแผนไวแ้ ล้ว ทุกข้นั ตอนแต่ไมไ่ ด้ทากระทนั หันเลย จนกระทงั่ เกดิ แรงกระตนุ้ จงึ ก่อ เหตุ คนแบบนี้มีเยอะในสังคมไทย แต่ข้นึ อยู่กบั ปัจจัยกระตุ้นของแต่ละบุคคล ฉะนัน้ ถา้ หากสอ่ื ให้ความสนใจ

รายงานการถอดบทเรียน เหตุการณ์ “กราดยิงหนองบวั ลาภู” หนา้ 21 ใหเ้ ขาเปน็ ฮโี ร่เมื่อไหร่ คนท่ีคิดว่าตวั เองไร้ตวั ตนในบ้านเรามีมาก วนั หนง่ึ จะกลายเป็นภัย อย่างนวิ ซีแลนด์ ไม่ เกดิ เหตกุ ารณล์ กั ษณะนี้ซ้า เพราะเขาไมใ่ หต้ ัวตนผู้กระทา คนท่จี ะทาก็รูส้ กึ ว่าทาแลว้ ก็ไม่มีตวั ตนก็เลยไม่ทา เราต้องหาทางปอ้ งกันไมใ่ หเ้ กิด เชน่ ปอ้ งกนั ไม่ให้เข้าถึงอาวุธ ไม่ใหเ้ กิดความขัดแยง้ ปัญหากจ็ ะไม่เกิดข้ึน ถึง เกิดก็อาจจะไมร่ ุนแรงถ้าป้องกันดี” ถ้าไม่อยากให้ส่งิ นีเ้ กิดข้ึนในสังคมไทย เราควรให้ความสาคัญเรอื่ งครอบครัวจริงจัง วา่ จะเลย้ี งลูก ดแู ล ลูกอยา่ งไรให้รูจ้ ักควบคมุ ตนเองได้ เราไม่มที างจัดการอยา่ งอืน่ ได้ เราควบคมุ ส่ือไม่ได้ ควบคมุ สภาพแวดล้อมได้ ยาก แตจ่ ะทาอย่างไรให้เด็กเรามีภูมคิ มุ้ กัน ไม่ต้องพ่ึงโรงเรยี น จุดเร่มิ ต้นต้องมาจากทีบ่ ้าน ควรทาตั้งแต่ตอนนี้ แล้วปัญหาในอนาคตจะลดลง ดร.นทั ธี จิตสวา่ ง นักอาชญาวทิ ยา อดีตอธบิ ดีกรมราชทัณฑ์ กล่าวว่า จากการศกึ ษาศาสตรด์ า้ น ต่างๆ ทัง้ จติ วิทยา มนุษยวทิ ยา อาชญาวิทยาแลว้ ปัญหาความรุนแรง ประสงค์ร้าย จะเกิดขน้ึ กต็ ่อเม่ือมี 2 ตวั แปรสาคัญคือ มลู เหตุจูงใจ และโอกาส ถงึ จะเกิดเหตคุ วามรนุ แรงขนึ้ ซ่งึ มูลเหตจุ งู ใจ คือจิตใจ ของคน พฤติกรรม ส่วนโอกาสคือ ช่วงจงั หวะเวลา สถานที่ การเข้าถงึ อาวุธ ฯลฯ ถ้าไม่มสี องตวั แปรนก้ี ็ไม่เกิด ในทางอาชญาวิทยา การก่อเหตคุ วามรนุ แรงแนวอาชญากรรมมหี ลายกรณี อาจจะเกดิ จากการ วางแผนมาก่อนหรืออาจจะเพราะอารมณช์ ั่ววูบท่ีมาจากการโกรธแค้น มอี ีกประเภทคอื การอาชญากรรม ตอ่ เนอื่ ง เช่นกรณีนายสมคิด พมุ่ พวง มาจากการวางแผนเพราะเขาเลือกกระทาเหย่ือ และทาในสถานทที่ ี่เลือก เอง อีกประเภทคอื อาชญากรรมตอ่ เน่ืองด้วยอารมณ์พาไป เชน่ ยงิ ปืนใส่คนแรกแล้ว คนต่อไปเริ่มยิงดว้ ย อารมณ์ สว่ นการกราดยงิ ส่วนใหญเ่ กือบทุกกรณีมีการวางแผนทัง้ น้นั เพราะการท่ีจะทาแบบน้ไี ด้ต้องอาศยั ปัจจัยหลายยา่ ง โดยกรณีโคราช ผู้กระทามีการโพสในเฟซบุค๊ ก่อนดว้ ย และหลายรายในสหรัฐอเมรกิ าท่ีได้ ศึกษามาก็พบว่ามีการโพสต์ เขยี นบนั ทกึ ไว้ก่อนทานองทวี่ ่าจะสร้างประวตั ิศาสตร์ให้คนจดจา ผศ.ดร.วชั ราภรณ์ บุญญศิริวัฒน์ นักจิตวิทยาสงั คม รองคณบดีคณะจติ วิทยา จุฬาฯ กล่าว สรุปถงึ มมุ มองการนาเสนอของส่ือว่า สื่อคอื ผมู้ ีอทิ ธิพลตอ่ การนาเสนอเรื่องราวอนั ดับตน้ ๆ และมีความเส่ยี งใกลเ้ คียง กับเจา้ หนา้ ที่ที่ทางาน จากบทเรียนคร้ังนีห้ ากไม่อยากใหเ้ กิดเหตกุ ารณ์ระบาดซ้าๆ เราไม่ควรให้ความสนใจกบั ผู้กระทา ไมน่ าเสนอปมของผู้กระทา หรือให้พน้ื ที่ขา่ วของเขามากเกินไป ยกตวั อยา่ งสหรัฐอเมรกิ า ทเ่ี กดิ ขึน้ บ่อยคร้งั มกี ารนาเสนอขา่ วท่ีเปน็ สถติ ิเทยี บกนั แต่ละครงั้ ๆ นน่ั อาจเป็นเหตุจูงใจให้คนอยากจะทาลายสถิตเิ ดมิ อันนต้ี ้องหลกี เลีย่ ง เราควรทาใหค้ นเหน็ วา่ สง่ิ ที่เขาทา เป็นสิ่งท่ีไม่ถูกต้องมากกวา่ ผศ.ดร.ณัฐสดุ า เตพ้ ันธ์ นักจติ วิทยาการปรกึ ษา หัวหน้าศูนย์สขุ ภาวะทางจิต กลา่ ววา่ กรณีนที้ าให้ หลายคนเริม่ เกิดความกลวั วิตกกังวลในการใช้ชวี ิตมากข้นึ ติดตามเหตุการณ์มากเกนิ ไป บางคนไม่กล้าออกไป เดนิ ห้างสรรพสนิ ค้า สงิ่ ท่ีควรทาคอื เราควรต้องตระหนักและยอมรบั อารมณท์ ี่เกิดขน้ึ ให้ได้ เม่ือไรทีเ่ รายอมรับ ไดแ้ ล้ว ก็ควรสอ่ื สารออกมาว่ารู้สกึ อยา่ งไรต่อเหตกุ ารณ์ และตนเองเป็นอย่างไร การได้พูดอารมณท์ ี่เรารู้สกึ ออกมาจะทาให้เราบรรเทาความเข้มของอารมณใ์ หเ้ จือจางลง ใหเ้ ราพูดกับคนทเี่ ราไวใ้ จ บางทเี หตกุ ารณ์นีท้ า ใหเ้ กดิ ความรสู้ ึกอน่ื ๆ อีกว่าโลกน่ากลวั ชีวิตหมดหวงั สงั คมไม่น่าอยู่ ให้คดิ ใหม่ว่ายังมีอะไรสาคัญในชีวิตของ เรา เราควรผนั เปลี่ยนให้กลายเปน็ พลังวา่ เรานแี่ หละท่ีจะทาการเปล่ียนแปลง สร้างสงั คมให้ดขี ึ้น

รายงานการถอดบทเรียน เหตุการณ์ “กราดยิงหนองบัวลาภู” หน้า 22 บทเรียน 30 ประการ : วนิ าทที เ่ี กดิ เหตกุ ราดยิง เราจะตน่ื จากฝันร้ายได้อยา่ งไร เหตกุ ราดยิงที่ห้าง Terminal 21 นครราชสีมา จนทาใหม้ ผี ูเ้ สียชีวิตมากถงึ 30 ราย บาดเจ็บอกี 58 คน กลายเป็นโศกนาฏกรรมคืนมาฆบชู า และพฤติการณ์ของ จ.ส.อ.จักรพันธ์ ถมมา ทหารชน้ั ประทวน วัย 32 ปี ประจากองพนั กระสุนท่ี 22 กองทัพภาคที่ 2 ก็จะหลอกหลอนสังคมไทยไปอีกนาน แตห่ ากจะตื่นจากฝนั รา้ ย สังคมไทยควรสบตาและทาความเข้าใจความจริงทีซ่ กุ ซ่อนอยหู่ ลงั พฤติการณ์ ของมอื ปืนอย่างไร อะไรคอื รากของความรุนแรงที่จู่ ๆ ก็ปะทขุ ึ้นเหนือปล่องภเู ขาไฟ สงั คมแบบไหนที่จะลด ปัจจัยเสยี่ งเหตุสะเทือนขวญั ได้ และเมื่อ ‘เด็ก’ คอื จดุ เปราะบางและอ่อนไหวท่สี ดุ ของสงั คม เราควรทาอย่างไร เพื่อใหบ้ าดแผลในใจหายบอบชา้ โดยเฉพาะเด็กทีป่ ระสบเหตดุ ังกลา่ ว สรปุ บทเรยี น 30 ประการ จากการคุยกบั พ.ต.อ.วิรุตม์ ศริ ิสวัสดิบตุ ร อดีตรองผู้บังคบั การจเรตารวจ เจ้าของหนงั สือ ‘วิกฤตติ ารวจและงานสอบสวน จดุ ดบั กระบวนการยุติธรรม’ในมุมอาชญาวทิ ยา, อาทติ ย์ ทอง อนิ ทร์ อาจารย์ประจาสาขาวิชารัฐศาสตร์ สุโขทยั ธรรมาธิราช ผ้ศู ึกษาภยั ก่อการร้ายในหลายทวปี สวมแว่น ความมน่ั คงมองเหตดุ งั กล่าว และ เมริษา ยอดมณฑป นกั จิตวทิ ยาเดก็ และครอบครวั เจ้าของเพจตามใจ นักจติ วทิ ยา เสนอทางออกในการเยยี วยาสงั คมทงั้ ระยะส้นั และระยะยาว มมุ มองอาชญาวทิ ยา ประการที่ 1 – พ.ต.อ.วริ ตุ ม์ ศิริสวสั ดิบุตร มองว่ากรณีดงั กลา่ วไม่ใช่เหตกุ ารณ์แรก เพียงแตร่ อบน้เี กดิ ความ เสียหายรุนแรงในวงกว้าง ประการท่ี 2 – เหตกุ ารณก์ ราดยิงที่โคราชเปน็ อาชญากรรมทมี่ พี น้ื ฐานคือความคบั แค้นใจต่อการถูกเอาเปรียบ ของผู้บงั คับบญั ชา หรือหน่วยงานทีต่ ัวเองสังกัด ไม่ใช่แค่เร่ืองของคนเสียสติท่กี ราดยงิ ผ้บู รสิ ุทธ์ิ แตก่ ารใชค้ าว่า ‘ทหารคล่ัง’ ในขา่ วทาใหข้ ้อเทจ็ จรงิ แวดลอ้ มถกู ลดทอน ประการที่ 3 – มือปนื เป็นทหารชนั้ ประทวน มรี ายงานจานวนมากระบุวา่ ข้าราชการชัน้ ผู้น้อยทก่ี ่อเหตลุ กั ษณะ ดงั กลา่ วคอื กล่มุ คนท่เี ข้าไม่ถึงกระบวนการยตุ ิธรรมเมื่อถูกเอาเปรยี บ ประการที่ 4 – ปกตทิ หารมีความเคารพผบู้ งั คบั บญั ชาเป็นทนุ เดิมอยู่แลว้ แตเ่ ม่ือผ้บู ังคบั บัญชากลายเป็นพ่อค้า ความเคารพนบั ถือกนั ย่อมลดลง ใหล้ องคิดวา่ เวลาคณุ ไปซื้อของ มีแต่คนขายทต่ี ้องพินอบพเิ ทา คนซอื้ แตเ่ หตขุ องความคับแค้นเป็นลักษณะการค้าขายเชิงอานาจดว้ ย ทาให้ความเคารพเดิม ย่อมผดิ หวังและกลายเป็นบ่อเกดิ ของการแกแ้ คน้ ประการที่ 5 – ธรรมชาติของคนที่คับแคน้ ใจและไม่มีอะไรจะเสีย มักสร้างความเสียหายให้เกดิ มากท่สี ดุ ประการที่ 6 – ตามกฎหมายแล้ว ถ้ามอื ปืนถูกจับกุมจะต้องรับโทษประหารชวี ิตหรืออาจจะติดคุกตลอดชวี ิต ส่ิงทเี่ กดิ ข้ึนสะท้อนวา่ มือปืนกระทาการโดยการไตร่ตรองไว้กอ่ นและพร้อมสละชีวิตตวั เอง ถ้าไม่ ยิงตวั ตายก็พร้อมถกู วิสามัญ

รายงานการถอดบทเรียน เหตุการณ์ “กราดยิงหนองบวั ลาภู” หนา้ 23 ประการที่ 7 – ความทเี่ ปน็ มืออาชีพดา้ นปนื บวกกับความคบั แค้นใจ ยิง่ ทาให้มือปืนพยายามทาให้เกดิ การ สญู เสียจนสาเร็จ ประการท่ี 8 – การปฏบิ ัติการท่มี ตี วั ประกันเสยี ชีวิตหรือตารวจเสยี ชีวติ จากการปฏบิ ตั ิหนา้ ท่ี ในทางหลักการ ถือว่าลม้ เหลว ประเดน็ คือหน่วยปฏิบัตกิ ารพเิ ศษในพ้ืนทม่ี ีอานาจตัดสินใจไดจ้ ริงแค่ไหน ถ้าเปน็ หนว่ ยงานท่มี อื อาชีพ เจา้ หนา้ ท่ปี ฏบิ ตั ิงานท่ีถูกฝกึ มายอ่ มมีอานาจตัดสินใจแก้ปัญหาไดด้ ีกวา่ ผู้บรหิ าร เปรียบเทียบกบั แพทย์คนหนง่ึ จะผา่ ตดั ฉุกเฉนิ ผอ.โรงพยาบาลไมต่ ้องมาสงั่ การว่าจะ ผา่ อยา่ งไร เพราะเป็นเรื่องของผูเ้ ช่ยี วชาญเฉพาะดา้ น ประการที่ 9 – ในประเทศเจริญแล้ว บทบาทของตารวจในการป้องกันอาชญากรรมจะมีมากกว่าการจับผู้ร้าย นคี่ ือความสาคัญของงานสบื สวนสอบสวนเพือ่ หาสาเหตุและหาวิธแี ก้ไขปญั หา จรงิ ๆ ไม่ควรมีฮี โรจ่ ากความปว่ ยไข้ของสงั คม แตป่ ระเทศไทยมักถนดั สรา้ งฮีโรห่ ลังเกิดอาชญากรรม แต่ในดา้ น กลับกนั บางทวี ัฒนธรรมฮโี ร่น่นั แหละทเี่ อื้อให้เกดิ การสร้างผูร้ า้ ยขนึ้ ประการที่ 10 – อาชญากรทุกคนเปน็ เหย่ือของสังคมด้วยไมท่ างใดก็ทางหนงึ่ เพราะอาชญากรรมเปน็ ภาพ สะท้อนความป่วยไขข้ องสงั คม เหตุการณ์ทีเ่ กิดขึน้ ไมไ่ ด้เป็นชัยชนะของใคร แตเ่ ป็นความพ่าย แพ้ของชาติ แว่นตาความมนั่ คง ประการท่ี 11 – อาทิตย์ ทองอนิ ทร์ มองเหตกุ ราดยิงในประเดน็ ว่าเป็นการก่อการร้ายหรือไมว่ า่ mass shooting น้ันเป็นกรยิ าในกลุ่มเดยี วกันกบั การวางระเบิด การลอบสังหาร ประการที่ 12 – การกราดยงิ เปน็ พฤติกรรมเลยี นแบบโดยธรรมชาติ เน่อื งจากสถิตเิ หตกุ ารณ์ลักษณะดังกล่าว มกั มีร่องรอยของหลกั ฐานท่ีเชื่อมโยงได้ว่ามือปนื เสพหรอื บริโภคข่าวเหตกุ ารณ์ท่เี คยเกิดข้ึน แบบเดยี วกนั มาก่อนการลอกเลยี นแบบมีสองมติ ิ 1) การลอกเลียนแบบในเชิงแรงบันดาลใจ 2) การเลยี นแบบเชงิ วธิ กี ารหรอื แบบแผนในการก่อเหตุ ประการท่ี 13 – ขอ้ เทจ็ จรงิ ของสงั คมทุกวนั น้คี ือไม่มีใครปกติ แตเ่ ราทุกคนลว้ นมีภาวะเบี่ยงเบนจากความปกติ เสมอ ไมว่ ่าจะเกดิ จากสภาวะของสงั คม ดว้ ยฮอรโ์ มนหรือระบบประสาททางสมองกต็ าม เปน็ ความม่ันคงทางด้านจิตวิญญาณ ซึ่งมิตินกี้ าลังเปน็ ภยั คุกคามทีม่ นษุ ย์ทกุ ทว่ั โลกกาลงั เผชญิ อยใู่ นศตวรรษปัจจุบัน เชน่ ความสิน้ หวงั ในความเป็นมนษุ ย์ ประการที่ 14 – กรณีกราดยิงโคราชเปน็ การบน่ั ทอนความมนั่ คงภายในของกองทัพโดยตวั มันเอง ประการท่ี 15 – เม่ือความม่นั คงของรฐั ถูกบ่นั ทอนดว้ ยตวั มันเอง คาถามคือจะปฏิรูปความมั่นคงอยา่ งไร ประการท่ี 16 – การแสวงหาคุณคา่ แห่งชาตอิ ันใหม่ (national value) ประการท่ี 17 – เงอ่ื นไขในการสร้าง national value ใหมไ่ ด้ เราต้องตงั้ คาถามกบั ระบอบกติกากฎเกณฑ์เดมิ ประการที่ 18 – เนอื่ งจากประชาธปิ ไตยเปดิ พนื้ ท่ีให้มนุษย์มีความหวงั ความฝัน แต่ละคนสามารถตอ่ สู้ดิ้นรน ประการท่ี 19 – ประชาธปิ ไตยในแง่วถิ ีชวี ิต เหมอื นตน้ ไม้ท่ีต้องใชเ้ วลานานกวา่ จะโต ประการท่ี 20 – แตถ่ า้ ทงั้ ระบอบและวถิ ชี วี ิตเป็นเผดจ็ การ เมอ่ื เกิดกรณีกราดยิง ส่งิ ทีจ่ ะเกดิ ขน้ึ คือการควบคุม

รายงานการถอดบทเรยี น เหตกุ ารณ์ “กราดยงิ หนองบวั ลาภู” หน้า 24 เยยี วยาบาดแผล ประการที่ 21 – เม่อื เกิดเหตุสะเทอื นขวัญแลว้ แนะนาการดแู ลเดก็ และครอบครวั วา่ ผปู้ กครองท่ีต้องรบั มือ เมอ่ื เจอสถานการณ์ดงั กล่าว และมีลูกทีอ่ ายุ 3 ปีข้ึนไป เด็กมักจะตงั้ คาถามว่าเกิดอะไรขึ้น สิง่ ที่ควรทาคือพยายามอธบิ ายเขา โดยไมจ่ าเปน็ ท่จี ะตอ้ งโกหก ประการที่ 22 – ผูป้ กครองและโรงเรียนควรสอนเด็กในเร่ืองของการเอาตัวรอด เช่น ว่งิ หลบ ซอ่ น ต้องบอก เด็กวา่ ถ้าเจอสถานการณ์แบบน้ี ไมว่ า่ อะไรจะเกิดข้ึนให้วง่ิ หนไี ปทางไหน หรือไปหลบในที่ท่ีมี กาบงั ทาให้คนท่ีจะทารา้ ยมองไมเ่ ห็นเรา ไปจนถึงสอนใหเ้ ด็กซ่อนตวั อย่างมิดชิดและอย่าส่ง เสยี ง ประการที่ 23 – ผปู้ กครองควรคยุ กบั เด็กในเชิงไม่วิจารณ์เรอื่ งทีเ่ กิดขน้ึ ว่าตัวผ้กู ่อเหตุไม่ดีอย่างไร แตเ่ ราสอน เขาไดว้ ่าสิง่ ทีผ่ ู้ก่อเหตุทา ทาใหเ้ ราร้สู ึกกลัวอย่างไร ไมต่ ้องไปวจิ ารณ์หรือตตี ราวา่ ผกู้ ่อเหตุ เลวรา้ ยอยา่ งไร ไมต่ ้องบอกว่าผู้ก่อเหตุสมควรถกู วิสามญั อย่างไร ไม่เช่นน้ันเดก็ จะสับสนว่า การแกป้ ัญหาควรแก้ดว้ ยความรนุ แรง ตาตอ่ ตาฟนั ตอ่ ฟันหรอื ไม่ ซึ่งจะทาใหว้ งจรดาเนนิ ต่อไป ประการท่ี 24 – แต่ละบา้ นท่ีมีเด็กอายไุ มถ่ งึ 12 ปี ควรงดเปดิ ดูขา่ วดงั กล่าวไปสกั ระยะ เพราะเราไม่สามารถ ควบคุมความรุนแรงท่ีปรากฏอยู่ในขา่ วได้ และถงึ แม้เด็กจะได้ยินมาจากเพ่ือนทโี่ รงเรียนแล้ว กลับมาคยุ กับทบี่ ้าน ผู้ปกครองสามารถคยุ กับเด็กไดโ้ ดยไม่ต้องไปวจิ ารณ์ใดๆ ประการที่ 25 – เด็ก ๆ ควรได้รับการสอนเรื่องการจดั การอารมณ์ที่เหมาะสม เราไมค่ วรไปหา้ มใครโกรธ หรอื ใชก้ ารข่มขู่ หรอื ใช้ความรนุ แรงเวลาอีกฝ่ายทาไมเ่ หมาะสม เพราะจะนาไปสกู่ ารเก็บกด ทางด้านอารมณ์ ซึ่งอาจจะระเบดิ ออกมาเมอื่ ไหรก่ ็ได้เช่นกัน เราสามารถสร้างกติกาให้เปน็ ตัวกาหนดวา่ โกรธไดน้ ะ ถ้าโกรธแลว้ ทาอะไรไดบ้ ้าง คณุ มสี ิทธไิ์ ปนง่ั ในมุมของคุณ หรือว่า อยากจะไปสดู อากาศแล้วค่อยมาคุยกนั ใหม่ การพดู คยุ ในระดับผบู้ งั คบั บัญชากับ ผู้ใต้บังคับบญั ชา หรอื วา่ นักเรียนกับครู ไม่ควรเปน็ ไปในลักษณะทใี่ ชก้ ารกดขี่ข่มเหง หรือใช้ ความกลวั ในการควบคุม ควรเป็นไปในลกั ษณะใหเ้ กยี รติแบบเพอ่ื นมนษุ ย์ซึ่งกันและกนั ประการท่ี 26 – ในกรณีท่เี ด็กมีอาการผวา รอ้ งไห้ ตวั สัน่ ในระยะส้ันท่บี ้านควรปดิ ส่อื ให้หมด และหยุดถาม เดก็ วา่ เปน็ อะไร หยุดถามถึงเหตกุ ารณ์ บางคนเข้าใจวา่ การใหเ้ ดก็ เลา่ ถึงเหตุการณ์จะเป็นการ ระบายออก แตไ่ ม่ใช่ หากเด็กอยากจะบอกอะไรเราฟัง เราฟงั ให้ได้มากท่สี ุด แต่อยา่ ไปตัดสิน ถ้าเดก็ ไม่เล่าแต่ร้องไห้ออกมา ใหเ้ ราก็อยู่ตรงน้ันใกลๆ้ ใช้วธิ กี อด ลูบหัวหรือสัมผสั แทน อาจจะอ่านนทิ านให้ฟัง ร้องเพลงเบาๆ แทน พาเด็กไปพกั ผอ่ นในพืน้ ท่ธี รรมชาตใิ ห้เยอะท่ีสุด ลดการอยใู่ นท่แี คบเพื่อไมใ่ ห้เด็กนึกถึงภาพในพืน้ ทีเ่ กดิ เหตุ ให้เดก็ ไดว้ ่งิ เลน่ ในทีป่ ลอดภยั ประการท่ี 27 – เดก็ ท่ีมอี าการหวาดผวา ผูป้ กครองห้ามจ่ายยาเอง อย่าไปซื้อยานอนหลบั มาใหเ้ ดก็ กินเอง ควรพาเด็กไปพบแพทย์ ประการที่ 28 – ตัวผู้ปกครองเองกต็ ้องดูใจตัวเองด้วยว่าไหวไหม บางคนเผชญิ เหตุการณ์ร้ายมา ย่อมมีผลต่อ

รายงานการถอดบทเรียน เหตกุ ารณ์ “กราดยงิ หนองบัวลาภู” หนา้ 25 ลกู โดยไม่รู้ตัว ครอบครวั ต้องเขา้ มาเสริมในการดแู ลซึ่งกันและกนั ถา้ ตวั เองไมไ่ หวแล้วไปดแู ล เดก็ อาจทาให้ย่งิ อาการแย่ลงทงั้ คู่ ประการท่ี 29 – ถา้ เดก็ ที่พบเหตกุ ารณร์ า้ ยไม่มีการร้องไหห้ รอื วา่ เงยี บปิดตัวเอง จะน่าเป็นกงั วลกว่าเด็กที่ ร้องไห้ออกมาหรือไดร้ ะบายออกทางอารมณ์ นา่ เป็นหว่ งน้อยกว่าเดก็ ท่ีทาตัวเขม้ แข็งหรือ เลอื กทจี่ ะก้มหน้า เงียบ โดยเฉพาะในเด็กวัยรนุ่ แนะนาให้ผ้ปู กครองดแู ลใกล้ชดิ หยุดถามใน เร่ืองทเ่ี กดิ ขึน้ และให้กาลังใจด้วยการแสดงให้เด็กเห็นวา่ จะอย่ใู กลๆ้ เขา ไม่จาเป็นตอ้ ง เค่ียวเข็ญให้เด็กพูดอะไร หรอื กระทั่งอาจจะพาไปพบจติ แพทยก์ ไ็ ด้ ประการที่ 30 – บทเรยี นสาหรับสื่อมวลชน ในการเสนอข่าวกรณีดงั กลา่ ว ส่ือสามารถเลือกจดั ลาดับ ความสาคญั ในการนาเสนอได้เมื่อเกดิ เหตกุ ารณ์ขึน้ ซ่งึ มบี ทเรียนจากตา่ งประเทศ เชน่ เหตุการณ์วางระเบิดในสถานีรถไฟใต้ดนิ กรงุ ลอนดอน ประเทศองั กฤษ ส่ือเลอื กรายงาน วธิ ีการเอาตวั รอดจากเหตกุ ารณ์ ใหค้ วามสาคัญกับเร่ืองของความปลอดภยั ก่อนการรายงาน พฤติกรรมของผ้กู ่อเหตุได้เหมือนการรายงานขา่ วนา้ ท่วม ส่ือสามารถเสนอวา่ ตรงไหนมศี ูนย์ ช่วยเหลือประชาชน และควรปฏิบัตติ ัวอย่างไรกอ่ นทจี่ ะรายงานวา่ นา้ ท่วมไปแล้วกหี่ ลงั ได้ ซง่ึ เป็นส่ิงทไี่ ม่ขัดกบั หลักเสรภี าพการรายงานข่าวของส่ือ เสวนาวิชาการการถอดบทเรียน ตา่ งประเทศ ➢ บทเรยี นเหตุกราดยิงในอเมริกา ทนายจากคดีกราดยิงท่โี รงเรียนชือ่ ดังในรฐั ฟลอรดิ าเห็นวา่ มอื ปืนควรไดร้ บั โทษประหารชีวติ เพ่อื เปน็ การป้องปรามไม่ให้คนก่อกลา้ ก่อเหตุ ขณะท่ี ผ้เู ชย่ี วชาญมองวา่ หากวิเคราะหร์ ายละเอียดการก่อเหตุตา่ ง ๆ ใหถ้ ่ถี ว้ นมากพอ ก็อาจชว่ ยหยุดการโจมตคี รงั้ ต่อไปไม่ให้เกิดข้ึนได้ ยกตัวอย่าง มือปืนจากเหตุกราดยิงทีพ่ ารค์ แลนด์ รฐั ฟลอรดิ า เขาใช้เวลาหลายเดอื นวางแผนกอ่ เหตโุ จมตี พฤติกรรมอย่างหนึ่งของเขา คอื ฟังเพลงเดยี วกนั ซ้าแล้วซ้าเล่าที่ชื่อวา่ \"Pumped up kicks\" โดย Foster the People ทานองทีไ่ พเราะและจงั หวะของเพลงท่ีโดนใจ ดูขดั แย้งกับเนื้อเพลงเก่ยี วกับวยั รุ่นท่ีถูกรังแกซึ่ง พยายามหาทางแก้แค้นดว้ ยการกราดยิงในโรงเรียนของเขา ขอ้ ความในบันทึกที่พบในโทรศพั ท์ เขาไดเ้ ขยี น บรรยายเหตุการณ์ที่เก่ียวกับแผนโจมตี โดยตดั พ้อว่าเขารู้สกึ \"ไมส่ บายใจ\" และกลา่ วว่าเขารสู้ ึกว่าชวี ติ ของเขา \"ไมย่ ุติธรรม\"“ทกุ อยา่ งและทุกคนมีความสุขยกเว้นฉัน” เขาเขียน เกดิ ในวนั วาเลนไทนป์ ี 2018 นิโคลสั ครูซ ได้เปิดฉากยิงทโ่ี รงเรียนมธั ยมมารจ์ อรี สโตนแมน ดกั ลาส ซงึ่ ครั้งหนึ่งเขาเคยเป็นนักเรยี นทนี่ ่ัน เหตุกราดยิงคร้ังนคี้ ร่าชวี ติ ผคู้ นไป 17 คน และบาดเจ็บอีก 17 คน เขาถูกจบั กุมหลังกอ่ เหตุ และมคี าตัดสนิ ออกมาว่าเขากระทาผดิ ในข้อหาฆาตกรรม 17 กระทง และพยายามฆ่า อีก 17 กระทง โดยคณะลกู ขุนบางคนเหน็ วา่ เขาควรไดร้ ับโทษประหารชวี ติ ขณะที่ทนายของเขาเหน็ ว่า เขาไม่ ควรได้รับโทษประหารชีวิตพร้อมอธิบายวา่ ชายหนุ่มคนน้ีตกอย่ใู นภาวะวิกฤติ โดยแมข่ องเขาเสียชวี ติ กอ่ นเกิด เหตกุ ราดยิง และควรได้รับการสนบั สนุนในภาวะจิตใจท่ีหดห่เู ชน่ นนั้

รายงานการถอดบทเรยี น เหตกุ ารณ์ “กราดยิงหนองบวั ลาภู” หน้า 26 หนทางนาสู่ความรนุ แรง มารค์ ฟอสเตอร์ นักรอ้ งนาของวงดนตรที ่ีมือปืนกราดยงิ ในพารค์ แลนด์ฟังซา้ ๆ เคยกล่าวไวว้ า่ เขา เขียนวา่ เพลง \"Pumped Up Kicks\" เพือ่ พยายามทาความเข้าใจความเช่ือมโยงระหวา่ งความเจ็บปว่ ยทางจติ ในวยั รุ่นท่ีเพม่ิ ขึ้นและความรุนแรงจากปืน “ผมกลวั ที่จะเห็นว่ารปู แบบจะไปทางไหน ถา้ เราไม่เร่มิ เปลี่ยนวธิ ีทเี่ ราเลีย้ งดูคนรุ่นต่อไป” เขาบอกกบั สานักข่าวซีเอน็ เอน็ ในปี 2012 และเขาบอกวา่ เขากาลังพจิ ารณาทจ่ี ะเลิกรอ้ งเพลงนช้ี ่วงห้าปี นับต้ังแต่การ สังหารหมทู่ ่ีพาร์คแลนด์ มีการยงิ กันมากกว่า 24 คร้ังในสหรฐั อเมรกิ า และผลที่ตามมากับความตกใจและความ เศร้าโศก คือ การโตเ้ ถียงกนั เกย่ี วกับกฎหมายการครอบครองปนื แตผ่ ูเ้ ช่ียวชาญกล่าววา่ ปจั จยั ทางจิตวทิ ยาและสังคมของการเกดิ เหตกุ ราดยิงจานวนมากกม็ ี ความสาคญั เชน่ เดยี วกนั พวกเขาถกู ถามว่าอะไรเปน็ แรงผลักดนั ใหม้ ีคนก่อเหตกุ ราดยิง“มเี ส้นทางทีจ่ ะนาไปสู่ ความรนุ แรงประเภทน้ี” เจมส์ เดนสลยี ์ นกั สงั คมวทิ ยาและผู้รว่ มกอ่ ตง้ั โครงการ “Violence Project” กลา่ ว โดยโครงการน้เี ป็นโครงการวิจัยท่ีไม่แสวงหาผลกาไรท่ีมุ่งเป้าไปท่ีการทาความเขา้ ใจเหตุกราดยิงหมู่ “Violence Project” ได้รวบรวมข้อมลู จากรายงานของตารวจ แถลงการณ์ออนไลน์ และการสัมภาษณผ์ ู้ท่ี ใกล้ชดิ กับมือปนื ที่สดุ ในการโจมตีกวา่ 180 คร้ัง ย้อนหลังไปถึงช่วงทศวรรษ 1960 โดยไดพ้ บเสน้ ทางท่ี คล้ายคลงึ กนั อยา่ งนา่ ขนลุกในหมู่คนเหลา่ นี้ ตง้ั แต่ความบอบช้าในวัยเดก็ ไปจนถงึ การท่เี คยก่อคดมี าก่อน ความปรารถนาทจี่ ะจบชวี ิตของ ผ้กู ระทา้ ความผิด และสดุ ทา้ ยคอื ความปรารถนาอันน่าเศรา้ ท่ีจะยุติชีวติ ของผูอ้ ืน่ นายเดนสลีย์กล่าวเสรมิ ว่า เหตผุ ลที่มือปนื ทเ่ี กือบส่วนใหญ่จะเป็นผู้ชาย มแี นวโนม้ ว่าเปน็ เพราะผูช้ าย มักชอบท่จี ะเปดิ เผยความรู้สกึ ของตน และแสดงความโกรธตอ่ ผู้อนื่ เราอาจมองว่าการกราดยงิ เปน็ \"ความตาย อยา่ งสน้ิ หวงั \" ซงึ่ เป็นคาท่ีนักสงั คมวิทยามักใช้เพื่ออธิบายการฆา่ ตวั ตายและการใชย้ าเกนิ ขนาด เขาไม่เชอ่ื วา่ เป็นเร่ืองบงั เอิญ แต่เปน็ ผลของสงั คมท่ีมันงา่ ยเกินไปทจ่ี ะหลุดพ้นจากรอยรา้ ว และความรู้สึกส้ินหวังและโดด เด่ยี วเหลา่ นสี้ ามารถเกดิ ขึ้นได้อย่างง่ายดายทางโลกออนไลน์ จากการศึกษากรณีของตา่ งประเทศเรื่องมูลเหตุจูงใจ มีนกั วชิ าการหลายทา่ นได้อธบิ ายเร่อื งกราดยิง เอาไว้โดยสว่ นใหญเ่ ปน็ เหตกุ ารณท์ ่เี กิดข้ึนใน สหรฐั อเมริกา ฝร่ังเศส รัสเซีย ฯลฯ ลักษณะของผทู้ าความผดิ มัก มีปจั จัยมาจาก 4-5 ประการ คอื 1. ส่วนใหญ่เปน็ คนเก็บตวั โดดเดีย่ ว ไม่สงุ สิงกบั ใคร ไม่มเี พ่ือน เกบ็ กด ยกตัวอยา่ งสหรฐั อเมริกาใน 10 ปี เกดิ เหตุการณ์กราดยงิ ไปแลว้ 200 ครง้ั ประมาณปลี ะ 20 กว่าคร้ัง คนทามักจะมีลักษณะน้ี อยคู่ นเดยี ว เวลามปี ัญหามักจะไม่มีคนให้คาปรกึ ษา 2. เปน็ ผู้ถกู กระทามาจากวัยเด็ก เช่น ครอบครวั แตกแยก พ่อแม่ เสยี ชวี ติ โดนพ่อเล้ยี ง แม่เลี้ยงทา ร้าย หรือถูกกระทาจากโรงเรียน สถานที่ทางาน ทาให้เกลียดสถานทที่ างาน เกลียดโรงเรยี น 3. เป็นผนู้ ิยมความรุนแรงหรือคลุกคลกี บั ความรนุ แรงมาตลอด เชน่ ฆา่ สตั ว์ เพราะสตั ว์ไม่ไดด้ ่งั ใจ 4. นยิ มหรอื ศึกษาเกี่ยวกบั ปนื ชอบยงิ ปนื เชน่ บางรายพอ่ ซ้ือปนื ให้ต้งั แต่ 16 ปี เปน็ ของขวญั วันเกิด

รายงานการถอดบทเรียน เหตุการณ์ “กราดยิงหนองบวั ลาภู” หนา้ 27 5. มกี ารรบั ร้หู รอื เรียนรจู้ ากเหตกุ ารณค์ วามรุนแรง เช่น กราดยงิ ในคอนเสิรต์ ในเมืองหน่ึง สหรัฐอเมรกิ า ซงึ่ ทั้งหมดนี้ไม่ได้เกดิ ข้นึ จากปัจจยั เดียว แตอ่ าจมาจากหลายปจั จัยรวมๆ กัน ในประเทศไทย อตั ราการเสียชีวติ จากปืนถือเป็นอันดบั ต้นๆ ของโลก เพราะเป็นประเทศเขา้ ถงึ ปนื งา่ ย แม้แตข่ บั รถบนท้อง ถนนไม่พอใจกันกใ็ ช้ปนื ยงิ หรือวัยร่นุ ทะเลาะกันกใ็ ชป้ นื ยงิ ขณะที่ญ่ีปุ่น ไต้หวนั เข้าถงึ ปืนยากกวา่ เรา แตเ่ หตุ กราดยงิ ถือเปน็ คร้ังแรก \"ซง่ึ โดยสรุปแล้ว สาเหตขุ องความรุนแรงกเ็ ป็นเรื่องเหตจุ งู ใจ โอกาส ทจ่ี ะนาไปสู่ความผดิ ส่งิ ทเี่ ราควร แก้ต่อไปน้คี ือ ควบคุมโอกาส ตัดมลู เหตุจูงใจ ขณะน้ีไทยเราเร่มิ รณรงค์ครอบครองอาวุธปืนบ้างแล้ว แต่ต้องคุย กบั กลุ่มบริษัทปนื สนามยงิ ปืนต่าง ๆ อกี ครง้ั ว่าจะร่วมกันอยา่ งไร ต้องอาศัยพลงั คนช่วยเรียกรอ้ งเรื่องการ ครอบครองอาวธุ ปืนดว้ ย เพราะบางกลุ่มเขา้ ถึงไม่ได้กผ็ ลิตเองได้ สิง่ ทส่ี าคญั อกี อย่างคอื สงั คมควรเปิดโอกาส ใหค้ นมีความเท่าเทียมกนั ไม่ทาใหใ้ ครรูส้ กึ โดนเอาเปรียบ\" James L. Knoll IV และ George D. Annas ซ่ึงได้อธิบายไว้วา่ ความเชอ่ื มโยงระหว่างการกราด ยงิ และอาการเจ็บปว่ ยทางจติ “มีเพยี ง 3% ที่ผู้ป่วยทางจิตมีประวตั ิก่ออาชญากรรมรนุ แรง และมี 1% ทใ่ี ช้ อาวุธปืน ซงึ่ ส่วนใหญ่ของผูป้ ่วยทางจิตทใ่ี ช้อาวธุ ปนื คือการใชเ้ พื่อจบชวี ิตตวั เอง” Amy Barnhorst ในนติ ยสาร Psychology Today ได้เขียนไวว้ ่า ผู้กอ่ เหตุใช้ปืนกราดยิง ไม่ไดก้ ่อเหตุจาก อาการปว่ ยทางจิต หรือไดย้ ินเสยี งและเห็นภาพหลอนในหัว แต่เกิดข้ึนเพราะถูกกระตนุ้ จากความเกลยี ดชงั ศนู ยค์ วบคมุ และป้องกันโรคในสหรฐั (Centers for Disease Control and Prevention: CDC) ที่อธิบายไวว้ ่า ผู้ป่วยทางจิตมีแนวโน้มทารา้ ยตัวเองมากกวา่ ทาร้ายผู้อน่ื เนื่องจากสถติ กิ ารตายดว้ ยปนื ถึง 2 ใน 3 เปน็ การจบชวี ติ ตัวเอง ดร.สุชัชวีร์ สุวรรณสวัสดิ์ หรือ ดร.เอ้ อดีตอธกิ ารบดีสถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณ ทหารลาดกระบังถอดบทเรียน 5 ข้อ อเมริกา รบั มือเหตุการณ์กราดยิงในโรงเรียน อย่างไร 1. ตังศูนย์โรงเรียนปลอดภัยแห่งชาติ 2. ตรวจอาวุธในสถานศึกษา 3. ออกแบบโรงเรียนป้องกันผบู้ ุกรุก 4. พัฒนาเทคโนโลยีปลอดภัย 5. และเพิ่มนักจิตบาบัด อเมริกาประสบเหตุการณ์กราดยิงในโรงเรียน และในมหาวิทยาลัย มากท่ีสุดในโลก เกิดเป็นกระแส วิพากษ์วิจารณ์รุนแรง สร้างความกดดันทางการเมือง จนเกิดนโยบาย และวิธีการป้องกันวิธีการใหม่ หลายวิธี น่าเรียนรู้ บทเรียนของอเมริกา ได้ดาเนินการ 5 ข้อ เพื่อป้องกันการกราดยิง ดังนี้ 1. ตัง \"ศูนย์โรงเรียนปลอดภัยแห่งชาติ\" มีหน้าที่ ให้คาแนะนา ประเมิน ระดมความคิดเห็น และ ทางานวิจัยเพื่อนาเสนอวิธีการจัดการ รวมท้ังนาเสนอเทคโนโลยีเพื่อทาให้โรงเรยี นปลอดภัย ที่น่าสนใจมาก

รายงานการถอดบทเรยี น เหตกุ ารณ์ “กราดยงิ หนองบวั ลาภู” หน้า 28 คือ ศูนย์แห่งน้ีมีฐานข้อมูลความเสี่ยงและบุคคลอันตรายทั้งอเมริกา รวมทั้งแจ้งเหตุไปยังสถานศึกษาท่ัว ประเทศ พร้อมประสานหน่วยงานความมั่นคงมและทุกหน่วยงาน ท้ังระดับท้องถิ่น และระดับชาติ เรียกได้ว่า คือมาตรการการป้องกัน \"ครบวงจร\" และได้รับงบประมาณสนับสนุนจากรัฐบาลกลางต่อเน่ือง 2. ตรวจอาวุธในสถานศึกษา \"เข้มงวดท่ีสุด โทษรุนแรง\" แม้ว่าผู้ก่อเหตุ เป็นได้ท้ัง \"คนใน\" และ \"คนนอก\" แต่คนในอาจน่ากลวั ที่สุด เช่น เหตุกราดยิงในมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีแห่งรฐั เวอร์จิเนีย ผู้ก่อเหตุ เป็นนักศึกษาปริญญาตรีของที่นั่นเอง และมีกรณีเด็กนักเรียนยิงเพื่อนหลายคร้ังในโรงเรียนอเมริกัน อเมริกาเป็นประเทศที่ซ้ืออาวุธปืนอย่างเสรีในหลายรัฐ โดยเฉพาะทางใต้ และแตะต้องเรื่องน้ีไม่ได้เลย เขาถือ เป็นสิทธิพ้ืนฐานในการป้องกันตนเอง แต่การมีอาวุธในโรงเรียน เขาก็ \"ยอมไม่ได้\" เช่นกัน หลายรฐั ออก กฏหมายเขตควบคุมอาวุธเข้มงวดท่ีสุด ห้ามอาวุธในโรงเรยี นและในมหาวิทยาลัย ตรวจละเอียด โทษรุนแรง ป้องปรามเต็มท่ี เพื่อการันตี \"โรงเรียนต้องปลอดอาวุธ\" ลดความเสี่ยงได้มาก 3. ออกแบบโรงเรียน \"เนน้ การป้องกันผู้บุกรุก และการหนีภัย\" รัฐบาลกลางอเมริการะดม สถาปนิกชั้นนา เสนอแบบให้โรงเรียนทุกแห่ง เพื่อป้องกันอันตรายจาก \"ผู้บุกรุก\" เข้ามากราดยิงเด็ก เช่น ห้องเรียนต้องอยู่ด้านใน ประตูสองชั้น มีรหัสผ่าน มีแนวตรวจอาวุธ มีแนวท่ีตั้งตรวจการณ์ของรปภ. มีประตูหนีภัยติดห้องเรียน ออกได้อย่างเดียว เข้าไม่ได้ หลักการคล้ายประตูหนีไฟ มีระบบล็อกห้องท้ัง โรงเรียนอัตโนมัติ ผู้บุกรุกหากเข้ามาได้ จะถูกล็อกในโถงทางเดิน เข้าไปทาร้ายเด็กไม่ได้ กายภาพทุกอย่าง ของอาคาร ทั้งภายในและภายนอก ต้องพิจารณาเรื่องนี้ ในการขออนุญาตก่อสร้าง และเปิดใช้งานโรงเรยี น ช่วยป้องกันคนร้ายเข้าถึงตัวเด็ก และหนีภัยได้ปลอดภัย ได้ดีขึ้นอีกระดับ 4. พัฒนา \"เทคโนโลยีเพ่ือความปลอดภัย\" ผมเคยไปเย่ียมมหาวิทยาลัยคาร์เนก้ี เมลลอน สุดยอด วิศวกรรมคอมพิวเตอร์ท๊อปของโลก ที่ร่วมมือกับพระจอมเกล้าลาดกระบัง มีห้องทดลองวิจัยด้านการ ตรวจจับใบหน้าคนร้าย และตรวจอาวุธด้วยปัญญาประดิษฐ์ หรือ AI แม่นยามาก แม้แอบพกซ่อนอาวุธ ได้เงินสนับสนุนจาก เอฟบีไอ หรือ สานักการสอบสวนกลาง องค์กรรัฐบาลกลางท่ีต้องการใช้เทคโนโลยี ระดับสูง ท้ังตรวจจับพฤติกรรมคนร้าย แม้ซ่อนปืน หากกล้องบนถนนตรวจจบั ได้แถวโรงเรียน จะแจ้งเหตุ ฉุกเฉิน เข้าสู่กระบวนการจัดการทันที ตารวจก็มาเข้ารวบในไม่กี่นาที ไม่ทันได้ลั่นไก ปัจจุบัน การใช้เทคโนโลยีเพ่อื ป้องกันคนร้าย พัฒนาไปไกลมาก ไม่ใช่เพียงแค่กล้องอัจฉริยะและ ระบบแจ้งเตือนผ่านมือถือ ช่วยป้องชีวิตคนได้ 5. เพิ่มนักจิตบาบัด \"ทังออนไลน์ และออฟไลน์\" แม้ว่าจะเป็นเรื่องปกติอยู่แล้ว ท่ีโรงเรียนหรือที่มหาวิทยาลัยในอเมริกาต้องมีผู้เชี่ยวชาญเร่ือง จิตวิทยาประจา ผมเคยเรียนหนักจนเครียดมาก อยู่ลาพัง ไม่มีใคร แต่รอดมาได้ก็เพราะนักจิตวิทยาประจา มหาวิทยาลัยนี่แหละ ช่วยไว้เมื่อคร้ังอยู่พระจอมเกล้าลาดกระบัง ก็เริ่มให้บริการศูนย์จิตวิทยา ชว่ ยให้นักศึกษา รอดจากอาการซึมเศร้าได้ไม่น้อย ก่อนจุดอันตรายรู้เลยว่าปัญหาสุขภาพจิต เป็นกันได้ทุกคน

บทที่ 3 การถอดบทเรียนจากเหตกุ ารณ์ที่เกดิ ขึ้น จากการศึกษาเหตุการณส์ ะเทือนขวญั ท่ีเกดิ ข้ึน ได้มีผเู้ ชยี วชาญในหลายสาขาวชิ าชีพมาให้ความรใู้ น การถอดบทเรียนเหตุการณ์ในครง้ั นี้ จึงขอประมวลผลการถอดบทเรียนจาก เหตุการณ์ “กราดยิง หนองบัวลาภู” ในด้านของการถอดบทเรยี นทเี่ กยี่ วข้องกับสถานศึกษาและการจัดกระบวนการเรยี นการสอน โดยมจี ุดมงุ่ หมาย เพอ่ื ให้สามารถ กา้ วเดนิ ไปข้างหน้า ป้องกนั ไม่ใหเ้ กดิ เหตุดังกล่าวขึ้นอีกคร้ัง มรี ายละเอียด ดงั น้ี ด้านท่ี 1 ด้านอาคารสถานที่ ดา้ นที่ 2 ด้านมาตรการป้องกันความปลอดภัย ด้านที่ 3 ดา้ นมาตรการสง่ เสริมสขุ ภาพข้าราชการ ดา้ นที่ 4 ดา้ นหลกั สตู ร การป้องกนั และรเู้ ท่าทนั เหตุอนั ตราย ให้กับนกั เรียนทกุ ระดบั ชั้น - หลักสตู ร หนี - ซอ่ น – สู้ - หลกั สูตร ความรู้เบ้อื งตน้ ในการป้องกันตนเอง และร้จู ักการหนีภัย - หลกั สูตรการชว่ ยเหลือเบอื้ งต้น ด้านท่ี 5 การอบรมให้ความรู้แก่ครู และผปู้ กครองในการใช้หลักจิตวทิ ยา ด้านที่ 1 ด้านอาคารสถานท่ี 1. ทุกหอ้ งเรยี นและบนั ไดขึ้นอาคารควรมที างเขา้ ออก 2 ทาง ความสูญเสียจานวนมากจากเหตุกราด ยงิ จะเกดิ ข้นึ เมื่อมีทางเข้าออกแค่ทางเดยี วทาให้เม่ือคนรา้ ยเขา้ มาจากหน้าประตูคนในห้องจะหมดทางหนแี ละ หนีได้ไม่ทนั เวลา โรงเรียนในไทยจานวนมากท่ีมที างเข้าออกแค่ทางเดียวโดยเฉพาะห้องริมบนั ได การมี ทางเขา้ ออกและขึน้ ลงหลาย ๆ ทางไมใ่ ชป่ อ้ งกันแค่เหตกุ ราดยงิ เทา่ นั้นแต่เวลามีภัยพิบตั ิหรอื ไฟไหมย้ ังทาใหห้ นี ออกจากที่เกิดเหตุไดง้ ่ายและลดความเส่ยี งท่ีจะเหยยี บกันตายบริเวณทางออกเหมือนผับทเ่ี กิดไฟไหม้ 2. แตล่ ะอาคารควรมีปมุ่ สง่ สัญญาณไซเรน หรอื กริ่งเตือนภัยความเสยี หายจากเหตุกราดยงิ จะเพิ่มขึ้น อยา่ งมากหากเหย่ือไมร่ ้วู า่ เกดิ อะไรขน้ึ เพราะมนษุ ยเ์ ราจะติดอยใู่ นชว่ ง \"ตคี วาม\" หมายความวา่ เมอ่ื มนุษย์เราได้ ยินเสียง \"ปัง\" อาจจะคิดวา่ เป็นเสยี งประทดั ฟา้ ผา่ หม้อแปลงระเบิด หรอื เสียงพลุ ทาให้ชะล่าใจคดิ วา่ เร่ืองรา้ ย จะไมเ่ กดิ ทาใหค้ นรา้ ยเข้ามาถึงตัวเหยอ่ื ในห้องถัดไปไดง้ ่ายขึ้น แต่หากมีปมุ่ สญั ญาณเตอื นทุกคนจะเข้าใจใน ความหมายเดยี วกนั ว่ามีเหตรุ ้ายเกดิ ขน้ึ ใหเ้ ตรียมตัวหนีและทงิ้ ทุกอยา่ ง แตเ่ น่ืองจากติดสัญญาณเตือนใช้ งบประมาณสูงอาจจะไมต่ ดิ ทุกห้อง ติดไว้แคท่ ุกชั้นของอาคารก็ย่อมดกี ว่าไม่มี ดา้ นท่ี 2 ด้านมาตรการป้องกันความปลอดภัย ผู้ปกครองไม่ควรเขา้ ถึงห้องเรยี นไดท้ นั ที ควรมจี ุดพักรอ ซึ่งในปัจจุบันมีหลาย ๆ โรงเรยี นยิ่งใน โรงเรียนต่างจงั หวดั ผ้ปู กครองไปสง่ นักเรียนถึงหอ้ งเรยี น หรือในกรณที ่ีผู้ปกครองลืมสง่ิ ของให้นักเรยี นจะตรง

รายงานการถอดบทเรยี น เหตุการณ์ “กราดยิงหนองบัวลาภู” หนา้ 30 มายังห้องเรียนทนั ที ซ่งึ นนั่ ได้นามาส่เู หตสุ ลด หลาย ๆ คร้งั ของการก่อเหตเุ ราพบว่ามกั จะเกดิ จากคนทร่ี จู้ กั สถานทน่ี ัน้ มาก่อน เชน่ เป็นอดตี นักเรยี น เป็นคนท่ีเคยทางานทีน่ ่นั เปน็ ผู้ปกครอง ตรงกับความจริงทว่ี า่ \"คนท่ี ทาร้ายเราครั้งหนง่ึ กลับเปน็ คนที่เราคุ้นเคยเป็นอยา่ งดี\" ดา้ นที่ 3 ด้านมาตรการส่งเสรมิ สขุ ภาพขา้ ราชการ เป็นมาตรการทคี่ วรออกเปน็ ข้อกาหนดระเบยี บข้อบังคบั ให้ขา้ ราชการครูและบคุ ลากรท่เี กยี่ วข้องต้อง รับการตรวจสขุ ภาพกาย และสขุ ภาพใจ ในทุก ๆ ปี โดยกาหนดเป็นส่วนเพม่ิ เติมของสวสั ดิการขา้ ราชการ ดังนี้ 1. ขา้ ราชการครูและบคุ ลากร รอ้ ยละ 100 ควรได้รบั การตรวจสอบสารเสพติด โดยไม่กาหนดวัน เวลาที่เข้าตรวจ 2. ขา้ ราชการครูและบุคคลกร ควรไดร้ ับการประเมนิ สุขภาพจิต จากกรมสขุ ภาพจติ ในการตรวจสอบ สภาวะจิตก่อนท่ีจะทาการเปิดการเรียนการสอน ดา้ นที่ 4 ดา้ นหลกั สตู ร การป้องกนั และรเู้ ทา่ ทนั เหตอุ นั ตราย ให้กับนักเรยี นทุกระดับช้นั 1. หลกั สตู ร หนี - ซ่อน – สู้

รายงานการถอดบทเรยี น เหตุการณ์ “กราดยิงหนองบัวลาภู” หนา้ 31 เราจะวง่ิ จะซอ่ น จะสเู้ มือ่ ไหร่ ? รศ.นพ.รัฐพลี อธิบายว่า \" ไมไ่ ด้ใหห้ นี เพอ่ื ไปซ่อน หรือหนีเพื่อไปสู้ อนั ดบั แรกตอ้ งหนกี อ่ น หนี หนี หนี ให้ไกลและเร็วท่ีสุด คดิ แคน่ ้ี แต่ ถ้าหนไี มไ่ ด้ จึงใหซ้ ่อนในทีก่ าบังแขง็ แรง ให้ซอ่ นเมอื่ หนีไมไ่ หว และหากหนแี ลว้ ไม่พน้ ซ่อนแล้วหาเจอ สุดทา้ ยหากเราไมส่ ้เู ราก็ต้องตาย ไม่สตู้ ายแน่นอน ถามว่า จะอยู่เฉยๆ หรือไม่ แต่หากส้อู าจมีโอกาสรอด หรอื หากสู้ คนอยู่กับเราอาจรอดกไ็ ด\"้ 2. หลักสูตร ความรเู้ บือ้ งตน้ ในการป้องกนั ตนเอง และร้จู ักการหนภี ัย ➢ ฝึกสงั เกตแุ ละจดจา ผปู้ กครองต้องสอนและฝึกให้เด็กรู้จักจดจา สงั เกตปุ ้ายสัญลกั ษณ์ตา่ งๆ เช่นป้ายทางออกทกุ ครงั้ จนเป็นนสิ ยั รวมถงึ ใหเ้ ด็กจดจาช่อื และหมายเลขโทรศพั ท์ ผปู้ กครองให้ได้ เบอร์โทรศัพทท์ ีจ่ าเป็น 191,1669 ผู้ปกครองต้องเขียนขอ้ มูลสาคัญติดตัว เดก็ ไว้ทุกครั้ง เพ่อื ป้องกันการพลัดหลง ➢ การฝกึ ให้นกั เรียนหดั สงั เกตและสนใจสัญญาณอันตราย ท้งั เสยี งดังผดิ ปกติ เสียงปืน เสยี ง ระเบิด เสยี งหวีดรอ้ ง ทิศทาง และจานวนแหล่งทมี่ าของเสียง ควันไฟ แสงสว่างจ้าเพลิงไฟ หรือระเบดิ ไฟดับ เสยี งประกาศเตือน รวมถึงการว่ิงที่ผิดปกติ สบั สนวุน่ วาย หรอื ไปทาง เดียวกันอย่างผดิ ปกติ ➢ ฝึกให้มีการตน่ื ตัว และระวังภัยต่อการเกิดเหตุร้าย ถอดหูฟัง วางมือถือ ในท่ีทม่ี ีคนอยู่ หนาแนน่ สอนและฝึกใหร้ ู้จักทางหนีภยั และการออกจากพืน้ ที่อันตราย สอนใหร้ ูว้ ธี กี าร แอบซ่อน และฝึกใหเ้ งยี บไม่ส่งเสียงดงั ➢ ฝกึ การเผชิญสถานการณ์ฉุกเฉนิ ว่า \"สติ การควบคมุ สติ\" สาคญั ท่สี ดุ เทคนิคการเรียกสติของ หลายๆคนกลับคืนมา เวลาเจอสถานการณ์ฉุกเฉนิ นักจติ เวช แนะนาให้ฝึกการหายใจเขา้ ลึกๆ หายใจออกชา้ ๆ ค่อยๆ พน่ ลมออกมา และการดึงสติกลับมาอยู่กบั ปัจจุบนั ขณะเดยี วกนั ก็มเี ทคนิค Grounding เช่น การสัมผสั ส่งิ ของ มองรอบตัว เหยยี บพ้ืน นบั สง่ิ ของ นับคน ดมกลิน้ เค้ียว ขยาสิ่งทีอ่ ยู่ในมือ ซง่ึ เทคนิคน้ีจะทาให้ร่างกายสงบ และทาให้ กลบั มาอยู่กับปัจจุบนั ➢ ฝกึ ให้หลบและรู้จกั สู้ ผูป้ กครองต้องสอนให้เดก็ ร้จู ักการหลบ แอบซ่อนผา่ นกจิ กรรมการเล่น บทบาทสมมติ เพราะเม่ืออยู่ในสถานการณ์ฉกุ เฉนิ เด็กจะนาประสบการณเ์ หลา่ นน้ั มาใช้ใน การหลบซ่อน รวมถึงฝกึ ให้เด็กตอบโต้ ต่อสู้เพ่ือเอาตวั รอด โดยตอ้ งเน้นยา้ วา่ ตอ้ งทาเม่ือตก อยใู่ นสถานการณ์คับขนั

รายงานการถอดบทเรียน เหตกุ ารณ์ “กราดยิงหนองบวั ลาภู” หน้า 32 ➢ ในกรณีเด็กเล็ก แนะนาใหส้ อนนา \"นม ขนม ลกู อมสาหรับเดก็ ก็สาคัญทตี่ อ้ งพกไว้ เพ่ือใช้ ในการลดการตืน่ กลวั และควบคุมสติ ➢ ในกรณเี ด็กโต อาจสอนวิธตี อบโตเ้ ม่ือเขา้ ตาจน 3. หลักสตู รการช่วยเหลือเบ้ืองต้น ➢ การทา CPR ปฐมพยาบาลเบ้ืองตน้ ➢ การหา้ มเลือด ➢ การช่วยเหลือบุคคลทีส่ าลักควันไฟ ➢ การช่วยเหลือบุคคลที่ถกู ไฟดูด ด้านที่ 5 การอบรมให้ความรู้แก่ครู และผปู้ กครองในการใช้จติ วิทยา 1) พ่อแมต่ ้องเปน็ ตัวอยา่ งของการไมใ่ ชอ้ ารมณแ์ ละความรุนแรงตัดสนิ ปัญหา\" แนน่ อน ครอบครัว เป็นจุดแรกที่เด็กสัมผสั ถงึ จะเปน็ เด็กทีม่ ีพืน้ อารมณร์ ้อน ถ้าผู้ใหญ่รอบขา้ งเป็นตวั อย่างให้เหน็ สมมติพ่อของ เดก็ เปน็ คนใจร้อนมาก เวลาโกรธแม่ จะทาร้ายร่างกาย ทาลายของ ตะโกนอาละวาดเสยี งดัง ลกู กจ็ ะเหน็ ภาพ นั้นและซมึ ซับเป็นตวั ตน แม้ว่าพอ่ จะสอนลูกวา่ ลูกจ๋า ใจเย็นๆนะ ก็ไม่เป็นผล เด็กจะเรยี นรูจ้ ากส่งิ ทเ่ี หน็ มากกว่าคาพูดทไี่ ดย้ นิ เวลาโกรธก็มีวธิ จี ัดการ ไมใ่ ช้ความเกรีย้ วกราดโวยวาย ไม่ตะโกนเสียงดงั เชน่ แม่ หงุดหงิด กบ็ อกลูกดี ๆ ขอตวั ไปสงบอารมณ์ เด็กก็จะเรียนรูว้ ่าไมค่ วรทาอะไรเวลาทหี่ งดุ หงิดหรอื โกรธรนุ แรง 2) ให้เด็กได้สมั ผัสธรรมชาติต้ังแตเ่ ล็ก\" ไปออกกาลงั กายกลางแจ้ง สร้างความเชื่อมโยงให้เดก็ รับรูว้ ่า นอกจากตัวเขาเองก็มโี ลกรอบขา้ ง จะทาใหเ้ ขายึดตดิ กับตัวเองน้อยลง และการจัดการอารมณก์ จ็ ะดีขน้ึ ดว้ ย 3) ไม่ควรให้เด็กอยแู่ ต่กับอปุ กรณ์ท่ีเกยี่ วกบั จอมากเกินไป\" โดยท่ไี ม่ทากจิ กรรมอืน่ ๆ เลย เพราะส่ือ ตา่ ง ๆ บางทกี ็มีความรนุ แรง และทาให้เดก็ ขาดความเช่ือมโยงกับธรรมชาติดว้ ย 4) พ่อแม่ควรสรา้ งสัมพนั ธภาพทด่ี ีกบั เด็ก\" ให้เด็กรู้สกึ ว่ามเี รอ่ื งอะไรกส็ ามารถคุยกบั พ่อแม่ได้ เวลามี ปญั หาอะไรจะได้ไมต่ ้องเกบ็ ไว้ และปรึกษา ทาให้ความเครยี ดต่าง ๆ ลดลงไป แทนทีจ่ ะกลายเป็นปัญหาทส่ี าย เกนิ แก้ 5) สอนให้เด็กร้จู กั และรบั รเู้ ข้าใจอารมณต์ า่ ง ๆ และสอนเรื่องความเห็นอกเห็นใจ\" ไม่วา่ จะเปน็ ด้านดี หรือไม่ดี บอกเด็กวา่ อารมณเ์ ป็นเรอ่ื งธรรมดา การรบั รู้และเข้าใจจะทาใหค้ นคนนั้นจัดการกบั อารมณ์ตวั เองได้ ดขี น้ึ เรมิ่ ดว้ ยผใู้ หญแ่ สดงความรบั ร้แู ละเข้าใจอารมณ์ของเด็ก อยา่ งเวลาที่เด็กโกรธ ไม่พอใจ ควรบอกใหเ้ ด็กรู้ ว่าเรารบั รู้และเข้าใจความโกรธของเขา อย่าเพงิ่ ไปดุวา่ เช่น หนจู ะโมโหทาไมเนี่ย เช่น เด็กโมโหโวยวายทนี่ ้อย สาวเอาสมดุ ของตวั เองไประบายเล่น เด็กร้องเสยี งดัง กค็ วรบอกเด็กว่า \"แมร่ ู้วา่ หนคู งจะโกรธท่นี อ้ งเอาสมดุ หนู ไปวาดเล่น\" เด็กจะรสู้ ึกวา่ แม่เขา้ ใจอารมณเ์ ขารบั รตู้ วั ตน ความโกรธจะลดลง การทม่ี ีใครสักคนแสดงความ เข้าใจอารมณ์เขา ตรงนน้ั จะทาให้เดก็ เข้าใจและรับร้อู ารมณ์ตวั เอง และเปน็ จุดเริ่มต้นของความเห็นใจคนอน่ื ดว้ ย (นอกจากจะคดิ ถงึ แตค่ วามโกรธหรอื ผิดหวังของตวั เองอย่างเดียว)

รายงานการถอดบทเรยี น เหตุการณ์ “กราดยงิ หนองบัวลาภู” หนา้ 33 6) ผูใ้ หญค่ วรจะคอ่ ยๆสอนเขาถงึ วิธจี ัดการอารมณ์ทางลบอยา่ งเหมาะสม\" ควรสอนเมื่ออารมณ์เบา บางลงไปแล้ว อย่าไปสอนตอนท่ีเดก็ มีอารมณ์ เดก็ ไม่ฟังเราหรอกตอนนนั้ เช่น เด็กท่ีโกรธหงดุ หงดิ เสยี ใจ บาง ทเี ขาโวยวาย ร้องไห้ สงั เกตอารมณ์ของเด็กก่อน เมื่อเขาหายโกรธหรือหายเศรา้ ค่อยเขา้ ไปพูดคยุ ไตถ่ าม ความรู้สึก ให้เขาเล่าความรู้สึกใหฟ้ งั เมือ่ พร้อม และพูดคุยถึงการจัดการกับอารมณ์ของเขา คราวน้เี ขาอาจจะ จดั การแบบใชค้ วามรนุ แรง เชน่ ตะโกนเสยี งดงั ทาของพัง กไ็ ม่ต้องไปใชอ้ ารมณ์กบั ลกู (แต่ควรใหเ้ ขาเรียนรู้ท่ี จะรับผิดชอบเม่ือของพงั ไป เช่น หักค่าขนมสมทบเป็นค่าของท่ีเสยี ) คยุ กบั เขาวา่ ถา้ ไม่ใช้ความรุนแรง ทางออก ในการจดั การอารมณ์ที่สรา้ งสรรค์ทายงั ไงไดบ้ ้าง และอาจจะใหเ้ ขาลองทาดูคราวหนา้ (คราวนกี้ ไ็ มเ่ ปน็ ไร) เช่น เดก็ บางคนโกรธแลว้ ไปลา้ งหน้า ดมื่ น้าเย็นๆ ไปเตะฟุตบอลกับเพ่ือน ไปเลน่ กบั สตั วเ์ ล้ียง เม่อื ทาแลว้ อารมณ์ โกรธลดน้อยลง ถ้าเขาจัดการอารมณ์ไดด้ ีกใ็ หเ้ ราชื่นชมให้กาลงั ใจ 7) ในกรณีท่เี ดก็ โกรธแลว้ มีพฤติกรรมท่รี ุนแรงมาก เชน่ ทารา้ ยคนอื่น ทารา้ ยตนเอง หรือทาลายขา้ ว ของ เราคงตอ้ งหยุดการกระทานน้ั ไวก้ อ่ น และอาจตอ้ งปรึกษาจติ แพทยเ์ ด็ก\" เช่นในเด็กเล็กอาจเข้าไปกอดเด็ก ข้างหลงั จนเขาสงบ ถ้ารนุ แรงและจัดการไม่ได้ เด็กอาจจะมภี าวะบางอย่างทีเ่ กี่ยวข้องท่ีทาให้อารมณ์ข้ึนลงงา่ ย หุนหนั หลนั แลน่ ซ่ึงต้องรกั ษาเฉพาะ \"8)เม่ือพบเหน็ ความรุนแรงทเี่ กดิ ขึน้ ในสังคมท่ีมาจากความโกรธ ผดิ หวัง เสยี ใจ เชน่ ข่าว ละคร ควรพูดคยุ แลกเปลยี่ นความคิดเห็นกบั ลูกในเร่ืองการจัดการความโกรธทีเ่ หมาะสม\" เห็น อะไรท่ีดี ๆ เราก็ชนื่ ชมใหล้ กู ฟัง แต่ถา้ อะไรท่ไี ม่เหมาะเราก็ควรบอก และคยุ ถึงเหตุผลว่าเพราะอะไรถึงไม่ดี ขณะเดยี วกันกล็ องฟังความคิด และความเหน็ ของลูกไปดว้ ย 9) อย่าตามใจลูกไปหมด\" เพราะเด็กจะกลายเป็นคนเอาแตใ่ จ ผิดหวังไมเ่ ปน็ พ่อแม่ท่ีตามใจลกู ไปทุก เรือ่ งแบบไม่มีขอบเขต เด็กจะโตมาโดยท่ีเป็นคนยดึ ตัวเองเป็นศนู ยก์ ลาง รับความผดิ หวังไมค่ ่อยได้ เอาแต่ใจ ตัวเองและคิดถึงคนอื่นน้อย ไมร่ จู้ กั ควบคุมการกระทาตัวเอง บางเร่อื งรวู้ ่าไม่ดแี ต่อยากทาและหา้ มใจตัวเอง ไม่ได้ 10) มเี วลากบั เด็กในการพูดคุยถงึ เร่ืองทีเ่ กิดขึน้ ในแต่ละวัน\" ไมว่ า่ จะดีหรือรา้ ย ใหเ้ ดก็ รับรูว้ ่าเล่าให้ ผใู้ หญฟ่ ังได้ และผูใ้ หญ่ก็รบั ฟังเขาดว้ ย ตรงนี้จะทาให้เขาเรียนร้วู ่าการเล่าเรอ่ื งต่าง ๆ กบั พ่อแม่ทาได้ มีคนที่อยู่ เคียงขา้ งและรบั ฟังเขา เขาจะได้ไม่เก็บกดความรู้สึก มวี ิธีจดั การกบั ปัญหาและอารมณ์อย่างเหมาะสม

บรรณานกุ รม \"ปชป.\" ดึงผู้เชี่ยวชาญ เสวนา \"ถอดบทเรยี น..กราดยิงหนองบวั ลาภู\" ร่วมหาทางออกดว้ ยกันชท้ี กุ ฝ่ายต้อง ช่วยกัน. (2022 ,9 ตุลาคม).บ้านเมือง. เข้าถึงไดจ้ าก https://www.banmuang.co.th/news/politic/299807 \"ปชป.\" ถอดบทเรียน \"กราดยงิ \" แนะฝกึ วชิ าป้องตัว วอนเสนอขา่ วไมก่ ระทบสุขภาพจติ . (2022 ,9 ตุลาคม). KomChadLuek Online. เข้าถงึ ได้จาก https://www.komchadluek.net/news/politics/532662 กราดยงิ หนองบัวลาภู : อดีตตารวจกราดยิงศูนย์เด็กเลก็ สงั หาร 36 ชีวติ ตารวจช้ี แรงจงู ใจมาจากเครียดสะสม และทะเลาะภรรยา. (2022 ,6 ตลุ าคม). BBC NEW ไทย. เข้าถงึ ได้จาก https://www.bbc.com/thai/thailand-63155949 ถอดบทเรยี น 38 ศพ…แนะยกระดับ รปภ.สถานศึกษา-มแี ผนเผชญิ เหตุ. (2022 ,6 ตุลาคม). สานักขา่ วอศิ รา. เขา้ ถงึ ไดจ้ าก https://www.isranews.org/article/south-news/south-slide/112634- raveshoot.html ถอดบทเรียน กอ่ เหตกุ ราดยิงในไทย อารมณส์ ว่ นตัวหรอื ส่อื มวลชนกระตนุ้ ?. (2022 ,8 ตุลาคม).The STATES TIMES. เข้าถงึ ไดจ้ าก https://thestatestimes.com/post/2022100802 ถอดบทเรียน! ‘กราดยิงหนองบวั ลาภู’ ควรฮลี ใจเด็กอยา่ งไรให้ถกู ต้อง. (2022 ,6 ตุลาคม).DAILYNEWS . เข้าถึง ไดจ้ าก https://www.dailynews.co.th/news/1550396 ถอดบทเรียน‘กราดยงิ ’ไมส่ าย หวังลดความรนุ แรงในอนาคต. (2021 ,20 มนี าคม). คนอีสาน. เขา้ ถึงไดจ้ าก https://www.koratdaily.com/blog.php?id=12798 ถอดบทเรยี นจากกราดยงิ สลดในสหรฐั ฯ สู่อดีตตารวจฆาตกรรมหม่เู ด็กในไทย. (2022 ,8 ตลุ าคม). BBC NEW ไทย. เขา้ ถงึ ได้จาก https://www.bbc.com/thai/articles/cn01dn2z41lo ถอดบทเรยี นเหตุกราดยิงที่ จ.หนองบวั ลาภู กบั การใช้อาวุธปืนในประเทศไทย. (2022 ,8 ตุลาคม). Drama- addict. เขา้ ถงึ ได้จาก https://z-pload.facebook.com/DramaAdd/posts/10160792974323291 ธติ ิ มีแตม้ . (2020). บทเรยี น 30 ประการ : วนิ าทีทเี่ กิดเหตุกราดยิง เราจะตืน่ จากฝนั รา้ ยได้อยา่ งไร.The 101.World. เข้าถึงได้จาก https://www.the101.world/30-lessons-from-mass-shooting/ วเิ คราะห์ปูมหลังเหตุ \"กราดยิงหนองบวั ลาภ\"ู . (2022 ,7 ตลุ าคม).Thai PBS. เขา้ ถึงได้จาก https://www.thaipbs.or.th/news/content/320222 ส่องสัญญาณเตอื น ‘เหตุกราดยิง’ ถอดบทเรยี นงานวจิ ัยในสหรัฐฯ. (2022 ,7 ตลุ าคม). AMARIN 34 HD. เข้าถงึ ไดจ้ าก https://www.amarintv.com/spotlight/insight/detail/34245

ภาคผนวก

บรเิ วณสถานท่กี อ่ เหตุ ศนู ย์พฒั นาเดก็ เล็กตาบลอุทยั สวรรค์

จดุ เกดิ เหตุ หนา้ ศูนย์พฒั นาเด็กเล็กตาบลอทุ ัยสวรรค์ การเคลอ่ื นยา้ ยศพผู้เสยี ชวี ติ ออกจากสถานที่เกดิ เหตไุ ปท่ี รพ.อดุ รธานี เพอ่ื พสิ จู นก์ าร เสยี ชีวิต

แมข่ องเดก็ ท่เี สียชีวติ นาผา้ ห่มและขวดนมของลกู มาด้วย ขณะเข้าร่วมไวอ้ าลยั ทศี่ นู ย์ พัฒนาเด็กเลก็ อบต.อทุ ยั สวรรค์ จังหวัดหนองบวั ลาภู การเคลอื่ นยา้ ยศพผูเ้ สยี ชีวิต นาไปบาเพ็ญกุศล

บรรยากาศการสวดอภธิ รรมในวนั แรก

นายกรฐั มนตรีฯ เดนิ ทางมาไวอ้ าลยั พรอ้ มทัง้ ให้กาลังใจแกญ่ าตผิ ้สู ญู เสยี และเจา้ หน้าท่ี ในหลวงและพระราชินเี สดจ็ เยย่ี มผสู้ ญู เสีย เหตกุ ราดยิง จ.หนองบวั ลาภู