คู่มือการจัดกิจกรรม สปก.ปลอดบุหรี่(กิจกรรม)

ถอดรหัสสถานประกอบการปลอดบุหรี่: คูมือการจัดกิจกรรม พนักงานที่กําลงั อยูระหวา งการเลิกสบู บุหรี่ ระยะเวลาในการจดั ตั้งแตบริษัทประกาศเจตนารมณ มุงสูการเปนสถานประกอบการปลอดบุหร่ีไปจนส้ินสุด โครงการ กลมุ เปาหมาย พนักงานทุกคน พน้ื ท่ี ในสํานกั งานหรือโรงงาน ทเ่ี ปน พ้นื ทท่ี ร่ี วมของคน ทาํ งาน รายละเอยี ดในการจดั กิจกรรม 1. ประชาสัมพนั ธใหผบู รหิ ารและพนักงานทั้งหมดทราบ วา มีพนักงานคนใดบา งทม่ี ีเจตจํานงจะเลิกสูบบุหร่ี 2. คณะทาํ งานจดั ทาํ หรือจัดหาบอรดไวส ําหรบั ผูบรหิ าร หัวหนา และพนกั งานไวตดิ กระดาษ หรอื สตกิ๊ เกอรท าํ เปนรูปหัวใจแสดงขอ ความใหกําลังใจกบั พนักงานที่ตอ ง การจะเลิกบหุ ร่ี 3.เพอื่ ใหก จิ กรรมมคี วามนา สนใจควรจดั วนั เดยี วกบั งาน ประกาศเจตนารมณ หรอื อาจใชโ อกาสวนั สาํ คญั ตา งๆ ของบริษทั เชิญผูบ รหิ ารเปน ผนู ําในการเขยี นใหกาํ ลังใจ กับพนักงานที่ตอ งการเลกิ บหุ รี่จากนัน้ จงึ ประชาสมั พันธ ใหพ นกั งานท่วั ไปมารว มเขียนใหก าํ ลงั ใจ 5. กิจกรรมจดั ทําตรู ับฝากบุหรี่ การสงเสริมและสนับสนุนการลด ละเลิกสูบบุหรี่มีอีก วิธีหนึ่งซึ่งไดผลดีมากนั้นก็คือ การรับฝากบุหรี่และไฟ แชค็ ของพนกั งานกอ นเขา ไปในพืน้ ที่ทํางาน รวมทัง้ รับ ฝากบุหรี่และไฟแช็คของลูกคาหรือแขกผูมาติดตองาน ดวยเชน กัน วิธกี ารนี้ไมเพยี งแตจ ะชว ยลดการลักลอบ สูบบุหร่ีในพื้นท่ีทํางานซึ่งถูกกําหนดเปนเขตปลอดบุหร่ี แตยังชวยใหผูติดบุหร่ีสามารถลดจํานวนการสูบบุหร่ีลง ไดดว ย เพราะตองใชเ วลาในการไปเบกิ บหุ ร่จี ากจดุ รบั ฝาก ทาํ ใหไ มจ งู ใจตอการสบู ทงั้ นถ้ี าจะใหไ ดผ ลมากข้ึน ควรมีการกําหนดเวลาในการสบู เชน กําหนดใหส ูบได เฉพาะเวลาพักเท่ยี งหรอื หลงั เลกิ งาน โดยอาจใชบัตรควิ 50 ในการสูบบุหรซ่ี ง่ึ จะกลาวถงึ ในหัวขอตอ ไป

51 ลักษณะกจิ กรรม เปน การจัดการทางดา นกายภาพ เพื่อ จดั ทาํ ตฝู ากบุหร่ี แตย งั ไมเ ขม งวดในเรอ่ื งของการหา ม ทําใหการสบู บหุ รมี่ ีความยงุ ยากมากขน้ึ ชวยใหพ นักงาน สูบในเวลาทํางาน โดยสามารถจัดทําบัตรคิวสูบบุหรี่ ถอดรหัสสถานประกอบการปลอดบุหรี่: คูมือการจัดกิจกรรม ทอี่ ยรู ะหวางการเลกิ สบู ไมห วนกลับไปสูบ (เนอื่ งจาก และใหพนักงานใชสิทธิรับบัตรคิวเพ่ือออกไปรับ เพื่อนรวมงานไมม บี ุหรี่พกติดตวั ) และอาจมผี ลทําให บุหรี่จากตูฝากแลว ไปสบู ในเขตสูบบุหร่ี ซงึ่ ขอไดเ ปรยี บ พนักงานท่ีไมไดรวมโครงการเลิกบุหร่ีหันมาใหความ ของการแจกบตั รควิ คือ สามารถควบคุมเวลาทพ่ี นกั งาน สนใจและตัดสนิ ใจเลิกในทส่ี ดุ (เพราะไมส ามารถสูบใน ใชในการสูบบหุ รี่ได นอกจากนี้ เมอื่ จาํ นวนพนักงานที่ ทีท่ ํางานไดโดยสะดวก) สูบบหุ รลี่ ดลงหรือมีแนวโนมลดลง หรอื เมอ่ื ผา นไปซัก ระยะเวลาในการจดั ตง้ั แตเ ดอื นแรกไปจนสน้ิ สดุ โครงการ ระยะเวลาหน่งึ (ทท่ี ําใหพนักงานที่สบู บุหรี่คุนชนิ กับบัตร กลมุ เปาหมาย พนกั งาน ลูกคา หรอื ผูเขามาตดิ ตอซึ่งสบู ควิ ) กส็ ามารถลดจาํ นวนบตั รควิ ลงไปไดอ กี จนทาํ ให บหุ ร่ี ในที่สดุ ไมม ีการสูบบุหรใี่ นท่ีทาํ งานอกี หรือไมมีพนกั งาน พื้นที่ มักใชพื้นที่ประจําการของพนักงานรักษาความ ทีต่ ดิ บหุ ร่เี หลอื อยูในหนวยงาน ปลอดภยั หรอื จดุ ลงเวลาเขา ทาํ งานเปน ทต่ี ดิ ตง้ั ตรู บั ฝาก ลกั ษณะกิจกรรม เปนมาตรการที่กําหนดใหมีการขอ บุหร่ี อนญุ าตกอนไปสบู บุหรใ่ี นเวลางาน รายละเอียดในการจัดกิจกรรม ระยะเวลาในการจดั ตง้ั แตเดอื นแรกไปจนสิ้นสดุ โครง- 1. จัดเตรียมสถานทีร่ ับฝากบหุ ร่ี การและตลอดไป 2. จดั หาหรอื จดั ซอ้ื ตรู บั ฝากบหุ รอ่ี าจใชเ ปน ตไู มม ลี กั ษณะ กลุมเปาหมาย พนักงานที่สบู บุหรี่ เปน ชองยอยเลก็ ๆ หรอื ใชเปน ตลู อกเกอรเ หลก็ กไ็ ด พนื้ ที่ จดุ รกั ษาความปลอดภัยกอ นเขาไปในสถานประ- 3. มอบหมายหนา ทใ่ี หพ นกั งานรกั ษาความปลอดภยั เปน กอบการเปนที่ฝากบุหรแ่ี ละแจกบัตรควิ หรือรบั บัตรควิ ผูรับฝากบหุ ร่ี เปน ผูค วบคุมกญุ แจล็อกเกอรต ฝู ากบุหร่ี กับหัวหนางาน และจะไขนําบุหร่ีคืนใหกับพนักงานในเวลาที่กําหนดให รายละเอียดในการจัดกจิ กรรม สูบไดห รือหลงั จากเลกิ งานแลว 1. สํารวจจํานวนพนกั งานทสี่ ูบบหุ ร่ี (หากสถานประ- 4. จัดทําปายประชาสัมพันธใหกับพนักงาน ลูกคาหรือ กอบการมีการควบคุมการสูบบุหรี่ในที่ทํางานอยางเปน ผูมาติดตอใหทําการฝากบุหรี่กอนการเขาไปในโรงงาน ระบบตามแนวทางท่ีนําเสนอในถอดรหัสสถานประกอบ ซ่งึ เปน เขตปลอดบหุ รี่ การปลอดบุหร่ี : คมู ือคณะทาํ งาน จะไดข อ มลู จาํ นวน 5. ตดิ ตามสถานการณก ารฝากและสบู บหุ รข่ี องพนกั งาน พนักงานทส่ี บู บหุ ร่ี และพฤติกรรมการสบู จากขน้ั ตอน อยางใกลช ดิ เพ่ือใหท ราบจาํ นวนการสูบวาเพ่ิมข้ึนหรือ การสํารวจขอมลู กอ นจัดทําแผนปฏิบตั ิการฯ) ลดลง และหากมีใครฝาฝนจะตองถูกลงโทษตามกฎ 2. จัดเตรยี มบัตรควิ โดยมีจาํ นวนบตั รควิ ทีจ่ ํากัด ยึด ระเบียบทต่ี ้ังไว หลักการที่ทําใหตองเสียเวลาในการตอคิวเพ่ือจะเอา บตั รมาแลกกบั การสบู บหุ รห่ี นงึ่ ครงั้ และกําหนดเงื่อนไข 6. กิจกรรมจัดทําบตั รคิวสูบในเวลาทาํ งาน อืน่ ๆ เพ่ิมเติมตามความเหมาะสมตอ สถานการณข อง กิจกรรมแจกบัตรคิวในการสูบบุหร่ีเปนกิจกรรมท่ีจัดขึ้น แตละสถานประกอบการ เชน เพื่อมุงหวังจะจํากัดระยะเวลาท่ีพนักงานใชในการสูบ • พนักงานสามารถนําบัตรคิวน้ีมาแลกสูบไดใน บุหรี่ หรอื อาจใชควบคูไปกับสถานประกอบการท่มี กี าร ชวงเวลาพักทาํ งาน • บัตรควิ หนึง่ บัตรใหเวลาในการสบู 5 นาที

3. ประชาสมั พนั ธใ หพ นกั งานทส่ี บู บหุ รท่ี ราบกอ นลว งหนา ความสะดวกใหแกพนกั งาน เก่ียวกับการฝากบุหรี่และไฟแช็คกอนเขาในพ้ืนที่ทํางาน ลกั ษณะกจิ กรรม เปน การจดั ตง้ั หนว ยงาน (คลนิ กิ อดบหุ ร)่ี และเงื่อนไขในการรับบุหรี่และไฟแช็คคืน พรอมทั้ง เพอ่ื ใหค าํ ปรกึ ษาหรอื ติดตามความคบื หนา ในการเลิก ประกาศวนั ทีจ่ ะเร่มิ ใชมาตรการดงั กลาว สูบบุหร่ีของพนักงานท่ีตองการอดบุหร่ีและ/หรืออยู 4. ปฏบิ ตั กิ ารใชบ ตั รควิ สบู บหุ ร่ี และสงั เกตความเหมาะสม ระหวา งการเลกิ สูบ โดยพนักงานไมจําเปน ตองเดินทาง และรวบรวมสถิติและพฤติกรรมการใชบัตรคิวของ ไปขอคําปรึกษาทโ่ี รงพยาบาล ทําใหมคี วามสะดวกใน พนกั งาน (โดยอาจเปรียบเทยี บตั้งแตเ ริม่ ใชมาตรการ การเลกิ ไมเสยี เวลางาน โดยคลนิ กิ อดบุหร่ีนย้ี งั สามารถ กับหลังออกมาตรการได 3-6 เดอื น) เปนศูนยกลางในการแจกผลิตภัณฑที่ชวยเลิกบุหรี่ 5. ถายังมีสถิติการใชบัตรคิวสูงอาจทดลองลดจํานวน อาทเิ ชน หมากฝร่ังนโิ คตนิ แผน นิโคตินสําหรบั ตดิ บัตรคิวลงและควรลดจํานวนบัตรคิวลงเรื่อยๆ ผวิ หนงั เพ่ือลดอาการอยากสูบบุหรี่ ลูกอมสมุนไพร หรอื จนเหมาะสมกบั จํานวนคนสูบ มะนาว เพอื่ ลดอาการอยากสบู ท้งั น้ี การจดั ตั้งคลินิก 6. ในกรณีที่กจิ กรรมการเลกิ บหุ ร่ีไดผลดีอาจเลกิ ใชบตั ร สามารถใชพ้ืนท่ีท่ีเปนหองพยาบาลและขอความรวมมือ คิวสบู บุหรไ่ี ปเลยก็ได กบั พยาบาลวชิ าชีพประจาํ บริษัท 7. กิจกรรมคลินิกปอดใสไรควนั บหุ รี่ ระยะเวลาในการจดั ตลอดการดําเนนิ โครงการทุกวนั ทาํ งาน เคล็ดลับในการทําใหพนักงานเลิกสูบบุหร่ีไดสําเร็จ กลุม เปาหมาย พนกั งานที่สบู บุหร่ี คอื จะตองทําใหก ระบวนการเลิกสูบทําไดโ ดยสะดวก พน้ื ท่ี หอ งพยาบาลในสถานประกอบการ ไมย งุ ยาก ไมเ สยี เวลาทาํ งานโดยเฉพาะการขอคาํ ปรกึ ษา รายละเอียดในการจัดกิจกรรม แพทยหรือพยาบาลท่คี ลินิกอดบุหร่ที ่ตี ้งั อยใู นโรงพยาบาล 1. ประสานงานกับสถาบนั โรคทรวงอก เพ่อื ศกึ ษาแนว ทห่ี า งไกล ดงั นน้ั ในการจดั กจิ กรรมสนบั สนนุ ใหพ นกั งาน ทางการดําเนินการคลินิกเลิกบุหรี่โดยใชหองพยาบาล เลิกสบู บุหรี่ ของสถานประกอบการปลอดบหุ รี่ที่เขารวม ที่มอี ยเู ดิม โครงการพฒั นาสถานประกอบการปลอดบุหรี่ จึงมักมี 2. จดั ทาํ แบบสอบถามสาํ หรบั ผูที่ตองการเลกิ บุหร่ี การจดั ต้ังคลนิ ิกอดบหุ รีใ่ นพ้ืนทข่ี องบริษัท เพือ่ อํานวย 52

53 3. ประสานงานกับแพทยใ นการดูแลพนกั งานและลูกคา ใหคําปรึกษาหรือเปนกําลังใจแกเพื่อนรวมงานท่ีสูบบุหร่ี ท่ีตอ งการเลกิ บหุ ร่ี ดวย 4. จดั หายา และเวชภณั ฑท ่ที ําใหเลกิ บหุ รไี่ ด พ้นื ท่ี พนื้ ที่เหมาะสมในสถานประกอบการ จดั เปน พนื้ ที่ 5. สนบั สนนุ ยาใหแ กพ นักงานทตี่ องการเลิกบหุ ร่ี ของชมรมหรือเครอื ขา ย (หากจดั เปนเครือขา ยสงั คม 6. จัดใหมีการตรวจสมรรถภาพปอดพนักงานที่เขารวม ออนไลน กไ็ มจ าํ เปน ตอ งมพี ื้นทส่ี ําหรับจัดตั้งชมรม) โครงการ รายละเอยี ดในการจัดกิจกรรม 7. จดั ใหม กี ารออกกาํ ลงั กายโดยการปน จกั รยานระยะเวลา 1. ขอรายชอ่ื และรายละเอยี ดเบอรโ ทรศพั ทข องสมาชกิ ท่ี 10 นาทีและตรวจวดั ชีพจรเพือ่ ประเมินสมรรถภาพการ ตองการไดรับกําลงั ใจ จัดสง ใหกับทมี วิทยากรเพอื่ ทํา ทํางานของหัวใจ การโทรเขามาใหคําปรึกษาแนะนําแนวทางการเลิกบุหร่ี 8. จัดใหมีการติดตามความคืบหนาในการเลิกบุหรี่ของ ใหก ับสมาชกิ พนกั งาน 2. มีการจัดประชุมภายในเครือขาย มีการแลกเปลี่ยน 8. กจิ กรรมเครือขายเพ่ือนสูเพื่อน ความคิดเห็นโดยคณะทํางานฯ เขาไปพบปะพูดคุยให (ชมรมคนเลิกบหุ ร่ี) คําแนะนํา โดยจดั เปน กลมุ ใหค ณะทาํ งานอาสาหน่ึงทาน ดแู ลสมาชิกจาํ นวน 3-4 คนเปน ระบบพ่เี ลี้ยง เปนกิจกรรมเกี่ยวกับการสรางชองทางการใหคําปรึกษา 3. จดั ประชมุ อยา งสมาํ เสมออาจเปน การนดั กนั ในชว งเวลา หรอื ระบายความในใจทจ่ี ะทาํ ใหผ ทู ต่ี อ งการเลกิ สบู บหุ รไ่ี ม กลางวัน12.00น.เพือ่ ใหสมาชิกไดมีการทํากจิ กรรมรวมกนั รสู กึ โดดเดย่ี ว หรอื ไมเ กดิ ความรสู กึ เลกิ คนเดยี ว เนอ่ื งจาก ไดพ ดู คยุ แลกเปลย่ี นความคดิ เหน็ และรบั ประทานอาหาร มีเพอ่ื นในชมรมหรือเครือขาย ท้ังทเ่ี ลกิ สูบไดแ ลวและ กลางวนั เปนการเบี่ยงเบนความสนใจ ทําใหไ มนึกถงึ กาํ ลังเลิกสบู คอยใหกาํ ลงั ใจหรือใหค าํ แนะนําระหวา ง การสูบบุหรีจ่ นเวลาเขางานอีกคร้งั ทเ่ี ขารวมโครงการลด ละ เลกิ สูบบุหร่ี 4. กจิ กรรมนจ้ี ะไดผ ลดมี ากหากมกี ารนาํ ไปเสรมิ รว มกบั ลกั ษณะกจิ กรรม จัดตั้งเปนชมรมหรือเครือขายคนเลิก กิจกรรม the idol คนตนแบบ (จดั ขน้ึ ในงานประกาศ สบู บหุ ร่ี โดยสมาชิกเรม่ิ ตน เปนพนกั งานที่สูบบหุ ร่ีทผ่ี า น เจตนารมณ) ซ่งึ ในกจิ กรรม the idol จะเชิญพนักงานใน การฝกอบรมเก่ียวกับพิษภัยบุหร่ีและการเลิกสูบ บหุ ร่ีในแตล ะรุน (หากจดั หลายรนุ ) และรปู แบบการ ติดตอส่ือสารอาจใชเปนการพบปะพูดคุยรวมกับ ระบบ Internet หรอื อาจจัดตั้งเปนเครือขายคนเลกิ บุหร่ี แบบ On-line ไดเ ชนเดียวกนั ขนึ้ อยกู ับลกั ษณะความ เหมาะสมของแตล ะสถานประกอบการ ระยะเวลาในการจดั ตัง้ แตเ ดือนทส่ี องไปจนถงึ สิน้ สดุ โครงการและสามารถทําอยางตอ เนื่องตลอดไป กลมุ เปา หมาย ในระยะแรกอาจรบั สมัครเฉพาะพนักงาน ทส่ี บู บหุ ร่ี ตอ มาอาจขยายการรบั สมคั รใหค รอบคลมุ ไป ถึงพนักงานที่ไมสูบบุหรี่ที่มีความตั้งใจจะเขามาชวย

บรษิ ัทท่สี ามารถเลกิ บุหร่ีได มาพดู แบงปน ประสบการณ ตรวจสอบจากทะเบยี นประวตั ิการลา ประวัติการเจ็บ บอกเลาถึงเคล็ดลับและวิธีการซึ่งตนเองใชในการเลิก ปวย และการรกั ษาพยาบาล (โดยสามารถสํารวจขอมูล บุหร่ี ซง่ึ บุคคลเหลา น้จี ะสามารถเขาถึงผูที่สบู บุหรไ่ี ดด ี เหลา นไี้ ดแผนกทเี่ กยี่ วขอ ง เชน แผนกบุคคล แผนก กวา เขา ใจพฤตกิ รรมการสูบ ท้งั นย้ี งั สามารถลดชอ งวา ง พยาบาล ฯลฯ) ตลอดระยะเวลาการดําเนินโครงการ ระหวางพนักงานกบั ผูดแู ลเกดิ ความใกลช ดิ ทําใหก ิจ- (หรือตลอดป) ผูที่มีประวัติการลางาน การเจ็บปวย กรรมเครือขายเพื่อนสูเพื่อน หรือชมรมคนเลิกบุหรี่นี้ และรักษาพยาบาลนอยที่สุด จะไดรับรางวัล (ทั้งนี้ ประสบความสําเร็จมากยง่ิ ข้นึ สถานประกอบการแตละแหงสามารถกําหนดเกณฑที่ จะใหรางวัลไดตามความเหมาะสมของแตละสถาน- 9. กจิ กรรมประกวดผมู สี ุขภาพดจี ากการงด ประกอบการ) สบู บหุ รี่ ลกั ษณะกิจกรรม เปนการจดั กิจกรรมประกวดเพ่ือสราง ผลกระทบจากการสูบบุหร่ีทําใหพนักงานที่สูบบุหร่ี แรงจูงใจในการอดทนเลิกสบู บหุ รใี่ หส าํ เรจ็ สวนใหญมสี ถิตกิ ารเจ็บปวยสูงกวา ผูท ี่ไมส ูบบหุ รี่ เพ่อื ระยะเวลาในการจดั ตง้ั แตเ ดอื นแรกไปจนสน้ิ สดุ โครงการ เปน การสรา งแรงจงู ใจ และสงเสริมการลด ละเลกิ บุหร่ี หรือทําตลอดไป คณะทํางานสถานประกอบการปลอดบุหร่ีสวนหน่ึงได กลุมเปาหมาย พนกั งานท่สี บู บหุ รี่ คิดคนกิจกรรมสรางแรงจูงใจใหเกิดขึ้นดวยการจัดใหมี พืน้ ที่ ในสถานประกอบการ การประกวดสขุ ภาพของพนกั งานท่ีสบู บุหร่ี โดยทําการ รายละเอยี ดในการจัดกจิ กรรม 1. จัดทาํ ทะเบยี นประวตั ิพนักงานท่ีสูบบหุ รี่ 54

55 เทยี บ 3. เมื่อสิ้นสุดการดําเนินโครงการนําพนักงานไปตรวจ สขุ ภาพอกี ครัง้ 4. เปรยี บเทยี บผลการตรวจวา มคี วามแตกตา งกนั อยา งไร แนวโนมเปนอยางไรและทําการประชาสัมพันธถึงผลดี ตอสุขภาพท่ีเกิดข้ึนจากการทําโครงการใหพนักงานท้ัง บรษิ ัทไดรบั รู 11. กจิ กรรมธรรมะบาํ บดั ในชวงวันสําคญั ตา งๆของบริษัทเชน วันครบรอบการ กอตง้ั บรษิ ทั วนั ปใหม วันสงกรานตห รือวันพอ ซง่ึ มัก จดั ใหม พี ธิ ที าํ บญุ ตกั บาตร คณะทาํ งานฯ อาจใชช ว งเวลา 2. จดั ประชุมพนักงานท่สี บู บุหร่ี นใ้ี หเ กดิ ประโยชน โดยใชก ารเทศนใหพรของพระสงฆ 3. ช้ีแจงหลกั เกณฑก ารประกวดผูมีสขุ ภาพดี เปนชองทางในการสื่อสารใหความรูเตือนใจเตือนสติ 4. ตั้งคณะกรรมการขึน้ มาตดั สนิ ตามเกณฑท กี่ ําหนดไว อกี รูปแบบหนึง่ เน่อื งจากเมอื งไทยเปน เมืองพทุ ธสถาบัน 5. ควรมกี ารจดั งานมอบรางวลั หรอื อาจนาํ ไปมอบรว มกบั ศาสนาจึงมีความสําคัญ เปนที่พึ่งที่อาศัยซึ่งจะทําให การจัดกิจกรรมอื่นๆ เชนกิจกรรมการมอบรางวัลและ พนกั งานท่สี ูบบุหร่ปี รับความคดิ ได ประกาศนยี บัตรพนักงานซงึ่ สามารถเลกิ บหุ ร่ีได ลกั ษณะกิจกรรม เปนกิจกรรมใหค วามรูเกย่ี วกบั พิษภยั ของบหุ รี่ เพ่อื จูงใจใหพนักงานเลกิ สบู โดยอาศัยการ 10. กิจกรรม ดบั ไฟบุหรี่เพ่ือสุขภาพ เทศนสัง่ สอนของพระสงฆ ทีเ่ ขา รว มพิธีทาํ บุญของเนอ่ื ง ลกั ษณะกิจกรรม เปน กจิ กรรมทใ่ี ชผ ลการตรวจทางรา งกาย ในวนั สําคญั ตา งๆ ที่สถานประกอบการไดจดั ทาํ ขึ้น ยืนยันใหพนักงานที่สูบบุหร่ีไดเห็นถึงการเปล่ียนแปลง ระยะเวลาในการจดั ทกุ ๆ วนั สาํ คญั ซง่ึ บรษิ ทั มกี ารจดั หรือเปนการเปรียบเทียบสุขภาพกอนและหลังการเลิก งานกลุมเปา หมาย พนักงานทุกคน สบู บหุ รี่ เพือ่ สรา งแรงจูงใจในการเลกิ สบู บุหรี่ พืน้ ที่ พ้ืนทเี่ หมาะสมในบรษิ ทั ระยะเวลาทจี่ ัด กอนและหลงั เริ่มโครงการ รายละเอยี ดในการจดั กจิ กรรม กลมุ เปาหมาย พนกั งานทุกคน 1. คณะทํางานติดตอนิมนตพระสงฆมาเทศนาในเรื่อง พ้นื ท่ี ในสถานประกอบการ พษิ ภยั โทษของบุหรี่เปน ระยะเวลา 1 ชั่วโมง รายละเอียดในการจัดกิจกรรม 2. หลงั จากเทศนจบ มีการตั้งสมาธิ สงบจิตใจ 1. ตรวจสุขภาพพนักงานทุกคนกอนและหลังดําเนิน โครงการ 12. กจิ กรรมเย่ยี มเพอื่ นรวมอุดมการณ 2.ตรวจสขุ ภาพพนักงานที่สบู บุหรี่เพื่อตรวจสมรรพภาพ การทาํ งานของปอด และตรวจชอ งปากและฟนกอ นและ หลังดาํ เนนิ โครงการ จดบนั ทกึ ประวตั ิเอาไวเ พ่อื เปรียบ-

ถอดรหัสสถานประกอบการปลอดบุหรี่: คูมือการจัดกิจกรรม “เยี่ยมเพ่อื นรวมอุดมการณน ่ี เปนกิจกรรมตอ เน่ืองจาก เปลยี่ นความคดิ และตัดสนิ ใจเลิกสูบ ไดม ากกวาการฟง กจิ กรรมลด ละ เลกิ บุหรี่ คอื กลมุ นีเ้ ขาตอ งการกาํ ลังใจ หรอื อานจากชอ งทางใหความรตู างๆ ของบริษทั สถาน คนจะเลิกบหุ รี่ได เคล็ดลับมอี ยู 3 อยา งดว ยกนั คอื ประกอบการปลอดบุหรี่หลายแหงจึงเลือกจัดกิจกรรม หน่ึงตวั เขา กค็ อื ใจเขาเอง สองคอื คนรอบขาง สามคอื เสมือนกจิ กรรมทัศนศึกษา พาพนักงานทีต่ ิดบุหรี่ ไป สภาพแวดลอม กาํ ลงั ใจนัน้ ไดม าจากตัวเองแลว ยังเหลือ เยี่ยมผูปวยดวยโรคซึ่งเกิดจากบุหรี่ เชน มะเร็งปอด กําลังใจจากคนรอบขางบางทีลูกเมียไมไดใหความ มะเร็งกลอ งเสยี ง หลอดลมอกั เสบในโรงพยาบาล ทง้ั นี้ สําคญั ในความคดิ ของเขาคอื จะเลิก ไมเลกิ กไ็ ดจ าก เพอ่ื ใหเ หน็ โทษทเี่ กดิ จากพิษภยั บุหร่ี โดยเฉพาะในสว น การทําแบบสอบถาม ภรรยาก็ไมไ ดร บเราอะไร ยังไม ของผลกระทบตอสุขภาพ เหน็ ถงึ ความสาํ คัญ เพราะอยูนอกโรงงาน ไมไดร ับ ลกั ษณะกจิ กรรม เปนกิจกรรมทัศนศึกษาตึกผูปวยดวย การอบรมวาบหุ ร่จี ะสง ผลตอ ตนและลูกอยา งไร เราก็ โรคทีม่ ีสว นเก่ียวขอ งกบั การสูบบุหรี่ เลยเอาตัวของคนสูบบุหร่ีท่ีเขารวมโครงการและยัง ระยะเวลาในการจัด 0.5-1 วนั ขนึ้ อยูกับระยะทาง ไมส ามารถเลิกบหุ รี่ได ไปเยีย่ มคนปว ยทก่ี าํ ลงั เปนโรค กลุมเปาหมาย พนกั งานท่ีสูบบหุ รี่ ท่ีเกิดจากบุหรี่ ไมวา จะเปน โรคหลอดลม มะเรง็ กลอง พื้นที่ สถานพยาบาลตา งๆ เชน สถาบันโรคทรวงอก เสยี ง มะเรง็ ปอด เพอ่ื ใหเหน็ โทษพิษภยั ของบหุ รวี่ า สถาบันธัญญารกั ษ รายแรงขนาดไหน ใหผลอะไรกบั ชวี ิตเราบา ง และเขา รายละเอยี ดในการจัดกิจกรรม จะตอ งเสียอะไรในชวี ิตไปบา ง อาจจะเสยี สังคม เสียคน 1. คณะทํางานทําเรื่องขอใช้รถและของบประมาณ ที่รักไป ใหเ กดิ ความตระหนัก เกดิ พลังใจใหเ ขาอีกระดบั สนับสนุนในการเดินทางไปเยี่ยมชมผูปวยดวยโรคซ่ึง หน่งึ เพือ่ ใหเขาเลิกได ในสว นของสงิ่ แวดลอม ถารูวา เกดิ จากบุหรี่ เขาอยใู นกลุมไหน ก็พยายามดงึ เขามาอยูในสภาพแวด- 2. ตดิ ตอแจง ความจาํ นงและรายละเอยี ดของโครงการฯ ลอ มทป่ี ลอดบหุ รจ่ี รงิ ๆ เชน ในโรงงาน หรอื ลานกฬี า กจ็ ะ ไปยังโรงพยาบาลเปาหมาย ทั้งนี้เพื่อขออนุญาตและ ทําใหเขาเลกิ บหุ รไ่ี ดเรว็ เพราะฉะนนั้ กจิ กรรมเพอื่ นรว ม นดั หมายวนั เวลา อดุ มการณจ ดั เปนกจิ กรรมทีน่ า สนใจ เนอ่ื งจากเปน การ 3. ทําการประชาสัมพันธใหพนักงานผูสูบบุหรี่ทราบวา ใหก าํ ลังใจผูท กี่ าํ ลงั ปวยและนําสง่ิ ทเี่ หน็ มาเปน กาํ ลงั ใจ จะมีการพาไปทัศนศึกษาเยี่ยมชมเพื่อนรวมอุดมการณ ในการเลิกบุหร่ีดวย” คุณพนม ครุฑธา เจา หนาท่ีอาชีวอนามยั และความปลอดภยั ฯ (จป.วิชาชพี ) บริษทั เอเซยี คราฟทเ ปเปอร จาํ กัด จากการท่เี ช่ือวา การไดมีประสบการณด ว ยตนเองจาก การพบเหน็ จะทําใหพ นกั งานทต่ี ดิ บุหรี่บางสว นมโี อกาส 56

57 มีความต้ังใจ ตดั สินใจแนว แนท จี่ ะเลกิ บหุ ร่ี และท่สี าํ คญั ไดรับการสนับสนุนจากหนว ยงาน โดยเฉพาะการสราง กลไกท่ีจะทําใหการเลิกสูบบุหรี่ของพนักงานเปนไปโดย สะดวกหรือไมลําบากเกินไป เชน มีชองทางที่จะให พนักงานขอคําแนะนําเม่ือมีปญหาเกี่ยวกับการเลิกหรือ เกดิ ความทอ แทใ นขณะที่เลกิ สูบ มีชองทางที่จะใหเ พือ่ น รว มงานใหก าํ ลงั ใจ มีคลนิ กิ อดบหุ รอ่ี ยูใ นทท่ี าํ งานท่จี ะ ใหค ําปรึกษา ตดิ ตามความกา วหนา ในการเลกิ พรอ ม ทั้งสนับสนุนเรื่องยาทดแทนนิโคติน (กรณีที่มีแพทย นอกสถานที่ ซงึ่ ในกาํ หนดการ อาจมกี ารพาไปเทยี่ วชม และพยาบาล) และทีส่ ําคญั มกี ารจัดกิจกรรมตางๆ ท่ี ที่อนื่ กอ นเพื่อเปนการจงู ใจใหเ ขา มารวมกจิ กรรม จะเบี่ยงเบนความสนใจของผูท่ีสูบบุหรี่ออกจาก 4. พากลุมเปาหมายไปเยี่ยมชมสถาบันโรคทรวงอก พฤตกิ รรมความเคยชนิ เดมิ ๆ รวมทง้ั มกี ารสรา งบรรยากาศ สถาบันธญั ญารกั ษ หรอื สถานพยาบาลอืน่ ๆ ตามความ หรอื สภาพแวดลอ มทจ่ี ะทําใหผสู บู บุหร่ี ไมสามารถสูบ เหมาะสม โดยเนน ระยะทางท่ีไมไ กลมากนกั ไดโดยสะดวก (เชน หา มนาํ บุหรเี่ ขา ในพ้ืนท่ที าํ งาน ตอง 5. หลังการเยี่ยมผูปวย คณะทํางานฯ และพนักงาน ขอบตั รคิวในการสูบ ฯลฯ) ซ่ึงชองทางหรือกลไกเหลาน้ี ทเ่ี ขารวมกจิ กรรม สรปุ ประเดน็ หรือประสบการณท ไี่ ด จะเกิดข้ึนได จากการท่ีสถานประกอบการมีมาตรการ จากการเย่ยี มผปู ว ย เพ่ือเปน แนวทางในการดาํ เนินการ และมีการจัดกิจกรรมสนับสนุนใหพนักงานเลิกสูบบุหร่ี ขัน้ ตอนตอ ไป และเปน การจัดกิจกรรมท่มี คี ณุ ภาพไดร บั การมีสว นรวม 3.3 สรุป จากพนักงานทั้งทีส่ บู และไมส บู บหุ ร่ี โดยยึดหลักในการ จดั ดงั นี้ เปนท่ที ราบกนั ดีวา การทผ่ี ทู ตี่ ดิ บหุ รี่คนหนึ่ง จะเลิกสบู 1. ดูแลเอาใจใสใหความชวยเหลือพนักงานดวยความ บหุ รไ่ี ดส าํ เรจ็ หรอื ไมน น้ั สว นใหญจ ะขน้ึ อยกู บั ความตง้ั ใจ จริงใจ มงุ มน่ั และต้ังใจ จริงของผูเลกิ สูบ วา จะเลกิ บุหรจ่ี รงิ จงั แคไหน ความ 2. สรางความรว มมอื รว มใจของเครอื ขายพนักงาน ตัง้ ใจจริงจะทําใหผูทเ่ี ลิกสูบ สามารถอดทนตอปจจัย 3. มีกรอบแนวคิดและกระบวนการในการสนับสนุนที่ ตางๆ ทีม่ ีผลตอการเสพติดบหุ รี่ เชน ความเคยชนิ ชดั เจน การเสพติดฤทธน์ิ ิโคตนิ รวมทัง้ ปจจยั ทางอารมณและ จติ ใจ ฯลฯ จนสามารถเลกิ ไดสาํ เร็จ ในขณะเดยี วกนั การสนบั สนนุ ดว ยการจดั กจิ กรรมตา งๆ จนทําใหพนักงานทีต่ ดิ บุหรีเ่ ลกิ สบู บหุ ร่ีไดส าํ เร็จ จะทํา พนกั งานในสถานประกอบการหนง่ึ ๆ ตองใชเวลาในท่ี ใหการควบคุมการสูบบุหรี่ของสถานประกอบการเปน ทาํ งานวันละไมต ํา กวา 8 ช่วั โมงในการทาํ งาน พกั ผอน ไปไดงา ยข้ึน และสามารถพัฒนาเปน สถานประกอบการ ประสานงาน หรอื อืน่ ๆ ดงั นัน้ จึงหนีไมพนทก่ี ารเลกิ ปลอดบหุ ร่ีไดอยา งแทจรงิ ในทสี่ ุด สบู บหุ รี่ของพนกั งาน จะมีโอกาสทาํ สาํ เรจ็ ไดมากข้นึ หากหนวยงานมีการสงเสริมใหพนักงานเกิดความเขาใจ



การจดั สภาพแวดลอ ม ใหเ ออื้ ตอ การควบคุม การสบู บุหรี่

การจดั สภาพแวดลอม ใหเ ออ้ื ตอ การควบคมุ การสูบบุหร่ี การจดั การทาง ใหเอ้ือตอการควบคุมการสูบบุหร่ีโดยทําใหมีการสูบ ดานกายภาพ บุหรี่ไดย ากขน้ึ เชน กําหนดใหพืน้ ทส่ี ว นหนงึ่ สวนใดหรือ พื้นท่ีทั้งหมดในสถานประกอบการเปนพ้ืนที่ปลอดบุหรี่ หรือการจดั หา มมีที่เขย่ี บุหรีใ่ นท่ที ํางานและพื้นท่ที ่ัวไป หรอื จดั ใหม ี สภาพแวดลอ ม เขตสูบบุหร่ีเปนการเฉพาะในพ้ืนท่ีท่ีมิดชิดหางไกลจาก พ้ืนท่ที าํ งาน (โดยอางอิงหรอื สอดคลองกบั กฎหมายบหุ ร่ี ในทท่ี ํางาน ตามประกาศกระทรวงสาธารณสขุ ฉบับที่19 พ.ศ.2553) พรอมท้ังมีมาตรการดูแลใหมีการปฏิบัติตามที่ได กําหนดไว เปนทีย่ อมรับในวงการควบคุมการสบู บหุ รี่วา มีสวนอยางมากในการทําใหพนักงานที่ติดบุหรี่คนหน่ึง หันมาเลิกสูบบหุ รี่ เนอ่ื งจากขอจาํ กัดทางดานพ้ืนท่ที ี่ทาํ ใหรูสกึ ไมส ะดวกในการสบู หรือสบู ไดยากขึน้ นอกจากนี้ การจัดสภาพแวดลอมที่ทําใหสูบบุหรี่ไดยากขึ้นดังกลาว 60 ยังชวยใหผูท่ีกําลังอยูในข้ันตอนของการเลิกสูบกับผูที่

61 เลกิ สบู ไดสาํ เรจ็ แลว ยังคงสามารถดาํ รงไวซง่ึ พฤตกิ รรม มีลักษณะตามท่ีกําหนดไวในประกาศกระทรวง ไมส บู บหุ รี่ไวได เนอ่ื งจาก ไมมีโอกาสเห็นคนสูบบหุ ร่ี สาธารณสุข พระราชบญั ญตั ิคุมครองสุขภาพของผไู ม ไมม ีกล่ินบุหรี่ ทาํ ใหไมน กึ ถึงการสบู บุหร่ี ไมเ พียงเทาน้ัน สบู บุหรี่ พ.ศ. 2535 เชน เดียวกนั นอกจากนี้ เพือ่ เปน การกําหนดพื้นที่หามสูบยังเปนการชวยปกปองสุขภาพ การควบคมุ ดแู ลใหมีการปฏิบัตติ ามมาตรการจัดการพ้นื ของพนกั งานทไ่ี มส บู บหุ รใ่ี หร อดพน จากควนั บหุ รม่ี อื สอง ที่ที่กําหนด สถานประกอบการหลายแหงยังมีการจัด อกี ดว ย กิจกรรมเฝาระวังดูแลใหพนักงานโดยเฉพาะผูท่ีสูบบุหรี่ มีการสูบในพ้นื ท่ีทจี่ ดั ไวให จะเหน็ ไดว า ในการควบคมุ การสูบบหุ รีข่ องสถานประ- กอบการท่ีเขารวมโครงการพัฒนาสถานประกอบการ 4.1 เคลด็ ลบั ในการจดั สภาพแวดลอ มให ปลอดบุหรี่ การจดั การทางดานพนื้ ท่ีหรอื การจดั สภาพ- เอื้อตอการควบคุมการสบู บหุ ร่ี แวดลอมในที่ทาํ งานใหปลอดจากควนั บหุ รี่ ถูกกาํ หนด ใหเ ปน เปน ขอพงึ ปฏบิ ัตลิ ําดบั แรกๆ โดยสถานประกอบ สถานประกอบการหลายแหง มกี ารจดั สภาพแวดลอ ม การท่เี ขารว มโครงการฯ ทุกสถานประกอบการจะตอง โดยการตดิ ปาย “เขตหามสูบบุหร่”ี , “เขตปลอดบุหรี่” กําหนดพ้ืนทท่ี ี่เปน เขตปลอดบหุ ร่ี ตามทกี่ ฎหมายระบุไว หรือ ”เขตสูบบุหรี่” แตไมประสบความสําเร็จในการ และหากยังมีพนักงานท่ีติดบุหร่ีก็ใหจัดเขตสูบบุหร่ีให สรางภาวะปลอดควันบหุ รี่ในทท่ี าํ งาน เน่อื งจากยังคงมี

พนกั งานสบู บุหร่ใี นพนื้ ทห่ี ามสบู หรือพนักงานไมส บู ใน ของสถานประกอบการปลอดบหุ รี่ คร้ังน้ี จึงคํานึงถึง พน้ื ทท่ี จ่ี ดั ไวใ ห จากการถอดบทเรยี นสถานประกอบการ จุดออนตางๆ และมแี นวทางในการจดั สภาพแวดลอ ม ปลอดบุหรี่ พบวา การที่พนักงานไมปฏิบัติตามกฎ ดงั ตอไปน้ี ระเบียบ สวนหนง่ึ เนอ่ื งจากความไมร แู ละไมเขา ใจถงึ ผลกระทบของควันบุหร่ีตอสุขภาพของเพื่อนรวมงาน 1. มกี ารจัดแบงพน้ื ที่ และตดิ ปายใหเห็นอยา งชดั เจน และไมร หู รอื รอู ยา งคลมุ เคลอื เกย่ี วกบั กฎหมายโดยเฉพาะ ทั้งเขตสูบบุหร่ีและเขตปลอดบุหรี่ และชวงเรมิ่ ตน ควรมี เก่ยี วกบั การบงั คับใช เชน พนักงานสว นใหญเห็นวา การจัดพ้ืนที่สูบใหสามารถจูงใจใหผูสูบบุหรี่มาสูบ เพื่อนๆ หรอื ผคู นทัว่ ไปยังสบู บุหรี่ในสถานท่ีตางๆ ได ณ เขตสบู เชน มหี ลงั คาชัว่ คราว หรอื รมเงาไมในพืน้ ท่ี โดยไมถ กู เตือนหรือปรบั หรอื จับ นอกจากน้ี ยงั มีความ สูบบุหร่ี เพอ่ื ไมใหร อ นจนเกินไปจนพนักงานไมย อมมา ไมชัดเจนของการจําแนกพื้นท่ีหามสูบและพ้ืนที่ให สบู ในพื้นที่นี้ มีเกาอใี้ หน่งั มที เี่ ข่ียบหุ ร่ี ฯลฯ และเมื่อ สบู ในท่ีทาํ งาน ถึงแมจ ะมปี า ยหา มสบู บหุ ร่ี (สวนใหญ) ผา นไประยะหนึ่ง กใ็ หล ดความสะดวกสบายลง เชน ลด และปา ยเขตสบู บหุ ร่ี (สว นนอ ย) ตดิ ตง้ั อยบู า ง แตไ มม กี าร จํานวนเกาอลี้ ง สดุ ทาย เมอ่ื มีการจดั กิจกรรมสนบั สนุน แจงขอบเขตของพน้ื ทท่ี ช่ี ดั เจน หรอื ทง้ั สถานประกอบการ/ ใหพนกั งานเลิกสูบบหุ รี่ไดสําเร็จ จนจํานวนพนกั งานท่ี โรงงาน มปี ายตดิ อยูแ ผนเดยี ว ทําใหไ มท ราบวา ตรงไหน สบู บุหร่ลี ดลง ก็สามารถยกเลกิ เขตสูบบหุ รี่ไดท ั้งหมด สูบได ตรงไหนหา มสบู ฯลฯ ดงั น้นั ในการจดั กจิ กรรม จัดสภาพแวดลอมเพ่ือใหเอ้ือตอการควบคุมการสูบบุหร่ี 62

63 2. มีการประชาสมั พันธ กอนการประกาศใชร ะเบยี บวา 1. กิจกรรมปรับปรุง ทาํ ความสะอาดสถานท่ี ดว ยการกําหนดพนื้ ที่หามสบู บหุ ร่ี และพื้นท่ที อ่ี นญุ าต ใหเอ้ือตอ การเปนสถานประกอบการปลอดบุหร่ี ใหส ูบบุหรี่ คณะทํางานฯ ควรจัดใหมกี ารประชาสมั พันธ ระเบยี บดังกลา ว ดว ยเครือ่ งมอื หรอื ชอ งทางตา งๆ ไป กอนที่จะมีการติดปายกําหนดวาเขตใดเปนเขตปลอด พรอ มๆ กบั การจดั กจิ กรรมสอ่ื สารใหค วามรแู กพ นกั งาน เขตสบู บหุ ร่ี ควรมกี ารเชญิ ชวนพนกั งานเขา รว มทาํ ความ (บทท่ี 2) ทมี่ กี ารจัดอยูแลว สะอาดและปรบั ปรงุ พน้ื ทใ่ี นบรเิ วณโรงงาน (Big Cleaning 3. มมี าตรการจัดการทีช่ ดั เจนหากมีการฝา ฝน และตอ ง Day) ทั้งหมดที่เตรียมไวสําหรับเปนที่หามสูบบุหรี่และ มีการปฏิบัติจริงตามมาตรการที่กําหนดไว โดยการ พื้นที่สูบบุหรี่ ทั้งนี้ เพื่อสรางการมีสวนรวมของ จดั การอาจเรมิ่ จากเบาไปหนัก พนกั งาน หากเปน ไปได สถานประกอบการควรจดั ใหม ี 4. มีการจัดกิจกรรมอื่นๆ ควบคูไปกับการจัดสภาพ- การตกแตงพื้นที่ใหสวยงามดวยพรรณไม เพื่อใหเกิด แวดลอม ทั้งนี้เพื่อใหมีการปฏิบัติตามระเบียบที่ได ความรูสึกปลอดโปรงและปลอดบุหรี่ โดยดําเนินการ กําหนดไว เชน กิจกรรมสายตรวจบุหรี่ หรือสายลับ ดังน้ี นิโคติน เปนตน 4.2 รายละเอียดการจดั สภาพแวดลอ มให 1. กําหนดพื้นที่หรือเลือกพื้นที่ที่จะจัดเปนเขตปลอด เอ้ือตอ การควบคมุ การสูบบหุ ร่ี บหุ ร่ีและเขตสบู บุหร่ี โดยอา งองิ จากประกาศกระทรวง สาธารณสขุ ฉบับท่ี 19 พ.ศ.2553 ตัวอยางการจัดการพ้ืนท่ีใหปลอดจากควันบุหร่ีหรือให 2. คณะทํางานทําการประชาสัมพันธใหพนักงานทั้ง สบู บุหร่ีไดยากขึ้นทีส่ ถานประกอบการไดทดลองทาํ แลว ประสบความสาํ เรจ็ มดี งั ตอไปน้ี

หมดในบริษัทไดทราบเก่ียวกับกิจกรรมทําความสะอาด และปรับปรุงพื้นที่โรงงาน เพื่อเตรียมความพรอมกับ มาตรการแบงเขตปลอดบหุ รี่ และเขตสูบบุหรี่ 3. สรางแรงจูงใจในการรวมกิจกรรมทําความสะอาด พ้นื ท่ี โดยแจกเสือ้ ยืดหรอื เสอ้ื โปโลท่มี ีโลโกเ ก่ยี วกับการ สงเสริมการไมสูบบุหรี่ในสถานประกอบการแกพนักงาน ทเี่ ขา รวมกิจกรรมทาํ ความสะอาดคร้งั น้ี 4. ทําความสะอาด เก็บกวาดเศษซากบุหรี่ สะสาง ไฟแช็ก บุหรี่ ออกจากพื้นที่ทํางานและบริเวณที่จะ กาํ หนดใหเปนเขตปลอดบหุ ร่ี 5. ทาํ การปรบั ปรงุ สถานทห่ี รอื บรเิ วณทใ่ี ชใ นการสบู บหุ ร่ี ใหเ กิดความเหมาะสม เชน ปรับปรุงใหม อี ากาศถายเท มากขึ้น มตี นไม ไมดอกไมประดบั เพ่อื ความรม ร่ืน และ สดช่นื 6. ปรบั ปรงุ พื้นท่ี และสงิ่ อาํ นวยความสะดวกในเขตสบู บหุ ร่ี เชน มีเกาอ้ีสาํ หรบั น่งั (ในจาํ นวนทจี่ ํากัด) เพื่อ เปนการจูงใจใหผูสูบบุหรี่เขามาใชพื้นท่ีในชวงแรกของ มาตรการ กระทรวงสาธารณสุข (ฉบับที่ 19) พ.ศ. 2553 เรื่อง 2. กจิ กรรมกําหนดเขตปลอดบหุ ร่ี กําหนดช่ือหรือประเภทของสถานท่ีสาธารณะที่ใหมีการ คุม ครองสุขภาพของผไู มส ูบบหุ รี่ และกําหนดสว นหน่ึง เปนกจิ กรรมเกย่ี วกับการจัดการพืน้ ที่ โดยกาํ หนดให สว นใดหรอื ทง้ั หมดของสถานทส่ี าธารณะดงั กลา ว เปน เขต ชดั เจนวา พื้นทใ่ี ดบางเปน พ้นื ท่ีหา มสูบบุหร่ี ดว ยการ สูบบุหรีห่ รอื เขตปลอดบหุ รี่ตามพระราชบญั ญตั ิคุม ครอง แสดงเครื่องหมายหามสูบบุหร่ีหรือเขตปลอดบุหร่ี สขุ ภาพของผูไมส ูบบหุ รี่ พ.ศ. 2535 ซง่ึ กาํ หนดให และดแู ลไมใ หม ีการสบู บุหรีใ่ นพื้นที่ดงั กลาว รวมท้งั ไมม ี อุปกรณหรือสิ่งอํานวยความสะดวกสําหรับการสูบบุหรี่ สถานทท่ี าํ งานเอกชน โรงงานอตุ สาหกรรม หรอื สถานประกอบการท่มี กี ารผลติ สนิ คา เฉพาะสวน เชน ท่ีเข่ยี บหุ รี่ ไฟแช็ค ไมขีดไฟ โดยมีรายละเอยี ดใน การกาํ หนดเขตปลอดบหุ ร่ี ดงั นี้ อาคารและสิ่งปลกู สราง เปน พ้นื ที่ทใี่ หมกี ารคมุ - ครองสขุ ภาพของผูไมสูบบหุ รี่ โดยกาํ หนดใหเปน 1. ประชาสัมพันธน โยบายสถานประกอบการปลอดบหุ รี่ เขตปลอดบหุ รท่ี ้ังหมด ของบริษัท พรอมทงั้ ประกาศพืน้ ที่ท่ีกาํ หนดใหเ ปน “เขต ปลอดบหุ ร”ี่ แสดงเครื่องหมายเขตปลอดบุหรี่อยางเปดเผย ในพ้นื ท่ี (ของสถานประกอบการ) ท่มี องเหน็ ได 2. คณะทํางานศกึ ษาแนวทางการจดั พืน้ ท่ีในสถานประ- 64 กอบการใหเปนเขตปลอดบหุ ร่ี โดยอา งองิ ตามประกาศ

65 อยางชดั เจน รวมทัง้ แสดง ณ บริเวณทางเขา-ออก มีขอความ “หา มสูบบุหรี่ ฝาฝน มโี ทษปรับ ทกุ ชอ งทาง โดยเครอ่ื งหมายเขตปลอดบหุ รม่ี ลี กั ษณะ 2,000 บาท หรือขอความทาํ นองเดยี วกนั พมิ พ ดงั นี้ ดวยตวั อกั ษรสแี ดง มขี นาดไมนอยกวา 50 point ประกอบอยบู รเิ วณใกลเคยี งกับวงกลม เปนปายวงกลมพ้นื สีขาว เสนผานศนู ยก ลาง ยาวไมต าํ่ กวา 10 ซม.มขี อบสีแดงหนาไมต่าํ กวา 1 ซม. มีรปู มวนบุหรีแ่ ละควนั สดี ําอยตู รงกลาง มี เสนสีแดงพาดทับ ⇒ ความกวา งของมวนบหุ ร่ีและเสน สแี ดงพาด ทบั บุหร่ีเทากบั ความหนาของขอบสแี ดง ความยาวของมวนบุหร่ตี อ งไมนอ ยกวา 2 ใน 3 สวนของขนาดเสน ผานศูนยกลาง

ถอดรหัสสถานประกอบการปลอดบุหรี่: คูมือการจัดกิจกรรม 3. จดั เตรียมปายเขตปลอดบหุ รใี่ หถกู ตองและเพยี งพอ กับพ้นื ทท่ี ่จี ะแสดง โดยสถานประกอบการอาจขอรบั การ สนบั สนนุ ปา ยเครอ่ื งหมาย “เขตปลอดบหุ ร”่ี จากหนว ย งานตางๆ ดงั น้ี สาํ นกั ควบคมุ การบรโิ ภคยาสบู กรมควบคมุ โรค โทรศัพท 0-2580-9354, 0-2580-7161 หรือที่ http://www.thaiantitobacco.com มูลนิธริ ณรงคเ พ่ือการไมสูบบหุ รี่ โทร 02-278- 1828 หรือที่ http://ashthailand.or.th แผนงานพัฒนาการสรางเสริมสุขภาพในสถาน ประกอบการ สมาคมพัฒนาคณุ ภาพสง่ิ แวดลอม โทร 02-441-9232, 02-800-2424 หรือที่ http://www.heathyenterprise.org และ http://www.adeq.or.th (โดยสถานประ- กอบการสามารถ Down Load ไฟลเครอ่ื งหมาย แตตองจัดทาํ เปนแผนปายเอง) 66

67 ถอดรหัสสถานประกอบการปลอดบุหรี่: คูมือการจัดกิจกรรม 4. ติดต้ังปาย “เขตปลอดบหุ รี่” ในพื้นทตี่ า งๆ ตามที่ 6. ยกเลิกการจําหนายยาสูบในรา นคาหรอื รานขายของ กฎหมายกาํ หนด เชน ทางเขา-ออกอาคาร รวมทงั้ ในสถานประกอบการ โดยอาจเริ่มจากการขอความ พนื้ ท่อี ่นื ๆ ที่มีพนักงานเขา มาใชห รอื มพี นักงานอยูร วม รว มมอื จนถงึ การออกกฎระเบยี บใหย กเลกิ การจาํ หนา ย กันเปนจํานวนมาก และเปนพนื้ ทีท่ เี่ หน็ ไดอยา งชัดเจน บหุ ร่ใี นโรงอาหารของสถานประกอบการ เชน โรงอาหารหรือรานอาหารในสถานประกอบการ หอ งนา้ํ หองประชมุ หองสมุด ลิฟตโ ดยสาร บันได 3. กิจกรรมกาํ หนดเขตสูบบหุ รี่ ทางเดนิ เทา หรอื พน้ื ทก่ี ลางแจง (กรณสี ถานประกอบการ เปนกิจกรรมเกี่ยวกับการจัดการพื้นท่ีเชนเดียวกับการ มนี โยบายปลอดบหุ รท่ี กุ พื้นท่ี 100%) ไดแก สวนหยอม กาํ หนดเขตปลอดบหุ ร่ี โดยเฉพาะในสถานประกอบการ ลานจอดรถ ท่ีมีพนักงานท่ียังไมสามารถเลิกสูบบุหรี่ไดสําเร็จ จําเปน ตองจัดท่สี บู ใหเ หมาะสม เพื่อเปนการไมร บกวน 5. จัดใหมกี ารมกี ารติดตามสอดสอ งดแู ลการปฏิบัติตาม และไมเปนอันตรายตอสุขภาพของพนักงานท่ีไมสูบ มาตรการท่กี ําหนด โดยอาจทาํ ไดดวยการติดต้งั กลอ ง บุหร่ี โดยสถานประกอบการจะตอ งกําหนดใหช ดั เจนวา วงจรปด หรอื จัดชดุ อาสาสมคั รสายตรวจ (รายละเอียด พน้ื ท่ใี ดเปน พ้นื ท่ที ่ีอนุญาตใหสบู บุหร่ีได ดว ยการแสดง ในกจิ กรรมยอยที่ 4) หรอื มกี ารตง้ั รางวลั ผูแจง เบาะแส เคร่ืองหมาย “เขตสบู บุหร่”ี และดแู ลใหมกี ารสูบบหุ รใ่ี น การฝา ฝนกฎระเบยี บวา ดวยการควบคมุ การสบู บุหรี่ พ้นื ทเี่ ขตสบู เทา นนั้ โดยมรี ายละเอยี ดในการกาํ หนดเขต สูบบหุ รี่ ดงั น้ี

1. คณะทาํ งานศึกษาลักษณะพนื้ ทท่ี สี่ ามารถจัดเปน เขต สบู บหุ ร่ี โดยยึดหลักการไมส รา งความเดอื ดรอ นราํ คาญ และกอใหเกิดผลเสียตอสุขภาพของพนักงานท่ีไมสูบ บหุ รี่ รวมท้งั อา งอิงตามพระราชบญั ญตั ิคมุ ครอ สุขภาพ ของผไู มส บู บหุ ร่ี พ.ศ. 2535 ซง่ึ กําหนดให เขตสบู บหุ ร่ี ตอ งเปนพื้นที่ที่ • ไมอ ยใู นบริเวณทางเขา - ออก ของสถานทีท่ ี่ ใหม กี ารคุมครองสุขภาพของผไู มส ูบบหุ ร่ี • ไมอยูในบริเวณที่เปดเผยอันสามารถมองเห็น ไดอยางชดั เจน • ไมอยูในบริเวณที่กอใหเกิดความเดือดรอน รําคาญแกผูอ ่ืนที่อยูบรเิ วณขา งเคียง ทัง้ นีม้ เี คล็ดลับในการเลือกสถานที่ คอื ควรเปน สถานที่ ทอ่ี ยไู กลจากตวั โรงงาน เพอ่ื ทาํ ใหพ นกั งานเกดิ ความรสู กึ ไมอยากออกไปสูบ เปนผลใหม กี ารสูบบหุ รน่ี อยลง (การ จะปฏิบัตอิ ยางนไ้ี ด สถานประกอบการจะตองเขม งวด กับการหา มสบู ในพ้นื ท่ที ่ีไมไ ดอ นุญาตใหส บู พรอ มกัน ไปดว ย) 2. ประชาสัมพันธน โยบายสถานประกอบการปลอดบหุ ร่ี • มีขอความ “เขตสูบบุหรี่” หรือขอความอื่น ของบริษทั พรอมทงั้ ประกาศพ้นื ท่ที ก่ี ําหนดใหเปน “เขต ทาํ นองเดยี วกัน พิมพดวยตัวอักษรสแี ดง มีขนาด ถอดรหัสสถานประกอบการปลอดบุหรี่: คูมือการจัดกิจกรรม ปลอดบุหร่”ี และพนื้ ที่ทีอ่ นุญาตใหพ นักงานสบู บหุ ร่ีได ไมน อยกวา 50 point ประกอบอยูบรเิ วณใกลเ คียง 3. จดั เตรยี มปาย “เขตสูบบหุ ร”ี่ ใหมีลกั ษณะถูกตอง กับวงกลม ตามท่ีกําหนดในพระราชบัญญัติคุมครองสุขภาพของผู ไมสูบบุหร่ี พ.ศ.2535 ดังนี้ โดยสถานประกอบการอาจขอรับการสนับสนุนปาย • เปน ปา ยวงกลมพน้ื สขี าว เสน ผา นศนู ยก ลางยาว เครอื่ งหมาย “เขตสบู บุหร่”ี จากหนวยงานตางๆ ดงั น้ี ไมต่าํ กวา 10 ซม.มขี อบสีฟาหนาไมตา่ํ กวา 1 ซม. • สาํ นกั ควบคมุ การบรโิ ภคยาสูบ กรมควบคุม • มีรปู มวนบหุ รี่และควนั สดี าํ อยูตรงกลาง โรค โทรศัพท 0-2580-9354, 0-2580-7161 หรือท่ี • ความกวางของมวนบุหรี่เทากับความหนาของ http://www.thaiantitobacco.com ขอบสฟี า • มลู นธิ ิรณรงคเพื่อการไมสูบบหุ รี่ โทร 02-278- • ความยาวของมวนบุหรตี่ องไมน อยกวา 2 ใน 3 1828 หรือท่ี http://ashthailand.or.th สว นของขนาดเสนผา นศูนยก ลาง 68

69 ถอดรหัสสถานประกอบการปลอดบุหรี่: คูมือการจัดกิจกรรม ในการจดั ใหส ถานทเ่ี ปน เขตปลอดบหุ รแ่ี ละเขตสบู บหุ ร่ี ตามพระราชบญั ญตั คิ มุ ครองสขุ ภาพของผไู มส บู บหุ ร่ี พ.ศ.2535 ยงั มีการกาํ หนดให • พนกั งานเจาหนาทีต่ ามกฎหมายมีอํานาจเขา ไปตรวจสอบ (สถานท่ใี ดสถานทหี่ น่ึง) หรือควบคุมใหเ ปน ไป ตามกฎหมายไดตลอดเวลาทําการของสถานทน่ี ้นั • ผดู าํ เนินการ ซึ่งไดแก เจาของ ผจู ดั การ ผูค วบคมุ หรอื ผทู ร่ี ับผิดชอบดาํ เนนิ งานของสถานทสี่ าธารณะ จะ ตองอาํ นวยความสะดวกตามสมควรแกพ นกั งานเจา หนาที่ ซึ่งปฏบิ ัตหิ นาทีต่ รวจสอบหรือควบคมุ การปฏบิ ตั ิ ใหเ ปน ไปตามพระราชบญั ญัติ หากผูใดขัดขวางหรือไมอํานวยความสะดวกแกพ นกั งานเจาหนา ที่ปฏิบัตกิ าร ในการตรวจสอบ จะตองระวางโทษจาํ คกุ ไมเกนิ หนึง่ เดือน หรือปรบั ไมเกินสองพนั บาท หรือท้งั จาํ ท้ังปรบั และกาํ หนดบทลงโทษ กรณที ่ีมีการฝาฝน ไมป ฏิบัตติ ามตามกฎหมายดังนี้ • ผูดําเนินการ (เจาของ ผูจัดการ ผูควบคุม หรือผูที่รับผิดชอบดําเนินงานของสถานที่สาธารณะ) ไมจ ดั ใหส ถานทส่ี าธารณะนน้ั เปนเขตปลอดบุหรี่และเขตสบู บหุ ร่ี ตามกฎหมาย จะตอ งระวางโทษปรบั ไมเ กิน สองหมื่นบาท หรอื หากจดั เขตสูบบหุ ร่ไี มเปน ไปตามขอ กําหนด ตอ งระวางโทษปรับไมเ กินหนงึ่ หมนื่ บาท และ หากแสดงเคร่ืองหมายเขตปลอดบุหร่ีหรือเขตสูบบุหรี่ไมเปนไปตามหลักเกณฑที่กําหนดตองระวางโทษปรับ ไมเ กนิ สองพันบาท • ผใู ดฝา ฝนโดยสบู บุหรีใ่ นเขตปลอดบหุ ร่ี ตองระวางโทษปรับไมเ กนิ สองพันบาท

• แผนงานพัฒนาการสรางเสริมสุขภาพในสถาน 4. กจิ กรรมสายตรวจบุหรี่ ประกอบการ สมาคมพฒั นาคณุ ภาพสิ่งแวดลอม เปนที่ทราบกันดีวา การกาํ หนดและจดั ใหม กี ารตดิ ปาย โทร 02-441-9232,02-800-2424 หรือที่ ประกาศเขตปลอดบหุ รแ่ี ละเขตสูบบุหร่ี เพยี งอยางเดียว http://www.heathyenterprise.org และ ไมมีพลังเพียงพอที่จะทําใหพนักงานท้ังหมดปฏิบัติตาม http://www.adeq.or.th (โดยสถานประกอบการ มาตรการ โดยมักจะพบเห็นพนักงานมีการสูบบุหร่ีใน สามารถ Down Load ไฟลเครื่องหมาย แตต อ ง เขตปลอดบุหร่ี หรือไมส ูบบุหรใ่ี นพ้นื ท่ที ่จี ัดไวใ ห การ จัดทําเปนแผนปายเอง) ประชาสัมพันธใหพนักงานไดทราบถึงมาตรการสูบบุหร่ี 4. ตดิ ตัง้ ปา ย “เขตสบู บหุ รี”่ ใหเ หน็ อยา งชัดเจน ภาย ในเขตสบู เปนกจิ กรรมสนับสนุนหนึ่ง ท่สี ามารถชว ย ในบรเิ วณสถานทท่ี จ่ี ดั เตรยี มใหเ ปน ทสี่ บู บหุ รี่ ในกรณี ใหพนักงานมีความเขาใจและปฏิบัติตามกฎระเบียบ ที่เขตสบู บุหรีม่ ีชองทางเขา จะตอ งแสดงเคร่ืองหมาย เพ่ิมมากขน้ึ อยา งไรกต็ าม ในสถานประกอบการหน่งึ ๆ “เขตสบู บุหรี่” ณ บรเิ วณทางเขาทุกชองทางดวย มักจะมีพนักงาน (สว นหนงึ่ หรอื สวนนอย) ทีฝ่ าฝนกฎ 5.จดั ใหม กี ารควบคมุ ดแู ลใหพ น้ื ทส่ี บู อยใู นสภาพทส่ี มบรู ณ ระเบยี บ ดังนั้นในการจัดสภาพแวดลอมใหปลอดบุหร่ี พรอ มใชง านเสมอ สถานประกอบการท่ีเขา รวมโครงการสว นใหญ มกี าร จดั กจิ กรรมสายตรวจบุหรี่ ตอเน่อื งจากการจดั กจิ กรรม ถอดรหัสสถานประกอบการปลอดบุหรี่: คูมือการจัดกิจกรรม “ในสวนของสายตรวจบหุ ร่ี เปน กระบวนการกลน่ั กรองภายหลงั จากทาํ กิจกรรม ใหความรู โดยมกี ารประชาสมั พนั ธ ย้ําเตือนจากเสียงตามสาย และจากนโยบายของบรษิ ัท จนไดมาเปน ลกั ษณะเหมอื นกนั คือเวลามองโดยรวม จะเปน พ้ืนขาวๆ มจี ดุ ดาํ หลงมาบา ง และจุดดาํ เหลา นี้ เราจะตองดูแล คอื เราจดั พื้นทไี่ วแ ลว เรากเ็ ลยทาํ การกําจดั จุดดาํ ในพน้ื ท่ี โดยเพ่มิ ความเขมขนเขา ไปใหม ากยิง่ กวาเดมิ ดว ยการตัง้ รางวัลนําจบั กับคนทีใ่ หเ บาะแสวามีคนสูบ บุหร่ีในโรงงาน โดยในระยะเร่มิ ตนกาํ หนดใหร างวลั ท่ี 200 - 500 บาทแตพนักงานรูสึกวา มนั นอยเรากเ็ ลยเปลีย่ นมา เปน 5,000 บาท ซง่ึ พอเปลย่ี นมาเปน 5,000 บาท พนกั งานก็เรมิ่ กลวั กัน โดยจะปรบั และตักเตอื นสองครั้งถา ในครั้ง ทส่ี ามยงั ทําอีกก็จะตอ งใหออกจากบริษทั จาย 10 เดือน 15 เดอื นก็วากันไปตามเงือ่ นไข เพราะบริษัทของเราผลติ กระดาษอัคคีภยั เปน เรอ่ื งสําคญั การปอ งกนั ตองเขมขน โดยถาพนักงานยงั ฝาฝนอยู ก็จะตอ งใหอ อก ในสว นของผู รับเหมาท่เี ขามาในโรงงาน เมอื่ นําบุหรเ่ี ขา มาในเขตโรงงานจะถกู ปรับทนั ที 10,000 บาทสว นถาพบวา มีการแอบสบู โทษจะเพ่ิมขึ้นเปนสองเทาคอื 20,000 บาท โดยเงนิ ท่ปี รับจะกลายเปนรางวลั ของผทู ี่แจงเบาะแส โดยไมตองแจงช่อื ”ไมตอ งใหข อมูลวา เปนใครมาจากไหน เพื่อปองกนั ความขัดแยง คณุ พนม ครุฑธา เจาหนาทีอ่ าชวี อนามยั และความปลอดภัยฯ จป. วิชาชพี 70

71 ถอดรหัสสถานประกอบการปลอดบุหรี่: คูมือการจัดกิจกรรม กําหนดและประกาศเขตปลอดบุหร่ีและเขตสูบ 4. เมื่อยืนยันการกระทําฝาฝนกฎระเบียบไดจ รงิ มอบ บุหรี่ ทั้งน้ี เพือ่ ดูแลใหม กี ารปฏบิ ัติตามมาตรการควบคุม รางวัลใหผ ูแจง เบาะแส การสูบบุหรใ่ี นพืน้ ทที่ ่ีกาํ หนด โดยในการจดั กิจกรรม 5.จัดการพนักงานทีฝ่ าฝนกฎระเบียบตามข้นั ตอนตามที่ สายตรวจบุหรี่ มแี นวทางในการจดั กิจกรรมดงั น้ี กําหนดไว 1. คณะทาํ งานฯ กําหนดเง่อื นไขตางๆ ของกิจกรรม เชน บทลงโทษผูฝ า ฝน ซง่ึ อาจเริม่ จากการมจี ดหมาย ตักเตือน และแนะนาํ วิธปี ฏิบัตทิ ี่ถูกตอ ง ตามดวยการ ตดิ รายช่อื พนักงานท่มี ีการฝาฝนกฎระเบยี บ จนไปถึง การปรับเปนตัวเงิน การกําหนดคา ปรบั (หากมกี ารปรบั เปน ตวั เงนิ ) เงอ่ื นไขในการไดร บั รางวลั ของผแู จง เบาะแส รางวัลสาํ หรบั การแจงชอ่ื ผสู ูบบหุ รใ่ี นพื้นทีห่ า มสูบ 2. ประชาสัมพันธกิจกรรมสายตรวจบุหรี่ใหพนกั งาน ผู มาติดตอ หรือลูกคา ทราบโดยทวั่ กัน 3. แจงใหทราบถึงกฎ กติกาในการแจงชื่อพนักงานที่ ฝา ฝน กฎระเบยี บในการควบคมุ การสูบบหุ รี่ โดยผทู ีแ่ จง เบาะแสไมตองแจง ชื่อ

5. กจิ กรรมสายลับนิโคติน 2. ประชาสัมพันธกิจกรรมสายลับนิโคตินใหพนักงาน เปนกิจกรรมท่ีมีหลักการในการจัดเชนเดียวกับกิจกรรม ทราบโดยทว่ั กัน สายตรวจบหุ รี่ โดยจัดข้ึนเพ่อื ติดตามดแู ลใหพ นกั งาน 3. สายลับตักเตอื นพนักงานที่สูบบุหรีใ่ นชว งเดอื นแรกที่ ปฏิบัติตามกฎระเบียบเก่ียวกับการสูบบุหร่ีในพ้ืนท่ีที่จัด ทํากิจกรรม พรอมท้ังใหค วามรคู วามเขาใจ ช้แี จงถึง ไวให อยา งไรก็ตาม ในการจัดกิจกรรมสายลับนโิ คติน โทษทเ่ี กดิ ขน้ึ ทง้ั เรอ่ื งสขุ ภาพและผลกระทบในการทาํ งาน มีการใชทีมงานที่ไดรับการมอบหมายใหเปนสายลับ ถายังไมเลิกสูบอาจมีผลตอการพิจารณาเงินเดือนหรือ ตรวจตราดแู ลการสูบบุหรน่ี อกพ้ืนที่ ในขณะทก่ี จิ กรรม ข้นั ตําแหนงได สายตรวจบหุ ร่ี ใชวิธกี ารอาศยั พนกั งานทว่ั ไปในการเฝา 4. ในระยะที่สองเปลยี่ นบทบาทจากผูแ นะนํา เปน ผเู ฝา ระวังและแจงเบาะแสเม่ือพบเห็นพนักงานมีการสูบบุหร่ี ระวังและสงั เกตการณว า มีพนักงานคนใดบางที่ฝาฝน นอกพ้ืนทใ่ี หส ูบ เชน สบู บุหร่ีในหอ งนํา้ หรือโถงทางเดิน กฎระเบยี บ โดยหากพบเห็นพนักงานฝาฝนกฎระเบยี บ รายละเอียดในการจัดกิจกรรมสายลบั นโิ คตนิ มีดงั น้ี ใหแจง เจาหนาที่ความปลอดภัยและอาชีวอนามัยฯ 1. ทําการแตง ต้งั สายลบั นิโคติน อาจเลือกมาจากคณะ วชิ าชีพ เพื่อทาํ หนังสอื ตักเตอื นโดยตรง และแจงฝา ย ทาํ งานฯ โดยเลอื กใหม จี าํ นวนมากพอทจ่ี ะดแู ลใหค รอบ- บุคคลใหม ีการพจิ ารณาโทษตามที่กาํ หนดไว หากยงั ไม คลุมท้ังสถานประกอบการ โดยมีการจา ยคาตอบแทน ปรบั เปลี่ยนพฤตกิ รรมการสบู บุหรี่ ในการปฏบิ ตั ิหนา ทที่ ุกๆ เดอื นเพื่อเปน แรงจงู ใจในการ 5. ทาํ การประเมนิ ผลเปรยี บเทยี บวาจํานวนผูสูบลดลง ทาํ งาน จากเดิมหรือไม และอาจมีการเพิ่มจํานวนสายลับให ครอบคลุมกบั จํานวนพนักงานที่สบู บุหร่ี 72

73 4.3 สรปุ การควบคุมการสูบบุหรี่ในสถานประกอบการใหไดผล ความประนีประนอมและเปนการหาทางออกใหกับ อยางเปน รปู ธรรม คณะทํางานฯ จะตองมกี ารกาํ หนด พนกั งานทย่ี งั ไมส ามารถเลกิ สบู บหุ รใ่ี หม พี น้ื ทท่ี เ่ี หมาะสม สภาพแวดลอมและแสดงตอพนักงานใหชัดเจนวาพ้ืนที่ ในการสูบ ใดหามสูบบุหรี่ (No Smoking Area) หรือพ้นื ท่ใี ดสบู ได (Smoking Area) หรือมมี าตรการในการควบคมุ การสูบ การจัดสภาพแวดลอมท่ีไมเอ้ือตอการสูบบุหร่ีไมเพียง บุหร่ี (Restrictions on Smoking) เชน มีการจัดกาํ ลัง ทําใหผ ตู ิดบุหรีม่ ีพฤติกรรมการสูบท่ีไมรบกวนผอู ่ืน และ ตรวจตราดูวาใครฝา ฝนกฎระเบยี บหรือไม จะเปนการ ทําใหห นั มาเลกิ สูบบุหรี่ จนทําใหจ าํ นวนผูส ูบบหุ รลี่ ดลง ชว ยเหลอื พนกั งานทต่ี อ งการเลกิ สบู บหุ ร่ี เพราะพนกั งาน แตยังเปนมาตรการท่ใี หผลในการควบคุมไมใหพนักงาน ท่ีอยากเลิกสูบแตไมสามารถเลิกไดก็เน่ืองจากเพื่อนรวม หนาใหมที่คิดจะสูบบุหร่ีและพนักงานเกาท่ีเลิกสูบบุหรี่ งานหรอื คนรอบขา งยงั สบู อยู ไมเ พยี งเทา นน้ั การกาํ หนด ไปแลวกับมาสบู อกี พ้นื ท่หี ามสูบยังเปนการชวยปกปองสุขภาพของพนักงาน ทไ่ี มส บู บหุ รใ่ี หร อดพน จากควนั บหุ รม่ี อื สองอกี ดว ย ทง้ั น้ี การกําหนดพืน้ ที่ซึง่ สามารถสูบบุหรีไ่ ด ยังเปนการแสดง



การจดั กจิ กรรม สงเสริม สขุ ภาพ

การจัด กิจกรรม สงเสรมิ สุขภาพ กจิ กรรมสงเสริม (การสนับสนุนใหพนักงานเลิกสูบบุหรี่ การสื่อสารให สขุ ภาพเปน ความรูเกีย่ วกบั พิษภัยของบุหรี่ การจัดสภาพแวดลอ ม กลุม กิจกรรม ใหป ลอดจากควันบุหรี)่ แตพ บวา กจิ กรรมในกลมุ น้ี สามารถสนับสนุนใหการควบคุมการสูบบุหรี่ในท่ีทํางาน ท่อี าจไมม ผี ล ทําไดง ายขน้ึ โดยการจดั ใหม ีกิจกรรมสง เสริมสขุ ภาพ โดยตรงตอ การ เชน การออกกําลังกาย การจัดการแขงขนั กฬี า มีผลชว ย ใหพนักงานมีสุขภาพรางกายที่แข็งแรง รวมทั้งยังเปน ควบคุมการ เครื่องมือชวยใหผูที่อยูในชวงเลิกบุหรี่ เลิกไดงายขึ้น โดยอาศัยหลักการแทนท่ีเวลา หรอื เบี่ยงเบนความสนใจ สูบบุหร่ีในสถาน ไปจากความเคยชินเดิม เชน แตเดิมเมื่อมีเวลาวาง ประกอบการ พนกั งานก็จะออกมาสูบบหุ ร่ี แตถ า สงเสรมิ ใหมกี ารเลน กีฬาในสถานประกอบการอยางกวางขวาง โดยจัดหา เหมือนกิจกรรม อุปกรณ จดั สรางสนาม เพอ่ื ใหพ นักงานสามารถเขาถึง ใน 3 กลุมแรก ไดงาย เลนไดสะดวก พนักงานก็จะใชเวลาดังกลาว ไปกับการออกกําลังกาย ทั้งนี้การจัดกิจกรรมสงเสริม 76

77 “คอื คนทเ่ี ขาอยากเลกิ เขามจี ติ ใจคดิ ทจ่ี ะอยากเลกิ อยแู ลว กห็ ากจิ กรรมหรอื อะไรทาํ ไปเบย่ี งเบนความสนใจ จะไดไ มต อ งคดิ ถงึ เวลาสบู ซง่ึ ทอ่ี ซี ซู ุ จะสง เสรมิ ใหพ นกั งานเลน กฬี าพวก แบดมนิ ตนั ฟตุ บอล และตะกรอ คะ ” คณุ พมิ พา วงษส วสั ด์ิ บรษิ ทั อซี ซู ุ เอน็ ยน่ิ แมนแู ฟคเจอรง่ิ (ประเทศไทย) จาํ กดั สุขภาพ ตองทําพรอมกับการจัดกิจกรรมในกลุมอื่นๆ เชน การจดั สภาพแวดลอมใหปลอดจากควนั บหุ รี่ หรอื การสนบั สนนุ ใหพ นักงานเลิกสบู บุหรี่ กิจกรรมสงเสริมสุขภาพสามารถจัดไดในหลากหลาย รปู แบบ เชน กจิ กรรมการออกกาํ ลังกาย การจดั การแขง กฬี าสี (นาํ ไปสูการกระตุนและสงเสริมใหพ นกั งานเลน กีฬา) รวมท้งั การจัดการประกวดรอ งเพลง การปลกู ปา และอนื่ ๆ อยางไรก็ตาม พบวา กิจกรรมสง เสริม สุขภาพที่สถานประกอบการนิยมทําในท่ีทํางานอยู กอ นแลว คือ การออกกําลังกาย เน่อื งจากเหน็ วาเปน กิจกรรมที่ทําใหพนักงานมีสุขภาพรางกายที่แข็งแรง และสงเสริมความสัมพนั ธทดี่ ตี อกนั ของพนกั งาน หลงั จากเขารวมโครงการพัฒนาสถานประกอบการปลอด บุหรี่ สถานประกอบการสวนหนงึ่ ไดน าํ เอากจิ กรรม สงเสริมสุขภาพมาผนวกเขาเปนสวนหนึ่งของการจัด กจิ กรรมควบคมุ การสูบบุหร่ดี วย โดยเหน็ วา การออก- กําลังกายนาจะชวยใหการควบคุมการสูบบุหร่ีมีโอกาส สาํ เรจ็ มากขึ้น ท้งั นี้ สอดคลองกับผลการศึกษาทางดาน การสงเสรมิ สขุ ภาพ ทพ่ี บวา การออกกําลังกายจะสงผล ดีตอการเลกิ บหุ รที่ ัง้ ดานรา งกายและจติ ใจ เพราะทาํ ให ระบบหายใจและระบบหมุนเวยี นโลหิตดีขนึ้ อีกท้ังยังทํา ใหการหลั่งของฮอรโมนเปนปกติ เกิดความสมดุลตอ รา งกาย และทกุ คร้งั ท่ีออกกาํ ลงั กายเสร็จ รา งกายจะ

หลั่งสารเอ็นโดรฟน ฮอรโมนตัวนี้ทําใหเกิดความรูสึก 1. กจิ กรรมขยบั กายสบายชวี า สดช่นื และตืน่ ตัว ทาํ ใหเกดิ ความสุข รสู กึ ปตยิ ินดี ซึ่ง จะสงผลโดยตรงตอผูท่ีอยูในระหวางการพักฟนจากการ การออกกําลังกายกอนเริ่มงานไมเพียงชวยใหสุขภาพ เลิกบุหร่ี โดยพบวา การออกกาํ ลงั กายเพยี ง 5 นาทีทํา ของพนักงานแข็งแรง แตยังชวยใหพนักงานเกิดความ ใหผูติดบุหรี่สามารถเอาชนะความอยากบุหร่ีท่ีเกิดข้ึน กระตอื รอื รน สง ผลใหม ปี ระสทิ ธภิ าพในการทาํ งานดขี น้ึ ได1 ทงั้ น้ี ศาสตราจารย นพ.ประกิต วาทีสาธกกิจ ได เปนประโยชนในเรื่องของผลผลิตของบริษัท อยางไร อธิบายเกี่ยวกับเรื่องนี้วา เหตุที่การออกกําลังกายชวย กต็ าม สถานประกอบการสามารถกําหนดทัง้ ชนดิ และ ทําใหเลิกบุหรี่ไดงายขึ้น เนื่องจากการสูบบุหรี่และการ ชวงเวลาในการออกกําลังกายตามความเหมาะสมของ ออกกําลังกายตางเพิ่มระดับโดปามีนในสมอง ทําให แตละสถานประกอบการ รสู ึกคลายเครยี ดและมคี วามสุขเหมือนกนั แตการคลาย ลกั ษณะกิจกรรม กจิ กรรมออกกาํ ลงั กายโดยสง เสริมให เครียดดวยการสบู บุหรน่ี ํามาซงึ่ สุขภาพที่เสอื่ มโทรม แม พนกั งานมีการเตน แอโรบกิ วานโิ คตินในบหุ รี่จะกอใหเกดิ การหลั่งโดปามีนได เชน ระยะเวลาในการจดั ทกุ วนั กัน แตสารพิษกวาอีก 4,000 ชนิด ในบุหร่กี ็เปน อันตราย กลมุ เปาหมาย พนกั งานทงั้ หมดในบริษทั อยา งรายแรงตอ รางกาย ดังนนั้ ผทู ีต่ องการจะเลิกบุหรี่ พืน้ ท่ี ภายในสถานประกอบการท่ีไดร ับการจดั ใหเปน ท่ี ควรจะออกกาํ ลงั กายไปพรอมๆ กบั การพยายามเลกิ ออกกําลงั กาย สบู บุหรี่ จะไดผลมากขึ้น ดงั นั้นกิจกรรมสง เสริมสุขภาพ จงึ มีความสาํ คัญมาก ตอการพัฒนาสถานประกอบการปลอดบุหรี่ ไมวาจะ เปนการสงเสริมการเตนแอโรบิคทุกเชากอนเขางาน หรือชวงหลังเลิกงาน การจัดทําลานหรือสนามกีฬา จัดหาอุปกรณและเครื่องออกกําลังกายใหพนักงาน การแขง ขนั ประกวดรอ งเพลง หรอื แมแ ตก ารพาพนกั งาน ไปทศั นศกึ ษาดานสิง่ แวดลอ ม พาไปปลกู ตนไม ปลูกปา ชายเลน ลว นแลว แตเปนกจิ กรรมที่สถานประกอบการ ซ่ึงเขารวมโครงการพัฒนาสถานประกอบการปลอด บุหรี่ ไดจัดขึ้นและประสบความสําเร็จเปนอยางมาก โดยรปู แบบของกจิ กรรมทจ่ี ดั และรายละเอยี ดจะแตกตา ง กนั ไป ดังน้ี 1ดร.เอเดรียน เทยเลอร ศาสตราจารยด า นการออกกําลังกายและ สขุ ภาพจิต มหาวทิ ยาลัยเอก็ เซต็ เตอร ประเทศองั กฤษ จากการ วเิ คราะหร ายงาน 12 ฉบับที่วา ดวยความเชื่อมโยงระหวา งการออก- 78 กาํ ลงั กายกับการเลกิ สูบบหุ ร่ี อางถึงใน www.ashthailand.or.th

รายละเอียดในการจัดกิจกรรม 79 ประมาณ 10 นาทีประมาณ 20 - 30 นาที หรือหลงั 1. ทาํ การประชาสมั พนั ธเ ชญิ ชวนใหพ นกั งานมารว มเตน เลิกงานตองจัดใหมีการเตนอยางตอเน่ืองจึงจะเกิดผลดี แอโรบกิ กอนเขางาน ใชเวลาประมาณ 10 นาทตี อวนั กบั พนักงาน ทุกๆ วันทําการ และจัดใหมีการเตนแอโรบิคหลัง 6. เมื่อทําไปสักระยะหนึ่ง (1-1.5 เดือน) แลวไดผล เลิกงานดว ย โดยเปนการออกกําลงั กายอยางจริงจงั ทใี่ ช ตอบรับดีมาก สามารถใหพ นักงานท่ีเขา รว มกจิ กรรมท่ี เวลาประมาณ 20-30 นาที นอกจากน้ี ยงั มีการเชญิ ชวน มใี จรักในการเตน ขึน้ ไปเปน ผูนําบนเวทีแทน ชาวบา น หรือเดก็ ๆทอ่ี าศยั อยรู อบๆ สถานประกอบการ มารว มกิจกรรมดวย 2. กจิ กรรมลานกฬี าไรค วันบุหร่ี 2. มอบหมายใหค ณะทํางานแตละคนไปฝกเตนแอโรบิก เพื่อใชใ นการนําพนักงานเตน กิจกรรมสงเสริมสุขภาพอาจทําไดหลายรูปแบบแลวแต 3. จดั ตารางมอบหมายใหค ณะทาํ งานแตล ะคนรบั ผดิ ชอบ ความสะดวกและเหมาะสมของแตล ะสถานประกอบการ เปนผูนําเตนในแตล ะวนั การจัดทาํ ลานกีฬา หรือจัดหาอปุ กรณและเครอื่ งออก- 4. คณะทํางานแตละคนที่ไดรับมอบหมายจัดหาเพลง กําลังกายใหพนักงาน เปนการสรางโอกาสการเขาถึง ประกอบใหม ีความนา สนใจ และมจี งั หวะทส่ี นุกเหมาะ พื้นท่ีและอุปกรณอ อกกาํ ลงั กาย ทาํ ใหพ นักงานมกี าร กบั การเตน ออกกาํ ลงั กายเพม่ิ มากขน้ึ และเปน ทค่ี าดหมายวา สขุ ภาพ 5. จัดใหมีการเตนแอโรบิกในทุกๆ เชากอนเขางาน กายและจติ ของพนกั งานจะดขี น้ึ ทาํ ใหล ดภาระคา รกั ษา พยาบาลจากการทพ่ี นักงานเจ็บปว ยไมเ พยี งเทานน้ั การ

ออกกาํ ลังกายในชวงเวลาวาง เชน ตอนพกั พักกลางวัน โตะปงปอง และจดั ทําสนามแบดมินตนั อาจทาํ เปนหอง หรอื หลงั เลกิ งาน ยงั ทําใหพ นกั งานใชเวลาวา งในการสูบ ออกกาํ ลังกาย ฟต เนส บหุ ร่ีลดลง เปน การเบ่ยี งเบนความสนใจของผสู บู บหุ รี่ 2. จดั หาอุปกรณ เชน ลกู ตระกรอ ลกู วอลเลย ลูกบอล ออกจากความเคยชนิ เดิม และการออกกาํ ลังกายยงั สง ไมแ บด และลกู แบด มาใหก บั พนกั งาน ผลดีกับผูท่ีอยูในระหวางการพักฟนจากการเลิกบุหร่ี 3. ดแู ลพน้ื ทล่ี านกฬี าใหอ ยใู นสภาพพรอ มใชง านอยเู สมอ อีกดวย เพราะจะตองมกี ารใชง านเปน ประจําอยางตอ เนอื่ ง ลกั ษณะกิจกรรม เปนการสนับสนุนพ้ืนที่และอุปกรณ 4. จัดการแขงขันกฬี าท่ีสนับสนุนใหพนกั งานเลน ไมวา การเลน กีฬาชนดิ ตางๆ จะเปน ฟตุ บอล วอลเลยบ อล ตระกรอ หรือแบดมินตัน ระยะเวลาในการจัด ทกุ วนั โดยอาจทาํ การแขงขันในชว งเทศกาลปใหม และมกี าร กลุมเปาหมาย พนักงานทง้ั หมดในบรษิ ทั แจกรางวัลเพือ่ เปน การจูงใจพนกั งาน ใหอยากฝก ซอ ม พื้นท่ี ภายในสถานประกอบการทไี่ ดร บั การจดั ใหเ ปนที่ และเขา รวมกิจกรรมมากข้ึน ออกกาํ ลงั กาย 5. พนักงานมีการจดั เตรียมทมี ของตนเอง และทําการ รายละเอียดในการทํากิจกรรม ฝกซอมเพื่อเขารวมชิงรางวัลเปนการดึงความสนใจของ 1. จดั พน้ื ทบ่ี างสว นในบรษิ ทั เปน ลานกจิ กรรมการเลน กฬี า พนักงานที่สูบบุหรี่โดยใชเวลาวางที่เคยสูบบุหรี่มามุงมั่น อาจจะหาพน้ื ทก่ี ลางแจง เพอ่ื จดั ทาํ สนามตระกรอ สนาม กบั การฝกซอม วอลเลยบอล หรือฟุตบอล หรือพื้นที่ในรมเพื่อจัดวาง 80

3. กิจกรรม กีฬาประชาสมั พนั ธ โดยแตละทีมจะไดรับงบประมาณไปทําปายช่ือทีมและ 81 คาํ ขวัญประจาํ ทมี การใชกฬี าเขามาบาํ บัดยาเสพติดนนั้ เปนแนวคดิ ที่ทาํ 4. เนือ่ งจากตองแขง กนั ระยะยาว จึงตองมกี ารฝกซอม กันอยางแพรหลายและเปนที่ยอมรับวา ไดผลดีเพราะ เพื่อใหเกิดความคุนเคย และสามารถเลนกันไดอยาง ไมเ พยี งจะสง เสรมิ สขุ ภาพของพนกั งาน ยงั ทาํ ใหพ นกั งาน เปนทีม ไดใ ชเ วลาวา งใหเกิดประโยชนหลงั เลิกปฏิบตั งิ าน ทงั้ น้ี 5. ในทุกคร้ังทีท่ ําการแขงขัน จะมกี ารประชาสัมพนั ธ สถานประกอบการอาจจัดแขงขันกีฬาอยางตอเนื่อง ปายคําขวัญซ่ึงมีเน้ือหาเกี่ยวของกับการเลิกสูบบุหร่ีของ โดยจัดในลักษณะเปนกลุมกีฬา ไมวาจะเปน ฟตุ บอล แตล ะทมี ฟุตซอล วอลเลยบอล โดยรับสมคั รเปน ทมี และ จัด 6. จดั การแขง ขนั แบบพบกนั หมด โดยนบั คะแนนทไี่ ด แขง ขนั ใหท กุ ทมี พบกนั หมด ซง่ึ จะใชเ วลาในการแขง ขนั มากทสี่ ุด 2 ทมี แรก นํามาแขง ขันชงิ ชนะเลิศ คอนขางนาน ทําใหมีเวลาในการประชาสัมพันธ ซึ่ง 7. มีการมอบรางวลั เงนิ รางวลั และประกาศนยี บตั รให ทุกทีมที่ลงแขงจะตองมีปายประชาสัมพันธคําขวัญ กับทมี ท่ชี นะเลศิ โดยเชญิ ผูบริหารมาเปน ผมู อบรางวลั ตอ ตานภัยบุหร่ี ซึ่งจะตองสง ตวั แทนภายในทมี ถือปา ย ประชาสัมพนั ธใ นวันทม่ี กี ารแขง ขนั ของแตล ะทมี เพือ่ 4. กิจกรรมปลกู ปาสรางชวี ติ สรางสุขภาพ เปนการใหพนักงานภายในบริษัท ไดทราบถึงกิจกรรม และเขามามีสวนรวมกับการควบคุมการสูบบุหร่ีของ ลักษณะกิจกรรม เปนการผนวกการควบคุมการสูบ บริษทั ดว ย บุหร่ีเขาไปในกิจกรรมสงเสริมความรับผิดตอสังคม ลักษณะกิจกรรม เปนการจัดแขงขนั กีฬาภายในบรษิ ัท CSR ทบี่ ริษทั จดั อยูแลว โดยนาํ พนกั งานทีส่ บู และไมส บู ระยะเวลาทจี่ ัด ตามความเหมาะสมของแตละสถาน บุหรี่ไปรวมทํากิจกรรมเพื่ออนุรักษสิ่งแวดลอม และ ประกอบการ สรา งเสรมิ สขุ ภาพทด่ี ีดวยการปลกู ตน ไม หรือปลูกปา กลมุ เปาหมาย พนักงานทุกคน ชายเลนโดยมีขอกําหนดวาพนักงานที่เขารวมในการ พื้นที่ สนามหรือสถานที่ออกกําลังกายภายในสถาน- ทศั นศึกษาครั้งน้ตี อ งไมสูบบุหร่ตี ลอดการเดนิ ทาง ประกอบการ ระยะเวลาที่จัด ตามความเหมาะสมของแตละสถาน รายละเอยี ดในการจดั กิจกรรม ประกอบการ 1. คณะทํางานฯ ประชาสัมพันธใหพนักงานทราบ กลมุ เปา หมาย พนักงานทุกคน เกี่ยวกับการจัดแขงขัน โดยแจงเกี่ยวกับชนิดกีฬา พน้ื ท่ี สถานทท่ี อ งเทย่ี ว อาจเปน ปา หรอื ทะเล แลว แตค วาม และเง่อื นไขตางๆ สะดวกและความเหมาะสมของแตล ะสถานประกอบการ 2. รบั สมัครทีมทีจ่ ะเขาแขง ขนั ใหลงชื่อทีม รายช่อื รายละเอยี ดการจดั กิจกรรม สมาชกิ ภายในทีมและคาํ ขวัญประจาํ ทมี แจง กฎกตกิ า 1. ทําหนังสอื ขออนญุ าตทางบรษิ ทั ซ่ึงโดยทั่วไปบริษัท ที่ใชใหทราบโดยการแขงขันเปนแบบพบกันหมด อาจมีการทํากิจกรรมที่แสดงความรับผิดชอบตอสังคม ทมี ใดชนะจะได 3 คะแนน เสมอไดทีมละ 1 คะแนน (CSR) อยแู ลว เชน พาพนักงานไปปลกู ตน ไมเพอ่ื เพิ่ม สวนทีมทีแ่ พไ มไดคะแนน ความอดุ มสมบรู ณใ นเขตพน้ื ทป่ี า เสอื่ มโทรมหรอื ไปปลกู 3. เมอื่ รับสมัครเรยี บรอ ย ทําการจบั ฉลากแบงสาย ปา ชายเลนปอ งกนั การกดั เซาะชายฝง อาจจดั ในชว งเดยี ว กําหนดวันเวลาในการแขงขันและแจงใหแ ตละทีมทราบ กับที่สถานประกอบการตองพาพนักงานไปทองเที่ยว

ประจาํ ป โดยใชโอกาสดงั กลาวทาํ ประโยชน โดยมกี าร 5. ประชาสัมพันธใหพ นักงานและลูกคาไดทราบถงึ การ ผนวกแนวคิดงดสูบบุหร่ีตลอดการเดินทางเพ่ือสุขภาพ จัดกิจกรรมทัศนศึกษาปลูกตนไมหรือปาชายเลนบน กาย และจิตทด่ี เี ขา ไปดว ย แนวคิดปลอดบุหร่ี สรางปา สรา งชีวติ สรางสุขภาพ เพ่ือ 2. ประชาสมั พนั ธใ หพ นกั งานทกุ คนในบรษิ ทั ใหท ราบ เปน ภาพลกั ษณท ดี่ ขี ององคก ร เก่ียวกับการจัดทัศนศึกษาและทองเท่ียวตามแนวคิด เทย่ี วสนกุ ไดไ มส บู บหุ ร่ี พนกั งานทต่ี อ งการเขา รว มเดนิ ทาง 5. กจิ กรรมจดั ตง้ั ชมรมขบั รองและประกวด ตอ งไมส บู บหุ รี่ตลอดการเดินทาง โดยความรวมมือที่ รอ งเพลง “ปอดสวย เสียงใส ไรควันบหุ รี”่ เกิดข้ึนจะเปนผลดีทั้งตอภาพลักษณของบริษัทและตัว พนกั งานเอง การจัดตงั้ ชมรมขับรอ ง การจดั ประกวดรองเพลง หรอื 3. จัดใหม กี ารบรรยายเลา เรือ่ งเกี่ยวกบั สขุ ภาพหรือเลน รองคาราโอเกะเปนกิจกรรมท่ีสรางความสนุกสนาน เกมสขุ ภาพระหวา งการเดนิ ทาง ร่ืนเริงใหกบั พนักงาน สรางสขุ ภาพจติ ที่ดีในการทาํ งาน 4. คณะทํางานฯ สังเกตพฤตกิ รรมพนักงานที่เขารวม รวมท้ังสรางความสัมพันธที่ดีใหเกิดข้ึนในกลุมพนักงาน กจิ กรรมทัศนศกึ ษา หากมผี ูฝาฝน ใหช ว ยกนั ตกั เตือน นอกจากน้ี ยงั เปน การสงเสริมใหพนักงานไดใชเ วลาวา ง โดยใชล ักษณะการพดู แสดงถงึ ความหวงใย และประน-ี ชวงกอนและหลงั เลกิ งานใหเ ปนประโยชน ท้งั ยังสง เสริม ประนอม หากตักเตือนแลวยังมีการสูบบุหรี่ ใหทํา การแสดงออกในทางทีถ่ ูกตอ งและเหมาะสมอีกดวย หนังสือแจงเตือนเก่ียวกับการตัดสิทธิในการเขารวม ระยะเวลาท่จี ดั ตามความเหมาะสม และเม่ือจดั ตั้งเปน 82 กจิ กรรมในครง้ั ตอ ๆ ไป หลงั จากกลบั เขา ทาํ งานในบรษิ ทั ชมรมขบั รอ งแลวมแี นวคิดจะสงเสรมิ ใหคงอยตู ลอดไป

83 กลุมเปา หมาย พนักงานทุกคน พื้นท่ี สถานประกอบการ รายละเอยี ดการจัดกจิ กรรม 1. คณะทาํ งานหาอาสาสมัครหรอื แกนนาํ ทส่ี นใจในการ จดั ตั้งชมรมดานการรองเพลง 2. ลงทะเบยี นจดั ตง้ั ชมรม “ปอดสวย เสยี งใส ไรค วนั บหุ ร”่ี และเปด รบั สมคั รสมาชิก 3. เสนอรายชื่อสมาชิก พรอมแผนการดําเนินการของ ชมรมใหกับฝายฝกอบรมหรือฝายที่มีหนาที่รับผิดชอบ เกย่ี วกบั การสง เสรมิ การจดั กจิ กรรมในสถานประกอบการ 4. คดั เลอื กตวั แทนจากแตล ะฝา ยเพอ่ื เขา ประกวดรอ งเพลง ในรายการ “ปอดสวย เสียงใส ไรค วันบุหร”ี่ โดยมี วิธีการคัดเลือกผูชนะเลิศจากการลงคะแนนโหวต ของพนักงานทงั้ หมด ผูชนะเลิศและรองชนะเลศิ ไดร บั ตาํ แหนงเปน นักรองเสยี งใส ซง่ึ จะไดร ับเงินรางวัลและ ของทีร่ ะลกึ 5. สรุปผลการดําเนนิ กิจกรรมของชมรมประจาํ ปใ หฝาย ฝกอบรมหรือฝายที่มีหนาที่รับผิดชอบเกี่ยวกับการ สง เสรมิ การจัดกิจกรรมในสถานประกอบการ



รายชอ่ื ภาคี เครือขาย ดา นการควบคุม การสบู บหุ รี่

รายช่อื ภาคีเครอื ขายดา นการควบคมุ การสูบบุหร่ี 1. หนวยงานทจ่ี ดั กจิ กรรมเรยี นรู ดานการควบคุมการสูบบุหรี่ ลําดับที่ / หนว ยงาน ที่อยู / เบอรต ิดตอ 1 สมาคมพัฒนาคุณภาพสิ่งแวดลอม 25/25 พทุ ธมณฑลสาย 4 ตําบลศาลายา อําเภอพุทธมณฑล จังหวดั นครปฐม 73170 โทรศัพท 0-2441-5000 ตอ 2317, 0-2800-2424 โทรสาร 0-2441-9232, 0-2889-3390 www.adeq.or.th, www.healthyenterprise.org 2 ศูนยบ ริการเลกิ บุหร่ที างโทรศัพทแหงชาติ (ศบช.) 356/10 ถ.ศรอี ยุธยา ซอยศรีอยุธยา 3 แขวงถนนพญาไท เขตราชเทวี กรงุ เทพมหานคร 10400 โทรศัพท 0-2245-4149-50 โทรสาร 0-245-4153 www.thailandquitline.or.th 3 เครอื ขายวชิ าชีพสุขภาพเพอื่ สังคมไทยปลอดบหุ ร่ี อาคารเฉลิมพระบารมี ๕o ป (ชนั้ 6) เลขท่ี 2 ซอยศนู ยว ิจยั ถนนเพชรบรุ ีตดั ใหม แขวงบางกะป เขตหวยขวาง กรุงเทพมหานคร 10310 โทรศัพท 0-2716-6961 กด 0 โทรสาร 0-2716-6556 www.thpaat.org 4 เครอื ขายพยาบาลเพ่ือการควบคมุ ยาสูบแหง อาคารสมาคมพยาบาลแหง ประเทศไทย ชนั้ 3 ประเทศไทย เลขท่ี 21/12 ถนนรางนํา้ เขตราชเทวี กรงุ เทพมหานคร 10400 ถอดรหัสสถานประกอบการปลอดบุหรี่: คูมือการจัดกิจกรรม โทรศัพท 0-2354-1801-2 ตอ 23 โทรสาร 0-2245-0148 www.tobaccofree.thainurse.org 5 เครือขายวิชาชพี เภสัชกรรมเพ่อื ควบคุมยาสูบ 133/3 อาคารออรัม่ เพลส หอง 107 ซอยลาดพราว 81 (ภคยส.) เขตวงั ทองหลาง กรงุ เทพมหานคร 10310 โทรศพั ท 0-2933-4642 โทรสาร 0-2933-0241 www.smokefreepharmacy.com 6 เครือขา ยครูนกั รณรงคเพอื่ การไมสบู บุหรี่ 32/2 ซอยประดพิ ัทธ แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรงุ เทพมหานคร 10400 86 โทรศัพท 0-2278-1828 โทรสาร 0-2278-1830 www.smokefreeschool.net

87 2. หนว ยงานทีใ่ หการสนบั สนุนส่อื ประชาสัมพันธ ถอดรหัสสถานประกอบการปลอดบุหรี่: คูมือการจัดกิจกรรม ลําดบั ที่ / หนวยงาน ทีอ่ ยู / เบอรตดิ ตอ 1 สมาคมพฒั นาคุณภาพสง่ิ แวดลอ ม 25/25 พทุ ธมณฑลสาย 4 ตําบลศาลายา อาํ เภอพุทธมณฑล จงั หวัดนครปฐม 73170 โทรศพั ท 0-2441-5000 ตอ 2317 , 0-2800-2424 โทรสาร 0-2441-9232, 0-2889-3390 www.adeq.or.th, www.healthyenterprise.org 2 มลู นิธิรณรงคเ พือ่ การไมส ูบบุหรี่ 32/2 ซอยประดพิ ัทธ แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรุงเทพมหานคร 10400 โทรศพั ท 0-2278-1828 โทรสาร 0-2278-1830 www.ashthailand.or.th 3 สาํ นกั ควบคมุ การบรโิ ภคยาสบู กรมควบคุมโรค อาคารวิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนบี ําราศ- กระทรวงสาธารณสขุ นราดรู (อาคาร 10 ชน้ั ) ช้นั 6 กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข ตาํ บลตลาดขวัญ อาํ เภอเมอื ง จงั หวดั นนทบุรี 11000 โทรศพั ท 0-2580-9354, 0-2580-7161 โทรสาร 0-2580-7162 www.thaiantitobacco.com 4 ศนู ยบ รกิ ารเลกิ บหุ ร่ีทางโทรศพั ทแหงชาติ (ศบช.) 56/10 ถ.ศรีอยธุ ยา ซอยศรอี ยุธยา 3 แขวงถนนพญาไท เขตราชเทวี กรุงเทพมหานคร 10400 โทรศพั ท 0-2245-4149-50 โทรสาร 0-245-4153 www.thailandquitline.or.th 5 เครือขา ยวิชาชีพเภสัชกรรมเพอ่ื ควบคุมยาสูบ 133/3 อาคารออร่มั เพลส หอง 107 ซอยลาดพรา ว 81 (ภคยส.) เขตวงั ทองหลาง กรุงเทพมหานคร 10310 โทรศพั ท 0-2933-4642 โทรสาร 0-2933-0241 www.smokefreepharmacy.com

3. หนว ยงานทใ่ี หคําปรึกษาผูทตี่ อ งการเลิกบุหรี่ ลาํ ดับท่ี / หนวยงาน ทอ่ี ยู / เบอรต ิดตอ 1 สถาบนั ธัญญารกั ษ 60 ถนนพหลโยธนิ ตําบลประชาธปิ ตย อําเภอธญั บรุ ี จังหวดั ปทมุ ธานี 12130 โทรศพั ท 0-2531-0080-4 โทรสาร 0-2531-0085 www.thanyarak.go.th, www.thanyarak_tida.go.th 2 สถาบันโรคทรวงอก 39 หมู9 ถนนตวิ านนท ตาํ บลบางกระสอ อาํ เภอเมือง จงั หวัดนนทบรุ ี 11000 โทรศพั ท 0-2580-3423, 0-2580-2951 โทรสาร 0-2591-8071 http://www.cdi.thaigov.net 3 ศนู ยบรกิ ารเลิกบหุ ร่ที างโทรศพั ทแ หง ชาติ (ศบช.) 356/10 ถ.ศรอี ยธุ ยา ซอยศรีอยธุ ยา 3 แขวงถนนพญาไท เขตราชเทวี กรงุ เทพมหานคร 10400 โทรศัพท 0-2245-4149-50 โทรสาร 0-245-4153 www.thailandquitline.or.th 4 เครือขา ยวิชาชพี สุขภาพเพอ่ื สงั คมไทยปลอดบหุ รี่ อาคารเฉลมิ พระบารมี ๕o ป (ชน้ั 6) เลขที่ 2 ซอยศนู ยวจิ ัย ถนนเพชรบรุ ีตดั ใหม แขวงบางกะป ถอดรหัสสถานประกอบการปลอดบุหรี่: คูมือการจัดกิจกรรม เขตหวยขวาง กรงุ เทพมหานคร 10310 โทรศพั ท 0-2716-6961 กด 0 โทรสาร 0-2716-6556 www.thpaat.org 5 เครอื ขา ยพยาบาลเพอ่ื การควบคมุ ยาสบู แหง ประเทศไทย อาคารสมาคมพยาบาลแหงประเทศไทย ช้ัน 3 เลขท่ี 21/12 ถนนรางนํา้ เขตราชเทวี กรุงเทพมหานคร 10400 โทรศัพท 0-2354-1801-2 ตอ 23 โทรสาร 0-2245-0148 www.tobaccofree.thainurse.org 6 เครอื ขา ยวิชาชีพเภสชั กรรมเพ่ือควบคมุ ยาสบู 133/3 อาคารออรั่ม เพลส หอง 107 ซอยลาดพรา ว 81 (ภคยส.) เขตวังทองหลาง กรงุ เทพมหานคร 10310 โทรศพั ท 0-2933-4642 โทรสาร 0-2933-0241 88 www.smokefreepharmacy.com

4. หนว ยงานทใ่ี หการสนบั สนุนองคความรู และอ่ืนๆ 89 ลําดับท่ี / หนวยงาน ที่อยู / เบอรตดิ ตอ ถอดรหัสสถานประกอบการปลอดบุหรี่: คูมือการจัดกิจกรรม 1 สาํ นกั งานกองทนุ สนบั สนุนการสรา งเสรมิ สุขภาพ 979 ชน้ั 34 อาคาร เอส.เอม็ ทาวเวอร ถนนพหลโยธนิ แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรุงเทพฯ 10400 โทรศพั ท 0-2298-0500 โทรสาร 0-298-0501 www.thaihealth.or.th 2 ศูนยวจิ ัยและการจดั การความรูเพ่อื ควบคมุ ยาสูบ วิทยาเขตราชวิถี มหาวทิ ยาลัยมหดิ ล 420/1 อาคาร (ศจย.) อเนกประสงคช้นั 5 ถนนราชวิถี เขตราชเทวี กรงุ เทพมหานคร 10400 โทรศัพท 0-2354-5346 โทรสาร 0-2354-5347 www.trc.or.th 3 กองสุขศกึ ษา กรมสนบั สนุนบริการสขุ ภาพ ตาํ บลตลาดขวัญ อาํ เภอเมือง จงั หวดั นนทบรุ ี 11000 กรมสนบั สนุนบรกิ ารสุขภาพ กระทรวงสาธารณสขุ โทรศัพท 0-2590-2387 โทรสาร 0-2590-2387 www.hed.go.th



บทสัมภาษณ พนักงานใน สถานประกอบการ ทีส่ ามารถเลกิ สบู บุหรีไ่ ดสําเร็จ

ถอดรหัสสถานประกอบการปลอดบุหรี่: คูมือการจัดกิจกรรม คุณไพบูลย บุญรอด (บูลย) บริษัท ซพี ี ออลล จํากดั (มหาชน) ศนู ยกระจายสินคา CDC1 บางบวั ทอง คุณไพบูลย บุญรอด (บลู ย) สถานะโสด อายุ 36 ป มปี ระวัตกิ ารสบู บุหรม่ี า 7-8 ป โดยสูบบหุ รี่ต้ังแตม าอยทู ี่ บรษิ ัทซพี อี อลล สูบวันละ ประมาณ 15 มวน จดุ เรม่ิ ตน ทีท่ าํ ใหส บู บุหรี่ “ตอนทีส่ บู มีเพื่อนเยอะ และเพอ่ื นกส็ บู บหุ รี่ ถา เราไมส บู เหมอื นแปลก อยใู นกลุมเราไปนง่ั เฉยมนั แปลกๆ เพราะคบเพอ่ื นทสี่ บู จงึ สูบดวยจะได เขา สงั คมได” จุดเปลยี่ น/แรงบันดาลใจทท่ี าํ ใหเ ลกิ สบู บหุ รี่ “บุหรี่แพงขึน้ ครบั ซองหนึ่งก็กนิ ขา วได ตองสองจาน ทีส่ ําคญั คือมันนารงั เกียจ แลวกไ็ ดไปทโี่ รงพยาบาลบอยอยู เพราะเปน โรคความดนั แลวไดเหน็ คนทเี่ ปนโรคมะเรง็ นอนปวยอยู ก็เลยอยากเลกิ ” วันทเ่ี รมิ่ ตนเลิกบุหรี่ “วนั ท่ี 29 เมษายน เพราะใกลว นั งดสบู บหุ รี่ แลวจริงๆ ก็ พยายามเลิกมาหลายครงั้ แลว เพือ่ นในกลุมก็บอกวาลงทุนมาตั้งเยอะแลว เลกิ ทาํ ไม แตเ ราคิดได เรากเ็ ลยตง้ั ใจที่จะเลกิ ” วิธีการเลกิ สูบบุหรี่ “มคี วามคดิ วา อยากจะเลกิ ก็คอยๆลดปรมิ าณการสบู ลงกอนจาก วันละ 15 มวน กค็ อยๆ ลดลง แลว หาลกู อมมาอมแทนเวลาอยาก และไมไ ปอยใู น กลมุ เพอื่ นท่สี บู บุหรี”่ อุปสรรคในระหวางเลิก “มอี ปุ สรรค เพราะสุขภาพไมค อ ยดี ไมสบาย แลว เพ่ือนก็ยงั ชวนใหส บู อยู แลวก็ลอ วา เลิกทําไม ดวย” สงิ่ ดีๆ ทเี่ กิดขึน้ หลังเลกิ สบู บุหรี่ “สขุ ภาพดีขน้ึ ไมเจ็บคอ ไมไอ เพราะเมอื่ กอ นตอนท่ี ยังสบู บหุ ร่อี ยูมอี าการไอ” ทิ้งทายสิ่งที่อยากจะฝาก “ใครที่ยังสูบบุหรี่อยูก็อยากใหเลิกนะครับ เพราะตอนนี้ คาครองชพี กส็ งู ข้ึน บุหร่ถี าเราไมส บู เราก็ไมเ ปนไร มนั ไมเ หมอื นกินขา ว อดขา วแลว เราอดตาย อดบุหร่ีไมตาย” 92

คณุ ไมตรี นาคหลอ (ปเ ตอร) 93 บรษิ ทั ซพี ี ออลล จาํ กัด (มหาชน) ศนู ยกระจายสินคา CDC1 บางบัวทอง ถอดรหัสสถานประกอบการปลอดบุหรี่: คูมือการจัดกิจกรรม คุณไมตรี นาคหลอ (ปเตอร) ตําแหนง หัวหนา หนวยคลงั สนิ คา CDC 1 สถานะสมรส แลว ยงั ไมมีบุตร อายุ 36 ป มีประวัติการสูบบุหร่มี า 20 ป ต้ังแตส มยั วัยเรยี นช้นั มธั ยม ตอนตน สูบประมาณวันละซอง จุดเรม่ิ ตนที่ทําใหส ูบบุหรี่ “ตอนท่เี รียน ม.ตน (ป 2534) มเี พ่อื นสบู เยอะ แลว ก็อยาก ลองดว ยวา มันเปนอยางไร เพ่อื นกด็ ูดกนั วาดีๆ กเ็ ลยทดลองสูบ สบู มาต้ังแตช ้นั มธั ยม ตน มาจนถงึ เขา ทาํ งานบริษทั ซพี ี ออลล (ทาํ งานท่ซี พี อี อลล 11 ป จนถึงปจ จุบนั ) และ เพอ่ื นสมยั วยั เรียนสบู บุหรีก่ เ็ ลยสบู ตามเพื่อน” สุขภาพระหวางทย่ี งั สบู บหุ รี่อยู “รสู ึก วา จะเหนือ่ ยงาย ถา ไดออกกําลงั หรือทาํ งานหนักๆ จะหายใจไมทัน เหมือนเราหาย ใจเขา ไมค อ ยเตม็ ปอด เหงือ่ จะออกงาย” จดุ เปลย่ี น/แรงบันดาลใจทที่ ําใหเ ลิกสบู บุหร่ี “เกยี่ วกับรายจา ยทเี่ พิม่ มากขึ้นจากเมือ่ กอ น เมอื่ กอนน้ตี งั ค 100 บาท ซอื้ บหุ รี่ 1 ซอง ก็ 65 บาท แลวกเ็ ลยทําใหต ดั สินใจทีจ่ ะเลิก และกไ็ มแนใ จวาเปนผลจากการสบู บหุ ร่ีดวยหรอื เปลา ที่ทําใหปจ จุบันยงั ไมมบี ุตร” วนั ทีเ่ รมิ่ ตนเลิกบุหรี่ “คิดพยายามเลกิ มาหลายครง้ั แลว สบู ๆ เลิกๆ เพราะเห็นเพอ่ื นสบู แลวจนมาถงึ วนั เกิดตัวเองกเ็ ลยตดั สนิ ใจเลิกในวนั เกิดเปน การใหร างวัลตัวเอง ผนวก กับท่บี รษิ ัทมโี ครงการเมอ่ื ป 2553 ก็เลยเลิกเลย” วธิ ีการเลิกสบู บหุ รี่ “มคี วามคิดวา อยากจะเลกิ กเ็ ลยเลิกซงึ่ ประกอบกับสถานท่ที ํางาน เปน หอ งเยน็ เวลาอยากสบู กจ็ ะเขา ไปในหอ งเยน็ มนั เปน พน้ื ทป่ี ด กเ็ ลยทาํ ใหเ ราหกั หา ม ใจเลกิ บหุ รไ่ี ด เพราะมนั ทาํ ใหเ รารสู กึ สดชน่ื แลว กร็ สู กึ ดขี น้ึ ดว ย ซง่ึ ถา เราอยขู า งนอก ในพืน้ ทีเ่ ปดกจ็ ะทําใหเ ราอยากสบู บุหรไ่ี ดง าย ซ่งึ ถาอยากก็จะเอาลกู อมแกเจบ็ คอมา อมแทน หรือด่มื น้าํ แทนชวงเวลาท่ีรสู ึกคอแหง” อปุ สรรคในระหวางเลกิ “ยงั อยากอยูในระหวา งทีเ่ ลิก เพราะเห็นคนอน่ื สูบ เราเคยคบี ทกุ ๆ คร้ังท่ีเรากาํ ลงั จะดื่มกาแฟ แลวก็กอ นจะเขา หอ งนํ้า” สง่ิ ดๆี ทีเ่ กดิ ขึ้นหลังเลิกสูบบหุ ร่ไี ด้ “เงนิ หนง่ึ รอ ยบาทใชไ ดเต็มท่ี และก็ ตวั ครับเพราะ รสู ึกวาเมือ่ กอนมันจะมีกลิ่นบุหรต่ี ดิ ตาม ตัว หวั เสอ้ื ผา แลว ตอนน้ีรสู ึกวาสะอาดขึน้ นา้ํ หนกั ตวั เพม่ิ มากขน้ึ จากเมอ่ื กอ น เจรญิ อาหารขน้ึ เมอ่ื กอ นนเ้ี ทา ทร่ี มู าวา บหุ รม่ี นั เผา ผลาญน้าํ หนกั เราไดด วย ทนี ตี้ อนเลิกเรากร็ ูสึกวาปากเราวางกเ็ ลยใชล ูกอมแกเ จ็บคอ ทดแทน เพราะรสู ึกวาคอมันจะแหง รสู กึ อยากก็จะดืม่ น้ํา เมอื่ กอ นน้มี อื สนั่ ซง่ึ ปจ จุบนั ก็ยงั สนั่ อยูแตนอ ยลง” ท้ิงทา ยสง่ิ ทอ่ี ยากจะฝาก “เอางา ยๆครบั จากเงิน 100 บาท ถา เปน คาบุหร่สี มยั นก้ี ็ จะเปน 65 บาท แลวครบั จะเหลือเงินไวใ ชก ็ 35 บาท เราใชเ งินตรงนีซ้ ื้อกว ยเตย๋ี วชาม หน่งึ ก็หมดแลว แตถา มเี งินหน่งึ รอยบาทแลวไมต อ งจา ยคา บุหรส่ี ามารถกนิ ไดถงึ 3 มอ้ื เลยตอหน่ึงวนั ก็ลองคิดกันดู แลวก็คนสมยั น้ตี ามพน้ื ท่ีตา งๆ เคากไ็ มส บู บหุ ร่ีกันแลว เคารณรงคเ ลิกสบู บหุ รีก่ นั เพราะฉะนน้ั คนสบู บหุ รก่ี ็จะกลายเปน คนกลมุ นอ ย กจ็ ะดู เหมอื นวา คนอน่ื เคา เลกิ สบู บหุ รก่ี นั พน้ื ทท่ี จ่ี ะสบู บหุ รก่ี จ็ ะมจี าํ กดั ทางบรษิ ทั เชน เดยี ว กนั จํากัดท่ีทใี่ หส บู บุหรี่ จากเมอ่ื กอ นนีก้ ส็ ูบบหุ ร่ีไดต ามพื้นทที่ ั่วไป ตอนนกี้ ็ถกู จํากัด ใหส บู ในพนื้ ทท่ี จ่ี ัดไวใหเทา นั้น กแ็ สดงวา ตอนนค้ี นสวนใหญเ คาเลิกสบู บหุ ร่ีกันแลว ”

ถอดรหัสสถานประกอบการปลอดบุหรี่: คูมือการจัดกิจกรรม คุณผล คําแดง (ลงุ ผล) บริษทั เพรสซิเดน ท ออฟฟศ เฟอรน เิ จอร จํากดั คณุ ผล คําแดง (ลุงผล) ตาํ แหนง หวั หนาหนวยทั่วไป อายุ 50 ป ทาํ งานทบี่ ริษัทฯ มา 14 ป เร่ิมสูบบุหรตี่ ัง้ แตอายุ 17 ป มปี ระวัติการสบู บุหรีม่ า 30 ป สูบบหุ รปี่ ระมาณ ซองคร่งึ ตอ วนั ไดใหขอ มูลวา“จุดเริ่มตนของการสบู บุหร่ีเร่มิ จากตอนนน้ั อยทู ี่บา นนอก เพอื่ นสูบกเ็ ลยอยากสูบตามเพอ่ื น” มูลเหตจุ ูงใจทท่ี าํ ใหเลกิ สบู บหุ ร่ี “สขุ ภาพไมค อ ยดี บวกกบั ทางครอบครวั คอื ลกู สาว แลวแฟนก็ขอรองบอกวาไหนๆ ทางบริษทั ก็เขา รวมโครงการกับ สสส. เรากล็ องด”ู วนั ทีเ่ ริ่มเลกิ สูบ “เมอื่ วนั ท่ที างบรษิ ทั เขา รวมโครงการกับ สสส. เมือ่ ป 2552 กต็ ง้ั ใจจะ เลิกแลว กส็ มัครเขารวมโครงการเลกิ บหุ รี่ และสามารถเลกิ สูบบหุ รีไ่ ดส าํ เร็จหยุดการ สูบ ทดลองเลกิ 2 คร้ัง กส็ าํ เรจ็ โดยไมตอ งใชย า” เลกิ สูบบหุ รแ่ี ลวดีอยางไร “หลังจากเลกิ ไดแลว มคี วามตา งในเร่ืองสุขภาพ นาํ้ หนกั เพิม่ ขึ้นมาก ออกกาํ ลงั กายก็ไมเหน่ือยหอบงาย” อยากจะฝากอะไรทง้ิ ทาย “ฝากถงึ เพอ่ื นๆ นอ งๆ ทย่ี ังสูบบุหร่ี ก็ลองคดิ ดูดีๆ วาเรา สบู บุหรี่แลว รางกายเราเปนอยางไร จากเดมิ เราสบู บหุ ร่ี เลน กฬี าหรือทาํ งานนดิ หนอ ย เราก็เหนื่อยหอบแลว แลว ลองเลกิ ดูสักครัง้ ตดั สินใจไมต อ งพง่ึ พายาอะไร แลว กเ็ ปน กาํ ลงั ใจใหก ับคนทก่ี าํ ลงั จะเลิกนะครบั ใหเ ลกิ ไดส ําเรจ็ แนะนําใหเ พ่อื นๆ เขา โครงการเลกิ เถอะ เพราะจะเปน ผลดตี อ สุขภาพรางกาย ตอ สังคม และตอ ทท่ี าํ งาน ดวยครบั ” 94

95 ถอดรหัสสถานประกอบการปลอดบุหรี่: คูมือการจัดกิจกรรม คุณอภิวัฒก บรู ณะเจรญิ (โอต ) บรษิ ัท ลาํ สูง จาํ กดั (มหาชน) คณุ อภวิ ัฒก บรู ณะเจริญ (โอต) ตําแหนง หัวหนาแผนกฝา ยวางแผน อายุ 31 ป มปี ระวตั ิการสูบบหุ รมี่ า 15 ป (เรม่ิ สูบบหุ รีป่ ระมาณอายุ 15-16 ป) สบู บหุ รป่ี ระมาณ วันละซอง ตงั้ แตสมยั เรยี นปริญญาโท แลว ก็ลดลงปจจบุ นั เหลอื 4-5 มวนไดใ หขอ มูลวา “จุดเร่มิ ตน ของการสบู บุหร่ีเริ่มจากตอนนั้น เหน็ เพือ่ นสูบก็อยากสบู แคอยากลองตาม กระแสของวยั รนุ สมยั นน้ั ซ่ึงจะสบู เฉพาะตอนไปเที่ยวกับเพ่ือน และมาสูบบหุ รี่จริงจัง ตอนอยูมหาวิทยาลยั ” มูลเหตจุ งู ใจทท่ี าํ ใหเลกิ สบู บุหร่ี “มลี ูกแลวกเ็ หน็ คนรอบขาง เหน็ พอเพ่ือนปว ย แลว ก็ เสียเงินคา รกั ษาหลายแสน เปน ลาน แลวก็พ่เี ลี้ยงผมเปนคนทํางานทีไ่ มสูบบหุ ร่ียงั เปน มะเร็งเลย กเ็ ลยทาํ ใหเหน็ วา ผมยิ่งมโี อกาสมากกวา ถกู ไหมครบั เพราะวา เปนสารทีม่ ี Carcinogen ดว ย ทสี่ าํ คญั ทาํ เพือ่ ครอบครัวเพื่อตวั เอง แลว กไ็ มอ ยากทาํ ใหคนอน่ื เดอื ดรอ น ทีส่ ําคัญกม็ สี ว นเยอะเหมอื นกนั ที่บริษทั เขา รวมโครงการ แลว กใ็ นแผนกเขา รวมโครงการแลวกเ็ ลิกไดท ีละคน จนตอนนีใ้ นแผนกไมมีคนสบู บุหร่ีแลว สดุ ทายก็ไม เห็นคนสูบ กย็ ิ่งเปนแรงจงู ใจทําใหไมสบู บหุ ร่ีดว ยดีกวา” วันท่เี รม่ิ เลิกสูบ “ไมไดเปนวนั พิเศษ แตเห็นวาลูกเรม่ิ โตแลวก็เลยเลิก และสามารถ เลกิ สบู บหุ รไ่ี ดสาํ เรจ็ โดยใชวธิ กี ารหกั ดบิ ใจแขง็ ถามตัวเองวา มีเงินลานในบญั ชีเพื่อ รกั ษาตัวเองและรกั ษาลูกแลว หรอื ยงั ซง่ึ เอาคา รักษาพยาบาลไปเปนทุนการศกึ ษาลกู ดีกวา แลว ก็ไมต อ รองกับตัวเอง จริงๆ แลวพยายามเลิกหลายครง้ั แลว สดุ ทายกก็ ลับ มาสูบอกี เคยหยดุ ได3-4 เดอื น แลวกต็ ดั สนิ ใจเลิกจรงิ ๆ เลยดกี วา จรงิ ๆ เปน เร่ืองยาก แตรกั ลกู ก็เลยตดั ใจครบั ” อุปสรรคระหวา งการเลิก “ใจตวั เองท่ีไมแ นว แน พยายามเลกิ มา 3-4 ครัง้ ” เลกิ สูบบหุ ร่ีแลว ดอี ยางไร “เมื่อกอนจะเปนภูมแิ พ พอเลิกแลวอาการแพแปลกๆ ก็ไมม ี แลว ไมม ีอาการไอ ไมม ีเสมหะเหมือนแตกอ น” อยากจะฝากอะไรท้งิ ทาย“สบู บหุ รี่ผลเสียมนั เยอะการรกั ษาตวั เองมันใชเงินเปนลานๆ เราเอาเงนิ ตรงนน้ั ไปใหครอบครวั เราดกี วา หรือถา เราไมม ีเงนิ รกั ษากต็ ายไปเลยครบั ถายังไมมเี งนิ ก็เลกิ เถอะครบั อีกอยางถา มีลกู อยากอยกู ับลกู นานๆ กเ็ ลิกเถอะครบั ”

ถอดรหัสสถานประกอบการปลอดบุหรี่: คูมือการจัดกิจกรรม คุณเกษม สาริพนั ธ บรษิ ัท ลําสูง จาํ กัด (มหาชน) คณุ เกษม สาริพันธ ตําแหนง โฟรแ มน อายุ 47 ป มีประวัติการสูบบุหร่ีมา 30 ป สูบบหุ ร่ีประมาณเร่ิมจาก 5 ถงึ 6 มวน จนสูบบหุ ร่ีสงู สุด กว็ นั ละซอง ไดใหขอมลู วา “จุดเรมิ่ ตน ของการสูบบหุ รี่เรม่ิ จากตอนนน้ั เหน็ เพ่ือนสูบกอ็ ยากสบู ตามเพ่ือน สบู แลว เทห” มูลเหตุจูงใจท่ที ําใหเลกิ สูบบุหรี่ “ทกุ วนั น้ีไปไหนมาไหน มันก็หาท่สี บู บุหรี่ยาก เราออก ไปนอกบา นเราก็ยงั อดสูบบหุ รีไ่ ดเ ปนวันๆ เวลาเราเขา กรุงเทพฯ มันไมม ีท่ีสบู แลว ก็ ลกู กับภรรยาบอกใหเ ลกิ ทุกวันเลย” วนั ทเ่ี รม่ิ เลกิ สบู “วันท่ี 24 มีนาคม ไมไดเ ปน วันพิเศษอะไร แตอยากจะเลกิ กเ็ ลยใช วนั นเี้ ปนวนั เอาชนะใจตวั เอง” สามารถเลิกสบู บุหรไ่ี ดส ําเรจ็ โดยใชวธิ ี “เริ่มลดปรมิ าณการสบู บุหรล่ี งจากวนั ละซอง เหลอื ครงึ่ ซอง แลว กห็ กั ดบิ เลย เอาชนะใจตนเอง เวลาอยากเราก็ไปทําธรุ ะอยา งอืน่ หมายถงึ วา อาจจะเขา หอ งนา้ํ ลา งหนา ลา งตาเปลย่ี นนสิ ยั ตวั เองใหม ปกตแิ ลว เวลาใน 1 วนั ผมจะตองเดนิ ไปหอ งสบู บหุ รี่ วันหนึ่งก็ 3-4 รอบ แลว เราก็เปล่ียนเดินไปทีอ่ ่ืนแทน” อปุ สรรคระหวา งการเลกิ “ก็มีครบั ยังมีเพ่อื นชวนอยู เวลาเรานง่ั ทานเหลา ดว ยกัน ก็เลยชวนเพ่อื นใหเลกิ สูบบหุ รี่ เลกิ ดวยกนั ซะ แลวก็บอกเพื่อนวาเรากินเหลา ดว ยกัน อยา ชวนสูบบุหรไ่ี ดไหมดว ย” เลกิ สบู บหุ รี่แลว ดอี ยา งไร “ภมู ิใจกับตัวเอง แลว ก็สขุ ภาพแขง็ แรงขน้ึ แตกอนจะเปน หวัดบอย แลว กต็ อนน้เี วลาทํางานหนกั ๆ กไ็ มเ หนื่อยงาย” อยากจะฝากอะไรทง้ิ ทา ย “สง่ิ ทอ่ี ยากจะฝากเพอ่ื นๆ ทย่ี งั อยากจะสบู บหุ รอ่ี ยตู อ ไปครบั ใหค ดิ ทบทวนใหมค รบั บหุ รม่ี นั เปน สง่ิ ทอ่ี นั ตรายตอ ชวี ติ เรา แลว กม็ นั มกี ฎหมายควบคมุ หาท่สี ูบไดย ากมากขอใหเ ลกิ บุหรเี่ ถอะครับ เพอื่ เงินในกระเปาเราจะไดเ พ่ิมข้ึน แลว ก็ เพ่ือสขุ ภาพ อยา งนอยๆ ลกู เมยี และครอบครัวเคา กจ็ ะดใี จกับเรา เรากจ็ ะไดเก็บเงิน สว นน้ไี วใชส อยทาํ อยา งอนื่ ได” 96

97 ถอดรหัสสถานประกอบการปลอดบุหรี่: คูมือการจัดกิจกรรม คุณสมเชฐ ศรสี กุ ใส บรษิ ัท ลาํ สูง จํากดั (มหาชน) คณุ สมเชฐ ศรีสุกใส ตําแหนง ผูควบคุม Boiler อายุ 50 ป ทํางานทบ่ี รษิ ัทฯ มา 17 ป มปี ระวตั ิการสูบบุหร่มี า34 ป สูบบุหรีป่ ระมาณ2 ซองตอวนั ไดใ หข อมูลวา “จดุ เริม่ ตน ของการสบู บุหรเ่ี รม่ิ จากตอนน้นั ตามเพื่อน สูบเฉพาะตอนไปเทีย่ วกบั เพ่ือน นึกอยาก ลอง แตไ มไดอยากสูบ สุดทา ยกต็ ิด” มลู เหตุจูงใจทที่ ําใหเ ลิกสูบบหุ รี่ “แมค รบั ตอนที่แมมชี วี ิตอยู ทานไมส บายแลวแมก ็ ขอใหเ ลกิ พอดแี มผ มเปน มะเร็งเตา นมครบั ตอนนั้นแมมีชวี ิตอยู ผมทําใหแมไมไ ด แตผมมาเหน็ ใจตอนทีแ่ ฟนผมไปโรงพยาบาล แลว กส็ งสารรสู กึ วา สงั คมรังเกียจ ลกู ก็ ขอรอง โดนสังคมรอบขา งบีบ แลวก็โดยสวนตวั ผมเปน โรคเยอะ โรคกระดูกพรุน โรคคอเลสตอรอลในเสนเลือด แลวก็เปน โรคเกาดวย” วันที่เริ่มเลกิ สบู “เปน วนั ท่ีไมไ ดเปน วันพิเศษอะไร แตผ มคดิ จะเลิกสูบผมเลกิ เลย หา โอกาสทําเพือ่ แม และก็ทาํ เพอ่ื ลกู ครับ เพอ่ื ครอบครัวและเพื่อทกุ คน” สามารถเลิกสบู บหุ รไ่ี ดส าํ เร็จโดย “ทบ่ี รษิ ัทเคาทาํ โครงการมีผลแลว กม็ สี ว นเยอะเลย ตอ การเลิก ผมหาโอกาสอยูแ ลว เคามวี ทิ ยากรมาคุยดวย ทกุ วันนะครบั เอามะนาว เอายาอมมาใหท ุกวนั แลว กไ็ ดดูในเวปไซดเห็นภาพคนสูบบหุ ร่ี ผมเหน็ แลว ผมกลัว” อุปสรรคระหวางการเลิก“มอี ยวู นั หนงึ่ ภรรยาผมไปโรงพยาบาลตรวจแลว หมอบอกวา เปนมะเร็งมดลูก ผมเครียดเกือบจะหยบิ บุหรขี่ นึ้ มาสูบอีก เพราะไมรจู ะทําอยางไร แต คดิ ไดวา ทําไมเราตอ งยอมแพดวย ถา แฟนรเู คาจะเสยี ใจแคไ หน สุดทา ยก็หกั หา มใจ ตัวเองได” เลกิ สูบบหุ รีแ่ ลวดอี ยา งไร “ตอนนี้เลิกไดแลวดีทุกอยางเลยครับ สขุ ภาพดีข้ึน ทาํ อะไร กไ็ มเ หนอ่ื ย นํา้ หนกั เพิม่ มากขึน้ หนาตาก็สดใสขึน้ เพราะตอนสูบมันจะหมองๆ ครับ ซึง่ พอเลิกสูบบหุ ร่ี ตอนนโ้ี รคทเี่ ปน หมอบอกไมเปนแลว หมอตรวจวา ปกติ” อยากจะฝากอะไรทงิ้ ทา ย “ก็ถาเลิกไดนะครับกเ็ ลิกเถอะครับ ถาตดั สินใจตองทําเลย ตอ งตดั ใจเด็ดขาด แลว ตอ งเอาใจชนะตนเองใหไ ด”

ถอดรหัสสถานประกอบการปลอดบุหรี่: คูมือการจัดกิจกรรม คุณประครอง แสนเมอื ง (คอง) บริษัท คอสโมอินดสั ตรสี  จํากัด คณุ ประคอง แสงเมอื ง (คอง) ตาํ แหนง หัวหนาแผนก อายุ 49 ป ทาํ งานทีบ่ ริษัทฯ มา 17 ป มีประวตั กิ ารสูบบหุ ร่ีมา 33 ป (เร่มิ สูบบุหรีเ่ มอ่ื ป 2519) สบู บหุ รปี่ ระมาณ 6-7 มวนตอ วัน (1 ซองสูบไดว นั ครง่ึ ) ไดใ หข อมูลวา “จดุ เร่ิมตนของการสูบบหุ รี่เรมิ่ จากตอนน้นั ยังวัยรนุ เหน็ เพื่อนสบู กอ็ ยากสูบ ยังไมร ูวาโทษพษิ ภัยมันเปนอยางไร แค อยากลองตามกระแสของวัยรนุ สมยั นนั้ ” มูลเหตจุ งู ใจท่ีทาํ ใหเ ลิกสูบบุหรี่ “ทางครอบครัวกข็ อรอง ลกู สาวบอกวาไมอ ยากมีพอ เปนโรคมะเรง็ ถึงวนั พอทเี คา กข็ อที ก็พยายามหลายคร้ังแตก ็ไมไดส กั ที และก็พอดี ทางบรษิ ทั ฯมโี ครงการรณรงคล ดการสบู บุหร่ีผมมาสนใจตรงนี้ก็เลยใชค วามพยายาม ทีจ่ ะเลิกอกี ครัง้ แตก็คอ นขางทรมาน แสนทรมานเพราะยังรูส กึ วามนั หอมอยู แต ลกู สาวขอใหเลกิ ” วนั ท่เี ร่มิ เลกิ สบู “เม่อื วันที่ 24 มีนาคม 2553 ไมไดเ ปนวนั พเิ ศษ แตเ ปน วันที่ ตัง้ ใจจะเลกิ ” สามารถเลกิ สูบบุหร่ไี ดส ําเร็จ “ใชวธิ กี ารหักดิบ ในชว งแรกๆ ท่ีเร่ิม ยงั รสู ึกวามันยงั หอมอยู แตพอเลิกได 1 เดอื น กบั อีก 10 วนั ก็รสู ึกวากล่นิ มนั เหมน็ ครบั และทาง บรษิ ทั กช็ ว ยเอามะนาว เอาลกู อมมาให และกถ็ า ไมไ ดพ ธ่ี วชั ชยั ทเ่ี ปน ผดู าํ เนนิ โครงการฯ ในบรษิ ัทมาชวย ก็อาจไมส าํ เรจ็ กไ็ ด เปรียบพ่ีธวชั ชัยเปน พออกี คนหนง่ึ เลย นบั ถือแก เหมอื นพอ ” อปุ สรรคระหวา งการเลกิ “สขุ ภาพรา งกายไมค อยดใี นชว งทต่ี ง้ั ใจจะเลกิ เปน ไข หงดุ หงดิ มากเลย กนิ ขาวไมได นอนไมหลับ กระสบั กระสาย กต็ องใชความตงั้ ใจเปน อยา งมาก เพราะเราอยากจะเลิก ตอ งสู เพราะจะยอนถามตัวเองวา เราพรอ มหรอื ยงั เพราะถา พรอมเราตอ งเลกิ สาํ เรจ็ แนนอน เราไมไดเ ลิกตามกระแสกไ็ มมปี ระโยชน” เลกิ สบู บหุ รีแ่ ลวดีอยางไร “อยา งแรกเลยคือกระเปา ตังค คือ ตงั คไ มไ ดร่ัวไปไหน อยู ในกระเปา ตลอดเลย แลว กไ็ มเ สยี เวลาไปซื้อบหุ รี่ แลวกไ็ มตอ งสรา งมลพิษดว ย” อยากจะฝากอะไรท้งิ ทาย “ตอนกอ นยงั ไมม ีโครงการรณรงคลดการสบู บุหรี่ ตอนนนั้ ผมก็ยังสูบบหุ รไ่ี ปเร่ือยๆ แตพอมีโครงการฯ กเ็ ลยคิดอยากจะเลิก ลองพยายาม อีกครง้ั สง่ิ สาํ คญั คือตองต้ังใจตอ งถามกอนวา พรอ มแลวหรือยัง ถา พรอ มแลว ตอง เลกิ ไดอยางแนน อน เจาหนาท่ีดแู ลโครงการของบริษัท เคา กจ็ ะชวยเราอยูแลว ท้ังให ขอมูลทางเสียงตามสาย ทงั้ รณรงค หลายๆ อยาง และการดแู ลส่ิงแวดลอมของบรษิ ัท 98 แตเราตองใหใจ”

99 ถอดรหัสสถานประกอบการปลอดบุหรี่: คูมือการจัดกิจกรรม คุณภิญโญ มารมย บรษิ ัท ยางโอตานิ จาํ กดั คณุ ภญิ โญ มารมย ตาํ แหนง พนักงานคลงั สนิ คา อายุ 44 ป ทํางานทีบ่ รษิ ัทฯ มา 23 ป มปี ระวัติการสบู บหุ รม่ี า 33 ป สูบบหุ รปี่ ระมาณ 5-6 มวนตอ วัน ไดใหขอ มลู วา “จุดเรม่ิ ตนของการสูบบหุ รเ่ี ร่มิ จากสูบใบยาเสน แลว ก็อยากสูบตามเพอื่ น” มูลเหตุจงู ใจท่ที ําใหเ ลกิ สบู บหุ ร่ี “มันดแู ลว ตางกนั ระหวา งคนสูบกบั คนทไ่ี มสูบนะครบั ดูจากผวิ พรรณหนา ตา คนที่สูบหนา ตาจะเห่ยี วๆ สว นคนท่ีไมส ูบบุหร่ีหนา ตาเคาจะ สดใส แลว ก็ทาํ งานแลวจะเหนอ่ื ยงา ย หัวใจจะเตน เร็วกวาปกติ ประมาณ 180 ครง้ั ตอนาทคี รบั แลวครอบครวั แฟนและลกู สาวกใ็ หก ําลงั ใจใหเลิกสูบบุหรคี่ รบั ” วนั ทเ่ี รม่ิ เลกิ สบู “พอดที างบรษิ ทั มโี ครงการโรงงานโอตานิ ปอดใสไรค วนั กเ็ ลยเขา รว ม” สามารถเลกิ สบู บุหรไี่ ดสาํ เร็จ “ผมเขา รว มโครงการ แลวกใ็ ชค วามต้ังใจ คอยๆ ลด จาํ นวนลง แลว จะมีทางเจาหนาท่ฝี า ยบริหารเคามาแนะนาํ ใหลกู อม แลวก็กนิ มะนาว ดว ยคอยตดิ ตามสอบถามจํานวนมวนทุกวนั ” อปุ สรรคระหวา งการเลิก “มคี วามอยากระหวางท่เี ลกิ กต็ อ งพยายามหักหา มใจครบั ” เลิกสบู บหุ รี่แลวดอี ยา งไร “เลิกไดแ ลว สุขภาพก็ดี การงานการเงินก็ดี หายใจโลงครับ หายใจไดเ ตม็ ที่ครับ” อยากจะฝากอะไรทงิ้ ทา ย “เลกิ สูบบหุ รเี่ ถอะครับ เพื่อสขุ ภาพทดี่ ี เงนิ ในกระเปา กจ็ ะเหลือครับ” โครงการของบริษัทฯไดใหอะไรเพื่อสนับสนุนใหการเลิกครั้งน้ีเลิกไดสําเร็จบาง “เคา จะคอยใหค ําแนะนํา แลว กส็ อบถามวา สนใจทจ่ี ะเลิกสูบบหุ ร่ไี หม ผมก็บอกวา อยากครับ หลงั จากทีเ่ ขา รวมแลวกต็ ดิ ตามสอบถามจํานวนมวนที่สูบตอ วนั ครับ”