แผนการจัดกิจกรรมการเรยี นรู รายวชิ า ศลิ ปะพื้นฐาน ( สาระดนตรี ) รหสั วชิ า ศ 23102 ชน้ั มธั ยมศกึ ษาปท ่ี 3 กลมุ สาระการเรียนรู ศลิ ปะ ภาคเรยี นที่ 2 ปก ารศกึ ษา 2563 โดย นายลิปปกร เหมืองคํา ตาํ แหนงครูชาํ นาญการ โรงเรียนราชประชานุเคราะห 31 อาํ เภอแมแ จม จังหวัดเชยี งใหม สังกัดสํานักบริหารงานการศกึ ษาพเิ ศษ สํานกั งานคณะกรรมการการศึกษาข้ันพื้นฐาน กระทรวงศกึ ษาธกิ าร บนั ทกึ ขอ ความ สวนราชการ โรงเรียนราชประชานเุ คราะห 31 ที่ วันท่ี เรอ่ื ง การเสนอแผนการจดั การเรยี นรเู พอ่ื อนุญาตใชในการเรยี นการสอน เรียนผอู าํ นวยการโรงเรียนราชประชานุเคราะห ขา พเจา นายลปิ ปกร เหมอื งคาํ ตําแหนง ครูชํานาญการ กลมุ สาระการเรยี นรู ศิลปะ ไดจ ัดทาํ การวิเคราะหแ ละการออกแบบการเรียนรูรายวิชาศิลปะพนื้ ฐาน(สาระดนตร)ี รหสั ศ23102
ชั้นมัธยมศกึ ษาปที่ 3 ภาคเรียนที่ 2 ปก ารศกึ ษา 2563 ดังรายละเอียดท่แี นบมาพรอมนี้ จงึ เรยี นมาเพ่ือโปรดทราบและพจิ ารณา ลงชื่อ....………………………………..อาจารยป ระจําวชิ า ( นายลปิ ปกร เหมอื งคํา ) ความเห็นของหัวหนากลุมสาระการเรยี นรูศ ิลปะ ไดทําการตรวจสอบ แผนการจัดการเรยี นรูห นว ย วชิ า ศลิ ปะพ้นื ฐาน (สาระดนตรี ) รหัสวิช ศ 23102 ของนายลปิ ปกร เหมอื งคาํ แลว มคี วามคดิ เหน็ ดงั น้ี 1. เปน แผนการจดั กจิ กรรมการเรยี นรูท่ี ดีมาก ดี พอใช ควรปรบั ปรงุ 2. กิจกรรมการเรยี นรูไดนาํ เอากระบวนการเรียนรู ทเี่ นนผเู รียนเปน สําคญั มาใชใ นการจัดกจิ กรรมไดอยา งเหมาะสม ทย่ี ังไมเ นนผเู รยี นเปน สําคัญ ควรปรบั ปรุงพัฒนาตอไป 3. เปนแผนการจดั กิจกรรมการเรียนรูท ่ี นาํ ไปใชไ ดจรงิ ควรปรับปรงุ กอนนําไปใช 4. ขอ เสนอแนะ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ลงชอื่ ……………………………………………….. ( นายลิปปกร เหมืองคาํ ) …………/………………./…………. ความเหน็ ของรองผูอํานวยการฝา ยวชิ าการ ไดท าํ การตรวจสอบ แผนการจัดการเรียนรูห นว ย วิชา ศลิ ปะพน้ื ฐาน ( สาระดนตรี ) รหัสวิชา ศ 23102 ของนายลิปปกร เหมืองคาํ มีความคิดเหน็ ดังนี้ 1. เปนแผนการจดั กจิ กรรมการเรียนรทู ี่ ดีมาก ดี พอใช ควรปรบั ปรุง 2. กจิ กรรมการเรยี นรูไดน าํ เอากระบวนการเรียนรู ทเ่ี นน ผเู รียนเปน สาํ คัญมาใชใ นการจัดกิจกรรมไดอยางเหมาะสม ที่ยังไมเ นนผูเรียนเปน สําคัญ ควรปรบั ปรุงพฒั นาตอไป 3. เปนแผนการจัดกิจกรรมการเรียนรูท่ี นําไปใชไดจ ริง ควรปรบั ปรุงกอ นนาํ ไปใช 4. ขอ เสนอแนะ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................
................................................................................................................................................. ลงชือ่ ……………………………………………….. (…………………………………………….. ) …………/………………./…………. ความเหน็ ของผบู ริหารสถานศึกษา ไดท ําการตรวจสอบ แผนการจัดการเรียนรูห นว ย วิชา ศิลปะพ้ืนฐาน ( สาระดนตรี ) รหัสวิชา ศ 23102 ของนายลปิ ปกร เหมืองคํา แลว มีความคิดเหน็ ดังนี้ 1. เปน แผนการจัดกิจกรรมการเรยี นรูที่ ดีมาก ดี พอใช ควรปรับปรุง 2. กจิ กรรมการเรยี นรูไดน าํ เอากระบวนการเรียนรู ทีเ่ นน ผเู รียนเปนสาํ คญั มาใชในการจดั กิจกรรมไดอยางเหมาะสม ที่ยังไมเนนผูเรยี นเปน สําคัญ ควรปรบั ปรุงพฒั นาตอไป 3. เปนแผนการจดั กจิ กรรมการเรียนรูท ่ี นาํ ไปใชไ ดจรงิ ควรปรบั ปรงุ กอนนําไปใช 4. ขอเสนอแนะ ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. อนญุ าตใหใ ชแ ผนการเรียนรูน้ไี ด ไมอนุญาต เพราะ ……………………………………………………………………………….
ลงชือ่ ……………………………………………….. (นายอดิศร แดงเรือง ) ผอู ํานวยการโรงเรยี นราชประชานเุ คราะห 31 …………/………………./………… แบบตรวจสอบและประเมนิ แผนการจัดการเรยี นรู โรงเรียนราชประชานุเคราะห 31 อาํ เภอแมแ จม จงั หวัดเชยี งใหม ชือ่ นายลิปปกร เหมืองคํา ผสู อน รายวิชา ศิลปะพื้นฐาน ศ 23102 (สาระดนตรี) ช้ันมัธยมศกึ ษาปที่ 3 กลุมสาระการเรียนรู ศิลปะ จํานวน 0.5 หนวยกติ เวลาเรยี น 1 ชม./สปั ดาห หนว ยการเรยี นรู ตอนท่ี 1 : แบบตรวจสอบการจัดทําแผนการจดั การเรียนรู คาํ อธิบาย:ใหครูผสู อนพจิ ารณาตรวจสอบแผนการจดั การเรยี นรูต ามรายการตรวจสอบแลว เขยี นเครือ่ งหมาย / ลงใน ชอ งผลการตรวจสอบตามสภาพจรงิ ผลการ ครผู ูส อน ผลการ หวั หนากลมุ รองฯ ผอู ํานวยการ หมาย ที่ รายการตรวจสอบ ตรวจสอบ ตรวจสอบ สาระการ กลมุ โรงเรียน เหตุ เรียนรู บรหิ ารงาน มี ไมม ี มี ไมมี วชิ าการ 1. มีการระบหุ นวยการ เรียนรูและชอ่ื หนว ย การเรียนรู 2. มีการระบุชื่อ รายวชิ า รหัสวชิ า ระดบั ชนั้ ทส่ี อน 3. มีการระบุเวลาทใี่ ช แผนการจัดการ เรียนรู (ภาคเรยี นท/ี่ ปก ารศึกษา/นน. เวลาเรยี น/เวลา เรยี นแตล ะสปั ดาห/ เวลาทีใ่ ชจดั กิจกรรมตามหนวย การเรียนรู
ท่ี รายการตรวจสอบ ผลการ ครูผสู อน ผลการ หัวหนา กลุม รองฯ ผอู าํ นวยการ หมายเหตุ ตรวจสอบ ตรวจสอบ สาระการ กลุม โรงเรียน เรยี นรู บริหารงาน มี ไมม ี มี ไมมี วชิ าการ 4. มีการระบสุ าระสําคัญ ของหนว ยการเรยี นรู 5. มีการระบุเปา หมาย การเรยี นรูดงั นี้ 5.1 มกี ารระบุตัวชี้วดั (วชิ าพนื้ ฐาน 5.2 มกี ารระบผุ ลการ เรียนรู (วชิ าเพ่ิมเตมิ ) 6. มีการระบสุ าระการ เรียนรู ดงั น้ี 6.1 เนื้อหาสาระหลกั (น.ร ตอ งรอู ะไร) 6.2 ทักษะ กระบวนการ (น.ร ตอ งทาํ อะไร) 7. มกี ารระบุคุณลักษณะ ดังนี้ 7.1คณุ ลกั ษณะของ รายวชิ า 7.2 คุณลกั ษณะอนั พงึ ประสงค 8. มีการระบุจัดเนนของ โรงเรียนดังน้ี ท่ี รายการตรวจสอบ ผลการ ครูผสู อน ผลการ หวั หนากลมุ รองฯ ผูอาํ นวยการ หมาย ตรวจสอบ ตรวจสอบ สาระการ กลุม โรงเรียน เหตุ เรียนรู บริหารงาน มี ไมมี มี ไมม ี วชิ าการ 9. มกี ารระบภุ าระงานหรือ ช้ินงานดังน้ี 9.1 ตามตวั ชี้วดั หรือผล
การเรยี นรู 9.2 รวบยอด 10. มีการระบุกิจกรรมการ เรียนรดู ังนี้ 10.1 ข้นั ตั้งคาํ ถาม 10.2ข้ันการเตรียมการ คน หาคาํ ตอบ 10.3 ข้นั ตอน ดาํ เนินการคน หา คําตอบและตรวจสอบ คาํ ตอบ 10.4 การสรุปและ นาํ เสนอผลการคน หา คําตอบ 10.5 มีการระบุเวลา ดาํ เนนิ การตามขอ 10.1-10.4 ท่ีเหมาะสม กบั กจิ กรรม 11. มกี ารระบุส่ืออุปกรณ หรือแหลงเรยี นรู ที่ รายการตรวจสอบ ผลการ ครผู สู อน ผลการ หวั หนา กลุม รองฯ ผอู าํ นวยการ หมาย ตรวจสอบ ตรวจสอบ สาระการ กลุม โรงเรยี น เหตุ 12. มกี ารระบุการวดั และ เรยี นรู บรหิ ารงาน ประเมนิ ผล ดงั น้ี มี ไมมี มี ไมมี วชิ าการ 11.1 เปาหมายการ เรยี นรูท ี่ตองวัดและ ประเมิน 11.2 ภาระงานหรือ ช้ินงานท่ีตอ งวัดและ ประเมนิ 11.3 วธิ กี ารวดั ผลท่ี สอดคลอ งตาม 11.1 และ 11.2
11.4 เครอ่ื งมือวัดผลท่ี คาํ อธิบายรายวิชา สอดคลอ งตาม 11.1 และ 11.3 11.5 กาํ หนดประเด็น หรอื เกณฑก ารวดั ผล สอดคลองตาม 11.1 และ 11.4 11.6 กาํ หนดเกณฑการ ประเมินผลเพ่ือตัดสนิ ผลการเรยี นรปู ระจาํ หนวยการเรยี นรู 13. มีเอกสารใบความรแู ละ ใบงาน (ถาไมมใี หระบุ เหตผุ ล) 14. มเี อกสารประกอบตาม ขอ 11 (ตอ งมที ุก ประเด็น) ชอ่ื วิชาศลิ ปะพ้ืนฐาน รหัสวิชา ศ 23102 กลุมสาระการเรียนรู ศิลปะ ช้นั มธั ยมศกึ ษาปท ่ี 3 เวลา 20 ช่วั โมง / ภาคเรียน จํานวน 0.5 หนวยกติ ภาคเรยี นท่ี 2 /2563 ……………..…………………………………………………………………………………………………………………. คาํ อธิบายรายวิชา สบื คน อธบิ ายอภปิ ราย นาํ เสนอ เก่ียวกบั องคประกอบในงานศิลปะ เทคนิคและการแสดงออกในการขับ รองและบรรเลงเพลงเดีย่ วและรวมวง แตง เพลงสัน้ ๆ จงั หวะงายๆ เหตุผลในการเลือกใชองคประกอบดนตรใี นการ สรา งสรรคง านดนตรีของตนเองและผูอื่น อิทธพิ ลของดนตรตี อ บุคคลและสังคม ประวัตวิ ิวฒั นาการของดนตรแี ตละยุค สมัยตางๆ ฝก ปฏิบัติ นําเสนอการแตง เพลง การขับรองเพลง การจดั การแสดงดนตรีในวาระตา งๆ เพือ่ ใหมคี วามรูความเขา ใจของดนตรีและบทเพลงท่ีมีอิทธิพลตอ บุคคลและสังคม แสดงความคิดเหน็ ที่มตี อ ศลิ ปะดนตรี มีคณุ ลักษณะอันพึงประสงค ดานการใฝการเรียนรู การตรงตอเวลา มีความรบั ผดิ ชอบ และมีความรูสึก และทศั นคตทิ ี่ดี ชืน่ ชมตอวัฒนธรรมดนตรไี ด ตรงตามมาตรฐานตวั ช้ีวดั ศ 2.1 ม.3/1 ม.3/2 ม.3/5 ม.3/6 ม.3/7 ตรงตามมาตรฐานตวั ช้ีวัด ศ 2.2 ม.3/1 ม.3/2
ตวั ช้วี ดั วชิ าศิลปะ ระดบั ช้ันมธั ยมศกึ ษาปท่ี 3 สาระที่ 2 ดนตรี มาตรฐาน ศ 2.1 เขา ใจและแสดงออกทางดนตรีอยางสรางสรรค วิเคราะห วิพากษวิจารณคุณคา ดนตรี ถายทอด ความรูสกึ ความคิดตอดนตรอี ยา งอิสระ ชน่ื ชม และประยุกตใ ชใ นชีวติ ประจําวัน ตวั ชี้วดั ม.3 /1 บรรยายววิ ฒั นาการของดนตรีแตล ะ ยุคสมยั ม.3/2 รอ งเพลงเลนดนตรเี ดี่ยว และรวมวง โดยเนน เทคนิคการรอ งการเลนการแสดงออก และคณุ ภาพเสยี ง ม.3/5 เปรยี บเทียบความแตกตางระหวา ง งานดนตรีของตนเองและผอู นื่ ม.3/6 อธบิ ายเกีย่ วกบั อิทธิพลของดนตรี ทีม่ ีตอบุคคลและสังคม ม.3/7 นาํ เสนอหรือจดั การแสดงดนตรีท่ีเหมาะสมโดยการบูรณาการกบั สาระ การเรียนรูอ ืน่ ในกลมุ ศิลปะ มาตรฐาน ศ 2.2 เขา ใจความสมั พนั ธระหวา งดนตรี ประวัติศาสตร และวัฒนธรรม เหน็ คณุ คา ของดนตรที ี่เปนมรดก ทางวฒั นธรรม ภมู ปิ ญญาทอ งถน่ิ ภูมปิ ญ ญาไทยและสากล ตวั ช้ีวัด ม.3 /1 บรรยายววิ ฒั นาการของดนตรีแตละ ยคุ สมัย ม.3/2 อภปิ รายลกั ษณะเดน ที่ทาํ ใหงานดนตรนี ัน้ ไดรบั การยอมรับ
ผงั มโมทัศนป ระจําวิชา วชิ า ศ 23102 ศิลปะพน้ื ฐาน (ดนตรี) ระดับช้นั มธั ยมศกึ ษาศกึ ษาปท่ี 3 ววิ หฒั นนวายกทา่ีร1ของดนตรี เวลา 4 ชั่วโมง หนว ยท่ี 2 สรางสรรคด นตรี เวลา 6 ช่ัวโมง วชิ าศลิ ปะพน้ื ฐาน (สาระดนตรี) ระดับชั้นมธั ยมศึกษาปที่ 3 เวลา 20 ชัว่ โมง หนวยที่ 3. บทเพลงและการขบั รอ ง เวลา 6 ช่ัวโมง หนวยท่ี 4. อทิ ธพิ ลของดนตรี และการจัดการแสดง เวลา 4 ชัว่ โมง ศิลปะพืน้ ฐาน วิชา ศ 23102 (ดนตรี) ระดับชั้นมัธยมศึกษาปที่ 3 หนวยการเรียนรูท่ี 1 ววิ ฒั นาการของดนตรี
ประวัติดนตรีไทยยคุ สมยั ตา งๆ ประวตั ิดนตรีสากลยุคสมยั ตางๆ จาํ นวน 1 ชัว่ โมง จาํ นวน 1 ช่วั โมง หนว ยการเรยี นรูท ี่ 1 ววิ ฒั นาการของดนตรี เวลา 4 ช่ัวโมง ประเภทวงดนตรีไทย ประเภทวงดนตรสี ากล จํานวน 1 ชัว่ โมง จํานวน 1 ช่ัวโมง
หนว ยการเรียนรูท ่ี 1 เรอื่ งวิวัฒนาการของดนตรี รายวิชา ศิลปะพ้ืนฐาน สาระดนตรี รหัสวิชา ศ 23102 ระดบั ช้ันมธั ยมศกึ ษาปท่ี 3 ภาคเรยี นท่ี 2 ปการศกึ ษา 2563 นํา้ หนักเวลาเรียน 0.5 (นน./นก.) เวลาเรยี น ชม./สปั ดาห เวลาเรยี นทใ่ี ชจัดกจิ กรรม 4 ช่ัวโมง ……………………………………………………………………………………………………………………………………… 1.สาระสําคัญ (ความเขาใจทค่ี งทน ) ดนตรไี ทยและดนตรีตะวันตก มีประวัติความเปนมาและววิ ัฒนาการทสี่ บื ตอกนั มา การพัฒนาการ ประเภทของดนตรสี ากล ซ่งึ จําแนกเปนดนตรีพื้นเมือง ดนตรีแบบฉบับ และดนตรีสมัยนยิ ม เพื่อใหสามารถเปรียบเทียบ เสียงรองและเสยี งของเคร่ืองดนตรีท่มี าจากวฒั นธรรมท่ตี างกนั 2. มาตรฐานการเรียน /ตวั ช้ีวัดชนั้ ป / ผลการเรียนรู ( เปาหมายการเรยี นรู ) มาตรฐานการเรียน ศ2.2 เขาใจความสมั พันธระหวา งดนตรีประวัตศิ าสตรและวฒั นธรรมเหน็ คณุ คา ของดนตรีทเี่ ปน มรดกทางวัฒนธรรมภูมปิ ญญาทอ งถิ่นภมู ิปญญาไทยและสากล ตัวช้วี ดั ม.3/1 บรรยายววิ ัฒนาการของดนตรีแตล ะ ยุคสมัย 3.สาระการเรียนรู 3.1 ดานความรู :Knowledge 1. องคประกอบของดนตรีในแตละวฒั นธรรม (K) 3.2 ดานทกั ษะ/กระบวนการ :Process 1. กระบวนการสรา งความตระหนกั , กระบวนการกลมุ (P) 4.สมรรถนะสาํ คญั 1. ความสามารถในการสือ่ สาร 2. ความสามารถในการคดิ 3. ความสามารถในการใชท ักษะชีวิต 5.คุณลกั ษณะของวิชา 1.มที กั ษะการขับรองและความคดิ สรา งสรรค 6.คุณลกั ษณะอันพึ่งประสงค 1.ใฝเ รยี นรู 2.มงุ มัน่ ในการทํางาน 7.ภาระงาน/ชิ้นงาน 7.1 ภาระงาน/ช้ินงานตามตัวช้ีวัด – ใบงานท่ี 1.1 เรือ่ ง ประวัติและววิ ฒั นาการของดนตรี 7.2 ภาระงาน/ช้นิ งานรวบยอด
- สรุปความรเู ก่ียวกบั ประวัติความเปนมาของดนตรสี ากลองคประกอบและประเภทของดนตรสี ากล 8.กจิ กรรมการเรียนรู 1. ข้นั ต้ังคาํ ถาม 1. นักเรยี นทาํ แบบทดสอบกอนเรียน หนว ยการเรียนรทู ี่ 1 2. ครูใหนักเรยี นฟงเพลง 1 เพลง แลวจนิ ตนาการประเภทของเพลงท่ีนักเรียนเคยฟง จากน้นั ใหช วยกัน วเิ คราะหว า เพลงที่ครูเปดใหฟง และเพลงทีน่ ักเรียนเคยฟงมีองคประกอบท่สี ําคญั อยางไร 2. ขัน้ การเตรยี มการคนหาคําตอบ 1. ครอู ธิบายเช่ือมโยงใหน ักเรียนเห็นความสําคัญของดนตรีทใ่ี ชส่อื สารใหบคุ คลเกดิ อารมณ เกิด ความรูสกึ เกิดความเขาใจคลายกันกับภาษาพดู และภาษาเขยี น ผูฟง หรอื ผูอา นจะสามารถสอื่ สารไดมากนอยตา งกนั เพียงใดน้ัน ข้นึ อยูกับพน้ื ฐานของแตละบุคคล 3. ขน้ั คนหาคาํ ตอบ ตรวจสอบคาํ ตอบ 1. นกั เรยี นแบง กลุม กลุมละ 5-7 คน แลว ใหแตล ะกลุม ศึกษาความรูเ ร่ือง ประวตั คิ วามเปน มาและ ววิ ัฒนาการของดนตรีสากล จากหนังสอื เรยี น 2. ครูใหนกั เรยี นแตล ะกลุมทําใบงานท่ี 1.1 เร่อื ง ประวัติและววิ ฒั นาการของดนตรี จากน้ันใหส ง ตัวแทนกลมุ ออกมานาํ เสนอผลงานหนา ชน้ั เรียน โดยครคู อยเสนอแนะเพิม่ เตมิ ในสว นที่บกพรอง 3. ครูใหน กั เรียนดูภาพเครอื่ งดนตรี ภาพวงดนตรี ภาพศิลปนเพลง ทั้งของยุคกรีกโบราณและยคุ ศตวรรษท่ี 20 โดยครูอธบิ ายเพ่มิ เติมถงึ ความแตกตา งในวิวัฒนาการของดนตรี 4.ขั้นการสรปุ และนําเสนอผลการคน หาคําตอบ 1. ครใู หน ักเรียนกลุมเดิมชว ยกนั วางแผนในการศึกษาเกีย่ วกบั ความแตกตางของดนตรี และทําใบงานที่ 1.2 เร่ือง ประเภทของดนตรีสากลครแู ละนักเรยี นรว มกนั เฉลยคําตอบในใบงาน 2. ครแู ละนกั เรยี นรว มกันสรุปความรูเกย่ี วกบั ประวัตคิ วามเปน มาของดนตรีสากล องคป ระกอบ และประเภทของดนตรีสากล 9.ส่ือ อปุ กรณ และแหลงเรยี นรู 1. หนังสือเรียนดนตรี 2. เทปเพลง 3. ภาพวงดนตรี ภาพศิลปนเพลง 4. ใบงานที่ 1.1 เรื่อง ประวัตแิ ละวิวัฒนาการของดนตรี 5. ใบงานท่ี 1.2 เรื่อง ประเภทของดนตรีสากล 6. สอ่ื PowerPiont ภาพประเภทเคร่อื งดนตรสี ากล . วงดนตรสี ากล ,วงดนตรีไทย,วงดนตรพี ืน้ เมือง 7. หอ งสมุด
10.การวัดและประเมินผล การวัดผลและประเมินผล เกณฑ เครือ่ งมือ รอยละ 60 ผา นเกณฑ วิธีการ รอ ยละ 60 ผา นเกณฑ ตรวจแบบทดสอบกอนเรยี น แบบทดสอบกอนเรียน รอ ยละ 60 ผา นเกณฑ ตรวจใบงานท่ี 1.1 ใบงานที่ 1.1 ระดับคุณภาพ 2 ผา นเกณฑ ตรวจใบงานที่ 1.2 ใบงานท่ี 1.2 ระดับคุณภาพ 2 ผา นเกณฑ ประเมนิ การนาํ เสนอผลงาน แบบประเมินการนาํ เสนอผลงาน สังเกตพฤติกรรมการทาํ งานกลุม แบบสังเกตพฤติกรรมการทํางานกลมุ
ภาคผนวก
ใบงานที่ 1.1 เรอื่ งประวตั ิและววิ ัฒนาการของดนตรี คาํ ชี้แจง ใหนักเรียนปฏบิ ตั ติ ามกจิ กรรมตามที่กาํ หนด 1. ใหนักเรียนจับคูใหถูกตอง โดยนาํ ตวั เลขทางขวามือมาใสใ นชอ งวางทางซา ยมือ 1----- มุขปาฐะ 1. ยุคบาโรก 2----- วางหลักทฤษฎีดนตรียุคกรกี โบราณ 2. ยุคโรแมนติก 3----- ดนตรเี พื่อพิธีกรรมและเพื่อความบันเทิง 3. เพลงแมส 4----- เปน ยุคของวงดนตรขี นาดใหญ 20-30 คน 4. ยคุ ฟนฟูศิลปวทิ ยา 5----- เกดิ วงซมิ โฟนิออรเ คสตรา 5. การทองจาํ สืบตอ กนั มาแบบปาก 6----- ดนตรีทเี่ นนอารมณ ความรูสึกและแปลกหู ตอ ปาก 7----- เปน เพลงขบั รอง ยาวหลายทอ น และใสทาํ นอง 6. ยคุ โรมัน 8----- เกิดดนตรปี ระสาน 4 แนวขน้ึ 7. ยคุ ศตวรรษท่ี 20 – ปจจุบัน 9----- เพลงมีสาระเกี่ยวกบั สงคราม 8. ยคุ กลาง 10----- ใชโนตครงึ่ เสียงมาประพันธท ํานอง 9. ยุคคลาสสิก 10. ปก าทอรัส 2. ใหน กั เรยี นวาดแผนผังวงสตรงิ คอมโบ โดยวางตําแหนงเคร่ืองดนตรที ี่กาํ หนดใหล งในกรอบ ดงั น้ี กลองชดุ กตี ารโซโล กีตารคอรด เบส คยี บ อรด และนกั รอง
เฉลย ใบงานที่ 1.1 เร่อื งประวัตแิ ละววิ ัฒนาการของดนตรี คําชี้แจง ใหน ักเรียนปฏิบัตติ ามกิจกรรมตามท่ีกาํ หนด 3. ใหนกั เรยี นจบั คูใหถกู ตอง โดยนาํ ตวั เลขทางขวามือมาใสในชองวา งทางซายมือ 1 5 มขุ ปาฐะ 1. โรก 2 10 วางหลกั ทฤษฎดี นตรียุคกรกี โบราณ 2. ยุคโรแมนติก 3 8 ดนตรเี พื่อพธิ ีกรรมและเพื่อความบนั เทงิ 3. เพลงแมส 4 1 เปนยุคของวงดนตรีขนาดใหญ 20-30 คน 4. ยุคฟน ฟศู ลิ ปวิทยา 5 9 เกิดวงซมิ โฟนิออรเ คสตรา 5. การทอ งจาํ สบื ตอ กันมาแบบปากตอ 6 2 ดนตรที ี่เนนอารมณ ความรูสึกและแปลกหู ปาก 7 3 เปนเพลงขับรอ ง ยาวหลายทอ น และใสท าํ นอง 8 6. ยคุ โรมนั 4 เกดิ ดนตรีประสาน 4 แนวขึ้น 7. ยคุ ศตวรรษที่ 20 – ปจจุบัน 9 6 เพลงมีสาระเกยี่ วกบั สงคราม 8. ยุคกลาง 10 7 ใชโนต ครง่ึ เสยี งมาประพันธทาํ นอง 9. ยุคคลาสสกิ 10. ปก าทอรสั 4. ใหนกั เรียนวาดแผนผงั วงสตริงคอมโบ โดยวางตาํ แหนงเครื่องดนตรีที่กําหนดใหลงในกรอบ ดงั นี้ กลองชุด กีตารโ ซโล กตี ารคอรด เบส คยี บอรด และนกั รอ ง กลองชดุ คียบ อร กตี ารโ ซโล นกั รอ ง เบส กตี ารค อรด
เฉลย ใบงานท่ี 1.2 เรอ่ื งประเภทของดนตรีสากล คําชแ้ี จง ใหนกั เรยี นเขยี นแผนผงั ความคิดแสดงประเภทของดนตรีสากล โดยใหตอยอดความคิด จากกรอบทก่ี ําหนดให ทว่ งทํานอง ดนตรีพนื ้ บ้าน เคร่ืองดนตี สน้ั ๆ ซ้ําๆวนไปวนมา ฉ่งิ ฉาบ โทน ราํ มะนา FOLK สะลอ ซอ ซึง แคน อืน่ ๆ MUSIC ภาษาทใี่ ช้ แสดงออกถึงวิถีชีวิตหรือ เปน ภาษาประจําถนิ่ วฒั นธรรมของชนกล่มุ นน้ั มีแบบแผนตามหลกั การ ดนตรีแบบฉบบั เปนดนตรีในวฒั นธรรม ยโุ รป ประพนั ธ์ทงั้ จงั หวะ CLASSICAL ทํานองและเสียงประสาน MUSIC ผฟู งควรมพี น้ื ฐานทาง เปน ที่ยอมรบั วามีความ ดนตรีดว ย ไพเราะหท่ีสดุ จนเvปvน อมตะ แตงขนึ้ มาเพื่อความ ดนตรีสมยั นยิ ม มรี ูปแบบ แบบดนตรี บันเทงิ ไมซ บั ซอ นฟงงาย ตะวันตก ท้ังจงั หวะ ทาํ นอง POPULAR และการประสานเสยี ง ขบั รองหรอื บรรเลงตาม MUSIC ไดไมยาก แจส สตรงิ คอมโบ รอ็ ก คันทรี ฟว ชั่น เร็กเก สกา เปนตน
คําช้ีแจง ใบงานท่ี 1.2 เร่อื งประเภทของดนตรสี ากล ใหน ักเรียนเขยี นแผนผังความคดิ แสดงประเภทของดนตรสี ากล โดยใหต อ ยอดความคิด จากกรอบท่กี ําหนดให ทว่ งทํานอง ดนตรีพนื ้ บ้าน เครื่องดนตี ……………………………… FOUK ……………………………… ……………………………… MUSIC ……………………………… อนื่ ๆ ดนตรีแบบฉบบั ภาษาทใี่ ช้ ……………………………… CLASSICAL ……………………………… ……………………………… MUSIC ……………………………… ……………………………… ……………………………… ……………………………… ……………………………… ……………………………… ……………………………… …………………………….. …………………………….. ……………………………… ……………………………… ……………………………… ………………………………………………v……v………… ……………………………… …………………………….. …………………………….. ……………………………… ดนตรีสมยั นิยม ……………………………… ……………………………… ……………………………… ……………………………… POPULAR ……………………………… …………………………….. MUSIC …………………………….. ……………………………… ……………………………… ……………………………… ……………………………… ……………………………… ……………………………… …………………………….. ……………………………..
แบบบนั ทึกหลังการจดกจิ กรรมการเรยี นรู 1. ผลการเรยี นรู _________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________ 2. ปญ หาอุปสรรค คอื ผูเรยี นบางคนทม่ี ีปญ หาดานการเรยี น ดังน้ี _________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________ 3. แนวทางแกไ ข _________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________ ลงชือ่ …..........………….......................…….. ผูจ ัดกิจกรรมการเรียนรู ( นายลปิ ปกร เหมอื งคํา ) ตําแหนง ครชู าํ นาญการ ………. / …………………….. /…………
บนั ทกึ การนิเทศ รายละเอยี ดความเห็นของผูนิเทศ ลายมือชอ่ื …………………………………………………………………….. ที่ รายการผูนเิ ทศ …………………………………………………………………….. 1 หวั หนา กลมุ สาระการเรยี นรู …………………………………………………………………….. 2 รองผูอาํ นวยการ …………………………………………………………………….. กลมุ บริหารวชิ าการ 3 ผอู าํ นวยการโรงเรยี น …………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………..
ผงั มโมทศั น วิชา ศิลปะพ้นื ฐาน ศ 23102 (ดนตรี) ระดบั ชนั้ มัธยมศึกษาปท่ี 3 หนวยการเรยี นรทู ี่ 2 สรา งสรรคดนตรี ทฤษฎดี นตรสี ากล จํานวน 4 ชั่วโมง หนว ยการเรยี นรูที่ 2 สรา งสรรคด นตรี การผสมวงดนตรีสากล จาํ นวน 2 ชั่วโมง
หนวยการเรยี นรูที่ 2 เรอื่ งสรางสรรคดนตรี รายวชิ า ศลิ ปะพืน้ ฐาน สาระดนตรี รหัสวิชา ศ 23102 ระดับชนั้ มัธยมศึกษาปที่ 3 ภาคเรียนที่ 2 ปการศึกษา 2563 นาํ้ หนกั เวลาเรียน 0.5 (นน./นก.) เวลาเรียน 1 ชม./สปั ดาห เวลาเรียนทใ่ี ชจ ัดกิจกรรม 6 ชั่วโมง ……………………………………………………………………………………………………………………………………… 1.สาระสําคญั (ความเขาใจที่คงทน ) องคป ระกอบพ้ืนฐานของบทเพลงโดยทวั่ ไปแบงออกเปน 7 องคป ระกอบ คือ เสียง จังหวะ ทาํ นอง เสยี งประสาน พ้ืนผวิ สีสนั และรูปแบบ องคประกอบท้ังหมดจะทาํ หนาทป่ี ระสานสอดคลอ งกันเพื่อทําใหบทเพลงน้ัน เกิดความไพเราะและ นอกจากองคป ระกอบของดนตรีแลวสงิ่ ท่ีสาํ คญั คือ ทฤษฎีดนตรีสากล ซ่งึ เปน สง่ิ สําคัญทีส่ ดุ ท่ีจะ นําไปสูการปฏิบัติดนตรี วงดนตรีสากลในปจจุบนั มีการเรียกช่ือตา งๆกันออกไปหลายลักษณะพิจารณาจากรปู แบบการ ประสมวงดว ยเคร่ืองดนตรีประเภทตางๆและลักษณะของบทเพลงทบ่ี รรเลงสามารถจําแนกวงออกเปน ประเภทตางๆ 2. มาตรฐานการเรยี น /ตัวชี้วัดชั้นป / ผลการเรยี นรู ( เปา หมายการเรยี นรู ) มาตรฐานการเรยี น ศ2.1 เขาใจและแสดงออกทางดนตรอี ยางสรา งสรรค วเิ คราะห วิพากษวิจารณค ุณคา ดนตรีถายทอดความรสู ึกความคดิ ตอดนตรอี ยา งอิสระชื่นชมและประยุกตใชในชีวิตประจาํ วั ตวั ชี้วัด ม.3/1 เขาใจประเภทของเครื่องดนตรีและหลักการผสมวง ตัวช้วี ัด ม.3/6 เขา ใจและนําความรทู างดนตรไี ปใชกบั วิชาอน่ื ๆในชีวิตประจาํ วันได มาตรฐานการเรยี น ศ2.2 เขาใจความสัมพนั ธร ะหวา งดนตรีประวตั ิศาสตรและวัฒนธรรมเห็นคุณคาของ ดนตรีท่ี เปน มรดกทางวัฒนธรรม ภมู ปิ ญ ญาทองถน่ิ ภมู ปิ ญญาไทยและสากล ตัวชี้วัด ม.3/2 อภิปรายลักษณะเดน ทีท่ ําใหงานดนตรนี ้นั ไดร ับการยอมรับ 3.สาระการเรียนรู 3.1 ดานความรู :Knowledge 1. ดนตรมี อี งคป ระกอบ (K) 2. เขาใจหลักการประสมวงดนตรสี ากล (K) 3.2 ดา นทกั ษะ/กระบวนการ :Process 1. กระบวนการสรางความตระหนัก, กระบวนการกลุม (P) 2. เขาใจเร่ืองโอกาสในการบรรเลงดนตรีสากล (P) 4.สมรรถนะสาํ คญั 1. ความสามารถในการสอื่ สาร 2. ความสามารถในการคดิ 3. ความสามารถในการใชท ักษะชีวติ
5.คุณลักษณะของวชิ า 1.อธิบายถงึ ความสําคญั ขององคประกอบและสรางสรรคดนตรีตามองคประกอบใหเปน ท่ียอมรบั 6.คณุ ลักษณะอันพึ่งประสงค 1.ใฝเ รยี นรู 2.มงุ มั่นในการทาํ งาน 7.ภาระงาน/ช้นิ งาน 7.1 ภาระงาน/ชิ้นงานตามตัวช้วี ดั – ศกึ ษาใบความรูเ รอื่ งองคประกอบของดนตรี _ ทาํ ใบงาน - ใบความรเู ร่อื งวงดนตรสี ากล - วดี ที ศั นเ ร่ืองวงดนตรสี ากล 7.2 ภาระงาน/ช้ินงานรวบยอด - แสดงดนตรีสากลโดยยดึ องคประกอบดนตรีอยางสรา งสรรค 8.กิจกรรมการเรยี นรู 1. ขั้นต้งั คําถาม 1. ครแู จง ผลการเรยี นรทู ค่ี าดหวัง เพอ่ื ใหทราบวาเม่อื ศกึ ษาบทเรียนนแ้ี ลวนักเรียนมคี วามรคู วามเขาใจ สามารถอธิบายถึงความสําคัญขององคประกอบและทฤษฎดี นตรสี ากล 2. ขน้ั การเตรียมการคน หาคาํ ตอบ 1. ครูสนทนาซกั ถามความรูของนักเรียนเก่ยี วกบั องคป ระกอบและทฤษฎีดนตรีสากลและวงดนตรสี ากล 3. ข้ันคนหาคาํ ตอบ ตรวจสอบคาํ ตอบ 1. นกั เรยี นศึกษาใบความรเู รือ่ งองคประกอบและทฤษฎดี นตรีสากลโดยครผู ูสอนอธิบายประกอบ 4.ขนั้ การสรุปและนําเสนอผลการคนหาคําตอบ 1. นักเรยี นและครรู วมกันสรุปถงึ ลักษณะและความสาํ คัญขององคประกอบและวงดนตรสี ากล 9.สอื่ อปุ กรณ และแหลง เรียนรู 1. ใบความรูเรอื่ งองคป ระกอบและทฤษฎีดนตรีสากล 2. หนงั สอื ดนตรีสากล
10.การวัดและประเมนิ ผล การวดั ผลและประเมนิ ผล เกณฑ เครือ่ งมอื รอ ยละ 60 ผานเกณฑ วิธกี าร ระดับคณุ ภาพ 2 ผา นเกณฑ ตรวจใบงานท่ี 1.1 ใบงานท่ี 1.1 ระดับคณุ ภาพ 2 ผา นเกณฑ ประเมนิ การนาํ เสนอผลงาน แบบประเมนิ การนาํ เสนอผลงาน สงั เกตพฤติกรรมการทาํ งานกลุม แบบสงั เกตพฤติกรรมการทาํ งานกลุม
ภาคผนวก
ใบความรู วิชาศลิ ปะพ้นื ฐาน ศ 23102 ชั้นมธั ยมศกึ ษาปที่ 3 เรื่อง ทฤษฎีดนตรสี ากล เวลา 6 คาบ องคประกอบของดนตรีสากล องคป ระกอบของดนตรีถอื เปนสว นสําคญั พ้นื ฐานท่ีทาํ ใหดนตรมี รรปู รางข้นึ มาประกอบไปดวยองคประกอบ ตาง ๆ ที่สําคัญ คือ 1. จังหวะ ( Rhythm ) จังหวะ หมายถึง เสยี งยาว ๆ สัน้ ๆ หรือเสียงหนกั ๆ เบา ๆ ซ่ึงประกอบอยูใ นสวนตาง ๆ ของบทเพลง มอี งคประกอบทว่ั ๆ ไป ดงั น้ี 1.1 อัตราจงั หวะ 1.2 ความเร็วจังหวะ 1.3 ลีลาจังหวะ 2. ระบบเสียง ระบบเสยี ง หมายถึง เสยี งที่เกิดจากการเปา การดีด การสี การตี จากเครื่องดนตรีหรือเสยี งของมนุษย มคี ุณสมบัติตาง ๆ ดังนี้ 1.1 ระดบั เสยี ง หมายถึง ความสูง – ต่าํ ของเสยี ง 1.2 ความเขม ของเสยี ง หมายถึง ความดงั – เบาของเสียง 1.3 คณุ ภาพของเสยี ง หมายถงึ คณุ สมบัติของเสยี งท่ีเกดิ จากเครือ่ งดนตรี 3. ทํานองเพลง ( Melody ) ทํานองเพลง หมายถงึ เสียงดนตรที ม่ี คี วามแตกตาง ในดา นระดับเสียง และดา นความยาวของเสียง ระดับเสียง มาทําการเรียบเรียงใหด ําเนนิ ตอเนอื่ งไปตามแนวนอน เราเรยี กวา ทาํ นอง ทาํ นองเปนองคประกอบ ของเพลงทีจ่ าํ งายมากกวา องคประกอบอนื่ ๆ 4. เสยี งประสาน ( Harmony ) เสียงประสาน หมายถึง เสยี งดนตรีตา ง ๆ ท่ีถูกกําหนดใหบ รรเลงขึน้ พรอม ๆ กัน ดวยนกั เรียบเรียง เสียงประสาน ตามหลกั วชิ าการประสานเสยี ง เพื่อทําใหเ สยี งตา ง ๆ ในบทเพลงน้ันเกิดความกลมกลนื ชวยปรุงแตง ทํานองเพลงท่ีไพเราะอยแู ลว ใหเกดิ ความสมบรู ณแ ละไพเราะมากย่ิงข้นึ
5. รปู พรรณหรอื พืน้ ผวิ ( Texture) พ้ืนผิวเปนความสมั พนั ธร ะหวางเสียงในแนวตงั้ กบั ทาํ นองเสยี งในแนวนอน เม่อื รวมกันก็จะเกิดพน้ื ผิว ของดนตรี ทาํ ใหเ กิดภาพรวมของดนตรี เชน พ้นื ผวิ ทาํ นองเดียว มที าํ นองเดยี ว ไมมสี ว นประกอบอนื่ 6. รูปแบบหรือคตี ลักษณ รูปแบบ หมายถึง ลักษณะทางโครงสรางของบทเพลง ที่มีการแบงเปนหองเพลง แบงเปนวลี แบงเปน ประโยค และแบงเปน ทอนเพลง เปน แบบแผนการประพนั ธบทเพลง คตี ลักษณเพลงบรรเลงหรือเพลงรอ งในปจ จุบนั 7. สีสันของเสียง ( Tone color) สีสันของเสียง คือ คุณสมบัติเสียงของเคร่ืองดนตรี รวมท้ังเสียงรองของมนุษย ซ่ึงมีความแตกตางกัน นํามาบรรเลงรว มกัน จะทาํ ใหเกดิ สีสันของเสยี งแตกตา งกนั ไป ตามความสูง - ตํา่ ของเสียง ทฤษฎดี นตรสี ากล การอานโนต (Note Reading) บรรทัดสาํ หรบั บันทึกตวั โนต (Staff) ประกอบดว ยเสน ตรงแนวนอน 5 เสน ทาํ ใหเ กดิ ชอ งวาง ระหวางบรรทดั 4 ชอ ง การนับเสนหรือชองนน้ั นับจากขางลา งข้ึนขา งบน
การเรยี กชอ่ื ตัวโนต ปจจุบนั นยิ มเรียกช่ือตวั โนต โดยใชอักษรโรมนั 7 ตัวแรกไดแก A B C D EFG โด เร มี ฟา ซอล ลา ที C DE F G AB กุญแจประจาํ หลกั (Clef) เปน เครื่องหมายท่ีปรากฏอยทู ตี่ รงจุดเร่ิมตน ของบรรทดั 5 เสน (Staff) ทาํ หนาทบี่ ง บอกวา วา ตวั โนต ท่ีอยใู นเสนใดคือตวั โนต ใด เชนถาปรากฏ เครอ่ื งหมายกญุ แจซอลจะเห็นวา มีจุดเรม่ิ ตนขมวดอยบู นเสนท่ี 2 แสดงวา ตัวโนตท่ีอยู บนเสน ท่ี 2 คอื โนต ซอล เปนตน กญุ แจประจําหลกั ที่มักพบเสมอๆไดแก กุญแจซอล (Treble clef) และกุญแจฟา (Bass clef)
ในการบันทึกโนตเพลงที่มีเสียงประสาน เชน โนตเพลงสาํ หรับเปย โน และเพลงขบั รองประสานเสียงเปนตน ก็จะบนั ทึก โนตลงบนบรรทดั รวมใหญ (Grand staff) ประกอบดว ย บรรทัด 5 เสน ทีม่ ีกุญแจซอลอยบู รรทัดบน และบรรทดั 5 เสน ทมี่ กี ญุ แจฟาอยบู รรทดั ลาง โดยมเี สนแนวด่ิงเชื่อมบรรทดั 5 เสน ทั้งสองเขาดว ยกันจะเห็นวาถา เลอื่ นบรรทดั 5 เสนทัง้ สองใหช ดิ กัน กส็ ามารถบันทึกตวั โนตไดอ ยา งตอ เน่ืองโดยมีโนต โด เปนตวั เชอื่ มอยตู รงกลางระหวาง 5 เสน บนและ 5 เสน ลา ง ขดี สั้นๆทต่ี ัวโนต โด ซง่ึ อยูระหวางบรรทัด5เสน ลางและบรรทัด5เสน บน เรยี กวา เสน นอ ย(Ledger lines) ใชบันทึก ตัวโนต ทม่ี ีเสียงสงู หรือตํา่ กวา บรรทัด 5 เสนทใ่ี ชอยูในขณะนน้ั เสน นอยแตละเสนใชสําหรับตวั โนต แตล ะตวั เทานนั้ รูปแสดงเสน นอ ย (Ledger lines) ของ Treble clef และ Bass clef
อัตราของตัวโนต (Note Values) อัตรายาวและสน้ั ของตัวโนต ลักษณะตา งๆ มี ดังน้ี. ตัวกลม (Whole Note) คือตัวเตม็ ของอตั ราแหงตวั โนต เครอื่ งหมายตัวหยดุ (Rest) ท่มี ีอตั ราเทาตัวกลม คือขีดหนาชิด กบั ดานลา งของเสนท่ี 4 ตามรูป ตัวขาว (Half Note)มคี า ครึ่งหน่ึงของตวั กลม เครือ่ งหมายตัวหยดุ (Rest) ทีม่ อี ัตราเทา ตัวขาว คอื ขีดหนาชดิ กับดา นบน ของเสนท่ี 3 ตามรปู ตัวดํา (Quarter Note) มคี า 1/4 ของตวั กลม เครอื่ งหมายหยุด (Rest) มลี กั ษณะตามรูป ตัวเขบต็ 1 ชน้ั (Eighth Note) มคี า 1/8 ของตวั กลม เคร่ืองหมายหยุด(Rest) มีลกั ษณะดงั แสดงในรปู ตวั เขบต็ 2 ช้นั (Sixteenth Note) มคี า 1/16 ของตวั กลม เครื่องหมายหยุด (Rest)มลี ักษณะตามรูป
ใบงาน วชิ าศิลปะพนื้ ฐาน ศ 23102 ชัน้ มัธยมศึกษาปที่ 3 เร่อื ง ทฤษฎดี นตรสี ากล เวลา 6 คาบ 1. ใหนักเรียนแสดงความคิดเหน็ เกีย่ วกบั องคป ระกอบของดนตรสี ากล ............................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................................... ............................. 2. ใหน ักเรยี นเขียนแผนผังการกระจายตวั โนต ดนตรสี ากล ................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................ ....................................................................................................................................................................................
ใบความรู วชิ าศิลปะพืน้ ฐาน ศ 23102 ชัน้ มัธยมศึกษาปท ี่ 3 เรื่อง การผสมวงดนตรสี ากล เวลา 6 คาบ วงดนตรีสากล วงดนตรีสากลในปจจุบนั มีการเรยี กชื่อตา งๆกนั ออกไปหลายลักษณะพิจารณาจากรปู แบบการประสมวง ดว ยเครอื่ งดนตรปี ระเภทตางๆและลกั ษณะของบทเพลงท่ีบรรเลงสามารถจําแนกวงออกเปน ประเภทตางๆดงั น้ี 1. วงออรเคสตรา วงออรเ คสตราเปน วงดนตรีที่มปี ระวตั คิ วามเปนมาทยี่ าวนาน มกี ารเปล่ียนแปลงเกิดขนึ้ ทั้งในดานขนาดของ การประสมวงและลกั ษณะบทเพลงท่ใี ชบรรเลง การประสมวงออรเ คสตรา ในยคุ แรกประมาณกลางศตวรรษท่ี 17 เครื่องดนตรหี ลักจะเปน เครอื่ งสายในตระกลู ไวโอลนี ตนศตวรรษที่ 18 เคร่ืองดนตรปี ระเภทเคร่ืองเปาชนดิ ตางๆ ถูก นํามาประสใวงดวยพรอ มทงั้ กลองทิมปานี กลางสตวรรษที่ 18 การประสมวงออรเ คสตรา ทีรปู แบบทเ่ี ปน มาตรฐาน เครอ่ื งดนตรปี ระเภทเครอื่ งลมไมถูกนาํ มาประสมวงและมีบทบาทในเพลงมากขึ้น ตนศตวรรษท1ี่ 9 เคร่อื งลมไมและเครื่องทองเหลืองถูกพัฒนาเทคนคิ การบรรเลงเพ่มิ มากขนึ้ วงออรเ คสตรา ใน ยุคนี้ถูกพฒั นาทั้ง 2 ดานไปพรอ มกนั คอื ดานขนาดของวงและเทคนิคการบรรเลงแบบใหมๆ วงออรเคสตราแบงออกเปน 2 ลกั ษณะคือ 1.1 วงแชมเบอรอ อรเ คสตรา วงดรุ ิยางคป ระเภทนีเ้ ปนวงเล็ก ๆ มีผเู ลน ไมเ กิน 20 คน บางคร้งั เราเรียกวง ดนตรปี ระเภทนีว้ า Chamber Music เพราะวงประเภทนี้ต้ังข้ึนเพื่อรวมกนั เลน หรือบรรเลง เพื่อการผอนคลายอารมณ และพบปะสังสรรคยามวา ง เพลงทเ่ี ลน กเ็ ปนเพลงงา ย ๆ และผูเ ลนอาจจมีตง้ั แต 2 คนถงึ 9 1.2 วงซิมโฟนีออรเ คสตรา หรอื วงดรุ ยิ างคซ ิมโฟนี ประกอบดวยเครอ่ื งดนตรีครบทุกประเภทคือ เครื่องสาย เครือ่ งลมไม เครื่องลมทองเหลอื ง เครอื่ งกระทบตา งๆรวมทัง้ เปย โนและฮารป เปน ลักษณะการประสมวงทส่ี มบูรณท่ีสดุ ขนาดของวงไดกาํ หนอโดยจาํ นวนของผบู รรเลงดงั นี้ วงเล็กSmallOrchestraใชผ บู รรเลงประมาณ60-80คน วงกลางMediumOrchestraใชผ ูบรรเลงประมาณ80-100คน วงใหญ Full Orchestra ใชผ บู รรเลงประมาณ 100 คนข้นึ ไป 2. วงแชมเบอรมวิ สิค วงแชมเบอรมิวสคิ เปนวงดนตรขี นาดเลก็ ประสมวงดวยเครือ่ งดนตรี 2 – 9 ช้ิน ใชบรรเลงในหอ งโถงหรือ สนามท่ีไมใหญโต บทเพลงท่ีใชบ รรเลงตองประพันธข ึ้นสําหรับวงแชมเบอรนั้นๆโดยเฉพาะ เครื่องดนตรอี าจเปนเคร่อื ง ประเภทเดียวกนั หรือตางประเภทก็ได ลักษณะสําคัญของดนตรแี บบน้คี ือ ความเดนชัดของเสยี งเคร่ืองดนตรีใขขณะ
บรรเลง แตล ะแนวเสียงจะใชนกั ดนตรบี รรเลงเพยี ง 1 คน เทานน้ั เครื่องดนตรีทกุ เคร่ืองมีความสาํ คัยเทากันหมด วง แชมเบอรจะเรยี กช่อื ตามจํานวนเครอ่ื งดนตรีที่ใชในการประสมวงดงั น้ี นักดนตรี 2 คน เรียกวา ดเู อ็ด (Duet) นกั ดนตรี 3 คน เรียกวา ทรโี อ (Trio) นักดนตรี 4 คน เรยี กวา ควอเต็ด (Quartet) นกั ดนตรี 5 คน เรียกวา ควินเต็ด (Quintet) นกั ดนตรี 6 คน เรยี กวา เซกเต็ด (Sextet) นกั ดนตรี 7 คน เรยี กวา เซพเต็ด (Seยtet) นกั ดนตรี 8 คน เรียกวา ออคเต็ด (Octet) นกั ดนตรี 9 คน เรยี กวา โนเนด็ (Nonet) 3. วงแบนด วงแบนดเปน การประสมวงท่เี ครอ่ื งดนตรีในกลมุ เครือ่ งลมไม และ เครอื่ งลมทองเหลืองเปน หลัก มีเครือ่ ง ประกอบจงั หวะตามความเหมาะสม วงแบนดแบงออกไดห ลายประเภท ดังน้ี 3.1 วงซิมโฟนคิ แบนด เปนวงดนตรีที่มเี คร่ืองดนตรเี คร่ืองเปาเปนหลกั และมีดบั เบ้ลิ เบสมาบรรเลง ประกอบ มักบรรเลงในรม ในหอ งประชุม บทเพลงทบี่ รรเลงเปน บทเพลงทเี่ ขียนข้นึ เฉพาะ 3.2 วงมารช ช่ิงแบนด เปนวงดนตรที ี่มอี ยูตามหนวยงานสถานศึกษา เหมาะสําหรบั บรรเลงกลางแจง แบง ออกเปน 2 ประเภทคือ 3.2.1วงแตรวงเปน วงดนตรที ม่ี ีเคร่ืองเปาทองเหลืองเปนหลกั และมเี คร่ืองกํากับจังหวะประกอบ 3.2.2วงโยธวาทิตแตเ ดมิ เปนวงดนตรีท่ีใชในการกจิ การของทหารตอ มาไดแ พรหลายไปสูสถานศึกษาเปน วงดนตรี ทใ่ี ชใ นการเดินสวนสนามใชบรรเลงกลางแจง ประกอบการเดนิ สวนสนาม 3.3 วงบ๊กิ แบนด (Big Band) เปน วงดนตรแี จส ประเภทหนง่ึ เกิดข้นึ ในประเทศสหรัฐอเมรกิ าจดุ มุงหมายในการ บรรเลงคอื เพอื่ ประกอบการเตน ราํ และฟงเพื่อความไพเราะ ประกอบดวยเคร่อื งดนตรี 3กลุมคือ เครอ่ื งลมไม เครื่องลม ทองเหลืองและเครอ่ื งกํากับจังหวะ 3.4วงคอมโบ(Conbo)เปนวงดนตรขี นาดเลก็ ใชบรรเลงประกอบการขับรอ งบรรเลงเพ่ือฟง บรรเลงประกอบการ เตนรําและประกอบการแสดงตาง ๆ 4. วงสตริงคอมโบ วงสตริงคอมโบ วงดนตรีประเภทนด้ี ัดแปลงมาจากวงคอมโบ และวงชาโดว คอื นําเอาเคร่อื งดนตรีในวงชา โดวผ สมกับวงคอมโบ แตย งั คงใหเครือ่ งดนตรีประเภทกีตา ร เปน เครือ่ ง ที่มคี วามสําคัญกวาเครื่องดนตรีอนื่ ๆ บางวง อาจเพิ่มเครื่องเปาเชน ทรมั เปต แซกโซโฟน ทรอมโบนเขา ไปดว ย
ใบงาน วิชาศลิ ปะพนื้ ฐาน ศ 23102 ช้นั มธั ยมศกึ ษาปท่ี 3 เรอ่ื ง การผสมวงดนตรีสากล เวลา 6 คาบ 1. ใหนักเรียนแสดงความคดิ เหน็ เกยี่ วกบั วงดนตรีท่ีนักเรียนสนใจ ................................................................................................................................................................ ..................................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................................... ......... 2. ใหนกั เรียนสรา งวงดนตรีสากลตามความคดิ สรางสรรคจํานวน 1 วง .................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................
แบบบันทกึ หลังการจัดกิจกรรมการเรยี นรู 1. ผลการเรียนรู _________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________ 2. ปญหาอปุ สรรค คอื ผูเรียนบางคนทมี่ ปี ญหาดา นการเรียน ดงั น้ี _________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________ 3. แนวทางแกไข _________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________ ลงช่ือ …..........………….......................…….. ผจู ดั กจิ กรรมการเรยี นรู ( นายลิปปกร เหมืองคํา ) ตาํ แหนง ครูชํานาญการ ………. / …………………….. /…………
บนั ทึกการนิเทศ รายละเอยี ดความเห็นของผูนิเทศ ลายมือชอ่ื …………………………………………………………………….. ที่ รายการผูนเิ ทศ …………………………………………………………………….. 1 หัวหนา กลมุ สาระการเรยี นรู …………………………………………………………………….. 2 รองผอู าํ นวยการ …………………………………………………………………….. กลมุ บริหารวชิ าการ 3 ผูอํานวยการโรงเรียน …………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………..
ผังมโมทศั น วชิ าศิลปะพื้นฐาน ศ 23102 (ดนตรี) ระดบั ช้นั มัธยมศึกษาปท ี่ 3 หนว ยการเรียนรูท่ี 3 บทเพลงและการขับรอง ขบั รองเพลงสากล ขบั รอ งเพลงไทย จาํ นวน 1 ชั่วโมง จํานวน 1 ชว่ั โมง หนว ยการเรียนรูที่ 2 สรางสรรคดนตรี จาํ นวน 6 ช่วั โมง การบรรเลงดนตรีสากล การบรรเลงดนตรีไทย จํานวน 2 ช่ัวโมง จํานวน 2 ชวั่ โมง
หนว ยการเรียนรูที่ 3 เรื่อง บทเพลงและการขับรองเพลง รายวิชา ศลิ ปะพ้นื ฐาน สาระดนตรี รหัสวิชา ศ 23102 ระดบั ช้นั มัธยมศกึ ษาปที่ 3 ภาคเรยี นที่ 2 ปการศึกษา 2563 นาํ้ หนกั เวลาเรียน 0.5 (นน./นก.) เวลาเรียน 2 ชม./สัปดาห เวลาเรยี นทีใ่ ชจ ดั กจิ กรรม 6 ช่ัวโมง ……………………………………………………………………………………………………………………………………… 1.สาระสาํ คัญ (ความเขาใจทีค่ งทน ) เทคนคิ การขับรอ งและบรรเลงดนตรีที่ดี จะตองศึกษาเรอ่ื งหลกั และวธิ ีการ การฝก ปฏบิ ัติ ตามเทคนิคตา ง ๆ สามารถอานภาษาดนตรอี อกเสียง ปฏิบัติเคร่ืองดนตรี แสดงใหเ หน็ คุณภาพของเสียงและความ ไพเราะของดนตรี 2. มาตรฐานการเรียน /ตัวชี้วัดชั้นป / ผลการเรยี นรู ( เปา หมายการเรยี นรู ) มาตรฐานการเรียน ศ 2.1 เขา ใจและแสดงออกทางดนตรีอยา งสรา งสรรค วิเคราะห วิพากษว จิ ารณคุณคา ดนตรถี า ยทอดความรสู ึกความคิดตอดนตรีอยางอิสระชื่นชมและประยกุ ตใ ช ในชวี ิตประจําวัน ตวั ชวี้ ดั ม.3/2 รอ งเพลง เลน ดนตรีเดี่ยว และรวมวง โดยเนนเทคนคิ การรอ ง การเลน การแสดงออก และคุณภาพสียง ตัวช้ีวัด ม.3/5 เปรียบเทียบความแตกตางระหวาง งานดนตรีของตนเองและผอู ืน่ 3.สาระการเรยี นรู 3.1 ดา นความรู :Knowledge 1. หลักและวธิ ีการขบั รองและบรรเลงดนตรี (K) 3.2 ดานทกั ษะ/กระบวนการ :Process 1. กระบวนการสรางความตระหนัก, กระบวนการกลุม ( P) 2. การฝกปฏิบตั ิการขบั รองและบรรเลงดนตรี ( P) 3. เทคนิคเบ้ืองตนของการขับรองและบรรเลงดนตรี ( P) 4.สมรรถนะสําคัญ 1. ความสามารถในการสอ่ื สาร 2. ความสามารถในการคดิ 3. ความสามารถในการใชท ักษะชวี ิต 5.คณุ ลกั ษณะของวิชา หลักและวิธีการขับรองและบรรเลงดนตรี ในรูปแบบตาง ๆ โดยนําหลกั และ วิธกี ารขับรองและบรรเลงดนตรี ไปใชไ ดอยา งมีคณุ ภาพ 6.คุณลกั ษณะอนั พ่ึงประสงค 1.ใฝเรยี นรู 2.มุงมั่นในการทํางาน
7.ภาระงาน/ช้นิ งาน 7.1 ภาระงาน/ชน้ิ งานตามตัวช้ีวดั - อา นและเขยี นโนตดนตรีไทยและดนตรีสากล - ฝก ปฏบิ ัติการขบั รอ งและบรรเลงดนตรี 7.2 ภาระงาน/ช้ินงานรวบยอด - วธิ กี ารขับรองและบรรเลงดนตรี 8.กิจกรรมการเรยี นรู 1. ขน้ั ตงั้ คําถาม 1. ครแู ละนักเรียนรว มกันอภิปรายเกีย่ วกบั การขับรองและบรรเลงดนตรี 2. ข้นั การเตรียมการคน หาคาํ ตอบ 1. ครอู ธิบายเน้ือหาสาระหนว ยการเรียนรู เร่ือง การขับรอ งและบรรเลงดนตรี 3. ขั้นคน หาคาํ ตอบ ตรวจสอบคาํ ตอบ 1. ใหนกั เรียนปฏิบตั กิ จิ กรรมตามหลกั และวิธีการขับรองและบรรเลงดนตรี 2. ใหน ักเรยี นปฏบิ ตั กิ จิ กรรมฝกปฏิบตั ิการขับรองและบรรเลงดนตรี 3. ใหน ักเรียนปฏิบัติกิจกรรมเทคนิคเบื้องตน ของการขับรองและบรรเลงดนตรี 4. ใหน ักเรียนปฏิบัตกิ จิ กรรมดนตรี 5. ใหนกั เรยี นปฏบิ ตั ิกจิ กรรมการฝก โสตประสาท 4.ขัน้ การสรปุ และนาํ เสนอผลการคนหาคําตอบ 1. ครสู รุปเก่ยี วกบั การขบั รอ งและบรรเลงดนตรี 2. ใหนกั เรยี นทาํ แบบฝกหดั 9.สอื่ อุปกรณ และแหลงเรยี นรู 1. ใบความรู 2. แบบฝก หัด 10.การวดั และประเมินผล การวดั ผลและประเมินผล วธิ ีการ เครอื่ งมือ เกณฑ 1. สงั เกตพฤติกรรมรายบุคคล 1. แบบประเมนิ พฤติกรรมรายบุคคล 1. สังเกตพฤติกรรมรายบุคคล ผา นเกณฑ รอยละ 80 2. สงั เกตพฤติกรรมการทาํ งาน กลมุ 2. แบบประเมินพฤติกรรมการทาํ งาน 2. สงั เกตพฤติกรรมการทาํ งานกลมุ ผา น 3. การนําเสนอผลงาน กลุม เกณฑรอยละ 80 4. การตรวจผลงาน 3. แบบประเมินการนาํ เสนอผลงาน 3. การนาํ เสนอผลงาน ผานเกณฑร อ ยละ 80 4. แบบประเมนิ การตรวจผลงาน 4. การตรวจผลงาน ผานเกณฑร อ ยละ 80
ภาคผนวก
ใบความรู เรื่อง วธิ ีการขับรอ ง รปู แบบการขับรอ ง 1. การขบั รองเดยี่ ว เปนการขับรองโดยผูรอ งคนเดยี ว (อาจมีดนตรบี รรเลงประกอบ) ผขู ับรองจะตองมีความ แมน ยําในเรื่องจงั หวะ และทาํ นองมีพลงั เสยี ง ออกเสยี งคาํ รองชดั เจน ถกู อกั ขรวธิ ี สามารถแสดงทาทางสีหนาได สอดคลอ งกบั เสียง และอารมณของบทเพลง 2. การขับรองหมู เปนการขับรอ งโดยมีผูข บั รองตง้ั แต 2 คนขึ้นไป (อาจมีดนตรีบรรเลงประกอบ และมีแนว ทาํ นองเพลงแนวเดยี วกนั ผูขบั รอ งตองมี ความแมน ยําและความพรอมเพรียงในเร่ืองจังหวะและทํานองและมี ความสามารถในการปรับเสียงใหกลมกลืนเปน เสยี งเดยี วกนั ของทง้ั กลุม (Unison) 3. การขับรอ งประสานเสยี ง เปน การขบั รองหมตู ง้ั แต 2 แนวทาํ นองขน้ึ ไป(อาจมีดนตรีบรรเลงประกอบ ผูขับ รองตอ งมสี มาธิในการขับรอง แมน ยําในเรื่องข้ันคเู สียง และคอรด มคี วามสามารถทางโสตประสาทในการแยกแยะ ทํานองเพลงไดท ุกแนว หลักและวิธีการบรรเลงดนตรี หลกั และวิธกี ารบรรเลงดนตรีโดยทั่วไป ไดแก การน่งั หรือยืนบรรเลงดว ยบคุ ลิกทส่ี งางาม กลาวคอื หลังตรง อก ผายไหลผง่ึ หนา ตรงแตไมเ กร็ง มีสมาธิ จดั ทา ทางการจบั อุปกรณดนตรี และปฏบิ ัติถูกตองตามวธิ กี ารของเครื่องดนตรี แตละชนดิ เลนไดถกู ตองตามจังหวะ ทํานอง วรรคตอนและวลเี พลง การปรับระดบั เสยี งใหม ีความกลมกลืนและ สอดคลองกับบทบาทหนาที่ในการบรรเลงเปน วลและปฏบิ ัตติ าม เครื่องหมายหรือสญั ลักษณท่ีกาํ หนดไวในบทเพลงไดถูกตอง รปู แบบการบรรเลงดนตรี 1. การบรรเลงเดี่ยว (Solo) เปน การบรรเลงดว ยเครอื่ งดนตรี 1 ชิน้ บรรเลงทาํ นองเพลง (หรอื เสยี งประสาน ประกอบ เชน กีตาร คยี บอรด ) หรอื การบรรเลงดว ยเครื่องดนตรี 1 ชิน้ บรรเลงทาํ นองหลกั และมีเครือ่ งดนตรีอกี 1 ช้ิน ทาํ หนาท่บี รรเลงคลอ 2. การบรรเลงหมู (Enesmble) เปน การบรรเลงเคร่ืองดนตรี 2 – 9 ชนิ้ โดยใชเ คร่อื งดนตรปี ระเภทเดยี วกัน หรอื หลายประเภท บรรเลงแนวเดยี วกนั หรอื แนวประสานเสยี ง แบบ Chamber Music 3. การบรรเลงหมูขนาดใหญ (Band) เปนการบรรเลงเครื่องดนตรจี าํ นวนมากและจัดรูปแบบเชนเดยี วกบั วงโยธ วาทติ ท่ใี ชสาํ หรับการนําขบวนพาเหรด และโอกาสอน่ื ๆ เทคนิคเบอ้ื งตน ของการขบั รองและบรรเลงดนตรี 1. การขบั รอง 1.1 การขบั รอ งเพลงไทย ไดแ ก ทาทางการน่งั การฝกหายใจ การระบายลม การเอ้ือน การออกเสียงท่ี ถูกอกั ขรวิธี และการแสดงอารมณ 1.2 การขับรองเพลงสากล ไดแก ทา ทางการรอ ง การฝกหายใจ การระบายลม การเปลง เสียง การสง เสยี งผานทางหนาผาก การฝก รูปปากการออกเสียงที่ถกู อักขรวธิ แี ละการแสดงอารมณ
การขับรองเพลงไทยเดมิ เพลงไทยเปน ส่งิ ทแ่ี สดงถึงเอกลักษณ วฒั นธรรม และประเพณีของไทย ซง่ึ มลี ักษณะเฉพาะ คือ มกี ารรองเอ้อื น ตามจงั หวะทาํ นองเพลง ทาํ ใหเ พิม่ ความไพเราะมากขึน้ หลักในการขับรอ งเพลงไทยเดมิ 1. เนื้อเพลง เน้ือเพลงเปนองคประกอบสําคัญของเพลง เพราะเน้อื เพลงจะบอกถงึ รายละเอยี ดของเพลงวา ผู แตงเพลงตองการสอื่ ความหมายอะไรในบทเพลง ดังนน้ั ผูขับรอ งจะตองรองเพลงใหค รบทกุ ตัวอักษรที่ผแู ตง ไดแตง ไวเพ่ือ รักษาเนื้อหาและความหมายของเพลงน้ัน 2. ทาํ นอง หมายถึง ระดบั เสียงท่ใี ชในการรองเพลง ผูขบั รอ งจะตองรอ งเพลง ใหถูกตองตามทํานองของเพลง นน้ั 3. เสียง ผูขับรองตอ งรกั ษาระดับเสยี งใหค งท่ี และรองใหเขากับเสยี งดนตรไี ดอ ยางดี ไมค วรรองใหเสียงเพี้ยน หรอื รอ งไมตรงกบั เสยี งของดนตรี 4. ถอ ยคําและการแบง วรรคตอน ในการรองเพลง ผขู ับรอ งจะตอ งระมดั ระวงั ในเร่ืองการแบง วรรคตอนทถ่ี ุ กตอ งและการออกเสยี งตามถอยคําใหชัดเจนเชน การออกเสยี งตวั ร ล การออกเสยี งคําควบกลํา้ เปนตน 5. จังหวะ ผขู ับรองจะตองรองเพลงใหถ ูกตองตามจงั หวะอยางสม่ําเสมอควรรองใหส ัมพันธกบั จงั หวะฉง่ิ และไม ครอ มจังหวะของเพลง 6. การหายใจ ผูขบั รองจะตองฝก หายใจใหถูกจงั หวะ รูจ กั ผอน และถอนลมหายใจใหถ ูกตอง ถาหายใจผดิ จงั หวะ จะทาํ ใหเสยี งรองหรือทํานอง ท่ีควรจะตอเน่อื งกนั ขาดหายหรอื หว นไป ทาํ ใหเ พลงขาดความไพเราะนุมนวล 7. อารมณ ผขู บั รอ งควรแสดงอารมณตามเพลง เพราะจะทําใหผ ฟู ง เกิดอารมณรวมกับเพลง ซง่ึ ทําไดโ ดยการใช นําเสียง สีหนา ทาทาง เปน ตน การเอื้อนเสยี ง 1. เสยี งเออ เสียงเออ ใชม ากในการรอ งเพลง เพราะเปนแมเสยี ง วธิ ีทาํ เสยี งเออ คือ เปลงจากคอใหด งั พอควร นา้ํ หนักเสียงอยู ท่คี อมาก หนอ ยประมาณโคนลน้ิ เผยอปากเล็กนอย ยกล้ินดนั ฟน ลาง แลวขยบั คางพรอมกับ ระบายเสยี งออกจากคอโดยตรงใหส มา่ํ เสมอกนั 2. เสียเอย,เงย เสียงเอยและเงย คลา ยกันและแทนกันไดบางบางกรณี มกั ใชตอนสดุ วรรคสุดตอนหรือทอนทายของเพลง
วธิ ีทาํ เสียงเอย,เงย เปลง จากลําคอโดยตรงใหแรงและยาว เผยอริมฝป ากข้นึ พรอมกบั ยกคางเล็กนอย เนน แกมและคาง ยกโคนลิ้นใหค อโปรง แลวคอย ๆกระดกปลายลิ้นลงมาแตะฟน ลา งและฟนบนเขาหากัน แลวผันหางเสียงเอยและเงยน้ี ใหหนกั ไปทางจมูก แลวติดตอ ดว ยเสียงอือ หรอื กวา จะหมดชวงสดุ ทา ย 3. เสยี เอย เสียงเอย ใชใ นการขับรอ งทมี่ ีลักษณะเปนบทชมหรือบทเกี้ยววิธที าํ เสยี งเอย เปลง เสยี งออกจากคาํ ใหน้ําหนัก จากฐานคอใหแ รง เผยอปากแลว คอ ย ๆ เล่ือนน้ําหนักของเสยี งจากคอใหสูง เนนน้ําหนกั ของเสยี งไปอยูท่นี าสกิ และขมับ แลว เนน แกมกับคาง พรอม ๆ กับเผยอโคนลิ้นเพียงเลก็ นอ ยพอใหคอโปรงแลวคอ ย ๆ โปรยปลายลนิ้ ลงชา ๆ จนแตะฟน ลา ง แลวตวัดหางเสยี งใหส งู ขึ้นอกี คร้ังใหแรง เผยอริมฝปากเลก็ นอ ยและแข็งคา งไวเปลง เสยี งออกตรง ๆ แลว คอยผอ น ลงใหฟ นลา งและฟนบนเขา หากนั อยางชา ๆ พรอ มกับบังคับเสียงท่ียงั สงู อยูน ้ันใหอ อกทางจมกู ชา ๆ พรอ มกับทําเสยี ง หือตอทา ย 4. เสียอือ เสยี งออื คลา ยเสยี งเออ มกั ใชใ นการรอจงั หวะหรอื สุดวรรคตอนระหวางรอทา อยู หรือสดุ ทา ยเพลง วธิ ที ําเสียงออื เปลงจากคอใหแรงมาก ๆ เผยอปากเล็กนอย ออกเสยี งเรอ่ื ง ๆ แข็งคางท้งั 2 ขา งไว ยกโคนลน้ิ ข้นึ ใหค อ โปรง เปลงเสยี งออกมา ตามดวยเสยี งหอื กไ็ ด บางกรณีก็ไมตองใชเ สียงหอื 5. เสยี งฮอื เสยี งฮอื คลายเสยี งอือ แตใชน อยวา ใชสอดแทรกเล็ก ๆ นอย ๆระหวางคั่น หรือทา ยเสียงระหวางทีต่ องการ หางเสียงสน้ั ๆวธิ ีทาํ เสียงออื เปลง เสยี งจากลาํ คอเลก็ นอย เผยอปากพอควร ยกโคนล้นิ นิดหนอ ยขณะเปลงเสยี งจากคอไปสูนาสกิ แลวคอย ๆผอนเสยี งฮอื ออกจากทางจมูกชา ๆ 6. เสียงหอื เสยี งหอื คลา ยเสียงเอย มกั ใชตอนสุดทายของตอนหรือลงทายวรรคสุดตอนของทํานองเพลง หรอื ตามความ ตองการของผูขบั รองทีจ่ ะใชหางเสยี ง หรือจะใชประกอบสวนอื่น ๆ ของบทเพลงในการขับรองก็ไดต ามความเหมาะสม วิธีทาํ เสยี งหือ เปลง จากคอเบา ๆ ไปทางนาสิก เนนหนักผนั เสยี งขึน้ ในแนวทางสงู เรื่อยไปจนสุดหางเสยี งเชนเดยี วกับ ทา ยเสยี งของเกา สว นปากจะเผยอหรอื ไมก ็ได ถา เผยอเล็กนอยจะชวยผอ นแรงไดมาก อารมณของเพลง เพลงไทยนั้นมีอารมณทแี่ สดงออกไดหลายระดับ ต้ังแตช นดิ ท่เี หน็ ไดงา ยชดั เจน จนกระทัง่ ชนดิ ที่เห็นไดยาก ตวั อยางชอื่ เพลงท่ีบอกอารมณตาง ๆ เชน เพลงสําหรับอารมณเ ศรา เชน มอญรอ งไห พญาโศก ลาวครวญ ธรณกี นั แสง เพลงสําหรับอารมณโ กรธ เชน นาคราช เทพทอง เขมรกาํ ปอ เพลงสําหรบั อารมณร ัก เชน โอโ ลม โลมพมา ลลี ากระทุม เพลงสําหรับอารมณค รึกครน้ื เชน กราวนอก กราวใน กราวตะลงุ กราวกลาง
ตวั อยางเพลงไทยสําหรับฝก รอ ง เพลงเตากินผักบุง เนือ้ รอ ง มนตรี ตราโมท ทํานอง เตา กินผกั บงุ ยามเรียนเราจะเรยี นเพียรศึกษา เพ่ือกาวหนาตอไปไมถอยหลัง จะเหนอื่ ยยากสกั เทา ใดไมหยุดย้งั จนกระทั่งสาํ เรจ็ เสรจ็ สมใจ ดอกเอย เจาดอกมะไฟ จิตมงุ มั่นอนั ใดจักไมแคลว ไปเลยเอย ผลแหงความพยายามจะตามสนอง ส่งิ ใดท่ีใฝปองตองเสร็จสมอารมณเ อย เพลงสรอยเพลง เนื้อรอง พระราชนิพนธร ชั กาลที่ 6 ทาํ นอง สรอ ยเพลง ใครมาเปน เจา เขาครอง คงจะตองบังคับขับไส เคย่ี วเข็ญเยน็ คํ่ากราํ ไป ตามวิสัยเชงิ เชน ผูเปนนายเขาจะเหน็ แกหนา คนชือ่ จะนับถือพงศพนั ธนุ ัน้ อยา หมายไหนจะตอ งเหน่ือยยากลาํ บากกาย ไหนจะอายทวั่ ท้ังโลกา เพลงลาวดวงเดือน เน้ือรอง – ทาํ นอง กรมหมื่นพิชยั มหนิ ทโรดม โอล ะหนอ ดวงเดอื นเอย พีม่ าเวารกั เจาสาวคาํ ดวง โอวาดึกแลว หนอ พ่ีขอลาลวง อกพี่เปนหวงรกั เจา ดวงเดือนเอย ขอลาแลว เจาแกวโกสุม พี่นี้รักเจา หนอ ขวญั ตาเรยี ม จะหาไหนมาเทียม เจาดวงเดอื นเอย หมอกล่ินเกสร เกสรดอกไม หอมกลิ่นคลา ยคลายเจา สูเรียมเอย หอมกลนิ่ กรนุ ครนั หอมน้ันยังบอเลย เน้อื หอมทรามเชย เอยเราละหนอ การขับรอ งเพลงไทยสากล เพลงไทยสากลเปน เพลงทีม่ เี นื้อเพลงเปนภาษาไทย แตใ ชทาํ นองและใชเ คร่อื ง ดนตรีสากล ซงึ่ ผูท่ีจะขับรองเพลงไทยสากลไดดนี ัน้ ตองมคี วามรพู น้ื ฐานทางดนตรีสากลและรูหลกั วิธีการขบั รองท่ี ถูกตอง 1. ความรูเรอ่ื งโนตสากล โนตสากล เปน เคร่อื งหมายทางดนตรี ซ่งึ มีประโยชนในการรองเพลงและ บรรเลงดนตรีตามแนวคิด หรือผลงานของผูแตงเพลง ความรูพ ื้นฐานเกย่ี วกบั โนตสากล มีดงั น้ี 1) ระดบั เสยี งสากล คือ ระดับเสยี งสงู ตํา่ ของตัวโนต สากล ซึง่ มอี ยู 7
เสยี ง คือ โด เร มี ฟา ซอล ลา ที โดยเรียงจากระดบั เสยี งต่ํา คอื โอ ไป ถึงเสียงสงู ขนึ้ คือ ที 2) บรรทดั 5 เสน เปน เสน ตรงท่มี ีขีดขนานกนั ตามยาว 5 เสน ใช สําหรับบนั ทึกตวั โนต เพ่อื แสดงระดบั สูงต่ํา ของเสยี ง มลี กั ษณะ ดังนี้ 3) ลกั ษณะและอัตราจงั หวะของโนตสากล ตวั โนต คือ สัญลักษณห รือเคร่ืองหมายท่ใี ชแ ทนระดบั ของเสยี งและ จงั หวะของเพลงนอกจากน้ียงั มีตัวเขบต็ สองช้นั ตวั เขบต็ สามชัน้ และตวั เขบต็ ส่ีช้ัน ซ่งึ แตละตัว จะมีอัตราจงั หวะเปนครงึ่ หนง่ึ ของตวั ที่อยกู อนหนาตามลาํ ดับ 4) เครอื่ งหมายตา ง ๆ ทเ่ี ปน สัญลกั ษณสากล เครอ่ื งหมายอ่ืน ๆ ทใี่ ชใ นโนตสากล ไดแ ก (1) กญุ แจประจําหลัก เปนเครอื่ งหมายท่ีกําหนดเสียงตัวโนตท่อี ยใู นบรรทดั 5 เสน ใหมีตําแหนงคงท่ี เชน กญุ แจซอล เปนเครอื่ งหมายท่ีกําหนดใหเสนท่ี 2 ของบรรทดั 5 เสน เปน เสยี งซอล ตวั โนต ทอี่ ยูบ นเสนที่ 2 ตอ งอา นเปนเสียงซอล ทงั้ หมด (2) เสนกน้ั หอ ง เปน เสนแบง จังหวะเพลงออกเปน ชวง ๆ ชว งทอี่ ยรู ะหวา งเสน ก้นั หองเรยี กวา “หอง” ในแตละหองของ บทเพลงเดียวกนั จะมีอัตราจังหวะเทากนั เสนกน้ั หอ งแบงออกเปน 3 ลักษณะ คอื เสนกั้นหองปกติเสน กัน้ หอ งจบตอน และเสนก้นั หองจบเพลง (3) จดุ ( . ) การใชจ ุดหลงั ตวั โนต เปน การเพิ่มอัตราจังหวะของตัวโนตขน้ึ มาครึ่งหนึ่งของอตั ราจงั หวะตัวโนต นน้ั เชน มี คา เทากับ 2 จังหวะ ถาใสจุด มีคา 3 จงั หวะ (4) เสน เครอื่ งหมายยอนหรอื ซา้ํ เปน เครือ่ งหมายใหร องหรือบรรเลงซํา้ ในชว ง ที่มเี ครื่องหมายน้ีกําหนดอีกหน่งึ รอบ (5) ตวั หยดุ หรอื เคร่ืองหมายพักเสยี ง เปนเครอ่ื งหมายท่ีทําใหเ สียงเงียบหรอื หยุดช่วั คราว จะหยุดนานเทา ใดนน้ั ขน้ึ อยู กับลักษณะของตวั หยุด เชน หยดุ ตัวกลม มอี ัตรายาวท่สี ุด เทียบเทา กับอตั ราจังหวะของหยุดตวั ยาว มอี ตั ราครง่ึ หน่ึงของหยดุ ตัวกลม เทียบเทา กับอตั ราจังหวะของโนต ตัวขาวหยุดตวั ดาํ มีอตั ราครง่ึ หนงึ่ ของหยุดตวั ขาว เทยี บเทากบั อัตราจงั หวะของโนต ตวั ดาํ หยดุ ตัวเขบต็ มีอัตราคร่งึ หน่งึ ของหยดุ ตัวดํา เทยี บเทากับอตั ราจังหวะของโนตตัวเขบ็ตชั้นเดยี ว (6) ลักษณะของจังหวัด 2 จงั หวะ 3 และจังหวะ 4 เปนลักษณะที่แตกตา งกันของจงั หวะที่กําหนดไวใน 1 หอ งเพลง เชน จังหวะ 2 หรือจงั หวะ 4 2 คอื ลกั ษณะเพลงท่กี ําหนดใหม ี 2 จงั หวะใน 1 หอ งเพลง
2. หลกั ในการขบั รอ งเพลงไทยสากล 1) ศึกษาทํานองเพลงใหเ ขาใจวา เปน เพลงประเภทใด ใหอ ารมณอ ยา งไรเชน อารมณโ ศกเศรา สนกุ สนาน หรอื เปน เพลงที่ตองการปลกุ ใจใหมีความฮึกเหิมเขมแข็ง เวลาขบั รอ งจะตอ งใสอ ารมณใหถกู ตองและ เหมาะสมกบั ทาํ นองเพลงน้นั ๆ 2) ศกึ ษาเน้อื รองใหเขา ใจวา มคี วามหมายอยา งไร ตรงไหนควรเนนเสยี งตรงไหนควรใชสําเนียงการรองอยางไร จงึ จะได อารมณเหมาะสมกบั เพลง 3) ใสอ ารมณใ หค ลองตามอารมณของเพลง ถา ผูข ับรองสามารถเขาถึงบท เพลง และขับรอ งดวยความรูสกึ ตามบทเพลง ก็จะสามารถโนม นา ว จิตใจของผูฟง ใหคลอยตามได 4) แสดงทา ทางและสหี นาใหเขา กับบรรยากาศของเพลง อยา ขับรอ งดว ย กริ ิยาเฉยเมย ไมแ สดงกริ ยิ าทาทางมากเกินไป และในขณะรองเพลงไม ควรลวงแคะ แกะ เกา 5) ขบั รอ งใหถ ูกตอ งตามเน้ือรอง ทาํ นอง และรองใหต รงตามจงั หวะ 6) รอ งใหตรงตามระดบั เสียงของทาํ นอง 7) รองใหเต็มเสียง ออกเสยี งพยัญชนะและสระใหถูกตองชัดเจน 8) แบงวรรคตอนของการหายใจใหถ กู ตองเหมาะสมกบั บทเพลงนนั้
แบบฝก หัด คําชี้แจง ใหนักเรียนทําเครอ่ื งหมาย X หนา คําตอบท่ถี ูกทส่ี ุด 1. เพลงไทยบรรเลง หมายถึงขอใด 6. เพลงสามชน้ั จะทําใหเกิดอารมณใ ดมากท่สี ดุ ก. เพลงทใ่ี ชดนตรีไทยบรรเลงลวน ๆ ก. รกั ข. เพลงท่ใี ชด นตรีไทยและมคี นขบั รอ ง ข. รื่นเริง ค. เพลงท่ีใชดนตรีหลาย ๆ ชนิ้ มาบรรเลง ค. โกรธแคน ง. เพลงท่ีใชเวลาบรรเลงดนตรีนานกวา การรอ ง ง. เศรา โศก 2. เพลงท่ีมกี ารบรรเลงเริ่มจากจังหวะชาจนถงึ จังหวะเร็ว 7. ผทู ่จี ะขบั รองเพลงไทยไดดีตอ งฝกฝนในขอ ใดใหม าก เรียกวา เพลงอะไร ทสี่ ดุ ก. เพลงตบั ก. เสยี งข. อารมณค. ทาทางง. จงั หวะ ข. เพลงเถา 8. ขณะรองเพลงไทยเดมิ ผรู อ งควรจะปฏบิ ัติอยางไรจึง ค. เพลงบรรเลง เหมาะสมทีส่ ดุ ง. เพลงขบั รอ ง ก. รอ งไปราํ ไป 3. เพลงไทยประเภทใดขบั รองงายทสี่ ุด ข. รอ งไปเตนไป ก. เพลงชน้ั เดยี ว ค. ยนื รองอยหู นา ฉาก ข. เพลงสองช้ัน ง. นัง่ พับเพยี บกับพืน้ เวที ค. เพลงสามชนั้ 9. เพลงออกภาษา เปน เพลงแบบใด ง. เพลงตบั ก. มที าํ นองจากชาติตา ง ๆ 4. เสยี งเครื่องดนตรชี นดิ ใดที่ฟง แลวทาํ ใหเ กิดอารมณ ข. มีเนอ้ื รอ งหลายภาษา คลอยตามมากท่ีสดุ ค. มีนักรองหลายเชื้อชาติ ก. ฉงิ่ ง. มีทาํ นองจากชา ไปหาเร็ว ข. ป 10.เอกลักษณส ําคญั ของเพลงไทยเดมิ คอื ขอใด ค. ฆอง ก. เน้ือเพลงเปนภาษาไทย ง. กลอง ข. คนบรรเลงเปนคนไทย 5. เพลงไทยเดิมใชอ ะไรเปนเคร่ืองกาํ กับจงั หวะ ค. คนขบั รอ งเปนคนไทย ก. กลอง ง. มีการเอื้อนตอ ทายเพลง ข. ระนาด ค. ป ง. ฉง่ิ
เฉลย แบบฝก หัด คาํ ช้ีแจง ใหนกั เรยี นทาํ เครื่องหมาย X หนา คาํ ตอบท่ถี กู ท่สี ุด 6. เพลงสามชั้นจะทําใหเกดิ อารมณใ ดมากทส่ี ุด 1. เพลงไทยบรรเลง หมายถงึ ขอ ใด ก. เพลงท่ใี ชด นตรีไทยบรรเลงลว น ๆ ก. รัก ข. เพลงทใี่ ชดนตรีไทยและมคี นขบั รอง ข. รืน่ เริง ค. เพลงที่ใชดนตรหี ลาย ๆ ชนิ้ มาบรรเลง ค. โกรธแคน ง. เพลงท่ีใชเ วลาบรรเลงดนตรนี านกวาการรอง ง. เศรา โศก 2. เพลงทม่ี กี ารบรรเลงเรมิ่ จากจังหวะชา จนถงึ จังหวะเร็ว 7. ผูท ีจ่ ะขบั รอ งเพลงไทยไดด ีตอ งฝก ฝนในขอ ใดใหมาก เรยี กวาเพลงอะไร ทีส่ ุด ก. เพลงตบั ก. เสยี ง ข. เพลงเถา ข. อารมณ ค. เพลงบรรเลง ค. ทา ทาง ง. เพลงขับรอง ง. จังหวะ 3. เพลงไทยประเภทใดขบั รอ งงายที่สดุ 8. ขณะรองเพลงไทยเดมิ ผรู อ งควรจะปฏิบัติอยา งไรจงึ ก. เพลงชน้ั เดียว เหมาะสมท่สี ุด ข. เพลงสองชัน้ ก. รองไปรําไป ค. เพลงสามชน้ั ข. รองไปเตนไป ง. เพลงตบั ค. ยนื รองอยหู นา ฉาก 4. เสียงเครอ่ื งดนตรีชนดิ ใดท่ีฟง แลว ทาํ ใหเกดิ อารมณ ง. นัง่ พบั เพียบกับพนื้ เวที คลอยตามมากท่สี ุด 9. เพลงออกภาษา เปน เพลงแบบใด ก. ฉิ่ง ก. มีทาํ นองจากชาตติ าง ๆ ข. ป ข. มีเนื้อรองหลายภาษา ค. ฆอ ง ค. มีนักรอ งหลายเชื้อชาติ ง. กลอง ง. มีทํานองจากชา ไปหาเร็ว 5. เพลงไทยเดิมใชอะไรเปนเคร่อื งกาํ กบั จงั หวะ 10.เอกลักษณส าํ คัญของเพลงไทยเดิมคอื ขอ ใด ก. กลอง ก. เนื้อเพลงเปน ภาษาไทย ข. ระนาด ข. คนบรรเลงเปน คนไทย ค. ป ค. คนขบั รอ งเปนคนไทย ง. ฉ่งิ ง. มีการเอ้ือนตอ ทายเพลง
แบบบันทึกหลงั การจดกิจกรรมการเรียนรู 1. ผลการเรยี นรู _________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________ 2. ปญ หาอปุ สรรค คอื ผเู รยี นบางคนที่มปี ญหาดา นการเรียน ดังนี้ _________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________ 3. แนวทางแกไข _________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________ ลงช่อื …..........………….......................…….. ผูจัดกิจกรรมการเรยี นรู ( นายลปิ ปกร เหมืองคํา ) ตาํ แหนง ครูชาํ นาการ ………. / …………………….. /…………
บนั ทึกการนิเทศ รายละเอียดความเหน็ ของผูนิเทศ ลายมือชอ่ื …………………………………………………………………….. ที่ รายการผนู เิ ทศ …………………………………………………………………….. 1 หัวหนา กลมุ สาระการเรยี นรู …………………………………………………………………….. 2 รองผูอาํ นวยการ …………………………………………………………………….. กลุมบริหารวิชาการ 3 ผอู าํ นวยการโรงเรียน …………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………..
Search