หน่วย1_วิธีการทางประวัติศาสตร์ในการศึกษาเรื่องราวทางประวัติศาสตร์

หนว่ ยกำรเรียนรู้ท่ี ๑ หนว่ ยกำรเรียนรทู้ ี่ ๒ หน่วยกำรเรียนรู้ท่ี ๓ หน่วยกำรเรียนรูท้ ่ี ๔ ประวตั ศิ าสตร์ ช้ันมัธยมศกึ ษาปีที่ ๓ กล่มุ สาระการเรียนรู้สงั คมศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรม หนว่ ยกำรเรียนรู้ท่ี ๕ หน่วยกำรเรียนรูท้ ่ี ๖ หน่วยกำรเรยี นรู้ที่ ๗ ๑_หลกั สูตรวิชาประวัตศิ าสตร์ ๒_แผนการจดั การเรียนรู้ ๓_PowerPoint_ประกอบการสอน ๔_Clip ๕_ใบงาน_เฉลย ๖_ขอ้ สอบประจาหนว่ ย_เฉลย ๗_ข้อสอบ_เฉลย ๘_การวดั และประเมนิ ผล ๙_เสรมิ สาระ ๙_สือ่ เสริมการเรียนรู้ บรษิ ัท อกั ษรเจรญิ ทศั น์ อจท. จำกดั : 142 ถนนตะนำว เขตพระนคร กรุงเทพฯ 10200 Aksorn CharoenTat ACT.Co.,Ltd : 142 Tanao Rd. Pranakorn Bangkok 10200 Thailand โทรศัพท์ : 02 622 2999 โทรสำร : 02 622 1311-8 [email protected] / www.aksorn.com

๑หนว่ ยการเรยี นรู้ที่ วิธีการทางประวัตศิ าสตร์ในการศกึ ษา เรอ่ื งราวทางประวตั ิศาสตร์ จุดประสงค์การเรยี นรู้ ๑. วเิ ครำะห์เรื่องรำวเหตกุ ำรณ์สำคญั ทำงประวัติศำสตร์ได้อย่ำงมีเหตผุ ลตำมวธิ กี ำรทำงประวัตศิ ำสตร์ได้ ๒. ใช้วธิ ีกำรทำงประวตั ศิ ำสตรใ์ นกำรศึกษำเรือ่ งรำวต่ำงๆ ทต่ี นสนใจได้

จดุ มงุ่ หมายของการวิเคราะห์เรือ่ งราว เหตุการณ์ทางประวตั ิศาสตร์ • กำรวิเครำะห์และสงั เครำะหเ์ รอื่ งรำว เหตกุ ำรณ์ทำงประวตั ิศำสตรเ์ ป็นขั้นตอนท่ี ๔ ของวิธีกำรทำงประวตั ศิ ำสตร์ ๑ ๕ ขน้ั ตอนของวิธีการทางประวตั ศิ าสตร์ • เลือกประเด็นท่สี นใจ หรอื ตอ้ งกำรรูร้ ำยละเอยี ดท่ีลกึ ซง้ึ ในควำมรทู้ ่ีอธบิ ำยกันในปจั จุบัน กำหนด หำเรอื่ งทจ่ี ะศึกษำ • รวบรวมทัง้ หลักฐำนช้นั ตน้ และชน้ั รอง • ประเมนิ ว่ำหลกั ฐำนใดมีควำมสำคัญควรแกก่ ำรเช่ือถอื ๒ • กำรนำข้อเท็จจริงท่ีผ่ำนกำรวิเครำะห์มำรวบรวมจดั หมวดหมู่ • กำรนำเสนอผลกำรศกึ ษำ รวบรวมหลักฐำน ๓ ประเมนิ คณุ ค่ำของหลกั ฐำน ๔ วเิ ครำะห์ สังเครำะห์ และจดั หมวดหมูข่ อ้ มลู ๕ เรียบเรยี ง หรือกำรนำเสนอ

จุดมงุ่ หมายของการวเิ คราะหแ์ ละสังเคราะหเ์ หตกุ ารณ์ทางประวตั ศิ าสตร์ ๒. รวบรวมข้อมลู ๑. แยกแยะขอ้ มูล รวบรวมใหเ้ ป็นหมวดหมู่ เพ่อื จะได้ ทง้ั ทเี่ ป็นขอ้ เทจ็ จริงควำมเหน็ หรือ ประเมินวำ่ ข้อเท็จจรงิ ใด มีควำมน่ำ คำอธิบำยเรื่องรำววำ่ มอี ย่ำงไรบ้ำง เชอ่ื ถือมำกกว่ำกัน ๓. หาความหมายของขอ้ มูล ๔. สรปุ ความเข้าใจของตนเอง โดยเฉพำะข้อมูลทีเ่ ปน็ เอกสำรชั้นต้น มคี วำมเหน็ หรอื ควำมเชอ่ื อยำ่ งไร วำ่ มีควำมหมำยอย่ำงไร เพรำะเหตใุ ด

ขอ้ จากัดของเรื่องราว เหตกุ ารณท์ างประวตั ศิ าสตร์ ๑. เหตุการณท์ ี่มหี ลักฐานเกย่ี วข้องนอ้ ย • มเี หตกุ ำรณบ์ ำงเหตุกำรณใ์ นประวตั ศิ ำสตรท์ ่มี หี ลกั ฐำนน้อย ซง่ึ อำจเปน็ เพรำะเหตผุ ล ดังตอ่ ไปนี้ เหตกุ ำรณล์ ่วงเลยมำนำนมำก หลกั ฐำนถูกทำลำยดว้ ยสำเหตุตำ่ งๆ เชน่ กำรสงครำม ไฟไหม้ เปน็ ตน้ กำรไมน่ ยิ มจดบันทกึ ดว้ ยสำเหตตุ ำ่ งๆ เช่น วสั ดุทจี่ ะจดบนั ทึกหำยำก ๒. เหตุการณท์ ี่มหี ลกั ฐานเก่ียวข้องมาก • ข้อดี คือ ทำใหม้ ีควำมคิดทแ่ี ตกต่ำงหลำกหลำยและสะท้อนแงม่ มุ ของบคุ คลต่ำงๆท่ีมีต่อเหตุกำรณ์น้ัน แต่กำร มหี ลกั ฐำนทำงประวตั ศิ ำสตร์มำกก็ทำใหต้ อ้ งใช้เวลำศกึ ษำวิเครำะห์ข้อมลู อย่ำงรอบคอบและระมดั ระวังรวมท้ัง ต้องวเิ ครำะห์ สมุดไทยซงึ่ มีอำยุเก่ำแกย่ ำวนำน ควรจะมีกำรวเิ ครำะห์ เพอ่ื ให้ไดเ้ รอื่ งรำวเหตุกำรณ์ ท่ถี กู ตอ้ งและนำ่ เชือ่ ถอื

๓. เหตกุ ารณ์ท่ีมีผูเ้ ก่ยี วขอ้ งหลายฝ่าย • เหตกุ ำรณ์ทม่ี ผี ู้เกยี่ วขอ้ งหลำยฝ่ำย แต่ละฝ่ำยจะมีควำมเหน็ หรือมีผลประโยชน์เก่ียวขอ้ งกับเรื่องรำว เหตกุ ำรณ์ น้ันแตกต่ำงกนั ซึง่ เรำสำมำรถพบเห็นได้ในชีวิตประจำวัน ดงั น้ัน จึงตอ้ งวเิ ครำะห์ให้ดวี ่ำเร่ืองรำว เหตกุ ำรณ์ ทเี่ กิดขึน้ หรอื ท่ีน่ำจะเปน็ คอื อยำ่ งไร ๔. เหตุการณ์นั้นๆ มีความหมายต่อปัจจบุ ันอย่างไร • เรือ่ งรำว เหตกุ ำรณท์ ำงประวัตศิ ำสตร์ทัง้ หลำยยอ่ มมีผลกระทบ ผลเช่อื มโยงถึงปัจจุบนั ดงั นนั้ ควรจะวเิ ครำะห์ วำ่ เรือ่ งรำวเหตกุ ำรณท์ ั้งหลำยมคี วำมหมำย มีข้อคิด และเป็นบทเรยี นแก่ปัจจบุ ันอยำ่ งไรบำ้ ง กรณตี ัวอย่าง เช่น กำรคกุ คำมของฝรั่งเศสในสมัยรชั กำลท่ี ๕ ทำให้พระองค์ต้องหำพันธมติ รใหม่ คอื รสั เซยี เป็นตน้ ฯ

ความสาคญั ของการวเิ คราะหเ์ รื่องราว เหตกุ ารณ์ทางประวตั ศิ าสตร์ ๑ ทำใหน้ ักเรยี นมีควำมคิดรอบคอบ ๒ ทำใหน้ กั เรยี นมีควำมสำมำรถในกำรแยกแยะเร่อื งรำวไดด้ ี ๓ ทำใหน้ กั เรียนมคี วำมสำมำรถในกำรรวมขอ้ มลู และจัดหมวดหมู่ขอ้ มูล ๔ ทำให้นักเรียนมคี วำมคดิ สรำ้ งสรรคเ์ ปน็ ของตนเอง

กรณีตวั อย่างในการศกึ ษาเรื่องราว เหตกุ ารณ์ทางประวตั ศิ าสตร์โดย ใชว้ ธิ กี ารทางประวัติศาสตร์ ๑ เรอ่ื งรำวเก่ียวกับตนเอง • ควรเร่มิ ตน้ วำ่ อยำกจะศึกษำเร่ืองใดกอ่ น จำกนั้นจึงรวบรวมหลักฐำนตำ่ งๆ เช่น บนั ทึกของคุณพ่อคุณแม่ ภำพถำ่ ย ในชว่ งเหตุกำรณต์ ำ่ งๆ แล้วนำมำวเิ ครำะหจ์ ดั ประเด็นในแตล่ ะเร่อื ง สุดทำ้ ยคือ กำเขยี นประวัตศิ ำสตรข์ องนักเรยี น ท่ผี ำ่ นมำ ๒ เรือ่ งรำวเก่ียวกบั ครอบครวั • กำรรวบรวมหลกั ฐำนบันทกึ ของบุคคลในครอบครัว เชน่ จำกคำบอกเลำ่ คำสัมภำษณ์ ภำพถำ่ ย ภำพวดี ิทัศน์ เปน็ ตน้ ๓ เร่อื งรำวเกีย่ วกับทอ้ งถ่นิ • เร่ิมค้นคว้ำเรอ่ื งรำวของท้องถิ่นจำกหลักฐำนตำ่ งๆ เชน่ เอกสำรทำงรำชกำร หนังสอื พิมพ์ ภำพถำ่ ยเก่ำๆ สมั ภำษณ์ บคุ คล แลว้ นำมำวิเครำะห์ เรยี บเรียงเรือ่ งรำวของทอ้ งถน่ิ เพอ่ื เปน็ แหล่งข้อมลู ต่อไป

๔ เรอ่ื งรำวเกีย่ วกับเหตุการณส์ าคญั สมยั รตั นโกสินทร์ • เลือกหัวขอ้ ทจี่ ะศึกษำไดแ้ ลว้ ก็เร่มิ ตน้ รวบรวมหลักฐำน ไดแ้ ก่ หลกั ฐานชั้นต้น หลกั ฐานชั้นรอง แหลง่ รวบรวมที่สำคญั คือ หอสมดุ แหง่ ชำติ ภำพถ่ำย มหี นังสอื ประวัติศำสตรท์ ่ีเขียนขึ้นโดยอำศยั หลักฐำน เกำ่ ๆ รวมทงั้ โบรำณสถำน เชน่ วัด พระรำชวงั และ ชน้ั ตน้ อีกเป็นจำนวนมำก สำมำรถเลอื กใชใ้ ห้เหมำะสม โบรำณวตั ถุในพิพธิ ภัณฑสถำนประจำจังหวัดต่ำงๆ กบั เร่ืองท่ีสนใจ หรอื เรื่องท่ีต้องกำรศึกษำคน้ ควำ้ ได้ เปน็ ตน้