ภาวะผู้นำทางการศึกษา ฉบับพกพา

bit.ly/2sAloUX Leadership and learning are indispensable to each other. - John F. Kennedy ความเป็ นผู้นาและการเรียนรู้เป็ นส่ิงท่สี าคัญจาเป็ นท่ีขาดไม่ได้ซึ่งกันและกัน





ภาวะผู้นาทางการศึกษา (educational leadership ) • ประเดน็ นำเสนอ 8 ประดน็ ได้แก่ 1) โมเดลภาวะผนู้ าทางการศกึ ษา ศตวรรษท่ี 21 2) ความสัมพันธ์(relationship) 3) พนื้ ทีก่ ารปฎบิ ัติ (areas of practice) 4) กิจกรรมภาวะผนู้ า(leadership activities) 5) คณุ ภาพของภาวะผ้นู าท่มี ี ประสทิ ธิผล 6) ภาวะผูน้ าสถานศกึ ษาในศตวรรษท่ี 21 7) ทกั ษะเพื่อความสาเรจ็ ของผนู้ า 8) ทศั นคติ 10 ประการ สาหรับผนู้ า

ประเดน็ นำเสนอ 8 โมเดลภำวะผ้นู ำทำงกำรศกึ ษำศตวรรษท่ี 21 ประเดน็ The Educational Leadership Model -ELM School context ควำมสมั พนั ธ์ (relationship) PEDAGOG พืน้ ท่ีกำรปฎบิ ตั ิ Y LEADIN (areas of practice) RELATIONSH G กิจกรรมภำวะผ้นู ำ IPS CHANG (leadership activities) คณุ ภำพของภำวะผ้นู ำทีม่ ปี ระสิทธิผล EDUCATION E qualities of effective leadership PROBLE AL ภำวะผ้นู ำสถำนศกึ ษำในศตวรรษท่ี21 M LEADERSHIP ทกั ษะเพ่ือควำมสำเร็จของผ้นู ำ SOLVIN S ทศั นคติ 10 ประกำร สำหรับผ้นู ำ G Syst ems Partnerships &network s

ภาวะผู้นาทางการศกึ ษา (Educational Leadership) บคุ คลทมี่ ีควำมรู้ควำมสำมำรถใช้ปัญญำชนี ้ ำและเป็น ต้นแบบท่ดี ีในด้ำนกำรศกึ ษำให้แก่ผ้ตู ำม บคุ คลที่มีควำมรู้ควำมสำมำรถใช้ปัญญำในกำรชีน้ ำเพ่ือเป็น ต้นแบบท่ดี แี ก่ผ้อู ืน่ หรือสงั คม สภำพหรือลกั ษณะทแ่ี สดงออกของผ้นู ำ ซง่ึ เป็นผลรวมของ บคุ ลกิ ภำพ เช่นลกั ษณะทำงกำย ทำอำรมณ์ และมนษุ ย์ สมั พนั ธ์ต่อบคุ คลอืน่ เปนต้น

คุณลักษณ พฤตกิ รร สถาณ ะ ม การณ์ 3 ลักษณะความเป็นผ้นู า ผู้นากับผู้บริหาาร เป็นผ้มู คี วำมรู้ ควำมสำมำรถ มีทกั ษะกำรพดู มีบคุ ลกิ ลกั ษณะท่ดี ี พฤติกรรม มลี กั ษณะเด่นชดั ทำงพฤตกิ รรม เช่น พูดดี มีมนษุ ยสมั พนั ธ์ ผู้กบั ผ้ตู าม ดี สถำณกำรณ์ ทำให้เกิดภำวะผ้นู ำได้ จะส่งผลก่อให้เกิดกำรเปลี่ยนแปลง บทบาทภาวะผู้นาทาง การศก่ ษา แนวคดิ เก่ยี วกับ ผู้นา

School ภาวะผู้นาทางการศึกษา 21 context PEDAGOGY LEADING คุณภา ทักษะ CHANGE พQual skills RELATIONSHI PS ity PROBLEM EDUCATIONAL SOLVING LEADERSHIPS Syste ความรู้ ms knowledg Partnerships &network s e

ความสัมพนั ธ์ (RELATIONSHIP) = ความสัมพันธ์เชิงพหาุ Multiple relationships ทงั้ ใน ทงั้ ภายใน ทงั้ แนวนอน โรงเรียน ภายนอ ทงั้ ใน แนวตงั ้ ก โรงเรีย น ชุมชน Community นักเรียน Student บุคลากร ผู้นาคนอ่นื Personal Other leaนdักeเrรีsยน ผู้ปกครอง students Student Parents ครู Teacher

พ้ืนที่การปฏบิ ตั ิ areas of practice วัฒนธรรม culture เครือข่าย พนื้ ท่กี าร ศาสตร์ การ networ ปฏบิ ตั ิ สอน k areas pedago of gy ความเป็ น หาุ้นส่วน practic partner e ship ระบบ system • ประกอบด้วย 1. วัฒนธรรม culture 2. ศาสตร์การสอน pedagogy 3. ระบบ system 4. ความเป็ นหา้นุ ส่วน partnership 5. เครือข่าย network

ผนู้ ำทำงกำรศึกษำจะตอ้ งสร้ำง 1) แสดงความใส่ใจและสร้างแรงบันดาลใจให้แก่ผคู้ นท่ตี นนา 2) ส่งเสรมิ สนับสนนุ สภาพแวดลอ้ มการเรียนการสอนด้วย ทรพั ยากรทเ่ี หมาะสม 3) มีการประเมินผลงานทเ่ี ปดิ เผยและโปรง่ ใส 4) มกี ารสงั เกตชนั้ เรียน 5) ทมสี ่วนรว่ มในการพัฒนาอาชีพ 6) กระตน้ ใหม้ ีการผลิตนวตั กรรมเพอ่ื พัฒนาการเรียนรู้ของ นกั เรยี น วัฒนธรรม culture เครือข่าย ศาสตร์ การ network สอน พนื ้ ท่กี ำรปฏิบตั ิ pedagogy areas of practice ควำมเป็นห้นุ สว่ น ระบบ partnership system

วฒั นธรรมCulture  สนับสนุนให้มกี ารสรา้ งวฒั นธรรมในทางบวก  สรา้ งวฒั นธรรมในโรงเรยี นโดยรวมทีเ่ อ้อื ตอ่ การเรียนการสอน มีบทบาท สองหน้าท่ี สาหรบั ทกุ คน ทำให้มนั่ ใจได้วำ่ ปฏิบตั ิทำงกำรศกึ ษำมคี วำมครอบคลมุ ทาให้มั่นใจไดว้ ่า ภาษา อตั ลกั ษณ์ รวมทงั้ วัฒนธรรมของนกั เรียนและครอบครัวได้รับการยอมรบั และมคี ณุ ค่า ทาใหม้ ั่นใจได้ว่ามีการจัดสภาพแวดลอ้ มท่ีดีและปลอดภัย สนับสนุนต่อการสอนของครู การเรียนรู้ของนกั เรยี น สนับสนนุ การปฏิบตั ทิ ่จี ะทาใหน้ ักเรยี นประสบผลสาเร็จในการเรยี นรู้ สร้างตวั แบบการปฏบิ ตั ทิ ี่ทีมงานคาดหวดั และมีคุณคา่ นาและริเรมิ่ โอกาสฉลองความสาเรจ็ และความกา้ วหนา้ ของนกั เรยี นและบุคลากร ทาให้ม่ันใจได้วา่ มีส่วนเกย่ี วขอ้ งกับการพัฒนาและการปฏบิ ัติในเป้าหมายรว่ มและวสิ ยั ทัศนร์ ่วม ศาสตร์ การสอน pedagogy เป็นควำมรู้และกำรปฏิบตั ิเพ่ือ สง่ เสริมตอ่ กำรเรียนรู้ของนกั เรียน

the method and practice of teaching, especially as an academic subject or theoretical concept. หรือศาสตร์การสอน วธิ ีการและการสอนโดยเฉพาะอย่างยิ่งในเชิงวิชาการหรือแนวคิด เชิงทฤษฎี เปน็ ความรู้และการปฏิบัติเพือ่ ส่งเสริมต่อการเรียนรขู้ อง นกั เรียน ซึ่งกระทาไดโ้ ดย สร้างตน้ แบบการปฏิบัติทีม่ ี ประสทิ ธิผลสาหรับนักเรียนทุกคน ผูกพันและแสดงบทบาทการนาใน การพฒั นาวิชาชีพให้กา้ วทนั กบั ทฤษฎีการสอนและการเรียนรู้ แสดงบทบาทการนาในการวางแผน การพฒั นา และการประเมิน หลกั สูตร หาลักสูตร

ระบบ system • ระบบ system การ การติดตาม การใส่ใจ • เป็นการสร้างสรรค์ระบบและ ปฏบิ ตั ิงาน ผลการ เรียนของ เงอ่ื นไขการทางานท่ีจะช่วยให้ ของ บุคลกรและนักเรียนสามารถ นกั เรียน ท า ง า น กั น ไ ด้ อ ย่ า ง มี โรงเรียน ประสทิ ธิผลและมกี ารเรียนรูซ้ ึง่ ผ้นู าทางการศกึ ษาจะเกี่ยวข้อง การวางแผนงาน การประเมนิ ผล ใส่ใจต่อ กั บ ก า ร บ ริ ห า ร จั ด ก า ร ง า น การรวบรวมข้อมลู นักเรียน ประจาวัน การตัดสินใจและ การจดั สรร การวิเคราะหา์ข้อมลู การออกแบบการปฏิบัติงานใน ทรัพยากร ใส่ใจต่อ กรณีต่างๆ บคุ ลากร การบรรจุแต่งตงั้ บุคลากร การงบประมาณ การดาเนนิ งาน โครงการต่าง ๆ

ความเปน็ ห้นุ สว่ น ความ ระหาว่าง และเครอื ข่าย เช่ือมโยง ระดับชัน้ partnership & ระหาว่างวิชา networks เรียน สร้ าง เพ่อื สนบั สนนุ การเรยี นรู้ ท้ังภายใน ความสัมพันธ์ สร้ าง และภายนอก ต่อการสอน ความสัมพันธ์ ต่อการเรียนรู้ ในกรณกี รณเี ครือขา่ ยภายใน ของครู ของนักเรียน ในกรณเี ครือขา่ ยภายนอกเป็นการ เรียนรอู้ ย่างต่อเนื่องongoing learning

การเข้าร่วมสัมมนา การร่วมเป็ นกรรมการ และร่วมในสมาคม สร้างเครือข่ายระหาว่างโรงเรียนเพ่อื แลกเปล่ยี นความคดิ เหาน็ และแนวการ ปฏิบตั ิงาน ทางานร่วมกับผู้ปกครองและครอบครัว กลุ่มบุคคล และผู้อุปถมั ภ์ เพ่อื กาหานดความคาดหาวังเก่ยี วกับนักเรียนร่วมกนั กระตุ้นใหา้ครูทาด้วย พัฒนาเครือข่ายชุมชนใหา้กว้างขน่้ ด้วยส่อื ท้องถ่นิ local media เพ่อื นาเสนอ งานของนักเรียน

กิจกรรมภาวะผนู้ า 1.นาการเปลี่ยนแปลง 2การแก้ปัญหหารือ เปน็ เพือ่ การ เป็น ส่งเสริ ตอ่ การ เปลี่ยนแป ทั้งใน ส่วน มการ การ บรหิ าร ฐานะผู้ หนึ่ง มีส่วน เปลี่ย ลง รเิ ริ่ม ของทีม ร่วม นแปล งใดๆ เปล่ยี น แปลง ผ้นู าทางการศก่ ษาจง่ ต้องการ7ด้าน 1.ท่เี ก่ียวกับนาวสิ ัยทศั น์ 6.ตระหานักต่อ และยุทธศาสตร์ สู่การ ถ่งศักยภาพ ของโรงเรียน ปฏบิ ตั ิ ต่อการ 2.ท่เี ก่ียวกับวธิ ีการสอน การ เปล่ียนแปลง เรียนรู้ และการประเมนิ ผล 1. 7.ยุทธศาสตร์ 5.ความ สารสนเท เพ่ือเอาชนะส่ิง ไว้วางใจกนั ศ ต่อต้านการ เปล่ียนแปลง 3.ความเข้าใจ 3.และการ กระบวนการ ตอบสนอง 4.เข้าใจถง่ ความเช่ือและการปฏบิ ัติ ของ ของครูเพ่ือใหา้นาเอาวธิ ีใหาม่ๆมาใช้ บคุ ลากรต่อ การ เปล่ียนแปล ง การเจรจาต่อรอง การ ความ เพ่อื การ ซึ่งการ มีขนั้ ตอนท่ี สนับสนุน ต้องการ ปฏิบตั ิ เปล่ียนแป ซึับซึ้อน จาเป็ น ลง

แก้ปญั หา problem–solving คุณภาพของภาวะผู้นาท่ีมีประสิทธิผล เป็ นคุณภาพท่สี นับสนุนต่อการพัฒนาการสอน และผลลัพธ์การเรียนรู้ในโรงเรียน evidence –based approach นาทาง มี และ คุณธรรม อาจเป็นปญั หาในงานประจา ปัญหาวิกฤติ หรือปญั หาที่เปน็ ของโรงเรียนสว่ นหนึง่ ของ สนับสนุน มคี วาม การบริหารยุทธศาสตร์ ซึ่งผ้นู าทางการ เช่อื ม่ันใน ศึกษาสนับสนุนตอ่ การแกป้ ัญหาโดยใช้ เป็ นผู้ หลักการทางานแบบมสี ว่ นรว่ ม และแบบมี ตนเอง เรียนรู้ เหตุการณเ์ ป็นฐาน Leading with moral Being a Learner purpose (ako) (manaakianga) Guiding and supporting Having self –belief (awhinatanga) (pono) มกี ารศึกษาในรายละเอยี ด การ ทดสอบสมมติฐาน การวิเคาะห์ และ การแก้ไขดว้ ยนวัตกรรมใหมๆ่ โดย คานึงถึงการบรรลุผลในวิสยั ทศั นแ์ ละ ยุทธศาสตร์

อำ้ งอิง จาก วโิ รจน์ สารรตั นะ.(2556) กระบวนทศั นใ์ หมท่ างการศึกษา กรณที ัศนะตอ่ การศกึ ษาศตวรรษท่ี 21. กรงุ เทพฯ: ทพิ ยวสิ ทุ ธิ์, 2556 ภาพโมเดล bit.ly/3652QKW ภาพ #1 bit.ly/2sAloUX bit.ly/3652QKW Educational Leadership Model (Ministry of Education, 2012)

โมเดลภาวะผู้นา School context PEDAGOGY LEADING RELATIONSHIPS CHANGE PROBLEM EDUCATIONAL SOLVING LEADERSHIPS Systems Partnerships &network s ใหค้ วามสมั พันธ์ relationships เปน็ แกนกลาง มี พ้นื ท่ีปฏิบบัติ areas of practice กจิ กรรมภาวะผู้นา leadership activities และคณุ ภาพของภาวะผนู้ าทมี่ ีประสิทธผิ ลqualities of effective leadership ประกอบรายลอ้ ม

“Education is the most powerful weapon we can use to change the world.” ― Nelson Mandela bit.ly/2MAdQZ9