สังข์ทอง

“ทา้ วยศวิมล” มีมเหสชี ่ือ”นางจนั ทเ์ ทวี” มีสนมเอกช่ือ “นางจนั ทาเทว”ี …พระองคไ์ มม่ ีโอรสธิดาจงึ บวงสรวงและรกั ษาศีลหา้ เพ่ือขอบตุ ร …และประกาศแก่พระมเหสีและนางสนมวา่ ถา้ ใครมโี อรสก็จะมอบเมือง ใหค้ รอง อยมู่ านางจนั ทเ์ ทวีทรงครรภ์ เทวบตุ รจตุ มิ า เป็นพระโอรสของนาง แตป่ ระสตู ิมาเป็น”หอยสงั ข”์ …นางจนั ทา เทวีเกิดความรษิ ยาจงึ ติดสนิ บนโหรหลวงใหท้ านายวา่ หอยสงั ขจ์ ะทาใหบ้ า้ นเมืองเกิดความหายนะ ทา้ วยศ วมิ ลหลงเช่ือนางจนั ทาเทวี จงึ จาใจตอ้ งเนรเทศนางจนั ทเ์ ทวีและหอยสงั ขไ์ ปจากเมือง …นางจนั ทเ์ ทวีพาหอย สงั ขไ์ ปอาศยั ตายายช่าวไร่ ช่วยงานตายายเป็นเวลา 5 ปี พระโอรสในหอยสงั ขแ์ อบออกมาชว่ ยทางาน เช่น หงุ หาอาหาร ไลไ่ กไ่ มใ่ หจ้ ิกขา้ ว เม่ือนางจนั ทเ์ ทวีทราบก็ทบุ หอยสงั ขเ์ สีย

ในเวลาตอ่ มา พระนางจนั ทาเทวีไดไ้ ปวา่ จา้ งแมเ่ ฒา่ สเุ มธาใหช้ ว่ ยทาเสนห่ เ์ พ่ือท่ีทา้ วยศวมิ ลจะได้ หลงอยใู่ นมนตส์ ะกด และไดย้ ยุ งใหท้ า้ วยศวมิ ลไปจบั ตวั พระสงั ขม์ าประหาร ทา้ วยศวิมลจงึ มีบญั ชาใหจ้ บั ตวั พระสงั ขม์ าถว่ งนา้ แตท่ า้ วภชุ งค(์ พญานาค) ราชาแหง่ เมืองบาดาลกม็ าช่วยไว้ และนาไปเลยี้ งเป็นบตุ รบญุ ธรรม ก่อนจะสง่ ใหน้ างพนั ธุรตั เลยี้ งดตู อ่ ไปจนพระสงั ขม์ ีอายไุ ด้ 15 ปีบรบิ รู ณ์ วนั หน่งึ นางพนั ธุรตั ไดไ้ ปหาอาหาร พระสงั ขไ์ ดแ้ อบไปเท่ียวเลน่ ท่ีหลงั วงั และไดพ้ บกบั บ่อเงิน บอ่ ทอง รูปเงาะ เกือกทอง(รองเทา้ ทองนนั้ เอง) ไมพ้ ลอง และพระสงั ขก์ ็รูค้ วามจรงิ วา่ นางพนั ธุรตั เป็นยกั ษ์ เม่ือพระสงั ขพ์ บเขา้ กบั โครงกระดกู จงึ ไดเ้ ตรยี มแผนการหนีดว้ ยการสวมกระโดดลงไปชบุ ตวั ในบอ่ ทอง สวมรูปเงาะ กบั เกือกทอง และขโมยไมพ้ ลองเหาะหนีไป

ม่ือนางพนั ธรุ ตั ทราบวา่ พระสงั ขห์ นีไป กอ็ อกตามหาจนพบพระสงั ขอ์ ยบู่ นเขาลกู หน่ึง จงึ ขอรอ้ งให้ พระสงั ขล์ งมา แตพ่ ระสงั ขก์ ็ไมย่ อม นางพนั ธุรตั จึงเขียนมหาจินดามนตรท์ ่ีใชเ้ รยี กเนือ้ เรียกปลาไดไ้ วท้ ่ีกอ้ นหิน กอ่ นท่ีนางจะอกแตกตาย ซง่ึ พระสงั ขไ์ ดล้ งมาทอ่ งมหาจินดามนตรจ์ นจาได้ และไดส้ วมรูปเงาะออกเดนิ ทาง ตอ่ ไปพระสงั ขเ์ ดินทางมาถงึ เมืองสามล ซง่ึ มี “ทา้ วสามล”และ “พระนางมณฑา” ปกครองเมือง ซง่ึ ทา้ วสามล และพระนางมณฑามีธิดาลว้ นถงึ 7 พระองค์ โดยเฉพาะ พระธิดาองคส์ ดุ ทอ้ งท่ีช่ือ “รจนา” มีสริ โิ ฉมเลิศลา้ กวา่ ธิดาทกุ องค์ จนวนั หน่งึ ทา้ วสามลไดจ้ ดั ใหม้ ีพธิ ีเส่ยี งมาลยั เลอื กคใู่ หธ้ ิดาทงั้ เจด็ ซ่ึงธิดาทงั้ 6 ตา่ งเส่ยี งมาลยั ได้ คคู่ รองทงั้ สนิ้ เวน้ แตน่ างรจนาท่ีมไิ ดเ้ ลอื กเจา้ ชายองคใ์ ดเป็นคคู่ รอง ทา้ วสามลจงึ ไดใ้ หท้ หารไปนาตวั พระสงั ข์ ในรา่ งเจา้ เงาะซง่ึ เป็นชายเพียงคนเดียวท่ีเหลอื ในเมืองสามล ซง่ึ นางรจนาเหน็ รูปทองภายในของเจา้ เงาะ จงึ ได้ เส่ยี งพวงมาลยั ใหเ้ จา้ เงาะ ทาใหท้ า้ วสามลโกรธมากจงึ เนรเทศนางรจนาไปอยทู่ ่ีกระทอ่ มปลายนากบั เจา้ เงาะ

ณ สวรรคช์ นั้ ดาวดงึ สข์ องพระอินทร์ อาสนท์ ่ีประทบั ของพระอนิ ทรเ์ กิดแข็งกระดา้ ง อนั เป็น สญั ญาณวา่ มีผมู้ ีบญุ กาลงั เดือดรอ้ น จงึ สอ่ งทิพยเนตรลงไปพบเหตกุ ารณใ์ นเมืองสามล จึงไดแ้ ปลงกาย เป็นกษัตรยิ เ์ มืองยกทพั ไปลอ้ มเมืองสามล ทา้ ใหท้ า้ วสามลออกมาแขง่ ตคี ลกี บั พระองค์ หากทา้ วสามลแพ้ พระองคจ์ ะยดึ เมืองสามลเสีย …ทา้ วสามลสง่ หกเขยไปแขง่ ตีคลีกบั พระอนิ ทร์ แตก่ ็แพไ้ มเ่ ป็นทา่ จงึ จาตอ้ ง เรยี กเจา้ เงาะใหม้ าชว่ ยตีคลี ซง่ึ นางรจนาไดข้ อรอ้ งใหส้ ามีช่วยถอดรูปเงาะมาชว่ ยตีคลี เจา้ เงาะถกู ขอรอ้ ง จนใจออ่ น และเงาะป่ากถ็ อดรูปเป็นพระสงั ขท์ องใสเ่ กือกแกว้ เหาะขนึ้ ไปตคี ลกี บั พระอินทรจ์ นชนะ พระ อนิ ทรก์ ็กลบั ไปบนสวรรค์

หลงั จากเสรจ็ ภารกิจท่ีเมืองสามลแลว้ พระอินทรไ์ ดไ้ ปเขา้ ฝันทา้ วยศวมิ ล และเปิดโปงความช่วั ของ พระนางจนั ทาเทวีผเู้ ป็นสนมเอก พรอ้ มกบั ส่งั ใหท้ า้ วยศวมิ ลไปรบั พระนางจนั ทเ์ ทวีกบั พระสงั ขม์ าอยดู่ ว้ ยกนั ดงั เดิม ทา้ วยศวมิ ลจึงยกขบวนเสด็จไปรบั พระนางจนั ทเ์ ทวีกลบั มา และพากนั เดินทางไปยงั เมืองสามลเม่ือ ตามหาพระสงั ขท์ า้ วยศวมิ ลและพระนางจนั ทเ์ ทวีปลอมตวั เป็นสามญั ชนเขา้ ไปอยใู่ นวงั โดยทา้ วยศวิมลเขา้ ไป สมคั รเป็นช่างสานกระบงุ ตะกรา้ สว่ นพระนางจนั ทเ์ ทวีเขา้ ไปสมคั รเป็นแมค่ รวั และในวนั หน่ึง พระนางจนั ท์ เทวีก็ปรุงแกงฟักถวายพระสงั ข์ โดยพระนางจนั ทเ์ ทวีไดแ้ กะสลกั ชิน้ ฟักเจ็ดชิน้ เป็นเรือ่ งราวของพระสงั ขต์ งั้ แต่ เยาวว์ ยั ทาใหพ้ ระสงั ขร์ ูว้ า่ พระมารดาตามมาแลว้ จงึ มาท่ีหอ้ งครวั และไดพ้ บกบั พระมารดาท่ีพลดั พรากจากกนั ไปนานอีกครงั้ …หลงั จากนนั้ ทา้ วยศวิมล พระนางจนั ทเ์ ทวี พระสงั ขก์ บั นางรจนาไดเ้ ดนิ ทางกลบั เมืองยศวิมล ทา้ วยศวิมลไดส้ ่งั ประหารพระนางจนั ทาเทวี และสละราชสมบตั ิใหพ้ ระสงั ขไ์ ดค้ รองราชยส์ ืบต่อมา