KiajiMaxaH CeiiTyjibi IIAHFAMEAPAAP TAPHXbl KSIOKHHK
yflK28 EEK 86.38 C 31 %a3ai<pmaH Mycbumandapbi dinu DACKFLPMACBIHBIHF capanmay KOMUCCUHCM MaKgjidaeaH C 31 KanMaxaH Ceirr^Jibi, K,MJJB yazu3-Hacwcam de.iLuiuin K,bi3MemKepi, meonozun zbijibmdapbiHbitf doxmopu IlaHFaM6apjiap Tapnxbi. - AjiMaTbi: \"KeiOKHeK-E\" 6acnacw, 2010. - 352 6eT. ISBN 978-601-7271-07-7 K^ojibiHbnaarw KiTan a/i,aM3aTKa »ci6epijireH nanfaM- 6apjiapAMH eMipiH TaHbnyabi Kesflefiai. A^aM aTaaaH (a.c.) 6aeTan, COHFM ejlini M^XaMMeflKe (ca.inajii.ahy a.ia«HN ya cajmaM) /XeHlHri (K^paima eciMi aTajiraH) naHFaM6apjiapflbin opTaic aciSepijiy MaKcaTbi TyciH/iipinefli. B^ji KacHerri MiHAerriH eshmiic KHHHflbiicTapbi, sp KaywMHbiH eMip TapHXbi, Tar^bip-Tajiafibi, HaHbiM-ceHiMflepi MeH epeKinejiiKTepi KeHmeH ce3 Sonaflbi. En6eK acannw OKwpMaH KaybiMfa apHajiraH. YAK28 BBK 86.38 ISBN 978-601-7271-07-7 © «KeioKHeK-E» 6acnacbi, 2010
AAFJJI CO 3 BaMjibiKTbiH 6ywHa Sanigbin, Y ^ e M e H 6y.rwere opaHBin, ca<|) anTWH acajiaTbinFaH capanjiapaa eMiH-epKiH cepyeH^en, ^ypua Kepne acaMbiJibin, majiKtm eMip cypreH He6ip KaybiM eidrmepi 5KapaTyiiibiHbiH; aci6epreH pH3biK- Heci6eciH Mice xyTnaH, TMM GonMaca, OHUH w u p i n ce3iH6en, KynipniKTiH; KapaHFbi ywripiHeH aM/jan ajieMHitt aKMKaTbiHa ynijiMecTeH, e3,fl;epi KOJmaH acacan ajiraH nyirapFa Ta6biHbin, Ajuiahica cepiK Kocbin, Pa66bicbiHbm paKbiMbiHaH Kyp KanraHbi Tapnx Gerrepiime KaTTayjibi. }Kannbi ajiraH^a, a^aM Sajiacbi Ajinah Taranara KyjinibiJibiK eTy yrniH acapaTbuiFaHflbiFbi SeceHe^eH Gemini. COJI yniiH oraH caHa Gepixwi spi aT^apyra raidi 6ipK;aTap MiHAeirep neineHeciHe aca3bm,a;bi. COJI MinqeiTepAiH; 6ipi - MyJiTiKci3 KyJTUibiJibiK eTy. KyjiinbiJibiK - 5KapaTyiiibiHbi TaHyqaH, esimu Seicep acapaTbinMaraHbiH yrbiHy^aH, Kyji eKeH^iriH ce3iHy^eH, MiHfleiiH opbiHAayra AereH acayamcepiiiijiiKTeH TybiHflaH- flbi. ^ereHMeH >KapaTyuibi Xan TaFana a^aM^w acapaTbin, OHM acanFbi3 Kaji^tipbin KofiraH aeon. OnapAbiH; 63 apajiapw- HaH ap Asyip^e OCM acayamcepmijiiKTi ce3flipyre, eMip^in TynKi M3HiH ^ T b i p w n , acapaTbinbiCTbiH, Ma^caTbiH auibin GaaHAaiiTbiH, a^aM^apra aKjn^arrbi AapiriTen, Typa acoiwbi HycKayuibi xeH^eccis Tyjifanap, SFHH naHFaM6apjiap,a,bi Ke3eniMeH aciSepin OTbipflbi. /JeMeK, naHFaM6apjibiK - Ke3- KejireHHin MaH/iaiibiHa SyMbipMaiiTbiH, TiicejieH Ajuiah Ta- panwHaH KeneTiH KacHerri MinzjeT. J JgM\"
IIamaM6apjiap mapuxbi JSM^ «OnapFa Ke3-Ke3iMeH hsSH Keji^i» aeri A 6 a f i aTaMM3 aHTnaKiiibi, anrain peT A ^ a M aTaHbiH aarbi THreH acep 6cTi co,naH 6epi Ke3en-Ke3eH;iMeH KenreH naHFaM6apjiap apKbiJibi aKHKaiTbiH Saiman asmIH TaTbin, Aypbic n e H 6ypbicTbi Tapa3WJian, /fcaKCbi MeH acaMamjbi, aK neH KapaHbi aacbipaTtm, a^aMH KEJISEIIH TY3EN OTbipraH. OCM opaH^a naHFaM6apnapflbi a,qaM3aTTbiH ayraH KerniH Ty3eymi, KoraM 6ojibin 6ip acep^e eMip cypreH a^aM^apra Tsprin neH s^ijierrijiiKTi, Hjiahn y^ri-eHcreHi, AIHH yFbiMAapAbin M3HiH ynpeTKeH ajiFaiiiKbi MyFaniM ^ece Ae Sojia^bi. IlaHFaMSapjiap - a^aM3aT SanacwH Ken KyaaitnbiK neH nyxKa TaSbiHyflaH apburraTbiH, Anjiah TapanbiHaH KenreH YAXHJIAPAW em e3repTnecTeH xanbiKKa TOJIMK yarw3Aan, Ajinah TarajiaHbiH: mapHFaTbiH, aMipjiepi MeH TbiHbiM,fl,a- pwH ^ T b i p w n , AYHHeAe api aKbiperre 6a«;biTK;a aceTKi3eiiH, xaK acojiAbi K e p c e i y m i aHpbmma Tyjirajiap. Onap 6i3 yinm KemSacuibi, HJiahn xa6apnibijiap eKeHi xaK. 0 3 eMipm^e naiiFaM6ap.rrap KenTereH KacHeirepiMeH ^apajiaHFaH. A T a n aHTKaH^a, ejimijiepfliH; SoHbmaH a^ajiAHK, aMaHaT^a KnaHaT acacaMay, eTipiK aHTnay, 6epreH y a ^ e c m opwH- Aay, )KapaTyiHbi^aH 6acKa,aaH anw Kyraey, fliH^i TniciH- rne xantiKKa aceTKi3y (TSGJIHF) ceiciimi T.6. i3ri KacMerrep TaSbiJiraH. Hnahn aMipjiepfli ayeni e3,qepi KajiTK£>icbi3 opbiH^an, COCWH e3renepre aceTici3reH SoJiMbicbi 6eneK, Ajinah TaranaHbiH TaH,Aayjibi hoM cyniicTi Kyn/iapbi 6oJia 6inreH naiiFaM6apjiapzibin canraH capa acoiwapbiMeH acypin, Harbi3 napacaTTbi, cajiHKaribi, nibiHanbi eMip cajiTbiH yiipeHy 6i3Ain MiHfleTiMi3 6ojiMan. A j i , onap 6onca, a^aM- 3aT 6ajiacbiHbiH; aKHKaTTbi Ta6y aconbnma a»H6an Tep T©KTi, ^HBIH^BIFBI MeH acayanicepmijiiri 3op, sneMfleri KHBIH, aybip MiHAeiri apxajian, COJI MiHfleiri Mapecme aceTici- 3y acojibiH^a Typiti aybipTnajibiKTbi 6acTaH KeniTi. TinTi,
IIausaM6apjiap mapuxu J<sMr* Kefi6ipi 63 KaybiMbiHaH aayct.13 COK;KI>I acen, Ky^ajraHbin, aca3biKCbi3 euTipinAi. OiiapAbin KHJibi-KHJibi Tar/ibipjiapbi, Sypananbi MOJI, niLiprananFa TOJIM eMip acojibi, KynipMeH Kypeci, xajibiKTbin caHacbiH anibin, KeiciperiHe cayne yanaTyflaFBi KepceTKeH Ta6aH,A,biJibiFbi MCH TapT^aH a3a- irrapbi, 63 MiHfleiTepiHe uieKci3 GepijireHfliiorepi - ice3- KenreH a^aM^bi 6eii-acaH ^aJWbipMachi aHbiK. AcbiJibm^a, naHFaM6apnap aciGepijiyimij acTapbiH^a yjiKeH M3H-MaFbma, epeione XHKMCT Gap. Erep ojiap Keji- Mece, He 6onap e^i? OneMHiH, acapaTbiJiybmaH SacTan, aKBipeireri acayanicepiiiijiiKTi, eniMHeH con m eMip Gap eKeH^iriH, MeftipiM neci Pa66biMM3flbm SepreH cbiHJiapbi- Ha KanaH myicip eTy KepeKTiriH, Aruiah TarajiaHMH KaH^aft cnnaTTapbi SapbiH a^biJiMeH oiwan Sine ajiMac e^iic. Ajuiah Tarajia naHFaM6apjiapbma MyracHsa 6epreH. COJI apKHJibi onapra (Pa66biMbi3/ibiH nanaybiMeH) a^aM- 3aT Ganacbi yinm MyMKiH eMecTen Gojibin KepiHreH, TaHra>KaHbinK;a TOJIBI Ky6biJibiCTap,nbi Kepceiy onan eriimi. MsceneH, Hyh nanraMoap (a.c.) a^aM3aT TapHXbiH^a TyuFbim peT SyMeH acypeTm opacaH KeMe acaca^bi. .HayiT naHFaMSap (a.c.) Teiviip/u SajiKbnbin, caybiT-caHMaHflap acacan, TeMip^eH TymH Tyfice, CyneiiMeH nafiraMGap (a.c.) BajiKbiCTbiH TarbiH 63me K83^i anibin-acyMFaHiiia ajiFW3ybi apKbiJibi MaTepnajmbiK /jettem SacKa MeKeHre Te3 TacbiManAayra 6ojiaTbiHbiH ce3flip^,i. BipaK 6yriHri KyHi Seifflem ajiwcTaH TacbiMaji^ay acy3ere acKaHMeH, 3aTTbiK AeHe sni K63,zu ambin-acyMFaHiiia SacKa MeKeH- re TacMMaiwaHa KOHFaH >KOK;. M y c a naiiFaM6ap (a.c.) aca TasFbiMeH TypTin, acep,a;eH c y uibirapy apKbiJibi acep acTbi naH^ajibi Ka36ajiapbiHa Ha3ap ayflapT^aH. H6pahnM (a.c.) OTK;a acaH6ay apKbiJibi oTKa acaH6aiiTbiH 3JieMeHTTep^in SapjibiFbma HinapaT acacaraH. Hca nafiraMGap jia (a.c.)
IlausaMdapjiap mapwcbi J&Zgr HeSip aca3HJiMaHTHH tcecejiAepAi eivmen aca3y apKbijibi sp aypyra eM xa6yxa SonaTbiHAbiFbiH TycnanflaraH, T.6. EyHbin SapjibiFbi raacan eMec ne?! OcwraH K;apan <op nanraMSap ranaMflbiK epiceHHeTTiH; Ae Heri3iH KajiaraH» Aen aMxynibi FajibiM^ap m aeon; eMec. riaHFaMSapjiapra ceHy - HcjiaM AiHiHAeri anxbi HMaH mapxbiHbiH, 6ipi. Eyji cemMHin a^aMra Sepepi MOJI. Qp6ip Hci MycbijiMaH Sajiacbi naiiFaMSapjiapAMH; em6ipiH 6ip- SipmeH Sejie-acapMaft, 6apm Teric MOHWHflayAbi e3me MinqeT Aen ^aGbijiAaHAM- Eyrmri icym 6i3re aceTKeH M9JiiMexxepAe aAaM3axica aci- 6epijireH «acy3 ACHBIPMA TepT MMH» a «eici acy3 acHbipMa TepT MMH» NAFTRAMSAPFLBM 3 p 6 i p i m n Aepeicrepi caKTajiMaraH. Bi3re MSJiiMi, K^paH^a airapbi aTanraH naHFaM6apjiapAHH raHa ©Mip TapHXHHbin aH,TaH,Aat; napanxapw. OCM opaiifla 6yji KiTan o^bipMaHFa A#aM aTa^aH (a.c.) 6acxan, COHFM ejirni xa3ipeT MyxaMMeAKe (cajuiajijiahy ansittiH ya caniOM) flCHlHri 6ipK;axap naiiFaMGapAHH; eMipiH xaHbicxbipyAti Maxcax exe^i. IIaHFaM6apjiapFa nibmaHbi biKbijiacneH ceHreH a^aM ojiap^biH i3ri KacnexxepiH e3me ynri eTeAi. 0MipAeri anH^aTTbin cajiMarbiH ce3iHin, aAaMrepmijiiic Mme3AeH xaHMaHAbi. A n naHFaMGapnapra HjiaH6ay - Ajinah TarajiaHbi acaHe acep 6eiiHe TycKeH Kymii Kacnexxi KixanxapAbi MOHMH- AaMay AereH ce3. ©imcem, ¥JIM >KapaxyuibiHbiH Kynjii ai<;HKaxbi OCH naHFaM6apjiap apKbiJibi aceTKeH. )KorapbiAa aTan exKeHiMi3Aeft, onap Ajinah neH a^aM3ax apacwHAaFbi ejiminiK eTynii Aaneicep xyjirajiap. EacTbi MiH^exi - aibai acaio. IIaHFaM6apjiapFa ceH6ereH, TaHbin-6ijiMereH spi onapAH cyfiMeHxiH aAaM eKi AYHHeAe aSbipoHbi ac^an;, KaAipjii 6ona anMaHAH.
IIau8aM6apjiap mapuxbi EHAerne, a^aM3aT 6anacbiHa pyxaHH TapSnemi, Typa acojira yHfleyiui 6ojiun KejrreH naHFaM6apnap TapHXMMeH TaHbic 6ony - napacaT-naHbiMbiMbOAH TOJibiKTbipbin, TaHbiMbiMbi3Atin KeKacnerm Keneirre TycneK. KojiAapbinbi3AaFbi KITAN OCH MaKcaTKa KMSMCT eTin, cajiMaKTbi OH Koaran, acyperiMi3re acbinbi rain, aca- HbiMbi3flbi 6aypaM anca, en6eriMi3fliH; acaHFaHbi, yirijii YMiTiMi3fliH; a^TajiFaimbiFbi. I^ajiMaxaH Ep%aH, Teojiozun sbiJibiMdapuHU// doKmopu 7
8 JgMr
AAAMATA(A.C.) Ajuiah Tarana caHanw TipmlniK HejiepiHeH aji^wMeH AflaM aTaHbi (a.c.), coHaH KeftiH OHMH cepiri - Xaya AHAHBI acaparrbi. AjjaM araHbiH; acep SeTme lycipijireHiH KypaH KSpiMHeH 6iiieMi3. Kyjuii aflaM3arn>iH; 6a6acw hsM acep SeTimii ajiraniKbi xaJiH^acbi1 peTiH^e OHBIIJ eMip acojibi ocbiJiafi SacTaji^bi. OCM TycTa acep 6eTiHAe A,qaM aTa MeH Xaya aHa- Mbi3flaH 6ypbm eMip cypreH SacKa TipminiK nenepi 6ojiflbi Ma AereH KeimeHen cayaji Tya#bi. KypaH MeH xa^HCTep- re 3ep cajibin, HcjiaM FynaMajiapbiHbiH Ke3KapacTapbma ynijiceK, onapflaH ^a SypbiH acep 6eTiH^e eMip cypreH TipminiK Hejiepimn SojiraH^HFbiH ce3eMi3. PacbiH^a, acep SeiiHae a^aMra fleftiH SOJIMMCH 6eneK TipminiK nejiepi SojiraH T9pi3^i. IIIaMacbi, Ajuiah Tarajia ayeni acbiHflapabi acapara;aH. )Kep 6eTiH MeKeimereH acbiH^ap acaHflbi-acaHCW3 TipminiK nejiepimn 6apjibiFbiH 6ip e3^epi GacKapraH. JJeMeK, acep 6eTiHe 6acinbiJibiK (xajiH^ajibin) eTy ici ayeni acbiHflapra THecini SojiraH. KYPAH^ARBI «Men OfCbindap Men adaM Gcuiacbin «meK KFTNA (Meni maubin) MCIZCIH zu6adam emciH» den Dtcapam- mbiM»2 dezen anmma da andbmeH Jtcundap aumumaHbiH KepeMh. ffeMeK, 6yji otcozapudasbi ouuMbi3dbi pacmau 1 MyxaMMafl Ajih ac-Ca6yHH. 3H-Hy6yya yaji-9H6iia. BaftpyT. 1989. 155-6eT; Axmsa BshacaT. 0H6H»yjiJiah. Mbicwp. 1999. 19- 6eT 2 «3apnaT» cypeci, 56
IlausaM6apjiap mapuxu mycedi. EipaK, otcundap XaK, mazanaubi>j ynu aMauambiH opundau ajiMasan. 03in manun, K,ynuiunbiK, vpincbiH den jfcapam^aHbmeH, onap 03apa otcaynacbin, e3depine otcyKmemen ocunay Mwdemmit^ yddecmen wusa ajiMadbi. Annan mazanasa ^ynvubinbiv, vpinydan 6ac mapmun, a3ZbiHdbiKlKla canbindbi. Ocudan Keuin Xav, masana Jtcep 6emmdezi Kynni miptuiniicmiff JtcayanKepiuliiziH e3MouHbi- ua anambiH Jtcayanmu icKe onapdbi naiiuv, KepuedP. Ocu cedenmi, Annan masana otcep 6emin 6acK,apambiH e3zeiue dpi av^bindbi Mean uecin otcapamydbi v,anadbi. Annan masana jtcapamydbi K03deseH mipiuiniK ueci - adau mcini edi. XaK; Tarajia a/jaM^M acapaTnacraH 6ypbiH nepinrrejiepi- He: «Men otcep 6emmde 6ip opbiH6acap jtcapamaMbiH», - desen Ke3de, (Llepiwmenep): «Onda 6y3av;binbiK; icmen, KfiH mezemin 6ipey Jtcapamacbirj 6a? Hesi3mde, 613 Ceni ddpinmen, Mavpiayda n3KmeydeMi3», - deudi»4. KeM6ip ranbiMflap a,qaM3aTTbin SyniKKe, KaH TericKe SeniM TypaxbiHbiH nepiixiTejiepAitt ce3reHm Mbma ce6en- TepMeH 6anjiaHbiCTbipa KapaxaH: 1. AnAbiHAa aHTa KeTKemMi3fleii, acep SeTiH^e a^aM- HaH 6ypbiH acbiH^ap TipininiK CTKCH. Onap #a a^aM T3pi3^i caHajibi GOJIMMC e«i. AjiaH^a ao>iHflap XaK Tarajiara jianbiK, KyniiibiJibiK KbiJiMafi, acep SeTiH^e 6ip-6ipiMeH acaynacbin, Ken KaH TQKKCH 6ojiaTbiH. IlepimTejiep Ajinah TarajiaHbiH acbm T9pi3Ai Tarw Sip caHajibi TipininiK neciH acapaTaTbi- HWH ecrireH carre, vKapaTymbiHbiH Ke3flereH Ma^caTbi MeH xHKMeTiH 6ijiMereHAiKTeH, «onap j\\& acbiH^ap T3pi3,zu KaH TeKnefi Me?» aen KyzuKTepiH acacwpa ajiMaraH. CwpiraH KaparaH/ia, nepiiirrejiep aaaMHbm acapaTbi- jiybma Hapa3biJibiK; TaHbiTbin, KapcbiJibiK; 6iimipreH,aeH 3 H6H Kacap, Ta(J)CHp, 1. 70 4 «Eai<apa» cypeci, 30. JO
AdaM ama (a.c) KepweAi. IIIbiHbiHAa, conaft Ma? GjiSeire, ojiaii eMec. rie- piniTejiep - K^Aaft TaranaHbin HypAaH acapaT^aH Kpi^apbi. Ojiap nsK acapaTbiJiwc SojiraHAbiKTaH, Ajuiahi^a napcw KenMenfli. OnapAtiH, SonbiH^a a^aM^iKi cna^Tbi Hsnci >KOK. T i m i A^AM MCH acbiH Tspi3fli acbiHbiCK;a m 6ejiiH6eHAi. KamaH^a }KapaxymbiHbin SMipnepiH MyjiTiKci3 opwH- AaHflbi. PyxaHH Aspeaceci xypaKTbi. Ojiap - rnSaAaT 6a- pbicbiHfla pyxaHH ji933aT anaTWH AjuiahTbiH; TanraacaHbin acapaTbuibicbi. CoHAtiKxaH Aa onap: «OHAa SysaKbijibiK icTen, KaH TereTiH 6ipey acapaxacbiH 6a?» Aen cypaxaH eAi. OnapAfciH, 6yn apeKeTm AjinahKa SiimipxeH napcbijibiFbi Aen eMec, KepiciHine, a^aMAbi acapaxy cwpbrna ynijireHi Aen TyciHy KepeK. OftTKeHi ojiap acbiHAapAbin a3FbiH accwiFa Tycin, KaH TeKKeHiH KepreH con, flSJi cojiap chaktw 6ipe- yAi acapaTyAtm Mamcm ajiFamiq>iAa Tycme ajiMaraH Sojia- TblH. 2. IlepimTejiep ©3AepiHe SepijireH ijiiM apKbinbi aAaM SajiacbiHbm Aa acep SeTiHAe KaH TereTimH ce3in eAi. ^FHH «Jl9yxyji-Max(|)y3AaFbi» (CaKTayjibi TaKTa: 6yiri.ii acapaTbiJibicKa TSH HapcejiepAin Heri3ri acaAfci) aAaM- 3aT TaFAwpbiHa KaparaH 6ojiybi MyMiciH. BipaK ojiap COJI aAaMAapAWH, apacwHaH nanraMSapjiap MCH ayjinejiepAiH; acaHe canHKajibi Kicinep MCH Tanya acaHAapAHH; Kanafl NIBIFATWHBIH YKNAABI5. 3. AAaMra acypeic, epiK, aKbiJi, caHa-ce3iM, ap-oacAaH ceKijiAi KenTereH KacHexrepMeH 6ipre KyHAecTiK, amy-bi3a ceKijiAi Hancim K03AtipaxbiH ce3iMAep Ae 6epijireH eAi. OcbiraH opaM, nepinrrejiep aAaMHbiH; acaMaHAWKKa 6eniM TypaTbiHbiH GaflKan, «KaH Terin, 6yniK mwrapMaHAw Ma?» AereH KayniH 6ijmipyi Ae MyMKiH. Ajinah xarana ojiapra: 5 Oaxpy/uiHH ap-Pa3H. TA(})CHpyji-K96np. BaftpyT. 1990. 2-TOM. 150-6er JJ
TIausaM6apnap mapuxu J^Mr «MeH cendepditi 6vmezeHdepitjdi dtca^cu 6irieMiH»6, - aereH e^i. nepinrrejiep apTbiHiiia A^aM aTaHbiH i-niMi e3flepimn miMiHeH AJIAEKAWAA Tepen eKemHe Ke3«epi ACETKEH con, OHBIH, acnaHMeH TanacKaH 6mKTep,zu 6aFbiHAbipa ajiaTbiHflbiFbiH S a f a r i , e3flepiHin a3 6ijieTiH- AIKTEPIH MOHBIHAARAH-AM. 4. Ajinah TarajiaHtm nepiniTejiepMeH aKbiJi,ziacKaH,aaM 6ojibin, KaHziafi TipmijiiK neciH acapaTaTbiHbi acemHfle xa6ap 6epyi APKBUIBI KenecyAin, K,AHMANBIKTBI MAHBI3,nLi eKeHfliriH ce3,nipin Typ. Hai<;TbipaK aHTcaK, a^aM 6ana- CWH Ke3 KenreH icri e3apa aKMJiflacbin, Kenecin inemyre niaKbipaAw. 3IFHH, «EH, a^aM 6ajiacbi, MeH cem acapaTapaa nepinrrejiepre xa6ap GepreHMiH. EH^eme, ceH^ep p,e e3apa ai^bumacbin xypbinzjap. CoH^a azjacnaftcbiH^ap)) flereHflen. Ocbijiaiima Amiah Tarana a^aM SajiacbiH KoraM 6oiibm, 6ip-6ipme KOJI ynibrn 6epin eMip cypyre yHfleyqe7. Ajinah Tarajia - YJIM >Kapaxyinbi. OHWH; Ke3 KenreH awipiHe neH^ejiep TeK MoftbiHcyHybi THic. EH^eine, a^aM 6anacbi XaK Tarana^aH nanraMSap apKMJibi KenreH aMip^i xajmaiviaH, TAJIRAMAH, opbiH^aybi Kaacer. .SFHH HJiahn SMipnepAi «Mbmay MeHiH, aKMJibiMa CM K wan Typ» Aen Ka36anay Kynra TSH KtuibiK eMec. /JeMeK, Ajinah Tarana OCH aaT apKbiJibi AAAM SajiacbiH 03IHE Kapcbi KEJIMEN, SMIPIH K.ajiTKbicbi3 opwHAayra niaKwpFaH-flbi. A^aM aTaHbiH (a.c.) HcapaTbiJiybi KypaH KapiM^e ajjaMHbiH acapaTbiJiybi aceHiH^eri aarrapAMH, SapjibiFbiH^a m xa3ipeT Ammhmh; TonbipaKTaH acapaTbiJiraHflbiFbi anTbijia^bi. OJI Typajibi KypaH.ua: «Ajuiah masana cem (AdaM amami) monbipai^man, COCUH 6 «Ba^apa» cypeci, 30 7 OaxpyanHH ap-Pa3H. T9<j>cjipyji-K36np. 2-TOM. 192-195 6eTTep 72
•=<8^. AdciM ama (a.c) 6ip maMUibi cydan (Adcm amaHbiif ypnazun) Dfcapammbi»8, - fleHfli. A p r t i 6a6aMM3 acapaTbiJiraH ToribipaKTbi YJIM }KapaTyujbi a^aM 6ajiacbiHbiH; KHflMeTKe fleftm ryMbip ice- ineTiH, e3i MeKeimeihiH Kapa acep 6eTmeH ajiAbipTa,a,bi. OJI acaii raHa TonbipaK; eMec, acep 6ETIMH; 63eri MeH flamH K¥paHTbiH ToiibipaK. .HFHH acep^in SapjibiK ajieMemrepiH KaMTbiraH TonbipaK;. CoH^aH-aK, Ajuiah Tarajia « C a ^ » cypeciH^e a^aMflbi TIKEJIEFI 03i iqmipeT KOJIMMCH ACAPATK;AH^BIFBIH AHTAFLBI9. AarraFbi «K^o,ipeT KOJIMCH acapaTybi» a^aM/ibi acannbi aca- paTbiJibiCTaH ycTeM, ap^aKTbi erin acapaTKiaH^biFbiH 6iji- Aipe^i. A^aM aTaHbiH, acapaTbuiybi - Ajuiah TarajiaHbiH TiKeneH MyracH3acbi. KypaH icapiMfle A^aM aTaHbiH, acapaTbinybi xa3ipeT HcaHbin acapaTbuiybma yKcac eiceHfliri 6ijmipi.ii- reH. «8JIH HMpaH» cypeciH^e: «IIIbiH Msmude, Ajuiahmbiy K,acbmda (<dynueze Kenyi mypsbiCbiHan) Hcanbitf otcazdauu (Hcanbitf MdpuRM vgpcaBbmda 3Keci3 otcapamujiyu); monupaiynciH otcapambin, conaH cotf «6OJI» dezende 6ona qa/isaH (dKeci3 minmi anacu3 OKapamuman) AdaMHbitj ofcasdaubi cuM^mbi»10, - .aejimreH. CoHbiMeH K;aTap, K^panzja A,a,aM aTaHbiH (a.c.) acapa- Tbijibicbi acaftjibi aHTbiJiFaH^a, a^aMHbiH acapaTbinbicbi JX'A SaaHjiajiaAbi. ^ypaHfla: ((Pacunda, 613 adcmdu Hazbis (cy3ijizen) 6cuiMbit^maH otcapammbiq. COCUH OHU (Adam amanuij Ypnasbin) ludyemmitf 6ip maMiuucbi xyiimde Muqmu otcepze (ana qypcazuna) opHcmacmupduiCOCUH OJI 8 «<X>arbip» cypeci, 11, K^ocbiMiua Kapanbi3: «PyM» cypeci, 20, «3jih HMpaH» cypeci, 59, «K9h(J)» cypeci, 37, «Xa>K» cypeci, 5. 9 I^apani>i3: «Caa» cypeci, 75 10 «9JIH HMpaH» cypeci, 59
IJauea\\i6apjiap mapuxu maMWbiHbi cwaqaza (otcaQbicv^xx, ypbi^mcmzciH Kjiemxaza) COCUH OHbi Mydsasa (6ip micmeM em deunecindezi otca- pambuibicvp) COCUH MydsaHbi cyueKmepze auncuidupduK;, COCUH cyueKmepdi emnen KflnmadbiK,, COCMH OHM 6acqa 6ip otcapambvibic otcacadbu£ (otcan 6epin ceunemmiK)»n, - jxeviRl .HFHH 6yji aarraH TyciHremMi3, a^aM acapaTbiJibicbi 6ipHeine caTbiJiap^aH Typa^bi. IIaHFaM6apbiMbi3flbm (camiaJiJiahy ajisnhH ys CSJIJISM) : «Ci3depdh( dp%ancbuiapbiffbi3dbiff 0fcapambiJibicbifjbi3 dyeni ana otcambipunda vpipbin; Kynde wyseze acadbi, Keiiinnen yubizan vymza, odan dip McanupaK, erriKe auHcuiadbi. Codan Renin 6apun ozan nepiiume Jtci6epinin, otcan 6imipijiedi. Ilepiiumeze Cd6uditj «neci6ecin, aoKcuibiH, aMcuibin, 6a%bimcbi3 h 6a^bimmbi 6ojiambiubin mazdupuna Dtccvsy 6ynbipujiadbi»n flereH xa^Hci j\\e 6yji a a r r a airrbuiFaH aKHKairapabi KyirraH Tycefli. Ajjaivi a r a r a eci\\i(iep;un yHpeTijiyi Xaic; Tarajia e3re acapaTbijibicna KaparaH^a TypnaTbi 6ejieK, aMpbiKma apTbiKiiibijibiKTap 6epin acapaTnaH xa3ipeT A ^ a M r a 6yKiji sarrapflbiH, eciM^epi MeH cHnaT- TapbiH yHpeiri. OJI acafijibi K ^ p a H KspiM^e 6biJiaH flen^i: «Ajuiah AdaMza (a.c.) 6apjibiq amaydbi yupemmi, conan coif onapdbi nepiuimenepze Kepcemin: «Aum^andapbi}f pac 6onca, Mazan ocu nspcejiepdiff ammapbin aumun 6epitfdep», - dedi. Tlepiuimejiep: «Cen nsKcitf! Ei3 Ceniff yupemKeniffHen 6ac%a 6ijiepiMi3 DKOK,. dpnne, Cen mojibin; 11 «MyMHHyH» cypeci, 12-14-asT 12 Byxapn, Eaayjj-xajiK, 6; 6H6HA, 1; K^aflap, 1; MycjiHM, K^a^ap, 1; 06y ^9yiT, CyHHeT, 17
AdaM ama (a.c) dijiyiuicifj, eme danacbih,», - dedi»13. Ocu ya^umma ¥iibi JKapamywbi: «Eu, Adcm! Onapza Qynapdbitj ammapbiH 6OHH em, — dedi. Conda (Adcm a.c.) onapsa 3ammapdbitf ammapbiH aum^an csmme, Annan: «Men cendepze KeKmep Meu Dfcepditi vgnwicbiH, cendepdiff de Kepney, KOMec icmeeendepifjdi 6ineMin den aumnadbiM 6a?»14 - flereH efli. Ocbi aflTTap,n;a GaatmajiFaH^aM, nepiniTere naparaH^a a,gaM 6ajracbiHbiH flenremmn acorapbi TypaxbiHbiH KepeMi3. Ce6e6i a^aMHbiH; en yjibi MiimeTi - AjuiahTbi TaHbin-6iny. OcbinaHina Annah Tarana nepiniTejiepre naparaHAa AflaMra MOJI iniM 6epin, MspTe6eciH acorapbi eTin acapaTy apKHJibi OHWH: xajiH^ajibinna JiafibiKTbi Sip^eH-Sip acapaTbi- JIHC neci eKeH^iriH aiiaaTa^bi. 0ji6eTre, a^aM Sanacbi ijiiivri- MeH 6biJiaHFbi acapaTbiJibiCTaH ycTeM. A^aM 6ajiacbiHbiH, xajiH(j)a ^ereH aTK;a jiaftbucTbi 6ojiybiHbin SacTbi rnapTbi - ijiiivmi Menrepin, nan^acbiHa acaparybi. M m e , coima raHa a,zi,aM 6anacbi Ajuiah TarajiaHbin yiciivmepi MeH mapnraT menGepiHeH nibinnan eMip cype ajiaflbi. AJI nepinrre- nepae MyH^an naSijieT neH KacneT aeon. Heri3iime, a^aM SijireH acapaTbiJiwc K^nHHCbiHbin rneT acaracbiH nepinrre- nep Ae 6ijieiiH. Ajiafl/ia A^aMHbin Mepefii onap/iaH 6spi6ip ycTeM. MyHbiH ce6e6i, nepiniTejiepre naparaHfla eciM^epfli KeSipeK Ginefli, haM rajiaM3aT neH Xan TarajiaHbm 6apjiun eciMflepimii annnaTbiHa SoHJiafi ajia,n,bi. OJI - ac^Mbip acepflin 6ip,qeH-6ip xanH(J)acbi. XajimfianbiKTbiH, mapTbi TeK KaHa KyjiiiibijibiK eTyMeH acaHe KyHSJiap^aH caKTaHyMeH meKTence, acep 6eTme nepiniTejiep sjmenamaH xajimjja 6oJiap e^i ron15. 13 «BaKapa», cypeci, 30-32 14 «BaKapa» cypeci, 33 15 XycaHH >Kncpn. PMcaji9H-XaMnana. CraM6yji. 1973. 591-6eT; MyxaMMSfl Ajih 9c-Ca6yHn. Ca^yaiyr-Ta^acHp. 49-6eT 75
IJausaM6apjiap mapuxu S^ CoHHMeH n;aTap, Aruiah TaranaHbiH; xa3ipeT A^aMflH acep 6eriHe xajm<j)a erin TaraHbinaaybiHa OHBIH; e3re aca- paTbuibic HeJiepmeH ycTeM ereTm TepT apTbiKintinbiKKa He 6ojiyw ce6en Sonflbi: 1. OHH Aruiah TaranaHbiH 63 KyflipeT KOJIHIMEH acapa- Tybi; 2. A^aMra Annah TaranaHbiH; 6i3re 6eiiM9JiiM 03 py- xbiHaH ypJien, acaH 6iTipyi. 3. XaK; TaranaHbiH Kynni nepiniTere oraH caac#e eTyre 9Mip 6epyi. 4. XaK TaranaHbiH oraH GapjiHK eciM^epfli yHpeTyi16. Xa3ipeT AziaMta ca^Kjie eTy Xa3ipeT A^aM aTaHbin nepimTejiepaeH KanqaH KacHeriMeH, epeicnieniKTepiMeH ycTeM TyceTiHiH 6m,ZUK. OHMH OCH ycTeivmiriH nam eTy yinm, Ajinah Tarana nepi- nrrenepre: «AdaMza cdjtcde emitfdep»'r, - Aen 6yHbip,zjbi. « C a « A e eTy» ce3i apa6 TijiiHAe «KiminemjiflijiiK TaHbi- Tbin, 6ac HIO» MarbiHacwHa caaflbi. IIIapHraTTbiK TepMmme «Man^aHAbi acepre Kofibin, KyjuubiJibiK eTy» ^ereH yrbiM^bi 6iimipeAi. COJI ceGemi ryjiaManap 6yji acep^eri «caame eTy» A^aM aTaHbi MOHbinzjay, oraH KYPMCT Sbmipy apKbiJibi XaK Tarajiara KyjiuibinbiK Ktiny ^en TycinzupreH18. Heri3iHfle, 6yji caac^e xa3ipeT A^aMra eMec, XaK TaranaHbiH; SyiipbiFbiHa api « A f l a M » ceKin^i en raacaiibin 16 3H-Hy6ys 3JI-3H6HH. MYXAMM9FL AJIH ac-Ca6yHH. /JHMAIHK- 1985. 127-6eT; A<}M(J> A6/jyji(J)aTTax Ta66apa. Maan-3H6na <}>HJI- KypaH. 32-6eT; MyxaMMafl AJIH 9c-Ca6yHH. Ca^yaiyr-Ta^acHp. CTaM6yji. 52-6ET; Oaxpy/WHH ap-Pa3H. Ta^cHpyn-KaGnp. 2-TOM. 197-6eT 17 «Banapa» cypeci, 34 18 EjiMajibiJiti XaMflH ^3wp. XaK flim KypaH flmii. 273-6eT
AdaM ama (a.c) MaicyjibiKTM acapaTt;aH OHBIH KyAipeTi MeH Temjecci3 rne- 6epjiirme acacajiraH csawe e^i. IlepiniTejiepflin A^aM aTara caac^e erin, KypMeT KopceTyiH^e yjiiceH MSH Sap. IlepimTejiep puiahn SMip/ji optm^ay apKbiJibi acep 6eTiHe xajiH<j)a SonraH a/jaMra 6yziaH KefiiH Kbi3MeT erin acap^eM^eceTiHfliKTepiH KepceTKeH efli. .SFHH Anjiah Tarajia Kyiuii FajiaM3airbi aaaMFa 6AFBIHBIIHTH erri. Bapjiwrbi na a^aMFa KM3MCT eTyi uric 6OJIAH. OcbiHbm 6ip 6ejirici periime acajinw FajiaM3aTTbiHi aTbmaH nepinrre- Jiep OFaH SaFMHFaHflblFHH KepCCTKeH-fli. hsM Kyjuii MycbixiMaH XaK TaranaFa KyjimbUibiK KbiJiaAfci. Bee yaKbiT HaMa3 - TiniH KSJiMMara KejrripreH- aepre napbi3. HaMa3flbi KyGbtuara - KarOara Kapan OKWIM. KaF6a^aH SacKa SarbiTKa Kapan HaMa3 OKbiFaHHbiH HaMa3bi Ka6biji 6ojiMaH£bi. K^aacbuibiKra MHJiJiHOH^aFaH MycbuiMaH Kar6aHbi Tayan eTKeHiMeH KOHMaft, coraH csagje Kbin acaTa^bi. CeftTce ae 6yji MycbuiMaH^ap^biH, K^arGara caagje eTKeHiH 6iji,nipMeH,zu. MycbiJiMaH^ap K^arSaHbiH; ajwwHAa oraH e M e c , X a K T a r a n a r a caac^e Kbijia^bi. Kar6a - MycbiJiMaHHbm X a ^ Taranara csayie KHJiap KySbinacbi 6ojica, nepiuiTejiepflin KySbiJiacbi xa3ipeT A^aM Soji^bi. I6ijiicTiH C3\"/K;ie;ieii Sac TapTybi XaK TarajiaHbiH, A^aMra csac^e eTy aceHiHAeri SMipme 6apjibiK nepinrrejiep MofibiHcyHflbi. TeK I6ijiic KaHa 6ac TapTicaH e^i. K^paH icapiMfle Ajuiah Tarana: «Eu, I6inic! Menifj Oyupbisbwa K^jiav, acnau, adaMsa CDOFCDE emyiffe ne 6esem 6ojidbi?» - dedi. OJI: «Mem ommaH, OHU monupcngnaH otcapammbiH,. Men, djidemme, odaH KflUbipjibiMUH, apmbiigtbiH, Hawaii ozan cdotcde em- neKniH, Meuen apmuK, otcapamujiuc 6ap MA?»19 — den 19 «Caa» cypeci, 75-76 j7
IIauBaM6apjiap mapuxbi JgM?* maKannapjiandbi. 03iHitf vfitmecin mycinm, may6eze Kenydiij opHbiua ivuin epm woman I6inic: «Men odau apmui^nbiH. Meni omman, OHM 6ajiuibi^man a/capammbiff», «EajiiubitpnaH o/capamjpmbitfa caotcde KfiuiaMun 6a?»20 - Aen oflaH cafibrn Kepri^i. ©HTKeHi, OJI 63iH en APAAKTM aca- paTHJiHcnbiH Aen 6ijieiiH. OcbiJianma I6iJiic e3imH; Sarbrn Safijian, 03 acojibiH Kecri. OHMH; 6yji apeKeri AjuiahTbiH; paxbiMbmaH icybijiybma ce6en SOJIAH. ©HTKeHi OJI Ta»3 caHacbiMeH nibiHaiibi C H P A H Kepe ajiMa^w. 03 ce3iMAepme Sepinin, HsnciciHin acereriH- Ae AjuiahTbiH; 3Mipme KynaK acnaS, 03iHeH acapaTbuibicbi 6ejieK aflaMAbi AjuiahTbiH nepinrreAepAeH m, 63imH; 6OJI- MbicbiHaH Aa apTbiK; Koftbin, scnerrereHiH KeTepe ajiMaAti. Xa3ipeT AAaMFa caacAe acacay 6yHpbirbi TeK maHTaHHbm 63iHe raHa eMec OHbrn; HsciniHe Ae KaTbicTbi eAi21. Bejirini yaKbiTKa AeftiH MypcaT cyparaH uiaiiTaH icaTeniriH MOHBIH- Aan TaySere KejiMeAi. K^paHAa I6inicTiH; «cuiayjian mypzan mymiHci3 omman DfcapambiJisaHdbisbi»22 aftTbiJiaAM. EHAeine OJI nepinrre eMec. IlepimTejiep HypAaH acapaTbijiraH. I6inic acep SeriHAe aAaMHaH 6ypbiH eMip cypin acaTicaH acwHAap HscijimeH eAi. OJI ajiranncbiAa acep 6eriHAe eMip cypreH. KeftiH Aspeaceci KeTepinin, nepiinTejiepAin 63i Kbi3biraTbiH SniKKe acerri. Keft6ip 3Jici3 AepeKTepAe OJI SypbiHacep SeTiHAe eMip cypreH acbiH peTiHAe CHnairajiaAM. Taicyajibirbi coHina acep 6eTm- AE OJI Ta6aH Tipen, KyjiiiibiJibiK KbiJiMaran TOKbiMAaft acep KajiMaraH. KeftiH KOKKC KeTepijiin nepinrrenepAin ycTa3bi 6ojiraH. OJI y3aK acbijiAap 6OHH nepinrrejiepAin apacwHAa 6OJIAM. OjiapMeH 6ipre Xaicica y36eH KyjinibuibiK erin KejiAi. 20 «Aipa4»> cypeci, 12; «Hcpa» cypeci, 61 21 EnMajiBWH, III, 2129 22 «XH>KP» cypeci, 27 is
AdaM ama (a.c) Ajuiah Tarajia acajinw KOKTep MCH acepfleri nepiniTejiepre caac^e eTy SMipiH 6epreH Ke3^e, OJI m. cojiap^biH apacwH^a SojiraHfltinTaH, 9Mip oraH TiKejieH naTHCTM e/ji. Bipan 6yn 9Mip I6ijiicKe Typni^eH THfli. OHMH e3iimiK cbipu Gap. ©imcem Ajuiah Tarajia xa3ipeT AziaMra caac^e ery 9Mipm 6epreHre fleHmri GyMpbiKTap^bi opwH^ay IGijiicice aybip eMec-Ti. OHMH OCW ya^HT^a ^eniH napcbiJibin KepceTnen Kejiyi Gapjibin cbiHanTap IGijiicTin 63 najiaybma caiiKec Tycin OTbipraHflbirbiHaH GojiaTbiH. EHfleme a^aMHbin TiKe- jieft 6ac naiiAacbi MCH Hancicme canKec KejireH aMipjiepfli opwHflay XaK TaranaHbiH; pa3buibirbi ynim acacanraH icTep aen aHTa KOKD KHMH. ©HTKeHi ¥JIH >KapaTyuibiHbin aMipme 63 HanciciHin najiaybma caiiKec KejireH acaraaiifla raHa MOHbiHcyHraH acana;w Ajuiah Taranara Garbinzjbi Ma, ajifle 63iHin HanciciHe 6arbiH,abi Ma, OJI acarbrn napbiKTay KHWH23. CoH,qi>iKTaH xa3ipeT A^aMra caame eTy aMipi nepinrrejiep- MeH Koca IGijiicKe Ae apHanraH cbmaK e^i. OCM Ke3^e raHa IGinic e3imH; nibiHanbi 6eT-6eiiHeciH, acwiwap 6OHM irnne GyKKeH TaKannapjibiFbi MeH MeHMeHfliriH Kepcerin aji^w. CoH^a raHa nepinrrejiep acaHflapbiH^a acypreH ISinicTiH, KaHAaii eKeHfliriH GaS^an^u24. ISiJiicTin 6yn acep^eri K;apcbijibirbi Kbi3FaHbmiTaH Tyqbi. OJI 63m a^aMHaH ycTeM caHaflbi. ©HTKeHi a^aM aca- paTbiJiMan TypraH^a, acep GeTiH^e, GainciM, FajiaM3aTTa Ajuiah TarajiaHbm cbmarbiHbin cbipbrna Goitnan, OHM TaHbiTy acbiH^apAWn Miimeri GojiaTbiH. IGijiic AmiahTbiH, aMipme GaFbiHbin, KyjinibijibiK KbiJibin, Tajiafi cbmaicraH cypiH6eii e n i . Kyjuii ajieMHin ycTa3biHa aHHajmbi. AjuiahTbiH, XHKMeTi iueKci3. K,ajiaraH KyjibiH KajiaraH carre cbiHaiiflbi. Eyjian ,zjeHTiHiMi3, Ken y3aMaH Xaic Tarajia 23 EjiMajibuiM. 3/2131-6eT 24 OAXPYZWHH ap-Pa3H. T9(J)CHpy.II-K36:Hp. 2-TOM. 201-6eT 79
[JaugauCiapjiap mapuxu xa3ipeT AflaMflM acapairbi. OHM 6apmeH £e, Tiirri acwH- aapAaH ^a ycTeM erri. OHBIH ycTeMflirm MOHbiHAayAtiH »cajiFbi3-aK mapTti: oraH 6arbiHbin, caame eTy. AjuiahTbiH SMipi - OCH. T i m i acMH^apra jja a^aMFa SarbiHyra Typa Kejifli. Onap ocbi^aH KeniH 63^epiH eKimni opbrnra bicbi- pbijiwn KanraHAaH ce3iimi. EyraH TG36ereH ISijiic aKbipbi Typa acoiiAaH TaH^bin nibira Keiwi. IrniHe OT Tycin, Kbi3FaHbimTaH Tyna 6OHM epTeH^i. OHMH; OCH irniHe KHJI aiiHajiMaHTbiH KBI3FAHBIUIBI, AKBIPBI, OHM Annah Tarajiara Kapcbi nibiFyra .genm anap^bi. ©HTKeHi OJI 63meH SacKa eniKiMHiH; ycTeM 6ojiFaHbiH nanaMaAbi. CoHflbiKTaH Aa OJI e3iHin orraH, an a^aMHbin TonwpaKTaH acapaTbinraHflbiFMH aftTbin, T9KannapjiaH^bi. A^aMFa caayje eTy 3Mipi Keji- reH^e, Hancici Kepi TapTbin, aarbraaH inajiflbi. Ocw caire oraH eKi acoJi^biH 6ipiH Tahwayra Typa Kejifli. Bipi - Annah TaranaHbiH; aMipme MOHbracyHy, eKiHinici - HanciciHin KanaybiHaH uibiKnay. On 63 HanciciH acene anMaca, acahaHHaMHbm ManriniK a3a6bma 6apaTbiHbiH 6ine Typa, Xaic TaranaHbiH, aMipm TspK eiri. MiHe, OCH caireH GacTan OHMH, acbm^ap 6OHM, SsjikIm, racwpnap 6OHM XaK Tarana aconwH^a eTKeH KyjinibuibiFbi 3aa Keiri. 5IFHH ay SacTaH acyperimH, TyKnipiH^e KtiSbip eTneii acaTKaH aceMTiK KypT aceri KypTKa aHHanwn, Me3rini KenreH^e Kapa uiySap ynbi acbiJiaH/jaH KeKiperiH acapbin IHMKTM. AcbuibiH.ua, I6iiiicTiH 6yn apeKeTi a^aMAapra rn6paT SojiMaK- -3FHH Annah TaranaHbiH; CbiHarbi TeK KaHa KyHanap apKbiJibi eMec, eMipflin ap Typni Ke3eH,i MeH xan-axyaiwa- pw apKbiJibi p,a KepiHic Ta6a^bi. Mbicanw, SypbiHbipaKTa 6ip acicaH Taicya fliH rynaMacbi eMip cypinri. Enre Ken KGMeri rain, naHinaMa acaHflap^biH; Typa aconra TycyiHe ce6enKepniK eTefli. Bap eMiprn KaacbiMaft-TajiMafi #iH TapaTyra apHanTbi. En,zun Sapjibirbi SuiMeremH OCH Kici- 20
AdaM ama (a.c) ^eH Renin cypanflbi eKeH. Kymiep.zuii KyHimie oaaH na Tanya aflaivmap nan^a 6onbinTbi. Onap TinTi 6ypbiHFbi ryjiaMaHbiH naTeniicrepiH Ta6a 6acTan,qbi. Exmiii Ha3apw eHfli acana FajibiM^apra aya^ti. BygaH Kenm acnbiH-ToitqwH, SapubiFbiHAa en cojiap^HH ay3bma Kapan^bi. Ocw Ke3,n:e a m i TANYA RYJIAMAHBIN i m i H e NBNRAHBIM NYPTBI T y c e A i . Anwpbi, sJirinepAi Kepe ajiMan KyH^en, ojiap^tm nareniriH Ta6y ymiH, mapHraT 3aH;bma napcbi Kejiyre fleinH Gapa^w. Bap MancaTbi - e3iHiiciH AypbiCTay. G s m i n Se^eniH naHTa acHHayzjbin acojibiH^a fliHre nanaM nanniw KenremH GijiMeii M,e nana^bi. Bapa-6apa ^iHHeH Ae nibiFbin Kana/ibi. 0hjii- KiTan Ta ocbinaii 6ojiFaH-flbi. Ojiap Ann ah ejiiniciH eTe acancbi TaHHTMH. Bipan, apnHe, HMaHra Kenyzun acem 6ip SeneK Te, OHH TaHy^bm acem 6ip Geneic. Onap TaHbin- SijirenzjepiMeH nbi3FaHbim neH KyHinLrmiicTepi HMaHFa Ke- nyiHe Ke^epri KenTipefli. Mine, I6ijiic Te acahaHHaMra KeTeTmiH 6ine Typa, KboraHbiiiiTbiH Kbi3bur HTiHe TajiaHbin, amybiH aKbiJira aceH^ipe ajiMaft, « M e H A^aMHaH apTbiKribiH», - aen, 63m acapaTKaH XaK Taranara Kapcbi mbiKTbi. ATan aHTKaH^a, ISijiic MbiHanafi yjiKeH KaxeiriKTep aci- 6epni: 1. ISijiic en aJiAbiMCH 63imn MiH^eTmin KyjiuibijibiK; neH MOHBIHCYHY eKeH^iriH, OCM exi MmnerriH Heri3i Kimi- neHiJiAiniKTe acaTKaHbiH Sine ajiMaft, XanTaranara epecicen Typ^e napcw uibiKTbi. 2. Ajuiah xafajiaHbiH «a^aMFa csayie eT» .zjereH SMipi oraH MiHAerri 6ona rypa, OCMHH opbiHnayra OHHH Hsncici acap GepMefl, e3imH, oiraH, an A/jaMHbiH TonbipaicraH acapaTbinraHbiH, e3imH; o,naH ycTeM eiceHfliriH .qanenfleyre TbipwcTbi. Ocbi TbipHaKTbiH KipiH^eH ysacm aura TapTbin, 21
namcmdapjiap mapuxu a^aMra xar3biM eTyfleH Kamxbi. AnnahxbiH sMipme Kapcbi Renin, anraiii p e T o^Saii a^acnaH Aa OCH ISinic SOJI^M. 3. I6inicTiH, « M e H i orraH, A#aMflH GajimbiK^aH acapaTTbin» aerem .gypbic. Eipan OCH aypbic yKiM/u afiia OTbipbin, OT neH TonupanTbi cajibiCTbipa KeJie, «orrbi TonbipaKTaH apxbiK» Aen nare Tonnibinayra Sapflbi. RFUVI OJI, 6ip acarbiHaH, AjuiahTbiH: acaparynibi eKeH^iriH MOHHH- flaca, eKimiii acarbmaH, MeHMeH/iiri MeH TsicannnapjibiFbiH acene ajiMan, Ha3apbiH TyrejmeH acapaTbinraH 3aTK;a ay^a- pnn, epeKinejiiKiin Sapnbirbm coraH yfiin-TeKTi. Eipaic; OJI Annah TaranaHbiH, AqaM^bi acaparybnmarbi Ma^caTbiH Kanepme ^ e iJiMe^i. OHH acepre xann<J)a erin acapaTKaH con 3airapAbiH, aTaynapbiH (M3HI MeH MarbiHacbm) ynpeTy apKbiJibi a^aMFa 63reine Sip epeionejiiK SepinrenzuriH Keprici KejiMe^i. .SFHH OJI A^aM^a Tonbipaic;, esiH^e orraH SacKa euiKaH^aH epeKinejiiK aeon Aen oiijiaflH. OcbmaHina «Tipiden enini, ejiiden mipini iubisapsaH»25acaHe ;ie 3aTKa sp Typjii epeKinejiiKTep SepeTiH Aiuiah xaranaHbi THM Tap TyciHiioieH ineKTereH. JIFHH Ajinah xarajia xonbipaKKa euiKaH/jaH epeiaiiejiiK Sepe AJIMAN^bi, on COJI Kyfli Tonbipa^ 6ojibin nana Sepefli Aen onnaraH. Anan^a Tonnpan neH OTKa 63iHe T9H epeianeniKTepfli KiMHin 6epreHiH napbiKTaM ajiMaraH26. IIIbiHTyaHTbiHfla, ox^a KaparaH^a xonbipanxbiH, epe- Kineniri SacHM. CeSeSi, TonbipaK - eMip/un naHHap K63i. EapjibiK TipininiK xonbipaKxaH epSHfli. CoHAbiKTaH TonbipaKxa Annah TaranaHbiH; «xenziecci3 acapaTynibi», «Tonaccbi3 pbi3HK; 6 e p y i n i » , «meKci3 n i e 6 e p » CHHK;TH eciM^epi MeH CHnarrapbi Kepmic TannaH. .JIFHH, xonbipaK 25 «QJIH HMpaH» cypeci, 27. 26 EjiMajitrabi, 3/2132-6eT ^^ 22
AdaM ama (a.c) - Yjibi ^CapaTyniMHbin caHcw3 KepKeM eciMAepi MeH cHnaTTapbiHbiH aftHacbi icneTTi.27 IGijiic OCH T3KannapiibiFLiHaH XaK TarajiaHBiH, KahapbiHa yniBipaABi. Ceinin, maiiTaH XaK TarajiaHbm: «Eudeiue, depey OJI oKepdeu mycl Cen iff OJI Jtcepde m3KannapjiaHbin, naifdanyuifa otcon OKOK,. K^aneKu, me3 uibiK,l Co3ci3, cen MOJi8pidapdaHCbitf!»28 AereH ce3iMeH paxMeTiHeH KarbiJiAbi. 03iH «OTTaH acapajiraHMbiH acaHe OCH nibiKKaH 6niK MspTeGeMHeH TycneHMiH Aen OHjiaraH IGijiic Sip carre SapjibiK a6tipoHaaH acypAaii Gojibin, MacKapa Kyfi Kemii. Ajuiah TarajiaHbiH Kahapbma ynibiparaH ISinic e3imn eMipAe TyKKe TypMaHTbiHABiFBiH COJI c a i r e Tycmin, acoKTHKKa acyTBiJiyAaH KopKtm, KopJiBiKneH 6onca Aa, eMip cypyAi Kanan: «Mamu trauma mipinemin Kyme deuin .uypcam 6ep!»29- Aen, Amiah TaranaAaH KHSMCT KyHme AeftiH eMip cypaAH. Ajuiah Tarana: «Cen Mypcam depimendepdirf b;amapbiHdacbiff»30, - AeAi. I6iJiic Tsy6e MeH myKipmijiiK eTin a3aiTbiKKa aceTyAin acojiAapbiH i3AeyAiH; opHbiHa: «Endeiue, Cen Mem T^atfsbipmbin, adacyza dyiuap emKenihf yiuiH, Men de ojiapdutf mypa otcojiza mycyine 6apuHiua doeem ^cacauMbiH. Ojiapdbitf andbmaH, apmu- HCIH, oifbiHciH, common nenin msupaMbiH. Coumin, Cen ojiapdbitf ypKepdeu mo6bw sana 03iife luyKip emKendepditj KflmapbiHcm ma6acbitf»31, - Aen, aAaMra AereH acaybi3AHFH MeH acayjibiFBiH icKe acBipyra KipiceAi. 27 K.)Koji/ii.i6aiiyjibi. KyzuicneH Kypec. AjiMaTbi. 2006, 62-6eT. 28 «Arpa<}>» cypeci, 13. 29 «Arpa(j)» cypeci, 14. 30 «Arpa(J)» cypeci, 15 31 «Arpa4»> cypeci, 12-17 aarrap. 23
IlaMaM6apjiap mapuxu Ha, inaHTaH a/iaM GanacbiH canbijiay narmbipMaii naMan ycran, napra a^HM acepiH napanrw TyHeicKe aHHajmwpyra Tbipbicaflbi. IIIaHTaH Refine a^aMHtiH ajiAbmaH Kejiin, OHHH; aura yMTbiJibicbiH, 6ojiamanna flereH ceHiMiH acorajiTbin, aKbipeTKe aereH TajinbiHbicbiH onpaH/iaHflbi. I6Lnic TaySe eTyzun opHbiHa TaKannapjiaHbin, XaK TarajiaHbiH; xanHcjja eTin acapaTnaH a^aM Gajiacbm a3Fbipyra, acoimaH TaHAbipyra Sapbmma Kyrn cajiaTbiHflbiFbiH aHTTbi. M m e , OCM Ke3fle OJI Xan TarajiaHbin panbiMbmaH acyp^aii GojiMan. ©HTKeHi Ajuiah Tarana ajiram peT oraH «IIIbin» flereH aMipinzje MaHjiniK nytuiy MaFbmacbi aeon efli. EKiHiui peT aHTbiJiraima, 6ipacojiara nybuiwn, ManriniK a3anna flyniap 6oimbi. M m e , IGijiic co^aH 6epi ajii KyHre /jeiiiH a^aM 6ajiacbiH a3FbipyMeH Kejie^i. ©cipece, nnaMeTKe acanbiH naJiraH MbiHa 3aMaH^a I6Lnic acep 6eTme naTinajibiFbiH K¥pwn, 63iHe GepLnreH Mypcairbin Giiyre Taan, ManrijiiK a3anTbin nymaFbiHa eHyre caHayjibi acbiji^ap najiraHbiH ce3in, 63JIK1M, GypbiHFbmaH fla GeTep aiiiy-boara GyjibiFbin, acep 6eTiH .aypjiiKTipin, a^aM SajiacbiH acannan a3Fbipwn acarnaH nibirap. Eimerne, a^aMflap epKiHe He 6ojibin, IGLnic nynaraH 6mK nibmHaH nyjifliuiaMac ymiH 63iHe GepijireH HbiFMenepre inyKipmijiiK Kj>iJibin, IGLmcKe anzjaycbi3 epin KeTyqeH can Gojiym ™ i c . haM a^aM 6ajiacbi MbiHaHbi ecTe TyrnaHbi aceH: IGijiicrin 6yn copanw apeKeTiH aceH Kepin, 03iHiKiH nypbic caHaraH a^aM maHTaHHbm connarbma najiaft Tycin KeTKemH GaifrcaMaH nana^bi. COJI ceGemi ce3ci3 TyGme aceTnen noHMaiiTbiH nwn&ip MiHe3, nncbin apeKeireH apbiJibin, e3iH aceHre cajiraHbi ^ypbic32. 32 EjiMajibuibi, 4/22. 24 ^^
AdaM ama (a.c) Xaya anaubm acapaibuiybi Xaya aHa - ajiraniKbi a^aM api ajirauiKw nafiraMGap A^aM aTaHMH; eMipjiiK cepiri. K^paH^a Xaya aHam>m acaparajiybi xypajibi Sbinaft ae- jiiHe^i: «Cendepdi 6ip mciden (AdaM amadan) o/capam^an jfCdHe odan onbitj otcY^auuH (Xaya anaHbi) owapam^an - AJIJIUH mazajia»n, «Eu, adam dcuiacbi! Cendepdi 6ip Kiciden (AdaM amadan) otcapamqau JfCdHe odan omitf JtcydaubiH (Xaya anaHbi) otcapamun, OJI eKeyinen K,ucancu3 ep, duendi jfcapam^an Pa66buiapbi}fHan K,opK,bin,dap»i4. .HFHH, ayejii A^aM aTa, COCMH Xaya aHaHbin acapaTbuiraH^biFbiH KepeMi3. CoHflafi-aK; Xaya aHaHbin najiafi acapaTbiJiFaHflbiFbma KaTbiCTbi HcjiaM FyjiaManapbiHbiH; K63K;apacTapbi ap anyaH 6ojiwn Kejiefli35. K e M i p i «odan onbiff DtcY^aubin (Xaya ananbi) otcapam^an Aruiah mazana» aereH aTajiMbim aflT^a cyfleHin, Xaya aHaHbin AflaM araHbin fleHecmeH acapaTbuiraHflbiFbiH aiiTaflbi. MacejieH, H6H KACHPFLIH; Tancipiime GbiJian aejimreH: « A ^ a M aTa acaHHarra GipTajiaft ya^HT acajiFM3 63i eMip cype,qi. OJI 63iH acajiFbi3 ce3iHin, pyxw K^na3Hflw. Bip icyHi ¥HKj>ira acaTbin Kairra oaHFaH^a, ajmbiH^a Ajuiah TarajiaHbin oHbiH Ka6bipFacbmaH acapaTK;aH afteji 3aTbiH Kepe^i. O^aH: « C e H KiMciH;?» - aen cypaftflbi. OJI: «0iiejiMiH», - aen aeayan Gepe^i. AflaM: « H e yniiH acapaTbraawH:?» - flen^i. Xaya aHa: «CemMeH Typy yniiH», - flenfli. O c w Ke3^e ne- piniTejiep Kejiin, A#aM aTa^an cypan GacTaftflbi. Aqaisi aTa OHbin Xaya eKeHfliriH aHTaabi. riepiuiTejiep: « H e r e oraH 33 «Arpa<])» CYped, 189. 34 «Hnca» cypeci, 1. 35 OaxpaaaHH Pa3H, aT-Ta(j)CHpyji-Ka6Hp, Mbictip. 1938. 9T.1606. 25
IlauaaMdapjiap mapuxu J^ST Xaya AEREH aT 6epinreH?» - a e n CYPAHFLBI. « 0 H T K e m OJI ripi Hapce^eH acapaTbiJi,n;bi», - aen acayan 6epreH e,o;i»36. Eacna 6ip xa^HCTe: IIaHFaM6apbiMbi3 (cajuiaiuiahy ajinnhn ys C3JM3M): «Eu juyMmdep! Eip-6ipiife duen 3amu mypanu K,aiibipnbi Oojibin, H331K K,apbiM-K,ambwac otcacaydbi ecuem emiijdep. OitmKew ojiap K,a6upzadaH JKapamumaH. An qa6bipsa cyueeiHitf etf uimen .ncepi - ofcozapsbi otcazbi. Ezep de OHM mypanaysa mupMCcatfdap, cbiHdbipacufjdap. Tuicnecetfdep, on yueui conaii Kfuiadbi. CoHdut^man da diie.n 3ambi mypanbi 6ip-6ipiffe Hdsw K,apbiM-K,ambinac otca- caydbi ocuem emiffdep»i7. MYCJIHMHIH, PHYAATBIHAA «...OHM myseyze mbipbiccatf, cbwdbipacbitf. An onbitf Cbiuybi manaK, 6onzaHbi»i%jx,QTQYi axafl xaflHCTi Ke3flecTipeMi3. Keneci 6ip Ke3Kapac KypaH KapiMAeri: «odan duendi ofcapammbi»39j\\QTQn aairbiH; MarbiHacbi «3HejiAi a^aM TaSHFaTbmaH acapaiTbi» AEREHAI SIJIAIPEFLI. AJI aTajiMbim xa^HCTeri «Ka6bipraAaH» AereH ce36eH afieji 3aTbiHbin KaSbipra chaktw H93iic acaH eiceHAiri Men3ejireH. « K a 6 b i p r a » ce3i acTapjibi MaFbiHa^a aHTbuiraH AeJiiHreH. 0HTce Ae, AjijiahTarajiaaiieji 3aTbiH KajiacaTonbipaieraH, najiaca epiceKTiH, naGbipracbiHaH Aa acaparyra nyAiperri eKeH^iriHe K Y M S H acoic. Kanaft GojiMacbiH, Xaic TarajiaHbm A^aM aTaHbi acajiFbOAWKTaH Kyncapbin, api OHMH; YpnarwH acep SeTiHAe KeSeifry MaiccaTbiMeH oraH eMipniic acoimac erin, congan-aic aMejii peiiiifle xa3ipeT XayaHbi acapaTicaimbiFbiHa TOJibHCTaft HJiaHaMbi3. E p i Typajibi 36 H6H KacHp, Ta4)CHPYJI-KypaHroi mim. 1/112; Ta6apn TapHXH. 1/52 37 Byxapn. 3H6HH. 1, HHKah. 80; H6H Maaca. TaxapaT. 77, AxMefl H6H XaH6aji, 5/8 38 MYCJIHM. Pnfla. 64; Hacan. HHKah. 15 39 «3yM3p» cypeci, 6 ^^
Adcw ama (a.c) J&Br KypaH^a: «Cendepdiff 03 maduzammaputfa ywiecmipin (03 KflcmapbUfHOH) aiien otcbiHbicbw CHcapamqanbi da, onapza mipiuiniK Jid33amu emin, cyuicnemuijiiK, Meuipiu 6epzeui de yjibijibiqmbitf 6emici»40, - fleHfli. >KaHHaTKa Kipy YJIM }KapaTyuibi A ^ a M MeH Xaya aHaHbi 5KaHHaTTbiH; TepiHe 03flbipFaH Ke3fle, OJiapra: «Eu, AdciM! )Ky6aubifpHeH DtcaHHamya Mcauzacbin, jyuiasaHdapbitfuia j/cetjdep»4', - Aefli. Xan Tarana ojiapra COJI acep,zje eniKaH/iaH aniTbiK neH UI0JI KacipeTiH xapTnafi, acanaijaHi KaJiMaii, KbiCKacu, euiSip KHHHiiibiJibiK KepMeHTiHfliKTepiH Siji^ipAi42- A^aM MeH Xaya aHa acaHHarra eMiH-epidH >Kypin, ap TypJii HbiFMeTrep^in asmIh TaTbin, TaMamajiaHflbi. Ajian^a XaK Tarajia Gyjiapra )KaHHaTTbiH, SapjibiK aceMierepiH aceyre pyKcaT 6epreHiMeH, «Mbiua azavu^a M'OJiaMatfdap. Onda dtca3biK,mbuiapdaH 6ojiacbirfdap»43, - ,o;en 6ip aFaiirrbiH; aceMiciH aceyre TbiHbiM cajiflbi. Byji SMip^i arraFaH a^aM eKiHimneH 6apMaK TicTeihiHfliKTeH, A#aM aTa MeH Xaya aHara «con azauiqa otcaqbwdacatfdap, 3ajibiMdapdan 6ojiacbiydap» ^en Kaian ecKepTKeH44. M m e , A^aM MeH Xaya aHara 6epijireH 6yji aMip oJiapAbiH en ajiraniKbi cbmaFbi e^i. 0HTKem Ajuiah Tarajia OJiap^bi >KaHHaTKa Kipri3reH Ke3^e, eKeymin eH, yjiKeH ayiiinaHbi maiiTaH eKemuriH, OJI Ke3 KenreH yaKbirra 93flepiH ap6an, armaftTbiHAbiFbiH, acypeiace Sofijian a3FbipaTbiHAbiFHH ajm,biH-ajia aftTbin ecKepTy acacaraH. Con ceSerrri onap K^Aan TarajiaHbiH, ocbi 6ip TbiHbiM 40 «PyM» cypeci, 21 41 «EaKapa» cypeci, 35 42 «Taha» cypeci, 117-119 43 «EaKapa» cypeci, 35 44 EjiManHJiM, III/2139 27
riaugaufiapjiap mapuxu JSJS^ canraH araiiibiHa acaKMHflaMaH SoHJiapbiH ayjiaic cajiun, AjuiahTbiH SMipiHe Kapcbi icejiyzjeH caKTaHybi TnicTi e^i. AJI rnaHTaH 6ojica SapjibiK Kym-acirepi MeH KaftpaTbiH capn eTin, onapAbi TtrntiM cantmraH arauiKa acaKWHAaTbin, Tinri aceMiciHeH aceri3in, ¥JIM >KapaTymbiHbiH SynpbiFbiHa NAHHIBI SPEKEXKE HTEPMEJIE^I. MaarijiiK ryMbip Kerny - a^aM SajiacbiHbm en yjiiceH apMaHti. I6ijiic xa3ipeT A^aMflLi: «Casan myzecijiMeumiH, dimneumin namuianuK, Kepcemeuin 6e?»45 - Aen ajiAaraH. MsnrijiiK eMip cypy aaaMHbiH 6ojiMbicbiH/ia GojiraHM Tapi3ai, TYrecijiMeiiTiH naTiuajibiKKa Hejiiic eTy ^ e aAaMHbiH SojiMbicbiH^a Sap. )Kajini>i aAaM^bi XaK Tarana acep SeTme xajiH(j)a eTin acapairbi. A n xajin(j)ajibiKTbin Mm/ieTi - acep 6eTm 6acicapy. BHJIIK - a^aMHtiH; en ocan Tycbi. AziaMHbin MeHMeHfliri MeH 63iMiiiijiAiriH,zie Ae OCM ce3iM 6ap. CoHflLiKTaH OJI OCBI e3iMniijiAiriHe 6OH ajiAtipca, euiKiM^i K03re ijiMeft KeTe^i. EyHnaM a,n;aM,2jap,nbm KOJibma Gnjiiic Sip race, COJI APKBIJIBI 03iH esre^eH ycTeM Kepin, 6HJien- TecTerici Kene^i. A,naM enncamaH 6HJiiKKe TOHMaHAbi. EnjiiKTi KOKcereH a^aM KOJI aceTKi3reH 6mriH Mice TyrnaH, UIBIHAT>I SAFBIHATIPCAM AeiiAi. EH acorapw 6njiiKKe KOJIW aceTce, COJI SnniKTi eniKiMre 6eprici KejiMeiw. Mauri 6aKH COJI TaicTa OTbiprbicbi Kejie^i. Manrijiiic eMip cypy^i KaJiaHTWH a^aM naTiiiajibiFbiHbiH Aa ManriniK SoJiywH KajiaHAbi. OJI 6yn acojma ein HapceAeH TaiibiH6aHAbi. Ta- pnxTa Taic yiniH 03 SanacbiH m Kyp6aH eraeH 6Hjieyniijiep ^e a3 eMec. Eipaic a^aMHbiH 6spi ocMH^aH Ma? 0Ji6eTTe, ojiaM eMec. A^aMra 6iuiiKKe icyniTapjiMic Ajinah TaranaHbi TaHHTy acojibm^a nan^ajiaHy y m i H 6epijireH. A^aMHbiH GoHbiH^a MEHMEHFLIK 6ap. OJI COJI ESIMUIIIMIIRRI YJIM >KapaTyuibi ymiH KypSaH eTin rnanyw raic. CoH^a raHa 45 «Taha» cypeci, 120 28 ^^
AdaM ama (a.c) SMP acyMbip 6acTt.i neHae TSKannapjibi teraH aHbiraati. MiHe, xa3ipeT AaaM OCM SHJIIK aeimH ananaT KyiirriH; naTepjii caTmeH aMaH nana ajiManflbi. OJI maMacbi xajincj)anbiK MiH- a e i r i MSnrmiK aTnaprucbi KenreH. I6ijiic OH BIN ocbi ocan TYCBIHAH ycTaiiflbi. Heri3mae, OHHH m Sofibmaa ocbmaafi ce3iM 6ap. OJI syeni aaaM acapaxbiJiMafl TypraHaa caHajiw acaHaapawH; iuiiHeH acajiFbi3 e3i Kapa y3in mbiFbin, acnaH Tanya aTaHbin, nepiniTejiiKTin acorapFbi nibiHbma aceTKeH. OJI OCH Jiaya3biMbiHbiH SspiHe Hsncijiiic ycTeMaiicneH naparaH. « M e H a e raHa 6ojica» flereH e3iMiiiijiairi xa3ipeT A^aMHbiH, 63meH acorapbi TypybiH naJiaMaabi. EHJIIKTIH, Sac aimajiabipap yrnap uibiubmaH anbipbuiFbiCbi KejiMeai- OJI xajiH(|)ajibiK SnjiiKxiH AaaMaa SojiybiH KOTepe ajnviaabi. )Korapbi jiaya3biMbi OHM TSKannapjibinna ypbmaMpaM. EKiHinifleH, oHbiH SoftbiHaa aa ManrijiiK OMip cypyre aereH ce3iM 6ap. OHMH «Masan ojiapdbiif trauma mipinemiH Kyume deuin Mypcam 6ep»46 aeyi ocbiHbi KopceTeai. KeniH acep SeTme TycKeH niaHTaH KHaMexice aenmri xa3ipeT AaaMHbiH; HsciniH OCM ocan TycbmaH ycTan, 6ip- Sipme aHflan canraH eai. >Kepaeri aaaMnapawn 6ip-6ipi- MeH 6HJHK yrniH nwpwn nwrnan 6ojibin ntipnticybi, 6ipimH; acepm 6ipi acaynan anybi, T.6. 6api ae COHMH, Senrici. AaaM MeH Xaya aHara TbiHbiM canbrnraH araiHTbiH Kanaan aram eKeHairiH HanTbi aHTbiJiMaraH. HcjiaM ryjiaManapbi apacbmaa on Typaaw «H3ciji, ypnan» «6HaaH», «acy3iM» HeMece «macip aranibi)) aereH K63napacTap 6ap. /Jece ae, HanTbicbiH 6ijiMeiiMi3. ©imcem Ajuiah Tarajia OJI araniTbiH; eciMiH 6i3re HanTbi aHTnaraH. Xan Tarana acyManra AaaM aTara yjiKeH epiK HMFMeriH SepyMeH naTap rnaFbiH TbiHbiM aa nofiraH eai. Erep 6yji TbiHbiMra nyjian acnaraH acaraanaa e3aepine 3yjibiMabin acacaFaHaapaaH 46 «Arpa<})» cypeci, 14 29
IIaugaM6apjiap mapuxu jgJB\" Sojiacbinnap aejimreH efli. MyH^aFbi Mancax - acyMaKTa 6yn araniTLi acey eMec, eMipiH^e TapTimce 6ac Hflipy e,qi47. CoHbiMeH KaTap 6yji arauiTbi «H9cijr» AeiftiH 6ojicaK, epjii-3aHtinTbijiapAMH: en ocan Tycw ^a ocbi Hacin Macejieci eiceHi pac. «IIIanbipaFbiM iiiaftKaJiMaca eKeH, ypnaFbiM MsnriniK acajiracca eKeH» fley - oxSacbiHbiH He- ri3ri Mscejieci. IUaMacbi, sypaT acepjiepmin anibuiyw /ia OCH MarbiHaHbi KYAIRAHAM- -SFHH mairraH A^aM aTa MeH Xaya aHaHbi acaHHairaH nibirapy acojibm i3,n,ereH. OHMH, YpnarbiHbiH Aa 6ojiaTbiHbiH 6mreH. COJI ce6enTi maiiTaH OJI eKeyimn ypnaiCTapbi Te3 apa#a 6ojiFaHbiH icajiaraH. ©HTKeHi )KaHHaT 6ajia-niaFa Garbin, prabiK i3Aen, SeHHCT TapTaTbiH acep eMec. Herismjie aairaFbi «IU3ac9p3» AereH co3 fle ica3aic TiniHe «meacipe» 6ojibin eHreH. IHeacipe - Ypnan; ^ereH yrbiM. Ypnaic aceTijiflipy - aTa-aHa ymiH aywp cbmaK. EHAerne, COJI cbmaic acaHHaira eMec, acep SeTiH^e 6ojiybi raic e^i. Tay6e A^aM aTa MeH Xaya aHa ISijiicTin a3FbipFaHbma aji^a- Hbin, TbiiibiM canbiHFaH aram aceMiciH ayw3Fa cajiyw Myn eKeH, eKeyimn sSyiiipi anibuibin, yjiKeH icare acacaraH^apbiH aurapAbi. EKeyi Aepey acaHHaT acanwpaicTapbiHaH ycTepme acancbipa SacTa^bi. Xa3ipeT A^aM MeH Xaya aHa iHairraHHbin aHT eTKeHiHe aji^aHbin, OHWH o3,n,epiHe ^ereH /tyinnaHjbiFbiH acsHe COJI acojma He^eH 6ojica m TanbiH- SaHTbiHbiH ecTeH uibirapbin anflbi48. CoH^a Ajinah Tarajia ojiapra: «Men exeyitje de 6yji asaiut^a otcai^bindayza muubiM ccuisaH OKOK, na ediM? Ulauman cendepditj Kpc OKayjiapbiff 47 EjiManbuibi, 1/323-324 48 Cafifl KyTy6, <5h 3miajiHJi-KypaH, X/84
•=<8^. AdciMama (a.c) dezen otcoK, na ediM?»49 - aeiizu. Ajuiah Tarajia ocbiJiaHina maHTaHHbiH: ce3iHe epreHi yinm, cerin, ecicepTy acacafi^bi. Ocbi Ke3fle A^aM aTa MeH X a y a aHa aepey aca3a 6acwn, aca3biKTbi SojiraHbiH Tycimn: «Eu, Pa66biMbi3! EiceyMi3 de HdnciMi3ze 3yjibmdbi^ otcacaduv,. Eeep Cen 6i3ze xewipiM emin, pav^biM ^bumacatf, 6i3 qacipemKe YiubipazandapdaH 6ojiaMbi3»50, - ,zien TsySecme Kejifli. EpeKHie MenipiM^i Ajuiah Tarana ojiap^biH; 6yji TsySeciH KaGbiji erri51. Xa3ipeT A^aMHbin OCM KemipiM rijien, uibiHaHbi T9y6ere Kenyi Ajuiah TarajraHbiH mapanaTbiHbiH; HieKci3 eKeH- fliri, A^aMHbiH acaHe IGijiicrin ic-apeKeri apacbiH^a KaHmajibiKTbi aHbipManibiJibiK 6ap eKeHiH Kepcerin Sep^i. FaJibiM,nap A^aMHbiH 6ec HapceMeH KyaHbiniKa 6ejieHremH aHTa^w. OMIPRE Kapcbi KenyiH MOHbiHAay, nymaiiMaH 6ony, HsnciciHeH acepy, TsySere yMTbijiy, paKbiM^biJibiicTaH yMiTiH y36ey. I6ijiic Te 6ec HapceMeH Ga^HTCbo KyMre flyrnap GOJI^M. K Y H S C I H MOHBIH^AMA^BI, TINTI ©KMSE/ii AE. G3iM6ijiepMeH^iKKe cajiwn, A m i a h TaranaHbi Kmajiaflbi acaHe paKbiM^bijrbiKTaH yMiiiH y3,ni52. ISijiicriH TbiHbiM cajiraH araiHTbiH; aceMiciH KaHTKCH KyH^e ae aceri3y,zu Ke3,ziereH Hneii A^aM aTa MeH Xaya aHaHbi Ajuiah Tarajiara Kapcbi an^arr cajibin, acaHHaT^a aco- jiaraay e^i. CoH^a onap flan e3i Tspi3fli KybiJTbin, ManrijiiK KacipeiriH KYMAFBIH^a TYHHIBIFA^BI ^en oMna^BI. AjiaM/ja OJI Ajuiah TarajiaHbiH; meKci3 paKbiM neci eKeHiH yMbiTKaH- ^bi. IGijiic onapAtiH acacaraH naTejiiKTepiHe Tsy6e eTy apKbiJibi a3anTaH KyTbiJiaTbiH^biKTapbiH onjiaMaraH. Heri3iHAe, OJI laySe eTeTiH/iepiH GinreHAe, a^aM^apra 49 «Arpa(J)» cypeci, 22 50 «Arpa(|)» cypeci, 23 51 «EaKapa» cypeci, 37 52 EjiMajibinbi, 4/25-26
TlausaM6apjiap mapuxbi J&S?* ACAKTM^AMAHTBIH efli. OHMH MANCATM - AAAM^apflu KyHsra cyftpey apKMJibi acypeKTepiHfleri HMaHbiH acoio. Bipan ojiap nibiHaiibi T9y6e erin, acacaraH KyHSJiapwH acybin-maHraH 3aMaiTa, HiaiiTaH on6aM acenijifli, api aniyra epin 6epin, KACAPWCKAH YCTIHE nacapbicbin, KECKIJIECKEH acay Sojiyra aHT inrri. Xa3ipeT A/iaivi MeH X a y a anaHbiq xaHHanan Kybijiybi Ajinah Tarana, erep ojiap maHTaHra ajmaHbin, e3imij an- flbiHfla K;apa6eT Sojica, ojiap^bi acaHHarraH uibirapbin, acep 6eTiHe TycipeTiHzuriH ecicepTKeH SojiaTWH. CoH^biicraH jia onap acacaraH acancaiCTbncxapw yniiH acaHHarraH mbiFbin, acep 6eTme Tyce^i. EyaaH Kenm OJiap^wn acana eMipi 6ac- Tajwbi. K^HHMeTKe ^ e n m a^aM Sanacbi acep Germ^e aacanw aceTKeHHie ryMbip Kernin, 6epijireH bipbic-HbirMeiTepAeH naHflanaHbin, Me3rijii aceTKeH^e, 6yn ©Mip^eH Kernin Ke- TeriH e,n,i. Bipaic 6yji eniM ManrijiiK acorajiy eMec. AigypbiHAa KaiiTa Tipinin, ayHHeAe acacaraH aMajmapbiHa acayan 6epin, acaiccbiJibirbi ymiH cbiH-cnanaT Kepin, acaMaH^birw ymiH a3anica TapTMJiaTbiH e^i. )KapaTymbi 5Kannap HemH; XHK- MeTi ocbiHbi KaaceT erri53. Ajinah Tarana xa3ipeT AjiaM MeH Xaya aHaHbi acaHe maHTaHflbi Aa acepre TycipreH Ke3,ne: «Eip-6ipjiepitfe dyuinaH 6ojibin 3tcep 6emme myci}jdep!»54 - flereH-^i. EHflenie KHaMeTKe ^ e i i m niafiTaH MeH a^aM 6ajiacbi 6ip- SipiMeH Kypecin eTe^i. I6inic acaHe OHMH; HeKepi Sap aM- ua-aMajibiH KOJmaHbin, a^aM ypnaKjapbiH a^acTbipyra TH- pbicaAH. AflaMHbiH; acapaTbuibicbiHAa ocan xycrapbi Sap. OJI yMbiry, caSbip caicraMay, ce3iMre Te3 6epijiy, amyjia- 53 BYIMMHH ATern, IIeHraM6epjiep TapHxu. 108-6eT 54 «EaKapa» cypeci, 36; «Arpa<i>» cypeci, 24
•=<8^. AdciMama (a.c) Hy, T.6. MiHe, inaHTaH AAAMHMH, OCM YPBIMTAJI acepaepm McancM Giiifli. Eyji acaFHHaH KeareHae, aaaM SaaacM Te3 ajiaaHFbim-aK. ,H,ereHMeH ae Xan; Taraaa aaaM SaaacMH ayninaHra K;apcM K;apycM3 najiatipMaaM. Ajiaah Tarajia ay 6acra ojiapaw )KaHHairaH TycipreH Ke3ae, GbiJiaft aereH: «/Jymiede adcmdapga mypa otcon yfcidepejuw. (Eyn mypa otcon - a^ui^am dindepiMen nauacwGapjiap). KIM ocbi mypa DfcojiMen jtcypce, OHU adacmupMauMbm, dpi xynipdeH de aynax, emeMin. Onap yuirn eiuyandau vppi^biHbitu neH Kfliizbi otcoK,. Avpipbinda MdtfeiniK MaHuamqa 6apadu. KiMde-KiM mypa OKondan mauun, uiaumama inecce, on dynuede de, a^bipemme de r^acipem weeedi. Men onapdbi MdffeiniK otcahaHHOMza macmauMbiH»55. .SFHH aaaM GajiacMH Xan; Taraaa apaaicran acapaTbin, acep 6eTiHe xajiH(J)a eiTi. AKMJI MCH acypeK 6epai- OraH napcbi KejireH maHTaHFa TOTen 6epyi yiuiH nafiraMSapjiap apKMJibi Typa aeon cijiTeai. AaaM aTa MCH Xaya aHa apKMJibi 6acTajiraH cMHan KHHMeTKe aeniH acajiracnaic;. TbiHbiM c a j i r a H arauiTbin aceMicinen >Key XpncTHaHaap AaaM aTa MeH Xaya aHaHbin ararnna Koa co3raHMH yaKeH KyH9 caHan, coa KyH3 ayHHere KejireH apSip HSpecTemn Gofibraaa najibin, KHflMeTKe aefiiH acajiracaaM aen Tycmeai. Ajianaa 6yn YJIM ^CapaTyniMHMH: aaaM3aiTM acapaiy xHKMeTiHe can icen- Menai. ©HTKeHi )Kannap H e aaaM GaaacbiH 03iH TaHbin, TeK e3me raHa KyjimbuibiK KMJICMH aen cbmay yniiH acapaT^aH. AKfcipbmaa, i3ri aMaa acacaraHaapra CMH-CH- snar, acaMaHaMK, icTerenaepre a3an 6epiaeai. EHaeine, HcaaMaa «Eipeyditj KymciH 6ipey KemepMeudi»56. .HFHH 55 «Taha» cypeci, 123 56 «OHF3M» cypeci, 164 2—1114
IlamcM6apnap mapuxu JgM?* SKecimn KyHSciH 6anacbi KeTepMeftfli. ©HTKeHi SKeci kyh: acacaca, OHM 63 epKiMeH acacaiiAM. Bipey KBIJIMMC acacaca aca3acbiH 6acKajiap eTeyre THIC eMec. Eyn - HJiahn SAUWK EH^eme, XaK Tarana He yinm 6ipeyziiH KyHsciH e3remi MOHHbma inin, OHM aca3ara TapTybi raic. Ajuiah Taran; 6yHAaii 3flineTci3AiKTeH MyjiAe a^a haM naK. MacejiemH Ha3ap ayAapaTMH Tarbi 6ip acarbi: xa3ipei A^aM aTaHbin 6yji apeKeriH KyH9ra acaTKM3yra 6ojia Ma' OJI naftraMGap eMec ne e#i? IlaHFaMGapjiapflMH; Heri3- ri epeKmejiiKTepiHiH 6ipi - naiiFaMGapjibiKTaH 6ypbiH Aa KefiiH ^e KyH9flaH nsK 6onybi eMec ne e^i? Onaii 6onca onapAWHi aciSepin anraH Keii6ip ycaK acancaKTapbi AiniMi3- Ae «33JIJI9» ^en ATAJIA^BI. «33JIJI3» AEN aTajiaTMH OCM SoJiManibi ycaK acancaKTaj nafiraMGapjiapAMU Aspeacenepi MeH acaFAaitnapbiHa Kapaf opMH ajiaAH. riaHFaM6apjiapAbin OCM ycaK acancaKTapbit TbipHaK acTMHaH Kip i3Aeymijiep KeniipijiMec KyH9 erir KepceTyre yMTbiJia^bi. AjiaS^a KapanafibiM aAaM^ap MyHb acancaK yrbin, KaTe acopbiMaybi raic. IIaHFaM6apjiap Ajuiah Tarajiara 63rejiepAeH gji^eKaHAa acaKMH 6ojiFaH,a,MKTaH i3ri icTepmiH; 63me Kenlni TOJiMaca, 63AepiH aca3FMpbin, eKimniTeH 63eri epTeHin, OCMHMH 63m KaTeniK caHaraH. CoHAMKTaH Aa OJIAP^BIH Aspeacecme KaTMCTM OCK ycaK acancaKTMKTapAti araiTbiK Aen Kapay^tiH 63i yjiKen KaTejiiiace acaTa^M. IsypaH KspiM A/iaM aTa TypaJibi: «AdaM Pa66bicbino K,apcu Kenin, otcojiunaH adacmu. COCUH Pa66bicu OHH matfdan mdydecin upGbui emmi de, osan mypa wcojidbi Kopcemmi»57, - AeHAi- A,a;aM aTa e3iH cypiH6eii acaTbin, cypiHyAeH Kopran KanraH Pa66bicbma 6eT Sypbin Tsy6ere KenreH eAi. Byji - 57 «Taha» cypeci, 121-122 34 ^^
AdaM ama (a.c) «33JiJi3», aFHH, ycaK; acancaicjbiK; A^aM aTa MeH Xaya aHa Ajuiah TarajiaHbin TbiftbiMbiH yMbiTbin KeTin, ocbiHAan araT Ka^aMFa 6ap^bi. YMbiTy - neHflejiiierin Sejirici. Ajuiah Tarana «yMbiTTbi» ,aey apKbiJibi A^aM aTa Typanbi acaMaH OHJiaybiMbi3ra aeon 6epMen, apTbiHiua OHMH; Tsy6ere KCJI- reH^iriH afiTa^bi. A a r r a A^aM aTa MeH Xaya aHaMbrcra aceMicKe ACAKBIH^aMay acemH,n,e 3Mip 6epijireH COH; HAKTBI KAHUIA yai^biT ETKEHI 6ip AxuiahTaH e3re emiciMre 6ejirici3. EH; aHbiFbi, A ^ a M aTa OCH SyftpbiK;™ ajiraH COH;, apaaa Ken yai^biT eTKeH. }KeMicKe caiibiHFaH TbiiibiM yMbiTbiJiraH COH opwH ajiraH. IIaHFaM6apbiMbi3 (cajinajuiahy ajrafthH ya QSOHSM) 6ip xaflHciH- Ae: «Mbina yui Hdpceze vfuiaM otca3biJiMaudbi: yubimy, K,amemK jfcane 3opjibi%neH icmemen ic»5S, - jjereH. .HFHH, a^aM yMbiTbin KeTin, KaHAafi^a 6ip KaTere Ka^aM 6acca, OHMH; CEKETTIRI )KOK. EH^EME, A^aM aTaHbi KyH9 acaca^bi aen aca3Fbipy flypbic eMec. haM naHFaMSapjiap - Xaic; TaranaHbiH pa^biMHibiJi- AbiFbiHbiH KepceTKimi. Ojiap a^aM^apra KHbiHuibiJibiK Ty^bipy YHIIH eMec, eKi A Y H H E SaKHTbma SacTay MaKcaTbiMeH aci6eplnefli. COJI ce6enri ojiap^biH nacTHhaa KaTejiiKTepiHiH ©3i TySiH^e yM6eTiHe Kafibipjibi. Eugenie, A^aM na0FaM6apAbiH; KaTeniriHAe ,zje ocbiH^aH Kaftbip 6ap. EH; aji^MMeH, OJI - a,ziaM3aTTbiH i y n aTacbi. AJI a^aM 6ajiacw acanbiJiMafi TypMaiiAbi. XaK; Tarajia a^aM 6oHbma yMbiTy MeH KaTenecy KacHeirepiH .zje Genrijii 6ip MaKcaTneH SepreH. OJI OCM eKi nacHeri ap^bijiw 03imH, neH^e eKeH^iriH ecKe TycipeAi- EyraH Koca KaTejiiK acacaraH con, xa3ipeT A#aM aTaHbiH flepey T9y6e eTKemH Ae ecKepy KepeK. OcbiJiaHina OJI YpnaFbiHa en 6acTbi naaceiri Hspcem yHpeTefli. ©fincem 58 MyHayH, Oaroyn-KaAHp, 4/34 35
Ilaue.aM6apn.ap maptvcu ZJX&M 6anacbi ocbmay eMipae caH acbiFbiJibin, Tajiafi ontiK >Kcn, KaTe/riKTepiHeH ca6aK ajia^bi. KafiTa Typy^bm, KauaH inbiryflbiH; acojibiH isaeHfli. MiHe, ocbijiapflbin SapJibiFbma TGTcn oepyAin acojibiH 6a6acbi A^aM KepceTe^i. -SFHH, en, YpnarbiM! ©Mip^in Kajrrapbic-6yjiTapbiCTapbiH/ia KHjibi-KHUbi Ke3eHAepre Tan Kenyin MyMiciH. IIIaHTaHHbin a3FbipybiMeH Kettle TinTi eivripAeH a^acbin KCTyin J\\Q biKTHMaji. MiHe, coHflan ice3eHfle 63flepiHfli KypflMMFa HTepMeneMen T9y6e eriH^ep flereHi. T s y S e - a^aMHbin KaTeciH Tycimn, enqi naTenecneyre iuiTen SeidHyi. KaHiua KyHsra 6aTca XaK; TaranaHbiH paKHMbmaH y M t i y36eii, e3iHe acap^eMflecyiH Tineyi. HA, T9y6e - icapaHFbuibiicTa a/iacKaH acaHHbiH y3aKTaH acbiJiTbipan, 93iHe maicbipraH YMIT OTW. EaFbiT-6aF^apbiH KepceTKeH K9KTeri Kyc acojibi MeH TeMipKa3biFbi. )KapnbiH 6ojiamaKKa K;apan naHaTbiH Taji^MpMaH caMFaTynibicbi. T G Y S E M N K a H i u a j i b i K T b i YJIKEH HMFMCT EKEH^IRI MbiHa xa^HCTe SaanzjaJiFaH: «Annan CJIVUICI (cajuicuuiahy aji yd cdJUidM) 6ip Kyni: ((MycbinMaHdapdan Kyusci 6ona mypa )KaHHamK,a mpemmdep 6onadbi», - deudi. Couda caxa- 6anap: «K,anauiua, Annan pacynu?» - den cypasanda, on: «MycbumaH ofcacaeaH 93 KyudciH yuhimnau ypeuneuin otcypedi. Pa66bicbina luunaubi mypde jtcajidapbwadbi. Ocu apWfbinbi on Annan masanaHbihj KemipiMine ue 6onadu». Xa3ipeT AflaMHbiH OCM KATENIRI ap^bijibi a#aM 6anacbi acep SeTiH^e 9Mip c y p y r e MyMKiH/iiK ajiflbi. Erep OJI MYJIT KeTnereH^e, A^aM3aT ICA3IP acaHHarra 6ojiap efli. AJI acaHHaT - cbmaic MeKeHi eMec. Cbmaic MeiceHi SojiMaraH/ibiKTaH, a^aM Sajiacw TOJIHIC a^aM nibiHbma aceTin, ^CapaTynibicwH TaHbin-6ijie ajiMaftflbi. #FHH A ^ a M aTaHbiH acancaiCTbiFbi - acy3 MbHmaraH naHFaMSapjiap^biH naHFaMSapjibiK nibmziapFa, MnjuiHap^TaFaH a^aMAapAWH
AdaM ama (a.c) TOJibiK a^aM mwijbiHa aceTyme apK;ay 6OJIAI>I. EHfleine, OJI KiaTejiecnereH^e, a^aM/iapAtiH SspimH m MapTeSeci Sip^eM Sojibin najiap e,ai. OH^a 3 6 y yfCahnji mch 3 6 y BsKipAin 6ip- SipiHeH euiKaH^aH afibipManibijibiFbi 6ojiMac eAi- Ajuiah Tarajia a,naM3aTTbi acep 6eTme xanHcjja erin acapaTybiH^a 6ejirijii Sip Mancar 6ap. MiHe, A^aM aTa ocbiraH ce6en- Kep SojiAw. Ajuiah Tarajia xa3ipeT A^aM MeH Xaya aHaHbi acaHHarraH nyraH >KOK. Ojiap^biH MeKeHi acep 6eri 6ojia- TMH. Xan Tarajia onapAbi acaHHaT^a Kipri3in, coziaH Kenm iiiaHTaH apicbiJibi acep SeTiHe TycipyiH^e Cbipjibi XHK- MeTTep 6ap. 5IFHH, eft, A^AM Sanacbi! IIIAHTAH ceH,nep,ain aTa-aHajiapbiRHbin acaHHarraH nibirapbiJiybiHa ceSemcep SoJWbi. EH^enie, maHTaHHbiH; a3FbipybiHaH ca^TaHbiimap. On aTa-aHajiapbimibi acaHHairaH nibiFapraHbi T3pi3#i, ceH- Aepfli ae COJI )KaHHaTK;a Kipri36eyre 6ap KyrniH cajiaAti. AnTKaH^aii-aK «Arpa(J)» cypeciHAe: «Eu, Adcm 6anacbi! UlaumaH ama-anajiapbitf AdaM Men Xayaubi ajidan, )Kau- HammciH wbisapsanbi maphdi cendepdi de 6yniKKe umep- Menen, 6ip ndJieze qcuidbipMacbm. OumKerii cendep OHM, maunacuH Kepe ajiMacaffdap da, onap cendepdi Kepedi. Ei3 waumaudapdu UMaH KenmipMeyiuinepdin docu K,buidbiK,»5'\\ - fleiuji. Ce3 aKbipw, X a ^ TarajiaHbm ojiapAfci 5KaHHarraH uibirapybi Ke3AeHCOK eMec. ByHbiH 6api ajiAbiH- ana aca3biJiraH Tar^bip apKbiJibi 6ojibin OTbip. MbiHa xa^HCxe /je Tarflbipra KaTbicTbi Mscene aiiTbijiaAbi: «AdaM Men Myca pyxmap dneMinde Ke3decin, counecedi. Myca: «EU, Adcm! Cen 6a6aMbi3Cbi}f! Eisdi )KaHHammaH luusapbin, Mav^ypbiM n;biJidbiff», - deudi. AdaM ozan: «Aji cen Mycacbitf. Annan ceuiMen mindecin a6bipoubitfdbi acqaymammbi. Casau apnaubi Kiman D/cc&bin mycipdi. Annan masana Mem Dtca- 59 «Arpa4>» cypeci, 27 37
IlaugaMdapjiap mapuxbi pamydau K,upbiv, OKUJI 6ypbm masdbipbma oica3saH ocu Macejie ytuin Meni neze Kiusjiaucutf? » - den Mycanbi ysoicze OKbisadbi»60. OCH xa/JHCKE Ha3ap cancan, aTajiMHin OKHFa ayeji SaeraH xaFAbipAa aca3HJibin noiiFaH. Ajuiah TaranaHbiH a,a;aM3aTTH acapaTyqarbi MancaTH - xa3ipeT A^aMHbin )KaHHaTTaH acep 6eTme rycy apntuibi raHa icKe acaTHH efli. EmnaHAaii ceGencia OJI eKeyiH ^CaHHarraH HibiFapMaic eMec. O C H onnrajiap apKtuibi HJiahn Tar^bip icKe acnaH61. A;ia\\i aTa MeH X a y a aiiaiiMH acep 6eTiHe Tycyi AqaM aTa MeH Xaya aHa acep SeTm^e yaaic yaKbiT 6OHM 6ip-6ipiH KepMen, aceKe Aapa ryMbip KemeAi. A^aM aTa 63IHIN acacaraH NATEIRIRIHE efdmn Karrbi naHrbipaflbi. Xan Tarajiara y3an acajiSapbiHbin, K03 acacbiH Tere^i- A p a ^ a 6ipTajiaft yanbiT GTKCH COH; Ajuiah Tarajia onapflbi 6ip-6ipiMeH MeKKere acanbm ApanaT TaybiHHH; eTerinn,e aconbiicTbipflbi. Onap naiiTa nocbiJiraH COH;, acep SeriHAe en ajiFamnbi oT6acbijibiic eMip^i GacTaHAbi. Xan Tarajia A^aMra eriH mapyaiHHJibirbi acsHe ocbiraH yncac 6acna Aa KenTereH pH3bin Ta6y acojmapbiH ynpeTeAi. OcbiJianma Xan TaranaHbiH;: «EaiiK,a}\\dapl I6uiic eiceyiffdi andan )Kan- HammaH uibizapun JtcypMeciH. Eu, Adcw, ouda eMipditf may^biMemin mapmacbnf»62 AereH ce3i aitqaH aHbin aHTbuiraH. A#AM ATA MEH Xaya AHA NAIITA NAYBIMICAH con, acep SETIHAE ypnan ep6in, A^AM^AP 6ipTe-6ipTe KeGene 6ac- TAAH. Xaya AHA YQAHH 6ipi KTN, 6ipi YJIAAH eri3 TyaraH 60 MycnHM, 17/2042 61 B.ATeui, IIeHraM6epjiep TapHXbi. 110-111 6eTTep 62 «Taha» cypeci, 117
AdaM ama (a.c) e,a;i. Eipas; OJI Ke3,zje aaaM/iapAbiH KeGeiome SaftjiaHbicTbi eri3flep 63 acynrapbiMeH eMec, 63iiieH Kirni HeMece 63iHeH YJiKeH eri3AepMeH yftjieHeriH. Eyji 39pyjiiKTeH TyraH, COJI 3aMaH,aa raHa pyiccaT erijireH yp^ic efli. Kefim octi sspyjik TO^TaTbijiAH. Ajirarn peT xa3ipeT HyxTwu; niapHFaTWMeH Saywpjiac Kbi3 6eH yjiflbin 6ip-6ipiMeH yHJieHyme TMHHM canbiHAbi. .ZJepeicrepae xa3ipeT A M M KaiiTbic SojiraH Ke3Ae, acep 6eTiHAeri aflaM^apflbiH; caHbi KbipbiK Mbmra aeeTiceH- Airi aHTbiJiaflbi63. Xa3ipeT A^aM acep SeTinqeri aflaMflap^biH, siceci periH- AE anrarn peT aci6epijireH nanraMSap Sojiflbi. OJI eMip 6aKH ocw MiH^eTiH a^aji aTKapwn, AjuiahTbiH; SMipiH K;ajiTK;bicbi3 opbiHfla^Bi. YJIBI )KapaTyiiibi oraH OH napa^TaH KypajiraH 3Mip MeH TbiHbiM^ap aca3biJiraH yxiM^ep rycip^i64. OcbiJiaHina A^aM nafiraMSap ocw yKiMflepfli ypnarbiHa mamaybiH mwrapMaH, TOJIMK; ACETKI3AI. A^aM nafiraMSap ypnarbiHa manTaHHaH Kanaft caicraHy acoji^apbiH acsHe 63iHiH: 6ip peT oraH aimaHbin KajiraH,n,biFbiH, ^KaHHairaH KybijiraH^biFbiH ypnarbiHbiH; caHacbma apAanbiM cinipin OTbipAfci. OJI ypnarbiHa Harbi3 eMip aKbiperre eiceHfliriH, 6yji eMipflin <J)9HHjiiriH aifrbin, XaK TarajiaHbiH aKHKaT acojibma niaKbip^bi. AKTMK; cariHe ^ENM ypnarbiHa OCMHM ECKEPTYMEH erri. A^bip conwnqa MMH; acwjira acywn ryMbip KeniKeH65 OJI e3me Tnicri y93HnacwH a/ja erin Sapwn GMip^eH o3a,a,bi. 63 Ta6apH TapHXbi. 1-TOM 84-6er; H6H Carbi/I, Ta6aic;aT, 1-TOM. 38- 39 6errep 64 A6ayppaxMaH Xy6HaKaji MafiflaHH, an-AKHflaiyn HcjiaMim ya Ycycyha, 11/260 65 H6H Ta6aKaT, 1/28-29; Axfue/j H6H XaH6aji, MYCHSFL, 1/299 39 -s®\"
IlaugauSapjiap mapuxu A6biji Men I^aSbiJi Xaya aHaHbin A6biJi MeH KaSmji ^ereH yrmapbi 63 I acymrapbiMeH (KapbiH/iacTapbiMeH) eri3 fly111161,6 K e j W - A^aM aKejiepi ojiapra 63 CbinapbiHa eMec, 63re eri3^epflin CHH;apjiapbiHa yHJieHyre ™ i c eKeH^iriH aiiTKaH e^i. CoH^biKTaH na ASbui KaGbijmbin, aji Ka6biJi ASbiJiAbm cwnapbiHa yHJieHyre THicri 6ojiflbi. EipaK KaSbiJiAbiH, Cbmapbi A6buiAbin CbmapbmaH cyjiy 6ojiaTbiH. Ka6biJi 6yn yKiMre pa3bi 6ojiMan, 63 eri3iMeH ynjieHyzu najiaiiflbi. A#aM aKeci oraH naHuia ryciimipreHMeH, OJI anraH SeTiHeH KairrnaH, 6ip6eTKeHJiiic TaHbiTTbi. CoH^a AflaM aTa eiceyi- He Ajuiah ymiH Kyp6aH majiybiH Tajian eTefli. XaK Tarajia KiMHiH; Kyp6aHbiH Ka6biJi KbiJica, Ka6bumbm cbimapwH COJI ajiaTbiHflbiFbiH aiiTaAbi. A6btn rnonaH 6oJiaTbiH. OJI Sip KOHbiH majibin, XaK Tarajia ymiH Kyp6aH erri. K^aGbin eriHini e^i. OJI « a XaK Tarajia acojibiH^a Sip flecTe 6na;aHflbi Kyp6aH erri66. Xan Tarajia A6biimbi« raHa KypSaHbiH Ka6bm eTe^i. CoH^a K^aGbiJiflbin KM3FaHbinibi MeH enmeHflijiiri K63bin, 63iH Koapra acep TannaS, Kairw floJmaHaflbi. AKbipbi, OJI 6yn KOpJiHKKa uibwaii ajiMan, A6biimbi eirripyre HHeTre- Hefli. A6biJi OHbm 6yji nnrbuibiH ce3reH Ke3^e: «Cen Mem ejimipyee vpn co3carf da, Men cem ejimipy yiuin Kpji co3- 6auMbiH. KydiKci3, Men SJieMdepdiy Pa66ucu AjuiaumaH yppiyzMbin! MeH ceniff Kyndtpuen yoca e3MHiff KyndMdi apKfuian xyudhap donzbiM Kejmeudi. CoudbiKpiaH da a6au 6OJI! EyKin Kynam cen ap^cuiaucuti, onbiff cotfbi da mo3aK,. OumKeni 3anbmdap ocbinau Dtca3anaHadbi»67, - aefifli. Ajianaa K^aSbiiwa OHBIH HacnxaTbiH TbiHuairrbiHflaH Kyft acoK e^i. Tyjia 6OHMH emnenzujiiKTin OTbi epTen, aca3biKCbi3 ASbiJWbi 63 K6JibiMeH ejiripe^i. OcbiJiaftma acep 6eTiH,a,e 66 «Manfla» cypeci, 27 67 «MaHfla» cypeci, 28-29 40
^S*®- AdaM ama (a.c) J^r anram peT KaH Terijiefli. IlepiiiiTenepAiH a^aM 6ajiactm KaH Teryrni AereHi pacKa aHHajitm, aaaM aereH aSbipoHJibi aTKa AaK TyceAi. K|a6i.iJi - acep SeiiHAeri en anraniKM Kici eniipymici, an A6bm acep 6eTmin ajiraiiiKbi HaKaK niefiiT periHAe TapnxTa KanaAM. Bip xa^HCTe acep 6eTiHAe KIM- Ae-KiM acaKCbiJibiKKa 6ip aeon arnca, con aeon acaSbinraHra AefiiHri cayanrap anri aaaMHbiH; aMan AsnTepme, an KiMAe- KiM acaMaHAbiiwa 6ip aeon amca, con aeon aa^TanraHra AeniH KyHsnap con aaaMHWH, aMan ASirrepiHe aca3binaTbiHAbirbi aHTbinaAw. EHAerne, Ka6bin acep GeriHAeri KaH Tory ceKin^i KyHara en; anraniKj>i 6onbin aeon auiKaHAtiKTaH, KHHMeTKe AeniHri TerinreH KaHAapAtiW o6anw KaSbinAfciH aMan AsnTepiHe aca3binaAbi. AftTKaHAan-aK Annah enrnici 6ip xaAHCTe: «3yjibiMdbii^neH ojimipimen adaM 6ajiacbWbitf KflHbwoH AdaM amanbitf Gipiniui ynu (K^adbuidbiy ece6i- ne) 6ip yjiec dejiinedi. OumKem OJI v,ujiMbicKepjiepdi}\\ KoceMi 6ojidu», - AeHAi. KaSbin anrauiKti KaH TOKKCH aaaM 6onraHAbiKTaH, 6ip aAaMAbi raHa emipin KonraH acoK, on KHHMeTKe Aenmri aca3biKCbi3 enreH KicinepAi Ae 6ipre eniipreH 6onwn, KyHanapwH apKanaAbi. Heri3m- Ae, OAaH KeniHri 3aMaHAapAa Kici enTipreH aAaMHbin KyH9ci I^aGbMAbin KyHscmeH OHina KauibiK eMec. ©irnceH K^ypaHAa: «CoHduignaH Hcpaubin ypnaqmapbwa: KIM Kici ejimipMezen neMece otcep Geminde codbipnuK, otcacaMazan dipeydi onmipce, OJI dapjibiy adaMdu onmipaeHMen otcdne KiMde-KiM dip adaMHbw, oMipiu qymi$apca (mipinmce), Gapjibix, adaM3ammbiff OMipiu K,ymv,apsaHMeH 6ipdeu den jfca3dbibi»68, - AeHAi- OcbiAaH KeftiH Ka6bin enreH SaybipbiHbin KacwHAa TypraHAa raHa e3miii KaHAan KHJiMbicKa SapraHbiH aHirapbin Karrbi cacTbi. QnreH AeHeHi He icTepiH GinMeAi. 68 «MaHAa» cypeci, 32
IJausaMSapjiap mapuxbi ©HTKeHi ASbiJira AeftiH acep 6eTiHfle Kici ejiiMi opbiH ajiMaraH 6ojiaTbiH. On AaF^apbin xypraH Ke3^e, acaicbiH acepre eKi Kapra Kejiin noHaflbi m, 6ip-6ipiMeH meKicin icajiaflbi. Caji^eH con KapraHbin 6ipi eKmmiciH ejrripefli. OJI ^epey acep^i TyMCbiFbiMeH na3bin, ejireH icapraHbi COJI uiyHKbipra KeMefli69. Eyji yaicbnra xa3ipeT An;aM e3imn syjieTme K^aGbuiflbi Gacnibi eTin caiijian, 63i Manbi3Abi 6ip inapyaMeH canapjian KeTKeH-fli. KejireH SoH^a SojiraH acan^bi ecTin, icaTTbi icanrbipbin, KaSbiJira icaprwc aHTa^bi. Kapa 6eT GojiraH KaGbin cwnapbiH ajibin, Sacna acaicna KOHbic ay^apa/ibi. Ken6ip AepeKTep^e HeMeH acaicna Kapaii KeTKeHfliri aftTbiJiaflbi. Ocbijianina ASbiJiflbm eniMiMeH aaicTajiraH 6yji OKura inaHTaHHbm acep SeTiH^eri K;OJI aceT- Ki3reH en ajiraimcbi Ta6bicw Goxwbi. KarGaiibiH cajibmybi «KaF6a» ce3fliKTe «acoFapw, TepT 6ypbiiii» ^ereH MarbiHa Sepe^i. TepMHH^e xa3ipeT H6pahHM nanraMSap MeH Sanacbi eKeyi cajiraHflbiFbi aifrcbiH flSJiejiflepMeH Sepinin, MeKKe^e opHajiacicaH, 3HapaT eTijieriH KacHeiri FHMapaT. HcjiaMH AepeKTepfle K^arGa COJI 3aMaHra fleniH OH Sip peT Kyjian, OH 6ip peT TypFbi3bijiFaH70. KenSip aepe- KTep^e acep GeTiH^e Kar6aHbiH Ka6bipracbiH nepinrrejiep icajiaraH aen Te aHTbuiaflbi. Heri3ffl,n;e, 6yJi KyH^e 6i3^iH Kepin acypreH MeKKe^eri K^ar6a OHMH; .ZJSJI ©3i eMec. OJI KaF6aHbiH 6ejirici periHAe TyprbObiJiFaH KiaSbiprajiapbi raHa. AJI KaF6aHbiH; 63i TbiJicbiM-cbipra TOJIH ajiwn KypbiJibic. OHbm ipreTacbi acepre SojiraHbiMeH, yrnap 6acbi aceri KaSaT Keicrin aprbi acarwH^aFbi YJIH ApbiniTbiH; ac- TbiHfla. COJI acepfle «B9HTyji-MaFMyp» aejimreH K^ar6a 69 «Manfla» cypeci, 31 70 B.ATeni, ITeiiraMGepjiep TapHXbi. 119-6eT 42
AdaM ama (a.c) -i^B\" T9pi3fli YFT 6ap. ESHTYJI-MAFMYPFLBI KYMHE acemic M&IH nepiniTe Tayan eTe^i. Eipaic COJI nepinrrejiep^iH; KHaMeTKe fleSiH Kama icejiin Tayan eTyjiepme Ke3eK THMeiifli. Xa3ipeT A^aM acep 6eTiHe TyciceH COH;, nepinrrejiep,zuH KOMeriMeH Kar6aHbi KaiiTa TypFbi3FaH. Hyx naHraM6apqbiH 3aMaHbiH^aFbi TonaH cyra ^ e n m K^arGaHbi A ^ a M aTaHbm 6ajianapbi aceHfleyaeH 6Tici3in, KyTin ycTaraH. >Kep 6eTiH TonaH c y KanTaraH Kes^e, K^arSa Kyjian, opHw SijiiH- 6efi KeTKeH. KeniHHeH 6ipHeme racwpjiap OTKCH COH xa3ipeT H6pahHM naHFaM6apra XaK Tarajia yaxH apKbiJibi Kar6aHbiH opHbiH aHTbin SepreH con, Sajiacw eneyi KaHTa cajiraH. Kaf6a - acep GeTm^eri en ajiraniKbi KyjimbuibiK opHbi. Eyji xaKWHfla K^paH^a: «Heei3meH adaM 6anacbi yuiin (yyjiiubuibiq MaKpambiHda) MeKKede anzaiu l^ypumau yu (K,as6a) 6yKUi sneMze MyddpaK otcdne mypa otcon»71, — Aen aHTbuiaflbi. KarSaHbiH xa3ipeT A^aM 3aMaHbiH^a cajibmybi - acep 6eTme syeji 6acTaH-aK MSfleHHeT neH epKeHHeiriH eTex acafiraHbiHa icyajiiK eTe,n;i. CoHAUKTaH aqaM Ganacw acep SeTme TycKeH Ke3,zjeH 6acTan-aK epKeHHeT asmh GacTaraH. AflaM apKamaH a,naM. Kemeri MeH SyriHri a^aM 6ajiacbiHbiH OH-caHacbiHfla emSip anbipMambijibiK; acoK;. -HFHH acapaTbuibicbi 6ip. CeiiTce fle MbiHa 3aMaHHbiH epKeHHeriH OJI Ke3^iH epKeHHeriMeH cajibicrapa anMaiicbiH. AnbipManibiJibiFbi COJI - ajiFauiKUCbi ce6ijireH TyKbiM 6ojica, aKwpFbicbi co^aH Keicren nibiKKaH ajibin ararn aKH coHbm aceMici. A/iaivi aTaHbiH ko3 /Ky\\i\\bi AjiFaniKbi a^aM haM nanraMSap AqaM aTa flepeic K63AepiHAe INAMAMEH MWH ACBIJI^AH y3a^ OMip cypreHi aii- 71 «OJIH HMpaH» cypeci, 96 43
'^S-S^ I7au30M6apjiap mapuxbi Tbijra^bi. /JeMeK, SypbiHFbi a/iaM^ap 6i3^eH ajiAeKaiw yian; eMip cypreH. OraH Koca, onap 6i3^eH y3biH SonraH Aecefli. ByxapH^arti Sip xajjHCTe xa3ipeT A^aMHbiH SOHMHMH; annbic nynam eKeH^iri acaHe KeMiH 6ipTe-6ipTe ajiacapbin uioKKeHi aiiTbiJiaAbi72. Mbicanbi, «anm>ic Kyjrani» rnaMa- MeH COJI Ke3fleri a^aM SoHbiHbiH; OTW3 MeTpAeii SonraHbiH Sijiflipeai. AJI Syrmri TaHM TaSbiJibin OTbipraH 6yqaH eKi MHJIJIHOH acbui SypwH eMip cypreH a^aMHbiH K a r a c h i 6i3AeH ocbiHuiajibiK y3biH eMec. Ajianaa Syn acep^e HcnaM rynaMajiapbiHbiH; K63K;apacbiHa xoKTana KeTceK, ojiap^tiH «ajinbic Kyjiam» ^ereH niKipimH; acaHbi Sap. Xa^Hc- Ke K63 cancan, A^aMHbin anram acapaTbinbin acaHHaTica KipreH Ke3i annwc Kynam eKeH/iiri acsHe a^aMflapflbm Aa )KaHHaTK;a Kipep^e SonnapwHWH, annwc Kynam Sonbin xipeTiHAiri aftTbiJiraH. EH^erne, >KaHHaT neH acepAiH, 63iHe T9H 3anjibijTbiFbi 6ap. -Hfhh A^aM aTaHbm SOHW >KaH- Haira annbic nynam SonraH. A n acep SeriHe TycKeHfle KSfliMri opTa SoHJibi a^aMFa aimanraH73. Bip annicaTw - con Ke3flin a^aM^apbi Si3,n,eH aji^eKaiiAa encejii SonraH. ©HTKeHi xaAHCTin TOJibiK HycKacbiH^a: «Adcmdap ya^um 032cm caubin cuiacapbin 6apadu», - flen^i. /JeMeK xa3ipeT A^aMHbiH acep SeTiH^eri Typnti ^KaHHairarbmaH SonMa- ca Aa na3ipri aflaMflapflbiH; SonbraaH snaenaHAa cynnap Sonranzjwrw afiK^m. EyzjaH mbiraTMH nopwTbiH£w: na3ipri nwcna Soitnw MycwnMaHflap Aa Xan TaranaHbiH, paKbiMbiMeH >KaHHaTK;a annbic nynarn Sonbin Kipe^i. A^aM Sanacbi acep SeTme SenSiTininiK opHaTy yiniH KenreH. Heri3i, a^aM acapaTwnwcbiHbiH; fla Mancarw OCM. ByHbi A^aM aTaHbiH anrain acapaTbinraH Ke3iH#eri ce3iHeH SaHKayra/ia Sonaflw. Bip^e IlaHFaM6apbiMbi3 (cajuiajuiahy ajianhn ya 72 Byxapn, 6/362; KypTy6H,T3ncipi,XX/45 73 KA3AH5KTI, 74-6eT
•=<8^. AdciMama (a.c) C3JIJI3M) SbiJiaH aeHfli: « A j u i a h Tarajia A^aMAbi 63 Keji6eTiHfle a o H e 6OHMH anntic KyJiarn eTin acapaTKaH Ke3qe: «Eapun, ana jtcepdezi nepiwmejiepze cdJieM 6ep. Onapduit, da casan Vfljiau C3J18M OepemwdiKmepiHe Koifiji hpuun mbitjda. OumKeni con cajieu cemtf .itcane YPNAZBLHHBLH cdneMi 6onadu», - deudi. CoHda AdaM onapsa otca^bindan: «dc- cd/idMy anaiiKyMl» — den caneM 6epedi. Uepitumenep: «dc- csnsMy anauKd ys paxMamynnah», - den otcayan 6epedi. Onap «yd paxMdmynnah» dysacbin v^ocun aumadu»74. MiHe, xa3ipeT AMMHWH; ajirauiKbi anxKaH ce3i ocw 60- jiaxbm. ON ay SacTaH 6eH6iTinijiiKTi acaKTaraHbi Topisqi ypnarbiHa qa MMH; acbui 6OHM «K,amaHfla Typa acoji^a acypin, 6efi6iT eMip cypinzjep» aey^eH acajibiKna,n,bi. OJI 63i 6ypbm acaHHarra eMip cypce, acep Serinae eiiHin COJI acaHHaxKa jiafibiK eKeH^iriH MMH; 6ip MamaKaTneH Asjiejiflefli. OJI naiiraMGap peTm,a,e jip ypnarbiHa AiHAi TOJibiKxan aceTKi3in, onapra acep 6exiH,ne najiaii eMip c y p y KepeKTiriH ynperri. OJI nanraM6ap;ibiKTaH 6ypbiH m , KeiiiH naHFaM6apjibiK axKa Kip KejixipMen ryMbip Keiirri. COJI ceSenri OJI XaK TarajiaHbiH; «Ca(J)nyjuiah» AereH Mapana- TbiHa ne 6ojiflbi. KypaHAarbi: «Annah masana Adcmdbi, Hyxmu, H6panuM omdacbiH otcane Mupan om6acun matfdan, Mepeuin ycmeM emmi»73 aaTbi qa ocbiHbm; Sip/ieH- 6ip flajiejii. OJI coH^an-aK, manaraT xaKbiH^arbi xa^HCTe fle «A^aM3axxbiH 9Keci» Aen aTajiwn, yjiKeH Sara 6epijireH. hsM xajiH(J)ajibiK xyprwcbmaH ^a «XajiH4)aTyjuiah» aen SijiiHeqi. OJI COJI xajiH(j)ajibiK Mm/jeTm aTKapwn, en ajirarn peT XaK TarajiaHbi acep GeriHe nam e n i . OCM TyprbiqaH ajiraH,na qa OHMH MepeSi ycTeM e^i. 74 Byxapn. 0h6hx 1; MycjiHM. ^CaHHax 28/2841 75 «3JIH HMpaH» cypeci, 33
nausa\\i6apjiap mapuxbi )KapaTbiJiraH Ke3,zje KyH9,zjaH KanaM naK acapaTbuica, 6 y j i ryMbip^aH Kernin 6aKHJibiK Sojiapfla ^a KyH9ci3 KyftiHAe Ke3 acpiflbi. 0jiep anAbiHAa OJI XaK Taranara acaji6apbiHbin e3min K63 acpiaTbiHAbiFbiH, an I6inicTiH; KHaMence fleniH eMip cypin, 6yHbiH apTbmaH Ma3aKTan KyjieTiH,zuriH aiiTTbi. CoH^a Ajuiah Tarajia oraH yaxn apKbiJiw: «CeH KaHTa^aH acaHHaTKa Kipecin. OJI S o j i c a KnaMeTKe ^eniH acep 6eTiHe Kamna a^aM Kenin-KeTce, c o m n a ejiiMHin A S M M TaTbin, a3an TapTaflbi» flen acayan Sepin, A#aM aTaHbi acy6aTa,a,bi. Keii6ip AepeKTep/ie OJI KaMTbic SojiraHAa, 6 a j i a j i a p w AeHecm KarSara acaKHH 9 6 y Ky6afic AereH Te6eHin 6acbma acep- jiereHi aiiTbiJiaflbi. O c b i j i a n i n a TonwpaKTaH acapaTbijiraH AeHeci TonbipaKKa KaHTa^aH Kipefli. OHMH; a c w j i acapw - Xaya aHa m Ken y3aMafl KafiTbic 6ojiraHbi KenSip ^epeK- Tep^e aiiTbijiaflbi76. XaK Tarajia ap^aKTbi riaiiraMGapbi MeH OHMH acbin acapbma MAMRIJIIK pa3bi 6ojibin, paKbiM HypbiH T6KCm! 76 HcjiaM aHCHKJioneflHCH, Xaya 6a6u.
BLABIPBIC I I A H F A M E A P (A.C.) blatiptic (a.c.) - K^paHfla a r a aTaaraH naftraM- 6apjiapawn 6ipi. Ken6ip aepeKTepae HyxTbin aprw aTacbi eKeHfliri aiiTbijiraH. AaaM ATaHun (a.c.) i3iH ajia aciSepm- reH aereH aepeK Te Keaaeceai. blawpwc naHFaMGapawn KacHeTTepi KypaHHbiH TepT aaTMHaa cyperreaeai. AjiFauiKbi eKeyiHae naftraMGapabirbi mch nibiHHibinabiFbi, acorapbi MapTe6ere KOTepiareHairi cos erince, aKbiprbi eKe- yiHae caSbipjibiFbi, paK;biMabiJibiK;K;a 6ejieHreHairi, coHaan- aK nri acaKCbuiapawH; KaTapbiHaa GoaraHawrbi aHTbiJiraH. 0YEARICI<<0H6HA>>CYPECIHAEAJIAAHTARAJIA:<</FCJWAMBW, hldupuc, 3yjiKu<pji de cadbipnu edi. Coudau-aK, onapdu pcn$biMbiMbi3sa 6enediK. OumKeni onap mi jtcaqcbinapdaH edi»77, - aeftai- CaSbipjibiK - naiiraM6apaapaB.iH; epeKine KacHerrepiHin 6ipi. naftraMSapjiapaaH 63re aaaMaap aa ca6bipjibiK TaHbiTybi MyMKiH. EipaK naiiraMSapjiapabiH: ca6bipjibirbi Mynae 6ac^a. Ca6bipjibiK; 6eHHe 6ip oaapatm TaSnraTbi CHAICTM. naiiraMSapjibiK; - aybip MiHaeT. OJI yrniH acKaH T63iMaiaiK i^aaceT. 3aatiHaa, ca6wp >KOK acepae aara KoflraH MaKcaTKa aceTy ae acoK. COJI ce6en- ri nanraM6apnapra caSbipjibiK ayaaaM i^aaceT. Hancimn birbiHaa KeTneyaiH, ae 6ip cwpbi ocbiHaa. Kyaaii TaraaaHbiH, cbiHbiHaH cypm6eH OTyaiH, acojiw aa caSbipjibiKTa acaTbip. CbiHaK aeMeKini, OMipae CbwaKTbin en aywpbiH nafiraM6apjiap 6acTaH KeuiKeH. Ajuiah Tarajia 6ya xaKWHaa: «Ocbinauwa sp nauza.u6apsa adaMdap Men otcuHHbih, 77 «0H6HS» cypeci, 85-86
TIausaM6apjtap mapuxu luaumandapuH dyumaH i^buidbi^»7S, - AeiiAi. CoHAMKTaH naHFaMSapjiapflbiH apnajiaraH aybipTnajibiFMH acaii aaaMHbiH KepreH KHbiHinbiJibiFbiMeH cajiwcTbipy KHBIH. KypaHAa HcMaftbiJi naHraM6apflbiH; KaHAafi cbmaKKa Tycin, caSbipjibiK TaHMTKaHAwrbi aiiTMjiraHAa, LIflbipbic naHFaM6apflbin aa eciMimi} Koca aTanyw Term eMec. /JeMeK, OJI aa ASJI HcMaiiMJi (a.c.) CHAKTM cbmaKKa Ayniap GojiraH. 03imH, Xan Taranara MOHbmcyHraH caSbipjibi Kyji eKeH^iriH iciMeH flsneimen, HcMaiibiJi nanraMSapAaH caSbipnbiK TaHbiTa 6ijireH. 5IKH OJI e3re naftraMGapjiap Tspi3Ai 6ip enre aciSepijiin, COJI eji^eH Ken acana Kepin, COJI xajibiKTbi Typa aconra maicbipyAa He6ip aybipTnanbiK^apra T63reH 6onybi fla MYMKIH. K^aii acarbmaH anraH^a Aa 6I3 O H M H 6apjibiK cbmaKKa nibiAaMAbijibiK TaHbiTbin, e3re nanraMGapnap CHaKTbi ca6bipjibiKTbin nibinbm SaFbiHAbipraHbiH 6aHKaHMW3. Blflbipwc (a.c.) naiiFaM6apJibiKTaH 6ypbm Aa, Kefim Ae Typanibui Mme3meH KaftTnaraH. 03imH; aSbipoftjibi MiH- AeTme can 6ojia 6ijireH. «MspHHM» cypeciHAe: «Kiman- mau hldbipbicmbi ecitje cui. OJI mypavubui nauzaMdap edi. Ohbi ofcosapsbi opbwsa KemepdiK»79, - AEN, OHMH: OCM Ty- panibiJi MiHe3i ce3 eTinreH. TypauibiJiAMK; - nafiraMGapjiapAbm 6arbiT Ty3ep TEMIPKA3BIRBI. Onap KAMAHAA OCM HERI3AEH AYBITKBIMAIIFLBI. 0 p ce3i Kocnacbi3 niMHAMKraH KypajiaAM. AKHKairbi SypManaMaHAbi. TepTKyji ayHHe TenKepmin KeTce Ae, nibiHAMKTbi nam eTyAeH naiiMMicnaHAH. YMGeTKe Typa acojiAw KepceTy ymiH ajiAMMeH e3Aepi COJI acojiAMH, capAapbi 6ojibin aeon 6acTaHAbi. TypainbiJiAMK - naHraM6apjibiKK;a aca i^aaceT KacneT. OJI KOJiAarbi ajiAacnaH 78 «0HFaM» cypeci, 112 79 «MapHHM» cypeci, 56-57 48 -s^\"
bldupbic nausaMOap (a.c.) icneiri. IIaHFaM6apjiapAbin Typanibui 6ojiMaybi MyMKm eMec. ©imcem e3i Typa GojiMaraHHbin ce3i Typa GojiMaft- Abi. Ce3i Typa SojiMaraHHbiH, ici Typa SojiMafiAbi. EOHMH- Aa acaMaHAbiFbi 6ap a^aM eimcauiaH e3rejiepAi Typa acojira cana ajiMaftAbi. COJI ce6emi naHFaM6apjiap 6apjn>iK; acaMaH KacHeirepAeH nsK SojiaAbi. TypanibiJiAap acajiraHAbiK;Tbi yHaTnaHAbi.CojiceSenTiacajiFaHMeHeTipiKTiacaicraHTbiHAap naMraMGapjiapMeH biMbipara Kejie ajiMaiiAbi. >Kep 6eTm acajiraHAbiK acaHJiaraH 3aMairapAa ajieMAe napa lyHeK opHaraH. A^aM3aT Kyjuii nyHAbiJibii^rapbiHaH kg3 aca3raH. BipaK ocbiHAafi aAacymbuibiKjapra Tan SojiraH Ke3fle, X a ^ Tarajia pa^biM erin, 9p xajibiK^a naiiFaM6apJiapbiH aciSepin OTbipraH. Ojiap e3 MiHAeriHe can acajiFaHAbncjieH Kypecin, caHajibi acaHflapAbi aKHKaTKa GacTaraH. Blflbipbic nanraMSap m a^acKaH KaybiMAM aceHre cajiy yniiH aciGepijifli. OJI Aa 03rejiepre TypambijiAHicrbi yjiri eiri. XaK; Tarajia oraH OTM3 GeiriK nacHeiri aca36a napa^Tap (cyxy4>) TycipreH. Eipaic en HJiire KOHMaAbi. HMaHFa KenreHAep caHbi a3 eAi. AflT-xaAHCTepAe BlAbipwc nanraMGapAbiHi KaybiMbi, Kypeci acanjibi AepeKTep acoKTbifj Kacbi. «HcpaHJiH8TTaH» aceTKeH xa6apjiap 6ojica, aKHKairaH ajima^Tay. BlAbipwc neH A A A M aTaHbin (a.c.) apacbiH MMH; acbuiAan ya^biT 6ejiin acaTbip AeftTiH AepeKTep Ae ymwpacaAbi80. blAbipbic naiiraMGap - ajirain KaJiaM ycTaraH aAaM. .SFHH, aca3y ocw inaicraH 6acran AaMH 6acTaraH Aeyre Heri3 6ap. Y a x n apnbiAbi en; ajirarn HHe acacan, KHIM Ae TiKKeH. Byn rnaKKa AeniH aAaMAap aH; TepiciH acaMbuibin KejireH-Ai. CoHAafi-aK OJI ajirarn peT Tapa3bi acacayAbi Hrepin, ecen- KHcanneH Ae aiiHajibicnaH81. 80 AnycH. Pyxyji-MaaHH. 16/105 81 Pa3H. T3<j>CHpyji-K36Hp. 21/233
nauscwSapjiap mapuxu J^MT IlaHFaM6apjiap pyxaHH acon6acnibi 6ojiyMeH naTap KoraMAbiK TypMbic neH epKeHHeiri ,qaMbny£bi fla Konra ajiraH. AHTaubiK;, eH; ajirauiKbi KypbiJibicTbi A^aM aTa (a.c.) 6acTaraH aeon na? CoH^biKTaH ap en 63 naftraMGapbiHa TOJibiKTan SarwHybi naaceT. GimceHi naHFaM6apra 6aFbiH6araHAap pyxaHH acarbmaH raHa eMec, TypMbicTbiK acaHe AYHneyn TypFbi,qaH epre Gacnaftflbi. BI^bipbicTaH (a.c.) KeniHri H y x nanraMSap ajiram peT KeMe acacayzjw YHpeTKeH. Myca (a.c.) 6onca, aca TaaFbiMeH TacTbi TypTin cy Hibirapy apnbiJibi acep KOHHaybiHaH cbip amjaTicaH. 5Kep 6eri cyzjaH Tannibuibin Kepce, acep^iH; acTbiH^aFbi naHHap cyjiap^bi nibirapy acoji^apbiH KepceTKeH. EyH/iaH MyracH3ajiap - naftFaM6apnap apKbiJibi a^aMaaTKa epKeHHeT YHpeTijireHfliriHiH; 6eirrici. KeKKe KeTepijiyi Bljibipwc naHFaMSapAbiR acep SeTiH^e naiiTbic GonraHbi Typanbi MarjiyMaT aeon. K^ypaHFa K63 cancan, aarra OHMH; KeKKe K6TepinreHA,iri GaaHflanaAH. «MapHaM» cypeciH^e: «Ei3 omi JKOsapsbi opbima KemepdiK»H2j\\fa aHTbina- Abi. Eyn aaT TypacbiH^a rynaManap apacbiH^a aHTbinbin acypreH niicipnep ap anyaH 6onbin Kene^i. ATanTM Tancipmi rynaMa Oaxpe^AHH Pa3H «5KoFapbi opbiHFa K6Tepiny» ce3iH pyxaHH MapTeSe 6onybi MyMKiH ^en acopaMan aca- caHAbi. «Annah Tarana oraH naHraMSapnbin acaHe OTM3 6eiTiK napaiCTap SepreH. EHAenie, OHMH; «acorapbi opHbi» OCM 6onca KepeK» fleHfli. ByraH K^paH,a;aFM: «Ei3 cemy adbipoiibiifdbi KemepMediK ne?»83 - flereH aarrbi aflraK eTin KepceTefli. 82 «MapHaM» cypeci, 57 83 «Hfflinipax» cypeci, 4
Search
Read the Text Version
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- 13
- 14
- 15
- 16
- 17
- 18
- 19
- 20
- 21
- 22
- 23
- 24
- 25
- 26
- 27
- 28
- 29
- 30
- 31
- 32
- 33
- 34
- 35
- 36
- 37
- 38
- 39
- 40
- 41
- 42
- 43
- 44
- 45
- 46
- 47
- 48
- 49
- 50
- 51
- 52
- 53
- 54
- 55
- 56
- 57
- 58
- 59
- 60
- 61
- 62
- 63
- 64
- 65
- 66
- 67
- 68
- 69
- 70
- 71
- 72
- 73
- 74
- 75
- 76
- 77
- 78
- 79
- 80
- 81
- 82
- 83
- 84
- 85
- 86
- 87
- 88
- 89
- 90
- 91
- 92
- 93
- 94
- 95
- 96
- 97
- 98
- 99
- 100
- 101
- 102
- 103
- 104
- 105
- 106
- 107
- 108
- 109
- 110
- 111
- 112
- 113
- 114
- 115
- 116
- 117
- 118
- 119
- 120
- 121
- 122
- 123
- 124
- 125
- 126
- 127
- 128
- 129
- 130
- 131
- 132
- 133
- 134
- 135
- 136
- 137
- 138
- 139
- 140
- 141
- 142
- 143
- 144
- 145
- 146
- 147
- 148
- 149
- 150
- 151
- 152
- 153
- 154
- 155
- 156
- 157
- 158
- 159
- 160
- 161
- 162
- 163
- 164
- 165
- 166
- 167
- 168
- 169
- 170
- 171
- 172
- 173
- 174
- 175
- 176
- 177
- 178
- 179
- 180
- 181
- 182
- 183
- 184
- 185
- 186
- 187
- 188
- 189
- 190
- 191
- 192
- 193
- 194
- 195
- 196
- 197
- 198
- 199
- 200
- 201
- 202
- 203
- 204
- 205
- 206
- 207
- 208
- 209
- 210
- 211
- 212
- 213
- 214
- 215
- 216
- 217
- 218
- 219
- 220
- 221
- 222
- 223
- 224
- 225
- 226
- 227
- 228
- 229
- 230
- 231
- 232
- 233
- 234
- 235
- 236
- 237
- 238
- 239
- 240
- 241
- 242
- 243
- 244
- 245
- 246
- 247
- 248
- 249
- 250
- 251
- 252
- 253
- 254
- 255
- 256
- 257
- 258
- 259
- 260
- 261
- 262
- 263
- 264
- 265
- 266
- 267
- 268
- 269
- 270
- 271
- 272
- 273
- 274
- 275
- 276
- 277
- 278
- 279
- 280
- 281
- 282
- 283
- 284
- 285
- 286
- 287
- 288
- 289
- 290
- 291
- 292
- 293
- 294
- 295
- 296
- 297
- 298
- 299
- 300
- 301
- 302
- 303
- 304
- 305
- 306
- 307
- 308
- 309
- 310
- 311
- 312
- 313
- 314
- 315
- 316
- 317
- 318
- 319
- 320
- 321
- 322
- 323
- 324
- 325
- 326
- 327
- 328
- 329
- 330
- 331
- 332
- 333
- 334
- 335
- 336
- 337
- 338
- 339
- 340
- 341
- 342
- 343
- 344
- 345
- 346
- 347
- 348
- 349
- 350
- 351