Мен тағдырыма ризамын. Мәрия Жүйріктаева

Ертецп кунге тек кана атыц гана ауысады. К^анша жаеадыц, не тындырдыц? Жалт еткен ем1р1цнен ке- лешекке калдырган улес1ц кайсы? Б1р урпактан соц б!р урпак келед1. МеЙ1р4мс13 уакыт бейнецд! жуып, 131цд1 еинредт Ен соцгы белп — суык жет!м мола топыракка айналып жерге сщбек... С ейт1п жым-жы- лас жогаласыц...» 79^ ж , Эрине, Жэн1бек еиякты таза азамат ешуакытта умытылмас, ел-журтыныц, халкыньщ мэцп жадын- да. Ал калдырган ¡зп енбектер1, акыл-ойы терец жастарымыздыц жадында. Магжан Жумабаев «Курбым» атты ецбегшде: Бул жалган ойын емес бейнет жер^ Цылганга адал енбек зейнет жерг Жалганньщ б1р мушес1бола алмассьщ, Киналып мацдайыцнан акпай терщ, — демекш1 мацдай терд! агызып, кейде киындыкты, кейде кызганыштык пен кереалмаушыльщтыц аркасында уйымдастырылган зулымдьщты да жеце журш, халкыма аянбай ецбек еткен кундерд!ц б!р1 — ол Цаскелец ауданындагы идеология мен элеуметт1к жэне мэдениет салаларын баскарган кезец. 52

Л д а л е*% б е# г-а б ы р о й Тэуба! Ел арасында сол кундердщ естсл1г! рет1н- де абыройым сакталып цалды. Еске аларльщ шаруа, кезге кер1нетш ецбект1ц 131 цалды соцымда. Ол - Ецбек жэне Улы Отан согысыныц ардагерлер1Н1ц хоры, ол — Улы Отан согысыныц 40-жылдыгына арналган ссксртк{шт)н ашылуы, осы уацытца деЙ1н сацталып калган, менщ сце- нарии1м бойынша отет1н Жец1с кун1не арналган театрландырылган арнайы шеру, сол кездеп аудандьщ газетт1 мемлекет тинне аудару («Ленинское знамя», кейшп «Заман жаршысы»), б1р1нш1 казак балалар бакшасы «Сандугашты» ашу, ауданда алгаш рет «Олкетану» музеЙ1н уйымдастырып, ашу сиякты 1р1-1р1 1С-шаралар хальщтыц, эс1ресе жастар мен ардагерлерд1Ц колдауымен жузеге асырылып жатты. Цайран мен1ц карттарым! 1995 жылы Костанайда откен Республикалык конкурстыц жец1мпазы болып, \"Халык хоры\" атагына ие болды. Сол кезде карттарым обкомга хат жазып, мынадай от1Н1ш еткен: «Просим нашему хору присвоить имя Жуйриктаевой М.Б. Она - наш основатель. Ведь есть же хор имени Пятницкого!». Бугшде энпн карттарымныц б1разы ем1рден етш кетт1, ал копшш1г1 эл1 бар, эндерш салады, жастары 85-тен асып кетт1-ау... Менщ 55 жастьщ тойыма катысып, ецбек жэне согыс ардагерлершщ атынан айткандары: 53

Дорогая Мария Беспаевна! У Вас в счастливом сочитании Характер, ум, обаянье, И простота есть, и красота, И твердость есть, и доброта! Так пусть беда минует ваш порог, А дом наполнится и миром, и любовью. И, как говорится, дай Вам бог Всего-всего, а главное - здоровья! Л о р е е /и е р я н о е яом м м и /яру<)я «Хальщ айтса, калт айтпайды» демекпн, ерш- беген ецбектщ аркасында ел-журтым, халкым м е т кекке кетердг 1995-2004 жылдар арасында ек1 мэрте ец жогаргы мэртебел1 бил1к орны — ЦР Парламент1н1н Мэж1Л1С1не депутат ет1п б1р ауыздан сайлады. Депутаттык кундер!мде де ез сайлаушыларым- нан кол узбей ер1нбей ецбек етт1м. (Ол кезен тура- лы акын, Казакстан Жазушылар одагыныц мушес1 Шекербек Садыканулыныц «Улкен журек иес1» атты естел1Г1ютабымда жарияланып отыр). Мен депутаттык кызмет1мнщ мерз1м1 аякталган- ша он жыл бойы Казакстан Республикасы Президеит1Н1н жанындагы Кеш1р1м жасау жен1ндеп комиссияныц мушес1 болып, талай азаматтардыц тагдырын коргап, кемектест)м. Халыкка кызмет ет1п жургенде адам тагдырыньщ турл) кезецдер1не к1р1С1п, колымнан келгенше жаксыльщ керсетуге, адам жанын арашалауга, эдыетт1Л1к уш 1н курееуге 54

тырыстым. Мысалы, мен1ц депутаттыц сауалымнан кейш К ? Президеит1Н1ц жанындагы кеш1р1м жасау мэселелер1 женшдег1 комиссияныц Терагасынын орынбасары Н. Белоруков мырзадан маган мынадай ре сми хат келд1: ¡КАЗАХСТАН К С П У М Й К А С Ы )Ю ВОПРОСАМ ПОМИЛОВАНИЯ ПРИ ПРЕЗИДЕНТЕ прюид:я*пнм Р Е С П У М И К И КАЗАХСТАН Ж А П Ы Н Д А Ш К ! Ш 1Р1М Ж А С А У МЭСМЕЛЕР) Ж В И Ш Л Ш Ммм2001г. комисеиясм Деаутяту М ажи-'иса Парламежгга Респу&яикк Казахстан № ]4 -4 3 / 4 0 Жуй]Ж ктаевой М.Б. На № 6-9/54 от 9.02,2001 г, Уважаемая Мария Беспаевиа! Сообщаю, что Ваше ходатайство о помиловании осужденного Джо-' мартом ЕрданаТуленоаича рассмотрено Указом Преждеюж Ресвубшжи Казахстан от 8 мая 200) года он помилован и освобожден от дальнейшего отбывания наказания Таместмгель председателя Комиссии па вопросам помилования при Президенте Республики Казахстан 55

КАЗАХСТАН ГЕСПУБЛИКАСЫНЫЦ МИНИСТЕРСТВО ДЕНСАУЛЫК САКТАУ ЗДРАВ(ЮХРАНКНИЯ МИНИСТРЖГ! РЕСПУЪЛИКИ КАЗАХСТАН Тю.: тм'(зт)_ц.74-<я'ф^г)[-н-и КЧААЛАУКйСАТмАМмт№!мСПажУМиИю)Цт^м'и Депутату Мажилиса Парламента Республики Казахстан Жуйриктаевой М. Глубокоуважаемая Мария Беспаевна! По поводу просьбы Вашего избирателя, Жалалиева Башира, об оказании содействия в проведении срочной операции его жене, Жалалиевой Сание, страдающей врожденным пороком сердца сообщаем, что пациентка включена в список больных нуждающихся в проведении оперативного вмешательства на сердце в Научном центре хирургии им.А.Н. Сызганова. Кардиохирургические операции начнут проводиться в апреле- мае месяце, после приобретения Научным центром хирургии им. АН. Сызганова расходных материалов для оказания кардиохирургической помощи. Министр Ж, Доскалиев 0021331 56

Саналы ем1р жолымды сэлтана сараптасам, бул фэниде боска гумыр сурмепп!н. Бай eкeнмiн. Бар байлыгым — халкым, достарым, бауырларым. Шыр ет1п жерге тускеннен сон, акылым к!ре бастаганнан осы кундер}ме дей!нп куаныштарыма жадырап, киналсам ауыртпашылыгымды бел!скен О. Кешеровтын X. Закарияновтын сез1не жазылган «Достарым» энш1ц мына жолдарын арнайтын: Толтырады б1р коц}лд!н отын достарым, Цатемд4 тучсп. жол тапсам дурыс костадьщ. К,иналган шакта бел!С!п журек жылуын. Журд!ндер сендер колтьщтан дсмеч, достарым. Жабыккан сэтте кас-кагым. Жаныцды угар баска юм. Жана б1р эуен бастадым, Сендерге арнап, достарым, — демекшк жолдастарым, сырлас достарым: Акерке, Дэукеш, Дэмеш, Пану, Марика-Тургамбай Сэрсенбаевтар, Эбеке-Зина Байсалбаевтар, Камал- Майра Рустамовтар, С.С. Исаева; жасы К1ш} болса да акылдасар, суйен1ш болар достарым: Несшбала, Торебек Косунов. Мэрия К^ожанова, О.М. Гороховик, Орынбасар Белг1баева, Э.К. Естаева. Айтбай Бай- бараков, Мурат Келбаев, Ж.К.Келджанов, М.Н. Жу- магулов, А.Н. Хамитов, Райхан Шэл1мбеткызы, У .А . Бархинова, Г.М. Аманова, К-Т. Телетаева, Е.К. Доспанов, М.Б. Жумагулов, С.Д. Донбаев, М.К. Шадаев, Э.И. 1^убиев, Ш. Садыканулы, т.б.; маркумдар: Н.С. Пересыпкина, Н.Л. Коробкин. О.В. Дырдин. Э.Н. Дырдина. Х.Д. Гулиш. Н.Б. Эдш-

беков, Айгер:м Наурызбаева, Лаура Ойханова, К.Т. Маушева... Ал мен4ц б!р сез!мд! ек! етпейт!н. ет!н{ш!мд! жерге тастамайтын бауырларым: полиция гене- рал-майоры. зап гылымыныц кандидаты Алик Жатканбайулы Шпекбаев. генерал-майор Болатбек Акылбайулы Булгакбаев, полиция генерал-лей­ тенанты Василий Васильевич Симачев, гене­ рал-майор Сагындык Байболулы Асыл-Кеней, ге­ нерал-майор Мараткали Ордабайулы Нукенов. Мен осылармен мактанамын. Ом!р жолым- да кедерг!лер коп болсада, шуюр, маган Алланыц нурь[ тускен екен. Осы жерде замандасым, кернект! когам. мемлекет жэне калам кайреткер1 Эб}ш Кекшбайулыныц мыны б!р елец жолдары ес!ме ту сед!: Кудай маган эуелден караскан-ды, Караскасын — ^ р л 1кке жараскам-ды. Жараспасам — шалкайып журер ме ед1м, Тастайтындай тоцкср!п бар аспанды. Мен1ц суйен:ш1м, Т1репм — Куанышбепм, Mэлiк. Бер}к. Арслан, маркум анамныц суй!кт! кел!н: Кулэн. кел1ндер:м Элия. Эйгер1м. жиендер!м Бакыт, Жолаушыбай. Куанышбай, Болат. Жиен кел!ндер1м - Нагима. Жанат. Галия-Бану. Колдарында болмаса да «керпе» болып жайы- латын, жанымды угатын, жиен с!цлшер1м Макпал, Элия, Лэззат. кундел!кт! жанымда. жагдайымды ойлайтын улдарым Талгат. Тимур, кызымдай кeлiн- дepiм Динара. Эсел.

B cipece менщ мактанышым - немерелер4м: Мейрам, Ербол, Эйгер1м, Малика, Элия, Исахан. Тэуба! Эрине, терк1ндер1м эркашанда терде. Кез куанышым - немерелер1мд1 керген сайын кецш!м маркаяды. Солай бола турса да кел1н болып тускен кут-мекен!ме, абысын-ажын, кайынагаларыма, ба- лаларымныц 3Keci Ильяс маркумга мен ешюмд! де тецгермейм!н. Атам казактан калган мына макал мен!ц ем1рдег! устанымым: «Жаксы эйелд1ц ел-журты - куйеу журты, жаман эйелд!ц ел-журты - ез журты». BipaK, ек1н1шке орай, менщ куйеу журтымныц 6apiHïH гумыры кыска болды. Ол да Алланыц ici шыгар. Алтындай асыл кайынагаларым - Мирас 33 жасын- да, Болат 46 жасында ем!рден етш кетт1. Тэуба, арттарында Î3 калды. Мирас маркумнан калган 10-айльщ ул Бакыт азамат болды, эке жолын куды, жогары бiлiмдi. Жубайы Айгул — дэр)гер. Олар Алихан, Санжар атты eKi ул e c ip in отыр. Анасы, мен1н сырлас та, с у т к п де абысыным Дэметкен 70- ке толды. Цайынагам Мирасты ете катты сыйлау- шы ед1м. Дэметкен маган сол KiciHin K03i емес пе?! Сондыктан турган MeKeHÎMi3 бip-бipiмiздeн кашьщ болса да, кец!Л1М13 ете жакын, араласымыз жи1. Ал телефон аркылы n iK ip алысымыз кундел1кт1десем де eTipiK емес. Казактьщ «Абысын тату болса - ас кеп» деген! осындайдан болар. Ал Бакыт пен кел1Н1м Айгулд!, олардыц Алиханы мен Санжарын ез бала-шагамнан белмеймш. Аман болсын, Алла жар болсын шырактарыма! 59

Акын Шекербек агатайым жырлагандай Буг1нде нур толып гул eni Шаттыкпен карсы алып тур елi. Енбект1н тер1нде ерл1кпен, Акталды у м т , Tmeri. Алланыц колдауымен халкымныц да, ата-анам- нын да TinerÍH актап, балаларымныц алдында аналык борышымды да абыроймен орындаган сияктымын. Тагдырыма ризамын.

О кмрмян омм ^ а з а ^ г ь щ # (а й р а гк е р ^ь/зь/ Республика Парламент! Мэжшюыц депутаты, ж ерлеам !з Мэрия Беспайкызы ЖУЙР1КТАЕВА жайлы сыр-толганыс М .Ж уйр1ктаева - халыктьщ адамы. Сондьщтан да болар оны Елбасынан бастап, карапайым ауыл ада- мына дей!н курметтейд:. Осы б!р ер тулгалы, ашан жузд! келбетт! эйел баласын, эс1ресе карасайлыктар мен жамбылдыктар мактан тутады. Ер-азаматтьщ бэр! б1рдей кетере бермейт1н жауапты, салмакты м1ндет- терд1абыроймен атцарып келе жатканына халцы куэ. Соган карамастан барынша карапайым. Ол - К^азак- стан Республикасы Парламент! М эжйнсЫц хальщаралык ¡стер, корганыс жэне кауш(лздж жен!ндег! комиссиясыныц муш ес1, сондай-ак КР Президент! жанындагы ракымшылык комиссиясы­ ныц мушес! рет1нде адамдардыц тагдырына ара- ласып, араша тус1п, кол уннн бер!п келед1. Мэрия Беспайкызы Жуйр1ктаева, сонымен катар, штаб - пэтер1 Санкт-Петербургте орналаскан элеуметт4к мэселелер! мен ТМ Д елдер1 Парламентаралык Ассамблеясыныц адам кукыгы жен1ндеп комисси- ясы терагасыныц орынбасары. Осы Ассамблеяныц кызмет1не араласа жур1п, будан б!раз бурын Санкт- Петербург каласыныц аткарушы ек1мет1н!ц осындагы Жамбыл Жабаев атындагы бурылысты езгерту турал ы шеш1м шыгарар алдында езше тэн 1скерл1к танытып, 6!

каланыц журтшылыц ек)лдер[мен кездес1п, Жэкецн1ц «Ленинградтыц ерен1м-мактанышым сен ед)ц» атты елецшщ тарихи мацызын кала тургындарына кецшен насихаттап, хальщты кетер!п, Жамбыл бабамыздыц ес1М1н сактап цалды. Буг1нде ол жер улы ацынды еске алатын суЙ1кт1 орынга айналды. Елбасыныц 1999 жылгы 12 цазан кунг! екшпи рет Казахстан Республикасы Парламент Мэжш!сннц депутаты болып сайланган Мэрия Беспайцызыньщ атына жолдаган жеделхатында мынадай ыкыласка толы тшек бар. 77арламенн! ж ум м сы на белсеие еееженб/ еллм/'з^/'/^ олбмнбя /нарзан курбал/ жэсалелерб^ шеш/луже елеул^' улес %осая?ыны%ыз2д кам/'л сенемш. Ден/'^/з<?е сауль/^, о?мбдсы%ь;з2я береке Ук!м ет телеграммасы Правительственная телеграмма ЗЗЗЗАСТАНА 2 6 4 1 3 6 /9 54 И / 1 0 1953= УВЕДОМЛЕНИЕ ТЕЛЕГРАФОМ ПРЕЗИДЕНТ РК АСТАНА ПАЛАСЫ ПАРЛАМЕНТ МВЖ1Л1С1 М Б ЖУЙРЕКТАЕВГА- КУРМЕТТ1 МЭРИЯ БЕСПАЙКЦЗЫ С13Д1 !^ЗАКСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ПАРЛАМЕНТ1 М8Х1Л1С1Н1Ц ДЕПУТАТЫ БОЛЫП САЙЛАНУЫНЫЗЕЕН ШЫН ЖУРЕКТЕН цутТЬЩТАЙМЫН 631Н13Д1Ц ПАРЛАМЕНТ ЖГЯШСЫНА БЕЛСЕНЕ КАТЫСА ОТЪМП ЕГЕМЕНД1 ЕЛ1И13Д19 АЛДЫНДА ТУРРАН КУРДЕЛ1 МЭСЕЛЕРД1Д ОЙДАГЫДАЙ ШЕШ1ЛУ1НЕ ЕЛЕУЛ1 УЛЕС ХОСАТЫНЬЩЗРА к а ш л СЕНЕМ1Н ДЕН1МЗГЕ САУЛЫХ ОТБАСЬЩЫЗРА БЕРЕКЕ Т1ЛЕЙМ1Н= ЮГРМЕТПЕН КАЗАХСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЬЩ ПРЕЗИДЕНТ! Н . НАЗАРБАЕВ- 62

Нурсултан Э б ш ул ы Назарбаевтыц ак тшег1 цазацтыц кайраткер кызына жаца куш-цуат берген- дей болды. ОТАН\" (О ТЧИЗН А) * 1^ РЕСПУБЛИКАНСКАЯ -* - РЕСПУБЛИКАЛЫЦ ПАРТИЯ ПАРТИЯСЫ ОТАН\" (ОТЧИЗНА) Цажцстан Респубяикасы Парламент Меямлиэнм дспутатм Жуйр4ктаежа М.Б. К у р м е т Мария Веспайцызы! \"Огам\" (Отчиэиа) Республикммк партиясы С м ей кенее<ти атынан С<чл) е.^мидж жогаргн вк)лет*г1 органы - Парламент М^ж!л]С)не депутат болып сайланган жеи)С)нЬбен шын журектен куттыктауымызды кабыл алыныз. \"Отан\" партиям Сиге XX! гасырдын Парламент депутаты ретжде зацдар. ертурл! шеш;млер кабылдаганда, мемлекет!мо бен халкымыздын муддесж басшылыкка алады, сгеменл4 Цюакс-ганнын гулленуже багытталган елеуметк-зконсмикммк реформанын тжбысты жалгасуына бардык муммнд(КТ) жаеайды, келешекте ждеемпоекернаетди!.ялык цайта куру, келк)м мея турактылыкты ныгайтады Закдармен жумыс ¡стегея алгашкы куидердем бастап С!з \"Отан\" цартиясынын парламентгеп фракииясынын белсенд! мушес; болады деп сеисчюи Сиге зор денсаулык, жануянызга береке, еабекте ужен тжбыстжр ттдеймж. Партия Тэрагасынын С. Терещенко мм!дет^н аткаруш ы 63

УВЛЮЕНАЯ М Р И Я 6ЕСПЙЕВНД ПОЗЛРЙВЯЯЖ М С с М 36РАИИЕН Ж Е П УТЙТМ яажияиСй ПйРЛСПЕНТс РЕСПУбямки козАжстан охазлинып вйм высоким м в Е Р И Е я извирл!ЕЛЕй жЕяож КРЕПКОГО ЗДОРОВЬЯ м я ь н ь й и ш ус<жхов-яйРаг м п я м а а - Будан ек1 жылдай бурын кектемде депутат М.Жуйр[ктаева Президент кабылдауында болып Казакстан Республикасыныц Жастар саясаты ту- ралы жеке эцпмелестт Елбасыныц акыл-кецес!н басшылыкка алды. Жастар - ел1м1здщ болашагы, Т1реп. Демек жас­ тар саясаты туралы зац кабылдау кун тэрт1б1нде турган мацызды 1С. Жастармен ел1м!зде кен келемде жумыс жург1зшуде. Парламенттег1 жумыс топтарын- да, комиссия мэжш1стер1нде жастар мэселес! каралып, шеш1мдер кабылданды. Депутат Жуйржтаеваны кун1- тун1мазалайтын мэселен1ц б1р1 — осы жастар ем1р1. — Жастар туралы зац кабылдау - жещл-жел- т нэрсе емес. Коп болып акылдасып, мемлекет- Т1К тургыда шешшет1н мэселе. Таяуда Астана, Павлодар калаларында жастар окшдер!мен кезде- 64

KP Парламент МэжЫс депутаттары Нева жагалауында. Санкт-Петербург. Финляндияга барган сапарынан... Нигериялыц epinieci Мэриямен. Фин бугазы.

КР Парламент Сенатыныц Терагасы Касымжомарт Тоцаевпен б!рге. Мэлениет кызметкерлер! Казакстанныц Халыц эрт!стер! Биб!гул Телегенова, Роза Багланова КР Парламент депутаттарыныц ортасында.

Ацын цурбысы Надежда Лушниковамен öipre. Жеолестео аоасында Улы Отан согысы ардагерлер!мен 6ipre. ^арасай ауданы. 9-мамыр, 2005 жыл.

Шапырашты Наурызбай батырдыц 300 жылдых мерейтойына арналган конференция. Катысушылар 6n¡K ескертюш жанында. Каскелеи цаласы. 2006 жыл. Мэкен жерлестерд!ц арасында. Наурыз M e p eK e ci, 2008 жыл.

Жолдас-жора аоасында Жолдастары Тургынбай жэне Эбубэюрмен 6ipre. Демалыс caii. Жолдасы Ацерке Жанэл!цызымен 6¡pre.

Бауырлары (оцнан солга царай) Б. Б улгацбаев, У. Медеуов, Т.О. Косынов, Ж. Кулекеевтермен 6ipre. Бауырлары - генерал-лейтенант Василий Симачев пен Куанышбек Беспайулы.

Мэрия Беспайцызы достарыныц ортасында. Эн айтудамыз. Тамыз айы, 2000 жыл

Мэрия Беспайцызы жазушы Габиден Мустафинн)ц цызы - дэр!гер Жанар Габиден^ызымен 6ipre. Достары - Тургынбай С эрсенбаев пен Мэрия Муцанова.



Эн к ецтдщ ажары... 60-тьщ асцарында.

«Ац-Жабагылыж цорыгында. O^TycTiK ¡^азацстан облысы. Демалыс caii. ^останай облысы.

Ерен енбектчн багасы

Ж уй /м лгтяё-яа Ма/умя 2003жлААУМтоммэуьо 2^$)еп <^оймнию 'Дожвюпан^онспштутщясыно (Ожмл* жм}хмюжяжиродвкмдм В соотаетстаии с Указом Президента Республики Казахстан о т _____ 7 мая 2002 года награжден(а) юбилейной медалью \"Казахстан Рсзиубликасынын Карулу Куштерже !0 жыл\" От имени Президента Республики

HMXrHHРЕСПУМИКА€Ы fУt^t\\nЖVИM1MЖKM<ИКРД-\\А!АМХЬИШААН №И № H K*3JM* ДЕПУТАТ ДЕПУТАТ T*t*ww * <* ЖУЯ^НКЖ4Ш4 Ф АЛЧА ГМ OK !М( Ы А^!%!4И!Н( КАЯ О ^Ж М ТЬ ЖУЧИКТАЕИА УЛШКЯЕРМПКж ЙЖ ? ЖУЙГИКТАЧ* ^жо.ЖЮ[Мя мяч<мт^

су уйымдастыру, олардыц ем1рл1к позициясымен ж а н - ж а ц т ы танысу жоспарда бар, — дейд1 б1збен эцг!мес1нде хальщ калаулысы. Б /здщ М эри я/ «Жаксы сез-жарым ырыс» дегендей, жаксы адаммен кездес1п энг1мелескен сайын кек1рек кез1ц ашылып, кецш1Ц кетермнп калады. «Б13Д1Ц Мэрия!» Царасайлыктар оны осылай еркелет1п, кетермелеп эpi мактаныш тутып айтады. Оныц ез1нд1к себеб1 бар. Мэрия жастайынан ем1рд1ц цыр-сырына канып, ез халкынан улг1-енеге алып, хальщтыц дэстур! мен салтын бойына С1щр1п ест1. Бул катардагы карапайым шопан кызыныц пайдасына шеш1Л!п, атын шыгарды, абыройын асырды. Казакта «атыц шьщпаса жер орте» деген сез бар. Купай одан сактасын. Олай елд1 шулатып атьщды шыгарганша елгенщ артьщ. Арзан атакпен атын шыгару немесе ауырдыц уст1, жецшд1ц астымен кимылдап, елмест1н кун1н кешу Мэрияньщ мшез1- не мулде жат. Не де болса «бас кеспек болса да тш кеспек жок» дегендей ашыгын айту, мэймецкелемей тура бетке сейлеу оныц канына С1нген касиет. Бутан Мэкенн1Ц уй 1Ш1ндег1 тэрбиес1, ата-ана улпс1, агайын- тугандардыц бауырмалдыгы, конакжайлылыгы, дастархандарыныц ертел1-кеш б1р жиылмай жататындыгы, кел1п-кет!п жаткан адамдардьщ ак алгыс баталары катты эсер етсе керек. «Эй, мына кыз туб! жаксы адам болады, 031 ашык, жуз1жаркын, ете кец1лд1 эр! сыпайы екен» деген сезд1 еспгенде тана- 5-315 65

уы желб!реп «мен1 шын жаксы керетш к^ci уй!м!зге келд1» деп елгезек Мэрия кэд1мпдей ¡штей масатта- нып, ес!п калатын. С!рэ, «жаксы сез жан се\\иртед1» деген осы да. Эке-шешесннц еркелет:п, аялап, алаканына салып ес1рген енбег1н Мэрия алгашкы куннен ацтай бастай- ды. Алгырлыгы мен акылдылыгы, намыскойлыгы мен Ж!герл1л1г1 оны талай киын еткелдерден алып шьщты. Уакыт жылжып еп п жатыр. Содан бер1 Мэрия талай-талай ем!рд1н ащысын да, тэтт1с!н де керд1. Б!ркатар асу белдерден асып, кызметтен-кызметке кетерщщ. Цатардагы мугал)м, мектеп директо­ ры болды. Содан соц педучилище директоры, одан Жамбыл аудандык оку бел!мшщ мeнгepyшici, Казак С СР Мемлекетт!к кэсттж -техникалык бш1м беру жен1ндеп комитетт!ц бел1м бастыгы, Каскелец аудандык партия комитетшщ хатшысы, Алматы облыстьщ мэдениет баскармасыньщ бастыгы, аудандык кенес аткару комитет! терагасыныц орын- басары, аудан эмм ш щ орынбасары сиякты жауапты кызметтер аткарды. Мэрияныц ерекше б!р касиет: — кандай кызмет аткарса да элдеюмдердей асып-тасып, коныштан ба- сып, кеудес!н кетерген емес. Кбайта бетегеден б и т , жусаннан аласа болып, кiммeн болса да ортак тш табыса бщдг Абырой би!Г!не кeтepiлyiн^ц басты б!р себеб1 осы шыгар деп ойлаймыз. Мэрия Беспайкызы 1995 жылдыц желтоксанында К^азакстан Республикасы Парламент Мэжш1С1Н1ц де­ путаты болып сайланды. Депутат болгысы келет!н- 66

дер кеп. Б1рац мунда да халык ез тацдауын жасап, Мэкенд! б)р ауыздан сайлады. Ел сен!М1 — зор с е т м дейт1н болсак, будан артык абырой, бакыттьщ жок екен1н ойга туй 1п койган жен. Жакында Мэрия Беспайкызы ек!нш! рет №11 Жамбыл сайлау округ! бойынша Казакстан Рес- публикасы Парламент Мэжш1С!н4ц депутаттыгына усынылып, аузын айга бшеген терт кандидатты жец^п шыгып, Парламент тершен ез!Н1ц орнын алды. Депутат - халык кызметнисг Олай болса, Мэкен депутат рет1нде не б!т1рд!? Ол колы бос кезш- де жамбылдык, карасайлык азаматтардыц арыз- шагымдары мен тшек-п1к1рлер!н елд1 аралап жур1п, ез кулагымен ест1п, койын дэптер!не жазып алып, олардыц тез шеш1М1н табу уш ш аудан жэне жepг^лiк- ^ эк1мдермен жи1-жи{ хабарласып, кажет болса кез- дeciп отырды. Мысалы, Мэрия Беспайкызыныц атына жогарыда айтканымыздай, Цазакстан Республикасы Президент1н1ц жанындагы ракымшылык жасау комиссиясыньщ мушес! рет1нде кептеген хаттар кел1п жатады. Оныц иелер1 — ойланбай от баскан, опык жеген, кател:ктер1н кейш тусш 1п, бармактарын шайнаган, б!р сезбен айтканда орны толмас екш ш ке урынган адамдар, олардыц ет жакындары, ата-ана- лары болып келед!. Сондай хаттарды мысалыга кел- т1р е т к . А/эрмя Десяям^ызм/ ялды^ыз^я бас м/я, э/ся- мярьшй каз ж асьш ды тимя м/ым журектмем С/з^е о/ибясм^имздь^ а/мммам 67

элйя% яр?иуия ^яляЭы. Елб^ epwe/^í осы ж я с сэбмлер. Осыляриен кокаем, ¿улденемй. Дубям ^яляся, Я щ ер ­ ке %ызы% 2030 жылы ^Mww/ ^мя^иямЭяр %я?иярынян кормеб/. Дольжням ксл^еише ко^мектябсем/м, — Д Р 77ярлямбм^м;^ беиу/яя^ы А/эрмя ^есиям^ызы сом^/и, жя<?ям ^ммял^янЭя /^олушыи бер<% коз ж я - сьшЭы кор<Зл Соны% яр^ясын^я №рямль .мамлекб^/- не ек; жзр^е бярыи ^ям^/мы^. ZZ/ук/р, %ызы.мны% хял/ ^язь/р ж я^ яя ембс, ум;'я? бяр. Енб/ ушжш; жэр^е 6я- p^b¿.MbZ3 керек. C^w/ wyccg, кэнекем. Ыз^с ^ям^орлм^ жяся^ян яяуль/ б)яулксм жур<?к/и/ Л/эрмя ^есиям^ызым умбтм/ бм;к^срЭен кер^ш келе^/. Омы /?¿p /иу^ямыи. 0з /ляряпыням жэрбежббскен «Ря^я/я^ ^мрмясыны^ ирбзмбен^; ^ем б ^ ^эмрулыия с)яол^ысыж шекс;з. ^ бям^ерм /лwwep/'/^//<?нямнолЭьш, ^у^ям блшнй? жем/pùwd/' ул-^ызбяры/ Дсн<)ер^;з сяу, е%бек7Ибр;%;з ж ам/'cw/ боля бер^ем лямьш бя. Дрк^жян Жа^ырояя, Мн/им^мял; йуылм, Ждмбмл оу<)анм, ^л^матм ойэмсм. 69

улымыз Дасылмй Алммер?ййн^ тня^мрмма арашяшм &ИАзны?%ыз ум//я шел;с0 ол^ысмжмзЭы бмЭфамй. Айке, б%?ям шамаем ^олын %аж)м ^аламыз умшйде. Дуаньлм^иан зл/ Эе кез;.ме ж ас ^e/zeß/, ^уамыш жасы эрмме. А/ем С ^ е сенемш, е^ер С/з бол^маса^мз, c^dz'^ аса сезлмтиал ул^ен аяалы^ журе^/^fj ^олтиаса, к/,м бмеЭ/ е^/ жмл^ам лгемшб/jd^ Ама^ырьшызЭм^ ме do- лармн?/ Ciæe е/яж;'ш .жаз den .ма^ан б/р змел ам/и^ам ed/. Ол áa С/зееjom ^ew /м амАиын .жур. Слз ар^млы 6а- ласым ^ам^иармя ялдан каржеЭ/. Д*аз/р жа^Эамлары жа^сы, отмбастиары амам. А/ем Cz'^dz'^ ая^ь^мз^а жы^мламмм, лгазш жуммл^амша С/зд/^ балалары^ыз йен немералерирзее сауль^ Аямея, у4лла^а жал<эарымь;л awcMw/» Алмиер/я/я^ о/я^ясьл Ожс^ л;ялясм. ...Ж а^а <?achZjPdb//^ басы ^ма^ам ауыр ^ам^ы зкелед/ de/? /сш омла^ам? 2000 жмлы Эуммеее ум/wíaf сэбш,м Яазер^е /селд/'. Д*ь^зьш /ш/мем /яу^анЭа ке^/р^е^шде /^а/мерл/ /czK болЭы. Омы кеизерн? барма^ам ескш ^ал^ма^ы. /Тертмке аз елш/зЭее/ же^м^мманы^ ^ а /л ы э/сетмяеЭ;. ZZ/е/мел^е анарьш e,wdewy ^ере^г &?лб)ы. О^ам жаждам /^амЭа? СанЭам аумр cdwwepde ^лла 7а^ала ^иа^ан А/эрия Десяам^мзы Ж умр^/яаееамм ^ез^тя/р- /Та^алек жузд/, dew-дляе/яжем л^ем/рш шуа^м тиа^меен ана^а ^му^-м/ержд/, л:аз жасьшды ?мамм/ы- латяа о/мырыя j/cewK^dLM. Ол,ма<?ан сй^мрлм жуз^ем амлана ^арая ая!мрды Эй.' — Ер^ежаи ^ызьш, сабмр с а ^ а . Елш/з /^азф бф- яммдея е^се /^awep/я ^алеЭ/. Сан /мур/н ^мымды^/яар 68

/(¡уаметяям Маке/ Ыз С;'з^е 2007 жыл()ь^ шямыз омыя^о балотиыз Элшеноб Сер/кям^ ормясмз сотя^яол^йяь; жомль/ оз/^;зае хам? жяззян еЭ;к. Сол %о;яьшыз^ом хеши Дязд7$с?йян Ресяу&мкасм Foc яролурорыны^ орынбясоры Ж Жйгукеяобтясм 24.72.2007 ж м лм ¿яз^е хябар кел^/. ^оло^мзЭы/^ Fe/ %2мтмя ^¿уолыя, J0%-¿a ж е^ м 0ея!м;яя!/. Осьмоя &тляныся?ы &'3d^ оя!;я/шшй()/ ескерш, ^оти^орлы^ корсея?кея^/з ушж С/з^е коя/яея-коя ршг^иея! яйтяыя, C;'3dz^ жуимсм^ыз()ы^ /яабыс/ям болуь/яо ж эяе оз/'/^/'з^с зор деясяуяы/^ /я/лея, бятяямызбы берел//з. 7hgM ом/яо^ь/з коя/яея-коя ^ахже?я;)и/з&7 F a/ямр она - //^¿амша, мммм - /Ууске. 27.0&2002 ж ., Лй&мймл су^яям, 7аляя йумлм ^ópagc^gyMwe, убяжоамая Мзряя FecMoegno/ 77мм/с/я 7?ом F a^ o ea ^лексоябро 77аблобно. О/я есем г)умш хочу яожеля/яъ 5 ом /^?еяко^о збороеъя, доламх лея! жмзям, яемссякоемоя эяер^мя, бушееяом /яеялоя?ь/, я /яокже збороеъя есем еашяти &язк;см, ^OdCWgC//H/VK<ZM,f)py3*b^M, зяокомьш. Уеожое^моя АТормя ^есяоееяя, о/я есем Эушм бла^обар/о Дяс зо /7<зботяу обо жяе. 77осле 7?<з/яс/о зяярося А/есшяые еластям чу/яко м бнмждтяалъио о/я- яеСЛМСЪ КОЖЯе МК ßpyeMJM МЯбОЛМ^ОТИ.' ЯбШ бручмлм g Джои^особскол/ окм^мятяе g о<%мя/малъиой обс/яояоеке коляекя, за ^ияом зядреяилм со^малъяо^о /7йбо/яямка, обееяечмлм^иеяя фое^шм.. Э/яо gee бляео^оря 71

Тагы 6 ip хаттардан узшдшер KenTÎpin керелш. ^П.ААРЦДСАТМАёИШР!ЕмСэИжУ6№Л И)аКнАщС Ы í.^i^?/t' ¿%p* /¡^^<^<!/^ <!^¿^^ й ^ й :- 1^ 5й&э%<% ^ 4%ácí? ^- P¡ ^?*^? ^4 Hé#<í. /é¿^r ^ ^ 1 y. 70

здботма^м. # себя ^е мокммутмой м зо- быАиом, я челоеекдм которым ж ож е^ ок- /имбное учйс/мме е жмзнм номере еозможностим. С Уёяженм^ ^я/иося ^л^/^ея/^ря /7яялояня. 75.02.2004 л Душой болеете за край родной: Бюджет, врачи, сельские проблемы... И голос ваш звучал не раз порой В Парламенте, поднимая эти темы. И Каскелен, и Узун-Агач Желают вам больших удач. И учитель каждый рад, Что их коллега- депутат! /^Л.МЯ/ЯМЛСКЯЯ о б л я с / я ъ , Лярясяйскмйряйон, ¿.Ляскален Мы верим в Вас, Вы нам близки, Вы наш учитель, и это не секрет; Гордятся вами ваши ученики, Храня в душе зажженный Вами свет. Дсюречя 6 С Ш М.М. Ммнйяеяя ^л^ия/мямскяй облястим Жя.мбылскя^о ряйоня М1не, осылай алгыс аркалаган Мэрия Беспайкызыньщ депутат рет1нде де кетерген ж уп ауыр екен!н накты мысалдар аркылы жаксы бшем)з. Мшбеге шыгып сез сейлеуд1ц, б1реулерд1 эцпмеге тартудыц, айткан сезге иландырудыц езш дж касиет1 бар дейт1н болсак, К^азакстан ук 1мет1н отставкага Ж1- беру туралы «Отан» партиясыныц М эл1мдемес1н жа- 72

риялау депутат Мэрия Жуйржтаевага тапсырылуы- ньщ ез1 TeriH емес сияцты. Жацында, ягни сайлау алдында Мэрия Беспайцызы Жуйр1ктаеваныц сайлаушылармен кез- десуш 1ц куэс1 болганым бар. Халык айтса калт айт- пайды. 1штег1 сырларын ацтарып салды. «Царагым, Мэрия, елд1н мушкш хал-ахуалына ук^мет кашан на- зар аударады. Уш мыц тецгемен калай oMip сурем13. Мэселен, ез басьщ 3000 тецгемен кун кере алар ма едщ?...» Цойшы, коймаган сурактары жок. Эте орын- ды. Ашынган, арыган, тозган, ум1ттер1 уз1луге шак турган халык не демейд1. Мэрия бэрш де аса сабырлыкпен тыцдады. Эрк1мн1ц сурагына теб)рене жауап бердг «Мен1ц де жаным киналады... Эз1рше уакыт керек. Ел1М13деп экономикальщ жэне элеуметт1к жагдайдыц оцаларына С1здерд1 сещцремш. Будан да жаманы- мызда кун керген ед)к кой. Сэл-пэл шыдамдыльщ керсет!цдер...» деп басалкалы сездерш байыппен тус1нд1рд1. Ацырында халык тус1нгендей болды. MiHe, соныц нэтижес1 Мэрия халык калаулысы болып eKiHHii рет сайланды. Bip атап етерл1к мэселе, Мэрия кейб1р кызба кандидаттардай ешюмге тау- тау уэде берген жок. Бар болганы елдег1 Kasipri жагдайды, депутаттардыц, ек1метт1ц ¡степ жаткан жумыстарын асырмай, кем1ст1ктер1н жасырмай айна- катес13 тусшд1рш берд1. Бул олардыц журектер1не жеткен сиякты. Иэ, б)зд)ц Мэрия осындай! 23.70.7999 ж .

М ария Дасяямкмзмл*ен срсбя/я^яяр Мэриясь/ Е С 7Л%7Д СО Л А /Р АЕ^ — А%эрмя аяам, бурыя^ыбам смес ^а?^ т^ы.м-тр'ытм /я^шм/^сн ^олы^мз босая, ба?а-ша<?аны^ %ась;яс)а болу ба^ы/ямяа кснел/я оя?ы^осыз. 6?я7кея куядср яг^олы омлан^аяба албьшся олфм^збя? ^ам кезе^/ сс/^/^с оролабы? — «Елу жылда ел жаца, кырьщ жылда казан» де- мекш1, менщ ецбек еткен елу жылым артта калыпты. Алла жетк1зсе келер жылы жетп1ске толамын. Эз1мд1 ем1рге екпес1 жок адамдардьщ санатындамын деп есептеймш. ейткен1 артымда калдырган азды-кепт: 131м бар секшд1. Экемнен ерте айырылдым, алдымда арка суйер агам болмагандьщтан б1раз киындыктарды бастан еткер!п, шыныгып, шыцдалып, кажалуга тура келд1. Сондай сын сагаттардыц б!р1мен!ц ем!р1ме тубегейл1 eзгepic экелген жылдар 30-40 жастыц арасындагы кезец. Бойымда куш-кайратым тасып кылшылдап турган жаспын. Ауылда (КНИЖ-де) мектеп дирек­ торы ед1м. Ауданнан: «Ертец обкомга жетс1н» де­ ген хабар келдг Бул 1976 жылдыц жазытын. Тамыз мэслихатына дайындалып жатканбыз. Ол кезде каз!рг1дей агылып жаткан мэшине жок. Малшыньщ балаларына арналган интернатка азык-тул1к таси- тын «ГАЗ-51» кел!Г1Н1ц журпзуш1С1 Шабалин деген картка жагдайымды айтып, жолга шьщтым. Ол дуние 74

уш тЫ п кетсе де жылдамдыгын 40 шакырымнан асырмайтын, сондай сабырлы адам болатын. Сагат тогызда обкомныц идеялогиясын баскарып турган Асанбай Аскаров аганыц кабылдауына улгер1п жетт1м-ау, эйтеу1р. Асанбай ага бipдeн 1ске кешт1: «Жаца оку жылынан бастап К^аскелен каласынан педагогикальщ училище ашылады, директорлыкка сен кызды усынып отырмыз. Тэж1рибец бар, ез1цд1 керсетет4н мезгы жетт1, ¡ске сэт», — деп шыгарып салды. Ертес! кун1 облыстьщ аткару комитет1нен Роза Сыргабекова ауданга барып, мен1 кепшЫ кке таныстырып кайтты. Училищеге бершген гимарат бурынгы мектеп уЙ1 екен. Мацайдагы журт жаздай иес13 тургандыктан есж-терезесш шыгарып алган, канкасы гана калыпты. Журег1м ауырып, кез1ме жас келдг Б1рак шег!нерге жол жок. Оз усынысымен он беске тарта адам мугал1мд1кке от1Н1ш бер1п койыпты. Курылысшылар сылагын журпзсе, мугал)мдер сыр- лап дегендей, кепшш!к болып жабылып жендеу жумысын аткарса, ек!нш1 шепнен студенттерд1 кабылдауды да катар жург13Д1к. Суык кузде б т р 1 п к1рд1к. Каз!р айтуга оцай болганымен, машакаты ете кеп болды. Б1рак бетпе-бет келген киындыкка еш мойымай, ешк1мге жалтактамай, дер кезшде шеш1м кабылдай бшгенд1г1ме, тштен кейб1р сэттерде ежетт1к танытканыма кайран каламын. Бэр! жастьщ Ж1гер д1ц аркасы екен гой. Бул училище менщ туган баламдай. Ом1рге кел!п, буганасы катканын, каз-каз турып, тэй- тэй басканын есеЙ1п-ержеткен1И1ц бэр1 эл1 кунге кез алдымда. Ел1М13д1ц кай тупюрш е барсам басына ак жаулыгын тарткан аналар: «Апай, ес!Ц13де ме, мен 75

бэлен жылы С1здщ училищеде бш!м алганмын» — деп, алдымнан шыгады. Осыныц ез1 б!р бакыт емес пе. К ец Ы м кетер1Л1п маркайып, мактанып цаламын. Сол жылдары «Тш алмайтын Жуйр1ктаева» деген атым да шьщты. Ол уакыттын б1р жаксылыгы жумыска келген маманды б!рден уймен камтамасыз ететш. Ек1 улым мен куйеу1м бар, маган уш белмел1 пэтерд^ц шеппмш берд1. Б1рац, бурынгы отырган адам босатып бере коймаган соц б1раз кутуге келд1. Кундерд1ц кун1нде элп пэтерге «МАИ»-дыц бастыгы кеш1п К1р1пт1 де­ ген хабар жетт1. Сенер1мд1 сенбес1мд1 бшмей бар- дым. Ес1кт1 шашын тебес1не туйген, караторы к ел т- шек ашты. — С13 т м с 13? Бул пэтерд1ц нес1 мен е м е с т н бе? - дееем. Ол: — Б1зден босаган ек1 белмеге трущ 1зге болады, — деп тур. Жагдайды айтып аткару коми- тeтiнe шьщтым. Сонымен бул ¡с ушыгып, соцында аудандьщ бюрога жетт1. Жумыс белмесше К1р1п улг1рген жокпын телефон шырылдап жатыр. А р жактагы адам казакша: — Бул — соттыц терагасы. Сен б^р жактан келген карга, б13Д1ц аккуды томен каратып, кайдан шыккансыц 031ц, — дед1. Мен: — Казакша сей легетщ з жаксы болды. С13 б т е с 13 бе, казак: «Алты кун атан болганша, б1р кун бура бол» деген. Мен бугш бура болып, С13Д1Ц аккудыц мойнын кыршыдым, — дед1м. Ол телефонды коя салды. А л жыладым. Суйенер, се- нер адам болмаган соц басыну деген осы шыгар деп ыза болдым. Коз1мн1ц жасын суртш улгерген де жок ед!м. Ес1ктен орта жастан аскан, жылтыр бас еркек юрш келд1. — Жаца С1зге телефон соккан мен. Осы уакытка деЙ1н б1рде-б1р эйел бет1ме кел1п, катты сез 76

ПОЧЕТНАЯ НАГРАЖДАЕТСЯ ЖУЙРИКТАЕВА Мария Беспаевна член Комитета Мажилиса Парламента Республики Казахстан по международным делам, обороне и безопасности за активное участие в деятельности Межпарламентской Ассамблеи СНГ и ее органов, вклад в укрепление дружбы между народами государств —участников Содружества Председатель Совета Содружества Независимых Государств айтпаган. Маган сез цайтарган ежет, журек жуткан кандай жан екен деп керуге, кеш1р1м сурауга келд1м. Басымды иш, кеш1р1м сураймын, айналайын, — дед1. Бул окига лезде елге тарап, маган улкен абырой эперд1. Мен б^р шет1нен элп адамныц азаматтыгына тэнт1 болсам, ек1нш!ден, ез1ме ем1рл1к сабак алдым. Ешкашан, ешк1мн1ц ар-намысына тимеу керек деген кагиданы санама тоцып, сацылауыма туйд^м. 77

Жалпы менщ жолымды ашкан адам, жатцан жер1ц жайлы болгыр, Айтмухамбет ага Мансуров. Ол К1сшщ алдындагы царызымды етей алдым ба, бшмейм1н. Ом1рде кол жетк1зген улкен жет1ст1ктер1м болса, сол К1СШ1Ц аркасы деп бшемгн. Мектепт1ц карапайым мугал1мдерш1ц б1р1мш. Малшылардыц слет1 кез1нде колыма мандалин алып эн салып, копш1Л1к ортасына ш ы ц т ы м . Ол кезде Айтмухамбет ага ауданныц б1р1нш1хатшысы. Мен1 сурастыра келш: — Цазактын ожет цыздарыныц б1р! екен. Кезш1ц оты бар. Мундай ц ы з д а р д ы кетеру, 0С1ру керек, — депп. Сонымен, мен1 партия катарына кабылдады. Мектеп директорлыгына кетер1лд1м. Намысымды буып, ар- тымнан жаман сез ыеспрмей, мумк1нд1пнше адал кызмет етуге, жаксы аганьщ сен1мш актауга тырыс- тым. Ом1рбаяндыц деректер1не кез салар болсак, Мэрия Беспайкызы Жуйр^ктаеваньщ жасынан кызметке ара- ласып, басшыльщ жумыста П1С1Пжетшгенш, эрдайым халыцпен б1рге болып, хальщца адал кызмет еткен1н байкаймыз. Француздыц улы ойшылы Жан-Жак Руссо: Ол сзш... йблм жя^смлм^ %яня сояысы- бе — деп калай тауып айткан десещзш!. Немесе орыстыц улы жазушысы Лев Толстой: «Д^орйяямьшЭмлм^, Й2;л;к ж зме жер- 78

Эе улылы^ — дейд1. Ек) данышпанныц осы улагатты сездерш жастайынан ем1рл1к мурат ет- кен Мэрия эрдайым адамдарга жаксылык жасагысы кел1п турады. Анасы Рэбэтид1ц ац сут1мен б1рге бойына дарыган карапайымдылык, ¡згш1к, адамгер- шш1к касиеттер1, оньщ азаматтьщ болмысын байы- тып, абыройын аскактатып келед1. Хальщаральщ эйелдер мсрекес1 карсацында казактын кайраткер кызы Мэрия Беспайкызымен б1рге ауданды аралап, ол кюшщ сайлаушыларымен кездесуд1Ц сэт! туст1. Царасай ауданыньщ кай ауы- лында, кай елд1-мекен1нде болмайьщ, журтшылык окшдер] оны жылы шыраймен карсы алып, оньщ аты- на жылы-жылы тшектер айтып, ездер1н толгандырып журген туЙ1нд1 мэселелерд! алдына жайып салды. Кездесу жиындары депутат пен сайлаушы арасындагы ашьщ-жаркын эцпмеге уласканын ез кез!М1збен керш, ерекше суйс1нд1к. Мэрия Беспайкызы болса эр азаматтьщ атын атап, тусш тустеп, туган бауы- рындай кушагына алып, еменжаркын амандасып, отбасыньщ амандыгын сурап, Т1ПТ1 кейб1реулерд!ц бапашагасына деЙ1н тэтпештеп бшш жатты. Мэселен, осындай кер!Н1Ст: 1ргел! аумагындагы «Супу» енд1р1ст1к кооператив1Н1ц мушелер1мен болган кездесуде айкын ацгардьщ. Турл1 улт екшдер1 ецбек етет1н А. Ударцева баскаратын бул коопера­ тив Мэрия Ж уйрттаеваны ыстьщ ьщыласпен карсы апды. Депутатпен Казакстан Республикасыныц Жер кодекс1Н1ц жобасы туралы ой бел1ст1. Оздер1н толгандыратын ем1рл1к мэселелер жайлы айтты. К е к е т с , кызылша ес1р1п, оныц ен!мдер1н халыкка 79

сатумен айналысатын «Суду» кооператив1Н!ц ужымы жердщ тозып бара жатканын, оган бурынгыдай минералдыц тьщайтцыш бертмейт1н1н, оны алуга каражаттьщ жоктыгын, ауылшаруашыльщ техникаларыныц мерз1м1еткен е с т екенд)Г!н, кекен1С е тм д е р ш етк1зуд1ц ез! проблема тудыратындыгын, е тт з е калган жагдайда теменп багамен е те т ш д тн букпес13ашьщ айтты. 5-6 жылга ук1мет тарапынан не- сие бершсе деген ет!н1штер бшд1рд1. Кекен1с ес1рупн, дикандардыц усыныс-п1к4рлер1мен ет1н1ш-тшектер1- не жете кещл белген депутат т т с т г орындардыц, жер- гш1кт1 аткарушы бтнктердщ алдына мэселе койып, шеш1М1н табуына кемектесет1нд1Г1н бiлдipдi. С.Ж андосов атындагы №11 кэснтпк-мектептщ акт залында еткен жас фермерлер мен жермен айна- лысушы галым-мамандардыц, шаруа кожалыктары басшыларыньщ кездесу жиынында да Жер кодекс! ту- ралы мэселе одан эр! ербщ г Депутат М .Ж уйр1ктаева жиналгандар алдында Парламентте каралатын Жер кодекс!, одан туындайтын С у жэне Орман ресур- стары туралы зан жобалары жайлы тусш ш берд!. Ж.Суленов, К.Тэнекенов, Л.Симакова, Х.Шакенов тэр1зд! жермен айналысушы азаматтардыц усыныс- п1к1рлер1н байыппен тыцдады. Б1р1нш1 Май ауылдьщ аумагыныц кецес1нде ауыл аксакалдарымен болган энпме барысындаЖер кодекс! туралы мэселе одан эр1жалгасын тапты. А.Камилов, Ж.Гасанов, Б.Нурахановтар депутатпен кецесш, ез ойларын ортага салды. Эрдайым адамдарга жаксылык ойлайтын Мэрияга Бекболат ауылыныц тургындары дажылышырайб1лд1рд1.Халыккалаулысы 1Май орта 80

мектебшде мугатмдермен кездес!п, окушылардыц бш1м сапасына ден койса, осы ауылдагы дэр!герл1к амбулаторияныц жумысымен танысып, ана мен бала денсаулыгыньщ жай-куй1не назар аударды. Бекболат ауылында жацадан салынган уш марте кажыга барган Хамза кажыныц сэулетт! меш1Т1нде болып, эруактарга арнап куран багыштады. Имандыльщ сабагына катысатын жастармен энг1мелест1. Б1р1нш1 май эк1мд1пнде болган кез1м1зде Мэрия Беспайкызыньщ тагы б1р ерекше касиет!нс риза болдьщ. Ол - жасы улкен адамга деген курмет. Ауыл эк1М1Н1н кабинет1не пайгамбар жасындагы пария К1р1п келе жатыр ед1 эюм: «К¡руге болмайды, кер]п турсыз гой, менде конактар отыр, артынан К1рес13», — деп бет1н кайтарын тастады. Сол сэтте Мэрия Беспайкызы: «Муныц налай, Алмабек Шымшьщов, мен1ц сендерге берген тэрбием осындай ма ед1, уят емес пе, К1рс1н элг! пария, б1р жагдаймен келген шыгар, шаруасын айтсын, 031ц барып шакырып кел, юрсш!» — деп ауыл эк1М1не жеюп тастады. Сэлден соц элг1 кария кабинетке К1р1п, депутаттыц тура жанына жайгасты. Келген шарусын айтты. Хальщ ок1Л1Н1ц ьщыласына разы болды. Ол К1С1 шыгып кет- кеннен кейш Мэрия Беспайкызы А.Шымшьщовка адамгерш1Л1К кагидаларын тус1нд1р1П, басшыга тэн кецес берд1. Ен бастысы - адамдарга деген ыстык ьщыласыц, жылы сез1ц болсын! «Жылы - жылы сойлесец жы- лан 1н1нен шыгады» деп атам казан бекер айтпаган. Мэкецн1ц осы сезшен бэр1М13 сабак алгандай болдьщ. 6-315 81

Мэрия ЖУЙР!КТАЕВА: — АТэрмя ^есяом^ь^ь;, ек/,мэ/?Апе елш;'з 77йрллмен- А77/ ЖЭЖМ/сш/^ Эе^ТИ^/МЬМЬШЯ СЙМЛЯНЭЫ^ЫЗ. Эем/н^' /стелем ^ызже/м^ер/^й Эе яя?ян /муме^е ж у к бол^анЭом. 6?з;/%;з ^л^м^ьжь^/^ /р^есмбе^/' шурамлм жерЭе Эунме^е келеек, сем^ес/з Эе ара^я яти ярытиыл жеАме^/м сояяу Д*мзылорЭа^я бм ш /зЭея бяраемз... — Ай, айналайын-ай, ол кайб1р жет1скеннен дейс!н, амалдьщ жоцтыгы солай мэжбурлед1 гой. Ол елушин жылдардьщ аягы болатын. Ел эл1 толыктай ецсе кетер!п кетпеген кез. Содан ез1мнщ туаб1тт1 кайсарлыгым 6а, элде мунан былайгы жерде эке-ше- шеме салмагымды салмайыншы дейт1н ш ю туйс1к пе, эйтеу1р ем1р1 кермеген К^ызылорданызга тарттык та кетт1к цой. Ки1з уйден сыртца аттап шьщпаган басым пойызга да сол жолы туцгыш рет отырдым. К^ызылорданьщ педучилищесше менен баска да сырт жерлерден ез!м куралпы казак кыздары келген екен. Бул тагдыр дегенд! койсацызшы, керш1 ауылда турсак та бугш дер4 ес1М1 елге жацсы таные Шэмша Берюмбайцызы Кепбаевамен де сол К^ызылордада таныеканбыз. Элг1 сурагьщызгабайланыстыайтайын, 613 арып-ашып циян шеттег1 облыс орталыгына не уынн барды дейс13 гой. Ол оку орнында тепн тамак, тепн жатакхана бершет!н. Б13Д1Ц кокеЙ1М13Д1 тес- к е т сол. Жетшни сыныпты б т р г е н ш!п-шик1 бала- мыз.Уст1-басымызда да жутынып турган ки1м жок. Эл1 ес1мде, экем астындагы жалгыз атын сатты да, 82

маган арзанколдау 6ip пальто, аягыма Kep3Í ет1к са- тып anepin, калган тиын-тeбeндi мойныма туй)п ôepin, имбере салды. Енд1 мына кызыкты караныз, келсем орысша б1Т1ргендерд! окуга кабылдамаймыз деп карап тур. Оу, бул калай? Солай. Мен кайб1р орысша мектеп б тр е й ш деп б тр д 1 дейсщ. Мыцбаев атындагы тэж)рибе шаруашылыгы аталатын 6Í3nin ауылда ол жылдары казак мектеб! мулдем болмаган- ды. Омбыдан да ек! кыз келген екен, олардыц кабылданбайтындыктарына эбден кездер1 жеттг Мен не 1стейм1н? Жо-жок, бекерден-бекер Kepi кайту деген- д1атамацыз, елге не бет1мд1айтып барамын. Олейш- TipineñiH осы жерден 6ip нэтиже шыгарамын деп касарысайын эл1ме карамай. Зиябек Мухамбетэлиев деген агай болатын, ол KÍci де «болмайды, болмай- ды, шокынгандарды кабылдай алмаймыз» деп бет каратпайды. Шашын унем1 устарамен жалтыратып алдырып тастайтын. Кейшнен жаксы таныс болып кетт1к кой, жарьщтьщ. Содан оку орныныц басшысын 1здемейм!н бе. Ол жок, орынбасарын жолыктырдым. Узын бойлы, сыптай жас ж т т , оныц ол кезде атакты балалар жазушысы болатынын KÎM бйппп, Танаш Дэуренбеков агай. Осылай да осылай. Ол да салганнан кел1С1м бере коймады. Казак тш!не жатпай-турмай дайындалайын, ана тш 4мд1 неге бшмешн, 6ipaK мек- тепте окымагандыктьщ аркасы гой, грамматикадагы eTiCTiKTi угынуга 6ipa3 тер тогуге тура келд1. Цойшы, эйтеу1р ожетт1Г1мн1н аркасында окуга кабылдандым гой. Бул мен1ц OMÍpneri киындык атаулымен туцгыш бетпе-бет келу1м ед1. Соны эл1 кунге деЙ1н балала- рыма, немерелер1ме айтып отырамын. Азды-копт! 83

сабак алсын дейм1н. Сол жолы кш кене киындыкка шыдамай бурылып алып журе берсем не болар ед1?! Адамныц бакыты деген аспаннан эрекетс1з ауызга езд!Г1нен тусе салатын майшелпек емес. Бакыт пен байльщ куресе бшсец гана ceHÍH жагыцда. — Дояр Эя ^ом.мдм кору ум/w бфЭем сгуьм .мбк?яебжен жолы^ызЭь; — Ом1рбаян жолдарыныц pei i солай, эрине. EÎ3 улкенд1 сыйлаган, улкенн1ц алдынан Kecin етпеген урпацпыз гой. Экем мен училищеге тускеннен кейш жарты жылдан соц кайтыс болды. Оган деЙ1н бет1ме карап «тэк» демеген адам ед1. Ел катарлы OMip сурд1, елге, халыкка с1Ц1рген ецбепн булдаган жок. Сол царапайым Т1рпнл1пмен-ац 6Í3re кел-Kocip тэрбие 6epin кеткен екен-ау, жарьщтьщ! КеЙ1ннен ер жетш, адам цатарына цосылып елге барганымызда ауылдыц кэр1-жасыныц 6ipi калмастан «беу Беспайдыц кез1 гой» деп сыртымыздан елж!реп жататын, liieyKop кец1лдер1н бшдфш жататын. Ашыгын айтайын, б13Д1ц осы кунге жет1п, кепш1Л1кпен араласып, азды- KonTÎ курметке белену1м1зд1ц 03¡ сол юсшщ арцасы. OKÍHÍniTÍci, артында цалгандардыц адам болгандыгын оз коз!мен коре алмады. EipaK бул ем1рде 0KÍHÍntcÍ3 адам бар ма?! Осы к е р ге т м 1зге де niyKipnimiK жа- саймыз. Орта бпиммен бастауыштыц табалдырыгын аттауга неге болмасын, оз1М!зше шэк1рт тэрбиелеген сез1мге болен1п цомпиып журмес пе ек. Ойтсе де, оны- мен узакда бара алармысыц. Эбу Насыр Эл-Фараби гулама былай демеуш1 ме едг «Устаздьщ кулык- нормасы мынадай болуга ти1с: Ол тым катал да бол- 84

мауы керек, тым ырыкка да жыгыла бермеу1 керек. Эйткен1, аса каталдык - шэк!ртт1 озше карсы кояды, ал тым ырьщка кене беру - кад!рш кет4ред1, берген бш1М1 мен гылымына шэк1рт1 селкос карайтын бола- ды». Сол уш1н оку-токуды узд1кс13 алга карай жет1л- Д1ре тусу керек ед1. Орталау бш1м шацырагын кызыл дипломмен б!Т1р1п, ЖенПИ-ге келгенб!з. Шэмша да осы жолды калады. Ол алпысыншы жылдардыц басы ед1. Эм1рд1ц тактайдай тег1с жолына б!рден гумп ет1п тус1п кет- т 1м деп айта алмаймын. Буралац-бултарысы коп т1ршш!кт!ц кайсыб1р1н айта берерсщ, аскар таудай арка суйейт!н эке болса жок. Уйден карга адым узап шыгып кермеген шеше, б1ршпн сыныпка баргалы отырган 1Н1м Куанышбек, балалы-шагалы ез1мнен улкен апайым, байкаймын, бэрше мен1ц кемег1м кажет сек1лд1 коршд1. Сосын белд1кт1 каттырак бууга тура келд1. Алдымен КазГУ-дыц филология факуль- тет1не ауыстым да окуды сырттай жалгастырдым. Туган ауылыма келш бастауыштыц нанын жед1к. Менде куй талгайтындай жагдай кайда, демалыска шыкканы бола ма, босанып жатканы бола ма, киналмастан бэр1нщ сабагын жалгастыра берет)н- мш. КеЙ1ннен муныц бэр1 маган ом1р мектеб1 бол- ды, ысылдым, жан-жагыма карадым, озгелерд1ц кемшыЫн кору аркылы оз1мн1ц де кемшЫктер1мд1 тузед1м. Устаздьщ тэж1рибе жинактаудын аркасында орыс т т 1 мен эдебиет!нен сабак берд1м, директордьщ тэрбие жон1ндеп орынбасары, ше-шала мектеп ди­ ректоры... 83

ж /'б ер з/^ /з ^ел/я-я^ — Байкагышсыздар-ау... Оны жазбасацыз да бола- ды. Атам казак кыз баланыц бауырмалдыгын 6ip¡Hmi кояды гой кай кезде де, муньщ ез1 эбден дэлелденген шындык па дей м т. Осы жайды ез басымыздан да етк)зд1к. Коп узамай шешем13 де дуниеден кайтты. Айналайын, ceHÍn атыц да мен!ц К^уанышбег1ме уксас екен. Бул шынттап келгенде, eKÍHin 6ipinqe кездесет1н жагдай гой. Оны 6ip улкен ерл!к немесе елде жок камкорлык жасадым деп айта алмаймын. Т ус1нсец13, ол мен1ц улкендж парызым, керек десец13 м1ндет!м мен борышым. Маркум шешем дуниеден кайтарда «сен ептеп оц-солыцды байкайтындай дэрежеге жеттщ гой, енд}г1 коз-кырыцды осы балага сала жургейс1н» дегендей болып ед1, айтпа- са да кезкарасымен солай угындырып ед1. Кудайга ujyKip, ата-анамныц сол аманаттарын MÍHCÍ3 болма- са да, шамамньщ келген!нше орындадым-ау деп ой- лаймын. Б эл тм , менщ бул nndpiM де сэл артыктау шыгар, агайынга корсет1лген кемек олшенбейд1 гой. Куанышбек 6inÍM алып мал шаруашылыгы нн- ститутын 6ÍTipreHme, бас кураганша 031м турмыска шыгуды мулде ойлаганым жок. Иманды болгыр аза- матым маган да улкен тус1н!ст1кпен карады, жет1 жыл кутт). Сонан сон барып шацырак котерд!к. Цаз1р ею балам, алты немерем бар. Кудайдын жетюзген1 осы емес пе?! — бме/м/нбем, б/'з /семЭб алас-^дядс салЭорьшаи ^олдя бор, суз^/с/- нен Агемб/рЭуммелерш/зЭ;' жо<?<зи/яь//? <зльшж^- 86

?нямыз <?ом. А)? кезбе кэс/н/н/к-Анехнмколы^ учмлмм^е- лер бе^ен болбы, сс^/з жылбы/^/иы б //н ^ с н б е р б ^ бен/ со^он боро/нын. Он жылбы%?иы б/7нф^ен Ауэл/кнсн ^осо бел^л;' бэрсж сбе тиотионбы^ м?о олын шьио^пын. ^/рбсн /н/рм^м/ккс оролосо^нын. Эрмне, %оз;р Эе оныу^ осы зо^ан^о ломы%?мол.?он /нурлср/ бор, коллсбжбср бен з/сотидмыз. /^е^сн^сн, СОЛ КдС/Н^НП-Г л^омонбы^ бсремнн о^у орынборыны^ орны у/^рсм/'н /н^р<?он сск/лб/ болобы бо АН^робы жо^он. Сй^е ромбом, ^оз/р жос/иорбы/^ бэр/ шс/нелш/л, обон ^олбы б/р- бсн зо/^ер, эконо^имс/н, бмзнес^исн бол^ысы келеб/ бе ^н^робы. у4л /нблсбмбор жонбснн!/н, ко^нью/нср жонбсм^н/н, жмиоз^^ростмыро^ын ^ехтнорбожумыс ¿стиеи жо/н/^он ^озо^ болосын корсс/з бе?/ А*орсс^/з бс снрек. С/з бе б/р ксзбс осы солоны^ б/ле/р ^ио^оны 0Н70Н6 Ы^ЫЗ... — Сурагьщыздыц аужайын тус1нд1м. Ана жыл- дары «партия кайда болса-б!3 сонда!» дейт1н эр) ауызек1 Т1лде жи1 айтылатын цазакы калжьщдар бо- латын ед1 гой. Кейде ойлаймын, ез1н-ез1 багалай бшет1н, ез1н-ез1 ¡штей тэрбиелей бшет1н адам, c^pэ, тап осыдан жамандьщ керген жок. А лга умтылыс, ем1р суруге деген кулшыныс басымырак ед1 онда. Мектеп директорлыгынан мен) партия Каскелендеп педагогика училищес^не директор ет1п Ж1берд1. Одан Жамбыл ауданыныц оку-агарту бел1мш баскарасыц дед1. Енд1 нег1зп мэселеге кешейш. Ес1Ц13де шыгар, б1р кезде кэсштж-техникальщ бш1м берет1н мемле- кеттж комитет деген болды. Мен осы комитеттщ жалпы бш1м берет1н бел1мш баскардым. Комитетт1ц торагасы маркум Санжар Жандосов едг Тектш1к кай 87