คมู่ อื ความปลอดภยั ในการทางาน บริษัทในกลุ่มสมบรู ณ์
ขา้ พเจา้ ไดอ้ ่านและทาความเขา้ ใจแนวทางปฏบิ ัติของ คมู่ ือความปลอดภยั ในการทางาน ในสถานประกอบกจิ การ เรียบร้อยแล้ว พร้อมจะปฏบิ ัติตามคมู่ อื ความปลอดภยั ดงั กล่าวอยา่ ง ครบถ้วน เพอื่ ความปลอดภัยของขา้ พเจา้ และเพือ่ นรว่ มงาน ตลอดจน เพอ่ื ปกปอ้ งการสูญเสีย ทรัพยส์ นิ ของบรษิ ัท ............................................................. ลายเซ็น (............................................................) ชือ่ ตัวบรรจง แผนก/ฝา่ ย ………………………………………………………………………….. วันที่ ..................... / ....................... / .................... MY SAFETY DECLARATION (คาปฏญิ าณดา้ นความปลอดภยั ของข้าพเจา้ ) : ………………………………………………………………………………… คูม่ อื ความปลอดภัย | 1
สารจากกรรมการผอู้ านวยการ บริษัทในกลุ่มสมบูรณ์ ให้ความตระหนักและเห็นความสาคัญของบุคลากรเป็นอันดับหนึ่ง ด้วยการมุ่งสร้างสถานท่ีปฏิบัติงานให้ปลอดภัย เพ่ือให้พนักงานมีคุณภาพชีวิตที่ดี รวมถึงพัฒนา ระบบการบริหารจัดการด้านอาชีวอนามัย ความปลอดภัย และส่ิงแวดล้อมให้ดีย่ิงข้ึน โดยกาหนด กลยุทธ์และแผนงานด้านออกแบบกระบวนการผลิตและใช้เคร่ืองมือ เครื่องจักรที่ปลอดภัย การ ฝึกอบรมพัฒนาบุคลากร การสร้างวัฒนธรรมและพฤติกรรมความปลอดภัย เพ่ือให้พนักงานมี ความรู้ ทักษะ และความตระหนักในเร่ืองความปลอดภัยและสภาพแวดล้อมการทางาน และ ส่งเสริมให้ผู้บริหารและพนักงานทุกระดับมีส่วนร่วมในการขจัดจุดอันตราย จุดเส่ียง เพื่อมุ่งสู่ อุบัติเหตุเป็นศูนย์ และการเป็นสถานประกอบการต้นแบบดีเด่นด้านอาชีวอนามัย ความปลอดภัย และสิง่ แวดลอ้ ม นภสั ร กิตะพาณิชย์ กรรมการผูอ้ านวยการ และะประธานคณะกรรมการความปลอดภัย และสง่ิ แวดลอ้ มบริษทั ในกลุ่มสมบูรณ์ ค่มู ือความปลอดภยั | 2
สารบัญ 1. บทนา หน้า 2. นโยบายอาชีวอนามยั และความปลอดภยั 1 3. บญั ญตั ิ 10 ประการเกยี่ วกบั ความปลอดภยั 2 4. ประกาศกรมสวัสดกิ ารและคมุ้ ครองแรงงานสิทธิ 3 และหนา้ ทข่ี องนายจ้างและลกู จา้ ง 4 5. ความร้เู บ้ืองตน้ เก่ยี วกบั ความปลอดภยั ลกู จ้าง 6 6. การรกั ษาความสะอาดและการจดั เก็บเศษวสั ดใุ นบริเวณท่ีทางาน 9 7. อุปกรณ์ค้มุ ครองความปลอดภัยสว่ นบุคคล (PPE) 10 8. ความปลอดภัยในงานเชื่อม 11 9. ความปลอดภยั ในงานตัดดว้ ยแก๊ส 12 10. ความปลอดภยั ในงานเจยี ร์ 14 11. ความปลอดภัยในการใชอ้ ุปกรณไ์ ฟฟา้ 15 12. ความปลอดภยั ในการเคล่ือนยา้ ยของหนกั ดว้ ยมอื 17 13. ความปลอดภยั ในการย้ายสงิ่ ของดว้ ยรถยก (โฟลค์ ลิฟท์) 18 14. ความปลอดภยั ในการทางานกับปั้นจ่ัน (เครน) 19 15. ความปลอดภยั ในการทางานในทอี่ ับอากาศ 20 16. ความปลอดภัยในการใชเ้ ครอ่ื งจักร 22 17. ความปลอดภยั ในการทางานกบั สารเคมี 23 18. ความปลอดภัยในการทางานก่อสร้าง 24 19. ความปลอดภัยในการทางานซอ่ มบารุง 25 20. อุปกรณล์ ็อคนริ ภยั (Lock out Tag out) 27 21. ความปลอดภัยในสานักงาน 29 22. การปอ้ งกนั อคั คีภยั 30 23. วิธีปฏิบัติเมื่อพบเห็นเหตุเพลงิ ไหม้ 31 24. วธิ ีปฏบิ ัติเมอื่ เกดิ อุบัตเิ หตุ 32 คู่มือความปลอดภยั | 3
สารบัญ (ต่อ) หน้า 33 25. การปฐมพยาบาล 36 26. กิจกรรม 5 ส. 37 27. หนา้ ทคี่ วามรับผิดชอบเกีย่ วกับความปลอดภยั ในองคก์ ร 42 28. กฎความปลอดภัย 5 ประการ 44 29. วฒั นธรรมความปลอดภยั (Safety Culture) 46 30. กิจกรรมความปลอดภยั 80 31. มาตรฐานหมวกนิรภยั 83 32. สแี ละสัญลกั ษณ์ความปลอดภยั 84 33. จดุ รวมพลบรษิ ัทในกลมุ่ สมบูรณ์ คมู่ อื ความปลอดภยั | 4
1. บทนา คณะผู้บริหารของบริษัทฯ มีเจตนารมณ์อย่างแน่วแน่ที่จะ “ส่งเสริมสร้างสรรค์ให้มีการ ทางานอย่างปลอดภัย” โดยถอื วา่ ความปลอดภัยในการทางานเป็นเป้าหมายในการดาเนินงานของ บริษัทฯการจัดทาหนังสือคู่มือความปลอดภัยนี้ จึงเป็นมาตรการสาคัญอันหน่ึง ท่ีมุ่งหวังจะให้เป็น เครื่องมือในการบริหารงานความปลอดภัย ให้บรรลุสมดังเจตนารมณ์ข้างต้นนี้ ซ่ึงจากการศึกษา วิเคราะห์เหตุการณ์ประสบอันตราย และการเกิดอุบัติเหตุที่ผ่านมาในบริษัทฯ และรวบรวมเพื่อ เป็นคู่มือสาหรับพนักงานในด้านความปลอดภัย โดยจาแนกประเภทความปลอดภัยในแต่ละงาน ไวเ้ ปน็ การเฉพาะเรื่อง ได้เนน้ สาระสาคญั เป็นสองสว่ น คอื 1. กฏที่ต้องปฏิบัติ คือ เป็นหน้าที่ความรับผิดชอบ โดยกาหนดให้พนักงานทุกคนต้อง ปฏิบัติ หากมีการละเลย หรือฝา่ ฝนื ถือวา่ เปน็ ความบกพรอ่ ง ซง่ึ ต้องได้รบั การพิจารณาโทษทางวนิ ัย 2. วิธีปฏิบัติ คือ วิธีการที่ให้พนักงานได้ตระหนักและปฏิบัติอย่างระมัดระวัง อันเป็น การเสรมิ สร้างความปลอดภยั ทีส่ มบรูณย์ ่ิงขึน้ ให้แกพ่ นกั งาน คู่มือความปลอดภัยฉบับน้ีถือว่าเป็นส่วนหนึ่งของข้อบังคับว่าด้วยการทางาน ขอให้ พนักงานทุกคนได้ตระหนัก และเรียนรู้ทาความเข้าใจให้ถ่องแท้ หากมีข้อสงสัยให้สอบถาม หัวหน้างาน ผู้บังคับบัญชา เพ่ือความกระจ่างชัดเจนยิ่งข้ึน และสามารถนาไปปฏิบัติได้ถูกต้อง อนั จะนามาซึง่ ความปลอดภยั ของตัวพนกั งานเองโดยถว้ นหน้า เจ้าหน้าท่ีความปลอดภัยในการทางานทุกระดับ คมู่ ือความปลอดภัย | 1
2. นโยบายอาชีวอนามยั และความปลอดภัย 1. บริษัทในกลุ่มสมบูรณ์ มีความมุ่งมั่นสร้างสถานที่ทางานให้มีความปลอดภัย เพื่อให้ พนักงานมีคุณภาพชีวิตในการทางานท่ีดี โดยมุ่งพัฒนาระบบการบริหารจัดการด้านอาชีวอนามัย ความปลอดภัย และสภาพแวดล้อมในการทางานอย่างต่อเน่ือง โดยให้ความสาคัญกับการสร้าง วัฒนธรรมและพฤติกรรมที่ปลอดภัย การตรวจสอบพื้นท่ีและเคร่ืองจักรก่อนเริ่มงาน การนา นวัตกรรมและเทคโนโลยีความปลอดภัยเข้ามาใช้ในกระบวนการผลิต การเข้าร่วมประกวดสถาน ประกอบการต้นแบบดีเด่นด้านความปลอดภัย เพื่อมุ่งสู่อุบัติเหตุเป็นศูนย์ และปราศจากความ สญู เสยี ต่างๆ รวมถึงการตอบสนองความพงึ พอใจต่อลูกค้าดา้ นความปลอดภัย วตั ถปุ ระสงค์ 1. พฒั นากระบวนการผลิตให้เป็นเลิศด้านความปลอดภัย เพ่ือลดจุดเสีย่ งในการเกิดอุบตั เิ หตุ 2. เพอ่ื ตอบสนองนโยบายลกู ค้าและภาครฐั ในการปฏิบตั ิตามกฏหมาย และขอ้ กาหนด 3. เพ่ือใหเ้ กิดความรู้ ทกั ษะ และความตระหนกั ในเรอ่ื งความปลอดภัยและสภาพแวดล้อมการ ทางาน โดยการฝึกอบรมพัฒนาบุคลากร และการสร้างวัฒนธรรมและพฤติกรรมความ ปลอดภัย ตัวช้วี ัดและเปา้ หมาย เป้าหมาย ตวั ชีว้ ัด 0 20% 1.อุบัตเิ หตุถึงขนั้ หยดุ งาน (ราย) 0 2.อัตราความถ่ขี องการบาดเจบ็ (ลดลง %ตอ่ ปี) 0 3. อุบตั ภิ ัยจากอัคคีภัยขั้นรุนแรง(ครง้ั ) 100% 4. โรคหรอื การเจ็บป่วยจากการทางาน (ราย) 5. อตั ราความสอดคล้องการปฏิบตั ิตามกฎหมายดา้ นความปลอดภยั คมู่ อื ความปลอดภัย | 2
3. บัญญตั ิ 10 ประการ เก่ียวกบั ความปลอดภัย 3.1 จงปฏิบตั ติ ามกฎ ขอ้ บงั คับ เครือ่ 2ง.หมายและคาสอนโดยเคร่งครดั อย่าเสี่ยงถ้าไม่ร้จู งถามผู้รู้ 3.2 จงแจ้งหรือรายงานสภาพทีไ่ ม่ปลอดภยั ในโรงงานทันทีทพ่ี บ 3.3 จงชว่ ยกันระวงั รกั ษาทกุ สง่ิ ทุกอยา่ ง ใหส้ ะอาดเรียบร้อยและปลอดภัย 3.4 จงใช้เครอื่ งมือทถ่ี ูกตอ้ งและวิธีที่ปลอดภยั 3.5 รายงานความบาดเจ็บทั้งหมดทีเ่ กิดขนึ้ และมีการรักษาพยาบาลทเี่ หมาะสมทันที 3.6 จงสวมเครอ่ื งปอ้ งกันภัย และรกั ษาให้อยู่ในสภาพทเ่ี รียบร้อย 3.7 จงดูแลรกั ษาเคร่อื งจักร เคร่อื งมือใหอ้ ยู่ในสภาพทเ่ี รียบร้อย 3.8 ในการยกของ พนกั งานตอ้ งมีคนชว่ ย และยกให้ถกู วิธี 3.9 ห้ามหยอกลอ้ กัน หรือกวนใจผอู้ ื่นในขณะปฏิบตั งิ าน 3.10 จงเชื่อฟังกฎ ข้อบังคับ เครื่องหมาย และคาแนะนาเก่ียวกับความปลอดภัยใน โรงงาน รู้หรือไม?่ ......ถ้าไมป่ ฏิบตั ติ ามกฏ ความปลอดภยั ขณะปฏบิ ตั งิ านจะเกิด อะไรขนึ ้ คู่มือความปลอดภัย | 3
4. ประกาศกรมสวัสดกิ ารและคุ้มครองแรงงานสิทธแิ ละหนา้ ท่ีของนายจ้างและลกู จ้าง ลกู จา้ ง (๑) นายจา้ งและลกู จ้างมหี นา้ ท่ีในการ3ฏ.บิ ัตติ ามพระราชบญั ญัตคิ วามปลอดภัย อาชวี อนามัย และสภาพแวดล้อมในการทางาน พ.ศ. ๒๕๕๔ (๒) นายจ้างมีหน้าท่ีจัดและดูแลสถานประกอบกิจการและลูกจ้างให้มีสภาพการ ทางาน และสภาพแวดลอ้ มในการทางานท่ีปลอดภัยและถกู สุขลกั ษณะ รวมทง้ั สง่ เสริมสนบั สนุนการปฏบิ ัตงิ านของลูกจา้ ง มใิ หล้ ูกจา้ งได้รบั อันตรายต่อชวี ติ จิตใจ และสุขภาพอนามัย (๓) นายจ้างมีหน้าที่จัดและดูแลให้ลูกจ้างสวมใส่อุปกรณ์คุ้มครองความปลอดภัย สว่ นบุคคลทไี่ ดม้ าตรฐาน ถ้าลูกจ้างไม่สวมใสอ่ ปุ กรณ์ดังกล่าว ให้นายจ้างสัง่ ให้ หยดุ การทางานจนกวา่ ลูกจา้ งจะสวมใส่อุปกรณน์ ั้น (๔) นายจา้ งมีหนา้ ทจี่ ัดใหผ้ ้บู ริหาร หวั หน้างาน และลกู จ้างทกุ คนไดร้ บั การ ฝึกอบรม ให้สามารถบริหารจัดการ และดาเนินการด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัย และ สภาพแวดล้อมในการทางานได้อย่างปลอดภัยก่อนการเขา้ ทางานเปลี่ยนงาน เปล่ยี นสถานที่ทางาน หรอื เปลีย่ นแปลงเคร่อื งจักรหรอื อปุ กรณ์ (๕) นายจ้างมีหน้าที่แจ้งให้ลูกจ้างทราบถึงอันตรายท่ีอาจเกิดขึ้นจากการทางานและ แจกคู่มอื ปฏิบัติงานให้กบั ลกู จ้างทกุ คนกอ่ นท่ลี ูกจ้างจะเขา้ ทางาน เปลย่ี นงาน หรอื เปลยี่ นสถานท่ีทางาน (๖) นายจ้างมีหน้าทตี่ ิดประกาศ คาเตือน คาสง่ั หรือคาวินจิ ฉยั ของอธบิ ดีกรม สวสั ดิการและคุม้ ครองแรงงาน พนักงาน ตรวจความปลอดภัย หรือ คณะกรรมการความปลอดภยั อาชีวอนามัย และสภาพแวดลอ้ มในการทางาน แลว้ แต่กรณี (๗) นายจ้างเป็นผู้ออกค่าใช่จ่ายในการดาเนินงานด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทางาน (๘) ลูกจ้างมีหนา้ ทีใ่ หค้ วามร่วมมือกบั นายจ้างในการดาเนินการและส่งเสรมิ ดา้ น ความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทางาน โดยคานึงถึง สภาพแวดลอ้ มของงานและหนา้ ทร่ี บั ผดิ ชอบ คมู่ ือความปลอดภยั | 4
(๙) ลูกจ้างมีหน้าที่แจ้งข้อบกพร่องของสภาพการทางานหรือการชารุดเสียหายของ อาคารสถานท่เี ครอื่ งมือ เครอื่ งจักรหรืออุปกรณ์ทไี่ มส่ ามารถแกไ้ ขได้ดว้ ยตนเอง ตอ่ เจา้ หนา้ ทคี่ วามปลอดภยั ในการทางาน หวั หน้างาน หรือผ้บู ริหาร (๑๐) ลูกจ้างมีหน้าที่สวมใส่อุปกรณ์คุ้มครองความปลอดภัยส่วนบุคคลท่ีนายจ้างจัด ให้และดแู ล ให้สามารถใชง้ านไดต้ ามสภาพและลกั ษณะของงานตลอดระยะเวลา ทางาน (๑๑) ในสถานท่ที ีม่ ีสถานประกอบกิจการหลายแหง่ ลกู จา้ งมหี น้าที่ปฏบิ ตั ิตาม หลักเกณฑเ์ กี่ยวกับความปลอดภัยอาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทางาน ของนายจ้าง และสถานประกอบกิจการอ่นื ที่ไมใ่ ชข่ องนายจา้ งดว้ ย (๑๒) ลูกจ้างมีสิทธิได้รับความคุ้มครองจากการเลิกจ้าง หรือถูกโยกย้ายหน้าท่ีการ งานเพราะเหตทุ ีฟ่ อ้ งร้องเปน็ พยานให้หลกั ฐาน หรอื ใหข้ อ้ มูลเกีย่ วกับความ ปลอดภยั อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทางานต่อพนักงานตรวจความ ปลอดภัย คณะกรรมการความปลอดภัย อาชวี อนามยั และสภาพแวดลอ้ มใน การทางาน หรอื ศาล (๑๓) ลูกจา้ งมีสิทธไิ ดร้ บั ค่าจา้ งหรอื สทิ ธปิ ระโยชน์อน่ื ใด ในระหวา่ งหยดุ การ ทางานหรอื หยดุ กระบวนการผลติ ตามคาสง่ั ของพนกั งานตรวจความปลอดภัย เวน้ แต่ลูกจา้ งท่ีจงใจกระทาการอนั เปน็ เหตใุ ห้มีการหยดุ การทางานหรือหยดุ กระบวนการผลติ ประกาศ ณ วันที่ ๑๑ พฤศจกิ ายน พ.ศ. ๒๕๕๔ อาทติ ย์ อิสโม อธิบดกี รมสวัสดิการและค้มุ ครองแรงงาน คมู่ อื ความปลอดภยั | 5
5. ความรู้เบื้องต้นเกยี่ วกบั ความปลอดภัยลูกจา้ ง 4. ความปลอดภัย (Safety) หมายถงึ การปราศจากภยั หรืออันตราย หรอื ไม่มีอบุ ัตเิ หตุ รวมถึงไมม่ ีทรพั ย์สนิ เสยี หาย มผี ลผลติ อย่างสม่าเสมอ มเี วลาปรับปรุงงาน อุบัติเหตุ (Accident) หมายถึง เหตกุ ารณ์ท่ีเกิดขึ้นโดยไม่มีการคาดหมาย ไม่พงึ ประสงค์ ไมไ่ ด้มีการวางแผน ไม่ได้คาดคิดลว่ งหนา้ ซ่งึ เมอื่ เกดิ ขน้ึ แล้วมีผลทาให้เกดิ การบาดเจ็บ หรอื เสยี ชีวิต ทรัพย์สินเสียหาย หรือเกดิ ความเสยี หายต่อสภาพแวดลอ้ มในการทางาน เหตกุ ารณเ์ กือบเกิดอบุ ัตเิ หตุ (Near Miss) หมายถึง เหตุการณท์ ี่ไม่พงึ ประสงค์ แต่ เมื่อเกดิ ขึน้ แลว้ มแี นวโน้มทจี่ ะก่อให้เกดิ อุบตั เิ หตุ เช่น นายแดงสะดุดสายไฟลนื่ แต่ไมล่ ้ม ทฤษฎีโดมิโน (Domino Theory) หมายถึง การบาดเจ็บและความเสียหายต่าง ๆ เปน็ ผลท่ีสบื เนื่องโดยตรงมาจากอุบตั เิ หตุ โดยเกิดจากจากการกระทาทไี่ ม่ปลอดภัย (หรอื ) สภาพการณ์ทไ่ี ม่ปลอดภยั ซึง่ เปรียบได้เหมอื นตัวโดมิโนที่เรียงกันอยู่ 5 ตัวใกล้กัน เม่อื ตัวทหี่ นึง่ ล้ม ย่อมมผี ลทาใหต้ วั โดมโิ นถดั ไปล้มตามกนั ไปด้วย ทฤษฎีโดมิโน เหตกุ ารณท์ ี่กอ่ ให้เกิด การบาดเจ็บที่สามารถปอ้ งกันได้ ดงั นั้น ถ้ามกี ารดงึ ตวั ใดตัวที่ 3 ออก ก็จะทาให้โดมโิ นตวั ถดั ไปไมล่ ม้ ซง่ึ ตวั ท่ี 1 และ 2 เปน็ เรอ่ื งที่แกไ้ ขได้ ยากกวา่ ตวั ท่ี 3 เพราะแตล่ ะคนก็ มจี ิตสานึกด้านความปลอดภัยตา่ งกัน ดงึ ตวั ที่ 3 การกระทาหรือสภาพแวดล้อมทไี่ ม่ปลอดภัยออก เพอื่ เปน็ การตัดลกู โซข่ องอบุ ตั ิเหตุ คู่มือความปลอดภยั | 6
ทฤษฎีภูเขาน้าแข็ง หมายถึง ความแตกต่างระหว่างบุคคล เปรียบเทียบได้กับภูเขา นา้ แขง็ โดยมสี ว่ นที่เห็นไดง้ ่าย และพัฒนาได้ง่าย คอื สว่ นทีล่ อยอยู่เหนือน้า นน่ั คอื องค์ ค ว า ม รู้ และทักษะต่าง ๆ ท่ีบุคคลมีอยู่ และส่วนใหญ่ที่มองเห็นได้ยากจะอยู่ใต้ผิวน้า ได้แก่ แรงจูงใจ อุปนิสัย ภาพลักษณภ์ ายใน และบทบาทที่แสดงออกต่อสงั คม สว่ นที่อยู่เหนอื นำ้ (มองเหน็ ) คอื ความ สูญเสยี ทางตรง - คา่ รกั ษาพยาบาล, ค่าเงนิ ทดแทน, คา่ ทาขวญั , ค่าทาศพ, ค่าประกนั ชีวิต สว่ นท่อี ยใู่ ตน้ ำ้ (มองไมเ่ หน็ ) คอื ควำม สญู เสียทำงออ้ ม หมายถงึ คา่ ใช้จ่ายอน่ื ๆ (ซึง่ สว่ นใหญจ่ ะคานวนเป็นตัวเงินได)้ นอกเหนือจากคา่ ใชจ้ ่ายทางตรงสาหรับการ เกดิ อุบัติเหตุแตล่ ะครัง้ เชน่ - การสูญเสียเวลาทางาน - การซ่อมแซม เครอ่ื งจักร เครือ่ งมอื อุปกรณ,์ - การเสียช่ือเสียงและภาพพจนข์ อง โรงงาน คู่มอื ความปลอดภัย | 7
หลักความปลอดภัย 3E คือ การเสริมสร้างความปลอดภัยในโรงงานอย่างมีประสิทธิภาพน้ัน โดยยดึ หลกั 3 E อนั ไดแ้ ก่ - Engineering (วิศวกรรมศาสตร์) คือ การใช้ความรู้ วิชาวิศวกรรมศาสตร์ ในการคานวณและออกแบบ เครื่องจักรเครื่องมือที่มีประสิทธิภาพการใช้งานที่ ปลอดภัยท่ีสุด เช่น การติดต้ังเคร่ืองป้องกันอันตรายที่ เครือ่ งจกั ร - Education (การศึกษา) คือ การให้การศกึ ษา หรอื การฝึกอบรมและแนะนาคนงาน ให้มคี วามรู้ ความเข้าใจเกย่ี วกับการป้องกนั อบุ ัติเหตุและการ เสริมสร้างความปลอดภยั ในโรงงาน ให้รู้ว่าอบุ ตั ิเหตุ จะเกดิ ขนึ้ และป้องกันได้อย่างไร และจะทางานวธิ ใี ดจงึ จะ ปลอดภยั ทสี่ ุด - Enforcement (การออกกฎขอ้ บังคบั ) คือการกาหนด วิธกี ารทางานอยา่ งปลอดภัย หากผ้ใู ดฝา่ ฝนื หรือไม่ปฏบิ ตั ิ ตามจะต้องถกู ลงโทษ เพือ่ ใหเ้ กิดความสานกึ และหลีกเล่ียง การทางานทไี่ มถ่ กู ต้องหรอื เป็นอันตรายเช่น การควบคุมการ สวมใส่อุปกรณ์ PPE คมู่ อื ความปลอดภยั | 8
6. การรกั ษาความสะอาดและการจดั เกบ็ เศษวสั ดใุ นบริเวณทีท่ างาน 6.1 กฏท่ีต้องปฏบิ ตั ิ 6.1.1 วัสดแุ ละเครอ่ื งมือตา่ ง ๆ ตอ้ งเกบ็ เรียบรอ้ ยไม่ใหเ้ กะกะ 6.1.2 เคร่อื งมือเคร่ืองใชต้ ่าง ๆ เม่ือใช้แล้วตอ้ งเกบ็ ไวใ้ นทเ่ี ก็บ 6.1.3 เก็บเศษขยะทกุ ชนิด และส่งิ ของต่าง ๆ ที่ไม่ใชแ้ ล้วลงถงั ขยะท่ีรบั รองใหห้ มด 6.1.4 ห้ามจัดวางวัสดทุ งี่ า่ ยต่อการลุกไหมใ้ กลห้ ลอดไฟหรอื เทนา้ ลงท่อระบายนา้ 6.2 วธิ ีปฏบิ ัติ 6.2.1 การหกล้มเกิดขน้ึ บอ่ ย ๆ เนือ่ งจากน้ามัน ของเหลวอนื่ ๆ ทหี่ กเรยี่ ราด ถ้าหาก พบวา่ ส่งิ ท่กี ลา่ วมาแล้วหกเรี่ยราดต้องทาความสะอาดและเชด็ ให้แหง้ เพอื่ ปอ้ งกันการลื่นหกล้ม 6.2.2 การจดั เกบ็ และวางวสั ดุน้นั ถ้าพน้ื ท่ี ๆ จะจัดวางของไม่ราบเรียบเสมอกันต้อง ใช้ไมห้ รอื ทีร่ องอื่น ๆ ช่วย 6.2.3 ถงั หรอื ลงั บรรจุของทม่ี ฐี านกลม ให้ใช้ไม้หนุนทา้ ยเพอ่ื ปอ้ งกันไมใ่ ห้กล้ิง ไปมารกั ษาความสะอาดน้นั ไม่เพียงแตแ่ สดงถึงความเปน็ ผูม้ ีระเบียบเท่านนั้ แตย่ ังเป็นการชว่ ยปอ้ งกันอุบตั ิเหตุ และอัคคีภยั ได้อย่างดดี ้วย คมู่ ือความปลอดภัย | 9
7. อุปกรณค์ มุ้ ครองความปลอดภยั สว่ นบุคคล (PPE) 7.1 กฏทีต่ ้องปฏิบัติ 7.1.1 หมวกและแว่นตานริ ภัย ใชป้ ้องกันศีรษะและดวงตาต้องสวมใส่อุปกรณเ์ หล่าน้ี ตลอดเวลาที่ปฏบิ ัติงาน 7.1.2 ชา่ งเชอื่ มตอ้ งสวมใส่ “หนา้ กากเชือ่ ม” ในขณะทเี่ ชือ่ มตลอดเวลาท่ที างาน 7.1.3 งานเจาะ, ตกแตง่ (เจียร)์ , ตัด, การเคลอ่ื นยา้ ยสารเคมี ต้องสวมใส่ อุปกรณ์ ป้องกันใบหนา้ และดวงตาทกุ ครง้ั 7.1.4 เม่ือทางานในพน้ื ทม่ี อี ันตรายจากสารพิษ,แกส๊ พิษ หรือในบริเวณที่มีอากาศ ไม่บรสิ ทุ ธติ์ ้องมเี ครื่องชว่ ยหายใจหรือเครือ่ งกรองอากาศ เครื่องดูดควนั หรือพดั ลมถา่ ยเทอากาศ 7.1.5 เขม็ ขดั นริ ภยั จะต้องอย่ใู นสภาพท่ดี ี และตอ้ งใชเ้ ม่อื ทางานบนท่ีสูง 7.1.6 งานยก,งานขนย้าย หรือซ่อมแซมเคร่ืองจักรจะต้องสวมถุงมือหนังหมวกนิรภัย รองเท้านิรภยั 7.2 วธิ ปี ฏิบตั ิ 7.2.1 ตอ้ งสวมถงุ มอื ท่เี หมาะสมกบั งานแต่ละชนิด 7.2.2 ต้องสวมรองเทา้ ทีเ่ หมาะสมกบั งานแตล่ ะชนิด 7.2.3 สวมเส้อื ผา้ ท่ีเหมาะสมกับสภาพของงาน 7.2.4 สวมรองเท้าทเ่ี หมาะสมกบั งานแตล่ ะชนิด 7.2.5 อุปกรณ์ป้องกนั อย่างอ่นื ท่ีเหน็ วา่ สมควรตอ้ งใช้ควรแจ้งให้หัวหน้างานทราบ ทันที 7.2.6 ตอ้ งใช้เครอื่ งมอื ป้องกันหู หรือท่ีอดุ หู ถา้ จาเป็นตอ้ งทางานในพ้ืนท่ีทีม่ ีเสียง รบกวนมากกว่าปกติ Note: Personal Protective Equipment: PPE คู่มอื ความปลอดภัย | 10
8. ความปลอดภัยในงานเชือ่ ม 8.1 กฎที่ต้องปฏบิ ัติ 8.1.1 เม่ือเลกิ งานใหต้ ัดสวิทซไ์ ฟฟา้ ทจี่ ่ายไปยงั ตู้เชือ่ ม 8.1.2 การทางานเช่ือมในทสี่ งู ต้องใช้เขม็ ขัดนิรภยั ชนดิ เต็มตัวและเกย่ี วยดึ กบั ส่ิงทมี่ ั่นคงตลอดเวลา 8.1.3 ถ้าจาเป็นต้องเชื่อมภาชนะที่มีการไวไฟอยู่ภายใน เช่น ถังน้ามันจะต้องล้าง สะอาดและทาความสะอาดเสียก่อนและก่อนเชื่อมจะต้องแน่ใจว่าไม่มีไอ ระเหยของสารไวไฟตกคา้ งอยู่ 8.1.4 ก่อนจะเช่ือมจะต้องแน่ใจว่า ไม่มีวัสดุติดไฟอยู่ใกล้กับบริเวณท่ีจะทาการเชื่อม เช่น กา๊ ซ น้ามัน หรือวัตถุไวไฟอน่ื 8.1.5 ถ้าจาเป็นต้องเช่ือมวัสดุ หรือภาชนะท่ีเป็นพิษต่อร่างกาย เช่น ตะกั่ว โลหะ อาบสังกะสีจะต้องมีเครื่อง ดูดควัน หรือสวมเครื่องกรองอากาศ หรือจัดให้มี การระบายอากาศทเี่ หมาะสม 8.1.6 อยา่ มองแสงไฟเชอ่ื มด้วยตาเปลา่ 8.1.7 เคร่ืองเชอ่ื มตอ้ งอยูใ่ นสภาพดี ขอ้ ตอ่ ตอ้ งแนน่ หนาและหุ้มฉนวน 8.1.8 ในกรณีที่ต้องเช่ือมในที่เปียกชื้น ต้องสวมรองเท้ายางและหาวัสดุที่เป็น ฉนวนไฟฟ้ารองพ้ืนตรงจุดท่จี ะทาการเชือ่ ม 8.1.9 ใชห้ น้ากากและกระจกป้องกนั แสง ใหเ้ หมาะสมกับสภาพของงาน 8.1.10 ตดิ ปา้ ยหา้ มผ้ทู ไ่ี ม่เกีย่ วขอ้ งหรอื ไมม่ ีหนา้ ทีร่ บั ผดิ ชอบ เข้าไปในบริเวณทมี่ ี การทางานด้วยเครื่องเชือ่ ม 8.2 วิธปี ฏิบตั ิ 8.2.1 สายไฟเช่ือมและสายดิน ต้องไม่วางขวางทาง เพราะจะทาให้เกิดสะดุดหรือ หกล้มแก่บคุ คลอ่ืนๆ ไดเ้ มอ่ื เลกิ ใชง้ านแล้วตอ้ งมว้ นเก็บไว้ใหเ้ รยี บรอ้ ย 8.2.2 บริเวณท่จี ะทาการเชือ่ ม ควรมีอากาศถา่ ยเทได้ดี 8.2.3 บรเิ วณที่ทาการเช่ือม ตอ้ งมีสงิ่ ปิดก้นั หรือป้องกันแสงหรอื สะเกด็ ไฟกระเดน็ ไปโดนบคุ คลอื่น 8.2.4 ต้องแต่งตวั ให้รัดกุมเรียบรอ้ ย 8.2.5 การตอ่ สายดินตอ้ งต่อใหแ้ นน่ ขอ้ ต่อต้องอยู่ในสภาพดี และพยายามให้อย่ใู กลช้ ิน้ งานเช่อื มใหม้ ากทส่ี ดุ คู่มอื ความปลอดภยั | 11
9. ความปลอดภัยในการทางานตดั ดว้ ยแก๊ส 9.1 กฏท่ตี อ้ งปฏิบตั ิ 9.1.1 ก่อนเคลอ่ื นย้ายถงั แกส๊ /ลม ต้องถอดหัวปรับความดันออกขณะเคลื่อนย้ายต้อง ปิดฝาครอบหวั ถังทกุ ครง้ั ห้ามกล้งิ 9.1.2 เม่ือต้องวางสายลม สายแก๊สข้ามทางผ่านต้องแขวนสูงเหนือศีรษะหรือต้องใช้ ไมว้ างก้นั ทงั้ สองข้าง เพ่อื กันคนหรอื รถทบั 9.1.3 ตรวจสายของถงั แกส๊ /ลมเสมอ ๆ และทุกคร้งั กอ่ นใชส้ ายตอ้ งไม่รัว่ แตก ข้อต่อ ต้องไมห่ ลวม และห้ามใช้สายทีม่ รี อยไหม้ 9.1.4 หัวตัดต้องมวี าล์วกันไฟกลับ 9.1.5 หัวปรับแก๊ส, หัวปรับความดันถ้าเกิดบกพร้องต้องแจ้งให้ผู้บังคับบัญชาทราบ เพื่อรบั การซ่อมแซมทันที 9.1.6 กอ่ นตัดแก๊ส ตอ้ งแน่ใจว่าไมม่ ีวัสดุติดไฟอยใู่ กล้บริเวณทจี่ ะทาการตดั 9.1.7 หลังจากเลกิ ใช้แก๊สจะต้องปิดแก๊สในถงั เสยี กอ่ นแล้วปล่อยแก๊สท่คี ้างอย่ใู นท่อทงิ้ 9.1.8 การเกบ็ ถงั ก๊าซภายนอกอาคาร เก็บไวใ้ นท่เี ปิดโล่ง มีหลงั คาเพอื่ ป้องกัน ความรอ้ นและมีร้ัวปอ้ งกนั ความเสียหาย ทอ่ี าจจะเกดิ ขน้ึ 9.1.9 การเก็บถังก๊าซไว้ภายในอาคาร ให้แยกเก็บ ในห้องที่มีผนังทาด้วยวัสดุทนไฟ และมกี ารระบายหรือถ่ายเทอากาศท่ีดี มีระบบตรวจจับก๊าซอัตโนมัติ ปริมาณ เก็บรวมกนั แห่งละไมเ่ กิน 2,000 ลิตร โดยแตล่ ะแห่งจะต้องห่างกันไม่น้อยกว่า 20 เมตร 9.1.10 ไมเ่ กบ็ ถังก๊าซไว้ใกลว้ ตั ถทุ ่ีลุกไหมไ้ ด้ง่าย 9.1.11 มีโซ่หรือวตั ถอุ น่ื ในลกั ษณะเดียวกันรดั ถงั กันล้ม และตดิ ตง้ั ฝาครอบหวั ถัง เพ่ือความปลอดภัยในขณะทเี่ คลือ่ นย้ายหรอื จดั เก็บ ค่มู อื ความปลอดภัย | 12
9.2 วธิ ีปฏบิ ตั ิ 9.2.1 หวั ปรับความดนั ของแก๊สและลม ตอ้ งอยูใ่ นสภาพทด่ี ี 9.2.2 ขณะตัดโลหะดว้ ยแกส๊ ควรใช้ถุงมือป้องกันความร้อนและสะเก็ดไฟระวังไม่ให้ สายลมแกส๊ พาดอยหู่ รือใกล้กบั สายไฟ 9.2.3 ท่อแก๊ส/ลม ท่ีตั้งอยู่ ต้องผูกโซ่หรือเชือก เพื่อกันล้มไว้ทุกคร้ัง และไม่ควรตั้ง ไว้ใกล้สายไฟ ท่ออะเซเทลินหรือท่อแก๊ส ต้องตั้งไว้ไม่ควรนอนท่อออกซิเจน หรอื ท่อลม และตอ้ งไมใ่ หเ้ ป้ือนน้ามันจาระบี รู้หรือไม่.....ท้ำไมไม่ควรนอน ท่อออกซิเจนหรอื ทอ่ ลม ค่มู อื ความปลอดภยั | 13
10. ความปลอดภยั ในงานเจยี ร์ 10.1 กฏท่ตี อ้ งปฏบิ ัติ 10.1.1 ก่อนทาการเจยี รท์ กุ ครั้ง ต้องสวมแวน่ ตานิรภัยและถุงมือ 10.1.2 ตรวจสอบเคร่อื งมือเจยี ร์ใหอ้ ยูใ่ นสภาพทีป่ ลอดภัยในขณะทางาน เชน่ มีการด์ ไม่มรี อยถลอกทเี่ ปลือกสายไฟ หรอื ที่ขัว้ ตดั กับเครอื่ งมือ 10.1.3 ก่อนทาการเปลย่ี นใบหินเจยี ร์ทุกคร้งั ในกรณที ี่ใชห้ ินเจยี ร์ไฟฟ้าตอ้ งปดิ สวิทซ์เคร่ือง และดึงปลั๊กไฟออก ในกรณีที่เปน็ เคร่ืองลม ก็ให้ปดิ วาลว์ ตวั เคร่อื งพรอ้ มปลดสายออกจากหัวจา่ ยลมทกุ ครัง้ 10.1.4 เวลายกเคร่ืองเจยี ร์ใหจ้ บั ที่ตัวเครอ่ื ง อย่าหวิ้ ทสี่ ายลมหรือสายไฟเดด็ ขาด 10.2 วธิ ปี ฏบิ ตั ิ 10.2.1 ต้องระวังไม่ให้ประกายไฟจากหินเจียร์ พุ่งเข้ากลุ่มคนท่ีกาลังทางาน เมื่อจาเปน็ ตอ้ งเจียร์ช้ินงานในบริเวณท่มี ีผูอ้ น่ื ทางานอยู่ใกล้ๆ ควรหาแผงกาบัง สะเก็ดหนิ เจยี ร์ เพ่ือปอ้ งกนั ไมใ่ หก้ ระเด็นไปถูกผ้อู นื่ ดว้ ย คูม่ ือความปลอดภัย | 14
11. ความปลอดภัยในการใช้อุปกรณไ์ ฟฟ้า 11.1 กฎท่ตี อ้ งปฏบิ ัติ 11.1.1 เมือ่ เกิดไฟฟา้ ลดั วงจร หรือเม่อื มีผ้ปู ระสบอนั ตรายเนือ่ งจากกระแสไฟฟ้า กอ่ นอนื่ จงทาการตัดกระแสดว้ ยสวิทซ์ตัดตอน (ยกคทั เอา้ ท์) 11.1.2 ถ้าพบอุปกรณไ์ ฟฟา้ ชารดุ ต้องเลกิ ใช้ หรอื แกไ้ ข หรือซอ่ มแซมโดยเร็ว 11.1.3 รอยตอ่ สายไฟทกุ แหง่ ตอ้ งใชเ้ ทปพันสายไฟพนั หมุ้ ลวดทองแดง ให้มิดชิด และแนน่ หนา จนแน่ใจว่าจะไม่หลุดเพื่อไม่ใหล้ วดทองแดงมีกระแสไฟฟ้า โผล่ออกมา ซง่ึ อาจเปน็ อนั ตรายแกผ่ ู้ทีบ่ ังเอญิ ไปถูกเขา้ 11.1.4 ทุกครัง้ ทท่ี าการตอ่ สายไฟฟ้า หรือเดนิ สายไฟฟา้ ตอ้ งตดั ไฟฟา้ ดว้ ยสวทิ ซ์ เสียกอ่ น เพ่ือปอ้ งกนั มใิ ห้มกี ระแสไฟฟ้าในสายไฟเสน้ น้นั 11.1.5 หลอดไฟฟ้าและเครือ่ งใชไ้ ฟฟา้ ทุกชนิด ทีจ่ ะทาให้เกดิ ความร้อนได้ ไม่ควร ใหอ้ ย่ตู ิดผ้า หรือเชอ้ื เพลิงอ่นื ๆ ที่อาจทาใหเ้ กดิ การลุกไหมข้ นึ้ ง่าย 11.1.6 ห้ามใช้ตัวนาอนื่ ๆ แทนฟวิ ส์ 11.1.7 หากต้องทางานใกล้กับบริเวณท่ีมีไฟฟ้าแรงสูงภายในรัศมี 4 เมตร ต้องแจ้งให้ หน่วยงานของการไฟฟ้าทราบทุกครั้ง เพ่ือจัดการป้องกันอันตรายซ่ึงอาจเกิดขึ้น หรือบริเวณทีม่ กี ารเกบ็ เชื้อเพลิง ห้ามจดุ ไฟ หรือสบู บุหร่อี ยา่ เด็ดขาด 11.1.8 ห้าม เข้าใกล้หรือนาส่ิงท่ีเป็นตัวนาไฟฟ้าท่ีไม่มีการหุ้มฉนวนไฟฟ้าที่เหมาะสมกับ แรงดันไฟฟ้าเข้าใกล้สิ่งท่ีมีกระแสไฟฟ้าน้อยกว่าระยะห่างตามที่กาหนดไว้ใน ตารางท่ี 1 ท้ายกฎกระทรวงฯ เว้นแต่จะมีการจัดให้พนักงานสวมใส่อุปกรณ์ คุ้มครองความปลอดภัยส่วนบุคคล หรือปิดกระแสไฟฟ้า หรือหุ้มสิ่งท่ีเป็นตัวนา ไฟฟา้ ดว้ ยฉนวน และมวี ิศวกรควบคุม 11.1.9 ห้ามสวมใส่ชุดที่เปียกหรือเป็นส่ือนาไฟฟ้าทางานกับส่ิงที่มีกระแสไฟฟ้าเกิน 50 โวลต์ โดยไม่มีฉนวนไฟฟ้าหุ้มเว้นแต่จะมีการสวมใส่อุปกรณ์คุ้มครองความ ปลอดภัยส่วนบุคคลและใชเ้ คร่อื งมือที่เป็นฉนวนไฟฟ้า 11.1.10 ต้องมีการตรวจสอบและบารุงรักษาระบบไฟฟ้าและบริภัณฑ์ไฟฟ้าให้สามารถใช้ งานไดอ้ ย่างปลอดภัย ไมน่ อ้ ยกวา่ ปลี ะ 1 ครัง้ และจดั ทาบันทึกการตรวจสอบและ บารงุ รกั ษาเก็บไว้ใหส้ ามารถตรวจสอบได้ 11.1.11 หา้ มมใิ หล้ ูกจา้ งทาความสะอาดบรภิ ณั ฑ์ไฟฟ้าทมี่ ีกระแสไฟฟ้า เวน้ แตม่ ี มาตรการด้านความปลอดภยั รองรบั ไวอ้ ยา่ งครบถ้วน ค่มู ือความปลอดภัย | 15
11.2 วิธีปฏิบัติ 11.2.1 เตา้ เสยี บชนิดที่ต่อแยกได้หลายทางน้นั ไมค่ วรตอ่ ไฟแยกออกไปใช้มากเกนิ ควร เพราะถ้าสายเมนมีขนาดเลก็ จะทาให้กระแสไฟฟา้ ไหลผ่านเกินกาลัง ของสาย ซ่ึงจะทาให้สายเมนนนั้ ร้อนจัดจนอาจลุกไหม้ขน้ึ ได้ 11.2.2 การชว่ ยผู้ประสบอันตรายให้หลุดพ้นจากกระแสไฟฟา้ อย่าใชม้ ือเปลา่ จบั จงใช้ผา้ แหง้ , ไม้, เชอื ก หรือสายยางทแ่ี ห้งสนิท ดงึ ผปู้ ระสบอนั ตรายให้ หลุดออกมา 11.2.3 เม่ือช่วยผ้เู คราะหร์ า้ ยให้หลดุ พ้นจากกระแสไฟฟ้าแล้ว จะตอ้ งทาการปฐม พยาบาลใหป้ อดและหัวใจทางาน โดยวธิ ีการ CPR 11.2.4 ต่อสายดินกบั โลหะท่คี รอบ เครอ่ื งใชไ้ ฟฟ้าทกุ ชนดิ เพอ่ื ปอ้ งกันอนั ตรายเมื่อไฟรั่ว คมู่ อื ความปลอดภยั | 16
12. ความปลอดภัยในการเคล่ือนยา้ ยของหนักดว้ ยมอื 12.1 กฎทตี่ อ้ งปฏิบตั ิ 12.1.1 ต้องสวมถุงมือขณะทาการยก 12.1.2 ตอ้ งสวมรองเท้านริ ภยั 12.2 วิธปี ฏบิ ตั ิ 12.2.1 ควรยกของหนกั ตามอัตราพกิ ัดทก่ี ฎหมายกาหนด 12.2.2 ควรยกด้วยกาลังขา และมีการทรงตวั ท่ีดี 12.2.3 ควรวางเท้าข้างใดข้างหน่ึงอยู่ข้างๆ ของท่ีจะทาการยก และอีกข้างหน่ึงอยู่ ข้างหลงั 12.2.4 งอเขา่ และคลู้ งตา่ ใกลข้ อง 12.2.5 ใชล้ าตัวเขา้ ชดิ ของ 12.2.6 ตอ้ งจับของให้กระชับแน่น 12.2.7 หลังตรงเกอื บเป็นแนวด่ิง และยดื ขาท้ังสองขน้ึ 12.2.8 ควรหลีกเลี่ยงการขดตัว ใช้การขยบั ขาแทน 12.2.9 ควรมองเห็นทางขา้ งหน้าได้ชดั เจน ขณะยกของเดนิ ไป 12.2.10 เมอ่ื จะวางของลง ให้ทายอ้ นกลบั ตามวธิ ีข้างบน คูม่ ือความปลอดภยั | 17
13. ความปลอดภยั ในการขนยา้ ยสิง่ ของด้วยรถยก (โฟล์คลิฟท์) 13.1 กฎทตี่ อ้ งปฏบิ ตั ิ 13.1.1 ก่อนใช้รถยก จะต้องจัดเรียงวัสดุหรือส่ิงของบนงาให้มน่ั คงเสยี กอ่ น 13.1.2 ปรบั ความกวา้ งของรถยกใหเ้ อียงพิงมาข้างหลัง จะทาให้มั่นคงยงิ่ ขน้ึ 13.1.3 ไม่บรรทุกน้าหนกั เกนิ กาลังรถยก หรือวางของสงู เกินระดับสายตา ที่จะ มองเห็นข้างหน้าหรอื ของกวา้ งเกินไป 13.1.4 ไมเ่ ลี้ยวรถอย่างกระทันหัน ขบั ช้าๆ บริเวณทคี่ นสัญจรไปมา ลดความเรว็ เมื่อถึงทางแยกและให้สญั ญาณทกุ ครัง้ เมื่อเล้ียว 13.1.5 ไม่วา่ จะบรรทุกของอยูห่ รือไม่ ในระหว่างขับรถจะต้องยกงาสงู จากพ้นื ไม่ เกนิ 20 เซนตเิ มตร เพอ่ื ให้เหน็ ทางข้างหน้าสะดวก 13.1.6 ควรยกสิง่ ของในขณะยกงาลง ให้ทาอยา่ งช้าๆ ไม่ให้เกิดแรงกระตกุ ในขณะ ยกงาขึน้ สูง และบรรทกุ ของหนกั จะต้องไมเ่ อนเสาไปข้างหนา้ หรอื ข้างหลัง อยา่ งฉับพลันทันใดเพื่อรักษาการทรงตวั ของรถ และไม่ใหข้ องหล่นจากแท่นไป 13.1.7 การยกของจะตอ้ งขบั รถ โดยเอาของเขา้ ไปกอ่ น ไม่ใชเ่ อาตัวเขา้ ไปกอ่ น เพราะของอาจจะเลอื่ นทับตวั ติดฝา ไมม่ ีทางออกได้ 13.1.8 ขับรถลงทางลาด ตอ้ งถอยหลังลงดว้ ยเกียร์ต่า ถา้ ขับเดนิ หน้าลงทางลาดของ จะเลื่อนออกจากงาทย่ี กอยู่ 13.1.9 ให้สญั ญาณถอยหลังทุกครง้ั เมอื่ รถถอยหลังและขณะเลย้ี ว 13.1.10 จอดรถทกุ คร้ังจะต้องลดงาลง เพอื่ ปอ้ งกันคนเดินชน เป็นเหตุให้เกิด อบุ ตั เิ หตไุ ด้ 13.1.11 ผู้ขบั รถยก ตอ้ งเป็นผ้มู ีหนา้ ที่โดยตรงเท่านั้น และ ต้องสวมใส่หมวกนิรภัยทกุ คร้ังท่ีขบั รถ 13.1.12 หา้ มโดยสารไปกับรถยก 13.1.13 ห้ามนารถยกไปใช้ปฏิบัติงานใกลส้ ายไฟฟา้ หรืออปุ กรณ์ไฟฟา้ ท่มี ี กระแสไฟฟ้า ใกล้กว่าระยะห่างท่ีปลอดภยั ตามท่ีกาหนด (นอ้ ยกว่า) ระยะ 4 เมตร คู่มือความปลอดภยั | 18
14. ความปลอดภยั ในการทางานกับป้ันจนั่ (เครน) 14.1 วธิ ปี ฏิบตั กิ อ่ นเริ่มงาน 14.1.1 ผูท้ ี่จะใชเ้ ครนจะตอ้ งไดร้ ับการอบรม“ความปลอดภยั ในการทางานกับ ปน้ั จน่ั (เครน)” และได้รับใบอนญุ าตจากหัวหน้างานจาก จป.วิชาชพี กอ่ นจึงจะปฏบิ ัตงิ านได้ 14.1.2 ก่อนการใช้งานเครน ผ้ใู ชง้ าน ตอ้ งสวมอุปกรณ์ความปลอดภยั ให้ครบ ระเบียบการแต่งกาย เช่น หมวก Helmet, ถุงมือ, รองเท้า Safety ฯลฯ 14.1.3 ใหต้ รวจสอบระบบการทางานของเครน - ปมุ่ กด S, N, W, E และกลอ่ งสวทิ ซ์เครน วา่ พร้อมใช้งานหรอื ไม่ - ตรวจสอบ Sling, โซ่ ไม่แตก ไม่ขาด ต้องอย่ใู นสภาพพร้อมใชง้ าน - สายไฟสวิทซ์เครน ไมฉ่ กี ขาด หรือโดนความร้อน - ตรวจสอบพื้นท่กี ารทางาน ห้ามมสี ่ิงกดี ขวาง ในการตรวจสอบ ถา้ พบสงิ่ ผดิ ปกติใหแ้ จ้งหวั หนา้ งานทันที 14.2 ขณะปฏิบตั ิงาน 14.2.1 เมอ่ื ใช้เครนต้องใชด้ ้วยความตง้ั ใจไม่ประมาท และปฏิบตั ติ ามกฎของ ความปลอดภยั 14.2.2 ห้ามยกช้ินงานที่มีน้าหนกั เกินพกิ ดั ของเครน 14.2.3 ห้ามผู้ท่ีไม่เกย่ี วข้องเข้าไปในรัศมขี องเครน 14.2.4 ห้ามผ้ทู ี่ไม่เก่ียวข้องอยู่ในระยะรัศมีของเครนทีก่ าลังทางานอยู่ 14.2.5 หา้ มผทู้ ที่ างานกบั เครนยืนอยู่ใต้สิง่ ของทีก่ าลังยก 14.2.6 ตาแหนง่ ของชุดยกหรือของท่ีจะยกใหอ้ ยใู่ นแนวดิง่ อย่าใหอ้ ยทู่ างด้านขา้ ง 14.2.7 การเคลื่อนท่ีของเครน ให้เคลือ่ นท่อี ย่างชา้ ๆ เพอ่ื ป้องกันการเกิดการแกว่ง ไปแกวง่ ของท่ยี ก (Swing Load) 14.3 หลงั ปฏิบตั ิงาน 14.3.1 นาเครนไปไวต้ าแหน่งทป่ี ลอดภัย 14.3.2 เชค็ สวทิ ชค์ วบคมุ การทางานต่าง ๆ ทงั้ หมด อยู่ในตาแหน่งปดิ และวางไวอ้ ย่างถูกต้อง คมู่ อื ความปลอดภยั | 19
15. ความปลอดภัยในการทางานในสถานทอ่ี ับอากาศ 15.1 สถานท่ีอบั อากาศ คอื ทซ่ี ่งึ มที างเขา้ -ออกจากัดและมกี ารระบายอากาศไมเ่ พยี งพอทจ่ี ะทาให้อากาศภายในอยู่ ในสภาพถกู สุขลักษณะและปลอดภัย เชน่ อุโมงค์ ถา้ บอ่ หลุม ห้องใตด้ ินหอ้ งนิรภัย ถังนา้ มนั ถงั หมัก ถัง ไซโล ทอ่ เตา ภาชนะหรอื สิ่งอื่นที่มีลกั ษณะคล้ายกัน 15.2 อนั ตรายในสถานทีอ่ บั อากาศ 15.2.1 การขาดออกซิเจน 15.2.2 ก๊าซพษิ , ฟมู หรือ ไอระเหย, ฝนุ่ ท่ีเป็นพิษ 15.2.3 การท่วมของของเหลวหรือมีวัสดุไหลทะลักเข้ามาในสถานท่ีน้ันอย่าง ทันทีทนั ใด 15.2.4 ไฟไหม้และการระเบิด 15.2.5 ความรอ้ น หรอื ความเยน็ 15.3 ข้ันตอนการปฏิบตั ิงานในสถานท่อี บั อากาศ 15.3.1 ผู้ปฏิบัติงานในสถานทอี่ บั อากาศ จะต้องไดร้ บั การฝกึ อบรม อยา่ งน้อยปลี ะ 1 คร้งั ตามกฎหมายกาหนด 15.3.2 ผู้ปฏิบัติงานในที่อับอากาศ จะต้องมีสุขภาพร่างกายแข็งแรง ไม่เป็นโรค ทางเดินหายใจ และโรคหัวใจ การปฏิบัติงานในสถานท่ีอับอากาศนั้นต้องมี การปฏบิ ตั งิ านเป็นทีม ซ่งึ ประกอบดว้ ย - ผอู้ นุญาต - ผู้ควบคุมงาน - ผ้ชู ว่ ยเหลือ - ผู้ปฏบิ ัตงิ าน 15.3.3 ผู้ปฏิบัติงานในสถานที่อับอากาศ จะต้องสวมใส่อุปกรณ์ PPE ตามท่ีกาหนด เช่น ถุงมือ, หมวกนิรภัย, ร้องเท้านิรภัย, แว่นตานิรภัย, ผ้าปิดจมูก, หรือ อุปกรณ์ชว่ ยหายใจ (SCBA) 15.3.4 ผู้ปฏิบัติงานในสถานที่อับอากาศจะต้องมีใบอนุญาตเพ่ือเข้าไปปฏิบัติงานใน สถานทอี่ บั อากาศจากผู้มอี านาจ และหน้าทีใ่ ห้ใบอนญุ าต 15.3.5 ตดิ ปา้ ย บริเวณทอี่ บั อากาศห้ามเขา้ พร้อมทั้งปดิ ก้ันพ้ืนท่ี 15.3.6 ประเมินสภาพอากาศในพนื้ ทปี่ ฏบิ ัติ ไดแ้ ก่ ตรวจสอบปรมิ าณออกซิเจน, ก๊าซไวไฟ, ตรวจเปอร์เซ็นต์การระเบดิ , ตรวจกา๊ ซพษิ , ไอระเหยที่เป็นพษิ คมู่ ือความปลอดภัย | 20
15.3.7 ทาแผนการปฏิบัตงิ านและแผนฉกุ เฉนิ สาหรับการเกดิ เหตอุ ันตราย โดย แจ้งใหผ้ ู้ปฏบิ ัตงิ านทุกคนทราบ และปฏบิ ตั ิตาม แผนทก่ี าหนดไว้ 15.3.8 ตัดแยกแหล่งพลงั งานทเี่ กี่ยวข้อง 15.3.9 จัดเตรยี มอุปกรณ์สาหรบั ให้ความช่วยเหลือในกรณเี กิดเหตุการณ์ฉกุ เฉนิ 15.3.10 ตรวจสอบอปุ กรณ์เคร่ืองมอื ท่ีใช้ในการปฏิบัตงิ าน 15.3.11 นาเอกสารใบอนุญาตทางานติดบริเวณทางเขา้ -ออก และ ระบุเวลาท่ี เขา้ -ออก รู้หรือไม.่ ....ทาไมต้องมผี ูช้ ว่ ยเหลือ เมื่อลงไปปฏิบตั งิ านในทอี่ บั อากาศ? คมู่ ือความปลอดภัย | 21
16. ความปลอดภัยในการใช้เคร่ืองจกั ร 16.1 กฎทต่ี อ้ งปฏบิ ตั ิ 16.1.1 กอ่ นใชเ้ ครื่องจกั ร ผู้ปฏิบตั ิงานจะต้องตรวจฝาครอบการ์ด เครือ่ งนริ ภยั หรอื สว่ นต่าง ๆ ของเครอ่ื งจกั รใหอ้ ยู่ในสภาพเรียบร้อยเสียกอ่ น 16.1.2 การใชเ้ ครอ่ื งจกั รจะต้องใช้ตามคมู่ ือ หรอื ตามขั้นตอนท่ีกาหนด ไม่ใชเ้ กนิ กาลงั เครื่องจักร หรือเกินพกิ ัดอัตราการบรรทุก 16.1.3 หา้ มใชเ้ คร่ืองจักร เครื่องมือท่ีมสี ภาพชารุด จนกว่าจะแกไ้ ขให้เรียบร้อย เสียกอ่ น ระหวา่ งรอการแก้ไขจะต้องแขวนป้าย “ห้ามใชเ้ ครอื่ งจักรชารดุ ” ใหเ้ ห็นชดั เจน หรือทาเครือ่ งหมายบอกถงึ สภาพท่ไี ม่ปลอดภัย 16.1.4 หา้ มเคลอ่ื นย้ายฝาครอบ การ์ด หรอื เครื่องนริ ภัยทุกชนดิ ออกจากเคร่อื งจกั ร ในกรณีท่จี าเปน็ ตอ้ งถอด หรือเคลอ่ื นย้ายเพ่อื การซ่อม เม่อื เสร็จแลว้ จะตอ้ ง ใส่ให้เรยี บรอ้ ยก่อนใชง้ าน 16.1.5 หา้ มทาความสะอาด หรือการกระทาใด ๆ ท่ีใชม้ อื เข้าไปบรเิ วณจุดหนบี จดุ หมุน จุดเคลอ่ื นไหวของเครือ่ งจกั รขณะทางานอยู่ ทาให้เกิดอันตรายได้ 16.1.6 การหยุดเครอื่ งจักรเพื่อทาการซ่อมแซม แก้ไข ปรบั แต่ง ทาความสะอาด หรือเพื่อทาการใดกต็ ามผู้ปฏบิ ัตจิ ะตอ้ งแขวนป้าย “อันตราย” กาลังทางานอยู่ หา้ มเปดิ สวิทซ์ ณ สวทิ ซ์ปิด-เปดิ เครื่องจักร 16.1.17 การแต่งกายต้องสวมใส่เคร่ืองนุ่งห่มให้เรียบร้อยรัดกุม และไม่รุ่งริ่ง ไม่สวมใส่ เครอื่ งประดับ หรอื ไมป่ ล่อยผมยาว ทีอ่ าจเกี่ยวโยงกับสง่ิ หนง่ึ ส่ิงใดได้ หยดุ เรียก รอ เมือ่ พบสง่ิ ผิดปกติ คูม่ อื ความปลอดภยั | 22
17. ความปลอดภยั ในการทางานกับสารเคมี 17.1 กฎทต่ี อ้ งปฏิบตั ิ 17.1.1 ผู้ปฏิบัติงานต้องรู้วา่ กาลงั ทางานกับสารเคมีอะไร มีอันตรายอะไร มี ขอ้ ปฏิบัติขอ้ หา้ มอะไรและ ทาความเข้าใจขอ้ มลู ใน MSDS 17.1.2 ผ้ปู ฏบิ ัตงิ านต้องสวมใส่เส้ือผา้ ท่ีเหมาะสม ปกคลุมร่างกายมดิ ชดิ เพ่อื ป้องกันสารเคมีหกหล่น กระเด็นสัมผัสร่างกาย ห้ามสวมกางเกงขาส้นั รองเท้าแตะ รองเท้าเปิดหนา้ หรอื เปิดสน้ หรือไม่สวมรองเท้า 17.1.3 ตอ้ งสวมใส่อปุ กรณ์ปอ้ งกันอันตรายให้ครบตามที่กาหนด เชน่ หนา้ กาก กนั สารเคมี ถุงมอื ยาง แว่นตานริ ภัย 17.1.4 ถ้ารู้สึกมนึ งง หายใจไมส่ ะดวกให้ออกจากพ้ืนท่นี ้นั ทันที 17.1.5 เม่ือสารเคมีเข้าตา ถกู ผิวหนงั ใหร้ ีบดาเนินการลา้ งด้วยนา้ สะอาดให้มาก ทส่ี ดุ จากนนั้ ไปหอ้ งพยาบาลทนั ทีเพ่อื ทาการรักษา 17.1.6 ห้ามทาให้เกดิ ความรอ้ นและประกายไฟ 17.1.7 ตอ้ งมแี ผนฉุกเฉิน และมีการซอ้ มเพ่อื ทาความเข้าใจ เอ!๊ !!... MSDS คอื อะไรนา๊ ...? คู่มือความปลอดภยั | 23
18. ความปลอดภัยในงานก่อสร้าง 18.1 กฎที่ต้องปฏบิ ตั ิ 18.1.1 ต้องมีการขออนญุ าตเข้าทางาน (Work permit) กบั จป.วชิ าชพี ทกุ ครัง้ กอ่ นเร่ิมปฏบิ ัติงาน 18.1.2 ต้องฝกึ อบรมชา่ งผูป้ ฏิบัติงานด้านความปลอดภยั ก่อนเร่ิมปฏิบัติงาน 18.1.3 ตอ้ งตรวจสขุ ภาพชา่ งก่อนปฏิบตั ิงาน เพอื่ เปน็ การสกัดกัน้ โรคจากการ ทางานซง่ึ อาจเกิดขึ้นได้ สาหรบั ผู้ทต่ี ้องปฏบิ ตั งิ าน 18.1.4 ต้องมีการตรวจสอบสภาพหน้างาน อุปกรณ์และเครื่องจักรต่าง ๆ ทใี่ ช้อย่าง ต่อเนือ่ งและตลอดเวลา 18.1.5 ตอ้ งมีรวั้ กน้ั โดยรอบบรเิ วณกอ่ สร้างทั้งหมด เพอ่ื ปอ้ งกนั ผไู้ ม่เกย่ี วข้อง เข้ามาในเขตกอ่ สรา้ ง 18.1.6 ต้องมีปา้ ยสญั ลกั ษณ์ หรือปา้ ยเตือนภัยตา่ ง ๆ ในเขตกอ่ สรา้ ง ตอ้ งมีป้าย แสดงอันตรายหรือขอ้ ควรปฏิบตั ิสาหรบั ผจู้ ะเข้าไปในบริเวณดงั กล่าว 18.1.7 เครอ่ื งมอื เคร่อื งจกั ร อปุ กรณไ์ ฟฟา้ ต่างๆ ต้องมีการ์ดระบบความปลอดภัย ครบถ้วน ไม่ขาด ไม่ชารุด อยใู่ นสภาพพร้อมใช้งานและปลอด 18.1.8 การแต่งกายของผู้ปฏิบัติงานต้องเป็นชุดท่ีรัดกุม เหมาะสมกับลักษณะงาน และต้องมอี ุปกรณ์คุ้มครองอนั ตรายส่วนบุคคลที่ครบถว้ ย ถูกตอ้ งและ เหมาะสมกับลกั ษณะงาน 18.1.9 ตอ้ งกาหนดให้ผทู้ าการก่อสร้างเตรยี มมาตรการป้องกันความปลอดภัย ในการทางานก่อสร้างและรักษาระเบยี บปฏิบัติตา่ ง ๆ เรอื่ งความอยา่ ง เครง่ ครดั และตอ่ เนอื่ ง 18.1.10 หา้ มดมื่ สรุ า หรือเสพเครื่องดมื่ ของมนึ เมา ห้ามเลน่ หรือหยอกล้อกัน ในระหวา่ งการปฏบิ ตั งิ านอย่าง 18.1.11 เมอื่ เกดิ ภัยธรรมชาติ เชน่ ลมพัดแรง ฝนตก น้าท่วม เป็นตน้ ตอ้ งหยุด ทางานทนั ที เพ่อื ความปลอดภยั ต่อชวี ติ และทรัพยส์ นิ คู่มือความปลอดภยั | 24
19. ความปลอดภยั ในงานซอ่ มบารุง 19.1 งานทตี่ ้องตดั แยก ปลด ปิด แหล่งจา่ ยพลังงาน 19.1.1 งานหยุดซอ่ ม แก้ไขเครื่องจักร กรณเี กดิ Breakdown หรือเกดิ เหตกุ ารณ์ ผิดปกติ 19.1.2 งาน Set up งานออกแบบ หรอื ทดลองเคร่ืองจักร 19.1.3 งานบารุงรกั ษาเครือ่ งจักรเชิงปอ้ งกนั ท้งั PM และ Overhaul 19.1.4 การทาความสะอาดเคร่อื งจักรของแผนกตา่ ง ๆ 19.1.5 อน่ื ๆ ตามท่ีบรษิ ทั กาหนด 19.2 เมื่อต้องการติดตั้ง แก้ไขเคร่ืองจักร ซ่อมบารุง หรืออื่น ๆ ตามประกาศ ให้ ดาเนินการ ดงั นี้ 19.2.1 หยุดเคร่ืองจักรทนั ที หรอื ตรวจสอบใหแ้ น่ใจว่าเครอื่ งจกั รได้หยุดเดินแล้ว 19.2.2 ตรวจสอบใหแ้ นใ่ จว่าได้มกี ารปลดปล่อยพลงั งานทส่ี ะสมอยู่ในอปุ กรณ์ใดๆ ออกหมดแลว้ 19.2.3 พนักงานแตล่ ะคนท่ีปฏบิ ัตงิ านกบั อุปกรณ์ใด ๆ นนั้ ตอ้ งนาอุปกรณ์ล็อค สว่ นตวั ของตนไปลอ็ คเข้ากบั อปุ กรณล์ ็อคร่วมท่ีอุปกรณน์ ้ัน ๆ (กรณี ทางานหลายคนรว่ มกนั ) 19.2.4 ตดิ ปา้ ยไว้ที่จุดลอ็ ค โดยใชส้ ายรัดที่ไมส่ ามารถถอดออกไดโ้ ดยงา่ ยหรือโดย อุบัติเหตุ แนะนาให้ใชป้ า้ ยทีไ่ ม่ฉกี ขาดหรอื ลบเลอื นได้งา่ ย 19.2.5 เมือ่ ติดตัง้ อปุ กรณล์ ็อคและป้ายไวท้ ่อี ุปกรณ์เรียบรอ้ ยแล้ว ใหท้ ดลองใช้งาน อปุ กรณน์ น้ั เพื่อเป็นการทาใหแ้ นใ่ จว่าได้ทาการปดิ ล็อค (Lock-out) ในทกุ ตาแหนง่ อย่างถูกต้องครบถว้ นแลว้ 19.2.6 ไม่ควรถอดอุปกรณ์ล็อคออกจนกว่าพนักงานฝ่ายซ่อมบารุงและพนักงานที่ มีอานาจตามที่ไดร้ บั การแต่งตง้ั จะเข้าทาการตรวจสอบและเห็นวา่ อปุ กรณ์ ดังกล่าวพร้อมสาหรบั การใช้งานอย่างปลอดภัยแล้ว คู่มอื ความปลอดภัย | 25
19.2.7 เม่ือมีการปฏิบัติงานซ่อมบารุงท่ีต้องใช้เวลามากเกินกว่าผลัดการปฏิบัติงาน ในตอนน้ัน ให้นาอุปกรณ์ล็อคส่วนบุคคลของพนักงานในผลัดการปฏิบัติงาน ใหม่ใส่เข้าไปแทน และพนักงานในผลัดที่กาลังสิ้นสุดลงจะต้องอธิบายให้แก่ พนักงานในผลัดใหม่ได้ทราบและเข้าใจในกระบวนการซ่อมบารุงและ อันตรายตา่ งๆ ทเ่ี กย่ี วขอ้ ง 19.2.8 การทางานร่วมกนั ของพนักงานต้ังแต่ 2 คนข้นึ ไป พนักงานต้อง ส่งสญั ญาณใหก้ นั พร้อมทั้งยืนยันสัญญาณก่อนเริม่ ปฏบิ ตั งิ าน/ สัง่ การทางานทกุ ครง้ั เช่น “ฝ่งั ซ้าย OK พร้อมแลว้ กดส่งั การทางานได้” “ฝัง่ ขวา OK พรอ้ มแลว้ กดสั่งการทางานได้” 19.3 ข้อควรระมดั ระวงั 19.3.1 ห้ามทาความสะอาดเครื่องจักรที่กาลงั ทางาน 19.3.2 ผู้ทาความสะอาดต้องสวมใส่อุปกรณ์ป้องกัน เช่น ผ้ากันเป้อื น ถุงมือยาง รองเท้ายาง เปน็ ตน้ 19.3.3 ในกรณที ี่ทาความสะอาดฝุ่นของสารพิษจะตอ้ งสวมใส่หน้ากากกันสารพิษ 19.3.4 ให้ ปิดสวิทซเ์ ครอ่ื งจกั ร และเครือ่ งมอื ไฟฟ้าก่อนการซ่อมทุกคร้ัง โดยเฉพาะการซ่อมแซมส่วนของเครื่องจกั รที่อยหู่ า่ งจากเคร่ืองกาเนิด พลงั งานมาก เชน่ ซอ่ มสายพาน ผ้ซู ่อมจะตอ้ งเก็บกุญแจล็อคสวิทซน์ ้นั ไว้ กบั ตนเอง 19.3.5 ตดิ ป้ายทีเ่ ครื่องจักร อุปกรณ์ หรือสถานที่ทีม่ กี ารซ่อม เพอ่ื ไม่ให้คนงาน ใช้เครื่องจกั ร อุปกรณ์ หรือ เข้าไปในสถานทน่ี ้ัน คู่มือความปลอดภยั | 26
20. อุปกรณ์ล็อคนิรภยั (Lock out Tag out) 20.1 กฎทตี่ ้องปฏิบตั ิ 20.1.1 ตรวจสอบให้แน่ใจว่าได้มกี ารปลดปลอ่ ยพลังงานทส่ี ะสมอยู่ในอุปกรณ์ ใด ๆ ออกหมดแล้ว 20.1.2 พนกั งานแตล่ ะคนทปี่ ฏบิ ตั งิ านกับอปุ กรณ์ใด ๆ น้นั ต้องนาอปุ กรณ์ลอ็ ค สว่ นตวั ของตนไปล็อคเขา้ กับอปุ กรณล์ อ็ คร่วมทีอ่ ปุ กรณ์นน้ั ๆ (กรณีทางานหลายคนร่วมกัน) 20.1.3 ติดป้ายไวท้ ่จี ดุ ล็อค โดยใช้สายรดั ทีไ่ ม่สามารถถอดออกไดโ้ ดยงา่ ยหรอื โดย อบุ ัติเหตุ แนะนาใหใ้ ชป้ ้ายที่ไมฉ่ ีกขาดหรือลบเลือนไดง้ ่าย 20.1.4 เมื่อติดต้ังอุปกรณ์ลอ็ คและป้ายไวท้ อี่ ปุ กรณ์เรยี บร้อยแลว้ ให้ทดลองเปดิ ใช้งานอุปกรณ์น้ันเพอื่ เปน็ การทาให้แน่ใจว่าไดท้ าการปดิ ล็อค (Lock out) ในทกุ ตาแหน่งอย่างถกู ต้องครบถ้วนแลว้ 20.1.5 ไม่ควรถอดอปุ กรณล์ ็อคออกจนกว่าพนักงานซอ่ มบารุงและพนักงานท่ีมี อานาจตามท่ไี ดร้ บั การแตง่ ต้ังจะเขา้ ทาการตรวจสอบและเห็นวา่ อุปกรณ์ ดังกล่าวพรอ้ มสาหรับการใชง้ านอย่างปลอดภัยแล้วเท่าน้ัน 20.1.6 เมอ่ื มกี ารปฏิบัตงิ านซอ่ มบารุงทต่ี ้องใช้เวลามากเกินกวา่ ผลัดการปฏบิ ตั ิงาน ในตอนนน้ั ให้นาอปุ กรณล์ ็อคสว่ นบุคคลของพนักงานในผลดั การ ปฏบิ ัตงิ านใหม่ใส่เข้าไปแทน และพนักงานในผลดั ที่กาลังส้ินสดุ ลงจะตอ้ ง อธบิ ายใหแ้ กพ่ นักงานในผลัดใหมไ่ ดท้ ราบและเขา้ ใจในกระบวนการซ่อม บารงุ และอันตรายตา่ ง ๆ ที่เกย่ี วข้อง 20.1.7 การแขวนป้าย ก่อนเขา้ ไปปฏบิ ตั ิงานภายในเครื่องจักร ใหแ้ ขวน Tag ที่ ตะขอข้าง Key SW. หรอื ทีป่ ุ่ม Emergency Stop ด้วยตนเองทุกคร้งั ห้ามใหค้ นอ่ืนแขวนให้ หากฝา่ ฝืนลงโทษตามระเบียบของบรษิ ทั 20.1.8 การ Lock out กอ่ นเข้าไปปฏิบัติงานภายในเคร่ืองจักรจะต้องทาการ Lock out Breaker, ล็อควาลว์ (ลม./Hydraulic/Gas) ถ้ามี ทุกครั้ง และ ตอ้ ง Lock กญุ แจ ดว้ ยตนเอง หากฝ่าฝนื ลงโทษตามระเบยี บของบรษิ ัท คูม่ อื ความปลอดภัย | 27
20.1.9 การเก็บ Key SW. และ Safety Plug หลังการถอด Key SW. หรือ Safety Plug ชนดิ พกพา พนักงานตอ้ งพกตดิ ตวั เข้าไปในเครือ่ งจกั รดว้ ย ถ้ามี Job Leader ให้เก็บไว้ที่ Job Leader 20.1.10 กาหนดหน้าทขี่ องผู้ปฏิบัตงิ านทุกคน อธิบายหน้าท่ีการทางาน, ขั้นตอน การทางาน, วธิ ีการทางาน 20.1.11 ในกรณีทีจ่ าเปน็ ต้องออกมาจากพื้นที่นน้ั โดยไมส่ ามารถเล่ยี งไดจ้ ะตอ้ ง กาหนดตวั แทน และตัวแทนจะตอ้ งตดิ 20.1.12 Tag “Job Leader” ที่หมวก และหลังจากท่ี กาหนดตัวแทนเรยี บรอ้ ยแล้ว จงึ ออกมาจากพื้นท่ีได้ 20.2 วธิ ปี ฏบิ ตั ิ 20.2.1 ห้ามถอดอปุ กรณล์ อ็ คของพนกั งานอ่นื ออกเวน้ แตพ่ นกั งานดังกล่าวไม่อยู่ ในพื้นทีจ่ ริง ๆ หรอื หลังจากที่หวั หน้างานที่เกี่ยวข้องไดท้ าการตรวจสอบ แล้ววา่ ปลอดภยั และได้อนญุ าตใหท้ าการถอดอุปกรณ์ลอ็ คนนั้ ออกแล้ว เทา่ นน้ั 20.2.2 ห้ามสนั นิษฐานเองว่าอุปกรณ์หนง่ึ ๆ นน้ั มกี ารใช้แหลง่ พลงั งานไฟฟ้าเพยี ง 1 แหล่งเท่าน้ัน โดยสว่ นใหญอ่ ุปกรณห์ นึง่ ๆ น้ันจะใช้พลงั งานไฟฟา้ จาก 2 แหลง่ ขน้ึ ไป ซง่ึ จะต้องทาการปดิ ลอ็ ค (Lock out) แหลง่ พลงั งานไฟฟ้า ทุกแหล่งเสยี กอ่ น 20.2.3 เมื่อออกจากเครือ่ งจกั รเพ่ือทาการ Test Run หรือเสร็จส้นิ การทางาน พนกั งานจะตอ้ งนา Tag และกญุ แจล็อคของตนเองออกดว้ ยตนเอง 20.2.4 ในกรณที ี่จะเร่มิ เดินเคร่ืองจกั รใหมอ่ กี ครง้ั Job Leader จะต้องตรวจสอบ จนแน่ใจว่าไม่มคี นอยู่ภายในเครือ่ งจักร (รวมถงึ ผทู้ ท่ี างานอย่างอ่ืน), ตรวจสอบว่าไมม่ กี ารแขวน Tag หรอื Lock Out เหลอื อยู่ และหลงั จากท่ีได้ ทก่ี ารตรวจสอบความปลอดภัยของทกุ คนเรียบร้อยแลว้ ค่อยให้สัญญาณเริ่ม เดนิ เคร่อื งจกั รได้ ค่มู ือความปลอดภยั | 28
21. ความปลอดภยั ในสานกั งาน 21.1 กฎทีต่ อ้ งปฏิบตั ิ 21.1.1 อยา่ ใชเ้ ก้าอีม้ ลี ้อเลือ่ นแทนบันได ในการหยิบวัสดหุ รือเอกสารในท่ีสูง ๆ 21.1.2 อยา่ วิ่งภายในสานักงาน เพราะตรงมุมอาจมเี พอื่ นร่วมงานเดนิ สวนมา หรือ มีพนกั งานกาลังเคล่อื นย้ายวสั ดุตา่ ง ๆ 21.1.3 ลิ้นชักของต้เู กบ็ เอกสาร หรอื โต๊ะทางานเมอื่ เปิดใชแ้ ล้วตอ้ งปิดให้เรียบร้อย เพราะท่านหรอื ผูอ้ นื่ อาจเดนิ ชนได้รบั บาดเจบ็ 21.2 วธิ ีปฏบิ ตั ิ 21.2.1 เมื่อข้ึนหรือลงบันได ให้เดนิ ด้วยความระมัดระวังอยา่ วิ่ง และจับราวบนั ได ไว้เพอ่ื ชว่ ยใหป้ ลอดภยั ยงิ่ ขึน้ 21.2.2 เมือ่ นัง่ เกา้ อ้ี อย่าเอนหลงั จนเสียการทรงตวั เพราะจะทาให้ลม้ ได้รับ บาดเจ็บหรือเปน็ อันตราย ถึงแกช่ ีวติ 21.2.3 เมื่อน้าหรือของเหลวอื่น ๆ หกเร่ียราดบนพน้ื ต้องรบี เชด็ ถทู นั ที เพ่ือ ปอ้ งกนั การลื่นหกลม้ 21.2.4 สายไฟ สายโทรศพั ท์ จะตอ้ งวางให้เปน็ ระเบียบเรยี บร้อย เพ่ือป้องกันการ สะดุด ซงึ่ อาจทาใหห้ กล้มได้ง่าย 21.2.5 ในกรณที ี่เคลือ่ นย้ายหรือยกของทหี่ นกั เกนิ กาลงั ให้ขอความชว่ ยเหลอื จาก เพอื่ นร่วมงาน 21.2.6 มอื และนว้ิ มือเป็นสว่ นหน่งึ ที่ไดร้ บั บาดเจบ็ ได้ง่ายทสี่ ดุ ไมค่ วรใช้มือหรอื นวิ้ มือแทนเคร่ืองมือต่าง ๆ 21.2.7 เครื่องมือเครื่องใชภ้ ายในสานกั งาน โดยเฉพาะเคร่ืองใช้ไฟฟา้ ตอ้ งได้รับ ตรวจสอบใหอ้ ยู่ในสภาพที่อยู่เสมอ 21.2.8 อัคคภี ัยเกดิ ข้ึน เพราะความไม่ประมาท ดังน้ันตอ้ งระมดั ระวงั เป็นพเิ ศษ จดั ใหม้ ีถังขยะรองรบั ขยะ และไมค่ วรสูบบุหรใ่ี นบริเวณสานกั งาน 21.2.9 มีแผนผังหนภี ัยในกรณีฉุกเฉิน และมอี ุปกรณ์ดับเพลิง ซ่ึงควรจะตดิ ไว้ใน สภาพทสี่ ามารถหยบิ ใชไ้ ด้ง่าย คูม่ ือความปลอดภัย | 29
22. การป้องกนั อคั คีภยั ไฟ คอื ปฏกิ ิริยาทางเคมีระหว่างเชอ้ื เพลงิ ความร้อนและออกซเิ จน ไฟจะเกดิ เมอื่ มี 3 อย่างนี้พรอ้ ม ๆ กนั ถ้าขาดอยา่ งใดอย่างหน่ึง ไฟจะเกิดขน้ึ ไมไ่ ด้ แบ่งออกเป็น 4 ประเภท คือ ประเภทเอ . (Class A) คอื ไฟทเ่ี กดิ จากการลกุ ไหม้ของไม้ กระดาษ เศษผา้ เราสามารถ ดบั ไฟชนดิ น้ีได้ดว้ ยน้า ประเภทบี. (Class B) คือไฟที่เกิดจากการลกุ ไหม้ของน้ามันเชื้อเพลงิ ควรดับไฟชนิดน้ี ดว้ ยโฟม, คารบ์ อนไดออกไซด์, น้ายาเคมี ประเภทซี. (Class C) คือไฟท่เี กดิ จากการลุกไหม้ของไฟฟ้าลดั วงจร ควรดบั ไฟชนดิ นี้ ดว้ ย คาร์บอนไดออกไซด,์ น้ายาเคมี และผงเคมีแห้ง ประเภทดี. (Class D) คือไฟทีเ่ กดิ จากการลุกไหมข้ องแร่ธาตุทางเคมี เชน่ โปรแตสเซียม, อลมู เิ นียม, สังกะสี, โซเดียม, ลเิ นียม ไฟท่ีเกดิ จากการลกุ ไหม้ของแรธ่ าตเุ หล่านี้ เราสามารถดบั ได้ ด้วย ผงเคมแี หง้ ประเภทเค. (Class K) คอื ไฟที่เกดิ จากนา้ มนั ท่ีติดไฟยาก เช่น น้ามันทาอาหาร นา้ มันพชื ไขมนั สตั ว์ติดไฟ ควรดับไฟชนดิ น้ีด้วยการกาจดั ออกซเิ จน การทาใหอ้ ับอากาศ ซึ่งจะมถี งั ดบั เพลงิ ชนดิ พเิ ศษสามารถดบั ไฟชนิดน้ไี ดโ้ ดยเฉพาะ 21.1 กฎท่ตี ้องปฏบิ ตั ิ 22.1.1 หา้ มสบู บหุ ร่ีในบริเวณที่มีป้ายห้ามสูบ 22.1.2 ท้งิ ขยะต่างๆ เชน่ เศษผา้ เศษกระดาษหรือขยะอ่ืนๆ ทต่ี ิดไฟไดง้ า่ ยในภาชนะ ทจี่ ดั เตรียมไว้ 22.1.3 ของเหลวหรอื วตั ถุไวไฟตา่ งๆ ตอ้ งเกบ็ ไว้ในสถานทที ่ีจดั ไว้เทา่ นั้น 22.1.4 ห้ามเทน้ามนั เชื้อเพลงิ หรอื ของเหลวไวไฟลงไปในท่อนา้ หรอื ท่อระบาย 22.1.5 ห้ามทาให้เกดิ ประกายไฟ ในบรเิ วณที่เก็บวัตถุไวไฟ 22.1.6 กอ่ นใชอ้ ปุ กรณไ์ ฟฟ้า ต้องตรวจบริเวณรอยต่อ หรอื ข้อต่อต่าง ๆ ว่า แนน่ หนาดี หรอื ไม่ ถ้าหลวมอาจเกิดประกายไฟ หรือความร้อนซึ่งอาจจะ เกิดไฟไหม้ข้นึ ได้ ถา้ มีสารไวไฟตั้งอยู่ใกล้ ๆ 22.1.7 หา้ มเพ่ิมเติมปล๊กั เสียบไฟ นอกเหนือไปจากทต่ี ิดตั้งไว้แลว้ 22.1.8 หา้ มใชน้ ้ามนั เบนซินหรอื ทาความสะอาดเครอ่ื งมอื เครือ่ งจกั รหรอื ชน้ิ ส่วนใดๆ คมู่ ือความปลอดภัย | 30
23. วิธปี ฏิบตั เิ มอ่ื พบเห็นเหตเุ พลงิ ไหม้ 1. ตะโกนบอกเพือ่ นให้ทราบวา่ ไฟไหม้ 2. กดสัญญาณแจ้งเหตุเพลงิ ไหม้ 3. หากดบั เพลิงได้ ใหร้ ีบดาเนนิ การทนั ที 4. ไปที่จดุ รวมพล เพือ่ เชค็ รายช่ือ 5. หา้ มใหข้ ่าวใด ๆ กบั บุคคลภายนอก ใช้เม่ือเกดิ เหตฉุ ุกเฉินเท่านัน้ ค่มู ือความปลอดภัย | 31
24. วิธปี ฏบิ ตั เิ มอ่ื เกดิ อบุ ัตเิ หตุ • แจ้งหัวหนา้ งาน และจป.วิชาชีพ • ไปหอ้ งพยาบาลเพื่อทาการรักษา • สอบสวนอบุ ัติเหตุปอ้ งกนั • ทาการแก้ไข ปอ้ งกนั ไม่ให้เกิดซา้ ข้อควรหลกี เล่ยี ง • ไปพบแพทยโ์ ดยไมไ่ ดแ้ จ้งหวั หนา้ งาน • แจง้ ความเทจ็ ในการเกดิ อุบัติเหตุ หรือ ปกปิดข้อเทจ็ จริง คู่มอื ความปลอดภัย | 32
25. การปฐมพยาบาล 25.1 การปฐมพยาบาล หมายถึง การให้ความช่วยเหลือแก่ผู้บาดเจ็บหรือผู้ป่วย ณ สถานท่ีเกิดเหตุ โดยใช้อุปกรณ์เท่าท่ีหาได้ในขณะนั้ก่อนที่ผู้บาดเจ็บจะได้รับการดูแลรักษาจาก บุคลากรทางการแพทย์ หรือส่งต่อไปยังโรงพยาบาล 25.2 กฎทตี่ อ้ งปฏบิ ตั ิ 25.2.1 แจง้ หวั หน้างาน และ จป. วิชาชพี 25.2.2 ไปห้องพยาบาลเพ่อื ทาการรักษา 25.2.3 ห้ามไปพบแพทยโ์ ดยไมไ่ ดแ้ จง้ หวั หน้างาน 25.2.4 ห้ามแจง้ ความเท็จในการเกดิ อบุ ตั เิ หตุ หรือ ปกปดิ ข้อเท็จจริง 25.3 ขัน้ ตอนการชว่ ยเหลอื เมื่อพบผู้ประสบเหตุฉกุ เฉิน 25.3.1 สารวจสถานการณ์ 25.3.2 สารวจการบาดเจ็บเบ้ืองต้น - ตรวจดูความร้สู ึกตัว - ตรวจดูทางเดนิ หายใจ - ตรวจดูการหายใจ - ตรวจชีพจร - ตรวจดกู ารบาดเจ็บ 25.3.3 แจ้งขอความชว่ ยเหลือ 25.3.4 ใหก้ ารปฐมพยาบาลตามอาการบาดเจบ็ 25.4 วธิ กี ารกดห้ามเลอื ด การห้ามเลือด ก็คือ การนาผ้าสะอาดมากปิดและกดทับบริเวณบาดแผลไว้จนกว่าเลือด จะหยุดไหล หรือถ้าเป็นไปได้ ให้ยกอวัยวะหรือตาแหน่งของบาดแผลให้สูงกว่าระดับหัวใจของ ผบู้ าดเจบ็ เพ่ือให้เลอื ดไหลออกมาชา้ ลง และเมื่อเลือดหยุดไหลแลว้ อย่าเพิ่งนาผ้าท่ีใช้ห้ามเลือดน้ัน ออกจากบาดแผลซึ่งจะทาใหเ้ ลือดไม่สามารถแข็งตัวได้ และเลือดจะไหลออกมาอีกคร้ัง จากนั้นไป หอ้ งพยาบาลทันทีเพ่อื ทาการรกั ษา คู่มือความปลอดภยั | 33
25.5 วธิ กี ารปฐมพยาบาลเม่อื สมั ผัสกบั สารเคมี เม่อื สารเคมีเขา้ ตา ถกู ผวิ หนงั ใหร้ บี ดาเนนิ การล้างด้วยนา้ สะอาดใหม้ ากท่ีสุด จากนัน้ ไป หอ้ งพยาบาลทันทีเพอ่ื ทาการรกั ษา 25.5.1 สงิ่ แปลกปลอมเขา้ ตา ให้ทาการปฐมพยาบาล ดงั นี้ - หา้ มขยี้ตา - เปดิ เปลือกตา เมื่อเหน็ ผงชัดเจนแลว้ เขยี่ ออก - ถ้าผงยงั ไม่ออก ให้ลมื ตาในน้าสะอาดแลว้ กลอกตาไปมา - ถา้ ปฏบิ ัติทุกวิธแี ลว้ ผงยังไมอ่ อกใหไ้ ปพบแพทย์ 25.5.2 สิง่ แปลกปลอมเข้าหู - ถ้าแมลงเข้าหู ให้หยอดด้วยนา้ มนั มะกอก - ถ้าเปน็ วัตถุอื่นทไ่ี มม่ ชี ีวิต ใหต้ ะแคงหขู ้างนน้ั ลง - ถ้าไม่สามารถเอาออกได้ ให้ไปพบแพทย์ 25.6 การปฐมพยาบาลผทู้ ่ไี ดร้ ับอนั ตรายจากไฟฟ้า การช่วยเหลือใหพ้ ้นจากกระแสไฟฟา้ ใหเ้ ลือกใช้วธิ ีใดวธิ ีหน่งึ ดังนี้ 25.6.1 ตัดกระแสไฟฟา้ โดยปลดสวติ ชห์ รือคัทเอาท์ หรือเต้าเสยี บออก 25.6.2 หากตัดกระแสไฟฟา้ ไม่ได้ ให้ใช้ไม้แหง้ หรือวัสดุที่เป็นฉนวนไฟฟา้ เขีย่ ส่งิ ท่มี กี ระแสไฟฟา้ ออกไปใหพ้ ้น 25.6.3 ใหใ้ ชผ้ า้ หรือเชือกเเหง้ คล้องแขน ขา หรือลาตวั ผถู้ กู ไฟฟา้ ดูดชักลากออกไป ใหพ้ น้ ส่ิงทม่ี กี ระแสไฟฟา้ หากผถู้ ูกไฟดูดสลบหมดสติให้ทาการปฐมพยาบาล ใหฟ้ ้ืนตอ่ ไป 25.6.4 การชว่ ยเหลอื ดว้ ยวิธปี ฐมพยาบาล - หากหัวใจหยดุ เตน้ (ตรวจโดยเอาหูฟงั ทห่ี น้าอกหรือจับชพี จร) ใชว้ ธิ ี \"นวดหวั ใจภายนอก\" โดยเอามือกดตรงทตี่ ้งั หวั ใจให้ยุบลงไป 3 - 4 เซนติเมตร เป็นจังหวะ ๆ เท่าจังหวะการเต้นของหัวใจ (ผ้ใู หญว่ นิ าทลี ะ 1 ครัง้ เด็กเล็กวนิ าทลี ะ 2 ครงั้ ) นวด 10 - 15 ครงั้ เอาหแู นบฟังครงั้ หน่งึ - หากไม่หายใจ (ตรวจโดยดูการขยายของซ่โี ครงและหน้าอก) ให้ใช้ วิธีเปา่ ลมเข้าทางปากหรอื ทางจมูกของผู้ปว่ ย ดงั นี้ คูม่ ือความปลอดภัย | 34
- การเป่าปาก จับผ้ปู ่วยนอนหงาย ใชห้ ัวแมม่ ือง้างปลายคางผู้ปว่ ยให้ปาก อ้าออก หากมีเศษอาหารหรอื วสั ดใุ ดๆ ใหล้ ้วงออกใหห้ มด แล้วจบั ศรี ษะใหเ้ งย หน้ามากๆ ผ้ชู ่วยเหลอื อ้าปากแลว้ ประกบกับปากผปู้ ว่ ยให้สนิทและเปา่ ลมเข้า ไปอย่างแรงจนปอดผูป้ ่วยขยายออก (ซี่โครงและหนา้ อกพองข้นึ ) แลว้ ปล่อย ใหล้ มหายใจของผปู้ ว่ ยออกเอง แล้วเป่าอีกทาเชน่ นี้เปน็ จังหวะๆ เท่ากบั จังหวะหายใจปกติ (ผู้ใหญน่ าทีละ 12 - 15 ครัง้ เดก็ เลก็ นาทลี ะ 20 - 30 ครัง้ ) ถา้ เปา่ ปากไม่ได้ใหป้ ิดปากผ้ปู ว่ ยแล้วเป่าเข้าทางจมูกแทน ถ้าผปู้ ว่ ยหัวใจหยดุ เต้นและไมห่ ายใจด้วย ใหน้ วดหวั ใจสลบั กับการเป่าปาก ถ้ามีผูช้ ว่ ยเหลอื เพียง คนเดยี วกใ็ ห้เป่าปาก 2 ครัง้ สลับกบั การนวดหัวใจ 15 คร้งั หรอื ถา้ มีผชู้ ่วย เหลือสองคน ก็ใหน้ วดหัวใจสลับกับการเป่าปากเป็นทานองเดียวกนั โดยเป่าปาก 1 ครัง้ นวดหวั ใจ 5 ครัง้ การปฐมพยาบาลน้ี ตอ้ งรบี ทาทันที หากช้าเกินกว่า 4 - 6 นาที โอกาสท่จี ะฟน้ื มนี อ้ ย ขณะพาส่งแพทยก์ ็ควรทาการปฐมพยาบาลไป ดว้ ยตลอดเวลา ( หากผ้ชู ่วยเหลือไม่มีเคร่อื งป้องกันการติดเชือ้ หรือไม่ม่นั ใจใน การเป่าปากสามารถกดนวดหัวใจตอ่ เนอ่ื งจนกว่าทีมกู้ชีพจะมาถึง ด้วยอัตรา 100 คร้ัง/นาที) วธิ เี ป่าลมเข้าทางปาก วิธีนวดหัวใจภายนอก ค่มู อื ความปลอดภัย | 35
26. กิจกรรม 5 ส. 5 ส. คือ การปรบั ปรุงงานของตนเอง ดว้ ยตนเองด้วยหลกั เกณฑ์ดังต่อไปนี้ สะสาง, สะดวก สะอาด, สุขลักษณะ และสรา้ งนิสัย โดยคานึงถงึ ความปลอดภยั คุณภาพและประสิทธิภาพ ขจัดส่ิงของทไ่ี มต่ ้องการออกไป จัดส่งิ ของที่ต้องการให้เปน็ ระเบียบ ทาความสะอาดสถานที่ทางานเครอ่ื งจักรอปุ กรณ์พร้อมท้ัง ตรวจเช็คและขจัดสาเหตุของความไมส่ ะอาดน้นั ๆ ดูแลสถานที่ทางาน และปฏิบตั ติ นใหถ้ ูกสุขลกั ษณะ ปฏบิ ัติ 4 ส. แรกจนเป็นนิสัยและมวี นิ ัยในการทางานตรวจเช็ค และขจดั สาเหตุของความไม่สะอาดน้นั ๆ ประโยชนข์ องการทากิจกรรม 5ส. เพ่อื ความปลอดภยั ระเบียบ 26.1 ประโยชน์ตอ่ ตนเอง 26.1.1 มีสภาพแวดลอ้ ม และบรรยากาศน่าทางาน เป็นการปรบั ปรุงให้ดีข้ึน 26.1.2 ทางานอย่างมคี วามสขุ , ปลอดภยั , มขี วญั และกาลังใจที่ดี 26.1.3 ทางานอย่างมปี ระสิทธิภาพ และสะดวกสบาย 26.2 ประโยชนต์ ่อเพอื่ นรว่ มงาน 26.2.1 ลดอนั ตรายท่ีเกิดจากความบกพร่องของสถานท่ีทางาน 26.2.2 สะดวด สบาย และไดร้ บั ทราบปญั หาร่วมกัน 26.2.3 มีการทางานร่วมกนั แบง่ เบาภาระหน้าทซี่ ่ึงกันและกัน 26.3 ประโยชนต์ ่อบริษัท 26.3.1 มีพนักงานท่ีมคี ณุ ภาพ และมีวินยั ในการทางาน 26.3.2 เพม่ิ ประสทิ ธิภาพในการผลติ 26.3.3 สร้างภาพพจนท์ ี่ดี และไดร้ บั ความเชอื่ ถือ 26.3.4 บริเวณต่าง ๆ ของโรงงานได้รับความเอาใจใสม่ ากขึน้ คูม่ ือความปลอดภยั | 36
27. หน้าท่ีความรับผิดชอบเก่ียวกับความปลอดภัยในองค์กร 27.1 ฝา่ ยบรหิ าร 27.1.1 รับผิดชอบในความปลอดภยั ของพนักงานทกุ คน 27.1.2 จดั สรรงบประมาณ ท่จี าเป็นในการดาเนินงานดา้ นความปลอดภยั ในการ ทางาน 27.1.3 รบั ทราบ, พจิ ารณา, สั่งการให้เปน็ ไปตามนโยบายด้านความปลอดภยั ใน การทางาน 27.1.4 สง่ เสริมและมีส่วนร่วมในโครงการ หรอื กจิ กรรมตามที่คณะกรรมการ ความปลอดภยั นาเสนอ 27.2 เจา้ หน้าทค่ี วามปลอดภัยในการทางาน 27.2.1 บรกิ ารให้คาแนะนาแก่สายงานในบริษัท ทเ่ี กย่ี วกับความปลอดภัยใน การทางาน 27.2.2 ประสานงานให้กจิ กรรมตา่ ง ๆ ที่เกีย่ วกับความปลอดภยั ในการทางาน 27.2.3 จัดเก็บขอ้ มลู และสถติ ทิ ่เี กย่ี วกับความปลอดภยั ในการทางานโดยเฉพาะ อุบตั เิ หตุ 27.2.4 ประสานงานการรายงาน และสอบสวนการเกิดอุบตั ิเหตุ 27.2.5 ศึกษากฏหมายว่าด้วยความปลอดภยั ในการทางานเพอ่ื ปฏบิ ัติใหเ้ ป็น ตามกฏหมายนนั้ 27.2.6 แสดงข่าวสารหรอื แจ้งผลการปฏิบัตงิ านด้านความปลอดภยั ใหก้ บั พนักงานทราบ คู่มอื ความปลอดภัย | 37
27.3 คณะกรรมการความปลอดภยั (คปอ.) 27.3.1 พิจารณาจัดให้มกี ารปฏิบัตงิ านเปน็ ไปตามกฎกระทรวง กาหนดมาตรฐานใน การบริหารและการจัดการดา้ นความปลอดภัย อาชวี อนามยั ด้วยความ ปลอดภัยในการทางาน 27.3.2 เปดิ โอกาสใหพ้ นกั งานได้มีโอกาสเสนอความคดิ เห็นเกี่ยวกับปญั หาของ การป้องกนั อุบัตเิ หตุ 27.3.3 ส่งเสริมความสัมพันธ์ระหวา่ งฝา่ ยบรหิ ารกบั พนักงาน ใหเ้ กิดความเขา้ ใจ และความรว่ มมือท่ีดี 27.3.4 ส่งเสริมใหฝ้ า่ ยบรหิ ารและผู้บังคบั บญั ชาทุกระดบั มีความสนใจและเขา้ ใจ ในของ ความปลอดภัยอยเู่ สมอ 27.3.5 พจิ ารณาการปรบั ปรงุ หรอื แก้ไขสภาพ และการกระทาที่ไม่ปลอดภัย 27.3.6 จัดใหม้ กี ารกาหนดนโยบาย, กฏระเบียบ, ขอ้ บังคับ, ขอ้ ปฏิบตั ิทเี่ กี่ยวกับ ความปลอดภยั 27.3.7 มีสว่ นรว่ มในโครงการหรือกจิ กรรม ตามที่คณะอนุกรรมการความ ปลอดภัยเสนอ 27.3.8 สง่ เสรมิ ใหฝ้ ่ายบรหิ าร ผบู้ ังคับบญั ชาในระดับต่าง ๆ ไดม้ กี ารตรวจสอบ ความปลอดภยั หรอื มีสว่ นร่วมในการสอบสวนอุบัตเิ หตุ เพอื่ หาแนว ทางแก้ไข 27.3.9 พิจารณาเสนอ ใหม้ ีการจัดสรรงบประมาณท่ีจาเป็นในการดาเนนิ การความ ปลอดภยั 27.3.10 สง่ เสริมให้ผบู้ งั คบั บญั ชาทุกระดับชนั้ มคี วามรับผดิ ชอบต่อผู้ใตบ้ ังคับบัญชา คูม่ ือความปลอดภยั | 38
27.4 คณะอนุกรรมการความปลอดภยั แตล่ ะโรงงาน 27.4.1 พฒั นาจิตใต้สานกึ เกยี่ วกับความปลอดภัยในการทางาน 27.4.2 ดาเนนิ การตรวจสอบ, ปรับปรุงแก้ไขสภาพการกระทาที่ไม่ปลอดภยั 27.4.3 ค้นหาหรือสังเกตสภาพ และการกระทาทไ่ี ม่ปลอดภัย 27.4.4 ดาเนนิ การสอบสวนอุบัตเิ หตุทเี่ กิดข้ึน และพิจารณาหาทางแกไ้ ข 27.4.5 จัดการหรอื ใหค้ วามรว่ มมอื ในการใหค้ วามรูค้ วามเขา้ ใจเกยี่ วกบั ความ ปลอดภัยในการทางานแกพ่ นักงาน 27.4.6 แนะนาให้พนักงานเกดิ ความเตม็ ใจ และเข้าใจทจ่ี ะปฏบิ ัติงานตาม ระเบียบ หรือข้อปฏบิ ัติท่ีเก่ยี วกับการทางาน 27.4.7 เสนอโครงการหรือกจิ กรรมทเี่ ก่ียวกับการพัฒนา ใหเ้ กิดความปลอดภัยใน แต่ละหน่วยงาน 27.4.8 สง่ เสริมและชักจงู ความสนใจ ให้แกพ่ นกั งานเกดิ ความรบั ผดิ ชอบ ใน เรอื่ งความปลอดภัยตอ่ ตนเองและผูอ้ ่นื คูม่ ือความปลอดภยั | 39
27.5 ผู้บงั คบั บญั ชา 27.5.1 รับผดิ ชอบในความปลอดภยั ของผใู้ ตบ้ ังคบั บัญชาทุกคน 27.5.2 ตรวจสอบกฏระเบียบ ขอ้ บังคับหรอื ขอ้ ปฏบิ ตั ิทีไ่ ด้กาหนดไว้ เพื่อความ ปลอดภัยกอ่ นนาไปใหผ้ ู้ใตบ้ งั คบั บญั ชาปฏิบตั ิ 27.5.3 ตรวจสอบและปรบั ปรงุ หรือแกไ้ ขให้สถานท่ที างานมีความปลอดภัยอยู่ 27.5.4 ดาเนินการให้สถานท่ีทางาน ให้อยใู่ นสภาพทป่ี ลอดภยั มคี วามเป็นระเบียบ เสมอเรียบร้อยสะอาด 27.5.5 บงั คบั ให้ผใู้ ตบ้ งั คับบัญชาสวมเคร่ืองป้องกนั อันตรายส่วนบุคคลตาม ลกั ษณะงานอย่างเคร่งครัด 27.5.6 รบั ผิดชอบให้ผใู้ ตบ้ ังคับบัญชา ท่บี าดเจ็บจากอบุ ัตเิ หตุอันเนอื่ งมาจากการ ทางานไดร้ บั การปฐมพยาบาล หรอื ชว่ ยเหลืออย่างถกู ตอ้ ง 27.5.7 รายงานและสอบสวนอบุ ัตเิ หตุท่เี กิดขน้ึ ทกุ ครัง้ และหามาตรการป้องกัน ไมใ่ หเ้ กิดซ้าอกี 27.5.8 จัดใหม้ ีการอบรม หรือประชมุ เรอ่ื งความปลอดภัย ให้ผู้ใต้บงั คับบัญชา ได้รบั ทราบอย่างท่ัวถึง 27.5.9 ใหค้ วามร่วมมอื กับเจ้าหนา้ ทค่ี วามปลอดภัย และคณะอนุกรรมการหรอื คณะกรรมการความปลอดภยั 27.5.10 ห้ามมอบหมายงานให้ผ้ใู ต้บงั คับบญั ชาทีไ่ ม่มีความชานาญหรอื ไม่รู้ วิธกี ารทางานท่ีปลอดภยั อย่างเดด็ ขาด คมู่ ือความปลอดภยั | 40
27.6 พนกั งาน 27.6.1 รบั ผิดชอบความปลอดภัยในการทางาน ต่อตนเองและผูอ้ ืน่ 27.6.2 ทางานโดยยดึ ขอ้ ปฏิบัติที่เกยี่ วกบั ความปลอดภัยในการทาอย่างเครง่ ครดั 27.6.3 รายงานสภาพการทางาน และวธิ ีการปฏิบตั งิ านที่ไม่ปลอดภัย ผูบ้ งั คับบญั ชาทราบ 27.6.4 เอาใจใสต่ อ่ กฎระเบียบ ขอ้ บังคับ หรอื ขอ้ ปฏบิ ัติที่เกย่ี วกับความปลอดภยั อยู่เสมอ 27.6.5 ดแู ลรกั ษาเครือ่ งมอื , เคร่อื งใช,้ เครือ่ งจักร หรอื เครือ่ งยนต์ให้มคี วามสะอาด เป็นระเบยี บเรียบร้อยอย่เู สมอ 27.6.6 ตรวจสอบเครือ่ งมอื , เคร่ืองใช้, เครอ่ื งจกั ร หรอื เคร่ืองยนต์ทุกคร้ังก่อนใช้ งาน 27.6.7 สวมใส่อปุ กรณ์ หรือเครอ่ื งปอ้ งกนั อันตรายส่วนบคุ คล ตามงานอย่าง เครง่ ครัด 27.6.8 ให้ความร่วมมอื กบั เจ้าหน้าท่ีความปลอดภยั และ หรือคณะกรรมการความ ปลอดภยั 27.6.9 ไมท่ างานท่เี สย่ี งอนั ตราย งานที่ไม่เขา้ ใจ หรืองานที่ไมแ่ นใ่ จว่าจะปลอดภยั 27.6.10 ห้ามทางานทอ่ี นั ตราย หรืองานทไ่ี ม่ใช่หน้าทีข่ องตน โดยไม่ไดร้ บั อนุญาต จากผู้บงั คับบญั ชาอยา่ งเดด็ ขาด คมู่ อื ความปลอดภยั | 41
28. กฎความปลอดภยั 5 ประการ 28.1 จงถอื วา่ สิ่งทเ่ี คลือ่ นไหวอยเู่ ป็นอนั ตราย (Always remind the movement = Dangerous) เครื่องจักรที่กาลังทางานอยู่ หรือมีการเคลื่อนไหวอยู่ถือว่าเป็นส่ิงท่ีอันตราย เป็นเหตุให้ พนักงานได้รบั อนั ตรายจากเคร่อื งจักรและอาจสง่ ผลใหพ้ นักงานเกิดอบุ ตั เิ หตจุ นไดร้ ับบาดเจ็บ หรือ ถึงข้ันเสียชวี ิตได้ = ดูแลสถานท่ีทางาน คน+เคร่อื งจักร = อันตราย และปฏิบัตติ นให้ถกู สขุ ลักษณะ 28.2 อยา่ แตะตอ้ งในส่ิงทีไ่ มร่ ู้ (Not sure or unknown, Do not touch) หากไมแ่ น่ใจหรอื ไม่รูว้ ธิ ใี นการทางานกับเคร่ืองจักร หรือการปฏิบัติงานใด ๆ ห้ามทาการ แตะต้องปุ่มหรือสวิตช์ใด ๆ โดยเด็ดขาด ให้สอบถามจากหัวหน้างานเท่าน้ัน ท้ังนี้เพื่อความ ปลอดภัยในการทางานของพนักงาน คมู่ ือความปลอดภยั | 42
28.3 หยดุ เคร่อื งจกั รทนั ทเี มือ่ มเี สยี งผิดปกติ (Suddenly stop machine,if found abnormal noise) ในขณะที่เคร่ืองจักรกาลังทางาน หากเคร่ืองจักรมีความผิดปกติเกิดข้ึนให้พนักงานหยุด เคร่ืองจักรทันที จากน้ันจึงเรียกหัวหน้างานเข้าตรวจสอบเคร่ืองจักร และรอการแก้ไขปรับปรุง หา้ มทาการใด ๆ กบั เครื่องจกั รดว้ ยตนเองท้งั ส้นิ 28.4 จงปดิ สวิตช์ กอ่ นทาการตรวจซอ่ ม (Always shut down & absolute stop before repair, maintenance) การเข้าไปทาการแก้ไขหรือปรับปรุงเคร่ืองจักร พนักงานต้องทาการปิดเคร่ืองจักรก่อน ทุกครั้ง โดยดึง Safety plug ออก ทาการล็อคกุญแจให้เรียบร้อย พร้อมติดป้ายชื่อตนเองแสดง สถานะบุคคลทีท่ าการซอ่ ม 28.5 จงแนใ่ จในสญั ญาณเมื่อทางานร่วมกนั (Always give signal, if working 2 persons up) การทางานร่วมกนั ของพนักงานตัง้ แต่ 2 คนขึน้ ไป พนักงานตอ้ ง ส่งสัญญาณให้กนั พร้อม ทัง้ ยนื ยันสญั ญาณกอ่ นเร่มิ ปฏิบตั งิ าน / สั่งการทางานทุกครั้ง ค่มู ือความปลอดภยั | 43
29. วฒั นธรรมความปลอดภยั (Safety Culture) วฒั นธรรมด้านความปลอดภัย (Safety Culture) ถือว่าเป็นพฤติกรรมการแสดงออกขั้น พื้นฐาน และทัศนคติที่เกี่ยวข้องกับเรื่องความปลอดภัยของคนในองค์กร การท่ีมีวัฒนธรรมด้าน ความปลอดภยั เขา้ มาดาเนนิ การและมีการติดตามผลอย่เู สมอจะสามารถท่ีจะป้องกันอุบัติเหตุแบบ เชงิ รุกได้ วตั ถปุ ระสงค์ 1. เพ่อื สง่ เสรมิ ให้เกดิ พฤติกรรมทด่ี ดี ้านความปลอดภัย 2. เพอื่ ให้การปฏิบัตนิ าไปสกู่ ารลดอุบตั ิเหตุได้ 3. เพื่อให้ผบู้ รหิ ารและพนกั งานมีส่วนร่วมกนั สร้างวฒั นธรรมความปลอดภัยข้ึน ในองคก์ ร หนา้ ทรี่ ับผดิ ชอบ 1. พนักงาน มหี นา้ ที่ แสดงออกถึงพฤติกรรมการมสี ว่ นรว่ มในการนาวัฒนธรรมความ ปลอดภยั ไปใชอ้ ย่างถูกต้อง 2. จป.วชิ าชพี และหัวหนา้ งาน มหี นา้ ที่ ตรวจสอบ ให้คาแนะนา รวมถึงการประเมิน ผู้ใต้บงั คับบญั ชา การแสดงออกถงึ พฤตกิ รรมการมีส่วนร่วมการนาวัฒนธรรม ความ ปลอดภยั ไปใชอ้ ยา่ งถกู ตอ้ ง 3. ผูบ้ ริหาร มหี นา้ ที่ ประเมินผลการปฏิบัตติ ามวัฒนธรรมความปลอดภยั ของ ผู้ใต้บงั คับบญั ชา รวมถงึ เป็นผู้นาในการปฏิบตั ิ การประเมนิ ผล วธิ ีการประเมนิ ผ้ปู ระเมิน O แบบสอบถาม จป.วชิ าชีพ O การสุ่มตรวจ หัวหนา้ งาน O การลงบนั ทกึ หวั หน้างาน O สถติ อิ บุ ัตเิ หตทุ ี่เกี่ยวข้อง จป. วิชาชพี ประโยชนท์ ี่ไดร้ ับ 1. พนกั งานมคี วามเชือ่ มั่นในระบบความปลอดภยั สามารถใชไ้ ดก้ บั ชีวิตประจาวัน 2. ผูบ้ รหิ ารและพนกั งานมีส่วนรว่ มในการสรา้ งวัฒนธรรมความปลอดภัยให้เกดิ ข้นึ เพอื่ ขบั เคลอ่ื นในการลดอุบัติเหตุจากพฤติกรรมเสีย่ ง 3. เกดิ การเรียนรูแ้ ละมีการปรับปรงุ พัฒนาระบบความปลอดภยั คู่มอื ความปลอดภัย | 44
วัฒนธรรมความปลอดภัยพนื้ ฐานด้านความปลอดภยั เพ่อื ป้องกนั และลดความสญู เสยี อนั เนื่องมาจากอุบตั เิ หตุท้ังในงานและนอกงาน มี 6 ประการ ดังนี้ คูม่ ือความปลอดภยั | 45
Search
